ADIYAMAN TANITMA VAKFI (ATAV ) İPEKYOLU KALKINMA AJANSI ADIYAMAN

Transkript

1 ADIYAMAN TANITMA VAKFI (ATAV ) ve İPEKYOLU KALKINMA AJANSI ADIYAMAN KÜLTÜR ENVANTERİ 2014

2 ADIYAMAN KÜLTÜR ENVANTERİ HAZIRLAYANLAR : Ali ÖZER : Sanat Tarihçi Mehmet Nuri KARACA : Arkeolog Fehmi ERARSLAN : Arkeolog M.A. Proje Koordinatörü : Fehmi ERARSLAN - Müze Müdürü Mali İşler Koordinatörü : Mehmet OĞUZ - İl Dernekler Müdürü Genel Koordinatör : Murat SÜZEN Vali Yardımcısı Tasarım Ve Baskı Ajans vs İLETİŞİM Adıyaman Tanıtma Vakfı : Adres: Tel : Fax: İpekyolu Kalkınma Ajansı: Adres: Tel : Fax: Bu Kültür Envanteri Adıyaman Tanıtma Vakfı ( ATAV ) tarafından hazırlanmış ve İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilmiştir. İÇİNDEKİLER 2

3 ADIYAMAN MERKEZ PİRİN ÖREN YERİ (PERRE ANTİK KENTİ ) TURUŞ KAYA MEZARLARI BELÖREN YERLEŞMESİ HAYDARAN KAYA MEZARLARI I NOLU TÜMÜLÜS II NOLU TÜMÜLÜS III NOLU TÜMÜLÜS IVNOLU TÜMÜLÜS VNOLU TÜMÜLÜS VI NOLU TÜMÜLÜS KIZILCA HÖYÜK TÜMÜLÜSÜ ADIYAMAN HÖYÜK ( ADIYAMAN KALESİ ) KARAPINAR HÖYÜK FIRLAZ HÖYÜK KÜLAF HÖYÜK BATTAL HÖYÜK TURUŞ BÜYÜK HÖYÜK TURUŞ KÜÇÜK HÖYÜK BOZHÖYÜK YASSIHÖYÜK KARAHÖYÜK PALANLI KAYA MEZARLARI İNDERE DEMİRKALE ROMA YERLEŞMESİ TAŞGEDİK ANTİK YÜRÜYÜŞ YOLU VE KUTSAL ALANI HASAN SEYDİ KALESİ KARADAĞ KAYA MEZARLARI PALANLI MAĞARASI MALPINAR KAYA YAZITI BURÇ ANITSAL YAPI HAYDARAN KAYA KABARTMASI ADIYAMAN ULU CAMİİ ESKİSARAY CAMİİ ÇARŞI CAMİİ YENİPINAR CAMİİ KAB CAMİİ İNDERE CAMİİ ST.PAUL ( MOR PETRUS MOR PAULUS ) KİLİSESİ ABUZER GAFFARİ TÜRBESİ MAHMUT EL ENSARİ TÜRBESİ ABDURRAHMAN ERZİNCAN - İ TÜRBESİ ZEYNEL ABİDİN TÜRBESİ BEŞİROĞLU İBAT TÜRBESİ KAZGAN ( GAZİHAN ) BABA TÜRBESİ GÖKSU KÖPRÜSÜ CUMHURİYET İLKOKULU ESKİ ASKERLİK ŞUBE BİNASI PAŞA HAMAMI ÇEVRE KAHVESİ TUZHANI DEĞİRMENLİ EV ( ŞAZİYE KELEŞ EVİ ) TUZHANI - TONOZLU DÜKKANLAR TUZHANI ÇEVRESİNDEKİ DÜKKANLAR GAZHANE ÇEŞMESİ PİRİN ( PERRE ) ANTİK ( ROMA ) ÇEŞMESİ HACIHALİL ÇEŞMESİ RIZVAN BEY (MERYEM ANA ) ÇEŞMESİ BAĞPINAR ÇEŞMESİ İNDERE ( ZEY )KÖPRÜSÜ BESNİ İLÇESİ SOFRAZ BÜYÜK TÜMÜLÜS SOFRAZ KÜÇÜK TÜMÜLÜS ATMALI KAYA MEZARLARI DİKİLİTAŞ ( SESÖNK ) TÜMÜLÜSÜ ÇAKIRHÖYÜK HÖYÜĞÜ YUKARI SÖĞÜTLÜ HÖYÜK TAŞLIYAZI HÖYÜK 3

4 HOZGİŞ HÖYÜK İNLİCE HÖYÜK ZİRCE HÖYÜK İZNİK HÖYÜK BEŞYOL HÖYÜK TEKAĞAÇ HÖYÜK FAL HÖYÜK KARGALI HÖYÜK ŞAMBAYAT HÖYÜK TAVAŞ HÖYÜK MIRIKTIL HÖYÜK HEMENTİL HÖYÜK HÜRÜK HÖYÜK HÜYÜK HÖYÜĞÜ KÖSECELİ HÖYÜK OYALI MOZAİKLİ YAPI SOFRAZ ( ÜÇGÖZ ) NEKROPOLÜ SUVARLI KAYA MEZARLARI ÜÇGÖZ ( SOFRAZ ) KAYA MEZARLARI BEŞİR HÖYÜK BEŞİR KAYA MEZARLARI KARGALI DOLMEN MEZARLARI OYRATLI DOLMEN MEZARLARI BURÇ KAYA YERLEŞİMİ HACIHALİL NEKROPOLÜ DİKİLİTAŞ NEKROPOLÜ ÖREN NEKROPOL VE ANTİK TAŞ OCAĞI KARAAĞAÇ NEKROPOLÜ YAZIKARAKUYU NEKROPOLÜ TATARİN NEKROPOLÜ ÇÖVENEK SUGÖZÜ MAĞARASI HALİL BABA MEZARLIĞI İKİZCE MEVKİİ ÖREN YERİ DELİKLİ KAYA MEZAR VE İŞLİK ALANI CİRİT MEYDANI ARKEOLOJİK SİT ALANI KIZILCAOBA CAMİİ KURŞUNLU (KÜLHANÖNÜ) CAMİİ ALİ PAŞA ( TAHTA OBA ) CAMİİ BESNİ ÖKSÜZ MİNARE MUSTAFA PAŞA CAMİİ HASAN PAŞA CAMİİ HACI ALİ BEY TÜRBESİ CÜNEYİD DEDE TÜRBESİ ZEYVA TÜRBESİ HACI ZEYREK TÜRBESİ BEKİR BEY HAMAMI MEYDAN HAMAMI CELLADIN KÖPRÜSÜ TAHTA OBA KÖPRÜSÜ NAZHATUN KÖPRÜSÜ TABAKHANE KÖPRÜSÜ MAĞARA ÖNÜ KÖPRÜSÜ VAKKAS EMİROĞLU KONAĞI VAKKAS EMİROĞLU ÇEŞMESİ ÇOMAK KÖPRÜSÜ BESNİ KALESİ KAHTA İLÇESİ NEMRUT DAĞI ÖREN YERİ ARSAMEİA ÖRENYERİ AKINCILAR KAYA YERLEŞMESİ AKINCILAR TÜMÜLÜSÜ KARAKUŞ TÜMÜLÜSÜ (ANIT MEZAR) HACI YUSUF TÜRBESİ KÜÇÜK KİLİSE CENDERE KÖPRÜSÜ DAMLACIK HANI DOLUCA HAMAMI YENİ KALE BESNİ ULU CAMİ GERGER İLÇESİ 4

5 GERGER KALESİ KAYA ANITI ÜZEYİR PEYGAMBER TÜRBESİ KÖKLÜCE KAYA KİLİSESİ GERGER KALESİ KÖKLÜCE ÇEŞMESİ SAMSAT İLÇESİ SAFVAN BİN MUATTAL ( SAFFAN DEDE ) TÜRBESİ SİNCİK İLÇESİ DERİK KUTSAL ALANI ( HEROON ) GÖLBAŞI İLÇESİ AZAPLI HÖYÜĞÜ KAVKUTLU HÖYÜK OZAN HÖYÜK VİJNE KÖPRÜSÜ ALTINLI KÖPRÜ GÖLBAŞI TREN İSTASYON YAPILARI ÇELİKHAN İLÇESİ ZERBAN HÖYÜK TUT İLÇESİ MİHRİBABİL KALESİ VE ÇEVRESİ DOKUZ MAĞARA YERLEŞİMİ TUT ULU CAMİİ 5

6 ARKEOLOJİK VERİLER IŞIĞINDA ADIYAMAN TARİHİNE BAKIŞ CUMHURİYET ÖNCESİ Anadolu ile Mezopotamya arasında geçiş bölgesi olan Adıyaman çağlar boyu sürekli yerleşime sahne olmuştur. Ele geçen maddi kültür kalıntıları, bölgede Paleolitik dönemden itibaren ( MÖ ) günümüze kadar sürekli bir yerleşimin olduğunu göstermektedir. İnsanların avcılık ve toplayıcılıkla geçindiği Paleolitik dönem izlerine Adıyaman ın 7 km. kuzeyinde bulunan Palanlı Mağarasındaki yaban keçisi betimlerinde görmekteyiz. Neolitik dönem ( MÖ ) ile birlikte tarıma ve yerleşik düzene geçildiğini ise Gritille ve Hayaz höyük buluntuları göstermektedir. Kalkolitik dönem ( MÖ ) ile birlikte çanak ve çömleğin günlük yaşantıya yoğun olarak girdiğini yine Hayaz ve Samsat Höyük buluntuları göstermektedir. Tunç çağında ( MÖ ) Bölge de M.Ö. 3.bin in sonlarında Hurrileri, M.Ö arasında yerli kavim Hattileri görmekteyiz. M.Ö. 2.bin de ise Anadolu sanatına damgasını vuran Hititler var. M.Ö arasında Hurri/ Mittanni egemenliğini görüyoruz. Bu dönemde Mittanniler Önasya da Mısır dan sonra ikinci güçlü devlettir. Mittanni / Hurri egemenliği I. Şuppililiuma nın ( MÖ 1380 ) egemenliğine kadar sürer. M.Ö yıllarında bölgede Mısır dan sonra ikinci güçlü devlet ve bilinen en eski hukuk devleti olan Hititler deniz kavimleri saldırısı sonucu tarih sahnesinden silinir. Tunç çağı ve Hitit dönemini Samsat, Tille ve Hayaz Höyük örnekleri belgeler. MÖ 1200 den sonra Anadolu nun güneyinde Geç Hitit krallıkları kurulur. Bunlardan biride MÖ 1180 yılında kurulan ve bu günkü Adıyaman ilinin de sınırları içinde yer alan Kummuh krallığıdır. Ele geçen yazıtlarda Geç Hitit kralı olarak Katezuli,Kundaşpi, Uşpilume, Kuştaşpi ve Mutallu nun adları geçmektedir. Asur kralı I. Tiglatplaser M.Ö yılında Fırat ı geçerek bölgede Asur hakimiyeti kurar. Geç Hitit ve Asur dönemlerini Tille höyük buluntuları belgelemektedir. MÖ 764 yılında Urartu kralı II. Sardur Kummuh u ele geçirerek kral Kundaşpi yi boyun eğmeğe zorunlu bıraktığından bahseder. MÖ 708 yılında Kummuh kralının Asur devletine ihanet ettiği gerekçesi ile Asur devletine bağlı bir eyalet haline getirilir. MÖ 550 yılında Pers kralı Kyros Med kralı Astiyeges i yenerek İran yaylasından Trakya ya kadar ele geçirir. Bölge 200 yılı aşkın Pers egemenliği altında kalır. MÖ 333 yılında Pers kralı Darius u İssos savaşında yenen Makedonya Kralı III. Alexandros (Büyük İskender ) bölgeyi egemenliği altına alır. MÖ 323 yılında İskenderin ölümü üzerine bölge, merkezi Suriye olan Seleukoslar sülalesinin yönetimine geçer. Yaklaşık 300 yıl süren ve Hellenistik dönem olarak da adlandırılan bu dönemin 6

7 izlerini Samsat, Gritelle ve Tille höyük buluntuları belgelemektedir. MÖ I. Yüzyılda güçlenen Roma ve her geçen gün topraklarını genişleterek bu bölge sınırına kadar ilerler. Aynı tarihte bölgedeki Seleukoslar yönetiminde iç karışıklık sürmektedir. Anne tarafı Makedon, baba tarafı Perslere akraba olan Mithridates Kallinikos bu karışıklıktan faydalanarak bu bölgede MÖ 69 yılında başkenti Somosata ( Samsat ) olan Kommagene krallığını kurar. Kral Mithridates Kallinikos dan sonra tahta geçen oğlu Antiochos Epiphanes döneminde krallık altın çağını yaşar. Nemrut dağı kutsal alanından Arsameia kutsal alanına kadar pek çok yer bu kral döneminde yapılmıştır. Romalı General Pompeus M.S. 64 yılında Seleukos krallığına son verildikten sonra Kommagene Krallığını ise Roma nın vasal ı yapar. MS 72 yılında Partlarla ilişkisi olduğu gerekçesiyle Kommagene egemenlğine son verilerek, bölge Roma imparatorluğunun Suriye eyaletine bağlanır. Antik Cendere köprüsü bölgedeki Roma hakimiyetini simgeleyen yapıların en görkemli örneğidir. M.S. 260 yılında Bölgede Sasanileri görüyoruz. Roma imparatoru Theodosius un imparatorluğu M.S. 395 yılında Doğu ve Batı olarak ayırması üzerine Doğu Roma imparatorluğu mirasını Bizans devralır. Bu tarihten sonra bölgede Bizans hakimiyeti devam eder. MS 619 yılında Sasaniler Anadolu yu baştan başa geçerek İstanbul a ( Konstantinopol ) kadar ilerler. MS 627 yılında Bizans imparatoru Heraklius Sasanileri yenerek onları bölgeden uzaklaştırır. Bu dönemden sonra Anadolu İslam orduları akınlarına sahne olur. Emevi sultanı Muaviye MS 670 yılında Bizans üzerine yürür ve İstanbul a kadar ilerler. Emevi sultanı El -Velid bin Abdülmelik ( MS ) döneminde bölge İslam hakimiyeti altındadır. Emevi yönetiminin zayıfladığı dönemde Abbasiler güçlenir. Abbasi sultanı Mehdi tarafından gönderilen oğlu Harun-i Reşit komutasındaki bir ordu MS 780 yılında bölgeyi ele geçirir. M.S. 856 yılında Bizans İmparatoru Petranos Sümeysat ı ( Samsat ) ele geçirir. Bölge bu tarihten sonra Bizans - İslam yönetimleri arasında sürekli el değiştirir. MS 926 ile 958 yılları arasında bölgede Hamdani lerin egemenliğini görmekteyiz. M.S yılında Dandanakan savaşı ile bağımsız bir devlet haline gelen Selçuklu devleti, Anadolu ya akınlar yapar ve MS 1065 yılında bölgeyi ele geçirirler. Yüzyıllardan beri İslam orduları akınlarına sahne olan fakat tam fethedilemeyen Anadolu, Selçuklu sultanı Alparslan tarafından MS 1071 yılında Malazgirt zaferi ile Türklerin eline geçer. MS 1122 yılında bir Türk beyliği olan Artuklu sınırları içinde yer alan bölge M.S tarihinde Zengi hakimiyetine girer. M.S yılları arasında Moğol saldırısı gören bölge M.S yılında Memluk ların egemenliğine girer. Kahta Yeni kale de bu dönem izlerini taşır.. Bölge M.S yılları arasında yine bir Türk beyliği olan Dulkadiroğulları hakimiyeti altındadır. Adıyaman Ulu Camii bu dönemde yapılmıştır. M.S yılında Osmanlı Padişahı I. Selim 7

