SAĞLIK NET ĐN ÖNEMĐ VE ĐŞ SÜREÇLERĐNE ETKĐLERĐ... 1 SAĞLIK NET TEMEL BĐLEŞENLERĐ... MĐNĐMUM VERĐ SETLERĐ(MVS)... ULUSAL SAĞLIK VERĐ SÖZLÜĞÜ...

Transkript

1

2 S a y f a 3

3

4 S a y f a i ĐÇĐNDEKĐLER SAĞLIK NET NEDĐR?... SAĞLIK NET ĐN ÖNEMĐ VE ĐŞ SÜREÇLERĐNE ETKĐLERĐ... SAĞLIK NET TEMEL BĐLEŞENLERĐ SAĞLIK KODLAMA REFERANS SUNUCUSU (SKRS)... 2 MĐNĐMUM VERĐ SETLERĐ(MVS) ULUSAL SAĞLIK VERĐ SÖZLÜĞÜ HL7 STANDARDI... 6 MERKEZĐ HASTANE RANDEVU SĐSTEMĐ... 6 SAĞLIK NET SĐSTEMĐNĐN ÇALIŞMA ŞEKLĐ... 7 MĐNĐMUM SAĞLIK VERĐ SETLERĐNE TOPLU BAKIŞ... 8 BAZI MSVS LERĐN ĐÇERĐKLERĐ, HBYS YE VE ĐŞ SÜREÇLERĐNE ETKĐLERĐ... 0 a. Vatandaş/Yabancı Kayıt MSVS... 0 b. Muayene MSVS... 0 c. Reçete MSVS... 2

5 S a y f a i i

6 S a y f a KISIM-I- SAĞLIK NET NEDĐR? SAĞLIK NET ĐN ÖNEMĐ VE ĐŞ SÜREÇLERĐNE ETKĐLERĐ Sağlık Net Sağlık Bakanlığının Sağlıkta Dönüşüm Programının bileşenlerinden birisi olan Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi projesi kapsamında oluşturulan ortak bir platformdur. Sağlık Bakanlığı, bu büyük dönüşüm sürecinin başarı ile tamamlanabilmesi için Sağlık-NET Entegrasyonun; Hastane Performans Hesaplamasında bir kriter olarak değerlendirilmesi yönünde çalışmalar yapmaktadır. Sözkonusu çalışma tamamlandığı zaman; performans kriterleri ve yerine getirilmesi için gerekli son tarih bilgilerinin duyurusu yapılacaktır..[] [] [Sayfa 2] Süreçler; gereksinimler ve mantıksal bütünlük gözönüne alınarak tekrar gözden geçirilmeli ve gerekli ise revizyon yapılmalıdır.[] [Sayfa 2] Gelecek verinin doğruluğu, veri gönderme işleminin kendisinden daha önemlidir. Yanlış veri gönderilmesinin Sağlık Sistemi üzerinde oluşturacağı sorunların yanısıra, bu konu ile ilgili veri gönderen taraf üzerinde oluşacak yaptırımlar/dezavantajlar da sözkonusudur. Veri toplama işleminin tam olarak devreye girmesi sonrasında, toplanan veriler ile önemli plan ve politika kararları alanacağından, veri gönderen kurumları bağlayıcı sonuçlar doğabilecektir. Sözkonusu veriler, en basit anlamda hastanenin performans değerlendirmesinde kullanılacağından, hastane yönetiminin Sağlık-Net entegrasyonunu yönetim olarak dikkatle yönetmesi gerekmektedir. [][Sayfa 2] * MSVS: Sağlık Net in sahadan veri toplamak amacıyla tanı, müdahale, boy, ağırlık gibi daha önceden anlamı açıklanmış ve alabileceği değerler tanımlanmış verilerin anlamlı bir şekilde bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş veri kümeleri. [] SAĞLIK-NET ENTEGRASYONU İÇİN HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİNİN TEMEL GEREKSİNİMLERİ. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI DÖKÜMANI

