GENEL HATLARIYLA ATATÜRK DÖNEM TÜRKYE NN KL LKLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GENEL HATLARIYLA ATATÜRK DÖNEM TÜRKYE NN KL LKLER"

Transkript

1 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006), GENEL HATLARIYLA ATATÜRK DÖNEM TÜRKYE NN KL LKLER Mahmut BOLAT Gazi Üniversitesi, Kırehir Eitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Öretmenlii Programı, Kırehir / TÜRKYE Geli Tarihi: Yayına Kabul Tarihi: ÖZET Bir ülkenin dı politikasını belirleyen temel unsurlar; dünya siyasetindeki yeri, dier ülkelerle ibirlii, barıın korunması, askeri kaygılar, kamuoyu, dı politikayı yönlendiren kii ve kurumların konumu ve görüleri ile karılıklı menfaatlerdir. I. Dünya Savaı sonrasında bozulan dünya düzenini yeniden oluturma çabaları ile bu çabaların Türkler üzerindeki etkileri ve bu durum karısında Osmanlı Devleti yöneticilerinin pasif tutumu, Atatürk ün yeni ve milli bir Türk Devleti oluturmak amacıyla kendi dı politikasını oluturması için ortam hazırlamıtır. Bu çalımada sırasıyla; Atatürk ün dı politikasını oluturduu ortam, Atatürk ün dı politika ilkeleri ve yılları arası ikili ilikiler incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Dı Politika, Atatürk, ngiltere, Sovyetler Birlii, Yunanistan AN OUTLINE OF TURKISH BILATERAL RELATIONS IN ATATÜRK S ERA ABSTRACT The basic components of the foreign policy of a country are its place in international diplomacy, cooperation with the other nations, saving the peace, military anxiety, public opinion, the position and the opinion of people or institute that direct the foreign policy and reciprocal advantages. The efforts after World War I to establish a new system and the effects of this on Turkish people, the passive attitude of the Ottoman State governors helped Atatürk to form his own foreign policy. In this study the circumstance that is formed by Atatürk, the principles of the Atatürk s foreign policy and bilateral relations between were researched. Key Words: Foreign Policy, Ataturk, England, The Soviet Union, Greece

2 46 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat 1. GR Bir ülkenin dı politikasını ekillendiren temel unsur dünya siyasi konjonktürü içerisindeki yeri olmakla birlikte, bunun yanında o ülkenin dı politikasının temel unsurlarını oluturan ve ekillendiren birçok etken bulunmaktadır. Bunlar; barıın korunması, dier ülkelerle ibirlii, askeri kaygılar, kamuoyu ve dı politikayı yönlendiren kii ve kurumların konumu ve görüleridir. 1 Tüm bu etkenlerin yanı sıra üphesiz en önemli unsur bu politikanın, iki taraf açısından da beklentileri karılaması ve yürütülebilir olmasıdır. Bu balamda Atatürk dönemi uygulanan dı politikayı daha iyi anlayabilmek için bu politikayı oluturan artları yani I. Dünya Savaı sonrası dünya siyasi konjonktürünü ve bu siyasi konjonktür içerisinde Osmanlı Devleti nin durumunu incelemek gerekmektedir. Siyasi ve ekonomik mücadeleler sonrasında patlak veren ve yılları arasında süren I. Dünya Savaı, savaa sebebiyet veren nedenleri ortadan kaldıramadıı gibi, hem yenen ve hem de yenilen devletler açısından yeni ekonomik, siyasal ve sosyal sorunlar ortaya çıkararak 1 Mustafa Yılmaz, Atatürk Dönemi Türk Dı Politikasının Temel Nitelikleri, 2023, Ekim 2003, sayı: 30, s.22. sona ermitir. 2 Bu sorunların birincisi; endüstri içileri ve hükümetler arasındaki siyasal ibirlii denemeleri yeni bir devlet anlayıını ortaya çıkarmı, ikincisi; sava sonrasının acıları ve bunun yarattıı propagandalar yeni bir savaın habercisi olmu, üçüncüsü; sava öncesinin ekonomik refahı sarsılmı ve dördüncüsü; dünyadaki güç dengesi bir daha dönmemek üzere ABD ye geçmitir. 3 Yine bu sava sonucunda Çarlık Rusyası, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı mparatorlukları parçalanmı, 4 Çarlık Rusyasının yıkılıından sonra kurulan Sovyet Rusya büyük bir iç savaın içine itilmi, ABD yeniden isolation (yalnızcılık) politikasını benimsemi ve bunların yanında Fransa nın Almanya ya bir daha kendisi için bir tehdit oluturmaması amacıyla imzalattırmaya çalıtıı anlama için ngiltere nin desteine ihtiyaç duyması ve talya ve Japonya nın, ngiltere ye karı denge oluturabilecek bir güce sahip olamamaları nedenleriyle, I. Dünya Savaı nda gücü azalmasına ramen, sava sonrası dünyanın düzenlenmesi görevi ngiltere ye kalmıtı. 5 2 Oral Sander, Siyasi Tarih (lkçalardan 1918 e), 6. Baskı, Ankara, 1998, s Aynı eser, s Rıfat Uçarol, Siyasi Tarih, 3. Baskı, stanbul, 1985, s Sander, a.g.e., s.354; Fahir Armaolu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi ( ), C.I, 8. Baskı, Ankara, 1992, s

3 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 47 Sava sonrasında Osmanlı Devleti ne baktıımızda; 30 Ekim 1918 de Osmanlı Hükümetine imzalattırılan Mondros Mütarekesi, tilaf Devletleri nin sava sırasında yapılan gizli antlamalar ile belirtilen yerleri igal etmelerine olanak tanımakla birlikte u iki hükmü de öngörmekteydi: 1- Boazlar bölgesi igal altına alınacak. 2- tilaf Devletleri güvenliklerini tehlikede gördükleri bölgeleri igal edebileceklerdi. Mondros bir mütareke olmakla birlikte esasen tilaf Devletleri açısından Osmanlı Devleti nin paylaımı antlaması idi. Özellikle bu antlamanın 7. maddesi ile buna kılıf uydurulmutu. 6 Ayrıca, tilaf Devletleri antlamalarda ifade edilen Mezopotamya ve Kilikya gibi sınırları tarihsel olarak belli bölgelerin sınırlarını kendi çıkar bölgeleri dorultusunda genileterek (ki bu iddialarını ngiliz kaynaklarına dayandırmılardır) Türklere bırakılacak yerleri Anadolu içlerinde küçük bir bölge ile sınırlandırmaya çalımılardır. Bütün bu gelimeler, barı görümelerinde tilaf Devletleri nin Türklere karı hogörü ile yaklamayacaklarının göstergesiydi. 7 6 Mediha Akarslan, Atatürk ve Türk Dı Politikası (Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 1984, s Bu durum ngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe un Lord Curzon a yazmı olduu 6 Bu durum karısında Osmanlı Hükümeti nin tutumuna gelince; Padiah ngiltere nin nüfuzunu kullanarak Osmanlı Devleti ni yıkımdan kurtarıp, ngilizlerin himaye ve rehberliinde devlette tam bir hakimiyet salamak istiyordu. Osmanlı Hükümeti temsilcileri için tek çözüm bu idi. Esasen ngilizlerde bu duruma kayıtsız deillerdi. Padiahın kendilerinin Türkiye de yerlemeleri için pek arzulu olduunu ve padiah-halife ellerinde olursa, slam dünyası üzerinde halifenin nüfuzunu kullanarak Büyük Bir Ek Denetim elde edebileceklerini görüyorlardı 8 ki bu noktada umutlarını Allah a ve ngiltere hükümetine baladıını söyleyen Damat Ferit Hükümeti, onların bu düüncelerini rahatlıkla göstermekteydi. 9 gerçekletirebileceklerini Türk topraklarının tilaf Devletlerince igali, milletin tutsak edilmesi, devletin kurum ve kurulularıyla yabancı denetim ve kontrolüne geçmesi ve bütün bu gelimeler karısında Osmanlı Hükümeti nin kayıtsız kalması, bu Haziran 1919 tarihli mektupta u ekilde dile getirilmitir: Yüksek komisyonun almı olduu hem yazılı ve hem de sözlü talimatlar uyarınca hiçbir Türk ü ne olursa olsun hiçbir ekilde kayırmamak ve onlara umut vermemek, ayrıca savaın sonucu olarak Osmanlı mparatorluu na davranıımızın muhtemelen çok sert olacaını göstermek bizim tutarlı davranıımız olacaktır. Bilge Criss, gal Altında stanbul, letiim Yay., stanbul, 2000, s Sina Akin, stanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, C.I, Türkiye Bankası Yay., Ankara, 1998, s Türk Dı Politikası ( ), C.I, Ed. Baskın Oran, letiim Yay., stanbul, 2001, s.140.

4 48 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat gelimeleri engelleyecek bir önderin ortaya çıkmasını zorunlu kılmı ve bu durum Mustafa Kemal Paa önderliinde Milli Mücadeleyi dourmutur. Atatürk ün Dı Politika lkeleri Mustafa Kemal Paa, Milli Mücadele yi balatırken bunu belli bir program ve hedef dahilinde yapmıtır. Amaç tam baımsız yeni bir Türk Devleti kurmaktı. Bu amacı ve ulaılmak istenen sınırları belirleyen Misak-ı Milli, Türk dı politikasını ekillendirmitir. te Milli Mücadele ile balayan bu tarihi dönemeç Atatürk ü çökmekte olan Osmanlı Devleti nin yerine, milli deerlere ve çada ilkelere dayanan yeni bir milli devlet oluumuna sevk etmitir. 10 Atatürk ün bu amacına göre uygulanacak dı politika, iç politikaya uygun olmalıydı. O, Osmanlı Devleti nin dı siyasetinin milli olmadıını fakat genç Türkiye nin dı politikasının iç politikası ile uyumlu yani milli güce 11 dayalı olarak yürütülen milli bir politika olduunu, çeitli kereler ifade etmitir. 12 Bu balamda bir baka konumasında: Dı siyaset bir toplumun iç tekilatı ile sıkı bir ekilde ilikilidir. Çünkü iç tekilata dayanmayan dı siyasetler daima mahkûm kalır. Bir toplumun iç tekilatı ne kadar kuvvetli, salam olursa, dı siyaseti de o nispette güçlü ve dayanıklı olur (23 Mart 1923) 13 diyerek dı politikanın milli güce dayanması gerektiini açıklamıtır. Atatürk, Türkiye nin dı politikasının esaslarını tespit ederken milletlerarası ilikileri etkileyen ilkelerle ülke çıkarlarını göz önünde bulundurmutur. Türkiye nin yeni kurulmu bir devlet olması, büyük devletlerin yayılma yolları üzerinde bulunması ve stratejik bakımdan önemli bölgeleri elinde tutması sebepleri ile Türkiye tarafından izlenecek dı 10 Bengül Salman Bolat, Fransız nkılabı nın Türk Modernleme Süreci Üzerine Etkileri Gazi Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), C.6, S.1, Haziran 2005, s.156; Bu durum Nutuk ta Mustafa Kemal Paa nın deerlendirmesi ile öyledir: Osmanlı Devleti nin temelleri çökmü, ömrü tamamlanmıtı. Osmanlı memleketleri tamamen parçalanmıtı. Ortada bir avuç Türk'ün barındıı bir ata yurdu kalmıtı. Son mesele bunun da taksimini salamaya çalımaktan ibaretti. Osmanlı Devleti onun istiklâli padiah, halife, hükümet, bunların hepsi anlamı kalmamı birtakım bo sözlerden ibaretti. Neyin ve kimin dokunulmazlıı için kimden ne gibi yardım salanmak isteniyordu? O halde ciddi ve gerçek karar ne olabilirdi? Efendiler, bu durum karısında bir tek karar vardı. O da milii hakimiyete dayanan, kayıtsız artsız, baımsız yeni bir Türk devleti kurmak! Kemal Atatürk, Nutuk ( ), Haz. Zeynep Korkmaz, Atatürk Aratırma Merkezi Yay., Ankara, 2002, s Milli güç genel olarak; kültür, tarih, dil, din, gelenekler, inançlar ve hükümet ekli gibi unsurlardan olumaktadır. Hasan S. Köni, Atatürk ün Dı Politikayla lgili Görüleri ve Uygulamaları, 100. Yıl Atatürk Konferansları, Ankara, 1981, s Efendiler, dı siyasetin en çok ilgili bulunduu ve dayandıı temel, devletin iç tekilatıdır. Dı siyasetin iç tekilatla uyarlı olması gerekir. Batı'da ve Dou'da, baka baka karaktere, kültüre ve ülküye sahip biri birinden farklı unsurları tek sınır içinde toplayan bir devletin iç tekilatı,elbette temelsiz ve çürük olur. O halde, dı siyaseti de köklü ve salam olamaz. Böyle bir devletin iç tekilatı özellikle milli olmaktan uzak olduu gibi, siyasî ilkesi de millî olamaz. Buna göre, Osmanlı Devleti'nin siyaseti millî deil, belirsiz, bulanık ve kararsızdı. Nutuk, s Düünceleriyle Atatürk, Der. Arı nan, TTK Yay., Ankara, 1999, s.130

