Okul Entegrasyon Ekiplerine Yönelik Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Eğitimi İnsan Hakları ve Anlaşmazlıkları Giderme Merkezi

Transkript

1 Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Projesi Okul Entegrasyon Ekiplerine Yönelik Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Eğitimi İnsan Hakları ve Anlaşmazlıkları Giderme Merkezi

2 Çokkültürlülük bir çizimde nasıl gösterilebilir?

3 Eğitimin 1. günü çalışma programı İstediğimiz çokkültürlü/çoketnikli toplum nasıldır Teşvik şeklindeki önyargılar ve kalıplaşmış düşünceler Eğitimde etniklerarası entegrasyon ihtiyacı

4 İstediğimiz çokkültürlü/çoketnikli toplum nasıldır Teşvik şeklindeki önyargılar ve kalıplaşmış düşünceler (1)

5 ÇOKKÜLTÜRLÜ KARTLAR Makedonya yı bir yabancıya anlatmak üzere 15 adet kart seçiniz Seçilen kartları iki gruba ayırınız: (1) tek bir kültüre yönelik olanlar (2) birden fazla kültüre yönelik olanlar

6 Çokkültürlülük nedir: farklılıklar veya benzerlikler? benzerlikleri kabul etmek farklılıklara saygı duymak

7 birden fazla kültür çerçevesinde hayatı paylaşanlar, aynı alan içerisinde birlikte yaşamanın yanında, varolma yolunda birbirlerine yaslanırlar birden fazla kültürün bir arada yaşamasının kabul edilemsi ve saygı duyulması birden fazla kültürün bir arada yaşaması

8 Salata Tabağı Şeklindeki Çokkültürlülük (1) Tabaktaki domatesler kendilerini nasıl hissederler? (2) Salatalık ve soğanla nasıl irtibat kurabilirler? (3) Tabaktaki yerlerine göre ne kazanırlar, ne kaybederler?

9 1. (1) Diğerleriyle kendilerini kötü hissederler ve bir arada olmaları onları mutlu eder (2) Salatalık ve soğanla irtibatları yoktur mümkün olabildiğince onlardan uzakta dururlar (3) Kazanırlar: sağlamlık duygusu / Kaybederler: iletişim kurma imkanı ve salatalık ile soğanla tanışmak

10 2. (1) Guruplaştıkları zaman kendilerini en iyi hissederler ve tabakta kendilerine ait yer mevcuttur (2) Bunlardan sadece bazıları salatalık ve soğanlarla irtibat kurabilirler diğerleri de irtibat kuramazlar (3) Kazanırlar: sağlamlık duygusu / Kaybederler: salatalık ve soğanla hepsi irtibat kurarlar ve onları tanırlar (çoğu, irtibatta oldukları kişilerden duydukları kadar diğerlerini bilirler)

11 3. (1) Tabağın tamamında kendilerini rahat hissederler (2) Her domates, salatalık ve soğanla rahat bir şekilde irtibat kurabilir her ortamda domates olduğu anlaşılır (kendi şeklini, rengini ve büyüklüğünü korumuştur) (3) Kazanırlar: salatalık ile soğanla tanışır, irtibat kurar ve işbirliği içerisinde girer / Kaybederler:???

12 Çorba Tenceresi Şeklindeki Çokkültürlülük? Domatesler, diğer malzemeler ile birlikte kaynatılır Farkedilmezler ve kendilerini domates gibi görmezler, ortak bir malzeme şeklini alırlar Çorbada, domates tadı hissedilebilir, fakat mecbur değildir, farklı daha güçlü bir malzeme bulunabilir ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK, ASİMİLASYON İLE DEĞİŞTİRİLMİŞTİR

13 Ayırımcılık ile birlikte yaşamak Paralellik ile birlikte yaşamak Entegrasyon ile birlikte yaşamak Nasıl bir çokkültürlü toplum istiyoruz?

14 Çokkültürlü/Çoketnikli Bir Toplum Olarak Makedonya Cumhuriyeti Makedonlar Arnavutlar Aşağıdaki tabaklardan hangisinde irtibatlar gösterilir: Arnavutlar, Makedonlar ve Sırplar Makedonlar, Arnavutlar ve Türkler Arnavutlar, Makedonlar ve Romanlar?

15 Araştırmalar Şunu Göstermektedir... Makedonlar Arnavutlar Romanlar Sırplar Türkler

16 personel arası grup arası Kendi aranızdaki iletişim nasıldır? 1. Agim ve Zoran (aynı okulda öğretmenler) 2. Zoran/Agim ve Elvis (veli) 3. Agim/Zoran ve Oktay (veli) 4. Zoran/Agim ve Branislav (veli)

17 personel arası grup arası (1) BİZ ve SİZ/ONLAR ın Ayırımı (2) İhanet etmemek için herkes kendini ne kadar mecburi hisseder (3) Diğerleri hakkında dile getirilen önyargılar ve kalıplaşmış düşünceler

18 Önyargılar ve kalıplaşmış düşüncelerde aşağıdaki etkenler önemlidir: aile okul yaşıtlar medya

19

20 TEFONLAR VE RİMERLER Tefonlar, Nadej Lisesi ndeki öğrencilerdir. Kendi aralarında birbirlerine özellikle başı belada olanlara çok fazla destek sağlamakla ünlüdürler. Adaletsizlik durumlarında hemen devreye girerler. Çok çalışkandırlar ve okulun daha iyi bir yaşam yeri olması için ellerinden geleni yaparlar. Öğretmenlere karşı son derece saygılıdırlar, disiplinlidirler, mutlu ve barışseverdirler. Okumak, onları en çok ilgilendiren husustur. Onların okullarında Rimerler in de bulunmaması durumunda herşey daha güzel olacaktı. Onlar bela için yaratılmışlar sanki - sürekli bela peşindeler. Okulda her gün birer sorun çıkartırlar. Teşvik edip, diğer çocukları rahatsız ederler. Oyun alanlarına geldikleri zaman, herkesin oradan uzaklaşmasını isterler. Suratları asıktır, onlara göre tüm dünya suçludur. Öğretmenlerin söylediklerine hiç önem vermezler, bundan sürekli olarak kaçarlar. Okulda herhangi bir hasar oluştuğunda, kesin olarakonlardan yapıldığı bilinir. Bunun yanısıra belaya diğerlerini de dahil ederler. Onların çantalarında, kavga ve sorun çıkarma araç ve gereçleri bulunabilir, kitapların yer alması mümkün değildir.

21 Tefon kim, Rimer kimdir? 1 2 3

22 Teşvik anlamındaki önyargılar ve kalıplaşmış düşünceler (2) Eğitimde etniklerarası entegrasyon ihtiyacı (1)

23 Durum analizi: 1. Verilen durumlarda hangi önyargılar/kalıplaşmış düşünceler gösterilir? 2. Onların mevcut olması ve hız kazanması için okulun desteği nedir? 3. Sözkonusu durumun tekrarlanmaması için neler yapılmalıdır? Okulun rolü - 1

24 Durum 1. III 4 sınıfında okuyan öğrenciler, sınıf öğretmenleri Tome Petrof a yeni eğitim yılında son sınıfta okuyanlar için kullanılmayı planlanan ve yaz tatilinde yenilenen sınıfta ders görebilme durumunu sorarlar. Sınıf öğretmeni, bunun gerçekleşmesindeki tereddütlerini, Müdür Vyoltsa İmeri nin sözkonusu sınıflara Arnavut öğrencilerini yerleştireceğini dile getirir. Kendi düşüncesini eski dönemlere ait ispatlar ile tamamlar: Müdür sağolsun, daha iyi olan bilgisayarlar Arnavut öğrencilerinin kullanımına sunuldu. Ondan sonra, şu ifadeleri ekler: Tüm Arnavutlar aynıdır sadece kendilerini düşünürler ve hep kendilerinin olsun isterler. Ellerine iktidar geçtiği zaman sadece kendi menfaatlerini düşünürler, ve daha da kötüsü bu doğrultuda hak sahibi olduklarını savunurlar.

