Yapı alanı : yapı işlerinin yürütüldüğü alanı. Proje: yapı işlerinin tasarımından tamamlanmasına kadar yürütülen tüm işleri,

Transkript

1

2 T A N I M L A R Yapı işleri" deyimi, maden ocakları hariç olmak üzere, yerüstü veya yeraltında, su üstü veya su altında yapılan bina, set, baraj, yol, demiryolu, havai hat, tünel, metro, köprü, çelik yapı ve montajı, iskele, liman, gemi inşaatı, dalgakıran, kanalizasyon, lağım, kuyu, kanal, duvar ve benzeri inşaat, tamirat, tadilat ve yıkım işlerini; toprak kazı, yarma ve doldurma işlerini; elektrik, sıhhi tesisat ve kalorifer tesisatı işlerini; dülgerlik, marangozluk, sıva, badana ve boya işlerini; bu işlerde kullanılan sabit ve hareketli makina ve tesislerin kullanılmasını, kapsar.

3 T A N I M L A R Yapı alanı : yapı işlerinin yürütüldüğü alanı Proje: yapı işlerinin tasarımından tamamlanmasına kadar yürütülen tüm işleri, İşveren: projeyi üstlenen ve işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi, Proje sorumlusu: İşveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi,

4 T A N I M L A R Alt İşveren : İşverenden yapı işyerinde yürütülen asıl işin bir bölümünde veya yardımcı işlerinde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi, Hazırlık Koordinatörü: Projenin hazırlık aşamasında işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen, sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişiyi, Uygulama Koordinatörü: Projenin uygulanması aşamasında işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen ve bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişiyi, ifade eder.

5 YAPI İŞLERİNDE İŞ KAZALARI İnşaat iş kolunda meydana gelen iş kazalarının meydana geliş şekilleri şöyle sıralanabilir: İşçinin düşmesi, Malzeme düşmesi, Çarpma-sıkıştırma-kesme, Kazı göçükleri, Yapının çökmesi, Elektrik kazaları, Makina ve ekipman kazaları, Patlayıcı madde kullanımı sırasında meydana gelen kazalar, Diğerleri.

6 YAPI İŞLERİNDE İŞ KAZALARI Düşmeler: Genellikle yüksekten düşme şeklinde olmakta ve ciddi sonuçlar meydana gelmektedir. İskelelerin ehliyetli olmayan ustalar tarafından ve gerekli güvenlik önlemleri alınmadan kurulması, seyyar merdivenlerin sağlam olmaması ve işe uygun şekilde kullanılmaması, inşaat süresince ortaya çıkan asansör, döşeme, vb. boşlukların korkulukla çevrilmemesi, üzerlerinin kapatılmaması, dış cephelerin korkulukla çevrilmemesi, sağlık açısından elverişli olmayan işçilerin yüksekte çalıştırılmaları, düşme tehlikesi olan yerlerdeki çalışmalarda emniyet kemeri kullanılmaması başlıca yüksekten düşme nedenleridir.

7 YAPI İŞLERİNDE İŞ KAZALARI Kazı göçükleri: Kazı sırasında uygun şev verilmemesi, şev verilemeyecek kazılarda iksa yapılmaması, yağışlı havalarda veya hemen sonra kontrolsüz olarak kazı çukuruna girilmesi ile de kazalar meydana gelebilmektedir.

8 YAPI İŞLERİNDE İŞ KAZALARI Makina ve ekipman kazaları: Koruyucusuz makina ve tezgah kullanımı da şantiyelerde oldukça yaygındır. Meydana gelen kazalar çoğunlukla uzuv kaybı şeklinde sonuçlanmaktadır. Ayrıca makina ve tezgahlarda ilgisiz kişilerin çalışması da kazalara neden olmaktadır. Patlayıcı maddelerle çalışmalarda ehliyetsiz kişilerin çalıştırılması ve çevrede yeterli önlemler alınmaması sonucu da kazalar meydana gelmektedir.

9 Malzeme düşmesi: YAPI İŞLERİNDE İŞ KAZALARI İnşaatlardaki artık malzemenin gelişigüzel atılması ve düzensiz çalışmalar da takılıp düşmelere ve ayağa çivi batması türünden kazalara neden olmaktadır. Yüksekteki çalışmalarda dikkatsiz davranmak, malzemeyi dikkatli kaldırıp taşımamak, tünel çalışmalarında kavlak düşmesi, malzeme düşmesi türünden kazalara neden olmakta ve işçi baret, iş ayakkabısı, eldiven kullanmadığı zaman bu tür kazalar sonucu üzücü durumlar ortaya çıkmaktadır. Çarpma-sıkıştırma-kesme türünden kazalar dikkatsiz çalışmalar sonucu meydana gelebilmektedir.