8 ( Yavuz Sultan Selim ) Dulkadiroğulları beyliğine son vererek bölgeyi Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katar. Bölge önce Maraş a daha sonra Diyarbakır a bağlanır. Bölgede bu dönem izlerini yansıtan birçok Osmanlı yapısı bulunmaktadır. CUMHURİYET DÖNEMİ 1859 tarihinden sonra Malatya ya bağlı bir ilçe iken 1 Aralık 1954 yılında il olan Hısn-i Mansur ( Adıyaman ) bugün Besni, Kahta, Gölbaşı, Çelikhan, Gerger, Samsat, Tut ve Sincik ilçelerine sahip bir İldir. 8

9 ADIYAMAN MERKEZ PİRİN ÖREN YERİ (PERRE ANTİK KENTİ ) GPS KODU GRUP A 020 ADI TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ M.Ö. 1.YY - M.S 4.YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÖRENLİ MAH. MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROGRAMI e GEL_S 9

10 İlimiz Merkez Örenli Mahallesinde bulunmaktadır. Kommagene Krallığı nın beş büyük kentinden biri olan Antik Perre Kenti Melitene yi (Malatya) başkent Samosata ya (Samsat) bağlayan yol güzergahı üzerinde olması nedeniyle geçmişte jeopolitik ve dinsel bir öneme sahipti. Bugün bile halkın kullandığı çeşmeden akan suyun güzelliği ve lezzetinden dolayı antik dönemde bu güzergahtan geçen yolcular, kervanlar ve askerlerin mola verdiği Perre Kenti Roma döneminde de Antik Toros yolları içinde önemini sürdürmüştür. Antik kentin asıl yerleşim kısmı üzerinde bugün Örenli Mahallesi olarak geçen ancak özünde köy görünümüne sahip geç dönem yerleşimi mevcuttur. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI TURUŞ KAYA MEZARLARI GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ M.Ö. 1.YY - M.S 4.YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. NEKROPOL TÜRÜ DERECE KUYULU (TURUŞ) KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROGRAMI e 10

11 İl Merkezine 40 km mesafede olan Kuyulu ( Turuş ) Köyünün 1 km batısında yer almaktadır. Roma döneminde Tharse olarak bilinen antik kentin Nekropol ( mezarlık ) alanıdır. Ana kaya oyularak yapılmış 60 kadar mezar bulunmaktadır. Oda mezarlar içinde aile bireylerinin sayısına ve sosyal statüsüne göre lahitler bulunmaktadır yılında Adıyaman Müzesi tarafından yapılan kazı ve temizlik çalışması ile 25 mezar açığa çıkarılarak ziyarete sunulmuştur. Kayaya oyulmuş merdiven basamakları ile inilen Kaya mezarları giriş cephelerinde ve iç kısımlarda mitolojik, bitkisel ve boğa başı betimleri yer almaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI BELÖREN YERLEŞMESİ GPS KODU GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ESKİ YERLEŞİM TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE AKPINAR KÖYÜ - MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROGRAMI 11

12 Belören Yerleşmesi doğal bir tepe üzerinde yer almakta ve günümüzde büyük oranda tarım arazisi olarak kullanılmaktadır. Fotoğraflar: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROGRAMI 12

13 ADI HAYDARAN KAYA MEZARLARI GPS KODU GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TAŞGEDİK (HAYDARAN) KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROGRAMI Haydaran köyünde yer alan kaya mezarları geniş bir alana yayılmıştır. Anakay ya oyulmuş mezarlar içinde lahitler yer almaktadır. 13

14 Fotoğraf : Adıyaman Müzesi 14

15 ADI I NOLU TÜMÜLÜS GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE FIRLAZ KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: İlimiz Merkez Ilıcak ( Fırlaz ) Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Yaklaşık 3 metre yüksekliğinde olan tümülüs yakın çevreden toplanan çakıl taşlarının üst üste yığılmasıyla yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 15

16 ADI II NOLU TÜMÜLÜS GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ DERECE FIRLAZ KÖYÜMERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Merkez Ilıcak ( Fırlaz ) Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Yaklaşık 4 m yüksekliğe sahip Tümülüs çevreden toplanmış çakıl taşlarla yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 16

17 ADI III NOLU TÜMÜLÜS GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ DERECE FIRLAZ KÖYÜMERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Merkez Ilıcak ( Fırlaz ) Köyü sınırları içinde bulunmaktadır Yaklaşık 3 m yüksekliğe sahip Tümülüs çevreden toplanmış çakıl taşlarla yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 17

18 ADI IV NOLU TÜMÜLÜS GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE FIRLAZ KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Merkez Ilıcak ( Fırlaz ) Köyü sınırları içinde bulunmaktadır Yaklaşık 4 m yüksekliğe sahip Tümülüs çevreden toplanmış çakıl taşlarla yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 18

19 ADI V NOLU TÜMÜLÜS GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE FIRLAZ KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Merkez Ilıcak ( Fırlaz ) Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Yaklaşık 5 m yüksekliğe sahip Tümülüs çevreden toplanmış çakıl taşlar yığılarak yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 19

20 ADI VI NOLU TÜMÜLÜS GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ DERECE FIRLAZ KÖYÜMERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Merkez Ilıcak ( Fırlaz ) Köyü sınırları içinde bulunmaktadır Yaklaşık 6 m yüksekliğe sahip Tümülüs çevreden toplanmış çakıl taşlarla yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 20

21 ADI KIZILCA HÖYÜK TÜMÜLÜSÜ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 26"K-38 11' 11" D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KIZILCAHÖYÜK KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Kızılcahöyük Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Tümülüsün yüksekliği yaklaşık 4 m dir. Tümülüs toprak - çakıl taşı karışımından yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 21

22 ADI ADIYAMAN HÖYÜK ( ADIYAMAN KALESİ ) GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 33"K-38 16' 32" D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ DERECE ULU CAMİİ MAH. MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İl Merkezinde Ulu Camii Mahallesinde bulunmaktadır. Yaklaşık 20 m kadar yüksekliğe sahip bir höyüktür. Peyzaj projesi kapsamında çevre düzenlenmesi yapılmış olup üzerinde sosyal alanlar bulunmaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 22

23 ADI KARAPINAR HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 31" K-38 13' 23" D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKELOJİK DERECE KARAPINAR MAH. MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Karapınar Mahallesinde bulunmaktadır. İl yerleşiminin kuzey batısında Eğri Çayının doğu yakasında yer almaktadır. Yaklaşık 70 metre uzunluğunda 50 metre genişliğindedir. Höyük 15 m kadar yüksekliğe sahiptir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 23

24 ADI FIRLAZ HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 40'' K-38 07' 55'' D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ILICAK (FIRLAZ) KÖYÜ MERKEZ/ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Ilıcak ( Fırlaz ) Köyünde bulunmaktadır. 20 metre yükseklikte olan höyük köy yerleşiminin kuzeyinde yer almaktadır. Fotoğraflar:ADIYAMAN MÜZESİ 24

25 ADI KÜLAF HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 37'' K-38 06' 05'D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KÜLAFHÖYÜK KÖYÜ MERKEZ/ ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Külafhöyük Köyünde bulunmaktadır. 15 m.kadar yüksekliğe sahip olan höyük Göksu Çayı kenarındaki doğal bir tepe üzerinde yer almaktadır. Fotoğraflar:ADIYAMAN MÜZESİ 25

26 ADI BATTAL HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 37" K ' 11" D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE BATTALHÖYÜK KÖYÜ MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Battalhöyük Köyünde yer almaktadır. Höyüğün yüksekliği yaklaşık 15 m dir. Höyük geriye doğru yükselmektedir. Uzunluğu yaklaşık 150 metre genişliği 70 metredir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 26

27 ADI TURUŞ BÜYÜK HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 16'' K-38 13' 46 D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TURUŞ ( KUYULU ) KÖYÜ MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Kuyulu ( Turuş ) Köyünde yer almaktadır. Antik dönemde ismi Tharse olarak geçer. Höyüğün uzunluğu yaklaşık 450 metre genişliği ise 350 metredir.ilin en büyük höyüğüdür.düz bir ova üzerinde yükselen Höyüğün yüksekliği yaklaşık 15 m dir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 27

28 ADI TURUŞ KÜÇÜK HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 41'' K-38 13' 06'' D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TURUŞ KUYULU KÖYÜ MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Kuyulu ( Turuş ) Köyünde yer almaktadır. Antik dönemde ismi Tharse olarak geçer. Düz bir ova üzerinde yükselen Höyüğün yüksekliği yaklaşık 3 m dir. Höyük, Turuş Büyük Höyük ve Turuş Kaya mezarları arasında yer almaktadır. 28

29 Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI BOZHÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 06''K-38 17' 04'' D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE BOZHÖYÜK KÖYÜ MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER İlimiz Merkez Bozhöyük Köyünde yer almaktadır. Yaklaşık 15 m. yüksekliğe sahip bir höyüktür. Höyük yayvan bir tepe üzerinde yer alır 29

30 Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI YASSIHÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ' 41'' K-38 13' 36'' D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YASSI HÖYÜK MEZRASI MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER 30

31 İlimiz Merkez Güzelyurt Köyüne bağlı Yassıhöyük mezrasında bulunmaktadır. Höyüğün uzunluğu yaklaşık 150 metre genişliği ise 125 metredir. 10 m. yüksekliğe sahip olan höyük, tepeden aşağıya doğru genişleyerek yayvan bir şekil almaktadır Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI KARAHÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* 43' 36" K-38* 34' 17" D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE GÜZELYURT MEZRASI MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: Yard. Doç. Dr. Sabahattin EZER 31

32 İlimiz Merkez Güzelyurt Köyünde bulunmaktadır. Höyüğün uzunluğu yaklaşık 150 metre genişliği ise 150 metredir. Yaklaşık 10 m. yüksekliğe sahip olan bir höyüktür. Höyük etrafında köy yerleşmesi bulunmaktadır.höyüğün tepesinde yüksek gerilim hattı geçen demir bir direk yer almaktadır.höyük etrafında tarım arazileri bulunmaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI PALANLI KAYA MEZARLARI 32 GPS KODU - TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 919 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE PALANLI KÖYÜ MERKAZ /ADIYAMAN

33 GPS KOOR VE KODU: İlimiz Merkez Palanlı Köyü sınırları içindedir. Köy yerleşimini güney batısında ve Palanlı mağarasının batısındadır. Dağ yamacına konuşlandırılmış olan kaya mezarları geniş bir alana yayılmıştır. Hipoje biçimindeki mezarlar anakaya oyularak yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI İNDERE DEMİRKALE ROMA YERLEŞMESİ GPS KODU - TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 1319 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ESKİ YERLEŞİM TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE İNDERE ( ZEY ) KÖYÜ MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: 33

34 İl Merkezine bağlı İndere (Zey) köyünde yer almaktadır. Köy yerleşiminin güneybatısında bir patika yol ile ulaşılan sarp kayalık içine yapılmıştır. Anakaya oyularak çeşitli büyüklükte odalar yapılmıştır. Bu odalar dağınık olarak üst üste dört kat olarak yapılmıştır. Odalardan birbirine basit merdivenlerle geçişler mevcuttur. Bazı odaların zemininde nişler vardır. Erken Hıristiyanlık döneminde yapıldıkları ve kullanıldıkları bilinmektedir. Burada ayrıca Culfa Mağarası, Kitap Mağarası ve Kral Kızı olarak adlandırılan mağaralar bulunmaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI TAŞGEDİK ANTİK YÜRÜYÜŞ YOLU VE KUTSAL ALANI GPS KODU - TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 1539 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ANTİK YÜRÜYÜŞ YOLU VE KUTSAL ALAN TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE 34

35 TAŞGEDİK (HAYDARAN)KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: İlimiz Merkez Taşgedik ( Haydaran ) Köyü sınırları içende yer almaktadır. Antik Yürüyüş Yolu ve Kutsal Alanı dağlık bir alan içinde yer almaktadır. Coğrafik olarak kayaların arasında uzanan yol kısmen düzeltilerek bir yürüme güzergahı yapılmıştır. Kesilmemiş ağaçlar ve basitçe etrafı çevrilen alanlar Kommagene döneminden başlayarak günümüze kadar kullanıldığını göstermektedir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI HASAN SEYDİ KALESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 530 PAFTA NO 35

36 YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KALE TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE DOĞANLI KÖYÜ BULAM MEZRASI MERKEZ /ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: İlimiz Merkeze bağlı Doğanlı köyü sınırları içerisindedir. Bulam mezrasında bulunan kale Adıyaman - Çelikhan yolu üzerinde İlçe merkezin yaklaşık 5 km uzaklıktadır. Çevresine hakim bir tepe üzerinde yer almaktadır. Yöre halkı tarafından Hasan Seydi Kalesi olarak isimlendirilen tepenin doğusunda tarım arazisi kuzey ve batı yönlerde ise köy yerleşmesi bulunmaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI KARADAĞ KAYA MEZARLARI 36 GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38*15.97 D TESCİL KARARI 777 PAFTA NO

37 YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARLARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE İNDERE (ZEY) KÖYÜ, KARADAĞ MEVKİ - MERKEZ / ADIYAMAN GPS KOOR VE KODU: İlimiz Merkeze bağlı İndere ( Zey ) Köyü sınırları içende olmakla birlikte İl merkez yerleşiminin kuzeyinde Karadağ diye bilinen tepe üzerinde yer almaktadır. Anakaya oyularak yapılmış bir mezar ön odası dörtgen biçiminde yüksektir. Bunun hemen yakınında yapımı tamamlanmamış bir mezar olup bu mezarın ön odası da dörtgen biçiminde ve yüksektir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI PALANLI MAĞARASI GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. * ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO 37

38 YAPIM TARİHİ PALEOLİTİK DÖNEM ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. MAĞARA TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE PALANLI KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN İlimiz Merkez Palanlı Köyü sınırları içinde olup Adıyaman - Çelikhan karayolunun 10. Km sinde yolun sol tarafında yer almaktadır. Yol güzergahı üzerinde bulunan Perre Antik Kentine 3 km uzaklıktadır. Palanlı mağarası insanların henüz avcılık ve toplayıcılık yaparak yaşamını sürdürdüğü dönem olan Paleolitik dönem (MÖ ) insanları tarafından kullanılmıştır. Mağara duvarları üzerinde kazıma tekniği ile yapılmış dağ keçisi figürleri insanlık tarihinin günümüze ulaşmış az sayıdaki somut örneklerinden biridir. Bu nedenle mağaranın iki girişine de demir korkuluk yapılarak koruma sağlanmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 38

