Almanya da Yüksek Ögrenim ve Günlük Hayat

Transkript

1 Almanya da Yüksek Ögrenim ve Günlük Hayat Brosürün orijnal ismi Leben und Studieren in Deutschland Hinweise und Informationen für ausländische Studierende an deutschen Hochschulen Yayinevi DAAD 1998 Çeviri: Veli ÖZ Egitim Atasesi 2001 T.C. MAINZ BASKONSOLOSLUGU EGITIM ATASELIGI

2 2 ALMANYA DA YÜKSEK ÖGRENIM VE GÜNLÜK HAYAT

3 SUNUS Yabanci bir ülkede ögrenim yapmaya kalkismak, yeni ve bilinmeyen bir dünyada yola koyulmaktir; düsünülmesi, plânlanmasi ve organize edilmesi gereken bir yigin sey vardir. Bu brosür sözü edilen bir yigin sey in üstesinden gelme çabasinda basariya ulasmak için gerekli bazi bilgileri vermektedir. Yüksek ögrenimini Almanya da yapmak isteyen gencimiz, orada kendisini nelerin bekledigini kuskusuz merak etmektedir. Merakla karisik endisesinde bu gencimiz haklidir; çünkü hiç tanimadigi veya çok az tanidigi bir ülkede yillarca yasayacak, çok az fikir sahibi oldugu Alman egitim sistemine uyum saglayacaktir. Isin zorlugunu takdir edersiniz. Bu brosür, Almanya ve Alman yüksek ögretim sistemi hakkinda bilgi edinecek bir kaynaga ihtiyaç duyanlar için bir el kitabi niteligindedir. Türkiye Cumhuriyeti Mainz Baskonsoloslugu nda Egitim Atasesi olarak göreve basladigim günden beri Almanya da yüksek ögrenim yapmak isteyen birçok gencimizin, Almanya ve Alman egitim sistemi hakkinda yeterli bilgiye sahip olmadigi için sikintiya düstügüne ve bu nedenle zaman kaybettigine, maddî ve manevi kayba ugradigina üzülerek sahit oldum. Daha da kötüsü; bu ögrencilerden bazilarinin karsilastiklari güçlükler dolayisiyla umutlarini kaybettiklerini gördüm. Kisaca ifade ettigimiz sorunlar, gençlerimizin Almanya da yüksek ögrenime baslamadan önce; Almanya ve Alman yüksek ögretim sistemi hakkinda saglikli temel bilgileri edinmelerinin çok gerekli oldugunu göstermektedir. Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti (Deutscher Akademischer Austauschdienst) tarafindan hazirlanan Leben und Studieren in Deutschland adli brosürün dilimize çevrilerek yayinlanmasi, Almanya da yüksek ögrenim 3

4 yapmayi plânlayan gençlerimize, Almanya da günlük hayat ve Alman yüksek ögretim sistemi hakkinda bir basvuru kaynagi kazandirmistir. Brosüre, gençlerimiz için gerekli olduguna inandigimiz bazi ilâveler (Burs olanaklari, burs veren kurum ve kuruluslar, üniversitelerde mevcut bölümlerin listesi, ünsversite ve yüksek okullarin kayit yerleri ile hazirlik siniflarinin adresleri v.s.) yaptik. Çevirenin notu adi altindaki açiklamalarimizla da ilgili konularin daha açik hâle geldigini saniyoruz. Brosürü okuduktan sonra hâlâ kafanizi mesgul eden bazi sorulara cevap bulamazsaniz, brosürde sözü edilen diger kaynaklara veya ilgili kurumlara basvurmanizi öneririz. Sizlere yardimci olabildigimiz umut ve dilegiyle... Veli ÖZ T.C.Mainz Baskonsoloslugu Egitim Atasesi 4

5 IÇINDEKILER Sunus Içindekiler Giris Almanya nin gerçekleri DAAD: Destekliyoruz ve bilgilendiriyoruz Almanya da yüksek ögrenim Almanya da yüksek okullar Devlete ait yüksek okullarda ögrenim harci yoktur Engellilerin yüksek ögrenimi Alman yüksek okullarina giden ve Alman yüksek okullarindan geçen yol Hazirlik: Yüksek ögretim kontrol listesi (Checkliste) Yabanci ögrenciler için ilk adres: Yabanci Ögrenciler Ofisi Dil engeli ve çözüm: Dil kurslari Almanca her sey degildir! Fransizca, Ingilizce ve baska dillerde de egitim programlari vardir Ulusl arasi ögretim programlari ve verdigi diplomalar Ders programlari ve ders disi plâni Yüksek ögrenime giris karti: Kabul Kayit Kayit yenileme Yüksek ögrenim ve arastirma yerleri Bölüm kaydi Uluslar Arasi Ögrenci Kimligi Yaptiginiz yüksek ögrenimi nasil tanitacaksiniz? Avrupa Kredi Transfer Sistemi Danisma yerleri Ögretim üyelerinin görüsme gün ve saatleri