7 S a y f a 2 KISIM-II- SAĞLIK NET TEMEL BĐLEŞENLERĐ SAĞLIK KODLAMA REFERANS SUNUCUSU (SKRS) Sağlık Kodlama Referans Sunucusu ile; sağlık sisteminin izlenebilir, ölçülebilir ve daha kolay yönetilebilir bir yapıya kavuşturulması için ihtiyaç duyulan, kodlama ve sınıflama sistemlerini bir araya getirmektedir. [] [][Sayfa 5] SKRS, Sağlık Bakanlığı bünyesinde tutulan kodlama ve sınıflama sistemlerini barındırmayı ve paylaşıma açmayı amaçlamaktadır. SKRS aşağıda belirtilen sistemleri kapsamaktadır. [] [Sayfa 5] Tanı Sınıflama Sistemi(ICD-0) Đlaç Kodları Đlaç Sınıfları Kodlama Sistemi(ATC) Bütçe Uygulama Talimatı (BUT) Kodları Klinik Kodları Branş Kodları Sağlık Kurumu Kodları Meslek Grupları Listesi Bebek Đzlem Takvimi Gebe Đzlem Takvimi Çocuk Đzlem Takvimi Persentil Değerleri Listesi Aşı Listesi Aşı Takvimi Olası Tanı Kriterleri Enfeksiyon Etkenleri Tanı Kriterleri

8 S a y f a 3 Tümör Yerleri Kesin Tanı Kriterleri Histoloji Kodları Adres Kodları Parametreler Türkiye deki sağlık kuruluşlarının sektörel olarak kullandıkları temel veri ve değerler, standardize edilmiş değildir. Bu sebeple, sözkonusu verilerin standardize edilip yayınlanması ihtiyacı duyulmuştur. Mevcut yapı içerisinde böyle bir referans çalışmasını organize edip regüle edecek ve işletebilecek kurum Sağlık Bakanlığı dır. [][Sayfa 6] Sağlık Kodlama Referans Sunucusu üzerinde yer alan her bir verinin doğruluğu ve güncelliği, Sağlık Bakanlığı ndaki ilgili yetkili birim tarafından sağlanacaktır. Herhangi bir kod değişikliği durumunda sağlık Kodlama Referans Sunucusunda yer alan kod listesi, yetkili kurum tarafından güncellenecektir. Referans sunucusu üzerinde yer alan kodlardaki değişiklikler, aynı anda tüm kullanıcıların kullanımına açılarak, standardizasyon problemi çözülecektir. [][Sayfa 6] Yapının etkin bir şekilde kullanılabilmesi için, HBS lerin kullandıkları ilgili tablo ve veri alanlarının, Sağlık Kodlama Referans Sunucusunda yer alan tablo ve veri özelliklerine göre tasarlaması zorunludur. [] [][Sayfa 6] Firmamız Branş Kodları gibi kullanıcıların sıkça kullandığı kodları ilgili tanımlama ekranlarında SKRS ile eşleştirilmesini sağlayarak kullanıcı alışkanlarını değiştirmeden, Đlaç Listeleri gibi bazı tanımları ise SKRS dan kullanılmasını sağlayarak Sağlık Netin gereklerini yerine getirmiştir. [] SAĞLIK-NET ENTEGRASYONU İÇİN HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİNİN TEMEL GEREKSİNİMLERİ. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI DÖKÜMANI

