Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Öz Yeterlilik Algılarının ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Öz Yeterlilik Algılarının ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi"

Transkript

1 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 53 Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Öz Yeerlilik Algılarının ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi * Hülya KULAKÇI ** Tülay KUZLU AYYILDIZ *** Oya Nuran EMİROĞLU **** Esra KÖROĞLU Öze Giriş: Öz yeerlilik algısı yaşlıların bireysel bakımlarına ve sağlığı gelişirici uygulamalara kaılımlarını ekileyen en önemli fakördür. Amaç: Çalışma, huzurevinde yaşayan yaşlıların öz yeerlilik algılarını ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını değerlendirmek amacıyla yapılmışır. Yönem: Çalışma, 01 Ekim Ocak 2010 arihleri arasında Seyranbağları ve Keçiören Huzurevlerinde yaşayan 118 yaşlı ile yürüülmüşür. Çalışmanın yapılabilmesi için ilgili kurumlardan yazılı izin, yaşlılardan da sözel onam alınmışır. Verilerin oplanmasında yaşlıların sosyodemografik özelliklerini ve sağlık özelliklerini değerlendiren anke formu, Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II kullanılmışır. Veriler yüz yüze görüşme ekniği ile oplanmışır. Bulgular: Araşırmaya kaılan yaşlıların öz yeerlilik puan oralaması ± 12.63; sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan oralaması ise, ± dir. Sağlık algısının ve huzurevinde yaşanılan sürenin öz yeerlilik algısını ekilediği belirlenmişir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının da yaşlıların yaşadıkları huzurevi, eğiim durumu, kronik hasalık sayısı, hasalık / hasalıkları hakkında bilgi alma durumu, hasalık / hasalıkları hakkında yeerli bilgisi olma durumu, yaşlılık hakkındaki düşüncesi ve sağlık algısından ekilendiği espi edilmişir (p <.050). Ayrıca, öz yeerlilik algısı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışı arasında poziif yönde zayıf bir ilişki olduğu sapanmışır (r =.15). Sonuç: Sağlık profesyonellerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazandırabilmeleri için, öncelikli olarak öz yeerlilik algılarını değerlendirmeleri ve sağlık bakım hizmelerini yaşlıların bireysel özelliklerini göz önüne alarak planlamaları ve uygulamaları önerilmekedir. Anahar Sözcükler: Yaşlı, Huzurevi, Öz Yeerlilik Algısı, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışı. Evaluaion of he Self-Efficacy Percepions and Healhy Lifesyle Behaviors of Elderly People Living in Nursing Home Background: Self-efficacy percepion was he mos imporan facor ha affecing of individual paricipaion in heir care and healh promoing pracices of he elderly. Objecives: This sudy was carried ou o evaluae he self-efficacy percepions and healhy lifesyle behaviors of he elderly people living in nursing home. Mehods: The sudy was conduced among 118 elderly people living in Seyranbağları and Keçiören Nursing Homes beween Ocober 1, January 30, Wrien permission from he relaven insiuions and verbal consen from he elders were obained o conduc he sudy. A quesionnaire form evaluaing socio-demographic characerisics and healh feaures of he elderly, Self-Efficacy Scale and Healhy Life-Syle Behavior Scale II were used for daa collecion. Daas were colleced wih face-o-face inerview echnique. Resuls: The mean self-efficacy score of elderly was ± 12.63; he mean healhy lifesyle behaviors score of elderly was ± I was deermined ha healh percepion and period of ime in nursing home affec self-efficacy percepion. I was deermined ha healhy lifesyle behaviors were affeced by nursing home, educaion saus, he number of chronic diseases, geing informaion abou disease saus, sufficien informaion abou disease saus, idea abou old age and perceived healh saus of he elderly (p <.050). Furhermore, i was deermined ha here was a posiive weak relaionship beween self-efficacy percepion and healhy lifesyle behaviors of he elderly (r =.15). Conclusion: I is suggesed ha healh professionals should evaluae he self-efficacy percepions as a prioriy and should plan and implemen healh care services aking ino consideraion of he individual characerisics of elderly people for being able o gain a healhy lifesyle behaviors. Key Words: Aged, Nursing Home, Self-efficacy Percepion, Healh Lifesyle Behavior. Geliş arihi: Kabul arihi: Y aşın ilerlemesi ile meydana gelen fiziksel, ruhsal ve sosyal değişimler yaşlı bireylerin fonksiyonel kapasielerinin azalmasına neden olurken, yardıma gereksinimlerini de arırmakadır (Alay ve Aydın, 2009; Bayık ve ark., 2002). Aran gereksinimler çoğunlukla yaşlı bireylerin akrabaları, komşuları ve çevrelerindeki diğer kişiler arafından karşılanmakla birlike, daha uzun süreli, düzenli yardımlar ve planlı hizmeler ancak sağlık ve sosyal hizme kurumlarınca sağlanabilmeke ve bu deseğin maliyeinin ümüyle karşılanabilmesi pek az yaşlı birey ya da ailesi arafından mümkün olabilmekedir.05; Munch ve Schmiz, 2006, 2007; Neill ve Piercy, 2003). Bu nedenle, yaşlılık döneminde oraya çıkabilecek sorunların, yaşlıların günlük yaşamları üzerindeki ekilerini en aza indirilebilmek ve yaşamlarını daha bağımsız bir şekilde sürdürebilmelerini sağlamak için, yaşlıların yaşam kalielerini arırmaya yönelik uygulamaların belirlenmesi ve bu uygulamalara yaşlı bireylerin de *Yrd. Doç. Dr., Zonguldak Karaelmas Üniversiesi, Zonguldak Sağlık Yüksekokulu, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, ZONGULDAE-posa: hulyakulak@yahoo.com ** Yrd. Doç. Dr., Zonguldak Karaelmas Üniversiesi, Zonguldak Sağlık Yüksekokulu, ZONGULDAK *** Prof. Dr., Haceepe Üniversiesi Sağlık Bilimleri Fakülesi, Hemşirelik Bölümü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, ANKARA**** Arş. Gör., Ankara Üniversiesi Sağlık Bilimleri Fakülesi, Hemşirelik Bölümü, ANKARA kaılımlarının sağlanmasına yönelik yönemlerin gelişirilmesine gereksinim duyulmakadır. Bu amaç doğrulusunda, yaşlı sağlığı hizmeleri kapsamında, daha kalieli bir yaşam sürdürülmesini ve yaşamdan doyum alınmasını sağlamak olan hasalıkların önlenmesi ve sağlığın gelişirilmesine yönelik uygulamalara son yıllarda üm disiplinler arafından öncelik verilmeye başlanmışır. Sağlığın gelişirilmesine yönelik uygulamalardan 65 yaş ve üzerindekiler ora yaş grubundakilere oranla daha fazla yarar sağlamalarına rağmen, yaşlı bireylerin sadece küçük bir yüzdesi bu ür akivielere kaılmakadır (özellikle bu durum 90 yaş ve üzeri grupa daha fazla görülmekedir) (Bloom, 2001). Sağlığın gelişirilmesine yönelik uygulamaların yararlı olmasına rağmen, yaşlı bireyler arafından bu uygulamalara kaılımın neden az olduğuna dair çok fazla çalışma bulunmamakadır. Konuyla ilgili yapılmış çalışmalarda da, yaşlı bireylerin sağlığı gelişirici akivielere kaılımlarının; cinsiye (Gallan ve Dorn, 2001), yaş ve medeni durum (Gallan ve Dorn, 2001; Messecar, 2000; Resnick, 2003; Resnick ve Spellbring, 2000) gibi sosyodemografik özelliklerden; kendilerinin ve sağlık hizmei verenlerin inanç ve uumlarından (Resnick, 2003), sağlık personeli arafından cesarelendirilip cesarelendirilmemelerinden (Sims, Kesre, Naccarella ve Long, 2000), özel moivasyon gereksinimlerinden (Resnick, 2003), kaynaklara ulaşabilme ulaşamama durumlarından (Gallan ve Dorn, 2001; Tishler, McCarhy, Rind ve Hamel, 2000), kronik hasalık sayılarından, menal, fiziksel ve bilişsel durumlarından Dokuz Eylül Üniversiesi Hemşirelik Yüksekokulu Elekronik Dergisi hp://