6 2,21 Bilimsel ev ödevleri Sinavlar Yüksek ögrenim yapmak ve baglanti kurmak: Bulusma yeri yüksek okul Kütüphaneler ve bölüm kitapliklari Bilgisayar, internet, elektronik posta Üniversite yemekhanesi (Mensa) Alman Üniversite Sosyal Hizmetler Servisi ve yabanci ögrenciler için Paket Servis Önemli tarihler Almanya da hayat Almanya ya gelmeden önce yoluna koyulmasi ve yerine getirilmesi gereken hususlar: Checkliste Parasal ön sartlar Varis ve ilk hedef: Yabanci Ögrenci Ofisi Para ve para birimi Ilk geceler Almanya da kendimi ne kadar güvende hissedebilirim? Almanya da ilk günler Nüfus Dairesi Yabancilar Dairesi Manzarali oda araniyor Is Bankalar ve paraniz Saglikla ilgili konular Mercedes, BMW, Trabbi... ile hareketlilik Otobüsle, trenle, bisikletle rahat yolculuk Ögrencilere özel fiyatlarla kültür ve bos zaman faaliyetleri Üniversite disinda kurslar Yüksek ögrenim ögrenci çevresi

7 3.19 Pizza, pasta, patetes kizartmasi ve börek-pogaça Almanya da kim nerede ne yer? Alisveris Esya ithal ya da ihreç etmek Insanlara giyimlerine göre deger verilir Çamasir salonlari/çamasirhaneler Görgü kurali Karsi cinsiyetler arasi iliskiler Posta ve telefon Radyo-televizyon vergileri Çocuk parasi/çocuk yardimlari Imlâ reformu Ekler: Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti (DAAD) yayinlarindan seçmeler Baska kaynaklar Yüksek ögrenim ve arastirma burslari DAAD tarafindan verilen burslar Vakif ve dernekler tarafindan verilen burslar Uygulama yerleri ve aracilarinin adresleri Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti nin Deutscher Akademischer Austauschdienst-DAAD) adresleri DAAD in danisma bürolari Üniversitelerin kayit-kabul yerleri Meslek yüksek okullarinin kayit-kabul yerleri Üniversitelerin hazirlik siniflarinin adresleri Meslek yüksek okullarin hazirlik siniflarinin adresleri Almanya daki yüksek okullar ve üniversitelerde bulunan bölümler

8 Giris ALMANYA DA YÜKSEK ÖGRENIM VE GÜNLÜK HAYAT Beni en çok sevindiren, Almanlarin da mizaha sahip olmasidir. Donatella Fossella-Sicilya Almanya ya gelmeden önce bütün Almanlarin, hatta Avrupalilarin farkli dilleri konussalar dahi az çok birbirlerine benzediklerini düsünürdüm. Neden öyle düsündügümü bugün pek anlayamiyorum, bugün hâlâ Almanlarin birçogu, Amerika nin her yerindeki insanlarin ayni oldugunu zannetmektedir. Daha sonra Avrupa yi gezip görünce birçok seyin degisik oldugunu fark ettim. Hatta diyebirim ki; Almanlar Kölnlü, Düsseldorflu gibi bir sehirden diger sehire farkli zihniyete sahip olabiliyorlar Steven Barre-Boston, ABD 1.1 Almanya nin gerçekleri Federal Almanya Cumhuriyeti Avrupa nin merkezinde yer almaktadir ve bu ülkede; 7.2 milyonu dünyanin her yerinden gelen yabancilar* olmak üzere 82 milyon insan yasamaktadir. Bugünkü Almanya ya siniri olan dokuz komsu ülke bulunmaktadir ve en eski çaglardan beri ve en çok bu ülkelerin insanlari bu bölgede dolasmaktadir: Danimarkalilar Avusturya ya, Polonyalilar Hollanda ya, Fransizlar örnegin Çek Cumhuriyeti ne. Burada vaktiyle Bavyeralilar, Franklar, Hessenliler, Sakson veya Frizyalilar... gibi Cermen soyundan halklar kaynasmislardir. Bugüne kadar bütün bu halklar, kendi bölgelerinde aslî geleneklerinden bazilarini, hususî yemek çesitlerini ve sivelerini korumuslardir. Bir Frizyali ile bir Frank'in birbirleriyle anlasmalari; ancakyüksek Almanca ile gerçeklesebilir. Bu bölgeler, Ikinci Dünya Savasi sonrasi büyük göç dalgalari, iç ve dis hareketlilikle çok renkli karma bir yapi kazanmistir. Almanya da sive ve zihniyet gibi ülke özellikleri çok farklilik arz etmektedir: Kuzeyini genis bir sahil ile (*)Çevirenin notu: Yabanci nüfusun 2.5 milyondan fazlasi Türktür. 8

