En Değerli Sermayem Ticarileşiyor: Sağlık, Sağlık Reformları ve Sağlıkta Özelleştirme Hasan Hüseyin YILDIRIM ve Türkan YILDIRIM
|
|
- Osman İnönü
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 1 EN DEĞERLİ SERMAYEM TİCARİLEŞİYOR: SAĞLIK, SAĞLIK REFORMLARI VE SAĞLIKTA ÖZELLEŞTİRME * Uzm. Hasan Hüseyin YILDIRIM Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Yüksekokulu Araştırma Görevlisi ve Sağlık İdarecileri Derneği Genel Sekreteri hhy@hacettepe.edu.tr web adresi: Uzm. Türkan YILDIRIM Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü Araştırma Görevlisi Giriş 1970 lerin ortalarında dünya ekonomisinin içine girdiği krizle beraber kamusal mekanizmaların beraberinde getirdiğine inanılan sorunların serbest piyasa ilkeleriyle çözülebileceğine inanılmıştır lerde ve 1990 ların başlarında özellikle SSCB nin dağılma sürecine girmesi ile birlikte özelleştirme ve serbest piyasa koşulları gibi bileşenlerle ortaya konulan Yeni Dünya Düzeni (YDD) sosyal hayatın her sürecine hakim kılınmaya başlanmıştır. Sağlık sektörü de bu serbest piyasa rüzgarından nasibini alan sektörlerden biri haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı yaşanan küreselleşme sürecinin dinamikleri çerçevesinde gündeme gelen ve sağlık sektörünü de oldukça yakından etkileyen özelleştirme ve reform tartışmalarını ve bunların Türk sağlık sektörü üzerine olan yansımalarını kısaca ortaya koymaktır. Bu amaçla ilk olarak sağlık reformlarının nedenleri ve amaçları üzerinde durulacaktır. Daha sonra sağlıkta özelleştirme, nedenleri, biçimleri, özelleştirmenin etkilerinin değerlendirilmesi ve sakıncaları ortaya konulacaktır. Sağlık Reformlarının Nedenleri ve Amaçları Küreselleşme sürecinin dinamikleri doğrultusunda YDD nin meyveleri her alanda olduğu gibi sağlık alanında da verilmeye başlanmıştır. Bu bağlamda Dünya Bankası (DB), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), özellikle yapısal uyum programları (YUP) ile her alana reformlar adı altında özellikle de gelişmekte olan ülkelerde varlıklarını hissettirir duruma gelmişlerdir. Bu rüzgardan Türkiye ekonomi, bankalar, eğitim, tarım gibi kesimler yanında sağlık alanında da nasibini almıştır. Bilindiği gibi YUP ların doğasında özelleştirme ve devletin küçültülmesi vardır (özellikle de sosyal alanlarda). YUP un himayesinde gerçekleştirilmeye çalışılan sağlık hizmetlerinde reform çabaları özelleştirme çalışmalarına odaklanmaktadır. Peki bu bağlamda ortaya konulan sağlık reformlarının nedenleri ve amaçları nelerdir? Sağlık reformlarının nedenleri her ne kadar maliyetlerin artışı, toplumun sağlık sistemine ilişkin memnuniyetsizlikleri, medyanın etkisi, nüfusun önemli bir kesiminin sağlık sigortasından yoksun olması, teknolojik gelişmeler vb olarak ortaya konuluyorsa da, konumuz bağlamında ön plana çıkan temel neden uluslararası aktörlerin etkisidir. Sağlık reformlarının amaçlarının da; eşitliği sağlamak, maliyetleri sınırlamak, sağlık hizmetlerinin kalitesini ve verimliliği artırmak, sağlık hizmetlerini daha ulaşılabilir ve kullanılabilir kılmak gibi amaçların gölgesinde kalan husus (ancak asıl amacı teşkil eden) YDD ye sağlık sektörü bağlamında hizmet etmek için ayak uydurmaktır. Küreselleşmenin dinamikleri doğrultusunda şekillenen sağlık reformları ağırlıklı olarak sağlıkta özelleştirme olarak uygulamada yansımaları görülmektedir. Aşağıda sağlıkta özelleştirme konusu üzerinde durulacaktır. Sağlıkta Özelleştirme Özelleştirme teriminin anlamı konusunda görüş birliğine varıldığı söylenemez. En geniş anlamıyla özelleştirme, özel sektörün rolünün kamu sektörü karşısında göreceli olarak artırılması ile ilgili her türlü faaliyeti içeren bir kavram olarak ele alınabilir. Özelleştirme * Kasım 2001 tarihlerinde, Ankara da gerçekleştirilen Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongresi nde özet sözel bildiri olarak sunulmuştur. Hastane Yaşam Dergisi nde (Yıl: 1, Sayı: 2, Temmuz-Eylül 2004) yayımlanmıştır.