5 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 49 politikanın milletlerarası ilikilerin gelimesine göre düzenlenmesi gerekmitir. 14 Türkiye nin bu gerçekçi politikası ile ilgili olarak Muharrem Feyzi 1933 tarihli Cumhuriyet gazetesindeki Türkiye nin On Yıllık Harici Siyaseti balıklı yazısında öyle demektedir; Yeni Türkiye nin dı siyasetteki baarısının balıca sırrı, bu siyasetin gayet salam temeller üzerine kurulmu olmasındandır. Osmanlı Devleti nin dıtan yıpranmasında ve yıkılmasındaki balıca etken Rus Çarlıının asırlarca süren saldırı, tehdit ve baskıları olmasına ramen, Rusya daki yeni rejim ile yeni Türkiye kurulduu günden itibaren gayet dost geçinmitir. 15 Mustafa Kemal Paa Panturanist, Panislamist görülere de karıydı. 16 Memleketin gücünü bu yollarda tüketmenin hatalı olduunu telkin etmi ve bu çeit hareketleri bertaraf etmeye çalımıtır. Atatürk için Türklerin yeni Türkiye sınırları içinde yapacakları birçok 14 Mehmet Gönlübol-Cem Sar, Atatürk ve Türkiye nin Dı Politikası ( ), Atatürk Aratırma Merkezi Yay., Ankara, 1997, s Cumhuriyet, 29 Terinievvel Atatürk bu düüncesini Nutuk ta u ekilde dile getirmitir: Panislamizm ve Panturanizm siyasetinin baarıya ulatıına ve dünyayı uygulama alanı yapabildiine tarihte tesadüf edilememektedir. Irk ayrılıı gözetmeksizin, bütün insanlıı içine alan tek bir dünya devleti kurma hırslarının sonuçları da tarihe yazılmıtır. stilacı olmak hevesleri konumuzun dıındadır. nsanlara her türlü ahsî duygu ve balılıklarını unutturup, onları tam bir kardelik ve eitlik içinde birletirerek, insancı bir devlet kurma teorisinin de kendine göre artları vardır. Nutuk, s.299. önemli iler vardı. Vatanı maceralara sürüklemek, mevcudun elden kaçırılmasına da sebep olabilirdi. 17 Türkiye için Türk vatanı, Misak-ı Milli ile çizilen sınırlardı ve Türk halkı bu sınırlar içinde memleketin egemenliini korumakla görevli idi. 18 Mustafa Kemal Paa nın gerçekliini, maceradan uzak kalma istencini 1921 de söyledii u sözlerde de görmek mümkündür. Efendiler; büyük ve hayali eyleri yapar gibi görünen sahtekâr insanlardan deiliz. Efendiler, büyük ve hayali eyleri yapmadan yapmı gibi görünmek yüzünden bütün dünyanın husumetini, garazını, kinini bu memleketin ve bu milletin üzerine çektik. Biz Panislamizm yapmadık. Belki yapıyoruz, yapacaız dedik. Dümanlar da yaptırmamak için bir an evvel öldürelim dediler. Panturanizm yapmadık. Yaparız, 17 Atatürk bu konuyla ilgili Nutukta öyle demitir: Attila nın Fransa ve Batı-Roma topraklarına kadar yayılmı olan imparatorluunu hatırladıktan sonra, bakılarımızı, Selçuklu Devleti'nin yıkıntıları üzerinde kurulmu olan Osmanlı Devleti'nin, stanbul'da Dou-Roma mparatorluunun taç ve tahtına sahip olduu devirlere çevirelim. Osmanlı hükümdarları arasında Almanya'yı, Batı Roma'yı zaptederek çok büyük bir imparatorluk kurma teebbüsünde bulunmu olanı vardı. Yine, bu hükümdarlardan biri, bütün slâm dünyasını bir merkeze balayarak yönetmeyi düündü. Bu amaçla Suriye'yi ve Mısır'ı zaptetti."halife" unvanını takındı. Dier bir sultan da hem Avrupa'yı zaptetmek, hem de slam dünyasını hüküm ve idaresi altına almak gayesini güttü. Batı'nın sürekli karı saldırısı, slâm dünyasının honutsuzluk ve isyanı ve bu ekilde bütün dünyayı ele geçirme tasavvur ve emellerinin aynı sınırlar içine aldıı çeitli unsurların uyumazlıkları, sonunda, benzerleri gibi, Osmanlı mparatorluu'nu da tarihin sinesine gömdü. Nutuk, s Gönlübol-Sar, a.g.e., s

6 50 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat yapıyoruz dedik yapacaız dedik ve yine öldürelim dediler! Bütün bu dava bundan ibarettir. Biz böyle yapmadıımız ve yapamadıımız eylerle uraarak dümanlarımızın adedini ve üzerimize olan baskısını arttırmaktansa kendi gücümüzü bilelim. Binaenaleyh efendiler biz hayat ve istiklal isteyen milletiz ve yalnız ve ancak bunun için hayatımızı ibzal ederiz. 19 üphesiz ki bu gerçekçilik, artlar ne olursa olsun, milli çıkarları gerçekletirmek için sonuna kadar direnmeyi öngören, cesur ve ahsiyetli bir gerçekçiliktir. 20 Türk dı politikasının temel ilkelerinden birisi olan barıçılık Atatürk tarafından Yurtta Sulh Cihanda Sulh 21 olarak formüle edilmitir. Onun için askeri yolların kullanılması sadece politik gayelere varmak için bavurulan bir araç olmutur. 22 Barıçılıın gerei, yayılmacı 19 Sina Akin, Atatürk ün Dı Siyaset Modeli, Çada Türk Diplomasisi 200 Yıllık Süreç, T.T.K. Yay. Ankara, 1999, s Yılmaz, a.g.m., s Roosevelt in Cumhuriyetin 10. yıldönümü dolayısıyla gönderdii yazıda bu ilkeyi Türk Cumhuriyetinin en önemli umdelerinden biri diye tanımlamıtır. Akin, a.g.m., s. 275.; Edouard Herriot Atatürk için: Gazi bir barı mimarıdır ve yüzyılımızın en büyük devlet adamıdır. Yeni Türkiye yurtta sulh cihanda sulh yöntemiyle yönetilmekte ve bu konuda dünyaya örnek olmaktadır. Mehlika Aktok Kagarlı, Kurtulu Savaında Türk Fransa likileri ve Mustafa Kemal Atatürk ü En yi Anlatan ve Tanıyan Fransa Devlet Adamı Edouard Herriot, Atatürk 4. Uluslararası Kongresi, C.I, Türkistan Kazakistan, 1999, s Nuren Gök, Kurtulu Savaı Dönemi Milli Mücadele nin Dı Politika Prensipleri, Atatürk emeller beslememektir. Nitekim Türkiye, Hatay ve Musul meselelerini, bu bölgeler Misak-ı Milli sınırları içinde olmasına karın, bir sava nedeni olarak saymamıtır. Aydınlanmacı, insancıl tutumun doal bir sonucu olan barıçılık politikasını benimseyen Türkiye nin, bu politikada ne kadar kararlı ve samimi olduunun ve savaın uluslararası politikanın bir aracı olarak kullanılmasına karı olduunun bir göstergesi de 27 Austos 1928 tarihli Briand-Kellog Paktını 23 imzalamasıdır. Bu balamda bir dier örnekte Türkiye nin Milletler Cemiyeti ne katılmasıdır. Türkiye nin Milletler Cemiyeti ne katılması, uluslararası ilikilerde dostluk ve uzlama siyasetini samimane takip etmek istediini ispat etmitir. 24 Atatürk, devletlerarasında güvenliin, dostluun ve barıın bütün milletlerce kabul edilmesi ve uygulanması sonucunda ancak genel barıın salanacaı görüündeydi. Ancak bu genel barıın da en önemli artı, devletlerin durumlarını iyiletirecek uluslararası Haftası Armaanı, ATESE Yay., Ankara, 1991, s Üç kısa maddeden oluan bu pakt ile belki tarihte ilk kez, sava hukuken yasaklanmıtır. Türkiye, Amerika dan sonra bu paktı onaylayan ilk devlet olmutur. Bu antlama, Türkiye nin dünya devletleri arasında yapılan bir antlamaya ilk kez girmi olması açısından özel bir önem taımaktadır. Ersin Onulduran, Atatürk ve Dı Politikası, Atatürk Dizisi, ATESE Yay., sayı:19, s Cumhuriyet, 29 Terinievvel 1933.

7 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 51 önlemlerin alınmasıdır. nsanlıın bütünün refahı, açlık ve baskının yerine geçmeliydi, insanlar; kıskançlık, açgözlülük ve kinden arındırılacak ekilde eitilmeliydi. te bütün bunları gerçekletirebilmek için yeni Türk Devleti, Milletler Cemiyetine katılmı ve Cemiyetin kollektif güvenlik sisteminin uygulanmasına ve gerçeklemesine çalımıtır. 25 Joseph M. Levy 26 Haziran 1938 tarihli Newyork Times gazetesinde; Kemal Atatürk ne bir karııklık çıkarmı ne de daha büyük devletlerin zaafından istifade ile bakalarının topraı üzerinde hak iddia etmiti. Türkiye dier devletlerle yaptıı anlamalara sadık kalmıtır diyerek Türkiye nin barıçı dı politikasında samimiyetini ortaya koymutur. 26 Mustafa Kemal Paa ya göre; sava, barıçı yollarla, sorunların çözümlenememesi durumunda, barıı tesis etmek için askeri güce bavurulması ve öldüreceiz diyenlere karı ölmeyeceiz diye müdafaa için gerçekletirilebilir. Aksi takdir de sava bir cinayettir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduktan sonra onun yapılanması iine aırlık veren Mustafa Kemal Paa dı siyasette kendi gücüne dayanmayı bir dı 25 Köni, a.g.m., s Babakanlık Cumhuriyet Arivi, / (Bundan sonraki Babakanlık Cumhuriyet Arivinden verilen dipnotlar kısaltılarak BCA eklinde verilecektir.) politika prensibi haline getirmekle 27 birlikte devletin güvenliinin salanması için Türkiye nin gücünün yetmeyecei alanlarda komuları ile güvenlik paktları yapmaktan da çekinmemitir. üphesiz bunda dikkat edilmesi gereken nokta, Türkiye nin baımsızlıına, eref ve haysiyetine güvenlik paktları yapılan devletler tarafından saygı gösterilmesidir. Bu türden askeri ittifaklar tam baımsızlık ilkesine de aykırı deildir ki Atatürk bitaraf olan bertaraf olur vecizesini de söyleyen kiidir ve bu düüncesinin bir sonucu olarak Milli Mücadele sonrasında Türkiye Cumhuriyeti Devletini kurmaya muvaffak olan Mustafa Kemal Paa daha sonra Balkanlarda ve Yakın Dou da barıın devamlılıı için bir takım tedbirler düünmü ve 9 ubat 1934 de Balkan devletleri ile Balkan Antantı 8 Temmuz 1937 de de Ortadou Devletleri ile Sadabad Paktını 28 imzalamıtır. Mustafa Kemal Paanın takip ettii dı politika, Batı ülkeleri ile yapılan savaa 27 Mehmet Gönlübol-Ömer Kürkçüolu, Atatürk Dönemi Türk Dı Politikasına Genel Bir Bakı, Atatürk Dönemi Türk Dı Politikası, Yay. Haz. Berna Türkdoan, Atatürk Aratırma Merkezi Yay., Ankara, 2000, s Bu pakt bir dostluk ve dayanıma paktı olup, bir askeri ittifak deildir. Bu pakt içilerine müdahale etmeme toprak bütünlüüne ve sınırlara saygı gibi ilkeleri kapsıyor ve taraflar ayrıca birbirlerine saldırmamayı kabulleniyorlardı. Yılmaz Altu, Atatürk ün Dı Politikası, Uluslararası Atatürk Konferansı Teblileri, B.Ü. Yay., stanbul, 1981, s

8 52 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat ramen, Batı karıtı bir karakter taımamıtır. Aksine Batılı ülkelerle ile iyi ilikiler içinde olmaya özen gösterilmitir. Böylelikle Türkiye nin günümüzde, Batı ittifakının içinde yer almasının temelleri, fikren Atatürk döneminde atılmıtır. 29 Bundan beklenilen amaç bu en ileri düzeydeki medeniyet seviyesine sahip ülkeler örnek alınarak Türkiye nin çadalamasını salamak, Atatürk ün dedii gibi muasır medeniyetler seviyesine ulamak olmutur. Batı ifadesini Mustafa Kemal Paa bir corafi terim olarak düünmemi, insanlıın ortak deerler sistemi olarak nitelendirmitir. Resmi Avrupa ile bilim ve kültür Avrupa sını birbirinden ayırmı ve karı olduunun emperyalist Avrupa olduunu belirtmitir. Onun, Batı ile olan ilikilerinde hassasiyet gösterdii nokta Türkiye nin baımsızlıına ve eitliine saygı gösterilmesi olmutur. 30 Mustafa Kemal Paanın dı politikadaki bir dier temel ilkesi olan baımsızlık anlam bakımından sadece siyasi baımsızlıı içermez. Baımsızlıktan kasıt siyasi, iktisadi, askeri, kültürel yani her alanda tam bir baımsızlıı 31 ifade eder. 29 Onulduran, a.g.m., s Hakan Uzun, Atatürk ün Nutuk unun çerik Analizi, H.Ü., A...T. Enstitüsü, Yayınlanmamı Doktora Tezi, Ankara, 2005, s Mustafa Kemal Paa tam baımsızlıı Nutuk ta u ekilde ifade etmektedir: Tam istiklal demek, elbette, siyasi, mali, iktisadi, adli, askeri, kültürel Hürriyet ve istiklal benim karakterimdir. Ben milletimin ve büyük ecdadımın en kıymetli mevrusatından olan ak-i istiklal ile meftur bir adamım... Bence bir millette erefin, haysiyetin, namusun ve insanlıın vücut ve baka bulabilmesi mutlak o milletin hürriyet ve istiklaline sahip olmasıyla kaimdir... Milli istiklal bence bir hayat meselesidir 32 diyen Atatürk baımsızlıı kutsal bir kavram olarak nitelendirmi ve baımsızlıın salanması için ölüm bile göze alınmalıdır 33 eklindeki sözleriyle baımsızlıa bakıını ortaya koymutur KL LKLER A. Türk-Yunan likileri Yunan tarihçi ve devlet adamı Panayotis Pipinellis, Yunan emperyalizminin amacı olan Megali dea (Büyük deal) yı öyle tanımlar:...yunan varlıının anlamı, Yunanistan ı tüm Yunan ırkını bir sınır içinde toplayacak, birleik ve ulusal bir devletin çekirdei haline gelmeye zorluyordu... Herkes kendisini v.b. her alanda tam bir baımsızlıa ve hürriyete kavumak demektir. Bu saydıklarımın herhangi birinde istiklalden yoksun kalmak, millet ve memleketin gerçek anlamıyla bütün istiklalinden yoksun kalması demektir. Nutuk, s Atatürk ün Söylev ve Demeçleri, C.3, Atatürk Aratırma Merkezi Yay., Ankara, 1997, s Temel ilke, Türk milletinin haysiyetli ve erefli bir millet olarak yaamasıdır. Bu ilke, ancak tam istiklâle sahip olmakla gerçekletirilebilir. Ne kadar zengin ve bolluk içinde olursa olsun istiklâlden yoksun millet, medeni insanlık dünyası karısında uak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye layık görülemez... millet esir yaamaktansa yok olsun daha iyidir!.. O halde, ya istiklal ya ölüm! Nutuk, s Uzun, a.g.e., s.190