10 KAZI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Kazı çalışmalarında gerekli güvenlik önlemleri alınmadığı zaman kazalarda ölümler ve ciddi yaralanmalar meydana gelmektedir. Bu kazaları önlemek için kazı çalışmalarına başlamadan önce çalışmalara uygun bir planlama yapılmalı ve bu planın uygulaması aşamasında sürekli kontrol ve denetimler yapılmalıdır.

11 KAZI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Bir kazı çalışması sırasında karşılaşılabilecek tehlikeler: Halkın zarar görmesi, Kazının çökmesi, Kazı içindeki zararlı gazlar ile dumanlar, Kazı alanındaki yer altı tesisleri (Elektrik, doğalgaz, su, kanalizasyon vb.) Kazı alanına insan ve araçların düşmesi, Kazı içinde çalışanların üzerine malzeme düşmesi, Kazının yakınındaki diğer yapı ve tesislerin zarar görmesi olarak sıralanabilir.

12 KAZI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Eğitim: Kazı alanında ve kazı içinde çalışacak işçilere kazı güvenliğine yönelik eğitimler verilmeli ve kazı süresince günlük olarak da iş başı öncesi eğitimleri sürdürülmelidir. Kazı alanında çalışacak işçilere nasıl güvenli çalışacaklarına ilişkin açık talimatlar verilmelidir.

13 KAZI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Kişisel Koruyucu Donanım: Kazı alanında çalışacak işçilerin kullanmaları gereken kişisel koruyucu donanım: Baret, Reflektif yelek, Gözlük, İş ayakkabısı, çizme, Eldiven, Emniyet kemeri ve güvenlik halatı (kazı içinde çalışacaklar için) Gürültülü ortamda çalışmalarda kulaklık veya kulak tıkacıdır.

14 KAZI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Kazıların Denetimi: Her gün çalışmalar başlamadan önce ve her vardiyanın başlangıcında, Toprak yapısını değiştirebilen yağmur, kar ve diğer hava olaylarından sonra, Kazının sağlamlığını ve stabilitesini etkileme olasılığı olan her durumdan sonra, Kaya, toprak ve diğer maddelerin kayması, düşmesi durumlarından sonra, kazılar yetkili ve deneyimli bir kişi veya kişiler tarafından denetlenmeli ve hazırlanacak rapor doğrultusunda güvensiz bir durum yoksa çalışmalara devam edilmelidir.

15 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ İskelelerin kurulması ve iskele üzerindeki çalışmalarda uyulması gereken hususlar; Yapı iskeleleri sorumlu, yetkili bir teknik elemanın gözetiminde bu işten anlayan ustalarca yapılacaktır. İskelelerin türünü, yerini ve şeklini belirleme yetkisi ünite veya vardiya mühendisine aittir. Çünkü iskelelerin taşıyacakları yüke göre, dikmeleri ve çapraz bağlantıları, iskele genişliği ve kalas adedi, iskele katları arasındaki aralık teknik bilgi ve hesabı gerektirmektedir.

16 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ Yağışlı havalarda, yağış sonrası iskeleyi kontrol edilmeli ve kaygan yerleri talaşla kurutulmalıdır. Ahşap iskelelerde düzgün, sık dokulu, mümkün olduğunca budaksız, çıralı ve sağlam kereste kullanılmalıdır. İskelede yeni malzemeden çivi ve bulonlar kullanılmalı, eskileri kullanılmamalıdır. İskele zemin, platform ve geçitlerde kullanılacak kalaslar uzunlamasına yanyana ve aralıksız döşenmeli, kaymamaları için alttan çıtalarla bağlanmalıdır.

17 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ Kalaslar yük mesnetlerine tam olarak oturtulmalı ve iki baştan 10 cm. taşmış olmasına dikkat edilmelidir. Kalas fazla çıktığında o kısma geçmeyi önleyecek uygun korkuluk yapılmalıdır. İskelelerde 90 cm. ve 45 cm. yüksekliğinde ve 5 x 10 cm malzemeden korkuluk yapılmalıdır.