2 2 uygulamaları sağlık hizmetlerinin sunum ve finansmanı ile ilgili alanların birinde veya bir karmasında özel sektörün rolünün göreceli olarak artırılması şeklinde görülebilir. Özelleştirmenin Nedenleri Özelleştirmenin ülkeden ülkeye farklılık gösteren nedenleri olmakla beraber genel olarak, kamu sektörünün büyüklüğü, verimsizliği, kamusal işletmelerin maliyetinin yüksek, kalitesinin, etkililiğinin, esnekliğinin ve yaratıcılığının düşük olması, kamu harcamalarının sürekli artması gibi unsurlar belirtilebilir. Bu nedenlere ek olarak; piyasa yoluyla sağlık hizmetlerinin, tüketicilerin tercih ve taleplerine daha duyarlı hale gelebileceği ve bu yolla aynı zamanda kaynak da yaratılabileceği de sağlıkta özelleştirme nedenleri olarak belirtilebilir. Sağlıkta Özelleştirme Biçimleri Sağlık hizmetlerinde çeşitli özelleştirme biçimleri vardır. Uygulamada en sık başvurulan yöntemler aşağıda ulusal/geleneksel başlık altında verilen mekanizmalar şeklinde ortaya çıkmaktaydı. Ancak 1995 yılında DTÖ nün kurulması ile birlikte her alanda olduğu gibi sağlık alanında da özelleştirme ve liberalizasyon faaliyetleri uluslararasılaşmıştır. Yani küreselleşmiştir. Bu gelişmelerden hareketle bu çalışmada sağlıkta özelleştirme ulusal ve küresel olmak üzere temelde iki ana başlık altında ele alınmıştır. Ulusal/Geleneksel Özelleştirme Biçimleri Sağlık alanında ulusal bazda görülen özelleştirme mekanizmaları; hizmet sözleşmeleri, kullanıcı katkıları, döner sermaye uygulamaları, dahili piyasa, teşvikler, bütçeden sağlığa ayrılan payın azalması ve mülkiyet devri şeklinde ifade edilebilir. Hizmet sözleşmeleri (contracting-out): Hizmet sözleşmeleri yolu ile kuruluşların o güne kadar kendi imkanlarıyla yürüttüğü çamaşır, mutfak, temizlik vb gibi hizmetler ihale yoluyla özel sektöre verilmektedir. Başka bir ifade ile hizmet sunumu özel sektörce gerçekleştirilmekte ve bu hizmetin finansmanı da devlet tarafından sağlanmaktadır. Amaç verimliliği ve etkililiği sağlamaktır. Ancak bu amaçların başarılıp başarılmadığı konusunda oldukça yoğun tartışmalar yapılmakta, hatta hizmetlerin kalitesinin düştüğü de belirtilmektedir (McPake ve Banda, 1994; Birch, 1986). Bu tür özelleştirme uygulamalarına, Türk sağlık sisteminde oldukça sık rastlanmaktadır. Kullanıcı katkıları (user charges/hizmet finansmanının özelleştirilmesi): Kullanıcı katkıları, her hangi bir sağlık hizmetinin (poliklinik, klinik, ilaç vs) parasal bedelinin belli bir kısmının, sağlık güvencesi olan kişiler tarafından karşılanmasıdır. Kişi belli bir miktarı cebinden ödemek zorundadır. Örneğin Türkiye de ilaç bedellerinin %20 si (aktif memurlardan) ve %10 u (emeklilerden) maaşlardan kesilmektedir. Döner sermaye uygulamaları: DS uygulamaları Türk sağlık sisteminin bütün düzeylerine yaygınlaştırılmış durumdadır. Koruyucu sağlık hizmetlerinin verildiği sağlık ocakları da dahil olmak üzere... Dahili piyasa (internal market/hizmet üretimin özelleştirilmesi): Günümüzde sağlık reformlarının temellendiği en önemli düşüncedir. Kökeni, Prof. Alain Enthoven in ABD deki özel hastaneler için geliştirdiği kontrollü rekabet (managed competition) felsefesine dayanan dahili piyasalar uygulaması, hizmet sunumu (genelde özel) ile hizmet finansmanın (genelde kamu) birbirinden ayrıldığı ve bu iki kanat arasındaki hizmet alışverişinin de sözleşmelere dayandırıldığı bir sistemdir. Türk sağlık sisteminde reform çalışmalarının temellendiği ana felsefelerden birisi de dahili piyasadır. Teşvikler: Sağlık sektöründe devletin özel hastanelere, kliniklere, laboratuvarlara, özel sağlık sigortalarına sağladığı teşvikler, vergi ve gümrük muafiyetleri sağlık hizmetlerinde özel sektörün rolünün göreceli olarak artmasına, yani özelleştirmeye işaret eder. Bütçeden sağlığa ayrılan payın azaltılması: Sağlıkta görülen bir diğer özelleştirme mekanizması da bütçeden sağlığa ayrılan kaynakların azaltılmasıdır. Örneğin Türkiye de zamanla azalan bir trend izleyecek şekilde bütçeden Sağlık Bakanlığı na ayrılan kaynağın oranı %2 lere kadar dayanmıştır.
3 3 Mülkiyet devri (denasyonalizasyon): Mülkiyet devri, sağlıkta özelleştirmenin en uç noktasını teşkil eder. Sağlıkta mülkiyet devri, kamu sağlık kurumlarının mülkiyetinin özel sektöre devredilmesi anlamına gelir. Türkiye de sağlıkta bu tür bir özelleştirmenin zeminleri özerkleşme adı altında şimdiden hazırlanmaktadır. Küresel Özelleştirme: DTÖ ve GATS * Dünya Ticaret Örgütü nün (DTÖ) önderliğinde Hizmet Sözleşmeleri Genel Anlaşması (GATS) çerçevesinde ülkelerin kamu hizmetlerinin dış yatırımlara ve piyasalara açılması öngörülmektedir. Bu çerçevede ülkelerin kamu hizmetlerinin karşılıklı serbestleştirilmesi için bir dizi yapısal reformların gerçekleştirilmesi ve bu yapısal dönüşümlerin temel referans kaynağının da uluslararası ticaret hukukunun olması gerektiği belirtilmektedir. Bu girişim küreselleşme çerçevesinde uluslararası bir aktör olan DTÖ nün yukarıdan aşağıya bir yaklaşımla sağlık da dahil olmak üzere tüm sistemleri uluslararası düzeyde özelleştirme girişiminden başka bir şey değildir. GATS çerçevesinde hizmet arzı biçimleri dört ana başlık altında ele alınmaktadır Bunlar: Sınır ötesi ticaret, yurt dışında tüketim, ticari varlık, gerçek kişilerin hareketliliği. Aşağıda bu hizmet arzı biçimleri üzerinde kısaca durulmuştur (Barış ve McLeod, 2000; Demirkan, 2001; WTO, 2001). Sınır ötesi ticaret: Bir üye ülke üretilen bir hizmetin, bir başka üye ülkede satılması. Örnek, uluslar arası posta ve iletişim hizmetleri, teleeğitim ve teletıp (telemedicine) gibi teknoloji yolu ile gerçekleştirilen ticarettir. Yurt dışında tüketim: Üye ülkede üretilen bir hizmetin, aynı ülkede geçici olarak bulunan başka bir üye ülke yurttaşına sunulması. Örneğin, sağlık hizmetleri, turizm hizmetleri. Örneğin sağlık turizmi gibi veya dışarıda sağlık hizmetleri almak isteyenlerin tüketimi gibi. Ticari varlık: Bir ülkenin, diğer üye ülkenin topraklarında oluşturulan ticari varlık. Örnek, yabancı bankaların başka ülkelerde şube açması. Örneğin yabancı girişimcilerin hastane veya sağlık merkezleri açmaları gibi. Gerçek kişilerin hareketliliği: Bir üye ülkenin bir servis sağlayıcısı tarafından sağlanan hizmetlerin, başka bir üye ülkenin farklı bir üye ülkedeki yurttaşları üzerinden ticarete konu edilmesi. Bu madde ile dünya çapında faaliyet gösteren lojistik (UPS ve DHL benzeri) şirketlerin ülkelerdeki sığınmacı ya da göçmenleri tüm hakları ihlal ederek istihdam etmesi meşrulaştırılıyor. Örneğin muhasebeciler, hekimler, öğretmenler gibi. Geçici veya kalıcı olarak tıbbi ve sağlık personelinin başka ülkelere göç etmesi sağlık hizmetlerine ilişkin bir örnek olarak verilebilir. Sözkonusu hizmet arzı biçimleri uluslararası özelleştirmenin (küresel özelleştirmenin) mekanizmaları olarak değerlendirilebilir. Sağlık Sektöründe Özelleştirme Bir Çıkış Yolu mudur? Sağlıkta özelleştirme uygulamalarının başarılı olup olmadığının değerlendirilmesinde temel referans noktası, özelleştirme ile hedeflenen amaçların ne ölçüde gerçekleştiği veya gerçekleşmediğidir. Bu amaçlar; verimliliği, etkinliği, kaliteyi yükseltmek, maliyet sınırlama (kontrolü), tüketici tercihi ve hakkaniyeti sağlamaktır. Yapılan araştırmalar sağlık hizmetlerinde maliyet kontrolü konusunda kamusal ağırlıklı sistemlerin daha başarılı olduğunu göstermektedir (Saltman ve Figueras, 1998). Öte yandan, tüketici tercihinin esnekliğinin boyutu özellikle finansmanla ilgili olduğundan, finansman problemini çözemeyen, özel sektör de tüketici tercihlerine cevap vermekte zorlanabilecektir. Özel sektörün hakkaniyet amacını istenilen seviyede yerine getiremeyeceği, ABD sağlık sistemi ile İngiltere sağlık sistemini karşılaştıran ve kamu ağırlıklı İngiltere ve Kanada sağlık sistemlerinin daha hakkaniyetli ve memnuniyet verici olduğu çalışmalarla ortaya çıkmaktadır. Sağlık Sektöründe Özelleştirmenin Sakıncaları Sağlıkta özelleştirme karşıtları, gerekçelerini sağlık hizmetleri piyasasının kendine has özellikleri ve bu özelliklere bağlı olarak oluşan piyasa başarısızlıkları ve hakkaniyet ilkesi * Daha fazla bilgi için, Yıldırım ve Yalçın a (2001a) başvurulabilir.
