DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARININ BELİRLENMESİ: BİR TARAMA ARAŞTIRMASI

Transkript

1 1 DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARININ BELİRLENMESİ: BİR TARAMA ARAŞTIRMASI Ayşe CENGİZ 1 Nebahat SARITEKE 2 Sevcan POYRAZLI 3 Leyla ALTUN 4 Özet Bu araştırmada, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, gelecek nesillerin elinde şekillendiği ve öğrencilerin bir çok noktada örnek aldığı öğretmen adaylarının, böylesine önemli bir kazanıma ne oranda sahip olduklarını saptamak adaylar tarafından okuma stratejilerinin ne oranda kullanıldığı cevaplanması gereken önemli sorulardır. Araştırmaya Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenliği üç ve dördüncü sınıflarda okuyan 100 kişilik bir grup dahil edilmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeline göre desenlenmiştir. Çalışma grubu olan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen adaylarına anket tekniğiyle ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında uzman görüşü alınarak oluşturulan sorulardan oluşan anket formu kullanılmıştır. Toplanan veriler betimsel analize tabi tutularak, yüzde ve frekans değerleri hesaplanarak yorumlanmıştır. Bulgular incelendiğinde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının bölüm öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının düzeyleri değişkenlik gösterse de olumlu tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Kitap okuma, öğretmen adayları, kitap okuma alışkanlığı, tarama araştırması. 1 Öğrenci, Dokuz Eylül Buca Eğitim Fakültesi, aysecengiz2011@hotmail.com 2 Öğrenci, Dokuz Eylül Buca Eğitim Fakültesi, nebahat_sariteke@gmail.com 3 Öğrenci, Dokuz Eylül Buca Eğitim Fakültesi,poyrazlsevcan@gmail.com 4 Öğrenci, Dokuz Eylül Buca Eğitim Fakültesi, leylaaltun1335@gmail.com

2 2 1.GİRİŞ Okuma, yazılı sembollerden anlam çıkarma (Demirel, 1999), sözcükleri tanımak (Göğüş, 1978), sözcükleri, cümledeki anlamıyla birlikte yazıyı oluşturan unsurlarla algılama ve kavrama işi olarak tanımlanabilir(oğuzkan,1997).öz (2001), Okuma, gözün satırlar üzerinde sıçraması sonucu kelime şekillerini görerek, bunların anlamlarını kavrama ve seslendirme biçiminde, Akyol (2005) ise Ön bilgilerin kullanıldığı, yazar ve okuyucu arasındaki etkili iletişime dayalı, uygun bir yöntem ve amaç doğrultusunda, düzenli bir ortamda gerçekleştirilen anlam kurma süreci olarak ifade eder. Yazılı ve sözlü anlatımlarda, fikirlerin geliştirilme ve ifade edilme sürecinde okumanın önemli bir işlevi vardır. Sahip olunan okuma geçmişi, ifadenin zenginliğini belirlemesi bakımından önemlidir (Özdemir ve Binyazar, 1998; Beserek, 2005). Okuma, anlama ve anlatım becerilerini kazanmış bir bireyin diğer alanlarda da başarılı olacağı söylenebilir (Yıldız, 2003; Öz, 2001). Özetle okuma, yaşamı anlamlı hale getiren insan ufkunu açan bir eylemdir. olumlu katkıları her halükarda görülen ve yararları hakkında genelin hem fikir sahibi olduğu bu alışkanlık üzerinde durulmalıdır. İşin özünde, yapılanı ve okunanı anlama vardır. (Gülerer ve Batur, 2005). Matematiği anlama, kimyayı anlama, sosyal bilgilerini anlama daha da önemlisi söylenenleri anlamak için kitap okunmalıdır. Okumak, hızlı düşünmeyi hızlı düşünme ise hızlı çözüm üretme yeteneğini geliştirir. Bu bağlamda olay ve olguları eleştirel bir gözle doğru değerlendirmenin temelinde iyi bir okuyucu olmak yatmaktadır (Özdemir, 1997; Akyol, 2005). Bütün eğitim sisteminin ve öğrenme sürecinin temelini oluşturan okuma becerisi ancak alışkanlığa dönüştüğünde istenilen amaca ulaşılabilir. Bilginin hayatın her döneminde gerekli ve kaçınılmaz olması, okumanın alışkanlığa dönüşmesini zorunlu kılmaktadır. Okuma alışkanlığı yalnızca bireysel olarak değil, toplumsal açıdan da bir gelişmişlik göstergesi olarak değerlendirilmektedir. Bu bakımdan okuma alışkanlığının erken yaşlardan itibaren kazandırılması gereği karşımıza çıkmaktadır (İlköğretim Öğrencileri Kitap Okuma Alışkanlıkları: Konya İli Araştırma Raporu,2010).Okuma alışkanlığı ilk etapta çocuğun aileden aldığı eğitimle başlar. Daha sonra okul yaşantısıyla birlikte öğretmenlerinin de etkisiyle şekillenir. Çocuklar sosyal ortamda çevrelerinde gördükleri okumaya teşvik edici davranışları örnek alır.

