Müşküle Üzüm Çeşidinde Farklı Anaçların Aşıda Başarı ve Fidan Randımanı Üzerine Etkileri

Transkript

1 Ulud. Üniv. Zir. Fk. Derg., (2001) 15:47-58 Müşküle Üzüm Çeşidinde Frklı Ançlrın Aşıd Bşrı ve Fidn Rndımnı Üzerine Etkileri Nury SİVRİTEPE * Ciht TÜRKBEN * ÖZET Arştırmd Müşküle üzüm çeşidi, omeg şı yöntemi ile eş frklı nç üzerine şılnmıştır. Prfinlenen şılı çelikler, kvk tlşı:perlit (3:1) ortmınd ktlnrk, 4 hft süreyle kynştırm odsınd (25 C ve % ornsl nem) ekletilmiştir. Aşı kesitinin ¾ ünü srk şekilde kllus oluşturn şılı çelikler, kum, tınlı toprk, torf, perlit ve hır güresinden (1:2:1:0.5:0.5) oluşn hrç krışımın dikilerek, 6 hft süreyle kontrollü koşullrd (25±2 C, % ornsl nem ve 16 st fotoperiyot) köklendirilmiştir. Dh sonr dış koşullr ktrıln fidnlr, gölgeleme evine yerleştirilmiştir. Sonuç olrk, şı yerinde kynşm ornı (%), kynşm düzeyi (0-4), sürme ve köklenme ornı (%), kök syısı, fidnlığ dikileileek nitelikte şılı çelik ornı (%) ile fidn rndımnı kımındn nçlrın frklı etkilere ship olduğu sptnmıştır. Fidn rndımnı çısındn, en iyi sonuç C (%73.75) ve C den (%71.14) elde edilmiş; unlrı Slt Creek (%69.50) ve (%65.00) izlemiştir. En düşük nlı fidn rndımnı ise, %30.47 ile de elirlenmiştir. Anhtr Sözükler: Aşılı sm fidnı, Müşküle, Koer, 41B, C, CC ve Slt Creek. * Yrd. Doç. Dr.; Uludğ Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bhçe Bitkileri Bölümü, Görükle Kmpüsü, BURSA. 47

2 ABSTRACT The Effets of Different Rootstoks on Grfting Suess nd Rtio of Grfted-Vine in Müşküle Grpevine Cultivr Grpevine v. Müşküle ws grfted on five different rootstoks y omeg grfting method. Prffined grfted uttings were strtified in swdust:perlite (3:1) mixture nd then pled into llusing room (25 C nd 75-80% reltive humidity) for 4 weeks. Grfted uttings, hving ¾ llusing on grft union were plnted in snd, lomy soil, pet, perlite nd frmyrd mnure (1:2:1:0.5:0.5) mixture nd rooted under ontrolled onditions (25±2 C, % reltive humidity nd 16 h photoperiod) for 6 weeks. Then, limtized grfted plnts were pled in shding house. Consequently, the rootstoks hd different effets in terms of llusing, rooting nd sprouting rtios (%), llusing levels (0-4), numer of roots, the rtio of grfted uttings hving plnting qulity (%) nd the rtio of grfted vines (%). Regrding the rtio of grfted vines, the est results were otined from C (73.75%) nd C (71.14%); these were followed y Slt Creek (69.50%) nd (65.00%). The lowest rtio of grfted vine ws otined from (30.47%). Key Words: Grfted vine, Müşküle, Koer, 41B, C, C, Slt Creek. GİRİŞ Bğılıkt nç kullnımı, öneleri filokser zrrlısındn korunmk mı ile şlmıştır. Geçen yıllr içerisinde nçlrın; üzüm çeşitlerinin iklim ve toprk koşullrın uyumu, nemtodlr ve stres koşullrın dynımı, vejettif vey genertif üyüme ve gelişmesi ile üzüm verimi ve klitesi üzerine etkili olduğu sptnmıştır. Bu nedenle, yetiştiriilik ypılk ğ lnı ile yetiştiriiliği ypılk üzüm çeşidi için en uygun nın seçimi, üyük önem tşımktdır. Uygun nç seçimine dir rştırmlr ise modern ğılığın temel konulrı rsınd yer lmktdır (Çelik 1998, Çelik ve rk. 1998). Durum öyle iken ülkemizde hl şılı sm fidnı ile yetiştiriilik, istenilen seviyeye ulşmmıştır. Yetersizlik sdee şılı sm fidnı üretimindeki syısl eksiklikten değil, nç seçimindeki htlrdn d kynklnmktdır. Çelik ve rk. (2000), şılı ğılığın dh eski olduğu Ege ve Mrmr gii lider ölgelerimizde ile, nç kullnımı kımındn ilinçli hreket edilmediğini; u durumun, hem şılı ğlrdn elde edilen ürünün verim ve klitesini hem de ğın ekonomik ömrünü olumsuz 48