9 S a y f a 4 MĐNĐMUM VERĐ SETLERĐ(MVS) Minimum Veri Setleri(MVS), Sağlık Bakanlığının sahadan toplayacağı minimum içeriğe sahip veri gruplarını ifade etmektedir. MVS ile; şimdiye kadar kağıt ortamında toplanan veriler, gelişen haberleşme ve bilişim teknolojisi altyapısını kullanarak k daha hızlı ve doğru bir şekilde doğrudan verinin üretildiği bilgi sisteminden elektronik ortamda Sağlık Bakanlığına iletilebilecektir.[][sayfa 8] Başlangıçta büyük ölçüde sağlık verisi toplama amacıyla geliştirilen veri setlerine, idari ve mali veri setlerinin de eklenmesiyle daha kapsamlı bir yapı ortaya çıkacaktır.[][sayfa 8] Hastane Bilgi Sistemleri, Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi içerisinde tanımlanan tüm veri setlerini kapsamakla yükümlü değildir. Şöyle ki; veri setleri içerisinde (. Basamak Sağlık hizmetine) Aile Hekimliğine yönelik veri setleri de bulunduğundan, bu veri setleri kapsam dışında kalacaktır. Aynı zamanda, (Ulusal Sağlık Veri sözlüğünde, veri seti tanımlarında belirtildiği üzere) Sağlık-Net portali üzerinden alınması planlanan bazı veri setleride bulunmaktadır, ki bu veri setleri, istenirse Hastane Bilgi Sistemi üzerinden de gönderilebilecektir. Hastane Yönetimi, en yoğun göndermeleri gereken (sayıca çok kayıt oluşan) veri setlerini Hastane Bilgi Sistemi üzerinden göndermeyi planlayan bir yaklaşım geliştirerek, yoğun olmayan (sayıca az kayıt oluşan) veri setlerinin gönderimini Sağlık-Net web portalı üzerinden gerçekleştirebileceklerdir.[][sayfa 8] Minimum Veri Setleri; modüler bir yapıda hazırlanmış olup, sahadan bilgi gönderilirken veri setleri, bir bütün olarak değerlendirilmektedir. Örneğin Muayene Veri Seti gönderilirken, beraberinde hastanın vatandaşlık bilgilerini gösteren Kayıt veri setinin de gönderilmesi gerekmektedir.[][sayfa 9] Veri gönderimi yapacak olan kurumların, gönderim şemalarında yer alan sistematiğe uyma durumları, iş kuralları ile merkezde kontrol edilecektir.[][sayfa 9] HBS lerin kapsamında, Aile Hekimlerinin göndermesi gereken veri setleri yer almamaktadır.[][sayfa 2] Özellikle Aile Hekimi tarafından gönderilmesi beklenen veri setleri haricinde kalan veri setleri, 2. ya da 3. Basamak Sağlık Kurumları tarafından gönderilme potansiyeli olan veri setleridir. Ancak bu veri setlerinin tamamı her bir hastaneyi ilgilendirmemektedir. Çünkü, her sağlık hizmeti her hastane tarafından verilmemektedir. Örneğin Organ Nakli Bekleyen

10 S a y f a 5 Hasta MSVS, sadece Organ nakil hizmeti verebilen hastaneler tarafından gönderilmelidir. Organ nakil hizmeti vermeyen hastanelerin, kullandıkları HBS üzerinde Organ nakli ile ilgili veri setlerine yönelik bir tasarım çalışması yapmalarına gerek yoktur. [] [][Sayfa 2] Sağlık Kurumları, bilgi sistemleri üzerinden veri bildirimi yapabilecekleri gibi, portal üzerinden de veri girişi yapabileceklerdir.[][sayfa 3] ULUSAL SAĞLIK VERĐ SÖZLÜĞÜ Veri sözlüğünün birincil amacı, sağlık alanındaki bütün aktörlerin aynı kavramdan aynı içeriği anlamalarını sağlayacak bir terminoloji birliği oluşturmaktır.veri sözlüğü, sağlık kurumlarından verilerin belirlenmiş standartlar doğrultusunda toplanmasını, analizini ve değerlendirilmesini sağlayacaktır.[][sayfa 5] Ulusal Sağlık Veri Sözlüğü (USVS); Türkiye deki sağlık kurumlarında kullanılmakta olan bilgi sistemlerinin referans olarak kullanacağı bir sözlük çalışmasıdır.[][sayfa 5] Yazılım üreticileri; veritabanı tasarımında, veri sözlüğündeki; Veri Tipi, Veri Formatı ve Alan Büyüklüğü ne uygun bir tasarım yapmaları, benzer şekilde girilen verinin doğruluğunu Doğrulama Kuralı kısmındaki kurallara uygun şekilde kontrol ederek, yanlış veya hatalı veri kaydına engel olmalıdır.[][sayfa 5] Firmamız, Ulusal Sağlık Veri Sözlüğüne uygun olarak kendi Enlil Veri Sözlüğünü oluşturmuş ve mevcut HBYS sistemimizin kullandığı veri tabanını USVS ye uygun hale getirmiştir. MSVS ler için gerekli bilgileri HBYS içinden aldığımız ekranlarda daha verinin giriş aşamasında hem ilgili MSVS lerin iş kuralları içinde, hemde gönderileceği Gönderim Şeması içindeki iş kurallarına uygun olarak denetlemekte hatalı olanlara izin vermemekte ve hatalı olabilecek (fazla küçük ya da fazla büyük değerler gibi) değerler için kullanıcıyı uyarmaktadır. [] SAĞLIK-NET ENTEGRASYONU İÇİN HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİNİN TEMEL GEREKSİNİMLERİ. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI DÖKÜMANI /notlogin/dokumanlar_dok.htm

