Türkiye nin Motor hikayesi

Transkript

1 Türkiye nin Motor hikayesi Türkiye ve Anadolu nun Sanayileşmesinde Öncülük eden Konya Sanayı Odası Üyelerini kutluyor Saygı ile selamlıyorum Ali İhsan İlkbahar İTÜ Mak. Fak. 1962

2 Motor, Sanayı devriminin Kalbi ; İnsan oğluna hız, zaman ve mobilite kazandıran bir makinedir

3 Türkiyede 1976 dan beri Tülomsaş tarafından bazı lokomotif Motorları üretiliyor Tershanelerimiz de arasında bazı gemi motorları üretti. Ben bugünkü konuşmamı bizzat içinde yaşadığım Otomotiv motorları üzerinde yapacağım.

4 Kader beni 52 senelik meslek hayatım boyunca hep bir motorla karşılaştırdı. şöyleki : yılı yaz stajımı Sivas demir yolu fabrikasında yaparken lokomotifler için buhar makinelerinin imalatında bizzatihi çalıştımdı.

5 2- İTÜ 4 ve 5 cı sınıfta Prof Necmettin Erbakan dan motor dersi aldığım yıllarda, hocamız Gümüş Motor Fabrikasını kuruyordu. Gümüş motorda çalışan sınıf arkadaşım Sabahattin Kırkan dan aldığım bilgiler: Gümüş motor, önce Skoda nın 1 ve 2 silindirli tarım sulama gayeli stasyoner su pompası motorlarının bir nevi kopyasını üretiyordu. Döküm,dövme dahil hemen hemen tüm parçalar aynı fabrika çatısı altında üretiliyordu

6 Gümüş Motor devam 1963 te Deutz lisansiyle hava soğutmalı motorlara geçildi te Pancar Ekicileri kooperatifi tarafından satın alındı.yıllık 25 bin adete ulaştığı yıllar olmuş.tam 48 yıl üretim devam etti yılında kapandı.

7 3- İTÜ de son sınıftaki diploma çalışmamı Prof. Orhan Daldal ın yanında bir motor test cıhazının geliştirilmesi konusunda yapmıştım aylık askerlik döneminde Motor yenileme fabrikasında Krank yataklarına molibden püskürterek sıfır krank üretmek konusunda araştırma yapmıştım. 4- Almanyadaki bir motor fabrikasında çalışmaya giderken kendimi, vedalaşmak üzere ziyaretine gittiğim hocam Prof O.Daldal, beni Otasanda işe başlattı..

8 Türkiye nin Türkiye nin Motor Motor Hikayesi Hikayesi da Anadol projesinde yer aldım lerde döviz kazanmak için Anadol motorunu yerli montajına başladık..

9 yılında Oyak Renault Bursada ki fabrikasında yılda 40 bin adet Renault motorunu yerli üreterek R12 aracını üretmeye başladı. Müteakip yıllarda Tofaş da motor ve aktarma organlarını üretmeye başladı.her iki firma 1993 yılında 200 bin motor üretiyordu. Renault son 4 yılda ortalama yılda 300 bin motor üretti. bu yıl sonunda yıllık kapasitesi 600 bine çıkarıp,diğer fabrikalarına ihracat yapacak. Biri de Mercedes A serisi araçlar için Toplam üretim adet

10 7- Wankel motoru Otosan Yıllarında bir Wankel motoru geliştirdi. Prototipler bittiğinde artan yakıt fiatları projenin iptaline sebeb oldu

11 de Anadol motorunun Blok ve silindir kafasını işlemek üzere bir proje hazırladık. 4.0 milyon dolar gerekiyordu. Döviz bulma güçlüğü nedeni ile proje gerçekleşemedi

12 9- BMC,1976 larda lisans ile 1,9 lt lik bir dizel üretiyordu. İlerki yıllarda Cummins lisansı ile bazı kamyon motorları(montaj ve bazı parçalar) üretti. 10- Tümosan : Traktör ve kamyon motorları üretmek üzere kurulan bir devlet kuruluşu. Traktör motoru gerçekleşti. Bir özel sektör Tümosanı devraldı bin traktörü için motor üretiyor. 11 Türk Traktör : İhtiyacı olan (yılda 40 bin adet) motorların % 90 ını,1995 ten beri kendi tesislerinde üretiyor. 12- Döktaş : Koç Holding, 1976 yılında motor dökebilecek bir dökümhaneyi hizmete aldı.

13 Türkiyesi 1977de başlayan döviz krizi ve arkasından gelen sosyal patlamalar sektöre 10 yıl kaybettirdi.bu kriz döneminin Başında eylül 1977 de, Otosan hem benzinli hem de dizel motorlarını Yerli üretmeye karar verdi. Ford lisans vermiyordu.makine alacak döviz yoktu ve yatırım İçin izin alamıyorduk. 1, Yerli Satış Toplam Satış Talep 2000 Kapalı Pazar Yılındaki Tahmin: 2000 Yılı İçin 1 Milyon G.Birliği 2000

14 13 devam yıl süren bürokrası mücadelesinden sonra, Eskişehir İnönü motor Fabrikasının önü açıldı ve 1882 yılında 40 bin kapasiteli bir fabrika üretime geçebildi.