25 Durum 2. Öğretmenler odasında okulun son günü töreni hazırlıkları üzerine konuşma yapılır. Törenin sunuculuğunu yedinci ve sekizinci sınıfta okuyan başarılı ve bu alanda tecrübeli olan öğrenciler Ana ve İgor un sunması kararı alınır. Bu durumda okul misafirler önünde kötü duruma düşmeyecektir. Koro, bir halk türküsüyle ardından da Makedonca öğretmeni tarafından hazırlanan merkezi bölüm yer alacaktır. Eksik olan şey, törenin son kısmındaki müzik parçasıdır. Bundan hareketle Müzik öğretmeni Orhan ve Nadire ninberaberce sahne almalarını teklif eder: о, babasıyla birlikte gittiği düğünlerde çok güzel darbuka çalar, bundan dolayı da heyecanlanmayacaktır. Kız ise, daha küçüklüğünden beri çok güzel göbek dansı yapıyor. Bu şekilde sözkonusu törene Romanlar da dahil edilecektir.

26 Durum 3. İsmet öğretmen, birkaç gün önce medyada en önemli haber olarak yer alan Makedon ve Arnavut öğrencileri arasındaki kavgayı sınıf dersinde tartışma teklifini sunar. Öğretmenin asıl amac, öğrencilerin bu tarz durumlardan uzak durmalarını sağlamaktır. Bundan hareketle şu soruyu sorar: Gençler arasındaki kargaşalardan kaçınmak için neler yapılmalıdır? Blerim ilk cevap verir: Bizim bir suçumuz yok onlar teşvik ediyor, kırıcı davranıyor ve saldırıyorlar. Biz de kendimizi korumak zorundayız. Bu duruma öğretmen tepki verir: Onlarınla niçin karışıyorsunuz? Gördüğünüz zaman, uzaklaşın. Nasıl olduklarını biliyorsunuz, bu yüzden onlarla bir işiniz olmasın!

27 Durum 4. Halk Kurtuluş Savaşı ndaki heykelin ziyareti sırasında İgor, dedesi tarafından anlatılanları daha doğrusu 2. Dünya Savaşı sırasında tüm Arnavutların Faşistler tarafında savaştıklarını ve Faşistlere karşı savaşan tüm Makedonları öldürdüklerini anlatır. Elena bütün bunların üzerine, kaybeden Arnavutların, Makedonya yı ele geçirmek için Arnavutluk tan Makedonya ya yerleştiklerini ekler. Bu durum orada bulunan diğer öğrencilerin de birşeyler söylemelerini teşvik eder. Onlar da bildiklerini Arnavut siyasi liderlerin tavsiyeleri doğrultusunda daha çok çocuk yaptıklarını, dini liderlerin etkilemek amacıyla okula gitmelerini izin vermediklerini söylerler. Tüm öğrencilerin bu söylenenleri destekledikleri apaçıktır. Öğretmen, sürekliolarak susar ve hiçbri şey duymadığını ima eder.

28 Durum 5. Eğitim dili Makedonca olan bir ilköğretim okulunun dram grubu, yakın zamandaki müsamere için, Makedonya Cumhuriyeti ndeki multietnik karakteri gösteren bir gösteri hazırlarlar. Komik bir karaktere sahip olan dramada, aynı apartmanda yaşayan ve çok iyi derecede anlaşan farklı etnik kökenli bir grup çocuk işlenir: Vlado bilgisayarlardan çok iyi anlayan bir Makedon bir çocuğu, Deyan çevredekiler için büyük bir teklikeyi ve korkuyu ifade eden Arnavut u, İvan sihirli bir şekilde kendi becerilerini kullanarak istedikleri her şeyi yakındaki dükkandan temin edebilen Rоman bir çocuğu ve Saşo sadece babasını dinleyen, onun söylediklerini yerine getiren bir Türk çocuğunu canlandırır. Bir topluluk arasındaki ilişkileri sergileyen bahsekonu drama, izleyiciler tarafından güçlü bir şekilde alkışlanır ve gülmeye sebep olur.

29 Okulun Rolü 1. önyargılar ve kalıplaşmış düşünceler - öğretmenlerin davranış tarzlarında - öğrencilerin davranış tarzlarında - eğitim malzemeleri 2. etnosentrizm - eğitim programlarında - eğitim malzemelerinde - eğitimdışı faaliyetlerde

30 ENTEGRE EDİLMİŞ Toplumda

31 herkes, kendi toplumunun çıkarları doğrultusunda çalışır ENTEGRE EDİLMİŞ Toplumda herkes, ortak çıkarlar doğrultusunda çalışır ve kendi etnik toplum çıkarlarını bir kenara atar

32 ENTEGRE EDİLMİŞ Toplumda her etnik toplum sadece kendi etnik kimliğini geliştirebilir her etnik toplum tek bir etnik kimliği önemseyebilir

33 kendi dilinde eğitim kendi öğretmenler kendi sınıf arkadaşlarla birlikte ders kendi tarihi, kültürü ve edebiyat kendilerle ders dışı faaliyetler

34 onların dilinde eğitim onların öğretmenleri onların sınıf arkadaşlarıyla dersler onların tarihi, kültürü ve edebiyatı onlarla ders dışı faaliyetler

35 bizim dilimizde eğitim bizim sınıf arkadaşlarımızla dersler bizim tarihimiz, kültürümüz ve edebiyatımız onların dilinde eğitim onların sınıf arkadaşlarıyla dersler onların tarihi, kültürü ve edebiyatı bizim öğretmenlerimiz bizim sınıf arkadaşlarımızla ders dışı faaliyetler onların öğretmenleri onlarla ders dışı faaliyetler

36 bizim dilimizde eğitim bizim sınıf arkadaşlarımızla dersler bizim tarihimiz, kültürümüz ve edebiyatımız onların dilinde eğitim onların sınıf arkadaşlarıyla dersler onların tarihi, kültürü ve edebiyatı bizim öğretmenlerimiz bizim sınıf arkadaşlarımızla ders dışı faaliyetler onların öğretmenleri onlarla ders dışı faaliyetler

37 bizim dilimizde eğitim bizim sınıf arkadaşlarımızla dersler bizim tarihimiz, kültürümüz ve edebiyatımız sizin dilinizde eğitim sizin sınıf arkadaşlarınızla ders sizin tarihiniz, kültürünüz ve edebiyatınız bizim öğretmenlerimiz bizim sınıf arkadaşlarımızla ders dışı faaliyetler sizin öğretmenleriniz sizinkilerle ders dışı faaliyetler

38 diğer dilde eğitim diğer öğretmenler diğer öğrencilerle birlikte ders diğerlerinin tarihi, kültürü ve edebiyatı ders dışı faaliyetler?????

