GİRİŞİMCİLİK MOBİLLE YÜKSELİYOR

Transkript

1 KAPAK_EKO_girisim_ARALIK.qxp:EKO_girisim_kapakKOBI 11/29/13 5:19 PM Page 1 GİRİŞİMCİLİK MOBİLLE YÜKSELİYOR Mobil girişimcilik nereye gidiyor? Bu alanın 17 başarılı girişimcisi geleceğin trendlerini anlatıyor... Sinemaya uluslararası fonları getirecek Ev dekorasyonunda yeni bir girişim İngiltere Türkiye den girişimci bekliyor Taş yünü lideri Türkiye yi yalıtmaya geldi YATIRIM FIRSATI: YURTDIŞINDAN 14 İŞBİRLİĞİ ÇAĞRISI

2 yeni girisimci 19,5x27,5.pdf :03 C M Y CM MY CY CMY K

3 EDITOR_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:20 PM Page 1 EDİTÖR Burcu Tuvay btuvay@ekonomist.com.tr Mobil girişim çağı Dünya Bankası tarafından hazırlanan rapora göre, 2012 yılında mobil abonelerin sayısı 6 milyarı aştı ve mobil uygulamalar gelişmenin bir parçası oldu. Dünya üzerinde yaşayan insanların yüzde 75'inin cep telefonu kullanması, son yıllarda cep telefonu kullanımının da giderek arttığını gösteriyor. Bu sadece iletişimin değil, mobil internet kullanımının da arttığına işaret ediyor. Mobil abone sayısının ise yakın zamanda dünya nüfusunu geride bırakması bekleniyor. Morgan Stanley tarafından 2012'de açıklanan verilere göre, 2014 itibarıyla mobil ve masaüstü bilgisayarlardan internete bağlanan kullanıcı sayısı eşitlenecek ve bu dönemden itibaren mobil kullanıcıların sayısı artarak çoğunluk haline gelecek. Öte yandan Flurry Analytics verilerine baktığımızda, akıllı telefon satışlarının yüzde 185 artışla mobilleşmeye getirdiği ivmenin yadsınamaz boyutlarda olduğunu görebiliriz. Bu veriler üzerinden mobilleşme sürecinin mobil kullanıcıların alışveriş, bankacılık gibi günlük hayata kolaylık getirecek sektörlerle birlikte sağlanacağını söylemek mümkün. Juniper Research tarafından yapılan araştırma da buna benzer verileri işaret ediyor yılı itibariyle mobil üzerinden alışveriş yapan kullanıcı sayısı 393 milyon iken, 2014 te bu sayının 580 milyona ulaşması bekleniyor. Benzer şekilde bankacılık sektörünün verileri de alışveriş eğiliminin arttığını ve mobilleşmeye katkı sağladığını doğruluyor. Kısacası yakın bir zamanda artık tüm işlerimizi mobil üzerinden yürüteceğimiz bir gerçek. Bu bize kuşkusuz hayatımızın ihtiyaç duyulan her noktasında mobil üzerinden farklı girişimcilik örnekleriyle karşılaşacağımızı işaret ediyor. Kapak haberimizde mobil girişimciliği ele aldık. Türkiye de bu anlamda büyük bir girişim akımı sözkonusu diyebiliriz. Kendi kabuklarına sığmayan mobil girişimciler yazılımlarını ihraç ediyor, dünyanın farklı ülkelerinde ofisler kuruyor. Kapak haberimizde tüm detayları görebilirsiniz. Hepinize iyi bir ay geçirmeniz dileğiyle... Ekonomist HAFTALIK EKONOM VE S YAS HABER DERG S YAYINCI Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. İCRA KURULU BAŞKANI Mehmet Y. Yılmaz YAYIN DİREKTÖRÜ M. Rauf Ateş YAYIN YÖNETMENİ Talat Yeşiloğlu YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu) Orhan Karaca HABER MÜDÜRÜ Mustafa Kemal Çolak GÖRSEL YÖNETMEN Özcan Çaycoşar EDİTÖRLER KOBİ GİRİŞİM Burcu Tuvay BORSA - FİNANS Talip Yılmaz MEDYA Fatoş Bozkuş DIŞ HABERLER Emrah Gürkan HABER MERKEZİ Levent Gökmen, Özlem Bay, Gözde Yeniova, Mustafa Gündoğdu, Kıvanç Özvardar, Sibel Atik, Ayşegül Sakarya Pehlivan, Aram Ekin Duran MARKA MÜDÜRÜ Pınar Gürus SAYFA UYGULAMA Fatih Kubilay Tural GRAFİK Yaman Tetik FOTOĞRAFLAR Hüseyin S. Öngen, Gökhan Çelebi ARŞİV Nihal Yörükçü ANKARA TEMSİLCİSİ Erdal İpekeşen Tel: ekonomist@doganburda.com YÖNETİM GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Yeşim Denizel İŞ GEN. VE PROJELER DİREKTÖRÜ (TÜZEL KİŞİ TEMSİLCİSİ) Ferit Özkaşıkçı SATIŞ DİREKTÖRÜ Orhan Taşkın FİNANS DİREKTÖRÜ Didem Kurucu ÜRETİM DİREKTÖRÜ Servet Kavasoğlu REKLAM GRUP BAŞKANI Viki Habif GRUP BAŞKAN YARDIMCISI Nil Ertan Aydemir SATIŞ MÜDÜRÜ Filiz Kavak - Seda Uğur Kesici - Selin Uğur Tel: (3 hat) Faks: REZERVASYON Tel: / 57 / 59 Faks: / 93 ANKARA REKLAM BÖLGE TEMSİLCİSİ Sezinur Balıkçıoğlu Tel: / 73 HEDEF SAYFALAR Tel: Faks: YÖNETİM YERİ Trump Towers Kule 2, Kat Şişli İstanbul Tel: Faks: BASKI Doğan Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık AŞ Sanayi Mahallesi 1650.Sokak No:2 Doğan Medya Tesisleri Esenyurt/İstanbul Tel: DAĞITIM Yaysat AŞ YAYIN TÜRÜ Yerel, süreli, haftalık üyesidir. Ekonomist Dergisi Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır. Ekonomist Dergisiʼnin isim ve yayın hakkı Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.ʼye aittir. Dergide yayımlanan yazı, fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilerek dahi alıntı yapılamaz. DB OKUR HİZMETLERİ HATTI okurhizmetleri@doganburda.com DB ABONE HİZMETLERİ HATTI Tel: (0 212) Faks: (0 212) abone@doganburda.com Pazar hariç hergün saat arasında hizmet verilmektedir. 03

4 ICINDEKI_EKO_girisim_KASIM_T.qxp:Layout 1 11/29/13 6:31 PM Page 1 İÇİNDEKİLER Alışverişten ödeme sistemlerine, mekan bulmadan su almaya kadar mobil uygulamalar artık hayatımızın her alanına nüfuz etmeye başladı. Türkiye de girişimciliğin yükselen trendi olan mobil alanda, hünerli beyinler tarafından üretilen birbirinden farklı yazılımlar cep telefonumuza giriyor. Türkiye nin büyüme vadeden 17 mobil girişimcisinin öyküsü araştırdık. Profesyonel Dorukhan Acar, kurduğu Insignia Yapım ile sinema sektörüne adım atarak, girişimci oldu. Gelecek yıl vizyona girecek olan Panzehir in ardından festival odaklı bir film çekmek için düğmeye basmaya hazırlanan Acar, Türk sinema sektörüne de uluslararası fonları getirmeye hazırlanıyor. 5 Yılın girişimcisi aranıyor 6 KOBİ Gündemi 10 KAPAK KONUSU Girişimciliğin trendi mobilden geçiyor 18 Orzaks, ithalattan üretime geçti 20 Sinemaya uluslararası fonları getirecek 22 E-fatura KOBİ leri de kapsayacak, hazır mısınız? 24 Yatırımcılar için küçük, girişimciler için büyük adım 26 KOBİ lere hosting hizmeti sunuyor 27 Just Falafel 25 şube açacak 28 Yeni sahibinin elinde 100 mağazaya ulaşacak 30 İngiltere Türkiye den girişimci bekliyor 32 Taş yünü lideri Türkiye yi yalıtmaya geldi 34 Türkiye de her 5 kişiden 3 ü kendi işine sahip 36 Türkiye de artık iş jetinde uçuracak 38 Ev dekorasyonunda yeni bir girişim 40 Katar dan Rusya ya estetik merkezleri kuracak 42 Doç. Dr. Volkan Demir: KOBİ yöneticilerinin ve girişimcilerinin bilmesi gereken finansal konular 44 Ceviz yetiştiriciliğinde girişim fırsatı 45 Vergi takvimi 46 Mal talepleri 48 Yurtdışı fuar takvimi 49 Yurtiçi fuar takvimi 50 Gülay Özkan: Kişisel Genetik Testlerinin Önlenemeyecek Yükselişi İthalatçı olarak giriş yaptığı OTC pazarında üretici olarak da faaliyetlerini sürdüren Orzaks, pazarda 40 ın üzerinde ürünle varlık gösteriyor. Satışını yaptıkları ürünlerin yüzde 30 unu İstanbul daki fabrikalarında ürettiklerini belirten Orzaks Genel Müdürü Yunus Emre Alimoğlu, Geçen yılki 5 milyon liralık ciromuzu bu yıl 7 milyon liraya çıkarmayı hedefliyoruz te ise hedefimiz 10 milyon lira diyor. Yaratıcı fikirlere sahip genç girişimciler ile iş dünyasının önde gelen melek yatırımcılarını bir araya getiren Şirket Ortağım Melek Yatırımcı Ağı nın ikinci buluşmasında önümüzdeki yıllara damga vuracak proje ve fikirler ortaya çıktı. Mehmet Buldurgan ın kurucusu olduğu Türkiye nin ilk ve tek evlilik portalı bünyesinde, Çağatay Özdoğru, Cafer Fındıkoğlu, Çağrı Bağatur, Ümit Karaarslan, İbrahim Mirmahmutoğulları ve Bahadır Özbek gibi isimler de yer alıyor. 6 Aralık ta Türk İngiliz Ticaret ve Sanayi Odası tarafından İstanbul da düzenlenecek İngiltere de İş Yapma Paneli nde Türk girişimcilere, İngiltere de iş kurma ve işi sürdürme aşamalarında dikkate almaları gereken öncelikli konular hakkında bilgiler verilecek. Oda Başkanı Emma Edhem, İngiltere nin iş yapmak isteyen herkes için cazibe merkezi olduğunu söylüyor. 04

