Sa l k ve güvenli e girifl

Transkript

1 TURKISH version Sa l k ve güvenli e girifl Küçük işletmelerde sa lık ve güvenlik An introduction to health and safety Health and safety in small businesses

2 It s your business but we can help you look after it! Getting hurt at work or becoming ill through work is not a pleasant subject to think about. The reality is that 250 people a year lose their lives at work in Britain. In addition, around non-fatal injuries are reported each year, and an estimated 2.3 million suffer from ill health caused or made worse by work. The mistake is to believe that these things happen in highly unusual or exceptional circumstances that never occur in your workplace. This is not the case. Some basic thinking and acting beforehand could usually have prevented these things from happening. Implementing health and safety measures doesn t have to be expensive, time consuming or complicated, in fact, safer and more efficient working practices can often save money but, more importantly, they can help to save lives. This booklet shows you the kind of things which cause the more common accidents and harm to people s health. It lets you see what applies to your work activities, and tells you how you can get more help and information. This is especially important if you are in charge of work activities, eg you are an employer, because you have legal responsibilities.

3 flletme sizin, ama ona bakman za yard mc olabiliriz! İşte yaralanmak ya da iş nedeniyle hastalanmak gibi konuları düşünmek hoş de ildir. Gerçek şudur ki her yıl Britanya da 250 kişi işte ölmektedir. Buna ek olarak her yıl yaklaşık kişinin ölümle sonuçlanmayan bir kaza geçirdi i bildirilmekte ve tahminen 2,3 milyon kişinin sa lı ı da iş yüzünden bozulmakta ya da kötüye gitmektedir. Bu tür olayların sizin işyeriniz için hiçbir zaman sözkonusu olmayacak, son derece alışılmadık ve ola anüstü koşullarda gerçekleşti ini düşünmek hata olur. Durum böyle de ildir. Önceden bu konuda en basit düzeyde biraz düşünülmüş ve önlem alınmış olsaydı bu gibi olaylar genelllikle önlenebilirdi. Sa lık ve güvenlik önlemlerinin uygulanmasının pahalı olması, zaman alması veya karmaşık olması gerekmez; tam tersine, daha güvenli ve etkin çalışma usülleri ço u kez masraflarınızı düşürebilir; ama, daha da önemlisi, bu tür önlemler hayat kurtarabilir. Bu kitapçıkta, sık rastlanan kazalara ve sa lık bozukluklarına yol açan nedenler açıklanmaktadır. Sizin iş faaliyetleriniz için nelerin geçerli oldu unu görmeniz sa lanmakta ve yardım ve bilgi için nerelere başvurabilece iniz belirtilmektedir. İş faaliyetlerinin başındaysanız, örne in, işveren konumundaysanız, bu konular özellikle önemlidir. Çünkü böyle bir durumda yasal yükümlülükleriniz olacaktır.

4 2 introduction Ten questions and answers for everyone What is health and safety all about? Preventing people from being harmed by work or becoming ill by taking the right precautions - and providing a satisfactory working environment. Why are there health and safety laws? Because health and safety at work is so important, there are rules which require all of us not to put ourselves or others in danger. The law is also there to protect the public from workplace dangers. Do health and safety laws apply to me? Yes. To all businesses, however small; also to the selfemployed and to employees. Who enforces health and safety law? Inspectors from the Health and Safety Executive (HSE) or your local authority. For example: HSE at factories, farms and building sites; local authorities in offices, shops, hotels and catering, and leisure activities. What do inspectors actually do? They visit workplaces to check that people are sticking to the rules. They investigate some accidents and complaints but mainly they help you to understand what you need to do. They enforce only when something is seriously wrong. Do I have to contact an inspector to get information? No. HSE operates a confidential telephone information service called Infoline which is open Monday-Friday between 8 am and 6 pm. Advice can be provided in Turkish. You can contact Infoline by telephone or fax , or hseinformation services@natbrit.com. Alternatively you can write to HSE Information Services, Caerphilly Business Park, Caerphilly CF83 3GG. Do I need to register my business? It s likely you will if you employ anyone - contact Infoline. Do I need to have employers liability compulsory insurance? It s the law if you employ anyone - and you should display the certificate. See the free leaflet, Employers Liability Compulsory Insurance Act A guide for employers HSE40, available from HSE Books on or from Do I need to display any posters? Yes, the health and safety law poster (ISBN ) if you employ anyone. Alternatively you can provide your employees with individual copies of the same information in a free leaflet called Health and safety law - what you should know which is available in Turkish. The poster and leaflets are available from HSE Books. Do I have to report injuries at work? Yes, and other incidents. For information on which ones and who should report them, see page 42. It s your business so look after it!