4 4 çerçevesinde ortaya koymaktadır. Piyasa karşıtlarına göre sağlık hizmetlerinde kamu malı, bilgi asimetrisi, dışsallıklar, ölçek ekonomisi, piyasaya girişteki sınırlıklar gibi nedenlere dayalı olarak piyasa başarısızlıkları ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu başarısızlıklar karşısında devletin/kamunun talep (tüketici) tarafını korumak için sağlık piyasasına hizmet sunucu, finansör veya düzenleyici olarak müdahale etmesi kaçınılmaz olmaktadır. Piyasa karşıtları ayrıca bir toplumun temel amacının sadece verimlilik olmadığı, hakkaniyetin de bir amaç olduğu üzerinde vurgu yapmaktadır. Yıldırım ın (1999) ayrıntılı bir şekilde tartıştığı gibi, sağlık hizmetlerinin doğasından kaynaklanan nedenlerden/özelliklerden dolayı sağlık hizmetlerinde serbest piyasa koşulları pek işlememektedir (Yıldırım, 1999). Serbest piyasa koşullarının temel esprisi, üretim araçlarının özel mülkiyeti ve bireysel çıkarların maksimize edilmesidir. Bu espri sağlık hizmetlerinin kendine has özellikleri ve toplumların hakkaniyet amaçlarıyla taban tabana zıttır. Özelleştirilecek veya özelleşmiş bir sağlık sisteminin çok çeşitli sakıncaları olabilir. Sağlık hizmetlerinde özelleştirme süreci toplumun önemli bir kesimini özellikle de fakir kesiminin yetersiz bir şekilde donatılmış, sistemin dışına itilmiş ve artçıl kamusal sağlık hizmetleri sunum birimlerine mahkum edilmesi demektir. Diğer taraftan özel sektör olabildiğince genişleyecek, maliyetler artacak ve bu özel sağlık sektörü hizmet sunum birimlerinden sadece parası olanlar yararlanabilecektir. Ayrıca sağlık bakımının kullanıcı katkıları yoluyla finansmanı adaletsiz ve regresif (regressive) bir özelliğe sahiptir (Sen ve Koivusalo 1998) ve toplumsal adaleti zedeler. Gelişmemiş ülkeler sermaye birikimini kısa yoldan temin etmek için dış borçlanma yoluna gitmektedirler. Ancak bu borçlanma rasyonel olarak kullanılmadığı taktirde büyüme hedefleri gerçekleşmediği gibi, ülke uzun dönemde, bağımlı ve borç veren ülkeler ve/veya kuruluşlar tarafından yönetilir hale gelmektedir. Sağlık reformları yüzünden, dünyaya gelen her çocuk borçlu, sonuç olarak da sağlıksız olma potansiyeli taşımaktadır. Dolayısıyla reformlar bir kısır döngü halini almaktadır. Türkiye de Sağlık Reformları ve Sağlıkta Özelleştirme DB, 1990 lı yılların başından itibaren, Türkiye deki YUP ve YUB temelli, birinci, ikinci ve üçüncü sağlık projelerine kredi desteği sağlamaktadır yılında hazırlanan Republic of Turkey Health Project (WB, 1990) adlı çalışmada belirtildiği gibi, nihai olarak Türk sağlık sisteminin sunum ve finansman unsurları özelleştirilmeye çalışılmaktadır. Türkiye, sağlık reform amacıyla, proje kredi desteği adı altında WB dan birinci sağlık projesi için 75 milyon dolar; ikinci sağlık projesi için 150 milyon dolar, üçüncü sağlık projesi için 14,5 milyon dolar, toplam 239,5 milyon dolar borç almıştır. Sağlıkta özelleştirmenin en uç noktasını teşkil eden kamu sağlık kurumlarının mülkiyetinin özel sektöre devredilmesi çabaları 1990 ların ortalarında Yüksek İhtisas Hastanesi nin özerkleştirilmesi ile başlamıştır. Günümüzde bu kurumun da içinde olduğu bazı hastanelerin tamamen özel sektöre devredilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Türkiye de 1990 lı yıllarda başlayan sağlıkta reform çalışmalarının yıllık geçmişine dönüp bakıldığında, reformların çeşitli nedenlerden dolayı gerçekleşmediği (daha detaylı bilgi için Yıldırım, 2000 e başvurulabilir), DB den alınan kredilerin hem finansal hem de alternatif maliyetinin çok yüksek olduğu ve zaten ağır olan borç yükünü daha da ağırlaştırdığı söylenebilir. Bu 10 yıllık süreçte sağlıkta reform amacıyla yapılan dış borçlanmanın Türk toplumunun sağlık statüsüne, verimlilik, ulaşılabilirlik, eşitlik ve kalite gibi hedeflere, Türk ekonomisinin büyümesine, kalkınmasına ve gelişmesine ne katkısının olduğu açıklanmaya muhtaçtır. Türk sağlık sistemi, adı konulmamakla birlikte fiili olarak özelleşmiş durumdadır. Bu makale çerçevesinde tartışılan ulusal ve küresel özelleştirme mekanizmalarının hepsi Türk sağlık sistemi içerisinde mevcuttur ve de giderek etki alanı genişletilerek uygulanmaktadır. Sonuç ve Öneriler Görünen o ki, 21.yy da sağlık sistemleri, küreselleşme sürecinin dinamikleri doğrultusunda daha önce hiç olmadığı kadar daha global, liberal, ticari ve özelleştirilmiş olunacaktır.