3 etkilediğini ildirmişlerdir. Arştırıılr prolemin, ülkemizde ğ ölgeleri ve özel ğ yöreleri için uygun nçlrın elirlenmesine yönelik çlışmlrın syı ve kpsm olrk yetersizliği ile şılı sm fidnı üretiminde çelikleri koly temin edileilen ve koly köklenen nçlrın terih edilmesinden kynklndığını elirtmişlerdir. Burs, özellikle de İznik yöresi, Müşküle üzüm çeşidinin kendine özgü tt ve romsını lildiği özel ir ekolojiye ship, ender ğılık ölgelerimizdendir. Müşküle üzüm çeşidi, geç turfnd olm özelliğinin ynısır, muhfz süresinin uzun olmsı nedeniyle yılın on yınd ihrç edileilen tek çeşidimizdir (Sivritepe ve Reher 1998). Yöre ğlrınd, koly şı tutmsı, iyi uyuşmsı, köklenme ornının yüksek olmsı ve koly temin edilmesi nedeniyle, Rupestris du Lot nı kullnılmktdır (Ergun ve Erkl 1983). Oys, İznik koşullrınd elde edilen veriler, söz konusu nın Müşküle üzüm çeşidinde verim kyın yol çtığını göstermekte (Smnı ve Uslu 1997); verime etkileri kımındn, sırsıyl,, SO4 ve 110R nçlrı tvsiye edilmektedir (Demiry 1981, İnl ve rk. 1982, İnl ve Brış 1983, Smnı ve Uslu 1995, Smnı ve Uslu 1997). Ank şı kominsyonund Müşküle üzüm çeşidinin kurğ dynım kiliyeti zlmktdır (Eriş ve rk. 1998). Bu şı kominsyonu ile tesis edilen ve kullnılilir su kpsmının %75 in ltın düştüğü ğlrd sulm ihml edilmemelidir. Yörede ğılığı tehdit eden önemli prolemlerden iri de sulm suyu klitesidir. İznik gölünü esleyen önemli kynklr, kentsel ve özellikle zeytin slmursı gii endüstriyel tıklr ile kirlenmiş; gölün sulm suyu klitesinin 3. sınıf (C 3 S 1 ) olduğu tespit edilmiştir (Anonim 1993). Bu gru giren sulm sulrı, µmhos/m rsınd elektriksel iletkenlik değerine shiptir. Uygun drenj koşullrınd ile tuzluluk kontrolü için özel toprk idresini gerektirir ve yetiştiriilik çısındn sdee tuz dynıklı itkiler için terih edilir (Özgümüş 1998). Oys Müşküle, tuz hsss ir çeşittir (Sivritepe 1995). Bu nedenle, tuzlu koşullr dptsyonun yrdımı olileek nçlrın d ir n öne elirlenmesi gereklidir. Bir üzüm çeşidi için yukrıd elirtilen frklı mçlr yönelik olrk kullnılk en uygun nın seçimi, önelikle o nç ile üzüm çeşidinin şrılı ir şekilde şılnmsını ve sğlıklı ir fidn hlini lmsını gerektirmektedir. Aşılı sm fidnı üretiminde; kullnıln çeşit / nç kominsyonu ile şılık çeliklerin lınmsındn, sklnmsı, şılnmsı, kynştırılmsı, köklendirilmesi, dış koşullr lıştırılmsı ve sökümüne kdr geçen süreç içerisinde ypıln tüm teknik ve kültürel uygulmlr etkilidir. Bu rştırmd, Müşküle üzüm çeşidi şılı sm fidnı üretiminde, frklı nçlrın şıd şrı üzerine etkileri inelenmiştir. Arştırm kpsmınd hem Müşküle üzüm çeşidinin frklı ekolojik koşullr uyum sğlmsın yrdımı olileek, nk şimdiye değin denenmemiş, hem de 49