39 ADI MALPINAR KAYA YAZITI GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ GEÇ HİTİT ( KUMMUH ) ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. YAZIT TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE DURAK KÖYÜ MALPINAR MEZRASI MERKEZ / ADIYAMAN İlimiz Merkez Durak Köyü Malpınar Mezrasında Göksu Çayı kıyısında bulunmaktadır. Yazıt hiyeroglif kitabe olup Geç Hitit Dönemine aittir. 182 x 85 cm ebatlarında olan yazıt doğal kaya üzerine kazınarak yazılmıştır. Yazıt altı satırdan oluşmaktadır. Yazıtın sağında ayakta durur biçimde uzun giysili bir figür ter almaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 39

40 ADI BURÇ ANITSAL YAPI GPS KODU - TESCİL TARİHİ GPS KOOR. * ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ASKERİ YAPI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE BURÇ KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN İlimiz Merkez Burç Köyü içindedir. 12 x 12 m. ebatlarında olan yapı kare planlı olup düzgün kesme taştan inşa edilmiştir. Doğu - Batı yönünde bir koridor ve üç odası bulunmaktadır. Odalar dikdörtgen planlı olup doğu odada bir sarnıç bulunmaktadır. Roma Dönemine ait olduğu düşünülen yapı askeri kontrol merkezi olarak kullanılmıştır. 40

41 Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI HAYDARAN KAYA KABARTMASI GPS KODU GRUP B 131 TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KABARTMA TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TAŞGEDİK ( HAYDARAN ) KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN 41

42 İlimiz Merkez Haydaran ( Taşgedik ) Köyü sınırları içinde yer almaktadır. Köy yerleşiminin yaklaşık bir km güneyinde yer alan dağlık bir alan içinde bir kaya üzerinde yer alır. Kaya kabartması Kommagene Krallığı dönemine ait olup dikdörtgen bir çerçeve içinde yapılmıştır. Karşılıklı olarak ayakta duran iki figür şeklinde tasvir edilmiştir. Güneş Tanrısı Helios ve Kommagene kralı Mithridates Kallinikos tokalaşır vaziyettedir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ADIYAMAN ULU CAMİİ GPS KODU GRUP A 085 TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 351 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1506 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE ULU CAMİİ MAH. MERKEZ / ADIYAMAN 42

43 İlimiz Merkez Ulucamii Mahallesinde bulunmaktadır. Alauddevle nin şah İsmail le olan mücadelesinde tamamen yıkılan Camiinin yılları arasında Dulkadirli beylerinden Alauddevle Bozkurd un oğlu Durak bey tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Kitabelerden cemaatin yardımıyla Hicri 1248 miladi 1832 yılında tamir edildiği bilinmektedir. Yine başka bir kitabede Hicri 1277 miladi 1860 yılında Hacı Molla adlı birisinin önderliğinde hayırseverler tarafından onarıldığı görülmektedir. Hicri 1308 miladi 1890 yılında deprem sonucu yıkılması ile birlikte ahali tarafından yeni bir mimari anlayışla yeniden yapılmıştır. Minarenin kolağası Mustafa ağa son cemaat yerinin ise Hacı Mustafa Ağa tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Camii 19.yüzyıl batılılaşma üslubuna uygun özellikler taşımakla birlikte plan şeması bakımından klasik Osmanlı mimarisinin bir devamı niteliğindedir. Merkezi planlı ana mekan beş gözlü cemaat yeri ve minareden oluşmaktadır. Bir merkezi kubbe, dört yönden dışa kırma çatı ile örtülü beşik tonozlarla desteklenmiş ve ayrıca dört köşede de küçük kubbelere yer verilmiştir. Dış mimaride en dikkat çekici kısım cephelerin üst kısmındaki çatı kornişinin dışa yansıyış biçimidir. İç mekanda uygulanan merkezi plan şemasının sonucu olarak orta kubbeyi dört yönden destekleyen ve klasik örneklerdeki yarım kubbelerin yerini tutan tonozlar, dışarıya Grek tapınaklarında görülen üçgen alınlıklar biçiminde, kırma çatılı birer korniş şeklinde aksettirilmiştir. Klasik Osmanlı camilerindeki merkezi kubbenin hâkimiyeti burada yer alan üçgen alınlıklar nedeniyle kaybolmuştur. Ceviz ağacından olan kapıları Hicri 1318 miladi 1900 yılında bahaytarzade Mustafa bin Ömer tarafından yaptırılmıştır. Mihrap kesme taştan yapılmış olup üzerinde yazıt ve geometrik bezeme vardır. Orjinal yapıdan günümüze ulaşan tek mimari eleman olan minare kare kaideli, silindirik gövdeli ve tek şerefelidir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ESKİSARAY CAMİİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 351 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1638 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE ESKİSARAY MAH. MERKEZ /ADIYAMAN 43

44 İlimiz merkez Eskisaray mahallesinde bulunan Eski Saray Camii Hicri 1148 de İbrahim Bey tarafından yaptırılmıştır. Mevcut yapıda sadece doğu cephenin bir kısmı ile güney cephe ilk yapıya ait olup diğer bölümler yapılan onarımlarla değiştirilmiştir. Orijinal camiden kalan mihrap oldukça gösterişli olup mukarnaslarla sonlanmaktadır. Cami birçok defa onarım görmüştür. Son onarımda camii kuzeye doğru genişletilmiştir. Fotoğraflar: Ali ÖZER ADI ÇARŞI CAMİİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 351 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1557 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE ESKİSARAY MAH. MERKEZ/ADIYAMAN 44

45 İimiz Merkezinde bulunan oturakçı pazarı içinde yer almaktadır. Hacı Abdulgani tarafından 1557 yılında yaptırılmış olup 1640 yılında ise hacı Mehmet b.seyfeddin Rızaullah tarafından onarılmıştır. Eskiden düz ahşap örtülü iken, mevcut yapı dört payenin taşıdığı ahşap merkezi kubbe ile onun etrafında düz ahşap tavanla kapatılmış durumdadır. Dikdörtgen planlı caminin payandalarla desteklenen duvarları kesme taştan yapılmıştır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 45

46 ADI YENİPINAR CAMİİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 275 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1720 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE YENİPINAR MAH. MERKEZ /ADIYAMAN İlimiz Merkez Yenipınar mahallesinde bulunmaktadır tarihinde yaptırılmıştır yılındaki depremde bir kısmı yıkılmış olan minare 1899 yılında tamir edilmiştir yılında ise cami tamamen yıkılarak yeniden yapılmıştır. Mevcut haliyle dört ayağa oturan merkezi bir kubbe ve 11 adet küçük kubbeyle örtülü plana sahiptir. Minaresi caminin kuzeybatı köşesindedir. 46

47 Fotoğraflar: Ali ÖZER ADI KAB CAMİİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 1056 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1768 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE KAB CAMİİ MAH./MERKEZ /ADIYAMAN 47

48 İlimiz Merkez Kab Camii Mahallesindedir. Hicri 1182 miladi 1768 yılında Hoca Ali tarafından yaptırılan camiinin giriş kapısı üzerindeki kitabeden Hicri 1342 miladi 1923 yılında Hacı Mehmet Ali tarafından yenilendiği anlaşılmaktadır.2008 yılında Vakıflar tarafından restore edilen caminin yanında bir de yazlık camii bulunmaktadır. Camii düzgün kesme taştan yapılmış olup bölgedeki tek örnek olarak üzeri bağdadi sıvalı ahşap bir kubbe ile örtülüdür. Kuzey kısımda ise iki mihrabiyeli ve üzeri düz ahşap tavanlı son cemaat yeri bulunmaktadır. Kıble duvarında bulunan mihrap mukarnas kavsaralı ve kesme taştan yapılmıştır. Caminin minberi ceviz ağacından yapılmıştır. Kuzeybatı kısmında bağımsız olarak yer alan minare kare kaideli, silindirik gövdeli ve tek şerefelidir. Fotoğraflar:ADIYAMAN MÜZESİ ADI İNDERE CAMİİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 1321 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1640 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE İNDERE (ZEY ) KÖYÜ MERKEZ /ADIYAMAN 48

49 İlimiz Merkeze bağlı İndere ( Zey ) Köyünde bulunmaktadır. Şeyh Abdurrahman Erzincani adına yaptırılan camii düzgün kesme taş malzemeden yapılmıştır. Bu camide en ilginç olan Caminin Güney cephesinin altında bir su kaynağı bulunmasıdır. Burada büyük kemerli bir dehlizle suyun kaynağına kadar ulaşılmaktadır. Suyun iki kenarında sekiler mevcut olup yaz günleri halk burada oturarak serinlemektedir. Yatay dikdörtgen şekilli caminin iç mekanında dört tanesi serbest, iki tanesi duvara bitişik, silindir şekilli altışar sütunun taşıdığı beşer sivri kemerli iki dizi ile üç paralel nefli bir düzenleme oluşturulmuştur. Eskiden düz toprak damla örtülü olan camii, günümüzde dıştan kiremitli meyilli çatı, içten düz ahşap tavanla kapatılmıştır. Caminin minaresi yapıdan yaklaşık 7 metre uzaklıkta avlunun kuzeybatı köşesinde yer almaktadır. Minare silindirik gövdeli olup tek şerefelidir. Minare 1948 yılında ilave edilmiş ve ayrıca camii tamir görmüştür. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ST.PAUL ( MOR PETRUS MOR PAULUS ) KİLİSESİ GPS KODU GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1321 PAFTA NO YAPIM TARİHİ MS 4.YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KİLİSE TÜRÜ DİNİ DERECE MARA MAHALLESİ MERKEZ /ADIYAMAN 49

50 İlimiz Merkez Mara Mahallesindedir. 4 veya 5. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen kilise giriş kapısı üzerindeki ve içeride bulunan Süryanice kitabelere göre 1888 ve 1905 yıllarında onarım görmüştür. Doğu-batı yönünde uzanan kilise üç neflibazilikal plana sahiptir. Apsis içerisinde bulunan ahşap sunak 1890 yılında Urfalı Süryani ustalar tarafından yapılmış ve yakın zamanda onarım görmüştür. Batıda yer alan narteksin üst katı içeriye açılmaktadır. Yakın dönemde kilise restorasyon görmüş ve müştemilat kısmı da yenilmiştir. Kilise bugün Süryani cemaati tarafından kullanılmaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ABUZER GAFFARİ TÜRBESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1640 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE İPEKLİ ( ELİFİ ) KÖYÜ - MERKEZ / ADIYAMAN 50

51 Türbe Adıyaman - Kahta yolu üzerinde İl merkezine yaklaşık 5 km mesafede yer almaktadır.türbenin IV. Murat'ın Bağdat seferi dönüşünde yaptırdığı bilinmektedir.günümüzde düzgün kesme taş malzemeden yapılmış olan türbe, 2013 yılı itibariyle onarım görmektedir.türbe, Mahmut El Ensari Türbesi ile karşı karşıya bulunan bir tepe üzerinde yer almaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI MAHMUT EL ENSARİ TÜRBESİ 51 GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1640 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE İPEKLİ (ELİFİ ) KÖYÜ - MERKEZ /ADIYAMAN

52 Mahmut El Ensari Türbesi Adıyaman-Kahta yolu üzerindeki Ali Dağı denen dağ üzerinde bulunmaktadır.adıyaman il merkezine yaklaşık 6-7 km2 mesafede yer alan türbenin Abuzer Gaffari türbesi gibi IV. Murat'ın Bağdat seferi dönüşünde yaptırdığı bilinmektedir.çevre düzenlemesi yapılan türbe,aynı zamanda mesire alanı olarak da kullanılmaktadır.adıyaman ilinin doğusunda bulunan türbenin üzerinde yer aldığı dağ Adıyaman ilini tam anlamıyla tepeden görmektedir. Günümüzde düzgün kesme taş malzemeden yapılmıştır. FOTOĞRAF: ALİ ÖZER 52

53 ADI ABDURRAHMAN ERZİNCAN - İ TÜRBESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1640 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE İNDERE ( ZEY ) KÖYÜ - MERKEZ / ADIYAMAN İlimiz merkeze bağlı İndere ( Zey ) köyünde bir tepe üzerinde yer almaktadır. IV. Murat'ın emriyle Bağdat seferi dönüşünde tarihinde yaptırıldığı bilinmektedir. Burada meftun olan Şeyh Abdurrahman Erzincani kaynakların rivayetine göre Safiyüddin Erdebili nin müridi ve halifesidir. Türbe 6 x 6 m ölçülerinde kare planlı, pandandiflerle geçilen bir kubbe ile örtülüdür.içeride dört adet sanduka vardır. Bunlardan sağda büyük olan Şeyh Abdurrahman Erzincani ye diğerleri hanımı ve kızlarına aittir. Türbenin yanlarına sonraki tarihlerde eklemeler yapılmıştır. 53

54 Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ZEYNEL ABİDİN TÜRBESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1640 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE ULUDAMKÖYÜ ( AKYURT MEZRASI)MERKEZ / ADIYAMAN İlimiz Merkez Uludam Köyü Akyurt mezrasındadır. Adıyaman - Kahta karayoluna 8. km mesafededir. IV. Murat'ın emriyle Bağdat seferi dönüşünde tarihinde yaptırıldığı bilinmektedir. Mevcut yapı betonarme bir yapıdır. 54

55 Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI BEŞİROĞLU İBAT TÜRBESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38*16 58 D TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE HOCAÖMER MAH. - MERKEZ / ADIYAMAN 55

56 İlimiz Merkez Hoca Ömer mahallesi Celepçi Çıkmazında yer almaktadır. Beşiroğlu İbat ın mahalli bir veli olduğu bilinmektedir. Bir ev içinde tek odalı bir türbedir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI KAZGAN ( GAZİHAN ) BABA TÜRBESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37* K-38* D TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE OVA KUYUCAK KÖYÜ GAZİHAN MEZRASI - MERKEZ / ADIYAMAN 56

57 İlimiz Merkez Ova Kuyucak Köyü Gazihan mezrasındadır. Mesire yeri olarak kullanılan Gazihan mesire yerindedir. Kazgan ( Gazihan ) Baba nın ermiş bir yönetici veya kadı olduğu bilinmektedir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI GÖKSU KÖPRÜSÜ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*26'46.28"K-38*09'47.39"D TESCİL KARARI 1938 PAFTA NO YAPIM TARİHİ MS. 2. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE GÜMÜŞ KAYA KÖYÜ / MERKEZ - KIZILİN KÖYÜ / BESNİ - ADIYAMAN 57