11 S a y f a 6 HL7 STANDARDI HL7, 987 yılında kurulmuş olan bir standart geliştirme organizasyonudur. HL7 nin temel amacı, Klinik hasta bakım süreci ile sağlık bakımının yönetimi ve değerlendirmelerinin paylaşılmasını desteklemek amacıyla verilerin değişim, yönetim ve entegrasyonunu sağlayan standartların oluşturulması olarak özetlenebilir.[][sayfa 7] Türkiye de Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi ile Hastane Bilgi Sistemlerinin mesaj trafiklerinde HL7 V.3 standartlarının kullanılması hedeflenmiştir.[][sayfa 7] MERKEZĐ HASTANE RANDEVU SĐSTEMĐ Merkezi Hastane Randevu Sisteminin (MHRS) amacı, hastanelerde sağlık hizmeti sunumunun verimlilik ve kalitesinin yükseltilerek vatandaş memnuniyetinin arttırılmasıdır.[][sayfa 9] Merkezi Hastane Randevu Sistemi [] (MHRS) merkezi bir yazılım olarak gerçekleştirilerek, tüm hastane randevularının tek bir noktadan verilmesini sağlayacaktır. MHRS pilot uygulama ile 4 ilde başlayacak olup daha sonra Bakanlığa bağlı tüm 2. Ve 3. Basamak sağlık kurumlarını içerecek şekilde genişleyecektir.[][sayfa 9] Hastane Bilgi Sistemi yazılımları, merkezi yapıda olacak bu sisteme hekimlerin çalışma cetvellerini gönderebilmeli, kendilerine atanmış olan randevuları alarak kendi sistemine entegre edebilmeli ve gerçekleşen randevulara ilişkin bilgileri MHRS ye iletebilmelidir.[][sayfa 9] [] SAĞLIK-NET ENTEGRASYONU İÇİN HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİNİN TEMEL GEREKSİNİMLERİ. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI DÖKÜMANI

12 S a y f a 7 KISIM-III- SAĞLIK NET SĐSTEMĐNĐN ÇALIŞMA ŞEKLĐ Sağlık Net yukarıda belirtildiği gibi MSVS lerinden oluşur. MSVS lerindeki her alan USVS de tanımlanmıştır. Doğum Bildirim MSVS yi örnek olarak verecek olursak. Kurum Hekim Kimlik Numarası Đşlem Zamanı Ağırlık Baş Çevresi Doğum Yöntemi APGAR APGAR 5 Komplikasyon Tanısı Bebek Sağlığı Đşlemleri + + Yukarıdaki alanların anların tamamı USVS de tanımlanmıştır. Yukarıdaki MSVS için kullanıcıdan sadece Đşlem Zamanı, Ağırlık, Baş Çevresi Doğum Yöntemi, APGAR, APGAR 5, Komplikasyon Tanısı ve Bebek Sağlığı Đşlemlerinin kullanıcı tarafından girilmesi gerekmektedir. Doğum Yöntemi ve Bebek Sağlığı Đşlemlerinin hangi değerleri alabileceği SKRS de tanımlanmıştır. Kullanıcı bunun dışında bir değer giremez. Hastaneye gelen bir hastanın muayene olmasından, tektik istenmesinden, tetkik sonucuna göre tanı konmasına ve reçete yazılmasına a kadar geçen süreç ve bu bilgilerin Sağlık Net e gönderilmesini aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz. Hasta hastaneye gelişinde HBYS sisteminden izlenebilmesi için öncelikle dosyası açılır. Dosya açma işlemiyle birlikte kullanıcıya başka bir işlem yapmasına gerek kalmadan Vatandaş/Yabancı Kayıt MSVS oluşturulmuş olur. Sevkinin Açılması ile birlikte Hasta Kabul MSVS bildirimi için gerekli bilgiler alınır, hastanın Sağlık NET ile ilgili ekrandan kabulünün yapılmasıyla Muayene MSVS için gerekli bilgiler alınmış olur ve Hastanın Taburcu edilmesiyle Hasta Çıkış MSVS deki bilgilerle birlikte Muayene Gönderim Şeması için gerekli tüm MSVS ler tamamlandığından bu hastanın muayene gönderim şeması için gerekli tüm MSVS iş kuralları çerçevesinde bir araya getirilerek Sağlık Net sunucularına gönderilir. [] SAĞLIK-NET ENTEGRASYONU İÇİN HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİNİN TEMEL GEREKSİNİMLERİ. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI DÖKÜMANI

