Ýþlevsel Deðerlendirme*
|
|
- Eser Akman
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Ýþlevsel Deðerlendirme* Çeviren: Dr. Bülent Piþmiþoðlu** Uygulanmasý kolay ölçme araçlarý, baþlangýç muayenesini hýzlandýrýyor. DEEP-IN kýsaltmasý, geriatrik hastanýn baþlangýç deðerlendirmesi için hazýrlanmýþ inceleme odasý temelli bir dizi, uygulamasý kolay, taramalarý belirlemektedir. Bu taramalar deliryum, demans, depresyon ve istenmeyen ilaç etkileri; görme ve iþitme kayýplarý; gündelik yaþam etkinliklerinde gelecekteki bozulma riskini; inkontinans ve malnutrisyonu kolayca tanýmlayabilirler. Yazar, kýsaltmayý kiþisel deneyimi ve kanýta dayalý geçerli geriatrik ve geropsikiyatrik çalýþmalardan geliþtirmiþtir. Yaþlý bir hastanýn iþlevsel durumu ilk geriatrik deðerlendirmenin en önemli öðelerinden birisidir. Ýþlevsel durumda azalma, henüz taný konulmamýþ ve yüzeye çýkmamýþ durumlara iliþkin bir göstergedir. Bir test ile ortaya çýkmakta olan sorunlarý belirlemek kolay olmayabilir, çünkü geriatrik hastalarda belirli sendrom ve durumlar daha genç yaþtakilere göre farklý biçimlenir, fakat birinci basamak uygulamalarý için tasarlanmýþ tarama araçlarý kullanýlarak bu çabalar ilk elde kolaylaþtýrýlabilir. Genel geriatrik sendromlarýn düzenli olarak taranmasý; bir hastalýðýn tedavisiz kalmasý ve zamanla kötüleþmesi olasýlýðýný azaltmaya yardýmcý olabilir. Tarama sonuçlarý ayný zamanda iþlevsel yetersizliklerde düzelmelere yol açabilecek týbbi ya da yaþam biçimi giriþimlerini saðlayabilir. Böylesi bir ilerleme, hafif düzelmelerin bile yaþlý hasta ve ailelerine olumlu etkileri olduðundan,önemlidir. Bu makale geriatrik hastanýn ilk deðerlendirmesini kolaylaþtýrmak için hazýrlanmýþ bir dizi kolay uygulanabilir ofis bazlý tarama testinin nasýl kullanýlacaðýný aktarmaktadýr. Bu taramalar fiziksel ve biliþsel Tablo 1. Geriatrik iþlevsel deðerlendirme için DEEP-IN kýsaltmalarý D Deliryum, demans, depresyon, ilaçlar (drugs) E Gözler (eyes)-görme bozukluðu E Kulaklar (ears)-iþitme bozukluðu P Fiziksel güç ve düþmeler (Physical Performance and "phalls" -falls-) I Ýnkontinans N Beslenme (nutrition) Geriatrics için Fredrick T. Sherman MD, MSc tarafýndan hazýrlanmýþtýr. durumu yýpratan, baðýmsýzlýk ve yaþam niteliðini düþüren durumlarý hýzlýca tanýmlayabilirler. Deep-In DEEP-IN (Tablo 1) kýsaltmasý doktorun narin ya da yüksek kýrýlganlýk riski olan yaþlý hastalarý hýzla tanýmlamasýna yardýmcý olabilir. DEEP- IN'in kapsadýðý rahatsýzlýklar tipik olarak yaþlý hastalarda gözlenen týbbi durum ve sendromlara kadar uzanmaktadýr ve deliryum, demans, depresyon, çoklu ilaç kullanýmýnýn yan etkileri, görme ve iþitme bozukluklarý, genel fiziksel güçte azalma, inkontinans ve malnütrisyonu içermektedir. Kýsaltmanýn önerdiði taramalar taný koydurucu deðildir; ancak sonuçlarý hangi hasta grubunun ileri test ya da deðerlendirmeden yarar görebileceðini gösterebilmektedir. Kýsaltmadaki "D" deliryum, demans, depresyon ve ilaçlarý (drugs) temsil etmektedir. Sonraki kýsaltmalar göz ve kulaklar için EE, fiziksel güç için "P", inkontinans için I ve beslenme için N dir. Deliryum Yaþlý bir eriþkinde kuþkulu deliryum için temel kural; mental durumdaki herhangi bir deðiþikliðin tersi kanýtlanýncaya dek deliryum olarak deðerlendirilmesidir. Söz konusu atak hasta acil servis, hastane, bakýmevi ya da yardýmlý yaþama ortamlarýnda iken geçiriliyorsa bu kural özellikle doðrudur. Konfüzyon Deðerlendirme Yöntemi; ilk iki ölçütü ve sonraki iki ölçütten birini taþýyan hastada deliryumun varlýðýný tanýmlamada kullanýlabilir. - Ani baþlangýç ve dalgalý gidiþ (Mental durumda ani bir deðiþiklik kanýtý var mý, ve davranýþ gelip gidiyor mu?) - Yoðunlaþamama (Hastanýn dikkatini odaklama güçlüðü var mý? Hasta kolayca þaþýrýyor ya da söyleneni izlemekte güçlük çekiyor mu?) - Düzensiz düþünme (Hastanýn konuþmasý kopuk kopuk ya da konu dýþý, ya da bir konudan diðerine kayýyor mu?) - Bilinç düzeyi deðiþikliði (Normal bir hasta uyanýk olmalýdýr; bilinçlilik düzeyinde herhangi baþka bir deðerlendirme, örneðin letarji, stupor ya da aþýrý uyanýklýk anormaldir.) *Çeviri: Fredrick T. Sherman, MD, MScGeriatrics, August 2001, 56; **Tbc. Uzm.; Göðüs Hastalýklarý SHÇEK Ýzmir Huzurevi Kurum Hekimi, Ýzmir 2004 cilt 13 sayý 9 344
2 Alkol yoksunluk sendromu yaþayanlarý da kapsamak üzere, deliryumu olan daha genç kiþiler tipik olarak aþýrý hareketli ve uyanýk bir tablo gösterirler. Oysa daha yaþlý kiþilerde deliryum "sessiz" olma eðilimindedir. Bu durum, letarji ve uyarýlara yanýt güçlüðü ile belirlenir, hastalar daha az hareketli ve daha az uyanýktýrlar. Nedenler; ilaçlar, elektrolit denge bozukluðu; akciðer, karaciðer, kalp ve böbrek hastalýðý gibi organa özgü hastalýklar; pnömoni, safra kesesi sepsisi ve üriner sistem enfeksiyonu gibi genel enfeksiyonlar ve aðrýyý içermektedir. Kalýcý Etkiler: Çoðu hekim deliryum ataðýnýn geri dönüþümlü olduðunu sanýr, oysa veriler tersini düþündürmektedir. Önemli bir çalýþma; toplum ya da uzun süreli bakým birimerinden gelerek hastaneye yatýrýlmýþ 325 deliryumlu yaþlý hastanýn sonuçlarýný incelemiþtir. Araþtýrmacýlar; DSM III ölçütleri kullanarak, deliryum belirtilerinin tam düzelmesini; hastane çýkýþýndan %4,3 ay sonra %20 ve altý ay sonra %17 olguda saptamýþlardýr. Deliryum olmayanlarda ortalama yedi gün olan hastane yatýþ süresi, deliryumu olan hastalarda 19 gün bulunmuþtur. Sonuç olarak deliryumlu yaþlý hastalarýn bakým evlerine yerleþtirilme riski yedi kat fazla gözlenmiþtir. Bu nedenle doktorlar için deliryumlu bir hastanýn ailesine danýþmanlýk yaparken olasý sonuçlarýn açýkça ve gerçekçi olarak tartýþýlmasý önemlidir. Deliryumun tam olarak çözülmesi çoðunlukla aðýr iþleyen bir süreçtir; kimi olgularda aylar, hatta yýllarý alabilir. Demans Folstein'in Mini Mental Durum Muayenesi (MMSE) demans kuþkusu olan hastalarýn deðerlendirmesine yardýmcý olmak üzere yaygýn olarak kullanýlmaktadýr, ancak uygulanmasý zaman