Sayısal Sistemlerin Avantajları: Analog - Sayısal (Dijital) İşaretler: Örnekler: Sayısal Sistemlerin Avantajları: analog sayısal Sayısal Kodlama:

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sayısal Sistemlerin Avantajları: Analog - Sayısal (Dijital) İşaretler: Örnekler: Sayısal Sistemlerin Avantajları: analog sayısal Sayısal Kodlama:"

Transkript

1 SISL SİSTEMLER nalog - Sayısal (Dijital) İşaretler: Gerçek dünyada karşılaştığımız bir çok fiziksel büyüklüğün (akım, gerilim,sıcaklık, ışık şiddeti vb.) değeri sürekli bir aralık içinde değişmektedir. Sınırlar arasındaki her türlü olası değeri alabilen bu tür işaretlere analog işaretler denir. İkili (binary) sayısal işaretler ise belli bir anda sadece olası iki değerdenbirini alabilirler: -, yüksek alçak, doğru yanlış, açık - kapalı. SISL SİSTEMLER Sayısal Sistemlerin vantajları: Eskiden analog sistemlerin kullanıldığı bir çok alanda günümüzde daha avantajlı olduğundan sayısal sistemler kullanılmaktadır. Örnekler: Fotoğrafçılık, video, ses kayıtları, otomobil motorları, telefon sistemleri vb. Sayısal Sistemlerin vantajları: ir sayısal sisteme belli bir giriş kümesi defalarca uygulandığında hep aynı çıkış kümesi elde edilir. urada aynı giriş kümesinin uygulanması demek her defasında aynı değer dizisinin aynı sırada uygulanması demektir. nalog sistemler ise çevre koşullarından daha çok etkilenirler. Sayısal tasarım (lojik tasarım) dayandığı matematiksel temeller açısından daha kolaydır. yrıca sayısal sistemleri test etmek ve hatalardan arındırmak da analog sistemlere göre daha kolaydır. Esneklik ve programlanabilirlik. Günümüzde sayısal sistemleri programlanabilir bilgisayarlar şeklinde gerçeklemek mümkündür. u sayede aynı tasarım yeni gereksinimlere göre yeniden programlanarak tekrar kullanılabilmektedir. Sayısal verileri bilgisayar ortamında saklamak ve işlemek mümkündür. Sayısal sistemler daha hızlı çalışmaktadır. Sayısal sistemler küçülmekte ve ucuzlamaktadır. Sayısal sistemler gelişmeye devam ediyor. SISL SİSTEMLER SISL SİSTEMLER Sayısal Kodlama: Sayısal sistemler ikili sayısal işaretler üzerinde işlemler yaptıklarından sadece iki farklı değeri işleyebilirler. u nedenle sayısal devreler yardımıyla üzerinde işlem yapılacak olan fiziksel büyüklüklere (gerilim, sıcaklık vs.) ve her türlü veriye (harf, sayı, renk, ses) ikili sayılar karşı düşürülür. Örneğin 8 basamaklı (8 bitlik inary digit ) bir ikili sayı kullanarak 28 tane (256) farklı şey ifade edebiliriz. unlar 256 farklı renk, 256 sembol, ile 255 arası tamsayılar, ile 256 arası tamsayılar, -28 ile +27 arası tamsayılar olabilir. ir ikili değerin (Örneğin ) ne anlama geldiğine o değeri kullanacak olan sistemi (donanım ya da yazılım sistemi olabilir) kişi belirler. u değer bir sayı da olabilir bir renk de. Özellikle sayıların kodlanması büyük önem taşır. u konu mikroişlemci sistemleri dersinde ele alınacaktır. u derste bazı temel kodlama yöntemlerine ilişkin bilgiler verilecektir. SISL SİSTEMLER Sayı sistemleri, tabanlarına göre isimlendirilir. Dijital elektronikte en çok kullanılan tabanlar onluk (decimal), sekizlik (Octal) ve onaltılık (hexadesimal) tabanlardır. Tabanlar (23) Onluk (Desimal) Sayı Sistemi : Desimal sayı sistemi hepimizin bildiği,,2,3,4,5,6,7,8,9 rakamlarını kullanan bir sistemdir. Sistemin tabanı 'dur. Örnek olarak 23 sayısını ele alalım; 23 = 2. ² + 3. ¹ +. º ukarıdaki işlemde nokta (.) çarpma işlemi yerine kullanılmıştır. undan sonra çarpma işlemi için nokta işaretini kullanacağız. İkili (inary) Sayı Sistemi: ikili sayı sisteminin tabanı 2'dir. u sistemde kullanılan rakamlar sadeec ve 'dır. u sayı sistemine İngilizce'de ikili sayı anlamına gelen inary Numbers yani inary sayı sistemi denilmiştir. Her sayı dijit olarak ifade edilir ve basamaklar 2'nin kuvveti olarak yazılır. Örneğin 4 dijitten (haneden) oluşan yani 4-bitlik bir sayının bit ağırlıkları 2³,2²,2¹,2º 'dır. it ağırlıklarının en küçük olduğu dijite en küçük değerlikli sayı (Least significant digit, LSD), bit ağırlığının en büyük olduğu dijite ise en büyük değerlikli sayı (Most significant digit) denir. SISL SİSTEMLER inary'den desimale çevirme işlemi: Her bir bit kendi kuvveti ile çarpılır ve hepsi toplanır. Örnek olarak () sayısını ele alalım; () =. 2² +. 2¹ +. 2º = = 6 Desimal'den binary'e çevirme işlemi: Çevirmek istediğimiz sayıyı bölüm ikiden küçük olana kadar 2'ye böleriz. İkiden küçük olan bölüm ile başlayarak sırayla sondan başa doğru kalanları yazarız ve elde ettiğimiz bir ve sıfırlarla oluşmuş sayı binary karşılığıdır. Örnek olarak sayısını ele alalım ; /2 = 5 kalan : 5 /2 = 2 kalan : 2 /2 = kalan : sayımız() u kez 5 sayısını ele alalım ; 5/2 = 7 kalan : 7/ 2 = 3 kalan : 3/ 2 = kalan : sayımız()

2 SISL SİSTEMLER SISL SİSTEMLER ÇEVİRİİ (Inverter): Sembol: Mantık Kapıları Giris Çikis Doğruluk Tablosu (Truth Table): VE (ND) KPISI: Sembol: Verilen girişe göre çıkış sinyalini çiziniz. İki veya daha fazla girişli olabilir. Fonksiyon: = 2

3 3 Doğruluk Tablosu (Truth Table): 2 giriş = 2 2 = 4 girişlerin değişik kombinezyonu vardır. n = giriş sayısı, girişlerin değişik kombinezyonu = 2 n olur. Giriş Çıkış Üç girişli: 2 3 = 8 değişik kombinezonu vardır. Doğruluk Tablosu Fonksiyonu: = Dört girişli, 2 4 = 6 değişik kombinezon. D = D D Çikis sinyalini çiziniz. VE DEĞİL KPISI (Not ND, NND GTE): Sembol: invert (evirme) Fonksiyon: invert demektir. Üç girişli: Fonksiyon: Doğruluk Tablosu:

4 Dört girişli D NND Fonksiyon: D VE KPISI ( OR GTE): Sembol: Doğruluk Tablosu: İki girişli olduğunda 2 2 = 4 olur. = + = + + = D D Giriş Çıkış İkiden fazla girişi olabilir. Üç girişli olduğunda 2 3 = 8 olur. Doğruluk Tablosu: VE - DEĞİL KPISI (NOT OR NOR GTE): Sembol: evirici(inverter) NOT-OR NOR D = + = + + = D 4

5 Doğruluk Tablosu: Giriş Çıkış İki adet su deposunun dolu olup olmadığını gösterecek ve ayrıca hangisinin boş olduğunu gösterecek bir lojik devre tasarımı yapınız. Her depo için bir algılayıcı kullanınız. Depo dolu iken algılayıcı 5v () sinyali üretecek, depo boş iken v () üretecek. algilayici (sensor) not Katot + - LED ileri etkilemede Diyot çalisir. L not voltajı katot voltajından,7v (v) daha fazla olursa Diyot çalışır. R L2 R limiting resistor ( - 22) L3 R LED isik yayan diyot (light emitting diode) L 3 ; herhangi ve iki depo aynı anda boşalırsa göstergededir. L ; Depo boşaldığı zaman gösterir. L 2 ; Depo2 boşaldığı zaman gösterir. ir uçak pilotuna inişi geçtiği anda eğer herhangi bir tekerlek açılmadığı zaman ve hangi tekerleğin açılmadığını gösterecek bir sayısal devre tasarlayınız. Her tekerlek için ayrı bir anahtar kullanın. Tekerleklerde kullanılan anahtar, tekerlek kapalı olduğunda (5v) verir, açıldığı zaman (v) verir. sw sw2 sw3 sw: anahtar sw2: anahtar 2 sw3: anahtar 3 5

6 sw sw2 sw3 R L3 R L2 L; Herhangi bir veya en az bir tekerlek açılmadığı zaman gösterir. L L ; 3. tekerlek açılmadığı zaman gösterecek. L 2 ; 2. tekerlek açılmadığı zaman gösterecek. R R L ŞRTLI VE KPISI (EXLUSIVE OR GTE): Iki girişli bir elemandır. Genellikle karşılaştırma yapmak için kullanılır. Sembol: Fonksiyon: L 3 ;. terkerlek açılmadığı zaman gösterecek. Doğruluk Tablosu: 4 bitlik iki binari sayısı karşılaştırıp, aynı olup olmadıklarını gösterecek bir sayısal devre tasarlayınız Iki girişte aynı ise, çıkış olur. R L3 R L2 R L R L L, L, L2 ve L3 ten en az bir tanesi ON olursa iki sayı birbirine eşit değil demektir. Herhangi bir LED ON olmaz ise sayılar eşit demektir. Lambaları yakmak için, çıkış olur. unu göstermek için; Çıkış olursa göstermesi içi; 5V 5V 6