18 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ Sıva, badana, tamirat gibi işlerde kullanılan yük taşımayan iskelelerde genişlik en az 80 cm. döşeme kalasları 50 x 20 cm. olacak, döşeme kalasları 60 cm. de bir alttan, 2,5 x 2,5 cm. lik çıtalarla bağlanacaktır. 8 m. ye kadar yükseklikte olan iskelelerin dikmeleri en az 8 x 8 cm. ve 24 m. yüksekliğindeki iskelelerde en az 10 x 10 cm. olacaktır. Duvar ve kaplama işlerinde kullanılan, yük taşıyan iskelelerde genişlik en az 120 cm., duvardan uzaklıkları da 10 cm. den fazla olmayacaktır.

19 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ Dikmeler arası ; yük taşıyan iskelelerde 2,40 m., taşımayanlarda ise 3 m. den fazla olmayacaktır. İskele rampa ve geçitlerin genişliği 80 cm. den dar olmayacaktır. Geri kaymamaları için sabitleştirilecektir. Dikmeler, düz ve çapraz kuşaklarla binaya bağlanacak, sağlam zemin üzerine oturtularak, alttan birbirine bağlanacak ve yatay - düşey olarak eklenecektir.

20 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ Çelik borulu iskelelerde, iskele yapımından başka işlerde kullanılmış boru kullanılmayacaktır. Yeteri kadar çapraz boru bağlantısı ile binadan ayrılmayacak şekilde bağlanacaktır. Boru ekleri en çok 6 m. de bir yapılacaktır. Boru başları, özel metal başlıklarla tabana yerleştirilecek ve statik elektriğe karşı topraklanacaktır. Asma iskeleler ( hareketli iskeleler ) uzunlukları en fazla 8 m. ve 3-4 askısı olacak, askılar 3 m. den fazla aralıklı olmayacaktır. Madeni sapanla askıya alınmış ise elektrik kaynağı yapılırken sapanlar iskelelerden ayrılacaktır.

21 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ İskele sökümünde dikkat edilecek hususlar : İskele sökümüne en üstten başlanacaktır. İskele bina bağlantıları kalasların alınmasından sonra ve yukarıdan aşağıya sırayla sökülecektir. Sökülmüş malzeme doğrudan yere atılmayacak, bağlanarak indirilecektir. Söküm başlamadan iskele takviye ve çaprazlarından hiçbir eleman alınmayacaktır.

22 İSKELELERDE İŞ GÜVENLİĞİ İskelelerde çalışırken ; sandalet, demirli ve kaygan ayakkabı giyilmeyecek, iskele üzerinde koşulmayacak, zıplanmayacak ve ani hareketler yapılmayacaktır. İskeleye fazla yük konulmayacak, geçitlere gelişigüzel malzeme, alet ve araç bırakılmayacaktır.

23 MERDİVENLERDE İŞ GÜVENLİĞİ İnşaat işlerinde çok kısa merdiven kullanılmayacak, merdiven ayakları altına takoz koyarak yükseltilmeyecek veya iki merdiven birbirine bağlanmayacaktır. Merdivenlerin eğimleri 60 dereceyi geçmeyecek, Basamak genişliği enaz 13 cm. olacaktır. Merdivenin bir veya iki kolu çıkarılacak yerin platformunu en az 90 cm. aşacak, merdivenin son basamağı ile paltform arası 30 cm. yi geçmeyecektir. 10 m.yi geçen merdivenlerde 10 m.de bir dinlenme platformu yapılacaktır.

24 MERDİVENLERDE İŞ GÜVENLİĞİ Seyyar merdivenler ahşap olarak yapıldığında 4 m. uzunluğunu geçmeyecektir. 4 m. den uzun el merdivenleri çelik boru veya profilden yapılmalıdır. Merdiven ayakları sağlam zemine dayanacaktır. Zeminin kaygan olması durumunda merdivenin ayaklarına lastik takoz takılarak kayması önlenecektir. Merdiven üst basamağından sonra kollar en az 50 cm. daha uzun olacak ve uçlarına kanca takılacaktır.

