T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ"

Transkript

1 T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FARKLI TİCARİ YUMURTACI HİBRİTLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN İNCELENMESİ Turgay AKÜNAL Danışman: Doç. Dr. Hayati KÖKNAROĞLU YÜKSEK LİSANS TEZİ ZOOTEKNİ ANABİLİMDALI ISPARTA 2009

2 İÇİNDEKİLER Sayfa İÇİNDEKİLER..i ÖZET....ii ABSTRACT....iii TEŞEKKÜR. iv ŞEKİLLER DİZİNİ......v ÇİZELGELER DİZİNİ vi 1. GİRİŞ 1 2. KAYNAK ÖZETLERİ Hayvancılıkta Enerji Analizi Yaşama Gücü Canlı Ağırlık Yumurta Verimi Yumurta Ağırlığı Yem Tüketimi ve Yemden Yararlanma Oranı MATERYAL VE YÖNTEM Materyal Yöntem Enerji Kullanım Etkinliği Analizi Yaşama Gücü Canlı Ağırlık Yumurta Verimi ve Yumurta Ağırlığı Yem Tüketimi ve Yemden Yararlanma Oranı İstatistik Analiz ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA Yaşama Gücü Canlı Ağırlık Yumurta Verimi Yumurta Ağırlığı ve Toplam Yumurta Kütlesi Yem Tüketimleri ve Yemden Yararlanma Oranları Enerji Kullanım Etkinliği SONUÇ KAYNAKLAR...33 ÖZGEÇMİŞ 37 i

3 ÖZET Yüksek Lisans Tezi FARKLI TİCARİ YUMURTACI HİBRİTLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN İNCELENMESİ Turgay AKÜNAL Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı Juri: Doç. Dr. Hayati KÖKNAROĞLU (Danışman) Doç. Dr. Sedat AKTAN Doç. Dr. Vecdi DEMİRCAN Bu tez çalışmasında farklı ticari yumurtacı hibritlerin sürdürülebilirlik açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Sürdürülebilirliğin ölçütlerinden birisi olan enerji girdi çıktı analizi yapılmıştır. Yapılan çalışmada Rhode Island Red I x Barred Rock I (Atak-S), Black Line x Blue Line (Atabey), Rhode Island Red II x Line 54 (Atak) yerli ticari yumurtacı hibritleri ile Nick Chick ve Brown Nick dış kaynaklı ticari yumurtacı hibritleri kullanılmıştır. Her bir genotipten 9 ar adet olmak üzere toplam 45 adet tavuk, çevre şartları kontrollü kümeste bireysel kafeslere yerleştirilmiş ve yumurta verimi ile ağırlığı, tüketilen yem miktarı ve su tüketimi; yapılan çalışma sırasında geçen işçilik süresi, havalandırma ve aydınlatma için kullanılan elektrik enerjisi tüketimi tespit edilmiştir. Deneme 68 haftalık yaşa kadar devam etmiştir. Kullanılan girdiler ile elde edilen ürünün enerji girdi ve çıktıları hesaplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda enerji kullanım etkinliği bakımından Nick Chick hibriti en iyi sonucu vermiştir. Nick Chick, Atabey ve Brown Nick hibritlerinin enerji kullanım etkinliği değerleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Atak-S, Atak, Atabey ve Brown Nick hibritlerinin enerji kullanım etkinliği değerleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Nick Chick hibritinin Atak ve Atak-S hibritlerine göre enerji kullanım etkinliği değerinin daha iyi olduğu belirlenmiştir (P<0.05). Yapılan araştırmanın sonuçlarına göre beyaz yumurtacı hibritler ile dış kaynaklı kahverengi yumurtacı hibritin enerji kullanım etkinliği değerlerinin daha iyi olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Yumurta Tavuğu, Sürdürülebilirlik, Hibrit Genotip, Performans Özellikleri, Enerji Kullanım Etkinliği Analizi. 2009, 37 sayfa ii

4 ABSTRACT M.Sc. Thesis EXAMINATION OF DIFFERENT LAYING HEN HYBRIDS IN TERMS OF SUSTAINABILITY Turgay AKÜNAL Süleyman Demirel University Graduate School of Applied and Natural Sciences Animal Science Department Thesis Committee: Assoc. Prof. Hayati KÖKNAROĞLU (Supervisor) Assoc. Prof. Sedat AKTAN Assoc. Prof. Vecdi DEMİRCAN The purpose of this study is to analyze the sustainability of various commercial layer hybrids. One of the standardization of sustainability is to make energy input-output analysis. The hybrids used in this study are Rhode Island Red I x Barred Rock I (Atak-S), Black Line x Blue Line (Atabey), Rhode Island Red II x Line 54 (Atak) together with Nick Chick and Brown Nick foreign hybrids. Total 45 hens, nine from each genotype were placed into separate cage individually, whose surroundings were under control. In addition, egg yield and weight, amount of feed and water consumed, labor spent during the whole study, the electricity used for lighting and ventilation were determined. The study lasted until the layers reached 68 - week old. All the used input and the energy input and the product were calculated. According to the energy use efficiency analysis, Nick Chick hybrid gave the best results. Energy use efficiency of Nick Chick, Atabey and Brown Nick did not differ. (P>0.05). Energy use efficiency of Atak-S, Atabey, Atak and Brown Nick did not differ. (P>0.05). The efficiency value difference of Nick Chick had better energy use efficiency than Atak-S, and Atak hybrids (P<0.05). According to the results obtained from the study, it was determined that the white egg hybrids and foreign brown egg hybrids have better energy use efficiency. Key Words: Laying Hen, Sustainability, Hybrid Genotype, Performance Traits, Energy Input-Output Analyze. 2009, 37 pages iii

5 TEŞEKKÜR Lisans ve Lisansüstü öğrenimim sırasında beni destekleyen, bilgi ve tecrübesi ile yardımlarını esirgemeyen ve araştırmanın istatistik analizlerinde yardımcı olan danışman hocam Sayın Doç. Dr. Hayati KÖKNAROĞLU na; araştırmanın yapılması için gerekli olan hayvan materyalini sağlayan, verilerin alınmasında ve düzenlenmesinde yardımlarını esirgemeyen Zootekni Bölümü Hayvan Yetiştirme ve Islahı Anabilim Dalı Başkanı Sayın Doç. Dr. Sedat AKTAN a içten teşekkürlerimi sunarım. Araştırmanın yürütülmesinde ve verilerin alınmasında emekleri geçen Ziraat Teknikeri Sayın Hasbi Şafak DUMAN a ve Zootekni Bölümü lisans öğrencilerine teşekkür ederim YL 08 No lu proje ile tezimi maddi olarak destekleyen Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi ne teşekkür ederim. Ayrıca yürütülmekte olan 106G032 No lu projede yan çalışmalara izin veren TÜBİTAK a teşekkür ederim. Lisans ve lisansüstü öğrenimim aşamasında sabırla beni desteleyen, inancını yitirmeyen aileme şükranlarımı sunarım. Turgay AKÜNAL ISPARTA iv

6 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 4.1. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin tavuk-gün yumurta verim randımanı eğrileri Şekil 4.2. Hibritlerde yumurta ağırlıklarının yaşa bağlı değişimi 27 v

7 ÇİZELGELER DİZİNİ Çizelge 1.1. Dünyada yumurta üretimi (2007).2 Çizelge3.1. Araştırmada kullanılan yemlerin rasyon bileşenleri 22 Çizelge 3.2. Yemlerde bulunan hammaddelerin enerji eşdeğerleri Çizelge 3.3. Girdi ve çıktıların enerji eşdeğerleri...23 Çizelge 4.1. Hibritlerin 36. hafta ve 67. hafta canlı ağırlık değerleri...25 Çizelge 4.2. Hibritlerin haftalar arası tavuk-gün yumurta verimi...26 Çizelge 4.3. Hibritlerin haftalar arası ortalama yumurta ağırlıkları ve toplam yumurta kütleleri 28 Çizelge 4.4. Hibritlerin haftalar arası ortalama yem tüketimleri ve yemden yararlanma oranları 29 Çizelge 4.5. Hibritlerin enerji kullanım etkinliği değerleri.30 vi