5 Giriş 3 Herkes için on soru ve cevap Sa l k ve güvenli in amac nedir? Do ru önlemleri alarak insanların işte zarar görmelerini ya da hastalanmalarını önlemek ve tatmin edici bir çalışma ortamı sunmak. Neden sa l k ve güvenlik yasalar bulunuyor? İş sa lı ı ve güvenli inin son derece önemli olması nedeniyle, herkesin kendisini veya başkalarını tehlikeye sokmaması gerekti ini belirten kurallar vardır. Yasaların bir başka işlevi de halkı iş yerlerinin içerdi i tehlikelere karşı korumaktır. Sa l k ve güvenlik yasalar benim için de geçerli mi? Evet. Yasalar, ne kadar küçük olursa olsun, bütün işletmeler için geçerli oldu u gibi, serbest çalışanlar ve başkalarının yanında çalışanlar için de geçerlidir. Sa l k ve güvenlik yasalar n n uygulanmas n kim sa lar? Sa lık ve Güvenlik Örgütü (Health and Safety Executive HSE) ya da yerel yönetim müfettişleri. Örne in: fabrikalarda, çiftliklerde ve inşaat alanlarında HSE; ofislerde, dükkanlarda, otellerde ve yiyecek tedarik ve e lence yerlerinde yerel yönetim. Müfettifller tam olarak ne yapar? İş yerlerini ziyaret edip insanların kurallara uyup uymadı ı kontrol ederler. Bazı kaza ve şikayetleri de araştırırlar, ama esas olarak, yapmanız gerekenleri anlamanıza yardımcı olurlar. Ancak çok ciddi bir sorun oldu unda yürütmeye başvururlar. Bilgi almak için bir müfettifle baflvurmam gerekir mi? Hayır. HSE in Pazartesi den Cuma ya arasında açık olan, gizlilik içinde bilgi alabilece iniz, Infoline adlı bir danışma hattı vardır. Türkçe bilgi alabilirsiniz. Infoline a numaralı telefondan ya da numaraya faks ya da hseinformation services@natbrit.com adresine e- posta göndererek ulaşabilirsiniz. Ayrıca dilerseniz, HSE Information Services, Caerphilly Business Park, Caerphilly CF83 3GG adresine mektup yazabilirsiniz. flletmemi kaydettirmem gerekir mi? Çalıştırdı ınız kimse varsa büyük olasılıkla gerekli olacaktır Infoline a danışın. Zorunlu, iflveren sorumlulu u sigortas yapt rtmam gerekli mi? Yanınızda herhangi bir kimseyi çalıştırıyorsanız yasal olarak gereklidir - sigorta belgesini sergilemeniz de gerekir tarihli Zorunlu, İşveren Sorumlulu u Sigortası Yasası: İşverenler İçin Bir Kılavuz HSE40 adlı ücretsiz broşüre bakın. Bu broşür numaralı telefondan HSE Yayınları ndan (HSE Books) ya da adresindeki İnternet sitesinden edinilebilir. Herhangi bir afifl sergilemem gerekli mi? Evet, yanınızda herhangi bir kimseyi çalıştırıyorsanız, sa lık ve güvenlik yasası afişini (ISBN ) sergilemeniz gerekir. Ya da, dilerseniz, çalıştırdı ınız kimselere Sa lık ve güvenlik yasaları - bilmeniz gerekenler adlı, Türkçesi de olan ücretsiz broşürü vererek de kendilerine aynı bilgileri verebilirsiniz. Afiş ve broşürler HSE Yayınları ndan edinilebilir. flte olan incinme ve yaralanmalar bildirmem gerekli mi? Evet. Ayrıca, başka olayları da bildirmeniz gerekir. Neleri bildirmeniz ve bu bildirimleri kimin yapması gerekti i konusunda s.43 e bakın. flletme sizin dolay s yla ona bak n!

6 4 further help How to get further help in Turkish This leaflet gives advice on the basics of health and safety. But you may need further advice on specific issues that affect your business. HSE produces a great deal of guidance in English; at present we have little available in Turkish, but we are working on it. Details of the Turkish information that is currently available are contained in this leaflet. In addition: HSE Infoline is a confidential telephone service that can provide free advice on health and safety issues in Turkish and many other languages. Contact Infoline on , say that you want to speak Turkish and they will normally have an interpreter online in 90 seconds. They will also be able to tell you what other Turkish publications are available. Business associations, Trades links and community associations etc are a good source of advice; HSE is working with these groups to help them advise you on health and safety. This leaflet includes details of some key English language leaflets. These may be of help if you have English-speaking staff or colleagues. As we produce new information in Turkish we will publish it on our website:

7 Giriş 5 Türkçe nas l daha fazla yard m alabilirsiniz? Bu broşür sa lık ve güvenlik konusunda temel bilgiler vermektedir. Ama işletmenize ilişkin belirli konularda daha fazla bilgi edinmek isteyebilirsiniz. HSE İngilizce yol gösterici bilgiler yayınlar; şu anda elimizde Türkçe fazla malzeme yoktur, ama çeviriler hazırlanmaktadır. Mevcut Türkçe bilgi kaynaklarının ayrıntıları bu broşürde verilmiştir. Bunlara ek olarak: HSE Infoline sa lık ve güvenlik konularında Türkçe ve birçok başka dilde gizlilik içinde bilgi alabilece iniz bir telefon hattıdır numaralı telefondan Infoline ı arayıp Türkçe konuşmak istedi inizi bildirirseniz normal olarak 90 saniye içinde bir tercüman telefona gelir. Bu danışma hattından size aynı zamanda başka hangi Türkçe yayınların oldu unu bildirebilirler. Asya kökenli toplulukların işletme birlikleri, ticari ilişki örgütleri, topluluk kuruluşları vb. bilgi almak için iyi kaynaklardır; HSE size sa lık ve güvenlik konularında yol göstermelerine yardımcı olmak için bu gruplarla çalışmaktadır. Bu broşürde bazı önemli İngilizce broşürlerin ayrıntıları vardır. İngilizce bilen çalışanlarınız ya da iş arkadaşlarınız varsa bu yayınlar size yararlı olabilir. Türkçe daha çok bilgi ürettikçe adresindeki İnternet sitemizde yayınlayaca ız.

8 6 introduction How to use this booklet how each section works List of topics Managing health and safety Slips, trips and falls Asbestos Hazardous substances Falls from a height Musculoskeletal disorders Display screen equipment Noise Vibration Electricity Work equipment and machinery Maintenance and building work Workplace transport Pressure systems Fire and explosion Radiation Stress First aid and accident reporting No matter where you work, this booklet summarises the key common areas of risk at work and tells you how you can find out more to ensure that work is made safe. On each page, you will see the sections headed like this: The main text gives you a brief introduction to the subject. Does this concern me? This section gives you some pointers to whether the subject is relevant to your business. What law applies? This section gives you the main rules which apply in addition to the general duties in the Health and Safety at Work etc Act How and where you can get more help This section is a selection of HSE publications which will give you more detailed information and guidance on the subject, and how to order them.* At the bottom of each page you will find HSE s Internet address, and also HSE s Infoline number which you can ring if you need more information. At the back of the book is a section on health and safety policy statements and a section on risk assessments. The words hazard and risk are used throughout this leaflet. Hazard means anything that can cause harm (eg chemicals, electricity, working from ladders, etc). Risk is the chance, high or low, that someone will be harmed by the hazard. * HSE Books will accept orders for single copies of up to 25 assorted free publications. You should allow 10 working days for delivery.

9 Giriş 7 Bu kitapç kullanman n yolu bölümlerin yap s Konular n listesi Sa lık ve güvenli in yönetilmesi Kaymalar, takılmalar ve düşmeler Asbest Tehlikeli maddeler Yüksekten düşmek Kas ve kemik bozuklukları Ekranlar Gürültü Titreşim Elektrik İş aletleri ve makineleri Bakım ve inşaat işleri İşyerinde ulaşım Nerede çalışıyor olursanız olun, bu kitapçık en yaygın başlıca risk alanlarını özetlemekte ve işyerinizin güvenli olmasını sa lamak için nasıl daha fazla bilgi edinebilece inizi açıklamaktadır. Her sayfada aşa ıdaki başlıklara sahip bölümler göreceksinizdir: Metnin ana kısmı konu hakkında kısa bir önsöz niteli indedir. Bu konu beni ilgilendirir mi? Bu bölümde konunun sizin iş türünüzle ilgili olup olmadı ını saptamanızı sa layacak açıklamalar vardır. Konuya iliflkin yasalar nelerdir? Bu bölüm 1974 tarihli İş Sa lı ı ve Güvenli i Yasası nın getirdi i genel yükümlülüklere ek olarak geçerli olan başka ana kuralları belirtir. Nas l ve nereden daha fazla yard m alabilirsiniz? Bu bölümde konu hakkında size daha ayrıntılı olarak bilgi verebilecek ve yol gösterebilecek bazı HSE yayınlarının adlarıyla bunları nasıl ısmarlayabilece inize ilişkin bilgiler bulunur. * Her sayfanın dibinde HSE nin İnternet adresi ile daha fazla bilgi için arayabilece iniz Infoline danışma hattının numarası yer alır. Kitabın sonunda sa lık ve güvenlik siyaseti beyanları hakkında bir bölümle risk de erlendirmesi hakkında bir bölüm vardır. Basınç sistemleri Yangın ve patlamalar Radyasyon Stres İlk yardım ve kazaların bildirilmesi Bu broşürde tehlike ve risk sözcükleri sık sık kullanılmaktadır. Tehlike zarar verebilecek her şey (örne in, kimyevi maddeler, elektrik, merdiven üstünde çalışma vb.) anlamına gelir. Risk ise bir kimsenin bir tehlikeden zarar görmesi olasılı ıdır ve bu büyük ya da küçük bir olasılık olabilir. * HSE Yayınları tek nüsha halinde 25 e kadar sayıda de işik ücretsiz broşür için sipariş kabul eder. Yayınların elinize geçmesi için 10 iş günü kadar beklemeniz gerekecektir.

