Diyabet & Dental implant. Prof.Dr.Hanife ATAOĞLU

Transkript

1 Diyabet & Dental implant Prof.Dr.Hanife ATAOĞLU

2 Dental implantlar Diş eksikliğini gidermek, ağız bölgesinde kayba uğrayan kısımları tamamlamak için çene kemiği içine, üzerine veya mukozaya yerleştirilen ve dişin yerini tutması amaçlanan yapılardır.

3 Mine Protez kron Dentin Pulpa Dişeti Periodontal ligament Üst yapı İmplant Kemik

4 Titanyum ve alaşımları Diş rekonstriksiyonu için mekanik dayanıklılık, kimyasal stabilite ve mükemmel biyouyumluluğu nedeniyle dental implantolojide altın standart haline gelmiştir Steinemann 2000

5

6

7

8

9 Işık mikroskobu altında implant yüzeyi ile canlı kemik dokusu arasında direkt temasın olması osseointegrasyon olarak tanımlanmıştır Branemark ve ark 1997

10 Osseointegrasyon uzun dönem implant başarısındaki en önemli faktördür. Özdemir ve ark 1994

11

12

13

14

15

16 Periodontitis patogenezinde rol oynayan, kemik rezorbsiyonunu stimüle eden proenflamatuar sitokinler (IL-1β,TNF-α) peri-implantitis patogenezinde de rol oynamaktadır Ataoglu et al 2002

17 Diyabet patagenezinde de proenflamatuar sitokinler ve sistemik enflamasyonun etkin olması, implant uygulamaları sonrası osseointegrasyon başarısı açısından büyük bir risk olarak ortaya çıkmaktadır.

18 DM, dental implant tedavisi için uzun süre kontrendikasyon olarak kabul edilmiştir. Bu görüş, 1988 yılında yapılan NIH Dental İmplant Fikirbirliği Konferans ı sonrasında oluşmuştur National Institutes of Health Consensus Development Conference 1988, World Workshop in Periodontics 1996, Blanchaert 1998, Wilson & Higginbottom 1998, Beikler & Flemmig 2003, Kotsovilis, et al. 2006, Javed & Romanos 2009

19 Kontrol altında olan diyabet hastaları implant için uygun olarak değerlendirilirken, iyi bir glisemik kontrol sağlanamayan hastalar ise implant tedavisinden yararlanamamıştır.

20 İmplantın başarısı yerleştirmeyi takiben osseointegrasyonun gerçekleşmesine bağlıdır. Protez uygulaması sonrası uzun dönem başarıda ise implant üzerine gelen fonksiyonel kuvvetleri karşılayacak alveoler kemik trabeküler yapı önem kazanmaktadır. Thomas W. Oates ve ark. 2013

21 Uzun dönem implant başarısında kemik metabolizmasının bu derece önemli olması, özellikle diyabetik hastalarda zincirin zayıf halkası olabilir. Thomas W. Oates ve ark. 2013

22 Osseointegrasyonun sürecinin hızlandırılması ve kemiğin güçlendirilmesi amacıyla çeşitli biyomateryaller kullanılmaktadır. trombositten zengin plazma (PRP), melatoninle + fibroblast büyüme faktörü 2 (rhfgf-2), rekombinant insan morfogenetik protein 2(rhBMP-2), TGF-beta 1, BMP-7 Bifosfanatlar Smith 1995, Fontana ve ark 2004, Courtney ve ark 2005, Becker ve ark 2006 Takechi ve ark 2008

23 Fotobiyomodülasyon tedavisi İskemik doku ve Hasarlı fibroblastlar mitokondriyal sitokrom c oksidaz Fibroblastlarda hücre içi ATP Proenflamatuar sitokinler kollajen ve elastik liflerin sentezi Anti-enflamatuar etki Anjiyogenez Eells ve ark 2004, Xavier ve ark 2010

24 LED -light emitting diod fotobiyomodülasyon tedavisinin implant stabiliteleri üzerine etkisinin değerlendirildiği çalışmada; LED tedavisi görmüş olan hasta grubunda, kontrol grubuna göre daha yüksek stabilite değerleri rapor edilmiştir Altınkaya & Ataoglu 2012

25 İmplant osseointegrasyonunu güçlendirmeye yönelik geliştirilen bu materyaller ve yöntemler; implant uygulamaları sırasında ve sonrasında özellikle diyabet hastalarına yapılan implantların stabilitelerini ve uzun dönem başarılarını artırmaya katkı sağlayacaktır.