2 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 54 (Gallan ve Dorn, 2001; Messecar, 2000; Resnick, 2003; Resnick ve Spellbring, 2000) ekilendiği espi edilmişir. Bireysel fakörlerin yanı sıra, bakımdaki modellerin ve yaklaşımların (Berg, Hedelin ve Sarvimaki, 2005; Resnick, 2003), sağlık harcamalarının (Lucas, Orshan ve Cook 2000), prosedür ve süreçlerdeki eksikliklerin (Resnick, 2003), personel yeersizliklerinin ve sosyal dışlamaların (Toofany, 2008), hemşirelerin bakımı ve uygulamaları ıbbi yönüyle ele almalarının (Berg ve ark., 2005) da yaşlı bireylerin sağlıklarını gelişirmelerine engel olan ana unsurlar olduğu vurgulanmışır. Sağlığı gelişirici davranışlara uyum ve sağlığı gelişirici davranışları sürdürebilme bireyin değişim sürecine bağlı olup, bilinçli çabasını gerekirir (Socker, 2000). Sağlığı gelişirmeye yönelik bireylerin davranış değişim sürecini ve sağlıkla ilgili davranışlarını değişirmede nasıl moive edilebileceklerini anlamaya yönelik çalışmalar yapılmış olup, bu çalışma sonuçları öz yeerlilik algısı kavramının oraya çıkmasına kakı sağlamışır (Hollaway ve Wason, 2002; Sohng, Sohng ve Yeom, 2002). Bireyin sağlığını gelişirmeye yönelik davranışı başarıyla yapabileceğine inanması olarak anımlanan öz yeerlilik algısının, yaşlı bireylerin bireysel bakımlarına ve sağlığı gelişirici uygulamalara kaılımlarını ekileyen en önemli ve başlaıcı bir fakör olduğu belirilmişir (Dwyer, 2001; Resnick, 2003; Sohng ve ark., 2002; Toofany, 2008). Öz yeerlilik algısı yüksek olan bireylerin, zor yeenekleri kaçınılması gereken ehdiler yerine, başa çıkılması gereken meydan okumalar olarak gördükleri (Coffman, Shellman ve Bernal, 2004; Keskin ve Orgun, 2006; Resnick, 1998); herhangi bir problem karşısında ise, öz yeerlilik algısı düşük olan bireylere göre karar almaya ve gerçekleşirmeye daha yakın oldukları belirilmişir (Bandura, 2004; Bandura, Adams ve Beyer, 1977; Clark ve Dodge, 1999; Gözüm, 1999; Toka ve Okumuş, 2008). Öz yeerlilik algısı ve sağlıklı yaşam biçim davranışları arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar da, öz yeerlilik algısı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında poziif yönde bir ilişki olduğunu, öz yeerlilik algısı yüksek olan bireylerin daha fazla sağlıklı yaşam biçimi davranışları sergilediğini bildirmekedir (Berg ve ark., 2005; Chang, Crogan ve Wung, 2007; Conn, 1998; McCloskey, 2004; Owens, 2006; Sohng ve ark., 2002). Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarında önemli bir belirleyici olan öz yeerlilik algısının yaşan bağımsız olarak arırılabileceği ve yaşlı bireylerdeki öz yeerlilik ile ilgili sorunların kendi yeeneklerinin farkına varmamalarından kaynaklandığı, yaşlı bireylere verilecek eğiimlerde, sözel cesarelendirmelerde, danışmanlık hizmelerinde ve diğer sağlık hizmei modellerinde yaşlı bireylerin kendi yeeneklerinin farkına vardırılması gerekiği vurgulanmakadır (Resnick, 1998). Bu nedenle, yaşlı bireylerin sağlığı gelişirici akivielere kaılımlarını sağlayabilmek ve yaşlı bireylere sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazandırabilmek için planlama ve girişimlerde bulunulurken, öz yeerlilik algısının önemli bir değişken olarak göz önüne alınması gereklidir (Kelley, Zyzanski ve Alemagno, 1991). Böylece, hemşireler hem yaşlı bireylerin öz yeerlilik algıları üzerinde olumlu değişimler yapabilir hem de sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazandırılması sürecinde bireysel kaılımlarını sağlamış olur (Easom, 2003). Ülkemizde yaşlı bakımı açısından ercihler incelendiğinde, yaşlılar ev oramını ercih emelerine rağmen, günümüzdeki sosyoekonomik ve külürel değişimler huzurevlerinin kullanımını arırmakadır (Aila, 2006; Üresin, 2005). Huzurevlerinde yapılmış olan çalışmalar değerlendirildiğinde; çalışmalarda daha çok yaşlı bireylerin genel sağlık durumlarının, öz bakım güçlerinin, günlük yaşam akivielerinin, beslenme alışkanlıklarının, ruhsal sağlık durumlarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirildiği (Akyıldızlar, 2007; Bahar, 2005; Çuhadar, 2005; İlhan, 2003; Özer, 2001); huzurevlerinde yaşayan yaşlı bireylerin hem sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının hem de sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının emelini o- luşurduğu belirilen öz yeerlilik algılarının değerlendirildiği çalışmaların yapılmadığı belirlenmişir. Bu nedenle, bu araşırma, huzurevinde yaşayan yaşlıların öz yeerlilik algıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmışır. Yönem Araşırmanın Tipi Araşırma, huzurevinde yaşayan yaşlıların öz yeerlilik algılarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla karşılaşırmalı anımlayıcıilişki arayıcı olarak yapılmışır. Araşırmanın Yapıldığı Yer Bu çalışma, huzurevinde yaşayan yaşlıların özellikleri dikkae alınarak Ankara İli Sosyal Hizmeler Çocuk Esirgeme Kurumu na bağlı Seyranbağları Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabiliasyon Merkezi ile Ankara İli Keçiören Belediyesi ne bağlı Keçiören Huzurevi ve Sosyal Yardımlaşma Kurumu nda yürüülmüşür. Araşırmanın Evreni / Örneklemi Seyranbağları (209 yaşlı) ve Keçiören Huzurevlerinde (78 yaşlı) yaşayan oplam 287 yaşlı araşırmanın evrenini oluşurmuşur. Araşırmanın örneklemini ise, 01 Ekim Ocak 2010 arihleri arasında kurumda bulunan, ileişime engel oluşurabilecek ileri derecede işime ve algılama güçlüğü olmayan ve günlük yaşam akivielerini sürdürmede bağımsız olan (Seyranbağlarında 100 yaşlı, Keçiörende 40 yaşlı) oplam 140 yaşlı oluşurmuşur. Araşırma krierlerine uygun yaşlıların belirlenmesinde, kurumlarda hizme veren uzmanlardan görüş ve öneri alınmışır. Seyranbağları Huzurevi nde araşırma krierlerine uygunluğu belirlenen 100 yaşlının 14 ü; Keçiören Huzurevi nde ise, 40 yaşlının 8 i araşırmaya kaılmayı kabul emediği için araşırma 118 (%84.3) yaşlı ile yürüülmüşür. Araşırmaya kaılan yaşlıların yaş oralaması ± 7.29 dur. Yaşlıların %72.9 u (n = 86) Seyranbağları Huzurevinde yaşamaka iken; %60.2 si (n = 71) erkek; %36.4 ü (n=43) 74 ve alı, %53.4 ü (n = 63) 75-84, %10.2 si (n = 12) ise 85 yaş ve üzeri grupa; %65.3 ü (n = 77) dul; %30.6 sı (n = 36) ilkokul mezunu; %33.0 ının (n=39) sosyal güvencesi emekli sandığı ve %49.2 si (n=58) huzurevine gelmeden önce yalnız yaşamışır. Yaşlıların %34.7 si (n = 41) 7 yıl ve daha uzun süredir huzurevinde yaşamakayken; %59.3 ünün (n=70) birden fazla kronik hasalığı bulunduğu, %51.0 ının (n=53) kronik hasalığı/hasalıkları hakkında bilgi aldığı ve %57.7 sinin (n=60) kronik hasalığı / hasalıkları ile ilgili yapması gerekenleri bildiği belirlenmişir. Ayrıca, yaşlıların %76.3 ü (n=90) günde birden fazla ilaç kullanmaka olup, %72.1 i (n=76) ilaç saai geldiğinde ilacını kendisi almaka, %65.3 ü (n=7) yaşlılık dönemi ile ilgili olumlu düşünmeke ve %9.3 ü (n=11) sağlığını çok köü / köü olarak algılamakadır. Dokuz Eylül Üniversiesi Hemşirelik Yüksekokulu Elekronik Dergisi hp://

3 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 55 Veri Toplama Araçları Veri oplamak amacıyla yaşlıların sosyodemografik özelliklerini ve sağlık öykülerini değerlendiren anke formu, Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği (ÖEYÖ) ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ II) kullanılmışır. ÖEYÖ; Sherer ve arkadaşları arafından 1982 yılında gelişirilen ve daha sonra revize edilen Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği nin Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerliliği 1999 yılında Gözüm ve Aksayan (Gözüm ve Aksayan, 1999), 2006 yılında da Keskin ve Orgun (Keskin ve Orgun, 2006) arafından yapılmışır. Gözüm ve Aksayan (1999) ın çalışmasında alfa değeri.81, es-ekrar es güvenilirliği.92; Keskin ve Orgun (2006) un çalışmasında.71, bu araşırmada da.79 bulunmuşur. 5 li liker ipi olan bu ölçek, oplam 23 madde ve dör al fakörden (davranışa başlama, davranışı sürdürme, davra-nışı amamlama, engellerle mücadele) oluşmaka olup, öl-çeken en düşük 23, en yüksek 115 puan alınabilmekedir. Ölçeke her bir madde için; (1) beni hiç anımlamıyor, (2) beni biraz anımlıyor, (3) kararsızım, (4) beni iyi anımlıyor, (5) beni çok iyi anımlıyor, seçeneklerinden birisinin işarelenmesi isenmekedir. Ancak 2., 4., 5., 6., 7., 10., 11., 12., 14., 16., 17., 18., 20., 22. maddeler ers yönde puanlanır. Alınan oplam puanın yüksek olması, genel öz ekililik-yeerlilik algısının yüksek olduğunu gösermekedir (Gözüm ve Aksayan, 1999; Keskin ve Orgun, 2006). SYBDÖ; Walker ve arkadaşları arafından 1987 yılında gelişirilen Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği, 1996 yılında revize edilerek Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II olarak adlandırılmışır. Toplam 52 maddesi ve 6 al fakörü (sağlık sorumluluğu, fiziksel akivie, beslenme, manevi gelişim, kişilerarası ilişkiler, sres yöneimi) bulunan ölçeğin alpha değeri.94 olarak belirlenmişir. Alpha değeri üç hafa ara ile es ekrar es yapılarak.89 olarak sapanmışır. Bahar ve arkadaşları (2008) arafından ölçeğin 52 maddelik olan ikinci versiyonu kullanılmış, alpha değeri.92 bulunmuşur. Bu araşırmada ise alpha değeri.79 olarak belirlenmişir. Ölçeke her bir madde için; (1) hiçbir zaman, (2) bazen, (3) sık sık, (4) düzenli olarak, seçeneklerinden birisinin işarelenmesi isenmeke ve ölçeken en düşük 52, en yüksek 208 puan alınabilmekedir. Alınan oplam puanın yüksek olması, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının fazla olduğunu gösermekedir (Bahar ve ark., 2008). Verilerin Değerlendirilmesi Veri analizi SPSS 16.0 pake programı kullanılarak yapılmışır. Veri oplama formundan elde edilen veriler bağımsız değişkenler; ölçek puanları bağımlı değişkenler olarak belirlenmişir. Bağımsız değişkenler sayı ve yüzde değerleri ile; ölçek puanları ise, Suden ve Kruskall Wallis esleri ile değerlen-dirilmişir. Kruskall Wallis esi sonucunda isaisiksel olarak anlamlı çıkan bulgulardaki farklılıkların hangi gruplardan kaynaklandığını belirlemek için de Bonferroni düzelmeli Mannn- Whiney U (MW-U) analizi yapılmışır. Ölçekler arası ilişkinin yönü ise, pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmişir. Araşırmanın Sınırlılıkları Araşırma krierlerine uygunluğu belirlenen sekiz yaşlının araşırmaya kaılmaması çalışmanın sınırlılığıdır. Araşırmanın Eik Yönü Araşırmanın yürüülebilmesi için ilgili kurumlardan yazılı izin; yaşlılardan ise, sözel onam alınmışır. BULGULAR Tablo 1 de araşırmaya kaılan yaşlıların öz yeerlilik algıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ai puan oralamaları yer almakadır. Tablo incelendiğinde, araşırmaya kaılan yaşlıların ÖEYÖ puan oralamasının ± 12.63, sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan oralamasının ise ± olduğu görülmekedir. Tablo 1. Yaşlıların Öz Ekililik-Yeerlilik ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği Puan Oralamaları Oralama ± SS Minimum Maksimum ÖEYÖ * 75.84± Davranışa Başlama 28.06± Davranışı Sürdürme 23.9± Davranışı Tamamlama 16.76± Engellerle Mücadele 7.09± SYBDÖ ** ± Sağlık Sorumluluğu 22.28± Fiziksel Akivie 14.97± Beslenme 20.24± Manevi Gelişim 22.83± Kişilerarası İlişki 24.01± Sres Yöneimi 19.41± *Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği **Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği

4 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 56 Tablo 2 de yaşlıların öz yeerlilik algıları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirildiği bulgular yer almakadır. Yaşlıların öz yeerlilik algıları ile manevi gelişim ve kişilerarası ilişki; davranışı amamlama ve engellerle mücadele ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının al boyuları arasında poziif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmişir. Tablo 2. Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği İle Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği Arasındaki İlişki SYBDÖ ***** Sağlık Sorumluluğu Fiziksel Akivie Beslenme Manevi Gelişim Kişilerarası İlişki Sres Yöneimi ÖEYÖ **** r*** ** 0.26** 0.02 p Davranışa r*** Başlama p Davranışı r*** * Sürdürme p Davranışı r*** 0.43** 0.28** 0.27** 0.29** 0.45** 0.34** 0.33** Tamamlama p Engellerle r*** 0.36** 0.24* 0.21* 0.23* 0.49** 0.26** 0.23* Mücadele p *.050 düzeyinde anlamlı **.010 düzeyinde anlamlı *** (r = zayıf ilişki, r = zayıf ilişki, r = ora düzeyde ilişki, r = yüksek düzeyde ilişki, r = çok yüksek düzeyde ilişki) (Akgül, 2005) **** Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği ***** Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği Tablo 3 incelendiğinde, öz yeerlilik algısının yaşanılan kurum, cinsiye ve yaş özelliklerinden ekilenmediği (p > 0.050); ancak, yaşlıların eğiim durumlarına göre engellerle mücadele (p =.019), medeni durumlarına göre de davranışa başlama (p =.043) puan oralamaları arasında isaisiksel düzeyde anlamlı farklılıklar olduğu görülmekedir. Farklılıkların hangi gruplardan kaynaklandığını belirlemek için Bonferroni düzelmeli MW-U analizi yapılmışır. Analiz sonucuna göre, eğiim grupları arasındaki farklılığın okur yazar olmayan ile üniversie mezunu yaşlılar (p =.003; medeni durum açısından farklılığın ise, dul ile boşanmış yaşlılar (p =.030) arasında olduğu espi edilmişir. Tablo 4 de yaşlıların huzurevinde kalma ve sağlık özelliklerine göre ÖEYÖ ve ölçeğin al boyu puan oralamalarının karşılaşırıldığı bulgular yer almakadır. Huzurevinde yaşanılan sürenin ÖEYÖ (p =.033) ve davranışı sürdürme (p =.004) puan oralamalarını ekilediği belirlenmişir. Bonferroni düzelmeli MW-U analiz sonucuna göre; farklılıkların huzurevinde 1-3 yıldır kalan yaşlılar ile 7 yıl ve üzeri yıl kalan yaşlılar arasında (p <.008) olduğu; huzurevinde 1-3 yıldır yaşayan yaşlıların ÖEYÖ ve davranışı sürdürme puan oralamalarının diğer gruplardan daha yüksek olduğu belirlenmişir. Kronik hasalık durumuna göre engellerle mücadele puan oralamaları arasında anlamlı farklılık olduğu belirlenmişir (p =.005). Bonferroni düzelmeli MW-U analiz sonucuna göre; farklılığın bir kronik hasalığı bulunan yaşlılar ile 1 den fazla kronik hasalığı bulunan yaşlılar arasında (p<.0167) olduğu espi edilmişir (Tablo 4).