10 8 managing health and safety Have you got health and safety under control? Does this concern me? Did you know employers with five or more employees should have a written health and safety policy? Did you know all employers and self-employed people have to assess the risks from work activities? Did you know employers with five or more employees have to record the significant findings of their risk assessment? Did you know employers have to consult their employees or their employees safety representatives on health and safety matters? Did you know employers have to provide health and safety training for employees? See Safety Policy Statement and Risk Assessment sections at the back of this leaflet. Controlling dangers at work is no different from tackling any other task recognising the problem, knowing enough about it, deciding what to do, putting the solution into practice. If you have five or more employees you will need to have a written health and safety policy statement. This sets out how you manage health and safety in your organisation. On pages of this leaflet is an example of a health and safety policy statement that you can fill in and keep at your workplace (but you do not have to use this format). Remember, you have to put what you write into practice. You must do risk assessments careful examinations of what could cause harm to people in your work. You can use the form on pages of this leaflet to record your risk assessment (but you do not have to use this format). What law applies? Management of Health and Safety at Work Regulations 1999 (risk assessment) Health and Safety (Consultation with Employees) Regulations 1996 Safety Representatives and Safety Committees Regulations 1977 How and where you can get more help Health and safety law poster Encapsulated ISBN Rigid PVC ISBN Health and safety law. What you should know Leaflet English version FREE (available in packs of 25 ISBN ) Essentials of health and safety at work ISBN X 5.95 Your health and safety. A guide for workers HSE27 English version FREE Consulting employees on health and safety: A guide to the law INDG232 FREE (available in packs of 15 ISBN ) Health and safety training: What you need to know INDG345 FREE (available in packs of 15 ISBN ) To order any of these titles, call HSE Books on or use the order form at the back of this book or go to

11 Sa lık ve güvenli in yönetilmesi 9 Sa l k ve güvenlik kontrolünüz alt nda m? Bu konu beni ilgilendirir mi? Beş ya da daha fazla sayıda çalışanı olan işverenlerin yazılı bir sa lık ve güvenlik siyasetinin olması gerekti ini biliyor muydunuz? Bütün işverenlerin ve serbest çalışan kimselerin iş faaliyetlerine ilişkin riskleri de erlendirmek zorunda oldu unu biliyor muydunuz? Beş ya da daha fazla sayıda çalışanı olan işverenlerin risk de erlendirmelerinden elde ettikleri önemli bulguları kaydetmek zorunda oldu unu biliyor muydunuz? İşverenlerin sa lık ve güvenlik konusunda, çalıştırdıkları kimselere ya da bu kimselerin güvenlik temsilcilerine danışmak zorunda oldu unu biliyor muydunuz? İşverenlerin, çalıştırdıkları kimselere sa lık ve güvenlik e itimi sa lamak zorunda oldu unu biliyor muydunuz? İşyerinde tehlikelerin kontrol altında tutulması başka herhangi bir işlemden farklı de ildir yapılması gerekenler sorunun varlı ının kabul edilmesi, hakkında yeterince bilgi edinilmesi, ne yapılaca ına karar verilmesi ve çözümün uygulanmasıdır. Beş ya da daha fazla sayıda çalışanınız varsa yazılı bir sa lık ve güvenlik siyasetinizin olması gerekir. Bu siyaset iş kuruluşunuzda sa lık ve güvenli i nasıl yönetti inizi açıklar. Bu broşürde sayfa te, doldurup işyerinde saklayabilece iniz böyle bir siyaset beyanının bir örne i vardır (ama bu biçime ba lı kalmanız gerekmez). Yazdıklarınızı uygulamak zorunda oldu unuzu unutmayın. Risk de erlendirmeleri de yapmanız gerekir bunlar işyerinizde insanlara zarar verebilecek ö elerin dikkatli birer incelemesidir. Tehlike de erlendirmenizi kayda geçirmek için bu broşürde sayfa da yer alan formu kullanabilirsiniz (ama bu biçime ba lı kalmanız gerekmez). Konuya iliflkin yasalar nelerdir? Nas l ve nereden daha fazla yard m alabilirsiniz? HSE Infoline bu konuda size Türkçe olarak daha fazla yol gösterebilir. Daha fazla bilgi için sayfa 5 e bakın. Karşı sayfada size ya da çalışanlarınızdan birine yararlı 1999 tarihli İş Sa lı ı ve Güvenli i Yönetimi Yönetmeli i (risk de erlendirmesi) 1996 tarihli Sa lık ve Güvenlik (Personele Danışma) Yönetmeli i 1977 tarihli Güvenlik Temsilcileri ve Güvenlik Komiteleri Yönetmeli i olabilecek, konuya ilişkin bazı İngilizce yayınların adları vardır. Infoline yakın geçmişte konuya ilişkin Türkçe yayınlar çıkarılmış olup olmadı ını size bildirebilir. Bu broşürün sonundaki Güvenlik Siyaseti Beyanı ve Risk De erlendirmesi bölümlerine bakın.

