CROHN HASTALIĞI. Crohn s hastalığı; Regional enterit; Kron; Crohn hastalığının sebebi nedir? Crohn hastalığının belirtileri nelerdir?

Transkript

1 CROHN HASTALIĞI Crohn s hastalığı; Regional enterit; Kron; Crohn hastalığı kronik iltihabi barsak hastalığıdır. Bağırsak da iltihap, ülser, kanama atakları ile seyreden ciddi iltihaplara neden olur. Ağız dan anüse kadar sindirim sisteminin her yerinde iltihaba neden olabilir en sık ince bağırsakların ileum denen son kısmını tutar. Hastalık barsak içinde tüneller oluşturacak şekilde ilerler. Bu tüneller birbiriyle bağlantı kurabilir (fistül). Ülserli ve iyi bölümler vardır. İltihabi barsak hastalığına yakalanmış kişilerde kolon kanseri görülme şansı yüksektir. Her iki hastalık da beyaz tenlilerde ve sanayileşmiş ülkelerde daha fazla görülür. Cins ayrımı yapmaz erkek kadın eşit tutulur. Her yaşta görülse de hastalar genellikle yaşında teşhis edilirler, çok az bir hastada teşhis yaşında konur. Çocuk yaşta ortaya çıkarsa büyüme gelişme geriliği sık görülür. Crohn hastalığının sebebi nedir? Crohn hastalığının sebebi belli değildir. İmmün sistemin aşırı cevabına bağlı olarak bağırsakların hasar görmesi olarak kabul edilmektedir. İltihabi barsak hastalıklarında (Crohn ve ülseratif kolit) genetik, ailesel bir eğilim vardır. Bu hastalıkların bir mikrobik enfeksiyonu takiben başladıklarına dair birtakım bilimsel veri olmasına rağmen bu konu tam aydınlığa kavuşmamıştır. Hastalık ailede Crohn hastası olan kişilerde ve Musevi ırkında daha çok görülmektedir. Crohn hastalığının belirtileri nelerdir? Crohn hastalığı ataklar halinde seyreder. Arada iyilik dönemleri görülür. Bazen iyilik dönemleri yıllar sürer ve hastalık hiçbir şikayete neden olmaz. Hastalıklar ve stes atakları başlatabilir, atakları sırasında en sık görülen şikayetler : İshal, Kanlı ishal, Kramp tarzında karın ağrıları, Makattan kanama, Kansızlık, Kilo kaybı, Aşırı halsizlik,

2 Bulantı, Ateş, Ağızda aftlar, Anüs etrafında apse ve yaralar çıkması kron hastalığında en sık görülen şikayetlerdir. Crohn hastalarının yarıdan fazları hayatlarının ileri dönemlerinde hastalığın yan etkilerine bağlı nedenlerle ( fistül, tıkanma vb. ) ameliyat olmak zorunda kalırlar. Crohn hastalığının teşhisi nasıl konur? Hastanın şikayetleri teşhise yardımcıdır. Kan ve dışkı testleri yapılır. Baryumlu mide barsak filmleri teşhiste değerlidir. Kesin teşhis kolonoskopi ile alınan parçanın patolojik incelemesi ile konur. Crohn hastalığı teşhisine yardımcı olan kan testleri: panca(perinükleer antinötrofilik sitoplazmik antikor ): Crohn hastalarının dörtte birinde pozitif bulunur. ASCA(Saccharomyces cerevisiae antikorları), IgG ve IgA: Crohn hastalarının yarısında ASCA IgG ve/veya IgA pozitif bulunmaktadır. Hastalığın takibi sırasında Dışkı testleri, Kan sayımı, Demir, TDBK, Sedimantasyon ve CRP takibi yapılmalıdır. Crohn hastalığının tedavisi var mıdır? Crohn hastalığının tedavisinde: ilk basamak diyet değişikliğidir: şikayetleri arttıran gıdaların kesilmesi istenir. Her hastada farklı olsa da ortak özellikler olarak: Kümes ürünleri, Sera ürünleri ve Yüksek fiber içeren ürünler kron şikayetlerini arttırdığı için ilk etapta kesilir.