5 5 Temel sorunsal sağlık hizmetlerinin kamusal güdümlü olması ve bu yapının beraberinde getirdiği varsayılan verimsizlik, kalitesizlik, tüketici tercihlerine duyarsızlık değil, makro ve mikro ölçekte yaşanan, bilimsel ahlak ve kültürden yoksun bir zihniyetin dejenerasyonu sorunudur. Sağlık hizmetlerinin kendine has özellikleri ve bu özelliklerin beraberinde getirdiği piyasa başarısızlıkları ve hakkaniyet ilkesi dikkate alındığında sağlıkta özelleştirmenin istenilen sonuçları verme yerine, sistemdeki problemleri daha da derinleştirebileceği söylenebilir. KAYNAKLAR Barış, Enis ve McLeod, Kari. Globalization and Internatiolan Trade in the Twenty-First Century: Opportunities for and Threats to the Health Sector in the South. International Journal of Health Services. Vol. 30, No. 1, 2000: Demirkan, Mutlu. Ulus Devlete Çalım. Cumhuriyet Gazetesi. 9 Haziran 2001: 6. McPake, B. Ve Banda, E. Contracting-Out of Health Services in Developing Countries. Health Policy and Planning. 9(1): 25-30, Saltman, R.B. ve Figueras, J. Analyzing The Evidence On European Health Care Reforms. Health Affairs. 1998; 17 (2): Sen, K. ve Koivusalo, M. Health Care Reforms and Developing Countries-A Critical Overview. International Journal of Health Planning and Management. 1998; 13: WB, The Republic of Turkey Health Project. Washington D.C WTO. The GATS: Objectives, Coverage and Disciplines ( Yıldırım, H.H. Piyasa, Sağlık Bakımı ve Piyasa Başarısızlıkları. Amme İdaresi Dergisi Mart; 32 (1): Yıldırım, H.H. Türk Sağlık Reformları Neden Uygulanamıyor? Avrupa Sağlık Reformları Işığında Bir Değerlendirme. I. Ulusal Sağlık İdaresi Kongresi li Yıllarda Sağlık Hizmetleri ve Kurumları Yönetimi. Editörler: Tatar, M. ve diğ Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Yüksekokulu. Ankara Mayıs 2000.: Yıldırım, H.H. ve Yalçın, T. En Değerli Sermayem Ticarileşiyor: Sağlık, Sağlık Reformları ve Sağlıkta Özelleştirme. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongeresi. Ankara Kasım 2001: Yıldırım, H.H ve Yalçın, T. Küreselleşme ve Uluslararası Ticaret: Uluslararası Sağlık Politikasında Değişen Dinamikler. 4. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi. İstanbul Eylül 2001a:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ABSAĞLIK www.absaglik.
(, 20.4.2006). EN DEĞERLİ SERMAYEM TİCARİLEŞİYOR: SAĞLIK, SAĞLIK REFORMLARI VE SAĞLIKTA ÖZELLEŞTİRME Dr. Hasan Hüseyin Yıldırım 1 Giriş Bu çalışmada, sağlık hizmetlerinde reformlarla birlikte özelleştirme
Detaylı1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine
DetaylıTürkiye, Sağlığı Açısından Ne Kadar Avrupalı? Dr. Hasan Hüseyin YILDIRIM Öğretim Elemanı, Hacettepe Üniversitesi Ziyaretçi Araştırmacı, LSE Health
Türkiye, Sağlığı Açısından Ne Kadar Avrupalı? GSS Avrupalılığı Sağlamada Ne Ölçüde Etklili Olur? Dr. Hasan Hüseyin YILDIRIM Öğretim Elemanı, Hacettepe Üniversitesi Ziyaretçi Araştırmacı, LSE Health Sağlığa
DetaylıSAĞLIK ALANINDA DEVLETİN DEĞİŞEN ROLÜ TÜRKİYE DE SAĞLIK BAKANLIĞI NIN ROLÜNÜN VE FONKSİYONLARININ YENİDEN TANIMLANMASI
SAĞLIK ALANINDA DEVLETİN DEĞİŞEN ROLÜ TÜRKİYE DE SAĞLIK BAKANLIĞI NIN ROLÜNÜN VE FONKSİYONLARININ YENİDEN TANIMLANMASI Hazırlayan: Prof. Dr. Coşkun Can Aktan SAĞLIK ALANINDA DEVLETİN DEĞİŞEN ROLÜ Hazırlayan:
DetaylıFİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4
FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça
DetaylıSKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ. 10. Hafta
SKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ 10. Hafta. 1 Birleşik Krallık Sağlık Sistemi Tablo 2. Önemli Sağlık Göstergeleri Kaynak: WHO Health for All Database, 2012 Ülkeler DBYS (yıl) (2010) BÖH (1.000
DetaylıİZMİR TİCARET ODASI EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) TÜRKİYE EKONOMİK TAHMİN ÖZETİ 2017 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ
İZMİR TİCARET ODASI EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) TÜRKİYE EKONOMİK TAHMİN ÖZETİ 2017 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART 2018 Hazırlayan: Yağmur Özcan Uluslararası
DetaylıMaliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni
GSO-TOBB-TEPAV Girişimcilik Merkezinin Açılışı Kredi Garanti Fonu Gaziantep Şubesi nin Açılışı Proje Değerlendirme ve Eğitim Merkezi nin Açılışı Dünya Bankası Gaziantep Bilgi Merkezi Açılışı 23 Temmuz
Detaylıİktisadi Planlamayı Gerektiren Unsurlar İKTİSADİ PLANLAMA GEREĞİ 2
İktisadi Planlamayı Gerektiren Unsurlar İKTİSADİ PLANLAMA GEREĞİ 2 PLANLAMAYI GEREKTİREN UNSURLAR Sosyalist model-kurumsal tercihler Piyasa başarısızlığı Gelişmekte olan ülkelerin kalkınma sorunları 2
DetaylıGülbiye Yenimahalleli Yaşar
Gülbiye Yenimahalleli Yaşar 1980-88 Dö e i Sağlık Politikaları Ekonomide 24 Ocak 1980 Kararları ile başlayan bu dönemde dünya ekonomisi ile ticaret yoluyla bütünleşme politikası izlenmiştir. Bu çerçevede
DetaylıYENİ EKONOMİ PROGRAMI YAPISAL DÖNÜŞÜM ADIMLARI 2019
YENİ EKONOMİ PROGRAMI 2019 Yapısal Reformların Önceliklendirilmesi Serbest Piyasa İlkeleriyle Uyumlu İhracatın ve İstihdamın Artırılması Odaklı Sürdürülebilir Büyüme ve Adaletli Paylaşım YENİ EKONOMİ PROGRAMI
DetaylıTürkiye de işsizler artık daha yaşlı