12 10 slips, trips and falls What are the chances of slipping or tripping at work? Does this concern me? Do you have floors which are, or can become, slippery, eg when wet? The most common cause of injuries at work is the slip or trip. Resulting falls can be serious. They happen in all kinds of businesses, but sectors such as food and catering report higher than average numbers. It s a particularly important subject if members of the public use your premises. The estimated cost to employers of all these injuries is over 300 million a year, and insurance only covers a small part of this. Effective solutions are often simple, cheap and lead to other benefits. What law applies? Workplace (Health, Safety and Welfare) Regulations 1992 Does spillage or contamination occur and is it dealt with quickly? Do people use unlit areas such as paths or yards in the dark? Might temporary work such as maintenance or alterations take place? It could introduce slipping and tripping hazards such as trailing cables. Do you use floor cleaning materials anywhere? Are the right methods and materials being used? Have you assessed the risks from slips and trips? How and where you can get more help Preventing slips, trips and falls at work INDG225 FREE (available in packs of 15 ISBN ) Workplace health, safety and welfare INDG244 FREE (available in packs of 10 ISBN ) Slips and trips: Guidance for the food processing industry HSG156 ISBN Slips and trips: Guidance for employers on identifying hazards and controlling risks HSG155 ISBN To order any of these titles, call HSE Books on or use the order form at the back of this book or go to

13 Kaymalar, takılmalar ve düşmeler 11 Bu konu beni ilgilendirir mi? İşyerinizde kaygan olan ya da örne in ıslandı ında kayganlaşan zeminler var mı? flte kayma ya da tak lma flans ne kadar yüksektir? İşte gerçekleşen incinme ve yaralanmaların en yaygın nedenleri kayma ve takılmadır. Bunların yol açtı ı düşmeler ciddi sonuçlar do urabilir. Bu tür olaylar her tür işyerinde olabilir, ama gıda ve a ırlama sektörlerinde ortalamanın üstünde bir düzeyde görülmektedir. İşyeriniz halka açıksa bu konu özellikle önemlidir. Bu tür incinme ve yaralanmaların işverenlere maliyetinin yılda in üstünde oldu u düşünülmektedir ve sigorta bunun ancak çok küçük bir kısmını karşılamaktadır. Etkin çözümler ço u kez basit ve ucuzdur ve başka yararlar da sa layabilir. Konuya iliflkin yasalar nelerdir? 1992 tarihli İşyeri (Sa lık, Güvenlik ve İyilik) Yönetmeli i Dökülmeler ya da kirlenmeler oluyor ve oldu unda bunlarla hızla ilgileniliyor mu? İnsanlar karanlıkta patika veya avlu gibi ışıksız alanlardan geçiyor mu? Bakım ve tadilat gibi geçici işlerin yapılması sözkonusu mu? Böyle işler çevrede uzun kablolar gibi, kayma ve takılmaya neden olabilecek tehlikelerin olmasına yol açabilir. Herhangi bir yerde zemin temizleme maddeleri kullanıyor musunuz? Kullandı ınız yöntem ve malzemeler do ru mu? Kayma ve takılmaya ilişkin riskleri de erlendirdiniz mi? Nas l ve nereden daha fazla yard m alabilirsiniz? HSE Infoline bu konuda size Türkçe olarak daha fazla yol gösterebilir. Daha fazla bilgi için sayfa 5 e bakın. Karşı sayfada size ya da çalışanlarınızdan birine yararlı olabilecek, konuya ilişkin bazı İngilizce yayınların adları vardır. Infoline yakın geçmişte konuya ilişkin Türkçe yayınlar çıkarılmış olup olmadı ını size bildirebilir.