5 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 57 Tablo 3. Yaşlıların Bazı Özelliklerine Göre Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği (ÖEYÖ) ve Ölçeğin Al Boyu Puan Oralamalarının Karşılaşırılması Değişkenler ÖEYÖ Davranışa Başlama Kurum Seyranbağları 76.5± ±5.2 Keçiören 74.0± ±5.3 p ** Cinsiye Erkek Kadın p ** Yaş Grubu 74 yaş ve alı yaş 85 yaş ve üzeri p Medeni Durum Evli Dul Bekar Boşanmış 74.7± ± ± ± ± ± ± ± ± Eğiimi OYD 73.6±14.9 OY 76.0±11.4 İlkokul 76.0±13.5 Oraokul 76.9±9.8 Lise 75.7±9.2 Üniversie 82.3± * Kruskal-Wallis esi ** Suden esi 27.6± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Davranışı Sürdürme 23.9± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Davranışı Tamamlama 17.2± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Engellerle Mücadele 7.3± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Kronik hasalığı/hasalıkları hakkında bilgi alan yaşlıların engellerle mücadele (p=.044), kronik hasalığı/hasalıkları ile ilgili yapması gerekenleri bildiğini beliren yaşlıların davranışı amamlama (p=.005) ve engellerle mücadele (p=.014), yaşlılık dönemi hakkında olumlu düşünceleri olan yaşlıların da davranışı amamlama (p=.026) puan oralamasının anlamlı derecede yüksek olduğu espi edilmişir (Tablo 4). Sağlık algısının da, ÖEYÖ (p =.008) ve ölçeğin al boyuunu oluşuran davranışa başlama (p =.020), davranışı amamlama (p =.003) ve engellerle mücadele (p =.003) puan oralamalarını ekilediği espi edilmişir. Analiz sonucuna göre; sağlığını ora ile iyi / çok iyi algılayan yaşlıların ÖEYÖ ve davranışa başlama puan oralamaları arasında anlamlı farklılıkların olduğu (p<.016) belirlenmişir. Ayrıca, davranışı amamlama ve engellerle mücadele puan oralamaları arasındaki anlamlı farklılıkların ise sağlını iyi / çok iyi algılayan yaşlılardan kaynaklandığı belirlenmişir (Tablo 4).

6 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 58 Tablo 4. Yaşlıların Huzurevinde Kalma ve Sağlık Özelliklerine Göre Öz Ekililik-Yeerlilik Ölçeği (ÖEYÖ) ve Ölçeğin Al Boyu Puan Oralamalarının Karşılaşırılması Değişken ÖEYÖ Davranışa Başlama Huzurevinde Yaşadığı Süre 1 yıldan az 77.1± ± yıl 80.1± ± yıl 76.3± ±5.4 7 yıl ve üzeri 72.0± ± Kronik Hasalık Durumu Kronik hasalığı yok 1 ane 1 den fazla 78.7± ± ± ± ± ± Kronik Hasalığı / Hasalıkları Hakkında Bilgi Alma Durumu Bilgi almadı Bilgi aldı * 75.0± ± ± ± Davranışı Sürdürme 24.4± ± ± ± ± ± ± ± ± Kronik Hasalığı / Hasalıkları İle İlgili Yapması Gerekenleri Bilme Durumu Bilmiyor Biliyor * 74.6± ± ± ± ± ± Yaşlılıkla Düşüncesi Olumlu Olumsuz * 76.9± ± Sağlık Algısı Köü / çok köü 73.5±14.2 Ora 72.2±11.4 İyi / çok iyi 78.8± * Kruskal-Wallis esi ** Suden esi 28.1± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Davranışı Tamamlama 16.5± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Engellerle Mücadele 7.4± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Tablo 5 incelendiğinde, Seyranbağları Huzurevi nde yaşayan yaşlıların SYBDÖ (p=.000), sağlık sorumluluğu (p=.017), fiziksel akivie (p =.003), beslenme (p =.000), manevi gelişim (p =.000) ve sres yöneimi (p =.000); erkek yaşlıların da manevi gelişim (p=.024) ve sres yöneimi (p =.048) puan oralamalarının anlamlı derecede yüksek olduğu görülmekedir. Ayrıca, yaşlıların yaş grup özelliklerinin de SYBDÖ (p =.049) ve manevi gelişim (p =.010) puan oralamalarını ekilediği belirlenmişir. Bonferroni düzelmeli MW-U analizine göre, farklılıkların yaş grubu ile 85 yaş ve üzeri yaşlılar arasında olduğu belirlenmişir (p<.016). Eğiim durumu açısından değerlendirildiğinde ise, eğiim durumunun SYBDÖ (p=.001), fiziksel akivie (p=.007), beslenme (p=.009), manevi gelişim (p=.000) ve sres yöneimi (p=.003) puan oralamalarını ekilediği espi edil-mişir. Analiz sonucunda; okur yazar olmayan ile üniversie mezunu olan yaşlıların SYBDÖ ve fiziksel akivie (p<.003); okur yazar olmayan ile lise mezunu yaşlıların beslenme (p=.004); okur yazar olmayan ile okur yazar, ilkokul ve üniversie mezunu yaşlıların manevi gelişim (p<.003) puan oralamaları arasındaki farklılıkların anlamlı olduğu belirlenmişir (Tablo 5). Ayrıca, medeni durumun yaşlıların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ekilemediği sapanmışır (p >.050).

7 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 59 Tablo 5. Yaşlıların Bazı Özelliklerine Göre Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) ve Ölçeğin Al Boyu Puan Oralamalarının Karşılaşırılması Değişkenler SYBDÖ Sağlık Sorumluluğu Fiziksel Akivie Beslenme Manevi Gelişim Kişilerarası İlişkiler Sres Yöneimi Kurum Seyranbağları Keçiören Cinsiye Erkek Kadın Yaş Grubu 74 yaş ve alı yaş 85yaş ve üzeri * Medeni Durum Evli Dul Bekar Boşanmış 129.3± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Eğiim Durumu OYD 108.9± ±3.8 OY 129.4± ±5.1 İlkokul 123.8± ±4.9 Oraokul 127.9± ±5.5 Lise 134.7± ±5.4 Üniversie 143.7± ±7.0 * * Suden esi ** Kruskal-Wallis esi 15.8± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Tablo 6 incelendiğinde, huzurevinde yaşanılan sürenin yaşlıların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ekilemediği (p >.050), ancak, yaşlıların kronik hasalık durumlarının SYBDÖ (p =.001), sağlık sorumluluğu (p =.016), fiziksel akivie (p =.023), beslenme (p =.006), manevi gelişim (p =.001), kişilerarası ilişkiler (p =.038) ve sres yöneimini (p =.003) ekilediği espi edilmişir. Analiz sonucuna göre; bir ile birden fazla kronik hasalığı olan yaşlıların SYBDÖ, sağlık sorumluluğu, fiziksel akivie, beslenme, manevi gelişim, kişilerarası ilişkiler ve sres yöneimi puan oralamaları arasındaki farklılıkların anlamlı olduğu belirlenmişir (p <.016). Kronik hasalığı/hasalıkları hakkında bilgi aldığını beliren yaşlıların SYBDÖ (p =.001), sağlık sorumluluğu (p =.001), fiziksel akivie (p =.013), beslenme (p=.002), manevi gelişim (p=.001) ve sres yöneimi (p=.012); kronik hasalığı/hasalıkları ile ilgili yapması gerekenleri bildiğini beliren yaşlıların SYBDÖ (p=.000), sağlık sorumluluğu (p=.003), fiziksel akivie (p =.000), beslenme (p =.000), manevi gelişim (p =.000), kişilerarası ilişkiler (p =.014) ve sres yöneimi (p =.000) puan oralamaları anlamlı derecede yüksek bulunmuşur. Ayrıca, yaşlılık dönemi hakkında olumlu düşünceleri olan yaşlıların da SYBDÖ (p =.003), fiziksel akivie (p =.026), manevi gelişim (p =.000) ve sres yöneimi (p =.011) puan oralamalarının anlamlı derecede yüksek olduğu espi edilmişir (Tablo 6). Sağlık algısı yönünden değerlendirildiğinde ise, sağlık algısının SYBDÖ (p=.002), fiziksel akivie (p=.012), manevi gelişim (p=.000) ve sres yöneimini (p=.001) ekilediği belirlenmişir. Analiz

8 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 60 sonucuna göre de; kendisini köü/çok köü hisseden yaşlılar ile kendisini iyi/çok iyi hisseden yaşlıların SYBDÖ ve fiziksel akivie (p<.016) puan oralamaları arasındaki farklılıkların anlamlı olduğu belirlenmişir. Ayrıca, kendisini iyi/çok iyi hisseden yaşlıların manevi gelişim (p<.016), kendisini köü / çok köü hisseden yaşlıların da (p <.016) sres yöneimi puan oralamasının diğerlerine göre yüksek olduğu espi edilmişir (Tablo 6). Tablo 6. Yaşlıların Huzurevinde Kalma ve Sağlık Özelliklerine Göre Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) ve Ölçeğin Al Boyu Puan Oralamalarının Karşılaşırılması SYBDÖ Sağlık Sorumluluğu Fiziksel Akivie Beslenme Manevi Gelişim Kişilerarası İlişkiler Sres Yöneimi Huzurevinde Yaşadığı Süre 1 yıldan az 1-3 yıl 4-6 yıl 7 yıl ve üzeri Kronik Hasalık Durumu Kronik hasalığı yok 1 kronik hasalığı var 1 den fazla kronik hasalığı var 125.9± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Kronik Hasalığı / Hasalıkları Hakkında Bilgi Alma Durumu Bilgi almadı Bilgi aldı * 115.5± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Kronik Hasalığı / Hasalıkları İle İlgili Yapması Gerekenleri Bilme Durumu Bilmiyor Biliyor * 110.8± ± ± ± ± ± ± ± Yaşlılık Düşüncesi Olumlu Olumsuz * Sağlık Algısı Köü / çok köü Ora İyi / çok iyi * Kruskal-Wallis esi ** Suden esi 132.0± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± Tarışma Sağlık davranışı ile doğrudan ilişkili olduğu belirilen öz yeerlilik algısı, sağlık davranışının planlanması, uygulanması ve sürdürülmesine eki emekedir (Oka ve Chaboyer, 2001). Birçok sağlık davranışı kuramında da, öz yeerlilik algısının sağlığı gelişiren davranışların başlaılması ve sürdürülmesinde önemli bir belirleyici olduğu (Gözüm, 1999; Gözüm ve Aksayan, 1999; Toka ve Okumuş, 2008; Yardımcı, 2007) ve bireyin davranışını hem kısa hem de uzun dönemde ekilediği belirilmişir (Clark ve Dodge, 1999; Gözüm, 1999; Gözüm ve Bağ, 1998; Hollaway ve Wason, 2002; Mc- Closkey, 2004; Sohng ve ark., 2002; Toka ve Okumuş, 2008). Bu çalışmada da, yaşlıların öz yeerlilik algıları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında ilişki değerlendirilmiş, değerlendirme sonrasında, yaşlıların öz yeerlilik algıları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında poziif yönde ilişki olduğu; öz yeerlilik algısı ile manevi gelişim