yitirtebilmekte ve düþük eðitimli hastalarda yorum güçlüklerine neden olmaktadýr. Buna bir seçenek ; uygulamasý kolay, pahalý olmayan ve daha iyi muayeneye olanak tanýyarak hekimin hastalarýný hýzlýca tanýmlamasýna izin veren etkili bir tarama olabilir. Bu amaçla kullanýlabilen birçok araç olmasýna karþýn;aþaðýda tartýþýlan beþi; yakýn bellek, sözel akýcýlýk ve yorum yeteneklerini deðerlendirmektedir. Bunlar belirgin olaný olmayan hastadan ayýrma hedefine ulaþmaktadýrlar. Bu tarama sonuçlarýndan birinin sonuçlarý demans kuþkularýný artýrýyorsa, MMSE yapýlmalýdýr. Üç Cisim Anýmsama: Bu testi yapmak için hastaya üç nesne ismi (örneðin top, bayrak ve aðaç) söyleyeceðinizi ve bir dakika sonra aktarmak üzere kendisinden anýmsamasýný isteyeceðinizi söyleyin. Üç cismin de anýmsanmasý demans olasýlýðýnýn düþük olduðunu düþündürtür, oysa bir ya da ikisinin anýmsanmasý demans olasýlýðýnda ýlýmlý bir artýþ ile iliþkilidir. Hayvan Adlandýrma Testi: Bu tarama; anlamsal belleðe ulaþma ve sözel akýcýlýkta yetersizliði ölçmede kullanýlmaktadýr. Hastadan bir dakika içinde sayabildiði kadar çok sayýda hayvan ismi saymasýný isteyin. Alzheimer'lý hastanýn tipik yanýtý þöyle olacaktýr: k pek, kedi, inek (uzun bir ara) köpek Hastanýn dikkati bundan sonra daðýlacak ve odaðýný yitirecektir. Demansý olmayan yaþlý kiþiler genellikle bir dakika içinde 18 farklý hayvan ismi sayabilirler. Bu sayýnýn 12'den daha az olmasý anormaldir ve 23'ten düþük bir MMSE puanýna iþaret eder. Hayvan sayma test puaný hastanýn yaþý ve eðitim düzeyine baðlý olarak deðiþebilirse de; 18 ve 12 normal ve anormal sonuçlar için genellikle iyi kesme noktalarýdýr. Saat Tamamlama Testi: Bu test erken devre Alzheimer Hastalýðý'nda sýklýkla azalan baskýn olmayan pariyetal lob iþlevini deðerlendirmektedir. Testi yapmak için çizgisiz beyaz bir kaðýda yaklaþýk 7,5 cm çapýnda bir daire çizin, sonra hastadan sonucun standart bir saat görünümünü andýrmasý için daireye 1'den 12'ye kadar rakamlarý yazmasýný isteyin. Demanslý hastalar rakamlarý anlamsýz biçimde bir araya toplama, genellikle çoðunu dairenin sað yarýmýna yerleþtirme eðilimindedirler. Testin puanlanmasýnda en doðru yol, hasta onu tamamladýktan sonra saat yüzünü çeyrek dairelere bölmektir (Þekil 1). Tam yapýlmýþ bir testte her bir çeyrek 3 numara içerecektir (12'den 2'ye, 3'ten 5'e vb). Hastanýn ilk üç çeyrekte yazdýklarý 0 (normal) ya da bir (anormal) olarak puanlanmýþtýr. Demans için en duyarlý gösterge olan dördüncü çeyrek (9dan 12'ye kadar) 0 (normal) ve dört (anormal) olarak puanlanmýþtýr. Dört çeyreðin puanlarýný toplayýn (azami 7): dört ya da üstü sonuç demans varlýðýnýn iyi bir göstergesidir. Yüksek puanlar belirleyici olduðundan dördüncü çeyreðin tek baþýna puaný sýklýkla taný koydurucudur cilt 13 sayý 9 345
3 Þekil 1. Saat tamamlama testi sonuçlarýnýn geçerliliði, Kýsa Blessed Testi gibi standart mental durum testleriyle karþýlaþtýrýldýðý bir çalýþmada ortaya konulmuþtur. Araþtýrmacýlar, yaþlarý arasýndaki (ort. 76) kýrký demanslý olan 76 ayaktan izlenen hastanýn saat çizim test sonuçlarýný geriye dönük olarak gözden geçirdiler. Araþtýrmacýlar saat tamamlama testinin %87 duyarlýlýk ve %82 özgüllük ile demans tanýmlamasýnda güvenilir bir test olduðu sonucuna vardýlar. Ancak, testin demans þiddeti için uygun bir gösterge olamayacaðýný da ortaya çýkardýlar. Puaný altý olan bir hastanýn, puaný dört olan hastadan biliþsel olarak daha kötü durumda olduðu söylenemez. Kesikli çizgiler doðru olarak tamamlanmýþ bir saatin 12'sini en iyi temsil eden rakama dayanarak saatin dört eþit çeyreðe bölünmesini temsil etmektedir. Çeyrek yanlýþ puanlarý her saatin yan tarafýndadýr. Sað alt köþedeki saatin gösterdiði gibi, doðru saat numaralarýnýn yazýlmasýndansa rakamlarýn yerleþtirilmesi testin odak noktasýdýr. Dört IADL (Gündelik Yaþamda Enstrümental Etkinlik) Puaný: Halen tanýmlanmýþ yedi adet (instrumental activities of daily living) "gündelik yaþamda enstrümental etkinlik" (IADL) olmasýna karþýn, dört IADL puaný aþaðýdaki dört ölçüme dayanmaktadýr; - Para yönetimi, - Tedavi yönetimi, - Telefon kullanýmý - Seyahat Hastanýz fiziksel olarak bunlarý yapabiliyor, ancak yardýma gereksinimi varsa, bir demans geliþiminden kuþkulanýlmalýdýr. Hastanýn bir yakýnýna ya da arkadaþýna, hastanýn bu konularda yardým gereksinimi olup olmadýðýnýn sorulmasý, testin uygulanmasý için yeterlidir. Hafif biliþsel bozukluðu olan hastanýn, sýklýkla yetersizliðinin derecesinin farkýnda olmamasý ve herhangi bir iþlevsel bozukluðunu reddetmesi nedeniyle, sorunun birincil bakým verene yöneltilmesi önemlidir. Toplum bakýmýndaki yaþlý bir kiþide bozulmuþ IADL ne kadar çoksa, bir yýl içinde demans geliþme olasýlýðý o kadar fazladýr. Yedi Dakika Bataryasý: Yedi Dakika Nörokognitif Batarya (ayný zamanda yedi dakika taramasý) zaman ve tarih uyumluluðu, bellek, görsel-uzamsal yetiler ve sözel akýcýlýða odaklanmýþ dört soru setini içermektedir. Dört testin üçü "üç cisim hatýrlama", "hayvan ismi testi" ve yukarýda tanýmlanmýþ olan saat tamamlama testinin benzerleridir. Yedi dakika taramasý klinik açýdan çekicidir çünkü; - Yaklaþýk yedi dakika 40 saniyede yapýlýr ve puanlanýr (tarama adýný buradan alýr), Eðitimli bir yardýmcý tarafýndan ayaktan hastalarda uygulanabilir, - Alzheimer hastalýðýný saptamada %92 duyarlýlýk ve %96 özgüllüðe sahiptir. (Daha fazla bilgi için sitesini ziyaret edin) Depresyon Yaþlý eriþkinlerde depresyon orta yaþ ya da genç nüfustakinden çok daha yaygýn deðildir, ancak çok daha yýkýcý olabilmektedir. Canýna kýyma yaþlý kiþilerin depresyonunun en uç sonucudur. Cana kýyma niyetini açýklayan yaþlý erkek, kendine zarar verme eylemini gerçekleþtirmek için en fazla riski taþýmaktadýr. Canýna kýymaya kalkýþan yaþlý kadýn hastalar, saldýrgan ölçülerde þiddet kullanma eðilimindedirler. Bu nedenle, niyetin dile getirilmesi önemsenmelidir. Depresyon taramasý þu basit soru ile baþlamalýdýr; "Kendinizi sýklýkla üzgün ya da çökkün hissediyor musunuz?". Bu sorunun duyarlýk ve özgüllüðü sýrasýyla %85 ve %65'tir, bu göreceli olarak duyarlý ancak özgül olmayan bir sorudur. Hasta olumlu yanýtlarsa daha ileri tarama, beþ maddelik Geriatrik Depresyon Ölçeði (Tablo2) kullanýlarak yapýlabilir cilt 13 sayý 9 346