39 bizim dilimizde eğitim bizim öğretmenlerimiz bizim sınıf arkadaşlarımızla dersler bizim tarihimiz, kültürümüz ve diğer edebiyatımız dilde eğitim bizim sınıf arkadaşlarımızla ders diğer dışı faaliyetler öğretmenler diğer öğrencilerle birlikte ders sizin dilinizde eğitim diğerlerin tarihi, kültürü ve sizin edebiyatı öğretmenleriniz ders dışı faaliyetler????? sizin sınıf arkadaşlarınızla ders sizin tarihiniz, kültürünüz ve edebiyatınız sizinkilerle ders dışı faaliyetler

40

41 Okul toplum tasarımcısı Okul nasılsa, vatandaşlar öyledir

42 Okuldaki AGİM, ZORAN, OKTAY, ELVİS VE BRANİSLAV birbirlerini tanımıyorlarsa... Daha küçük yaşlarda, ilkokul ve lisede öğrenciyken kendi aralarındaki güven duygusunu oluşturamıyorlarsa... Kendi aralarında irtibat kurmayı ve işbirliği yapmayı öğrenemiyorlarsa... O ZAMAN...

43 BÜYÜDÜKLERİ ZAMAN KOMŞU MESLEKDAŞ SİYASETÇİ KOMŞU MESLEKDAŞ SİYASETÇİ

44 futbol yarışması taraftarı

45 Eğitimde etniklerarası entegrasyon ihtiyacı (2)

46 Okulun rolü - 2 Durum analizi: 1. Mevcut durumda hangi etnik gruplar ayrılmışlardır? 2. Ayırım konusu hangi şekilde belirtilir? 3. Etkileşimin kolaylaşması için mevcut durumda neler değiştirilmelidir?

47 Durum 1. Kalkandelen de bir okulun ilan panosunda, ikinci sınıfta okuyan öğrencilerinin tamamının Ustrumca da bir okulun ziyaret edileceği bildirilir. Arnavut sınıflarından bir grup öğrenci ilanı okur ve yorumlar: Bizimkilere ne olmuş Ustrumca dakilere kim gitmek ister? Onlar eğer bizimle tanışmak isteseydi, buraya gelirlerdi! Yine ilk adımı biz atalım, peki onlar... Kiliseye götürmeyeceklerini ve vaftiz olmamızı teşvik etmeyeceklerini kim garanti ediyor! Konuşmayı bir öğretmen duyar ve şöyle sevap verir: İsteseniz de istemezseniz de ziyaret gerçekleşecek. Struga ya gitseydik bizim için de daha iyi olacaktı fakat obölgeye ait olan bir okulun ziyaret edilmesi emredildi. Fikrin kötü olduğunu düşünüyorsanız, zaman şikayet mektubu hazırlayın, biz de ilerideki durumlar için yetkililere iletelim.

48 Durum 2. Okludaki bir toplantıda, sekizinci sınıfların yapacağı mezuniyet gezisi için Ohri ye gidileceği planları yapılır. Her iki dilde eğitim gören tüm öğrencilerin (Makedonca eğitim gören 4 sınıf ve Türkçe eğitim gören 2 sınıf) her zamanki gibi beraber gidecekleri kararlaştırılır: her sınıfa birer otobüs. Yol boyunca Aziz Yovan Bigorski Manastırı, Ohri üzerinden tabi ki Aya Sofya, Aziz Yovan Kaneo, Aziz Naum ziyaret edilecektir... Müzik grubu bile belirlenir Gotse Bend. Onlar çok iyi, aklınıza gelebilecek her yeni ve eski, halk müziği veya pop makedon şarkısını çalabilirler. Öğrencilerin çoğu bu seçimden dolayı mutludur. Uzmanlar tarafından yapılan anket sonuçları da bunu kanıtlar.

49 Durum 3. Önümüzdeki günlerde liseler arasında düzenlenecek olan okul futbol turnuvasına okulun beden öğretmeni bir ekip hazırlar. Turnuvanın evsahipliğini onların okulu yapar çünkü onların başarıları en büyüktür. Aralarında Arnavut lisesi ekibi de olan çok sayıda okul ekipleriyle yarışacaklar. Oldukça güçlü bir ekip olan Arnavut ekibini malup ederek, Makedon liselerinin onurunu korumuş olacaklardır. Vlatko, Goran, İvan ve ekibin diğer üyeleri sürekli olarak antrenman yaparlar. En iyi bir şekilde hazırlanmak isterler. Onların çok büyük bir taraftar desteğine ihtiyaçları oldukları için, beden dersi öğretmeni büyük bir taraftar ekibi hazırlar. Taraftar hazırlıkları kapsamında marşlar tekrarlanır: Çocuk, doğrudan terasa çık, ve bunun gibi birkaç diğer mesaj.

50 Durum 4. Muharrem ve Saşo daha çok küçük yaşlardan birbirlerini tanırlar çocuklukları sabahtan akşama kadar birlikte geçmiş. Her ikisi aynı okula gider, fakat farklı sınıflara Muharrem VIIа sınıfında, Saşo VIIIv sınıfındadır. Hem okulda hem okul dışında beraber olma istekleri, onlar için sorun teşkil eder. Saşo nun sınıfındaki arkadaşları herhangi bir gezmeğe veya spor müsabakasına gittikleri zaman, Roman olan Muharrem i da yanlarına götürmek istemezler ve arkadaşlık yapan Saşo yu sürekli olarak rahatsız ederler. Saşo, sözkonusu durumu sınıf öğretmenine aktardığı zaman, sınıf öğretmeni, okulda bulunduğu sıralarda Muharrem den uzak durmasını, ancak bu şekilde sorunlardan kaçabileceğini ve diğerlerini teşvik etmeyeceğini söyler.

51 Durum 5. İki farklı ilköğretim okulunda sınıf öğretmenliği yapan iki görevli (biri Kratova da, diğeri Debre de), beraber işbirliği yaptıkları bir seminer sırasında tanışmış ve internet aracılığıyla uygulayacakları bir proje kapsamında kendi öğrencilerini bir araya getirmeyikararlaştırır. Kratova daki meslekdaş bunu görünce şu yorumu yapar: Çocuklara kesir ve işlemleri öğretecek yerde, onları belki de hayatlarında hiç görmeyecekleri Arnavutlarla bir araya getirmekle zaman kaybediyorsun. Aynı zamanda, Debre den bir meslekdaş da tepki veriyor: Çocuklara kesir ve işlemleri öğretecek yerde, sen onların bir takım Makedonlar ile yazışmalarına yardımcı oluyorsun. Onlarla bunu yapmak istiyorsan, burada öylelerinin sayısı çok fazla.

52

53

54 Kültür Yarışması

55 Diğerleri hakkında bilgi edinmek bilinmeyen bir şeyden olan korkuyu azaltır diğerlerine karşı olan önyargıları ve kalıplaşmış düşünceleri azaltmak diğerlerini kabul etmek ve onlara saygı duymak sistematik bilgilendirme 55

56 Hangileri daha süslüdür: camiler veya kiliseler? Hangisi daha iyi, camiye gitmek mi, kiliseye gitmek mi? Camiler ve kiliseler arasındaki benzerlikler neler, farklılıklar nelerdir? Kiliseye nede camiye neden gidilir? Hangi sorular daha entegre edilmiştir? Neden?