3 3 Bilgi patlamasının yaşandığı evrensel değerlerle birlikte küreselleşmenin her alanda görüldüğü günümüz ortamında üretilen bilgi ve okunacak ürünlerin miktarında büyük bir artış olmuştur. Bilgiye ulaşmanın yanında içinde yaşanılan ülkenin kültürel değerlerinin öğrenilmesinde aile, okul ve sosyal çevreden sonra en önemli etken okuma eylemidir. Yaşadığın toplumun değerlerinden bihaber olmamak ve sahip olduğun değerleri davranışa yansıtabilmek adına kitap okuma büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Birçok konuda yaşama dair detaylı bilgi sahibi olma, geçmiştekilerin deneyimlerinden faydalanma olanağı sunmasıyla kitaplar en kolay ulaşılabilen bilgi kaynaklarıdır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte elektronik ortamda kitapların yayınlanması söz konusu olsa da kitaplar önemini daima muhafaza etmektedir. Ahi Evran Üniversitesi(2010), Uşak Üniversitesi nde(2010) öğretmen adayları üzerinde yapılan araştırmalarda kitap okuma sıklıkları ile okuma stratejilerinin kullanımı arasında olumlu bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca kitap okuma alışkanlığına karşı tüm bölüm öğrencilerinin olumlu tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre gençlerin yüzde 70 inin hiç okumadığı ülkemizde, düzenli kitap okuma alışkanlığı oranının binde bir olarak belirlenmesi de okuma alışkanlığı sorununu gözler önüne sermektedir (M. R. Şirin, 2006). Bireylerin okuma alışkanlığını kazanmasında en önemli etken olan geleceğin öğretmenlerinin okuma alışkanlıklarını ölçme adına bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Problem Cümlesi Eğitim fakültesinde öğrenim gören Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarını belirlemektir. Alt problem cümlesi: Yukarıda ifade edilen araştırmanın problem cümlesine dayalı olarak aşağdali sorulara cevap aranmıştır. 1) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının boş vakitlerinde kitap okuma alışkanlıkları nedir? 2) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının kitap okumanın gerekliliği hakkındaki düşünceleri nedir?

4 4 3) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının kitap okumaya yönelik bakış açıları nedir? 2.YÖNTEM 2.1. Araştırmanın Modeli Bu araştırma, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarına yönelik görüşlerini tespit etmek amacıyla yapılmış nitel bir çalışmadır. Araştırma yöntemlerinden tarama modeline göre desenlenmiştir. Tarama modelleri, geçmişte ya da halen var olan bir durumu olduğu gibi betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır. Araştırmaya konu olan olay birey ya da nesne, kendi koşulu içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır (Yıldırım ve Şimşek, 2008) Evren ve Örneklem Bu araştırmada çalışma evreni kullanılmıştır. Çalışma evreni ulaşılabilen evrendir. Araştırmanın çalışma evren ve örneklemini; öğretim yılı Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı ikinci, üçüncü ve dördüncü. sınıfında öğrenim görmekte olan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı nda ikinci sınıfta 78,üçüncü sınıfta 58 ve dördüncü sınıfta ise 70 olmak üzere toplam 206 öğrenci kayıtlıdır. Araştırmada seçkisiz olmayan örnekleme kullanılarak ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflardan toplam 100 öğretmen adayına ulaşılmıştır. Büyüköztürk e(2013)göre seçkisizlik, örneklemede temel alınan birimlerin örneklem için seçilme olasılıklarının eşit olmasıdır. Bu ilke, birimlerin örnekleme, seçilme durumlarının birbirinden bağımsız olmasını da gerektirir. Seçkisiz olmayan örnekleme yöntemleri, örnekleme alınacak birimlerin seçkisizlik ilkesine bağlı olmaksızın belirlendiği yöntemlerdir. 2.3.Verilerin Toplanması ve Analizi Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından oluşturulmuş toplam 14 maddeli anket formu kullanılmıştır. Anket oluşturma sürecinde ilk olarak ilgili literatür taranmış ve bir madde havuzu oluşturulmuştur. Araştırmada kullanılan anket formunun kapsam geçerliliği için alanda uzman öğretim üyesinin görüşleri alınmıştır.