Türkiye de işsizler artık daha yaşlı Esen Çağlar, Ozan Acar, Haki Pamuk Mart 2007 2001 krizinden günümüze Türkiye ekonomisinde iki önemli yapı değişikliği birlikte yaşanmıştır. Bir yandan makroekonomik
DetaylıORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014
ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ... 1-20 1.1. Temel Makro Ekonomik Göstergelere Göre Türkiye nin Mevcut Durumu ve Dünyadaki Yeri... 1 1.2. Ekonominin Artıları Eksileri; Temel
DetaylıEKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ
EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ 1990 sonrasında peş peşe gelen finansal krizler; bir yandan teorik alanda farklı açılımlara hız kazandırırken bir yandan da, küreselleşme süreci ile birlikte,
DetaylıEĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ. 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL
EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ EĞİTİM VE EKONOMİ İNSAN SERMAYESİ KURAMI EĞİTİM VE EKONOMİK BÜYÜME EĞİTİM
DetaylıSAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası
STRATEJİK VİZYON BELGESİ SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası Yakın geçmişte yaşanan küresel durgunluklar ve ekonomik krizlerden dünyanın birçok ülkesi ve bölgesi etkilenmiştir. Bu süreçlerde zarar
DetaylıINTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015
INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik
DetaylıTÜRKIYE DE SAĞLIK REFORMLARI. DOÇ. DR. MELTEM ÇIÇEKLIOĞLU EGE ÜNIVERSITESI Tı P FAKÜLTESI HALK SAĞLIĞI AD
TÜRKIYE DE SAĞLIK REFORMLARI DOÇ. DR. MELTEM ÇIÇEKLIOĞLU EGE ÜNIVERSITESI Tı P FAKÜLTESI HALK SAĞLIĞI AD TURKIYE DE SAĞLIK REFORMLARI Sağlık Hizmet Sunumu Sağlık Bakanlığı Yapılanması Birinci Basamak Sağlık
DetaylıDÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM ABD Merkez Bankası FED, 18 Aralık tarihinde tahvil alım programında azaltıma giderek toplam tahvil alım miktarını 85 milyar dolardan 75 milyar
DetaylıDÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2,8 oranında büyüyen ABD ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 3,6 oranında büyümüştür. ABD de 6 Aralık 2013 te
DetaylıEKONOMİK VE MALİ POLİTİKA GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2011, No:4
EKONOMİK VE MALİ POLİTİKA GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2011, No:4 Bu sayıda; Kredi Derecelendirme Kuruluşu Standard and Poor s (S&P) un yerel para cinsinden Türkiye nin kredi not artış kararı değerlendirilmiştir.
DetaylıDünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler
Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi Küresel Ekonomik Görünüm OECD 6 Mayıs ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı
DetaylıEKONOMİ DEKİ SON GELİŞMELER Y M M O D A S I P R O F. D R. M U S T A F A A. A Y S A N
1 EKONOMİ DEKİ SON GELİŞMELER 1 3 M A R T 2 0 1 4, P E R Ş E M B E Y M M O D A S I P R O F. D R. M U S T A F A A. A Y S A N 1948 DEKİ EKONOMİK DURUM 2 TABLO I Ülke ABD Doları Danimarka 689 Fransa 482 İtalya
DetaylıKREDİ KEFALET SİSTEMİ
Dünya da Kredi Kefalet Sistemi KREDİ KEFALET SİSTEMİ Kredi Kefalet Sistemi dünya çapında küçük ve orta ölçekli, maddi varlığı yeterli olmayan ancak başarılı olan işletmelerin finansmanında kullanılmaktadır.
DetaylıYerelleşme, en genel anlamda, kamu hizmetleri sorumluluk ve yetkilerinin merkezi hükümetten yarı-bağımsız hükümet veya organizasyonlara veya özel
YERELLEŞME NEDİR? Yerelleşme, en genel anlamda, kamu hizmetleri sorumluluk ve yetkilerinin merkezi hükümetten yarı-bağımsız hükümet veya organizasyonlara veya özel sektöre ya da alt yönetsel birimlere
DetaylıİKTİSAT ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS
İKTİSAT ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA DERS İÇERİKLERİ 1. YIL GÜZ DÖNEMİ İleri Makroiktisat I IKT801 1 3 + 0 6 Makro iktisadın mikro temelleri, emek, mal ve sermaye piyasaları, modern AS-AD eğrileri. İleri
DetaylıTürk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık
İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık
DetaylıYÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I
YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İşletmeleri gruplandırırken genellikle 6 farklı ölçüt kullanılmaktadır. Bu ölçütler aşağıdaki şekilde sıralanabilir: 1. Üretilen mal ve hizmet çeşidine
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİ ARZI. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
SAĞLIK HİZMETLERİ ARZI Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Sağlık Hizmetleri Arzı Her düzeyde sağlık hizmeti sunan kişi ve kurumların toplamıdır. I, II, III. Basamakta yer alan sağlık ocağı, sağlık evi, dispanser,
DetaylıTürkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi. Sağlık Nedir?
Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır: Mehmet ATASEVER Kamu İhale Kurumu Kurul Üyesi Sağlık insanın;
DetaylıTürkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi
Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Mehmet ATASEVER Kamu İhale Kurumu Kurul Üyesi Ankara, 29.11.2018 Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır:
DetaylıDünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler
Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi Küresel Ekonomik Görünüm Çin Ekonomisi Nisan-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı
DetaylıDEVLET TEŞVİKLERİ HIRSIZLIĞI TEŞVİK EDİYOR!..