3 İkinci etapta ilaç tedavisi gelir. Aşağıdaki ilaçlar Crohn tedavisinde kullanılır: Aminosalisilatlar: sülfosalazin, mesalazin, olsalazin, vb, Anti İnflamatuar ilaçlar: prednizon, metilprednizon, budesonide, vb, İmmün modifiye ilaçlar: azatiopürin, 6-merkaptopürin, metotrezate, vb, TNF inhibitörleri : infliximab, adalimumab, etanercept, certolizumab, golimumab, vb, Antibiyotikler: metronidazole, ampicilin, ciprofloksasin, vb, İlaçlar ile kontrol edilemeyen Crohn hastalarında iltihaplı barsak kesiminin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. Cerrahi olarak çıkarılsa da hastalık alevlenebilir. Kron hastalığına bağlı tıkanma ve fistüllerde de cerrahi onarım gerekmektedir. Crohn hastalığı tehlikeli midir? Crohn hastalığının yan etkileri tedavi almayan hastalarda daha sık görülür. En sık görülen yan etkiler şunlardır: Fistül: barsak ile diğer organlar arsında istenmeyen bağlanbtıların oluşmasıdır: Barsak barsak, Barsak mesane, Barsak vajen arasında olabilir. Barsak tıkanması, Eklem iltihapları: artrit: Kalça, diz, omuz, bilek gibi büyük eklemleri tutan ve biri düzelip diğeri başlayan kronik eklem iltihaplarıdır. Göz iltihapları, Karaciğer iltihapları ve yağlanması, Böbrek taşları, Safra taşları, Döküntü, Kemik erimesi, Beslenme bozukluğuna bağlı şikayetler kron hastalığında çok görülür. Referanslar: 1. American Gastroenterological Association

4 2. Crohns and Colitis Foundation of America 3. Crohns and Colitis Foundation of Canada 4. Health Canada 5. Crohns disease. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. Available at: 6. Disease information. Crohns and Colitis Foundation of America website. Available at: 7. Feldman M. Sleisenger & Fordtrans Gastrointestinal and Liver Disease. 8th ed. St. Louis, MO: Mosby; Ferri F, ed. Ferri s Clinical Advisor Philadelphia, PA: Mosby Elsevier; Goroll AH, Mulley AG. Primary Care Medicine. 4th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; Inflammatory bowel disease. American Gastroenterological Society website. Available at: /2/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance : FDA approves new drug to treat psoriasis. 12. US Food and Drug Administration website. Available at: Published September 25, 2009 KOLİ BASİLİ E. coli; Escherichia coli; E. Coli enfeksiyonu; Escherichia coli O157:H7; EHEC; ETEC; EPEC; EIEC. E.coli insanların ve hayvanların bağırsaklarında bol miktarda bulunan bir

5 bakteridir. Yüzden fazla çeşidi vardır, bazı çeşitleri gıdalar ve sular ile bulaşan salgınlara neden olur, barsak enfeksiyonu yapar. Koli basili hangi hastalıklara sebep olur? Koli basilinin yüzlerce çeşidinden birkaç tanesi gıdalar ve sular ile bulaşan salgınlara neden olur. Karın ağrısı, bulantı kusma ve kanlı ishalle seyreden ciddi enfeksiyonlar yapar. Bu tür enfeksiyonlara neden olan koli basilleri değişik isimler alırlar: EHEC: Entero Hemorajik E. Coli: kanlı ishalle seyreden barsak enfeksiyonu yapar. Bu tür içinde E. Coli O157 H7 bakterisi sığır etleri ile bulaşan ve ağır kansızlık ve böbrek yetmezliği ile sonuçlanan Hemolitik üremik sendrom denilen bir tabloya neden olur. ETEC: Entero Toksijenik E. Coli: Bol sulu ishal ve karın ağrısına neden olur. Turist ishali nin en büyük sebebidir. Koli basili nasıl bulaşır? Koli basili genellikle hayvanlardan insanlara bulaşır. Hayvan artıkları ile kirlenmiş gıdalar ve sular en sık bulaşma yollarıdır. Özellikle: Az pişmiş sığır etleri, özellikle hamburger, Kirli sular, Kirli sular veya gübre ile kirlenmiş sebze ve meyve, Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri, Sığırlar ile uğraşan kişilere bulaşır. Koli basili ince bağırsak enfeksiyonu yapar. Bakterinin çeşidine göre bol sulu ishal yada dizanteri benzeri kanlı ishale neden olur. EHEC bakterisi ise kansızlık ve böbrek yetmezliğine ve ölüme yol açabilir. Koli basili enfeksiyonları herkezde ve her yaşta görülebilir, en çok: Çocuklarda ve yaşlılarda, Kronik hastalığı olanlarda ( diyabet, kanser tedavisi görenler, mide ilaçları kullananlar vb), Çiftlik çalışanlarında daha sık görülür.

