MAMAK ÇÖPLÜĞÜNDE KATI ATIK BİYOKÜTLEDEN ENERJİ ÜRETİMİ VE SERACILIK ENTEGRE PROJESİ

Transkript

1 MAMAK ÇÖPLÜĞÜNDE KATI ATIK BİYOKÜTLEDEN ENERJİ ÜRETİMİ VE SERACILIK ENTEGRE PROJESİ 29 Mart 2013 topraksuenerji-ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Süleyman KODAL. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim Üyesi Prof. Dr Yusuf Ersoy Yıldırım,Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ ve Ürgüp Eski Belediye Başkanı Bekir ÖDEMİŞ Mamak Çöplüğünde katı atık biyokütleden enerji üretimi ve seracılık entegre tesisini ziyaret etti. Tesiste incelemeler yapan ekip çalışmaları oldukça başarılı ve örnek gösterilebilir olarak değerlendirdi.

2 Mamak çöplüğüne atılan çöpler, kurulan tesisle enerjiye dönüştürülerek birçok alanda kullanılıyor. Çöpten üretilen enerjinin atığının kullanıldığı önemli bir alan olan seralarda ise çeşit çeşit organik ürün yetiştiriliyor. Ankara Katı Atık Projesi ile Endüstri Parkı na dönüşen Mamak Çöplüğü, Bursa, Adana ve Konya ya da örnek oldu. MAMAK ÇÖPLÜĞÜNDE NE YAPILIYOR? Sahaya döküllen organik çöpler teraslama ve borulama yöntemiyle, çöp silolarında bakteriler yardımıyla hızla çürüyebilir hale getiriliyor Çıkan metan gazını boru sistemiyle santrale taşıyıp elektrik enerjisine dönüştürülüyor. Metan gazından elektrik üretimi sırasında ortaya çıkan atık enerjiyi de seralara veriliyor. Fosil yakıtlarla seraları ısıtmak yerine bu atık enerji seraların ısıtılmasında kullanılıyor. Atık ısının seralarda kullanılmasıyla entegre sistemin faydaları net bir şekilde ortaya koyuluyor. Geliştirilen teknolojilerle depolamaya ihtiyaç olmadan geri kazanım oranı artırılıyor Bu sayede metan gazı ve karbondioksitin azalması sağlanıyor Organik çöp sahalarında metan gazının çekilmesi sonrası geriye kalan atıklar da kompost gübreye dönüştürülüyor.. Bu da çok değerli bir gübre oluyor MEGAWAT/SAAT ELEKTRİK ÜRETİLİYOR Ankara Katı Atık Projesi ile Başkent te sorun olmaktan çıkan çöp, enerji hammaddesi olarak kullanılıyor. Mamak Çöplüğü nde biriken metan gazının bertarafı için kurulan santral, 16 jeneratörün ürettiği 25.4 Megawatt/saat elektrik enerjisi ve 10 yıllık rezerv kapasitesiyle eşdeğerlerine göre Dünya nın en büyükleri arasında yer alıyor. Proje kapsamında, Sincan Çadırtepe Katı Atık Depolama Alanı na taşınan günlük

3 ortalama bin tonun üzerindeki çöpten de sahada kurulan 4 jeneratör ile 14.1 megawat / saat elektrik enerjisi üretiliyor. Çadırtepe de üretilen 14.1 megawat/saat elektrik enerjisi Mamak Çöplüğü nde üretilen 24.5 megawat/saat elektrik enerjisi ile toplam 38.6 megawat/saat elektrik enerjisi ulusal elektrik şebekesine satılıyor. GERİ DÖNÜŞÜMLÜ ÇÖP EKONOMİYE KAZANDIRILIYOR- Başkent teki geri dönüştürülebilir nitelikteki çöp, Mamak ve Sincan Çadırtepe deki ambalaj atıkları ayrıştırma tesisinde sınıflandırılarak, ilgili sektöre kazandırılıyor. Mamak ve Sincan Çadırtepe katı atık depolama alanlarında inşa edilen her biri 7 bin metrekarelik tam otomatik iki Geri Kazanım Tesisi ayrı ayrı günde bin ton çöpü ayrıştırarak işliyor. Geri Kazanım Tesisi lerinde kağıt, cam, metal gibi geri dönüşümü mümkün olan materyaller sınıflandırılarak ayrıştırılırken, organik evsel atık ise tesiste gübreye dönüştürülerek tarım sektörüne kazandırılıyor. İNŞAAT VE YIKINTI ATIKLARI DEĞERLENDİRİLİYOR- Mamak Katı Atık Depolama alanına getirilen hafriyat, inşaat ve yıkıntı atıkları da tesiste kurulan taş kırma ve ayıklama sistemiyle ekonomiye katkı sağlıyor. Tesiste günde ortalama bin ton hafriyat atığı, kullanılacağı sektörün talebine göre farklı boyutlarda kırılarak sınıflandırılıyor. SERALARDA TOPRAKSIZ TARIM UYGULAMALARI Hijyenik ve daha lezzetli ürünler yetiştirme imkânının dışında, gübreleme, ilaçlama, aşırı sulama gibi faktörlere gerek duyulmayan topraksız tarımda, başta geleneksel sebzeler olmak üzere hassas tıbbi bitkiler ve yumru kök içermeyen yeşillikler daha sağlıklı yetiştirilebiliyor ve hastalık seviyesi minimum düzeylere indiriliyor. Hareketli Su Kültürü ile Yapılan Tarım Topraksız tarımın bir çeşidi olan hareketli su kültürü ile yapılan yöntemde, bir tohumdan 16 bin tane domates, bir dönümden 80 bin ton ürün alınıyor