4 Tablo 2. Beþ maddelik geriatrik depresyon ölçeði 1- Temel olarak yaþamdan zevk alýyor musunuz? 2- Sýk sýk canýnýz sýkýlýr mý? 3- Sýklýkla kendinizi çaresiz hissettiðiniz olur mu? 4- Dýþarý çýkýp yeni þeyler yapmaktansa evde kalmayý mý seçersiniz? 5- Þu sýralar kendinizi hayli deðersiz-iþe yaramaz- hissediyor musunuz? Depresyon taramasýnda 2, 3, 4 ve 5. sorulara pozitif yanýtlar, "evet" ve 1. soru için "hayýr" dýr. 0 ya da 1 pozitif yanýt puaný, hastanýn depresif olmadýðýný düþündürtür, 2 ya da fazla puan olasý depresyonu gösterir. Duyarlýlýk %97, özgüllük %89, pozitif saptama deðeri %85, negatif saptama deðeri %97'dir. (Kaynak: Hoyl MT, Alessi CA, Harker JO ve ark.'nýn izniyle; Geriatrik Depresyon Ölçeðinin beþ maddelik versiyonunun geliþtirilmesi ve uygulanmasý. J Am Geriatr Soc 1999,47(7);873-8 ) Her testin sonucu pozitif ise, birinci basamak doktoru (uyku ve dikkat bozukluklarý dahil) nörovejetatif belirtileri deðerlendiren tam bir muayene yapmalýdýr. Antidepresan tedavi ve psikoterapi baþlatýlabilir. Antidepresanlarýn baþarýsýzlýðý ya da canýna kýyma düþüncelerinin dile getirilmesi psikiyatriste sevki kesinleþtirmelidir. Ýlaçlar Dört adetten fazla reçeteli ilaç kullanan herhangi bir yaþlý hastada artmýþ bir düþme riski bulunmaktadýr. Belli grup ilaçlar diðerlerine göre daha fazla düþme riski göstermektedirler, "anti" ajanlardan (antipsikotik, antidepresan ve antihipertansifler) herhangi biri bu gruba girer. Uzun etkili benzodiazepinler yaþlý yetiþkinlerde biliþsel bozukluk ve düþmelerle iliþkilidir. Reçetesiz satýlan ilaçlar ve alternatif ya da tamamlayýcý ilaçlar da reçete ile verilen ilaçlarla birlikte kullanýldýklarýnda etkileþim riskleri göstermektedirler. Bu nedenle her zaman hastaya reçetesiz ilaç kullanýp kullanmadýðý sorulmalýdýr. Kulaklar (Ýþitme Bozukluklarý) Herhangi bir iþitme testinden önce hastanýn dýþ kulak yolunu týkanýklýklar bakýmýndan kontrol edin ve aþýrý kir varsa çýkartýn. Bazen tek baþýna kirin çýkartýlmasý bile iþitme sorununu düzeltebilir. Ýþitme testinde kötü puan alan hastalar odiyoloða sevk edilmelidir. Fýsýltý Testi Odiyoskop iþitme bozukluðu için en etkili tarama aracýdýr, fakat ekonomik ve eþit etkinlikteki bir seçenek fýsýltý testi dir. Bu tarama için doðrudan hastanýn önünde ve birkaç adým ilerde durun (hem hasta, hem hekim oturuyor ya da ayakta olmalýdýr). Bazý sayýlarý fýsýldayacaðýnýzý açýklayýn; sonra hastadan gözlerini kapatmasýný isteyin. Hastanýn cm uzaðýnda, (hacmi standardize etmek için) nefesinizi dýþarý verin ve bir saniye ara ile rasgele dört sayý fýsýldayýn. Hastadan fýsýldadýðýnýz tüm sayýlarý yinelemesini isteyin. En azýndan iki sayýyý iþitemeyen hasta testte baþarýsýzdýr, ki duyarlýlýk % ve özgüllük %80-90'dýr. Odiyoskop: Odiyoskop yaklaþýk 40dB'de dört yüksek frekans tonu (500, 1000, 2000 ve 4000 Hz) vermektedir ya da 2000 Hz'i bir ya da iki kulaðýnda ayýrt edemeyen hastanýn iþitme bozukluðu olduðu düþünülebilir. Odiyoskop testinin duyarlýlýk ve özgüllüðü %94 ve %72'dir ve kabaca fýsýltý testine karþýlýk gelir. Gözler (Görme bozukluðu) Görme bozukluðunu taramada ilk adým hastaya "görmeniz nedeniyle araç sürme, TV izleme, okuma ya da bir baþka günlük etkinliði gerçekleþtirmekte güçlük çekiyor musunuz" sorusunu sormaktýr. Hastanýn yanýtý "hayýr" olsa bile bu deðerlendirmeyi doðrulamak için her bir gözü küçük Snellen göz kartý ile test edin. Gözlük ya da kontakt lens kullanan hastalar test sýrasýnda bunlarý takmalýdýr. Muayene için Snellen kartýný hastadan 35 cm uzaklýða kaldýrýn. 40'da 20'nin altýnda bir puan ileri görme testi gereksinimini gösterir. Fiziksel Güç/Ýþ Fiziksel güç ve biliþsel iþlev yakýndan baðlantýlýdýr. Fiziksel güçün düþüklüðü sýklýkla kötü biliþsel durum ve gündelik yaþam etkinliklerinde yetersizliði yansýtýr. Gücü test etmek hastanýzýn yakýnlarda baðýmsýz yaþamakta bir yetersizlikle yüz yüze olup olmadýðýný saptayabilir. Aþaðýda özetlenen kolay uygulanabilir testler yinelenebilir ve derecelendirilebilir, hasta ve bakým verenlerin fiziksel güç deðerlendirmeleri arasýndaki farklarý doðrular ya da çürütebilir, ve hastanýn baðýmsýz iþ görme kaybý için yüksek riski tanýmlamaya yardýmcý olabilir. Bu testler özgül tarama; elle/parmak sayma, hýzlý yürüme ve sandalyeden kalkma testi ve düþme riskini deðerlendirmek için "kalk ve git" testlerini içerir. Elle Para Sayma: Elle para sayma; el, görsel ve biliþsel yeteneðini ölçer. Kaðýt ve çeþitli metal bozuk para çantasýna gereksiniminiz olacaktýr. Hastayý 2004 cilt 13 sayý 9 347
5 çantayý açmaya, tüm parayý dýþarý çýkartmaya, saymaya ve toplamý söylemeye yönlendirin. Hasta yanlýþ bir sonuç verirse, alýþtýrmayý yineleyin. Hastanýn parayý doðru saymasý için gereken deneme sayýsýný not edin. Üç baþarýsýz giriþimden sonra ya da doðru yanýta ulaþýlamayan beþ dakikadan sonra teste son verin. Genelde; bu iþi 45 sn içinde yapan hastalar, gündelik yaþam iþlevlerindeki durumlarýný yaklaþýk bir yýl koruyacaklardýr; oysa 70 sn'den fazla süre harcayanlar bir yýl içinde bir ya da daha fazla gündelik yaþam iþlevini yitirme riski ile karþý karþýyadýrlar. Bu taramanýn %83 duyarlýlýk ve %75 özgüllüðü vardýr. Hýzlý Yürüyüþ: Bu test için engelsiz 10 adým yürünebilecek bir muayene yeri ya da koridor gerekmektedir. Zaman tutarken hastadan olabildiðince hýzlý 10 adým yürümesini, geri dönmesini ve yürümesini isteyin. Baston ya da diðer yardýmcý araçlardan birini kullanan hastalar test sýrasýnda bunlarý da kullanmalýdýr. 