7 )- VE (ND) Fonksiyonu : VE foksiyonu bir çarpma fonksiyonudur. Q=. olarak ifade edilir. irbirlerine seri olarak bağlanmış ve anahtarları ND fonksiyonudur. u fonksiyonda, Q lambasının yanabilmesi için her iki anahtarında kapalı olması şarttır. nahtarlardan herhangi birisinin açık olması durumunda lamba yanmayacaktır. Doğruluk Tabloları : Lojik fonksiyon her ne olursa olsun uygulamada giriş değişkenlerinin olacağı duruma göre çıkış değişkenlerinin alacağı durumu gösteren tablolara ihtiyaç duyulur. u tablolara doğruluk tablosu denir. Doğruluk tablosu sayesinde hataları görme olanağı ve fonksiyona ait kurallarda görülebilir. ND Doğruluk Tablosu : n: Giriş değişken sayısı 2 n : foksiyonun alabileceği değişik durum sayısı una göre iki girişli VE fonksiyonu için n:2 olur. 2 n Fonksiyonuna göre 2 2 =2.2=4 değişik durum söz konusu olur. Doğruluk tablosunun sütununa yukarıdan aşağıya olmak üzere; () durumları yazılır. sütununa ise yukarıdan aşağıya olmak üzere; () durumları yazılır. 2)- VE (OR) Fonksiyonu : VE fonksiyonu birden fazla anahtarların paralel bağlanması ile elde edilir. şağıdaki şekilde, anahtarları birbirine paralel bağlıdırlar. O halde bu devre bir VE fonksiyonudur. Q lambasının yanabilmesi için veya anahtarlarından herhangi birisinin kapatılması veya her ikisinin de kapalı olması gerekmektedir. VE fonksiyonu matematikte toplama işlemi yapar. Doğruluk Tablosu : Fonksiyonda iki giriş bulunduğundan n=2 olacaktır. 2 n formülünden 2 2 =2.2=4 olur. Elektrik Şeması : Doğruluk Tablosu : Sembolü : Elektrik Eşdeğeri : Doğruluk Tablosu : Sembolü : Giriş Çıkış Q ND & Q Q Q Giriş Çıkış Q OR > Q 3)- DEĞİL (NOT) Fonksiyonu : DEĞİL fonksiyonu, girişteki işareti çıkışta tersine çevirmektedir. Örneğin girişten sinyali uygulandığında çıkış ve girişten sinyali uygulandığında çıkış olur. aşka bir ifadeyle NOT fonksiyonu, tersleme özelliğine sahiptir. Uygulamada bu fonksiyona inverter denilmektedir. Elektrik Şeması : Doğruluk Tablosu : Sembolü : Giriş Çıkış Q NOT Q 5)- VE DEĞİL (NOR) Fonksiyonu : NOR kavramı İngilizcede OR ve NOT kelimelerinin birleşmesi ile meydana gelmiştir. Pratikte NOR fonksiyonu oluşturabilmek için OR fonksiyonunun çıkışına bir NOT fonksiyonu ilave edilir. u fonksiyon, OR işleminden elde edilen sonucu tersine çevirir. 4)- VEDEĞİL (NND) Fonksiyonu : NND kavramı İngilizcede NOT ve ND kelimelerinin birleşmesi ile meydana getirilmiştir. Pratikte NND fonksiyonu oluşturabilmek için bir ND fonksiyonu çıkışına NOT fonksiyonu ilave etmek yeterlidir. OR > Q NOR > Q ND & Q NND & NOR fonksiyonu Q=+ şeklinde ifade eldir. NND fonksiyonu Q =. şeklinde ifade edilir. Elektrik Şeması : Doğruluk Tablosu : Giriş Çıkış Q.. Elektrik eşdeğer devresinde ve elemanlarının her ikisinin de açık olması durumunda Q çıkış elemanı aktif olur. Devredeki R direnci ve buton elemanlarının her ikisinin kapalı olması durumunda kısa devre olmasını önlemek için konulmuştur. Elektrik Şeması : Doğruluk Tablosu : Giriş Çıkış Q Q 6)- X-OR (ÖZEL VE) Fonksiyonu : dından da anlaşılabileceği gibi X-OR fonksiyonu, OR fonksiyonunun özel bir şeklidir. İki giriş ve bir çıkışa sahip olan bir fonksiyondur. Özel Veya ( X-OR ) fonksiyonunun elektriksel eşdeğeri incelendiğinde, devredeki her iki anahtarın da özel çift yollu (jocking) kalıcı tip anahtar olduğu görülmektedir. u anahtar yapısında hem normalde kapalı kontak grubu, hem de normalde açık kontak grubu olmak üzere iki çeşit kontak bulunur. nahtara basıldığında normalde kapalı kontak açılıp, normalde açık kontak ise kapanmaktadır. veya Normalde çık kontak veya Normalde Kapalı Kontak Elektriksel Eşdeğer: Sembolü: Doğruluk Tablosu: Q = Q=.+. Lojik Fonksiyon lok Diyagramı: ND. & OR Giriş Çıkış Q OOLEN EİR VE SDELEŞTİRME (OOLEN LGER SIMPLIFITION) ND > &. Doğruluk tablosunda Q çıkışının aktif olduğu (lojik ) durumlar ve giriş elemanlarının ve gibi farklı değerlere sahip olduğu durumlardır. O halde özel veya fonksiyonu girişleri aynı değerlere sahipse çıkış sıfır, farklı değerlere sahipse çıkış aktif (lojik ) olur. Özel Veya fonksiyonu elektrik eşdeğeri incelendiğinde hem seri hem de paralel kontak gruplarının bulunduğu görülür. u nedenle bu fonksiyon özelliği olan veya anlamında özel veya fonksiyonu olarak isimlendirilmiştir. Özel veya fonksiyonunun pratikte kullanımına en iyi örnek vaviyen tesisler gösterilebilir. 7

8 ollean ebir Kuralları:. erdeğiştirme Kural (ommutative Law): a) + = + =+ =+ 2. irleşme Kuralı (ssociative Law): a) + ( + ) = ( + ) + b) () = () b) = = = () () NOT: Kapı girişlerindeki sıra ne olursa olsun işlem aynıdır. 3. Dağılım Kuralı (Distribute Law): ( + ) = + Temel ebir Kuralları:. + = Sıfır ile OR yapmak değişken kendisini verir. (+) = = + = = + = ir sayıyı ile OR yapmak her zaman i verir. 3.. = Sıfır ve ND yapmak her zaman sıfır verir. 4.. = eğer =. = =. = 5. + = eğer = + = = + = Kendisi ile OR yapmak yine kendisini verir = = = + = Değerli ile OR yapmak her zaman verir. 7.. = =. = =. = = = + = 8.. = Değili ile ND yapmak her zaman verir. 9. = İki defa değil yapmak kendisini verir.. +. = Isbat: parantezine alınırsa, ( + ) =. = = =. = = =. = 8

9 . +. = + İsbat: yerine + koyunuz. ( + ) + yerine. ve fazladan bir terimi yazınız. = olduğundan ve + fonksiyonu değiştirmediğinden I ilave etmek fonksiyonu değiştirmez = ( + ) ( + ) =. ( + ) = + 2. ( + ). ( + ) = + De Morgan Kuralları:. = =. + + De Morgan kurallarını uygulayınız. ) D D D 2) ( + ) + ( D(E + F)) K L K. L = ( + ) (D(E + F)) = ( + ) (D(E + F)) = ( + ) (D + E + F) = D + E + F +D + F + F 3) ( + ) + = ( + ) =.. D oolean ebir Kurallarına Göre Mantık Devrelerinin nalizi: D +D (+D) Doğruluk Tablosu: D ( + D) 9

10 oolean ebir i Kullanarak asitleme: + ( + ) + ( + ) = = = = Örnek2: = ( + ) = + ( + ) + = + + = + ( + ) = + ( + ) = + + İlk devre, sadeleştirilmiş devreye göre; Daha az karmaşıktır. Daha az malzeme kullanılır. Daha kolay kurulur. Daha ucuzdur. Daha hızlıdır. Örnek3: + ( + ) + ( + ) ND NOR NOR ND ND OR INVERTER 2 girisli NOR 3 2 girisli ND 3 girisli OR 6 gate + ( + ) + ( + ) ( ) Fonksiyonlar, toplamların çarpımı (product of sums (POS)) veya çarpımların toplamı (sum of products(sop)) şeklinde bulunabilir.. Toplamların Çarpımı (Product of Sums, POS) Formu: = ( + + ) ( + ) ( + ) ==> POS 2. Çarpımların Toplamı (Sum of Products, SOP) Formu: = + + ==> SOP FONKSİONLRIN STNDRT FORMLRI Herhangi bir fonksiyonun, standart formunda tüm değişkenler, her terimde kendisi veya değili olarak bulunmalıdır. = +,, fonksiyon değişkenleri ) Terimlerdeki eksik değişkenler ile (kendisi + değili) ilgili terimler çarpılmalıdır. 2) Daha sonra parantezlerde ortadan kaldırılmalıdır. Terim: eksik ( + ) = (. = ) Terim2: üç değişkende mevcuttur = ( + ) + s = + + = s

11 = ( + + ) ( + + D) ( D) ;,,, D değişkenler T ( + + ) "D" eksik T2 ( + + D) "" eksik standart POS şeklinde ifade ediniz. T = + + ( D). ( D) T2 = + + D ( + + D + ). ( + + D + ) T3 = D standarttır. s = ( D). ( D). ( + + +D) = ( D). ( D) = +, SOP formundaki yi satndart forumda yazınız. T = eksiktir. ( + ) T2 = eksiktir. ( + ) ( + ) = ( + ) + ( + ) ( + ) s = s POS SOP Dönüşümü: ( + ) ( + + ) POS Parantezler direk olarak çarpılır. POS SOP paranteleri direk olarak çarpıp açınız. ( + ) ( + + ) = = SOP POS Dönüşümü: = ,, n = 3 = 2 3 = 8 kombinezonu vardır. (değiline, kendisine yaz) ( + + ) ( + + ) ( + + ) = ( + + ). ( + + ). ( + + ) Karno Haritaları oolean matematiğinde yapılan sadeleştirmeleri karno haritasında daha kolay ve daha güvenilir yapmak mümkün. Karno haritası, sadeleştirme ve dijital devre tasarımında kullanılmaktadır. Değişken sayısına göre karno haritası düzenlenir. Örneğin 2 değişken ( ), 5 değişken ( D E) gibi. Karno haritası en fazla 6 değişkenli eşitlikleri sadeleştirmede kullanılır. şağıda değişken sayısına göre karno düzenleme anlatılmıştır. Değişken Sayısına Göre Karno Hazırlama : Karno haritasında kaç kutu olacağını 2n (2 üzeri n) formülü ile bulabilirsiniz. N değişken adedini belirtir. şağıdaki tabloda değişkenin değili olan yerlere, değişkenin kendisi olan yerlere de konur. a) 2 Değişkenli karno haritası : (, ) yani 2 2 = 4 kutu