9 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 61 ve kişilerarası ilişki; davranışı amamlama ve engellerle mücadele özellikleri ile de sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu belirlenmişir. Konuyla ilgili yapılan diğer çalışmalarda da öz yeerlilik algısı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında poziif yönde ilişki olduğu belirlenmişir (Berg ve ark., 2005; Chang ve ark., 2007; Conn, 1998; McCloskey, 2004; Owens, 2006; Sohng ve ark., 2002). Çalışma bulguları, öz yeerlilik algısının, yaşlılarda sağlıkla ilgili davranış değişikliği başlaabilme ve bu değişimi yaşam arzı haline geirebilmelerini sağlamada önemli bir değişken olarak göz önüne alınması gerekiğini gösermesi açısından önemlilik arz emekedir. Yaşlıların öz yeerlilik algıları sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ekilemekle birlike, bu çalışmada ayrıca, yaşlıların bazı özelliklerine göre öz yeerlilik algıları değerlendirilmişir. Değerlendirme sonucunda, öz yeerlilik algısının yaşanılan kurum, cinsiye ve yaş özelliklerinden ekilenmediği (p >.050); ancak, eğiimin, medeni durumun, sağlık algısının ve huzurevinde yaşanılan sürenin yaşlıların öz yeerlilik algısını ve bazı al boyularını ekilediği espi edilmişir (p <.050) (Tablo 3, Tablo 4). Çalışmadan elde edilen bulgular, konuyla ilgili yapılan diğer araşırma bulgularıyla benzerlik ve farklılıklar gösermekedir. Morowaisharifabad ve arkadaşlarının (2006) çalışmalarında, öz yeerlilik algısı ile cinsiye, medeni durum ve eğiim düzeyi arasında anlamlı düzeyde ilişki olduğu; erkeklerin, eşleriyle birlike yaşayanların ve yüksek eğiim düzeyine sahip olanların öz yeerlilik algılarının daha yüksek olduğu belirlenmişir. Yine, Sohng ve arkadaşlarının (2002) çalışmalarında da, yüksek eğiime sahip olan yaşlıların öz yeerlilik puan oralamalarının diğer eğiim gruplarına göre yüksek olduğu espi edilmişir. Resnick (1998), Clark ve Dodge (1999) un çalışmalarında ise, yaşlıların öz yeerlilik algıları üzerinde sosyodemografik özelliklerin önemli bir ekiye sahip olmadığı belirlenirken; Loeb ve arkadaşlarının (2010) çalışmalarında da, eğiim durumu ile öz yeerlilik arasında bir ilişki olmadığı espi edilmişir. Resnick (1998), öz yeerlilik algısının yaşan bağımsız olarak arırılabileceğini, yaşlılardaki öz yeerlilik ile ilgili sorunların yaşlıların kendi yeeneklerinin farkına varmamalarından kaynaklandığını, yaşlılara yönelik yapılacak eğiimlerde, sözel cesarelendirmelerde, danışmanlık hizmelerinde ve diğer sağlık hizmei modellerinde yaşlıların kendi yeeneklerinin farkına vardırılması gerekiğini bildirmişir. Chang ve arkadaşlarının (2007) huzurevinde yaşayan yaşlıların öz yeerlilik ve öz bakımlarını gelişirmeye yönelik yürüükleri çalışmalarında, yaşlıların öz yeerlilik algılarında arış yönünde değişim olduğunu, bu değişimle birlike yaşlıların günlük yaşam akivielerini yapabilme performanslarının da gelişim göserdiğini bildirmişir. Huzurevinde yaşayan yaşlılara verilen öz bakım öz yeerlilik gelişirme programının yaşlıların öz bakım ve günlük yaşam akivieleri üzerine ekisinin değerlendirildiği bir başka çalışmada da, programdan yararlanan yaşlıların bağımsızlık düzeylerinin öncesine göre arığı ve bu doğruluda yaşlıların beslenme, giyinme, emizlik ve banyo yapma gibi günlük yaşam akivielerinde de önemli gelişmeler olduğu belirlenmişir (Chang, Wung ve Crogan, 2008). Hilunen ve arkadaşlarının (2005) çalışmalarında ise, hemşirelik hizmelerinin yaşlıların öz yeerlilik algıları ve yaşam kalieleri üzerindeki ekisi değerlendirilmiş ve değerlendirme sonucunda, hemşirelik uygulamalarının yaşlıların öz yeerlilik algılarını arırdığı, öz yeerlilik algılarının arması ile birlike de, yaşlıların yaşam kalielerinde olumlu anlamda değişimler yaşandığı ve iyileşme sürecinin kısaldığı belirlenmişir. Benzer şekilde, Wong ve arkadaşlarının (2005) çalışmalarında da, hemşire arafından verilen elefon akip-desek programının yaşlıların öz yeerlilik algılarında olumlu yönde değişim yapığı ve yaşlıların öz bakım sorumluluklarını yerine geirmede daha fazla sorumluluk sahibi olduğu; bu değişimlerin sonucu olarak da, bireylerin acile başvuru sayılarında azalma olduğu ve sağlık harcamalarında önemli maliye asarrufu sağlandığı belirilmişir. Benzer şekilde, bu çalışmada da, kronik hasalığı/ hasalıkları hakkında bilgisi olan, kronik hasalığı / hasalıkları hakkındaki bilgisini yeerli bulan ve yaşlılık dönemi hakkında olumlu düşünceleri olan yaşlıların öz yeerlilik algısının bazı al boyu özelliklerinin daha iyi olduğu belirlenmişir (p<.050) (Tablo 4). Araşırma sonuçlarından da görüldüğü üzere, yaşlının öz yeerlilik algısının gelişirilebilmesi için, öz yeerlilik algısını ekileyebilecek olan risk fakörlerinin değerlendirilmesi, ayrıca, yaşlının yapığı uygulama sonucunda başarıya ulaşığını görmesi, çevresindeki insanları gözlemlemesi ve gözlemleri sonucunda olumlu gelişmeler gördüğünde bunu davranışa dönüşürmesi, sözel olarak cesarelendirilmesi, kapasiesi doğrulusunda yapabileceği uygulamalar konusunda deseklenmesi ve buna inandırılması, durumla ilgili korku ve endişelerinin azalılmaya çalışılması önemlilik arz emekedir (Easom, 2003; Gözüm ve Aksayan, 1999). Çalışmada yaşlıların bazı özellikleri açısından sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının al boyuları değerlendirilmişir. Değerlendirme sonucunda; yaşın, eğiimin, kronik hasalık durumunun ve sağlık algısının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının bazı al boyularını ekilediği (p <.050), ancak, medeni durumun ve huzurevinde yaşanılan sürenin ekilemediği espi edilmişir (Tablo 5, Tablo 6). Bunun yanı sıra, kronik hasalığı / hasalıkları hakkında bilgisi olan, kronik hasalığı / hasalıkları hakkındaki bilgisini yeerli bulan ve yaşlılık dönemi hakkında olumlu düşünceleri olan yaşlıların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının ve sağlıklı yaşam biçimi davra-

10 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 62 nışlarının al boyu özelliklerinin daha iyi olduğu belirlenmişir (p <.050) (Tablo 6). Tambağ (2010) ın çalışmasında, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarındaki değişimin yaşlıların cinsiye, yaş, eğiim durumu, huzurevinde kalma yılı ve kronik hasalık durum özelliklerinden ekilenmediği sapanırken; Sohng ve arkadaşlarının (2002) çalışmalarında, lise ve üzeri eğiime sahip olan yaşlıların ilkokul ve alı eğiime sahip olan yaşlılara göre sağlıklı yaşam biçimi puanlarının daha yüksek olduğu, eğiim durumuna göre sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinin al boyuunu oluşuran kendini gerçekleşirme, sağlık sorumluluğu, egzersiz ve beslenme puan oralamalarının da daha yüksek olduğu belirlenmişir. Owens (2006) da çalışmasında, eğiim durumu ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının al boyuunu oluşuran, fiziksel akivie, beslenme, manevi gelişim ve kişilerarası ilişkiler; yaş ile beslenme (yaş arıkça sağlıklı beslendikleri); ekonomik durum ile de sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu espi emişir. Konuyla ilgili lieraür incelendiğinde de; yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının; cinsiye (Gallan ve Dorn, 2001), yaş ve medeni durum (Gallan ve Dorn, 2001; Messecar, 2000; Resnick, 2003; Resnick ve Spellbring, 2000;) gibi sosyodemografik özelliklerden ve kronik hasalık sayılarından (Gallan ve Dorn, 2001; Messecar, 2000; Resnick, 2003; Resnick ve Spellbring, 2000) ekilendiği espi edilmişir. Çalışma sonuçları yaşlı sağlığını koruma ve gelişirme amacı doğrulusunda, yaşlı bireylerin sağlığı gelişirici akivielere kaılımlarını arırabilmek ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazanmalarını sağlayabilmek için, yaşlı bireylerin gereksinimlerinin büüncül açıdan değerlendirilmesi, hizme sunumlarının ise, yaşlıların bireysel özelliklerinin göz önüne alınarak yapılması gerekiğini gösermesi açısından önemlilik arz emekedir. Çalışmadan elde edilen bir diğer önemli bulgu da, Seyranbağları huzurevinde yaşayan yaşlıların Keçiören huzurevinde yaşayan yaşlılara göre sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını daha fazla uyguladığıdır. Bu bulgu, yaşlıların bakım ve barınma gereksinimlerine yönelik oluşurulan huzurevlerinin aynı amaç doğrulusunda kurulmalarına rağmen, huzurevlerinde sunulan hizmelerin çeşililiğinin, huzurevlerinin asarım ve donanımlarındaki farklılıkların yaşlıların farklı hizmeler alabilmesinde ve yaşam özelliklerinde farklılıkların oluşmasında ekili olabileceğini gösermesi açısından önemlilik arz emekedir. Sonuçların Uygulamada Kullanımı Araşırmada, öz yeerlilik algısının (eğiim, medeni durum, sağlık algısı ve huzurevinde yaşanılan süre,kronik hasalık durumu, kronik hasalığı / hasalıkları hakkında bilgi sahibi olma, kronik hasalığı / hasalıkları hakkındaki bilgisini yeerli bulma ve yaşlılık dönemi hakkında olumlu düşünme) ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının (yaş, eğiim, kronik hasalık varlığı, sağlık algısı, kronik hasalığı / hasalıkları hakkında bilgi sahibi olma, kronik hasalığı / hasalıkları hakkındaki bilgisini yeerli bulma, yaşlılık dönemi hakkında olumlu düşünme ve yaşlının yaşamını sürdürdüğü yer) yaşlıların bazı özelliklerinden ekilendiği belirlenmişir. Ayrıca, Seyranbağlarında yaşayan yaşlıların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını daha fazla uyguladığı espi edilmişir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrulusunda; Huzurevlerinde yaşayan yaşlıların sağlığının gelişirilmesine yönelik olarak hemşirelerin yaşlıların öz yeerlilik algılarını ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını değerlendirmeleri ve sağlık bakım hizmelerini yaşlıların yaşı, eğiim düzeyi, sağlık algısı, yaşlılık algısı ve kronik hasalık durumu gibi bireysel özellikleri ve yaşam alanı gibi çevresel fakörleri göz önüne alarak planlamaları ve uygulamaları önerilmekedir. Yaşlının yaşayabileceği oramların yaşlının sağlığını koruma ve gelişirmeye imkan sağlayacak şekilde düzenlenmesi, özellikle kurumsal bakım hizmeleri sunumunda hem mimari hem de hizme çeşililiğine önem verilmesi önerilmekedir. Ülkemizde bu konuyla ilgili çok fazla çalışma olmaması nedeniyle, hem bu çalışmada belirlenen fakörlerin hem de ülkemiz yaşlılarının öz yeerlilik algılarını ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ekileyebilecek diğer fakörlerin belirlenebilmesi amacıyla yaşlıların yaşadığı çeşili yaşam alanlarında ve büyük örneklem gruplarında benzer çalışmaların yapılması önerilmekedir. Kaynaklar Akgül, A. (2005). Tıbbi araşırmalarda isaisiksel analiz eknikleri spss uygulamaları (3rd ed., pp. 384). Ankara: Emek Ofse. Akyıldızlar, E. (2007). Kocaeli nde bulunan üç farklı huzurevindeki yaşlıların beslenme alışkanlıkları üzerine bir araşırma. Besin Analizleri ve Beslenme Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazianep Üniversiesi Sağlık Bilimleri Ensiüsü. Gazianep, Türkiye. Alay, B., & Aydın, A. İ. (2009). Samsun huzurevinde yaşayan yaşlıların bazı özellikleri ile depresyon riski arasındaki ilişki. Turkish Journal of Geriarics, 12 (3), Aila, S. (2006). Toplumsal değişmenin aile ve yaşlılar üzerine ekisi (İsanbul daki beş huzurevinde inceleme). Sosyoloji Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü. Sakarya, Türkiye. Bahar, A. (2005). Huzurevinde yaşayan yaşlıların depresyon ve anksiyee düzeylerinin belirlenmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazianep Üniversiesi Sağlık Bilimleri Ensiüsü. Gazianep, Türkiye.