4 yetiştiriilikte kullnılmış fkt şıd şrı ornlrı tespit edilmemiş sm nçlrın yer verilmiştir. MATERYAL ve YÖNTEM Arştırmd Müşküle üzüm çeşidi ile Koer, 41B, C, C ve Slt Creek (Rmsey) sm nçlrın it, 1.oy (TS 4027) çelikler kullnılmıştır. Müşküle üzüm çeşidine it klemlik çelikler Attürk Bhçe Kültürleri Merkez Arştırm Enstitüsü; nın it nçlık çelikler Tekirdğ Bğılık Arştırm Enstitüsü, diğer nçlr it çelikler ise Mnis Bğılık Arştırm Enstitüsü nden temin edilmiştir. Şut yınd lınn çelikler, öne Rovrl Iprodine 50 WP (%0.75) ile dezenfekte edilmiş, dh sonr 100 lük demetler hlinde polietilen torlr yerleştirilerek, +2 C sıklık ve %80-85 ornsl nem koşullrın ship soğuk hv deposund muhfz edilmiştir. Aşılm önesinde, çeliklerin zl kısımlrı yklşık 10 m derinliğinde suy yerleştirilmiş; 18 C ile 21 C rsınd değişen od sıklığınd nçlr 48, klemler 24 st süre ile sud ekletilmiştir. Aşılm işlemi Mrt yının ikini hftsınd gerçekleştirilmiştir. Aşılrın ypımınd pedll çlışn ve omeg (Ω) şeklinde kesit çn şı mkinesi kullnılmıştır. Aşıdn hemen sonr şılı çelikler, şı yerinin ltın kdr, prfinlenmiştir. Prfinleme işleminde Sunfidn A.Ş. den temin edilen ve 70 C de eriyeilen tiri prfin kullnılmıştır. Prfinleme işlemini tkien şılı çelikler, plstik kslr içerisinde Rovrl Iprodine 50 WP (%0.1) ile nemlendirilen kvk tlşı:perlit (3:1) ortmınd ktlnmış ve kynştırm odsın yerleştirilmiştir. Sıklığı 25 C de sit tutuln kynştırm odsınd, ornsl nem % rsınd değişmiş ve düzenli olrk hvlndırm ypılmıştır. 4 hft sonr ktlm odsındn çıkrıln şılı çeliklerde; şı yerinde kynşm ornı (%), kynşm düzeyi (0-4), çimlendirme sırsınd sürme (%) ve köklenme ornı (%), şılı çelik şın ortlm kök syısı ile fidnlığ dikileileek nitelikte şılı çelik ornı (%) elirlenmiştir. Aşı yerinde kynşm ornı tespit edilirken, şı kesitinin en z %25 ini örteek düzeyde kllus oluşturn şılı çelikler dikkte lınmış, kynşm düzeyinin tespiti ise Çelik (1982) ye uygun olrk ypılmıştır. Aşı kesitinin en z ¾ ünü srk şekilde kllus oluşturrk fidnlığ dikileileek nitelik kznn şılı çelikler, siyh polietilen torlr dikilmişlerdir. Dikimde kum, tınlı toprk, torf, perlit ve hır güresi (1:2:1:0.5:0.5) içeren hrç kullnılmıştır. Aşılı çelikler 25±2 C sıklık, % ornsl nem ve 16 st fotoperiyod ship kontrollü koşullrd, 6 hft süre ile köklenmeye ırkılmıştır. İlk hft günde 3 kez sisleme ypılırken, unu tkip eden iki hft içerisinde sisleme syısı tedrii olrk 50