12 b) 3 Değişkenli karno haritası : (,, ) 2 3 = 8 kutu c) 4 Değişkenli karno haritası : (,,, D) 2 4 = 6 kutu Tablodan Karno Haritasına Geçiş : şağıda görülen tablolarda tasarlanacak lojik devrenin giriş ve çıkış durumları görülmektedir. Çıkış durumları tasarımcının isteğine bağlıdır. Çıkışlar, "girişler... iken çıkışlar... olsun" şeklinde tasarlanır. Daha sonra tablodaki çıkış değerleri karno haritasına aktarılır. Karno haritasındaki kutuların sağ alt köşesindeki mavi renkte yazılmış olan numaralar kutu numaralarıdır. u numaralar tabloda da görülmektedir ve çıkış değerleri karnoya bu numaralara göre yerleştirilir. irde daha önceki konuda yani "Karno Haritası Düzenleme" konusunda görüldüğü gibi, yerleştirme, değişkenlerin durumuna göre de yapılmaktadır. Değişkenin değili (') gösterilen yerlere değişkenin olduğu, değişkenin kendisi () gösterilen yerlere de değişkenin olduğu durumlardaki çıkış değerleri yazılır. ukarıdaki tablodaki çıkış değerleri karno haritasına, tabloda görülen kutu numaralarına göre yerleştirilmiştir. Karno haritasındaki kutuların sağ alt köşelerindeki mavi renk numaralar, kutu numaralarıdır. slında tablodan karno haritasına geçiş yapılırken ve değişkenlerinin göz önüne alınması gerekmektedir. ani ve değişkenlerinin olduğu durumdaki çıkış değeri karnoda da ve değişkenlerinin olduğu kutuya yazılmalıdır. u kutu da, görüldüğü gibi nolu kutudur. Daha fazla değişkenli karnolarda da bu kural geçerlidir. u kural ayrıca daha kolaylık sağlar. Karno haritasında sadeleştirme yapılırken karno içerisindeki ler gruplandırılırlar. lar ise dikkate alınmazlar. u 'leri gruplandırmanın bir çok yöntemi vardır. yrıca gruplandırmada en doğru olan, en sade olan gruplandırmadır. Şimdi bunları inceleyelim. şağıda karno gruplandırma ve bu grupların tanımı bulunmaktadır. En doğru gruplandırma en sade olanıdır. Grupların tanımları çıkarılırken, grubun kapsadığı kutularda değişiklik göstermeyen değişkenler alınır. Değişiklik gösteren değişkenler etkisiz sayılır. lınan değişken ise tanıma değişkenin değili, ise de değişkenin kendisi yazılır. Örneğin yan tarafta doğru olan karnoda üstteki yatay grubu ele alalım. Grup iki kutu kapsıyor. u kutular 'nın ve 'nin olduğu ('.') kutudur. Diğer kapsadığı kutu ise 'nın, 'nin ise olduğu (.') kutudur. İki tanımı ele aldığımızda ('.') - (.') değişkeninin değiştiğini değişkeninin ise sabit kaldığını görüyoruz. u durumda değişkeni etkisizdir. ani, 'da 'de olsa çıkışı etkilemez. Tanım olarak ' 'li alıyoruz. Karnoda çapraz gruplama yapılamaz. Gruplama yapılırken birbirine yakın olan tüm 'ler gruba dahil edilmelidir. yrıca bir gruba dahil olan, diğer gruba da uyum sağlıyorsa o gruba da alınmalıdır. ir grupta ne kadar çok olursa o kadar sade bir tanım elde edilir. irde aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi en dış kısımda bulunan 'ler gruba alınabilirler. Karno haritasını bir kağıt gibi düşünürsek, üst veya yan kenarlarını uç uca getirdiğimizde bu 'lerin bir grup oluşturabildiğini görürüz. KRNUGH HRİTLRI KULLNRK SDELEŞTİRME KRNUGH Haritaları: 2 Değişkenli Fonksiyonların Haritaları: n = = 4 değişik kombinezon haritada 4 değişik yer vardır. Şimdide bu grupların okunuşunu bulalım. İlk önce kırmızı oklarla belirtilen grubu ele alalım. u grubun kapsadığı kutular, dikey olarak ile 'nin olduğu ve 'nın, 'nin ise olduğu kutulardır. atay olarak ise 'nin, D 'nin olduğu ve ile D 'nin olduğu kutulardır. unları düzene soktuğumuzda, dikey ('.') - (.'), yatay ('.D) - (.D) olduğunu görürüz. u tanımlardan değişmeyenleri alırsak sonuç, ('.D) olur. Şimdide yeşil oklarla belirtilen grubu ele alalım. Grup dikeyde 'nın 'nin olduğu ve ile 'nin olduğu kutuları kapsıyor. atayda da ile D 'nin olduğu ve 'nin D 'nin ise olduğu kutuları kapsıyor. Dikey ('.) - (.), atay ('.D') - (.D'). Sonuç olarak tanım (.D') olur. u iki sonucunda Veya 'sını alırsak karnonun en sadeleştirilmiş hali Q = ('.D) + (.D') olur. 2

13 = + fonksiyonunu K-MP (Karnaugh Mapping) haritalarına yerleştiriniz. Değişkenler, 2 değişken 4 değişik durumu vardır. K-MP üzerinde gösteriniz standart forumdadır. s ( ) yi standart hale getiriniz. 2 değişkenli bir fonksiyon haritalandırılırken; 2 değişkenli terimler haritada bir bölgede olur. değişkenli terimler haritede iki bölgede olur. Verilen fonksiyon olarak haritalandırılabileceği gibi önce standart hale getirerek de haritalandırılabilir. 3 Değişkenli Fonksiyonların Haritaları: 3 değişken 2 3 = 8 değişik kombinezon haritada 8 değişik bölge vardır. 3 değişkenli,, standarttır. K-MP üzerinde gösteriniz..yol : ( ). ( ) s 3

14 2.yol : K-MP üzerinde gösteriniz. Değili olduğunda olan yerlerdir. 4 Değişkenli Fonksiyonların Haritaları: n = = 6 değişik kombinezon 6 değişik bölge vardır. D = (, 3, 5, 7) =? = D + D + D +D = D + D + D D NOT: 3 değişkenli bir fonksiyonu; 3 değişkenli terimler bölge 2 değişkenli terimler 2 bölge değişkenli terimler 4 bölge standarttır. = D + D + D D standarttır. = + D Standart degil D Standart s (,,, D) = (D + D) + D = D + D + D.yol: Önce standart hale getirilir sonra tek tek terimler haritaya işlenir. 2.yol: Direk olarak haritaya işlenir. = + D = = = D dikkate alınmaz. yerlerine istenen şartlar sağlanır. u iki yerin ikisine birden yerleştirilir. 4

15 (,,, D) = + (D).yol: s (,,, D) = + ( + ). (D + D) + D = (D + D + D + D) + D = D + D + D + D 2.yol: (,,, D) = + (D) Sonuç: 4 değişkenli fonksiyonda üç değişken terimler, haritada iki yer tutar. = = yerlerinde şartı sağlanır. 4 yere birden yazılır. = = olan yerler, & D dikkate alınmaz. (,,, D) = + D = yerlerine yazınız. (,,, D) = D, K-MP üzerinde gösteriniz. () s (,,, D) = ( + ) ( + ) (D + D) + D (2) (,,, D) = + D = (D + D + D + D) D = D + D + D + D + D = olan tüm yerler.,, D dikkate alnmaz. D NOT: 4 değişkenli bir fonksiyonda değişkenli terimler haritada 8 yer alır.. Terim: = olan tüm yerler. yerlerine = tümüne yazılır. (8 yer) 2. Terim: =, =, = yerleri yerlerinde tümüne yazılır. 3. Terim: =, = yerleri yerlerinde = şartı sağlanır. Tümüne yazılır. = 4 yer, ancak ikisi daha önce kullanıldığı için geri kalan ikisine yazılır. 4. Terim: D Standarttır. yer; daha önce yeri kullanıldığı için yine aynı yere koymaya gerek yoktur. 5

16 K MP SDELEŞTİRME K MP kullanarak sadeleştirmede dikkat edilecek kurallar.. 2 n kadar aynı gruba dahil edilebilir. 2 n = 2, 4, 8, 6, 2. Maximum sayıda in aynı gruba dahil edilmesine dikkat edilmelidir. 3. atay ve dikey komşu olan ler aynı grupta yer alabilir. 4. Ortak elemanlı gruplar olabilir. 5. K MP bükülüp döndürülerek komşuluklar yaratılır. 6. ir grubun ismi; o grupta DEĞİŞMEEN değişkenlerden oluşur. 7. Tüm ler herhangi bir grupta yer almalıdır. 2 Değişkenli K MP Sadeleştirme: (, ) = + + fonksiyonunu K MP kullanarak sadeleştiriniz. Grup2= grup = Grup yaptıktan sonra; grup ismlerini yazarken diye yazılır ve gruplara bakarız, harfleri aynı olan değişkenleri alırız ve ismi onun adı olur. 3 Değişkenli K MP Sadeleştirme: (,, ) = yi K MP kullanarak sadeleştiriniz. s (,, ) = + + 3D 3D haritada (,, ) = +, yi K MP kullanarak sadeleştiriniz. Verilen sadeleştirilmiş durumdadır. s (,, ) = + (,, ) = Değişkenli K MP Sadeleştirme: (,,,D) = Σ(,3,5,8,9,,5), yi K MP kullanarak sadeleştiriniz. s = (D) = (,3,5,8,9,,5)=D + D + D + D + D +D s(,,,d) = D + + D 6

17 (,,, D) = D + D + + D, yi sadeleştiriniz. s (,,,D) = D KDEDİİLER Kaydediciler (register), ve bilgilerini geçici bir süre saklamak için kullanılır. Elektronik sistemlerde bilgi tutma ve transferinin yanı sıra çarpma ve bölme ile sola ve sağa kaydırma amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Elektrik enerjisi olduğu sürece bilgileri saklarlar. ir bilginin uzun süre saklanması isteniyorsa disk, disket veya manyetik teyp gibi saklama birimleri kullanılmalıdır. Kaydedicilerin yapısında en küçük hafıza birimi olan flip-floplar(ff) bulunmaktadır. Flip-floplar, iki kararlı durumu olan eleman olarak adlandırılır. Kaydedicilerde her bir bitlik bilgi için bir adet flip-flop kullanılmaktadır. Flip-floplar veya bilgisini tutan en küçük hafıza birimleridir. Kaydedici devreler FF ların bağlanış şekline göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: Ø Seri giriş-seri çıkışlı kaydedici Ø Seri giriş-paralel çıkışlı kaydedici Ø Paralel giriş-paralel çıkışlı kaydedici Ø Paralel giriş-seri çıkışlı kaydedici Kaydedicilerin yapısında FF lar bulunduğundan öncelikle bu kavramı öğrenmek gereklidir. Flip-Flop Devreleri Flip-flopların R-S, tetiklemeli R-S, J-K, masterslave J-K, D ve T gibi tipleri bulunmaktadır. Genel olarak FF ların iki çıkışı vardır: Çıkışlarından birisi Q diğeri de Q dir. Eğer Q= ise, Q = dır. Flip-flopların girişleri, tipine göre değişmektedir. R-S tipi flipflop bir önceki modülde anlatıldığından dolayı burada bu flip-flop hakkında bilgi verilmeyecektir. u kısımda sadece J-K, D ve T tipi FF lar işlenecektir J-K Tipi Flip-Flop u flip-flopta J, K bilgi girişleri ile saat (clock) sinyal girişi bulunmaktadır. yrıca JK FF entegresinde reset girişi de vardır. Her türlü giriş bilgisine göre çıkışı bulunmaktadır. R-S FF daki belirsizlik durumu bu FF da bulunmamaktadır. J-K tipi FF genellikle saat darbesinin ön duvarı (leading edge/pozitif kenar) yerine, arka duvarı (trailing edge/negatif kenar) tarafından tetiklenir. Şekil 5. J-K FF sembolünü ve doğruluk tablosunu göstermektedir. J ve K girişleri sadece K girişi negatif kenar tetiklemesi(arka duvar) aldığında çıkışları etkilemektedir. J-K girişlerine lojik değer girildikten sonra saat darbesi arka duvarında girişler işlem görür. Q J-K FF un ilk değeri anlamına gelmektedir. J-K FF unun J ve K girişlerinin her ikisi de iken, K ya negatif kenar tetiklemesi uygulanırsa çıkışlarda önceki durumun tersi görülür. una toggle çalışma denir. u çalışma şekli ileride anlatılacak olan sayıcı işlemlerinde kullanılır. J-K Tipi Flip-Flop D Tipi Flip-Flop D tipi flip-flop, gecikme işleminin gerektiği durumlarda veya bir bilginin kilitlenmesi istendiği zaman kullanılır. u flip-floplar bilgi saklanmasının yanında daha sonra incelenecek olan kaydedici(register) devreleri için de önem taşır. 7