11 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 63 Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriye Üniversiesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (1), Bandura, A., Adams, N. E., Beyer, J. (1977). Cogniive Processes Mediaing Behavioral Change. Journal of Personaliy and Social Psychology, 35 (3), Bandura, A. (2004). Healh Promoion by Social Cogniive Means. Healh Educaion and Behavior, 31 (2), Bayık, A., Özgür, G., Özsoy S. A., Erefe, İ., Emeç A. U., Özer, M., e al. (2002). Huzurevinde yaşayan yaşlıların fiziksel sağlık sorunları ve hasalıklarına yönelik ilaç kullanma davranışları. Turkish Journal of Geriarics, 5 (2), Berg, G. V., Hedelin, B., & Sarvimaki, A. (2005). A holisic approach o he promoion of older hospial paiens healh. Inernaional Nursing Review, 52 (1), Bloom, H. (2001). Prevenive medicine: when o screen for disease in older paiens. Geriarics, 56 (4), Chang, S. H., Crogan, N. L., & Wung, S. F. (2007). The self-care self-efficacy enhancemen program for Chinese nursing home elders. Geriaric Nursing, 28 (1), Chang, S. H., Wung, S. F., & Crogan, N. L. (2008). Improving Aciviies of Daily Living for Nursing Home Elder Persons in Taiwan. Nursing Research, 57 (3), Clark, N., & Dodge, J. (1999). Exploring self-efficacy as a predicor of disease managemen. Healh Educaion and Behavior, 26 (1), Coffman, M. J., Shellman, J., & Bernal, H. (2004). An Inegraive Review Of Amerikan Nurses Perceived Culural Self-Efficacy. Journal of Nursing Scholarship, 36 (2), Conn, V. S. (1998). Older women: social cogniive heory correlaes of healh behavior. Women & Healh, 26 (3), Çuhadar, D. (2005). Huzurevinde yaşayan yaşlılarda bilişsel işlevler ve günlük yaşam akiviesi düzeyi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazianep Üniversiesi Sağlık Bilimleri Ensiüsü. Gazianep, Türkiye. Dwyer, J. (2001). Chronic disease and dieary managemen in he elderly: alive and kicking. Journal of Nuriional Healh and Aging, 5 (2), Easom, L. R. (2003). Conceps in healh promoion: perceived self-efficacy and barriers in older aduls. Journal of Geronological Nursing, 29 (5), Gallan, M., & Dorn, G. (2001). Gender and race differences in he predicors of daily healh pracices among older aduls. Healh Educaion Research, 16 (1), Gözüm, S., & Bağ, B. (1998). Ekin Sağlık Eğiiminde Sosyal Bilişsel Öğrenme Kuramının Kullanımı. Aaürk Üniversiesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1 (2), Gözüm, S. (1999). Öz-Ekililik-Yeerlik Ölçeği'nin Türkçe Formunun Yapı Geçerliliği: Öz Ekililik- Yeerlilik İle Sresle Başa Çıkma Arasındaki İlişki. Aaürk Üniversiesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (1), Gözüm, S., & Aksayan, S. (1999). Öz-ekililik-yeerlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerliliği. Aaürk Üniversiesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (1), Hilunen, E. F., Winder, P. A., Rai, M. A., Buseli, E. F., Carroll, D. L., & Rankim, S. (2005). Implemenaion of Efficacy Enhavemen Nursing Inervenion wih Cardia Elders. Rehabiliaion Nursing, 30 (6), Hollaway A., & Wason, H. E. (2002). Role of selfefficacy and behavior change. Inernaional Journal of Nursing Pracice, 8(2), İlhan, N. (2003). Huzurevinde kalan yaşlılarda sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam doyumu. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversiesi Sağlık Bilimleri Ensiüsü. İsanbul, Türkiye. Kelley, R. B., Zyzanski, S. J., & Alemagno, S. A. (1991). Predicion of Moivaion and Behavior Change Following Healh Promoion: Role of Healh Beliefs, Social Suppor and Self-Efficacy (Absrac). Social Science in Medicine, 32 (3), Keskin, G. Ü., & Orgun, F. (2006). Öğrencilerin Öz Ekililik-Yeerlilik Düzeyleri İle Başa Çıkma Sraejilerinin İncelenmesi. Anadolu Psikiyari Dergisi, 7 (2), Loeb, S. J., Seffensmeier, D., & Kassab, C. (2010). Predicors of self-efficacy and self-relaed healh for older male inmaes. Journal of Advanced Nursing 00(0), doi: /j x. Lucas, J. A., Orshan, S. A., & Cook, F. (2000). Deerminans of healh promoing behavior among women aged 65 and above living in he communiy. Scholarly Inquiry for Nursing Pracice, 14 (1), McCloskey, R. (2004). Funcional and self- efficacy changes of paiens admied o a geriaric rehabiliaion uni. Journal of Advanced Nursing, 46 (2), Messecar, D. C. (2000). Mammography screening for older women wih and wihou cogniive impairmen. Journal of Geronological Nursing, 26 (4), Morowaisharifabad, M. A., Ghofranipour, F., Heidarnia, A., Ruchi, G. B., & Ehrampoush, M. H. (2006). Selfefficacy and healh promoion behaviors of older aduls in Iran. Social Behavior and Personaliy, 34 (7), Oka, M., Chaboyer, C. (2001). Influence of Self-Efficacy and Oher Facors on Dieary Behaviours in Japanese Haemodialysis Paiens. Inernaional Journal of Nursing Pracice, 7 (6), Owens, L. (2006). The relaionship of healh locus of conrol, self-efficacy, healh lieracy, and healh promoing behaviors in older aduls. The Degree of Docor of Philosophy, Universiy of Memphis, Unied Saes. Özer, M. (2001). Huzurevinde ve aile oramında yaşayan yaşlıların öz bakım gücü ve yaşam doyumunun incelenmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversiesi Sağlık Bilimleri Ensiüsü. İzmir, Türkiye. Resnick, B. (1998). Efficacy beliefs in geriaric rehabiliaion. Journal of Geronological Nursing, 24 (7),

12 DEUHYO ED 2012, 5 (2), Özyeerlilik Algısı ve Yaşam Biçimi 64 Resnick, B., & Spellbring, A. M. (2000). Undersanding wha moivaes older aduls o exercise. Journal of Geronological Nursing, 26 (3), Resnick, B. (2003). Healh promoion pracices of older aduls: model esing. Public Healh Nursing, 20 (1), Sims, J., Kesre, N., Naccarella, L., & Long, H. (2000). Healh promoion and older people: he role of he general praciioners in Ausralia in promoing healhy ageing. Ausralian and New Zealand Journal of Public Healh, 24 (4), Sohng, K. Y., Sohng, S., & Yeom, H. A. (2002). Healhpromoing behaviors of elderly Korean immigrans in he Unied Saes. Public Healh Nursing, 19 (4), Socker, P. A. (2000). The deerminans of healhpromoing lifesyle in older aduls. The Degree of Docor of Philosophy, Universiy of Sain Louis, Sain Louis. Tambağ, H. (2010). Huzurevindeki yaşlılara sağlıklı yaşam biçimi ve yaşam doyumu gelişirmeye yönelik verilen psikoeğiimin değerlendirilmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Dokora Tezi, Haceepe Üniversiesi Sağlık Bilimleri Ensiüsü. Ankara, Türkiye. Tishler, J., McCarhy, E., Rind, D., & Hamel, M. B. (2000). Breas cancer screening for older women in a primary care pracice. Journal of he American Geriarics Sociey, 48, Toka, M. A., & Okumuş, H. (2008). Başarılı Emzirme İçin Kuram ve Modele Dayalı Hemşirelik Uygulamaları Nasıl Gelişirilir. Hemşirelike Araşırma Gelişirme Dergisi, 10 (3), Toofany, S. (2008). How o promoe a healhier omorrow. Nursing Older People, 20 (2), Üresin, Ş. (2005). Yaşlıların bakım ve barınma ihiyaçlarını karşılamaya yönelik mekansal organizasyonlar da ev oramının sağlanması: 75. yıl dinlenme ve bakımevi örneği. Mimarlık Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü. Ankara, Türkiye. Wong, K. W., Wong, F. K. Y., & Chan, M. F. (2005) Effecs of Nurse-Iniiaed Telephone Follow-Up on Self-Efficacy Among Paiens Wih Chronic Obsrucive Pulmonary Disease. Journal of Advanced Nursing, 49 (2), Yardımcı, F. K. (2007). İlköğreim öğrencilerinde algılanan sosyal desek ile öz-yeerlik ilişkisi ve ekileyen değişkenlerin incelenmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Dokora Tezi, Ege Üniversiesi Sağlık Bilimleri Ensiüsü. İzmir, Türkiye.