9 fundalik ve batakliklar çevrelemektedir. Sik karma ormanlar ve Orta Çagdan kalma satolar, Mittelgebirge bölgesinde nehir vadilerinin iki yani boyunca uzanmaktadir. Hatta Ruhr bölgesinin endüstri manzarasi bile yesil alanlarla kaplidir ve güneyde Alpler berrak dag gölleri ile yükselmektedir. Gerçi Almanlar in hemen hemen yarisi kirsal kesimde degil, nüfusu den fazla olan seksenbes sehirde yasamaktadir. Özgün kahveleri, barlari ve müzik gruplari ile çesitli biçim ve sekillerde galerileri, büyüklü küçüklü tiyatrolari ve orkestralari ile buralarda canli ve çok kültürlü bir kesim gelismistir. Mükemmel kabare sanatçilari, komedyenler güncel olaylara iliskin parodiler yapmakta ve Almanlarin da mizahi oldugunu ve kendilerine gülebildiklerini göstermektedirler. Yeryüzündeki birçok ülkenin kesfedilmeyi bekleyen lezzetli yemekleri vardir ve tarihi ögrenci semtlerinde insan kalbinin arzu ettigi herseyi bulmak mümkündür: Müzikli barlar, sahaflar, kullanilmis bisiklet, oryantal el isleri, en yeni bilgisayar programlari ve internet cafeler. Eski Dogu Almanya ile Federal Almanya nin 1990 Ekim ayinda yeniden birlesmesinden sonra Berlin tekrar baskent olarak ilân edildi. Federal Hükûmet, baskenti 2000 yili sonuna kadar Ren nehri kiyisinda bulunan nüfuslu Bonn dan 3,4 milyon nüfuslu Berlin e tasimayi plânlamaktadir. Baskentin Berlin e tasinmasi ile birlikte Bonnlu da Berlin e tasinacaktir.(*) 1949 tarihli Anayasanin kabul edilmesinden beri Almanya, demokratik parlamenter rejim ile idare edilmektedir. Federal Alman Anayasasi, ülkede yasayan tüm insanlarin inanç hürriyeti, fikrini serbestçe ifade edebilme hürriyeti ve kanunlar önünde esitlik gibi temel haklari güvence altina almaktadir. Alman ekonomisinin bel kemigini otomobil, elektronik ve ilâçkimya endüstrisi teskil etmektedir. Almanya dünya çapinda ticari iliskilerine büyük özen göstermekte, her seyden önce büyük (*)Çevirenin notu: 1999 yilinda baskent Berlin e tasinmistir. 9

10 müesseseler, uluslar arasi kalifiye uzman eleman degisimini ve geçimini çalisarak saglayan ögrencileri desteklemektedir. Ayni zamanda da issizlik ülke için büyük bir sorun teskil etmektedir. Alles klar alles in Ordnung, OK... gibi basit ifade sekilleri son zamanlarda moda haline gelmistir. Hallo da Wie geht s gibi iyice yerlesti. Bunlardan baska Almanlar, arabalarini, borsa rayiçlerini, sporu ve spor türleri arasinda da en çok futbolu severler. Ayrica Almanlar arasinda politik elestiri yapmak, yükselen fiyatlara sövüp saymak ve her firsatta bol günesli yerlere uçmak çok yaygindir. Almanya da yalniz kisin degil, yilin her mevsimi bol yagis düser, bunun için kisin orta yükseklikteki daglarin ve Alplerin kar manzarasinin zevkini çikarirlar. Ve onlar yazin sokak kahvelerinde ve bira bahçelerinde sicakliklar 30 C in üstüne çikinca bol bol terlerler. Kaynak tavsiyesi: Tatsachen über Deutschland, Societäts Verlag, Frankfurt/Main DAAD: Destekliyoruz ve bilgilendiriyoruz Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti, yüksek okul mensuplari arasindaki uluslar arasi akademik is birligine destek amaciyla akademisyen degisimlerini plânlayip hayata geçirmektedir. Böylece Alman Akademisyen Mübadele Hizmet bütün dünya ülkelerinden üniversite ögrencilerinin, yüksek lisans ögrencilerinin ve üniversite ögretim üyelerinin Almanya da kendi branslarinda arastirma yapmalari, ögrenim görmeleri için çok sayida degisik bransta programlar gerçeklestirmektedir. Alman Akademisyen Mübadele Hizmet nin sundugu bu programlar; lisan kurslari ile sanayi kuruluslarinda uygulamali egitimden, lisans ve lisans üstü ögrenciler için bir sömestrlik veya bir yillik bursa, kisa süreli arastirmadan uzun süreli ögretim üyesi çalistirilmasina kadar genis bir yelpazeyi kapsamaktadir. Türkiye deki üniversitelerin uluslar arasi iliskileri yürüten birimleri, Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti nin burs ve programlari hakkinda bilgileri asagida belirtilen yerlerden edinmeniz mümkündür: 10