5 EY_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:21 PM Page 1 YARIŞMA Yılın girişimcisi aranıyor! EY Entrepreneur Of The Year - Yılın Girişimcisi yarışmasının başvuru süreci başladı. Bu yıl Türkiye de ise 9 uncusu düzenlenen yarışmanın son katılım tarihi 15 Aralık. Yarışma, girişimcilik konusunda dünyanın en prestijli iş dünyası ödül programı olarak kabul ediliyor. Uluslararası denetim ve danışmanlık firması EY tarafından dünya genelinde 60 ülkede 145'i aşkın şehirde düzenlenen ve bugüne kadar dünya çapında 900 ün üzerinde girişimcinin ödüllendirildiği EY Entrepreneur Of The Year - Yılın Girişimcisi yarışmasının Türkiye ayağının başvuru süreci başladı. Son katılım tarihi 15 Aralık Pazar günü olan yarışmanın Türkiye finalisti, Monte Carlo da düzenlenecek olan World Entrepreneur Of The Year - Dünya Yılın Girişimcisi yarışmasında Türkiye yi temsil etmeye hak kazanacak. Dünya çapında girişimcilik ruhunu teşvik etmek üzere EY tarafından yürütülmekte olan Yılın Girişimcisi organizasyonu, Türkiye de Hürriyet Gazetesi işbirliği ile CNN Türk ve Endeavor ın katkılarıyla gerçekleştiriliyor. MUSTAFA ÇAMLICA 2013 yılında Türkiye yi Bozlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Şükrü Bozluolçay ın temsil ettiği World Entrepreneur Of The Year Dünya Yılın Girişimcisi yarışmasının kazananı ABD yi temsil eden Türkiye asıllı iş adamı Chobani Yoğurtları Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Ulukaya ydı. Bugüne kadar Türkiye de Yılın Girişimcisi seçilen isimler ise şöyle: Süleyman Orakçıoğlu / Orka Group Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Taner / Alara Tarım Ürünleri Şirket Ortağı ve CEO Sedat Yalınkaya / Goldaş CEO Ersin Akarlılar / Mavi Giyim CEO Orhan Turan / ODE Yalıtım A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Gülden Yılmaz & Yılmaz Yılmaz / Koton Mağazacılık Başkan Yardımcısı & Yönetim Kurulu Başkanı Canan Çelebioğlu & Can Çelebioğlu / Çelebi Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Vekili & Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Bozluolçay / Bozlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sekiz yıldır devam ediyor Yılın Girişimcisi programında iş dünyasında yaptıkları çalışmalarla fark yaratanların ödüllendirildiğini belirten EY Türkiye Ülke Başkanı Mustafa Çamlıca, EY olarak sekiz yıl boyunca Türkiye deki yetenekli girişimcileri tanıma ve ödüllendirme imkanını elde ettiklerini belirterek şöyle devam ediyor: Ödüllendirilen girişimciler cesaretleri ve hayal güçleri ile diğerlerinden ayrıldılar. Yarattıkları fark ile iş dünyasına geniş bir ufuktan bakanları ve bir adım önde koşanları ödüllendirmekten gurur duyuyor, yalnızca bugünü görmekten çok, ileriyi de düşünerek yol alabilenleri takdir ediyoruz. Saygınlık, yenilikçilik EY Yılın Girişimcisi Türkiye Lideri Demet Özdemir ise Yılın Girişimcisi programı çerçevesinde iş dünyasına ve tüm girişimcilere ilham kaynağı olacak girişimciyi aradıklarını söylüyor. Yılın Girişimcisi dünya finalinde Türkiye yi temsil etmek üzere Monaco ya götürdüklerini kaydeden Özdemir, Her sene Türkiye den bir dünya girişimcisi çıkarma amacıyla çalışmalarımızı yürütüyoruz diyor. İş dünyasının önde gelen isimlerinin yer aldığı jüri, yılın girişimcisini belirlerken finalistlerde, girişimcilik ruhu, stratejik bakış açısı, sosyal ve kültürel etki, finansal performans, saygınlık ve yenilikçi anlayış gibi kriterleri değerlendirerek karar veriyor. 05

6 PANO_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:38 PM Page 1 KOBİ GÜNDEMİ Mücevhercilerin hedefi 20 milyar dolar ihracat Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hammadde olarak ithal edilen pırlantada yüzde 20 lik ÖTV oranının kaldırılacağını açıklamıştı. Mücevher İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Güner, bu konuda yaptığı değerlendirmede, Türk mücevher ihracatçıları olarak yıllardır sürdürdüğümüz ÖTV nin kaldırılması yönündeki çalışmalarımızın olumlu olarak neticelenmesinden çok mutluyuz. Sektörümüzün gelişiminde en önemli engelimiz ortadan kalkıyor dedi. Mücevher İhracatçıları Birliği verilerine göre 2013 ün 10 aylık döneminde 1 milyar 830 milyon dolar ihracat gerçekleştiren sektörün yıl sonu hedefi ise 2,5 milyar dolar. ÖTV nin kaldırılması ile birlikte önümüzdeki beş yılda bu ihracatın rahatlıkla milyar dolar seviyelerine çıkacağını belirten Güner, Sektörümüz şu an Ortadoğu ve Avrupa nın üretim merkezi konumunda. Yaklaşık 200 ülkeye ihracat yapıyoruz. En önemli sorunlardan biri olan ÖTV nin kalkması ülkemizdeki üretimi de katlayacak şeklinde konuştu. Türk tekstili Hindistan a çıkarma yapacak Türkiye nin yurtdışında en çok katılımcı firma ile temsil edildiği fuarlardan biri olan Heimtextil Uluslararası Ev Tekstil ve Ticari Tekstil Ürünleri Fuarı 8-11 Ocak 2014 tarihleri arasında Almanya nın Frankfurt kentinde düzenlenecek. Dünyanın en büyük ev tekstil fuarı olan Heimtekstil 2014 te bu yıl Türkiye den yaklaşık 160 firma ürünlerini sergileyecek. Heimtextil e 60 ülkeden 2 bin 600 ün üzerinde katılımcı firma ve 136 ülkeden yaklaşık 73 bin ziyaretçi bekleniyor. Messe Frankfurt Tekstil Fuarları Başkanı Olaf Schmidt; Türkiye nin Heimtextil katılımını çok önemsediklerini belirterek bu yıl Hindistan da da aynı fuarı düzenleyeceklerini söyledi. Schmidt, Dünya pazarında Hindistan çok önemli bir konuma geldi. Önümüzdeki yıl haziran ayında Türkiye nin de katılımıyla Mobilyada nanoteknoloji tanıtılacak Dünyada Almanya, Rusya ve İtalya gibi ekonomiye ve mobilya sektörüne yön veren ülkelerde gerçekleştirilen Uluslararası Mobilya Yan Sanayi ve Tedarik Fuarı ZOW, 2008 yılından bu yana İstanbul da Doğu ve Batı yı bir araya getiriyor. Özellikle Türk üreticiler için yurtdışına açılma ve markalaşma yolunda çok önemli bir kapı olan ZOW, sektör ile ilgili son gelişmelerin de takip edilip gerekli iş bağlantılarının ofiste buluşulmuşçasına rahat gerçekleştirileceği bir platform Mart 2014 tarihleri arasında birlikte Hindistan a çıkarma yapacağız. Bu fuara, Türkiye den de milli bir katılım olacak. Hindistan pazarı yüzde 8 oranında büyüme kaydetti ve Türkiye için de önemli bir pazar dedi. düzenlenecek ZOW İstanbul, bu yıl yeni nesil çevre dostu mobilyaların geliştirilmesine yönelik nanoteknolojik çalışmaların tanıtılmasına ön ayak oluyor. Bu konuda yaptıkları çalışmaları fuarda sektöre ve ziyaretçilere anlatacaklarını ifade eden Dr. Zeki Candan; Öncelikli amacımız insan sağlığının ve çevre güvenliğinin korunmasına yardımcı olmak. 1 inci Mobilya AR-GE Proje Yarışması nda derece almamızda, geliştirdiğimiz ürünlerin bu yönünün çok etkili olduğunu düşünüyoruz. Son geliştirdiğimiz teknolojik ürünlerin, mobilya sektörü çalışanlarından evimizdeki çocuklarımıza kadar herkesin sağlığının korunmasına yardımcı olmasını hedefliyoruz dedi. 06

7 PANO_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:38 PM Page 2 KOBi Gündemi Dünya kadın girişimcileri Cenevre de toplandı Dünya çapındaki girişimci kadınları desteklemek amacıyla yola çıkan NEWWW Dünya Kadın Girişimciler Platformu nun bu yılki son durağı Cenevre idi. Her yıl çeşitli noktalarda düzenli toplantılar gerçekleştiren NEWWW, kasım ayında Cenevre Sanayii ve Ticaret Odası nda (Chambre De Commerce Et D ındustrıe De Geneve) gerçekleştirdiği toplantıyla dünya çapındaki iş kadınlarıyla bir araya geldi. Kadınlara iş dünyası içinde daha çok imkân sağlayan ve girişimlerini destekleyen NEWWW, birçok KOBİ iş kadınını platformun faaliyetleri kapsamında buluşturuyor. Dünya Kadın Girişimciler Platformu NEWWW Başkanı Emel Efe Göksel, dernek olarak her yıl farklı ülkelerde minimum iki toplantıyla, iş dünyasının KOBİ kadınlarını bir araya getirdiklerini hatırlatarak şunları söyledi: Bu yıl buluşma noktası olarak Quebec ve Cenevre seçildi. Fransa, Kanada, Kongo, Kamerun, Isviçre, ABD ve Türkiye den gelen kadın girişimcilerle networking yapma imkanı Bu yıl 6-7 Aralık tarihlerinde dördüncüsü düzenlenecek olan İş Dünyasında Rızk ve Risk İkilemi temalı Uluslararası Genç İşadamları Kongresi nde, bin 500 ü yabancı genç işadamı sağlandı. Kadın erkek maaş eşitsizliğinin olması nedeniyle equal pay day konulu sunumu büyük bir ilgiyle dinledik. İsviçre gibi bir ülkede halen maaş eşitsizliğinin büyük bir oranda olduğunu öğrenmek çok şaşırtıcıydı. Buna karşı protesto amaçlı olarak yılda bir gün kadınlar kırmızı çanta taşıyor ve hükümetin bu haksızlıklarını gidermesi için çalışması gerektiğini hatırlatıyorlar. İstanbul a genç işadamı akını olmak üzere, toplam 5 bin genç işadamının bir araya getirilmeyi hedefleniyor. Kongrede ayrıca başlangıç seviyesindeki en başarılı 100 projeye yerli ve yabancı sermaye gruplarından oluşturulacak fonla doğrudan yatırım yapılması sağlanacak. MÜSİAD Gençlik Kurulu Başkanı Faruk Akbal, Kongreye Malezya dan Güney Afrika ya, Tataristan dan Hollanda ya çok farklı coğrafyalardan 50 ülkeden 5 bin genç işadamı katılacak. Kongre hem gençliğe hem de iş dünyasına ayna tutacak dedi. Akbal, kongrede ayrıca 100 fikir 100 şirket 10 milyon destek projesi yle uygulanabilir, sürdürülebilir ve ölçeklenebilir iş fikirlerine MÜSİAD lı yatırımcılar tarafından destek sağlanacağını, melek yatırımcılık kavramının ötesinde bir girişimcilik modeli önereceklerini ve önerilecek yeni kavramın adını ise kongrede duyuracaklarını söyledi. Girişimciler gökyüzünde buluşuyor Yeni ekonomiyle ilgili bilgi ve iş fikri sahibi olan girişimciler ile bu konuda yatırım yapabilecek şirket ve profesyonelleri buluşturmayı hedefleyen Etohum, yeni dönemde Türk Hava Yolları (THY) ile birlikte bir projeyle girişimcilere destek oluyor. 99 ülkede 223 nokta ile dünyanın en büyük dördüncü uçuş ağına sahip olan THY, toplantı, mülakat ve eğitimlerden oluşan altı aylık Etohum süreçlerini tamamlamış girişimcileri, uçuş esnasında uçak içi video sistemi PLANET sayesinde yatırımcılarla buluşturuyor. Projelerini hayata geçirmek için maddi destek ve mentorluk arayan Etohum un başarılı girişimcileri, yatırımcılara ulaşabilmek amacıyla girişimleriyle ilgili sunumlarını, THY nin PLANET video sistemi üzerinden yapabilecekler. Etohum ve THY işbirliğiyle hayata geçen bu uygulama, girişimcilerin hem yaptıkları işleri duyurma şansını hem de projeleriyle ilgilenen yeni yatırımcıları bulma potansiyellerini artıracak. Uzun uçak seyahatlerinde potansiyel yatırım fırsatlarını değerlendirebilecek yatırımcılar ise yaratıcı ve özgün girişimler hakkında fikir sahibi olmak için yeni bir mecra kazanacak. PLANET dijital sistemi, kabin içi eğlence sistemi olarak şu anda THY'nin A330, B777, B , A340, bazı B ve bazı A321 tipi uçakları ile gerçekleştirilen dış hat uçuşlarında kullanılıyor. Yolcular, bu sistemde sunulan programlar arasında, uçak tipine göre koltuklarına yerleştirilmiş olan kumanda yardımıyla ya da ekranlarına dokunarak içerik seçimi yapabiliyorlar. 07