10 saniyede testi tamamlayanlarýn en azýndan bir yýllýðýna gündelik yaþam etkinlikleri durumunun böyle kalmasý olasýdýr. Sandalyeden Kalkma: Bu taramada ilk adým niteliksel sandalye kalkýþýdýr. Test, hastanýn oturtulup ellerini karnýna koymasý ile baþlar. Sonra hastadan kalkmasý istenir. Yardým için ellerini kullanmadan kalkan hasta testi geçer. Bu testi yapamayan hastada, eðer giriþim baþlatýlmamýþsa, bir yýl içinde bir gündelik yaþam iþlev yetersizliði geliþme olasýlýðý %40'týr. Ýlk testi geçen hastalar için; ikinci adým niceliksel sandalye kalkma testidir. Hastadan (ellerini kullanmadan) üç defa ayaða kalkmasýný ve oturmasýný isteyin. Gündelik Yaþam Ýþlevi baþarýsýna karar vermek için kesme noktasý 10 saniyedir. Hýzlý yürüme ve sandalye kalkma testlerinin ikisini de geçen hastalarýn sonraki yýl boyunca gündelik yaþam iþlevi baþarýsýný sürdürme olasýlýðý %96'dýr. Düþmeler: Düþme testinin ilk aþamasý hastaya herhangi bir düþme öyküsünün sorulmasýný içerir. Yakýn zamanda bir düþme bildiren hastaya denge ve yürüme deðerlendirmesi yapýlmalýdýr. Hastada düþme öyküsü yoksa iki yetkinlik testinden biri uygulanabilir. Herhangi birinin sonucu pozitif ise hastada artmýþ düþme riski vardýr. "Kalk ve git" testinde hasta sandalyeden kalkar, 10 adým yürür, geri döner, sandalyeye geri yürür ve yeniden oturur. Bu iþin tamamlanmasý 20 sn'den uzun sürerse hastada artmýþ düþme riski vardýr. Statik (ayakta duruþ) denge için test düþme riskini gösterebilir. Hekim her birini gösterdikten sonra, hastadan gözleri açýk olarak üç duruþu almasý istenir; yan yana duruþ (ayaklar paralel); yarý tandem duruþu ( ayaklar paralel, fakat biri yarým adým önde) ve tandem duruþu (bir ayak doðrudan diðerinin önünde). Belirgin sallanma-yalpalama olmaksýzýn 10 saniyeden fazla bu duruþlarý sürdüremeyen hastalarda artmýþ düþme riski vardýr. Enkontinans Enkontinans taramasý iki temel soruyu içerir: "geçen yýl içinde hiç idrarýnýzý kaçýrýp altýnýzý ýslattýnýz mý? Eðer öyleyse en az 6 ayrý gün altýnýza kaçýrma oldu mu?" Bu sorularýn ikisine de verilecek evet yanýtý, hastanýn yüksek olasýlýkla inkontinanslý olduðunu ve bu olasýlýðýn ürolojik deðerlendirmede ortaya konulacaðýný göstermektedir. Bu sorgulamalarý yaparken dikkatli olun, çünkü genelde hastalar inkontinans hakkýnda bilgi vermekte isteksizdirler. Beslenme Malnutrisyon için tarama testi tek sorudan oluþur: "Bunun için özel çaba harcamadýðýnýz halde son altý ay içinde beþ kilo zayýfladýnýz mý?" Evet yanýtý veren bir hastada artmýþ ölüm riski bulunmaktadýr. Malnutrisyonun diðer göstergeleri; - Vücut aðýrlýðýnýn 50 kg'nin altýnda olmasý - VKÝ'nin 22'nin altýnda olmasý Yaklaþýk olarak tüm tehlikeli kilo kaybý olgularýnýn %75'i hastalýk ile baðlantýlýyken; kalanlar yiyecek bulmada güçlük, çiðneme ya da yutma sorunlarý ve kötü aðýz hijyeni ile iliþkilidir. Sonuç Deliryum, demans, depresyon, polifarmasi, iþitme ve görme bozulmasý, fiziksel güç kaybý, enkontinans ve malnütrisyon; yaþlý hastanýn ilk deðerlendirmesinin anahtar noktalarýdýr. Yaþlýnýn gündelik yaþam iþlevlerini ne kadar iyi yapabildiði, inceleme odasý koþullarýnda kullanýlabilecek tarama araçlarý ile hýzlý ve etkili olarak ölçülmelidir. DEEP-IN kýsaltmasýnýn anýmsanmasý kolaydýr. Hastanýn ilk deðerlendirmesine DEEP-IN'in eklenmesi rutin gözden geçirmede atlanabilecek sorunlarýn tanýmlanmasýna yardým edebilir cilt 13 sayý 9 348
17a EK 17-A ÖYKÜ KONTROL LÝSTESÝ. ² Rahim Ýçi Araçlar - Ek 17-A²
EK 17-A RÝA ÝÇÝN DEÐERLENDÝRME KONTROL LÝSTESÝ ÖYKÜ KONTROL LÝSTESÝ Hizmet verenin sorularý: Hizmet alana aþaðýdaki sorularý sorun: Hizmet veren için kurallar: Eðer yanýtlar evet sütununda ise aþaðýdaki
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
4 puanlýk sorular 1. Küçük bir salyangoz, 10m yüksekliðinde bir telefon direðine týrmanmaktadýr. Gündüzleri 3m týrmanabilmekte ama geceleri 1m geri kaymaktadýr. Salyangozun direðin tepesine týrmanmasý
DetaylıLarson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi,
5 Prof. Dr. Semih KESKÝL Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi, yaþlýlarýn acil hastalýklarý diye bir durum yoktur. Bizimde burada söz konusu edeceðimiz yaþlýlar arasýndaki acil týbbi durumlardýr.
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2015
3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki þekillerden hangisi bu dört þeklin hepsinde yoktur? A) B) C) D) 2. Yandaki resimde kaç üçgen vardýr? A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 3. Yan taraftaki þekildeki yapboz evin eksik parçasýný
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
Kanguru Matematik Türkiye 07 4 puanlýk sorular. Bir dörtgenin köþegenleri, dörtgeni dört üçgene ayýrmaktadýr. Her üçgenin alaný bir asal sayý ile gösterildiðine göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi bu dörtgenin
Detaylı1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn
4. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM 3. DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn toplamý kaçtýr? A) 83 B) 78 C) 91 D) 87
DetaylıTEST. 8 Ünite Sonu Testi m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 K 25 6 L 30 5 M 20 7
TEST 8 Ünite Sonu Testi 1. 40 m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 2. A noktasýndan harekete baþlayan üç atletten Sema I yolunu, Esra II yolunu, Duygu ise III yolunu kullanarak eþit sürede B noktasýna
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
4 puanlýk sorular 1. Dünyanýn en büyük dairesel pizzasý 128 parçaya bölünecektir. Her bir kesim tam bir çap olacaðýna göre kaç tane kesim yapmak gerekmektedir? A) 7 B) 64 C) 127 D) 128 E) 256 2. Ali'nin
DetaylıBÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ DERSHANELERÝ Konu Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK SAYI BASAMAKLARI - I TS YGSH YGS 06 Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar
Detaylı17 ÞUBAT kontrol
17 ÞUBAT 2016 5. kontrol 3 puanlýk sorular 1. Ahmet, Beril, Can, Deniz ve Ergün bir çift zar atýyorlar. Ahmet Beril Can Deniz Ergün Attýklarý zarlarýn toplamýna bakýldýðýna göre, en büyük zarý kim atmýþtýr?
DetaylıDepresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi
Depresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi Dr. Sema Ýlhan Akalýn* Dr. Can Cimili**, Dr. Esma Kuzhan*** Giriþ: Depresyon birinci basamakta en yaygýn görülen ruh saðlýðý sorunudur, çok azýnýn ikinci
Detaylı5. 2x 2 4x + 16 ifadesinde kaç terim vardýr? 6. 4y 3 16y + 18 ifadesinin terimlerin katsayýlarý
CEBÝRSEL ÝFADELER ve DENKLEM ÇÖZME Test -. x 4 için x 7 ifadesinin deðeri kaçtýr? A) B) C) 9 D). x 4x ifadesinde kaç terim vardýr? A) B) C) D) 4. 4y y 8 ifadesinin terimlerin katsayýlarý toplamý kaçtýr?.
DetaylıKonular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10
Proje Yönetimi ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23 Araç 1: Araþtýrma sorularý Araç 2: Belirsiz talimatlar Araç 3: Robotlar 28 Örnek
Detaylı3. Tabloya göre aþaðýdaki grafiklerden hangi- si çizilemez?
5. SINIF COÞMY SORULRI 1. 1. BÖLÜM DÝKKT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. Kazan Bardak Tam dolu kazandan 5 bardak su alýndýðýnda kazanýn 'si boþalmaktadýr. 1 12 Kazanýn
DetaylıTÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu
TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu Neden Grip Aşısı Yaptırmalıyız? Grip her yýl görülür ve günlük yaþamý etkiler Her yýl trafik kazalarýndan daha fazla insan grip nedeniyle ölmektedir. Özellikle çocuklar,
DetaylıDENEME Bu testte 40 soru bulunmaktadýr. 2. Bu testteki sorular matematiksel iliþkilerden yararlanma gücünü ölçmeye yöneliktir.
1. Bu testte 40 soru bulunmaktadýr. 2. Bu testteki sorular matematiksel iliþkilerden yararlanma gücünü ölçmeye yöneliktir. 1. a, b, c birbirinden farklý rakamlardýr. 2a + 3b - 4c ifadesinin alabileceði
DetaylıYaþlý hastanýn deðerlendirilmesi aþamasýnda bazý
4 Prof. Dr. Yeþim GÖKÇE-KUTSAL Yýllar bizi bulduklarý gibi býrakmýyorlar Owen Meredith Yaþlý hastanýn deðerlendirilmesi aþamasýnda bazý temel özellikler klinisyen hekimlerce mutlaka önüne alýnmalýdýr.ýleri
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
4 puanlýk sorular 1. þaðýdaki þekilde kenar uzunluklarý 4 ve 6 olan iki eþkenar üçgen ve iç teðet çemberleri görülmektedir. ir uðurböceði üçgenlerin kenarlarý ve çemberlerin üzerinde yürüyebilmektedir.
DetaylıT.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2015
3 puanlýk sorular 1. Aþaðýda verilen iþlemleri sýrayla yapýp, soru iþareti yerine yazýlmasý gereken sayýyý bulunuz. A) 7 B) 8 C) 10 D) 15 2. Erinç'in 10 eþit metal þeridi vardýr. Bu metalleri aþaðýdaki
DetaylıBakým sigortasý - Sizin için bilgiler. Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung. Freie Hansestadt Bremen.
Gesundheitsamt Freie Hansestadt Bremen Sozialmedizinischer Dienst für Erwachsene Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung Yardýma ve bakýma muhtaç duruma
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2015
3 puanlýk sorular 1. Hangi þeklin tam olarak yarýsý karalanmýþtýr? A) B) C) D) 2 Þekilde görüldüðü gibi þemsiyemin üzerinde KANGAROO yazýyor. Aþaðýdakilerden hangisi benim þemsiyenin görüntüsü deðildir?
DetaylıBÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ
IPA Cross-Border Programme CCI No: 2007CB16IPO008 BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ SINIR ÖTESÝ BÖLGEDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLÝ ÝÞLETMELERÝN ORTAK EKO-GÜÇLERÝ PROJESÝ Ref. ¹ 2007CB16IPO008-2011-2-063, Geçerli sözleþme
DetaylıYaþlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen
9 Prof. Dr. Selçuk BÖLÜKBAÞI Yaþlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen deðiþiklikler gibi vücut duruþunda ve yürüyüþünde de deðiþiklikler meydana gelir. Kas-iskelet sistemi vücudun destek ve temelidir.
Detaylıünite doðal sayýsýndaki 1 rakamlarýnýn basamak deðerleri toplamý kaçtýr?
ünite1 TEST 1 Doðal Sayýlar Matematik 4. 10 491 375 doðal sayýsýndaki 1 rakamlarýnýn basamak deðerleri toplamý kaçtýr? 1. Ýki milyon yüz üç bin beþ yüz bir biçiminde okunan doðal sayý aþaðýdakilerden A.
Detaylı3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM
7. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? 2 1 1 2 A) B) C) D) 3 2 3
DetaylıAile Hekimliðinde Genogram
Aile Hekimliðinde Genogram Prof. Dr. Ýsmail Hamdi KARA, Düzce Üniversitesi Týp Fakültesi Aile Hekimliði AD, Düzce Aile Hekimliði Dersleri - 02.06.2010 15:30 1 I. Tanýmlar Hastalarý yalnýz bir birey olarak
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2015
3 puanlýk sorular 1. Ayla 1997 ve kardeþi Cemile 2001 yýlýnda doðmuþtur. Bu iki kýz kardeþin yaþlarý farký için aþaðýdakilerden hangisi her zaman doðrudur? A) 4 yýldan azdýr B) en az 4 yýldýr C) tam 4
Detaylıdüþürücü kullanmamak c-duruma uygun ilaç kullanmamak Ateþ Durumunda Mutlaka Hekime Götürülmesi Gereken Haller:
Ayna-Gazetesi-renksiz-11-06.qxp 26.10.2006 23:39 Seite 2 Çocuklarda Ateþ Deðerli Ayna okuyucularý, bundan böyle bu sayfada sizleri saðlýk konusunda bilgilendireceðim. Atalarýmýz ne demiþti: olmaya devlet
DetaylıA A A A) 2159 B) 2519 C) 2520 D) 5039 E) 10!-1 A)4 B)5 C)6 D)7 E)8. 4. x 1. ,...,x 10. , x 2. , x 3. sýfýrdan farklý reel sayýlar olmak üzere,
., 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 0 sayýlarý ile bölündüðünde sýrasýyla,, 3, 4, 5, 6, 7, 8, ve 9 kalanlarýný veren en küçük tamsayý aþaðýdakilerden hangisidir? A) 59 B) 59 C) 50 D) 5039 E) 0!- 3. Yasin, annesinin
DetaylıEÞÝTSÝZLÝKLER. I. ve II. Dereceden Bir Bilinmeyenli Eþitsizlik. Polinomlarýn Çarpýmý ve Bölümü Bulunan Eþitsizlik
l l l EÞÝTSÝZLÝKLER I. ve II. Dereceden Bir Bilinmeyenli Eþitsizlik Polinomlarýn Çarpýmý ve Bölümü Bulunan Eþitsizlik Çift ve Tek Katlý Kök, Üslü ve Mutlak Deðerlik Eþitsizlik l Alýþtýrma 1 l Eþitsizlik
DetaylıAlzheimer Hastalarý. P r o f. D r. Ý s m a i l T u f a n
Alzheimer Hastalarý D u r u m - Ö n g ö r ü - Ö n e r i P r o f. D r. Ý s m a i l T u f a n Alzheimer hastalarý örneðinde bakýma muhtaçlýk sorunu ele alýnacak, gelecek üzerine öngörüler ortaya konulacak
DetaylıTEMEL KAVRAMLAR TEST / 1
TEMEL KAVRAMLAR TEST / 1 1. Aþaðýdakilerden kaç tanesi rakam deðildir? I. 0 II. 4 III. 9 IV. 11 V. 17 5. Aþaðýdakilerden hangisi birbirinden farklý iki rakamýn toplamý olarak ifade edilemez? A) 1 B) 4
Detaylı014-015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ORTAOKULLAR ARASI "7. AKIL OYUNLARI ÞAMPÝYONASI" Ýstanbul Ýli Ortaokullar Arasý 7. Akýl Oyunlarý Þampiyonasý, 18 Nisan 015 tarihinde Özel Sancaktepe Bilfen Ortaokulu
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
3 puanlýk sorular 20 17 1. =? 2 + 0 + 1 + 7 A) 3,4 B) 17 C) 34 D) 201,7 E) 340 2. Berk tren yolu modeliyle oynamayý çok sever. Yaptýðý tren yolu modelinde, bazý nesneleri 1:87 oranýnda küçülterek oluþturmuþtur.
DetaylıKOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için
NEDEN KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için SAP Business One çözümünü seçmelerinin nedeni 011 SAP AG. Tüm haklarý saklýdýr. SAP Business One müþterileri SAP'ye olan güvenlerini gösteriyor.000+
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
4 puanlýk sorular 1. Bir dik ikizkenar ABC üçgeni, BC = AB = birim olacak þekilde veriliyor. Üçgenin C köþesini merkez kabul ederek çizilen ve yarýçapý birim olan bir yay, hipotenüsü D noktasýnda, üçgenin
DetaylıÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum
ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar
DetaylıBÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK TS YGSH YGS 04 DERSHANELERÝ Konu TEMEL KAVRAMLAR - III Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar
DetaylıBrain Q RSC/2 Termostat
Brain Q RSC/2 Termostat Kullaným Kýlavuzu . Kod No: A.2.3.15 Kitap Baský Tarihi: 071206 Revizyon No: 071206 Brain Q RSC/2 Termostat 06 Kullaným Kýlavuzu . Ýçindekiler Kontrol Seviyesi Gösterge ve Çalýþtýrma
Detaylı4. 5. x x = 200!
8. SINIF COÞMY SORULRI 1. ÖLÜM 3. DÝKKT! u bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 1. adým (2) 2. adým (4) 1. x bir tam sayý ve 4 3 x 1 7 5 x eþitsizliðinin doðru olmasý için x yerine
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2018
3 puanlýk sorular 1. Leyla nýn 10 tane lastik mührü vardýr. Her mührün üzerinde 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 rakamlarýndan biri yazýlýdýr. Kanguru sýnavýnýn tarihini þekilde görüldüðü gibi yazan Leyla,
DetaylıKULLANIM KLAVUZU EFE KULUÇKA MAKINELERI KULLANMA TALIMATI
Ambalaj içinde bulunanlar: Köpük korumasý Kuluçka makinesi Güç kablosu Talimat kitapçýðý Açýklama: 1. Ýlk önce makineyi test ediniz. 2. Sýcaklýk ayarýný yapýnýz. 3. Sýcaklýk alarm parametre ayarlarý (AL
DetaylıGERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM
GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma
Detaylıünite1 Sosyal Bilgiler
ünite1 Sosyal Bilgiler Ýletiþim ve Ýnsan Ýliþkileri TEST 1 3. Ünlü bir sanatçýnýn gazetede yayýnlanan fotoðrafýnda evinin içi görüntülenmiþ haberi olmadan eþinin ve çocuklarýnýn resimleri çekilmiþtir.
DetaylıTürkiye: Gelecek Nesiller için Fýrsatlarýn Çoðaltýlmasý 11. Çocuk Geliþimi ve Çocuklarýn Karþýlaþtýðý Riskler Eþitsizliðin nesiller arasý geçiþinin bugün Türkiye nin en genç neslini ciddi ölçüde etkilediði
DetaylıBÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK - I
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ DERSHANELERÝ Konu Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK - I SAYI BASAMAKLARI - II MF TM YGS LYS1 05 Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra
DetaylıSpor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý
Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði, üyeler arasýndaki haberleþme aðýný daha etkin hale getirmek için, akademik çalýþmalar yürüten bilim insaný, antrenör, öðretmen, öðrenci ve ilgili
DetaylıDemans hastalýðýna baðlý biliþsel veya
Demansýn Psikolojik Deðerlendirmesi Prof. Dr. Birsen CEYHUN* Demans hastalýðýna baðlý biliþsel veya davranýþsal sorunlarý olan yaþlý hastalarý diðer nörolojik durumlardan veya bir psikiyatrik bozukluktan
Detaylı2014-2015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ORTAOKULLAR ARASI "4. AKIL OYUNLARI TURNUVASI" Ýstanbul Ýli Ortaokullar Arasý 4. Akýl Oyunlarý Turnuvasý, 21 Þubat 2015 tarihinde Özel Sancaktepe Okyanus Koleji
DetaylıBÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ DERSHANELERÝ Konu ÝÞLEM YETENEÐÝ Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK TS YGSH YGS 01 Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar çalýþýlmalýdýr.
Detaylı2014 2015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ÝLKOKULLAR ARASI 2. Zeka Oyunlarý Turnuvasý 7 Mart Silence Ýstanbul Hotel TURNUVA PROGRAMI 09.30-10.00 10.00-10.45 11.00-11.22 11.35-11.58 12.10-12.34 12.50-13.15
DetaylıÖrnek: 7. Örnek: 11. Örnek: 8. Örnek: 12. Örnek: 9. Örnek: 13. Örnek: 10 BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ.
BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK TS YGSH YGS 11 DERSHANELERÝ Konu BÖLME VE BÖLÜNEBÝLME - II Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar
DetaylıSon yýllarda teknolojinin ve yaþam kalitesinin
Yaþlýlýk Çaðý Depresyonlarý Yrd. Doç. Dr. Lut TAMAM*, Dr. Seva ÖNER* Son yýllarda teknolojinin ve yaþam kalitesinin geliþimine koþut olarak ortalama insan ömrü uzamaktadýr. Bunun sonucunda yaþlý olarak
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2018
3 puanlýk sorular 1. Ailemdeki her çocuðun en az iki erkek kardeþi ve en az bir kýz kardeþi vardýr. Buna göre ailemdeki çocuk sayýsý en az kaç olabilir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 2. Þekildeki halkalarýn
DetaylıGeometriye Y olculuk. E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme E E E E E. Çevremizdeki Geometri. Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim
Matematik 1. Fasikül ÜNÝTE 1 Geometriye Yolculuk ... ÜNÝTE 1 Geometriye Y olculuk Çevremizdeki Geometri E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim E E E E E Üçgenler
Detaylı1. BÖLÜM. 4. Bilgi: Bir üçgende, iki kenarýn uzunluklarý toplamý üçüncü kenardan büyük, farký ise üçüncü kenardan küçüktür.