11 Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti (DAAD) tarafindan Türkiye deki bazi üniversiteler bünyesinde aracilik için görevlendirilen ögretim üyeleri, Ankara, Istanbul ve Izmir de faaliyet gösteren Alman Kültür Merkezleri (Goethe Institut), Alman Büyükelçiligi ve Ankara, Istanbul ve Izmir de faaliyet gösteren Alman Baskonsolosluklari, Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti nin internet adresi: veya elektronik posta adresi: Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti (DAAD) programlari hakkinda bilgi edinmek için, Almanca, Ingilizce, Fransizca, Ispanyolca...gibi dillerde yayinlanmis brosürleri de yukarida belirtilen yerlerden ücretsiz temin etmek mümkündür. 11

12 Almanya da Yüksek Ögrenim Almanya da yüksek ögrenim yapmak ilginç; ancak büyük bir mücadele gerektirmektedir Memet Suratmadi Endonozya 2.1 Almanya da yüksek okullar Alman yüksek okullarinin birçogunun yüzlerce yil gerilere dayanan bir gelenegi ve yetistirmis oldugu dünya çapinda büyük bilim adamlari vardir. Wilhelm von Humbolt ( ) tarafindan gerçeklestirilen yüksek okul reformu ndan beri üniversitelerde; tüm yüksek okul ögretim üyelerine ve akademik kariyer yapanlara arastirma yapma zorunlulugu getiren arastirmada ve ögretimde birlik prensibi geçerlidir. Günümüzde ögrenci sayisinin yüksekligi nedeniyle bu idealin gerçeklestirilmesinde bir gerileme olmustur. Günümüz piyasa sartlarinda birçok ögrenci için; pratik tecrübe kazanmak, saf bilimsel arastirmadan daha çok önemli hâle gelmistir. Bu nedenle meslek yüksek okullari (Fachhochschule) daha çok tercih edilmektedir; çünkü bu okullardan mezuniyet, üniversitelere kiyasla daha kisa sürede olabilmektedir ve meslek yüksek okullarinin ögretim programlari, piyasada ihtiyaç duyulan kalifiye eleman yetistirmeye yöneliktir. Her yüksek okul kisitlanmis bir özerklige sahiptir; ögretim üyesi görevlendirme ve ögrenci alimi gibi rutin islemler yüksek okul idaresinin yetkisindedir. Dört yüzün üstünde bölüm ögrencilerin tercihine sunulmustur ve bu bölümler ögrencilerin istedikleri branslarda uzmanlasmalarini ve uluslar arasi disipline uygun arastirma yapmalarini mümkün kilmaktadir. Alman yüksek okullarinda akademik bilimsel özgürlük hâkimdir, bunun anlami sudur: Okullarda standart bir ögrenim plâni yoktur, yalnizca az sayida zorunlu ana ders vardir ve geri kalan birçok ders ögrencilerin tercihine birakilmistir. Türkiye de bir yüksek okuldan mezun olarak 12