8 1. GİRİŞ İnsanların sağlıklı bir yaşam sürebilmeleri için yeterli ve dengeli beslenmeleri zorunludur. Besin maddelerinden herhangi biri alınmadığında veya az ya da çok alındığında büyüme ve gelişmenin engellendiği bunun sonucunda da sağlığın bozulduğu bilimsel bir gerçektir. İnsanların büyümesi ve gelişmesi, verimli çalışması, dış etkenlere ve hastalıklara karşı dayanıklı olabilmeleri için belirli besin öğelerine ihtiyaçları vardır (Toprak vd., 2002). Hayvansal proteinler yüksek biyolojik değere sahip olmaları ve dengeli beslenme sağlanabilmesi açısından büyük öneme sahiptir. Dengeli bir beslenme için günlük alınan proteinin %60 ı bitkisel kaynaklı, %40 ı ise hayvansal kaynaklı protein olmalıdır (Anonim, 1996). Toplam protein tüketimi içinde hayvansal kaynaklı protein tüketimi; gelişmiş ülkelerde %56.1, gelişmekte olan ülkelerde %29.5 ve Türkiye de ise %24 olarak belirtilmiştir (Anonim, 2005). Bu değerlerden anlaşılacağı gibi Türkiye de hayvansal kaynaklı protein tüketiminin oldukça düşük seviyededir. Türkiye de gıda tüketiminde tahıl ürünleri birinci sırada, sebze ve sebze ürünleri ikinci sırada olup hayvancılık ürünleri ise son sırada yer almaktadır (Anonim, 2001). Tavukçuluğun hayvansal üretim içerisinde yeri gün geçtikçe artmaktadır. Tavukçuluk Türkiye de üreme ve verim performansının yüksek oluşu ile diğer hayvansal üretim kollarına göre hayvansal proteini en kolay ve verimli olarak sağlayabilmektedir (Akbay 1985). Hayvansal üretimde 1 kg protein elde etmek için etlik piliçlerin 21.5 kg, sığırın yaklaşık 101 kg, domuzların 69 kg ve hindilerin 22.2 kg yem tüketmeleri gerekmektedir (Kayaalp ve Berberoğlu, 1999). Çeşitli tavukçuluk ürünleri, çağımızın önemli sorunu olan yetersiz beslenme probleminin çözümünde de yararlanılabilecek bol, hızlı ve ucuz olarak sağlanabilen besin kaynaklarını oluştururlar. Yumurta, protein, vitamin ve mineral maddelerce zengin, lezzetli ve sindirimi kolay besleyici bir gıda maddesidir. Türkiye de yıllık kişi başı yumurta tüketimi 2006 yılında 114 adet iken, 2007 yılında 131 adet olacak şekilde yükselmiştir (Anonim, 2009a). 1

9 Yumurta vücutta sentezlenemeyen esansiyel aminoasitler ile esansiyel yağ asitlerini yüksek oranda bulundurur ve bu besin maddeleri %95 oranında sindirilebilmektedir. Tavuk yumurtası yaklaşık 55 g ağırlığındadır. Bir yumurtanın %11 i kabuk, %58 i yumurta akı ve %31 i de yumurta sarısıdır. Yumurta akının kuru maddesinin büyük kısmı proteindir, bunun yanında yumurta sarısının içeriği büyük oranda lipitlerden oluşmaktadır (Ceylan vd., 1999; Koçer, 2006). Dünyada yumurta üretiminde Güney ve Doğu Asya ülkeleri toplam üretimin büyük bir kısmını sağlamaktadır. Dünyada 2007 yılı itibariyle yumurta üretiminde Türkiye 744 bin ton üretim ile yumurta üretimi içinde %1 lik bir paya sahiptir (Çizelge 1.1). Dünya yumurta üretiminde Türkiye 14. sırada yer almıştır (Anonim, 2009a). Türkiye de yumurta tavuğu sayısında 2007 ile 2008 yıları arasında %1.43 lük bir düşüş olmasına rağmen toplam yumurta üretiminde % 3.66 oranında bir artış olmuştur (Anonim, 2009b). Çizelge 1.1. Dünyada yumurta üretimi (2007) Ülke Üretim (2007) (1000 ton) Pay (%) Çin ABD Hindistan Japonya Meksika Rusya Federasyonu Brezilya Endonezya İspanya İran Almanya Ukrayna Fransa Türkiye DÜNYA Tarımsal üretim; gübre ve kimyasal ilaç kullanımının artması, yüksek teknolojilerin tarım aletlerine uyarlanması ve üretimin artmasına yönelik politikalar sonucunda önemli artış göstermiştir. Bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımı toprak yapısının 2

10 bozulması, erozyon, yeraltı ve yer üstü suların kirlenmesi gibi çevresel sorunlara yol açmış, üretim maliyetleri de girdilerin fazla olması sonucunda artmıştır (Tan ve Köksal, 2004). Dünyada enerji kaynaklarının azalması, enerji üretim maliyetlerinin yüksek olması ve fosil yakıtlarının oluşturduğu çevre kirliliği enerji kaynaklarının verimli kullanılmasını zorunlu hale getirmiştir. Yirminci yüzyılın ikinci yarısıyla beraber sulama, ilaç ve gübre gibi girdilerin kullanımı yanında yapılan ıslah çalışmaları sonucunda üretimde artışlar meydana gelmiştir. Yoğun enerji kullanımı, atmosfere salınan karbondioksit miktarının artmasına sebep olarak küresel ısınmanın hızlanmasına sebep olmuştur (Özkan vd., 2004). Enerji kullanımının artması küresel ısınma yanında hava kirliliğine, asit yağmurlarına ve ozon tabakasının incelmesine de sebep olmuştur. Bu tip çevresel etkilerin azaltılması için daha az enerji kullanarak daha verimli bir üretim sistemi uygulanmalıdır (Dinçer vd., 2004). Türkiye de tarım sektörü, sanayi ve hizmet sektöründen sonra en fazla enerji tüketen sektördür. Toplam enerji tüketiminde tarımın payı yaklaşık olarak %4 civarındadır. (Öztürk ve Barut, 2005). Artan insan nüfusunun temel ihtiyacını karşılamak için, üretken ve sürdürülebilir tarım sistemi öncelik olmalıdır. Çok çeşitli tarımsal sistem analizlerinden, tüm enerji formlarının kullanılmasını anlamamız ve toprak, su ve biyolojik kaynakları gelecek nesiller için saklamayı öğrenmemiz gerekmektedir (Pimentel vd., 1999). Sürdürülebilir gelişme; gelecek nesillerin kendi gereksinmelerini karşılayabilmelerini tehlikeye atmadan bugünün ihtiyaçlarını karşılama olarak tanımlanabilir. Sürdürülebilir tarım ise; Tarımsal faaliyetin uzun dönemde verimliliği ve çevreyi koruyacak, ekonomik gelişmeyi sağlayacak, kırsal yaşam kalitesini yükseltecek şekilde yönlendirilmesidir (Anonim, 1987; Francis vd., 1990). Doğal kaynakların sürdürülebilir olarak kullanılmaması önemli kayıplara sebep olmaktadır. Sürdürülebilir kaynak kullanımı ise bu kaynakların daha uzun süreli ve ekonomik olarak kullanılmasını sağlamaktadır. Sürdürülebilir üretim, mevcut teknoloji ve yeniliklerin etkin bir şekilde kullanılarak ekolojik döngüye uygun bir 3

11 metot ile mümkün olabilir. İnsanların yeterli ve dengeli beslenebilmeleri ve uzun yıllar etkin bir tarımsal üretim için sürdürülebilirlik açısından gerekli analizler yapılmalıdır (Camcı ve Şahin 2005). Sürdürülebilir tarım; ekolojik, sosyolojik, ekonomik ve enerji kullanım etkinliği açısından incelenmektedir. Sosyolojik açıdan sürdürülebilirlik; gıda ve barınma gibi temel gereksinimlerin karşılanması yanında eşitlik, eğitim fırsatının herkese eşit verilmesi ve işgücünün istihdama kaydırılması ile sosyal ve kültürel imkânlardan herkesin yararlanabilmesi açısından önemlidir. Ekonomik açıdan bir faaliyetin sürdürülebilir olması için olası risklerin tanımlanıp önlemlerin alınması gerekmektedir. Yapılan faaliyet sonunda elde edilen gelirin yapılan toplam giderleri karşılaması ve uzun dönemde ekonomik fayda sağlaması gerekmektedir. Ekolojik anlamda sürdürülebilirlik mevcut gen kaynaklarını korumalı, biyolojik farklılıkları muhafaza etmelidir. Yapılan faaliyet sonunda toprak ve su gibi fiziksel şartlar sonraki dönemler için de kalite ve miktar bakımından korunmalıdır (Tan ve Köksal 2004). Enerji kullanım etkinliği açısından sürdürülebilirlik, bir ürünün üretim zincirinde güneşten aldığı ısı enerjisi dışında kalan bütün enerji gereksinimini dikkate almaktadır. Hesaplanan bu değer yanında üretim esnasında yoğun enerji girdisi kullanılan aşamalar ortaya çıkarılmalı ve enerji tasarrufu için önlem alınması sağlanabilmelidir. Yapılan bu enerji analiziyle üretim için gerekli enerji kullanımı incelendiği gibi üretimde yer alan insan ve hayvanların harcadığı enerji değerleri de ortaya çıkmaktadır (Özkan vd., 2004). Bu çalışmanın amacı; yumurta tavukçuluğu üretim faaliyetinde kullanılan hibrit genotiplerin enerji girdi-çıktı analizlerini yapmaktır. Bu çalışmada bir birim ürüne karşılık üretim aşamasındaki tüm girdilerin enerjileri ile hibritlerden elde edilen ürünlerin enerji değerleri oranlanarak hangi hibrit genotipin enerjiyi daha etkin kullandığı belirlenmektedir. 4