8. SINIF COÞMY SORULRI 1. ÖLÜM DÝKKT! u bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 3. 1. 1 1 1 1 1 1 D E F 1 1 1 C 1 ir kenarý 1 birim olan 24 küçük kareden oluþan þekilde alaný 1 birimkareden
DetaylıDOÐAL SAYILAR ve SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESÝ TEST / 1
DOÐAL SAYILAR ve SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESÝ TEST / 1 1. x ve y farklý rakamlar olduðuna göre, x+y toplamý en çok 5. a bir doðal sayý olmak üzere aþaðýdakilerden hangisi a 2 +1 ifadesinin deðeri olamaz? A)
DetaylıBÖLME ve BÖLÜNEBÝLME TEST / 6
BÖLME ve BÖLÜNEBÝLME TEST / 6 1. A sayýsýnýn B ile bölümünden bölüm 4, kalan 3 tür. B sayýsýnýn C ile bölümünden bölüm 6, kalan 5 tir. Buna göre, A sayýsýnýn 12 ile bölümünden kalan A) 7 B) 8 C) 9 D) 10
DetaylıAþaðýdaki tablodaki sayýlarýn deðerlerini bulunuz. Deðeri 0 veya 1 olan sayýlarýn bulunduðu kutularý boyayýnýz. b. ( 3) 4, 3 2, ( 3) 3, ( 3) 0
Tam Sayýlarýn Kuvveti Sýfýr hariç her sayýnýn sýfýrýncý kuvveti e eþittir. n 0 = (n 0) Sýfýrýn (sýfýr hariç) her kuvvetinin deðeri 0 dýr. 0 n = 0 (n 0) Bir sayýnýn birinci kuvveti her zaman kendisine eþittir.
DetaylıNokia HS-2R Radyolu kulaklýk seti Kullaným Kýlavuzu. 9355495 2. baský
Nokia HS-2R Radyolu kulaklýk seti Kullaným Kýlavuzu 9355495 2. baský UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION olarak biz, tamamen kendi sorumluluðumuzda olmak üzere, HS-2R ürününün aþaðýdaki yönetmeliðin ilgili
DetaylıMatematik ve Türkçe Örnek Soru Çözümleri Matematik Testi Örnek Soru Çözümleri 1 Aþaðýdaki saatlerden hangisinin akrep ve yelkovaný bir dar açý oluþturur? ) ) ) ) 11 12 1 11 12 1 11 12 1 10 2 10 2 10 2
DetaylıMotor kademeleri ile otomasyon seviyeleri arasýnda akýllý baðlantý Akýllý Baðlantý Siemens tarafýndan geliþtirilen SIMOCODE-DP iþlemcilerin prozeslerinin hatasýz çalýþmasýný saðlamak için gerekli tüm temel
DetaylıHATIRLAYALIM TAM SAYILAR
HATIRLAYALIM bilgi TAM SAYILAR Sayıların önüne koyulan "+" ve " " işaretleri sayıların yönünü belirtir. Önünde "+" işareti olan tam sayılar "pozitif tam sayılar", önünde " " işareti olan tam sayılar "negatif
DetaylıDemans bir çok biliþsel defektin bir arada bulunmasýna. Demans ve Komorbid Durumlar. Özet
Demans ve Komorbid Durumlar Prof. Dr. Ýlkin ÝÇELLÝ* Özet Demans denildiðinde, aðýrlýk olarak %75 oranýnda Alzheimer tipi demans ile vasküler demans kastedilmektedir. Etiyolojide ilaçlar ve toksinler, kafa
DetaylıRapor edilen iðne batma yaralanmalarýnýn %56 sý güvenlikli ürünler kullanýlarak önlenebilir den fazla patojen bulaþabilir.
Rapor edilen iðne batma yaralanmalarýnýn %56 sý güvenlikli ürünler kullanýlarak önlenebilir. 7 20 den fazla patojen bulaþabilir. 8 En büyük tehlike Hepatit B, Hepatit C ve HIV dir. Yaralananlarýn %40 ý
DetaylıDövize Endeksli Kredilerde KKDF
2009-10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 1. Genel Açýklamalar: 88/12944 sayýlý Kararnameye iliþkin olarak
DetaylıDOÐRUNUN ANALÝTÝÐÝ - I
YGS-LYS GEOMETRÝ Konu Anlatýmý DOÐRUNUN ANALÝTÝÐÝ - I ANALÝTÝK DÜZLEM Baþlangýç noktasýnda birbirine dik olan iki sayý doðrusunun oluþturduðu sisteme dik koordinat sistemi, bu doðrularýn belirttiði düzleme
DetaylıTOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor
TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk
DetaylıÖrgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý
NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur.
DetaylıÝ Ç Ý N D E K Ý L E R
ÝÇÝNDEKÝLER A. BÝRÝNCÝ ÜNÝTE: ÞEKÝLLER VE SAYILAR Nokta...9 Düzlem...10 Geometrik Cisimler ve Modelleri...12 Geometrik Cisimler ve Yüzeyleri...14 Haftanýn Testi...16 Veri Toplama - Þekil Grafiði...18 Tablo...20
DetaylıÝki ya da daha fazla hasta grubunun bir çalýþmanýn parçasý
Çapraz Gruplu ve Kendi Kendine Kontrollü Çalýþmalar ÇAPRAZ GRUPLU VE KENDÝ KENDÝNE KONTROLLÜ ÇALIÞMALAR Oktay ÖZDEMÝR, Doç. Dr. Omega CRO Ýki ya da daha fazla hasta grubunun bir çalýþmanýn parçasý olarak,
DetaylıYaþlýlýðýn nasýl tanýmlanacaðý ya da kimlere
Yaþlýya ve Demanslý Hastaya Psikososyal Yaklaþým Doç. Dr. Erol GÖKA*, Uz. Dr. Çiðdem AYDEMÝR* A. YAÞLILIKLA ÝLGÝLÝ BAZI TEMEL KONU- LAR Yaþlýlýðýn nasýl tanýmlanacaðý ya da kimlere yaþlý denileceði oldukça
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki seçeneklerden hangisinde bulunan parçayý, yukarýdaki iki parçanýn arasýna koyarsak, eþitlik saðlanýr? A) B) C) D) E) 2. Can pencereden dýþarý baktýðýnda, aþaðýdaki gibi parktaki
DetaylıSaðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin
Saðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin arasý býçak sýrtý gibi sonlanan özelliklere sahiptir.
DetaylıFirmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta
Mikro Dozaj Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle Türk
DetaylıAðrý tanýsý klinik olarak, DITI ile konulabilir
Fibromiyalji hasta görüntüleri Aðrý tanýsý klinik olarak, DITI ile konulabilir Aðrýyý görüntüleme ve patolojisini tanýmlamada baþarýlý yöntemdir. Aðrý kaynaðýnýn vücudun neresinde olduðunu gösterebilir.