5 zltılmış, son üç hft ise sdee sulm ve nçlrdn gelen sürgünlerin lınmsı işlemi ypılmıştır. Tüplü fidnlr Hzirn yının ilk günlerinde gölgeleme evine lınmış; gölgeleme evinde %30 ornınd gölgeleme ypn, yeşil jüt örtü kullnılmıştır. Temmuz yının ikini hftsınd, sürgün üyümesi ve köklerin polietilen torlrın drenj deliklerinden dışrı çıkm durumlrı dikkte lınrk, fidn rndımnı (%) tespit edilmiştir. Deneme tesdüf prselleri deneme deseninde, 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 65 det şılı çelik olk şekilde düzenlenmiştir. Elde edilen verilerin vryns nlizleri 0.05 önemlilik seviyesinde ve Brnes ilgisyr progrmı kullnılrk gerçekleştirilmiştir. Ortlmlr rsındki frklılıklr ise Mstt-C ilgisyr progrmınd, 0.05 önemlilik seviyesinde LSD testi ile değerlendirilmiştir. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA İnelenen prmetreler zınd elde edilen ulgulr değerlendirildiğinde, kullnıln n ğlı olrk, önemli değişimler olduğu elirlenmiştir. Kynşm ornı kımındn en yüksek değerler C (%97.91) ve (%93.33) şı kominsyonlrındn elde edilmiş, unu sırsıyl Slt Creek, ve C (% 87.46, ve 75.83) izlemiştir (Şekil 1). Aşı kominsyonlrınd genelde yüksek syılileek ornlrd kynşm meydn gelmişse de, Slt Creek (2.92) ve (2.88) nçlrınd ortlm kynşm düzeyi 3 ün ltınd gerçekleşmiştir (Şekil 2). En yüksek kynşm düzeyi 3.38 ile de tespit edilmiş; unu sırsıyl C ve C nçlrı (3.13 ve 3.11) izlemiştir. Ortlm kynşm düzeyinde tespit edilen u durum, fidnlığ dikileileek nitelikte şılı çelik ornlrını d etkilemiş, dolyısıyl nçlr rsındki sırlm değişmemiştir. Şekil 3 de görüleeği gii, şı kominsyonund fidnlığ ktrılileek nitelikteki şılı çelik ornı %78.32 olrk tespit edilirken, u orn C de %72.26, Slt Creek de %60.83, C de %53.98, de ise %53.34 e düşmüştür. Ypıln rştırmlr şıd şrı ornının çeşit / nç kominsyonun ğlı olrk değişeileeğini göstermektedir. nin dokuz frklı üzüm çeşidi ile oluşturuln şı kominsyonlrınd, u orn %68 ile %100; nin yirmi frklı üzüm çeşidi ile oluşturuln kominsyonlrınd ise %53 ile %100 rsınd değişmiştir (Cngi ve rk. 1999, Çelik 1998). Aynı şekilde Çelik ve Ağoğlu (1979), Emir, Hsndede ve Hmurg Misketi üzüm çeşitlerinin ile oluşturuln şı kominsyonlrınd, çeşitlere ğlı olrk, çepeçevre kllus oluşum ornının %92 ile %100 rsınd değiştiğini ildirmişlerdir. Çelik ve rk. (1984), Slt Creek ile oluşturuln Hmurg Misketi ve Kleik Krsı şı kominsyonlrınd; çeşidin ynısır, tek vey çift prfinleme ypmnın d 51

6 şı yerinde kynşmyı etkilediğini elirlemişlerdir. Kynşm ornının tek prfinleme ypıln Hmurg Misketi şı kominsyonund %13.6, Kleik Krsı kominsyonund %16.6 olduğu, çift prfinleme sonrsınd ise, sırsıyl, %55.8 ve %71.8 e ulştığı tespit edilmiştir. Bunlr ilve olrk Çelik ve Akgül (1992), ile oluşturuln Kleik Krsı ve Hsndede şı kominsyonlrınd, kllus oluşum ornı (%81.2-%91.6) ile düzeyinin ( ), çeşit ve ktlm ortmın ğlı olrk değiştiğini Slt Creek d d Kynşm Ornı (%) ildirmişlerdir. Kmiloğlu ve Tngolr (1995) d ile nçlrın şılnn King s Ruy üzüm çeşidinde 3-4. dereeden kllus oluşturn şılı çelik ornının, çeşitlere ğlı olrk önemli frklılık rz ettiğini, u ornın 5 BB de %13.3, de ise %71.7 olduğunu tespit etmişlerdir. Şekil 1. Frklı nçlr üzerine şılnmış Müşküle üzüm çeşidinde şı kynşm ornlrının değişimi. Şekil 2. Frklı nçlr üzerine şılnmış Müşküle üzüm çeşidinde kynşm düzeyinin değişimi. 52 Slt Creek 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 Kynşm Düzeyi