13 gelen ögrencilerimiz bu sisteme uyumda sikintilar yasamaktadir. Ögrencilerimizin, okul sistemi konusunda Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti nden yeterince bilgi edinmelerini tavsiye ediyoruz. 2.2 Devlete ait yüksek okullarda ögrenim harci yoktur! Hemen hemen tüm Alman yüksek okullari devlet tarafindan finanse edilmektedir. Alman ve yabanci uyruklu ögrenciler, Alman yüksek okullarinda hiçbir sekilde yüksek ögrenim harci kaygisi çekmeden ögrenim görürler ve arastirma yaparlar. 2.3 Engellilerin yüksek ögrenimi Birçok Alman yüksek okulunda bedensel ve psikolojik engelli ögrencilere uygun donatim ve destek sunulmaktadir. Alman Üniversite Sosyal Hizmetler Servisi bünyesinde faaliyet gösteren Engelli Ögrenciler Danisma Merkezi, özürlülerin yönlendirilmesi amaciyla bir brosür yayinlamistir. Bu brosürde; genis pratik tavsiye ve bilgiler yaninda Alman yüksek okullari ve ögrenci yurtlarinin bir listesi de yer almaktadir. Ayrica özürlüler için özel tavsiyeleri, özürlüler için ögrenci yurtlari, özürlü ve özürlü olmayan ögrencilerin kurdugu ögrenci birlikleri ile özürlülerin yüksek okullarda basvurabilecekleri görevliler hakkinda bilgileri de bu brosürde bulmaniz mümkündür. Behinderte Studieren adli brosürün yeni baskisini Alman Üniversite Sosyal Hizmetler Servisi nin (Deutsches Studentenwerk) asagidaki adresinden temin edebilirsiniz: Deutsches Studentenwerk, Weberstrasse 55, Bonn Görme özürlü ögrenciler, bu brosürün büyük harflerle hazirlanmis veya görme özürlüler alfabesi ile hazirlanmis ya da kasete okunmus halde olanini isteyebilirler. 13

14 Alman yüksek okullarina giden ve Alman yüksek okullarindan geçen yol Yabanci bir ülkede yüksek ögrenim daima yeni ve bilinmeyen bir dünyada yola koyulmaktir. Düsünülmesi, plânlanmasi ve organize edilmesi gereken bir yigin sey vardir. Sözü edilen bu bir yigin sey in üstesinden gelebilmeniz için, Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti çok sayida brosürü ile size seçtiginiz Alman yüksek okullarina giden ve Alman yüksek okullarindan geçen yolu göstermektedir. Kaynak tavsiyesi: Alman Akademisyen Mübadele Hizmet nin Studium in Deutschland serisi Almanca, Ingilizce, Fransizca, Ispanyolca, Rusça ve Arapça olarak yayinlanmistir. Bu brosürlerde Alman üniversiteleri, yüksek okullari ve sanat ve müzik yüksek okullari hakkinda gerekli bilgiler verilmistir. Alman Akademisyen Mübadele Hizmet nin bu brosürlerini, bu kurumun dis temsilciliklerinden dünyanin çesitli yerlerinde görevli ögretim görevlilerinden, Almanya nin dis temsilciliklerinden, Goethe Enstitülerinden ve Alman Akademisyen Mübadele Hizmet nin Bonn da bulunan merkezinden ücretsiz olarak temin edebilirsiniz. 2.5 Hazirlik: Yüksek ögrenim için kontrol listesi (Checkliste) Almanya da yüksek ögrenim yapmaya baslamadan önce uzun süren bir plânlama yapilmasi gereklidir ve asagida verilen sorularin cevaplarinin açiklik kazanmasi çok önemlidir. Genel: 1. Istedigim bölümü Almanya da nerede okuyabilirim? 2. Hangi yüksek okul tipi benim için uygun? 3. Nasil parasal finansman saglayabilirim ve aylik ne kadar paraya ihtiyacim olacaktir? 4. Hangi burs olanaklari vardir? Bir burs alabilmem için hangi kosullari yerine getirmem gerekir? Burs için nasil basvuruda bulunabilirim? 14

15 5. Yüksek Okula Giris Için Dil Sinavi na (Deutsche Sprachprüfung für Hochschulzugang-DSH) girmem gerekiyor mu? Almanya ya gitmeden Türkiye de nerede Almanca kursu alabilirim? 6. Almanca dan baska bir lisan ögrenmem gerekiyor mu? 7 Göz önünde bulundurmam gereken kayit basvurusu, kayit, sinavlar, sömestr ve tatil... gibi tarihler nelerdir? 8. Müzik, sanat veya spor gibi bölümler için basvuru ve yetenek sinavi tarihleri nedir? Yüksek ögrenime yeni baslayanlar için: 9. Okumak istedigim bölüm kayit için hangi sartlari istemektedir? 10. Okula kabul için Seviye Tespit Sinavi ni (Feststellungsprüfung) basari ile vermem gerekiyor mu ve bu sinav için Studienkolleg e devam etme sarti var mi? 11. Okumak istedigim bölüm sinirli sayida ögrenci alan (Numerus clauses) bir bölüm mü? Sayet sinirli sayida ögrenci alan bir bölüm ise, nerede ve ne zaman basvuruda bulunmam gerekiyor? Lisans ögrencileri için: 12. Istedigim egitim imkânini bana hangi Alman yüksek okulu verebilir? 13. Hangi sömestrde (yaz-kis) kayit yaptirmam mümkündür? 14. Almanya da devam etmek istedigim yüksek okulun denkligi Türkiye de YÖK tarafindan taniniyor mu? 15. Almanya da yüksek lisans egitimi yapmamin bana kazandiracagi ilâve bir avantaj var mi? Yüksek lisans egitimi yapmak isteyenler için: 16. Hangi Alman yüksek okulu benim istedigim dalda yüksek lisans egitimi (Aufbaustudium) imkâni sunuyor? 17. Yüksek okula giris sartlarini yerine getirmis durumda miyim? Devam edecegim bölümün ders dili nedir? 15