57 farklılıkları vurgulamak, benzerlikleri geri plana atmak benzerlikleri vurgulamak, farklılıklara saygı duymak bizim daha iyi, onların daha kötü olmalarını kanıtlamak biz ve onlar üzerine yapılan kıyaslamalar ortak alanların araştırılması işbirliği yapmak yerine etki etmek işbirliği ve etkileşim için hazır olmak farklılık çemberi benzerlik çemberi 57

58 20 yıl sonra uyanıyorsunuz ve eğitimde etnik gruplar arası entegrasyona ulaşıldığını görüyorsunuz. Vatandaşlardaki etkileri nelerdir? Farklı olan nedir?

59 Çokkültürlü eğitim nedir? diğerlerin kültürlerini tanımaları üzerine farklı içerikleri öğrencilere izah etmek (amaç azınlık kültürlerinin kendileri hakkında, çoğunlukların da diğerleri hakkında bilgi alabilmeleridir) onların kültürleri hakkında bilgi edinerek, diğerlerine saygı duymayı öğrenmeyi amaçlamak içerikler yardımıyla uygulanır (sözel ve görsel) tarih, edebiyat, müzik, resim sanatı vs. alanlar incelenir diğerleriyle irtibat halinde öğrenmek olabilir fakat zorunlu değildir

60 Makedonya Cumhuriyeti nde çoketnikli entegre eğitim nedir? farklı dillerde eğitim gören öğrenciler arasında hep daha çok ortak faaliyetlerin uygulanması (örneğin: Mak ve Arn) yada farklı bir şekilde (Roman olarak) ders faaliyetleri kapsamında mümkün olmadığı zaman, ders dışı faaliyetler devreye girer öğrencilerin ne yapacakları çok önemli değildir, asıl önemli olan şey ortak çıkarlar için beraberce birşey yapmaktır ürüne kadar ulaşma sürecinin önemli olması gibi (karşılıklı etkileşim aracılığyla), beraberce yapılan faaliyetten ortaya çıkan ürün aynı öyle çok önemlidir (ortak amaca yönelik belirlenen)

61 Asıl amaç, öğrencilerin çokkültürlü toplumlarda beraber yaşamak için vazgeçilmez unsur olan öğrenmeleridir farklı etnikler/kültürler arasındaki etkileşim yardımıyla önyargıların azaltılması işbirliğinin artması faaliyetlerin rekabete dayalı değil, işbirliği atmosferi içerisinde gerçekleşmesi herkesin etkili olabilmesi için birbirlerinden faydalanma olanaklarının oluşması

62 Çokkültürlü gıda fuarı Ürün (fuar), farklı dil/etnik toplulukların ortak faaliyet sonucunu temsil eder mi? Bu durum, nereden anlaşılır? Süreç (fuar hazırlıkları) kapsamında, farklı dil/etnik kökenli olanlar arasında etkileşim sözkonusu mudur? Bu durum, nereden anlaşılır?

63 Belediye 1 Arnavut dilinde eğitim yapan iki okulu içinde barındıran bir belediye, Çokkültürlü Gıda Fuarı adı altında bir tören düzenlemeye karar verir. Velilerin de desteğini alarak Makedonya da yaşayan farklı etnik gruplara ait yemekler üzerine araştırma yapan yaklaşık seksen öğrenci toplam altı guruba ayrılır. Öğrenciler, özel günlerde kendi evlerinde yapılan ikişer yemek ve bir tatlı yapar. Ondan sonra, yemeklerin sergilenmesi üzerine öğretmenleriyle birlikte stand hazırlarlar. Yemekleri geleneksel şekilleriyle sergilerler. Fuarda, altı adet stand mevcuttur: Makedon, Arnavut, Türk, Roman, Ulah ve Sırp geleneksel yemekleri. Her iki okulda okuyan öğrenciler, tüm standlarda sergilenen yemekleri görmek ve bunları tatmak imkanına sahip olurlar.

64 Belediye 2 Arnavut dilinde eğitim yapan bir okul ve Makedon ile Türk dilinde eğitim yapan ibir okulu içinde barındıran, aynı zamanda sayı itibarıyleoldukça yoğun Roman öğrencisine sahip olan bir belediye, Çokkültürlü Gıda Fuarı adı altında bir tören düzenlemeye karar verir. Velilerin de desteğini alan her iki okulda okumakta olan öğrenciler, özel bayram günlerinde kendi evlerinde yapılan ikişer yemek ve bir tatlı yapar. Ondan sonra, yemeklerin sergilenmesi üzerine öğretmenleri ve velileriyle birlikte stand hazırlarlar. Yemekleri geleneksel şekilleriyle sergilerler. Fuarda, dört adet stand mevcuttur: Makedon, Arnavut, Türk ve Roman geleneksel yemekleri. Her iki okulda okuyan öğrenciler, tüm standlarda sergilenen ve diğerlerine ait olan yemekleri görmek ve bunları tatmak imkanına sahip olurlar.

65 Belediye 3 Arnavut dilinde eğitim yapan bir okul ve Makedon ile Türk dilinde eğitim yapan bir okulu içinde barındıran, aynı zamanda sayı itibarıyle oldukça yoğun Roman öğrencisine sahip olan bir belediye, Çokkültürlü Gıda Fuarı adı altında bir tören düzenlemeye karar verir. Her etnik gruptan 20 şer öğrenciden oluşan Makedon, Arnavut, Roman ve Türk olmak üzere toplam dört adet karışık grup oluşturulur. Üç velinin desteğini alan her grup, etnik gruba ait olan geleneksel bir yemek hazırlar. Bu yemekler özel bayram günlerinde kendi evlerinde yapılan ikişer yemek ve bir tatlı şeklindedir. Ondan sonra, yemeklerin sergilenmesi üzerine karışık öğretmenler ve karışık velileriyle birlikte karışık öğrenciler stand hazırlarlar. Yemekleri geleneksel şekilleriyle sergilerler. Fuarda, dört adet stand mevcuttur: Makedon, Arnavut, Türk ve Roman geleneksel yemekleri. Her iki okulda okuyan öğrenciler, tüm standlarda sergilenen ve diğerlerine ait olan yemekleri görmek ve bunları tatmak imkanına sahip olurlar.

66 Çokkültürlü ve çoketnikli entegre eğitim arasındaki bağlantı çokkültürlü eğitim entegre olmak zorunda değildir, fakat entegre, çokkültürlülükle birlikte olursa iyi olur çokkültürlü faaliyetlerin tamamı tek başlarına entegre eğitimine katkı sağlamaz

67 etniklerarası entegre edilmiş müsamere

68 Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Projesi Okul Entegrasyon Ekiplerine Yönelik Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Eğitimi (2. gün) İnsan Hakları ve Anlaşmazlıkları Giderme Merkezi

69 Здраво Tung Merhaba Namaste Ortak Çalışma (10 dak.)