26

27

28

29

30

31 Tip 1 diyabet hastaları üzerinde yapılan çeşitli klinik değerlendirmeler sonucu kemik yoğunluğunda azalma ve doku yenilenme sürecinde değişiklik rapor edilmiştir Krakauer, et al. 1995, Hampson, et al. 1998, Christensen & Svendsen 1999, Campos Pastor, et al. 2000, Kemink, et al. 2000, Espallargues, et al. 2001, Valerio,et al. 2002, Heilman, et al. 2009

32 Hayvan Çalışmaları Hiperglisemi sadece kemik formasyonuna değil aynı zamanda kemik yapının dayanıklılığı ve kırık iyileşmelerine de negatif etki yapar. Devlin, et al. 1996, Forsen, et al. 1999, Inaba, et al. 1999, Funk, et al. 2000, Gooch, et al. 2000, Alkan, et al. 2002, Amir, et al. 2002, Beam, et al. 2002, Gebauer, et al. 2002, Follak, et al. 2003, Lu, et al. 2003, Follak, et al. 2004, Liu, et al. 2006, Kayal, et al. 2007

33 Tedavi edilmemiş tip1 diyabeti olan hiperglisemik hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda implant osseointegrasyonunda azalma gösterilmiştir Siqueira, et al. 2003, de Morais, et al. 2009

34 Tip 2 diyabetin ise kemik doku yenilenme sürecine etkisi belirsizdir. Çeşitli çalışmalar, kemik yoğunluğu ve kırık oranı açısından diyabeti olmayan hastalardan farklı olmadığını göstermiştir Barrett-Connor & Holbrook 1992, Bauer, et al. 1993, van Daele, et al. 1995, Forsen, et al. 1999, Tuominen, et al. 1999, Nicodemus & Folsom 2001, Sosa, et al. 2009

35 Ancak geniş bir prospektif çalışmada ise büyük osteopörotik kırıkların tip 2 diyabeti olan kadınlarda diyabeti olmayan kadınlara göre daha fazla olduğu rapor edilmiştir Schwartz, et al. 2001

36 Hastalığın süreci ve şiddeti retinopati, nefropati, nöropati gibi diyabetik komplikasyonların çıkmasını, dolayısıyla düşme ve fraktür oranlarını etkiler Ivers, et al. 2001, Patel, et al. 2008

37 Glisemik kontrol, diyabeti olan implant hastaları için her zaman göz önünde bulundurulan ilk değerlendirme kriteri olmuştur Cohen & Horton 2007

38 Kandaki glikoz seviyesini değerlendirmenin farklı yöntemleri olsa da glikolize hemoglobin (HbA1c) ölçümü, değerlendirmede her geçen gün biraz daha yaygınlaşmaktadır Boltri ve ark. 2005

39 Periodontal hastalıklar, özellikle yaşlı hastalarda zaman içerisindeki birikimsel nedenlerin de etkisiyle sıklıkla diş kayıpları ile sonuçlanır Albandar, et al. 1999

40 Diyabetin periodontal hastalık düzeyini ve dolayısıyla diş kaybını artırdığı gösterilmiştir. Emrich, et al. 1991, Safkan-Seppala & Ainamo 1992, Oliver & Tervonen 1993,Collin, et al. 1998, Oliver, et al. 1998

41 Diyabetin bir başka komplikasyonu da diş kaybı ve kısıtlı fonksiyonun yanısıra azalmış hayat kalitesidir. McGrath & Bedi 2001

42 Dişsizlik ağız sağlığında dramatik bir düşüşe neden olur. Çiğneme fonksiyonunda azalma hastalığın glisemik kontrolünde etkili olan diyet alışkanlıklarını da etkiler Kawamura, ve ark. 2001, Nuttall,ve ark. 2003, Roumanas, ve ark. 2003, Savoca, ve ark. 2010