DEVLET TEŞVİKLERİ HIRSIZLIĞI TEŞVİK EDİYOR!.. Prof.Dr.Coşkun Can Aktan Teşvik sistemi kötü değildir, fakat tehlikelidir. Teşvik nedeniyle müdahalelere başlayan iktidarların bu müdahalelerini başka alanlara
DetaylıBİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ
BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ SORU 1: Tam rekabet ortamında faaliyet gösteren bir firmanın kısa dönem toplam maliyet fonksiyonu; STC = 5Q 2 + 5Q + 10 dur. Bu firma tarafından piyasaya sürülen ürünün
DetaylıBüyüme, Tasarruf-Yatırım ve Finansal Sektörün Rolü. Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı
Büyüme, Tasarruf-Yatırım ve Finansal Sektörün Rolü Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı Büyüme: Yatırım ve Tasarrufun Fonksiyonu Büyüme : Büyümenin Temel Unsuru : Üretimin Temel Faktörleri : Üretimin Diğer
DetaylıTürkiye de Yabancı Bankalar *
Bankacılar Dergisi, Sayı 52, 2005 Türkiye de Yabancı Bankalar * I. Giriş: Uluslararası bankacılık faaliyetleri, geçen yüzyılın ikinci yarısından itibaren uluslararası ticaret akımlarının ve doğrudan yabancı
DetaylıBANKA PİYASALARININ DÖNGÜSEL RİSKLERİ BASEL III YETERLİ Mİ? DEVRİM YALÇIN
BANKA PİYASALARININ DÖNGÜSEL RİSKLERİ BASEL III YETERLİ Mİ? DEVRİM YALÇIN DÖNGÜSELLİK KAVRAMI DÖNGÜ-YANLILIK: FİNANSAL SİSTEMDEKİ DOĞAL DALGALANMALARIN GÜÇLENMESİ VE SONUÇTA FİNANSAL VE EKONOMİK İSTİKRARIN
DetaylıMALİYE ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS
MALİYE ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ 1. Yıl - GÜZ DÖNEMİ Doktora Uzmanlık Alanı MLY898 3 3 + 0 6 Bilimsel araştırmarda ve yayınlama süreçlerinde etik ilkeler. Tez yazım kuralları,
DetaylıTÜRKİYE DE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLıK HİZMETLERİNDE NELER OLUYOR? SORUSUNU YANıTLAYABİLMEK İÇİN
TÜRKİYE DE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLıK HİZMETLERİNDE NELER OLUYOR? SORUSUNU YANıTLAYABİLMEK İÇİN 19. Pratisyen Hekimlik Kongresi 17 Mayıs 2015 - İSTANBUL Dr. Onur HAMZAOĞLU Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
DetaylıTÜRKİYE de ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU UYGULAMA POLİTİKALARI
TÜRKİYE de ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU UYGULAMA POLİTİKALARI KISACA EPDK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik piyasalarının düzenlenmesi amacıyla 4628 sayılı Yasa ile 2001 yılında kurulmuştur.
DetaylıMESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ
VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin
DetaylıSosyal Güvenlikte Reform Süreci ve Mali Sonuçları. Tuncay Teksöz TBB Ekonomistler Platformu 29 Temmuz 2010
Sosyal Güvenlikte Reform Süreci ve Mali Sonuçları Tuncay Teksöz TBB Ekonomistler Platformu 29 Temmuz 21 SOSYAL GÜVENLİK REFORMU Nasıl Bir Dönüşüm İçindeyiz? Emeklilik hak ve yükümlülüklerin tüm çalışanlar
DetaylıBASIN TANITIMI TÜRKİYE DE BÜYÜMENİN KISITLARI: BİR ÖNCELİKLENDİRME ÇALIŞMASI
BASIN TANITIMI TÜRKİYE DE BÜYÜMENİN KISITLARI: BİR ÖNCELİKLENDİRME ÇALIŞMASI İzak Atiyas Sabancı Üniversitesi ve Rekabet Forumu Ozan Bakış Rekabet Forumu 29 Kasım 2011 Büyüme performansı 2000 li yıllar,
Detaylıİçindekiler kısa tablosu
İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM
DetaylıENERJİ DÖNÜŞÜMÜ ENERJİ TÜKETİMİ
ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ Enerji, modern kişisel yaşamın, üretim ve iletişim süreçlerinin en önemli aktörlerinden biri. Enerjinin tüketimi küresel düzeyde hızla artmaya devam ederken üç ana ihtiyaç baş gösteriyor:
DetaylıVERİMLİLİK SEMPOZYUMU 1 FİNANSAL ANALİZ VE VERİMLİLİK KARNE İLİŞKİSİ
VERİMLİLİK SEMPOZYUMU 1 FİNANSAL ANALİZ VE VERİMLİLİK KARNE İLİŞKİSİ Mali Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı Finansal Analiz Daire Başkanlığı, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı sağlık kuruluşlarının
DetaylıLizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu.
Dr. Hülya BAL Lizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu. Avrupa 2020 Stratejisinin çıkış noktası, dünyada yaşanan küreselleşme, iklim
DetaylıULUSLARARASI EKONOMİK KURULUŞLAR (İKT206U)
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI EKONOMİK KURULUŞLAR (İKT206U)
DetaylıTürkiye de Sağlık Sektörü Kamu-Özel İşbirliği Yaklaşımı
Türkiye de Sağlık Sektörü Kamu-Özel İşbirliği Yaklaşımı 7. Sağlık Zirvesi 20 Aralık 2019-Ankara Hüseyin ÇELİK Kişisel Deneyim ve Sunum Arka Planı 15 Yıl Kamu, 15 Yıl Özel Olmak Üzere 30 Yıl İş Deneyimi,
Detaylı: Çağdaş Erkan. : ceakyurek@ankara.edu.tr, erkanakyurek52@hotmail.com. Tel : 0 312 319 14 50. : Yrd.Doç.Dr. : Sağlık Bilimleri Fakültesi
Adı Soyadı E-posta : Çağdaş Erkan : AKYÜREK : ceakyurek@ankara.edu.tr, erkanakyurek52@hotmail.com Tel : 0 312 319 14 50 Unvan Birim Bölüm : Yrd.Doç.Dr. : Sağlık Bilimleri Fakültesi : Sağlık Kurumları Yöneticiliği
DetaylıBaşkan Acar 4. Ulusal Sağlık Kurultayına Katıldı
Başkan Acar 4. Ulusal Sağlık Kurultayına Katıldı SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANI FATİH ACAR: -BÜTÇEDEN SAĞLIK HARCAMALARINA 2012 YILINDA 47,8 MİLYAR LİRA AYRILDI -TÜRKİYE DE 3 MİLYON 447 BİN 166 KİŞİ DİYABET
DetaylıDoğal Afetler ve Kent Planlama
Doğal Afetler ve Kent Planlama Yer Bilimleri ilişkisi TMMOB Şehir Plancıları Odası GİRİŞ Tsunami Türkiye tektonik oluşumu, jeolojik yapısı, topografyası, meteorolojik özellikleri nedeniyle afet tehlike
DetaylıGİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI SİSTEMİ
GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI SİSTEMİ Genellikle profesyoneller tarafından oluşturulan Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı sistemi genç, dinamik, hızlı büyüme ve yüksek karlılık potansiyeli olan
DetaylıTürkiye de Özelleştirme: Ekonomik ve Sosyal Etkileri. Dr. Orkun ÖZBEK. Tanım ve Amaçlar
2007 ARALIK -EKONOMİ Türkiye de Özelleştirme: Ekonomik ve Sosyal Etkileri Dr. Orkun ÖZBEK Tanım ve Amaçlar Genel bir tanımla kamu mülkiyetinin kısmen ya da tamamen özel sektöre devri anlamını taşıyan özelleştirme,
DetaylıSAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II
SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE-
Detaylı2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2009 yılında ülkemiz halı ihracatı % 7,2 oranında düşüşle 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinin sonunda
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR...