18 T Tipi Flip-Flop T tipi flip-flop genellikle sayıcı devrelerinde kullanılan bir flip-floptur. Sayıcıların yeterince anlaşılabilmesi için öncelikle T-FF un öğrenilmesi gereklidir. Saat darbesi ile sürekli değişen bir çıkış (Toggle) sağlayan T-FF basit bir yapıya sahiptir. T-FF kullanılarak karmaşık yapılı, çeşitli özellikte sayıcılar yapılabilir. T-FF özelliğinde bir entegre bulunmamaktadır. u nedenle J-K veya D tipi FF entegreleri ile T tipi FF yapılabilir. T-FF dasadece T girişi bulunmaktadır, saat darbesi T girişine uygulanır. u flipfloplarda da senkronsuz işlemler için ayar ve silme girişleri de olabilir. Saat darbesi uygulandığında Q çıkışı, her giriş işaretinde durumunu bir kere değiştirir. Diğer bir ifadeyle çıkıştan her lojik- bilgisinin alınabilmesi için iki giriş darbesine gerek vardır. Pozitif kenar ya da negatif kenar ile tetikleme, kullanılacak olan flip-flop türüne göre değişebilir. Örneğin D-FF ile yapılan bir T-FF da tetikleme pozitif kenarda yapılırken, J-K ile yapılan da negatif kenarda gerçekleşir. Şekil 5. da pozitif kenar tetiklemeli T tipi bir ff örnek doğruluk tablosu görülmektedir. Tabloda görüldüğügibi T girişinin dan e yükseldiği zamanlarda Q çıkışı değer değiştirmektedir. Q çıkışı den a düşmekte ya da dan e yükselmektedir. Seri Giriş-Seri Çıkışlı Kaydedici Devre Şekil de D tipi flip-floplarla yapılmış seri giriş-seri çıkışlı bir kaydedici devre görülmektedir. u kaydedici bilginin ilerleme yönüne göre sağa kaymalı kaydedici olarak da adlandırılmaktadır. Seri Giriş-Seri Çıkışlı Kaydedici Devre SII DEVRELERİ Saat darbesine bağlı olarak istenen bir değer dizisini ardı ardına tekrarlayan devrelere sayıcı devreler adı verilir. Sayıcılar; otomasyon sistemlerinde sayma, zamanlama, aritmetik işlemleri gerçekleştirme ve frekans ölçme vb. amaçlar için kullanılmaktadır. Sayıcı devreler flip-floplarla yapılabileceği gibi hazır entegre sayıcılar da istenen iş için kullanılabilir. Sayıcılar, çeşitli ölçütlere göre sınıflandırılır. Saat darbesinin uygulanışına göre asenkron (farklı zamanlı) sayıcılar ve senkron (eş zamanlı) sayıcılar olarak sınıflanabilir. senkron sayıcılarda saat darbesi sadece sayıcı devresindeki ilk ff a uygulanır. undan sonra sırasıyla ff lar birbirlerini tetikler. Senkron sayıcılarda ise saat darbesi bütün ff lara aynı anda (eş zamanlı) uygulanır. Sayma yönü dikkate alınırsa sayıcılar: ukarı sayıcı, aşağı sayıcı ve yukarı/aşağı sayıcı olarak incelenebilir. Eğer sayıcı dan başlayıp pozitif bir değere doğru sayma işlemi gerçekleştiriyorsa, bu tip sayıcıya yukarı sayıcı; belirli bir pozitif değerden a doğru sayma işlemi gerçekleştiriyorsa aşağı sayıcı; her iki sayma tipini de gerçekleştiriyorsa yukarı/aşağı sayıcı adını alır. Sayıcılar elde edilen sayının kodlanmasına göre de D sayıcı, ikilik veya onluk sayıcı gibi isimler alabilirler. SII DEVRELERİ ir sayıcıda n adet flip-flop varsa bu sayıcı maksimum olarak 2 n farklı durum alır. Diğer bir deyişle 2 n adet sayma gerçekleştirir. ir sayıcının sayabildiği sayma adedine sayıcı modu adı verilir. Örneğin bir sayıcıda 3 adet ff kullanılmışsa 2 3 =8 olduğundan dolayı sayıcının modu 8 dir. u sayıcıya mod-8 sayıcısı da denilebilir. Özel tasarımlarla mod, mod5,mod6 gibi sayıcılar gerçekleştirilebilir. T tipi Flip-Floplarla Sayıcı apımı T tipi flip-flop, uygun çalışma özelliğinden dolayı sayıcı yapımında kullanılmaktadır. Şekil de T tipi flip-flopla yapılan bir mod-8 asenkron aşağı sayıcı görülmektedir. Tetikleme sinyalinin pozitif kenarında çıkış etkilenmektedir. Her f-f kendisinden sonraki ff u etkilemekte böylece saat darbesi asenkron olarak iletilmektedir. Şekil deki sinyal diyagramında görüldüğü gibi sayıcı aşağı doğru saymaktadır. Sayıcının yukarı doğru sayması için negatif kenar tetiklemeli ff larla yapılan bir sayıcı kullanmak gereklidir. 8

19 Doğruluk tablosu, ikili sistemdeki çıkışların hangi mantıkla elde edildiğini göstermektedir. u çıkış bilgisi, kod çözücüye uygulanarak desimal sayı olarak ifade edilebilir. Çıkış, binary sistemde den a ve desimal, sistemde 7 den a doğru azaldığından dolayı bu devreye oktal aşağı sayıcı ismi verilebilir. ağlantılarda bazı değişiklikler yaparak oktal yukarı sayıcı da yapılabilir. hapter 7 ounters and Registers 7- synchronous(ripple)counters sychronous ounters(ont.) Each FF output drives the LK input of the next FF. FFs do not change states in exact synchronism with the applied clock pulses. There is delay between the responses of successive FFS. It is also often referred to as a ripple counter due to the way the FFs respond one after another in a kind of rippling effect. Signal Flow It is conventional in circuit schematics to draw the circuits(whenever possible) such that the signal flow is from left to right, with inputs on the left and outputs one the right. In this chapter, we will often break with this convention, especially in diagrams showing counters. Example The counter in Figure 7- starts off in the state, and then clock pulses are applied. Some time later the clock pulses are removed, and the counter FFs read. How many clock pulses have occurred? 9

20 Example The counter in Figure 7- starts off in the state, and then clock pulses are applied. Some time later the clock pulses are removed, and the counter FFs read. How many clock nswer: pulses have occurred? 3 or 9 or 63 N*6 + 3 (N is unknown) MOD Number The counter in Figure 7- has 6 distinct states, thus, it is a MOD-6 ripple counter. The MOD number can be increased simply by adding more FFs to the counter. That is MOD number = 2 N Example counter is needed that will count the number of items passing on a conveyor belt. photocell and light source combination is used to generate a single pulse each time an Frequency division In any counter, the signal at the output of the last FF(i.e., the MS) will have a frequency equal to the input clock frequency divided by the MOD number of the counter. Such circuits are known as divide-by-n counters. Example The first step involved in building a digital clock is to take the 6-Hz signal and feed it into a Schmitt-trigger, pulse-shaping circuit to produce a square wave as illustrated in Figure 7-3. The 6HZ square wave is then put into a MOD-6 counter, which is used to divide the 6-HZ frequency by exactly 6 to produce a -HZ waveform. This -HZ waveform is fed to a series of counters, which then count seconds, minutes, hours, and so on. How Review Questions True or False: In an asychronous counter, all FFs change states at the same time. ssume that the counter in Figure 7- is holding the count. What will be the count after 27 clock pulses? What would be the MOD number of the counter if three more FFs were added? 2

21 7-2 ounters with MOD NUMER < 2 N State Transition Diagram MOD-6 counter produced by clearing a MOD-8 counter when a count of six occurs. Example What will be the status of the LEDs when the counter is holding the count of five? What will the LEDs display as the counter is clocked by a -khz input? Will the state be visible on the LEDs? hanging the MOD number Determine the MOD number of the counter in Figure 7-6(a). lso determine the frequency at the D output hanging the MOD number Decade ounters/d counters onstruct a MOD- counter that will count from (zero) through (decimal 9) Decade counter ny counter has distinct states, no matter what the sequence. D counter decade counter counts in sequence from (zero) through (decimal 9). 2

22 Example onstruct an appropriate MOD-6 counter. Review Questions What FF outputs should be connected to the clearing NND gate to form a MOD-3 counter? True of False: ll D counters are decade counters. What is the output frequency of a decade counter that is clocked from a 5-KHz signal? 7-3 I synchronous counters Example Show how the 74LS293 should be connected to operate as a MOD-6 counter with a -khz clock input. Determine the frequency at Q 3. Example Show how to wire the 74LS293 as a MOD- counter Example Show how to wire a 74LS293 as a MOD- 4 counter 22

23 Example way to get a MOD-6 counter is shown below. Explain how this circuit works. Review Questions 2-kHz clock signal is applied to of a P 74LS293. What is the frequency at Q 3? What would be the final output frequency if the order of the counters were reversed in Figure 7-2? What is the MOD number of a 74H44 counter? What would the notation DIV64 mean on a counter symbol? Which outputs would you connect to an 7-4 sychronous Down counter Review Questions What is the difference between the counting sequence of an up counter and a down counter? Describe how an asynchronous downcounter circuit differs from an up-counter circuit. 7-5 Propagation delay in ripple counters Discussion on Ripple ounter For proper counter operation, we need T N clock t pd sychronous counters are not useful at very high frequencies, especially for large number of bits. nother problem caused by propagation delays in asychronous counters occurs when the counter outputs are decoded, as is discussed later. 23

24 Review Questions Explain why a ripple counter s maximum frequency limitation decreases as more FFs are added to the counter. certain J-K flip-flop has t pd =2 ns. What is the largest MOD counter that can be constructed from these FFs and still operate up to MHz? 7-6 Synchronous(Parallel) counters Synchronous(parallel) counters ll of the FFs are triggered simultaneously by the clock input pulses. Overcome the problem caused by FF propagation delay. ircuit operation Only those FFs that are supposed to toggle on that NGT should have J=K= when that NGT occurs. dvantage of Synchronous counters over sychronous States are changed simultaneously. Total delay FFt pd +NDgate t pd ctual Ics 74LS6/62, 74H6/62: Synchronous decade counters 74LS6/63, 74H6/63: Synchronous MOD-6 counters Example Determine f max for the counter of Figure 7-7(a) if t pd for each FF is 5ns and t pd for each ND gate is 2 ns. ompare this value with f max for a MOD-6 ripple counter. What must be done to convert this counter to MOD-32? Determine f max for the MOD-32 parallel counter. Review Questions What is the advantage of a synchronous counter over an asynchronous counter? What is the disadvantage? How many logic devices are required for a MOD-64 parallel counter? What logic signal drives the J,K inputs of the MS flip-flop for the counter of question 2? 24

25 7-7 Synchronous Down and UP/Down counters Example What problems might be caused if the UP/Down signal changes levels on the NGT of the clock? Presettable counters Synchronous Presetting Examples of I counters 74LS6, 74LS6, 74LS62, 74LS63 74Hc6, 74H6, 74H62, 74H63 Review Questions The 74LS93/H93 What is meant when we say that a counter is presettable? Describe the difference between asynchronous and synchronous presetting. 25

