KENT İÇİ AĞAÇLANDIRMALARI VE İSTANBUL KENT İÇİ VE YOL AĞAÇLANDIRMALARININ KRİTİĞİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KENT İÇİ AĞAÇLANDIRMALARI VE İSTANBUL KENT İÇİ VE YOL AĞAÇLANDIRMALARININ KRİTİĞİ"

Transkript

1

2 KENT İÇİ AĞAÇLANDIRMALARI VE İSTANBUL KENT İÇİ VE YOL AĞAÇLANDIRMALARININ KRİTİĞİ Prof.Dr. Adnan UZUN İ.Ü. Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Peyzaj Teknikleri Anabilim Dalı GİRİŞ Eski çağlarda ağaçlar insan ve toplum hayatında; sembol olma, kutsallık, meyva, gölgeleme, barınma gibi yönleri ile ön plana çıkmıştır (Holodonsky, 1989). Ancak insan ve toplum hayatındaki gelişmelere paralel olarak ağaçların önemi ve değeri daha da artmış, görsel ve işlevsel etkileri ağırlık kazanmıştır. Ağaçların kentsel peyzajdaki görsel ve işlevsel etkilerinin anlaşılması da esasen antik çağlar kadar eskilere dayanır (Harris, 1983). Bir kent dokusu incelendiğinde; kente ait açık ve yeşil alanlar kentin en önemli fonksiyonel ve estetik unsurları olarak göze çarparlar. Bilindiği gibi, üstü bitki ile kaplı tüm açık alanlar yeşil alan olarak tarif edilmektedir. Bu yeşil alanlar içinde kitle yeşil alanları birbirine bağlayan elemanlar kent içi ağaçlarıdır. Kent içi yol ağaçları bulundukları ortam açısından çevreden olumsuz olarak en fazla etkilenen ağaçlardır. Bu nedenle, diğer ağaçlandırma çalışmalarına göre daha fazla önem ve hassasiyeti gerektirirler. Yol ağaçlarının görsel özellikleri yanında, fonksiyonel (işlevsel) açıdan; kent ikliminin iyileştirilmesi, kente insan ölçeğinin kazandırılması, psikolojik özellikler gibi birçok yararların olduğu da bilinmektedir. 1. KENT İÇİ AĞAÇLANDIRMALARININ İŞLEVLERİ Kent içi yol ağaçlandırmalarının işlevsel etkileri; iklimin iyileştirilmesi, hava kirliliği ve gürültüyü mas etmesi gibi hijyenik etkileri yanında, en önemli konulardan biride trafik düzenlemelerinde aldığı roldür. Çeşitli literatür verilerine göre kent içi yol ağaçlandırmalarının işlevlerini inceleyecek olursak; Sıcaklık kontrolü, Genel olarak yeşil alanların kent iklimine etkileri, ısıma bilançosu dolayısıyla sıcaklık üzerine düşürücü etkileri, havanın bağıl nemini yükseltmeleri, rüzgar gücünü azaltmaları, oksijen üretimi ve havayı filtre etmeleri ile önemlidir. Yeşil alanlar ve bunlara bağlı yol ağaçlarının bulundukları mekanlarda, sıcaklık çevrelerine göre 2-7 C daha düşük ölçülmektedir. Bu ağaçlandırmalarla, taş veya beton kaplama yolları gölgelenerek buraların aşırı ısınmaları ve bunun sonucu yükselen sıcaklığın insanları rahatsız etmesi de önlenmektedir. Bu ağaçlandırma sayesinde 8 C ye kadar varan

3 2 bir sıcaklık düşüşü de söz konusu olmaktadır. Çevrelerinde hava nemini yükseltir, rüzgarın insanları taciz edici etkilerini de azaltırlar. Hava kirliliğini önleme, Kentlerde mevcut hava kirliliği %100 olarak kabul edildiğinde, bu değer parklarda %14.4 e, ağaçlandırılmış kent içi yollarda ise %31 e düşer. Böylece ağaçların parklarda havayı filtre etme oranı %85 in üzerinde olurken, yol üzerinde %70 dir. Hatta, ağaçlar yapraksız durumda iken dahi, havayı filtre etkileri %60 dır. Özellikle fotosentez esnasında karbondioksiti harcayıp kitlelerin büyüklüğü dolayısıyla büyük ölçüde oksijen üreterek havayı temizlerler. Gürültüyü önleme, Yol ağaçları yükselen ses dalgalarını kırarak sesin yankılanmasını da önlerler. Aynı zamanda, insanlar kaynağını görmedikleri gürültüye karşı daha uzun süre katlanabilmektedirler. Özellikle ağaçlandırmaları, yol kenarındaki sanayi tesislerinin gürültülerinin yola aks etmesini engelledikleri gibi daha önemlisi doğrudan trafiğin yarattığı gürültünün de yolun kenarındaki yerleşim alanlarına intikalini bir ölçüde de olsa önlemektedirler. Psikolojik etkiler, Kent içi yol ağaçlandırmaları ile kentin görünümü pozitif olarak etkilenir ve kentte gölge ve cezbedici bir doğal ortam oluşturarak monotonluğu kırarlar. Ağaçların insanlar üzerindeki psikolojik etkileri, sahip oldukları form, doku, renk, çiçeklenme gibi özellikleriyle de doğrudan etki edebilmektedirler. İnsanlar dağınık formlu ağaçların dikildiği bir yolda yürürken kendini daha rahat hissederler. Öte yandan sütun yada piramit formlu ağaçların dikildiği bir yolda insanlarda disiplin duygusu uyanmaktadır. Bunun yanında, ağaçların farklı yapraklanma ve çiçeklenmesi ile kent peyzajı açısından yola görsel açıdan da değerler kazandırılmaktadır. Ağaçlar, yıl boyunca güzel yapılara bir fon oluştururken, çirkin görünümleri maskelemesi açısından insan psikolojisiyle yakından ilişkilidir. Trafik düzenleyici rolü, Yol, cadde ve bulvarlarda dikimi gerçekleştirilen yol ağaçları, yol üzerinde üçüncü bir boyut olarak algılanmaktadır. Bu özellikleri yanında farklı türlerle oluşturulabilecek kompozisyonlar; yaya geçitlerinin vurgulanması, sokak ayrımlarının ortaya çıkarılması, taşıt ve yaya arasındaki güvenliği sağlaması ve trafiği tehlikeye sokacak far lambalarının şiddetini azaltması gibi sayılabilecek pek çok faydalar sağlamaktadır (Nadel at all.,1997, Guerin, 1989).

4 3 2. KENT İÇİ YOL AĞAÇLANDIRMALARINDA UYGUN TÜR NİTELİKLERİ Kentlerde yol ağacı olarak seçilecek türlerde şu niteliklerin bulunmasına ağırlık verilmelidir; Kentlerde seçilecek türler o yörenin iklim ve toprak koşulları yanında kentin kendine has yetişme ortamına uygun bir tür olması esas şarttır. Aksi halde iyi ve sağlıklı bir gelişme bunlarda beklenemez. İklime göre değişmekle birlikte birçok yaprağını döken ağaç kullanmak mümkünken, özellikle bu alanlarda Sedir, Ladin, Göknar gibi ağaçlarının dikimlerinden kaçınılmalıdır. Fidan seçerken fidanın sütun olarak büyümesi, dolayısıyla tepe sürgünü iyi gelişen türler yol ağacı olarak seçilmeli. Aksi halde budamalarla tepeyi yükseltmek zor olmaktadır. Bunun yanında uzun ve düzgün gövdeler oluşturan, tesisi kolay, uniform şekilli ve hızlı büyüyen fakat buna rağmen gevşek ve gevrek bir yapıya sahip olmayan türler yol ağaçlandırmaları için seçilmelidir. Taç yapısı itibarıyla simetrik olan, şekil, büyüklük ve yapı itibarıyla göreceği fonksiyonlara ve ortama uygun, güzel görünümlü türler olmalıdır. Seçilen türler; yapıt veya binaların yarattığı rüzgar koridorları söz konusu olan yerlerde daha da şiddetlenen rüzgara dayanıklı olmalıdır. Kuvvetli kök sistemine sahip türler tercih edilmekle birlikte, yan köklenme yaparak kaldırımları ve beton kaplamaları tahrip edici olmamalı, drenaj kanallarını tıkamamalı, tesislere zarar vermemelidir. Her türlü böcek ve mantar hastalıklarına dayanıklı olması önemli bir niteliktir. Deniz etkisi olan kesimlerde yol ağaçlarının tuzlu suların etkisi altında olduğu nedenle buralarda tuzlu suya dayanıklı İğde, Dişbudak, Akkavak gibi türlerin tercih edilmesi gerekmektedir. Karın fazla etkili olduğu kentlerde dalları fazla gevrek ve kolay kırılabilen ve aynı zamanda kışında yapraklı, kesif tepeli türler seçilmemesi gerekir. Seçilecek türler kök ve kütük sürgünü oluşturmayan türlerden olmalıdır. Örneğin, bu konuda Ihlamurlar bir hayli problem yaratırlar. Dikilecek ağaçların yazın bol gölge etkileri olması da önem taşır. Seçilecek türlerin temiz tabiatlı türler olması buna karşılık sık dal ve kabuk döken, ezilen, dağılan meyvelere sahip olmamaları istenir. Kullanılacak türler, mekanik zararlara (çarpma, sıyrılma, vs.) dayanıklı olmalı, aynı zamanda bu mekanik zararları ve yaraları kolay ve hızlı kapatabilen türlerden seçilmelidir.