12 2. KAYNAK ÖZETLERİ 2.1. Hayvancılıkta Enerji Analizi Verim artışının tespit edildiği çalışmalarda birim alandan veya birim hayvandan elde edilen verim miktarlarına bakılmıştır. Girdi kullanım yoğunluğunun verime ne oranda etki ettiği de bilinmelidir. Elde edilen ürünler ile kullanılan girdiler göz önüne alınarak girdi çıktı analizi yapılması sonucunda sürdürülebilirlik açısından daha somut sonuçlar alınabilir. Bir üretimin girdi çıktı analizinde ortak birim kullanılmalıdır. Doğru bir analiz yapılması için; yapılan her işin karşılıklı bir enerji alışverişi olduğundan yola çıkarak girdi çıktı analizinde ortak birim olarak enerji birimi seçilmelidir. Bunun sonucunda daha doğru değerlendirmeler yapılabilir (Uzmay, 1984). Köknaroğlu vd. (2006), Texel, Columbia ve Suffolk koyun ırklarının enerji girdiçıktı analizini yaptığı çalışmada Suffolk ırkı koyunları yüksek yaşama gücü, günlük canlı ağırlık artışının yüksek olması ve buna bağlı olarak aynı sürede daha yüksek karkas ağırlığı elde etmesinden dolayı enerji kullanım etkinliği açısından daha verimli bulmuştur. Köknaroğlu vd. (2007a), meraların besi sığırcılığına entegrasyonu çalışmasında merada otlatma süresi arttıkça enerji kullanım etkinliğinin arttığını bulmuşlardır. Merada otlatılan sığırların daha az enerji girdisi ile ağırlık artışı kazanmaları ve fazla enerji girdisi gerektiren yoğun yemle besleme süresinin kısalmasının enerji kullanım etkinliğini arttırdığını belirtmişlerdir. Köknaroğlu vd. (2007b), yoğun yemle veya önce merada otlatılan sonra yoğun yemle beslenen kuzu üretimi sistemini karşılaştırdıklarında, enerji kullanım etkinliği bakımından önce merada otlatma sonra yoğun yemle besleme sisteminin daha iyi olduğunu bildirmişlerdir. Köknaroğlu ve Atılgan (2007), enerji kullanım etkinliği bakımından etlik piliç yetiştiriciliğinde mevsimin etkisini incelediklerinde yaz mevsiminde yapılan 5

13 yetiştiriciliğin enerji kullanım etkinliği değerinin daha düşük, kış mevsiminde yapılan yetiştiriciliğin ise ısıtma için harcanan yüksek enerji girdisine bağlı olarak enerji kullanım etkinliği değerinin yüksek olduğunu bildirmiştir. Demircan ve Köknaroğlu (2007), yaptıkları çalışmada işletme büyüklüğünün besi sığırcılığında enerji kullanım etkinliğini incelemişlerdir. Yapılan çalışma sonucunda işletme büyüklüğü arttıkça enerji kullanım etkinliğinin daha yüksek olduğunu belirtmişlerdir. Köknaroğlu (2008), yaptığı çalışmada farklı kesif yem oranlarının besi sığırcılığında enerji kullanım etkinliğini incelemiştir. Çalışmada %55 den az kesif yem içeren rasyonlar, %55 ile 65 arası kesif yem içeren rasyonlar ve %65 den fazla kesif yem içeren rasyonlar karşılaştırılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda enerji kullanım etkinliği en yüksek % oranları arası kesif yem kullanılan rasyonlarla beslenen hayvanlarda bildirmiştir. Demircan (2008), sığırlarda başlangıç canlı ağırlığının enerji kullanım etkinliğine olan etkilerini incelemiştir. Besiye alınan hayvanların başlangıç ağırlıkları arttıkça enerji kullanım etkinliğinin daha yüksek olduğunu bildirmiştir Yaşama Gücü Van der Sluis (1994), Almanya, Hollanda ve Amerika Birleşik Devletleri nde yaptığı performans testleri sonucunda, Isa Brown ve Brown Nick kahverengi yumurtacı hibritlerin 63 haftalık yumurtlama dönemi sonunda yaşama güçlerini sırasıyla %88.1 ve %89.7 olarak bildirmiştir. Anderson (1996), yaptığı araştırmada perdeli açık kümes tipinin ve çevre şartları kontrol edilebilen kapalı kümes tipinin Nick Chick beyaz yumurtacı hibritlerinde etkilerini incelemiş ve haftalar arası süren yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçlerini sırasıyla %89.2 ve %92.5 bulmuştur. Aynı çalışmada bir kafeste 6 veya 7 hibrit bulunmasının performansa olan etkisini incelemiş ve haftalar 6

14 arası süren yumurtlama döneminde yaşama güçlerini sırasıyla %92 ve %89.7 olarak bulmuştur. Brown Nick kahverengi yumurtacı hibritlerde perdeli açık kümeslerde ve çevre şartları kontrol edilebilen kapalı kümes tiplerinde yaşama güçlerini haftalar arası süren yumurtlama döneminde sırasıyla %89.5 ve %90 bulmuştur. Kafeste 6 veya 7 hibrit bulunmasının etkilerini incelediğinde ise yaşama güçlerini haftalar arası süren yumurtlama döneminde sırasıyla %89.9 ve %89.5 olarak bulmuştur. Aktan (2000),kahverengi yumurtacı Rhode Island Red II x Line 54, Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Line 54, Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritlerin verim özelliklerini karşılaştırdığı çalışmada haftalar arası süren yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçlerini sırasıyla %98.72, %100, %100, %100, %97.94, %100 ve %98.57 olarak belirtmiştir. Jones vd. (2001), Ottawa kontrol hattı 5, Ottawa kontrol hattı 7, Ottawa kontrol hattı 10 yerli genotipleri ile Nick Chick hibritlerinde yapmış oldukları çalışmada yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçlerini sırasıyla %83.5, %88.0, %88.34 ve %82.91 olarak bulmuştur. Durrani (2002), Pakistan ın Chakwall bölgesinde farklı ticari yumurtacı hibritlerin performansı ve ekonomik değeri üzerine yaptığı çalışmada Babcock, Nick Chick, Hyline ve Hisex hibritlerinde yaşama güçlerini sırasıyla %90.47, %89.05, %86.92 ve %87.81 olarak bulmuştur. Farklı genotipten yumurtacı tavukların eşdeğer çevre koşullarında verim özellikleri karşılaştırıldığında Brown Nick, Isa Brown ve Tetra SL hibritlerinde yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçleri sırasıyla %76.08, %72.18 ve %80.56 olarak bildirilmiştir (Balcı vd., 2003). 7

15 Ershad (2005), Isa Brown, Hisex Brown, Bowans Nera ve Brown Nick hibritlerin oluşturduğu kahverengi yumurtacılar grubunda haftalar arası süren yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçlerini %93 bulmuştur. BV 300, Hisex White, Bovans White ve Nick Chick hibritlerin oluşturduğu beyaz yumurtacılar grubunda ise haftalar arası süren yumurtlama dönemi yaşama güçlerini %94.4 olarak bildirmiştir. Tourchyan (2005), Black Line x Blue Line (Atabey), Hy-Line ve Lohmann LSL ticari hibritlerin verim özelliklerini karşılaştırdığı çalışmada haftalar arası süren yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçlerini sırasıyla %83.3, %98.3 ve %95 olarak bulmuştur. Fathel (2005), yerli ticari yumurtacı hibrit olarak, Rhode Island Red I x Barred Rock I ve Rhode Island Red I x Colombian Rock, dış kaynaklı ticari yumurtacı hibrit olarak da Brown Nick ve Lohmann Brown hibritlerini kullandığı çalışmada haftalar arası süren yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçlerini sırasıyla %96.7, %98.3, %100, %100 olarak belirtmiştir. Yumurtlama dönemi boyunca dış kaynaklı yumurtacı hibritlerde ölüm olmadığını bildirmiştir. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen kahverengi yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerinin araştırıldığı çalışmada Line54 x Colombian Rock, Colombian Rock x Line 54, Barred Rock II ve Barred Rock I ebeveynleri ile Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Line 54 ve Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritleri kullanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda yumurtlama dönemi boyunca yaşama güçleri ebeveynlerde sırasıyla %96.21, %96.97, %97.73 ve %98.49 olarak bildirilmiştir. Hibritlerde ise yaşama güçleri sırasıyla %96.21, %96.97, %96.97, %90.15 olarak bildirilmiştir (Mızrak vd., 2007a). Mızrak vd. (2007b), Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen beyaz yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerini araştırdıkları çalışmada Maroon x Blue Line ve Black Line x Maroon ebeveynleri ile Brown x Blue Line ve 8

16 Black Line x Blue Line hibritlerini kullanmışlardır. Yapılan çalışma sonucunda yumurtlama döneminde yaşama güçlerini ebeveynlerde sırasıyla %94.21 ve % 97.83, hibritlerde yumurtlama döneminde yaşama güçlerini ise sırasıyla %97.1 ve %94.9 olarak bildirmişlerdir. Durmuş vd. (2008), Süleyman Demirel Üniversitesi ve 19 Mayıs Üniversitesi nde yaptıkları çalışmada Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin performanslarını test etmişlerdir. Yapılan çalışma neticesinde Süleyman Demirel Üniversitesi nde Atak, Atak -S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin yumurtlama dönemi yaşama güçleri sırasıyla%95.83, %97.99 ve %94.59, 19 Mayıs Üniversitesi nde yapılan çalışmada ise yumurtlama dönemi yaşama güçleri sırasıyla %89.17, %95.09 ve %94.12 olarak bulunmuştur. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünün yayınlamış olduğu hibrit kataloglarında yumurtlama dönemi yaşama gücü; Atabey hibritlerinde %94 96, Atak hibritlerinde % ve Atak-S hibritlerinde %96 97 olarak bildirilmiştir (Anonim, 2009c) Canlı Ağırlık Aktan (2000), yaptığı çalışmada Rhode Island Red II x Line 54, Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Line 54, Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritlerin verim özelliklerini karşılaştırmış, cinsi olgunluk yaşlarında canlı ağırlıklarını sırasıyla, g, g, g, g, g ve g olarak belirtmiştir. Verim dönemi sonu olan 52. hafta canlı ağırlıkları ise g, g, g, g, g, g ve g olarak bildirilmiştir. Jones vd. (2001) Ottawa kontrol hattı 5, Ottawa kontrol hattı 7, Ottawa kontrol hattı 10 yerli genotipleri ile Nick Chick hibritlerinde yaptıkları çalışmada 18 haftalık yaşta canlı ağırlıklarını sırasıyla g, g, g ve g; 62 haftalık yaş 9