8 PANO_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:38 PM Page 3 KOBİ GÜNDEMİ Çelik sektöründen Kenya atılımı Türk çelik sektörü, Afrika daki potansiyel pazarlarla ilgili etkinliklerine bir yenisini daha ekledi. Çelik İhracatçıları Birliği, Ekonomi Bakanlığı ile birlikte organize ettiği program çerçevesinde; Kenya nın en büyük çelik Bu yıl 13 üncüsü düzenlenen Perakende Günleri, dünyada ve Türkiye de perakende sektörüne yön veren duayen isimleri ağırladı. Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı nda düzenlenen oturumlarda perakende sektöründe e-ticaretin rolü, büyüklüğü tartışılırken 2030 yılına dair ufuk turu ve sektörün başarı hikayeleri paylaşıldı. Esse Yönetim Kurulu Başkanı Semih Şeftali ve Ekonomist Arda Tunca 2013 yılını değerlendirip 2014 yılına ilişkin öngörüleri paylaştılar. Perakende sektörünün Türkiye ekonomisinde lokomotif rol üstlendiğinin şirketlerinden Doshi Group of Companies in de içinde bulunduğu 10 çelik şirketini İstanbul da ağırladı. Kenyalı çelikçiler, sektör temsilcileriyle Dış Ticaret Kompleksi nde bir araya gelerek Türk çelik ürünleri ve sektör hakkında bilgi aldı. Alım heyeti kapsamında 300 e yakın ikili görüşme gerçekleştirildi. Kenya çelik pazarı Türkiye için büyük önem taşımasına rağmen iki ülke arasındaki ticari ilişkiler oldukça zayıf. Kenya nın 2012 yılında gerçekleştirdiği toplam çelik ithalatı 1 milyon 33 bin ton. Bu ithalatın yüzde 46,3 lük bölümünü 478 bin 971 ton ile sıcak yassı oluşturuyor. Kenya ya yapılan çelik ihracatında Güney Afrika Cumhuriyeti yüzde 35,7 ile en büyük paya sahip. Türkiye yüzde 6,4 ile dördüncü sırada ve Kenya ya toplam ihracatımız sadece 65 bin 899 ton. Perakendede gaza basma dönemi vurgulandığı oturumda Tunca 2014 yılında ekonominin yavaşlamasını bekliyoruz. Maliyet kontrollerinin ön planda olması gereken bir yıl olacak. Bu küçülme anlamına gelmese de büyümenin temposu düşecek. Bir gaza bir frene basacağız dedi. Derimod Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Zaim ise AVM lerin gelişmesinin Türk markaları için önemli bir kırılma noktası olduğunu ve markaların büyümesine pozitif katkı sağladığını söyledi. Ümit Zaim, dünya markası olmak için ise ülke olarak algının güçlenmesi gerektiğini belirtti. Dijital iş fikirleri hayat buluyor TTNET, yeni vizyonu TTNET 360 doğrultusunda, ekosistemini büyütecek dijital girişimcilik projelerine destek olmaya devam ediyor. TTNET, girişimcilere yönelik hazırladığı TTNET Teknoloji Vadisi Programı ile girişimcilerden gelen iş fikirlerinin ve projelerin hayata geçirilmesi ve onların yatırımcılarla buluşmasına destek oluyor. TTNET Teknoloji Vadisi Programı na bugüne kadar 600 ün üzerinde girişimci başvurdu. Başvurular arasından ön elemeleri başarıyla geçen 34 girişimci için uygulanan eğitim programı da tamamlandı. KOSGEB tarafından desteklenen eğitim programına, TTNET bünyesinden yöneticiler de katıldı. Program kapsamında girişimciler Girişimcilik Nitelikleri ve İş Kurma Süreçleri, Girişimciler İçin İletişim ve Sunum Teknikleri, Pazarlama Planı Hazırlama, Finansal Plan Hazırlama, Yönetim Planı Hazırlama, Üretim Planı Hazırlama konularında eğitim gördüler. Eğitimlerin ve seçici komitenin değerlendirmesinin ardından kısa listeye giren girişimcilerin birbirinden farklı dijital iş fikirleri TTNET in İzmir, İstanbul ve Ankara daki kuluçka merkezlerine yönlendirilecek. TTNET Teknoloji Vadisi Programı nda pek çok inovatif proje değerlendiriliyor. Alışveriş oyunu, farklı alanlar için indirim uygulamaları, online eğitim platformları, KOBİ lere yönelik çözümler, dijital reklamcılık, hasta yakınlarına ve engellilere yönelik uygulamalar, girişimcilerin değerlendirilen projelerinden sadece birkaçı. Kuluçka Merkezine yönlendirilen adaylara burada uygulanacak kuluçka sürecinde teknolojik altyapı, danışmanlık ve TTNET de dahil olmak üzere farklı kaynaklardan mentorluk desteği verilecek. TTNET, kuluçka süreci sonrasında ise girişimcileri potansiyel yatırımcılarla buluşturarak, fikirlerinin ve projelerin hayata geçirilmesi için destek olmaya devam edecek. 08

9 PANO_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:38 PM Page 4 KOBi Gündemi Eğlence sektörü ATRAX ta buluşuyor Dünyanın önde gelen eğlence tesisi yatırımcılarını, oyun ve ekipman üreticilerini, turistik işletme sahiplerini, belediye yöneticilerini ve mimarları buluşturan Eğlence, Park ve Aktivite Endüstrisi ve Hizmetleri Fuarı ATRAX 2013, 5-7 Aralık tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi 9 uncu ve 10 uncu Hall de yapılacak. Fuar, belediye parklarından otel eğlence alanlarına, tema parklardan AVM eğlence alanlarına kadar eğlence sektörünün tüm alanlarını bir araya getirmeye hazırlanıyor. Uluslararası düzeyde birçok katılımcıyı İstanbul da ağırlayacak olan ATRAX 2013, Türkiye nin yanı sıra büyük eğlence projelerinin uygulandığı Ortadoğu, Balkan, Kafkas, Afrika, Rusya, Ukrayna ve diğer Avrupa ülkelerinden sektör profesyonellerine ve yatırımcılarına yol gösterecek bir platform olacak ve yeni işbirliklerine ortam sağlayacak. ATRAX, ilk kez geçen yıl düzenlenmesine rağmen toplam 22 ülkeden 174 katılımcı firmayı ağırlayarak sektörde önemli bir etki yarattı. Bu yıl iki salon, fuaye ve açık alan ile birlikte dört bölümden oluşan ATRAX geniş bir alana sahip olacak. Hall 9 da lunapark, aquapark, simülasyon, açık alan üniteleri gibi birçok eğlence seçenekleri bulunurken, Hall 10 da ise oyun makinaları ve bowling ağırlıklı firmalar yer alacak. Yeni emlak projeleri görücüye çıkıyor Son yıllarda büyük gelişme gösteren gayrimenkul sektörünün aktörleri, CNR EXPO da 5-8 Aralık tarihleri arasında düzenlenecek Emlak Konut, İşyeri Satınalma, Kiralama ve Finansmanı Fuarı nda buluşuyor. Fuar, CNR Holding kuruluşlarından Sine Fuarcılık organizasyonuyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ, Emlak Konut GYO ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü desteğinde gerçekleştirilecek. İşimi Kuruyorum eğitimi Kadın girişimciliğini geliştirmeyi, ekonomik ve sosyal yaşamda kadının konumunu güçlendirmeyi hedefleyen KAGİDER, girişimci adaylarına ve girişimcilere destek olabilecek üç günlük İşimi Kuruyorum eğitimi düzenleyecek. 3-5 Aralık tarihleri arasında KAGİDER binasında gerçekleştirilecek eğitimlerde iş planı hazırlama, mali mevzuat, kurumsal kimlik, pazarlama, satış ve daha pek çok sunum, konusunda uzman kadın girişimciler tarafından verilecek. 09

10 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 1 KAPAK KONUSU Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr Girişimciliğin trendi mobilden geçiyor 10