5 4 Zor koşullara (sıcaklık değişimi, toprağın organik maddece fakir olması, vs.) uyum sağlayabilen türlerin seçilmesi gerekmektedir. Bakımlarının kolay olması ve kök sistemlerindeki gelişimin küçük olması nedenleriyle küçük taçlı ağaçların seçimine karşı eğilim daha fazladır. Cadde veya yolun çeşidine bağlı olarak; yolu genişliği, yönü, çevredeki yapılar, bunların yüksekliği gibi çevre faktörleri esas alınmalı ve buna göre tür seçimi yapılmalıdır. 3. KENT İÇİ YOL AĞAÇLANDIRMALARINDA UYGUN FİDAN NİTELİKLERİ VE STANDARTLARI Kent içi yol ağaçlandırmalarında iyi gelişmiş boylu fidan materyali kullanımı esastır. Türk Standartları Enstitüsünün Şehir içi Yol ve Meydan Ağaçlandırma Kuralları Standardı (TS /03 nda da belirtildiği gibi kent içi alle ağaçlandırmalarında kullanılacak fidan materyalinin morfolojik olarak(ürgenç, S. 1990): m lik dalsız gövde yüksekliğine sahip, - tek ve düzgün gövdeli, - simetrik ve dikey dallanan tepe tacı geliştirmiş, - gövde çapı 5 cm den kalın, - en az 3 kez şaşırtma ya da transplantasyon işlemleri ile kök terbiyesi yapılmış, - tercihen kaplı, ya da topraklı tipteki fidan özelliklerine sahip olması gerekir (Resim 1). Resim 1. Bulvar kenarında yeni oluşturulmuş örnek bir alle

6 5 Bununla birlikte fizyolojik olarak: - tomurcukların canlı, sişkin ve iyi gelişmiş olması, - yaprakların diri parlak ve sık olması, - gövde ve dallarda kabukların buruşuk olmaması, - dallanmanın türe özgü bir formda gelişmiş olması, - özellikle son yıla ait terminal ve subterminal sürgünlerin iyi bir gelişme göstermiş olması, - kök sisteminin sak ile orantılı yan ve kılcal köklerce zengin olması, - kaplı fidanların en az 1 vejetasyon dönemi öncesinden kaplara alınmış olması, buna karşılık kap değişimindeki gecikmeler ya da kap hacminin yetersizliğinden kaynaklanan kök dönmeleri olmaması, - topraklı fidanlarda kil içeriği yüksek tekstürdeki topraklarla kök toprak temasının sağlam kurulmuş ve bozulmamış olması, - genel olarak kök, gövde, dal ve yapraklarda patolojik oluşumların, hastalık belirtilerinin ve mekanik yaralanmaların bulunmaması gerekir. Fidan materyalinin alımında morfolojik ve fizyolojik açılardan belirtilen hususlar göz önüne alınarak kalitatif testler yapılmalıdır. Her fidan partisinin % 2 lik kısmında da, kökleri saran toprak ya da kap ortamları su içinde çözündürülerek, başta kaç kez transplantasyon gördüğü olmak üzere fizyolojik ve morfolojik değerlendirmeler yapılmalıdır. Yol ağaçlandırmalarında diğer niteliklerle birlikte olgun yaştaki dalsız gövde yüksekliği büyük önem taşır. Çünkü dallanmanın yaya ve taşıt trafiğine engel olmaması gerekir. Dallanma yüksekliği büyük ve küçük boyutlu ağaçların ayrımı bakımından önemli olup, örneğin, motorlu araç trafiğine açık caddelerde kamyonların rahatlıkla geçmesi için 4.5 m den az olmamalıdır. Yürüme yollarında ise bu yükseklik m arasında olabilir. Dallanma yüksekliği ile minimum ağaç boyu arasındaki estetik oran ise en az 1 / arasındadır ve buna göre 4.5 m lik dallanma yüksekliği için minimum ortalama ağaç boyu 12 m dir. Bu koşulların yerine getirilebilmesinde tür seçimi ile birlikte fidan materyalinin seçimi de büyük önem taşır (Tablo I) (Aslanboğa, 1986). Tablo I: Kent içi yol ağaçlandırmalarında ağaçlar ile alt yapı tesisleri arasında bulunması gereken minimum mesafeler (Bernatzky, 1978) Yaya kaldırımı kenar taşından ağaç gövdesinin merkezine kadar minimum...1 m. Havai hat direklerinden...4 m Cadde lambaları ağaçlardan 7 m. den daha fazla yüksekte olmalı ve ağaçların aralarındaki minimum mesafe 10 m. alınmalıdır Kanalizasyonlardan minimum...2 m Yağmur ızgaralarından minimum...2 m 400 NW ya kadar olan gaz ve su boru hattından minimum...2 m 400 NW nin üstündeki gaz ve su boru hattından ve yüksek basınçlı ve uzun mesafeli ısıtma hattından minimum...3 m Yüksek ve alçak voltaj elektrik ve telefon kablolarından minimum... 2m

7 6 4. İSTANBUL KENT İÇİ AĞAÇLANDIRMALARININ TARİHSEL GELİŞİMİ Türkiye de kentlerdeki ağaç kültürü konusundaki en eski kayıtlar 500 yıl öncesine ait dönemleri kapsamaktadır, bu kayıtlarda gerek önceden yapılmış, gerekse yapılmakta olan kent ağaçlandırmaları konusunda bilgiler bulunmaktadır (Resim 2) (Asan, Uzun 1994). Resim 2. Anadolu Kavağı nda bulunan bir Anıt ağaç. İstanbul da yol ağaçlandırmalarına örnek teşkil edebilecek en önemli çalışmalar 1856 yıllarında Dolmabahçe sarayını Beşiktaş a bağlayan yol üzerinde, ikinci yol 1870 yıllarında Beykoz ilçesi ve Abrahampaşa Korusu önünde, üçüncü yol ise 1873 yılında uygulanan Büyükdere ve Belgrad Ormanı arasında uygulanmıştır. Londra Çınarı (Platanus x acerifolia) ile yapılan bu ağaçlandırma, Sultan Abdülaziz döneminde tüm fidan materyalinin İtalya dan getirilmesiyle yapılmıştır (Resim3, 4).

8 7 Resim yılında dikilmiş Bahçeköy yolundaki her biri anıt ağaç özelliklerinde Çınar allesi Resim yıllarında dikilen Çıragan Sarayı önündeki Çınar ağaçları. Ülkemizdeki bu alandaki bilinçli ve sistemli çalışmalar Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin kuruluşu ile başlamıştır. Bugün, gelişmiş modern yerleşim alanlarına baktığımızda yol düzenlemeleri içinde ağaçlandırmaların önemi daha yoğun olarak ortaya

9 8 çıkmaktadır. Bu uygulama aynı zamanda bir kentin prestiji açısından da çok önemlidir (Uzun ve ark.,1996). Cumhuriyet döneminin ilk önemli çalışmaları olarak; 1930 lu yıllarda İstanbul- Florya da Atatürk Ormanı, Yalova-Termal de Termal koruluğu kurulmuştur yılında ise İ.Ü. Orman Fakültesi ve Orman Bakanlığı işbirliği ile, bitki türü çeşitliliğinin kent halkına tanıtılması ve kentlerde kullanımı mümkün olabilecek olanların denenmesi amaçlarına yönelik olarak İstanbul da Türkiye nin ilk Arboretumu (Atatürk Arboretumu) kurulmuştur (Resim 5) (Yaltırık ve ark.,1997). Resim 5. Atatürk Arboretumu ndan genel bir görünüm 1960 yılı bilindiği gibi Türkiye de planlı kalkınma döneminin başlangıcıdır. Bu dönemde diğer sektörlerde olduğu gibi kent ormanı ve ağaçlandırmaları çalışmalarında da kapsamlı planlama ve uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar hem Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Genel Müdürlüğü, hem de Belediyelerin ilgili birimleri tarafından kent ormanı tesisi, yeşil kuşak projeleri, yol ağaçlandırmaları, erozyon kontrol ağaçlandırmaları, hatıra ormanı tesisleri gibi çok değişik kapsamlarda kent çevresinde gerçekleştirilmiştir. Kent içindeki ağaçlandırmalar ise esasen Belediyeler tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmalarla kentlerde, kişi başına düşen yeşil alan miktarlarında önemli düzeylere ulaşılmıştır. Belediyeler tarafından gerçekleştirilen kent içi ağaçlandırmalar, özellikle 1980 yılından sonra ülke genelinde yaygınlaşmıştır. Bu çalışmalar kent içi korulukları, kent içi yol ağaçlandırmaları, semt parkları, yeşil kuşak ağaçlandırmaları, meydan düzenlemeleri, çevre parkları kapsamında ayrıntılı projelere konu edilerek gerçekleştirilmiştir (Uzun ve ark., 2001).