9 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 53 Bizans mparatorluunu yeniden canlandırma hayaline kaptırmıtı Bu düüncelerle kendisini Bizans ın sözde varisi olarak gören Yunanistan, tilaf Devletleri nden aldıı destek ve cesaretle bu amacını gerçekletirmeye yönelik olarak, Anadolu da kapsamlı bir igal harekatına girimi, ancak Atatürk ün önderliinde balatılan Milli Mücadele sonrasında uradıkları yenilgiyle bu hayallerini gerçekletirememilerdir. Yunanlıların günümüzde dahi Büyük Felaket ve Küçük Asya Felaketi olarak niteledikleri yenilgisi sadece Megali dea için büyük bir darbe olmakla kalmamı, savatan sonra Yunanistan büyük bir göçmen dalgası ile karılamıtır. Çünkü Türkiye de yaayan Rumlar, Anadolu da Yunan igali sürecinde sergiledikleri tavır ve giriimleri nedeniyle Yunan ordusunun yenilgisiyle birlikte Anadolu yu terk etmek zorunda kalmılardır. 36 Yunanistan a balayan göçmen akını Yunanistan da önemli ekonomik, sosyal ve siyasi sorunlara sebebiyet vermitir. Bu 35 Salahi, R. Sonyel, Türk Kurtulu Savaı ve Dı Politika I, TTK Yay., Ankara, 1995, s Trakya ve Anadolu dan 1923 Nisanına kadar Yunanistan a göç edenlerin sayısı e ulamı, aynı yıllarda Bulgaristan ve Bolevik htilali üzerine Rusya dan göç edenlerle birlikte bu sayı u amıtır. Yusuf Sarınay, Türk- Yunan ilikilerinde Mübadele Sorunu, Atatürk 4. Uluslararası Kongresi, Türkistan-Kazakistan, 1999, s.668. göçmen sorununu incelemek ve çözüm bulmak amacıyla Milletler Cemiyeti Norveçli Nansen i görevlendirmitir. Lozan Barı görümeleri balamadan Türk ve Yunan yetkililerle görüen Nansen, hazırladıı raporunda; Yunanistan daki Türklerle, Türkiye deki Rumların istee balı olarak mübadele edilmesi ve stanbul Rumlarının mübadele kapsamı dıında tutulmasını teklif etmitir. Böylece mübadelenin ilk adımları atılırken, 20 Kasım 1922 de Lozan da barı görümelerine balanmıtır. Konferansta Nansen mübadeleye ilikin yukarıda bahsedilen raporunu okumutur. Bunun üzerine smet Paa mübadele ile azınlıklar sorununun birlikte ele alınması gerektiini belirterek, yapılacak mübadelenin zorunlu olmasını ve stanbul dahil tüm Rumları kapsamasını savunmutur. 37 Buna karılık Venizelos, mübadelenin istee balı olması, sava sırasında Yunanistan a göç etmi Rumların evlerine dönme hakkı verilmesini ve stanbul Rumlarının mübadele kapsamı dıında bırakılmasını savunmutur. Ona göre zorunlu mübadele Yunanistan için benzeri görülmemi siyasi, ekonomik ve sosyal yıkım olacaktır. Karılıklı tartımalar sonunda 37 Türkiye nin bütün Ortodoksların mübadelesi için ısrar etmesinin temelinde, Patrikhanenin Grekletirme Politikası çerçevesinde Ortodoksluun dini özellikler aan siyasi bir ideoloji halini almasından duyulan endieler yatmıtı. Sarınay, a.g.m, s.673.

10 54 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat mübadele konusu alt komisyona havale edilmi ve alt komisyonda patrikhane konusu dıındaki sorunlar 10 Ocak 1923 tarihine kadar büyük oranda çözülmütür 38 Türk ve Yunan temsilcileri arasında 30 Ocak 1923 tarihinde iki sözleme imzalanmıtır. Bu sözlemelerden biri, Sivil Esirlerin Geri Verilmesi ve Sava Esirlerinin Mübadelesine ilikin dieri ise Türk ve Rum Ahali Mübadelesine likin Sözleme Protokolü dür. On dokuz madde ve bir protokolden oluan bu sözlemeye göre; Türkiye deki Rum Ortodoks Türk uyruklular ile Yunanistan daki slam dininden Yunan uyruklular, stanbul da oturan Rumlar ile Batı Trakya da oturan Türkler hariç 1 Mayıs 1923 tarihinden itibaren zorunlu mübadeleye tabi olacaktı. 39 Ancak sözlemenin ikinci maddesi gerei mübadele dıı tutulacak Rum ve Türk ahalinin belirlenmesinde ortaya çıkan uyumazlık Türkiye ve Yunanistan ilikilerini oldukça gerginletirmitir. Sözlemenin ikinci maddesine göre, stanbul belediye sınırları içerisine 30 Ekim 1918 tarihinden önce yerlemi olan Rumlarla, 1913 Bükre Antlaması ile 38 a.g.m. s Orhan Türker, Ahali Mübadelesinin 75. Yılı, Tarih ve Toplum, Nisan 1998, sayı:172, s.227; H. Cevahir Kayam, Lozan Barı Konferansına Göre Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Kanunun TBMM de Görüülmesi, Atatürk Aratırma Merkezi Dergisi, C.9, Temmuz-Kasım 1993, sayı:27, s ; Sarınay, a.g.m., s sınırları çizilen Batı Trakya da yerlemi olan Türkler mübadele dıı tutulacaklardı. Fakat her iki ülkede, aslı Fransızca olan sözleme metnindeki etablis 40 (yerlemi) kelimesini farklı olarak yorumlamı, sorunda buradan kaynaklanmıtır. Bu dönemde, Yunanistan ın Batı Trakya Türklerinin mallarına el koyarak bu bölgeye Türkiye den gelen Rumları yerletirmesi, buna karılık olarak ta Türkiye nin stanbul Rumlarının mallarına el koyması iki devlet arasındaki ilikileri oldukça gerginletirmitir. 41 Meselenin içinden çıkılmaz bir hal alması üzerine her iki devlet anlamazlıı bir siyasal anlama ile çözümleme yoluna gitmi ve 1 Aralık 1926 tarihinde Türkiye ile Yunanistan arasında Atina Antlaması imzalanmıtır. Antlama ile her iki ülkenin mübadele dıı tutulan Rum ve Türk azınlıklarına ait mallara el koyma olayını düzenlenmesine karın, bunun tam olarak uygulanması mümkün olmamıtır. Bu sebeple Türk-Yunan ilikileri etabli ve azınlık sorunları yüzünden 1930 yılına kadar gerginliini korumutur. 42 Yunanistan la Türkiye arasındaki hukuki meseleler 1929 yılına doru bir sava tehlikesi douracak duruma 40 Etablis (sakin) anlamazlıı konusunda geni bilgi için bkz. Murat Hatipolu, Yakın Tarihte Türkiye ve Yunanistan ( ), Siyasal Kitapevi, Ankara 1997, s Armaolu,a.g.e., s Sarınay,a.g.m., s

11 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 55 gelmitir. Bu gerginlik hemen her alanda kendisini hissettirmitir. Örnein 28 Ekim 1929 da, meselenin aslı muayenesini yaptırmayan bir Yunan ilebine bundan dolayı geçi izni verilmemesi olan bir olayı Yunanlılar, sözde son günlerde boazlardan geçen Yunan ticaret gemilerine zorluk çıkarılıyormu gibi gösterip, Türkiye yi bu noktada Milletler Cemiyetine ikayet ederek Milletler Cemiyeti nde Türkiye aleyhine bir hava yaratmaya çalımılardır. 43 Yaanan gerginliklerin sonucunda iki devlette kuvvetlerini takviye etmi ve gerekirse isteklerini kuvvet yoluyla birbirine kabul ettirme teebbüsüne girimilerdi. Fakat daha önce yaanan savaın acı sonuçlar dourmu olduunu tecrübeleriyle bilen Yunan babakanı Venizelos, böyle bir giriimin iki ülkenin gelecei için vahim sonuçlar douracaını çok iyi biliyordu. Bu sebeple Yunan Hükümeti meselenin barıçı yoldan çözümlenmesini kabul etmek zorunda kalmıtır lu yılların ilk yarısında iki ülke arasında savunma, uluslararası platformlarda birlikte hareket etme ve birbirinin haklarını gözetme konularında oldukça ileri düzeyde ikili ilikiler kurulmutur. likilerdeki bu iyileme incelendiinde görülmektedir ki, iki ülke arasında çıkar birliktelii yöneticilerin 43 Milliyet, 29 Terinievvel 1929; Cumhuriyet, 31 Terinievvel Gönlübol-Sar, a.g.e., s yakınlamasına yol açmıtır. Bu durum Türkiye de olumlu bir hava yaratmı ve basında; Ankara ya düman gibi giremeyen Venizelos, oraya dost gibi gelmesini bilecek kadar realist bir siyaset adamı olduu yorumları yapılmıtır. 45 ki ülke arasındaki ortak çıkarlara Türkiye açısından bakıldıında; Türkiye nin Yunanistan ile yakınlamasını gerektiren en önemli sorun savunma problemiydi. Lozan anlamasına göre Türkiye nin Balkanlar sınırında ve Boazlarda birbirine yakın askerden arındırılmı iki bölge oluturulmutur. Arada kalan bölgede ise Türkiye ancak aır silahlardan yoksun jandarma görevini görecek askerler bulundurabilecekti. Bu durum açıkça Türkiye için ciddi bir savunma zaafı oluturmaktaydı. te bu savunma probleminden dolayı Türkiye, Yunanistan ile ilikilerini hızlı bir ekilde iyiletirme ve gelitirmeye çalımıtır. Yunanistan açısından da Balkanlar da savunma problemi vardı. Bu bölgede Yunanistan a karı oluabilecek bir ittifak Yunanistan ın savunmasını zor duruma sokabilirdi. Bu nedenle Yunanistan da Türkiye ile olan ilikisini iyiletirmeye özen göstermek zorunda kalmıtır. Bir baka deyile Lozan sonrası dönemde her iki ülke de savunma ihtiyaçlarından dolayı birbirlerine karı cephe almak yerine kendi çıkarları dorultusunda yakınlamayı tercih 45 Cumhuriyet, 31 Terinievvel 1930.

12 56 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat etmilerdir. Ancak her iki ülke için de sorun yalnızca savunma ihtiyacıyla sınırlı deildi. kisinde de iç politika açısından, dı politikada tansiyonun düürülmesini gerektiren nedenler vardı. Yunanistan Kralcılar ve Venizelos sürtümesi ile çalkalanırken, Türkiye de yeniden ina dönemindeydi ki bu durum dı politikada risk almamayı gerektirmitir. 46 Bu sebeplerle iki ülke zorunlulukların bir sonucu olarak birbirine yakınlamı ve Balkan birliinin temeli bu ekilde atılmıtır Ekim 1930 da Dıileri Bakanı Tevfik Rütü Bey in odasında, Yunanistan adına Venizelos ve Yunanistan Dıileri Bakanı Mihalokopulos, Türkiye adına ise smet Paa ve Tevfik Rütü Bey in imzaladıı iki anlama yapılmıtır. Bunlardan birincisi Dostluk ve Tarafsızlık Antlaması, ikincisi ki bu iki ülkenin dıileri bakanı tarafından imzalanmıtır Ticaret, kamet ve Konsolosluk anlamaları idi. Bu anlamalarla ilgili olarak Venizelos, bu anlamaların iki dost milletin ilikilerinde çok feyizli ve hayırlı olmasını temenni ederek; Felsefe yapmıyorum, artık dünya akıllanmıtır. Bu anlamayı yapmak için sarfettiimiz mesai heba olsaydı insanlıın aklıseliminden üpheye düecektim demitir. 48 Atatürk ve Venizelos un karılıklı iyi niyetli çabaları sonucu yapılan bu antlamalar ile iki ülke arasındaki sorunlar tamamen çözülmemekle birlikte, 1954 yılına kadar süren bir dostluk dönemi yaanmasında etkili olmutur. B. Türk-talyan likileri Birinci Dünya Savaı ndan galip çıkan devletlerarasında yer almasına ve 1915 te Londra da ve St. Jean de Maurienne de kendisine Anadolu ve Kuzey Afrika da toprak sözü verilmesine karın bunların gerçeklememesi ve ngiltere nin Anadolu yu paylaım hesaplarında talya yerine Yunanistan ı tercih etmesi talya nın, Ankara Hükümeti ne karı ngilizlerden çok farklı bir siyaset izlemesine yol açmıtır. 49 Bundan dolayı talya, Milli Mücadele hareketine bir bakıma destek veren, Lozan Barı Antlaması nı ilk tasdik eden ülke olmutur. 50 Bununla birlikte talya gerek bölgedeki ekonomik çıkarlarını koruma endiesinden ve gerekse kendi iç 46 Mustafa Türke, Atatürk Döneminde Türkiye nin Bölgesel Dı Politikaları ( ), Uluslar arası Konferans Atatürkçülük ve Modern Türkiye, AÜSBF Yay., Ankara, 1998, s A.Akin, a.g.e., s Cumhuriyet, 31 Terinievvel 1930; Milliyet, 31 Terinievvel Faruk Sönmezolu, Türk Dı Politikasının Analizi, Der Yay. stanbul, 2001, s.66.; Türke, a.g.m., s Mevlüt Çelebi, Türk Kaynaklarına Göre Atatürk Döneminde Türk talyan Siyasi likileri, Atatürk 4. Uluslararası Kongresi, C.I, Atatürk Aratırma Merkezi Yay. Türkistan Kazakistan, 1999, s.265.