17 olan yumurtlama dönemi sonunda ise canlı ağırlıklarını sırasıyla , g, g ve g olarak bildirmiştir. Farklı genotipten yumurtacı tavukların eşdeğer çevre koşullarında verim özelliklerinin karşılaştırıldığı çalışmada, Brown Nick, Isa Brown ve Tetra SL hibritlerinde 18 haftalık yaştaki canlı ağırlıkları sırasıyla g, g ve g olarak bildirilmiştir (Balcı vd., 2003). Ershad (2005), ISA Brown, Hisex Brown, Bowans Nera ve Brown Nick hibritlerin oluşturduğu kahverengi yumurtacılar grubunda 75 haftalık yaşta canlı ağırlıklarını 2106g, BV-300, Hisex White, Bovans White ve Nick Chick hibritlerin oluşturduğu beyaz yumurtacılar grubunda 76 haftalık yaşta canlı ağırlıklarını 1775g olarak bildirmiştir. Tourchyan (2005), yerli ve dış kaynaklı beyaz yumurtacı hibritlerin verim özellikleri bakımından karşılaştırılmasını yapmıştır. Araştırma kapsamında Black Line x Blue Line, Hy-Line ve Lohmann LSL ticari hibritleri kullanılmıştır. Dönem başı olan 20 haftalık yaşta canlı ağırlıkları sırasıyla 1364 g, 1350 g ve 1297 g olarak; 72 haftalık yaşta canlı ağırlıkları ise sırasıyla 1930 g, 1863 g ve 1731 g olarak bildirmiştir. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin verim özellikleri bakımından karşılaştırılması çalışmasında Fathel (2005), Rhode Island Red I x Barred Rock I ve Rhode Island Red I x Colombian Rock, dış kaynaklı yumurtacı hibrit olarak da Brown Nick ve Lohmann Brown hibritlerini kullanmıştır. Dönem başı olan 20. haftalık yaşta canlı ağırlıkları sırasıyla 1679 g, 1613 g, 1556 g ve 1524 g; 72. haftalık yaşta canlı ağırlıkları ise 2348 g, 2162 g, 2139 g ve 2279 g olarak bildirmiştir. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen kahverengi yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerinin araştırıldığı çalışmada Line54 x Colombian Rock, Colombian Rock x Line 54, Barred Rock II ve Barred Rock I ebeveynleri kullanılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda ebeveynlerde 21. haftalık yaşta canlı ağırlıklar sırasıyla 1616 g, 1668 g, 1787 g ve 1667 g; 72. haftalık yaşta canlı ağırlıklar sırasıyla 1958 g, 2115 g, 2208 g ve 2133g olarak bildirilmiştir. Aynı 10

18 çalışmada Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Line 54 ve Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritleri kullanılmış olup yumurtlama dönemi başı canlı ağırlıkları sırasıyla 1616 g, 1668 g, 1787 g ve 1667 g; 72. haftalık yaşta canlı ağırlıkları ise sırasıyla 2432 g, 2459 g, 2172 g ve 2233 g olarak bildirilmiştir (Mızrak vd., 2007a). Mızrak vd. (2007b), Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen beyaz yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerini araştırdıkları çalışmada Maroon x Blue Line ve Black Line x Maroon ebeveynleri ile Brown x Blue Line ve Black Line x Blue Line hibritlerini kullanmışlardır. Yapılan çalışma sonucunda ebeveynlerde 21. haftalık yaşta canlı ağırlıkları sırasıyla 1360 g ve 1395 g; 64. haftalık yaşta canlı ağırlıkları 1648 g ve 1795 g olarak belirtilmiştir. Hibritlerde yumurtlama dönemi başı canlı ağırlıkları sırasıyla 1342 g ve 1391 g; 72. haftalık yaşta ise canlı ağırlıkları sırasıyla 1658 g ve 1785 g olarak bildirilmiştir. Durmuş vd. (2008), Süleyman Demirel Üniversitesi ve 19 Mayıs Üniversitesi nde yaptıkları çalışmada Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin performanslarını test etmişlerdir. Yapılan çalışma neticesinde Süleyman Demirel Üniversitesi nde Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin 72 haftalık yaşta canlı ağırlıkları sırasıyla g, g ve g ; 19 Mayıs Üniversitesi nde yapılan çalışmada ise Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin 72. haftalık yaşta canlı ağırlıkları sırasıyla g, g ve g olarak bildirilmiştir. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünün yayınlamış olduğu hibrit kataloglarında Atabey, Atak ve Atak-S hibritlerin dönem başı canlı ağırlıkları sırasıyla 1345 g, 1688 g ve 1616 g; dönem sonu canlı ağırlıkları ise sırasıyla 1805 g, 2172 g ve 2479 g olarak bildirilmiştir (Anonim, 2009c) Yumurta Verimi Van der Sluis (1994), Almanya, Hollanda ve Amerika Birleşik Devletleri nde yaptığı 11

19 performans testleri sonucunda, Isa Brown ve Brown Nick hibritlerin 63 haftalık verim dönemi sonunda kümese konulan tavuk sayısına göre (tavuk-kümes) yumurta verimlerini sırasıyla ve adet olarak bildirmiştir. Anderson (1996), yaptığı araştırmada Nick Chick hibritlerin haftalar arası kümese konulan tavuk sayısına göre (tavuk-kümes) yumurta verimlerini, perdeli açık tip kümeste adet, çevre şartları kontrol edilebilen kapalı tip kümeste ise adet olarak bulmuştur. Bir kafeste 6 veya 7 tavuk bulunmasının performansa olan etkilerini incelediğinde ise 6 tavuk bulunan kafeslerde yumurta verimini adet, 7 tavuk bulunan kafeslerde yumurta verimini adet olarak bildirmiştir. Brown Nick hibritlerde perdeli açık kümeslerde ve çevre şartları kontrol edilebilen kapalı kümes tiplerinde kümese konulan tavuk sayısına göre (tavuk-kümes) yumurta verimlerini sırasıyla ve adet olarak bildirmiştir. Kafeste 6 veya 7 tavuk bulunmasının etkilerini incelediğinde ise yumurta verimlerini sırasıyla ve adet olarak bildirmiştir. Aktan (2000), Rhode Island Red II x Line 54, Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Line 54, Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritlerin verim özelliklerini karşılaştırdığı çalışmada, kümese konulan tavuk sayısına göre yumurta verimlerini sırasıyla; , , , , , ve adet olarak bildirmiştir. Durrani (2002), farklı ticari yumurtacı hibritlerin Chakwall bölgesinde performansı ve ekonomik değeri üzerine yaptığı çalışmada Babcock, Nick Chick, Hyline ve Hisex hibritlerin tavuk-gün yumurta verimleri sırasıyla; , , ve adet, tavuk-kümes yumurta verimleri , , ve olarak bildirmiştir. Farklı genotipten yumurtacı tavukların eşdeğer çevre koşullarında verim özellikleri karşılaştırıldığında, Brown Nick, Isa Brown ve Tetra SL hibritlerinde 72 haftalık 12

20 verim dönemi sonunda tavuk-kümes-yumurta verimleri , ve adet olarak bildirilmiştir (Balcı vd. 2003). Ershad (2005), ISA Brown, Hisex Brown, Bowans Nera ve Brown Nick hibritlerin oluşturduğu kahverengi yumurtacılar grubunda haftalar arası süren verim dönemi sonunda tavuk-kümes yumurta verimini adet, BV-300, Hisex White, Bovans White ve Nick Chick hibritlerin oluşturduğu beyaz yumurtacılar grubunda ise haftalar arası süren verim dönemi sonunda tavuk-kümes yumurta verimini olarak bildirmiştir. Tourchyan (2005), Ankara Üniversitesinde yapmış olduğu çalışmada yerli ve dış kaynaklı beyaz yumurtacı hibritlerin verim özellikleri bakımından karşılaştırılmasını yapmıştır. Araştırma kapsamında Atabey, Hy-Line ve Lohmann LSL ticari hibritlerini kullanmıştır. 20. ve 72. haftalar arası süren yumurtlama dönemi sonunda tavuk-gün yumurta verimleri sırasıyla 297.9, ve adet; tavuk-kümes yumurta verimleri ise 277.9, ve adet olarak bildirilmiştir. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin verim özellikleri bakımından karşılaştırılması çalışmasında Fathel (2005), yerli yumurtacı hibrit olarak, Rhode Island Red I x Barred Rock I ve Rhode Island Red I x Colombian Rock, dış kaynaklı yumurtacı hibrit olarak da Brown Nick ve Lohmann Brown hibritlerini kullanmıştır. 72 haftalık verim dönemi sonunda tavuk-gün yumurta verimlerini sırasıyla 278.4, 290.5, ve adet, tavuk-kümes yumurta verimlerini ise 273.8, 286.8, ve adet olarak bildirmiştir. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen kahverengi yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerinin araştırıldığı çalışmada Line54 x Colombian Rock, Colombian Rock x Line 54, Barred Rock II ve Barred Rock I ebeveynleri ile Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Line 54 ve Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritleri kullanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda 72 haftalık verim dönemi sonunda ebeveynlerde toplam yumurta verimleri sırasıyla 300.4, 290.0, ve 13