10 9 Ürgenç ve Dirik (1990) tarafından, 1990 yılı öncesinde Türkiye genelindeki kentlerde bu kapsamda yapılan bitkilendirme çalışmalarında kullanılan türlerin envanterini konu alan bir araştırma yapılmış ve bu araştırma, Yaltırık, Efe ve Uzun (1997) tarafından yapılan çalışma ile, Atay ve ark. (1987), Atay ve ark. (1990) tarafından yapılan çalışmalarla kombine edilerek İstanbul-Kent İçi Yol Ağaçlandırmalarında Kullanılması Uygun Türler ve Özellikleri adı altında Tablo II de sunulmuştur. Böylece, yapılacak bitkilendirmeler konusunda tür seçimi bakımından bir veri tabanı oluşturulmuştur. Ülke genelinde çok yüksek miktarlara ulaşan fidan ihtiyacını karşılayabilmek için başta İtalya olmak üzere çeşitli Avrupa ülkesi fidanlıklarından ithal fidan getirilme yoluna gidilmiştir. Kent ağaçlandırmaları, günümüzde resmi kurumlar yanında sivil toplum örgütleri tarafından da sahiplenilmiş durumdadır. Bu ihtiyaçlara paralel olarak ülke genelinde kent ağacı fidanlıklarının sayıları ve kapasiteleri de artmıştır. 5. İSTANBUL KENTİ İÇİ AĞAÇLANDIRMALARINA UYGUN AĞAÇ TÜRLERİ İstanbul şehri, Emberger Biyoklimatik sınıflandırma yöntemine göre yazların sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı geçtiği Akdeniz makro iklim tipi ile genel olarak ılık ve yağışlı bir rejim gösteren Oseanik makro iklim tipinin kesiştiği bir coğrafik bölgede yer almaktadır. Kuzey kesimleri oransal olarak daha serin ve nemli, güney kesimleri ise daha kurak ve sıcak iklimsel etkiler altındadır. Bu durum, özellikle ılıman kuşakta doğal olarak yayılış gösteren ağaç türleri başta olmak üzere kısmen subtropik, kısmen de boreal kuşakta yayılış gösteren birçok ağaç türünün İstanbul da yetiştirilmesini mümkün kılmaktadır. Dolayısıyla genel klimatik özellikler bakımından İstanbul da kent içi yol ağaçlandırmalarında kullanılmaya uygun tür çeşitliliği oldukça zengindir. (Resim 6).. Resim 6. Yıldız Korusunda Anıt nitelikli yaşlı bir Meşe

11 10 Tür seçiminde, genel iklim değerlendirmeleri yanında, türlerin değişik yetişme ortamı koşullarına ve özellikle kentsel ekosistemlere uyum yeteneklerini ortaya koyan fizyolojik amplitüd ya da plastitelerini de dikkate almak gerekir. Bu konuda ilgili literatür bilgileri yanında, İstanbul da önceden yapılmış dikimlerde kullanılmış türlerin başarı düzeyleri ile İstanbul a benzer yetişme ortamı koşullarına sahip yurt içi ve dışındaki diğer kentlerdeki dikimlerin başarı düzeyleri iyi bir referans kabul edilebilir. Sunulan liste ile ilgili genel bir değerlendirme yapıldığında, ekolojik açıdan bazı subtropik türlerle, vatanı İstanbul a göre daha güney enlemlerde yer alan yerli veya yabancı türlere, sıcaklık istekleri dikkate alınarak İstanbul un güneyinde yer alan sahil kesimlerinde yer verilmelidir. Kuzey kesimleri, nemli iklim rejimine sahip olması nedeniyle oransal olarak nem isteği fazla olan türlere daha uygundur. İstanbul un batı kesimleri Trakya dan gelen karasal iklim rejiminin etkilerine açıktır. Bu kesimde yapılacak ağaçlandırmalarda da don, soğuk ve rüzgar etkilerine karşı daha dayanıklı olan türlere ağırlık verilmelidir. Tür seçiminde dikkate alınması gereken diğer bir konu da, İstanbul un kentsel yapılanma özellikleridir. Geçmişin şehircilik mirasını taşıyan semtlerde İstanbul un tarihi ile bütünleşmiş yerli ve yabancı türlere ağırlık verilmesi daha anlamlı olur (Resim 7,8,9). Resim 7. Boğaziçi nde Fıstık çamları, Serviler, Çınar, Çitlenbik, Sakızağacı ve Ihlamurlar.

12 11 Resim 8. Boğaziçi nin İlkbaharın müjdecisi Erguvanlar. Resim 9. Boğaziçi nin vazgeçilemez ağaçları Çınarlar. Sonuç olarak, İstanbul koşullarında şehir içi yol ağaçlandırmalarında ekolojik, dendrolojik ve estetik özellikleri bakımdan kullanılmaya elverişli olan söz konusu türleri, planlama ve uygulama aşamalarında yol genişlikleri, caddelerin ışıklanma durumları, türlerin ışık istekleri ve olgun yaştaki tepe tacı genişliklerine uygun olarak seçmek gerekir.

13 12 Tablo II: İstanbul-Kent İçi Yol Ağaçlandırmalarında Kullanılması Uygun Türler ve Özellikleri ÇİZELGEDE TAÇ GENİŞLİĞİ, BOYU KULLANILAN SICAKLIĞA DAYANIKLI KARAKTERİSTİKLER KURAKLIĞA DAYANIKLI ~ HAVA KİRLİLİĞİNE DAYANIKLI φ İSTANBUL DA DENENMİŞ I AĞAÇ TÜRÜ Büyük boylu 20 m Taç Genişliği m Orta boylu m Taç Genişliği m Küçük boylu 10 m Taç Genişliği m. 10 KENT YOLLARI İÇİN UYGUNLUĞU AÇIKLAMA ACER (AKÇAAĞAÇLAR) Acer pseudoplatanus Dağ Akçaağacı Acer platanoides Çınar yapraklı Akçaağaç Acer palmatum Japon Akçaağacı Acer trautvetteri Kayın gövdeli Akçaağaç Acer campestre Ova akçaağacı Acer cappadicum Beşparmak Akçaağacı Acer negundo Dişbudak yapraklı Akçaağaç Uygun Derin nemli toprak ister, Gölge veya yarı gölge ağacıdır. Φ ~ I Uygun Böcek saldırılarına ve yol kaplamalarına duyarlı, erken çiçek açar. Uygun Derin nemli toprak ister, Gölge veya yarı gölge ağacıdır. Uygun Derin nemli toprak ister, Gölge veya yarı gölge ağacıdır. φ Uygun Büyüme yavaş toprak isteği az. Trakya, Marmara ve Kuzey Anadoluda Uygun Derin nemli toprak ister, Gölge veya yarı gölge ağacıdır. ~ φ I Uygun Sıcak kurak iklimde erken yaprak dökümü görülmekte AESCULUS (ATKESTANELERİ) Aesculus pavia Kırmızı çiçekli Atkestanesi Aesculus hippocastanum Koşullu uygun Yol kaplamalarına, toprak sıkışmasına, diri örtüye duyarlı. Koşullu uygun Sıcağa ve kurağa duyarlı, bol ve büyük Beyaz çiçekli Atkestanesi I meyva dökümü, Aesculus carnea φ Koşullu uygun Yol kaplamalarına, toprak sıkışmasına, diri örtüye duyarlı. ALBIZZIA (GÜLİBRİŞİM) Albizzia julibrissin ~ φ I Koşullu uygun Düzgün gövde önemli, dağınık taç nedeniyle sınırlı kullanım

14 13 ALNUS (KIZILAĞAÇ) Alnus cordata φ ~ BETULA (HUŞLAR) Betula pendula Salkım huş φ Koşullu uygun Sıcağa, yol kaplamalarına duyarlı, ışık isteği çok, sığ köklü, kısa ömürlü, dikim topraklı fidanla yapılmalı. Büyüme 5 yaşından sonra hızlanır. Betula fontianalis Koşullu uygun Sıcağa, yol kaplamalarına duyarlı, ışık isteği çok, sığ köklü, kısa ömürlü, dikim topraklı fidanla yapılmalı. Betula papyrifera Koşullu uygun Sıcağa, yol kaplamalarına duyarlı, ışık isteği çok, sığ köklü, kısa ömürlü, dikim topraklı fidanla yapılmalı. Betula pubescens Koşullu uygun Sulak nemli yerleri sever. B. pendula ile aynı. Betula lutea Koşullu uygun Sıcağa, yol kaplamalarına duyarlı, ışık isteği çok, sığ köklü, kısa ömürlü, dikim topraklı fidanla yapılmalı. CATALPA (KATALPA) Catalpa bignonoides ~ φ I Koşullu uygun Düzgün gövde, dağınık taçlı, sahil kentlerinde başarılı. CELTIS (ÇİTLENBİK) Celtis australis ~ φ I Koşullu uygun Dona karşı duyarlı, düzgün gövde önemli, dikim topraklı fidanla CERCIS (ERGUVAN) Cercis siliquastrum ~ I Koşullu uygun Düzgün gövde zor, kalkerli sıcak topraklarda, meydanlarda kasalar içinde yetiştirilebir. FRAXINUS (DİŞBUDAKLAR) Fraxinus excelsior Adi Dişbudak Fraxinus ornus Çiçek Dişbudağı Fraxinus angustifolia subsp. Oxycarpa ~ φ I ~ φ I Uygun ~ φ I Koşullu uygun Uygun Yer yer başarılı, nemli kalkerli toprakları sever, geç donlara duyarlı. Akdeniz yöresinde, kuru sıcak topraklarda, taçın ışık alması önemli, yol kaplaması ve toprak sıkışması duyarlı. Deniz rüzgarı ve tuzlu su etkilerine dayanıklıdır. GINKGO (MABET AĞACI) Ginkgo biloba Φ ~ Çok uygun Yoğun ışığa hastalıklara dayanıklı, yalnız erkek ağaçlar kullanılmalı, dikim topraklı fidanla yapılmalı. HIBISCUS (AĞAÇ HATMİ) Hibiscus syriacus ~ Koşullu uygun Kasa içinde meydanlarda, yaya yollarında kullanılabilir. KOELREUTERIA (GÜVEY FENERİ- SABUN AĞACI)