25 MERDİVENLERDE İŞ GÜVENLİĞİ Sabit olarak yapı ile zemin arasına döşenecek rampalar, 3 m. den fazla yüksekliğe uzandığı durumda her iki yanına korkuluk yapılacak ve kaymayı önlemek için basamak yerine geçen ızgaralar çakılacaktır. Yük taşımak amacıyla yapılan rampalar zemine sağlam oturtulmuş olup, ana dikmelerle sağlamlaştırılacaktır. Merdiven genişlikleri en az 60 cm. olacaktır.

26 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Yüklerin bir yerden diğer bir yere güvenilir ve zarar vermeden taşınmasında dikkat edilecek en önemli husus yüklerin kaldırma araçlarına güvenli ve emin şekilde bağlanmasıdır. Bağlama aracı olarak kullanılan yük zincirleri ve çelik tel halat, keten halat (sapanlar) veya klemenslerin sağlam ve o yüke göre seçimine dikkat edilmelidir.

27 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Kaldırılıp taşınacak yükün ağırlığı mutlaka bilinmelidir. Zincir ve çelik tel halatlarda düğüm ve büküm olmamalı, sert ve köşeli yükler bağlanırken köşelerle bağlama aracı arası uygun bir şekilde ağaç yastıklarla ya da buna benzer yardımcı malzemelerle beslenmelidir. Yük bağlama, kaldırma ve taşınmasında çalışan personelin herşeyden önce iş kazalarını önleme talimatına, bağlama ve kaldırma araçları ile ilgili teknik bilgiye sahip olması gerekmektedir.

28 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Buna göre bağlama araçlarının kullanılacağı yer ve kullanma şekli, çeşitli bağlama yöntemleri, vinç operatörü ile anlaşma metotları ve vinçlerin karakteristikleri, güçleri ve taşıma kapasiteleri hakkında yeterli bilgiye sahip olması zorunludur. Yük kaldırılmadan önce bağlama işlemini kontrol etmek ve emniyetli bağlanıp bağlanmadığını anlamak amacıyla yük askıya alınmalı ve daha fazla kaldırılmadan her türlü kontrol ve yoklamalar yapılmalıdır.

29 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Kaldırma sırasında yükün yakınlarında kimse bulunmamalı ve tehlike anında malzemeyi nakleden kişinin arkasında kaçmasını zorlaştıran bir engelin bulunmamasına dikkat edilmelidir. Her durumda yük bağlayıcısı tehlike bölgesi dışında kalmalıdır. Yük taşınırken gereğinden fazla yukarı kaldırılmamalıdır. Nakledilme sırasında yükü bağlayan işçi yükün önünden giderek indirileceği yeri göstermelidir.

30 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Güzergah üzerinde yükün geçeceği yerlerde hassas cihazlar, çalışan makinalar, enerji hatları, gaz, su ve buhar bulunmamalıdır. Oksijen ve asetilen tüpleri vincin çalışma alanı dışında bırakılmalıdır. Uzun yüklerin kanca etrafında dönmesini önlemek amacıyla bir klavuz halat kullanılmalıdır. Yükü bağlayıp nakleden işçi yükü aşağıda çalışanların üzerinden geçirilmelidir. Tehlike alanı içindeki kişiler önceden uyarılmalıdır.

31 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Zincir uçları ve özellikle kancalar boşta sarkıtılmamalıdır. Aksi halde vincin hareketi sırasında bir yere takılarak veya bir kimseye çarparak kazalara neden olabilir. Yüklerin indirilmesi veya konulması dikkatle ve altlık kullanılarak gerçekleştirilmelidir. Bağlama ekipmanları yavaş ve hasara yol açmadan çözülmeli ve yükten alınmalıdır. Zincir uçları ve kancalar

32 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Yük çözüldükden sonra vinç operatörüne kaldır işareti verilmeden önce bağlama ekipmanlarının kanca, tasma, klemens gibi sarkan uçların yüke takılı olup olmadıklarına dikkat etmelidir. Bir adet kordonu kopmuş tel halat asla kullanılmamalıdır. Halat çapının 30 katı boyda 20 adet tel lifi kopmuş halat kullanılmamalıdır. Vinç operatörüne işareti yalnız işaretçi vermelidir. İşaretçiler standart vinç işaretlerini uygulamalıdırlar.

33 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Yük hareket halindeyken yükün üzerine binilmemeli, üzerine çıkılmamalı, yük üzerinde seyahat edilmemelidir. İşaretçi, gördüğü herhangi bir tehlike anında vincin hareketini derhal durdurmalıdır. Tehlikeyi gören, işaretçiden başka herkes vincin hareketini durdurabilir. Yetkili ve ehliyetli operatöründen başkası vinci kullanamaz.