58 İlimiz Merkez Gümüşkaya ile Besni İlçesi Kızılin Köyleri arasındadır. Düzgün kesme taştan yapılmış olan köprü bir ana kemer ikisi tahliye kemeri olmak üzere toplam üç kemerden oluşmaktadır. Antik dönemde Besni ( Ostacuscum ) ile Samsat ( Samosata ) geçişini sağlayan köprüdür. Mimari yapısı Kahtadaki Cendere köprüsüne de benzeyen köprü Roma döneminde yapılmıştır. Köprüde diğer köprülerde olmayan özellik doksan derecelik rampalı bir girişe sahip olmasıdır. Orta kemeri savaş döneminde stratejik geçişi engellemek için yıkıldığı söylenmektedir. Köprünün bir yerinde arapça bir yazı görülmektedir. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI CUMHURİYET İLKOKULU GPS KODU GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 20. yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. OKUL TÜRÜ SİVİL DERECE SIRATUT MAH. CUMHURİYET CAD. MERKEZ / ADIYAMAN 58

59 Yapı düzgün kesme taş malzemeden yapılmış olup kuzegüney doğrultuda uzanan dikdörgen bir plana sahiptir.günümüzde okul olarak kullanılmaktadır.iki katlı olan yapı her cephesinde bir çok pencere barındırmaktadır.üst örtüsü günümüzde kırma çatı olan yapının ilk katını ikinci kattan ayıran ve boydan boya dolanan bir şerit çevrelemektedir.bütün pencereler çerçeve içine alınmıştır ve üst kısımları oval,alt kısımları ise dikdörtgen olacak şekilde köşeli olarak tasarlanmıştır Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ESKİ ASKERLİK ŞUBE BİNASI GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'18.99"K-38*16'44.72"D TESCİL KARARI 2383 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 20. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ASKERLİK ŞUBE BİNASI TÜRÜ SİVİL DERECE VARLIK MAH. TEKEL CAD. MERKEZ / ADIYAMAN 59

60 Yapı düzgün kesme taştan yapılmış olup çatı olan üst örtüsü çökm2üştür; fakat duvarlar sağlam durumdadır. Giriş kapısı basık kemerlidir. Kapı üzerinde üçgen alınlıklı bir sundurma bulunmaktadır. Kapının iki yanında kemerli iki küçük dikdörtgen pencere ve dört adet basit kemerli dikdörtgen pencere olup pencerenin söve pervazlarının üst kısımları üçgen şeklindedir. Binanın yan cephelerinde sekizer adet basık kemerli dikdörtgen pencere bulunmaktadır. Arka cephe, ön cephenin simetriği olup üçgen alınlık yoktur. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI PAŞA HAMAMI GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'34.23"K-38*16'43.83"D TESCİL KARARI 1056 PAFTA NO YAPIM TARİHİ OSMANLI ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HAMAM TÜRÜ SİVİL DERECE KAB CAMİİ MAH. MERKEZ /ADIYAMAN 60

61 İlimiz merkez Kapcamii mahallesinde ve Kapcami bitişiğinde yer almaktadır. Camii ile birlikte yapıldığı tahmin edilen hamamın yapı olarak daha eski özellikler göstermektedir. Hamamın soğukluk kısmı tromplara oturan bir kubbe ile örtülüdür. Soğukluğun batısında yer alan soyunmalık kısmının üzeri çapraz ve beşik tonozla örtülüdür. Buradan sıcaklığa geçilmektedir. Sıcaklığın orta kısmı kubbeli ve dört eyvanlı olup ayrıca halvet hücreleri yer almaktadır. Külhan kısmı güneydedir. Düzgün kesme taştan yapılmış kemerli giriş kapısının iki yanında aslan figürü ve ortada rozetler yer almaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ÇEVRE KAHVESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 5080 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇAY OCAĞI TÜRÜ SİVİL DERECE KAB CAMİİ MAH. OTURAKÇI PAZARI MERKEZ /ADIYAMAN 61

62 İlimiz Kab camii mahallesinde yer alan Oturakçı pazarında yer alır. almaktadır.düzgün kesme taşla yapılan yapının üst örtüsü yivli tonoz biçimindedir. Duvarda kemerli nişler bulunmaktadır. Günümüzde de çayevi olarak hizmet vermektedir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 62

63 ADI TUZHANI GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 5589 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TUZHANI TÜRÜ SİVİL DERECE KAB CAMİİ MAH. OTURAKÇILAR PAZARI - MERKEZ /ADIYAMAN İlimiz merkez Kap Camii Mahallesinde ve Oturakçılar pazarı içindedir. Han ın 19. yüzyılda yapıldığı bilinmektedir. Han ortada büyük bir avlu etrafında dizilmiş mekanlardan oluşmaktadır. Düzgün kesme taş ve sivri kemerlerden oluşan Revakların arkasında atların barındığı ahırlar ve misafirlerin konakladığı odalar ve depolar bulunmaktadır. Bazı kısımlar ise iki kattır. Tuzhanı na batı yönünde bulunan bir kabaltı dan girilmektedir. Tuzhanı etrafında tonozlu dükkanlar bulunmaktadır. Batıda yer alan dükkanların üzerinde ise Adıyaman ın en eski oteli bulunmaktadır. Otel iki katlıdır. Kısmen yıkık olan han ın restorasyon projeleri hazırlanmıştır. 63

64 Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI DEĞİRMENLİ EV ( ŞAZİYE KELEŞ EVİ ) GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'32.26"K-38*16'30.42"D TESCİL KARARI 127 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. DEĞİRMENLİ EV TÜRÜ SİVİL DERECE ULU CAMİİ MAH. - MERKEZ / ADIYAMAN 64

65 İlimiz Merkezinde bulunan höyüğün ( kale ) güneydoğu cephesinde bulunmaktadır. Düzgün kesme taştan yapılmış ev iki katlı olarak yapılmış olup alt katta değirmen bulunmaktadır.cephe tarafından kapalı cumba şeklinde dışa taşırılmış bölme bulunmaktadır. Üst katta bir salon ve buna bağlı odalardan oluşmaktadır. Alt kattaki değirmende üst katı taşıyan geniş ayaklar ve kemerlerden oluşmaktadır. Dış cephelerde kaş kemerli ve dilimli pencereler dikkat çekmektedir. Döneminde alt kısım değirmen ( dink ), üst kısım ise konak olarak kullanılmıştır. Yapı günümüzde restorasyon görmüştür. Fotoğraflar: Ali ÖZER ADI TUZHANI - TONOZLU DÜKKANLAR GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'35.43"K-38*16'39.79"D TESCİL KARARI 129 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. DÜKKAN TÜRÜ SİVİL DERECE KAP CAMİİ MAH. - MERKEZ / ADIYAMAN 65

66 İlimiz Merkez Kab Camii Mahallesi Oturakçı Pazarında yer almaktadır. Tek katlı olarak inşa edilmiş yapılardır. Günümüzde halen ticarethane olarak kullanılmaktadır. 18 parseldeki yapının üst örtüsü sac kaplama ve kırma çatı, diğerleri düz damdır. Yapıların bazı bölmelerinde betonarme malzeme kullanılmış olup bazı bölümlerinde ise düzgün kesme taş ve briket malzeme kullanılmıştır. Yapıların bir kısımda üst örtü olarak beton malzeme kullanılmıştır. Tonozlu dükkanlar olarak geçen yapılar beş ayrı yapıdan oluşmaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 66

67 ADI TUZHANI ÇEVRESİNDEKİ DÜKKANLAR GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'31.55"K-38*16'43.02"D TESCİL KARARI 129 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. DÜKKAN TÜRÜ SİVİL DERECE KAB CAMİİ MAH. - MERKEZ /ADIYAMAN GENEL TANI İlimiz Merkez Kab Camii Mahallesi Oturakçı Pazarında yer almaktadır.yapılar tek katlı olarak inşaa edilmişlerdir. Günümüzde dükkan olarak hizmet vermektedir Fotoğraflar: Ali ÖZER 67

68 ADI GAZHANE ÇEŞMESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'22.63"K-38*16'46.02"D TESCİL KARARI 1279 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 1168 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇEŞME TÜRÜ sivil DERECE MUSALLA MAH. - MERKEZ /ADIYAMAN GENEL TANIM: İlimiz Merkez Musalla Mahallesinde köy garajı içinde bulunmaktadır. Çeşme düzgün kesme taş malzeme ve moloz taş malzemeden yapılmıştır. Kuzey - güney doğrultuda yapılmış olan çeşme dikdörtgen plana sahiptir. Çeşmenin girişi doğu yönde olup yuvarlak kemerli iki eyvan şeklindeki bölümden sağlanmaktadır.üst örtüsü içten beşik tonoz ve çapraz tonoz karışımlıdır.yapı üzerinde iki adet kitabe bulunmaktadır.kitabelerin birinde Hicri 1168 tarihinde Ahmet Ağa tarafından yapıldığı belirtilmektedir. Çeşmeye, güney yönde yer alan bir taş merdivenle çıkılmaktadır. Çeşmenin yakın zamanda restore edilmiştir. FOTOĞRAF: Ali ÖZER 68

69 ADI PİRİN ( PERRE ) ANTİK ( ROMA ) ÇEŞMESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*47'56.43"K-38*17'54.39"D TESCİL KARARI 1234 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇEŞME TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE GENEL TANIM: ÖRENLİ MAH. - MERKEZ / ADIYAMAN İlimiz Örenli ( Pirin ) Mahallesinde ( Pirin Ören Yeri - Perre Antik Kenti ) bulunmaktadır. Düzgün kesme taş malzemeden yapılmış olup kemerli yapıya sahiptir. Antik dönemde Asker, kervan ve yolcuların geçiş güzergahında yer alan çeşmenin suyunun lezzeti antik kaynaklarda bahsetmektedir. İç kısımda geniş bir su deposu bulunmaktadır. Çeşme günümüzde hala kullanılmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 69

70 ADI HACIHALİL ÇEŞMESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*39'46.87"K-38*15'20.21"D TESCİL KARARI 1238 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 20. yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇEŞME TÜRÜ SİVİL DERECE HACIHALİL KÖYÜ - MERKEZ / ADIYAMAN İlimiz Merkez Hacihalil Köyünde bulunmaktadır. Düzgün kesme taştan yapılmıştır. Orta kısım tonozlu eyvan biçimindedir. Duvarda dörtgen bir niş bulunmaktadır. 70

71 FOTOĞRAF: ODTÜ -KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI RIZVAN BEY (MERYEM ANA ) ÇEŞMESİ GPS KODU GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1237 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 18.YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇEŞME TÜRÜ SİVİL DERECE MARA MAH. MERKEZ /ADIYAMAN 71

72 İlimiz Merkez Mara Mahallesinde Çimen Yolu üzerinde bulunmaktadır. Kitabesine görehacı Hasan tarafından yaptırılan çeşme 1830 yılında torunu Mahmut tarafından onarılmıştı.düzgün kesme taş malzemeden yapılmıştır. Orta kısım tonozlu eyvan biçimindedir. Duvarda dörtgen bir niş ve üzerinde iki tane Arapça bir kitabesi bulunmaktadır. Çeşme tek kemerli ve bu kemerin her iki tarafında dışa doğru hafif çıkıntılar dikdörtgen kolonlar şeklinde yukarı doğru uzanmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI BAĞPINAR ÇEŞMESİ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*35'27.45"K-38*19'05.26"D TESCİL KARARI 1240 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇEŞME TÜRÜ SİVİL DERECE BAĞPINAR KÖYÜ - MERKEZ / ADIYAMAN 72

73 GENEL TANIM İlimiz Merkez Bağpınar Köyü içerisinde bulunmaktadır. Çeşme kare planlı ve tek eyvanlıdır. İçerden ahşap tavanlı olan yapı, dıştan düz damlı ve betonarme bir örtüye sahiptir. Güney ve batı cepheler düzgün kesme taş malzemeyle yapılmıştır. Doğu ve batı cepheler ise moloz taş malzemeyle yapılmıştır. Çeşme tek kemerli olup derin bir eyvanı bulunmaktadır. Eyvanın üst kısmında iki tarafta kabartma yıldız motifi yer alıyor. ADI İNDERE ( ZEY )KÖPRÜSÜ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*48'27.74"K-38*14'82"D TESCİL KARARI 1320 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE ZEY (İNDERE) KÖYÜ MERKEZ / ADIYAMAN 73

74 Merkeze bağlı İndere ( Zey ) Köyünde bulunmaktadır. Kemer ve çevresi düzgün kesme taştan, diğer kısımlar moloz taştan yapılmıştır. Köprü yuvarlak kemerli, küçük ve tek gözlüdür. Kuzey - güney yönünde yapılan köprünün ayakları iki taraftan da büyük oranda toprak altında kalmıştır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 74

75 ADIYAMAN BESNİ İLÇESİ ADI SOFRAZ BÜYÜK TÜMÜLÜS 75 GPS KODU GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÜÇGÖZ ( SOFRAZ ) BELDESİ - BESNİ / ADIYAMAN

76 İlimiz Besni İlçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinin 2 km doğusunda bulunmaktadır. Tümülüse güney kısımdan açılan bir girişle girilmektedir. Oldukça düzgün yapılmış kesme taş uzun bir dromostan sonra dörtgen ve üzeri tonoz örtülü mezar odasına varılır. Mezar odasında iki adet kapaklı lahit bulunmaktadır yılında Adıyaman Müzesi tarafından kurtarma kazısı yapılmıştır. FOTOĞRAF: Ali ÖZER - Yasin YÜCEKAYA ADI SOFRAZ KÜÇÜK TÜMÜLÜS GPS KODU GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÜÇGÖZ ( S OFRAZ ) BELDESİ - BESNİ /ADIYAMAN 76

77 İlimiz Besni İlçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinin 2 Km doğusunda bulunmaktadır. Sofraz Büyük Tümülüsün güneyindedir. Uzun rampalı bir girişten sonra mezara girilir. Merdivenin her iki tarafında da yine anakayaya oyulmuş üçer mezar bulunuyor. Ana kaya oyularak yapılmış alçak tonozlu mezar ön odasının sağında ve solunda birer mezar odası ve içinde lahitler bulunmaktadır.ön odanın devamında ise düzgün kesme taştan yapımlı tonozlu bir oda ve içinde bir lahit bulunmaktadır yılında Adıyaman Müzesi tarafından kurtarma kazısı yapılmıştır. FOTOĞRAF: Yasin YÜCEKAYA ADI ATMALI KAYA MEZARLARI GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*42'36.05"K-37*59'51.97"D TESCİL KARARI 1601 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ATMALI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 77

78 İlimiz Besni ilçesi Atmalı ( Özbağlar ) Köyünde içindedir. Besni - Şambayat Karayolu üzerinde ve yolun hemen yanında yer alır. Anakaya oyularak yapılmış hipoje biçiminde mezarlardır. Mezarlar geniş alana yayılmış biçimdedir. FOTOĞRAF: Ali ÖZER ADI DİKİLİTAŞ ( SESÖNK ) TÜMÜLÜSÜ 78 GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YENİKÖY KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN

79 İlimiz Besni ilçesi Zormağara ve Hozgişin köyleri arasında kayalık alanda ve yüksek bir tepe üzerinde yer alır. Tümülüsün üzeri şekilsiz ve irili ufaklı kayaçla örtülmüştür. Mezar girişi basit rampa şeklinde ve basamaklıdır. Dromos denilen mezar girişi ve kareye yakın dörtgen planlı bir mezar odası planına sahiptir. Tümülüsün güney, kuzeybatı ve güneydoğusunda tamburlardan oluşan ikili sütunlar bulunmaktadır. Buradaki bazı buluntulardan sütunlar üzerinde kartal, kral ve kraliçeye ait heykeller olduğu anlaşılmaktadır. Buradaki kalıntılar Tümülüsün Kommagene Kralı II. Mithridates e ait olduğunu göstermektedir. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ÇAKIRHÖYÜK HÖYÜĞÜ GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*33'37.78"K-37*51'21.23"D 79