70 Eğitim, neye göre hazırlanır: Eğitimde etnikelrarası entegrasyon başlangıç durum araştırma çalışmalarına ilişkin bilgilendirme Okullarda değişiklikler yapılmasına ilişkin strateji geliştirme

71 Başlangıç Durum Araştırması 1. Bölüm: ELEKTRONİK ARAŞTIRMA MC deki tüm liseler ve tüm ilkokullar (6 tanesi hariç) dahil edilmiştir (Toplam 326 İO + 99 LİSE) Elektronik soru formu 2. Bölüm: SAHA ARAŞTIRMASI 21 okul dahil edilmiştir (15 İO + 6 LİSE) Öğretmenler ve velilerin yanısıra, odak nokta öğrenciler, okul idaresi ve uzman kadro ile soru formları doldurulmuştur 1072 öğretmen, 681 veli ve 507 öğrenci

72 ÖĞRENCİLER ARASINDAKİ ETKİLERŞİM Başlangıç Durum Araştırma Sonuçları (1) İLKOKULLAR LİSELER 25% İki/Üç Dilli İki/Üç Dilli 25% 50% 25% Tek Dilli İki/Üç Dilde Eğitim Sunan Belediyeler Tek Dilli Tek Dilde Eğitim Sunan Belediyeler Tek Dilli İki/Üç Dilde Eğitim Sunan Belediyeler Tek Dilli Tek Dilde Eğitim Sunan Belediyeler 25% 50%

73 ÖĞRENCİLER ARASINDAKİ ETKİLERŞİM Başlangıç Durum Araştırma Sonuçları (2) Birden fazla eğitim sunan okullar kapsamında farklı dillerde eğitim gören öğrencilerin kendileri aralarındaki iletişim seviyeleri garanti altında bulunmaz - Bunların büyük bir kısmındaki öğrenciler, farklı binalarda eğitim görürler - Aynı bina içerisinde eğitim görmeleri durumlarında bile, okulun farklı bölümlerinde veya farklı vardiyalarda eğitim görürler

74 ÖĞRENCİLER ARASINDAKİ ETKİLERŞİM Başlangıç Durum Araştırma Sonuçları (3) Çok dilde eğitim sunan okullar, çoğu zaman birden fazla anlaşmazlıkların zeminini oluştururlar. Böyle durumlarda önyargılar ve kalıplaşmış kelimeler de çok fazla görülür Öğretmenler ve veliler de böyle durumlarda kararsız kalırlar: - etniklerarası kargaşalara ve anlaşmazlıklara zemin oluşur - farklı etnik/dilden olan öğrencilerin kendi aralarında irtibat kurabileceklerini ve birlik olabileceklerinin son derece farkındadırlar

75 ÖĞRENCİLER ARASINDAKİ ETKİLERŞİM Başlangıç Durum Araştırma Sonuçları (4) Aradaki iletişimler, diğerleri hakkında önyargılara ve kalıplaşmış düşüncelere sebep olabilirler. Bu durum da şöyle ortaya çıkar: - Diğer etnisitelerden olan öğrencilere doğrudan olumsuz yaklaşımlar yüklenir - Bu tarz düşüncelerden ortaya çıkabilecek duygular Makedon ve Arnavut öğrenciler, kendilerini iki karşıt tarafın mensubu olarak görürler - Türkler tarafsızdır - Romanlardan uzak durmak tercih edilir Farklılıklar sadece deklaratif bir şekilde değerlendirilir pratikte mesafenin artırılması ve sorumluluğun diğerlerinin üzerine atılması olarak görülür

76 Öğrenciler Arasındaki Etkileşimin En Başarılı Bir Şekilde Artırılması? (1) Öğretmenler, öğrencileri iyi geçinmeleri konularında sürekli teşvik ederse (2) Veliler, çocukların iyi geçinmelerini sürekli teşvik ederse (3) Arkadaşlık kurmalarını kitaptan okursalar (4) Arkadaşlık kurmanın güzel bir durum olduğunu medyadan takip ederlerse (5) Öğrendikleri kişilerin kendi aralarında arkadaşlık kurdurklarını görürlerse (6) Model olarak gördükleri kişileri, kendi ortak faaliyetlerine dahil ederlerse

77 eğitim kılavuzları belediyeler tarafından izlemek, desteklemek ve değerlendirmek eğitim kurumları tarafından izlemek, desteklemek ve değerlendirmek etniklerarası entegrasyonun iyileştirilmesi

78 öğrencilerin/le birlikte ortak faaliyetler öğretmenlerin ortak faaliyetleri okullardaki ortam ve eğitim havası veliler, topluluklar ve belediyeyler işbirliği

79 Öğrencilerle ortak faaliyetler Kısa vadeli eğitimdışı faaliyetler: geziler, seyahatler, müsamereler, kutlamalar, misafirlikler Devamlı eğitim: Bazı ders eğitimleri, dersler çerçevesindeki projeler Uzun vadeli dersdışı faaliyetler: Projeler-kollar, çokkültürlü çalıştaylar Demokratik katılım faaliyetleri: Öğrenci kuruluşları aracılığıyla etkili olmak

80 öğretmenlerin ortak faaliyetleri ÖĞRENCİLER ile BİRLİKTE ORTAK FAALİYETLERİN gerçekleşmesi PROFESYONEL İŞBİRLİĞİ eğitim malzemeler alışverişi eğitim malzemelerinin ortak hazırlanması diğerleri tarafından hazırlanan malzemelerin kullanımı

81 okul havası ve kapsamı ikonografi: duvarlardaki resim ve yazılarda topluluğun/ülkenin multietnik karakteri okul evrakları: Yıllık programda etniklerarası işbirliği ve vizyon/misyon öğrenci kolları aracılığıyla öğrencilerin demokratik ortama katılımı öğrencilerin hassasiyeti YBE ve diğer eğitim içerikler ile ders dışı faaliyetler eğirimde etniklerarası entegrasyon işlerine ilişkin öğretmenlerin profesyonel hazırlığı

82 velilerin işbirliği topluluklar işbirliği belediyeyle işbirliği

83 Ortak okullar iki/üç dilli okul tek dilli okul diğer dildeki okul

84 okuldaki değişiklik faaliyetleri (tek ve iki/üç dilli ) ortak (diğer işbirliği ile) bağımsız dolaysız irtibat dolaylı irtibat okulun kendisindeki faaliyetler

85 Tek Dilli Okullardaki Değişikliklere İlişkin Bağımsız Faaliyetler Okul atmosferi ve çevre Öğretmenlerin profesyonel hazırlığı Okul unsurları yardımıyla, öğrencilerin demokratik katılımı Evraklar ve ikonografideki çokkültürlülük Hayat becerileri ve diğer dersdışı faaliyet içerikleri yardımıyla öğrencilerin hassasiyeti Veliler, topluluk ve belediyeler ile işbirliği

86 Ortak okullar İşbirliğinde Tek Dilli Okullardaki Değişikliklere İlişkin Faaliyetler Öğrencilerle ortak faaliyetler Öğrencilerle kısa vadeli dersdışı ortak faaliyetler (geziler/seyahatler, kutlamalar/müsamereler, misafirlikler) Öğrencilerle uzun vadeli dersdışı ortak faaliyetler (projelerkollar, çokkültürlü çalıştaylar) Sıralı eğitim gören öğrencilerin ortak faaliyetleri (ortak dersler, dersler çerçevesindeki projeler) Okul organizasyonu yardımıyla işbirliği Öğretmenlerin ortak faaliyetleri Öğrencilerle ortak faaliyetler Öğretmenler arasındaki profesyonel işbirliği

87 İki/Üç Dilli Okullardaki Değişikliklere İlişkin Faaliyetler Bağımsız Ortak faaliyetlerin her çeşidi Tek dilli ortak okullar işbirliğinde Öğrencilerle ortak faaliyetler Hazırlık faaliyetlerinin her çeşidi Öğretmenlerin ortak faaliyetleri

88 Okul Seviyesinde Etniklerarası Entegrasyon Bakış Açısından Mevcut Durumların İyileştirilmesi: Öğretmenler arasında işbirliği

89 Farklı dillerde eğitim veren öğretmenler arasındaki işbirliği nerede ve (ne kadar) katkı sağlar? İki/üç dilli okullarda Ortak okullarda İyileştirmek: Öğretmenler arasındaki iletişim Öğrenciler arasındaki irtibatlar Eğitim kalitesi Küçük guruplarla çalışmak (10 dak.)