7 Slt Creek Fidnlığ Dikileileek Nitelikte Aşılı Çelik Ornı (%) Şekil 3. Frklı nçlr üzerine şılnmış Müşküle üzüm çeşidinde fidnlığ dikileileek şılı çelik ornlrının değişimi. Kynştırm esnsınd tüm nç kominsyonlrınd sürme meydn gelmiş; en yüksek sürme ornı, %88.89 ile şı kominsyonund elirlenmiştir (Şekil 4). Bunu sırsı ile Slt Creek (%70.36) ve C (70.14) şı kominsyonlrı ile C (%48.97) ve 5 BB (%47.78) izlemiştir. Sürme olyının ksine, köklenme sdee C, C ve Slt Creek nçlrınd elirlenmiştir (Şekil 5). En yüksek köklenme ornı %54.64 ile C nınd gerçekleşmiş, u ornın C de %40.32, Slt Creek de ise %6.02 olduğu tespit edilmiş. Aşılı çelik şın ortlm kök syısınd meydn gelen değişim de köklenme ornı ile enzerlik göstermiştir. Ortlm kök syısının C nınd 15.59, C de 7.65, Slt Creek de ise 1.68 olduğu tespit edilmiştir (Şekil 6). Slt Creek Sürme Ornı (%) Şekil 4. Frklı nçlr üzerine şılnmış Müşküle üzüm çeşidinde şılrın sürme ornlrının değişimi. 53

8 Slt Creek d d Köklenme Ornı (%) Şekil 5. Frklı nçlr üzerine şılnmış Müşküle üzüm çeşidinde şılı çeliklerin köklenme ornlrının değişimi. Slt Creek d d Kök Syısı Şekil 6. Frklı nçlr üzerine şılnmış Müşküle üzüm çeşidi şılı çeliklerinde kök syılrının değişimi. Kmiloğlu ve Tngolr (1995), King s Ruy üzüm çeşidinin nın şılnmış çeliklerinde sürme ornının yüksek (% 87), ye şılı olnlrınd ise düşük (%60) olduğunu ildirmişlerdir. Çelik ve Ağoğlu (1979) ise ile oluşturuln Emir, Hsndede ve Hmurg Misketi şı kominsyonlrınd çeşitlere ğlı olrk sürme ornının %33 ile %67 rsınd değiştiğini tespit etmişlerdir. Arştırıılr yrı u şı kominsyonlrınd çeşide ğlı olrk köklenme ornının %50 ile %92,

9 kök syısının ise 2.83 ile 2.98 rsınd olduğunu ildirmişlerdir. Eriş ve rk. (1989) nin Hfızli ve Hmurg Misketi ile oluşturuln şı kominsyonlrınd sırsı ile %93 ve %100 köklenme olduğunu, kök syısının rsınd değiştiğini ildirmişlerdir. Türken ve Sivritepe (2000) de Müşküle / şı kominsyonund köklenme ornının %43.89, kök syısının ise 3.97 olduğunu; kominsyonund ise nk %7.93 ornınd köklenme meydn geldiğini tespit etmişlerdir. Burd şı kominsyonu kımındn elde edilen veriler Türken ve Sivritepe (2000) nin sonuçlrını desteklemektedir. şı kominsyonund köklenmenin meydn gelmeyişi ise çeliklerin lındığı omlrın üyüme ve gelişmesini etkileyen fktörlerde meydn gelen, yıllık değişimlerle ilgili olilir. Fidn rndımnı kımındn nçlr krşılştırıldığınd, en iyi sonuç C (%73.75) ve C den (%71.14) elde edilmiş; unlrı %69.5 ve %65.00 ornlrı ile Slt Creek ve izlemiştir (Şekil 7). En düşük fidn rndımnı ise, %30.47 ile de elirlenmiştir. Slt Creek Fidn Rndımnı (%) Şekil 7. Frklı nçlr üzerine şılnmış Müşküle üzüm çeşidinde fidn rndımnının değişimi. Cngi ve rk. (1999), nin dokuz frklı üzüm çeşidi ile oluşturuln şı kominsyonlrınd 1. oy fidn rndımnının %37 ile %57; nin yedi üzüm çeşidi ile oluşturuln şı kominsyonlrınd ise %9 ile %20 rsınd değiştiğini ildirmişlerdir. Çelik ve Uyr (1992) ise 1.oy fidn rndımnının kullnıln köklendirme ortmın ğlı olrk değiştiğini tespit etmişler; Kleik Krsı / şı kominsyonund u ornın %43 ile %76, Hmurg Misketi / kominsyonund ise %64 ile %81 55