15 14 Koelreuteria paniculata ~ Koşullu uygun Gençlikte dona duyarlı, düzgün gövde zor ve dağınık taçlı. LAGERSTROEMIA (OYA-İSPANYOL LEYLAKLARI) Lagerstroemia indica Φ ~ Koşullu uygun Yalnız süsleme amacıyla, sınırlı, kap içinde. Lagerstroemia indica Φ ~ Koşullu uygun Yalnız süsleme amacıyla, sınırlı, kap içinde. violacea Lagerstroemia indica alba Φ ~ Koşullu uygun Yalnız süsleme amacıyla, sınırlı, kap içinde. LIGUSTRUM (KURT BAĞRI) Ligustrum ovalifolium Φ ~ Koşullu uygun Net boş mekan oluşturması zor, çevre etkisi nedeniyle boşluklu taç yapısı, yol kaplamalarına duyarlı, Akdeniz iklim bölgesinde. LIRIODENDRON (LALE AĞACI) Liriodendron tulipifera Koşullu uygun Besin maddesi zengin, derin toprak ister, hızlı gelişir. Dikim erken ilkbaharda topraklı fidanla, aksi halde kök çürümesi görülür. MALUS (SÜS ELMALARI) Malus floribunda Φ ~ Koşullu uygun Parklara, özel ve tüzel kişilerin bahçelerine dikilebilir. Malus spectabilis Φ ~ Koşullu uygun Parklara, özel ve tüzel kişilerin bahçelerine dikilebilir. MELIA (TESBİH AĞACI) Melia azedarach Φ ~ Koşullu uygun Taç dağınık, düzgün gövde önemli, Akdeniz iklimindeki kentler için net boş mekan vermesi halinde uygun PAULOWNIA Φ (PAVLONYA) Paulownia serrulata ~ I Koşullu uygun Gençlikte hızlı büyür, kısa ömürlü, çiçekleri nedeniyle zarar görebilir. Düzgün gövde önemli. PLATANUS (ÇINARLAR) Platanus orientalis Akçaağaç yapraklı Çınar Platanus occidentalis Batı Çınarı Platanus x acerifolia Londra Çınarı ~ φ I ~ φ I ~ φ I Çok uygun Çok uygun Çok uygun Geniş taçlı, yoğun ışımaya dayanıklı budama yerleri Çınar kanseri nedeniyle bakım görmeli. Nemli soğuk ilkbaharda mantar saldırısı. Geniş taçlı, yoğun ışımaya dayanıklı budama yerleri Çınar kanseri nedeniyle bakım görmeli. Nemli soğuk ilkbaharda mantar saldırısı. Geniş taçlı, yoğun ışımaya dayanıklı budama yerleri Çınar kanseri nedeniyle bakım görmeli. Nemli soğuk ilkbaharda mantar saldırısı. PRUNUS Prunus avium Plena Koşullu uygun Kalkerli toprak ister, erken yaşlanır,

16 15 Kiraz Prunus cerasifera Atropurpurea Vişne meyvasız..park ve bahçelerde. Koşullu uygun Erken yaşlanır, yüzeysel kök geliştirir, kasalar içinde kullanılabilir.park ve bahçelerde PTEROCARIA (KANATLI CEVİZ) Pterocaria fraxinifolia Kafkas Kanatlı Ceviz QUERCUS (MEŞELER) Quercus rubra Amerikan Kırmızı Meşesi Quercus cerris Saçlı Meşe Quercus robur Kızıl Meşe Quercus ilex Pırnal Meşesi Quercus palustris Bataklık Meşesi PYRUS (SÜS ARMUTLARI) Pyrus calleryana Pyrus ussuriensis I Koşullu uygun Nemli ve besin maddelerince zenginderin topraklı yerleri tercih eder, Parklara, özel ve tüzel kişilerin bahçeleri için daha uygundur. I Kent yollarının ekolojik koşullarına uygun. Dikim topraklı fidanla, düzgün gövde önemli. I Uygun Meşeler içinde en hızlı büyüyenidir. ~ Çok uygun Kent yollarının ekolojik koşullarına uygun. Dikim topraklı fidanla, düzgün gövde önemli. Koşullu uygun Kent yollarının ekolojik koşullarına uygun. Dikim topraklı fidanla, düzgün gövde önemli. Uygun Kent yollarının ekolojik koşullarına uygun. Dikim topraklı fidanla, düzgün gövde önemli. ~ φ I Koşullu uygun Parklarda, özel ve tüzel kişilerin bahçelerinde yetiştirilir. ~ φ I Koşullu uygun Parklarda, özel ve tüzel kişilerin bahçelerinde yetiştirilir. ROBINIA (YALANCI AKASYALAR) Robinia pseudoacacia Beyaz çiçekli yalancı Akasya Robinia pseudoacacia umbraculifera Top Akasya Robinia pseudoacacia bessoniana İnce dallı top Akasya Robinia pseudoacacia pyramidalis Sütun yalancı Akasya Robinia pseudoacacia semperflorens Robinia pseudoacacia monophylla ~ φ I Uygun Yetişme ortamı istekleri az, yoğun ışığa dayanıklı, kök boğazı kalınlaşması, böcek saldırıları, rüzgar kırması tehlikesi. Koşullu uygun En küçük form, taçın ışıklanması önemli, böcek saldırılarına uğrayabilir, kap içinde kullanılabilir. Çok uygun Besin maddesi bakımından zengin topraklarda hızlı gelişme, fakir topraklarda küçük taç yapısı. Koşullu uygun Rüzgar kırması tehlikesi. Uygun Tüm yaz boyu çiçekli Akasya Uygun Tek yaprakcıklı Akasya Robinia hispida Uygun Kırmızı çiçekli yalancı Akasya SOPHORA (SOFORA) Sophora japonica φ ~ Uygun Gençlikte dona duyarlı, düzgün boylanma önemli, ıslah gerekli.

17 16 SORBUS (ÜVEZLER) Sorbus aucuparia Dişbudak yapraklı üvez Koşullu uygun Fidanlıklarda yetiştirilmesi tercih edilmelidir. Sorbus torminalis Koşullu uygun Fidanlıklarda yetiştirilmesi tercih edilmelidir Sorbus umbellata Koşullu uygun Fidanlıklarda yetiştirilmesi tercih edilmelidir TILIA (IHLAMURLAR) Tilia cordata Küçük yapraklı Ihlamur Tilia tomentosa Gümüşi Ihlamur Tilia platypyllos Büyük yapraklı Ihlamur Tilia platypyllos fastigiata Sütun Ihlamur Tilia rubra var. Caucasica Kafkas Ihlamuru ULMUS (KARAAĞAÇLAR) Ulmus glabra Dağ Karaağacı Ulmus glabra pendula Sarkık dallı dağ Karaağacı Ulmus glabra atropurpurea Kırmızı yapraklı dağ Karaağacı Ulmus carpinifolia Ova Karaağacı Ulmus carpinifolia umbraculifera Top Karaağaç Ulmus americana Amerikan Su Karaağacı Koşullu uygun Serin, nemli toprak ister. Yol kaplamalarına duyarlı, böcek saldırısı, düzgün boylanır, küçük yapraklı. φ Uygun Geniş alana gereksinim duyar, yapraklar çevresel dizilmiştir, genellikle yer seçer. Batı Anadolu, Karadeniz ve Marmara çevresinde doğal olarak yetişir. Uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Koşullu uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Koşullu uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Koşullu uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Koşullu uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Koşullu uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. Koşullu uygun Nemli ve besin maddelerince zengin derin topraklı yerleri tercih ederler, rutubet istekleri fazladır. ZELKOVA Zelkova carpinifolia Uygun Kurağa ve rüzgara dayanıklıdır.

18 17 5. İSTANBUL KENT İÇİ AĞAÇLANDIRMALARININ GENEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ VE KRİTİĞİ İstanbul kent içi ağaçlandırmalarında, İstanbul un adeta olmazsa olmaz olan ağaçları bulunmaktadır. Bunlar, özellikle Boğaziçi ne damgasını vurmuş olan ağaçlardır. Bu ağaçlar, ileriki yaşlarında şemsiye tepe oluşturan Fıstıkçamı ile sütun görünümlü Servi ağaçlarının kontrastı, baharın müjdecisi Erguvan ağaçları, uzun yaşamın sembol ağacı Çınar, güzel ve şifalı çiçekleri ile Ihlamur, ilkbaharda güzel çiçeklenmeleri ile Atkestanesi, meyveleri ile Çitlenbik ve Sakızağaçları olarak sıralanabilir (Resim 10). Resim 10. Boğaziçi peyzajından bir görünüm. Tür seçimi dikim başarısı üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir. İstanbul şehrinin içinde bulunduğu bölgesel ekolojik koşullar çok sayıda türün bu kentte yaşamasına ve yetiştirilmesine olanak tanımaktadır. Yürütülen çalışmalarda büyük oranda uygun türlere yer verilmiş olmakla birlikte, gelecekteki yol ağaçlandırmaları için tür seçimlerinde ilgili bölümde sıralanan uygun tür niteliklerine özenle riayet edilmeli, ve planlamalarda yol genişlikleri, ışıklanma, rüzgar etkileri ile türlerin ekolojik istekleri ve dendrolojik özellikleri arasındaki uyum dikkatle gözetilmelidir (Resim 12) (Dirik, 1996). İstanbul şehir içi yol ağaçlandırma çalışmalarının genel bir irdelemesi yapıldığında, öncelikle yol standartları, genişlikleri ve su, hava gazı, elektrik, telefon gibi alt yapı tesislerinin yollar üzerindeki güzergahlarının, ağaçlandırma başarısını riske eden faktörler olarak dikkati çekmektedir (Resim 11).