34 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK İşaretçi ve vinç operatörü vincin yük kaldırma kapasitesinden daha fazla olan yükün kaldırılmamasına dikkat etmelidir. Kaldırma - taşıma işlerinde çalışanlar mutlaka baret, eldiven ve çelik burunlu ayakkabı kullanmalıdır.

35 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gece yapılan vinç çalışmalarında yükün ve vincin iyice aydınlatılmış olduğuna dikkat edilmeli, işaretçi vinç operatörü ile çok iyi bir şekilde haberleşme yapmalıdır. Vinç çalışması sırasında elektrik arızası nedeniyle duruş olursa operatör vinci terketmemeli, kabin içinde kumanda lövyeleri başında bulunmalıdır. Vinçte bir yük hiçbir zaman asılı pozisyonda bırakılmamalıdır.

36 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK İnşaat işlerinde malzemenin yukarı çıkarılması için kullanılan makine ve ekipman arasında gırgır vinçler önemli bir yer tutmaktadır. Gırgır vinçler (asansörler) uygun ve güvenli bir şekilde monte edilmez ve iş güvenliği kurallarına dikkate edilerek kullanılmazsa, iş kazalarının orta çıkmasına neden olmaktadır.

37 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gırgır vinç ile ilgili güvenlik önlemleri Gırgır vincin elektrik motoru topraklanmış olmalıdır. Vincin şalteri otomatik olmalı, vinç kovasının belirli bir yüksekliğe çıkması halinde otomatik şalter devreyi kesmelidir. Çelik halatın tamburdan dışarı fırlaması önlenmelidir.

38 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gırgır vinç ile ilgili güvenlik önlemleri Kullanılacak çelik halatın çapı 12 milimetreden az olmamalı, sağlam ve özürsüz tellerden yapılmış olmalıdır. Kova kancasına takılacak çelik halatın uç kısmı yüksüklü olarak kancaya takılmalı ve serbest kalan uç kısmı uzun kısma en az 3 adet U eklemensi ile uygun şekilde tespit edilmelidir.

39 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gırgır vinç ile ilgili güvenlik önlemleri Kancanın kovadan kurtulmaması için, mandal, kilitli mandal veya bağlama gibi uygun tertibat bulunmalıdır. Vincin tespit edildiği kolon ahşap ise, kesiti 20x20 cm.den küçük olmamalı ve kolon, sağa sola yalpa yapmayacak şekilde tespit edilmelidir.

40 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gırgır vinç ile ilgili güvenlik önlemleri Ek bulunduğu hallerde, kolonun dört bir yüzünde, ekleme şartlarına uygun saplama yapılmalıdır. Hareketi sırasında katlar arasında kovaya takılacak herhangi bir engel bulundurulmamalıdır.

41 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gırgır vinç ile ilgili güvenlik önlemleri İçine konacak her türlü malzemenin yüksekliği kova üst düzeyini aşmamalıdır. Kalas, uzun tahta, demir ve benzeri malzeme veya eşya gırgır vince uygun ve emniyetli şekilde bağlandıktan sonra taşınmalıdır. Hareket sırasında alabora olmaması için kova sapı kenarında kilitli mandal kullanılmalıdır.

42 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gırgır vinç ile ilgili güvenlik önlemleri Gırgır vinci çalıştıran işçiye güvenlik kemeri, lastik eldiven ve lastik ayakkabı gibi uygun kişisel koruyucu araçlar verilmelidir. Gırgır vincin tabanda durduğu alanın ön yüzünde parmaklık (bariyer) şeklinde bir kapısı bulunmalı, diğer tarafları ise en az 90 santimetre yüksekliğinde bir korkulukla çevrilmiş olmalıdır.

43 KALDIRMA-TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK Gırgır vinç ile ilgili güvenlik önlemleri Gırgır vincin hareketi sırasında çevrili alan içinde hiç bir işçi bulundurulmamalıdır. Gırgır vince malzeme yükleyen bütün işçilerin koruma başlığı (baret) giymesi sağlanmalıdır. Gırgır vincin bütün kısımları en az haftada bir kere ve ayrıca her yer değişmesinde kontrol edilmeli ve sonuçlar yapı iş defterine yazılarak imzalanmalıdır.