10 rsınd değiştiğini ildirmişlerdir. Kısmlı (1978) ise Yuvrlk Çekirdeksiz / Slt Creek şı kominsyonund, köklü ve köksüz çelik kullnımın ğlı olrk, fidn rndımnının değiştiğini; köksüz çelikler ile %18.83 ornınd fidn elde edilirken, köklü çelikler ile u ornın %60.2 ye çıktığını elirlemiştir. Litertürde yer ln u veriler, Müşküle üzüm çeşidi sm fidnı üretiminde nçlrın etkilerine ğlı olrk orty çıkn değişimleri desteklemektedir. Müşküle üzüm çeşidinin frklı ekolojik koşullr dptsyonu, stres koşulrın ve nemtodlr dynımı, vegettif ve genertif üyümesi ile verim ve klitesi üzerine olumlu etkiler ypileek u nçlrdn elde edilen rndımn d önemlidir. Bununl irlikte, ulşıln değerler, 1.oy fidn klitesini ifde etmediği gii yeterli de değildir. Bundn sonr ypılk rştırmlr ile, nı şt olmk üzere denenen tüm nç kominsyonlrınd, önelikle şı yerinde kynşmyı, sonr d köklenmeyi iyileştireek tedirler geliştirilmeli, köklendirme şmsınd ikini prfinlemenin etkileri elirlenmelidir. KAYNAKLAR Anonim İznik Sulmsı Geliştirme Rporu. D.S.İ. Bsımevi, Ankr. 37s. Cngi, R., M. Kelen ve A. Doğn Serin iklim koşullrınd sm fidnı üretim olnklrı. Türkiye III. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi, Eylül 1999, Ankr, Çelik, H Kleik Krsı/ Aşı Kominsyonu İçin Ser Koşullrınd Ypıln Aşılı Köklü Fidn Üretiminde Değişik Köklenme Ortmlrı ve NAA Uygulmlrının Etkileri. Ank. Üniv. Zir. Fk. (Bsılmmış Doçentlik Tezi), 73s. Çelik, H. ve Y.S. Ağoğlu Aşılı köklü sm fidnı üretiminde frklı çeşit/nç kominsyonlrının şıd şrı üzerine etkileri. Ank. Üniv. Zir. Fk. Yıllığı 79(1): Çelik, H. ve V. Akgül Aşılı sm fidnı üretiminde değişik ktlm yöntemlerinin şıd şrı üzerine etkileri. Türkiye I. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi, Ekim 1992, Bornov, İzmir. Cilt II, Çelik, H. ve Z. Uyr Serd tüplü sm fidnı üretiminde tüp üyüklüğünün fidn rndımnı ve klitesi üzerine etkileri. Türkiye I. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi, Ekim 1992, Bornov, İzmir. Cilt II, Çelik, H., Y. Fidn ve M. Çelik Nemtodlr dynıklı ve çelikleri zor köklenen merikn sm nçlrı kullnılrk serd tüplü fidn üretimi üzerinde rştırmlr. Ank. Üniv. Zir. Fk. Yıllığı 33 ( ): Çelik, H., Y.S. Ağoğlu, Y. Fidn, B. Mrslı ve G. Söylemezoğlu Genel Bğılık. Sunfidn A.Ş. Mesleki Kitplr Serisi:1, Ankr, 253s. 56