19 18 Resim 11. Yol standartları, genişlikleri ve alt yapı tesislerinin yollar üzerindeki güzergahları, ağaçlandırma başarısını riske eden faktörlerdir Resim 12. Ağaçların ışığa yönlenmesi sonucu oluşan gövde eğilmesi Kent içi yol ağaçlandırmalarında belli bir standarda sahip, kalite düzeyi yüksek fidanlar kullanılarak özel dikim yöntem ve teknikleri uygulanmaktadır. Bu nedenle standart dikimlere göre daha pahalı, yorucu ve zaman alıcıdır. Ancak, beklenen başarının sağlanabilmesi için gerek fidan materyali, gerekse dikim yöntem ve teknikleri ile ilgili standartlardan ve esaslardan ödün verilmemesi gerekir. Son dönemlerde tesis edilen yol ağaçlandırmalarında, belirlenen yüklü programlar gereği kapsamlı ve hızlı çalışılmasına ve de teknik bilgi ve

20 19 kontrol düzeyine bağlı olarak belirtilen standart ve esaslara riayet edilmeye çalışıldığı gözlenmektedir (Uzun ve ark. 2001). Ağaçlandırma başarısının sağlanması ve güvence altına alınması, aynı zamanda dikimleri izleyen dönemde titiz bakım ve koruma önlemlerinin uygulanmasına bağlıdır (Resim 13). Kent ağaçlandırmalarında bakım ve koruma uygulamalarının başarılı olabilmesi, birikim ve deneyime dayanan organizasyonlarla planlı ve sürekli çalışmaları zorunlu kılar. Resim 13. Yanlış budamalar sonucu oluşmuş görüntü çirkinlikleri Türkiye deki birçok tarihi kentte çok sayıda anıtsal nitelikli ağaç bulunmaktadır. Bu kapsamda başlatılmış projeler ülke geneline yaygınlaştırılmalıdır. Ancak hemen belirtmek gerekir ki anıt ağaçların yalnızca, envanteri ile yetinilmemeli, yaşlı ağaçların bakımı ile ilgili bağlama, destekleme, kuşaklama ve ağaç cerrahisi gibi tekniklerinde uygulamalara aktarılması gerekir (Resim 14). Bu kapsamdaki çalışmalar ülke genelinde oldukça azdır. Resim 14. Atkestaneleri kovuklarına yapılmış olan yanlış uygulamalar.

21 20 Genel olarak, yukarıda ana hatları ile belirtilen planlama, tür seçimi, fidan standartları, dikim tekniği, bakım ve koruma önlemlerinin uygulanmasına gösterilen özen, stresli kentsel yetişme ortamı koşullarındaki yol ağaçlandırmalarının başarısını olumlu yönde etkileyecektir. Standartlar ve kurallardan ödün verilmesi durumunda bununla orantılı başarısızlıkların ortaya çıkması kaçınılmaz olacaktır. YARARLANILAN KAYNAKLAR Aslanboğa, İ. 1986: Kentlerde Yol Ağaçlaması. TÜBİTAK Yapı Araştırma Enstitüsü Yayın No: 43, Ankara. Atay, İ., Aytuğ, B., Ürgenç, S., Yaltırık, F. 1987: Kentiçi Ağaçlandırmalarında Kullanılacak Ağaç, Çalı ve Sarılıcı Bitki Türlerinin Seçimi Klavuzu, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayını, İstanbul. Atay, İ., Aytuğ, B.,Selik, M., Ürgenç, S., Yaltırık, F. 1990: Şehiriçi Ağaçların Tekniğine Uygun Bakımı ve Budanması, Ormancılık Eğitim ve Kültür Vakfı, Yayın No:2, İstanbul. Bernatzky, A. 1978: Tree Ecology and Preservation. Elsevier Scientific Publishing Campany, Amsterdam. Dirik, H. 1994: Kent Ağaçları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, Cilt 41, Sayı , İstanbul. Dirik, H. 1996: Kent Ağaçlarının Yönetimi, Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul 96 Sempozyumu Bildirileri, İSFALT, İstanbul. Guerin, J.C. 1989: Les arbres à Paris. Rev. For. Fr., XLI, No.sp., s , Paris. Harris, R.W., 1983: Arboriculture. Care of Trees, Shrubs and Vines in the Landscape. Prentice-Hall, Inc. New Jersey, USA., 688s. Nadel, I.B., Cornelia, A., Oberlander 1997: Trees in the City. Pergamon Prees, New York. Uzun, A., Erdem, N., Fanuscu, E.M. 1996: 7. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu, Mimar Sinan Üniversitesi ve Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, İstanbul. Uzun, A., Dirik, H., Thompson, M. 2001: The Actual State and Historical Development of Urban Forest and Urban Trees in Turkey, 2000, COST Action E12 Urban Forests and Trees, Danimarka. Ürgenç, S. 1990: Genel Plantasyon ve Ağaçlandırma Tekniği (Arborikültür). İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 3644/407, İstanbul. Yaltırık, F., Efe, A., Uzun, A. 1997: Tarih Boyunca İstanbul un Park Bahçe ve Koruları Ekzotik Ağaç ve Çalıları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İSFALT, İstanbul.

1.2. Acacia dealbata (Mimoza,Hakiki Akasya, Gümüşi Akasya)

1.2. Acacia dealbata (Mimoza,Hakiki Akasya, Gümüşi Akasya) DIŞ MEKAN SÜS BİTKİLERİ 1. YAPRAĞINI DÖKEN AĞAÇ VE AĞAÇÇIKLAR 1.1. Acacia cyanophylla (Kıbrıs Akasyası) 1.2. Acacia dealbata (Mimoza,Hakiki Akasya, Gümüşi Akasya) 353 BAHÇIVANLIK EL KİTABI 1.3. Acer campestre

Detaylı

2-3 metre kadar boylanabilen, bol dallı bir çalıdır. Kışın yapraklarını döker. Dalları köşeli ve dikenlidir.

2-3 metre kadar boylanabilen, bol dallı bir çalıdır. Kışın yapraklarını döker. Dalları köşeli ve dikenlidir. BERBERİDACEAE FAMİLYASI A. BERBERİS KADIN TUZLUĞU Herdemyeşil ya da yaprak döken türleri bulunan Berberislerin genellikle sürgünleri dikenlidir. Yaprak boyu, şekli vb. türlere göre değişiklik gösterir.

Detaylı

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI II

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI II ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI II 1. Laurocerasus officinalis 2. Salvia officinalis 3. Tilia tomentosa 4. Tilia cordata 5. Tilia platyphyllos 6. Tilia rubra 7. Quercus brantii 8. Castanea sativa

Detaylı

Soma Kömür Ocağı nda yaşanan 13 Mayıs 2014 Salı günü gerçekleşen İş Cinayetinde yaşamını yitiren işçi kardeşimizin acısı yüreğimizde.

Soma Kömür Ocağı nda yaşanan 13 Mayıs 2014 Salı günü gerçekleşen İş Cinayetinde yaşamını yitiren işçi kardeşimizin acısı yüreğimizde. Soma Kömür Ocağı nda yaşanan 13 Mayıs 2014 Salı günü gerçekleşen İş Cinayetinde yaşamını yitiren 298+3 işçi kardeşimizin acısı yüreğimizde. Hepimizin başı sağ olsun Keçi söğüdü Kelebek Alıç-çiçek AĞAÇLARI

Detaylı

İSMAİL ŞENEL MADEN Y. MÜH. (ODTÜ) DOĞA VE KUŞ GÖZLEMCİSİ

İSMAİL ŞENEL MADEN Y. MÜH. (ODTÜ) DOĞA VE KUŞ GÖZLEMCİSİ İSMAİL ŞENEL MADEN Y. MÜH. (ODTÜ) DOĞA VE KUŞ GÖZLEMCİSİ simsirsever@gmail.com 533 426 03 03 NELER GÖRECEĞİZ DİŞBUDAKLAR AKASYALAR KOKARAĞAÇ ATKESTANELERİ ÖKALİPTUS SOFORA GLADİÇYA KARABİBER AĞACI DİŞBUDAKLAR

Detaylı

ACER BUXUS TİLİA FRAXİNUS

ACER BUXUS TİLİA FRAXİNUS ACER BUXUS TİLİA FRAXİNUS ACER AKÇAAĞAÇLAR Çoğunlukla kışın yaprağını döken boylu veya kısa boylu ağaçlardır. Yapraklar ve tomurcuklar sürgünlerde karşılıklı yer alır. Yapraklar sade, loplu veya tüysüdür.

Detaylı

Sayfa 1 İBRELİLER (BOY CM.)

Sayfa 1 İBRELİLER (BOY CM.) İBRELİLER (BOY CM.) T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Ardıç Altuni (50-75 cm) - 8,00 Çam Fıstık (50-100 cm) 3,00 5,00 Çam Fıstık (100-150 cm) 5,00 8,00 Çam Fıstık (150-200 cm) - 10,00 Çam Fıstık

Detaylı

YOLLARDA BİTKİSEL TASARIM İLKELERİ; KONYA KENTİ ÖRNEĞİ

YOLLARDA BİTKİSEL TASARIM İLKELERİ; KONYA KENTİ ÖRNEĞİ YOLLARDA BİTKİSEL TASARIM İLKELERİ; KONYA KENTİ ÖRNEĞİ Doç. Dr. Serpil Önder Dr. Ahmet Tuğrul Polat Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü GİRİŞ Kentsel ekosistemler yoğun yapılaşma,

Detaylı

Bitkisel Tasarım -1. Bitkisel Tasarım

Bitkisel Tasarım -1. Bitkisel Tasarım Bitkisel Tasarım -1 Bitkisel Tasarım Belirli bir amaç, mekan ve zaman birimi için gerekli olan bitki materyalinin seçimi, düzenlenmesi ve bakımını kapsayan bir işlemler dizisidir. Đnsan ile doğa ve sanat

Detaylı

ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç. Dr. Soner KAZAZ

ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç. Dr. Soner KAZAZ ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr 3-TASARIM BİTKİLERİNİN SINIFLANDIRILMASI a) Ömürlerine

Detaylı

BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE

BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE Prof.Dr. Yahya AYAŞLIGİL Yrd.Doç.Dr. Doğanay YENER İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitki Materyali ve Yetiştirme Tekniği Anabilim Dalı 18.04.2016

Detaylı

2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ATATÜRK ARBORETUMU GEZİSİ RAPORU

2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ATATÜRK ARBORETUMU GEZİSİ RAPORU 2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ATATÜRK ARBORETUMU GEZİSİ RAPORU Gezinin Yapıldığı Tarih-Saat : 17/05/2013---09:30-13:00 Geziye Katılan Öğrenci Sayısı : 20 Geziden Sorumlu Öğretmen : Duygu AYDEMİR Gezinin