80 TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÇAKIRHÜYÜK BELDESİ - BESNİ / ADIYAMAN ilimiz Besni İlçesi Çakırhüyük Beldesi içinde bulunmaktadır. Höyük 10 m. kadar yüksekliğe sahiptir. Bugünkü belde yerleşiminin bir kısmı höyük üzerine yerleşmiş biçimdedir. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI YUKARI SÖĞÜTLÜ HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*31'20.72"K-37*47'17.79"D TESCİL KARARI 2169 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL 80

81 ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YUKARI SÖĞÜTLÜ KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Yukarı Söğütlü köyünde bulunmaktadır. Köy yerleşiminin 5 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Yaklaşık 150 m. uzunluğa, 200 m genişliğe sahip höyük düz ve geniş bir arazi üzerinde yaklaşık 15 m. yükselmektir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI TAŞLIYAZI HÖYÜK GPS KODU GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, E TESCİL KARARI 4394 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TAŞLIYAZI ( TELBİZEK ) KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 81

82 İlimiz Besni Taşlıyazı ( Telbizek ) Köyü sınırları içindedir. Köy yerleşiminin güneydoğusunda ve bulunan Aksu çayı yakınında yer alan höyüğün kuzey yönü yüksekliği yaklaşık 15 m. güney yönü yüksekliği ise dere yatağına teraslanarak indirildiği için yaklaşık 25 m. yüksekliğe sahiptir. FOTOĞRAF: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI HOZGİŞ HÖYÜK GPS KODU GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL 82

83 ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE HOZGİŞ MEZRASI - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Yeniköy Köyü Hozgiş mezrasında yer almaktadır. Höyük 5 m kadar yüksekliğe sahiptir. FOTOĞRAF: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI İNLİCE HÖYÜK GPS KODU TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*33'36.20"K-37*48'58.09"D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE İNLİCE KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 83

84 İlimiz Besni ilçesi İnlice Köyünde yer almaktadır. Aşağısöğütlü - Çakırhöyük yolunun solunda yer alır. 3 m. kadar yüksekliğe sahip yayvan bir höyüktür. FOTOĞRAF: ODTÜ -KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI ZİRCE HÖYÜK GPS KODU GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR. * ,N, ,E+ TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YAYIKLI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 84

85 İlimiz Besni ilçesi Yayıklı ( Zirce ) Köyünde yer almaktadır. Höyük 150 m. Uzunluğunda 125 m. Genişlikte olup 10 m. yakın bir yüksekliğe sahiptir. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. 85

86 ADI İZNİK HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*34'17.60"K-37*55'27.55"D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KONUKLU KÖYÜ İZNİK MEZRASI - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Konuklu Köyüne bağlı İznik mezrasında yer almaktadır. Höyüğün uzunluğu 250 m. Genişiliği ise 200 m dir. Höyük bir ovada yer almakta olup yüksekliği yaklaşık 8 m. Adıyaman Müzesi tarafından bu höyükte 1992 yılında bir arkeolojik kazı yapılmış kazıda çıkan buluntular Adıyaman Müzesinde sergilenmektedir. 86

87 ADI BEŞYOL HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*32'49.25"K-38*4'35.42"D TESCİL KARARI 282 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE BEŞYOL KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Beşyol Köyünde yer almaktadır. Höyük sağlık ocağı ve ilköğretim Okulunun kuzeyinde yer almaktadır. Höyük yaklaşık 25 m. yüksekliğe sahiptir. 87

88 FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI TEKAĞAÇ HÖYÜK MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TEKAĞAÇ KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Tekağaç köyünde yer almaktadır. Köy yerleşiminin güneyinde yer alan höyük yaklaşık 7 m. yüksekliğe sahiptir. Yaklaşık 150 m. uzunluğa, 200 m genişliğe sahip höyük düz ve geniş bir arazi üzerinde yer almaktadır. 88

89 FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI FAL HÖYÜK MÜLKİYETİ GRUP B 046 TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, , TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KUTLUCA ( FAL ) KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 89

90 İlimiz Besni ilçesi Kutluca ( Fal ) Köyünde yer almaktadır. Köy yerleşimi merkezinde bulunan höyük yaklaşık 15 m. yüksekliğe sahiptir. Höyük üzerinde yerleşimmevcuttur. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI KARGALI HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*34'14.00"K-37*49'50.37"D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KARGALI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 90

91 İlimiz Besni ilçesi Kargalı köyünde yer almaktadır. Köy yerleşiminin güneydoğu kısmında ve Çakırhüyük ovasında üzerinde yer almaktadır. Yaklaşık yüksekliği 15 m. olan höyüğün güney eteği geniş bir yapıya sahiptir. ADI ŞAMBAYAT HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ŞAMBAYAT BELDES İ- BESNİ /ADIYAMAN 91

92 İlimiz Besni ilçesi Şambayat Beldesinde yer almaktadır. Belde yerleşiminin güneyinde bir dere içerisinde yer almaktadır. Höyüğün uzunluğu 75 m. genişliği ise 50 metredir. Yaklaşık yüksekliği 15 m. olan höyüğün çevresi ağaçlıktır ve iyi korunmuş durumdadır. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI TAVAŞ HÖYÜK MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR. * ,N, ,E,373 TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE AŞAĞI SÖĞÜTLÜ KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 92

93 İlimiz Besni ilçesi Aşağı Söğütlü Köyü sınırları içerisindedir. Aşağı Söğütlü Köyü ile Çakır Höyük karayolunun yanında yer alan höyük yaklaşık 10 m. yüksekliğe sahiptir. Höyüğün altından bir su kaynağı çıkmaktadır. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI MIRIKTIL HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*34'33.10"K-37*53'58.83"D TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YOLDÜZÜ (MIRIKTIL ) KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 93

94 İlimiz Besni ilçesi Yoldüzü ( Mırıktıl ) Köyünde yer almaktadır. Köy yerleşimini güneybatında geniş bir ova üzerinde yer almaktadır. Höyük yaklaşık 25 m. yüksekliğe sahiptir. Höyük yaklaşık 150 m. uzunluğa, 200 m genişliğe sahiptir. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI HEMENTİL HÖYÜK MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E 94

95 TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE SARIKAYA KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Sarıkaya Köyünde bulunmaktadır. Köy yerleşiminin merkezinde bulunan ve yaklaşık 15 m. yükseklikte olan bir höyüktür.höyüğün güneyine doğru yerleşmiş mevcuttur. ADI HÜRÜK HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE 95

96 BEŞYOL KÖYÜ HÜRÜK MEZRASI - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Beşyol Köyüne bağlı Hürük Mezrasında yer almakatadır. Höyük yaklaşık 15 m. yüksekliğe sahiptir. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI HÜYÜK HÖYÜĞÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE 96

97 ÇOMAK KÖYÜ HÜYÜK MEZRASI - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Çomak Köyü Höyük Mezrasında yer almaktadır.höyük yaklaşık 15 m. yüksekliğe sahiptir. Höyük etrafında yerleşmeler görülmektedir. FOTOĞRAF: ODTÜ -KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. 97

98 ADI KÖSECELİ HÖYÜK MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 583 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KÖSECELİ KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Köseceli Köyü sınırları içinde yer almaktadır. Köy yerleşiminin batısında yer almakta olup höyük üzerinde mezarlık bulunmaktadır. Höyüğün yüksekliği yaklaşık 10 metredir. Höyük yaklaşık 150 metre uzunluğa, 200 metre genişliğe sahiptir. 98

99 FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 99

100 ADI OYALI MOZAİKLİ YAPI MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 130 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KONUT TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE OYALI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Oyalı Köyü sınırları içende bulunmaktadır. Besni- Gölbaşı yol güzergahına 1km mesafede yer almaktadır. Yaklaşık 5metre uzunluğunfa 3 metre genişliğinde bir yapının 70 x100 cm ölçülerin duvarları günümüze kadar kalmıştır. Moloz duvar yerleşim yerinin zemini mozaikle kaplıdır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI SOFRAZ ( ÜÇGÖZ ) MÜLKİYETİ 100

101 NEKROPOLÜ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 458 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. NEKROPOL TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÜÇGÖZ BELDESİ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinde yer almaktadır. Belde yerleşiminin doğu yönünde bulunmaktadır. İnşaat temel kazısı yapılırken ortaya çıkmıştır. Nekropol alanı üç bölümden oluşmaktadır. Yüksek bir tepe altına kaya zemine oyulmuş şeklindedir. Açığa çıkan Mezar odasının batı yönünde bir kapısı ön odaya açılmaktadır. Ön odaya bağlı üç adet mezar odası ve lahitler bulunmaktadır. Mezar odalarının duvarlarında dörtgen biçiminde nişler bulunmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 101

102 ADI SUVARLI KAYA MEZARLARI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 1329 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. NEKROPOL TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE SUVARLI BELDESİ- BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Suvarlı Beldesinde yer almaktadır. Köy yerleşiminin doğu yönünde bulunan kayalık bir alan içinde bulunmaktadır. Anakaya oyularak yapılmıştır. Mezarlara basamaklı merdivenle inilmektedir. Mezar odası içinde arcosoliumlu lahitler bulunmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 102

103 ADI ÜÇGÖZ ( SOFRAZ ) KAYA MEZARLARI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 374 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE GENEL TANI ÜÇGÖZ BELDESİ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinde yer almaktadır. Belde yerleşiminin batı yönünde bulunmaktadır. Anakayaya oyulmuş hipoje biçiminde mezardır. Eğimli bir arazi Üzerinde yer alan mezar odası ikisi yan yana olmak üzere dört lahit bulunmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 103

104 ADI BEŞİR HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 480 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TEKAĞAÇKÖYÜ -BEŞİR MEZRASI- BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Tekağaç Köyü Beşir Mezrasında bulunmaktadır. Köy yerleşiminin güneyinde yer alan höyük bir tepe üzerinde yer almakta olup güney kısmı yüksektir. Höyük, dikdörtgen bir alanı kapsar şekildedir. Höyüğün güneyinde Sofraz Çayı geçmektedir. FOTOĞRAF: ŞANLIURFA KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU 104

105 ADI BEŞİR KAYA MEZARLARI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 480 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARLARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE TEKAĞAÇKÖYÜ BEŞİR MEZRASI - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Tekağaç Köyü Beşir Mezrasında bulunmaktadır. Köy yerleşiminin 50 metre kadar güneyinde yer alan mezarlar anakayaya oyulmuş hipoje biçiminde mezardır. FOTOĞRAF: ŞANLIURFA KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU 105

106 ADI KARGALI DOLMEN MEZARLARI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 483 PAFTA NO YAPIM TARİHİ BRONZ ÇAĞI ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. MEZAR TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KARGALI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Kargalı Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Köy yerleşiminin kuzey batı tarafında geniş bir alanda dağınık biçimde yer alır. Dolmen mezarlar büyük doğal blok taşların bir birine çatılmasıyla oluşturulmuştur. En üst kısım bir blok taş ile kapatılmaktadır. Anadoluda tarih öncesi ölü gömme geleneğini göstermesi açısında önemlidir. FOTOĞRAF:ADIYAMAN MÜZESİ 106

107 ADI OYRATLI DOLMEN MEZARLARI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*36'59.28"K-37*54'28.23"D TESCİL KARARI 482 PAFTA NO YAPIM TARİHİ BRONZ ÇAĞI ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. MEZAR TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE OYRATLI KÖYÜ - SATIUŞAĞIMEZRASI - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Oyratlı Köyü - Satıuşağı mezrası sınırları içinde bulunmaktadır. Dolmen mezarlar büyük doğal blok taşların bir birine çatılmasıyla oluşturulmuştur. En üst kısım bir blok taş ile kapatılmaktadır. En üst kısım bir blok taş ile kapatılmaktadır. Anadoluda tarih öncesi ölü gömme geleneğini göstermesi açısında önemlidir. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 107

108 ADI BURÇ KAYA YERLEŞİMİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 737 PAFTA NO YAPIM TARİHİ MS 3.yy ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA YERLEŞİMİ TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE GÜMÜŞKAYA KÖYÜ AĞCİN MEZRASI - ADIYAMAN İlimiz Merkez Gümüşkaya Köyüne bağlı Ağcin mezrasında Göksu Irmağı üzerinde bulunan Burç HES bendi yakınındadır. Anakaya oyularak yapılmış odalardan oluşmaktadır. Bazı yerlerde odalar üst üste yapılmış olup merdiven mevcuttur. Vadi yanında yüksek kayalık alan oyularak odalar yapılmıştır. Erken Hıristiyanlık döneminde yapıldıkları ve kullanıldıkları bilinmektedir. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 108

109 ADI HACIHALİL NEKROPOLÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR. * ,N, ,E TESCİL KARARI 1286 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 480 ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ROMA TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE HACIHALİL KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Merkez Hacıhalil Köyü içerisinde bulunmaktadır. Düz bir alanda dağınık olarak yayılmıştır. Anakaya oyularak hipoje tipi mezarlar yapılmıştır. FOTOĞRAF: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG 109

110 ADI DİKİLİTAŞ NEKROPOLÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1285 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE DİKİLİTAŞ KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Dikilitaş Köyünde bulunmaktadır. Mezarlar Anakayaya oyulmuş hipoje biçiminde mezardır. Mezarlar kayalık bir tepe üzerinde düz bir alana yayılmış mezarlardan oluşmaktadır. Geniş bir alana yayılmış olan kaya mezarları Anakaya oyularak yapılmıştır. Tonozlu ve merdivenli girişlere sahip mezarların yanında dolmen mezar denilen blok taşların çatılmasıyla oluşan megalitik tarz mezarlar da vardır. FOTOĞRAF: ODTÜ -KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. 110

111 ADI ÖREN NEKROPOL VE ANTİK TAŞ OCAĞI MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1288 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÖREN KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Ören Köyü sınırları içinde köyün hemen kuzey tarafında yer almaktadır. Hipoje tarzında yapılmış Roma dönemine ait mezarlardır. Ayrıca Antik dönemde kullanılan taş ocağı bulunmaktadır. Kaya mezarlarının yanında sarnıçlar bulunmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 111

112 ADI KARAAĞAÇ NEKROPOLÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1287 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KARAAĞAÇ KÖYÜ- BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Karaağaç Köyü sınırları dahilinde yer almaktadır. Düz bir alanda dağınık olarak yayılmıştır. Anakaya oyularak hipoje tipi mezarlar yapılmıştır. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG 112

113 ADI YAZIKARAKUYU NEKROPOLÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1290 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YAZIKARAKUYU KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 113