21 301.3 adet; hibritlerde 72 haftalık verim dönemi sonunda yumurta verimleri sırasıyla; 311.6, 299.6, ve adet olarak bildirilmiştir (Mızrak vd., 2007a). Mızrak vd. (2007b), Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen beyaz yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerini araştırdıkları çalışmada Maroon x Blue Line ve Black Line x Maroon ebeveynleri ile Brown x Blue Line ve Black Line x Blue Line hibritlerini kullanmışlardır. Yapılan çalışmada 64 hafta süren yumurtlama dönemi sonunda ebeveyn hatlarda yumurta verimleri sırasıyla ve adet olarak; hibritlerle yapılan çalışmada ise 72 haftalık verim dönemi esas alınmış olup, yumurta verimleri sırasıyla ve adet olarak bildirilmiştir. Durmuş vd. (2008), Süleyman Demirel Üniversitesi ve 19 Mayıs Üniversitesi nde yaptıkları çalışmada Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin performanslarını test etmişlerdir. Yapılan çalışma neticesinde Süleyman Demirel Üniversitesi nde Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin 72 haftalık verim dönemi sonunda tavuk-gün yumurta verimleri sırasıyla , ve adet olarak bildirilmiştir. 19 Mayıs Üniversitesinde yapılan çalışmada ise 72 haftalık verim dönemi sonunda Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin tavuk-gün yumurta verimleri sırasıyla , ve olarak bildirilmiştir. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü tarafından yayınlanan hibrit kataloglarında 72 haftalık yaşta tavuk-kümes yumurta verimleri Atabey hibritinde 302 adet, Atak hibritinde 302 adet ve Atak-S hibritinde 310 adet olarak bildirilmiştir (Anonim, 2009c) Yumurta Ağırlığı Van der Sluis (1994), Almanya, Hollanda ve Amerika Birleşik Devletleri nde yaptığı performans testleri sonucunda, Isa Brown ve Brown Nick hibritlerin ortalama yumurta ağırlıklarını sırasıyla 65.6 g ve 65.4 g olarak bildirmiştir. 14

22 Anderson (1996), yaptığı araştırmada Nick Chick hibritlerinde 62 hafta süren verim dönemi sonunda hayvan başına günlük yumurta kütlesini perdeli açık kümes tipinde 48.7 g; çevre şartları kontrol edilebilen kapalı kümes tipinde 47.2 g olarak belirtmiştir. Bir kafeste 6 veya 7 hibrit bulunmasının performansa olan etkisini incelediğinde 62. haftalık yumurtlama dönemi sonunda hayvan başına günlük yumurta kütlesini sırasıyla 48.7 g ve 47.2 g olarak bildirilmiştir. Brown Nick hibritlerde perdeli açık kümeslerde ve çevre şartları kontrol edilebilen kapalı kümeslerde 62 haftalık verim dönemi sonunda hayvan başına günlük yumurta kütlesi 49.6 g ve 49.3 g; kafeste 6 veya 7 hibrit bulunması durumunda ise 62 haftalık verim dönemi sonunda hayvan başına günlük yumurta kütlesi sırasıyla 50.7 g ve 48.2 g olarak bildirilmiştir. Aktan (2000), Rhode Island Red II x Line 54, Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Barred Rock I, Rhode Island Red I x Line 54, Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritlerin verim özelliklerini karşılaştırdığı çalışma sonunda ortalama yumurta ağırlıklarını sırasıyla g, g, g, g, g, g ve g olarak bildirmiştir. Verim dönemi sonunda toplam yumurta kütlesi verimleri sırasıyla kg, kg, kg, kg, kg, kg ve kg olarak bildirilmiştir. Jones vd. (2001), Ottawa kontrol hattı 5, Ottawa kontrol hattı 7, Ottawa kontrol hattı 10 yerli genotipleri ile Nick Chick hibritlerle yaptıkları çalışmada 62 haftalık verim dönemi sonunda yumurta ağırlıkları ortalamaları sırasıyla g, g, g ve g olarak bildirmişlerdir. Balcı vd. (2003), farklı genotipten yumurtacı tavukların eşdeğer çevre koşullarında verim özelliklerini karşılaştırdıkları çalışma sonucunda; Brown Nick, Isa Brown ve Tetra SL hibritlerinde ortalama yumurta ağırlıkları sırasıyla g, g ve g olarak bildirmişlerdir. 15

23 Ershad (2005), ISA Brown, Hisex Brown, Bowans Nera ve Brown Nick hibritlerin oluşturduğu kahverengi yumurtacılar grubunda haftalar arası süren verim dönemi sonunda ortalama yumurta ağırlıklarını sırasıyla g; BV-300, Hisex White, Bovans White ve Nick Chick hibritlerin oluşturduğu beyaz yumurtacılar grubunda ise haftalar arası süren verim dönemi sonunda ortalama yumurta ağırlıklarını sırasıyla g olarak bildirmiştir. Tourchyan (2005), Black Line x Blue Line, Hy-Line ve Lohmann LSL ticari yumurtacı hibritlerin verim özelliklerini karşılaştırdığı çalışmada. 20. ve 72. haftalar arası süren verim dönemi sonunda ortalama yumurta ağırlıklarını sırasıyla g, g ve g olarak bildirmiştir. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin verim özellikleri bakımından karşılaştırılması çalışmasında Fathel (2005), yerli yumurtacı hibrit olarak, Rhode Island Red I x Barred Rock I ve Rhode Island Red I x Colombian Rock, dış kaynaklı yumurtacı hibrit olarak da Brown Nick ve Lohmann Brown hibritlerini kullanmıştır. 20. ve 72. haftalar arası süren verim dönemi sonunda ortalama yumurta ağırlıklarını sırasıyla g, g, g ve g olarak bildirmiştir. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen kahverengi yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerinin araştırıldığı çalışmada Line54 x Colombian Rock, Colombian Rock x Line 54, Barred Rock II ve Barred Rock I ebeveynleri ile Rhode Island Red I x Barred Rock I, Rhode Island Red II x Barred Rock II, Rhode Island Red II x Line 54 ve Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritleri kullanılmıştır. Yapılan çalışma 72 hafta sürdürülmüş ve ortalama yumurta ağırlıkları ebeveyn genotiplerde sırasıyla 56.1 g, 58.6 g, 61.3 g, 58.1 g; hibrit genotiplerde ortalama yumurta ağırlıkları sırasıyla 62.5 g, 63.9 g, 60.1 g ve 61.0 g olarak bildirilmiştir (Mızrak vd., 2007a). Mızrak vd. (2007b), Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen beyaz yumurtacı ebeveyn ve hibritlerin çeşitli verim özelliklerini araştırdıkları çalışmada Maroon x Blue Line ve Black Line x Maroon ebeveynleri ile Brown x Blue Line ve 16

24 Black Line x Blue Line hibritlerini kullanmışlardır. 72 haftalık verim dönemi sonunda ebeveyn genotiplerin ortalama yumurta ağırlıkları sırasıyla 58.6 g ve 60.1 g; hibrit genotiplerin ortalama yumurta ağırlıkları ise 58.5 g ve 58.7 g olarak bildirilmiştir. Durmuş vd. (2008), Süleyman Demirel Üniversitesi ve 19 Mayıs Üniversitesi nde yaptıkları çalışmada Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin performanslarını test etmişlerdir. Yapılan çalışma neticesinde Süleyman Demirel Üniversitesi nde Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin 72 haftalık verim dönemi sonunda ortalama yumurta ağırlıkları sırasıyla g, g ve g olarak bildirilmiştir. Aynı çalışma 19 Mayıs Üniversitesinde de yapılmış olup haftalar arası ortalama yumurta ağırlıkları sırasıyla g, g ve g olarak bildirilmiştir. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünün yayınlamış olduğu hibrit kataloglarında Atabey, Atak ve Atak-S hibritlerinin 72 haftalık dönemde tavuk-kümes yumurta kütleleri sırasıyla kg, kg ve kg; 72 haftalık dönem sonu ortalama yumurta ağırlıkları ise 58.5 g, 60.1 g ve 64.5 g olarak bildirilmiştir (Anonim, 2009c) Yem Tüketimi ve Yemden Yararlanma Oranı Almanya, Hollanda ve Amerika Birleşik Devletleri nde yapılan performans testleri sonucunda, Isa Brown ve Brown Nick hibritlerin bir kilogram yumurta üretimi için yem tüketimi 2.38 kg ve 2.38 kg olarak bildirilmiştir (Van der Sluis, 1994). Anderson (1996), yaptığı araştırmada perdeli açık kümes tipinin ve çevre şartları kontrol edilebilen kapalı kümes tipinin Nick Chick hibritlerinde etkilerini incelemiş ve haftalar arası süren yumurtlama dönemi boyunca 100 hayvan başına günlük yem tüketimlerini sırasıyla 11.6 kg ve11.5 kg; yemden yararlanma oranlarını (kg yem/kg yumurta) ise sırasıyla 2.44 ve 2.5 olarak bildirmiştir. Kümes tiplerinin etkisini Brown Nick hibritlerde de incelemiş ve haftalar arasındaki yumurtlama dönemi boyunca 100 hayvan başına günlük yem tüketimlerini perdeli açık kümes tipinde 11.7 kg, kapalı kümes tipinde ise 11.5 kg olarak; yemden 17