Detaylı

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri Yavuz-1 CEVİZ (KR-2) Ceviz yetişen tüm bölgelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlerde yetiştirilmesi tavsiye edilir. Verimsiz bir çeşittir. Nisbi Periyodisite görülür. Meyvesi oval şekilli

Detaylı

ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ ERİK FİDANI VE AĞACI İKLİM İSTEKLERİ

ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ ERİK FİDANI VE AĞACI İKLİM İSTEKLERİ ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ Erikler Prunus cerasifera (Yeşil erikler = Can erikler), P. salicina (Japon erikleri) ve P. domestica (Avrupa erikleri) olmak üzere üç türe ayrılmaktadır. Bu türler içinde Can erikleri

Detaylı

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip 2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip karışıma katılabilmeleridir. Karışımdaki ağaç türleri

Detaylı

Picea (Ladin) Picea abies (Avrupa Ladini) Picea orientalis (Doğu Ladini) Picea glauca (Ak Ladin) Picea pungens (Mavi Ladin)

Picea (Ladin) Picea abies (Avrupa Ladini) Picea orientalis (Doğu Ladini) Picea glauca (Ak Ladin) Picea pungens (Mavi Ladin) Picea (Ladin) 1 Picea abies (Avrupa Ladini) Picea orientalis (Doğu Ladini) Picea glauca (Ak Ladin) Picea pungens (Mavi Ladin) Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR SAÜ PMYO 19.12.2012 Picea (Ladin) 2 Picea (Ladin)

Detaylı

BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ

BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ MEYVE AĞAÇLARINDA TERBİYE SİSTEMİ VE BUDAMA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BAHÇIVANLIK EĞİTİMİ KURSU Ankara MEYVE AĞACININ KISIMLARI 1- KÖK Toprak altı organıdır Meyve ağacının

Detaylı

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ 2. AÇIK ALAN FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ Genel ve özel mevki özellikleri İklim özellikleri

Detaylı

Juglans (Cevizler), Pterocarya (Yalancı cevizler), Carya (Amerikan cevizleri)

Juglans (Cevizler), Pterocarya (Yalancı cevizler), Carya (Amerikan cevizleri) JUGLANDACEAE 6-7 cinsle temsil edilen bir familyadır. Odunları ve meyveleri bakımından değerlidir. Kışın yaprağını döken, çoğunlukla ağaç, bazıları da çalı formundadırlar. Yaprakları tüysü (bileşik) yapraklıdır.

Detaylı

SABANCI ÜNİVERSİTESİ AĞAÇLANDIRMA VE ÇEVRE DÜZENLEMELERİ

SABANCI ÜNİVERSİTESİ AĞAÇLANDIRMA VE ÇEVRE DÜZENLEMELERİ SABANCI ÜNİVERSİTESİ AĞAÇLANDIRMA VE ÇEVRE DÜZENLEMELERİ İçindekiler I. GİRİŞ II. III. ÜNİVERSİTE KONUMU İNŞAAT ÖNCESİ VE SONRASI GÖRÜNTÜLER a. 1998-İnşaat öncesi b. 2013-Kampusun bugünü Sabancı Üniversitesinin

Detaylı

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi Kaplan 86 Cevizi Dik, yayvan bir taç gelişmesi gösterir. 5 yaşındaki bir ağacın ortalama verimi 4-5 kg'dır. Meyve salkımı 2-3'lü olur. Meyveler elips şeklinde olup, kabuktan kolay ayrılır. Taze ceviz olarak

Detaylı

YENİŞEHİR FİDANLIK ŞEFLİĞİ FİDAN FİYATLARI( 12.01.2015)

YENİŞEHİR FİDANLIK ŞEFLİĞİ FİDAN FİYATLARI( 12.01.2015) Sıra No Türkçe Adı Latince Adı Orijini Yaş Ambalaj Hacim Boy Çevre Fiyat Kdv 1 Ahlat Pyrus elaeagrifolia 2 Ahlat Pyrus elaeagrifolia 3 Akçaağaç(Çınar Yapraklı) Acer platanoides 4 Akçaağaç(Çınar Yapraklı)

Detaylı

BİTKİ TANIMA I. P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr.

BİTKİ TANIMA I. P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr. 1 BİTKİ TANIMA I Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) C r y p t o m e r i a j a p o n i c a ( K a d i f

Detaylı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı BÖLÜM 3 Artvin de Orman Varlığı Özgür EMİNAĞAOĞLU Orman, oldukça geniş bir alanda kendine özgü bir iklim oluşturabilen, belirli yükseklik, yapı ve sıklıktaki ağaçlar, ağaçcık, çalı ve otsu bitkiler, yosun,

Detaylı

BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE

BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE Prof.Dr. Yahya AYAŞLIGİL Yrd.Doç.Dr. Doğanay YENER İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitki Materyali ve Yetiştirme Tekniği Anabilim Dalı 04.05.2015

Detaylı

BİTKİSEL UYGULAMA TEKNİĞİ

BİTKİSEL UYGULAMA TEKNİĞİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI BİTKİSEL UYGULAMA TEKNİĞİ ÇİÇEKLİ ÇALI, YER ÖRTÜCÜ, ÇİT, SARILICI-TIRMANICI BİTKİLERİN PLANTASYONU Öğr.Gör.Hande ASLAN TOPRAKSIZ

Detaylı

GENUS: ABİES (GÖKNARLAR)

GENUS: ABİES (GÖKNARLAR) Bitki tanıma I 1 GENUS: ABİES (GÖKNARLAR) Yaklaşık 35-40 türü bulunur. Ülkemizde doğal olarak 4 türü yetişir. Herdem yeşildir. Dallar gövdeye çevrel dizilir. Kabuk gençlerde düzgün yaşlılarda çatlaklıdır.

Detaylı

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin ve ekolojik isteklerinin de dikkate alınması gerekir. Her bitki ölçü,

Detaylı

Meyva Bahçesi Tesisi

Meyva Bahçesi Tesisi Meyva Bahçesi Tesisi Meyve bahçesi tesisinde dikkate alınması -gereken koşullar 1. Yer seçimi 2. Tür ve çeşit seçimi 3. Anaç seçimi 4. Tozlanma isteğinin bilinmesi 5. Dikim sistemleri ve dikim sıklığı

Detaylı

CORYLACEAE 1C 1 E. Anemogam, kışın yaprağını döken odunsu bitkilerdir. Gövde kabukları çatlaksız ya da boyuna çatlaklıdır. Tomurcuklar sürgüne

CORYLACEAE 1C 1 E. Anemogam, kışın yaprağını döken odunsu bitkilerdir. Gövde kabukları çatlaksız ya da boyuna çatlaklıdır. Tomurcuklar sürgüne CORYLACEAE 1C 1 E. Anemogam, kışın yaprağını döken odunsu bitkilerdir. Gövde kabukları çatlaksız ya da boyuna çatlaklıdır. Tomurcuklar sürgüne almaçlı dizilmiştir. Tomurcuklar çok pullu, sapsız, sürgüne

Detaylı

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5. Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.Arkensis, 6.Kapensis Flora alemleri flora bölgelerine (region), flora

Detaylı

C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i

C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i 1 BİTKİ TANIMA I PEP101_H03 C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i Sakarya Üniversitesi İbreliler 2 C

Detaylı

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L.

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Porsuk Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Genel olarak 15-20 m boylanır. 2-2.5 m çap yapabilir. Yenice - Karakaya (Karabük)

Detaylı

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda Ağaçlandırma çalışmalarına temel oluşturacak tohum sağlanmasını emniyetli hale getirebilmek için yerel ırklardan elde edilen tohum kullanılması doğru bir yaklaşımdır. Aynı türde de olsa orijin denemeleri

Detaylı

BİTKİSEL TASARIM. Prof. Dr. Mükerrem ARSLAN,

BİTKİSEL TASARIM. Prof. Dr. Mükerrem ARSLAN, BİTKİSEL TASARIM Prof. Dr. Mükerrem ARSLAN, Peyzaj Mimarlığının önemli amaçlarından biri, insanlar için sanat değeri yüksek ve işlevsel açıdan yeterli dış mekanlar düzenlemektir. Bunu gerçekleştirirken

Detaylı

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri:

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Karışımlarda kullandığımız türlerin karakteristik özellikleri ve avantajları kısaca burada açıklanmıştır. Karışımlarımız Genel olarak:

Detaylı

P E P 1 0 1 _ H 0 5 C

P E P 1 0 1 _ H 0 5 C Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR BİTKİ TANIMA I P E P 1 0 1 _ H 0 5 C u p r e s s u s s e m p e r v i r e n s ( A d i s e r v i - A k d e n i z s e r v i s i ) C u p r e s s u s a r i z o n i c a ( A r i z o n

Detaylı

BUDAMA. Prof. Dr. İbrahim TURNA. KTÜ Orman Fakültesi Silvikültür Anabilim Dalı, Trabzon

BUDAMA. Prof. Dr. İbrahim TURNA. KTÜ Orman Fakültesi Silvikültür Anabilim Dalı, Trabzon BUDAMA Prof. Dr. İbrahim TURNA KTÜ Orman Fakültesi Silvikültür Anabilim Dalı, Trabzon BUDAMA 1. Ağaç gövdeleri üzerindeki kuru, kısmen de yaşayan (yeşil) alt dalların belli esaslara uyularak kesilip uzaklaştırılmasına

Detaylı

Orman ve Av. Yıl: 2016 / Kasım - Aralık / Sayı:6

Orman ve Av. Yıl: 2016 / Kasım - Aralık / Sayı:6 Yıl: 2016 / Kasım - Aralık / Sayı:6 Orman ve Av TOD 92. Kuruluş Yıldönümü Etkinlikleri Trabzon İli Sürmene İlçesi Çamburnu Yöresinde Çıkan Orman Yangını Hakkında Rapor COP22: Dönüşüm Rüzgârı İstanbul un

Detaylı

BETULACEAE. Alnus cinsleri vardır.