14 12 asbestos Do you work with, or come into contact with, asbestos? Does this concern me? Do you know whether there is asbestos in your premises? It is often found in roofs and exterior walls, boilers, vessels and pipework, ceilings, interior walls and panels, flooring materials, air handling systems, domestic appliances, brake/clutch linings, fire blankets, etc. Does your work involve maintenance and repair of premises? You might disturb asbestos while doing routine work. Do you know what the rules are about removing asbestos? In most cases, you will need to use a contractor licensed by HSE to work with asbestos. Would you know how to find someone licensed to do this work? Do you know whether there is asbestos in any of the materials you work with? Have you assessed the risks from asbestos? Asbestos is the largest single cause of workrelated fatal disease and ill health in Great Britain. Almost all asbestos-related deaths and ill health are from exposures several decades ago, but if you work with asbestos, or come into contact with it during repair and maintenance work, you are at risk. You should avoid working with asbestos if possible, but if not you must do it safely. Asbestos can be found in buildings built from 1950 to Work with asbestos insulation, asbestos coating and asbestos insulating board Approved Code of Practice L28 ISBN X 9.50 Asbestos alert pocket card for building maintenance, repair and refurbishment workers INDG188 FREE (available in packs of 25 ISBN ) The Control of Asbestos at Work Approved Code of Practice L27 ISBN A comprehensive guide to managing asbestos in premises HSG227 ISBN in many forms. It may also be found in some vehicle brake pads and clutch linings. What law applies? Control of Asbestos at Work Regulations 1987 (as amended) Asbestos (Licensing) Regulations 1983 (as amended) Asbestos (Prohibitions) Regulations 1992 (as amended) How and where you can get more help Asbestos essentials task manual: Task guidance sheets for the building maintenance and allied trades HSG210 ISBN Introduction to asbestos essentials: Comprehensive guidance on working with asbestos in the building maintenance and allied trades HSG213 ISBN X To order any of these titles, call HSE Books on or use the order form at the back of this book or go to

15 Asbestle çal fl yor musunuz ya da temas n z oluyor mu? Asbest 13 Bu konu beni ilgilendirir mi? İşyerinizde asbest olup olmadı ını biliyor musunuz? Asbest ço u kez çatılarda ve dış duvarlarda, kazanlarda, kap ve borularda, tavanlarda, iç duvarlarda ve panellerde, zeminlerde kullanılan malzemelerde, hava dolaşımı sistemlerinde, ev aletlerinde, fren/debriyaj balatalarında, yangın söndürme örtülerinde vb. bulunur. İşinizin yapıların bakımı ve tamiriyle ilişkisi var mı? Varsa normal işlerinizi yaparken asbestle karşılaşabilirsiniz. Asbestin bulundu u yerden çıkarılmasına ilişkin kuralları biliyor musunuz? Ço u durumda, HSE tarafından asbestle çalışma ruhsatı verilmiş bir yüklenici kullanmanız gerekir. Bu tür işler için ruhsatı olan birisini nasıl bulaca ınızı biliyor musunuz? Asbest Büyük Britanya da iş kaynaklı ölümcül hastalıkların ve sa lık bozukluklarının en büyük tek nedenidir. Asbest kaynaklı ölümlerin ve sa lık bozuklu u durumlarının neredeyse tümü onyıllarca önce asbeste maruz kalmakla ilişkilidir, ama asbestle çalışıyor ya da tamir ve bakım işleri sırasında temas ediyorsanız sizin için risk vardır demektir. Mümkünse asbestle çalışmaktan kaçının, ama çalışmanız gerekliyse bunu güvenli bir şekilde yapın. Asbest 1950 ile 1985 arasında yapılmış binalarda çeşitli şekillerde bulunabilir. Ayrıca, bazı taşıtların fren yastıklarıyla debriyaj balatalarında da bulunabilir. Konuya iliflkin yasalar nelerdir? 1987 tarihli İşyerinde Asbestin Kontrol Altında Tutulması Yönetmeli i (de iştirilmiş şekliyle) 1983 tarihli Asbest (Ruhsat) Yönetmeli i (de iştirilmiş şekliyle) 1992 tarihli Asbest (Yasaklamalar) Yönetmeli i (de iştirilmiş şekliyle) İşinizde kulandı ınız malzemelerde asbest olup olmadı ını biliyor musunuz? Nas l ve nereden daha fazla yard m alabilirsiniz? Asbeste ilişkin riskleri de erlendirdiniz mi? HSE Infoline bu konuda size Türkçe olarak daha fazla yol gösterebilir. Daha fazla bilgi için sayfa 5 e bakın. Karşı sayfada size ya da çalışanlarınızdan birine yararlı olabilecek, konuya ilişkin bazı İngilizce yayınların adları vardır. Infoline yakın geçmişte konuya ilişkin Türkçe yayınlar çıkarılmış olup olmadı ını size bildirebilir.

16 14 hazardous substances Do you work with hazardous substances? Does this concern me? Do you use chemicals at work (including cleaning materials)? Do you know suppliers of hazardous substances have to provide information to users, including safety data sheets and proper labelling? Thousands of people are exposed to all kinds of hazardous substances at work. These can include chemicals that people make or work with directly, and also dust, fume and bacteria which can be present in the workplace. Exposure can happen by breathing them in, contact with the skin, splashing them into the eyes or swallowing them. If exposure is not prevented or properly controlled, it can cause serious illness, including cancer, asthma and dermatitis, and sometimes even death. See also section on Fire and explosion on page 36 and the safe handling and use of substances section of the Health and Safety Policy Statement on page 54. What law applies? Control of Substances Hazardous to Health Regulations 2002 (COSHH) Chemicals (Hazard Information and Packaging for Supply) Regulations 2002 Control of Lead at Work Regulations 2002 Is there dust and fume present in your workplace? Do you have any water systems which could be colonised by legionella, the bacteria that causes legionnaires disease? Do you work with animals or their products? These may cause skin or respiratory sensitisation or be infected with bacteria or viruses. Have you assessed the risks from hazardous substances? How and where you can get more help HSE s Infoline can help identify publications relevant to you. COSHH: A brief guide to the Regulations INDG136(rev2) FREE (available in packs of 10 ISBN ) COSHH essentials: Easy steps to control chemicals. Control of Substances Hazardous to Health Regulations HSG193 ISBN A FREE internet version is also available on: Preventing dermatitis at work INDG233 FREE (available in packs of 15 ISBN ) Respiratory sensitisers and COSHH: Breathe freely An employers leaflet on preventing occupational asthma Leaflet INDG95(rev2) FREE (available in packs of 15 ISBN ) Health risk management a practical guide for managers in small and medium sized enterprises HSG137 ISBN To order any of these titles, call HSE Books on or use the order form at the back of this book or go to