25 yararlanma oranlarını sırasıyla 2.38 ve 2.38 olarak bildirmiştir. Bir kafeste 6 veya 7 hibrit bulunmasının performansa olan etkisini incelemiş ve haftalar arası süren yumurtlama döneminde Nick Chick hibritlerde 100 hayvan başına günlük yem tüketimini sırasıyla 11.6 kg ve 11.5 kg, yemden yararlanma oranlarını sırasıyla2.44 ve 2.5; Brown Nick hibritlerde 100 hayvan başına günlük yem tüketimlerini 11.8 kg ve 11.4 kg, yemden yararlanma oranlarını da sırasıyla 2.38 ve 2.38 olarak bildirmiştir. Jones vd. (2001), Ottawa kontrol hattı 5, Ottawa kontrol hattı 7, Ottawa kontrol hattı 10 yerli genotipleri ile Nick Chick hibritlerinde yaptıkları çalışmada 62 haftalık yumurtlama dönemi sonunda 100 hayvan başına günlük yem tüketimlerini sırasıyla kg, kg, kg ve kg olarak bildirmiştir. Yemden yararlanma oranları ise sırasıyla 3.19, 2.90, 2.64 ve 2.35 olarak bildirilmiştir. Durrani (2002), farklı ticari yumurtacı hibritlerin Chakwall bölgesinde performansı ve ekonomik değeri üzerine yaptığı çalışmada Babcock, Nick Chick, Hyline ve Hisex hibritlerinde verim dönemi boyunca hayvan başına yem tüketimini sırasıyla 38.0 kg, 37.9 kg, 36.3 kg ve 35.9 kg; yemden yararlanma oranlarını da sırasıyla 2.20, 2.10, 2.02 ve 1.90 olarak bildirmiştir. Farklı genotipten yumurtacı tavukların eşdeğer çevre koşullarında verim özelliklerinin karşılaştırıldığı çalışmada Brown Nick, Isa Brown ve Tetra SL hibritlerinde kümese konulan tavuk sayısına göre günlük yem tüketimleri sırasıyla g, g ve g; kümeste bulunan tavuk sayısına göre günlük yem tüketimleri de sırasıyla g, g ve g olarak bildirilmiştir. Üretilen yumurta başına yem tüketimleri sırasıyla g, g ve g; kümese konulan tavuk sayısına göre tavuk başına toplam yem tüketimleri kg, kg ve kg, kümeste bulunan tavuk sayısına göre tavuk başına toplam yem tüketimleri de sırasıyla kg, kg ve kg olarak bildirilmiştir (Balcı vd. 2003). Ershad (2005), ISA Brown, Hisex Brown, Bowans Nera ve Brown Nick hibritlerin oluşturduğu kahverengi yumurtacılar grubunda haftalar arası süren 18

26 yumurtlama dönemi sonunda yemden yararlanma oranını 2.69; BV-300, Hisex White, Bovans White ve Nick Chick hibritlerin oluşturduğu beyaz yumurtacılar grubunda ise haftalar arası süren yumurtlama dönemi sonunda yemden yararlanma oranını 2.46 olarak bulmuştur. Hayvan başına yem tüketimi kahverengi yumurtacılar grubunda 46.0 kg, beyaz yumurtacılar grubunda ise kg. olarak bildirilmiştir. Tourchyan (2005), yerli ve dış kaynaklı beyaz yumurtacı hibritlerin verim özellikleri bakımından karşılaştırılmasını yaptığı çalışma sonunda Black Line x Blue Line, Hy- Line ve Lohmann LSL ticari hibritlerin 20. ve 72. haftalar arası süren verim dönemi boyunca günlük ortalama yem tüketimlerini sırasıyla g, g ve g bildirmiştir. Yemden yararlanma oranlarını (kg yem/kg yumurta) 2.41, 2.26 ve 2.49 olarak bildirmiştir. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin verim özellikleri bakımından karşılaştırılması çalışmasında Fathel (2005), Rhode Island Red I x Barred Rock I ve Rhode Island Red I x Colombian Rock hibritlerin 20. ve 72. haftalar arası süren verim dönemi boyunca günlük ortalama yem tüketimlerini sırasıyla g ve g; yemden yararlanma oranlarını (kg yem/kg yumurta) sırasıyla 2.62 ve olarak bildirmiştir. Dış kaynaklı yumurtacı hibrit olarak Nick Brown ve Lohmann Brown hibritlerini kullanmıştır. 20. ve 72. haftalar arası süren verim dönemi sonunda günlük ortalama yem tüketimleri sırasıyla g ve g; yemden yararlanma oranları (kg yem/kg yumurta) sırasıyla 2.34 ve 2.36 olarak bildirilmiştir. Durmuş vd. (2008), Süleyman Demirel Üniversitesi ve 19 Mayıs Üniversitesi nde yaptıkları çalışmada Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin performanslarını test etmişlerdir. Yapılan çalışma neticesinde Süleyman Demirel Üniversitesi nde Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin 72 haftalık verim dönemi sonunda günlük yem tüketimleri sırasıyla g, g ve g; yemden yararlanma oranları ise (kg yem/kg yumurta) 2.44, 2.54 ve 2.43 olarak bildirilmiştir. Samsun 19 Mayıs Üniversitesinde yapılan çalışma neticesinde Atak, Atak-S ve Atabey ticari yumurtacı hibritlerin 72 haftalık verim dönemi 19

27 sonunda günlük yem tüketimleri sırasıyla g, g ve g; yemden yararlanma oranları ise sırasıyla 2.63, 2.83 ve 2.58 olarak bildirilmiştir. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünün yayınlamış olduğu hibrit kataloglarında Atabey, Atak ve Atak-S hibritlerin yumurtlama dönemi ortalama yem tüketimleri sırasıyla g, g ve g olarak bildirilmiştir (Anonim, 2009c). 20

28 3. MATERYAL VE YÖNTEM 3.1. Materyal Yapılan araştırmada hayvan materyalini Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen Rhode Island I x Barred Rock I (Atak-S), Rhode Island II x Line 54 (Atak), Black Line x Blue Line (Atabey) hibritleri ile Nick Chick ve Brown Nick dış kaynaklı ticari hibritleri oluşturmuştur. Atak-S, Atak ve Brown Nick kahverengi ticari yumurtacı, Atabey ve Nick Chick beyaz ticari yumurtacı hibritlerdir. Araştırmada kullanılacak hayvan materyalini, yürütülmekte olan 106G032 numaralı TÜBİTAK projesi bünyesinde Süleyman Demirel Üniversitesi Zootekni Bölümü Kümeslerine getirilen hayvanlar oluşturmuştur. Kümese getirilen civcivler 17 haftalık yaşa gelinceye kadar bölmeli altlıklı yer kümesinde yetiştirilmişlerdir. Her bir genotipten 9 ar adet olmak üzere toplam 45 adet hayvan 17 haftalık yaşta tesadüfî olarak seçilerek 3 katlı apartman tipi bireysel kafeslere yerleştirilmişlerdir. Hibritlerin bireysel kafeslerde yetiştirilmesinde temel gerekçe, girdinin büyük bir çoğunluğunu yem oluşturduğu için bu yöntemle yem tüketiminde sağlıklı veri elde edilmesidir. Araştırma süresince bütün hayvanlara verilen yem aynı besin maddesi içeriklerine sahip olup, serbest yemleme uygulanmıştır. Araştırma boyunca kullanılan yemler Ankara dan özel bir yem fabrikasından temin edilmiş olup, rasyon bileşenleri Çizelge3.1. de verilmiştir. Hayvanların su tüketiminde herhangi bir kısıtlama yapılmamıştır. Deneme başlangıcından itibaren aydınlatma süresi gün ışığına ilaveten, haftada birer saat arttırılarak 16 saat aydınlık 8 saat karanlık olacak şekilde düzenlenmiştir. Yapılan çalışmada 20. haftalık yaştan başlayarak 72 haftalık yaşa ulaşıncaya kadar ilgili veriler alınmıştır. Çalışma esnasında yemlerden kaynaklanan sorunlara bağlı olarak bütün hibritlerin verimlerinde bir düzensizlik meydana gelmiştir. Bu sebeple; 36. ve 67. haftaları içeren dönemde hibritlerin verim düzeylerinin normale döndüğü tespit edilmiş olup, 32 haftalık bu verim dönemi dikkate alınmıştır. 21

29 Çizelge3.1.Araştırmada kullanılan yemlerin rasyon bileşenleri Yem ham maddeleri Yumurta 1. dönem, ( haftalar) miktar, kg Mısır Buğday Tam yağlı soya Soya küspesi (% HP) ATK (% 32 HP) Bitkisel yağ Mermer tozu D.C.P DL-Metionin L-Lisin Treonin Tuz Vitamin ön karma 1 1 Mineral ön karma Antioksidan Toplam ME, kcal/kg Ham protein, % Yumurta 2. dönem, ( haftalar) miktar, kg 3.2. Yöntem Enerji Kullanım Etkinliği Analizi Araştırma boyunca saptanan veriler: Yaşama gücü, yumurta verimi, yumurta ağırlıkları, yem tüketimi, su tüketimi; Kümeste elektrik tüketimi, bakım ve beslemede geçen işçilik süresi; Yemlerin ham madde içerikleri, nakliye ve taşıma mesafesi; Kümeste aydınlatma programı ve serinletme için kullanılacak fanların çalışma süreleridir. Bu kullanılan girdiler kapsamında birim hayvansal ürün için gereken enerji; kullanılan girdinin miktarıyla, o girdinin enerji eşdeğerinin çarpılmasıyla bulunmuştur. Toplam enerji çıktısının hesaplanmasında elde edilen yumurta kütleleri ile yumurtanın enerji eşdeğeri kullanılmıştır. Üretim aşamasındaki bütün uygulamalardaki toplam enerji girdisi ile üretim sonucu oluşan ürünlerin enerji çıktıları oranlanarak enerji kullanım etkinliği değeri her bir genotip için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Yem hammaddelerinin enerji eşdeğerleri Çizelge 3.2. de verilmiştir. 22