13 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 57 sorunlarından 51 dolayı Anadolu da bir askeri maceraya atılmaya cesaret edememi ve askerlerini Anadolu dan çekmitir. 52 Gerçekte bu hareketiyle talya, Ankara hükümetiyle iyi ilikiler kurarak, ileride kurulabilecek Türk Devletinden azami ölçüde yararlanmayı amaçlamıtır. talya, Yunanistan ın Anadolu yu igaline sıcak bakmadıından bu durum Ankara ile talya hükümetleri arasında sıcak ilikiler kurulmasına zemin hazırlamakla birlikte, bu yakınlama uzun süreli olmamıtır. Bunun temel nedeni Mussolini nin 1922 de iktidara gelmesiyle birlikte talya nın giderek yayılmacı emellerini ön plana çıkarması ve talya nın Akdeniz de ciddi bir tehdit oluturması ve bu gelimeler karısında Türkiye nin bu bölgede ciddi bir güvenlik endiesi duymasından kaynaklanmıtır. I. Dünya Savaı sonunda Almanya nın yenilmesi bir anlamda talya yı, hem Balkanlarda hem de denizlerde bölgesel bir güç pozisyonuna getirmitir. talya, Balkanlar ve Dou Avrupa da bulunan revizyonist devletlere siyasal destek vererek bu bölgelere nüfuz etmeye çalımakta, Kuzey Afrika da kendisine toprak verilmesi talebinde bulunmaktaydı. Bununla birlikte açıkça Türkiye yi telaffuz etmese de Anadolu nun Akdeniz bölgesine yönelik 51 Sönmezolu, a.g.e., s Armaolu,a.g.e., s.327. talepleri olduunu ima etmesi Türkiye de ciddi kaygılar uyandırmıtır. 53 Bundan sonraki dönemde iki ülke arasında diplomatik temaslar salanmı, 26 ubat 1924 de stanbul a gelerek görevine balayan Cesare Montagna, gazetecilere yaptıı açıklamada, iki memleket arasındaki iyi ilikileri pekitirmek emeliyle stanbul a geldiini söylemitir. Ne var ki, iki ülke arasındaki ilk diplomatik kriz, bu sözlerden birkaç ay sonra patlak vermi, talyanların Mayıs ayında Rodos adasındaki askeri birliklerini takviye etmesi Türkiye de endie yaratmıtır. talyanların; talya karıtı kampanya balatmakla suçladıı Türk basının da yakından takip ettii bu olay hakkında Ankara Hükümeti talya dan bilgi istemi, Roma Hükümeti bunun Türkiye ye karı bir hareket olmadıını açıklamıtır. 54 Bununla birlikte 1926 Haziran ında Mussolini nin kardei Arnoldo Mussolini nin yaptıı bir açıklama da tepkilere neden olmutur. Bu açıklamada Arnoldo Mussolini unları söylemitir: Tunus, belki daha sonra, fakat her eyden önce eski Türk imparatorluunun 53 Türke, a.g.m., s Çelebi, a.g.m., s ; Ancak bu günlerde 1924 Haziran ında bir talyan tarihçinin iddiasına göre, Mussolini, sava bakanı Giorgio yu Türkiye nin askerî bakımdan igalini içeren bir planı incelemekle görevlendirilmitir. Bu plan Aralık ayında hazır olmakla birlikte, ülke içinde ve uluslararası camiadan gelecek tepkilerden çekinen Mussolini bundan vazgeçmek zorunda kalmıtır. Çelebi, a.g.m.,s.267.

14 58 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat kalıntılarının bulunduu Akdeniz in Dou bölgesi vardır. zmir vardır ki bize ait olması gerekir. Nihayet Antalya da var. Mussolini nin kardei ve faist politikayı yönlendiren kiilerden birisi olması sebebiyle Arnoldo Mussolini nin açıklaması; talyan emperyalizmine hedef corafya olarak ve isim vererek Anadolu yu göstermesi, Türkiye nin bu ülkeye karı güvensizliini artırdıı gibi, talya nın niyetini göstermesi bakımından da son derece önemlidir yılları Türkiye ve talya ilikilerinde bir dönüm noktası tekil etmitir. ngiltere ile Musul Sorunu nu çözümleyen Türkiye, talya ve Fransa ile de ilikilerini düzeltme yoluna gitmitir. Öte yandan talya nın Arnavutluu nüfuzu altına alması Küçük Antant 56 üyesi Yugoslavya da korku uyandırmı bu devletin Fransa ile ittifak antlaması imzalayarak bir bakıma Küçük Antant ı Fransa ya dayaması, talya da bu antanta karı Dou Akdeniz in iki önemli ülkesi Türkiye ve Yunanistan ile bir üçlü blok oluturma fikrini dourmu fakat o günlerde Türkiye ile Yunanistan ilikilerinin gergin olması nedeniyle böyle bir pakt oluturma düüncesi gerçeklememi ve bu durum talya yı bu iki devletle ayrı ayrı anlamalar yapmaya yöneltmitir. Bunun sonucunda Türk- 55 a.g.m.,s Küçük Antant için bkz. Armaolu, a.g.e., s talyan ilikilerinde bir yumuama gözlenmi ve sonuçta 30 Mayıs 1928 de iki devlet arasında bir Tarafsızlık ve Uzlama Antlaması imzalanmıtır. 57 Bu anlamanın imzalanmasıyla Türkiye bir bakıma, kendisi için ciddi bir tehdit ve tehlikeden kurtulmu ve Türkiye nin talya ya karı besledii güvensizlik nispeten ortadan kalkmı olmasına ramen ve bu paralelde, talya da bu antlamanın mecliste görüülmesi esnasında bir konuma yapan Mussolini nin bizim emperyalizmimiz kimseyi tehdit etmez. Bizimki barıçı bir yayılma ihtiyacıdır demesine ramen Türkiye hiçbir zaman tedbiri elden bırakmamıtır lu yıllara gelindiinde, Türkiye nin kurulularında etkili olduu Balkan Antantı ve Sadabat Paktı nı, talya kendisine karı bir hareket olarak algılamı buna karılık 1935 te talya nın Habeistan ı igal etmesi de Dou Akdeniz in güvenlii konusunda Türkiye yi endieye düürmütür. 58 Bu gelimeler sonucunda 1936 dan sonra Türkiye ngiltere ye yaklama politikasını 57 Armaolu, a.g.e., s.328; Bu anlamaya göre: iki tarafta birbirlerine karı hiçbir siyasi ve ekonomik antlamaya katılmayacaklar, iki taraftan birisi saldırıya urarsa dieri tarafsız kalacak, iki ülke arasındaki sorunlar barıçı yollardan çözülecek fakat bu yöntem baarısız olursa yargı yoluna gidilecekti. Çelebi a.g.m., s. 271; Armaolu, a.g.e., s.328; bu antlamanın tam metni için bkz. smail Soysal, Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye nin Siyasal Antlamaları ( ), C.I, TTK Yay., Ankara, 1989, s Armaolu, a.g.e., s.329.; Çelebi; a.g.m., s.286.

15 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 59 izlemi dolayısıyla bu durum iki tarafın yollarını ayırmıtır. C. Türk-Fransız likileri Fransızlar, Suriye nin kuzeyini tekil eden ve Anadolu nun ayrılmaz bir parçası olan Adana, Mara, Antep ve Hatay ehirlerini Kilikya tabiri altında kendi çıkar alanları olarak görmekteydi. Toros Daları ndan çıkan nehirlerle sulanan ve verimli bir topraa sahip olan Çukurova nın pamukçuluk için çok elverili bir alan olması ve Fransa dokuma sanayisinin de büyük oranda pamuk ihtiyacı bu ilginin temel nedeniydi. I. Dünya Savaı nın balarında pamuk ve pamuk endüstrisinin yüzde yetmii ABD, yüzde yirmisi ngiltere ve geri kalan yüzde onu srail, Fransa ve talya devletlerinin tekelinde bulunuyordu ve bu dönemde Fransa pamuk ihtiyacının ancak yüzde yedisini kendi imkanlarıyla karılayabiliyordu. Bu durum Fransa yı, geri kalan pamuk ihtiyacını ABD ve ngiltere den karılamaya mecbur bırakıyordu. Bu baımlılıktan kurtulmak isteyen Fransa, Adana ve Suriye bölgesini ele geçirmek ve ihtiyacı olan pamuu bu bölgede üretmek amacını güdüyordu. Bu bölge aynı zamanda, Anadolu-Badat demiryollarının kontrolü için de kilit bir konumdaydı ki Anadolu demiryollarının yüzde kırk sekizlik sermayesi Fransa ya ait bulunmaktaydı. 59 Milli Mücadele döneminde Atatürk ün izlemi olduu politikaya bakılacak olunursa ülkenin tam baımsızlıını salayarak Misak-ı Milli sınırlarına ulamak olduu görülür. Ancak bu amaca ulamak için topyekün bir savaın verilmesi zorunlu olduu gibi savaın sürdürülebilmesi için ihtiyaç duyulan malzeme ve diplomatik destein salanması da kaçınılmazdır. te bu stratejiyle yola çıkan Atatürk, bir yandan Sovyetler ile ilikilerini gelitirirken bir yandan da tilaf Devletleri arasındaki anlamazlıklardan faydalanma yoluna gitmitir. te bu noktada tilaf Devletleri kanadında kendine en uygun gördüü ülke Fransa olmutur. Çünkü Fransa nın gerek Suriye de uradıı sıkıntılar gerekse Kilikya ve Güneydou Anadolu da gördüü direni ve bunların ötesinde ngiltere ile gerek Ortadou gerekse Avrupa politikasında dütüü görü ayrılıkları Türkiye-Fransa ilikilerinin iyilemesine neden olmutur yılında Fransızların sava sırasında imzalanan gizli antlamalara göre Kilikya da tek söz sahibi oldukları sırada, yerli halkın giriimi ile mili 59 Yaar Akbıyık, Türkiye-Suriye likileri ( ), Atatürk 4. Uluslararası Kongresi, C.I, Türkistan-Kazakistan, 1999, s Bige Yavuz, Türk Fransız likileri, TTK Yay. Ankara, 1994, s.167.

16 60 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat birlikler kurulmaya ve igal kuvvetlerine karı saldırılar düzenlenmeye balanmıtı. Gerek Mustafa Kemal Paanın, gerekse halkın tepkilerinden oldukça etkilenen Fransızlar, Georges Picot vasıtasıyla Mustafa Kemal Paa ile temasa geçmilerdir. Picot un 7 Aralık 1919 da Sivas ta Mustafa Kemal Paa ya, Adana da kendilerine salanacak olan ekonomik ayrıcalıklara karılık olarak Antep, Urfa, Mara ve Kilikya nın boaltılmasının söz konusu olabileceini söylemesine karın bu durum tam baımsızlık ilkesine aykırı olduundan görümelerden bir sonuç alınamamıtır yılında bölgede önemli kayıplar vermeleri ve bazı ehirlerden çekilmek zorunda kalmaları Fransızların moralini bozmutu. Ancak bu gelimelere karın Türkiye ile ilikilerini sürdürmekte kararlı olan Fransızlar, çeitli temsilcileri kanalıyla, Mustafa Kemal Paa ile görüme yapmak istemilerdir. Sonuçta Fransa General Gouraud un çabaları sonucu 23 Mayıs 1920 de, 29 Mayıs gecesinden itibaren 20 gün içinde geçerli bir atekes antlaması imzalamayı baarmı fakat Fransızların 8 Haziran 1920 de Zonguldak Erelisi ne asker çıkarması üzerine bu atekes bozulmutur. 61 Londra Konferansı sırasında Bekir Sami Bey in 11 Mart 1921 de Fransa Babakanı Briand ile yaptıı anlama, Misak-ı Milliye aykırı oluu nedeniyle BMM de reddedilmiti. Bu durum Fransız kamuoyunda tepkiyle karılanmasına karın Briand Türkiye ile uzlama politikasını sürdürme konusunda kararlıydı. Çünkü Fransızlar Güneydou Anadolu daki çatımalarda ciddi bir ekilde zorlanmı ve bunun sonucu olarak asker sayısı ve harcamalarını arttırmak zorunda kalmılardı. Ayrıca Anadolu da gittikçe artan Bolevik etkisinden, Ankara nın Batılı emperyalistlere karı verdii savala slam dünyasında sempati kazanmı olmasından ve bölgedeki Panislamist faaliyetlerden rahatsız olmulardı. Bunların yanı sıra Yunanlıların Anadolu da giritikleri ikinci saldırıda baarı elde edememeleri, Fransa ile Ankara yı uzlamaya iten en önemli nedenlerden biri olmutur. 62 Sonuçta 11 Mart 1921 ile 20 Ekim 1921 arasında geçen sürede iki hükümet temsilcileri arasında yapılan görümelerin yanı sıra iki ülke arasında gidip gelen çeitli anlama taslaklarının bir ürünü olarak 20 Ekim 1921 de Fransa ile Türkiye arasında Ankara Antlaması 63 imzalanmıtır. 61 Bige Yavuz, 1921 tarihli Türk Fransız Antlaması nın Hazırlık Aaması, Atatürk Dönemi Dı Politikası, Atatürk Aratırma Merkezi Yay., Ankara, 2000, s Yavuz, a.g.m., s Antlama metni için bkz. Soysal, a.g.e., s