17 Tehlikeli maddelerle çal fl yor musunuz? Tehlikeli maddeler 15 Bu konu beni ilgilendirir mi? İşyerinizde kimyevi maddeler (temizlik maddeleri dahil) kullanıyor musunuz? Tehlikeli maddeleri satanların bunları kullananlara, güvenlik bilgisi sayfaları ve gerekli etiketler de dahil olmak üzere, bilgi vermek zorunda oldu unu biliyor musunuz? İşyerinizde toz ve duman var mı? Lejyoner hastalı ına yol açan lejyonella bakterisinin yerleşip üreyebilece i su sistemleriniz var mı? Hayvanlarla ya da hayvan ürünleriyle çalışıyor musunuz? Bunlar ciltte ya da solunum sisteminde aşırı duyarlılı a yol açabilir ve bakteri ve virüs barındırabilir. Binlerce insan işte de işik tür tehlikeli maddelere maruz kalır. Bunların arasında do rudan yaptıkları veya çalıştıkları kimyevi maddeler olabilece i gibi, işyerinde bulanabilecek olan toz, duman ve bakteriler de olabilir. Maruz kalma böyle maddeleri solunum yoluyla içine çekmekle, ya da bunların cilde de mesi, gözlere sıçraması ya da yutulması yoluyla gerçekleşebilir. Bu maruz kalma önlenmez ya da gerekti i gibi kontrol altında tutulmazsa, akci er kanseri, astım ve cilt iltihabı da dahil olmak üzere, ciddi hastalıklara, bazen de ölüme yol açabilir. Sayfa 37 deki Yangın ve patlamalar adlı bölüme ve Sa lık ve Güvenlik Siyaseti Beyanı nın sayfa 55 teki maddelerle temasta ve madde kullanımında güvenlik adlı bölümüne de bakın. Konuya iliflkin yasalar nelerdir? 2002 tarihli Sa lı a Zararlı Maddelerin Kontrol Altında Tutulması Yönetmeli i (COSHH) 2002 tarihli Kimyevi Maddeler (Tehlike Bilgileri ve Sunum İçin Ambalajlama) Yönetmeli i 2002 tarihli İşyerinde Kurşunun Kontrol Altında Tutulması Yönetmeli i Tehlikeli maddelere ilişkin riskleri de erlendirdiniz mi? Nas l ve nereden daha fazla yard m alabilirsiniz? HSE Infoline bu konuda size Türkçe olarak daha fazla yol gösterebilir. Daha fazla bilgi için sayfa 5 e bakın. Karşı sayfada size ya da çalışanlarınızdan birine yararlı olabilecek, konuya ilişkin bazı İngilizce yayınların adları vardır. Infoline yakın geçmişte konuya ilişkin Türkçe yayınlar çıkarılmış olup olmadı ını size bildirebilir.

18 16 falls from a height Do you perform work at height and if so is it done safely? Does this concern me? Do you carry out simple maintenance or cleaning tasks that require working at heights? Do you have the most appropriate equipment for the task? It may often be safer to use an access tower or mobile elevating work platform rather than a ladder. Do you know what work is done at height and how it is performed? For example, does anyone ever have to work on the roof, or on or near fragile surfaces? Are your employees trained in the use of the particular equipment they use for working at height? Have you assessed the risks from working at height? Falls from a height account for around 70 fatalities and 4000 major injuries every year. One of the main causes is falls from ladders. To help prevent falls from height you Simple guide to the Provision and Use of Work Equipment Regulations 1998 INDG291 FREE (available in packs of 15 ISBN ) Simple guide to the Lifting Operations and Lifting Equipment Regulations 1998 INDG290 FREE (available in packs of 15 ISBN ) should consider the risks to all your workers, ensure they are trained and have suitable and safe equipment for the tasks, are properly managed and supervised. You should also ensure that sufficient protection measures (eg suitable and sufficient personal protective equipment) are in place while they are working at height. What law applies? Provision and Use of Work Equipment Regulations 1998 Lifting Operations and Lifting Equipment Regulations 1998 Construction (Health, Safety and Welfare) Regulations 1996 How and where you can get more help Using work equipment safely INDG229(rev1) FREE (available in packs of 10 ISBN ) To order any of these titles, call HSE Books on or use the order form at the back of this book or go to