11 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 2 ALışvErİşTEn ödeme sistemlerine, MEKAn BULMADAn su ALMAYA KADAr MoBİL UYGULAMALAr ArTıK hayatımızın her ALAnınA nüfuz ETMEYE BAşLADı. TürKİYE DE GİrİşİMcİLİğİn YüKsELEn TrEnDİ olan MoBİL ALAnDA, hünerli BEYİnLEr TArAfınDAn üretilen BİrBİrİnDEn farklı YAzıLıMLAr cep TELEfonUMUzA GİrİYor. TürKİYE nin BüYüME vadeden 17 MoBİL GİrİşİMcİsİnİn öyküsü ArAşTırDıK. 90 lı yılların ortalarından itibaren geleneksel haberleşme araçları değişmeye başladı. Bir zamanlar her şey posta kutusunun içinde yürürken bir anda internetin yaygınlaşmaya, yazılım sektörünün tüm alanlarda kullanılmaya başlamasıyla neredeyse tüm hizmetler internete taşındı. Tabletler ve akıllı telefonlarla hayatımıza gün geçtikçe daha da çok nüfuz etmeye başladı. Zira birkaç sene içerisinde tüm internet trafiğinin yüzde 80 kısmının mobil cihazlar tarafından yapılacağı öngörülüyor. Telefonlarımızı 5 sene öncesine kadar sadece arama ve mesajlaşma amacıyla kullanırken şimdi onlara bakmadan trafiğe çıkmıyoruz. Apple geçtiğimiz günlerde 50 milyarıncı mobil uygulamanın indirildiğini ve aynı zamanda 2013 yılı için 5.1 milyar dolar mobil uygulamalardan hasılat yapıldığını duyurdu. Bu oran Google Play'in yaklaşık 5 katı. İndirilen uygulamaların birçoğu da oyun konseptinde. Mobil uygulama pazarından pay kapmak isteyen firmaların bu alana girmesi kaçınılmaz değil mi sizce de? İBB Trafik kırılma noktası Düşünün, başarı ile oluşturulmuş İBB Trafik gibi uygulamalarla kullanıcılar, mobil uygulamaların web sitesinden farkını anlamış durumundalar. Dünyadaki akıllı telefon sayısı yüzde 87 penetrasyonla 2 milyara yaklaşırken, Türkiye de bu rakam yüzde 92 penetrasyon ile 10 milyona yaklaştı. Mobil cihaz yeteneklerinin artması ve 3G nin yaygınlaşmasıyla mobil teknolojilere (servis ve uygulamalara) odaklanan girişimci sayısında da ciddi bir artış yaşandı. Sadece mobil uygulama pazarının büyüklüğünün 2013 yılının sonunda dünyada 27 milyar dolara ulaşacağı söyleniyor. İşte bugünün ve geleceğin girişim alanı olarak ifade edilen mobil girişimcilik, Türkiye de girişimcilerin en çok tercih ettiği alanlardan biri haline geldi. Özellikle fazla yatırım gerektirmemesi bu girişimi en çok cazip kılan özelliklerden biri. Artık arkadaşlık ağlarından ödeme sistemlerine kadar her yerde mobil teknolojiyi bulmak mümkün. Biz de Türkiye nin büyüyen ve büyüme vadeden 17 mobil girişimcisinin başarı öykülerini, büyüme hedeflerini ve mobil girişimin geleceğine bakış açılarını araştırdık. İşte O nların öyküleri... Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere: Mobil girişimciyi hem yarışmayla hem krediyle destekliyoruz Mobil girişimcileri cesaretlendirmek ve mobil kanallarda geliştirilen fikirlerin sayısını artırmak amacıyla, 2013 yılında Mobil Pazarlama Derneği yle beraber Mobil Girişimci Yarışması nı düzenledik. Yarışmayı başarıyla tamamlayan ilk 3 girişimciye ise nakit para ödülü verildi. Mobil girişimcilere desteğimiz yalnızca bu yarışmayla sınırlı değil. Bu alandaki girişimcilere destek sağlamak amacıyla, Mobil Girişimci Destek Kredisi ni hayata geçirdik. Krediden, mobil platformlarda oyun, sosyal medya ve finans uygulamalarını hayata geçiren girişimciler faydalanabiliyor. Uygun faiz oranları ve vade alternatifleriyle 50 bin TL ye kadar verilen kredi kapsamında; yatırımlarını uygun geri ödeme seçenekleri ve cazip faiz oranlarıyla finanse etme imkanı, ayrıca 6 ay boyunca ücretsiz para transferi ve kredi vadesi boyunca tüm hesaplar için hesap işletim ücreti muafiyeti imkanından faydalandırıyoruz. Girişimciler, tüm bunların yanı sıra, Girişimci El Kitabı ndan da faydalanabiliyorlar. Yeni işletme sahipleri, Girişimci El Kitabı yla, başlarken, büyürken ve olgunlaşırken yani başarı hikâyelerini yazarken ihtiyaç duyabilecekleri tüm bilgilere kolayca ulaşabiliyorlar. 11

12 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 3 KAPAK KONUSU OFFLİNE İÇERİK DÖNEMİ BAŞLATIYORLAR İTÜ Sözlük - Atlas / Burak Topçuoğlu, Çağatay Gürtürk, Emre Dirağ, Enrique Pinto de la Torre The Hive Cluster, İstanbul ve Barselona'da faaliyet gösteren bir proje evi. Şu anda yerli ve yabancı pek çok firmaya yazılım ve tasarım alanında destek vermesinin yanı sıra Türkiye'de ayda 6 milyonun üzerinde tekil ziyaretçiye ulaşan İTÜ Sözlük ve Atlas gibi projelerle ön planda. İTÜ Sözlük içeriğini genişleterek ileri noktaya taşıyan Burak Topçuoğlu, Çağatay Gürtürk, Emre Dirağ, Enrique Pinto de la Torre, yeni nesil ios uygulamasını yakın zamanda kullanıma açmayı planlıyorlar. Topçuoğlu, Yeni ios uygulamamızda Atlas daha da gelişmiş bir şekilde karşımıza çıkacak. Buna ek olarak önemli bir gelişme daha var; offline içerik dönemini başlatıyoruz diyor. Geliştirilen yeni uygulama ile birlikte yazarlar internete ihtiyaç duymadan istedikleri içeriği girebilecek, GPS kullanarak konumu işaretleyebilecek ve kaydedecek. Telefon interneti bulduğu anda ise içeriği ve kullanıcı kaydettiyse eğer konum bilgisini otomatik olarak siteye transfer edebilecek. Topçuoğlu, mobil girişimciliğin geleceği için ise şunları söylüyor: Mobilde olan her şey web de de olmalı diye düşünüyorum. Tüm iş modelini de mobile oturtmak nihayetinde kullanıcıya uygulanmış bir kısıt olarak dönecektir. Bu perspektiften bakınca tüm platformlarla uyumlu, standardize edilmiş melez yapıların yaygınlaşacağını tahmin ediyorum. Mobil ve masa üstü ayrımının sonuna doğru yaklaşıyor olmamız muhtemel. Tek tuşla mobil sağlık Artık sağlık platformlarının da mobil üzerinden hizmet vermeye başladığını biliyoruz. Bunlardan biri de Acıbadem Mobil sağlık. şirket, Tek tuşla mobil sağlık sloganıyla, tek bir tuşa basarak ambulans çağırılmasını sağlıyor. Bunun yanı sıra farklı butonlar ve hatırlatıcılarla da acil durumlar için hızlı çözümler sunuyor. Uygulama, hayati önem taşıyan konularda bilgilendirici olmasıyla dikkat çekiyor. sağlıkla ilgili pek çok konudaki hizmet ve bilgiye tek tuşla erişme fırsatı sunan uygulamada acil durumlarda yapılacak ilk yardım bilgileri, kişilerin kendilerini test etmesini sağlayan sağlık testleri ve sağlık hakkındaki soruların cevaplarını bulabilecekleri sağlık videoları yer alıyor. Acıbadem Mobil sağlık Genel Müdürü Dr. özgür Turgay, iphone ve Android kullanıcıları için geliştirilen bu pratik akıllı telefon uygulamasının aynı zamanda içerdiği ilkyardım, sağlık bilgileri ve videolarla da, sağlık konusunda merak edilen bilgilere kolayca ulaşılmasını sağladığını belirtiyor. Bunların yanı sıra, uygulamanın içinde yer alan sağlık testleri kişilerin kendilerini sınamasına ve sağlık konusundaki bilgilerini değerlendirmesine yardımcı oluyor. Kullanıcılar bu sağlık testlerini yanıtlayarak Acıbadem Mobil sağlık hizmetleri nin zaman zaman düzenlediği kampanyalara da katılma fırsatı bulabiliyorlar. EVLERE ONLİNE DAMACANA Damacana / online İşler Kurucu ortağı serdar Tavus Online ve mobil projelere, girişimci ve yatırımcı olarak fayda sağlamayı amaçlayan Online İşler Ticaret A.Ş., YemekSepeti nin kuruluş döneminde yer alan ve daha sonra hisselerini satarak ayrılan, Timuçin Bilgör ve uzun yıllar pek çok önemli şirkette üst düzey yöneticilik yapan Serdar Tavus tarafından 2013 yılında kuruldu. Damacana, internet üzerinden su siparişi vermeyi sağlayan bir uygulama. Facebook sayfasından Damcana uygulamasını seçerek, IOS veya Android işletim sistemi ile çalışan tüm akıllı telefonlardan, Damacana uygulamasını indirerek, web üzerinden ise sayfasına girerek sipariş verilebiliyor. Bir defaya mahsus olmak üzere ad-soyad, telefon, adres ve seçmek istenilen su markasının bilgileri giriliyor. Sipariş vermek için tek tuşa basmak yeterli oluyor. Tavus un mobil girişimcilik ile ilgili düşünceleri şöyle: Biz önümüzdeki yıllarda her şeyin online olacağını öngörerek şirketimizin adını da Online İşler koyduk. Mobilin bile online olacağını düşünüyoruz. O yüzden de yatırım ve projelerimizin tamamında mobil uygulama mevcut. 12 milyon kişi cepten internet kullanıyor Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu nun (BTK), 2013 yılı ilk çeyreğine ilişkin Elektronik Haberleşme Sektörü Pazar Verileri Raporu na göre; Mart ayı sonu itibarıyla Türkiye'de yaklaşık yüzde 89,8 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 67,9 milyon mobil abone bulunuyor. 3G abone sayısı ise 43,9 milyona ulaştı. 0-9 yaş nüfus hariç olmak üzere mobil penetrasyon oranı da yüzde 100'ün üzerine çıktı. 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan abone sayısı ise aynı dönemler için 8 milyon 941 bin 987'den 12 12