26 Example Example Variable MOD Number using the 74LS93/H93 Multistage rrangement Review Questions Describe the function of the input PL and P to P 3. Describe the function of the MR input True or False: The 74H93 cannot be preset while MR is active. What logic levels must be present at P D, PL and MR in order for the 74LS93 to count pulses that appear at P U? What would be the maximum counting range for a four-stage counter made up of 7- Decoding a counter Mentally decoding the binary states of the LEDs ecomes inconvenient as the size of the counter increases Electronically decoding To control the timing or sequencing of operations automatically without human intervention. ctive-high Decoding ctive-low Decoding D counter decoding 26

27 ctive-high Decoding Example How many ND gates are required to decode completely all of the states of a MOD-32 binary counter? What are the inputs to the gate that decodes for the count of 2? ctive-low Decoding D ounter Decoding Review Questions 7-2 Decoding Glitches How many gates are needed to decode a six-bit counter fully? Describe the decoding gate needed to produce a LOW output when a MOD-64 counter is at the counter of

28 Strobing Review Questions Explain why the decoding gates for an asynchronous counter may have glitches on their outputs. How does strobing eliminate decoding glitches? ascading D counters 7-5 Shift-Register ounters Starting a Ring ounter Johnson ounter 28

29 Decoding Johnson ounter Review Questions Which shift-register counter requires the most FFs for a given MOD number? Which shift-register counter requires the most decoding circuitry? How can a ring counter be converted to a Johnson counter? True or False: The outputs of a ring counter are always square waves. The decoding circuitry for a Johnson counter is simpler than for a binary counter Ring and Johnson counters are synchronous 9- Decoders 9 MSI Logic ircuits Some of digital system operations: Decoding and encoding; multiplexing; demultiplexing; comparison; code converting; data busing. decoder accepts a set of inputs that represents a binary number and activates only the output that corresponds to that input number. FIGURE line-to-8-line (or -of-8) decoder. FIGURE 9- General decoder diagram. We will study some Is in MSI(medium-scaleintegration) category which can provide such operations. 9- Decoders cont. Some decoders have one or more ENLE inputs used to control the operation of the decoder. FIGUR E 9-3 (a) Logic diag ram for the 74 LS38 decoder; (b) truth table; (c) logic symbol. (ourtesy of Fairch ild, a Sch lu mberger co mpany) 9- Decoders cont. FIGUR E 9-5 (a) Logic diag ram for the 7442 D-to-decimal decoder; (b) logic symbol; (c) t ruth table. (ourtesy of Fairchild, a Schlu mberger co mpany) 29

30 9- Decoders cont. 9-2 D-TO-7-Segment Decoder/Drivers FIGUR E 9-6 Examp le 9-3: counter/decoder combination used to provide timing and sequencing operations. FIGUR E 9-7 (a) 7-segment arrangement; (b) active segments for each dig it. FIGUR E 9-8 (a) D-to-7-seg ment decoder/driver driv ing a co mmon-anode 7segment LED display; (b) segment patterns for all possible input codes. 9-4 Encoder 9-3 Liquid-rystal Displays FIGUR E 9-2 FIGUR E 9-9 Liquid-crystal display: (a) basic arrangement; (b) applying a voltage between the segment and the backplane turns ON the segment. Zero voltage turns the segment OFF. General encoder diagram. FIGUR E 9- (a) Method for driving an LD segment; (b) d riv ing a 7segment display. FIGUR E 9-3 Logic circuit fo r an octalto-binary (8-line-to-3-line) encoder. For proper operation, only one input should be active at one time. Question: Determine the outputs of the encoder when 3 and 5 are simultaneously high. 9-4 Encoder cont. priority encoder includes the necessary logic to ensure that when two or more inputs are activated, the output code will correspond to the highestnumbered input. FIGURE Encoder cont. Switch Encoder FIGUR E 9-5 Decimal-to-D switch encoder decimal-to-d priority encoder. 3

31 9-5 Troubleshooting 9-5 Troubleshooting cont. Observation/analysis is used to narrow the location of the fault to a small area of the circuits. Divide-and-conquer is used to identify the location of the problem after observation/analysis has generated a number of possibilities. FIGUR E 9-4 Example 9-7 technician tests the circuit of Figure 9-4 by using a set of switches to apply the input code at 4 through. She observes that all of the odd-numbered outputs respond correctly, but all of the even-numbered outputs fail to respond when their code is applied. Four 74S38s forming a -o f-32 decoder. Solution: The most probable faults would be those that prevent from going LOW. These include:. fault switch connected to 2. break in the path between the switch and the line 3. n external short from the line to V 4. n internal short to V at the inputs of any one of the decoder chips FIGURE 9-7 Troubleshooting circuitry in Example 9-7. The left hand circuit is used to identify the cause. 3

Chapter 7 Logic Circuits

Chapter 7 Logic Circuits hapter 7 Logic ircuits. State the advantages of digital technology compared to analog technology. 2. Understand the terminology of digital circuits. 3. onvert numbers between decimal, binary, and other

Detaylı

BÖLÜM 9 (COUNTERS) SAYICILAR SAYISAL ELEKTRONİK. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır

BÖLÜM 9 (COUNTERS) SAYICILAR SAYISAL ELEKTRONİK. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır SYISL ELETRONİ ÖLÜM 9 (OUNTERS) SYIILR u bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır Sayıcılarda Mod kavramı senkron sayıcılar senkron yukarı sayıcı (Up counter) senkron aşağı sayıcı (Down counter) senkron

Detaylı

Deney 3: Asenkron Sayıcılar

Deney 3: Asenkron Sayıcılar Deney 3: Asenkron Sayıcılar Sayıcılar hakkında genel bilgi sahibi olunması, asenkron sayıcıların kurulması ve incelenmesi Kullanılan Elemanlar 1xLM555 Entegresi, 1x10 kohm direnç, 1x100 kohm direnç, 1x10

Detaylı

EEM122SAYISAL MANTIK SAYICILAR. Elektrik Elektronik Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sağkol

EEM122SAYISAL MANTIK SAYICILAR. Elektrik Elektronik Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sağkol EEM122SAYISAL MANTIK BÖLÜM 6: KAYDEDİCİLER VE SAYICILAR Elektrik Elektronik Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sağkol KAYDEDİCİLER VE SAYICILAR Flip-flopkullanan devreler fonksiyonlarına göre iki guruba

Detaylı

Teorik Bilgi DENEY 7: ASENKRON VE SENKRON SAYICILAR

Teorik Bilgi DENEY 7: ASENKRON VE SENKRON SAYICILAR DENEY 7: ASENKRON VE SENKRON SAYICILAR Deneyin Amaçları Asenkron ve senkron sayıcı devre yapılarının öğrenilmesi ve deneysel olarak yapılması Deney Malzemeleri 74LS08 Ve Kapı Entegresi (1 Adet) 74LS76

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 TEMEL LOJİK ELEMANLAR VE UYGULAMALARI DENEY SORUMLUSU Arş. Gör. Erdem ARSLAN Arş. Gör.

Detaylı

SAYICILAR. Tetikleme işaretlerinin Sayma yönüne göre Sayma kodlanmasına göre uygulanışına göre. Şekil 52. Sayıcıların Sınıflandırılması

SAYICILAR. Tetikleme işaretlerinin Sayma yönüne göre Sayma kodlanmasına göre uygulanışına göre. Şekil 52. Sayıcıların Sınıflandırılması 25. Sayıcı Devreleri Giriş darbelerine bağlı olarak belirli bir durum dizisini tekrarlayan lojik devreler, sayıcı olarak adlandırılır. Çok değişik alanlarda kullanılan sayıcı devreleri, FF lerin uygun

Detaylı

1 ELEKTRONİK KAVRAMLAR

1 ELEKTRONİK KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER VII İÇİNDEKİLER 1 ELEKTRONİK KAVRAMLAR 1 Giriş 1 Atomun Yapısı, İletkenler ve Yarı İletkenler 2 Atomun Yapısı 2 İletkenler 3 Yarı İletkenler 5 Sayısal Değerler (I/O) 8 Dalga Şekilleri 9 Kare

Detaylı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL TASARIM Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 1 Sayıcılar İkili (Binary) Sayma İkili (Binary) sayma 1 ve 0 ların belirli bir düzen içerisinde sıralanması ile yapılır. Her dört sayıda

Detaylı

BÖLÜM 10 KAYDEDİCİLER (REGİSTERS) SAYISAL TASARIM. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır

BÖLÜM 10 KAYDEDİCİLER (REGİSTERS) SAYISAL TASARIM. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır erin BÖLÜM 10 KYEİCİLER (REGİSTERS) Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır Kaydedicilerin(Registers) bilgi giriş çıkışına göre ve kaydırma yönüne göre sınıflandırılması. Sağa kaydırmalı kaydedici(right

Detaylı

SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 ÖĞR.GÖR. GÜNAY TEMÜR - TEKNOLOJİ F. / BİLGİSAYAR MÜH.

SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 ÖĞR.GÖR. GÜNAY TEMÜR - TEKNOLOJİ F. / BİLGİSAYAR MÜH. SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 Ders Konusu 1854 yılında George Boole tarafından özellikle lojik devrelerde kullanılmak üzere ortaya konulmuş bir matematiksel sistemdir. İkilik Sayı Sistemi Çoğu

Detaylı

Bölüm 7 Ardışıl Lojik Devreler

Bölüm 7 Ardışıl Lojik Devreler Bölüm 7 Ardışıl Lojik Devreler DENEY 7- Flip-Floplar DENEYİN AMACI. Kombinasyonel ve ardışıl lojik devreler arasındaki farkları ve çeşitli bellek birimi uygulamalarını anlamak. 2. Çeşitli flip-flop türlerinin

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ 1 7. HAFTA Flip-Floplar RS Flip Flop, Tetiklemeli RS Flip Flop, JK Flip Flop, D Tipi Flip Flop, T Tipi Flip Flop Tetikleme

Detaylı

Deney 2: Flip-Floplar

Deney 2: Flip-Floplar Deney 2: Flip-Floplar Bu deneyde, çeşitli flip-flop devreleri kurulacak ve incelenecektir. Kullanılan Elemanlar 1 x 74HC00 (NAND kapısı) 1 x 74HC73 (JK flip-flop) 1 x 74HC74 (D flip-flop) 4 x 4,7 kohm

Detaylı

Deney 6: Ring (Halka) ve Johnson Sayıcılar

Deney 6: Ring (Halka) ve Johnson Sayıcılar Deney 6: Ring (Halka) ve Johnson Sayıcılar Kullanılan Elemanlar xlm Entegresi, x0 kohm direnç, x00 kohm direnç, x0 µf elektrolitik kondansatör, x00 nf kondansatör, x 7HC7 (D flip-flop), x 0 ohm, x Led

Detaylı

5. LOJİK KAPILAR (LOGIC GATES)

5. LOJİK KAPILAR (LOGIC GATES) 5. LOJİK KPILR (LOGIC GTES) Dijital (Sayısal) devrelerin tasarımında kullanılan temel devre elemanlarına Lojik kapılar adı verilmektedir. Her lojik kapının bir çıkışı, bir veya birden fazla girişi vardır.