BETULACEAE. Alnus cinsleri vardır. BETULACEAE Jeolojik devirlerde daha fazla sayıda cins ve türlere sahip olan bu familyanın, bugün 6 cins ve bu cinslerin kışın yaprağını döken 100 kadar türü, Kuzey Yarımkürenin ılıman ve serin bölgelerinde

Detaylı

Taban suyunun yüksek olduğu yerlerde, su tutan ağır (killi) topraklarda dikimden evvel drenaj problemi halledilmelidir.

Taban suyunun yüksek olduğu yerlerde, su tutan ağır (killi) topraklarda dikimden evvel drenaj problemi halledilmelidir. ELMA BAHÇESİ TESİSİ 1. Dikim Zamanı Elma fidanları kışın ılık geçen ve yağışlı olmayan bölgelerde sonbahardan (yaprak dökümünü müteakip) itibaren ağaçlarda fizyolojik faaliyet başlayana (ilkbahar) kadar

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Tarım Agro silvikültürel Agro silvipastoral Ormancılık Agropastoral Silvipastoral Hayvancılık Agroforestry de ağaçların çok tabakalı kuruluşu

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA 6.3.2.4. Akdeniz Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Akdeniz kıyıları boyunca uzanan Toros

Detaylı

Tohum ve Fidanlık Tekniği

Tohum ve Fidanlık Tekniği Tohum ve Fidanlık Tekniği Prof. Dr. İbrahim TURNA (2017-2018 GÜZ DÖNEMİ) TOHUM VE FİDANLIK TEKNİĞİ İÇERİK 1. ORMAN AĞACI TOHUMLARI 1.1. Tohum hasat ve kullanma bölgeleri 1.2. Tohum Kaynakları 1.3. Tohum

Detaylı

ANGİOSPERMAE (KAPALI TOHUMLULAR) Yrd. Doç. Dr. Hüseyin FAKİR

ANGİOSPERMAE (KAPALI TOHUMLULAR) Yrd. Doç. Dr. Hüseyin FAKİR ANGİOSPERMAE (KAPALI TOHUMLULAR) Yrd. Doç. Dr. Hüseyin FAKİR Angiospermae ve Gymnospermae Arasındaki Farklılıklar muhafaza içersinde döllenerek olgun tohuma gelişen gerçek meyve 3. Angiosperma ların odunlarında

Detaylı

mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı

mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı gübre kullanılmamalı, kirli su ile sulama yapılmamalıdır.

Detaylı

Sedirler (Cedrus) Türkiye de doğal olarak yetişen. Türkiye de egzotik (yaygın ya da parklarda)

Sedirler (Cedrus) Türkiye de doğal olarak yetişen. Türkiye de egzotik (yaygın ya da parklarda) Sedirler (Cedrus) Türkiye de doğal olarak yetişen Toros (Lübnan) Sediri (C. libani) Türkiye de egzotik (yaygın ya da parklarda) Himalaya Sediri Atlas Sediri (C. deodora) (C. atlantica) Dünyada Kuzey Afrika,

Detaylı

BİTKİ TANIMA I. Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR

BİTKİ TANIMA I. Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR BİTKİ TANIMA I Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR 1 PEP101_H02 Abies (Göknar); A. pinsapo (İspanyol Göknarı), A. concolor (Gümüşi Göknar, Kolorado Ak Gökn), A. nordmanniana (Doğu Karadeniz-Kafkas Göknarı), A. bornmülleriana

Detaylı

SABANCI ÜNİVERSİTESİ PEYZAJ PROJESİ

SABANCI ÜNİVERSİTESİ PEYZAJ PROJESİ SABANCI ÜNİVERSİTESİ PEYZAJ PROJESİ İçindekiler I. GİRİŞ II. III. ÜNİVERSİTE PLANI KAMPÜS İNŞAATI ÖNCESİ ve SONRASI ARAZİ GÖRÜNTÜLERİ; DÜNDEN BUGÜNE a. Ana kapı çevresi b. Ana Binalar c. Lojmanlar d. Yurtlar

Detaylı

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin ve ekolojik isteklerinin de dikkate alınması gerekir. Her bitki ölçü,

Detaylı

BOTANİK _II. Prof. Dr. Bedri SERDAR

BOTANİK _II. Prof. Dr. Bedri SERDAR BOTANİK _II Prof. Dr. Bedri SERDAR Bedri SERDAR - 2018 2018 Sürgün Çeşitleri 1- Uzun Sürgün Tomurcukları belirgin internodlarla birbirinden ayrılmış, ağacın boy büyümesinde ve dalların gelişmesinde etken

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM Rehber Öğretmen : Şule Yıldız Hazırlayanlar : Bartu Çetin Burak Demiral Nilüfer İduğ Esra Tuncer Ege Uludağ Meriç Tekin 2000-2001 İZMİR TEŞEKKÜR Bize bu projede yardımda bulunan başta

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

BARAJ HAVZALARI YEŞİL KUŞAK AĞAÇLANDIRMA EYLEM PLANI

BARAJ HAVZALARI YEŞİL KUŞAK AĞAÇLANDIRMA EYLEM PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI BARAJ HAVZALARI YEŞİL KUŞAK AĞAÇLANDIRMA EYLEM PLANI 2013-2017 Elazığ - Keban Barajı Kapak Fotoğrafları: Sivas - 4 Eylül Barajı Karaman - Ermenek Barajı Mersin - Karakızderesi

Detaylı

En ideali ağaçların tamamının tohum tuttuğu dönemdir.

En ideali ağaçların tamamının tohum tuttuğu dönemdir. Ormancılıkta yaygın olarak kullanılan kabule göre, tohum verimi itibariyle beş durum söz konusudur. Bunlar; 1- zengin, 2- iyi, 3- orta, 4- zayıf (serpili tohum yılı) ve 5- tohumsuz yıl olmak üzere adlandırılır.

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Endüstriyel ağaçlandırmalarda bakım işlemleri, ilk üç yıl bakımları ile Aralama ve Budama İşlemleri olarak isimlendirilmekte ve ayrı dönemlerde

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER Populus nigra Dr. Süleyman GÜLCÜ - 2008 1 KAVAK FİDANI ÜRETİMİ VE FİDANLIK TEKNİĞİ Kavak fidanı yetiştirilmesinde en önemli konuların başında, kaliteli kavak fidanı yetiştirilmesine

Detaylı

KENTSEL YEŞİL ALANLARDA BİTKİSEL TASARIM VE BİTKİLERİN KULLANIM OLANAKLARI

KENTSEL YEŞİL ALANLARDA BİTKİSEL TASARIM VE BİTKİLERİN KULLANIM OLANAKLARI KENTSEL YEŞİL ALANLARDA BİTKİSEL TASARIM VE BİTKİLERİN KULLANIM OLANAKLARI Prof. Dr. Hakan ALTINÇEKİÇ * Araş. Gör. Nilüfer KART İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü 1. YEŞİL ALAN

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

Bitkilerle Alan Oluşturma -1

Bitkilerle Alan Oluşturma -1 Bitkilerle Alan Oluşturma -1 Peyzaj Mekanlarının 3 Temel Elemanı Yüzey Zemin Düzlemi: Mekanın tabanını oluşturur. Mekanın diğer elemanları bu tabanın üzerinde yer alır.örneğin üstünde hiçbir bitki veya

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA İç Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Çok fazla engebeli bir yapıya sahip olmayan

Detaylı

FAGACEAE. kürenin subtropik ve serin bölgelerinde ormanlar kuran 600 kadar türü vardır.

FAGACEAE. kürenin subtropik ve serin bölgelerinde ormanlar kuran 600 kadar türü vardır. FAGACEAE Fagaceae familyasının 6 cins (Fagus, Quercus, Castanea, Castanopsis, Lithofagus, Nothafagus) ve bu cnislerin her iki yarı kürenin subtropik ve serin bölgelerinde ormanlar kuran 600 kadar türü

Detaylı

Namık Kemal Üniversitesi YerleĢke Bilgi Sisteminin OluĢturulması

Namık Kemal Üniversitesi YerleĢke Bilgi Sisteminin OluĢturulması Namık Kemal Üniversitesi YerleĢke Bilgi Sisteminin OluĢturulması M. Özyavuz E. E. ġiģman A. B. Korkut Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tekirdağ Günümüzde Coğrafi bilgi

Detaylı

Gemlik Zeytini. Gemlik

Gemlik Zeytini. Gemlik Gemlik Meyve ve çekirdekleri orta irilikte olup % 29.9 oranında yağ içerir. Siyah sofralık olarak değerlendirilir. Meyveleri yağ bakımından zengin olduğundan sofralık kalite dışındaki taneler yağlık kolarak

Detaylı

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GİRİŞ Sulamanın amacı kültür bitkilerinin ihtiyacı olan suyun, normal yağışlarla karşılanmadığı hallerde insan eliyle toprağa verilmesidir. Tarımsal

Detaylı

BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE

BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE Prof.Dr. Yahya AYAŞLIGİL Yrd.Doç.Dr. Doğanay YENER İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitki Materyali ve Yetiştirme Tekniği Anabilim Dalı 20.04.2015

Detaylı

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Kavaklar Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 2 İklim bakımından uzun vejetasyon mevsimine sahip, korumalı ve sıcak yerlerde daha iyi

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: 1 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem toprak ve arazi koşulları (kurak veya çok ıslak, kışın

Detaylı

Cumhuriyet Dönemi nde ;

Cumhuriyet Dönemi nde ; O Orta Asya Türklerinin bahçe düzenlemeleri hakkındaki bilgilerimiz oldukça kısıtlıdır. Bunun en büyük nedeni belki de Türklerin mekan olusturmada toprak, kerpic gibi cabuk dağılan malzeme kullanmalarının

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem

Detaylı

* Ülkemizde doğal olarak yetişmemekle birlikte park ve bahçelerde çok yaygın olarak iki türü kullanılmaktadır.