13 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 4 OBAMA DAN ESİNLENDİLER - Pollymobile / Görkem Yanık İTÜ Elektrik Mühendisliği Bölümü mezunu olan Görkem Yanık, aynı bölümden mezun İsmail Gülek ile Polly Mobile ı üniversite sıralarındayken kurdu. PSS (Polly Seçim Sistemi), yaklaşan yerel seçimlerde siyasi parti adaylarına mobil uygulamalar üzerinden halka ulaşmasını sağlayan bir yazılım. Uygulama üzerinden mesaj atılabiliyor, siyasi organizasyonlara sosyal medyayı da kanalize ederek kullanıcılar davet ediliyor. Bununla ilgili şimdiden dört sipariş aldıklarını söyleyen Yanık, Tasarımsal ve yazılım açısından Obama'nın Amerika'daki Vote for America kampanyasından esinlendiğimizi belirtmek isterim diyor. PTS (Polly Tatil Sistemi) üzerinde çalıştıklarını belirten Yanık, bu uygulama ile yat kiralamadan yelkenli tekneler üzerinde tatil imkanlarına kadar bütün fırsatların mobil uygulamalardan kullanıcılara ulaşacağını bildiriyor. Ataköy Marina uygulamanın stratejik merkezi olarak belirlenmiş. Sonrasında hedef İspanya ve Yunanistan kıyılarında kullanılabilir hale getirmek. Yurtdışında İsviçre Zürih'de ofis açmayı planladıklarını ifade eden Yanık ın mobil girişimcilik ile ilgili yaklaşımı şöyle: Dünya'da da gelişen 3G,4G altyapısı ve kredi kartı kullanım oranın artmasıyla da mobil uygulamalar üzerinden yapılacak ticaretin önümüzdeki 3 yıl içinde büyük oranda artacağı kanaatindeyim. Mobil uygulama sektörü girişimciler için birçok fırsat kapısını açabiliyor ve bunun için çok güçlü bir sermaye yapısına da ihtiyacınızda şu anda yok. MOBİL EMLAK UYGULAMASI TASARLAYACAK emlakjet.com / M. okan Arı Üniversite yıllarından başlayarak geliştirdiği çeşitli web projelerinin ardından 2007 yılında emlak sektörünün internete geçişinin çok uygun olduğunu görerek emlakjet.com projesini hayata geçiren Okan Arı, emlakjet.com u 5 bin 200 üyeye ulaştırdı. Gayrimenkul arama motorlarından biri olan site, kullanıcıların gayrimenkul arayışını kolaylaştırmayı, emlak sektörü hakkında bilgi edinmelerini sağlamayı hedefliyor. Siteyi Android ve IOS platforma taşıdıklarını söyleyen Arı, şu an her iki platformda da aynı anda yayına almak üzere, konum bazlı gayrimenkul arama üzerine çalıştıklarını belirtiyor. Yurtdışından ziyaretçilerin hem kiralama hem de satın alma kararlarını verirken Türkiye deki gayrimenkul sektörü hakkında bilgi edinebilecekleri bir mobil uygulama geliştirmeyi planladıklarını ifade eden Arı nın mobil girişimciliğin geleceği üzerine görüşleri şöyle: Mobil sektörü ve dolayısıyla girişimciliğinin önümüzdeki yıllarda parlayacağını düşünüyorum. Şu anki durumun resmini çektiğimizde, 2000'li yıllardaki web girişimciliğinin fotoğrafına benziyor mobil girişimcilik. Hayata geçirilebilecek birçok güzel fikre açık bir alan. Önümüzdeki yıllarda mobil odaklı birçok girişimi daha fazla duymaya başlayacağız. milyon 358 bin 175'e yükseldi. Bu dönemde toplam mobil internet kullanım miktarı ise 24 bin 233 TByte olarak gerçekleşti. BTK nın aynı raporuna göre, 2013 yılı birinci üç aylık dönemde Türk Telekom ve mobil işletmecilerinin elde ettiği net satış geliri yaklaşık 6,2 milyar liraya ulaştı. Aynı dönemde diğer işletmecilerin net satış gelirleri ise yaklaşık 1,8 milyar lira oldu. Yılın ilk üç ayında, Türk Telekom ve mobil işletmecilerin toplam yatırım miktarı yaklaşık 557 milyon lira olurken, diğer işletmeciler tarafından yaklaşık 495 milyon lira yatırım gerçekleştirildi. İNSAN KAYNAKLARI CEBE TAŞINDI işbul.net / ömer Gezer isbul.net in sahibi Ömer Gezer, Gezer Şirketler Grubu nu 1994 te kurdu. Gezer Şirketler Grubu 5 büyük ilde toplam 24 şube ile ilaçlama sektöründe hizmet veriyor yılında ise Türkiye de yaşanan istihdam sorununa çözüm getirmek amacıyla isbul.net i kurarak sektöre giriş yaptı. isbul.net, Türkiye'deki işsizlik ve istihdam sorununa kalıcı çözüm anlayışları getirme amacıyla kurulmuş bir insan kaynakları platformu. Türkiye de ilk olacak uygulamalar ile üyelerin siteye en kolay şekilde kullanmasını amaçladıklarını söyleyen işbul.net kurucusu Ömer Gezer, son aşamasında oldukları Akıllı Eşleştirme Sistemi nin 2014 yılı başında yayınlanacağını belirtiyor. Akıllı Eşleştirme Sistemi, işverenler ile iş arayan üyelerin birbirlerine uyumluluk oranlarına göre eşleştirmesi üzerine kurulu bir proje. Ocak ayında bu uygulamayı Türkiye de ilk defa göreceğiz. Mobil teknoloji özellikle son yıllarda çok hızlı bir şekilde ilerlediğini vurgulayan Gezer, Bir önceki yılın akıllı telefon kullanım oranları ile 2013 yılını kıyasladığımızda neredeyse yüzde 60 oranında artış oldu. Bizim öngörümüz, önümüzdeki 5 yıl içerisinde mobil internet kullanım oranlarının, bilgisayar kullanım oranlardan 10 kat daha fazla olacağı yönünde. Bu nedenle 2014 yılında mobil uygulamalarımızın geliştirilmesine odaklanacağız diyor. 13

14 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 5 KAPAK KONUSU 100 MİLYON KEZ GÖRÜNTÜLENİYOR Perform Türkiye / Emre Uğurlu Merkezi İngiltere de bulunan Perform, dünyanın en büyük dijital spor medyası şirketi. Dünya çapında 16 ülkede 23 ofisi bulunan Perform halka açık bir şirket ve hisseleri Londra Borsası nda işlem görüyor. Şirketin piyasa değeri 1,5 milyar doların üzerinde bulunuyor yılının ikinci yarısında gerçekleştirdiği Mackolik A.Ş. satın alması ile Türkiye pazarına giriş yapan Perform, 2016 yılında hisselerin tamamını satın alacak. Mackolik A.Ş., Mackolik.com, Sahadan.com, Beygir.com sitelerinin yanı sıra, Şirketin Türkiye genel müdürü Emre Uğurlu, Mackolik.com ve sahadan.com un mobil uygulamalarını geliştirdiklerini söylüyor. İkisi de ücretsiz olan uygulamaların ios, Android ve Windows Phone 8 platformlarındaki toplam indirilme sayısı 2 milyonu geçmiş durumda. Aylık aktif kullanıcı sayısı 1 milyonu aşan uygulamaları aylık toplam sayfa gösterimi sayısı ise 225 milyonun üzerinde bulunuyor. 4 milyon kişi tarafından indirilen ve aylık aktif kullanıcı sayısı 1 milyon olan Mackolik.com ve Sahadan.com Java uygulamalarının aylık toplam sayfa gösterim sayısı ise 100 milyonu buluyor. Üzerinde çalıştıkları Goal Live ile dünyanın en hızlı ve en büyük canlı skor sitesi ve uygulamasını yaptıklarını ifade eden Uğurlu, Proje ile 134 ülkede gerçekleşen spor karşılaşmalarına ilişkin bilgiler, şirketimizin bu ülkelerdeki binlerce muhabiri tarafından anında sahadan iletilerek Türkiye üzerinden tüm dünyaya Goal Live ile servis ediliyor diyor. Uğurlu nun mobil girişimcilik için öngörüleri ise şöyle: Önümüzdeki yıllar mobilin çok hızlı büyüdüğü yıllar olacak. Mobilde başarılı olmak isteyen tüm firmalar mobil odaklı düşünüp, mobilin doğasına uygun stratejilerle ürün geliştirmeliler. İLK MOBİL BANKACILIK UYGULAMASI Pozitron / fatih İşbecer Türkiye nin ve EMEA bölgesinin en hızlı büyüyen yazılım firmalarından biri olan Pozitron, 2006 dan bu yana mobil bankacılık ve ödeme sistemleri başta olmak üzere m-ticaret, güvenlik ve mobil saha satış çözümleri alanlarında faaliyet gösteriyor itibariyle Türkiye dışında ABD, Almanya, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri başta olmak üzere tam 12 farklı ülkeye mobil yazılım ürünleri ihraç eden Pozitron, mobil sektörde sergilediği başarı ile Deloitte Fast 500, Harvard Business School ve Red Herring 100 gibi uluslararası kuruluşlardan ödüllerle de aldı. Pozitron Kurucusu Fatih İşbecer, Türkiye İş Bankası, ebay Global, Yapı Kredi Bankası, Bayer ve GlaxoSmithKline gibi dev firmalarını mobil platforma taşıdıklarını, Türkiye nin ilk mobil bankacılık uygulamasını geliştirerek ve sonrasında da birçok bankayı mobile taşıyarak Türkiye de mobil bankacılık pazarını oluşturduklarını söylüyor. Türkiye nin ulusal dijital cüzdanı BKM Express in mobil uygulamasını da ekleyen şirket, Almanya nın en büyük özel alışveriş kulübü Brands4Friends in iphone ve Android uygulamalarını geliştirdi. Bu yıl Ortadoğu nun en büyük bankaları arasında yer alan Arab National Bank için geliştirdikleri mobil bankacılık ürünü ANB Mobile ı 2 milyon banka müşterisinin hizmetine sunduklarını ifade eden İşbecer, şöyle devam ediyor: Mobil teknolojiler öncelikle internet kullanımının yoğun olduğu sektörlerde kendini gösteriyor ve geleneksel iş kollarına doğru yayılıyor. Önümüzdeki yıllarda ise mobil girişimcilerin sundukları çözümler ile B2B tarafındaki tüm şirketlerin kanal stratejisi mobil etrafında şekillenecek. Mobil sadece cep telefonu ve tabletten oluşmayacak. Glass, araba ve hatta buzdolaplarında kullanacağımız uygulamalar hayatımızın günlük bir parçası olacak. MULTİNET İ CEBE TAŞIDI Parantez.com / Altuğ Beşer Parantez, Multinet Kurumsal Hizmetler A.Ş ile iş ortaklığı çerçevesinde, Multinet kart kullanıcılarına tamamen ücretsiz hizmet sağlayan geri ödemeli bir online sadakat sistemi sağlayıcısı. Parantez, Multinet POS ları bulunduran kafe, restoran ve büfeler ile yaptığı anlaşmaları doğru kart kullanıcılarına sunarak, her gün kullanılan Multinet kartının ay sonu gelmeden bitmesini engellemeyi amaçlıyor. Başlangıçta hala web üzerinde Parantez.com adresinden ulaşılabilen Parantez, mobil uygulamalarını yayına aldıktan sonra hizmetini çok daha farklı bir boyuta taşımış oldu. iphone, ipad ve Android cihazlar üzerinden ulaşılan Parantez uygulamaları ile kullanıcılar, bilgisayarlarından bağımsız olarak çevrelerindeki restoran ve kampanyaları görüntüleyebilir hale geldiler. Parantez.com un CEO su Altuğ Beşer in mobil girişimcilik ile ilgili düşünceleri şöyle: Mobil cihazların kullanımı gün geçtikçe inanılmaz bir hızla artıyor. Tüm sektörler için oldukça önem taşıyan bu konu ödeme sistemleri ve akıllı kart teknolojisi sunan şirketler için de oldukça önemli. Artık çalışan kesime dâhil olan kullanıcıların yeterince yoğun ve hareketli olan hayatını, verilen hizmeti cebine yerleştirerek zaman ve mekândan bağımsız hale getirebilmek oldukça önemli. 14