13 S a y f a 8 MĐNĐMUM SAĞLIK VERĐ SETLERĐNE TOPLU BAKIŞ Ulusal Sağlık Veri Sözlüğünde Tanımlı MSVS ler aşağıdaki gibidir Vatandaş/Yabancı Kayıt MSVS Yenidoğan Kayıt MSVS Vatansız Kayıt MSVS Hasta Özlük Bilgileri MSVS Hasta Kabul MSVS Muayene MSVS Reçete MSVS Ağız ve Diş Sağlığı MSVS Tetkik Sonucu MSVS Hasta Çıkış MSVS 5-49 Yaş Kadın Đzlem MSVS Gebe Đzlem MSVS Gebe Psikososyal Đzlemi MSVS Gebelik Sonucu MSVS Lohusa Đzlem MSVS Doğum Bildirim MSVS Ölüm Bildirim MSVS Bebek/Çocuk Beslenme MSVS Bebek/Çocuk Đzlem MSVS Bebek/Çocuk Psikososyal Đzlem MSVS Aşı MSVS Bulaşıcı Hastalık Olası Vaka Bildirimi MSVS Bulaşıcı Hastalık Kesin Vaka Bildirimi MSVS Bildirimi Enfeksiyon Etkenleri MSVS

14 S a y f a 9 Verem MSVS Sıtma MSVS HIV Tespit MSVS HIV Đzlem MSVS Kanser MSVS Diyabet MSVS Diyaliz Hastası Bildirim MSVS Diyaliz Hastası Đzlem MSVS Đntihar Girişimi ve Kriz Tespit MSVS Đntihar Girişimi ve Kriz Đzlem MSVS Madde Bağımlılığı Bildirim MSVS Madde Bağımlılığı Đzlem MSVS Organ Nakli Bekleyen Hasta MSVS Organ Nakli Bildirim MSVS Organ Nakli Đzlem MSVS Kök Hücre Nakli Bekleyen Hasta MSVS Kök Hücre Nakli Bildirim MSVS Kök Hücre Nakli Đzlem MSVS Özürlü Raporu Bildirim MSVS Yatan Hasta Kabul MSVS Yatan Hasta MSVS Yatan Hasta Çıkış MSVS

15 S a y f a 0 BAZI MSVS LERĐN ĐÇERĐKLERĐ, HBYS YE VE ĐŞ SÜREÇLERĐNE ETKĐLERĐ a. Vatandaş/Yabancı Kayıt MSVS Kurum Hasta Kimlik Numarası Ad Soyad Cinsiyet (Resmî) Doğum Tarihi (Resmi) Uyruk Vatandaş/Yabancı Kayıtla MSVS deki Hasta Kimlik Numarası zorunlu hale gelmiştir. Sağlık NET HBYS deki dosya numarasına benzer şekilde hastaları Hasta Kimlik Numarası ile izlemektedir. Sağlık NET in aynı hastaya ait bilgileri bir araya getirebilmesi için Hasta Kimlik Numarası kullanılan tek bilgidir. Muayene olacak her hastanın Hasta Kimlik Numarası zorunlu olması sebebiyle hastaların bu konuda bilinçlendirilmesi kayıt işlemlerinin hızlı bir şekilde yerine getirilebilmesi açısından önemlidir. Sağlık NET le birlikte Kimlik Paylaşım Sistemi(KPS) aktif olarak kullanılacağından Đl Sağlık Müdürlüklerine ulaştırılmış olan KPS şifrelerini edinmeleri gerekmektedir. b. Muayene MSVS Kurum Hekim Kimlik Numarası Protokol Numarası Müdahale + Muayene Yapılan (Poli)klinik Muayene Başlangıç Zamanı Muayene Bitiş Zamanı Şikâyeti Hikâyesi Bulgu Tetkik + Tetkik Đstenen Kurum + Ana Tanı Ek Tanı + Rapor Türü + Rapor Tarihi + Koşullu Koşullu