44 YÜKSEKTE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK İş kazalarının %11,7 si düşmeler şeklinde olup diğer kazaların yanında 4. sırada yer almaktadır. İnşaat sektörü kayıt dışı çalışmanın en fazla olduğu sektördür.bu nedenle gerçekte iş kazaları inşaat sektöründe en fazladır ve düşmelerin oranının da daha fazla olduğu sektör inşaat sektörüdür.

45 YÜKSEKTE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK Düşmeler nasıl meydana gelir: Merdivenden veya basamaktan düşme, İskelelerden düşme, Çatıdan düşme, Döşemedeki açıklıklardan düşme, Zeminde kayarak düşme, Zeminde bir cisme takılarak düşme,

46 YÜKSEKTE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK Düşmeler nasıl meydana gelir: Duran veya hareket halindeki araçlardan düşme, Yüksekten düşme (Ağaçtan düşme, direk tepesinden düşme vb.) Yer seviyesinden daha aşağı kotlara düşme (çukura düşme), Bir yerden diğer bir yere atlarken düşme.

47 YÜKSEKTE ÇALIŞMADA GÜVENLİK Düşme kazalarının nedenleri: Düşme önleme planının olmaması, Eğitim eksikliği, İşe uygun eleman çalıştırılmaması, Yetersiz iş güvenliği önlemleri, Kişisel koruyucu donanım kullanılmaması, Yüksekte çalışma güvenlik ekipmanının olmaması, Güvensiz çalışma, Kontrol ve denetimlerin yetersizliği.

48 YAPI İŞLERİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Yapı işlerinin gündüz yapılması esastır. Karanlıkta veya gece çalışılmasının gerekli veya zorunlu bulunduğu hallerde, çalışma yerinin ve geçitlerin yeterince ve uygun şekilde aydınlatılması ve iş güvenliğinin sağlanması gereklidir.

49 YAPI İŞLERİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Yapı alanı içindeki tehlikeli kısımlar, açıkça sınırlandırılmalı ve buralara görünür şekilde yazılmış uyarma levhaları konulmalı ve geceleri kırmızı ışıklarla aydınlatılmalıdır.

50 YAPI İŞLERİNDE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Aynı yapı alanında bir veya daha fazla işveren veya alt işverenin iş yaptığı durumda, işveren veya proje sorumlusu, sağlık ve güvenlik konularında bir veya daha fazla koordinatör atayacaktır. İşveren veya proje sorumlusu, yapı işine başlamadan önce, sağlık ve güvenlik planı hazırlayacaktır.

51 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Korkulukların, tabandan yüksekliği en az 90 santimetre olacaktır. Korkuluklar, en çok 2 metrede bir dikme konulmak suretiyle tabana veya elverişli diğer bir yere sağlam bir şekilde tespit edilecek ve üst seviyesi ile taban arasındaki mesafenin yarı hizasına da, bir ara korkuluk çekilecektir. Korkuluğun tümü, herhangi bir yönden gelebilecek en az 100 kilogramlık bir yüke dayanabilecek şekilde yapılacaktır.

52 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Ahşap korkulukların trabzan ve dikmeleri, en az 5x10 santimetrelik latadan ve ara korkuluklar ise, en az 5x5 santimetrelik kadrodan veya 2,5x10 santimetrelik latadan yapılacaktır. Boru korkulukların trabzan veya dikmeleri, en az 1 1/4 parmak ve ara korkuluklar ise, en az (1) parmak borudan yapılmış olacaktır.

53 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Metal profilli malzemeden yapılan köşebentli korkulukların trabzan ve dikmeleri, en az 5 milimetre et payı olan 40x40 milimetrelik köşebentden ve ara korkuluklar ise, en az 3 milimetre et payı olan 30x30 milimetrelik köşebentten yapılacak ve köşebentlerin yatay kenarları, tehlikeli tarafa dönük olacaktır.

54 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Etekler; ahşap, metal veya yeteri sağlamlıkta diğer malzemeden yapılacaktır. Bunların yükseklikleri, tabandan en az 15 santimetre olacak ve gerektiğinde tabanla en çok 1 santimetrelik bir aralığı bulunabilecektir.