15 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 6 SİBERALEM İN MOBİLE TAŞIDI Workbench / Ayşe Gözde Ekmekci 2000 yılında Siberalem.com un kurulmasıyla faaliyet alanlarını genişleten EBİ, devamında itiraf.com, evlilikmerkezi.com, İdefix, Prefix projelerini oluşturdu yılında, EBİ nin e- ticaret işleriyle arkadaşlık-datingsosyal işler diye tanımlanabilecek işlerinin ayrılmasına karar verildi ve Workbench kuruldu. Türkiye nin ilk ciddi arkadaşlık sitesi olan Siberalem.com, açıldığı günden bu yana çok büyük ilgi gördü ve yüzbinlerce kişi tanışıp on binlercesi evlendi. Toplam 15 milyonu aşkın kayıtlı üyesi var. Türkiye nin internetteki ilk ve en büyük arkadaşlık platformu olan Siberalem.com, 10 Temmuz da IOS uygulamasını kullanıma sundu. Türkiye App Store a giren Siberalem IOS uygulaması kısa sürede 100 bin kişi tarafından indirildi. Başta iphone ve ipad olmak üzere tüm ios cihazlarında kullanılabilen uygulama, Apple App Store dan ücretsiz olarak indirilebiliyor. Mobil pazardaki büyümenin reklamdan e-ticarete, oyundan sosyal iletişim servislerine, neredeyse her alanda dev adımlarla devam ettiğini söyleyen Workbench Genel Müdürü Ayşe Gözde Ekmekçi, şöyle devam ediyor: Bu alan girişimciler için fırsatlar sunmaya devam edecek. Dünyada kullanımı hızla artan mobil online dating servislerinin Türkiye de, uluslararası oyuncuların girişi, ürün çeşitliliği ve arkadaş bulma gibi bir konuda lokasyon bazlı çalışabilmenin avantajını kullanıp daha da hızlı büyüyeceğini düşünüyoruz. BİNLERCE ÇALIŞANI MOBİLDE BULUŞTURDU Nuevo / Emre Gürül nuevo ceo su Nuevo ağırlıklı olarak girişimci mobil uygulamalar hazırlıyor ve teknolojik olarak da hem native (ios, android, Windows 8) hem de hibrid uygulamalar üretiyor. Şu anda üzerinde çalıştıkları iki büyük proje olduğunu söyleyen şirketin CEO su Emre Gürül, bunlardan bir tanesini bir finans kuruluşu için geliştirdiklerini belirtiyor. Bu kuruluşun bayilerine özel hazırlattığı bir tablet uygulaması üzerinde çalıştıklarını ifade eden Gürül, Diğer projemiz ise yine Türkiye nin en büyük şirketlerinden birinin intranetinin mobil uygulaması. Hibrid olarak geliştirilmekte olan bu uygulama sayesinde şirketin binlerce çalışanı birbirleriyle ve şirket ile bu mobil uygulamalar üzerinden haberleşiyor ve bilgi paylaşıyor olacak diyor. Gürül, mobil gelecek konusunda ise şu yorumu yapıyor: Bu gelişimin hızını daha da arttırarak büyüyeceğini düşünüyorum. Zira bunu etkileyen pek çok faktör var. Öncelikle sermaye eşiği çok düşük bir alan ve fırsat eşitliği var. Eskiden, bilgi çağından önce, sanayi çağında kişilerin kendi işlerini kurmaları çok zor iken (Örneğin bir tekstil fabrikası kurmak) bugün bir laptop edinerek yazabileceğiniz bir mobil uygulamayı app storelara koyarak dünyanın dört bir yanından milyonlarca müşteriye direk hitap edebilir duruma gelebiliyorsunuz. BİR MİLYON KİŞİ YÜKLEDİ - Nokta / Kıvanç odabaşı Dijital medya şirketi Nokta.com un multiplatform uygulamaları bulunuyor. iphone, ipad ve Android de ayrı native aplikasyonlar sunuyor. İzlesene.com, sinemalar.com, doviz.com, alkışlarlayaşıyorum.com en öncelikli mobil geliştirmeleri. Örneğin Sinemalar.com app inde o haftanın vizyona giren yeni filmleri her cuma kullanıcıya bildirim olarak gönderiliyor. Döviz.com app inde de alarm kurabiliyorsunuz; belirlediğiniz değerde düşme ya da yükselme söz konusu olduğunda para/altın/döviz birimlerinde size uyarı gelebiliyor. Bu uygulamalar mobilde hızla karşılık buluyor. Şirketin pazarlama ve gelirlerden sorumlu yöneticisi Kıvanç Odabaşı, Sadece sinemalar ve döviz download ları böylece birer milyon yükleme rakamlarına ulaştı diyor. Odabaşı şöyle devam ediyor: Bugün geçmişe kıyasla daha çok kez, hangi içeriğe reklam vereyim değil, hangi kullanıcıya erişeyim, bu hedef kitleyle hangi reklam formatı üzerinden iletişim kurayım sorularını sormaya başladık. Bu da hızla artan mobil penetrasyon ile mobil reklamcılığın gelişeceğini gösteriyor. Son kullanıcı için mobil, PC ayrımı kayboluyor, sadece içeriğe ulaşmak kadar sade bir ihtiyaçtan söz edebiliriz. Bu noktada, mobil ve web ayrımı suni bir değerlendirme olarak kalır. Tüm platformların entegre olduğu dijital çağ başladı. 15

16 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 7 KAPAK KONUSU İLK MOBİL ALIŞVERİŞ VE ÖDEME PLATFORMU Mobilexpress / zeynep şener Mobilexpress, 2012 yılında Türkiye nin ilk mobil alışveriş ve ödeme platformu olarak kuruldu yılının başında, TTNET ve Avea markalarının gücünü arkasına alan Mobilexpress, 2013 Eylül ayından bu yana yoluna TTNET ve Avea nın yeni nesil ödeme sistemi TTNET&Avea Mobilexpress olarak devam ediyor. Tüm operatör abonelerine açık olacak TTNET ve Avea Mobilexpress sistemi sayesinde kullanıcılar; alışverişlerini veya ödemelerini hızlı, ister cep telefonlarından isterlerse de internetten yapabiliyorlar. TTNET & Avea Mobilexpress müşterilerine, SMS veya QR kod ile cepten fatura ödeme, SMS ile cepten TL yükleme, online mobil ödeme ve SMS veya QR kod ile cepten alışveriş hizmetlerini sunuyor. Müşteriler sadece cep telefonu numaralarını girerek veya ekranda çıkan QR kodu Mobilexpress iphone uygulaması ile okutarak, her seferinde kredi kartı bilgilerini paylaşmadan ödemelerini, cep telefonu üzerinden kolaylıkla yapabiliyorlar. Mobilexpress Genel Müdürü Zeynep Şener, SMS ile fatura süreçlerini geliştirerek, otomatik ödeme yapısının da olacağı bir altyapı kurguladıklarını söylüyor. Fatura ödeme tarafındaki iş ortaklarına elektrik, su ve doğalgaz alanlarındaki firmaları da dahil etmeyi hedeflediklerini belirten Şener, şunları ifade ediyor: Mobil girişimciliğin dünyada kazandığı ivme ile hızla gelişmesinin yanı sıra, Türkiye de de hızla gelişeceği muhakkak. Bugün Türkiye de mobil ticaretin e-ticaret içindeki payı yüzde 3 ler civarında. Amerika başta olmak üzere e-ticaretin çok daha gelişmiş piyasalarda ise payının dönemsel olarak yüzde 15 leri bile aştığı dikkate alındığında, Türkiye de özellikle mobil ticarete yönelik mobil girişimlerin hızla artacağını düşünüyoruz. GEZEREK HEDİYE KAZANDIRIYOR Yuppi / İzzet Moşe Yuppi lokasyon bazlı bir mobil uygulama. Temel amacı ise kullanıcılara gezerek hediye kazanma fırsatı, markalara ise mobil kişilere kendilerini fark ettirme durumu yaratmak. Kullanıcılar gezerken, Yuppi sayesinde kendilerine en yakın mağazaların lokasyonlarını görebiliyorlar. Bu mağazaların kapı önünden geçerken, uygulamada çıkan balonu patlatarak puan kazanıyorlar. Ayrıca anlaşmalı mağazalara girdiklerinde; kasa yanındaki QR kodlardan veya markanın seçtiği ürünlerin barkodlarından da ek puanlar kazanıyorlar. Kazandıkları puanlarla sadece gezerek, Yuppi nin Kazan bölümündeki onlarca hediyeden birini seçebiliyorlar. Yuppi nin AppStore a çıktığı ilk günden beri en çok indirilen uygulamalar listesinde ilk sıralarda olduğunu söyleyen şirketin kurucu ortağı İzzet Moşe, Katılan herkesin 400 Yuppi ile başladığı bu uygulamada New Balance dan en son çıkan kitaplara, Samsung Galaxy S4 ten ipad Mini ye kadar bir çok hediye var. Şu anda 20 bine yakın kullanıcımıza, 4 ay gibi kısa bir sürede 12 milyon Yuppi puan dağıttı sonuna kadar 60 bin aktif kullanıcıya ulaşmayı hedefliyoruz diyor. Moşe, şunları söylüyor: Mobil sektörün önümüzdeki yıllarda çok daha hızlı büyüyeceğine ve çok farklı bir mecra haline geleceğine inanıyoruz. Şuanda küçük çocuktan anneanne ve dedelere kadar her yaş grubunun akıllı telefonlar kullandığını düşünürsek, hayatın da mobil uygulama ve kolaylıklara yöneleceğine şaşırmamız gerekir. SOSYAL MATEMATİK OYUNU GELİŞTİRDİ Saran Online / sadok Kohen Portföyünde dünyanın ilk ve tek sosyal bahis sitesi tuttur.com, ajansspor.com, nba.com gibi spor alanında lider servis sağlayıcıları bulunduran Saran Online, Marvel Comics in tüm dünyadaki Türkçeleştirilmiş dijital yayın haklarını da elinde bulunduruyor Şirketin CEO su Sadok Kohen, sosyal matematik oyunu NumerIQ i geliştirdi. Basit matematik işlemleri üzerine kurulu olmasına rağmen kurgusal olarak yeni bir board oyunu deneyimi yaşatan NumerIQ, oyunculara hızlı düşünme ve konsantrasyon yetilerini kullandırtarak zihni mantıksal işlem gücü açısından geliştirecek nitelikte. NumerIQ, geliştirilen farklı oyun modları sayesinde, oyuncuların kendi kendileriyle yarışırken arkadaşlarına karşı bire bir olarak da kendilerini sınamalarını sağlıyor. Oyunun turnuva modu sayesinde herkes tüm dünyaya matematik zekâsı ile meydan okuyabiliyor. Oyun halihazırda Appstore dan indirilebiliyor ve çok yakında Android cihazlarda da yerini alacak. Kohen, Artık mobil bir dünyada yaşadığımız için, mobil girişimcilik de tüm konuların merkezinde yer alan bir kavram. Birçok projeyi yaratırken artık önce mobil diyoruz. Zira önümüzdeki yıllarda insanların masa başında geçirecekleri zamanın gitgide azalacağını düşünüyoruz diyor. 16