* Ülkemizde doğal olarak yetişmemekle birlikte park ve bahçelerde çok yaygın olarak iki türü kullanılmaktadır. Mazılar Thuja * Ülkemizde doğal olarak yetişmemekle birlikte park ve bahçelerde çok yaygın olarak iki türü kullanılmaktadır. * Mazılar sık dallı; çoğunlukla piramit biçimli; koyu yeşil görünümlüdürler.

Detaylı

Silvikült Temel Esasları

Silvikült Temel Esasları Silvikült ltürün Temel Esasları (Klasör 19) Prof. Dr. Musa GENÇ Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Silvikültür Anabilim Dalı 32260 Isparta musagenc@sdu.edu.tr http://kisisel.sdu.edu.tr/akademik/musagenc

Detaylı

Picea A. Dietr. Ladinler

Picea A. Dietr. Ladinler Picea A. Dietr. Ladinler Kuzey Yarım kürenin serin ve yağışlı bölgelerinde 40 kadar türü Ülkemizde tek bir türü (Doğu Ladini) Çin ve Japonya da 18 tür Kuzey Amerika ve Kanada da 7 tür Geniş ormanlar kurar.

Detaylı

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-1 Anavatanı

Detaylı

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar. 1- Canlının tanımını yapınız. Organizmaya sahip varlıklara canlı denir. 2-Bilim adamları canlıları niçin sınıflandırmıştır? Canlıların çeşitliliği, incelenmesini zorlaştırır. Bu sebeple bilim adamları

Detaylı

Odunsu (Sert) Çeliklerle üretme

Odunsu (Sert) Çeliklerle üretme Odunsu (Sert) Çeliklerle üretme Bir yaşında tamamen olgunlaşmış ve odunlaşmış bir başka ifadeyle durgunluk döneminde bulunan sürgünlerden elde edilen gövde çeliklerine sert veya odun çelik denir. Sert

Detaylı

Isparta Kentiçi Yol Ağaçlandırmaları Üzerine Bir Araştırma. A Study on the Street Trees in Isparta City

Isparta Kentiçi Yol Ağaçlandırmaları Üzerine Bir Araştırma. A Study on the Street Trees in Isparta City Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9-3 (2005),x-x Isparta Kentiçi Yol Ağaçlandırmaları Üzerine Bir Araştırma V.KÜÇÜK, A. GÜL Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fak. Peyzaj

Detaylı

Cins Fagus (Kayın) Castanea (Kestane) Quercus (Meşe) Gövde kabuğu

Cins Fagus (Kayın) Castanea (Kestane) Quercus (Meşe) Gövde kabuğu Cins Fagus (Kayın) Castanea (Kestane) Quercus (Meşe) Gövde kabuğu Çatlamaz- düz Boyuna geniş aralıklarla çatlaklı Boyuna sık ve derin çatlaklı, Tomurcuk dizilişi ve şekli Almaçlı; çok pullu, uzun ve sivri

Detaylı

8Çevre Tanzimi ve Ağaçlandırma Çalışmaları

8Çevre Tanzimi ve Ağaçlandırma Çalışmaları 8Çevre Tanzimi ve Ağaçlandırma Çalışmaları Bölgemiz çevre tanzimi ve ağaçlandırma çalışmaları kapsamında 2008 yılı içerisinde toplam 7.500 ağaç, 50.000 adet çalı grubu bitki dikilmiştir. 8.1. Bitkisel

Detaylı

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur.

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur. Elma Tarihçe İklim İstekleri Elma ılıman, özellikle soğuk ılıman iklim bitkisidir. Akdeniz Bölgesinde 800 m. den yukarı yerlerde yetişir. Yüksek ışık yoğunluğu elmada çok iyi renk oluşumunu sağlar. Elma

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Bölge geniş ovalar ve alçak platolardan

Detaylı

TOHUMLARDA ÇİMLENME ENGELLERİ VE GİDERİLMESİ İŞLEMLERİ. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

TOHUMLARDA ÇİMLENME ENGELLERİ VE GİDERİLMESİ İŞLEMLERİ. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER TOHUMLARDA ÇİMLENME ENGELLERİ VE GİDERİLMESİ İŞLEMLERİ Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Sıcaklık, Nem ve Oksijen temel çimlenme koşullarıdır. Ancak bu koşulların sağlanması durumunda bile bazı türlerin tohumları

Detaylı

İbreliler. Sequoia sempervirens (Kıyı Sekoyası) Sequoiadendron giganteum (Mamut Ağacı) Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR SAÜ PMYO

İbreliler. Sequoia sempervirens (Kıyı Sekoyası) Sequoiadendron giganteum (Mamut Ağacı) Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR SAÜ PMYO İbreliler 1 Sequoia sempervirens (Kıyı Sekoyası) Sequoiadendron giganteum (Mamut Ağacı) Sequoia sempervirens (Kıyı Sekoyası) Alem: Plantae Bölüm: Pinophyta Sınıf: Pinopsida Takım: Pinales Familya: Cupressaceae

Detaylı

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8.1. Ağaçlandırma: Bölgemiz imar planı içerisinde yeşil alan olarak ayrılan yerlerin çevre tanzimi ve ağaçlandırma çalışmaları kapsamında; 2009 yılı içerisinde

Detaylı

KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ 2015 TRABZON

KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ 2015 TRABZON KENT ORMANCILIĞI (BİTKİ MATERYALİ) PROF. DR. İBRAHİM TURNA KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ 2015 TRABZON Kent ormancılığında başarılı olmanın ilk şartı uygun orijinli ve kaliteli bitki materyalinin kullanımıdır. materyal

Detaylı

: https://ekap.kik.gov.tr/ekap/ a) Niteliği, türü ve miktarı : İhalenin niteliği, türü ve miktarına ilişkin ayrıntılı bilki EK1 de belirtilmiştir.

: https://ekap.kik.gov.tr/ekap/ a) Niteliği, türü ve miktarı : İhalenin niteliği, türü ve miktarına ilişkin ayrıntılı bilki EK1 de belirtilmiştir. BĠTKĠ SATIN ALINACAKTIR TEPEBAġI BELEDĠYESĠ DESTEK HĠZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ Bitki Alımı İşi alımı 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 19 uncu maddesine göre açık ihale usulü ile ihale edilecektir. İhaleye ilişkin

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

Monopodial. Anemogam. Deciduous

Monopodial. Anemogam. Deciduous POPULUS: KAVAKLAR Dünyada 35 türü, bunların birçok varyete ve formları ile sayısız doğal ve yapay hibridleri vardır. Kavaklar 6 seksiyona ayrılarak incelenmektedir Populus L., Kavaklar boylu ağaç ender

Detaylı

ASLĠ AĞAÇ TÜRLERĠMĠZ

ASLĠ AĞAÇ TÜRLERĠMĠZ ASLĠ AĞAÇ TÜRLERĠMĠZ İBRELİ VE YAPRAKLI ORMAN ALANLARI Ġbreli ormanlar 61% Yapraklı Ormanlar 39% ĠBRELĠ= GYMNOSPERMAE (AÇIK TOHUMLULAR)= 13 220 721 Ha YAPRAKLI = ANGİOSPERMAE (KAPALI TOHUMLULAR)=8 447

Detaylı

Ekim Yöntemleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Ekim Yöntemleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Ekim Yöntemleri Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Açık alanda ekimin yapıldığı yere, yani tohumun toprakta dağılış şekline göre iki yöntem söz konusudur. Bunlar; Tam alan ekim yöntemi, Kısmi ekim yöntemi dir.

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

İşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya

Detaylı

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk)

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) Çoğunlukla boylu çalı ender 20 m boy, sık dallı, yuvarlak tepeli, kırmızı_kahverengi kabuk gelişi güzel çatlar ve dökülür İğne yapraklar 1-2.5

Detaylı

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği 04 Şubat 2014 İzmir Ajanda Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY) Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY) GMY ve MMY Farkları GMY Nasıl MMY Çevrilir 2 Geleneksel

Detaylı

Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri. Badem Yetişriciliği İklim ve Toprak Özellikleri

Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri. Badem Yetişriciliği İklim ve Toprak Özellikleri Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri Fransız orijinlidir. Bir Cristomorto X Ai melezlemesinden elde edilmiştir ve atalarının en olumlu özelliklerini almıştır: Ağaçlar çabuk meyveye yatar,hastalıklara

Detaylı

Ağaç Nedir? Bir ağacın yaşayıp gelişebilmesi için; ışık, sıcaklık, CO 2, O 2, su ve mineral madde gereklidir.

Ağaç Nedir? Bir ağacın yaşayıp gelişebilmesi için; ışık, sıcaklık, CO 2, O 2, su ve mineral madde gereklidir. AĞAÇ NEDĠR? Ağaç Nedir? Boyu en az 5 metre, çapı da 10 cm'den aşağı olmayan, dal sürgün ve yapraklarının oluşturduğu tepe tacını tek bir gövde üzerinde taşıyan, her yıl çap artımı yaparak kalınlaşan, sürgün

Detaylı

İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ

İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ Bertina İspanyol orijinli bir badem çeşidi olup gec çiçeklenir.ağaç gelişimi mükemmel olup gelişimi çok hızlıdır.kendine verimli bir türdür..iç piyasada tutalan ve ihracat şansı yüksek olan bir çeşittir.meyve

Detaylı

BİTKİSEL TASARIMDA FORM ÖZELLİĞİ

BİTKİSEL TASARIMDA FORM ÖZELLİĞİ BİTKİSEL TASARIMDA FORM ÖZELLİĞİ Genel olarak bitkinin formu iki faktörün kombine etkisi sonucunda oluşur. Birincisi bitkinin sahip olduğu genetik özelliklerini ortaya koyduğu orjinal formu, diğeri modifikasyonlar

Detaylı