5 katılmıyorum Pek katılmıyorum Orta düzeyde katılıyorum Büyük ölçüde katılıyorum Katılıyorum 5 Araştırma tarama modelinde gerçekleştirildiği için betimsel analizlerde frekans, yüzde teknikleri kullanılmıştır. Betimsel analizde, görüşülen ya da gözlenen bireylerin görüşlerini çarpıcı bir biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara sık sık yer verilir. Bu tür analizde amaç, elde edilen bulguları düzenlenmiş ve yorumlanmış bir biçimde okuyucuya sunmaktır (Kuş, 2009: 158). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının sorulara verdikleri yazılı cevaplar, betimsel analiz çerçevesinde katılıyorum, büyük ölçüde katılıyorum, orta düzeyde katılıyorum, pek katılmıyorum şeklinde beş grup başlığı altında değerlendirilmiş, yorumları ise düzenlenerek aktarılmıştır.toplanan veriler yüzde ve frekans değerleri hesaplanarak yorumlanmıştır. Alt problemlere cevap aramak amacıyla 14 maddeden oluşan sorular Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarına yöneltilmiştir: 3.BULGULAR Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının kitap okumaya yönelik alışkanlıklarının nasıl olduğunu belirlemek için Tutum Ölçeği(Tablo 1) kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları Tablo 1 de gösterilmiştir. Tablo 1:Kitap Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutum Ölçeği Tutum Ölçeği Maddeleri f f f f f 1-Okumak bir öğretmen adayı olarak temel ihtiyaçlarımdan biridir Kitap okumak zihnimi aydınlatır Kitap okumak benim için yemek yemek, su içmek kadar önemli bir ihtiyaçtır Kitap okumayan bir öğretmen adayı da ilerde iyi bir öğretmen olabilir Okumam gerektiği için değil, istediğim/sevdiğim için kitap okurum

6 6 6-Kitap okumak boş zamanlarımı iyi değerlendirmemi sağlar Boş zamanımda kitap okumak yerine başka başka şeyler yapmayı tercih ederim Kitap okumayı boş zaman etkinliği olarak görmek yerine, kitap okumak için zaman yaratırım Kitap okumaya zaman ayıramıyorum diyenlerdenim Sevdiğim kitabı bitirmeden elimden bırakamam Bir kitabı bitirince hemen diğer kitabı elime alırım Bir günde yapacağım işlerin listesini hazırlasaydım, kitap okumayı mutlaka dahil ederdim İlerde iyi bir öğretmen olmayı önemsediğim için kitap okurum Kitap okumak beni ben yapan değerlerden birisidir Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının boş vakitlerinde kitap okuma alışkanlıkları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının boş vakitlerinde kitap okuma alışkanlıklarını gösteren Tablo 2 aşağıda verilmektedir. Tablo-2 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Boş Vakitlerinde Kitap Okuma Alışkanlıkları Madde Boş vakitlerde kitap okumaya Büyük Orta Pek no ilişkin bakış açıları Katılıyorum ölçüde katılıyorum düzeyde katılıyorum katılmıyor um Katılmıyor um Toplam 6 Kitap okumak boş zamanlarımı iyi değerlendirmemi sağlar Boş zamanımda kitap okumak yerine başka şeyler yapmayı tercih ederim. 8 Kitap okumayı boş zaman etkinliği görmek yerine,kitap okumak için zaman yaratırım. 9 Kitap okumaya zaman ayıramıyorum.diyenlerdenim