17 KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 6:52 PM Page 8 SOSYAL MEDYA HESAPLARINI KENDİM DE TOPLUYOR Kendim.com / Burak Akgül Farklı kullanıcı kitlelerine hitap eden ürünler ve çözümler sağlayabilen, mobil uygulamalar üreten Genel Bilgi Teknolojileri nin bir markası olarak ağustos ayında hayata geçirilen Kendim.com, internet dünyasında kişi ve kurumların kendi isimlerini kullanarak kısa sürede geniş kitlelere ulaşmak için oluşturduğu yepyeni, hedef odaklı bir sosyal ve mobil platform. Kişilerin, kurumların tüm sosyal medya hesaplar Kendim adlı tek bir uygulamada toplanıyor. Dev bir sosyal medya oluşturmak isteyen kişiler ve kurumlar, Facebook, Twitter, Foursquare, Instagram, Google+ ve LinkedIn gibi sosyal ağ hesaplarını, blogunu ve kişisel/kurumsal web sitelerini, seçtikleri Kendim.com mobil uygulamalarından birinde tanımlıyorlar. Takipçilerinin kendi adları ile geliştirilecek olan kişiye özel bu uygulamayı IOS ve Android cihazlardan indirmelerini sağlayabiliyorlar. Aktif kullanıcı istatistikleri, tanıtım, mobil pazarlama, analiz ve sınırsız anket hazırlama gibi birçok özellikle donatılan Kendim.com mobil çözümleri, herkesin kendine ait tek bir sosyal medyası olmasına yardımcı oluyor. Kendim.com Kurucu Ortağı Burak Akgül, mobil girişimciliğin tasarımdan yazılıma, pazarlamasından müşteri hizmetlerine kadar ayrıntılı bir çalışma olduğuna dikkat çekiyor. Akgül, Dünya çapındaki gelişmeleri takip etmeye devam edecek ve projelerimizi bir bütün olarak yürüteceğiz. Mobil girişimlerimizi hayata geçirmeden önce, hedef kitlemizi belirleyecek, iş planımıza karar verip pazarlama stratejilerimizi bu bilgilere göre oluşturacağız diyor. SATICI OLMADAN MOBİLLE ANLATIYOR Sharebugg / Tolgacan özkan, ozan Küçük, Baturay Tok 2012 de dijital pazarlama şirketi Penguen tarafından geliştirilen ShareBugg, mobil platformu sayesinde doğru zamanda, doğru kişiye, doğru şekilde ulaşılıyor. Müşteri adayınıza ürününüzü video veya içeriklerle ile arada hiçbir satıcı olmadan direk anlatıyorsunuz. Müşteri adayınıza ürününüzün fayda ve katkılarını sunuyor ve sağladınız ayrıcalıklarla sizi tercih etmesini sağlıyorsunuz. ShareBugg ın hızlı tüketim altyapısını Procter&Gamle ile yaptıkları çalışma sonucunda geliştirirken perakende kurgusunu Mavi ile geliştirdiklerini belirten Sharebugg Kurucu Ortaklarından Tolgacan Özkan, Eğlence tarafında ise Paramount, Warner Bros gibi markaları elinde bulunduran Tiglon ile yaptığımız çalışmanın bize çok katkısı oldu. Bu yüzden çok ciddi bir know-how ve saha tecrübesini bünyemizde bulunduruyoruz diyor. Bir kişinin telefonuna ortalama günde 150 kez baktığını ifade eden Özkan, sözlerini şöyle sürdürüyor: Sevmediğiniz bir SMS gelse bile bir bakıp öyle siliyorsunuz. Dolayısıyla mobil telefonlar sürekli yanımızda, sırdaş, yoldaş, sıkıcı toplantılardan bizi kurtaran can dostları. Benim 4 yaşındaki kızımın bile 10 parmak kullanabildiği bir teknoloji. Dolayısıyla artık yakında web, internet ve mobil diye bir ayrım olmayacak ve her şey mobil olacak. Kısacası bence mobil girişimciliğin önü çok açık. ÇAĞRI MERKEZİ KARMAŞASINA SON Tuşla / Emrah olgun İlk oynadığı oyunun bir kaset hatasından dolayı bozulduğundan beri kod yazan Tusla nın yaratıcısı Emrah Olgun, kurduğu Startup Kitchen ile parlak fikirlerin bu kuluçka merkezinde hayata geçmesini sağlıyor aynı zamanda. Tuşla, çağrı merkezlerinin karmaşık yapısını basitleştirmeyi ve çağın ruhuna uygun bir şekilde interaktif bir yapıya kavuşturmayı amaçlıyor. Yaklaşık üç ay içinde 20 bin aktif kullanıcı, 34 bin arama ve 235 binin üzerinde sayfa gösterimine ulaştı bile. Tuşla sayesinde kullanıcılar çağrı merkezlerine, markalar ise müşterilerine direkt ulaşıyor. Markalar çağrı merkezi haritalarını Tusļa ya kolayca dahil edebiliyor ve potansiyel müşterilerine tek adımda ulaşırken, iki yönlü ve kazançlı bir iletişim sağlanmış oluyor. Bunun yanı sıra 1995 ve sonrası 150 nin üzerinde marka ve modelde bulunan OBD portuna takılan bluetooth ile çalışan bir donanım olan Driwe üzerinde çalıştıklarını söyleyen Olgun, bu donanım ile konuşarak araca dair çok geniş yelpazedeki bilgilerin telefon ekranına taşındığını belirtiyor. Olgun, diğer bir mobil uygulaması Dinlet.io nun insanların vakit geçirmekten hoşlandıkları mekanlarda çalan müziğin kontrolünü yine onlara veren, beğenme / paylaşma gibi vazgeçilmez sosyal etkileşim soslarını da ihmal etmeyen bir yeni nesil müzik kutusu olduğunu kaydediyor. Mastercard ın mobil cüzdan uygulaması, tüketicilerin daha fazla hız ve esneklik ihtiyacı sonucu ortaya çıkan bir Gözlük üzerinden alışveriş teknoloji. Mobil cüzdan uygulaması ile kullanıcılar, nfc teknolojisi aracılığıyla, temassız özellikli akıllı telefonlarını Pos a okutarak temassız alışveriş yapabiliyor. Yine cep telefonları üzerinden birçok finansal işlem gerçekleştirebiliyorlar. Mobil ödeme sistemlerinin en büyük avantajlarından bir diğeri, çeşitli nedenlerle banka hesabı olmayan kişileri finans sistemiyle tanıştırması. cep telefonu kullanıcıları, banka hesapları / kartları olsun ya da olmasın mobil finansal servislerden faydalanabiliyorlar. Mastercard Güney Doğu Avrupa Genel Müdürü Mete Güney, yakın gelecekte internete bağlanabilen her cihazdan alışveriş yapılabileceğini öngördüklerini ve tüketicilerin tüm satınalma deneyimine değer katacak projeler üzerine çalıştıklarını söylüyor. Buzdolabı, televizyon ya da gözlük üzerinden alışveriş ve ödeme üzerinde çalıştıklarını ifade eden Güney, Tüketicilerin yakın gelecekte, buzdolapları üzerindeki ekranlardan markete sipariş verip ödeme yapabileceklerini ya da televizyonlarında, bir dizi izlerken, oyuncuların üzerinde beğendikleri giysi ya da aksesuarları kumandanın tek tuşuyla satın alabileceklerini söyleyebilirim diyor. 17

18 ORZAX_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:46 PM Page 1 SAĞLIK Özlem Bay Yılmaz / obay@ekonomist.com.tr Orzaks, ithalattan üretime geçti İthalatçı olarak giriş yaptığı OTC pazarında üretici olarak da faaliyetlerini sürdüren Orzaks, pazarda 40 ın üzerinde ürünle varlık gösteriyor. Satışını yaptıkları ürünlerin yüzde 30 unu İstanbul daki fabrikalarında ürettiklerini belirten Orzaks Genel Müdürü Yunus Emre Alimoğlu, Geçen yılki 5 milyon liralık ciromuzu bu yıl 7 milyon liraya çıkarmayı hedefliyoruz te ise hedefimiz 10 milyon lira diyor. İnsanlar kendilerini ve sevdiklerini hastalıklardan korumak, günümüzün zor koşullarına karşı dirençlerini artırmak, yorgunluğun önüne geçmek, daha iyi hissetmek ve yaşlanmayı olabildiğince geciktirmek için OTC (reçetesiz ilaç sektörü) ürünlerinden daha fazla yararlanmaya başladı. Dünyada OTC ürünlerin en çok tüketildiği ülkelerin başında ise ABD, Almanya ve Japonya geliyor. Anlaşılacağı üzere, gıda takviyeleri tüketimindeki artış ülkelerin sosyoekonomik gelişmişlikleri ile paralellik gösteriyor yılında 900 milyar dolar büyüklüğe sahip olan toplam ilaç pazarında OTC marketin 100 milyar dolarlık paya sahip olduğu görülüyor. İstatistikler, gıda takviyelerinin ilaç sanayinin yüzde 11 ine tekabül ettiğini gösteriyor. Türkiye de de son 10 yılda artan ekonomik refah ile birlikte OTC ürün pazarı büyüyor. Vitaminler, mineraller, bitkisel ekstraktlar, deniz suları, omega-3 preparatları gibi ürünlerin eczane kanalındaki 2012 pazar büyüklüğünün 600 milyon lirayı bulduğu belirtiliyor. Yüzde 30 u İstanbul dan Bu tutar Türkiye ilaç pazarının yüzde 4 üne tekabül ediyor. Uzmanlar, yol alınması gereken yüzde 7 lik bir yol olduğunu vurguluyor. Öte yandan Türkiye OTC pazarında varlık gösteren yerli ve yabancı markalarda da son yıllarda artış göze çarpıyor. Orzaks da sektörde faaliyet gösteren yerli firmalardan biri olarak karşımıza çıkıyor yılında sektöre ithal ürünlerle giren Orzaks, bir yıldır OTC sektöründe üretim de yapıyor. Satışını yaptıkları ürünlerin yüzde 30 unu İstanbul daki fabrikalarında ürettiklerini belirten Orzaks Genel Müdürü Yunus Emre Alimoğlu, Geçen yılki 5 milyon liralık ciromuzu bu yıl 7 milyon liraya çıkarmayı hedefliyoruz hedefimiz için 10 milyon lira diyor te giriş yaptı OTC ürünler pazarında; omega-3 içerikli ürünler, saç dökülmesini önleyici ürünler, probiyotik ve prebiyotik içerikli ürünler, oste- 18