90 1. Yerli ve yabancı uzmanlar tarafından profesyonel gelişime ilişkin uyuglanan ortak eğitim programlarına katılım 2. Belediye ve okulların kendileri tarafından profesyonel gelişime ilişkin uyuglanan ortak eğitim programlarına katılım 3. Karışık etnik/dil öğrenci guruplarıyla ortak bir şekilde uygulanan kollar/projeler 4. Çokkültürlü anlayışa yönelen öğrencilerle ortak faaliyet uygulamaları 5. Derslerin ortak bir şekilde planlanması 6. Ders malzemelerinin paylaşımı 7. Derslerin izlenmesine ilişkin karşılıklı ziyaretler 8. Testlerin ortak bir şekilde hazırlanması 9. Bayramların ortak kutlanması 10. Ortak düzenlenmiş olan geziler ve seyahatlerde öğrencilerin arkadaşlık kurmaları

91 İki/Üç Dilli Okullarda Farklı Dillerde Eğitim Veren Öğretmenler Arasında Başka Hangi İşbirliği Unsurları Mümkündür? 1) Farklı dillerde eğitim gören öğrencilerin ortak ders uygulamaları 2) Malzeme paylaşımı 3) Herhangi bir eğitim dilinden olan öğrencilerin, ortaklaşa çözüm üretmeleri 4) Okulu ilgilendiren her konuda öğretmenlerin ortak kararlar alması 5) Bayram, Paskalya ve diğer dini bayramların ortak bir şekilde kutlanması

92 Farklı eğitim dillerindeki öğretmenler arasında mevcut olan işbirliği çalışmalarında, uzman unsurlarından nasıl faaydalanılır? İki/üç dilli okullarda Ortak okullarda Küçük guruplarla çalışma (10 dak.)

93 Okul Seviyesinde Etniklerarası Entegrasyon Bakış Açısından Mevcut Durumların İyileştirilmesi: Öğrencilerle Yapılan Faaliyetler (kollar, spor faaliyetleri, müsamereler, geziler)

94 Ortak Fotoğraf Kolları Hangi Şekilde Uygulanır ve Organiza Edilir? Öğrencilerin %35 inin lacivert, %65 inin kırmızı oldukları okullarda %35 lacivert :%65 kırmızı ortalama mevcut olan iki ortak okulda Küçük guruplarla çalışmak (10 dak.)

95 Etniklerarası Entegrasyona İlişkin Hangi Kolların Etkisi Büyüktür? Farklı dil/etnik öğrenci gurupları arasındaki sayının dengesi Mevcut olan her eğitim dilinden öğretmenler yürütür veliler de buna katılabilir Mevcut olan her dil mümkün olduğunca eşit bir şekilde kullanılır Bir eğitim dönemi içinde haftada bir sefer olmak üzere, 1-1,5 saat sürecek şekilde sıralı görüşmeler yapılır Konu/faaliyet, tüm öğrencilerin eşit bir şekilde katılımlarıyla gerçekleşir Küçük ( karışık ) guruplarda çalışma yapılır İşbirliği atmosferi içerisinde çalışılır (sadece karışık guruplar arasında yarışma yapılabilir)

96 Kollar farklı alanlarda düzenlenebilir önemli olan, farklı dil/etnik topluluklarına ait öğrencilerin ilgilerini çekmektir Mümkün olan kollar (hangi alanlar/konular)? Fikirler Fırtınası

97 Sol Sağ %35 i mavi, %65 i kırmızı öğrencilerden ibaret olan okullarda, etniklerarası entegrasyonun iyileştirilmesi doğrultusunda ip çekme çalışması nasıl yapılır? (1) Sollar kırmızı, sağlar mavi (2) Sağda kimlerin, solda ise kimlerin yer alacağına dair kararın kendileri tarafından verilmesine izin verilmeli (3) Kırmızıların yarıları ve mavilerin yarıları solda, diğer yarıda ise sağ olmalı (4) Kırmızı ve mavilerin aynı sayıda bulunmaları ve sol olmaları, diğerlerinin ise sağ olmaları

98 Spor Faaliyetleri Herhangi bir spora yönelik olabilir ve yarışma unsuru taşıyan değil, sadece hareket maksatlı yapılabilir Sadece öğretmen tarafından yürütülebilir (beden eğitimi veya diğer bir ders hocası), yada farklı etnik kökenli öğretmen veya veli Farklı dil/etnik guruptan dengeli öğrenci sayısı dahil etmeleri gerekir Etniklerarası entegrasyon hususlarında teşvik edilmeleri gerekir iç yarışmalar karışık etnik guruplar arasında yürütülebilir

99 Fikirler Fırtınası Hangi Spor Kolları Mümkündür?

100 Ortak okullardaki ortak spor faaliyetleri ile iki/üç dilli okullardaki spor faaliyetleri arasındaki farklılıklar nelerdir?

101 Müsamere Analizleri İyi olan nedir? Neler daha iyi olabilir? (Etniklerarası entegrasyonun iyileştirilmesi) Küçük guruplarda çalışmak (10 dak.)

102 MAYKA TEREZA Okulu Üç Dilli Okul (%50 Arnavutça, %30 Makedonca ve %20 Türkçe ve %10 Roman öğrenciler Makedonca eğitim görmektedirler) Okul günü münasebetiyle hazırlanan programın başlamasına çok az kalmıştır. Genel koridora yerleştirilen sandalyelerin tamamı doludur. Bir tarafa Arnavutça eğitim gören öğrencilerin aileleri, diğer tarafa da, Makedonca ve Türkçe eğitim gören öğrencilerin aileleri oturmuştur. Birinci sırada oturmuş olan okul müdürünün yanına belediye başkanı, onların etrafına da belediye sınırları içerisinde bulunan diğer okullardan gelen misafirler oturmuştur. Açılış konuşmasını kendi ana dilinde (Arnavutça) okul müdürü yapar. Müdür konuşmasını yaparken, arka planda projektör cihazı yardımıyla sözkonusu konuşmanın Makedoncası ve Türkçesi yayınlanır. Bu konuşmanın ardından Okul Kurulu Başkanı kendi ana dilinde (Makedonca) konuşma yapar.

103 Müsamere üç öğrenci tarafından sunulur. Her öğrenci kendi sahneleyeceklerini başta Arnavutça, sonra Makedonca, en sonunda da Türkçe yapar. İlk olarak okul korosu bir halk türküsüyle sahne alır bir Arnavutça ve bir Makedonca. Türküler, melodileri açısından benzerdir, aralarındaki fark, dillerinden oluşur. Koronun sahneden çekilmesinin ardından, üç bloğa ayrılmış olan resital yer alır: birinci gurupta Arnavutça okuyan öğrenciler, ikinci gurupta Makedonca okuyan öğrenciler ve üçüncü gurupta da Türkçe okuyan öğrenciler yer alır. Son olarak sunucular, her üç dilde sahnelenecek olan folklor guruplarının anonsunu yaparlar. Tüm öğrenciler birlikte, halk kıyafetleriyle Arnavutça, Makedonca ve Türkçe olarak folklor noktalarını sahnelerler. Onların oyun havalarının ortalarına doğru, Roman öğrencilerden olan çocuklar kendilerine katılır. Sözkonusu öğrencilerden bir tanesi akordiyon, bir tanesi darbuka çalar, diğer iki kız öğrenci ise ortalarında dans gösterisi sergiler. Bu noktanın yer alması sırasında etrafta bulunan öğrencilerin tamamı, ortadaki öğrencileri alkışlayarak, onlara katılmış olurlar.