DetaylıMATEMATİK SORU BANKASI
Bu kitap tarafından hazırlanmıştır. MATEMATİK SORU BANKASI ISBN-978-605-6067-8- Sertifika No: 748 Konu Kavrama s e r i s i Üniversiteye Hazırlık & Okula Yardımcı Bu kitabın tüm basım ve yayın hakları na
Detaylı* Okuyalım: * Akıl Oyunları: * Matematik: * El Becerisi: * Alıștırma-Bulmaca: * Bilim ve Teknoloji: * Gezelim-Görelim:
3. SINIF 1.ta haf * Okuyalım: Eșek * Matematik: Çevremizdeki Üçgenler * Alıștırma-Bulmaca: Sözcük Avı * Gezelim-Görelim: Doğal Yașam Parkı * Alıștırma-Bulmaca: Sıradaki Șekil Hangisi * Doğa: Karıncaların
DetaylıSunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi
Sunuþ Bu kitap Uluslararasý Çalýþma Örgütü nün Barefoot Research adlý yayýnýnýn Türkçe çevirisidir. Çýplak ayak kavramý Türkçe de sýk kullanýlmadýðý için okuyucuya yabancý gelebilir. Çýplak Ayaklý Araþtýrma
DetaylıT.C. İSTANBUL VALİLİĞİ ÖZEL COŞKUN EĞİTİM KURUMLARI İSTANBUL GENELİ MATEMATİK ŞENLİĞİ 10. MATEMATİK YARIŞMASI SORU KİTAPÇIĞI 21 MART 2009
T.C. İSTANBUL VALİLİĞİ ÖZEL COŞKUN EĞİTİM KURUMLARI İSTANBUL GENELİ MATEMATİK ŞENLİĞİ 10. MATEMATİK YARIŞMASI SORU KİTAPÇIĞI 21 MART 2009 DİKKAT: 1.Soru kitapçıklarını kontrol ederek, baskı hatası olan
DetaylıPsikiyatrik literatürde 1800'lerden beri görünmekte
Distimi Prof. Dr. Olcay YAZICI* 1. KAVRAMIN ORTAYA ÇIKIÞI VE TARÝHÇESÝ Psikiyatrik literatürde 1800'lerden beri görünmekte olan distimi sözcüðü, Yunanca'da 'kötü-mizaçlý' anlamýna gelmektedir. Mizaç (humour),
DetaylıMýsýr Þekerine Ýliþkin Baþlýca Efsaneler Birçok gýda ve içecekte tatlandýrýcý olarak kullanýlan mýsýr þekeri, birkaç yýl önce beslenme komitelerinden bazý araþtýrmacýlarýn bu bileþeni obezite salgýnýnýn
DetaylıYENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER
YENÝ YAYINLARDAN ÖZETLER Kistik Fibrozisli Çocuk ve Ergenlerde Psikopatoloji ve Tedavi Uyumu White T, Miller J, Smith GL ve ark. (2008) Adherence and psychopathology in children and adolescents with cystic
DetaylıOBEB - OKEK TEST / 1
OBEB - OKEK TEST / 1 1. 18, 24 ve 30 sayýlarýnýn OBEB i A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 5. a=3 2.5 3.7 4 b=3 5.5 1.7 2 olduðuna göre, a ve b sayýlarýnýn ortak katlarýnýn en küçüðü (OKEK) A) 3 2.5 1.7 2 B) 3
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2018
3 puanlýk sorular. Þekildeki takvim yapraðý bir ayý göstermektedir. Maalesef üzerine mürekkep dökülmüþtür ve günlerden çoðu görülmemektedir. Bu ayýn 7 si hangi güne denk gelir? P S Ç P C C P 3 4 5 6 7
DetaylıÇEVREMÝZDEKÝ GEOMETRÝ
ÇEVREMÝZDEÝ GEOMETRÝ çýlarý Ýsimlendirme þaðýdaki masa üzerindeki açýlarý gösterelim: çýlar, köþesine yazýlan büyük harfle isimlendirilirler. çý ^ veya sembollerinden biri kullanýlarak gösterilir. Yukarýda
DetaylıYaþamýmýzdaki Elektrik
ÇALÞMA KÂÐD 1 6. sýnýfta öðrendiklerinizin ne kadarýný hatýrlýyorsunuz? Aþaðýdaki sorularý cevaplayarak bunu kontrol edin. 1. Aþaðýda verilen devrelerden ýþýk verenlerin yanýndaki kutucuklarý iþaretleyiniz.
Detaylıher zaman bir adým öndesiniz Kameralý Otopark Yeri Hatýrlatma ve Yönlendirme Sistemi
her zaman bir adým öndesiniz Kameralý Otopark Yeri Hatýrlatma ve Yönlendirme Sistemi Sistem Genel Özellikleri TRANSPARK Kameralý Otopark Yeri Hatýrlatma ve Yönlendirme Sistemi; Dünyanýn en modern ve karlý
Detaylıünite1 Kendimi Tanıyorum Sosyal Bilgiler 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez?
ünite1 Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum TEST 1 3. 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez? A) Nüfus cüzdaný B) Ehliyet C) Kulüp kartý D) Pasaport Verilen
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
Kanguru Matematik Türkiye 07 puanlýk sorular. Saat 7:00 den 7 saat sonra saat kaçtýr? A) 8.00 B) 0.00 C).00 D).00 E).00. Bir grup kýz daire þeklinde duruyorlar. Alev Mina nýn solunda dördüncü sýrada, saðýnda
DetaylıÝntiharýn Nörobiyolojisi #
Ýntiharýn Nörobiyolojisi # Prof. Dr. Nevzat YÜKSEL* GÝRÝÞ Genel toplumda intihar sýklýðý yýllýk yüzbinde 10-20 kadardýr. Deðiþik ülkelerde bu oranlar yüzbinde 10 ile 40 arasýnda deðiþmektedir. Ýntihar
DetaylıNokia Araç Kiti CK-100 9210124/1
Nokia Araç Kiti CK-100 9210124/1 2008 Nokia. Tüm haklarý saklýdýr. Nokia, Nokia Connecting People, Navi ve Nokia Original Accessories logosu Nokia Corporation ýn tescilli ticari markalarýdýr. Burada adý
Detaylıünite1 Destek ve Hareket Fen Bilimleri 3. vücudumuzun dik olarak durmasýný saðlayan sistemi elemanýdýr. Verilen cümledeki sembollere aþaðýdakilerden
ünite1 Destek ve Hareket Fen Bilimleri 1. TEST 1 Ali, öðretmenin verdiði çizim ödevini yukarýdaki þekilde yapmýþtýr. Buna göre Ali nin çizdiði iskelet bölümü için, I. Kafatasý olarak adlandýrýlýr. II.
Detaylı10-00 20-00 MEÞGULÝYET PANOSU. TEKNÝK TANITIM ve KULLANIM KILAVUZU
DSS DSS 10-00 20-00 07/2004 TEKNÝK TANITIM ve KULLANIM KILAVUZU Dikkat Edilecek Hususlar: Cihazınızı kullanmadan önce bu kılavuzu dikkatle okuyunuz ve gerektiğinde tekrar kullanmak üzere saklayınız. Cihazınızın
DetaylıKullanım kılavuzunuz ZANUSSI ZKF661LX
Bu kullanım kılavuzunda önerileri okuyabilir, teknik kılavuz veya ZANUSSI ZKF661LX için kurulum kılavuzu. Bu kılavuzdaki ZANUSSI ZKF661LX tüm sorularınızı (bilgi, özellikler, güvenlik danışma, boyut, aksesuarlar,
DetaylıGEOMETRÝK ÞEKÝLLER. üçgen. bilgi
bilgi GEOMETRÝK ÞEKÝLLER Tacýn ve basket potasýnýn þekilleri arasýnda nasýl bir benzerlik veya fark vardýr? Tacýn þeklinde bir açýklýk varken, basket potasýnýn þekli tamamen kapalýdýr. Buradan þekillerin
Detaylı(Domuz Gribi Virüsü) Bu Broþür Ankara Tabip Odasý Tarafýndan Hazýrlanmýþtýr. ANKARA ÞUBELERÝ Kasým 2009 - ANKARA Tasarým : Cafer ASLAN Baský : Mattek Matbaacýlýk Bas. yay. Tan. San. Tic. Ltd. Þti. GMK
Detaylı2 - Konuþmayý Yazýya Dökme
- 1 8 Konuþmayý Yazýya Dökme El yazýnýn yerini alacak bir aygýt düþü XIX. yüzyýlý boyunca çok kiþiyi meþgul etmiþtir. Deðiþik tasarým örnekleri görülmekle beraber, daktilo dediðimiz aygýtýn satýlabilir
Detaylı