43 Birçok çalışmada azalmış çiğneme fonksiyonu ile dişsiz hastaların aldığı sebze, meyve, et ve ekmek miktarı arasında güçlü bir ilişki olduğu ortaya konmuştur. Sağlıklı yiyeceklerin alımının azalması, vitamin, mineral, lif ve protein diyetinde bozulmaya neden olur. Bu durum dişsiz hastalar tarafından kolesterol ve yağdan zengin diyetle telafi edilir Osterberg & Steen 1982, Appollonio, ve ark. 1997, Ritchie, ve ark. 1997, Papas, et al. 1998, Mojon, ve ark. 1999, Sheiham, ve ark. 2001, Hutton, ve ark. 2002, Savoca, ve ark. 2010

44 Total dişsizlik ve fonksiyonda azalma ile malnütrisyon arasında ilişki vardır. Bu yüzden diyabet hastalarının beslenme ve diyet kontrolü için ağız sağlığı ve kaybedilmiş dişlerin fonksiyonel olarak tekrar kazandırılması önemlidir Shigli & Hebbal 2010,Tsakos, ve ark. 2010, Quandt, ve ark. 2009

45 Total protez kullanan hastalarda mandibular protezi destekleyen iki implant bile kullanılsa hastaların tatmin olduğu ve hayat kalitelerinin arttığı gözlenmiştir Boerrigter, ve ark. 1995, Awad & Feine 1998, Awad, ve ark. 2003, Heydecke, ve ark. 2003, Thomason, ve ark. 2003, Meijer, ve ark. 2004

46

47

48 Konvansiyonel protez ve iki implant üzerine overdenture protez yapılmış 60 hasta (yaş 65 75) karşılaştırılmış Altı ay sonra implant grubunda yemek seçiciliğinin azaldığı, yutkunmak için de daha az içeceğe ihtiyaç duydukları, et, sebze ve meyvelerini daha rahat yedikleri gözlenmiştir Morais, ve ark. 2003

49

50 Benzer çalışmalarda her iki grupta da memnuniyet artışı varken; implant grubunda yeme, konuşma ve genel tatmin açısından daha fazla memnuniyet mevcut bulunmuştur. Ayrıca, implant grubu hastaların büyük bir yüzdesi çiğneme ve protez stabilitesi açısından tedavi öncesi ve sonrası ilerleme rapor etmiştir Oikarinen, et al. 1995, Roumanas, ve ark. 2003

51 Tip 2 diyabeti ve diş kaybı bulunan ve yaşlanmakta olan populasyon implant tedavisinden çok büyük oranda yararlanır. İmplant tedavisinin diyabet hastalarının oral rehabilitasyonu için gerekliliği açık olmasına rağmen elde edilecek faydalar hala tam anlamıyla açıklığa kavuşmamıştır Thomas W. Oates ve ark. 2013

52 Dişsiz hastalara implant uygulamaları sayesinde, yemek seçimindeki özgürlüklerinin kazandırılması daha taze ve daha sağlıklı yiyecekler yemelerini sağlayacaktır.

53

54 Çiğneme fonksiyonundaki kayıplar nedeniyle glisemik kontrolün sağlanmasında zorlanılan hastalar, dişlerin ve çiğneme fonksiyonunun yeniden kazandırılmasıyla belki de bu işten en fazla yarar gören kişiler olacaklardır.

55 Son dönemde implant başarısına yönelik glisemik kontrolü iyi tanımlanmış parametrelerle yapılan çalışmalar, diyabetli hastalarda implant uygulamasının glisemik kontrolden bağımsız olarak minimum risk oluşturduğu görüşünü desteklemektedirler. Thomas W. Oates ve ark. 2013

56 Ağız sağlığı, genel sağlığın ve sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdır. Diyabet hastalarındaki diş kayıpları,diyabetin genel olarak kontrolü açısından oldukça kritik olan beslenmeyi de etkilemektedir Touger-Decker & Mobley 2003

57 Son çalışmalarda glisemik kontrolü iyi olmayan Literatürde İyi Diş bir kayıplarının glisemik kişilerde implant kontrol implant dahi kayıplarının implant iyi uygulamaları bir tedavisinin çiğneme glisemik ile kontrolle gerekliliği giderilmesi fonksiyonu ilişkileri ortaya hastaların ile konmuştur, çok ilişkilidir net diyabetik değildir. fakat durumlarının osseointegrasyon düzelmesine açısından katkıda gecikmenin bulunur gözönünde bulundurulması gerekir.

58 Mutluluğun Temeli Sağlıktır