6 Koli basili belirtileri nelerdir? Hastalık şiddeti kişiden kişiye değişmekle birlikte koli basili enfeksiyonlarında: Kramp tarzında karın ağrıları, Bol sulu ishal, Su kaybına bağlı halsizlik, bitkinlik, Yorgunluk, çabuk yorulma, Kanlı ishal, Hafif ateş, Bulantı ve kusma görülür. Koli basilinin cinsine bağlı olarak bu hastalık tablosuna ağır kansızlık, üre artışı ve böbrek yetmezliği tablosu eklenebilir. Koli basili teşhisi nasıl konur? Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır. Koli basili enfeksiyonunun kesin teşhisi laboratuar testleri ile konur. E. Coli enfeksiyonu şüphesinde aşağıdaki testler istenmelidir: Tam kan sayımı, Üre, Kreatinin, Dışkı kültürü, Dışkıda EHEC tespiti istenmelidir. Koli basili hastalıkları nasıl tedavi edilir? Koli basili enfeksiyonlarının ve sebep oldukları komplikasyonların tedavisi ayrı ayrı değerlendirilir. Sıvı takviyesi: Birçok hasta sıvı takviyesi ile 5 10 günde kendi kendine iyileşir. Hastalar nadiren hastaneye yatırılır. Sıvı tedavisi sırasında ishal kesici ilaçlar kullanmamak ve ishali durdurmaya çalışmamak gerekir. Kaybedilen su ve tuz yerine konur. Hasta içebiliyor ise ağızdan içemiyor ise damardan serumla sıvı takviyesi yapılır. Sıvı takviyesi ile hastanın toparlanmasını beklemek gerekir. Hemolitik üremik sendrom tedavisi: Entero Hemorajik E. Coli ( EHEC) bakterisinin bir çeşidi olan O157 H7 tipi nin

7 neden olduğu gıdalar ile bulaşan ve salgınlar yapan barsak enfeksiyonunun ağır bir komplikasyonudur. Kan damar içinde parçalanmaya ve ağır bir kansızlık tablosuna, pıhtılaşma bozukluğuna, böbrek fonksiyonlarının bozulmasına ve ağır bir böbrek yetmezliğine yol açar. Hastalığın ölümcül ve tehlikeli komplikasyonudur. İshali olan hastanın günler saatler içinde kansız kaldığı idrar yapmakta zorlandığı nefesinde idrar kokusu gelmeye başladığı ve şuurunun bulandığı görülür. Hastada: Halsizlik, Solukluk, Huzursuzluk, Vücutta morartılar, Ağız, burun kanamaları, En ufak bir yaralanma ve iğne batmasında uzun süre kanama görülür. Hastanın derhal yoğun bakım ünitesi olan bir merkezde tedaviye alınması gerekir. Hemolitik üremik sendrom tedavisinde: kan nakli ve diyaliz yapılır. Koli basilinden korunma : Koli basili enfeksiyonlarından korunmak için temizlik ve hijyen koşullarına dikkat etmek gerekir, ayrıca: Tüm sığır etleri ve özellikle hamburgerlerin iyi pişirilmesi, Az pişmiş etlerin yenmemesi, Az pişmiş salam, sosis, sucuk, Pişmemiş etler ile pişmiş etlerin ayrı tutulması, Çiğ et işlenen tezgahların her işlemden sonra sabunlu sular ile temizlenmesi, Pastörize olmamış sütlerin kullanılmaması, Pastörize olmamış sütten yapılan süt ürünlerinin kullanılmaması, Çiğ sebze, meyve ve salataların iyi temizlenmesi ve yıkanması, Çeşme suyunun uygun şekilde klorlanması, El yıkama alışkanlığının kazanılması koli basili enfeksiyonlarından korunmak için gereklidir. Referanslar: 1. Centers for Disease Control and Prevention