Detaylı

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Sayısal Elektronik

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Sayısal Elektronik Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi Sayısal Elektronik Günümüz Elektroniği Analog ve Sayısal olmak üzere iki temel türde incelenebilir. Analog büyüklükler sonsuz sayıda değeri içermesine

Detaylı

BSE 207 Mantık Devreleri Lojik Kapılar ve Lojik Devreler (Logic Gates And Logic Circuits)

BSE 207 Mantık Devreleri Lojik Kapılar ve Lojik Devreler (Logic Gates And Logic Circuits) SE 207 Mantık Devreleri Lojik Kapılar ve Lojik Devreler (Logic Gates nd Logic Circuits) Sakarya Üniversitesi Lojik Kapılar - maçlar Lojik kapıları ve lojik devreleri tanıtmak Temel işlemler olarak VE,

Detaylı

18. FLİP FLOP LAR (FLIP FLOPS)

18. FLİP FLOP LAR (FLIP FLOPS) 18. FLİP FLOP LAR (FLIP FLOPS) Flip Flop lar iki kararlı elektriksel duruma sahip olan elektronik devrelerdir. Devrenin girişlerine uygulanan işarete göre çıkış bir kararlı durumdan diğer (ikinci) kararlı

Detaylı

DENEY 2- Sayıcılar. 1. Sayıcıların prensiplerinin ve sayıcıların JK flip-flopları ile nasıl gerçeklendiklerinin incelenmesi.

DENEY 2- Sayıcılar. 1. Sayıcıların prensiplerinin ve sayıcıların JK flip-flopları ile nasıl gerçeklendiklerinin incelenmesi. DENEY 2- Sayıcılar DENEY 2- JK Flip-Flop Devreleri DENEYİN AMACI 1. Sayıcıların prensiplerinin ve sayıcıların JK flip-flopları ile nasıl gerçeklendiklerinin incelenmesi. GENEL BİLGİLER Sayıcılar flip-floplar

Detaylı

Geçtiğimiz hafta# Dizisel devrelerin tasarımı# Bu hafta# Örnek: Sekans algılayıcı# Örnek: Sekans algılayıcı# 12/11/12

Geçtiğimiz hafta# Dizisel devrelerin tasarımı# Bu hafta# Örnek: Sekans algılayıcı# Örnek: Sekans algılayıcı# 12/11/12 2//2 Geçtiğimiz hafta# İL 2 Dizisel Devrelerin Tasarımı ve Yazmaçlar ve Sayaçlar (Registers and Counters)# Dizisel devreler (sequential circuits) Mandallar (latches) İkidurumlular (flip-flops) Dizisel

Detaylı

Proje Teslimi: 2013-2014 güz yarıyılı ikinci ders haftasında teslim edilecektir.

Proje Teslimi: 2013-2014 güz yarıyılı ikinci ders haftasında teslim edilecektir. ELEKTRONĐK YAZ PROJESĐ-2 (v1.1) Yıldız Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümünde okuyan 1. ve 2. sınıf öğrencilerine; mesleği sevdirerek öğretmek amacıyla, isteğe bağlı olarak

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. İkili Kodlama ve Mantık Devreleri. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. İkili Kodlama ve Mantık Devreleri. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ İkili Kodlama ve Mantık Devreleri Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Kodlama Kodlama, iki küme elemanları arasında karşılıklığı kesin olarak belirtilen kurallar bütünüdür diye tanımlanabilir.

Detaylı

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYÜ

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYÜ NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYÜ DENEY 1 Elektronik devrelerde sık sık karşımıza çıkan

Detaylı

DENEY 2- Sayıcılar ve Kaydırmalı Kaydediciler

DENEY 2- Sayıcılar ve Kaydırmalı Kaydediciler DENEY 2- Sayıcılar ve Kaydırmalı Kaydediciler DENEY 2a- JK Flip-Flop Devreleri DENEYİN AMACI 1. Sayıcıların prensiplerinin ve sayıcıların JK flip-flopları ile nasıl gerçeklendiklerinin incelenmesi. GENEL

Detaylı

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ EET-206 SAYISAL ELEKTRONİK - II LABORATUVARI

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ EET-206 SAYISAL ELEKTRONİK - II LABORATUVARI TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ EET-206 SAYISAL ELEKTRONİK - II LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1 EET-206 SAYISAL ELEKTRONİK - II LABORATUVARI DENEY NO : 1 DENEYİN ADI : OSİLATÖR DEVRESİ Giriş

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ 1 8. HAFTA ARDIŞIL DEVRE TASARIMLARI SAYICILAR ASENKRON SAYICILAR SENKRON SAYICILAR 2 ARDIŞIL DEVRELER Bileşik devrelere geri

Detaylı

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri DENEY 4-1 Flip-Floplar DENEYİN AMACI 1. Kombinasyonel ve ardışıl lojik devreler arasındaki farkları ve çeşitli bellek birimi uygulamalarını anlamak. 2. Çeşitli flip-flop

Detaylı

MANTIK DEVRELERİ HALL, 2002) (SAYISAL TASARIM, ÇEVİRİ, LITERATUR YAYINCILIK) DIGITAL DESIGN PRICIPLES & PRACTICES (3. EDITION, PRENTICE HALL, 2001)

MANTIK DEVRELERİ HALL, 2002) (SAYISAL TASARIM, ÇEVİRİ, LITERATUR YAYINCILIK) DIGITAL DESIGN PRICIPLES & PRACTICES (3. EDITION, PRENTICE HALL, 2001) MANTIK DEVRELERİ DERSİN AMACI: SAYISAL LOJİK DEVRELERE İLİŞKİN KAPSAMLI BİLGİ SUNMAK. DERSİ ALAN ÖĞRENCİLER KOMBİNASYONEL DEVRE, ARDIŞIL DEVRE VE ALGORİTMİK DURUM MAKİNALARI TASARLAYACAK VE ÇÖZÜMLEMESİNİ

Detaylı

BÖLÜM 2 SAYI SİSTEMLERİ

BÖLÜM 2 SAYI SİSTEMLERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1. Lojik devre içeriği... (1) 1.1.1. Kodlama, Kod tabloları... (2) 1.1.2. Kombinezonsal Devre / Ardışıl Devre... (4) 1.1.3. Kanonik Model / Algiritmik Model... (4) 1.1.4. Tasarım

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 1 MANTIK DEVRELERİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR Digital Electronics

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTLARI:

SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTLARI: SAYISAL ELEKTRONİK DERS NOTLARI: SAYISAL (DİJİTAL) ELEKTRONİK Günümüz Elektroniği Analog ve Sayısal olmak üzere iki temel türde incelenebilir. Analog büyüklükler sonsuz sayıda değeri içermesine rağmen

Detaylı

DOĞRULUK TABLOLARI (TRUTH TABLE)

DOĞRULUK TABLOLARI (TRUTH TABLE) LOJİK KAPILAR DOĞRULUK TABLOLARI (TRUTH TABLE) Doğruluk tabloları sayısal devrelerin tasarımında ve analizinde kullanılan en basit ve faydalı yöntemdir. Doğruluk tablosu giriş değişkenlerini alabileceği

Detaylı

SAYISAL MANTIK LAB. PROJELERİ

SAYISAL MANTIK LAB. PROJELERİ 1. 8 bitlik Okunur Yazılır Bellek (RAM) Her biri ayrı adreslenmiş 8 adet D tipi flip-flop kullanılabilir. RAM'lerde okuma ve yazma işlemleri CS (Chip Select), RD (Read), WR (Write) kontrol sinyalleri ile

Detaylı

1. Sayıcıların çalışma prensiplerini ve JK flip-floplarla nasıl gerçekleştirileceğini anlamak. 2. Asenkron ve senkron sayıcıları incelemek.

1. Sayıcıların çalışma prensiplerini ve JK flip-floplarla nasıl gerçekleştirileceğini anlamak. 2. Asenkron ve senkron sayıcıları incelemek. DENEY 7-2 Sayıcılar DENEYİN AMACI 1. Sayıcıların çalışma prensiplerini ve JK flip-floplarla nasıl gerçekleştirileceğini anlamak. 2. Asenkron ve senkron sayıcıları incelemek. GENEL BİLGİLER Sayıcılar, flip-floplar

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa H.B. UÇAR 1 2. HAFTA Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR Entegre Yapıları Lojik Kapılar Lojik

Detaylı

Deney 5: Shift Register(Kaydırmalı Kaydedici)

Deney 5: Shift Register(Kaydırmalı Kaydedici) Deney 5: Shift Register(Kaydırmalı Kaydedici) Kullanılan Elemanlar 1xLM555 Entegresi, 1x10 kohm direnç, 1x100 kohm direnç, 1x10 µf elektrolitik kondansatör, 1x100 nf kondansatör, 2 x 74HC74 (D flip-flop),

Detaylı

7.Yazmaçlar (Registers), Sayıcılar (Counters)

7.Yazmaçlar (Registers), Sayıcılar (Counters) 7.Yazmaçlar (Registers), Sayıcılar (Counters) 7..Yazmaçlar Paralel Yüklemeli Yazmaçlar Ötelemeli Yazmaçlar 7.2.Sayıcılar Đkili Asenkron Sayıcılar (Binary Ripple Counter) Đkili Kodlanmış Onlu Asenkron Sayıcı

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 1 3. HAFTA Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR Karnaugh Haritaları Karnaugh

Detaylı

25. Aşağıdaki çıkarma işlemlerini doğrudan çıkarma yöntemi ile yapınız.

25. Aşağıdaki çıkarma işlemlerini doğrudan çıkarma yöntemi ile yapınız. BÖLÜM. Büyüklüklerin genel özellikleri nelerdir? 2. Analog büyüklük, analog işaret, analog sistem ve analog gösterge terimlerini açıklayınız. 3. Analog sisteme etrafınızdaki veya günlük hayatta kullandığınız

Detaylı

DENEY 5 RS FLİP-FLOP DENEYLERİ

DENEY 5 RS FLİP-FLOP DENEYLERİ Adı Soyadı: No: Grup: DENEY 5 RS FLİP-FLOP DENEYLERİ ÖN BİLGİ : Sayısal bilgiyi ( "0" veya "1" ) depolamada ve işlemede kullanılan temel devrelerden biri de F-F lardır. Genel olarak dört tipi vardır: 1-

Detaylı

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS NOTLARI Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS-8 11.05.2016 MULTİVİBRATÖR VE FLİP FLOPLAR Giriş Kare veya dikdörtgen sinyal üreten elektronik devreler Multivibratör olarak

Detaylı

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ 8. HAFTA BLM 221 MANTIK DEVRELERİ Prof Dr Mehmet AKBABA mehmetakbaba@karabuk.edu.tr Temel Kavramlar MULTIPLEXERS (VERİ SEÇİCİLER), ÜÇ DURUMLU BUFFERS, DECODERS (KOD ÇÖZÜCÜLER) BELLEK ELEMANLARI 2 8.2.