17 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 61 Türk-Fransız ilikilerinin genel çerçevesini çizen 1921 Ankara Anlaması, Türkiye-Suriye sınırı konusunda kimi belirsizlikleri içerse de Sancak sorunun diplomatik yolla çözümüne de zemin hazırlamıtır. Bu aamada Türkiye, sorunu zamana yayarak bir anlamda taktiksel bir geri çekilmeyle uluslararası konjonktürün kendi lehine olduu dönemi bekleyerek sorunu çözmeyi hedeflemitir. 64 Ankara Anlaması Fransa da büyük çounluk tarafından çok iyi karılanmıtır. Öncelikle, Fransa artık Dou ordusunun mevcudunu önemli ölçüde azaltıp askeri masraflarını kısabilecekti. Sonra, Fransa Douda ve Kuzey Afrika Müslümanları üzerinde eski saygınlıını tekrar kazanacaktı. Bunların yanı sıra Fransa, Ankara ile kimseden izin almadan anlamakla -ki burada ngiltere kastedilmektedir mütarekesinden beri ilk diplomatik zaferini kazanmıtı. Bu noktada, Türk-Fransız yakınlamasına karı olan Fransızlar bile anlamaya bu anlamı vererek teselli bulmulardır. 65 Anlamaya Türkiye açısından bakıldıında ise tilaf Devletleri kanadından bir devletin tek baına da olsa Ankara Hükümeti ile bir anlama imzalaması onu tanıdıının bir göstergesidir ki bu da TBMM 64 Türke, a.g.m., s Yahya Akyüz, Türk Kurtulu Savaı ve Fransız kamuoyu ( ), TTK Yay., Ankara, 1988,s.216. Hükümetinin diplomatik alanda kazandıı önemli bir zafer olmutur Ankara Antlamasına göre bir ay içerisinde Türkiye-Suriye sınırını çizmek üzere karma komisyon kurulacaktı. Fakat komisyon ancak 1925 Eylülünde kurulabilmi ve uzun süren görümeler sonucunda 18 ubat 1926 da Dostluk ve yi Komuluk Antlaması parafe edilmitir. Fakat Fransa bu antlamayı hemen imzalamamı ve Türkiye ile ngiltere arasında Musul sorununun çözümlenmesini beklemitir. Nihayet Türkiye ile ngiltere arasındaki Musul sorununun çözümünden sonra 30 Mayıs 1926 da antlamayı imzalamıtır. 67 Türkiye ile Fransa arasındaki bir dier mesele Türkiye deki Fransız okulları meselesiydi. Türk hükümeti, yabancı okullarda Tarih ve Corafya gibi derslerin Türkçe olarak Türk öretmenler tarafından okutulması kararını almıtı. Bunun üzerine Fransa ve Papalık duruma müdahale etmek istediler. Fakat Türk Hükümeti bunu bir iç mesele olarak kabul ederek Fransa ve Papalıı bu meseleye karıtırmamı ve Fransa nın da bu konuda fazla ısrarcı olmaması sebebiyle sorun çözülmü fakat bu sorun iki devlet arasındaki ilikileri zayıflatmıtır Yavuz, a.g.m.,s Bu antlama Türkiye-Suriye sınırını çizmekte kalmayıp, genel olarak Türk-Fransız ilikilerini düzenlemitir. Armaolu, a.g.e., s a.g.e., s.324.

18 62 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat Türkiye ile Fransa arasındaki dier bir mesele de Osmanlı borçları idi. Osmanlı Devleti nin tahvil satmak suretiyle en çok borçlandıı ülke Fransa idi. Lozan Antlaması nın 46. maddesine göre Osmanlı borçları, Osmanlı mparatorluu ndan ayrılan devletlerarasında bölütürülecekti. Lozan sonrasında bu konu hakkında yapılan görümeler 13 Haziran 1928 de imzalanan anlama ile sonuçlandırılmıtır. 69 Türkiye, ilk taksidi ödedikten sonra 1929 dünya ekonomik buhranının ortaya çıkması üzerine ödemeleri durdurmak zorunda kalmıtı. Bunun üzerine iki tarafın yetkilileri Ankara ve Paris te görümelerde bulunmular ve sonuçta 22 Nisan 1933 te Türkiye nin lehine yapılan düzenlemelerle yeni bir ödeme planı üzerinde anlaılmıtır yılında Dıileri Bakanı Tevfik Rütü Bey ile Fransız Büyükelçisi arasında imza edilen, Türklerin Suriye de ve Suriyelilerin de Türkiye deki mallarına dair bir protokol ve demiryolları meselesi hakkındaki bir itilaf, Türk basını 69 Buna göre Türkiye 1912 öncesindeki Osmanlı borçlarını yüzde 62 si bu tarihten sonra alınan borçların yüzde 73 ünü ödemeyi kabul etmitir. Bu borçların tutarı si anapara kalanı faiz olmak üzere altın lira idi. (Bu hesaplamada yanlılık yapıldıı daha sonra anlaılıp, ödenecek miktar düürülecektir) Türkiye buna göre; 1936 ya kadar her yıl , arası , arası, , arası ve bu tarihten sonra altın lira ödemeyi kabul etmitir. Türk Dı Politikası, s Fransa ya olan borçlar son taksidin yatırıldıı 25 Mayıs 1954 tarihinde temizlenmitir. gös.yer. tarafından Türkiye-Fransa ilikilerinin dostane bir hava içerisinde gelimekte olduu eklinde yorumlanmıtır. 71 Bu meseleler çözümlendikten ve özellikle Almanya da Nazi partisinin iktidara geçmesinden sonra Türk Fransız ilikilerinde bir yakınlama balamı fakat 1936 da ortaya çıkan Sancak (Hatay) sorunu yüzünden ilikiler 1939 da Hatay ın Anavatana katılıına kadar tekrar bir gerginlik devresine girmitir. 72 Ancak Fransa nın II. Dünya Savaı öncesinde Türkiye ye yakınlama politikası izledii görülmektedir. Bunun temel sebebi Türkiye nin sahip olduu stratejik konumdur ve bu konumdan dolayı II. Dünya Savaı öncesi Türkiye nin dostluu bütün ülkeler için aranılan bir dostluk haline gelmitir. Bu durumun bir yansımasını Avrupa basınında görebilmekteyiz. Joseph M. Levy 26 Haziran 1938 de Newyork Times gazetesindeki yazısında; Büyük Britanya ve Fransa artık Türkiye nin dünya satranç tahtası üzerinde önemsiz bir rehin olmadıını takdir ediyorlar e yakın güçlü ordusu ve Boazlar üzerinde tam hâkimiyeti sayesinde Türkiye, Akdeniz bölgesinin en önemli devletlerinden birisi haline gelmitir. Harp bulutlarının Avrupa 71 Milliyet, Terinievvel Armaolu, a.g.e., s.325; Ayrıca Hatay sorunu için bkz. Tayfur Sökmen, Hatay ın Kurtuluu için Harcanan Çabalar, TTK Yay., Ankara, 1992; Abdurrahman Melek, Hatay nasıl Kurtuldu, TTK Yay., Ankara, 1991.

19 GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006) 63 ufuklarını kapladıı bir sırada, Avrupa daki menfaatleri müterek olan Fransa ve ngiltere, Türkiye ile barı halinde kalmanın hayati bir önem taıdıını takdir ediyorlar demitir. 73 Bu balamda Arap basını da benzer bir ifade de bulunmu ve am da basılan 5 Temmuz 1938 tarihli Fetel-Arab gazetesi Hatay Devleti nin kurulması anlamasına istinaden; Büyük Harpte Fransızlar Türkiye nin corafi vaziyetinin kıymetini anladılar Fransızların nazarında Türkler Akdeniz de Fransız menfaatlerini korumak için lazımdırlar... Bu bakımdan Türkiye, Fransa ya Suriye den fazla lazımdır diyerek bu durumu ortaya koymutur. 74 D. Türk-ngiliz likileri ngiltere Birinci Dünya Savaı sonrasında, hem Hindistan daki sömürge yolları üzerinde bulunması hem de petrol varlıından dolayı Ortadou yu denetim altında tutmak istiyordu. Bu düüncesini, kendisine baımlı bulunacak güçsüz bir Osmanlı sultanı, Batı Anadolu da Yunanistan, Anadolu da Kürt ve Ermeni Devletleri, güneyde ise kurulacak olan Arap eyhlikleri vasıtasıyla gerçekletirmeyi planlamıtı. Böylelikle hem Rusya nın önüne set çekilecek hem de bu bölgelerdeki maalar vasıtasıyla amaçlarına kendini riske etmeden 73 BCA, / BCA, / ulaacaktı yılları arasında ngiltere nin Yunanistan ı bu bölgedeki emperyalist emellerini gerçekletirmek için bir araç olarak kullanmasından dolayı Anadolu da ngiltere ile dolaylı bir sava yaanmıtır. ngiltere bu yolla bu bölgenin talya nın yerine daha kolay etkisi altına alacaı Yunanistan ın eline geçmesini salamaya çalımı fakat bu projesini gerçekletirememitir. 75 Lozan görümelerine gelindiinde, bu görümeler sırasında Türkiye ile ngiltere arasında ortaya çıkan en önemli sorun Musul meselesi idi. Lozan görümeleri boyunca Musul gündem maddesini oluturmasına karın bu sorun halledilememi fakat Musul meselesinin çözümü Türkiye ile ngiltere arasında yapılacak ikili görümelere bırakılmıtır. Yine bu anlamaya göre taraflar arasında yapılan görümelerde dokuz ay içerisinde bir çözüm bulunamazsa sorunun Milletler Cemiyeti ne kararlatırılmıtır. 76 götürülecei Türkiye için hayati öneme sahip olan Musul, ngiltere için de gerek zengin petrol kaynakları ve gerekse Hindistan Yolunun emniyeti bakımından ele geçirilmesi zorunlu görülen stratejik ve 75 Armaolu, a.g.e, Mustafa Yılmaz, ngiliz Kamuoyu ve Musul Sorunu, Atatürk 4.Uluslararası Kongresi, C.I., Atatürk Aratırma Merkezi Yay., Türkistan- Kazakistan, 1999, s.637.

20 64 Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye nin kili likileri / M. Bolat iktisadi öneme sahip bir bölgeydi. 77 smet Paa 6 Ocak 1923 tarihinde Heyet-i Vekiliye Riyaseti ne çektii telgrafta Bizim için Musul bir vatan meselesi kendileri için petrol meselesidir. Petrol hususunda kendilerini tatmin edecek surette beraber çalımaya amade olduumuzu söyledim. Musul ehrini vermeyeceklerini söyledi... Londra ya iki müavir gönderdim. ngilizleri petrolde tatmin edip araziyi iade ettirmee teebbüs edeceklerdir 78 diyerek bir bakıma bu durumu ortaya koymutur. Lozan Antlaması ile Musul meselesinin çözümü için Türkiye ile ngiltere nin dokuz ay içerisinde görüme yapması kararlatırıldıından taraflar 19 Mayıs 1924 te stanbul da bir araya gelmi fakat görümeler 9 Haziran 1924 te bir sonuç alınamadan son bulmutur. Bunun sonucunda ngiliz basını Türkler aleyhine yazılar yazmaya balamıtı. Özellikle muhafazakar basın Türkiye nin tutumuna sert eletiriler getirmi ve The Daily Telegraf ta Türk Hükümeti çok eyi deitirdi ama diplomaside uyguladıkları metotları deitirmedi. Onlar Abdülhamit devrini hala koruyorlar. denmitir. 79 Bu günlerde Moskova nın Ankara yı böyle sert bir politikaya yönlendirdii konusunda spekülasyonlar da yapılmaya balamıtır. -ki bu dönemde Türkiye nin ngilizlere karı Sovyetlere yakınlama politikalarını görmekteyiz- Bu noktada bazı yorumcuların ngiltere nin Musul politikasının Türkiye yi Rusların kollarına atma riski taıdıı eklinde yorumlarda bulundukları da görülmektedir. 80 Yine Lozan anlamasına göre, Musul konusunda ikili görümelerden dokuz ay içerisinde sonuç çıkmazsa konu Milletler Cemiyeti ne havale edilecekti. Bu maddeye dayanarak Milletler Cemiyeti Eylül 1924 te konuyu ele almıtır. Sonuçta Musul meselesi hakkında inceleme yapmak üzere bir komisyon oluturulmu ve bu komisyon Musul un Irak a katılması gerektii yönündeki raporunu Eylül 1925 te Milletler Cemiyeti ne sunmu ve o dönemde ngiltere nin hakim olduu Cemiyette bu tavsiye kararını aynen kabul etmitir. Milletler Cemiyeti nin bu kararı Türkiye de büyük bir tepki yarattıysa da Türk Hükümeti bu konuda daha ileriye gidememi 81 ve 5 Haziran 1926 da ngiltere ile Musul konusunda bir anlama imzalayarak Milletler Cemiyeti nin kararını kabul etmek zorunda kalmıtır Semih Yalçın, Misak-ı Milli ve Lozan Barı Konferansı Belgelerinde Musul Meselesi, Atatürk Dönemi Türk Dı Politikası-Makaleler, Atatürk Aratırma Merkezi, Yay., Ankara, 2000, s Bilal imir, Lozan Telgrafları, C.I, TTK Yay., Ankara, 1990, s Yılmaz, a.g.m.,s a.g.m., s Armaolu, a.g.e, s Bu anlamaya göre: Musul ngiltere nin mandaterlii altındaki Irak a bırakılmı ve Türkiye- Irak sınırı çizilmi, bölgedeki petrol gelirinin

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı. MUSUL SORUNU VE ANKARA ANTLAŞMASI Musul, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmadan önce Osmanlı Devleti'nin elinde idi. Ancak ateşkesin imzalanmasından dört gün sonra Musul İngilizler tarafından işgal edildi.