8 2. National Institute of Allergy and Infectious Diseases 3. Canadian Food Inspection Agency 4. Public Health Agency of Canada 5. E. coli infection. American Academy of Family Physicians website. Available at: Accessed February 28, Escherichia coli O157:H7. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: Accessed February 28, 2007 KIL KURDU Oksiyür; Pinworm; Kıl kurdu ( Oksiyür, Pinworm ) sebebi Enterobius vermicularis adında küçük bir parazittir. Kıl kurdu adından da anlaşılacağı gibi birkaç santim boyunda ince parazitlerdir. Temas ile bulaşırlar ve bağırsağa yerleşirler. Dişi parazitler gece bağırsaktan çıkarak anüs etrafına yumurta bırakırlar. Yumurtalar temas ile etrafa bulaşır. Yumurtalar dış ortama dayanıklıdır, uzun süre canlı kalır. Yumurtalarla temas eden insanların ellerini ağızlarına götürmeleri ile bulaşır. Kötü hijyen koşulları, kötü sanitasyon, el yıkama alışkanlığının olmaması, aynı yatağı, koltuğu paylaşma, elbise paylaşma, bulaşmayı arttırır. Yuva, kreş, huzur evi, yurtlarda sık görülür. Ağız yoluyla bulaşan yumurtalar bağırsakta açılarak 1-2 ayda parazit haline döner. Kılkurdu belirtileri nelerdir? Kılkurdu nadiren ciddi şikayetlere neden olur. Hastaların genellikle hiç şikayetleri olmaz ve paraziti dışkılarında gördükleri için doktora giderler. En çok şikayet çocuk hastalarda olur çocuklarda:

9 Makat bölgesinde kaşıntı, tahriş, Gece huzursuzluğu, Alerjik reaksiyonlar sık görülür. Kıl kurdu hazımsızlık, gaz, karında şişlik, bulantı, ağızda aşırı salya, iştahsızlığa neden olabilir. Çok nadiren apandisit, kronik salpenjit, Pelvik iltihabi hastalık, peritonit, hepatit ve bağırsaklarda ülseratif lezyonlara neden olabilir. Kılkurdu nasıl teşhis edilir? Kılkurdu dışkıda parazitin görülmesi ile teşhis edilir. Özellikle gece makat kaşıntısı olan çocuklarda kıl kurdundan şüphelenilmelidir. Parazit dışkıda çıplak gözle görülebilir, birkaç santim boyunda ince bir parazittir. Parazitin yumurtaları ancak mikroskopla görülebilir. Parazitin yumurtaları dışkıda görülmez. Sabah hastanın makat bölgesine yapıştırılan seloteyp incelenerek konur. Seloteyp makata yapıştırılmadan önce makat temizliği yapılmamalıdır. Tek bir inceleme ile teşhis koymak zordur testleri birkaç kez tekrarlamak gerekir. Oksitür teşhisi dışkı tahlili ile konmaz. Selofan bant testi yapmak gerekir. Kılkurdu tedavisi: Kılkurdu ilaçlarının tüm ailecek kullanılması gerekir. Kıl kurdu kolayca tekrarlar. Aile bireylerinin hepsinin aynı anda tedavi alması ve ortam temizliği gerekir. Ağızdan tek seferde alınacak ilaç ile tedavi mümkündür. Tedavinin 2 hafta sonra tekrarı gerekir. Günlük iç çamaşır değiştirmek, sabah perianal banyo, yatak çarşafları ve koltuk örülerinin sık sık değiştirilmesi aile içi bulaşmayı ve kıl kurdunun tekrarlamasını azaltır. Referans 1. Dent AE, Kazura JW. Enterobiasis (Enterobius Vermicularis). In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 291

