Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı (TULSA) Çalı maları,

Transkript

1 Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı (TULSA) Çalı maları, Nurhan Albayrak, Suphiye Nilay Uçarman, Ahmet Arslantürk, Hülya im ek, Figen Sezen, A.Gül Yıldırım, Selçuk Kılıç, Mustafa Ertek, Mehmet Ali Toruno lu, Seher Musaonba ıo lu, Fazilet Duygu, eref Özkara, Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı (TULSA) Çalı ma Grubu

2 Sunum içeri i TULSA nın amacı TULSA faaliyetleri Tebli Rehber E itim Programı Dı Kalite De erlendirme Programı Yerinde De erlendirme Ziyaretleri İDT kontrolü Web sistemi TULSA sonuçları 2016 ve sonrası planlamalar

3 TULSA (Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı) Amaç; TB laboratuvarlarında kalite güvence sisteminin sa lanması İlaca dirençli tüberküloz olgularının seyrini belirlemek ve kontrol programına bilgi sa lamak Kapsam; Tüm TB laboratuvarları 75 Düzey III 154 Düzey II 157 Düzey I

4 TULSA (Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans A ı) Hedef; Bölge temsiliyeti Epidemiyolojik veri ile e le tirme Akc TB olgularının %50 sinde kültür pozitifli i Kültür pozitiflerin %75 ine İDT yapılmı olması Laboratuvar Kalite Güvence Sistemi nin sa lanması

5 Tüberküloz tebli i

6 Tüberküloz tebli i TB Laboratuvarların Düzeylendirilmesi Düzey I; klinik örnekten direkt mikroskopi yapan laboratuvar Düzey II; klinik örne i i leyip mikroskopi ve kültür yapan laboratuvar Düzey III; üremi kültürden tanımlama ve ilaç duyarlılık testi yapan laboratuvarlardır.

7 Tüberküloz tebli i TB laboratuvarlarının görevleri Tüm analizler için iç kalite kontrol uygulanır, Tüm parametrelerde DKD ye katılım sa lanır, Testlerin raporlanması uygun sürede yapılır, Mikroskopi 24 saatte Moleküler testler 72 saatte Kültür pozitifli i ortalama 21 günde verilir. Bildirim yapılır; ARB pozitifli i Kültür pozitifli i Moleküler test pozitifli i Rifampisin direnci bildirilir. Örnek - izolat saklama Yaymalar kültür sonucu çıkana kadar İzolatlar 1 yıl saklanır.

8 Tüberküloz tebli i Yetkilendirme; Mikrobiyoloji ruhsatı TB yetkisi THSK ya ba vuru Ba vuru dosyası incelemesi Denetim (THSK) Yetkilendirme (THSK)

9 Rehber çalı maları Biyogüvenlik Örnek Yönetimi Mikroskopi Kültür Tür Ayrımı İlaç Duyarlılık Testleri Moleküler Testler İGST Sürveyans tb.thsk.gov.tr/egitim

10 E itim Programı E itim süreci; Rehberin basımı Nisan 2014 E itim müfredatının hazırlanması Mayıs 2014 E itimci grupların olu turulması Eylül 2014 E itim programının de erlendirilmesi Kasım 2014

11 E itim Programı Eğitim Yer Tarih Katılımcı Uzman E itimi Teknik Personel E itimi Uzman E itimi Teknik Personel E itimi Teknik Personel E itimi Uzman E itimi Teknik Personel E itimi Uzman E itimi İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, 6-9 Nisan Malatya UTRL, Ankara Nisan Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, 6-8 Mayıs Mersin UTRL, Ankara 8-12 Haziran UTRL, Ankara 5-8 Ekim Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3-6 Kasım İzmir UTRL, Ankara Kasım Bursa Bölge TB Laboratuvarı, Bursa 8-11 Aralık

12 Dı Kalite De erlendirme Programı 4 panel, laboratuvar düzeylerine göre Mikroskopi - 5 boyasız yayma preperat Kültür ve MTBC-TDM ayrımı - 5 simüle balgam örne i İlaç Duyarlılık Testi - 5 MTBC izolatı Tür tanımlama - 5 TDM izolatı 2011 de 13 laboratuvar 2012 de 46 laboratuvar 2013 de 70 laboratuvar 2014 de 72 laboratuvar 2015 de 107 laboratuvar

13 Yerinde De erlendirme Ziyaretleri Tüberküloz laboratuvarlarının hem teknik açıdan hem de yönetimsel olarak standartlara uygun olarak i leyip i lemedi i TULSA- LDA ile kontrol edilmektir. TULSA-LDA 8 bölüm 30 ba lık 78 sorudan olu makta Laboratuvarları düzeylerine göre analiz etmekte Durum tespiti yapmakta ve geli imi göstermektedir.