15

16 14- ERK diesel ( Türkiyenin ilk otomotivdizel motoru) İnönü motor fabrikası inşa süresinde benzine aşırı bir zam gelince hafif ticari vasıtalar satılmaz olmuştu. Üretmekte olduğumuz 2.0 lt benzin motorundan aynı makinelerle üretilebilecek bir dizel motoru geliştirmek zorunda idik. Bunu başarmak, sıfırdan motor dizayn etmekten daha zordu. Zaten yeni bir kafa dizayn edip diğer bütün parçaları tadil ederken, mevcut tezgahlarla üretmek zorundaydık.

17 14- ERK diesel ( devam ) Sonuçta 17 kişilik çekirdek bir ekip 3 yılda başarı ile bir otomotiv dizel Motorunu geliştirdi ve 1986 yılında seri imalatına geçildi ve Pickup araçlarımıza takıldı. Erk projesi ticari anlamda belki Otosana büyük katkıları olmadı,amma 20 yıl sonra ismi global ortamda duyulacak 700 kişilik bir motor geliştirme ekibinin temelinin atılmasına vesile oldu!

18 15- Dover 205 HP Zaman ilerledikçe kamyonlar daha güçlü motorlar istemeye başladı. Ford kamyon işinden çıktığı için elimizde başka bir motor yoktu. Yine iş başa düştü ve 150 HP olan Ford Dover motorundan 1992 yılında 205 HP gücünde bir motor yarattık. Bu motor sayesinda yıllarca pazar lideri olduk

19 16- Ecotorq (Türkiyenin ilk ağır kamyon motoru) 2000 başlarında kamyon motor güçleri daha da artınca sıfirdan 7,3 ve 9.0 lt. hacımlı max. 380 HP gücündeki Ecotorq motorlarını Geliştirmek zorunda kaldık yılından beri bu motorlar hala üretiliyor.

20 17- Puma I-5 Transit serisinin Jumbo tipleri için 2007 yılnda üretimine geçilen Ford Otosan tarafından geliştirilmiş bir motordur.

21 18- Yeni bir kamyon Motoru Test başlama tarihi: Lisans satışı : ÇİN

22 Motor Projeleri Benzinli bir motor esas alınarak geliştirilen ilk Türk motoru Doğal emişli motorun Turboşarj ile gücünün artırılması Türkiye de Geliştirilen İlk Dizel Motor Dover motor ömrünün km ye çıkarılması İlk Türk ağır hizmet tipi ticari dizel motor Lisans hakları tamamen Ford Otosan a ait ilk motor Erk Dizel 2.5 DI TC Dover 500K Ecotorq 7.3L Gebze Mühendislik Merkezi Dover TCI Zetec CFI Dover E1 Puma I5 Ecotorq 9.0L Ford tasarımı Dover motorun arasoğutucu uygulanarak geliştirilmesi Ford için geliştirilen ilk global proje Tek noktadan püskürtmeli enjeksiyon sistemi uygulanması Euro1 regülasyonu için Dover motorda geliştirme Ford için geliştirilen ilk motor Lisans hakları tamamen Ford Otosan a ait ağır hizmet tipi ticari dizel motor Yeni ağır hizmet tipi dizel motor

23 Ford a Yapılan Motor Projeleri Lion V6 3.0L 210PS Land Rover, Jaguar, PSA Lion V8 4.4L 313PS Land Rover DV5 I4 1.5L 120PS Courier, Fiesta, Focus, C-Max, Kuga Mondeo, B-Max DW10F I4 2.0L 204PS Focus, Mondeo, Edge, C-Max, S-Max, Galaxy Lion V6 2.7L 190PS Land Rover Lion V8 4.4L 333PS Land Rover Sigma 1.6L Fiesta, Fusion, Mazda, Volvo, Focus, C-Max Puma I4 2.2L 160PS Transit Custom, NA Transit, Ranger, Everest Ford Otosan tüm dizel motorlarda mühendislik sorumluluğunu elinde bulundurmaktadır

24 İlk Türk ağır hizmet tipi ticari dizel motor Ecotorq 7.3L Yeni nesil Eu6 Ecotorq tasarım çalışmaları Ecotorq 9.0L Eu5 normlarına uygun Yeni ağır hizmet tipi dizel motor Yeni nesil Eu6 Ecotorq ilk prototip çalıştırma

25 Sizlere bugün,1977 döviz krizinin sebeb olduğu ve 1982 lerde 17 kişilik bir çekirdek Arge ekibi ile başlayıp 25 sene sonra 700 kişilik, dünya çapında yer alan bir motor geliştirme ekibinin hikayesini anlattım. Bir sonraki slaytta da bu ekibin dünya çapındaki bir başarı belgesini sunucağım

26 International Engine Test Facility of the Year - Kocaeli PT Test Center Ford Otosan Kocaeli - PT Test Center is recognized as the International Engine Test Facility of the Year 2013 by Automotive Testing Technology International Magazine. First time in Global Ford for receiving this award. Enablers: Multi Purpose Cold Dyno Multi-Config Semi-Anechoic PT NVH Cell

27 Beni dinleme sabrını gösterdiğiniz için hepinize Teşekkür eder, Saygılarımı sunarım Ali İhsan İlkbahar