ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDE KAZANILAN ENERJİNİN KULLANILMASINDA ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ. Murat PİROĞLU ESKİ Genel Müdürlüğü Atıksu Arıtma Dairesi Başkanı

Transkript

1

2 ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDE KAZANILAN ENERJİNİN KULLANILMASINDA ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ Murat PİROĞLU ESKİ Genel Müdürlüğü Atıksu Arıtma Dairesi Başkanı

3 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ Eskişehir Atıksu Arıtma Tesisleri mevcutta iki etaptan oluşmaktadır. İki tesis toplamda kişiye (EN 60 ) hizmet edecek, m 3 /gün atıksuyu arıtabilecek kapasitededir.

4 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ Ancak,tesislerimize şehirden m 3 /gün atıksu gelmekte ve tümü arıtılmaktadır.

5 Akış Şeması

6 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA I. Etap Tesis; TESİSLERİ 1999 yılında devreye alınmış olup, m 3 /gün atıksu kapasiteli karbon giderimli bir tesistir. II. Etap Tesis; 2010 yılında devreye alınmış olup, m 3 /gün atıksu kapasiteli ileri biyolojik (karbon+azot+fosfor giderimi) arıtma tesisidir.

7 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ I. Etap Atıksu Arıtma Tesisindeki fiziksel arıtma üniteleri iptal edilerek, m 3 /saat lik pik debiyi karşılayabilecek yeni fiziksel arıtma üniteleri inşaa edilmiştir.

8 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ Her iki etap için ortak olan fiziksel arıtma üniteleri; - Giriş terfi merkezi, - Kaba ve ince ızgaralar, - Kum ve yağ tutuculardan oluşmaktadır.

9 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ Her iki etap için ortak olan fiziksel arıtma ünitelerinden sonra tesise gelen atıksuyun yaklaşık % 32 si I. Etap Atıksu Arıtma Tesisine, % 68 i II. Etap Atıksu Arıtma Tesisine yönlendirilmektedir.

10 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ I. Etap AAT; - Ön Çökeltme Tankları, - Havalandırma Tankları ve - Son Çökeltme Tanklarından oluşmaktadır.

11 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ II. Etap AAT ise; - Ön Çökeltme Tankları, - Biyolojik Arıtma Tankları ve - Son Çökeltme Tanklarından oluşmaktadır.

12 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA Her iki tesisinde; TESİSLERİ - Ön çökeltim havuzlarından alınan çamurları gravite tip çamur yoğunlaştırıcıya, - Son çökeltim havuzlarından alınan fazla çamurlar ise polielektrolit ilave edilerek mekanik tip yoğunlaştırıcıya alınarak yoğunlaştırılmaktadır.

13 ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ Yoğunlaştırılan ön ve son (biyolojik) çamurlar ayrıca kum yağ tutucudan ayrılan yağ ve çöktürme havuzlarının yüzeyinde biriken köpükler karıştırılarak (2+1) her biri 8200 m 3 hacimde olan anaerobik çamur çürütücüye iletilmektedir.

14 Biyogaz Üretimi Mezofilik çürütücülerde (optimum sıcaklıkları C olan çürütücüler) hidroliz ve asit fermantasyonu fazında; asit bakterileri Organik Asitler Organik Maddeler Alkol CO 2

15 Biyogaz Üretimi Metan oluşumu fazında ise; Organik Asitler metanojenler CH 4 Alkol CO 2 CO 2 H 2 O olayları gerçekleşerek biyogaz elde edilir.

16 Gaz Arıtma Üretilen biyogaz içindeki nem, toz, köpük vs gibi istenmeyen malzemeler gaz jeneratörlerine gitmeden önce gaz arıtma binasında bulunan kondens tutucular ve çakıl filtre vasıtası ile biyogaz içerisinden ayrılır.

17 Gaz Arıtma Ayrıca, gaz basıncını dengelemek ve gaz jeneratörlerine stabil gaz beslemesini sağlamak için hacmi 3000 m 3 olan gaz balonu bulunmaktadır.

18 Biyogazın Kullanımı Çürütücülerde elde ettiğimiz biyogaz yaklaşık %60-65 civarında CH 4 içermektedir. Atıksu Arıtma Tesislerimizde ürettiğimiz biyogaz, tesislerimizde bulunan iki adet ve toplam kurulu güçleri 1 er MW olan gaz jeneratörlerinde elektrik enerjisine çevrilmektedir. Ayrıca gaz jeneratörlerinin motor ceket suyu ve bacasından elde edilen atık ısı çürütücüler ile binaların ısıtılmasında kullanılmaktadır.