Hemşirelerin Kendini Gerçekleştirme Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler

Hemşirelerin Kendini Gerçekleştirme Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler 2 ve Ekileyen Emenler * Serap ÜNSAR **Melaha AKGÜN KOSTAK ***Seda KURT **Özgül EROL Öze Giriş: Kendini gerçekleşirme, insan davranışlarını yöneen bir güdü olduğu kadar, erişilmeye çalışılan bir gelişme

Detaylı

Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarını Etkileyen Faktörler* Factors Affecting the Healthy Lifestyle Behaviors of Nurses

Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarını Etkileyen Faktörler* Factors Affecting the Healthy Lifestyle Behaviors of Nurses Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarını Ekileyen Fakörler* Facors Affecing he Healhy Lifesyle Behaviors of Nurses NALAN BOSTAN** AYŞE BEŞER*** Geliş Tarihi: 14.03.2016, Kabul Tarihi: 17.12.2016

Detaylı

Öğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Eğitim Fakültesi.Pamukkale Üniversitesi

Öğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Eğitim Fakültesi.Pamukkale Üniversitesi PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ ve OYUN DERSİNİ SAĞLIK ve SAĞLANAN OLANAKLAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRMELERİ Öğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK

Detaylı

Bebek sağlığı gebeliğin başlangıcından itibaren oluşan çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Annenin eğitimi, sağlık ve beslenme durumu, sosyo-

Bebek sağlığı gebeliğin başlangıcından itibaren oluşan çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Annenin eğitimi, sağlık ve beslenme durumu, sosyo- Toka Karşıyaka Doğum ve Çocuk Bakımevi nde ARAŞTIRMA doğan bebeklerin gebelik (Research hafası, Reor) doğum şekli, doğum ağırlığı, boy uzunluğu ve... TOKAT KARŞIYAKA DOĞUM VE ÇOCUK BAKIMEVİNDE DOĞAN BEBEKLERİN

Detaylı

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖZELTİLER KİMYASINI ÖĞRENMELERİNE İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖZELTİLER KİMYASINI ÖĞRENMELERİNE İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI GAZİ ÜNİVERSİTESİ KIRŞEHİR EĞİTİM FAKÜLTESİ, Cil 6, Sayı 2,(2005), 197-207 197 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖZELTİLER KİMYASINI ÖĞRENMELERİNE İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Detaylı

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARININ YAŞAM KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Arzu ACARAY *, Rukiye PINAR **

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARININ YAŞAM KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Arzu ACARAY *, Rukiye PINAR ** KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARININ YAŞAM KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Arzu ACARAY *, Rukiye INAR ** ÖZET Araşırma; 100 hemodiyaliz hasasının yaşam kaliesi ve yaşam kaliesini ekileyen fakörleri belirlemek

Detaylı

Cengiz ÖZYÜREK 1 Yunus PINARKAYA 2 Erol TAŞ 3. Geliş Tarihi: / Düzenleme Tarihi: / Kabul Tarihi:

Cengiz ÖZYÜREK 1 Yunus PINARKAYA 2 Erol TAŞ 3. Geliş Tarihi: / Düzenleme Tarihi: / Kabul Tarihi: ODÜ SOBIAD Ordu Üniversiesi Sosyal Bilimler Araşırmaları Dergisi, 6(3), 657-664, Aralık 2016 ODU Journal of Social Science Research, 6(3), 657-664 December, 2016 Işık Üniesinde Öğrencilerin Başarıları

Detaylı

Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Kalitesi ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler

Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Kalitesi ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Kaliesi ve Yaşam Kaliesini Ekileyen Fakörler Qualiy of Life and Relaed Facors of Older Peole in Nursing Home (Araşırma) Haceee Üniversiesi Hemşirelik Fakülesi Dergisi

Detaylı

Siyasal Katılmayı Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma: Tavşanlı - Kütahya Örneği. Hasan DURAN

Siyasal Katılmayı Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma: Tavşanlı - Kütahya Örneği. Hasan DURAN Siyasal Kaılmayı Ekileyen Fakörler Üzerine Bir Araşırma: Tavşanlı - Küahya Örneği Hasan DURAN Öze: Demokraik bir devlee bireyler, siyasal alanla ilgili eylemlere kaılır, siyasal mekanizmaları ekiler ve

Detaylı

pecya Ameliyathane Ortam ının Çalışan Ekip Üzerinde Yarattığı Anksiyete Düzeyinin incelenmesi Nurgül BÖLÜKBAŞ*, Neziha KARABULUT*, Hüsamettin ÖZER**

pecya Ameliyathane Ortam ının Çalışan Ekip Üzerinde Yarattığı Anksiyete Düzeyinin incelenmesi Nurgül BÖLÜKBAŞ*, Neziha KARABULUT*, Hüsamettin ÖZER** Ameliyahane Oram ının Çalışan Ekip Üzerinde Yaraığı Nurgül BÖLÜKBAŞ*, Neziha KARABULUT*, Hüsamein ÖZER** ÖZET Bu çalışmada amaç, ameliyahane oramın ın çalışan ekip üzerinde yaraığı anksiyee düzeyinin so

Detaylı

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.urkjans.com Türkiye nin Kabuklu Fındık Üreiminde Üreim-Fiya İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi Şenol ÇELİK*

Detaylı

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ *

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ * İşsizlik ve İnihar İlişkisi: 1975 2005 Var Analizi 161 İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferha TOPBAŞ * ÖZET İşsizlik, birey üzerinde olumsuz birçok soruna neden olan karmaşık bir olgudur.

Detaylı

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi

Detaylı

PROBLEME DAYALI ÖĞRENİM MODELİNİN HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİN SAĞLIĞI GELİŞTİRME DAVRANIŞLARINA ETKİSİ

PROBLEME DAYALI ÖĞRENİM MODELİNİN HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİN SAĞLIĞI GELİŞTİRME DAVRANIŞLARINA ETKİSİ PROBLEME DAYALI ÖĞRENİM MODELİNİN HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİN SAĞLIĞI GELİŞTİRME DAVRANIŞLARINA ETKİSİ Prof.Dr.Zuhal BAHAR Öğr.Gör.Dr.Ayşe BEŞER Arş.Gör.Meryem ÖZTÜRK Öğr.Gör.Şeyda ÖZBIÇAKÇI SAĞLIĞI GELİŞTİRİCİ

Detaylı

ÖĞRETMENLERİN MESLEĞE YÖNELİK DAVRANIŞ VE YAŞANTI MODELLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

ÖĞRETMENLERİN MESLEĞE YÖNELİK DAVRANIŞ VE YAŞANTI MODELLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ ÖĞRETMENLERİN MESLEĞE YÖNELİK DAVRANIŞ VE YAŞANTI MODELLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ Dr. Olcay Kiremici Ege Üniversiesi, İzmir olcaykiremici@gmail.com Dr. R.Timuçin Gençer Ege Üniversiesi,

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren

Detaylı

FEN ÖĞRETMENLERİ İÇİN YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM TUTUM ÖLÇEĞİ ÜZERİNE BİR AÇIMLAYICI VE DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ ÇALIŞMASI*

FEN ÖĞRETMENLERİ İÇİN YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM TUTUM ÖLÇEĞİ ÜZERİNE BİR AÇIMLAYICI VE DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ ÇALIŞMASI* FEN ÖĞRETMENLERİ İÇİN YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM TUTUM ÖLÇEĞİ ÜZERİNE BİR AÇIMLAYICI VE DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ ÇALIŞMASI* Ali Günay BALIM*** Teoman Kesercioğlu**** Didem İNEL** Erug EVREKLİ** ÖZET *Bu

Detaylı

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi 186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr

Detaylı

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 60, Aralık 2017, s

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 60, Aralık 2017, s Akademik Sosyal Araşırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 60, Aralık 2017, s. 414434 Yayın Geliş Tarihi / Aricle Arrival Dae Yayınlanma Tarihi / The Publicaion Dae 28.10.2017 10.12.2017 Öğr. Gör. Rüveyde PABUÇCU

Detaylı

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai PEHLİVAN*; Elif Nilay ADA*;Gizem ÖZTAŞ* *Mersin Üniversitesi

Detaylı

Serebral Palsi: Risk Faktörleri ve Fonksiyonel Kapasite İlişkisi

Serebral Palsi: Risk Faktörleri ve Fonksiyonel Kapasite İlişkisi Okmeydanı Tı Dergisi 27(2):79-83, 2011 doi:.5222/od.2011.079 Araşırma Serebral Palsi: Risk Fakörleri ve Fonksiyonel Kaasie İlişkisi Berrin Hüner, Hayri Özgüzel, Ali Rıza Aydoğan, Hilal Telli Fizik Tedavi

Detaylı

YAPAY SİNİR AĞLARI VE ARIMA MODELLERİNİN MELEZ YAKLAŞIMI İLE ZAMAN SERİLERİNDE ÖNGÖRÜ

YAPAY SİNİR AĞLARI VE ARIMA MODELLERİNİN MELEZ YAKLAŞIMI İLE ZAMAN SERİLERİNDE ÖNGÖRÜ YAPAY SİNİR AĞLARI VE ARIMA MODELLERİNİN MELEZ YAKLAŞIMI İLE ZAMAN SERİLERİNDE ÖNGÖRÜ Erol EĞRİOĞLU Haceepe Üniversiesi, Fen Fakülesi, İsaisik Bölümü, 06532, Beyepe, Ankara, TÜRKİYE, erole@haceepe.edu.r

Detaylı

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği

Detaylı

HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET

HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Zeynep HAMAMCI, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Hatice Serap ATALAY, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık

Detaylı

TÜREN-GÖKMEN-TOKMAK TÜRKİYE DE E-TİCARET İŞLEM HACMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: BİR MODEL ÖNERİSİ

TÜREN-GÖKMEN-TOKMAK TÜRKİYE DE E-TİCARET İŞLEM HACMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: BİR MODEL ÖNERİSİ TÜRKİYE DE E-TİCARET İŞLEM HACMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: BİR MODEL ÖNERİSİ Ufuk TÜREN 1 Yunus GÖKMEN 2 İsmail TOKMAK 3 ÖZET İnerne dünyayı küçük bir köy kadar kolay ulaşılabilir hâle

Detaylı

Çukurova Koşullarında Selüloz Esaslı Evaporatif Serinletme Pedinin Üç Farklı Su Akış Debisinde Bazı Performans Özellikleri

Çukurova Koşullarında Selüloz Esaslı Evaporatif Serinletme Pedinin Üç Farklı Su Akış Debisinde Bazı Performans Özellikleri 340 Çukurova Koşullarında Selüloz Esaslı Evaporaif Serinleme Pedinin Üç Farklı Su Akış Debisinde Bazı Performans Özellikleri Nuray KOÇ, Yılmaz YILDIZ Çukurova Üniversiesi, Ziraa Fakülesi,Tarım Makinaları

Detaylı

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ,, 15(),71-79 AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ Selim Adem HATIRLI Vecdi DEMİRCAN Ali Rıza AKTAŞ Süleyman Demirel Üniversiesi Ziraa Fakülesi Tarım

Detaylı

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme ve Sağlıklı Yaşam Davranışları

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme ve Sağlıklı Yaşam Davranışları Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme ve Sağlıklı Yaşam Davranışları Nuriye Yıldırım Düzce Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü, Türkiye Özet Amaç: Bu araştırma hemşirelik lisans

Detaylı

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01)