19 Yüksekten düşmek 17 Bu konu beni ilgilendirir mi? Yüksek yerlerde çalışmanızı gerektiren basit bakım ve temizlik işlemleri yapıyor musunuz? Yaptı ınız işler için en uygun araçlara sahip misiniz? Ço u kez, iskeleli kule ya da yükseltilebilir seyyar bir platform kullanmak merdiven kullanmaktan daha iyi olabilir. Yüksek yerlerde hangi işlerin yapıldı ını ve bunların nasıl gerçekleştirildi ini biliyor musunuz? Örne in, kimsenin çatıda ya da kolaylıkla kırılabilecek bir yüzeyin üstünde ya da yakınında çalıştı ı oluyor mu? Çalışanlarınıza yüksek yerlerde çalışmak için kullandıkları araçları kullanma konusunda e itim veriliyor mu? Yüksek yerlerde çalışmaya ilişkin riskleri de erlendirdiniz mi? Yüksek yerlerde çal fl yor musunuz, çal fl yorsan z güvenli bir flekilde mi çal fl yorsunuz? Yüksek bir yerden düşmenin sonucu olarak her yıl yaklaşık 70 kişi ölür, 4000 kişi de a ır yaralanır. Bu durumlara yol açan ana nedenlerden biri merdivenden düşmektir. Yüksek yerlerden düşülmesini önlemek için, HSE Infoline bu konuda size Türkçe olarak daha fazla yol gösterebilir. Daha fazla bilgi için sayfa 5 e bakın. Karşı sayfada size ya da çalışanlarınızdan birine yararlı çalıştırdı ınız herkes için sözkonusu olan riski göz önüne almalı, bu kimselerin e itilmelerini ve yapacakları işler için uygun ve güvenli araçlara sahip olmalarını ve gerekti i gibi yönetilmelerini ve denetlenmelerini sa lamalısınız. Ayrıca, yüksek bir yerde çalışırlarken yeterli düzeyde güvenlik önlemleri (örne in, uygun ve yeterli kişisel koruyucu araçlar) olmasına dikkat etmelisiniz. Konuya iliflkin yasalar nelerdir? 1998 tarihli İş Alet ve Makinelerinin Temin Edilmesi ve Kullanılması Yönetmeli i 1998 tarihli Kaldırma İşlemleri ve Kaldırma Araçları Yönetmeli i 1996 tarihli İnşaat (Sa lık, Güvenlik ve İyilik) Yönetmeli i Nas l ve nereden daha fazla yard m alabilirsiniz? olabilecek, konuya ilişkin bazı İngilizce yayınların adları vardır. Infoline yakın geçmişte konuya ilişkin Türkçe yayınlar çıkarılmış olup olmadı ını size bildirebilir.

20 18 musculoskeletal disorders Do you suffer from sprains, strains and pains? Does this concern me? Does your work include strenuous lifting, carrying, pushing, pulling, reaching or repetitive handling? Do you have repetitive finger, hand or arm movements which are frequent, forceful or awkward? Does your work involve twisting, squeezing, hammering or pounding? Have you assessed the risks from manual handling? Manual handling is transporting or supporting loads by hand or using bodily force. Many people hurt their back, arms, hands or feet lifting everyday loads, not just when the load is too heavy. More than a third of all over-three-day injuries reported each year to HSE and to local authorities are the result of manual handling. These can result in those injured taking an average of 11 working days off each year. Upper limbs refers to the neck, shoulders, arms, wrists, hands and fingers. Upper limb disorders (sometimes called repetitive strain injury (RSI)) can happen in almost any workplace where people do repetitive, or forceful manual activities in awkward postures, for prolonged periods of time. These can cause muscular aches and pains, which may initially be temporary, but if such work is not properly managed, and the early symptoms are not recognised and treated, can progress to a chronic and disabling disorder. Cumulative damage can build up over time causing pain and discomfort in people s backs, arms, hands and legs. Most cases can be avoided by providing suitable lifting equipment that is regularly maintained, together with relevant training on both manual handling and using the equipment safely (see page 28 Work equipment and machinery ). What law applies? Manual Handling Operations Regulations 1992 Management of Health and Safety at Work Regulations 1999 How and where you can get more help Aching arms (or RSI) in small businesses: Is ill health due to upper limb disorders a problem in your workplace? INDG171(rev1) FREE (available in packs of 15 ISBN ) Upper limb disorders in the workplace HSG60 ISBN Getting to grips with manual handling a short guide for employers INDG143(rev1) (available in packs of 15 ISBN ) To order any of these titles, call HSE Books on or use the order form at the back of this book or go to