19 Gaz Jeneratörü MWM TCG 2020 V12

20 Gaz Jeneratörü Teknik Özellikleri Motor Tipi : MWM TCG 2020 V12 Alternatör Tipi : Marelli MJB 450 LA 4 Elektriksel Güç : 1021 kw Hız : 1500 rpm Silindir Sayısı : 12 Yakıt Tipi : Biyogaz Voltaj/Frekans : 400 V/50 Hz Elektriksel Verim : %41 Termal Verim : %43,5 Toplam Verim : %84,5

21 Gaz Jeneratörü Çalışma Prensibi Gaz jeneratörleri içten yanmalı, V12 silindirli, biyogaz ile çalışan motor ve alternatörden oluşmaktadır. Motorda oluşan hareket krank mili ve volan vasıtası ile alternatöre iletilmektedir. Çürütücülerden elde edilen biyogaz ile motora boşta yüksüz start verilir. Motor boştayken maksimum devir sayısına ulaşır. Alternatöre şebekeye senkron olma komutu verilir. Enerji analizörleri şebekenin voltaj ve frekansını ölçer. Ölçülen voltaj ve frekansı alternatörde üretebilmek için motorun devir sayısı ve torku ayarlanır. Alternatörün ürettiği 400 V enerji, step-up trafoları ile 34,5 kv yüksek gerilim seviyesine çıkartılır. Şebekenin voltaj ve frekansına ulaşıldığında, orta gerilim hücreleri kapatılarak şebekeye senkron olunur ve elektrik enerjisi üretilmeye başlanır.

22 Biyogaz Kullanımı 2016 yılında ortalama m 3 /gün biyogaz üretilmiş olup, biyogazdan elde edilen elektrik enerjisi tesisin toplam tüketiminin %54,68 ini karşılamıştır. Bu da aylık olarak yaklaşık TL elektrik tasarrufu sağlamaktadır. Bunun yanı sıra çürütücü ve binaların ısıtılması için kullanılan ısı enerjisi de gaz jeneratörlerinden sağlandığı için toplam tasarruf TL nin daha üzerindedir.

23 Biyogaz Kullanımı Gaz jeneratörleri puant tarifesine göre çalıştırılmaktadır. Bu tarifeye göre, elektrik ücretinin en pahalı olduğu 17.00/22.00 saatleri arasında çift jeneratör çalıştırılıp, şebekeden minimum elektrik temin edilmekte; böylece faturalandırmada extra tasarruf sağlanmaktadır. Tek jeneratör çalıştırıldığı zamanlarda ise fazla biyogaz gaz balonunda depolanmaktadır.

24 Acil Durumlarda!!! Gaz jeneratörlerinde herhangi bir arıza oluşması ve gaz balonunun hacminin dolu olması durumlarında biyogazın direk atmosfere salınmaması için kullanılmak üzere gaz yakma bacası (Gas Flare) bulunmaktadır.

25 Biyogaz Kullanımı

26 III. Etap Tesis Çalışmaları m 3 /gün kapasiteli tesislerimize m 3 /gün ün üzerinde atıksu debisi gelmesi sebebi ile III.Etap Tesisin yapılması ile ilgili çalışmalara başlanmış olup, m 3 /gün kapasiteli III. Etap Atıksu Arıtma Tesisinin uygulama projelerinin yapımı tamamlanmıştır. İLBANK A.Ş. onayı beklenmektedir.

27 Çifteler Atıksu Arıtma Tesisi m 3 /gün kapasiteye sahip Çifteler Atıksu Arıtma Tesisimiz İLBANK tarafından yaptırılmış ve ESKİ Genel Müdürlüğü ne devredilmiştir. Mevcut durumda ESKİ tarafından işletilmektedir.

28 Sivrihisar Atıksu Arıtma Tesisi m 3 /gün kapasiteye sahip Sivrihisar Atıksu Arıtma Tesisimiz İLBANK tarafından yaptırılmış ve ESKİ Genel Müdürlüğü ne devredilmiştir. Mevcut durumda ESKİ tarafından işletilmektedir.

29 Ardışık Kesikli Biyolojik Reaktör Mihalıççık, Mahmudiye, Kırka (Seyitgazi), Seyitgazi ve Beylikova ilçelerimizde ise Ardışık Kesikli Biyolojik Reaktör kurulması için yapım süreci devam etmektedir.

30 Teşekkür Ederim..