11 Çelik, H., B. Mrslı, G. Söylemezoğlu, S. Tngolr ve M. Gündüz Bğılıkt üretim hedefleri. T.Z.Y.M.O. V. Teknik Kongresi,17 Ok 2000, 2: Çelik, H Fidnlık şrtlrınd ve el ile çlışn şı mkineleriyle uygulnn frklı şılm yöntemlerinin şıd şrı üzerine etkileri. 4. Bğılık Simpozyumu, Ekim 1998, Ylov. Bildiriler, Çelik, S Bğılık (Ampeloloji) Cilt-1. Andolu Mt Amlj Sn. Ve Ti.Lit.Sti. İstnul, 426 s. Demiry, T Müşküle, Erenköy Beyzı, Crdinl ve İtly sofrlık üzüm çeşitlerinin değişik sm nçlrı üzerinde verim, gelişme ve klite özelliklerinin inelenmesi. Bğılık Ülkesel Projesi Sonuç Rporlrı, Tekirdğ. Cilt 1(1): Ergun, E. ve S. Erkl Burs İli İznik ilçesinde üzüm üretiminin değerlendirilmesi ve sorunlrın ilişkin ir rştırm. Sonuç Rporu, Ylov. 18s. Eriş, A., A. Soylu ve C. Türken Aşılı köklü sm fidnı üretiminde zı uygulmlrın şı yerinde kllus oluşumu ve köklenme üzerine etkileri. Bhçe 18 (1-2), Eriş, A., N. Sivritepe ve H.Ö. Sivritepe Asmlrd Su Stresine Krşı Orty Çıkn Bzı Morfolojik ve Fizyolojik Reksiyonlr. 4. Bğılık Simpozyumu, Ekim 1998, Ylov. Bildiriler, İnl,S., Y. Demirüker ve E. Gökçy Krlhn, Semillion, Hfizli ve Müşküle üzüm çeşitlerinin eş frklı nç ile verim ve klite ilişkileri üzerinde rştırmlr. Bğılık Ülkesel Projesi Sonuç Rporlrı, Tekirdğ. Cilt 1(1): İnl, S. ve C. Brış Bzı sofrlık üzüm çeşitlerinin on sm nı üzerindeki verim denemesi. Bğılık Ülkesel Projesi Sonuç Rporlrı, Tekirdğ. Cilt 2(1): Kmiloğlu, Ö. ve S. Tngolr Aşılı sm fidnı üretiminin geliştirilmesi üzerinde ir rştırm. Türkiye II. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi, Adn. Cilt II, Kısmlı, İ Yuvrlk Çekirdeksiz üzüm çeşidi ve frklı merikn sm nçlrı ile ypıln şılı-köklü sm fidnı üretimi üzerinde rştırmlr. Bsılmmış Doçentlik Tezi, İzmir, 102s. Özgümüş, A Türkiye Sulrı ve Su Klitesi. Güneri Kitpevi, Burs, 47s. Smnı, H. ve İ. Uslu Rzkı ve Müşküle üzüm çeşitlerine nç dptsyon ve finite çlışmsı. Attürk Bhçe Kültürleri Merkez Arş. Enst., Bilimsel Arştırm ve İnelemeler, Yyın No.59, Ylov, 20s. Smnı, H. ve İ. Uslu Bzı nçlrın İznik ekolojisinde Müşküle üzüm çeşidinin verim ve klitesi üzerine etkileri. Attürk Bhçe Kültürleri Merkez Arş. Enst., Bilimsel Arştırm ve İnelemeler, Yyın No.59, Ylov, 22s. 57

12 Sivritepe, N Asmlrd Tuz Dynıklılık Testleri ve Tuz Dynımd Etkili Bzı Fktörler Üzerinde Arştırmlr. U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bhçe Bitkileri Anilim Dlı (Doktor Tezi), Burs, 176 s. Sivritepe, N. ve E. Reher Bğılıkt Aylr Göre İç ve Dış Pzrlrd Meydn Gelen Fiyt Değişimleri ile Bu Değişimler Bkımındn Muhfz ve Erkeni Ürün Yetiştiriiliğinin Önemi. 4. Bğılık Simpozyumu, Ekim 1998, Ylov. Bildiriler, Türken, C ve N. Sivritepe Aşılı sm fidnı üretiminde zı dışsl uygulmlrın şı yerinde kllus oluşumu ve köklenme üzerine etkileri. II. Ulusl Fidnılık Simpozyumu, Eylül 2000, Bdemli/Ödemiş. Bildiri Özetleri, s