Detaylı

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri DENEY 4-1 Flip-Floplar DENEYİN AMACI 1. Kombinasyonel ve ardışıl lojik devreler arasındaki farkları ve çeşitli bellek birimi uygulamalarını anlamak. 2. Çeşitli flip-flop

Detaylı

BÖLÜM 8 MANDAL(LATCH) VE FLİP-FLOPLAR SAYISAL ELEKTRONİK. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır

BÖLÜM 8 MANDAL(LATCH) VE FLİP-FLOPLAR SAYISAL ELEKTRONİK. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır AYIAL ELETONİ BÖLÜM 8 MANAL(LATCH) VE FLİP-FLOPLA Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır Mandallar(Latches),- Mandalı, Mandalı ontak sıçramasının mandallar yardımı ile engellenmesi Flip-Floplar,-

Detaylı

SAYISAL DEVRELER. İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümündeki donanım derslerinin bağlantıları

SAYISAL DEVRELER. İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümündeki donanım derslerinin bağlantıları SAYISAL DEVRELER Doç.Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Sayısal Devreler Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Detaylı

Bu derste! BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Yazmaç Aktarımı Düzeyi! Büyük Sayısal Sistemler! 12/25/12

Bu derste! BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Yazmaç Aktarımı Düzeyi! Büyük Sayısal Sistemler! 12/25/12 BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü Bu derste! Büyük, karmaşık sayısal sistemlerin tasarımı ele alınacaktır. ASM ve ASMD çizgeleri Tasarım Örnekleri

Detaylı

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ 9. HAFTA BLM 221 MANTIK DEVRELERİ Prof Dr Mehmet AKBABA mehmetakbaba@karabuk.edu.tr Temel Kavramlar FLIP FLOPS S-R: Set-Reset Latch (Tutucu) Tetiklemeli D Latch (Tutucu) Kenar Tetiklemeli D Flip-Flop S-R

Detaylı

VE DEVRELER LOJİK KAPILAR

VE DEVRELER LOJİK KAPILAR ÖLÜM 3 VE DEVELEI LOJIK KPIL VE DEVELE LOJİK KPIL Sayısal devrelerin tasarımında kullanılan temel devre elemanlarına Lojik kapılar adı verilir. ir lojik kapı bir çıkış, bir veya birden fazla giriş hattına

Detaylı

(I) şimdiki. durum (S) belleği. saat. girşi

(I) şimdiki. durum (S) belleği. saat. girşi ers Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/ Eşzamanlı (Senkron) Ardışıl evreler (Synchronous Sequential Circuits) Ardışıl (sequential)

Detaylı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL TASARIM Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 2 Kayar Yazaçlar 23.02.2015 Sayısal Tasarım 3 Kayar Yazacın Çalışma Şekilleri Kayar yazaç flip-flopların veri saklamak ve veri taşımak

Detaylı

Bölüm 8 Ardışıl Lojik Devre Uygulamaları

Bölüm 8 Ardışıl Lojik Devre Uygulamaları Bölüm 8 Ardışıl Lojik Devre Uygulamaları DENEY 8-1 Kayan LED Kontrolü DENEYİN AMACI 1. Kayan LED kontrol devresinin çalışma prensibini anlamak. 2. Bir kayan LED kontrol devresi gerçekleştirmek ve çalıştırmak.

Detaylı

SAYI SİSTEMLERİ. 1. Sayı Sistemleri. Sayı Sistemlerinde Rakamlar

SAYI SİSTEMLERİ. 1. Sayı Sistemleri. Sayı Sistemlerinde Rakamlar SAYI SİSTEMLERİ 1. Sayı Sistemleri Sayı sistemleri; saymak, ölçmek gibi genel anlamda büyüklüklerin ifade edilmesi amacıyla kullanılan sistemler olarak tanımlanmaktadır. Temel olarak 4 sayı sistemi mevcuttur:

Detaylı

Elektroniğe Giriş 1.1

Elektroniğe Giriş 1.1 İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümündeki donanım derslerinin bağlantıları Sayısal devreler bölümdeki diğer donanım dersinin temelini oluşturmaktadır. Elektroniğe Giriş SAYISAL DEVRELER Sayısal Elektronik

Detaylı

BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü

BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü Bu derste! Büyük, karmaşık sayısal sistemlerin tasarımı ele alınacaktır. ASM ve ASMD çizgeleri Tasarım Örnekleri

Detaylı

ArĢ. Gör. Mehmet Zeki KONYAR ArĢ. Gör. Sümeyya ĠLKĠN

ArĢ. Gör. Mehmet Zeki KONYAR ArĢ. Gör. Sümeyya ĠLKĠN Dersin Öğretim Üyesi Laboratuvar Sorumluları : Yrd. Doç. Dr. Adnan SONDAġ : ArĢ. Gör. Bahadır SALMANKURT ArĢ. Gör. Mehmet Zeki KONYAR ArĢ. Gör. Sümeyya ĠLKĠN Ġçindekiler DENEY 1: MANTIK DEVRELERİNE GİRİŞ...

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi. Veri (DATA) Veri nedir? Veri bazı fiziksel niceliklerin ham ifadesidir. Bilgi verinin belli bir yapıdaki şeklidir.

Bilgisayar Mimarisi. Veri (DATA) Veri nedir? Veri bazı fiziksel niceliklerin ham ifadesidir. Bilgi verinin belli bir yapıdaki şeklidir. Bilgisayar Mimarisi Sayısallaştırma ve Sayı Sistemleri Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Veri nedir? Veri bazı fiziksel niceliklerin ham ifadesidir.

Detaylı

SAYICILAR (COUNTERS) ASENKRON SAYICILAR 2 BİT ASENKRON SAYICI

SAYICILAR (COUNTERS) ASENKRON SAYICILAR 2 BİT ASENKRON SAYICI SAYIILAR (OUNTERS) Sayıcılar sayısal elektroniğin temel devreleridir. Sayıcılar istenilen aralıkta her saat darbesinde ileri veya geri doğru sayma yaparlar. Sayıcılar flip-flop kullanılarak yapılır, kullanılan

Detaylı

Unlike analytical solutions, numerical methods have an error range. In addition to this

Unlike analytical solutions, numerical methods have an error range. In addition to this ERROR Unlike analytical solutions, numerical methods have an error range. In addition to this input data may have errors. There are 5 basis source of error: The Source of Error 1. Measuring Errors Data

Detaylı

T.C. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü

T.C. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü T.C. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü MANTIK DEVRELERİ TASARIMI LABORATUVARI DENEY FÖYLERİ 2018 Deney 1: MANTIK KAPILARI VE

Detaylı

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YMT-215 LOGIC CIRCUITS

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YMT-215 LOGIC CIRCUITS TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YMT-215 LOGIC CIRCUITS 1 İÇİNDEKİLER Deney 1 SAYI SİSTEMLERİ... 2 Deney 2 LOJİK KAPILAR (VE/VEYA/DEĞİL)...... 7 Deney 3 LOJİK KAPILAR (VE DEĞİL / VEYA DEĞİL / ÖZEL VEYA / ÖZEL VEYA

Detaylı

C-Serisi PLC İleri Seviye Eğitim

C-Serisi PLC İleri Seviye Eğitim C-Serisi PLC İleri Seviye Eğitim 1 PLC ye Giriş 2 PLC ye Giriş 3 PLC ye Giriş CJ1 I/O Modülleri - 8/16/32/64pts Max I/O - 160,640 Max Program Kapasitesi - 20K Steps Komut sayısı - 400 4 PLC Ladder Diyagram

Detaylı

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir.

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir. 4.1 Ön Çalışması Deney çalışmasında yapılacak uygulamaların benzetimlerini yaparak, sonuçlarını ön çalışma raporu olarak hazırlayınız. 4.2 Deneyin Amacı MSI lojik elemanları yardımıyla kombinasyonel lojik

Detaylı

6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1

6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1 6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1 Günümüzde kullanılan elektronik kontrol üniteleri analog ve dijital elektronik düzenlerinin birleşimi ile gerçekleşir. Gerilim, akım, direnç, frekans,

Detaylı

SAYISAL UYGULAMALARI DEVRE. Prof. Dr. Hüseyin EKİZ Doç. Dr. Özdemir ÇETİN Arş. Gör. Ziya EKŞİ

SAYISAL UYGULAMALARI DEVRE. Prof. Dr. Hüseyin EKİZ Doç. Dr. Özdemir ÇETİN Arş. Gör. Ziya EKŞİ SAYISAL DEVRE UYGULAMALARI Prof. Dr. Hüseyin EKİZ Doç. Dr. Özdemir ÇETİN Arş. Gör. Ziya EKŞİ İÇİNDEKİLER ŞEKİLLER TABLOSU... vi MALZEME LİSTESİ... viii ENTEGRELER... ix 1. Direnç ve Diyotlarla Yapılan

Detaylı

KAYNAK KİTAP: 1-DIGITAL DESIGN PRINCIPLES & PRACTICES PRINCIPLES & PRACTICES PRINCIPLES & PRACTICES. PRENTICE HALL. Yazar: JOHN F.

KAYNAK KİTAP: 1-DIGITAL DESIGN PRINCIPLES & PRACTICES PRINCIPLES & PRACTICES PRINCIPLES & PRACTICES. PRENTICE HALL. Yazar: JOHN F. KAYNAK KİTAP: 1-DIGITAL DESIGN PRINCIPLES & PRACTICES PRINCIPLES & PRACTICES PRINCIPLES & PRACTICES. PRENTICE HALL. Yazar: JOHN F. WAKERLY DERSIN TANIMI Dersin Adı: SAYISAL TASARIM-I/BM-205 Dersin Kredisi:

Detaylı

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/ Eşzamanlı (Senkron) Ardışıl Devrelerin Tasarlanması (Design) Bir ardışıl devrenin tasarlanması, çözülecek olan problemin sözle anlatımıyla (senaryo) başlar. Bundan sonra aşağıda açıklanan aşamalardan geçilerek

Detaylı

DENEY 6: FLİP-FLOP (BELLEK) DEVRESİ UYGULAMALARI

DENEY 6: FLİP-FLOP (BELLEK) DEVRESİ UYGULAMALARI DENEY 6: FLİP-FLOP (BELLEK) DEVRESİ UYGULAMALARI Deneyin Amaçları Flip-floplara aģina olmak. DeğiĢik tipte Flip-Flop devrelerin gerçekleģtirilmesi ve tetikleme biçimlerini kavramak. ArdıĢık mantık devrelerinin

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir.