16 S a y f a Yukarıda belirtildiği gibi Sağlık Bakanlığı Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi kapsamında Merkezi Hastane Randevu Sistemi çalışmaları yürütmektedir. MHRS ne hazırlık amacıyla Muayene MSVS içinde Muayene Başlangıç Zamanı ve Muayene Bitiş Zamanı zorunlu alanlar olarak belirlenmiştir. Muayene Başlangıç ve Bitiş zamanlarının istenmesi ciddi iş yükü getirmekte ve bazı hastanelerimiz için iş süreçlerinde değişikliğe gitmek gerekmektedir. Örneğin hastanın muayeneye girdiği yer ile HBYS işlemlerinin yapıldığı yer birbirinden farklı ise ilgili saatleri doğru şekilde alabilmek için iş süreçlerinde değişikliğe gitmek gerekebilir. Sağlık NET ile gelen bir diğer değişiklikte şu ana kadar medula için ön tanı ve kesin tanı olarak ikiye ayrılan tanı türlerinin çeşitlenmesidir. USVS de tanımlı tanı türlerini şu şekilde özetleyebiliriz. Ön Tanı Ana Tanı Ek Tanı Primer Tanı Sevk Tanısı Dış Etken Komplikasyon Tanısı Ölüm Nedeni Bir Muayene için öncesinde birden fazla kesin tanı olabilirken Sağlık Net ile birlikte her bir vaka için tek bir Ana Tanı olabilir ve her bir muayene için Ana Tanı olması zorunludur. Sağlık Net şu an için medikal bilgilerin toplanmasına yönelik bir sistem olduğu için ideal olan, bu bilgilerin doktorlar tarafından HBYS sistemine girilmesidir. Şu an için HBYS sisteminin doktorlar tarafından kullanılmasının mümkün olmadığı durumlar için doktorların Sağlık Net hakkında bilgilendirilmesi ve HBYS sistemini kullanan personele yardımcı olması sistemin sağlıklı işlemesi açısından önemlidir.

17 S a y f a 2 c. Reçete MSVS Kurum Hekim Kimlik Numarası Diploma Tescil Numarası Protokol Numarası Reçete Türü Reçete Tarihi Sosyal Güvence Durumu SGK Karne Numarası Ana Tanı Ek Tanı Đlaç Adedi Đlaç Đlaç Kullanım Şekli Đlaç Kullanım Periyodu Đlaç Kullanım Periyodu Birimi Đlaç Kullanım Adedi Koşullu Reçete veri seti, ilaçla ilgili kullanım analizlerinin yapılabilmesi ve özellikle tanı-ilaç ilişkilerinin tespit edilmesi amacıyla kullanılır. Hâlen devam etmekte olan elektronik kimlik belgesi ve elektronik imza çalışmaları hayata geçirildiğinde, reçeteyi düzenleyen hekimin elektronik-imza imza kullanması ve ardından ödeyici kuruma bildirmesi söz konusu olabilecektir. Sağlık Net in Reçete Bilgilerini lerini istemesiyle birlikte Reçete için gerekli bilgilerin girişiyle ilgili doktorların bilgilendirilmesi ve HBYS yi kullanan personellere bu konuda yardımcı olunması önem taşımaktadır. Diğer MSVS leri ile ilgili detaylı bilgiye USVS, Sağlık Net portalı ve den ulaşabilirsiniz.