14 Yerinde De erlendirme Ziyaretleri De erlendirici E itimi Nisan de erlendirici 2015; 14 Düzey II ziyareti 44 Düzey III ziyareti 10 Kurulum için danı manlık 2016; 5 Düzey II ziyareti 8 Düzey III ziyareti 10 Kurulum için danı manlık

15 Yerinde De erlendirme Ziyaretleri 46 Düzey III ve 16 Düzey TB laboratuvarı analizleri 95,1 77,3 73,5 70,1 67,8 56,4 55,7 56,8 57,6 59,1 56,1 46,2 53,0 78,8 79,9 76,9 72,7 58,7 77,3 85,2 69,3 92,0 83,7 80,3 81,8 75,0 77,3 75,4 76,9 69,3 67,4 64,0 59,158,3 56,4 54,2 51,1 48,1 44,3 44,3 90,9 57,6 45,5 54,2 71,2 73,5 67,4 50,8 79,5 87,5 88,6 86,0 47,0 92,8 88,6 84,5 48,5 79,2 32,6 31,8 34,8 25, Ciddi İyileştirme Gerekli 0 49,9 İyileştirme Gerekli 50 69,9 İyi Durumda 70 89,9 Çok İyi Durumda

16 Yerinde De erlendirme Ziyaretleri TB laboratuvarlarının genel de erlendirme skor ortalamaları (n=62) 1. YÖNETİM ŞARTLARI 65,5 2. PERSONEL YÖNETİMİ 68,4 3. YERLEŞİM ve ORTAM KOŞULLARI 66,9 4. DONANIM, REAKTİF ve SARFLARIN YÖNETİMİ 74,9 5. ANALİZ ÖNCESİ SÜREÇLER 77,1 6. ANALİZ SÜREÇLERİ 51,1 7. ANALİZ SONRASI SÜREÇLER 73,4 8. SÜRVEYANS 55,4 GENEL DE ERLENDİRME SKORU 66,1

17 İDT kontrolü algoritması Her hastanın en az iki akci er örne ine kültür yapılır Her hastanın en az bir MTBC izolatına İDT yapılır Klinik anlamlı TDM ler tür tanımı için Her hastaya ait akci er ve akci er dı ı izolat ve İDT sonuçları UTRL ye yollanır (HR uyumu %95 in üzerinde olan laboratuvarlar veri yollar) UTRL de genotipik ve fenotipik İDT ile kontrol yapılır R dirençlilere 2. seçenek İDT ve moleküler epidemiyolojik analiz yapılır Sonuçlar web üzerinden raporlanır

18 TULSA web sistemi Tüberküloz Tanı Laboratuvarları UTRL ye yolladıkları izolatlara ait tüm sonuçları Verem Birimleri (Dispanser) TC ile kültür pozitif hasta sonuçlarını İl TB koordinatörleri İllerine ait laboratuvarlar tarafından kaydedilen hasta sonuçlarını Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı kültür pozitif TB hasta verilerinin payla ıldı ı web tabanlı bir sistemdir.

19 TULSA ya katılım Yıllara göre TULSA ya katılan laboratuvar ve izolat veri sayıları Yıl İller Düzey II Düzey III İzolat 2011 Ankara Ankara, İstanbul Ankara, İstanbul, İzmir, Adana +BTL (25 il) 2014 Ankara, İstanbul, İzmir, Adana +BTL (25 il) 2015 Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Bursa, Erzurum, Kocaeli, Denizli, Antalya, Samsun, Trabzon +BTL (41 il)

20 Halk Sa lı ı / Bölge TB Laboratuvarları Düzey II TB laboratuvarı; 28 tane(20 si aktif) Düzey III TB laboratuvarı; 22 tane (15 u aktif) Laboratuvar yapılanma eksiklerinin giderilme çalı maları

21 TULSA dan önce Global TB Report, 2011

22 TULSA Sonuçları Global TB Report, 2012

23 TULSA Sonuçları Global TB Report, 2012

24 TULSA Sonuçları 2015; Veri 8820 Kontrol edilen izolat 2167 Hasta sayısı yabancı MTBC sayısı ÇİD-TB YİD-TB 5 5

25 TULSA Sonuçları Yıllara göre bakteriyolojik tanı oranları Akci er TB sayısı Yayma yapılan (%79,2) (%88,5) Yayma pozitifli i (%56,7) (%61,9) Kültür yapılan (%46,5) (%63,6) Kültür pozitifli i (%38,5) (%49,5) İDT sayısı (%24,9) (%37,3) (%90) (%58,4) (%80,9) (%67,1) (%60,3) Kültürde %89, Kültür yapılan Kültür pozitif İDT yapılan

26 2016 ve sonrası planlamalar Tüm Düzey II ve III TB laboratuvarlarının dahil edilmesi Düzey II ve III laboratuvar ihtiyaçlarının tamamlanması Yetkilendirme ve yerinde de erlendirme süreçlerinin akreditasyonu E itimlerin akreditasyonu Rehberin revizyonu

27 TE EKKÜRLER