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... 1 1.1. EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER... 3 1.1.1. Romalıların Ekonomik Düşünceleri... 3 1.1.2. Orta Çağ da Ekonomik Düşünceler...
DetaylıDersin Amacı: Bilimsel araştırmanın öneminin ifade edilmesi, hipotez yazımı ve kaynak tarama gibi uygulamaların öğretilmesi amaçlanmaktadır.
Dersin Adı: Araştırma Teknikleri Dersin Kodu: MLY210 Kredi/AKTS: 2 Kredi/4AKTS Dersin Amacı: Bilimsel araştırmanın öneminin ifade edilmesi, hipotez yazımı ve kaynak tarama gibi uygulamaların öğretilmesi
Detaylıtepav Küresel Kriz e Karşı ş TEPAV Politika Önerileri TBB İstanbul , 28 Nisan 2009
tepav Küresel Kriz e Karşı ş TEPAV Politika Önerileri TBB İstanbul, 28 Nisan2009 Küresel Krize Karşı TEPAV Politika Önerileri Slide 2 Çerçeve Krizi Türkiye ye taşıyan kanallar Krizin Türkiye üzerindeki
DetaylıIMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ
IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü
DetaylıSKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ. 14. Hafta
SKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ 14. Hafta 1 Hindistan Sağlık Sistemi Genel bilgi Hindistan Güney Asya'da bulunan bir ülkedir. Dünyanın en büyük yedinci coğrafi alanı ve en büyük ikinci nüfusuna
DetaylıORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME ( )
ORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME (2014-2016) I- Dünya Ekonomisine İlişkin Öngörüler Orta Vadeli Program ın (OVP) global makroekonomik çerçevesi oluşturulurken, 2014-2016 döneminde; küresel büyümenin
DetaylıHOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015
HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı
DetaylıDEVLET BAKANI SAYIN MEHMET ŞİMŞEK İN YAPISAL REFORMALARIN MAKROEKONOMİK ETKİLERİ KONFERANSI AÇILIŞ KONUŞMASI (26 EKİM 2007 ANKARA)
DEVLET BAKANI SAYIN MEHMET ŞİMŞEK İN YAPISAL REFORMALARIN MAKROEKONOMİK ETKİLERİ KONFERANSI AÇILIŞ KONUŞMASI (26 EKİM 2007 ANKARA) Değerli Katılımcılar, Değerli Konuklar, Türkiye, yapısal reformlar ile
DetaylıORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Sayı: TİM.OAİB.GSK.ORG.2014/1583-23954 Ankara, 20/11/2014 Konu: Paraguay Yatırım Ortamı Hk. Sayın Üyemiz, SİRKÜLER (G/2014) Türkiye İhracatçılar Meclisi
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Çetin DOĞAN 2. Doğum Tarihi : 28.01.1964 3. Unvanı : Profesör 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Doktora İktisat Bölümü Bradford Üniversitesi, 1993 İngiltere
DetaylıSağlık Hizmetleri Yönetimi
Sağlık Hizmetleri Yönetimi Ders 4 Sağlık Hizmetlerinde Finansman Meslek Yüksekokulu 1 Finansman Genel anlamda finansman para bulma çabası olarak ifade edilmektedir. Bir girişime, bir işletmeye, işleyebilmesi,
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1. Bölüm Kamu Ekonomisi Disiplinine Tarihsel ve Analitik bir Perspektiften Bakış,
İÇİNDEKİLER Önsöz v Giriş 1 1. Bölüm Kamu Ekonomisi Disiplinine Tarihsel ve Analitik bir Perspektiften Bakış, 1.1. Kamu Ekonomisi Analizinin Ardında Yatan Doktriner Görüşler: 5 1.1.1. Sosyal Sözleşmeci
DetaylıToplumlar için bilginin önemi
Toplumlar için bilginin önemi İnsanlık tarihi günümüze kadar şu toplumsal aşamalardan geçmiştir: İlkel toplum Doğa, avlanma Tarım toplumu MÖ.800-1750 ler Toprak, basit iş bölümü Sanayi toplumu Makinalaşma
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
SAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Talep ve talep fonksiyonunu etkileyen etmenler Talep: Satın alma gücü ile desteklenen istektir. Bireysel talep fonksiyonunu etkileyen etmenler: 1. Fiyat
DetaylıTASFİYE İŞLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TASFİYE İŞLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MİSYON ÇALIŞMASI Tablo 1. Misyon Çalışması Sonuçları Konsolide Misyon Toplumun refahı, ekonomik kalkınmanın sağlanması ve kamu kurumlarının mali
DetaylıTürk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık
İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık
DetaylıBüyümeyi Sürdürmek: Yurtiçi Tasarrufların Önemi
Büyümeyi Sürdürmek: Yurtiçi Tasarrufların Önemi Eser Pirgan Matur Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Dairesi Kalkınma Bakanlığı 24 Ekim 2014 03.11.2014 1 Sunum Planı Yurtiçi Tasarrufların Kalkınma
DetaylıBANK MELLAT Merkezi Tahran Türkiye Şubeleri 2011 I. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU
BANK MELLAT Merkezi Tahran Türkiye Şubeleri 2011 I. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU İ Ç İ N D E K İ L E R I. GENEL BİLGİLER 1. Şubenin Gelişimi Hakkında Özet Bilgi 2. Şubenin Sermaye ve Ortaklık Yapısı 3. Müdürler
DetaylıPAZAR BÜYÜKLÜĞÜ YATIRIM MALĐYETLERĐ AÇIKLIK EKO OMĐK VE POLĐTĐK ĐSTĐKRAR FĐ A SAL ĐSTĐKRAR
FDI doğrudan yabancı yatırım, bir ülke borsasında işlem gören şirketlerin hisselerinin bir diğer ülke veya ülkelerin kuruluşları tarafından satın alınmasını ifade eden portföy yatırımları dışında kalan
DetaylıTicarileşme ve Sağlık Emek-Gücü
Ticarileşme ve Sağlık Emek-Gücü Özlem ÖZKAN Kocaeli Dayanışma Akademisi 1/13 Kapitalizmin yapısal krizi ile Baş edebilmek için Neoliberal ekonomik-politikalar Sermayenin sınırsız tahakküm programı Sermaye
Detaylı2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
2010 YILI DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılı Ocak-Mart döneminde, Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatı % 13,7 artışla 247,8 milyon dolara yükselmiştir. Aynı dönemde
DetaylıEKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER
4.bölüm EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI 1.Kaynak Dağılımında Etkinlik:
DetaylıEğitimin Ekonomik Temelleri