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01) June 7-9, 2009, Eskişehir, Turkey. Tükeici Güveni ve Hisse Senedi Fiyaları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004:0-2009:0) Yusuf Volkan Topuz * İkisadi İdari Bilimler Fakülesi, İşleme Bölümü,

Detaylı

MENKUL KIYMETLER BORSASI ARACI KURUMLARINDA ĐŞLEM YAPAN YATIRIMCILAR ÜZERĐNE BĐR ARAŞTIRMA Kemal Poyraz*

MENKUL KIYMETLER BORSASI ARACI KURUMLARINDA ĐŞLEM YAPAN YATIRIMCILAR ÜZERĐNE BĐR ARAŞTIRMA Kemal Poyraz* MENKUL KIYMETLER ORSASI ARACI KURUMLARINDA ĐŞLEM YAPAN YATIRIMCILAR ÜZERĐNE ĐR ARAŞTIRMA Kemal Poyraz* Đlker Nayır** ÖZET Günümüzde ilimsel ve Teknolojik gelişim, er alanda olduğu gibi yaırım alanında

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı

Detaylı

HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA SÜRÜ DAVRANIŞI: BİST TE BİR ARAŞTIRMA HERDING IN STOCK MARKETS: A RESEARCH IN BIST Bahadır ERGÜN Hatice DOĞUKANLI

HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA SÜRÜ DAVRANIŞI: BİST TE BİR ARAŞTIRMA HERDING IN STOCK MARKETS: A RESEARCH IN BIST Bahadır ERGÜN Hatice DOĞUKANLI Uluslararası Sosyal Araşırmalar Dergisi The Journal of Inernaional Social Research Cil: 8 Sayı: 40 Volume: 8 Issue: 40 Ekim 2015 Ocober 2015 www.sosyalarasirmalar.com Issn: 1307-9581 HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA

Detaylı

Hemodiyaliz Hemşirelerinde Sağlık Algı Düzeylerinin Belirlenmesi

Hemodiyaliz Hemşirelerinde Sağlık Algı Düzeylerinin Belirlenmesi Hemodiyaliz Hemşirelerinde Sağlık Algı Düzeylerinin Belirlenmesi Bahar ÇETİN, Özel Lüleburgaz Diyaliz Merkezi Seher ÜNVER, Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Tevfik ECDER, İstanbul Bilim Üniversitesi,

Detaylı

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi 19-22 Ekim 2017 Antalya/Türkiye BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Öznur KARA

Detaylı

BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI. Ercan ŞENYİĞİT*

BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI. Ercan ŞENYİĞİT* Erciyes Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Dergisi 24 (1-2) 165-176 (2008) hp://fbe.erciyes.edu.r/ ISSN 1012-2354 BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI ÖZET Ercan ŞENYİĞİT* Erciyes

Detaylı

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu

Detaylı

YÖNETİCİNİN ALGILANAN LİDERLİK TARZI İLE YÖNETİCİYE DUYULAN GÜVEN ARASINDAKİ İLİŞKİDE LİDER-ÜYE ETKİLEŞİMİNİN ROLÜ

YÖNETİCİNİN ALGILANAN LİDERLİK TARZI İLE YÖNETİCİYE DUYULAN GÜVEN ARASINDAKİ İLİŞKİDE LİDER-ÜYE ETKİLEŞİMİNİN ROLÜ Öneri.C.9.S.36. Temmuz 2011.63-72. YÖNETİCİNİN ALGILANAN LİDERLİK TARZI İLE YÖNETİCİYE DUYULAN GÜVEN ARASINDAKİ İLİŞKİDE LİDER-ÜYE ETKİLEŞİMİNİN ROLÜ Sema YOLAÇ İsanbul Üniversiesi, İkisa akülesi, İşleme

Detaylı

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*)

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*) NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüney AKAR (*) Öze: Bu çalışmada ne yabancı işlem hacmiyle hisse senedi geirileri arasında uzun dönemli bir ilişkinin

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI?

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN, Zekeriya YILDIRIM, S. Faih KOSTAKOĞLU FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN Yrd.Doç.Dr. Anadolu Üniversiesi,

Detaylı

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ AN INVESTIGATION OF SCIENCE TEACHERS INTERPERSONAL SELF-EFFICACY BELIEFS IN TERMS OF SOME VARIABLES

Detaylı

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ Doç. Dr. Fahriye OFLAZ Uzm. Hem. Hülya KEMERÖZ KARAKAYA İÇERİK 1. Araştırmanın Amacı 2. Gereç

Detaylı

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Bahar 20, Cil:7, Yıl:7, Sayı:, 7:53-65 TÜKETİCİ GÜVENİ VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ * Yusuf Volkan TOPUZ ** THE CAUSALITY

Detaylı

Tarım Yayımcısı ve Danışmanların İş Memnuniyeti Ve Kaliteli Hizmet Vermesini Etkileyen Faktörler: Kahramanmaraş Örneğ i

Tarım Yayımcısı ve Danışmanların İş Memnuniyeti Ve Kaliteli Hizmet Vermesini Etkileyen Faktörler: Kahramanmaraş Örneğ i Tarım sı ve ların İş Memnuniyei Ve Kalieli Hizme Vermesini Ekileyen Fakörler: Kahramanmaraş Örneğ i Ahme SEVER1 İsme BOZ2 ismeboz@ksu.edu.r 'Yüksek Lisans Öğrencisi KSÜ Fen Bilimleri Ensiüsü Tarım Ekonomisi

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI Arş. Gör. Dr. H. Onur Küçükosmanoğlu N.E.Ü. A.K.E.F. Müzik Eğitimi A.B.D h_onur_k@hotmail.com Arş. Gör.

Detaylı

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Geçiş Sürecinin Planlanmasında Doğrusal En İyileme Tekniğinin Kullanılması

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Geçiş Sürecinin Planlanmasında Doğrusal En İyileme Tekniğinin Kullanılması Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Geçiş Sürecinin Planlanmasında Doğrusal En İyileme Tekniğinin Kullanılması Ahu Soylu, Mein Türkay* Koç Üniversiesi Endüsri Mühendisliği Bölümü Sarıyer, İsanbul ahusoylu@ku.edu.r,

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ)

SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ) SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ) Yrd. Doç. Dr. Nilgün ULUTAŞDEMİR *, Öğr. Gör. Habip BALSAK ** * Avrasya Üniversitesi,

Detaylı

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi

Detaylı

Gençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi *

Gençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi * International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES) December 2016 : 2 (2) ISSN : 2548-9373 Doi : Field : Education Psychology Type : Research Article Recieved: 10.09.2016 - Corrected: 26.11.2016

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

Doç. Dr. Hande ŞAHİN Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, Kırıkkale/TÜRKİYE

Doç. Dr. Hande ŞAHİN Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, Kırıkkale/TÜRKİYE SOCIAL MENTALITY AND RESEARCHER THINKERS JOURNAL Open Access Refereed E-Journal & Refereed & Indexed ISSN: 2630-631X Social Sciences Indexed www.smartofjournal.com / editorsmartjournal@gmail.com January

Detaylı

Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye'de İktisadi Özgürlük ve İstihdam İlişkisi: Bir Panel Veri Analizi

Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye'de İktisadi Özgürlük ve İstihdam İlişkisi: Bir Panel Veri Analizi SESSION 3B: Ora Asya Ekonomileri 07 Azerbaycan, Kazakisan, Kırgızisan ve Türkiyede İkisadi Özgürlük ve İsihdam İlişkisi: Bir Panel Veri Analizi Prof. Dr. Ekrem Erdem (Erciyes Universiy, Turkey) Ass. Prof.

Detaylı

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ Yrd.DoçDr. Halil FİDAN Doç.Dr. Erdemir GÜNDOĞMUŞ rof.dr. Ahme ÖZÇELİK 1.GİRİŞ Şekerpancarı önemli arım ürünlerimizden

Detaylı

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cil 3, Sayı 6, 2007, ss. 8 88. TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ Arş.Gör. Erman ERBAYKAL Balıkesir Üniversiesi

Detaylı

16 17 Denetim Firmasının Büyüklüğü ve Kâr Yönetimi İlişkisi: İMKB Şirketleri Üzerinde Ampirik Bir Araştırma

16 17 Denetim Firmasının Büyüklüğü ve Kâr Yönetimi İlişkisi: İMKB Şirketleri Üzerinde Ampirik Bir Araştırma 6 7 Doç. Dr. Semra Karacaer Arş. Gör. Pelin Özek Deneim Firmasının Büyüklüğü ve Kâr Yöneimi İlişkisi: İMKB Şirkeleri Üzerinde Ampirik Bir Araşırma Doç. Dr. Semra KARACAER Haceepe Üniversies İİBF. Arş.

Detaylı

FORECASTING TOURISM DEMAND BY ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS AND TIME SERIES METHODS: A COMPARATIVE ANALYSIS IN INBOUND TOURISM DEMAND TO ANTALYA

FORECASTING TOURISM DEMAND BY ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS AND TIME SERIES METHODS: A COMPARATIVE ANALYSIS IN INBOUND TOURISM DEMAND TO ANTALYA Süleyman Demirel Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Y.2009, C.14, S.1 s.99-114. Suleyman Demirel Universiy The Journal of Faculy of Economics and Adminisraive Sciences Y.2009, Vol.14,

Detaylı

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:38, Sayı/No:1, 009, 4-37 ISSN: 1303-173 - www.ifdergisi.org 009 Reel Kesim Güven Endeksi

Detaylı

Recep ÇAKAR Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Çorum, Türkiye recepcakar@hitit.edu.tr

Recep ÇAKAR Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Çorum, Türkiye recepcakar@hitit.edu.tr Basel Düzenlemeleri Kasamında KOBİ'lerin Derecelendirme Sürecine Adaasyonları: Çorum İlinde Bir Araşırma 1 The Adaaions of SMEs ino Raing Process wihin he Scoe of Basel Arrangemens a Sudy in he ciy of

Detaylı

DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til

DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til Su; GİRİŞ ekosisteminin sağlıklı işlemesi, insanların sağlığı ve yaşamının

Detaylı

TİCARİ MARKA BAŞVURU TAHMİNİ İÇİN TÉRKİYE UYGULAMASI FORECASTING OF TRADEMARK APPLICATION IN TURKEY

TİCARİ MARKA BAŞVURU TAHMİNİ İÇİN TÉRKİYE UYGULAMASI FORECASTING OF TRADEMARK APPLICATION IN TURKEY TİCARİ MARKA BAŞVURU TAHMİNİ İÇİN TÉRKİYE UYGULAMASI FORECASTING OF TRADEMARK APPLICATION IN TURKEY Nursel Selver RÄZGAR 1 ÄZET Yeni yäneim meolarına gäre Çalışan marka ofisleri, kapasie planlama ve servis

Detaylı

GSGM Merkez Örgütü Yöneticilerinin İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi

GSGM Merkez Örgütü Yöneticilerinin İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi GSGM Merkez Örgüü Yöneicilerinin İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi ÖZET Bu araşırmanın amacı, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez Örgüü nde görev yapan yöneicilerin İş Doyumu düzeylerini belirleyerek,

Detaylı

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu Hayvansal Üreim 53(): 3-39, 01 Araşırma Türkiye de Kırmızı E Üreiminin Box-Jenkins Yönemiyle Modellenmesi ve Üreim Projeksiyonu Şenol Çelik Ankara Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Zooekni Anabilim Dalı

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Yaşlı nüfusa ilişkin en önemli sorunlardan biri bakım sorunudur. Yaşlı bakımı çok kapsamlı ve pahalı bir hizmettir. Özellikle 75 yaşın

Detaylı

FİNANSAL BİLGİ MANİPÜLASYONUNUN TESPİTİNDE YAPAY SİNİR AĞI MODELİNİN KULLANIMI

FİNANSAL BİLGİ MANİPÜLASYONUNUN TESPİTİNDE YAPAY SİNİR AĞI MODELİNİN KULLANIMI FİNANSAL BİLGİ MANİPÜLASYONUNUN TESPİTİNDE YAPAY SİNİR AĞI MODELİNİN KULLANIMI ÖZET Yrd.Doç.Dr. Güray KÜÇÜKKOCAOĞLU 1 Yrd.Doç.Dr. Yasemin KESKİN BENLİ 2 Dr. Cemal KÜÇÜKSÖZEN 3 nun espiinde sıklıkla kullanılan

Detaylı

Gönderim Tarihi: Kabul Tarihi:

Gönderim Tarihi: Kabul Tarihi: Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Kafkas University Journal of the Institute of Social Sciences Bahar Spring 2017, Sayı Number 19, 171-178 DOI:10.9775/kausbed.2017.011 Gönderim Tarihi:

Detaylı

HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ

HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ Özlem Bulantekin Düzalan*, Sezgi Çınar Pakyüz** * Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ** Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık

Detaylı

Kulak Çınlaması ve Zen

Kulak Çınlaması ve Zen Kulak Çınlaması ve Zen Kulak Çınlaması ve Zen - Sunumun amacı Neden yeniden Zen özelliğine yoğunlaşıyoruz? Kulak çınlaması nedir ve nasıl edavi edilir? Zen ve kulak çınlaması ile ilgili kanılarımız nelerdir?