7 7 Tablo 2 incelendiğinde öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunda boş vakitlerinde kitap okuma oranının yüksek olduğu görülmektedir. (Katılıyorum %35 ve büyük ölçüde katılıyorum %33 orta düzeyde katılıyorum %19 olmak üzere toplam %87). Öğrenciler arasında boş vakitlerinde kitap okuma oranının bu denli yüksek çıkmasının nedeni öğretmen adaylarının boş zamanları en iyi kitap okuyarak değerlendireceklerini düşünmeleridir. Öğretmen adaylarının %52 lik bir oranı boş zamanlarında kitap okumak yerine başka şeyler yapmayı tercih ediyor. Katılımcıların %76 sı kitap okumayı boş zaman etkinliği olarak görmek yerine gündelik yaşantılarında kitap okumaya bilinçli olarak vakit ayırdıklarını ifade etmektedirler. Öğretmen adaylarının %52 lik bir kısmı kitap okumaya zaman ayıramıyorum gibi bir fikri olumlu karşılamamıştır. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kitap Okumanın Gerekliliği Hakkındaki Düşünceleri Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının kitap okumanın gerekliliği hakkındaki görüşlerini gösteren Tablo 3 aşağıda verilmektedir. Tablo-3 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının kitap okumanın gerekliliği hakkındaki düşünceleri Madde Kitap okumanın gerekliliğine Büyük Orta Pek no ilişkin bakış açıları Katılıyorum ölçüde katılıyorum düzeyde katılıyorum katılmıyor um Katılmıyor um Toplam 10 Sevdiğim kitabı bitirmeden elimden bırakamam Bir kitabı bitirince hemen diğer kitabı elime alırım Bir günde yapacağım işlerin listesini hazırlasaydım,kitap okumayı mutlaka dahil ederdim İlerde iyi bir öğretmen olmayı önemsediğim için kitap okurum Kitap okumak beni ben yapan değerlerden birisidir

8 8 Tablo 3 incelendiğinde öğretmen adaylarının büyük çoğunluğu severek okuduğu bir kitabı bitirmeden elinden bırakmadığını ifade etmiştir. %72 (katılıyorum %35, büyük ölçüde katılıyorum%20, orta düzeyde katılıyorum %17).Katılımcıların %60 ı bir kitabı bitirdiğinde ardından başka bir kitaba başladığını ifade etmiştir. Öğretmen adaylarının günlük yaşantılarını planlamaya kalktıklarında, kitap okumaya da belirli bir vakit ayırmayı uygun gördükleri %69 luk bir onayla saptanmıştır.%82 gibi ciddi bir katılımcı oranı ileride iyi bir öğretmen olmayı önemsediği için kitap okumayı tercih ettiğini yanıtlarıyla göstermiştir. Katılımcıların %84 lük bir kısmı kitap okuma ile kendilerini özdeşleştirmiştir. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kitap Okumaya Yönelik Bakış Açıları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmen adaylarının kitap okumaya yönelik bakış açılarını gösteren Tablo 4 aşağıda verilmektedir. Tablo-4 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının kitap okumaya yönelik bakış açıları Madde Kitap okumaya ilişkin bakış Büyük Orta Pek Katılmıyor no açıları Katılıyorum ölçüde katılıyorum düzeyde katılıyorum katılmıyor um um Toplam 1 Okumak bir öğretmen adayı olarak temel ihtiyaçlarımdan biridir. 2 Kitap okumak zihnimi aydınlatır Kitap okumak benim için yemek yemek,su içmek kadar önemli bir ihtiyaçtır. 4 Kitap okumayan bir öğretmen adayı da ilerde iyi bir öğretmen olabilir

9 9 5 Okumam gerektiği için değil,istediğim/sevdiğim için kitap okurum Öğretmen adaylarının %95 i kitap okumayı temel ihtiyaçlarından biri olarak görmektedir. Adayların kitap okumaya yönelik ihtiyaç düzeyleri küçük farklılıklar gösterse de ortak eğilim; kitap okumanın hayatlarının ayrılmaz bir parçası olmasıdır. Katılımcıların %98 lik kısmı kitap okumanın zihni aydınlattığı fikrini onaylamaktadır. Öğretmen adaylarının %79 luk kısmı kitap okumak benim için yemek yemek, su içmek kadar önemli bir ihtiyaçtır demiştir. Öğretmen adaylarının %72lik bir kısmı kitap okumayan bir öğretmen adayının ileride iyi bir öğretmen olabileceğine inanmamaktadır.%28 lik bir kısmı kitap okumadan da iyi bir öğretmen olunabileceğine inanması bizler için üzerinde kafa yorulması gereken ilginç bir bulgudur. Öğretmen adaylarının %83 lük bir oranı kitap okumayı bir zorunluluk olarak değil severek ve isteyerek tercih ettiğini belirtmiştir. 4-TARTIŞMA ve SONUÇ Öğrencilere okumaya yeterince zaman ayırıp ayırmadıkları sorulduğunda öğrencilerin oldukça yüksek bir çoğunluğunun yeterince zaman ayırdığını dile getirdiği görülmüştür. Öğrenciler boş vakitlerini değerlendirmede kitabı birincil kaynak olarak kullanmaktadır. Ayrıca gündelik yaşantılarının içerisinde kitap okumaya vakit ayırma açısından gayet bilinçli hareket etmektedirler. Öğrenciler iyi bir öğretmen olmayı önemsemişler ve kitap okumayan birinin de iyi bir öğretmen olamayacağını ifade ederek kitap okumanın elzem olduğunu cevaplarıyla göstermişlerdir. %28 lik kısmın ise kitap okumadan da iyi bir öğretmen olunabileceğine inandığını belirtmesi az da olsa düşündürücü ve üzerinde konuşulması gereken bir problemdir. Öğretmen adaylarının kitabı sadece zorunluluk gereği okunulması gereken bir araç değil de kendi tercihleri doğrultusunda isteyerek okuduklarını belirtmeleri olumlu bir tutum olarak görülmektedir. Sonuç itibariyle öğretmen adaylarının genelinin büyük oranda kitap okumaya karşı olumlu tutum sergilediklerine araştırma sonucunda ulaşılmıştır.