30 Çizelge 3.2. Yemlerde bulunan hammaddelerin enerji eşdeğerleri Yem ham maddeleri Birim Mcal/birim Kaynaklar Mısır kg 1.89 (Gee, 1980) Buğday kg 0.96 (Sainz, 2003) Tam yağlı soya kg 1.41 (Sainz, 2003) Soya küspesi (% 48 kg 1.34 (Sainz, 2003) HP) ATK (% 32 HP) kg 0.31 (Sainz, 2003) Bitkisel yağ kg 19.6 (Pimentel ve Patzek, 2005) Mermer tozu kg 0.09 (Sainz, 2003) D.C.P kg 2.39 Hesaplandı DL-Metionin kg 7.04 Hesaplandı L-Lisin kg 7.7 Hesaplandı Treonin kg 4.98 Hesaplandı Tuz kg 0.09 (Sainz, 2003) Vitamin ön karma kg 9.89 Hesaplandı Mineral ön karma kg 0.09 (Sainz, 2003) Antioksidan kg 3.27 Hesaplandı Enerji kullanım etkinliğinde kullanılan girdilerin ve çıktıların enerji eşdeğerleri daha önce yapılmış olan çalışmalardan kaynak alınmıştır (Çizelge 3.3). Yem ham maddeleri ile enerji eşdeğerleri kullanılarak yemlerin enerji eşdeğeri hesaplanmıştır. Çizelge 3.3. Girdi ve çıktıların enerji eşdeğerleri Girdiler ve Çıktı Birim MCal/Birim Kaynaklar İşçilik saat Cook vd., 1980; Yaldız, Dönem yem kg 1.67 Hesaplandı 2. Dönem yem kg 1.44 Hesaplandı Su m Yaldız, 1993 Elektrik kw/sa 0.46 Singh, 2002 Yem Taşıma kg/km Cook vd., 1976 Çıktı Yumurta 100 g 151 Roe vd., Yaşama Gücü Yaşama gücünün hesaplanmasında haftaları içeren dönemde günlük olarak kafesler kontrol edilerek yaşama güçleri tespit edilmiştir. 23

31 Canlı Ağırlık Hibritlerin canlı ağırlıkları verim dönemi başı ve verim dönemi sonu olmak üzere 36 ile 67. haftalarda 1 g hassaslığa sahip terazide tartılarak kayıt edilmiştir Yumurta Verimi ve Yumurta Ağırlığı Hibritlerin yumurta verimi, günlük olarak bireysel kafeslerden toplanan yumurtaların sayılarının tespit edilmesiyle elde edilmiştir. Toplanan yumurtalar numaralandırılıp 0.1 g hassaslığa sahip terazide tartılarak her bir hibrit için haftalarda elde edilen toplam yumurta kütlesi hesaplanmıştır Yem Tüketimi ve Yemden Yararlanma Oranı Verim dönemi boyunca her hafta bireysel kafeslerin önüne yemler 1 g hassaslığa sahip terazide tartılarak konmuştur. Her hafta sonu yemliklerde kalan yemler tartılmış ve ilave edilecek yem miktarı da tartılarak verilmiştir. Hafta başında ilave edilen yemler ile kalan yemler dikkate alınarak haftalık yem tüketimleri tespit edilmiştir. Yemden yararlanma oranının hesabında bir kg yumurta için tüketilen yem miktarı esas alınmıştır İstatistik Analiz Araştırma sonunda elde edilen veriler SAS programına aktarılarak incelenmiştir. Bu amaçla SAS programındaki GLM prosedürü uygulanıp genotipler ortalaması arasındaki farklar analiz edilip, ortalamalar arasındaki farkların istatistikî olarak önemli olup olmadıkları Duncan çoklu karşılaştırma testi ile hesaplanmıştır. 24

32 4. ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA 4.1. Yaşama Gücü Yapılan araştırmada ele alınan verim dönemi olan haftalar içerisinde ölüm görülmemiştir. Atak-S, Atak, Brown Nick, Atabey ve Nick Chick hibritlerinde yaşama güçleri %100 bulunmuştur Canlı Ağırlık Ele alınan verim dönemi başı ve verim dönemi sonu hibritlerin canlı ağırlık değişimleri Çizelge 4.1. de verilmiştir. Verim dönemi başında Atak-S hibritinin en yüksek canlı ağırlığa sahip olduğu belirlenmiştir. Atak-S, Atak, Brown Nick, Atabey ve Nick Chick hibritlerinin dönem başı canlı ağırlıkları arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Atak-S hibriti dönem sonu en yüksek canlı ağırlığa sahip olmuştur. Atak-S,Atak, Brown Nick, Atabey ve Nick Chick hibritlerinin dönem sonu canlı ağırlıkları arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Kahverengi yumurtacı hibritlerin gerek dönem başı gerekse dönem sonu canlı ağırlıkları beyaz yumurtacı hibritlerden yüksek bulunmuştur (P<0.05). Dönem başı ve dönem sonu canlı ağırlıklar bakımından yapılan çalışmada elde edilen sonuçlar ile Aktan (2000), Jones vd. (2001), Tourchyan (2005), Fathel (2005), Ershad (2005), Mızrak vd. (2007a), Mızrak vd. (2007b), Durmuş vd. (2008) ve Anonim (2009) in yaptıkları çalışmaların sonuçları ile karşılaştırıldığında, yapılan çalışmada dönem başı ve dönem sonu canlı ağırlıklar bildirilen değerlerden düşük çıkmıştır. Çizelge 4.1. Hibritlerin 36. hafta ve 67. hafta canlı ağırlık değerleri Dönem Başı Canlı Ağırlığı (g) Dönem Sonu Canlı Ağırlığı (g) Atak-S Atak Brown Nick Atabey Nick Chick a b c d e a b c d e 25

33 4.3. Yumurta Verimi Yapılan araştırmada haftalar arası yumurta verimine ait değerler Çizelge 4.2. de verilmiştir. Toplam yumurta verimi bakımından Nick Chick hibriti adet ile en yüksek sayıda yumurta verimine sahip olup, Atabey hibritinin verimi ile arasındaki farkın önemsiz olduğu belirlenmiştir (P>0.05). Yerli kaynaklı hibritler ile Brown Nick hibritinin yumurta verimi bakımından aralarındaki farkın önemsiz olduğu tespit edilmiştir (P>0.05). Atak-S, Atak, Brown Nick ve Atabey hibritinin yumurta verimleri arasındaki fark önemsiz tespit edilmiştir (P>0.05). Nick Chick hibriti ile Atak-S, Atak ve Brown Nick hibritinin yumurta verimleri arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Beyaz yumurtacı hibritlerin kahverengi yumurtacı hibritlerden daha yüksek yumurta verimine ulaştıkları görülmektedir. Mızrak vd. (2007a) ve Mızrak vd. (2007b) nin çalışmaları da benzer şekilde beyaz yumurtacı hibritlerin kahverengi yumurtacı hibritlere göre daha yüksek sayıda yumurta verimine sahip olduklarını belirtmiştir. Çizelge 4.2. Hibritlerin haftalar arası tavuk-gün yumurta verimi Toplam Yumurta Verimi (Adet) Atak-S Atak Brown Nick Atabey Nick Chick 183 ± 5 a ± 9 a ± 5 a ± 4 ab 207.3± 3 b Yapılan çalışmada hibritlerin haftalık tavuk-gün yumurta verimleri randımanı Şekil 4.1. de verilmiştir. Ele alınan dönem içerisinde tavuk-gün yumurta verimleri normal düzeyde olmuştur. 100 Tavuk-G ün Y umurta V erim Randımanı (% ) Atak-S Atak Brown Nick Atabey Nick Chick Haftalar Şekil 4.1. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin tavuk-gün yumurta verim randımanı eğrileri 26

34 4.4. Yumurta Ağırlığı ve Toplam Yumurta Kütlesi Ele alınan verim dönemi olan haftalar boyunca saptanan ortalama yumurta ağırlıkları ve toplam yumurta kütlesi verimleri Çizelge 4.3. de verilmiştir. Hibritlerin ortalama yumurta ağırlıkları arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Yerli ticari yumurtacı hibritlerin 36 haftalık yumurta verim dönemi karşılaştırıldığında Atak-S ile Atak hibritinin Atabey hibritine göre ortalama yumurta ağırlığının daha fazla olduğu tespit edilmiştir (P<0.05). Yabancı hibritlerde Brown Nick hibritinin ortalama yumurta ağırlığı Nick Chick hibritinden daha yüksek çıkmıştır (P<0.05). Ortalama yumurta ağırlıkları yerli ve yabancı hibritlerde, Van der Sluis (1994), Jones vd. (2001), Balcı vd. (2003), Ershad (2005), Tourchyan (2005), Fathel (2005), Mızrak vd. (2007a ), Mızrak vd. (2007b) ve Durmuş vd. (2008) nin yaptığı çalışmalardan daha yüksek tespit edilmiştir. Hibritlerin yumurta ağırlıklarının haftalık değişimleri Şekil 4.2. de verilmiştir. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü nün yerli hibritler için hazırladığı kataloglarda verilen yumurta ağırlığı eğrileri ile araştırmanın sonunda elde edilen yumurta ağırlığı değerleri eğrileri paralellik arz etmektedir (Anonim, 2009c). 70 Ortalama Yumurta Ağırlıkları (g) Atak-S Atabey Atak Nick Chick Brown Nick Haftalar Şekil 4.2. Hibritlerde yumurta ağırlıklarının yaşa bağlı değişimi Ele alınan verim dönemi sonunda toplam yumurta kütlesi verimleri çizelge 4.3 de verilmiştir. Nick Chick hibritinin en yüksek verime sahip olduğu saptanmış olup, 27