114 İlimiz Besni ilçesi Yazıkarakuyu Köyü sınırlarında yer alan kaya mezarları tepelik bir alan üzerinde yer almaktadır. Geniş bir alana dağınık olarak yayılmıştır. Bazı mezar yapıları yüksek kayalık alana oyularak oluşturulmuştur. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI TATARİN NEKROPOLÜ MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1289 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZARI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YAYLACIK -Y.SÖĞÜTLÜ KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 114

115 İlimiz Besni ilçesi Yukarı Söğütlü ve Yaylacık Köyleri arasında bulunmaktadır. Anakaya oyularak hipoje tipi mezarlar yapılmıştır. Bazı mezarlarda kabartma figürleri görülmektedir. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG ADI ÇÖVENEK SUGÖZÜ MAĞARASI MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1282 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. MAĞARA TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KARGALI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN 115

116 İlimiz Besni ilçesi Kargalı Köyünde yer almaktadır. Mağara doğal bir yapıda olup Mağara içerisinde mezar yapıları yer almaktadır. Kayaya oyularak yapılan mağaranın ağız kısmı yuvarlak kemerli şeklindedir. FOTOĞRAF: ODTÜ -KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI HALİL BABA MEZARLIĞI MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1280 PAFTA NO YAPIM TARİHİ İSLAMİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. MEZARLIK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÇAT MAH. MERKEZ BESNİ / ADIYAMAN 116

117 İlimiz Besni İlçesi Çat Mahallesinde Eski Besni Örenyeri karşısındadır. İslami anlayışın Türk anlayışıyla sentez oluşturduğu mezar taşlarının yoğun şekilde kullanıldığı mezarlıktır. Mezar taşlarının bazılarının üzerinde Osmanlıca yazılar görülmektedir. Bu mezarların eski olanlarının bazılarında şahide kısmı sarık şeklinde yapılmıştır. Günümüzde halen defin işlemleri devam etmektedir. FOTOĞRAF: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI İKİZCE MEVKİİ ÖREN YERİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 1537 PAFTA NO YAPIM TARİHİ Bizans Dönemi ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ESKİ YERLEŞİM TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE SUVARLI BELDESİ İKİZCE MEVKİİ - BESNİ / ADIYAMAN 117

118 İlimiz Besni İçesi Suvarlı Beldesi İkizce Mevkiinde yer alır. Dağlık bir alanın ortasında düz bir yerleşim biçimindedir. Burada mozaik zemine sahip yerleşim kalıntıları ve sarnıç bulunmaktadır. Sarnıç halen kullanılmaktadır. FOTOĞRAF: Adıyaman Müzesi 118

119 ADI DELİKLİ KAYA MEZAR VE İŞLİK ALANI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 1538 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA MEZAR VE İŞLİK TÜRÜ DERECE PINARBAŞI MAH. DELİKLİ KAYA MEVKİİ MERKEZ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İçesi Pınarbaşı Mahallesi Delikli Kaya mevkiinde ( Eski Trafik Şube ) bulunmaktadır. Düz bir alan üzerinde yer almaktadır. Burada ana kayaya oyulmuş kaya mezarları ve işlikler bulunmaktadır. FOTOĞRAF: Adıyaman Müzesi 119

120 ADI CİRİT MEYDANI ARKEOLOJİK SİT ALANI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 403 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ESKİ YERLEŞİM TÜRÜ DERECE CİRİT MEYDANI MAH. - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İçesi Ciritmeydanı Mahallesinde bulunmaktadır. Düz bir alan üzerinde eski yerleşim kalıntıları ve iki adet kaya mezarı bulunmaktadır. Zemin üzerinde yer alan ve kaya içinde Arcosoliumlu mezarlardır. 120

121 FOTOĞRAF: Adıyaman Müzesi ADI KIZILCAOBA CAMİİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 15. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN 121

122 İlimiz Besni İlçesi Eski Besni Örenyeri içinde bulunmaktadır. Kale tepesinin kuzey batısında Toktamış tepesinin güney batısında Kızılcaoba mevkisinde yer almaktadır. Caminin mimarı ve yapım yılı ile ilgili kesin bilgi yoktur. Ancak mimari özellikleri bakımından camii Dulkadirli Oymağı olan kızılcaoba beyleri tarafından 15. yüzyılın sonlarında yapıldığı anlaşılmaktadır. Caminin doğu kuzey duvar kısmı ile minaresi yarı yüksekliğine kadar ayakta kalmıştır. Minarenin kaidesi kare kesitli olup gövde silindirik formludur. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 122

123 ADI KURŞUNLU (KÜLHANÖNÜ) CAMİİ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 18. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Eski Besni Örenyeri girişinde yolun hemen sağında yer almaktadır. Caminin ne zaman ve kim tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Fakat eserde kullanılmış olan yapı malzemesi ve mimari yapı itibariyle 18. yüzyılda yapıldığı anlaşılmaktadır. Tamamen düzgün kesme taştan yapılmıştır. Kare planlı mekanın önceden tek kubbe ile örtülü olduğu tahmin edilmektedir. Ancak sonradan yan duvarlardaki payandalara dayandırılmış yatay iki sivri kemerle kıble duvarına paralel üç nefli bir plana dönüştürülmüştür. İki kemerli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Caminin kuzeybatı köşesinde yer alan minaresi kare kaide üzerinde çokgen gövdeli ve tek şerefelidir. Cami ibadete açıktır. 123

124 FOTOĞRAF: Adıyaman Müzesi ADI ALİ PAŞA ( TAHTA OBA ) CAMİİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 15. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN 124

125 İlimiz Besni İlçesi Eski Besni Örenyeri girişinde Kurşunlu Camiini doğusunda yer almaktadır. Camisi tamamen yıkılmış durumdadır. Mevcut minaresi kare kaideli ve silindirik gövdelidir. Caminin uzun dikdörtgen şekilli bir mekandan ibaret olduğu üzerinin düz damla örtülü olduğu bilinmektedir. FOTOĞRAF: ALİ ÖZER ADI BESNİ ULU CAMİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 15. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DİNİ DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ BESNİ /ADIYAMAN 125

126 İlimiz Besni İlçesi Eski Besni Örenyerinde bulunmaktadır. Camii kısmı yıkılmış olup minaresi mevcuttur. Camiye ait eski bir fotoğrafta yer alan kitabesinden Caminin 15. yüzyıl sonlarında Dulkadirli veya Memluklular tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Minaresi kare kaideli ve silindirik gövdelidir. Minaredeki kitabeye göre 1565 yılında mimar Numan el-osmani tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır. FOTOĞRAF: Adıyaman Müzesi ADI BESNİ ÖKSÜZ MİNARE MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 458 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 16.YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİ TÜRÜ DİNİ DERECE ÜÇGÖZ ( SOFRAZ ) BELDESİ - BESNİ /ADIYAMAN 126

127 İlimiz Besni İlçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinde bulunmaktadır. Belde yerleşiminin biraz uzağında ve doğusunda yer almaktadır. Camii kısmı tamamen yıkılmış olup sadece minaresi ayaktadır. Minare kare bir kaide üzerine oturan silindirik bir yapıya sahiptir. Minarenin külah kısmına yakın yerde alt kısmı mukarnaslı bir şerefesi bulunmaktadır. Minare düzgün kesme taş malzemeden yapılmıştır. FOTOĞRAF: Ali ÖZER - ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI MUSTAFA PAŞA CAMİİ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 458 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17.YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİ TÜRÜ DİNİ DERECE ÜÇGÖZ ( SOFRAZ ) BELDESİ - BESNİ /ADIYAMAN 127

128 İlimiz Besni İlçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinde bulunmaktadır. Minaresi orijinal olup camii kısmı sonradan yenilenmiştir. Caminin bazı bölümleri kabayonu taş malzemeden yapılmışken, bazı bölümleri de betonarmedir. Camiye bitişik olarak güneybatı köşeye kare kaideye oturtulmuş silindirik gövdeli ve tek şerefeli minaresi bulunmaktadır FOTOĞRAF: Ali ÖZER ADI HASAN PAŞA CAMİİ MÜLKİYETİ GRUPB_023 TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 458 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 18.YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİ TÜRÜ DİNİ DERECE ÜÇGÖZ ( SOFRAZ ) BELDESİ - BESNİ /ADIYAMAN 128

129 İlimiz Besni İlçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinde bulunmaktadır. Minaresi orijinal olup camii kısmı sonradan yenilenmiştir. Taş malzeme ile inşa edilmiştir; fakat günümüzde beton sıva ile sıvandığı için orijinal görüntüsünü yitirmiştir üst örtüsü de yine betonarme ve düz damdır. Minaresi kare kaide üzerine oturan tek şerefeli, mukarnaslı ve çokgen gövdeli biçimindedir. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI HACI ALİ BEY TÜRBESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE ÜÇGÖZ ( SOFRAZ ) BELDESİ - BESNİ /ADIYAMAN 129

130 İlimiz Besni İlçesi Üçgöz ( Sofraz ) Beldesinde bulunmaktadır. Türbe bir avlu içerisinde yer almaktadır. Türbe betonarme olup küçük bir odadan oluşmaktadır. Önde iki kare ayağa oturan dörtgen bir eyvanı ( sundurma ) vardır. Sanduka mermerden yapılmıştır. Türbenin hemen bitişiğinde mutfak ve kiler olarak kullanılan küçük bir odası da bulunmaktadır. Fotoğraflar: Ali ÖZER 130

131 ADI CÜNEYİD DEDE TÜRBESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE SÜPHANE KÖYÜ - BESNİ /ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Süphane Köyündedir. Köy yerleşiminin dışında bulunan Türbeye bir patika yolla ulaşılan bir etrafı briket duvarla örülmüş olan mezarlık içinde yer almaktadır. 131

132 FOTOĞRAF: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI ZEYVA TÜRBESİ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE MERKEZ BESNİ /ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesinde biraz merkezin dışında ve yamaç üzerinde yer almaktadır. Türbe betonarme ve düz dam örtülüdür. Önünde yakın dönemde düzgün kesme taştan yapılmış çeşme bulunmaktadır. 132

133 FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG ADI HACI ZEYREK TÜRBESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN İlimizi Besni ilçesi merkezinin biraz dışında yer almaktadır. Türbe eğimli bir arazi üzerinde yer almaktadır.türbe betonarmedir. 133

134 FOTOĞRAF: Adıyaman Müzesi ADI BEKİR BEY HAMAMI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 15. YY. ADA NO PARSEL 134

135 ORİJİNAL KUL. HAMAM TÜRÜ SİVİL DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Eski Besni Örenyerinde bulunmaktadır. Kalenin hemen karşısında ve Ulu caminin bitişiğinde yer almaktadır. Soyunmalık bölümü yuvarlak planlıdır. Mekanın ortasında soğuk su havuzu bulunmaktadır. Soyunmalıktan bir kapı ile dörtgen planlı olan ılıklık bölümüne geçilmektedir. Külhanın önünde bulunan Sıcaklık bölümü dörtgen planlı olup üzeri kubbe ile örtülüdür. Fotoğraflar: Ali ÖZER 135

136 ADI MEYDAN HAMAMI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HAMAM TÜRÜ SİVİL DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Eski Besni Örenyerinde bulunmaktadır. Örenyeri girişinde ve Kurşunlu Camii karşısında yer almaktadır. Hamamın yapı olarak 17 veya 18. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Soyunmalık kısmı tamamen yıkık durumdadır. Doğu kısımda yer alan bir kapı ile ılıklığa geçilmektedir. Ilıklık doğu - batı istikametinde bir alandan ibarettir. Alanın güneybatı köşesindeki kapıdan sıcaklık kısmına geçilir. Kubbeli sıcaklığın üç tarafında eyvanlar ile diğer köşelerinde halvet hücreleri bulunmaktadır. 136

137 Fotoğraflar: Ali ÖZER ADI CELLADIN KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN 137

138 İlimiz Besni ilçesi Eski Besni Ören yerinde yer almaktadır. Köprü Besni Deresinin iki yakasını bir birine bağlamaktadır. Tek kemerlidir ve kabayonu taş malzemeden yapılmıştır. Kemer ayakları doğrudan iki yakada da anakaya ya oturtulmuştur. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG ADI TAHTA OBA KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 15. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN 138

139 İlimiz Besni ilçesi Eski Besni Ören yerinde yer almaktadır. Köprü Besni Deresi üzerinde yer almaktadır. Sivri kemerli olan köprü tek gözlü olarak yapılmıştır. Kemer kısımları düzgün kesme taş malzeme ile diğer kısımlar ise kabayonu taş malzeme ile yapılmıştır. Hemen yakınında Tahta Oba Camii minaresi ve Tabakhane köprüsü yer almaktadır. Günümüzde üst kısmı asfalt malzeme ile kaplanmıştır. Köprü günümüzde de kullanılmaktadır. FOTOĞRAF: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG ADI NAZHATUN KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN 139

140 İlimiz Besni ilçesi Eski Besni Ören yerinde yer almaktadır. Köprü Besni Deresinin iki yakasını doğu - batı yönlü bir birine bağlamaktadır. Tek kemerlidir ve kemer kısımları düzgün kesme taş malzeme ile diğer kısımlar ise kabayonu taş malzeme ile yapılmıştır. Kemer ayakları doğrudan iki yakada da ana kayaya oturtulmuştur. Fotoğraflar: Ali ÖZER ADI TABAKHANE KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN 140

141 İlimiz Besni ilçesi Eski Besni Ören yerinde yer almaktadır. Tahta Oba camii ve Tabakhane köprüsünün yanında yer almaktadır. Köprü tek kemerlidir ve kemer kısımları düzgün kesme taş malzeme ile diğer kısımlar ise kabayonu taş malzeme ile yapılmıştır. Kemer ayakları doğrudan iki yakada da ana kayaya oturtulmuştur. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI MAĞARA ÖNÜ KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17. YY. ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ MERKEZ - BESNİ /ADIYAMAN 141

142 İlimiz Besni ilçesi Eski Besni Ören yerinde yer almaktadır. Besni Deresinin iki yakasını doğu - batı yönlü bir birine bağlamaktadır. Tek kemerlidir ve kemer kısımları düzgün kesme taş malzeme ile diğer kısımlar ise kabayonu taş malzeme ile birlikte bazı kısımlarda düzgün kesme taş malzemeden yapılmıştır. Kemer ayakları doğrudan iki yakada da ana kayaya oturtulmuştur. FOTOĞRAF: Adıyaman Müzesi ADI VAKKAS EMİROĞLU KONAĞI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 481 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KONAK TÜRÜ SİVİL DERECE 142

143 KARGALI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Kargalı Köyünde bulunmaktadır. Yapı iki katlıdır. Alt kat ahır ve depo üst kat ise konuttur. Yapının alt kat duvar cephelerinde ikişer adet üst katta dörder pencere vardır. Tek sütunlu ve iki kemerli eyvanı bulunmaktadır. Bir avlu ve buna bağlı dört odadan oluşmakta olup duvarlarda dolap nişleri bulunmaktadır. Tamamen düzgün kesme taş malzemeyle inşaa edilmiş olan yapının alt kat duvarları destek payandaları desteklenmiş vaziyettedir. Üst kata arkadan yapılmış kesme taş merdivenlerle çıkılmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI VAKKAS EMİROĞLU ÇEŞMESİ 143 MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 481 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇEŞME TÜRÜ SİVİL DERECE