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması

Lozan Barış Antlaşması Lozan Barış Antlaşması Anlaşmanın Nedenleri Anlaşmanın Nedenleri Görüşme için İzmir de yapılmak istenmiş fakat uluslararası antlaşmalar gereğince tarafsız bir ülkede yapılma kararı alınmıştır. Lozan görüşme

Detaylı

BALKANLARDA TTFAK ARAYII VE TÜRKYE BRNC BALKAN TTFAKI

BALKANLARDA TTFAK ARAYII VE TÜRKYE BRNC BALKAN TTFAKI T. C. SELÇUK ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTÜSÜ TARH ANABLM DALI ATATÜRK LKELER VE NKILÂP TARH BLM DALI BALKANLARDA TTFAK ARAYII VE TÜRKYE BRNC BALKAN TTFAKI YÜKSEK LSANS TEZ Danıman Yrd. Doç. Dr. Mustafa

Detaylı

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir Türkiye de Bölgesel Kalkınmanın Aracı Olarak Kalkınma Ajansları: zmir Kalkınma Ajansı Örnei Ergüder Can zmir Kalkınma Ajansı Giri: Türkiye de dier ülkeler gibi bölgelerarası hatta bölgeler içinde kalkınma

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı nı sona erdiren antlaşmadır. Bu antlaşma ile Misak-ı Milli büyük ölçüde gerçekleşmiştir. Şekil 1. Kasım 1922 de Lozan Konferansı

Detaylı

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com MİLLİ MÜCADELE TRENİ TRABLUSGARP SAVAŞI Tarih: 1911 Savaşan Devletler: Osmanlı Devleti İtalya Mustafa Kemal in katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı dır. Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal in ilk askeri

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız

Detaylı

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler On5yirmi5.com Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler nelerdir? Yayın Tarihi : 12 Kasım 2012 Pazartesi (oluşturma : 12/22/2018) Cemiyetler-Zararlı ve Yararlı

Detaylı

Yonca Anzerliolu, Karamanlı Ortodoks Türkler, Phoenix Yayınları, Ankara 2003, 376 s.

Yonca Anzerliolu, Karamanlı Ortodoks Türkler, Phoenix Yayınları, Ankara 2003, 376 s. Yonca Anzerliolu, Karamanlı Ortodoks Türkler, Phoenix Yayınları, Ankara 2003, 376 s. Hayrullah KAHYA Ortodoks Hıristiyanların Türkçe konuanlarına Karamanlı; bunların konutukları dile de Karamanlıca denmektedir.

Detaylı

Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu

Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu Sayfa No: 1 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu Sayfa No: 2 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi

Detaylı

Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?

Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir? 1)Birinci İnönü Savaşının kazanılmasından sonra halkın TBMM ye ve düzenli orduya güveni artmıştır. Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir? A)TBMM seçimlerinin yenilenmesine

Detaylı

KNC DÜNYA HARB ÖNCES TÜRK-NGLZ-FRANSIZ ORTAK DEKLARASYONU TURKISH-ENGLISH-FRENCH JOINT DECLARATION ON THE EVE OF THE SECOND WORLD WAR Figen ATABEY

KNC DÜNYA HARB ÖNCES TÜRK-NGLZ-FRANSIZ ORTAK DEKLARASYONU TURKISH-ENGLISH-FRENCH JOINT DECLARATION ON THE EVE OF THE SECOND WORLD WAR Figen ATABEY KNC DÜNYA HARB ÖNCES TÜRK-NGLZ-FRANSIZ ORTAK DEKLARASYONU TURKISH-ENGLISH-FRENCH JOINT DECLARATION ON THE EVE OF THE SECOND WORLD WAR Figen ATABEY Öz Almanya nın Mart 1939 da Çekoslovakya yı igali, ardından

Detaylı

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 1. Mudanya Mütarekesi, Yunanlıların aslında Osmanlı Devleti nin paylaşımı projesinde bir alet olduğunu, arkalarındaki gücü İngiltere başta olmak üzere İtilâf devletlerinin

Detaylı

BATI CEPHESİ'NDE SAVAŞ

BATI CEPHESİ'NDE SAVAŞ T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TEOG ÇIKMIŞ SORULAR - 3. ÜNİTE Batı cephesinde Kuvâ-yı Millîye birliklerinin faaliyetlerini ve düzenli ordunun kurulmasını değerlendirir.türk milletinin Kurtuluş Savaşı

Detaylı

BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM

BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM Dr. Ayhan HELVACI *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik

Detaylı

IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU

IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU Osmanlı Devleti nin 19. yüzyılda uyguladığı denge siyaseti bekleneni vermemiş; üç kıtada sürekli toprak kaybetmiş ve yeni yeni önem kazanan petrol Osmanlı

Detaylı

Ergin AYAN (2009). Willermus Tyrensis in Haçlı Kronii (1143-1163), Karadeniz Dergisi Yayınları, Ankara, 160 s, ISBN 978-975-8951-33-8.

Ergin AYAN (2009). Willermus Tyrensis in Haçlı Kronii (1143-1163), Karadeniz Dergisi Yayınları, Ankara, 160 s, ISBN 978-975-8951-33-8. Ergin AYAN (2009). Willermus Tyrensis in Haçlı Kronii (1143-1163), Karadeniz Dergisi Yayınları, Ankara, 160 s, ISBN 978-975-8951-33-8. Abdullah GÜNEYSU Avrupa Hıristiyanlarının, kendilerince kutsal kabul

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

TÜRKİYE ve IRAK. I I. TARİHSEL ARKA PLAN: ABD İŞGALİNE KADAR TÜRKİYE-IRAK İLİŞKİLERİ İngiliz Ordusu, 30 Ekim 1918'de imzaladığı Mondros Mütarekesi'ne rağmen, kuzeye doğru yaptığı son bir hamle ile Musul

Detaylı

Tuba ÖZDİNÇ. Örgün Eğitim

Tuba ÖZDİNÇ. Örgün Eğitim ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ-I Dersin Adı Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi-I Dersin Kodu 630909 Dersin Türü Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi Haftalık Ders Saati Zorunlu Önlisans 2 AKTS 2 (Kuramsal)

Detaylı

Fevzi Karamw;o TARIH 10 SHTEPIA BOTUESE

Fevzi Karamw;o TARIH 10 SHTEPIA BOTUESE Fevzi Karamw;o TARIH 10 FEN LisESi DERS KiTABI SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Prishtine, 2012 i

Detaylı

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI HAFTALAR KONULAR 1. Hafta TÜRK DEVRİMİNE KAVRAMSAL YAKLAŞIM A-) Devlet (Toprak, İnsan Egemenlik) B-) Monarşi C-) Oligarşi D-) Cumhuriyet E-) Demokrasi F-) İhtilal G-) Devrim H-) Islahat 2. Hafta DEĞİŞEN

Detaylı

KURTULUŞ SAVAŞI ( ) Gülsema Lüyer

KURTULUŞ SAVAŞI ( ) Gülsema Lüyer KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Gülsema Lüyer KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Mondros Mütarekesi ve Mütareke Sonrası Genel Durum İşgaller ve Kurtuluş Savaşı Hazırlık Evresi T.B.M.M. nin Açılması Düzenli Ordu Hazırlıkları,

Detaylı

Türkiye Üzerindeki Sovyet Talepleri ve Türk-Sovyet likileri (1939-1947) Soviet Demands on Turkey and Turkish-Soviet Relations (1939-1947)

Türkiye Üzerindeki Sovyet Talepleri ve Türk-Sovyet likileri (1939-1947) Soviet Demands on Turkey and Turkish-Soviet Relations (1939-1947) Türkiye Üzerindeki Sovyet Talepleri ve Türk-Sovyet likileri (1939-1947) Soviet Demands on Turkey and Turkish-Soviet Relations (1939-1947) Barı ERTEM Özet II. Dünya Savaı nın yaklatıı günlerde Türkiye,

Detaylı

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ YAPI Madde 1. Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Kulübü, kısa adıyla K.Ü.S.B., Koç Üniversitesi örenci kulüpleri tüzüüne balı ve Koç Üniversitesi örencilerinin

Detaylı

AMER KA B RLE K DEVLETLER SAYI TAYI

AMER KA B RLE K DEVLETLER SAYI TAYI AMERKA BRLEK DEVLETLER SAYITAYI Yazan: Dawid M. WALKER Çeviren: Müslüm PARLAK Amerika Birleik Devletleri Sayıtayı, Birleik Devlet yönetiminin yasama bölümü içerisinde yer alan baımsız bir kurumdur. Genellikle

Detaylı

RAN SLÂM CUMHURYET ANKARA BÜYÜKELÇS SAYIN FROOZ DAWLATABAD LE RÖPORTAJ. Kırmızı Çizgi dergisinde yayımlanan bu röportajı

RAN SLÂM CUMHURYET ANKARA BÜYÜKELÇS SAYIN FROOZ DAWLATABAD LE RÖPORTAJ. Kırmızı Çizgi dergisinde yayımlanan bu röportajı RAN SLÂM CUMHURYET ANKARA BÜYÜKELÇS SAYIN FROOZ DAWLATABAD LE RÖPORTAJ Kırmızı Çizgi dergisinde yayımlanan bu röportajı Sayın Büyükelçi, futbolu sever misiniz? Evet, fıtrî bir oyundur... Seyretmekten holanırım.

Detaylı

Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. ÇALIŞMA HAYATINDA SOSYAL DİYALOĞUN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ

Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. ÇALIŞMA HAYATINDA SOSYAL DİYALOĞUN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. ÇALIŞMA HAYATINDA SOSYAL DİYALOĞUN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ ŞİRKET DÜZEYİNDE S O S YA L D İ YA LO G E N İ Yİ UYG ULA M A YA

Detaylı

! "#$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) "! %2.* ) 3."%$&(' "01 "0 4 *) / )/ ( +) ) ( )

! #$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) ! %2.* ) 3.%$&(' 01 0 4 *) / )/ ( +) ) ( ) ! "#$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) "! %2.* ) 3."%$&(' "01 "0 4 *) / )/ ( +) ) ( )! )! ) 1 87 Seri No'lu Gider Vergileri Genel Teblii Resmi Gazete Sayısı 27737 Resmi

Detaylı

KARMA TESTLER 03. A) Yalnız l B) Yalnız II. C) Yalnızlll D) I ve II E) I, II ve III. 2. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesine,

KARMA TESTLER 03. A) Yalnız l B) Yalnız II. C) Yalnızlll D) I ve II E) I, II ve III. 2. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesine, KARMA TESTLER 03 1. Osmanlı Devleti'nde matbaanın kurulması, I. Sanayi II. Ticaret III.Kültür alanlarından hangileri ile ilgili değişikliğin hız kazanmasını sağlamıştır? A) Yalnızl B) Yalnız II C) Yalnızlll

Detaylı

II. DÜNYA SAVAI SONRASI SOVYET RUSYA NIN BOAZLARLA LGL TALEPLER AFTER THE WORLD WAR II THE DEMANDS CAME FROM SOVIET RUSSIA ABOUT BOSPHORUS Ömer ERDEN

II. DÜNYA SAVAI SONRASI SOVYET RUSYA NIN BOAZLARLA LGL TALEPLER AFTER THE WORLD WAR II THE DEMANDS CAME FROM SOVIET RUSSIA ABOUT BOSPHORUS Ömer ERDEN Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 34 Volume: 7 Issue: 34 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 II. DÜNYA SAVAI SONRASI SOVYET RUSYA

Detaylı

BilgiEdinmeHakki.Org Raporu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Salık Bakanlıı Tarafından Uygulanmasındaki Yanlılıklar

BilgiEdinmeHakki.Org Raporu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Salık Bakanlıı Tarafından Uygulanmasındaki Yanlılıklar BilgiEdinmeHakki.Org Raporu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Salık Bakanlıı Tarafından Uygulanmasındaki Yanlılıklar Sürüm 1.0 21 Ekim 2004 Dr. Yaman AKDENIZ * akdeniz@bilgiedinmehakki.org Bilgiedinmehakki.org

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ...

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ... ÖRNEK SORU: 1 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti açısından, 30 Ekim 1918 de, yenilgiyi kabul ettiğinin tescili niteliğinde olan Mondros Ateşkes Anlaşması yla sona erdi. Ancak anlaşmanın,

Detaylı

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta İktisat Tarihi I 13-14 Ekim II. Hafta Osmanlı Kurumlarının Kökenleri 19. yy da Osmanlı ve Bizans hakkındaki araştırmalar ilerledikçe benzerlikler dikkat çekmeye başladı. Gibbons a göre Osm. Hukuk sahasında

Detaylı

DELTA MENKUL DEERLER A..