10 İLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI İnflamatuar barsak hastalıkları; İBH; Kron; Crohn s; Ülseratif kolit İltihabi bağırsak hastalıkları bağırsağın iltihaplanması ile seyreden bir gurup hastalıktır. Bu hastalıklarda bağırsak duvarı iltihaplanır, bağırsak fonksiyonu bozulur, gıda emilimi ve bağırsak alışkanlıkları bozulur. İltihabi bağırsak hastalıklarının iki çeşidi vardır: 1- Kron Hastalığı (Crohns Disease) ve 2- Ülseratif kolit. Her ikisi de hayat boyu sürer ve kontrol altına alınmaz ise birçok komplikasyona neden olur. İltihabi bağırsak hastalıklarının sebebi nedir? İltihabi bağırsak hastalıklarının gerçek sebebi bilinmemektedir, ancak: Ailesel yatkınlık ( yakın aile bireylerinde olması), Bağırsaklara zarar veren viral yada bakteriyel bir hastalık geçirmiş olmak, İmmün sistemi bozan bir hastalık yada ilaç kullanmanın iltihabi barsak hastalıklarının başlamasını tetiklediği düşünülmektedir. İltihabi bağırsak hastalıkları bulaşıcı değildir kişiden kişiye geçmez. İltihabi bağırsak hastalıklarının belirtileri nelerdir? İltihabi bağırsak hastalıkları birçok şikayete neden olur. Hastalığın şiddeti ve şikayetler hastadan hastaya çok değişir. İltihabi bağırsak hastalıkları ataklar halinde seyreder. Arada iyilik dönemleri görülür. Hastalığın yerine ve derinliğine göre şikayetler değişir en sık görülen şikayetler: Kramp tarzında karın ağrıları, İshal, İştahsızlık ve kilo kaybı, Barsak kanamaları,

11 Kanlı ishal, Barsakta ülserler oluşması, Makat ve etrafında iltihap ve akıntı, Gaz, şişkinlik, Çabuk doyma, Bağırsak guruldaması, Bulantı, kusma, hastalığa bağlı en sık görülen bağırsak şikâyetleridir. Bağırsakta iltihaba bağlı olarak besin emilimi bozulur. Bu hastaların neredeyse tamamında demir eksikliğine bağlı kansızlık görülür. Çocuk yaşta ortaya çıkarsa büyüme ve gelişmeyi bozar. Ayrıca bu hastalıklar barsak dışı şikayetlere de sebep olur. En sık görülen bağırsak dışı şikayetler: Ağızda aftlar, Artrit ( kalça, diz, bilek eklemlerinde şişme ağrı ), Osteoporoz, Parmak çomaklaşması, Cilt döküntüleri, Cilt apseleri, Göz iltihapları, Karaciğer yağlanması, Safra kesesi iltihabı dır. İltihabi bağırsak hastalıkları nasıl teşhis edilir? Hastanın şikayetleri ve muayenesi teşhiste ilk adımdır. Laboratuvar testleri tanıya yardımcıdır. Kan sayımı, CRP, Sedimantasyon, Dışkı mikroskopisi ve kültürü, Dışkıda parazit aranması, Clostridium difficile testleri, Cheliak hastalığı testleri, panca (Perinükleer antinötrofilik sitoplazmik antikor ): Ülseratif kolitli olanların yaklaşık yarısında, Kron hastalarının beşte birinde pozitif tir. ASCA (Saccharomyces cerevisiae antikorları), IgG ve IgA: Crohn