104 GOTSE DELÇEV Okulu, SKENDERBEG Okulu ile Ortaklaşa (Farklı dilelrd eeğitim sağlayan iki tek dilli okul) Gotse Delçev İlkokulunun günü münasebetiyle düzenlenen müsamere başlamıştır. Herkes çok heyecanlı bir şekilde beklemektedir çünkü ilk kez ortak bir okul olan Skenderbeg Okulu ndaki öğrenciler de sözkonusu programa katılmış olacaklardır. Bunların yanısıra bahsekonu ortak okulun öğretmenleri ve velileri de programı izlemektedir. Misafirlerin oturduğu bölümün birinci sırasında, her iki ortak okulun okul müdürleri oturur. Onların yanında da belediye temsilcileri yerleşmiştir. Müsamere, okul müdürünün kısa konuşması ile başlar. Konuşma, Makedonca olarak yapılır. Bunun ardından diğer okul müdürü teşekkür konuşmasını, Makedonca ve Arnavutça olarak yapar.

105 Müsamere, tüm sahnelenecek olan oyunların Makedonca olarak anonsunu yapar. Bunun yanısıra, Arnavutça sahnelenenlerin de anonsu Arnavutça yapılır. İlk olarak okul korosu yer alır. Koro, modern aranjörlüğü ile iki Makedon halk türküsü sahneler. Koronun çekilmesinin ardından, her iki okuldan olan öğrencilerden oluşan müzik gurubu sahne alır. Gurup, birkaç yabancı şarkı seslendirir. Onlara, diğer bayan arkadaşları da vokallik yapar. Bundan sonraki aşamada, edebiyat kolundaki öğrenciler sahne alır ve Osmanlı İmperatorluğu ndan kurtulan Makedon halkına ilişkin Gotse Delçev in kahramanlıklarına ait şiirleri okur. Ortak okuldan gelen öğrenciler, müsamerenin son kısımlarında, Osmanlı Ordusu ndan kurtulabilmek için savaş sürdüren Skenderbeg için yazılan ve kendilerine ait şiirleri okurlar. Bu kısımların tamamlanmasından önce, misafirler arasında yer alan velilerin çoğu salonu terketmeye başlarlar.

106 Müsamereler Hangi Durumlarda Çokkültürlüdürler? Farklı kültür/etnisitelere ilişkin örnekler sundukları veya farklı kültür/etnisitelere ait mensupların katılımı ile Hangi Durumlarda Entegre Olurlar? Beraberce hazırlandıklarında Karışık sergilendiklerinde farklı kültür/etnisitelere ait mensupların katılımı ile İçerikler tarafsız veya ortak yada eşit bir şekilde yapılamsı Bütün etnik/dil toplulukları aynı şekilde ilgi görür dillerin mevcudyet sıralaması aynı şekildedir (içerikler de buna dahildir)

107 Geziler, etniklerarası entegrasyona ne kadar katkı sağlar? Ziyaret edilecek yerler, tarihi mekanlar ve eserlerin seçimi Tarihi eserlerin/yapıların ziyareti Ulaşım Yerleştirme Yeme içme Gece eğlenceleri Geriye kalan serbest zaman

108 Ortak Gezi/Seyahatlere İlişkin Kuralların Belirlenmesi Tüm eğitim dillerindeki öğretmenler ortak kuralları belirler. Bunlara uyulmadığı zamanlarda da cezalar geçerlidir Getirilen kurallara veliler de katılır ve yazılı beyanda bulunurlar Kuralların getirilmesinde öğrencilere de danışılır Getirilen kurallar realdır ve cezalar da kabul edilebilir

109 Ortak geziler kapsamında davranışlara ilişkin somut kurallar? Öğrencilere yönelik 3 kural Öğretmenlere yönelik 3 kural Küçük guruplarla çalışma (10 dak.)

110 Ortak Gezi/Seyahatlere İlişkin Kurallara Saygı Duyulması Öğrencilere ilk önce kurallar bildirilir (lise öğrencileri bunu imzalar) Tüm gezi süresince ve düzenlenen ortak faaliyetlerde, öğretmenlerin tamamı sorumludur (ortak çalışma yaparlar) Her eğitim dilinden olan öğretmenler, kurallara uyarlar ve öğrencilerden de aynısını talep ederler (istisnasız)

111 Ortak okullardaki öğrencilerle birlikte düzenlenen ortak geziler ile iki/üç dilli okullardaki öğrenciler arasında düzenlenen geziler arasındaki farklılıklar nelerdir?

112 Okul seviyesindeki etniklerarası entegrasyon bakış açısı durumunun iyileştirilmesi: Veliler ile işbirliği

113 Sizin okulunuzda etniklerarası entegrasyon durumuna veliler hangi faaliyetler ile destekleyebilir? Küçük guruplar ile çalışmak (10 dak.)

114 Velilerin Katılımı Bireysel veya Gurup halinde Talep üzerine veya şahsi inisiyatif ile Öğretmenler/veliler işbirliği ile kendi etnik gurubundan Veya veliler ile işbirliği diğer etink/dil gurupları Aktif ve faal veliler konseyi

115 Etniklerarası entegrasyon faaliyetlerine velilerin de dahil edilmeleri için okul neler yapmalıdır? Kendi etnik/dül topluluğundan öğretmenler/veliler ile işbirliği Diğer etnik/dil topluluğundan veliler işbirliğiyle Küçük guruplarla çalışmak (10 dak.)

116 Okul, Velilerin Katılmalarını ve İşbirliği Yapmalarını Nasıl Sağlayabilir? Faaliyetlerin ortak planlanmalarına dahil eder Gerçekleşen faaliyetlere ilişkin sürekli olarak bilgi verir Onların dil/etnik mensubiyetlerine aktif bir şekilde saygı duyar Velilerin aktif bir şekilde katılmalarına ilişkin sosyal faaliyetler düzenler Okul için önemli olan ve kararların alınması için önem arzeden tüm işlere ilişkin onlardan görüş talep eder

117 Etniklerarası entegrasyon durumlarının okul seviyesinde iyileştirilmeleri: Okul atmosferi (duvarlardaki görsel malzemeler, hayat becerileri eğitimi)

118 İkonografide Çokkültürlülüğün Uygulanması (fotoğraflar ve duvar yazıları)

119 Нашето културно наследство: ЦРКВАТА СВЕТИ СПАС во Скопје Üsküp Prolet okulu (makedonca eğitim yapan)

120 Üsküp Pranvera okulu (arnavutça eğitim yapan) Sami Frashëri ( ) Migjeni ( ) Naim Frashëri ( ) Trashëgimia e jonë kulturore: SHKRIMTARË TË NJOHUR SHQIPTARË Faik Konica ( )

121 BEN (M): erkek / bayan... etnik grubuna ait eğitim memuru veli kızı / oğlu erkek kardeş / kız kardeş MC. vatandaşı arkadaş şehirden / köyden

122 etnik mensubiyet MC. vatandaşı Hangi kategori daha önemli olarak ayrılmıştır? Neden? Makedonya Cumhuriyeti kimlere aittir? Etnik topluluğa karşı ve Makedonya Cumhuriyeti ne karşıki duygular arasındaki farklılıklar nelerdir?