10 10 5-ÖNERİLER Araştırmada ulaşılan sonuçlardan yola çıkılarak bu alana yönelik çalışan araştırmacılar için geliştirilen öneriler şunlardır: İlk adım olarak öğrencilerin kitaba ilgi duymaları sağlanmalıdır. İlgi duydukları konulara uygun eserleri onlara sunabilecek ve bu konuda onlara rehberlik edebilecek kişilere ihtiyaç vardır. Üniversiteler,okumayı özendirmek amacıyla öğrenciler arasında teşvik edici olacak şekilde çeşitli etkinlikler düzenleyebilir ve kütüphaneyi en çok kullanan öğrencileri ödüllendirebilirler. Öğretim elemanlarının da alanları dışında kitaplar okumaları sağlanarak bu konuda öğretmen adaylarına rehberlik yapmaları gerekmektedir.öğretmen adaylarının gelişimine katkıda bulunacak eserlerin kolayca erişimine imkan sağlayacak projeler yapılarak öğrencinin bu alanda teşvik edilmesi sağlanabilir. Üniversitelerdeki Kültür Edebiyat Topluluklarına her bölümdeki öğrencilerin geniş katılımının sağlanması ile ünlü yazarlarla öğrencilerin buluşturulduğu kitap günleri, kitap fuarları düzenlenebilir. Öğretmen adaylarının okuma stratejilerinin kullanımıyla ilgili seçmeli dersler alması sağlanmalıdır. Öğrencilerin okuma sırasında ve sonrasında özetleme, not alma gibi stratejiler geliştirmeleri sağlanmalıdır.

11 11 KAYNAKÇA Akyol, H. (2005). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem A. Beserek, A. (2005). Doğru yazmak için kompozisyon bilgileri (2.baskı). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı. Büyüköztürk,Ş.(2013).Bilimsel araştırma yöntemleri.ankara :Pegem. Canbulat, T.,Kula, S., Şahın, M., Tamtürk, M., & Eskıcıoğlu, A. P. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının kütüphane kullanma alışkanlıklarının geliştirilmesi: Bir eylem araştırması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32). Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A. Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Ankara: Gül. İlköğretim Öğrencileri Kitap Okuma Alışkanlıkları: Konya İli Araştırma Raporu, 2010 Kırmızı, F. S. Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuş, E. (2009). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı. M. R. Şirin, Türkiye nin Okuma Alışkanlığı Karnesi, Çocuk Vakfı Çocuk Edebiyatı Okulu Yayını, ( tarihinde erişilmiştir) Oğuzkan, F. (1997). Çocuk edebiyatı. Ankara: Emel ÖZ, F. (2001). Uygulamalı Türkçe öğretimi. Ankara: Anı. Özdemir, E. & Binyazar, A. (1998). Yazma öğretimi yazma sanatı. (4. baskı). İstanbul: Papirüs. Uşak üniversitesi sosyal bilimler dergisi (2010) Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma uşak eğitim fakültesi örneği Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.

12 12 Yıldız, C. (2003). Ana dili öğretiminde çağdaş yaklaşımlar ve Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A. Zafer Kuş ve Mustafa Türkyılmaz Ahi Evran Üniversitesi (2010) Sosyal Bilgiler ve Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları Büyüköztürk,.Ş(.2013).Bilimsel araştırma yöntemleri.ankara;pegem