12 hastalarının yarısında pozitif bulunmaktadır. Hastalığın kesin teşhisi kolonoskopi ile alınan parçanın patolojik incelemesi ile konur. Kan testleri teşhise yardımcıdır aynı zamanda hastalığın takibinde ve alevlenme dönemlerinin izlenmesinde kullanılır. iltihabi barsak hastalıkları nasıl tedavi edilir? İltihabi bağırsak hastalıkları ömür boyu süren hastalıklardır. Hastalık alevlenmeler ile seyreder. Stres in bu hastalıkları alevlendirdiği iyi bilinmektedir. Yeme alışkanlığı iyilik dönemlerini uzatabilir; Az yağlı, Meyveden zengin, Az lifli ve Et ve süt ürünlerinden fakir beslenmek iltihabi barsak hastalıklarının alevlenme şansını azaltır. İlaçlar: Bağırsaktaki iltihabi alevlenmeyi azaltmak amacıyla birçok ilaç kullanılır. Anti inflamatuar ilaçlar, Kortizon, İmmun supresan ilaçlar, İshal kesiciler, Laksatifler, Ağrı kesiciler tedavide kullanılmaktadır. Cerrahi tedavi: Çok ciddi iltihabi bağırsak hastalıklarında bağırsağın iltihaplı kısmının çıkarılması gerekebilir. Referanslar: 1- American Academy of Family Physicians 2- National Digestive Diseases Information Clearinghouse 3- Canadian Family Physician 4- Health Canada 5- American Academy of Family Physicians. Inflammatory bowel disease.

13 American Academy of Family Physicians website. ml 6- American Gastroenterological Association website June 25, Botoman VA, Bonner GF, Botoman DA. Management of inflammatory bowel disease. American Family Physician websitehttp:// Published June 27, Brandt LJ, Steiner-Grossman P, eds. Treating IBD: A Patient s Guide to the Medical and Surgical Management of Inflammatory Bowel Disease. New York, NY: Raven Press; Carson-DeWitt R. Ulcerative colitis. EBSCO Health Library websitehttp:// Updated September 30, December 2, DynaMed Editorial Team. Irritable bowel syndrome (IBS). EBSCO DynaMed websitehttp:// June 25, Mayo Clinic. Crohns disease. Mayo Clinic websitehttp:// Updated August 8, November 10, Steiner-Grossman P, Banks PA, Present DH, eds. The New People Not Patients: A Source Book for Living With IBD. Dubuque, IA: Kendall/Hunt Publishing Company; Ulcerative colitis. Mayo Clinic.com websitehttp:// Updated August December 10, 2010 ANTİBİYOTİK İSHALİ Antibiyotik koliti, Antibiyotiğe bağlı ishal, Clostridium

14 difficile koliti: Antibiyotik kullanımına bağlı olarak bağırsakta bir bakterinin aşırı çoğalması sonucu ortaya çıkan ishale antibiyotik ishali denir. Antibiyotikler bağırsakta bulunan bakterilerin birçoğunu öldürür, Clostridium Difficile adlı bakteri bu durumda hızla çoğalarak iltihap yapar, kolit ve ishale neden olur. Antibiyotik ishali kramp tarzında karın ağrılarına, bol sulu ishale, şiddetli su ve tuz kaybına yol açar ve çok ciddi hayatı tehdit eden tablolara yol açar. Antibiyotik ishali neden olur? Normalde kalın bağırsakların içi bakterilerle doludur. Antibiyotikler bu bakterileri öldürür. İyi bakterilerin ölmesi Clostridium Difficile gibi kötü niyetli bakterilere fırsat sağlar ve barsak içinde iltihaplanmaya ve ishale neden olurlar. Antibiyotik ishallerinin tedavisi güçtür. Antibiyotik ishali kimde görülür? Antibiyotik ishalleri antibiyotik kullanan herkes de ve her yaşta ortaya çıkabilir. Uzun süre antibiyotik kullanmak, Çok çeşitli antibiyotik kullanmak, Yaşlılık, Dolaşım bozukluğu, Hastanede yatıyor olmak, Altta ciddi hastalıkların olması antibiyotik ishali gelişme şansını arttırır. Ayrıca Sonda ile beslenmek, Mide asidini azaltan ilaçlar kullanmak, Mide barsak cerrahisi, İltihabi bağırsak hastalıklarının bulunması (Ülseratif kolit, Kron), Kemoterapi, Gebelik, Transplantasyon cerrahisi yapılması İmmün supressif ilaçlar kullanmak tedavi sırsında antibiyotik gelişme şansını arttırır.