16 18. Devam edecegim bölümde ögretim yili/sömestr hangi tarihte basliyor? 19.Devam edecegim bölüm kaç sömestr sürüyor? 20.Hangi derecede bir mezuniyet diplomasi veriyor ve bu diplomanin denkligi Türkiye de YÖK tarafindan taniniyor mu? Doktora ögrencileri için: 21.Türkiye de aldigim üniversite diplomasi Alman üniversitelerinde doktoraya baslamak için yeterli görülüyor mu; yoksa Almanya da tamamlayici bir egitim görmem mi gerekiyor? 22.Almanya daki üniversitede hangi profesör bana doktora danismanligi yapacak? Doktora yapabilmek için uygun alternatif bir yüksek lisans enstitüsü (Graduiertenkolleg) var mi? (*) 2.6 Yabanci ögrenciler için ilk adres: Das Akademisches Auslandsamt Yukarida siralanmis olan ve daha baska birçok sorunun en saglikli cevabini Yabanci Ögrenci Ofisi nden alabilirsiniz; çünkü bu ofis uluslar arasi iliskileri düzenlemek ve yabanci ögrencilerle baglantiyi saglamakla görevlidir. Yabanci Ögrenci Ofisi ni merkezi Bonn da bulunan DAAD ile karistirmamak gerekir. Türk ögrenciler ve arastirmacilar için yüksek okullar bünyesinde bulunan en önemli muhatap Yabanci Ögrenci Ofisi dir (Akademisches Auslandsamt). Saarland Üniversitesi nde Ögrenci Isleri Servisi (Abteilung für Studentische Angelegenheiten) Alman ögrenciler için oldugu gibi yabanci ögrenciler için de görevlidir (*) Çevirenin notu: Alman yüksek ögretim sistemine göre, lisans üstü egitim programlari üniversitelerde (Universität) yapilabilmektedir. Almanya ya mastir ya da doktora için gelen ögrencilerin bu ögrenimlerini diger yüksek okullarda yapmalari mümkün degildir. 16

17 Yabanci Ögrenci Ofisi çalisanlari, yabanci ülkelerden gelen ögrencileri Almanya da yüksek ögrenim hakkinda bilgilendirirler. Okula kayit yaptirma sartlari ve burs imkânlari hakkinda bilgi almak için basvurulacak yer Yabanci Ögrenci Ofisi dir. Bu ofis, bütün bunlarin disinda yabanci ögrencilere Studienkolleg, dil sinavi, staj, ögrenim finasmani ve yüksek ögrenimde plânlama gibi hususlar hakkinda istedikleri bilgileri verir. Almanya da ögrenime baslayacaginiz tarihten en az alti ay önceden devam etmek istediginiz yüksek okulun Yabanci Ögrenci Ofisi ile baglanti kurmaniz gerekir. Okula basladiktan sonra da ögrenim süresince Yabanci Ögrenci Ofisi yabanci ögrencilerin sorunlarinin çözümü için çare kapisidir. 2.7 Dil engeli: Almanya ya ilk geldiginizde sizden Goethe gibi Almanca konusmaniz elbette beklenmez. Almanya da bir yüksek okulda okuyabilmek için öncelikle dil sinavini (Deutsche Sprachprüfung für den Hochschulzugang ausländischer Studienbewerber-DSH) basari ile vermeniz gerekir. Bu sinavlari yüksek okullar plânlar ve uygular. Bazi uluslar arasi yüksek ögretim programlari ve ek yüksek ögretim programlari belirtilen bu kuralin disindadir. (bkz. ekler bölümünde kaynaklar listesi) Ögrenim durumu asagida siralanan sartlardan birisine uyan ögrenciler DSH sinavindan muaftir: Alman dilinde egitim yapan bir okulda Abitur yapan ögrenciler, Goethe Enstitüsü nün das Kleine Sprachdiplom, das Große Sprachdiplom adli diplomalarindan birine veya Zentrale Oberstufenprüfung Almanca diplomasina sahip olan ögrenciler, Deutsche Sprachdiplom- Stufe II der Kultusministerkonferenz dil diplomasi olan ögrenciler, 17