DELTA MENKUL DEERLER A.. sayfa No: 1 A) Giri 1.Raporun Dönemi: Bu rapor, Delta Menkul Deerler A.. kuruluunun 1 Ocak 2008 31 Mart 2008 çalıma dönemini kapsamaktadır. 2. Ortaklıın Unvanı: Delta Menkul Deerler A.. 3. Dönem çinde

Detaylı

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI Belediyelerin görevlerini etkin ve verimli bir ekilde yerine getirebilmeleri için ihtiyaç duydukları optimal (ihtiyaçtan ne fazla ne de az) kadronun nicelik ve

Detaylı

MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER *

MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER * MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER * Prof. Dr. lknur OKATAN *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu Bildirisi SDÜ, 7-10 Nisan 2004, Isparta Sunu Sayın Bakan

Detaylı

1946 BELEDYE SEÇMLER VE BU SEÇMLERDE KADIN SEÇMENLERN DURUMU. Kadir EKER ÖZET

1946 BELEDYE SEÇMLER VE BU SEÇMLERDE KADIN SEÇMENLERN DURUMU. Kadir EKER ÖZET 1946 Belediye Seçimleri ve Bu Seçimlerde Kadın Seçmenlerin Kadir EKER 1946 BELEDYE SEÇMLER VE BU SEÇMLERDE KADIN SEÇMENLERN DURUMU Kadir EKER ÖZET Ülkemizde demokratik gelimeler Merutiyetle balamı, Cumhuriyetle

Detaylı

KPSS 2009 GK-(3) DENEME-4 2. SORU. 3. Selçuklularda, 2. Türk-İslam devletlerinde ülke hanedanın ortak malıdır. anlayışı geçerli olmuştur.

KPSS 2009 GK-(3) DENEME-4 2. SORU. 3. Selçuklularda, 2. Türk-İslam devletlerinde ülke hanedanın ortak malıdır. anlayışı geçerli olmuştur. 3. Selçuklularda, I. hükümdarın Tanrı adına insanları yönetmekle görevli olması, KPSS 2009 GK-(3) ülkenin, hanedan üyelerinin ortak malı sayılması, din işlerinin halifeye, dünya işlerinin sultana ait olması

Detaylı

www.kpss.info NOT: BU SORULAR VE CEVAPLARI SINAVA GRENLER TARAFINDAN TESPT EDLENLLERDR. EKSKKLKLER VE FARKLILIKLAR OLABLR.

www.kpss.info NOT: BU SORULAR VE CEVAPLARI SINAVA GRENLER TARAFINDAN TESPT EDLENLLERDR. EKSKKLKLER VE FARKLILIKLAR OLABLR. www.kpss.info NOT: BU SORULAR VE CEVAPLARI SINAVA GRENLER TARAFINDAN TESPT EDLENLLERDR. EKSKKLKLER VE FARKLILIKLAR OLABLR. ANAYASA 1. Aaıdakilerden hangisi G-8 daimi üyelerinden deildir? a) Almanya b)

Detaylı

ve AHLAK BÝLGÝSÝ TESTÝ

ve AHLAK BÝLGÝSÝ TESTÝ SOSYAL BÝLGÝLER - DÝN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BÝLGÝSÝ TESTÝ 1 [ 9 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[9] Anadolu uygarlýklarýndan Ýyonyalýlar denizcilik ve deniz ticaretiyle uðraþmýþlardýr.

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Amaç ve Kapsam. Yetki ve Sorumluluk

Amaç ve Kapsam. Yetki ve Sorumluluk TEKSTL BANKASI A.. Amaç ve Kapsam Tekstil Bankası A.. (Tekstilbank) bilgilendirme politikası; Bankacılık Kanunu ve bu kanuna ilikin düzenlemeler, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Türk Ticaret Kanunu, stanbul

Detaylı

BANKALARIN KRED LEMLERNE LKN YÖNETMELKTE DEKLK YAPILMASINA LKN YÖNETMELK TASLAI

BANKALARIN KRED LEMLERNE LKN YÖNETMELKTE DEKLK YAPILMASINA LKN YÖNETMELK TASLAI Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan: BANKALARIN KRED LEMLERNE LKN YÖNETMELKTE DEKLK YAPILMASINA LKN YÖNETMELK TASLAI MADDE 1 01/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüe

Detaylı

Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi

Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi 28.11.2016-22:02 Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi - Sudan Stratejik Çalışma ve Araştırmalar Merkezi Başkanı Dr. Hüseyin: - "Türkiye,

Detaylı

Madde 1.1. in 4.paragrafı aaıdaki ekilde güncellenmitir.

Madde 1.1. in 4.paragrafı aaıdaki ekilde güncellenmitir. YAPI VE KRED BANKASI A.. NN BANKA BONOSU VE/VEYA TAHVLLERNN HALKA ARZINA LKN SERMAYE PYASASI KURULU TARAFINDAN 3 HAZRAN 2011 TARHNDE ONAYLANAN ve TESCL ETTRLEN, 30 EYLÜL 2011 TARHNDE TADL VE 4 EKM 2011

Detaylı

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi 2 de Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi AK Parti İstanbul İl Kadın Kolları nda AK Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadı. 8 de YIL: 2012 SAYI

Detaylı

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK E KARI ALMAN VE TALYANLARIN DÜZENLED SUKAST GRMLER. Doç Dr. M. Metin HÜLAGÜ *

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK E KARI ALMAN VE TALYANLARIN DÜZENLED SUKAST GRMLER. Doç Dr. M. Metin HÜLAGÜ * MUSTAFA KEMAL ATATÜRK E KARI ALMAN VE TALYANLARIN DÜZENLED SUKAST GRMLER Doç Dr. M. Metin HÜLAGÜ * I- Giri Suikast teebbüsü insanlık tarihi kadar eskidir dense yanlı olmasa gerek. Zira insanlık çok defa

Detaylı

Zeki DOĞAN-Sosyal Bilgiler Öğretmeni

Zeki DOĞAN-Sosyal Bilgiler Öğretmeni T.C. ĠNKILAP TARĠHĠ VE ATATÜRKÇÜLÜK AÇIK UÇLU DENEME SINAVI (I. Dünya Savaşı ndan Erzurum Kongresi ne kadar) sosyalciniz.wordpress.com 1. Gelişen sanayimiz için hem bir hammadde kaynağı hem de uygun bir

Detaylı

XIX. YÜZYILIN SONLARINDA KIREHR SANCAI NIN DEMOGRAFK YAPISI DEMOGRAPHIC SITUATION OF KIREHR AT THE END OF XIX CENTURY

XIX. YÜZYILIN SONLARINDA KIREHR SANCAI NIN DEMOGRAFK YAPISI DEMOGRAPHIC SITUATION OF KIREHR AT THE END OF XIX CENTURY GAZ ÜNVERSTES KIREHR ETM FAKÜLTES Cilt 7, Sayı 1, (2006), 21-33 21 XIX. YÜZYILIN SONLARINDA KIREHR SANCAI NIN DEMOGRAFK YAPISI Nejla GÜNAY Gazi Üniversitesi, Ankara/TÜRKYE Geli Tarihi: 28.11.2005 Yayına

Detaylı

ARACI KURUMUN UNVANI :DELTA MENKUL DEERLER A.. Sayfa No: 1 SER:XI NO:29 SAYILI TEBLE STNADEN HAZIRLANMI YÖNETM KURULU FAALYET RAPORU

ARACI KURUMUN UNVANI :DELTA MENKUL DEERLER A.. Sayfa No: 1 SER:XI NO:29 SAYILI TEBLE STNADEN HAZIRLANMI YÖNETM KURULU FAALYET RAPORU Sayfa No: 1 A) Giri 1.Raporun Dönemi: Bu rapor, Delta Menkul Deerler A.. kuruluunun 1 Ocak 2009 31 Mart 2009 çalıma dönemini kapsamaktadır. 2. Ortaklıın Unvanı: Delta Menkul Deerler A.. irket in Merkezi

Detaylı

TÜRKYE, YUNANSTAN VE AVRUPA LKLERNDE KIBRIS

TÜRKYE, YUNANSTAN VE AVRUPA LKLERNDE KIBRIS TÜRKYE, YUNANSTAN VE AVRUPA LKLERNDE KIBRIS Doç. Dr. M. Metin HÜLAGÜ 1. Türk Dı Siyasetinde Kıbrıs Meselesi Kıbrıs Meselesi Türkiye nin son yıllarda her platformda karısına çıkan dı problemlerinin baında

Detaylı

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 BÖLÜM 1: SEÇİLMİŞ KAVRAMLAR BÖLÜM 2: BÜYÜK DÖNÜŞÜM VE OSMANLILAR BÜYÜK DÖNÜŞÜMÜN İZLERİ...11 DEVRİMLER ÇAĞI VE OSMANLILAR...14 a) Sanayi Devrimi... 14 b) Fransız Devrimi... 17 c)

Detaylı

13. Aşağıdakilerden hangisi yeni Türk alfabesinin kabul edilme nedenlerinden biri değildir?

13. Aşağıdakilerden hangisi yeni Türk alfabesinin kabul edilme nedenlerinden biri değildir? 1. Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye Cumhuriyeti'nin diğer devletlerle ekonomik ilişkilerinde kolaylık ve uyum sağlamak için yapılan çalışmalardan A) Türk Tarih Kurumu'nun kurulması B) Tekke ve zaviyelerin

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 2

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 2 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 2 Hafta 11 Prof. Dr. Haluk SELVİ Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan

Detaylı

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası ve Atatürk'ün Ölümü Ünitesi Konu Özeti (yeni)

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası ve Atatürk'ün Ölümü Ünitesi Konu Özeti (yeni) Dış Politika Esasları Atatürk, yeni Türk Devleti nin kurucusu olarak söz ve düşünceleri ile dış politikaya yön vermiştir. Atatürk ün sözleri ışığında dış politika esasları şu şekilde sıralanabilir: Barışçıdır:

Detaylı

TÜRK-RUS ÝLÝÞKÝLERÝ: SORUNLAR VE FIRSATLAR. Prof. Dr. Ýlter TURAN

TÜRK-RUS ÝLÝÞKÝLERÝ: SORUNLAR VE FIRSATLAR. Prof. Dr. Ýlter TURAN TÜRK-RUS ÝLÝÞKÝLERÝ: SORUNLAR VE FIRSATLAR Prof. Dr. Ýlter TURAN 63 TÜRK-RUS ÝLÝÞKÝLERÝ: SORUNLAR VE FIRSATLAR GÝRÝÞ Prof. Dr. Ýlter TURAN Türk-Rus iliþkileri tarih boyunca rekabetçi bir zeminde geliþmiþ,

Detaylı

Sosyal bilgiler öğretmeninin verdiği bu bilgiye dayanarak Mustafa Kemal Paşa ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Sosyal bilgiler öğretmeninin verdiği bu bilgiye dayanarak Mustafa Kemal Paşa ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? S-1 Sosyal bilgiler öğretmeni: (ikinci Meşrutiyet in ilanının ardından (Meşrutiyet karşıtı gruplar tarafından çıkarılan 31 Mart Ayaklanması, kurmay başkanlığını Mustafa Kemal in yaptığı Hareket Ordusu

Detaylı

ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS BİLGİLERİ. Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl

ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS BİLGİLERİ. Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi I Ön Koşul leri DERS BİLGİLERİ Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl Sorumluları

Detaylı

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA

Detaylı

Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta

Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH 1870-1914 Beta Yayın No : 3472 Politika Dizisi : 08 1. Bası - Ocak 2017 - İstanbul (Beta A.Ş.) ISBN 978-605 - 333-801 - 7 Copyright Bu kitabın bu basısının Türkiye

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Borsa : Vadeli lem ve Opsiyon Borsası A.. ni,

Borsa : Vadeli lem ve Opsiyon Borsası A.. ni, TÜREV ARAÇLAR RSK BLDRM FORMU (Vadeli lem ve Opsiyon Borsası A.. nezdindeki ilemlere ilikindir) Önemli Açıklama: Vadeli lem ve Opsiyon Borsası nezdinde yapacaınız alım-satım ilemleri sonucunda kar elde

Detaylı

2018-Inkilap Tarihi ve - Deneme Sınavı 7

2018-Inkilap Tarihi ve - Deneme Sınavı 7 2018-Inkilap Tarihi ve - Deneme Sınavı 7 1. Çay da toplanılmıştı. Fevzi Çakmak saldırı planını açıklamıştır. İsmet Paşa saldırıya karşıdır. Yakup Şevki Paşa, milletin varını yoğunu zar gibi atmanın tarihçe

Detaylı

stanbul, 11 Ekim 2004 2004/1021

stanbul, 11 Ekim 2004 2004/1021 TÜRKYE SERMAYE PYASASI ARACI KURULULARI BRL Büyükdere Cad.No:173 I. Levent Plaza A-Blok Kat:4 34394 I. Levent-stanbul Tel : (212) 280 85 67 Faks : (212) 280 85 89 www.tspakb.org.tr stanbul, 11 Ekim 2004

Detaylı

BAKIM HZMETLER SÖZLEMES

BAKIM HZMETLER SÖZLEMES BAKIM HZMETLER SÖZLEMES Madde 1) TARAFLAR: Bir taraftan, dier taraftan aaıda belirtilen Bakım hizmetini üstlenen. bu sözlemenin taraflarını olutururlar. Sözlemenin devam eden bölümlerinde taraflar kısaca