Detaylı

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri (Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği) Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana

Detaylı

KAR KALİTESİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İMKB DE TEST EDİLMESİ *

KAR KALİTESİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İMKB DE TEST EDİLMESİ * Uluslararası Yöneim İkisa ve İşleme Dergisi, Cil 8, Sayı 16, 2012 In. Journal of Managemen Economics and Business, Vol. 8, No. 16, 2012 KAR KALİTESİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İMKB

Detaylı

Eğitim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Eşbütünleşme Analizi ( )

Eğitim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Eşbütünleşme Analizi ( ) Eğiim ve Bilim 2014, Cil 39, Sayı 173 Eğiim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Eşbüünleşme Analizi (1980-2008) Faih YARDIMCIOĞLU 1 Temel GÜRDAL 2 Mehme Emin ALTUNDEMİR 3 Sakarya

Detaylı

Su Yapıları II Aktif Hacim

Su Yapıları II Aktif Hacim 215-216 Bahar Su Yapıları II Akif Hacim Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi İnşaa Mühendisliği Bölümü Yozga Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi n aa Mühendisli

Detaylı

Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi

Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi Yabancı Sermaye Yaırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Ekisinin Türkiye Bağlamında Tes Edilmesi Yrd. Doç. Dr. Yusuf DEMİR Süleyman Demirel Üniversiesi, İİBF. Öze Bu çalışma; uluslararası sermaye harekelerinin

Detaylı

Diabetik Retinopatinin Otomatik Algılanması Amacıyla. Göz Görüntüsünden Kan Damarlarının Eşiklenmesi

Diabetik Retinopatinin Otomatik Algılanması Amacıyla. Göz Görüntüsünden Kan Damarlarının Eşiklenmesi Diabeik Reinopainin Oomaik Algılanması Amacıyla Göz Görünüsünden Kan Damarlarının Eşiklenmesi Vasif NABİYEV, Salih BAHÇEKAPILI Karadeniz Teknik Üniversiesi, Mühendislik Fakülesi, Bilgisayar Mühendisliği

Detaylı

SEDANTER ORTA YAŞ BAYANLAR İLE GENÇ BAYANLARDA AEROBİK EGZERSİZİN VÜCUT KOMPOZİSYONU VE KAN LİPİDLERİNE ETKİSİ

SEDANTER ORTA YAŞ BAYANLAR İLE GENÇ BAYANLARDA AEROBİK EGZERSİZİN VÜCUT KOMPOZİSYONU VE KAN LİPİDLERİNE ETKİSİ KARACAN, S., ÇOLAKOĞLU, F.F., Sedaner Ora Bayanlar İle Genç Bayanlarda Aerobik Egzersizin Vücu Kompozisyonu ve Kan Lipidlerine Ekisi SPORMETRE Beden Eğiimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2003, I (2) 83-88

Detaylı

HOŞGELDİNİZ. Diaverum

HOŞGELDİNİZ. Diaverum HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel

Detaylı

Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları

Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Healthy Lifestyle Behaviors of Nursing Students (Araştırma) Türkan AKSOY*, Hülya UÇAR** *Hacettepe Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Ankara,

Detaylı

TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE

TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE TÜRKİYE DE TARIMSAL ARAŞTIRMA GELİŞTİRME YAYIM POLİTİKALARI VE TARIMSAL BÜYÜME İLİŞKİLERİ Dr. O. Seda SUBAŞI Prof. Dr. M. Neca ÖREN Çukurova Üniversiesi

Detaylı

SSK HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZ-ETKİLİLİK, YETERLİLİK DÜZEYLERİ

SSK HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZ-ETKİLİLİK, YETERLİLİK DÜZEYLERİ SSK HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZ-ETKİLİLİK, YETERLİLİK DÜZEYLERİ Esra SERGEK* Kabul Tarihi: 23.03.2005 ÖZET Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırmanın amacı, hemşirelerin

Detaylı

BURDUR İLİNDE SPORA KATILIMIN SOSYO EKONOMİK BOYUTUNUN ARAŞTIRILMASI

BURDUR İLİNDE SPORA KATILIMIN SOSYO EKONOMİK BOYUTUNUN ARAŞTIRILMASI 996 I.BURDUR SEMPOZYUMU BURDUR İLİNDE SPORA KATILIMIN SOSYO EKONOMİK BOYUTUNUN ARAŞTIRILMASI Kemal FİLİZ * Kadir PEPE ** ÖZET Araştırmada, Burdur ilinde aktif spor yapan sporcuların sosyoekonomik profillerinin

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre,

Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre, GERİATRİ 1 Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde, zamanın

Detaylı

Tıp Fakülteleri ve Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Uzmanlık Öğrencilerinin Dağılımı ile ilgili örnekler

Tıp Fakülteleri ve Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Uzmanlık Öğrencilerinin Dağılımı ile ilgili örnekler Tıp Faküleleri ve Eğii ve Araşıra Hasaneleri Uzanlık Öğrencilerinin Dağılıı ile ilgili örnekler Avrupa Ülkelerinde ve Türkiye de 100000 Kişiye Düşen Heki Sayısı Prof Dr Mehe Ali MALAS İzir Kaip Çelebi

Detaylı

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN

Detaylı

ZAMAN SERİLERİ TAHMİNİNDE ARIMA-MLP MELEZ MODELİ

ZAMAN SERİLERİ TAHMİNİNDE ARIMA-MLP MELEZ MODELİ Aaürk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil: 23, Sayı: 3, 2009 4 ZAMAN SERİLERİ TAHMİNİNDE ARIMA-MLP MELEZ MODELİ Oğuz KAYNAR (*) Serkan TAŞTAN (**) Öze: Bu çalışmada zaman serilerinin ahmini

Detaylı

Isparta İlinde Sağlık Hizmetlerinden Yararlananların Özelleştirme Uygulamalarına Karşı Tutumlarına Yönelik Ampirik Bir Çalışma

Isparta İlinde Sağlık Hizmetlerinden Yararlananların Özelleştirme Uygulamalarına Karşı Tutumlarına Yönelik Ampirik Bir Çalışma Uygulamalarına Karşı Tuumlarına Yönelik Ampirik Bir Çalışma * ** Mura Akbelen*** Büün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşi doğarlar..... herkesin, kendisinin ve ailesinin sağlığı ve iyi yaşaması

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. BELGİN YILDIRIM

Yrd.Doç.Dr. BELGİN YILDIRIM Yrd.Doç.Dr. BELGİN YILDIRIM Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik Bölümü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1991-1995 Lisans İstanbul Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek 1996-1999

Detaylı

Prof. Dr. A. Ayşen Kaya - Berna Canlı

Prof. Dr. A. Ayşen Kaya - Berna Canlı Anadolu Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Universiy Journal of Social Sciences Türkiye ye Yönelik Uluslararası Turizm Talebinin Belirleyenleri: Panel Veri Yaklaşımı The Deerminans of Inernaional

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

İMKB Dergisi İÇİNDEKİLER. Yıl: 9 Sayı: 36. Finansal Bilgi Manipülasyonunun Tespitinde Yapay Sinir Ağı Modelinin Kullanımı

İMKB Dergisi İÇİNDEKİLER. Yıl: 9 Sayı: 36. Finansal Bilgi Manipülasyonunun Tespitinde Yapay Sinir Ağı Modelinin Kullanımı İMKB Dergisi Yıl: 9 Sayı: 36 ISSN 1301-1650 Yıl: 9 Sayı: 36 İÇİNDEKİLER Finansal Bilgi Manipülasyonunun Tespiinde Yapay Sinir Ağı Modelinin Kullanımı Güray Küçükkocaoğlu & Yasemin Keskin Benli & Cemal

Detaylı

YAPISAL KIRILMA DURUMUNDA SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA

YAPISAL KIRILMA DURUMUNDA SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA Elecronic Journal of Vocaional Colleges December/Aralık 2012 YAPISAL KIRILMA DURUMUNDA SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA Muhammed TIRAŞOĞLU 1 Burcu YILDIRIM 2

Detaylı

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: )

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: ) SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN:2587-1587) Economics and Adminisraion, Tourism and Tourism Managemen, Hisory, Culure, Religion, Psychology, Sociology, Fine Ars, Engineering, Archiecure,

Detaylı

KADINLARIN PAP-SMEAR TESTİ BİLGİ VE TUTUMLARININ

KADINLARIN PAP-SMEAR TESTİ BİLGİ VE TUTUMLARININ KADINLARIN PAP-SMEAR TESTİ İLE İLGİLİ BİLGİ VE TUTUMLARININ BELİRLENMESİ Hatice ACAR BEKTAŞ, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü, Arş. Gör. Gülennur SUAR, Zeynep Kamil Kadın

Detaylı

Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 9 Sayı: 42 Volume: 9 Issue: 42 Şubat 2016 February 2016

Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 9 Sayı: 42 Volume: 9 Issue: 42 Şubat 2016 February 2016 Uluslararası Sosyal Araşırmalar Dergisi The Journal of Inernaional Social Research Cil: 9 Sayı: 42 Volume: 9 Issue: 42 Şuba 2016 February 2016 www.sosyalarasirmalar.com Issn: 1307-9581 LİDERLİK TİPLERİ:

Detaylı

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri

Detaylı

YAPAY SİNİR AĞLARI İLE DOĞALGAZ TÜKETİM TAHMİNİ

YAPAY SİNİR AĞLARI İLE DOĞALGAZ TÜKETİM TAHMİNİ Aaürk Ü. İİBF Dergisi, 0. Ekonomeri ve İsaisik Sempozyumu Özel Sayısı, 20 463 YAPAY SİNİR AĞLARI İLE DOĞALGAZ TÜKETİM TAHMİNİ Oğuz KAYNAR Serkan TAŞTAN 2 Ferhan DEMİRKOPARAN 3 Öze: Doğalgaz emini nokasında

Detaylı

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri Merve Güçlü GİRİŞ Öğretme evrensel bir uğraştır. Anne babalar çocuklarına, işverenler işçilerine, antrenörler

Detaylı