144 KARGALI KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Kargalı Köyünde bulunmaktadır. Kargalı konağının yanında yar almaktadır. Düzgün kesme taştan yapılmış olup tek kemerli ve tonozlu yapıya sahiptir. Çeşmenin üst kısmında dışa çıkıntı yapan ve çeşmeye estetik görünüm kazandıran bir silme vardır. 144

145 ADI ÇOMAK KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ GRUP B TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1281 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 17. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE ÇOMAK KÖYÜ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni İlçesi Çomak köyünde yer almaktadır. Köprünün ayakları iki taraftan da Köprü alçak ve küçük bir köprüdür. Köprü üç kemerli olup bir kemeri büyük oranda diğer iki kemeri ise yarıya kadar oranda toprak altında kalmıştır. Köprünün kemer kısımları düzgün kesme taştan diğer yerleri moloz taş malzemeden yapılmıştır. 145

146 FOTOĞRAF: ODTÜ -KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI BESNİ KALESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 3108 PAFTA NO YAPIM TARİHİ Hitit - İslami ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KALE TÜRÜ ASKERİ DERECE ESKİ BESNİ ÖRENYERİ - BESNİ / ADIYAMAN İlimiz Besni ilçesi Eski Besni Ören yerinde yer almaktadır. Eski kentin ortasında yüksek bir tepe üzerinde bulunmaktadır. Hititler döneminde yapıldığı bilinen kale üzerindeki kalıntılar İslami döneme aittir. Surlar, burçlar ve kale içinde çarşı, camii gibi sosyal yapıların kalıntılarını görmek mümkün. Ayakta kalan bir burç üzerinde yer alan yazıttan kalenin Memluk sultanı Malik el Aşraf tarafından yapıldığını göstermektedir. Kalenin yine Memluk sultanı Kalaun tarafından onarıldığı bilinmektedir. Güneyde yer alan burç üzerinde madalyon şeklinde kabartmalar ve bir kitabe yer almaktadır. 146

147 Fotoğraflar: Ali ÖZER - Adıyaman Müzesi 147

148 ADIYAMAN KAHTA İLÇESİ ADI NEMRUT DAĞI ÖREN YERİ - 1 MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*58'50.71"K-38*44'28.08"D TESCİL KARARI 2036 PAFTA NO 148

149 YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TAPINAKSAL MEZAR TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KARADUT KÖYÜ - KAHTA / ADIYAMAN 1987 yılında UNESCO İnsanlığın kültür mirası listesine girmiş olan Nemrut Dağı Örenyeri, İl Merkezine 77 Kahta ilçesine 43 km uzaklıktadır. Dünya Miras Alanı bu yer, Doğu Toros sıradağları üzerinde 2150 metre yükseklikte, Fırat Nehri geçitlerine ve ovaya hakim bir tepe üzerinde yer almaktadır. Kommagene Kralı I. Antiochos için yapılan anıt mezar üzerinde kırma ve çakıl taşları yığılarak bir tümülüs oluşturulmuş ve tümülüsün etrafındaki teraslar üzerine ateş sunağı ve Pers - Makedon üslubunda dev heykel ve kabartma steller yapılmıştır. Dünya Turizm Yazarları ve Gazetecileri Federasyonu ( FİJET ) tarafından 2004 yılında Nemrut Dağı Örenyerine Dünyadaki en büyük üstün başarı ödüllerinden birisi olan ve Turizm OSCAR ı sayılan altın elma ödülü verilmiştir. Turizmin kalitesini artırdığı ve geliştirdiği için verilen bu Altın Elma ödülü halen Adıyaman Müzesinde bulunmaktadır. Fotoğraflar: Yasin YÜCEKAYA ADI NEMRUT DAĞI ÖREN YERİ -2 MÜLKİYETİ 149

150 TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*58'50.71"K-38*44'28.08"D TESCİL KARARI 2036 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TAPINAKSAL MEZAR TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KARADUT KÖYÜ - KAHTA / ADIYAMAN Doğu Teras Yaklaşık 10 metre yüksekliğindeki tahtlar üzerinde sıralar halinde oturmuş dev kral ve tanrı heykelleri yer alır. Heykellerin yüzleri güneşe doğru bakmaktadır. Bu terasta sırasıyla Kommagene Krallığının gökyüzü hakimiyetini temsil eden koruyucu kartal, krallığın yeryüzü hakimiyetini temsil eden koruyucu aslan, Kommagene Kralı I. Antiochos, Kommagene- (Tyche), Zeus - Oromastes, Apollon- Mithras ve Herakles- Artagnes heykelleri yer alır. Tahtların arkasında 223 satırdan oluşan Kral Antiochos un dini ve sosyal içerikli vasiyeti (Nomos) bulunmaktadır. Terasın kuzey ve güneyinde Kommagene Krallığının Pers soyuna ait krallarının kabartma stelleri bulunmaktadır. Yine bu terasta heykellerin önünde ateş sunağı (Altar) ve onun yanında oturur biçimde bir aslan heykeli bulunmaktadır. Nemrut ta güneşin doğuşu bu terastan izlenmektedir. Fotoğraflar: Yasin YÜCEKAYA 150

151 ADI NEMRUT DAĞI ÖREN YERİ - 3 MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*58'50.71"K-38*44'28.08"D TESCİL KARARI 2036 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TAPINAKSAL MEZAR TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KARADUT KÖYÜ - KAHTA / ADIYAMAN Batı Teras Doğu Teras ta olduğu gibi tahtlarında oturan dev tanrı heykelleri ile birlikte Kommagene Kralı I. Antiochos un heykeli ve tanrılarla tokalaşma kabartmaları yer alır. Ayrıca teras etrafında Kommagene Krallığının Makedon soyuna ait krallarının kabartma stelleri yer almaktadır. Kumtaşından olan bu kabartmalar doğa şartlarından etkilendiği için 2003 yılında kuzey terasta yapılan Geçici Restorasyon evine taşınmıştır. Bu kabartmalar ile birlikte astroloji ile ilgili bir aslan horoskop kabartması da bulunmaktadır. Aslan kabartması üzerinde yer alan ay ve yıldızlardan Milattan önce 7 Temmuz 62 tarihi okunmaktadır. Bu tarih Kral I. Antiochos un tahta çıkış tarihidir. Nemrut ta güneşin batımı bu terastan izlenmektedir. 151

152 Fotoğraflar: Yasin YÜCEKAYA ADI NEMRUT DAĞI ÖREN YERİ - 4 MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*58'50.71"K-38*44'28.08"D TESCİL KARARI 2036 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TAPINAKSAL MEZAR TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE 152

153 KARADUT KÖYÜ - KAHTA / ADIYAMAN Tümülüs Üç terasın çevirdiği orta kısımda ise tümülüs yer alır. Orijinal yüksekliği 55 metre olmasına karşın yüz yıllar boyu süren doğa ve insan etkisi sonucu tümülüsün yüksekliği 50 metreye düşmüştür. Tümülüs üzerinde toplam hacmi metreküp olan kırma taşların yığılması ile oluşturulmuştur. Tümülüsün Kommagene Kralı I. Antiochos a ait anıt mezar olduğu bilinmektedir. Fotoğraflar: Yasin YÜCEKAYA ADI ARSAMEİA ÖRENYERİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*57'01.18"K-38*39'13.26"D TESCİL KARARI 2036 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. YAZLIK YÖNETiM MERKEZİ TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE 153

154 ESKİ KAHTA ( KOCAHİSAR) KÖYÜ - KAHTA / ADIYAMAN Kommagene Krallığının yazlık yönetim merkezi olan Arsameia, İlimiz Kahta ilçesine bağlı Kocahisar ile Damlacık arasında, Kahta Çayı nın (Nymphaios) doğusunda yer alır. Güneydeki tören yolu üzerinde Apollon Mithras ın ve Kommagene Krallarının kabartma heykelleri bulunmaktadır. Yukarı kısımda soğuk hava deposu olarak kullanıldığı bilinen bir dehliz bulunmaktadır. Orta kısımda Kommagene Kralı Antiochos ile Herakles in tokalaşma kabartası bulunmaktadır. Ayrıca burada Anadolu nun bilinen en büyük Grekçe yazıt bulunmaktadır. Bu yazıt dini ve sosyal içeriklidir. Yazıtın bulunduğu yerde kaya içine oyularak yapılmış 150 basamakla aşağı inen bir dehliz daha bulunmaktadır. Küçük bir oda ile sonlanan bu kaya dehlizi dini amaçlı olup Kommagene din adamlarının ibadet ettiği yer olduğu bilinmektedir. En üst kısımda ise saray kalıntıları bulunmaktadır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 154

155 ADI AKINCILAR KAYA YERLEŞMESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'53.84"K-38*48'41.70"D TESCİL KARARI 131 PAFTA NO YAPIM TARİHİ MS 3. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA YERLEŞİMİ TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE AKINCILAR BELDESİ - KAHTA / ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesi Akıncılar beldesinde yer almaktadır. Belde yerleşiminin batısında yükselen bir kayalık içine yapılmıştır. Anakaya oyularak oda biçiminde yapılmıştır. Yerleşim zemininde nişler bulunmaktadır. Odalar kayaların uzantısı biçiminde yan yana gelecek şekilde oluşturulmuştur. 155

156 Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI AKINCILAR TÜMÜLÜSÜ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*45'52.37"K-38*49'36.62"D TESCİL KARARI 1232 PAFTA NO 156

157 YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE AKINCILAR BELDESİ - KAHTA / ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesi Akıncılar beldesinde yer almaktadır. Belde yerleşiminin ortasında yer almaktadır. Düz bir alan üzerinde ön tarafı konik arkaya doğru yayvan olarak yükselen bir tepe biçimindedir. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ ADI KARAKUŞ TÜMÜLÜSÜ (ANIT MEZAR) MÜLKİYETİ 157

158 TESCİL TARİHİ GPS KOOR. * ,N, ,E TESCİL KARARI 351 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜMÜLÜS TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE ÇUKURTAŞ KÖYÜ - KAHT A / ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesi Çukurtaş Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Kahta Sincik Kocahisar yolu üzerindedir. Tümülüs Kommagene Krallık ailesine ait bir anıt mezardır. Tümülüsün üzeri çay taşlarının yığılmasıyla oluşturulmuştur. Yaklaşık 20 metre yüksekliğindeki tümülüsün güneyinde dikili bulunan sütun üzerindeki kartal heykelinden dolayı yöre halkı tarafından karakuş olarak anılmış ve bu isimle kültür literatürüne girmiştir. Tümülüsün doğusunda iki adet yaklaşık 10 metre yüksekliğinde sütunlar bulunmaktadır. Bir sütun üzerinde boğa ve diğer sütun üzerinde ise aslan heykeli yer almaktaydı. Bugün sadece boğa heykeli sütun üzerinde yer almaktadır. Tümülüsün batısında ise Kommagene kralı I. Antiochos un ( MÖ ) oğlu Kral II. Mithridates in ( MÖ ) kız kardeşi Laodike ile tokalaşma kabartması yer alır. Sütun üzerindeki yazıttan anıt mezarın Kral Antiochos un eşi İsias kızı Antiochis ve torunu Aka ya ait olduğu anlaşılmaktadır. Fotoğraflar: 158

159 ADI HACI YUSUF TÜRBESİ MÜLKİYETİ GRUPA TESCİL TARİHİ 24/9/1991 GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 20. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE SARIDANA KÖYÜ KAHTA / ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesi Sarıdana köyünde bulunmaktadır. Önceleri bir ev içinde yer alan mezar üzeri betonarme yapı ile kapatılmıştır. Burada Hacı Yusufa ait sanduka ile birlikte dört adet sanduka bulunmaktadır. FOTOĞRAF: ODTÜ -KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG - ADIYAMAN MÜZESİ ADI KÜÇÜK KİLİSE MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. 37*56'53.79"K-38*39'12.61"D 159

160 TESCİL KARARI 1245 PAFTA NO YAPIM TARİHİ BİZANS ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KİLİSE TÜRÜ DİNİ DERECE ESKİ KAHTA ( KOCAHİSAR ) KÖYÜ - KAHTA / ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesi Eski Kahta ( Kocahisar ) köy yerleşmesinin güney batısında yer almaktadır. Tek mekandan oluşmaktadır. Kilisenin doğu kısmında bir apsis bulunmaktadır.kilise duvarında nişler bulunmaktadır. Bazı nişler sonradan kapatılmıştır. Üst örtü tonoz örtü olup moloz taş kullanılarak yapılmıştır. FOTOĞRAF: Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu. ADI CENDERE KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E 160

161 TESCİL KARARI 351 PAFTA NO YAPIM TARİHİ MS 2. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KESERTAŞ KÖYÜ - KAHTA / ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesi Kesertaş köyü sınırları içindedir. Cendere Köprüsü, Roma köprüsü veya Septimus Severus köprüsü olarak da bilinir. Antik cabinas ( cendere ) çayı üzerinde yer almaktadır. Köprü muhteşem bir kanyondan akan çayın iki tarafını birleştirdiği için bu isim verilmiştir. Kahta ilçesinden Nemrut Dağına doğru giderken Karakuş Tümülüsünü geçtikten yaklaşık 10 Km2 sonra Sincik- Kocahisar yol ayrımında bulunmaktadır. Köprü Roma imparatoru Septimus Severus un ( M.S ) emriyle o tarihte Samsat ta ( Somasata ) karargah kuran XVI. Lejyon tarafından yaptırılmıştır. Biri ana kemer ve biri tahliye kemer olmak üzere iki kemerden oluşan köprü her biri tonlarca ağırlıkta olan düzgün kesme taşlardan yapılmıştır. 7 metre genişliğinde 30 metre yüksekliğinde ve 120 metre uzunluğunda olan köprünün en ilginç mimari özelliği harç kullanılmadan yapılmış olmasıdır. Fotoğraflar: ADIYAMAN MÜZESİ 161

162 ADI DAMLACIK HANI MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 514 PAFTA NO YAPIM TARİHİ SELÇUKLU DÖNEMİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HAN TÜRÜ SİVİL DERECE DAMLACIK KÖYÜ - KAHTA /ADIYAMAN İlimiz Kahta İlçesi Damlacık Köyünün yaklaşık 500 metre batısında bulunmaktadır. Cendere çayının yanında yer almaktadır. Doğu kısmında giriş eyvanı ve karşısında ana eyvan kuzey ve güney taraflarında ise karşılıklı iki eyvan ve han odaları bulunmaktadır. Moloz taş kullanılarak yapılmıştır. FOTOĞRAF: Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu. 162

163 ADI DOLUCA HAMAMI MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 514 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HAMAM TÜRÜ SİVİL DERECE DOLUCA KÖYÜ - KAHTA/ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesinin Doluca Köyü sınırları içinde yer almaktadır. Kahta - Kocahisar yolu üzerindedir. Tonozlu bir yapıya sahiptir. Hamam duvarları moloz duvar örgüsü ile yapılmıştır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 163