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir. Bilgisayar Mimarisi İkilik Kodlama ve Mantık Devreleri Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Kodlama Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi

Detaylı

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ EET-206 SAYISAL ELEKTRONİK - II LABORATUVARI

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ EET-206 SAYISAL ELEKTRONİK - II LABORATUVARI TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ EET-206 SAYISAL ELEKTRONİK - II LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1 İÇİNDEKİLER Deney 1 OSİLATÖR DEVRESİ... 2 Deney 2 FLİP-FLOP LAR....... 6 Deney 3 FLİP-FLOP

Detaylı

Elektronik sistemlerde dört farklı sayı sistemi kullanılır. Bunlar;

Elektronik sistemlerde dört farklı sayı sistemi kullanılır. Bunlar; I. SAYI SİSTEMLERİ Elektronik sistemlerde dört farklı sayı sistemi kullanılır. Bunlar; i) İkili(Binary) Sayı Sistemi ii) Onlu(Decimal) Sayı Sistemi iii) Onaltılı(Heksadecimal) Sayı Sistemi iv) Sekizli(Oktal)

Detaylı

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY RAPORU. Deney No: 3 FF Devreleri

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY RAPORU. Deney No: 3 FF Devreleri TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY RAPORU Deney No: 3 FF Devreleri Yrd. Doç Dr. Ünal KURT Yrd. Doç. Dr. Hatice VURAL Arş. Gör. Ayşe AYDIN YURDUSEV

Detaylı

Temel Flip-Flop ve Saklayıcı Yapıları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

Temel Flip-Flop ve Saklayıcı Yapıları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Temel Flip-Flop ve Saklayıcı Yapıları 1 Sayısal alga Şekilleri 1 2 4 3 1. Yükselme Zamanı 2. Alçalma Zamanı 3. Sinyal Genişliği 4. Genlik (Amplitude) 2 Periot (T) : Tekrar eden bir sinyalin arka arkaya

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SYISL ELEKTRONİK Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ÖLÜM 4 OOLEN RİTMETİĞİ VE DEMORGN TEOREMLERİ OOLEN TOPLM oolean toplama VEY işlemine eşittir. Toplamanın kuralı: 0+0=0 0+= +0= += oolean aritmetiğinde

Detaylı

BBM Discrete Structures: Final Exam Date: , Time: 15:00-17:00

BBM Discrete Structures: Final Exam Date: , Time: 15:00-17:00 BBM 205 - Discrete Structures: Final Exam Date: 12.1.2017, Time: 15:00-17:00 Ad Soyad / Name: Ögrenci No /Student ID: Question: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Total Points: 6 16 8 8 10 9 6 8 14 5 10 100 Score:

Detaylı

Mantık fonksiyonlarından devre çizimi 6 Çizilmiş bir devrenin mantık fonksiyonunun bulunması

Mantık fonksiyonlarından devre çizimi 6 Çizilmiş bir devrenin mantık fonksiyonunun bulunması DERSİN ADI BÖLÜM PROGRAM DÖNEMİ DERSİN DİLİ DERS KATEGORİSİ ÖN ŞARTLAR SÜRE VE DAĞILIMI KREDİ DERSİN AMACI ÖĞRENME ÇIKTILARI VE YETERLİKLER DERSİN İÇERİĞİ VE DAĞILIMI (MODÜLLER VE HAFTALARA GÖRE DAĞILIMI)

Detaylı

LOJİK İFADENİN VE-DEĞİL VEYA VEYA-DEĞİL LOJİK DİYAGRAMLARINA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

LOJİK İFADENİN VE-DEĞİL VEYA VEYA-DEĞİL LOJİK DİYAGRAMLARINA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ LOJİK İFADENİN VE-DEĞİL VEYA VEYA-DEĞİL LOJİK DİYAGRAMLARINA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Sayısal tasarımcılar tasarladıkları devrelerde çoğu zaman VE-Değil yada VEYA-Değil kapılarını, VE yada VEYA kapılarından daha

Detaylı

DENEY 8- Flip Flop ve Uygulamaları. Amaç: - Flip Flop çalışma mantığını kavramak

DENEY 8- Flip Flop ve Uygulamaları. Amaç: - Flip Flop çalışma mantığını kavramak DENEY 8- Flip Flop ve Uygulamaları Amaç: - Flip Flop çalışma mantığını kavramak Deneyin Yapılışı: - Deney bağlantı şemasında verilen devreleri uygun elemanlarla kurunuz. Entegrenin besleme ve GND bağlantılarını

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL ELEKTRONİK Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 6 Tutucular, Flip-Floplar ve Zamanlayıcılar Tutucular (Latches) Tutucu iki kararlı (bistable state) durumu olan en temel sayısal depolama

Detaylı

Analog Sayısal Dönüşüm

Analog Sayısal Dönüşüm Analog Sayısal Dönüşüm Gerilim sinyali formundaki analog bir veriyi, iki tabanındaki sayısal bir veriye dönüştürmek için, az önce anlatılan merdiven devresiyle, bir sayıcı (counter) ve bir karşılaştırıcı

Detaylı

ELK2016 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 4 DENEYİN ADI: JK, RS, T VE D TİPİ FLİP-FLOPLARIN İNCELENMESİ

ELK2016 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 4 DENEYİN ADI: JK, RS, T VE D TİPİ FLİP-FLOPLARIN İNCELENMESİ ELK2016 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 4 DENEYİN ADI: JK, RS, T VE D TİPİ FLİP-FLOPLARIN İNCELENMESİ Açıklamalar: Bu deneyde JK, RS, T ve D tipi flip-flop (FF) lar incelenecektir. Deney içerisinde

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL LOJİK KAPI DENEYLERİ 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş 1 1-2 Lojik Kapı Devreleri... 9 a. Diyot Lojiği (DL) devresi b. Direnç-Transistor Lojiği (RTL) devresi c. Diyot-Transistor Lojiği

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 6. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBINATIONAL LOGIC) Aritmetik İşlem Devreleri

Detaylı

A Y I K BOYA SOBA SOBA =? RORO MAYO MAS A A YÖS / TÖBT

A Y I K BOYA SOBA SOBA =? RORO MAYO MAS A A YÖS / TÖBT 00 - YÖS / TÖBT. ve. sorularda, I. gruptaki sözcüklerin harfleri birer rakamla gösterilerek II. gruptaki sayılar elde edilmiştir. Soru işaretiyle belirtilen sözcüğün hangi sayıyla gösterildiğini bulunuz.

Detaylı

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 00223 - Mantık Devreleri Tasarımı Laboratuar Föyleri Numara: Ad Soyad: Arş. Grv. Bilal ŞENOL Devre Kurma Alanı Arş. Grv. Bilal ŞENOL

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SYISL ELEKTRONİK Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ÖLÜM 3 Mantık Geçitleri Değil (Inverter) Geçidi İnverter geçidi oolean NOT işlemini yapar. Giriş YÜKSEK olduğunda çıkışını DÜŞÜK, giriş DÜŞÜK

Detaylı

(VEYA-DEĞİL kapısı) (Exlusive OR kapısı) (Exlusive NOR kapısı)

(VEYA-DEĞİL kapısı) (Exlusive OR kapısı) (Exlusive NOR kapısı) 1.1 Ön Çalışma Deney çalışmasında yapılacak uygulamaların benzetimlerini yaparak, sonuçlarını ön çalışma raporu olarak hazırlayınız. 1.2 Deneyin Amacı Temel kapı işlemlerinin ve gerçekleştirilmesi. bu

Detaylı

DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler

DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler DENEYİN AMACI 1. Kod çözücü devrelerin çalışma prensibini anlamak. GENEL BİLGİLER Kod çözücü, belirli bir ikili sayı yada kelimenin varlığını belirlemek için kullanılan lojik

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SYISL ELEKTRONİK Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ÖLÜM ileşimsel Mantık Devreleri Yarım Toplayıcı İkili toplama işleini yapan devreye yarım toplayıcı adı verilir. Yarım toplayıcı girişlerine

Detaylı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Ü. Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL ELEKTRONİK. Ege Ü. Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL ELEKTRONİK Ege Ü. Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 2 Sayı Sistemleri İkilik, Onaltılık ve İKO Sayılar İkilik Sayı Sistemi 3 Çoğu dijital sistemler 8, 16, 32, ve 64 bit gibi, 2 nin çift kuvvetleri

Detaylı

BM217 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVAR DENEYLERİ

BM217 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVAR DENEYLERİ BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM217 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVAR DENEYLERİ Yrd. Doç. Dr. Emre DANDIL İÇİNDEKİLER ŞEKİLLER TABLOSU... vi MALZEME LİSTESİ... viii ENTEGRELER...

Detaylı

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJĐK DEVRELER LABORATUARI DENEY FÖYÜ

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJĐK DEVRELER LABORATUARI DENEY FÖYÜ T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJĐK DEVRELER LABORATUARI DENEY FÖYÜ Haziran 2009 ĐÇĐNDEKĐLER Deney-1 Temel Kapı Devreleri. 1 1.1 Ön Çalışma. 1 1.2 Deneyin Amacı 1 1.3

Detaylı

Sayıcılar n bitlik bir bilgiyi tutmanın yanısıra her saat çevriminde tuttukları değeri artıran veya azaltan ardışıl devrelerdir.

Sayıcılar n bitlik bir bilgiyi tutmanın yanısıra her saat çevriminde tuttukları değeri artıran veya azaltan ardışıl devrelerdir. Sayıcılar (Counters) Sayıcılar n bitlik bir bilgiyi tutmanın yanısıra her saat çevriminde tuttukları değeri artıran veya azaltan ardışıl devrelerdir. Genel olarak iki gruba ayrılır: Senkron sayıcılar Asenkron

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1. KLAVYE... 11 2. KLAVYE RB0... 19 3. KLAVYE RBHIGH... 27 4. 4 DİSPLAY... 31

İÇİNDEKİLER 1. KLAVYE... 11 2. KLAVYE RB0... 19 3. KLAVYE RBHIGH... 27 4. 4 DİSPLAY... 31 İÇİNDEKİLER 1. KLAVYE... 11 Satır ve Sütunlar...11 Devre Şeması...14 Program...15 PIC 16F84 ile 4x4 klavye tasarımını gösterir. PORTA ya bağlı 4 adet LED ile tuş bilgisi gözlenir. Kendiniz Uygulayınız...18

Detaylı

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS NOTLARI Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS-2 22.02.2016 Binary Numbers The Computer Number System İkili sayı Sistemi Bilgisayar Sayı Sistemi Sayı sistemleri nesneleri

Detaylı

CHAPTER 1 INTRODUCTION NUMBER SYSTEMS AND CONVERSION. Prof. Dr. Mehmet Akbaba CME 221 LOGİC CİRCUITS

CHAPTER 1 INTRODUCTION NUMBER SYSTEMS AND CONVERSION. Prof. Dr. Mehmet Akbaba CME 221 LOGİC CİRCUITS CHAPTER 1 INTRODUCTION NUMBER SYSTEMS AND CONVERSION Prof. Dr. Mehmet Akbaba CME 221 LOGİC CİRCUITS 1 Prof. M. Akbaba Digital Logic 10/12/2015 This Chapter includes: Digital Systems and Switching Circuits

Detaylı

WEEK 11 CME323 NUMERIC ANALYSIS. Lect. Yasin ORTAKCI.

WEEK 11 CME323 NUMERIC ANALYSIS. Lect. Yasin ORTAKCI. WEEK 11 CME323 NUMERIC ANALYSIS Lect. Yasin ORTAKCI yasinortakci@karabuk.edu.tr 2 INTERPOLATION Introduction A census of the population of the United States is taken every 10 years. The following table

Detaylı

Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri

Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri. 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri 2. SAYI SİSTEMLERİ VE KODLAR Sayı sistemleri iki ana gruba ayrılır. 1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri 2. Kayan Noktalı Sayı Sistemleri 2.1. Sabit Noktalı Sayı Sistemleri 2.1.1. Ondalık Sayı Sistemi Günlük

Detaylı

TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ MANTIK DEVRELERİ LABORATUARI. Deney 5 Flip Flop Devreleri

TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ MANTIK DEVRELERİ LABORATUARI. Deney 5 Flip Flop Devreleri TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ MANTIK DEVRELERİ LABORATUARI Deney 5 Flip Flop Devreleri Öğrenci Adı & Soyadı: Numarası: 1. Flip Flop Devresi ve VEYADEĞİL

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SAYICILAR 523EO0044

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SAYICILAR 523EO0044 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SAYICILAR 523EO0044 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya

Detaylı