19 ORZAX_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:46 PM Page 2 YUNUS EMRE ALİMOĞLU Sektör düzenleme bekliyor Türkiye de her yıl yüzde oranında büyüdüğü tahmin edilen OTC sektöründe ürünlerin yasal mevzuatı ile ilgili bir düzenleme yok. OTC ürünler, gıda olarak sınıflandırılıyor. Sağlık Bakanlığı nın ve Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı'nın bu konu üzerinde çalıştığını belirten Orzaks Genel Müdürü Yunus Emre Alimoğlu, şunları anlatıyor: Umarız üzerinde iyi çalışılmış ve mevcut sorunları çözecek bir düzenleme yakın zamanda yayınlanır. Özellikle OTC ürünler olarak kategorilendirilecek ürünlerin aktif maddelerinin listesinin yayınlanmasını ve tanıtım faaliyetleri ile ilgili net çizgilerin konulmasını arzu ediyoruz. Ayrıca OTC ürünlerin gerek etikette iddia etmiş oldukları aktif madde miktarlarının doğruluğunun teyidi, gerekse de içermemesi gereken ilaç kimyasalları ile ilgili analizlerin daha sık yapılması gerektiğini düşünüyoruz. oartritte kullanılan preparatlar, güneş koruyucu ürünler ile vitamin, mineral ve bitkisel içeriğe sahip farklı kombinasyonlardaki ürünlerin de aralarında bulunduğu 40'ın üzerinde ürünle yer alan Orzaks, her geçen gün hedef büyütüyor yılında sektöre ithal ürünlerle giren Orzaks, günümüzde ise satışını yaptığı ürünlerin yüzde 30 unu İstanbul'daki üretim tesislerinde üretiyor yılında kurulan şirketin bir yıllık bir AR-GE çalışmasının ardından omega 3 içerikli şurup ve kapsül formları bulunan iki ürünle pazara giriş yaptığını belirten Orzaks Genel Müdürü Yunus Emre Alimoğlu, şunları anlatıyor: Süreç içerisinde yaz-kış kullanılabilen ikisi kapsül üçü likit formda olmak üzere beş ürün geliştirdik. Hızla gelişen ürün portföyümüzü osteoartritte kullanılan preparatlar, saç dökülmelerine karşı kullanılan bitkisel içerikli şampuanlar, erkek ve kadınların günlük gıda takviyesi desteği olarak kullanabilecekleri vitamin, mineral ve bitkisel içerikli farklı kombinasyonlar ve güneş koruyucu ürünler olmak üzere 40'a çıkardık. Son olarak Mayıs 2013 te sindirim sisteminin düzenlenmesinde endike probiyotik ve prebiyotik içeriğe sahip ürünlerimizin lansmanını yaptık. Kendi tesisini kurdu 48'i saha kadrosunda olmak üzere 61 kişiye istihdam sağlayan Orzaks, ürünlerinin yüzde 95 ini ABD, Kanada, Almaya, Norveç gibi ülkelerden ithal ediyor. Şirket, Eylül 2012 de üretim tesisinin faaliyete geçmesi ile birlikte ithal ettiği ürünlerin bir kısmını kendi tesisinde üretmeye başlamış bulunuyor. Üretim tesisi için 1 milyon lira harcadıklarını söyleyen Alimoğlu, şunları ekliyor: 2012 yılında ürün gamımıza hitap eden pazarın yüzde 2,3'ünü aldık. Hedefimiz 2013 sonunda pazar payımızı yüzde 3,5'e çıkarmak. Gelecek fason üretim taleplerini de göz önünde bulundurursak, kısa süre içerisinde üretim kapasitemizin dolmasını öngörüyoruz. Dolayısıyla daha büyük kapasiteye sahip bir tesis kurmamız gerekecek te daha büyük bir fabrika kurmayı planlıyoruz. En az 3 milyon liralık bir yatırım olur diye düşünüyoruz. 19

20 DORUK_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 11/29/13 5:50 PM Page 1 EĞLENCE Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr Sinemaya uluslararası fonları getirecek Profesyonel Dorukhan Acar, kurduğu Insignia Yapım ile sinema sektörüne adım atarak, girişimci oldu. Gelecek yıl vizyona girecek olan Panzehir in ardından festival odaklı bir film çekmek için düğmeye basmaya hazırlanan Acar, Türk sinema sektörüne de uluslararası fonları getirmeye hazırlanıyor. Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar ın oğlu Dorukhan Acar, girişimci oldu. Kurduğu Insignia Yapım ile sinema sektörüne adım atan Acar, uluslararası yabancı fonları ise Türkiye ye getirmeye hazırlanıyor. Halen Roland Berger Strategy Consultants firmasında Ortadoğu finansal hizmetler sektör eşlideri ve Türkiye Ülke Direktörü olarak yönetim danışmanlığı yapan Dorukhan Acar, 1979 Ankara doğumlu. ABD de Clark Üniversitesi nde işletme ve ekonomi çift anadal lisansına ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Hukuku yüksek lisansına sahip. Dünyanın önde gelen danışmanlık şirketinde çalışan Acar, girişimci olmayı tercih etti. Alper Çağlar ile çektiği Dağ filminde edindiği tecrübeyle sinemanın potansiyeline inanan Acar, sektörün potansiyelinin çok yüksek olduğunu düşünerek 2013 başında Insignia Film Yapım ın kurucuları arasında yer aldı. Insignia Yapım bünyesinde çekilen ilk sinema filmi Panzehir de de Alper Çağlar ile çalıştıklarını belirten Acar, Panzehir in ardından festival odaklı bir film çekmek için düğmeye basacaklarını belirtiyor. Acar, 2014 sonuna kadar 4-5 film daha çekeceklerini ifade ediyor. Türkiye de her yıl ortalama 300 yeni filmin gösterime girdiğini belirten Acar, vizyona giren Türk filmi sayısının 60 civarında olduğuna ve 40 a yakın filmde festivallere hazırlandığına dikkat çekiyor. 1 milyar liraya yaklaştı Kültür ve Turizm Bakanlığı nın da bu konudaki desteği her geçen yıl artıyor. Acar, Bir filmde en az 60 kişi kamera arkasında çalışıyor. Sektörün toplam büyüklüğü 1 milyar liraya yaklaşıyor. Böylesine önemli bir pazarın yeni yatırımcılara ihtiyacı var diyor. Insignia, kuruluş yılında girişim sermayesi fonu Prime Yatırım Holding ten yatırım çekmeyi başardı. Sektöre adım attıkları ilk günlerde bir fon tarafından desteklenmenin kendilerine güven verdiğini söyleyen Acar ın önümüzdeki dönemdeki hedefi ise Türkiye de henüz olmayan eğlence sektörü odaklı bir yatırım fonu oluşturmak.acar, Daha sonra uluslararası eğlence sektörüne yatırım yapan fon şirketlerini Türkiye de buluşturup dev bütçeli yapımlar yapacağız. Hedefimiz dizilerin yurtdışındaki başarısını Yeşilçam a taşımak diyor. Yetenekleri keşfedecek Dorukhan Acar, uzun vadede Insignia Yapım olarak bu potansiyeli en iyi şekilde değerlendirerek, Türk sinemasının dünya sinemaları arasındaki yerini daha da yükseklere taşımayı ve sektörün gelişimine katkıda bulunmayı hedefliyor. Acar, Hedeflerimize adım atarken de henüz keşfedilmemiş, yetenekli yönetmen ve senaristleri tüm altyapımızla destekleyerek projelerini hayata geçirmelerini sağlıyoruz. Önceliğimiz öykü ve yönetmene yatırım yapmak diyor. Acar, sektörde başarı için öncelikle alışılmışın dışına çıkmak gerektiğini vurguluyor ve şöyle devam ediyor: Daha önce başarı yakalamış projeleri taklit etmek yerine, yeniliklere imza atmak gerekiyor. Her ne kadar eğlence sektörü de olsa, diğer sektörlerdeki kurumsallığı ve analitik bakış açısını bu sektöre de getirmemiz gerekli. Teori ile pratiği birleştiren profesyonel, eğitimli ve tutkulu bir ekip ile çalışmak başarının en temel öğesi bence. Bu bağlamda çalıştığımız ekip bizim için ana başarı faktörü. Yatırımcı sayısı yetersiz Türk film endüstrisi hızlı bir büyüme içerisine girdiğini söyleyen Dorukhan Acar a göre gişe hasılatları da bunu kanıtlıyor. Acar, 2005 yılında gişe geliri 185 milyon liraydı yılında bu rakam 425 milyon lirayı geçti. Pazar iki katından fazla büyüdü. Yerli film yapımı hızlandı. Ancak burada dengesiz bir büyüme var. Yatırımcı sayısı yok denecek kadar az şeklinde konuşuyor. Sinema filminin altı farklı gelir kalemi olduğuna dikkat çeken Acar, Yeşilçam yapımlarının bunlardan sadece yerel gişe ve televizyon kanalı satışından para kazandığını bunun da filmlerin bütçelerinin artmasını ve daha kaliteli yapımların ortaya çıkmasını engellediğini vurguluyor. Amerika ve Avrupa da ise birçok fon şirketinin sinemaya yatırım yaptığını ifade eden 20