55 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Yapı işlerinde kullanılan iskeleler, platformlar, geçitler, korkuluklar, merdiven parmaklıkları, güvenlik halatları ve güvenlik fileleri, zincirler, kablolar ve diğer koruma tedbirlerine ait araç ve gereçler ve işçilere verilen güvenlik kemerleri ile diğer malzeme ve araçlar; yapılan işe uygun ve işçileri her çeşit tehlikeden korumaya yeterli olacak ve kullanılan tesisat, tertibat, malzeme veya araçlar, kaldırabilecekleri yüke dayanacak nitelik ve sağlamlıkta bulunacak; alet, parça, malzeme gibi cisimlerin düşmesi muhtemel yerlerde çalışacak işçilere koruma başlığı (baret) verilecektir.

56 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Tavan veya döşemelerdeki boşluk ve deliklere korkuluk yapılacak veya bu deliklerin üstleri geçici bir süre için uygun şekilde kapatılacaktır. Yüksekliği tabandan itibaren 3 metreden daha fazla olan ve düşme veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde çalışanlarla, kiremit döşeyicilerine, oluk ve her türlü dış boya işleri yapanlara, gırgır vinçlerini çalıştıranlara ve kuyu, lağım, galeri ve benzeri derinliklerde çalışanlara güvenlik kemerleri verilecek ve işçiler de verilen bu kemerleri kullanacaklardır.

57 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Belediye sınırları içinde meskun bölgelerde, yapı kazılarına başlamadan önce yapı alanının çevresi ortalama 2 metre yükseklikte tahta perde ile çevrilecek, payandaları içten vurulacak ve bunlar yapının bitimine kadar bu şekilde korunacaktır. Yapının oturacağı alanın çevresinin açık ve geniş olması halinde tahta perde yerine kazı sınırı gerisinden başlamak üzere santimetre yükseklikte bir korkuluk yapılacaktır.

58 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Kuyu ve lağım çukurları gibi derin yerlerde çalıştırılacak işçilere güvenlik kemeri ve sinyal ipleri gibi uygun koruyucu araçlar verilecektir. Gerekli durumlarda, bu gibi çalışma yerlerine, temiz hava sağlanacaktır.

59 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ İskelelerin platform, geçit veya benzeri yerlerinde kullanılacak kalaslar, uzunluğu doğrultusunda eksiz, yanyana ve aralıksız olarak konacaktır. Kalas uçları iskele bitiminde kendi uzunluğunun 1/10 undan fazla çıktığı hallerde, o kısma geçmeyi önleyecek uygun korkuluklar yapılacaktır.

60 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Tuğla duvar, taş duvar ve kaplama gibi işler için yapılan ve yük taşıyan iskelelerin genişlikleri, 120 santimetreden az ve bunların duvar yüzüne olan uzaklıkları ise, 10 santimetreden fazla olmayacak, döşemelerde hiç bir şekilde boşluk ve aralık bırakılmayacaktır.

61 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ İskelelerde yapılacak korkuluk ve ara korkuluk kereste kesitleri 5X10 santimetreden küçük olmayacak ve ara korkuluklar döşeme tabanından itibaren 50 santimetre yükseklikte yapılacaktır. Ancak iki dikme arasında yatay kuvvetlere karşı çaprazlar yapıldığında, ara korkuluklar konulmayabilir.

62 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Sisli ve alaca karanlık havalarda, çalışma devam ettiği sürece, iskeledeki merdiven ve asansör başları ve çalışılan döşemeler boydan boya uygun şekilde aydınlatılacaktır. Asma iskelelerin aşağı ve yukarı hareketlerini sağlayan makina, teçhizat ve vinçlerin, kullanmaya elverişli olduklarına ilişkin ve yetkili teknik elemanca kullanmaya başlamadan önce düzenlenmiş belgeleri işyerinde saklanacaktır.

63 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Asma iskelelerde her metrekareye 400 kilogramdan fazla yük konmayacak ve asma iskelede 4 den fazla işçi çalıştırılmayacaktır. Asma iskele korkulukları, en az 100 santimetre yükseklikte ve ara korkuluklu yapılacak, etek tahtaları ise en az 15 santimetre yükseklikte olacaktır.

64 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Betonarme platformlarının döşeme kenarlarına düşmeyi önleyecek korkuluk yapılacaktır. Bu mümkün olmadığı hallerde, serbest çalışmayı sağlamak için döşeme kenarına korkuluklu iskele yapılacaktır. Betonarme kalıbını taşıyan direklere ızgara çakıldıktan ve üzerine kalas konduktan sonra çalışmağa başlanılacaktır. Tavanın 3 metreden yüksek olması halinde ara çalışma platformu yapılmadan, ızgara işinde çalışılmayacaktır.