15 Antibiyotik ishaline bağlı şikayetler: Antibiyotik ishalini diğer ishallerden ayırmak güçtür, ancak tedavisi için teşhisin konması şarttır. Antibiyotik ishalleri hastanın durumunu hızla kötüleştirebilir ve hayati tehlikelere neden olabilirler. Hastalarda en sık: Yumuşak dışkılama, Sulu mukuslu dışkılama, Karın ağrıları, Ateş, Bulantı kusma, Sıvı kaybına bağlı şikayetler, Hipotansiyon görülür. Antibiyotik ishali nasıl teşhis edilir? Hastanın şikayetleri ve hastalığın ortaya çıkışı teşhise yardımcı olsada kesin teşhis dışkının incelenmesi ile konur. Dışkı tahlili, Dışkı kültürü, Dışkıda C. Difficile toksin A+B incelemesi, Kan sayımı, CRP, Gerekirse kolonoskopi ve biyopsi tanı koydurur. Antibiyotik ishali tedavisi: Tedavide ilk basamak antibiyotiklerin kesilmesi ve kaybedilen suyun ve tuzun yerine konmasıdır. Antibiyotiklerin kesilmesini takiben ishal bir hafta içinde gerilemeye başlar. Antibiyotik ishali her ne kadar antibiyotik kullanımı sonucu ortaya çıkmış olsa da dirençli vakalarda tedavide antbiyotikler kullanılır. C. Difficile bakterisini öldüren antibiyotikler tedaviye eklenebilir. Antibiyotik ishallerinin tedavisinde ishal kesicilerin yeri yoktur. Tedavide probiyotik bakteriler barsak florasının düzelmesine yardımcı olur. Çok ciddi ve ileri vakalar da cerrahi olarak ince barsak dışarı verilebilir. Antibiyotik ishalinden korunma: Antibiyotik ishalinden korunmanın en önemli adımı gereksiz antibiyotik

16 kullanımından kaçınmaktır. Doktor önerisi dışında antibiyotik kullanılmamalı, dozu ve süresi ile oynanmamalıdır. Antibiyotik ile birlikte probiyotik bakterilerin kullanılması barsak florasının dengesine yardımcı olabilir. Referanslar: 1. Crohn s and Colitis Foundation of America 2. National Digestive Diseases Information Clearinghouse 3. Canadian Association of Gastroenterology 4. Canadian Digestive Health Foundation 5. Antibiotic-associated colitis. Merck website. at: November 30, Antibiotic-associated diarrhea. DynaMed website. at: November 30, Antibiotic-associated diarrhea. Mayo Clinic website. at: November 30, Clostridium difficile colitis. DynaMed website. at: cbdbe be006077d5. November 30, Heinlen L, Ballard JD. Clostridium difficile infection. Am J Med Sci Sep;340(3): Hensgens MP, Goorhuis A, Notermans DW, van Benthem BH, Kuijper EJ. Changing epidemiology of infections in the Netherlands in 2008/09. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A Navaneethan U, Venkatesh PG, Shen B. Clostridium difficile infection and inflammatory bowel disease: understanding the evolving relationship. World J Gastroenterol Oct 21;16(39): Use of gastric acid-suppressive agents and the risk of community-acquired Clostridium difficile -associated disease. JAMA Dec 21;294(23):