123 Makedonya Cumhuriyeti vatandaşları olarak gurur duymamızın sebebi nedir? Yaşadığımız ülkemizle gurur duymaktan dolayı kazandığımız şey nedir? Yaşadığımız ülke ne kazanır?

124 Hayat Becerileri Eğitimi (1) Öğrencilerin ortak faaliyetleri kabul etmesine yönelik hazırlıklar Sınıf derslerinde önemli temalar işlenmektedir İlk okullar için en önemli konular şunlardır : - İnterkişisel ilişkiler - Toplumsal ilişkiler Orta okullar için en önemli konular şunlardır: - Diğerleri ile ilişkiler - Sorumlu vatandaşlık

125 Hayat Becerileri Eğitimi (2) Verilen temanın gerçekleşmesinde destek olarak Çalıştaylar karışık etnik/dilli gruplarda meydana gelir Kılavuzlarda yer alan herhangi bir tema işlendiği zaman (ör., kişisel gelişim teması, veya sağlıklı yaşam, veya canlı çevre ile ilişkilert veya...) Çalışma malzemeleri kollarda yer alan öğrencilere göre iki/üç dilde hazırlanır

126 Hayat Becerileri Eğitimi (3) Ortak faaliyetin gerçekleşmesi esnasında kaynaşma ve kooperatif atmosferin tetiklenmesi HBE çalıştayları parçası olan başlangıç ve sonuç faaliyetleri (oyun çeklinde)kullanılabilir karışık kollarda başlangıç faaliyetleri olarak veya ortak gezi ve seyahatlerde faaliyet olarak

127 Meşale Ortak Faaliyet (5 dak.)

128 Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Projesi Okul Entegrasyon Ekiplerine İlişkin Eğitimde Etniklerarası Entegrasyon Eğitimi (3. Gün) İnsan Hakları ve Anlaşmazlıkların Giderilmesi Merkezi

129 Okul seviyesindeki değişikliklerin uygulanması çalışmalarında kilit unsur Okul Entegrasyon Ekipleridir (SİT) DAĞILIM ÖZDEĞERLENDİRME KOORDİNASYON PLANLAMA

130 EEE bakış açısından, okulun gelişimi hangi şekilde izlenmelidir? ÖZDEĞERLENDİRME

131 MEVCUT durum İSTENİLEN durum 1-öyle değil 2-biraz öyle 3-fazlasıyla öyle 4-kesinllikle öyle Öz değerlendirme soru formu 1-öyle olmaması gerekiyor 2-öyle olması biraz önemlidir 3-öyleolmasıçok önemlidir 4-öyle olması kesinllikle önemlidir Diğer etnik toplulukların önemli bir sayda bulunduğu okullar ile ortak projeler uygulanır (belediye kapsamında veya belediye dışında) Öğretmenler diğerleriinin etnik kökenleri hususunda KESİNLLİKLE olumsuz HİÇBİR şey söylememektedirler

132 Versiyon: İki/üç dilli okullar Diğer etnisiteye ait öğrencilerin %10 un üzerine bulunduğu tek dilli okullar Diğer etnisiteye ait öğrencilerin %10 un altında bulunan tek dilli okullar Versiyon: ÖĞRETMENLER ÖĞRENCİLER VELİLER Farklı sayıdaki göstergeler ile Kategori Faaliyetler: Okuldaki öğrencilerle faaliyetler Okuldaki öğretmenlerle faaliyetler Okuldaki atmosfer ve çevre Veliler/topluluk/belediye/diğer okullar ile işbirliği

133 İki/Üç Dilli Okullar Diğer Etnisiteli Tek Dilli Okullar Diğer Etnisitesiz Tek Dilli Okullar Öğretmen ler Hepsi (Her eğitim dilinden en az %90) Hepsi (Toplam sayıdan en az %90) Hepsi (Toplam sayıdan en az %90) Öğrenciler Her eğitim dilinden 30 ar (15 B + 15 E) (son iki yıldan) Diğer etnisitelerin de dahil edildiği toplam 60 (30 B+ 30 E) son iki yıldan Toplam 60 (30 B + 30 E) son iki yıldan Veliler Her eğitim dilinden 15 er (daha üst sınıflardaki öğrenciler ile birlikte) Diğer etnisitelerin de dahil edildiği toplam 30 (daha üst sınıflardaki öğrenciler ile birlikte) Toplam 30 (daha üst sınıflardak öğrenciler ile birlikte)

134 Soru formunun doldurulması Soru formu, okul kapsamında eğitim sunulan tüm dillerde doldurulur herkes, kendine en yakın olan dilde cevap verir Soru formu guruba sunulur fakat bireysel olarak doldurulur bağımsız bir çalışmanın sergilenmesi için tüm önşartların oluşturulması gerekir, daha önce herhangi bir anlaşma yapılmamalı veya başkasının kağıdına bakılmamalıdır Yetişkinler ve lise öğrencileri, soru formunu tek başına, tamamen bireysel bir tempo ile okurlar ve doldururlar İlkokul öğrencileri cevapları kendileri yazar ve uygulayıcı sözkonusu cevapları yüksek sesle okur (cevaplara herhangi bir etki etmeden)

135 Cevapların Hazırlanması Cevapların tamamı, özel olarak hazırlanan excel tabelasına eklenir Her gösterge ve her kategoriye ilişkin, aritmetik bilgiler şeklinde ortalama değerler hesaplamaları yapılır (М) Elde edilen aritmetik veriler ise, grafiksel olarak gösterilirler Sözkonusu ortalamalar (ve grafikler) yardımıyla, verilen notlamalar arasında kıyaslamaların yapılması, iyi tarafların belirlenmesi ve eğitimde etniklerarası entegrasyon parametrelerinin farklılaşmaları hususlarında okulun zayıf taraflarının bulunması sağlanır

136 4 MEVCUT DURUM НАСТАВНИЦИ ÖĞRETMENLER РОДИТЕЛИ ÖĞRENCİLER 3,5 УЧЕНИЦИ VELİLER 3 2,5 2 1,5 1 öğrencilerler faaliyetler öğretmenlerle faaliyetler atmosfer ve şartlar veliler, belediye ve okullar ile işbirliği

137 ÖĞRENCİLER АКТУЕЛНО AKTÜEL 4 ПОСАКУВАНО İSTENILEN 3,5 3 2,5 2 1,5 1 öğrencilerler faaliyetler öğretmenlerle faaliyetler atmosfer ve şartlar veliler, belediye ve okullar ile işbirliği

138 öğrencilerle faaliyetler 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 1. Farklı etnik kökenli ve farklı dillerde eğitim gören öğrenciler, okulda kendi aralarında arkadaşlık kurarlar. 2. Farklı etnik kökenli ve farklı dillerde eğitim gören öğrenciler, okul dışında kendi aralarında arkadaşlık kurarlar. 3. Öğrenciler, kültürler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları görmek için farklı faaliyetlere katılırlar. НАСТАВНИЦИ ÖĞRETMENLER УЧЕНИЦИ ÖĞRENCİLER РОДИТЕЛИ VELİLER 4.

139 Değişiklik Faaliyetlerinin Planlanması Özdeğerlendirme sonuçlarının sunumu Müdahale gereken alanların belirlenmesi YÖNETİM VE İDARE OKUL KAPASİTELERİ İÇERİK/ EĞİTİM- ÖĞRENİM SÜRECİ Hareket planlarının hazırlanması