18 Almanya da yalnizca bir sömestr (bazi yüksek okullarda iki sömestr de olabilmektedir) okuyacak ögrenciler, DSH sinavindan muaftirlar. DSH sinavi hakkinda ayrintili bilgileri Yabanci Ögrenci Ofisi nden alabilirsiniz. Almanya da basarili bir ögrenim görmeniz, çevre ile rahat kontak kurmaniz ve kendinizi rahat hissetmeniz için iyi derecede Almanca bilmeniz çok gereklidir ve çözüm: Dil kurslari Ben Almanya da herkesin Ingilizce bildigini düsünürdüm, fakat gerçegin öyle olmadigini gördüm. Bristol da Almanca ögrendigim için mutluyum Cane Cuffy Bristol / Ingiltere Almanca ögrenmek benim için aci bir tecrübe oldu.... Bir gün birdenbire artik Brötchen yerine Blödchen demedigimi fark ettim. Almanya daki hayatimda bu an benim için bir dönüm noktasi oldu. Jing Wang - Çin Almanya da birçok yüksek okulda DSH sinavina hazirlik kurslari düzenlenmektedir. Saarland Üniversitesi disindaki yüksek okullarda hiç Almanca bilgisi olmayan ögrencilerin bu kurslara devam etmeleri mümkün degildir. Bu nedenle Almanya ya gelmeden önce Türkiye de Almanca kurslarina devam ederek Grundstufe seviyesini bitirmis derecede Almanca ögrenmenizi tavsiye ediyoruz. Aksi halde Almanya da dil ögrenmek için fazladan zaman ve para harcamak zorunda kalirsiniz. Yüksek ögrenime basladiktan sonraki Almanca kurslari, ögrenim görülen bölümle ilgili olan dil bilgisini gelistirmek isteyen DSH-Sertifikasi sahibi yabanci ögrencilere yönelik bir programdir. Tavsiye: Türkçe ögrenmek isteyen Alman ögrenciler olabilir. Bu ögrencilerle karsilikli olarak birbirinize Türkçe ve Almanca dersi vermek için Yabanci Ögrenci Ofisi çalisanlarindan Türkçe ye ilgisi 18

19 olan Alman ögrenciler ile kontak kurmada yardimci olmalarini isteyebilirsiniz. Okulunuzun muhtelif yerlerinde, özellikle yemekhanede (Mensa) bulunan panolara (schwarzes Brett) bu tür konularla ilgli duyurular asabilirsiniz. 2.9 Almanca her sey degildir! Fransizca, Ingilizce ve baska dillerde de egitim programlari vardir. Uluslar arasi nitelikte bir ögretim programina devam etmeniz halinde; ilk sömestride ekseriyetle ders dili Ingilizce dir. Almanca yi egitiminizle es zamanli olarak kurslara devam ederek gelistirmeniz gerekir. Bazi ek ögretim programlari nda (Aufbaustudiengänge) dersler Ingilizce verilir, bazi programlarda Almanca yaninda iyi derecede Ingilizce, hatta Fransizca veya Ispanyolca bilgisi istenir. Özellikle mukayeseli hukuk, ekonomi ve ekoloji bilimi dallarinda bu dilleri bilmeniz istenir. Yüksek lisans programlari ile ilgili daha genis bilgiyi Akademik Mübadele Hiuzmeti nin üç dilde yayinladigi Postgraduate Courses in Germany adli brosürde bulmaniz mümkündür Uluslar Arasi Ögretim Programlari ve verdigi diplomalar Her yil den fazla yabanci uyruklu ögrenci birkaç sömestrlik yüksek ögrenim için Almanya ya gelmektedir. (*) Yabanci ögrencilerin ilgilerine daha iyi cevap verebilmek için, Alman yüksek okullari uluslar arasi nitelikte hazirlanmis ögretim programlari uygulamaktadir. Her üniversitede olmasa da, artik Almanya da Bachelor veya Master degree diplomasi vermek amacina yönelik yüksek ögrenim yapilabilmektedir. (*) Çevirenin notu: Alman Ekonomi Enstitüsü nün 2000 yilinda yaptigi bir arastirmaya göre; Almanya daki yüksek okullarda 174 bin yabanci ögrenci ögrenim yapmaktadir ve bu ögrenciler arasinda Türk gençleri 23 bin ile ilk sirayi almaktadir. 19