164 ADI YENİ KALE MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 2036 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE - MEMLUK ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KALE TÜRÜ ASKERİ DERECE ESKİ KAHTA ( KOCAHİSAR ) KÖYÜ - KAHTA/ ADIYAMAN İlimiz Kahta ilçesine bağlı Kocahisar Köyü içindedir. İlk yapılış tarihi Hititlere kadar giden kalenin bugünkü şekli Memluklular döneminden kalma olup Osmanlı döneminde de kullanılmıştır. Kalenin Urartu, Part, Kommagene, Roma, Sasani ve Arapların eline geçtiği bilinmektedir. Kalenin; kapı girişi üzerinde, mescit te, doğu burcunda, ve sarayın giriş kapısında olmak üzere çok sayıda kitabe mevcuttur. Kale giriş kapısı üzerinde yer alan yazıtta Memluk sultanı Kalaun un, mescitte bulunan yazıtta Melik Eşref Selahaddin Halil, sarayın giriş kapısındaki kitabede ise Melik Nasır ın adları geçer. Kale içinde Mescit, Hapishane ve zindan, posta güvercinlerinin yetiştirildiği kule, sarnıçlar, hamam ve Kahta Çayına (Nymphaios) inen gizli bir su yolu bulunmaktadır. FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ 164

165 GERGER 165

166 İLÇESİ ADI GERGER KALESİ KAYA ANITI MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KAYA ANITI TÜRÜ ASKERİ DERECE OYMAKLI KÖYÜ- GERGER / ADIYAMAN İlimiz Gerger İlçesine bağlı Oymaklı köyünde yer alan Gerger kalesi içerisinde bulunmaktadır. Büyük bir kaya yüzeyinde Kommagene Kralı Mithridates Kallinichos un babası ve Antik Kommagene krallığının başkenti Somosata nın ( Samsat ) kurucusu Kral Samos un ( M.Ö ) devasa büyüklükteki bir kabartması ve Grekçe yazıtlar yer almaktadır. 166

167 FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ÜZEYİR PEYGAMBER TÜRBESİ MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1011 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE ALİDAM KÖYÜ - GERGER /ADIYAMAN 167

168 İlimiz Gerger ilçesi Alidam Köyündedir. Nemrut Dağı - Gerger yol ayrımından yaklaşık 1 km sonra Gerger yolu üzerinde yer almaktadır. Türbesinin yanında bir de camii bulunmaktadır. Günümüzde restorasyon çalışmaları devam etmektedir.1984 yılında türbe restorasyonla betonarme yapı ile tekrar yapılandırılmıştır. FOTOĞRAF: ODTÜ - KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. ADI KÖKLÜCE KAYA KİLİSESİ MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1243 PAFTA NO YAPIM TARİHİ MS 4. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KİLİSE TÜRÜ DİNİ DERECE KÖKLÜCE ( HOLBİŞ ) KÖYÜ - GERGER / ADIYAMAN 168

169 Gerger ilçesinin Köklüce ( Holbiş ) Köyünde yer almaktadır. Kilise kayaların oyulması ile oluşturulmuştur. Kilisenin üst kısmı çökmüş bir durumdadır. FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. 169

170 ADI GERGER KALESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 514 PAFTA NO YAPIM TARİHİ KOMMAGENE ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KALE TÜRÜ ASKERİ DERECE OYMAKLI KÖYÜ - GERGER / ADIYAMAN İlimiz Gerger İlçesine bağlı Oymaklı köyünde bulunmaktadır. Tarihi Geç Hitit dönemine kadar dayanır. Ancak Eski Gerger kentinin MÖ 3. yüzyılda Arsames adında Seleukos kralı zamanında kurulduğu bilinmektedir. M.Ö. II. Yüzyılda ise burası Fırat ( Euphrat ) Arsameiası olarak adlandırılmaktaydı. Kale sarp bir kayalık üzerinde bulunmakta ve sağlam duvarlarla çevrilmiştir. Büyük bir kaya yüzeyinde Kommagene Kralı Mithridates Kallinichos un babası ve Antik Kommagene krallığının başkenti Somosata nın ( Samsat ) kurucusu Kral Samos un ( M.Ö ) devasa büyüklükteki bir kabartması ve Grekçe yazıtlar yer almaktadır. Daha sonraki dönemlerde Memlukluların Gerger kalesinde uzun bir süre hüküm sürdüklerini imar çalışmalarında bulundukları bilinmektedir. Geç dönemde de kullanılan kalenin içerisinde cami, dükkan, su sarnıçları ve benzeri sosyal yapıların kalıntılarını görmek mümkündür. Kale bugün Atatürk Barajı göl alanı manzarası ile görülmesi gereken yer olmuştur. 170

171 FOTOĞRAF: ADIYAMAN MÜZESİ ADI KÖKLÜCE ÇEŞMESİ MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1241 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 19. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. ÇEŞME TÜRÜ SİVİL DERECE KÖKLÜCE ( HOLBİŞ ) KÖYÜ GERGER / ADIYAMAN İlimiz Gerger ilçesi Köklüce ( Holbiş) köyünde yer almaktadır. Tek kemerli ve tonozludur. Çeşme düzgün kesme taştan yapılmıştır.günümüzde halen kullanılmaktadır. 171

172 FOTOĞRAF: ODTÜ-KOMMAGENE NEMRUT KORUMA VE GELİŞTİRME PROG. SAMSAT 172

173 İLÇESİ ADI SAFVAN BİN MUATTAL ( SAFFAN DEDE ) TÜRBESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 954 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRBE TÜRÜ DİNİ DERECE TAŞKUYU KÖYÜ - SAMSAT / ADIYAMAN Adıyaman ili Samsat ilçesi Taşkuyu Köyü sınırları içerisindedir. Sahabe Safvan bin Muttalın bulunduğu türbedir.samsat İlçesine 5 km mesafede bulunan eski türbe yapısı 2011 yılında yenilenerek çevre düzenlemesi yapılmıştır. Yeni Türbe yapısı giriş haremlik - selamlık şeklinde düzenlenerek erkek ve kadınlar için ayrı giriş yapılmıştır.üst örtüsü içten yuvarlak kubbe iken, dışardan ise yuvarlak kubbeyi sivri bir külah örtmektedir. Diğer bir oda içerisinde ise Sahabe Safvan bin Muttal ın sandukası bulunmaktadır. 173

174 FOTOĞRAFLAR: Serap ORAL ÖZER - ADIYAMAN MÜZESİ SİNCİK 174

175 İLÇESİ ADI DERİK KUTSAL ALANI ( HEROON ) MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1286 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KUTSAL ALANI TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KEŞGÜN KÖYÜ - SİNCİK / ADIYAMAN 175

176 İlimiz Sincik İlçesine bağlı Fatih Mahallesinde ( Yukarı Keşgün ) yer alır. Karakuş Tümülüsü ve Cendere Köprüsünü geçtikten sonra Sincik İlçesi karayolu istikametinde bulunan Çatbahçe Köyünü geçtikten yaklaşık 10 km sonra sola ayrılan stabilize yoldan devam ederek alana ulaşılır. Kutsal alan 1250 metre yükseklikte bulunan iki tepe arasında bulunan bir düz alan üzerinde yapılmıştır. Burada bir tapınak ve kutsal temenos duvarı ile simetrik iki adet üzeri tonozlu heroon yer alır.bu yapılar MS 3. yüzyıla tarihlendirilmektedir.bu alanda kutsal yapıların yanında sivil yapıların da bulunması buranın bir kült merkezi olduğunu göstermektedir. FOTOĞRAFLAR: ADIYAMAN MÜZESİ 176

177 GÖLBAŞI İLÇESİ 177

178 ADI AZAPLI HÖYÜĞÜ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 3948 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE BALKAR BELDESİ - GÖLBAŞI / ADIYAMAN Gölbaşı İlçesi Balkar Beldesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Azaplı Gölü kıyısında yer alan höyük yaklaşık 150 metre uzunluğunda 100m genişliktedir. Höyük yaklaşık 5 metre yüksekliktedir. 178

179 FOTOĞRAFLAR: ADIYAMAN MÜZESİ ADI KAVKUTLU HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 5666 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE HARMANLI BELDESİ GÖLBAŞI / ADIYAMAN İlimiz Gölbaşı İlçesi Harmanlı Beldesi Kavkutlu Mevkiinde yer almaktadır. Gölbaşı - Harmanlı yolu üzerindedir. Düz bir arazi üzerinde yar alan höyük yaklaşık 160 metre genişliğinde120 metre uzunluğundadır. Höyük yaklaşık 5 metre yüksekliktedir. Geç Tunç Çağından başlayarak Helenistik, Roma ve geç dönemlere kadar kullanıldığı bilinmektedir. 179

180 FOTOĞRAFLAR: ADIYAMAN MÜZESİ ADI OZAN HÖYÜK MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 811 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE OZAN KÖYÜ - GÖLBAŞI / ADIYAMAN 180

181 İlimiz Gölbaşı İlçesi Ozan Köyü içinde bulunmaktadır. Gölbaşı - Malatya yolunun sağ tarafında yer alır. Yüksek bir tepe üzerinde yar alan höyük yaklaşık 150 metre genişliğinde 200 metre uzunluğundadır. Höyük yaklaşık 15 metre yüksekliktedir. FOTOĞRAFLAR: ADIYAMAN MÜZESİ ADI VİJNE KÖPRÜSÜ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 1938 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 18. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE HARMANLI-YAYLACIK KÖYÜ GÖLBAŞI / ADIYAMAN 181

182 İlimiz Gölbaşı İlçesi Harmanlı Beldesi Yaylacık Köyü sınırları içinde ve Göksu Nehrinin dar bir noktasında yapılmıştır. Tut İlçesine geçişi sağlamaktadır. Kemer kısımları düzgün kesme taş diğer yerler moloz taştan yapılmıştır. Biri ana diğeri tahliye olmak üzere iki kemere sahiptir. Tahliye kemerinin üzeri yıkık olduğundan geçiş ahşap hatıllarla sağlanmaktadır. Köprü İslami döneme aittir. FOTOĞRAFLAR: ADIYAMAN MÜZESİ ADI ALTINLI KÖPRÜ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 1938 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 18. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KÖPRÜ TÜRÜ SİVİL DERECE YOLBAĞ KÖYÜ GÖLBAŞI / ADIYAMAN 182

183 İlimiz Gölbaşı ilçesi Yolbağ Köyü sınırları içinde yer alan Köprü biri ana kemer olmak üzere dört kemerden oluşmaktadır. Göksu Nehrinin dar bir noktasında yapılmıştır. Köprü sağda kaya zemine oturmakta, solda taşma kemerleriyle çay yatağını aşmaktadır. Kemerler beyaz kesme taşlarla, diğer kısımlar moloz taşlarla inşa edilmiştir. Köprü İslami döneme aittir. FOTOĞRAFLAR: Ahmet Ali BAYHAN - Fikri SALMAN 183

184 ADI GÖLBAŞI TREN İSTASYON YAPILARI MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 459 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 20. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRÜ SİVİL DERECE İSTASYON MAH. - GÖLBAŞI / ADIYAMAN İlimiz Gölbaşı İlçe Merkezinde tren istasyonunda bulunmaktadır. İdari binalar ve su deposu binalarından oluşmaktadır. Bu binalardan bazıları yıkılmış yıkılmayanlar ise özgün yapıdadırlar. Binalar kesme taştan yapılmış olup yakın dönemde sıvalar yapılmıştır. Köşe taşlarında kapı etraflarında ve alt pencerelerinde dışa çıkıntılar bulunmaktadır. 184

185 FOTOĞRAFLAR: ŞANLIURFA KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU ÇELİKHAN 185

186 İLÇESİ ADI ZERBAN HÖYÜK MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 956 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. HÖYÜK TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE PINARBAŞI BELDESİ - ÇELİKHAN / ADIYAMAN İlimiz Çelikhan İlçesi Pınarbaşı Beldesinde yer almaktadır. Belde yerleşiminin batısında yer almaktadır. Halk tarafından Zerban Kalesi olarak bilinmektedir. Yakın çevresinde ziyaret alanı bulunmaktadır. 186

187 FOTOĞRAFLAR: ADIYAMAN MÜZESİ TUT 187

188 İLÇESİ ADI MİHRİBABİL KALESİ VE ÇEVRESİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI 1223 PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. KALE TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE KAŞLICA KÖYÜ-TUT/ADIYAMAN İlimiz ut İlçesi Kaşlıca Köyünün doğusunda Aşağı evler denilen mevkide bulunmaktadır. Düz ve uzun bir vadi üzerin yaklaşık 50 metre yüksekliğinde bir kayalığın üzerinde yer almaktadır. Kale duvarları moloz taş örgü ile yapılmıştır. Kalenin girişinin sağında ise sarnıç bulunmaktadır. 188

189 FOTOĞRAFLAR: ŞANLIURFA KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU ADI DOKUZ MAĞARA YERLEŞİMİ MÜLKİYETİ TESCİL TARİHİ GPS KOOR. TESCİL KARARI PAFTA NO YAPIM TARİHİ ROMA ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. TÜRÜ ARKEOLOJİK DERECE YAYLIMLI KÖYÜ - TUT / ADIYAMAN 189

190 Tut İlçesi Yaylımlı Köyünün doğusunda Dokuz Mağara denilen mevkide bulunmaktadır. Yükselen bir kayalık üzerinde kaya mezarları ve Kayaya oyulmuş odalar bulunmaktadır. Ayrıca yerleşime ait yapı kalıntıları bulunmaktadır. ADI TUT ULU CAMİİ MÜLKİYETİ GRUP A TESCİL TARİHİ GPS KOOR ,N, ,E TESCİL KARARI 1063 PAFTA NO YAPIM TARİHİ 18. YY ADA NO PARSEL ORİJİNAL KUL. CAMİİ TÜRÜ DERECE AYNİYE MAH. FİKRET OTYAM MEYDANI - TUT /ADIYAMAN 190

191 İlimiz Tut ilçesi merkezinde bulunmaktadır. Düzgün kesme taştan yapılmış minareye sahip caminin doğu ve güney cephe beden duvarları da kesme taştan yapılmıştır. Son cemaat yeri iki kemerlidir. Camiinin üzeri düz dam olup sac ile örtülüdür. Caminin içinde dörtgen ayaklara ve sütunlara oturan üç sıra kamerli yapı ve üzeri tavan ahşap kaplamadır. Minaresinin kaidesi üzerindeki yapım kitabesine göre 1736 yıllarında Hacı Hasan tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. 191

192 KAYNAKÇA : - Adıyaman Yüzey Araştırması - Prof. Dr. Ahmet Ali BAYHAN Yrd. Doç Dr. Fikri SALMAN - ODTÜ- Kommagene Nemrut Koruma ve Geliştirme Programı - Adıyaman Yüzey Araştırmaları - Yard.Doç. Dr. Sabahattin EZER - Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi - Adana Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi - Adıyaman Müzesi Arşivi - Fehmi ERARSLAN ; Adıyaman Müzesinden Bir Grup Terracotta Figürin ( Bölgenin Tarihi Coğrafyası ) Y. Lisans tezi Erzurum