Detaylı

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 88 OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK A N K A R A 2 0 0 7 1 P r o j e Y ö n e t i c

Detaylı

BOSAD Boya Sanayicileri Dernei TÜRK BOYA SEKTÖRÜ. Dünya Boya Ticaretindeki Gelimeler

BOSAD Boya Sanayicileri Dernei TÜRK BOYA SEKTÖRÜ. Dünya Boya Ticaretindeki Gelimeler BOSAD Boya Sanayicileri Dernei Dünya Boya Ticaretindeki Gelimeler TÜRK BOYA SEKTÖRÜ Dünya ekonomisindeki gelimeyle paralel olarak dünya boya üretimi bugün 29,4 milyon ton civarında gerçeklemektedir ve

Detaylı

RUSYA-UKRAYNA ENERJ KRZ STRATEJK BR DEERLENDRME

RUSYA-UKRAYNA ENERJ KRZ STRATEJK BR DEERLENDRME RUSYA-UKRAYNA ENERJ KRZ STRATEJK BR DEERLENDRME I. RUSYA NIN YEN STRATEJS OCAK 2005 1- Rusya, ekonomik, siyasi ve askeri açıdan yeniden güçlenmek ve öncelikle bölgesinde nüfus sahibi olabilmek stratejisinde

Detaylı

Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR

Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SOSYAL BiLiMLER LiSESi DERS KiTABI SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Prishtine, 2012 ic;indekiler I ÜNiTE: BÜYÜK COGRAFYA KESiFLERi 3 1. BÜYÜK COGRAFYA KESiFLERi 3 A. COGRAFYA KESiFLERi

Detaylı

BOYASAN TEKSTL SANAY VE TCARET ANONM RKET Sayfa No: 1 SER:XI NO:29 SAYILI TEBLE STNADEN HAZIRLANMI YÖNETM KURULU FAALYET RAPORU 31 MART 2010 TBARYLE

BOYASAN TEKSTL SANAY VE TCARET ANONM RKET Sayfa No: 1 SER:XI NO:29 SAYILI TEBLE STNADEN HAZIRLANMI YÖNETM KURULU FAALYET RAPORU 31 MART 2010 TBARYLE Sayfa No: 1 A- 1-RAPORUN DÖNEM : Faaliyet raporu, BOYASAN A. nin MART/2010 yılı faaliyetlerini kapsar. 2-ORTAKLIIN ÜNVANI : BOYASAN TEKSTL SANAY VE TCARET A.. 3-DÖNEM ÇNDE YÖNETM VE DENETM KURULUNDA GÖREV

Detaylı

AB Uyum Sürecinde Türkiye nin Rekabet Gücü lerleme Raporu Üzerine Tespitler

AB Uyum Sürecinde Türkiye nin Rekabet Gücü lerleme Raporu Üzerine Tespitler AB Uyum Sürecinde Türkiye nin Rekabet Gücü lerleme Raporu Üzerine Tespitler Avrupa Komisyonu tarafından Türkiye hakkında hazırlanan lerleme Raporu, Türkiye ile müzakerelerin balaması yönünde olumlu bir

Detaylı

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları 1. Almanya ve İtalya'nın; XIX. yüzyıl sonlarından itibaren İngiltere ve Fransa'ya karşı birlikte hareket etmelerinin en önemli nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir? A) Siyasi birliklerini

Detaylı

PORTER MODEL: ULUSLARARASI REKABET ÖZLEM ÖZ ODTÜ LETME BÖLÜMÜ

PORTER MODEL: ULUSLARARASI REKABET ÖZLEM ÖZ ODTÜ LETME BÖLÜMÜ : ULUSLARARASI REKABET ÖZLEM ÖZ ODTÜ LETME BÖLÜMÜ Genel Çerçeve Makroekonomik, Politik ve veyasal Çevre Rekabet Edebilirliliin Mikroekonomik Temelleri irket irket Stratejisi Stratejisi Mikroekonomik Mikroekonomik

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

OSMANLI DI BORÇLARININ EKONOMK VE SYAS SONUÇLARI Nedim DKMEN (*)

OSMANLI DI BORÇLARININ EKONOMK VE SYAS SONUÇLARI Nedim DKMEN (*) OSMANLI DI BORÇLARININ EKONOMK VE SYAS SONUÇLARI Nedim DKMEN (*) Özet: Bu aratırmada, Osmanlı mparatorluu nun 19. yüzyılın ikinci yarısında dı borçlanma nedenleri, devleti borçlanmaya iten iç ve dı faktörler,

Detaylı

d-italya nın Akdeniz de hakimiyet kurma isteği

d-italya nın Akdeniz de hakimiyet kurma isteği I.DÜNYA SAVAŞI Sebepleri: a-almanya nın siyasi birliğini tamamlayarak, sömürgecilikte İngiltere ye rakip olması b -Fransa ve Almanya arasındaki Alsas-Loren bölgesi meselesi(fransa nın Sedan Savaşı nda

Detaylı

Bilgi Notu ARA TIRMA VE TASN F GRUBU 30.05.2002. " ç Kontrol: Kamusal Hesapverme Sorumlulu u çin Bir Yapı Olu turulması" Hk.

Bilgi Notu ARA TIRMA VE TASN F GRUBU 30.05.2002.  ç Kontrol: Kamusal Hesapverme Sorumlulu u çin Bir Yapı Olu turulması Hk. Bilgi Notu ARATIRMA VE TASNF GRUBU 30.05.2002 "ç Kontrol: Kamusal Hesapverme Sorumluluu çin Bir Yapı Oluturulması" Hk. ç Kontrol: Kamusal Hesapverme Sorumluluu çin Bir Yapı Oluturulması Kamu Kurumlarındaki

Detaylı

Göç yani hicret dini bir vazifedir.insanların dinlerini daha iyi yaşamaları,hayatlarını devam ettirebilmeleri için göç bir ihtiyaçtır.

Göç yani hicret dini bir vazifedir.insanların dinlerini daha iyi yaşamaları,hayatlarını devam ettirebilmeleri için göç bir ihtiyaçtır. TÜRKİYE'DEKİ GÖÇLER VE GÖÇMENLER Göç güçtür.hem güç ve zor bir iştir hem de güç katan bir iştir. Göç yani hicret dini bir vazifedir.insanların dinlerini daha iyi yaşamaları,hayatlarını devam ettirebilmeleri

Detaylı

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876)

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) I. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken Genç Osmanlıların faaliyetleri İstanbul (Tersane) Konferansı BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) Osmanlı

Detaylı

TEKSTL FNANSAL KRALAMA ANONM RKET ANA SÖZLEME TADL METNLER

TEKSTL FNANSAL KRALAMA ANONM RKET ANA SÖZLEME TADL METNLER TEKSTL FNANSAL KRALAMA ANONM RKET ANA SÖZLEME TADL METNLER AMAÇ VE KONU Madde 3/5 Kira alacaklarını iskonto ettirebilir. Bu alacakları teminata verebilir, temlik edebilir, Finansal Kiralama Kanunu ve bununla

Detaylı

ÜNVERSTELERN GÖREVLER

ÜNVERSTELERN GÖREVLER ÜNVERSTELERN GÖREVLER VE YENDEN YAPILANMA Günümüz Türkiye sini gelecee taıyanlar i adamlarıdır. Ancak, i hayatının gayretleri Türkiye yi belli bir sınıra kadar ilerletebilir. Eer Türkiye, kaybettii bilimin

Detaylı

İKLİM MÜCADELELERİ. bu küresel sorunlarla yüzleşmede kilit bir rol oynayacak, eğitme, tecrübeye ve uzmanlığa sahiptir.

İKLİM MÜCADELELERİ. bu küresel sorunlarla yüzleşmede kilit bir rol oynayacak, eğitme, tecrübeye ve uzmanlığa sahiptir. İKLİM MÜCADELELERİ 20. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak, iklimdeki değişimler daha belirgin hale gelmiştir. Günümüzde, hava sıcaklığındaki ve yağış miktarındaki değişimler, deniz seviyesinin yükselmesi,

Detaylı

K TAP TANITIMI. Döndü DÜ ÜNMEZ *

K TAP TANITIMI. Döndü DÜ ÜNMEZ * TARHNPENDE ULUSLARARASITARHveSOSYALARATIRMALARDERGS Yl:2010,Say:3 Sayfa:313317 THEPURSUITOFHISTORY INTERNATIONALPERIODICALFORHISTORYANDSOCIALRESEARCH Year:2010,Issue:3 Page:313317 KTAPTANITIMI OyaDALAR,War,EpidemicsandMedicineintheLateOttomanEmpire(19121918),

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi I (HIST 101) Ders Detayları

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi I (HIST 101) Ders Detayları Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi I (HIST 101) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi I HIST 101 Güz 2 0 0 2

Detaylı

29 EKİM TÖRENLERİ. Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY. Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi

29 EKİM TÖRENLERİ. Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY. Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi 29 EKİM TÖRENLERİ Cumhuriyet Bayramı Republic Day OFFICIAL HOLIDAY Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi 1923 Cumhuriyet ilân edildi. Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk

Detaylı

21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi

21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi 21.05.2014 Çarşamba İzmir Gündemi Doğu Akdeniz de Son Gelişmeler ve Kıbrıs, İKÇÜ de Ele Alındı İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çelebi Avrupa Birliği Merkezi nin

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Derviş KILINÇKAYA

Doç. Dr. Mehmet Derviş KILINÇKAYA HACETTEPE ÜNİ VERSİ TESİ ATATÜRK İ LKELERİ VE İ NKILÂP TARİ H İ ENSTİ TÜSÜ BEYTEPE/ANKARA TELEFON +90312 2976870/122 FAKS:+90312 2992076 GSM : +905337387607 E-POSTA: mdervis@hacettepe.edu.tr Doç. Dr. Mehmet

Detaylı

Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV.

Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV. 339 GENEL LİSE Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV. Yeniçağ 3. Yeniçağda Avrupa 6. Eğitim, kültür, bilim ve

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi-I Ders No : 069030020 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü

Detaylı

TÜS AD YÖNET M KURULU BA KANI ARZUHAN DO AN YALÇINDA IN GLOBAL L DERL K FORUMU AÇILI KONU MASI. 11 Mayıs 2007 Bahçe ehir Üniversitesi, stanbul

TÜS AD YÖNET M KURULU BA KANI ARZUHAN DO AN YALÇINDA IN GLOBAL L DERL K FORUMU AÇILI KONU MASI. 11 Mayıs 2007 Bahçe ehir Üniversitesi, stanbul TÜRK SANAYCLER VE ADAMLARI DERNE TÜSAD YÖNETM KURULU BAKANI ARZUHAN DOAN YALÇINDA IN BAHÇEEHR ÜNVERSTES GLOBAL LDERLK FORUMU AÇILI KONUMASI 11 Mayıs 2007 Bahçeehir Üniversitesi, stanbul Deerli katılımcılar,

Detaylı

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki 14.11.2013 tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki Tablo 1 Sosyal BilimlerEnstitüsü İletişim Bilimleri Doktora Programı * 1. YARIYIL 2. YARIYIL İLT 771 SİNEMA ARAŞTIRMALARI SEMİNERİ 2 2 3 10 1

Detaylı

TÜLN OTBÇER. Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır.

TÜLN OTBÇER. Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır. TÜLN OTBÇER Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır. Ankara Hacettepe Üniversitesi Mayıs, 2004 ! - " $ - "%%&%$ - "%' $ - "(%' $ - "( ) (* $+,( $ - ") (',( $ - "- %./$ 0 1*&/1(2, %("%. 3/1(4""3%(/1-( /32 $$

Detaylı

Avrupa Konseyi Proje No EC/1062

Avrupa Konseyi Proje No EC/1062 Avrupa Konseyi Proje No EC/1062!"#$ Projenin Adı Proje Alanı Türkiye de Yolsuzluun Önlenmesi çin Etik (TYEC) Türkiye Projenin Balangıç Tarihi 30 Kasım 2007 Finansman Avrupa Komisyonu (%90) ve Avrupa Konseyi

Detaylı

AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ

AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ 1. Osmanlı İmparatorluğu nun Gerileme Devrindeki olaylar ve bu olayların sonuçları göz önüne alındığında, aşağıdaki ilişkilerden hangisi bu devir için geçerli

Detaylı

SRKÜLER NO: POZ - 2005 / 62 ST, 20. 07. 2005 SSK EK GENELGES(16/347) YAYIMLANDI

SRKÜLER NO: POZ - 2005 / 62 ST, 20. 07. 2005 SSK EK GENELGES(16/347) YAYIMLANDI SRKÜLER NO: POZ - 2005 / 62 ST, 20. 07. 2005 ÖZET: * SSK ek genelgesi yayımlandı. SSK EK GENELGES(16/347) YAYIMLANDI S.S.K.Bakanlıı Sigorta leri Genel Müdürlüü Sigorta Primleri Daire Bakanlıı nın 04.07.2005

Detaylı

TÜM OTOBÜSÇÜLER VE LETMECLER FEDERASYONU KARAYOLU YOLCU TAIMACILII SEKTÖRÜNÜN TARHSEL GELM

TÜM OTOBÜSÇÜLER VE LETMECLER FEDERASYONU KARAYOLU YOLCU TAIMACILII SEKTÖRÜNÜN TARHSEL GELM TÜM OTOBÜSÇÜLER VE LETMECLER FEDERASYONU KARAYOLU YOLCU TAIMACILII SEKTÖRÜNÜN TARHSEL GELM 1955 ten 1999 a kadar karayolu yolcu taımacılıının ulaım biçimleri içindeki payı Karayolu ile yolcu taımacılıının

Detaylı