20 Türkiye de lisans düzeyinde egitim almamis olanlar (Undergraduate) için bu program 6-8 sömestr devam eder ve bu sürenin 1-2 sömestr Almanya disinda akademik is biriligi içinde bulunulan bir yüksek okulda geçer. Ögretim programinin basari ile tamamlanmasi ile Bachelor s degree (lisans) seviyesinde bir diploma alinir. Türkiye de lisans düzeyinde egitim almis olanlarin lisans üstü (Postgraduate) egitim programi 3-5 sömestr devam eder ve mezuniyette master s degree (mastir) veya Diplom derecesinde akademik kariyer elde edilmis olur. Birkaç ögretim programinda 6 sömestr süren ilâve bir calismadan sonra Promotion (doktor) derecesinde akademik kariyer elde etmek mümkündür. Bu programlarda akademik seviye oldukça yüksek tutulmaktadir ve çalismalar süresince danisman hocalar ögrencilere rehberlik eder. Alman üniversitelerinde akademik çalisma yapmak isteyen yabanci uyruklu ögrencilere, Alman ögrencilere ayrilan sayida kontenjan ayrilir. Ilk baslarda ders dili Ingilizce dir ve anabilim dali-bilim dali dersleri ile es zamanli olarak aldiklari yogunlastirilmis Almanca kurslari ile ögrenciler, Almanca bilgisi bakimindan yeterli hâle gelirler. Bu hususta daha ayrintili bilgiyi Alman Akademisyen Mübadele Hizmeti tarafindan Almanca ve Ingilizce olarak yayinlanmis olan Undergraduate, Graduate and Postgraduate Degree Programmes in English und German adli brosürde veya üç dilde yayinlanan Postgraduate Courses for Professionals with Relevance to Developing Countries adli brosürde bulabilirsiniz Ders programlari ve ders disi plâni Ders programlari ve ders disi plâni hakkinda gerekli bilgileri, Vorlesungsverzeichnis veya bazen da Studien-und Personalverzeichnis olarak adlandirilan ders programlari katalogundan bir adet edinerek ögrenmeniz mümkündür. Ders programlari katalogunu yüksek okulun bulundugu sehirdeki kitapçilardan da temin edebilirsiniz. Yüksek okulunuzun sekreteryasindan devam ettiginiz bölümle ilgili açiklamali ders 20

21 programi katalogu (Vorlesungsverzeichnis) olup olmadigini da ögrenebilirsiniz. Söz konusu bu katalogda; yüksek okulun plânlamis oldugu faaliyetler içerik bakimindan tasniflenmis olarak yer alir. Prensip olarak ders programi kataloglari bir sömestrilik faaliyetleri kapsar, yani her sömestr için yeni bir ders programi katalogu hazirlanir. Birçok okulun ders programi katalogu internette de yer almaktadir. Devam edeceginiz dersleri seçmeden önce; bölümünüzle ilgili ders ve sinav mevzuatini (Studien-und Prüfungsordnung) okumaniz yerinde olur. Çünkü mevzuaat hükümleri, oyunun kurallarini belirleyen esaslar bütünüdür. Mevzuaatlarda; sizin bir sömestr boyunca devamda zorunlu oldugunuz dersler (Leistungsfächer) ve seçmeli olarak alabileceginiz dersler (Freie Wahlpflichtfächer) tespit edilmis durumdadir. Birkaç bölümde, plânlanmis zorunlu ders daha fazla olmasina ragmen, bazi bölümlerde ders seçiminde daha fazla tercih imkâni taninmaktadir. Ögrenciler, ögrenimlerinin plânlamasini öz iradeleri ile yapmak durumundadir. (bkz. bölüm 2.19) Tavsiye: Dersler, uygulamalar ve seminerler yaninda danisman hocalar (Tutorin), belleticiler (Repetitorin) ve çalisma gruplari vardir. Danisman hocalar, temel ögretim derslerinde ögrenilen bilgilerin pekistirilmesi ve derinlestirilmesi için ögrencilere yardimci olurlar. Çalisma gruplari içinde katilimcilarin ortaklasa çalismalariyla ögrenme gerçeklestirilmis olur Yüksek ögrenime giris karti: Kabul (Zulassung) Almanya ya gelmeden Türkiye de yüksek ögrenim yaptiysaniz; kabul için ilgili yüksek okulun Yabanci Ögrenci Ofisi ne (Akademisches Auslandsamt) basvurmaniz gerekmektedir. Bu konuda iki istisnaî durum vardir: Sayet Akademisyen Mübadele Hizmeti nin burslu ögrencisi iseniz, basvurunuzu bu kurum üzerinden yapmaniz gerekir. Bu durumda yüksek okula erken kabul için çabalamaniza gerek yoktur, 21