65 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ El merdivenleri, kullanıldıkları yerlere, alt ve üst kısımları kaymayacak veya bu yerlerden kurtulmayacak şekilde yerleştirilecektir. Merdiven kullanım kuralı

66 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Açık Alanlardaki Çalışma Yerleri Alçak veya yüksek seviyede olan hareketli veya sabit çalışma yerleri; - çalışan işçi sayısı, - üzerlerinde bulunabilecek maksimum ağırlık ve bu ağırlığın dağılımı, - maruz kalabileceği dış etkiler, göz önüne alınarak yeterli sağlamlık ve dayanıklılıkta olacaktır.

67 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ İskele ve Seyyar Merdivenler Bu çalışma yerlerinin taşıyıcı sistemleri ve diğer kısımları yapısı gereği yeterli sağlamlıkta değilse, çalışma yerinin tamamının veya bir kısmının zamansız veya kendiliğinden hareketini önlemek için, bunların dayanıklılığı uygun ve güvenilir sabitleme metotlarıyla sağlanacaktır. Çalışma yerlerinin sağlamlığı ve dayanıklılığı uygun şekilde ve özellikle de çalışma yerinin yükseklik veya derinliğinde değişiklik olduğunda kontrol edilecektir.

68 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Yüksekten Düşme Yüksekten düşmeler, özellikle yeterli yükseklikte sağlam korkuluklarla veya aynı korumayı sağlayabilen başka yollarla önlenecektir. Korkuluklarda en az; bir trabzan, orta seviyesinde bir ara korkuluk ve tabanında eteklik bulunacaktır.

69 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Yüksekte çalışmalar ancak uygun ekipmanlarla veya korkuluklar, platformlar, güvenlik ağları gibi toplu koruma araçları kullanılarak yapılacaktır. İşin doğası gereği toplu koruma önlemlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı hallerde, çalışma yerine ulaşılması için uygun araçlar sağlanacak, çalışılan yerde vücut tipi emniyet kemeri veya benzeri güvenlik yöntemleri kullanılacaktır.

70 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Yüksekliği tabandan itibaren 3 metreden daha fazla olan ve düşme veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde çalışanlarla, kiremit döşeyicilerine, oluk ve her türlü dış boya işleri yapanlara, gırgır vinçlerini çalıştıranlara ve kuyu, lağım, galeri ve benzeri derinliklerde çalışanlara güvenlik kemerleri verilecek ve işçiler de verilen bu kemerleri kullanacaklardır.

71 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Çatılarda veya eğik yüzeylerde yapılan işlerde kullanılan yapı iskeleleri uygun korkuluklarla donatılmalıdır. Bu korkuluklar aynı zamanda dengesini kaybetmiş bir işçinin düşmesine engel olabilecek sağlamlıkta yapılmalıdır. Cam, saç ve çimento harçlı levhalardan yapılmış veya eskimiş, yıpranmış ve dayanıklılığı azalmış çatılarda, çatı merdiveni kullanılmalı ve buralarda tam güvenlik sağlanmadıkça çalışılmamalıdır.

72 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Bütün iskeleler kendiliğinden hareket etmeyecek ve çökmeyecek şekilde tasarlanmış, yapılmış olacak ve bakımlı bulundurulacaktır. Çalışma platformları, geçitler ve iskele platformları, kişileri düşmekten ve düşen cisimlerden koruyacak şekilde yapılacak, boyutlandırılacak, kullanılacak ve muhafaza edilecektir. Malzeme veya cisim düşmesi veya su baskını tehlikesine ve insanların düşmesine karşı uygun önlemler alınacak

73 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Çatılarda Çalışma Yükseklik veya eğimin belirlenen değerleri aşması halinde; işçilerin, aletlerin veya diğer nesne veya malzemelerin düşmesini veya herhangi bir riski önlemek için toplu koruyucu önlemler alınacaktır.

74 YAPI İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ İşçilerin çatı üzerinde veya kenarında veya kırılgan malzemeden yapılmış herhangi bir yüzey üzerinde çalışmak zorunda olduğu hallerde; kırılgan maddeden yapılmış yüzeyde dalgınlıkla yürümelerini veya yere düşmelerini önleyecek önlemler alınacaktır.