4 DOMATES, ÇİLEK VE ORKİDE ÜRETİLİYOR Mamak Çöplüğü nde sürdürülen tarımsal çalışmanın sonucu; kış ortasında kızaran domates fidelerinde görülüyor. Özel dizayn edilen serada hormonsuz yetiştirilen domateslerin lezzetini tanıma fırsatı bulan Ankaralı tüketiciler, domates alabilmek için sera önünde sıraya giriyor. Hindistan Cevizi kabuğunda yapılan Topraksız tarımın damla sulama sistemi ( 100mm)

5 Serada topraksız tarım ve damla sulama ile domates üretimi

6 Topraksız tarım( Hindistan Cevizi Kabuğu ile ) damla sulama sistemi Sıcak suyu Enerji üretim tesisindeki atık ısı ile ısınan sudan gelen Serada topraksız tarım yapılmakta. Bu yüzden domates fidanlarının kökleri oldukça enteresan, hepsi havada asılı. Seralar bir hayli büyük. Topraksız tarım uygulamasıyla ekilen salkım domates fideleri seradaki arıların taşıdıkları tohumlarla, hormon kullanılmadan, reçeteli ilaçlarla üründe kalıntı kalmayacak biçimde kontrollü olarak yetiştiriliyor. ÇİLEK DE YETİŞİYOR Mamak Çöplüğü nü süsleyen diğer bir ürün de serada yetişen çilekler. Çileklerin süslediği 1 dönümlük serada gerçekleştirilen üretim, 5 katlı bir sistemin kullanılmasıyla 5 dönümlük bir alana eşdeğer bir verimlilikle sağlanıyor. Yine topraksız tarım kullanılarak gerçekleştirilen tohumlamanın seradaki arılarla yapıldığı üretim biçiminde, çilek yine hormon kullanılmadan, gerekli vitaminleri sudan alarak yetiştiriliyor. Yine Serada yapılan araştırma çalışmalarında tohumluk patates fidesi üretiminin vitaminli su yerine kök bölgesini sprey besleme ile beslenmesi ve böylece verimin arttırılmasının yanı sıra su ve enerjiden tasarruf sağlanması araştırılıyor

7 Serada hareketli Su Kültürü ile ( mineralli su beslemeli) Çilek üretimi

8 Hareketli Su kültürü ile besleme sistemi Serada Biyoteknoloji alanında AR-GE çalışmaları da yürütülüyor. Hareketli su kültürü ve yumru köklü bitkileri sprey metodu ile besleme üzerine uygulamalı araştırma faaliyetleri yürüten Genetik Mühendisleri de var

9 DOĞAL ÇEVRE KORUNUYOR Mamak Çöplüğü nde uzun yılların birikimiyle kontrol dışı oluşan gazlar çevreye zarar vermeden elektrik enerjisine dönüştürülerek bertaraf ediliyor. Atmosfere karışarak sera gazı etkisi ile iklim değişikliğine neden olan gazlardan metan gazı, karbondioksit gazının 21 kat daha fazla ısı tutma özelliği ile dünya için önemli bir tehlike teşkil ediyor. Metan gazının elektrik enerjisine dönüşümü sırasında ortaya çıkan karbondioksit gazı da seraya enjekte edilerek bitkilerin fotosentezinde kullanılarak atmosfere sera gazı salınımı tümüyle önlenmiş oluyor. topraksuenerji TOPRAKSIZ TARIM NASIL YAPILIR? Uluslararası topraksız tarım derneği (ISOSC) topraksız tarımı şöyle tanımlıyor: Sucul olmayan bitkilerin köklerinin besin solüsyonuyla desteklenmiş, tamamen inorganik ortamlarda yetiştirilmesi. Topraksıztarımda fidelerin dikimi toprak yerine nötr kabul edilen kaya yünü (rockwoll), hindistan cevizi kabuğu (cocopeat), perlit, pomza, hareketli su veya benzeri nötr kabul edilen ortamlar kullanılarak yapılıyor. Hiçbir içeriği olmayan tamamen nötr denilebilecek bu maddelerin tek işlevi, bitki kökünün su tutmasını sağlamak. Dolayısıyla çok verimsiz alanlarda bile rahatça tarım yapılabiliyor. Topraksız tarımda, bitkinin topraktan alması gereken doğal besin maddeler (potasyum, azot, fosfor, magnezyum v.b) ve mineraller, spagetti damla sulama yöntemiyle doğrudan bitkinin köküne, tamamen bilgisayar kontrollü olarak veriliyor. Böylece bitkinin optimum yetişmesi sağlanıyor. Eksik, fazla ya da zararlı bir oluşum, böylelikle bitkiye yaşatılmıyor. Ayrıca bitkinin döllenmesi Bombus arıları tarafından yapılıyor. Böylece sağlığa zararlı hormon kullanımı engellenmiş oluyor. Bitkilerin beslenmesi, dışarıdan makine aracılıyla bitkilerin köklerine drip denilen malzemeyle iletiliyor. Dışarıda bulunan makine o gün -gün sıcaklığı, bitkilerin ışıklanma süresi, gün uzunluğu gibi değerleri değerlendirerek- bitkiye gönderilecek gübre, asit ve su oranını ayarlıyor. Topraksız tarımda, verimli toprak arazisine ihtiyaç duyulmuyor. Hormon, kimyasallar ve gübreye ihtiyaç duyulmuyor. Toprak kullanılmadığı için toprak bakterileri ya da hastalıklarının yol açtığı riskler bu sistemde söz konusu değil. Ayrıca nadas uygulamasına da ihtiyaç yok. Tam otomasyonlu ve kontrollü üretim imkânı tanıması sayesinde ürün kalitesi yükseliyor.

10 Sera Genişleme alanı

11