Eğitimin Ekonomik Temelleri Ekonomi, doğadaki kıt kaynakların en verimli biçimde kullanılması artırılması inceleyen bir bilim dalıdır. İnsanlar var oluşlarının itibaren doğadaki kaynakları kullanarak yaşamlarını
DetaylıÖZERDEN PLASTİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ YÖNETİM KURULU RAPORU. Halka Arzdan Elde Edilen Fonların Kullanımı 21 Ağustos 2015
ÖZERDEN PLASTİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ YÖNETİM KURULU RAPORU Halka Arzdan Elde Edilen Fonların Kullanımı 21 Ağustos 2015 1 Raporun Konusu: Sermaye Piyasası Kurulu nun VII.128.1 Sayılı Pay Tebliği
Detaylıİktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri
İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,
DetaylıBankacılık sektörü. 2011 değerlendirmesi ve 2012 yılı beklentileri
Bankacılık sektörü 2011 değerlendirmesi ve 2012 yılı beklentileri Şubat 2012 İçerik Bankacılık sektörünü etkileyen gelişmeler ve yansımalar 2012 yılına ilişkin beklentiler Gündemdeki başlıca konular 2
DetaylıABSAM Sağlık Araştırmaları Merkezi. Danışmanlık Araştırma Eğitim Yazılım Yayın. www.absam.com.tr
ABSAM Sağlık Araştırmaları Merkezi Danışmanlık Araştırma Eğitim Yazılım Yayın www.absam.com.tr HAKKIMIZDA ABSAM Sağlık Araştırmaları Merkezi; sağlık, sağlık hizmetleri vesağlık sistemlerinin başta politika,
DetaylıKAPİTALİZM, PİYASA BAŞARISIZLIĞI VE SAĞLIK HİZMETLERİ SUNUMU. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
KAPİTALİZM, PİYASA BAŞARISIZLIĞI VE SAĞLIK HİZMETLERİ SUNUMU Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Kapitalizmin temel özellikleri: Özel mülkiyet Teşebbüs ve seçim özgürlüğü Kişisel çıkar Rekabet Piyasa mekanizması
Detaylı12. HAFTA. Ulusal sağlık politikaları 3. dönem (1990-günümüz )
12. HAFTA Ulusal sağlık politikaları 3. dönem (1990-günümüz ) 2 Ulusal Sağlık Politikaları Birinci dönem: 1920-1961 İkinci dönem: 1961-1990 Üçüncü dönem: 1990-günümüz Yasemin Akbulut-Sağlık Kurumları Yönetimi
Detaylı2002 HANEHALKI BÜTÇE ANKETİ: GELİR DAĞILIMI VE TÜKETİM HARCAMALARINA İLİŞKİN SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU TARTIŞMA METNİ 2003/6 http://www.tek.org.tr 2002 HANEHALKI BÜTÇE ANKETİ: GELİR DAĞILIMI VE TÜKETİM HARCAMALARINA İLİŞKİN SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Zafer Yükseler Aralık, 2003
DetaylıEkonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
Ekonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul 389 390 1-2007, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Gelir Dağılımı ve Yoksullukla Mücadele, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, www.dpt.gov.tr/docobjects/download/3087/oik691.pdf,
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Dünya Ekonomisi Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans ( X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim ( X) Uzaktan Öğretim(
Detaylı- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU NUN SAĞLIK ALANINDA ÜSTLENDİĞİ ÇOK ÖNEMLİ GÖREVLER BULUNMAKTADIR
SGK Başkanı Yadigar Gökalp İlhan 3. Yaş Baharı Kongresine Katıldı SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANI YADİGAR GÖKALP İLHAN: - SOSYAL GÜVENLİK KURUMU NUN SAĞLIK ALANINDA ÜSTLENDİĞİ ÇOK ÖNEMLİ GÖREVLER BULUNMAKTADIR
DetaylıGİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN (Bütçe - Anapara - Kredi) FINANCING IN ENTREPRENEURSHIP (Budget - Capital - Credit)
GİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN (Bütçe - Anapara - Kredi) FINANCING IN ENTREPRENEURSHIP (Budget - Capital - Credit) GİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN Girişimcinin finansman ihtiyacı: Finansman ihtiyacının karşılanmasında
DetaylıA Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ
M A R M A R A Ü N İ V E R S İ T E S İ İ K T İ S A T F A K Ü L T E S İ A Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ DIŞ TİCARET DENGESİ BORÇLANMA GÖSTERGELERİ VE CARİ İŞLEMLER DENGESİ NET ULUSLARARASI
DetaylıCARİ AÇIK NEREYE KADAR?
CARİ AÇIK NEREYE KADAR? Prof. Dr. Doğan CANSIZLAR ANKARA - 14 Aralık 2011 1 Türkiye Ekonomisindeki Bazı Eşitlikler -Ekonomik Büyüme = Artan Dış Açık -Artan Dış Açık = Artan Dış Borçlanma -Artan Dış Borçlanma
DetaylıCam Sektörü 2013 Yılı Değerlendirmesi
Cam Sektörü 2013 Yılı Değerlendirmesi Temmuz 2014 1 Milyar $ I. Cam Sektörü Hakkında 80 yıllık bir geçmişe sahip olan Türk Cam Sanayii, bugün camın ana gruplarını oluşturan düzcam (işlenmiş camlar dahil),
DetaylıD.E.Ü. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü ÜCRET GRUBU. Ücret Sistemleri ve Verimlilik. Prof.Dr. Mustafa Yaşar TINAR
D.E.Ü. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü ÜCRET GRUBU Ücret Sistemleri ve Verimlilik Prof.Dr. Mustafa Yaşar TINAR Fatma ASLAN 2008463012 H.Özlem ANDİÇ 2008463006 Burcu DOYURAN..2008463041
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM: KALKINMA VE AZGELİŞMİŞLİK...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM: KALKINMA VE AZGELİŞMİŞLİK... 1 Kalkınma Ekonomisine Olan Güncel İlgi... 1 Kalkınma Kavramı ve Terminolojisi... 1 Büyüme ve Kalkınma... 1 Kalkınma Terminolojisi... 2 Dünyada Gelir
Detaylı2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artarak
Detaylıizlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti 1949 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıbirimler: Guvernörler Konseyi, İcra Kurulu, Geçici Kurul, Kalkınma Kurulu
DÜNYA EKONOMİSİ Teknoloji, nüfus ve fikir hareketlerini içeren itici güce birinci derecede itici güç denir. Global işbirliği ağıgünümüzde küreselleşmişyeni ekonomik yapının belirleyicisidir. ASEAN ekonomik
DetaylıİÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR. Yrd. Doç. Dr.
İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR Yrd. Doç. Dr. Şefik Okan MERCAN 1. POLİTİKA KAVRAMI... 1 2. TURİZM POLİTİKASININ ÖZELLİKLERİ...
Detaylı