35 Brown Nick hibriti ile toplam yumurta kütlesi verimi arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Nick Chick hibriti ile Atak-S, Atabey, Atak hibritlerinin toplam yumurta kütleleri verimi arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Atak- S, Atabey, Atak ve Brown Nick hibritlerinin yumurta kütlesi verimleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Çizelge 4.3. Hibritlerin haftalar arası ortalama yumurta ağırlıkları ve toplam yumurta kütleleri Ortalama Yumurta Ağırlığı (g) Toplam Yumurta Kütlesi (kg) Atak-S Atak Brown Nick Atabey Nick Chick ± 0.2 a ± 0.1 b 67.6 ± 0.22 c ± 0.07 d ± 0.08 e ± 0.4 a ± 0.6 a ± 0.3 ab ± 0.3 a ± 0.2 b 4.5. Yem Tüketimleri ve Yemden Yararlanma Oranları Ele alınan verim dönemi boyunca ortalama yem tüketimleri ve yemden yararlanma oranları değerleri Çizelge 4.4. de verilmiştir. Atabey hibritinin verim dönemi boyunca ortalama yem tüketimi g olup Atak ve Brown Nick hibritleri ile ortalama yem tüketimi bakımından arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Atak-S hibritinin ortalama yem tüketimi g ile en yüksek değeri alıp, Atak, Brown Nick, Atabey ve Nick Chick hibritleri ile ortalama yem tüketimleri arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Atak, Brown Nick ve Nick Chick hibritlerinin ele alınan verim dönemi içerisinde ortalama yem tüketimleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Hibritler arasında 1 kg yumurta üretmek için en az yem tüketen ve yemden yararlanma oranı en iyi olan genotip Nick Chick olarak tespit edilmiştir. Nick Chick ile Atabey ve Brown Nick hibritlerinin yemden yararlanma oranları bakımından aralarındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Atak-S hibriti yemden yararlanma oranı 2.22 ile en yüksek değere sahip olup, Atak hibriti ile arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Atak-S hibriti ile Atabey, Brown Nick ve Nick Chick hibritlerinin yemden yararlanma oranlarının değerleri arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Atak-S hibriti; Nick Chick hariç diğer hibritlerle benzer miktarda yumurta kütlesi verimine sahip olduğu halde ele alınan verim döneminde yem tüketimi yüksek olduğu için yemden yararlanma oranı yüksek çıkmıştır. Van der Sluis (1994), Jones vd. (2001), Balcı vd. (2003), Ershad (2005), 28

36 Tourchyan (2005), Fathel (2005), Mızrak vd. (2007a), Mızrak vd. (2007b) ve Durmuş vd. (2008) nin yaptığı çalışmalara nispeten yapılan çalışma sonucunda hibritlerin ele alınan verim dönemi boyunca ortalama yem tüketimleri düşük; yemden yararlanma oranları bakımından ise daha üstün oldukları tespit edilmiştir. Çizelge 4.4. Hibritlerin haftalar arası ortalama yem tüketimleri ve yemden yararlanma oranları Ortalama Yem Tüketimi (g) Yemden Yararlanma Oranı (kg yem/kg yumurta) Atak-S Atak Brown Nick Atabey Nick Chick ± 2.2 a ± 3 bc ± 2 bc ± 2.1 c ± 1.9 b 2.22 a 2.14 ab 1.91 c 1.96 bc 1.85 c 4.6. Enerji Kullanım Etkinliği Protein için enerji kullanım etkinliği, toplam enerji girdisine karşılık elde edilen ürünlerin protein içeriğinin enerji çıktısı değerleri kullanılarak hesaplanmıştır. Ele alınan verim dönemi sonunda protein için enerji kullanım etkinliği analizi yapılmış ve bulunan değerler Çizelge 4.5. de verilmiştir. Yapılan çalışma sonunda Nick Chick, Brown Nick ve Atabey hibritlerinin protein için enerji kullanım etkinliği değerleri sırasıyla 6.4, 6.7 ve 6.9 olarak bulunmuş olup, protein için enerji kullanım etkinliği değerleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Atak-S, Atak, Brown Nick ve Atabey hibritlerinin protein için enerji kullanım etkinliği değerleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Nick Chick hibriti ile Atak-S ve Atak hibritlerinin protein için enerji kullanım etkinliği değerleri arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Pimentel vd. (1980), protein için enerji kullanım etkinliğini yumurta tavukçuluğunda 28 olarak belirtmiştir. Yumurta tavukçuluğunda yapılan ıslah çalışmaları sonucu verimin artması ve kullanılan girdilerin azalması protein için enerji kullanım etkinliğini olumlu yönde etkilemiştir. Ele alınan verim dönemi sonunda enerji kullanım etkinliği analizi yapılmış ve bulunan değerler Çizelge 4.5. de verilmiştir. Enerji kullanım etkinliği bütün üretim faktörlerinin toplam enerji girdisi ve ürünlerin enerji çıktısı kullanılarak hesaplanmıştır. Yapılan çalışma sonunda Nick Chick hibritinde bu değer 3.2, Brown Nick hibritinde 3.4 ve Atabey hibritinde 3.5 bulunmuş ve aralarındaki fark önemsiz 29

37 olarak bulunmuştur (P>0.05). Atak-S, Atak, Brown Nick ve Atabey hibritlerinin enerji kullanım etkinliği değerleri arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Nick Chick hibriti ile Atak-S ve Atak hibritinin enerji kullanım etkinliği değerleri arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). White tarafından yumurta üretimi için enerji kullanım etkinliğinin 3.84, piliç eti üretiminde enerji kullanım etkinliği 6.6, hindi eti üretiminde ise enerji kullanım etkinliği 3.3 olarak bildirilmiştir (Alpkent, 1984). Enerji kullanım etkinliği değerinin düşük olması, yapılan araştırmada kullanılan üretim faktörlerinin girdi enerjilerinin yüksek oranda ürün enerjisine dönüştüğünü ifade etmektedir. Çizelge 4.5. Hibritlerin enerji kullanım etkinliği değerleri Protein için enerji kullanım etkinliği (Mcal Girdi / Mcal Protein Çıktı) Enerji Kullanım Etkinliği (Mcal Girdi / Mcal Çıktı) Atak-S Atak Brown Nick Atabey Nick Chick 7.5 a 7.4 a 6.7 ab 6.9 ab 6.4 b 3.8 a 3.7 a 3.4 ab 3.5 ab 3.2 b Enerji kullanım etkinliğini arttırmanın iki yolu vardır. Verimin arttırılması yoluyla ya da kullanılan girdilerin azaltılması yoluyla enerji kullanım etkinliği arttırılabilir. Yapılan ıslah çalışmaları neticesinde tavuklar biyolojik sınır noktasına yakın seviyede yumurtlar hale gelmişlerdir. Enerji kullanım etkinliğini arttırabilmek için yemden yararlanma oranı iyileştirilmeli ve az yem tüketimi ile daha fazla verim alınabilmelidir. Ayrıca ısıtma, havalandırma ve aydınlatma gibi enerji tüketimine sebep olan girdilerin planlı bir biçimde kullanılmasıyla enerji kullanım etkinliğini arttırmak mümkündür. Uygun düzenlenmiş kümes yapılarıyla ısıtma ve havalandırma girdileri azaltılabilir. Yapılan bir üretimin sürdürülebilirliğinden bahsetmek için sadece verime veya kullanılan girdilere bakılması yeterli olmayıp, bütün bir sistemin enerji girdi ve çıktılarının bilinip gerekli analizin yapılması gerekmektedir. Bu sayede üretim faktörlerinin kullanım miktarları ve etkinliği tayin edilip daha verimli üretim için gerekli planlamalar yapılabilir. 30

38 5. SONUÇ Yapılan araştırmada farklı ticari yumurtacı hibritlerin sürdürülebilirlik açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Sürdürülebilirliğin ölçütlerinden biri olan enerji kullanım etkinliği analizi yapılmıştır. Atak-S, Atabey, Atak yerli hibritleri ile Nick Chick ve Brown yabancı hibritleri kullanılmıştır. Verim özellikleri bakımından Nick Chick diğer hibritlerden daha fazla yumurta verimine sahip olmuştur. Beyaz yumurtacı hibritlerin yumurta veriminin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Yerli genotipler arasında yumurta verimi bakımından önemli bir fark olmadığı (P>0.05) açığa çıkmıştır. Yumurta kütlesi verimi bakımından Nick Chick hibriti en yüksek değere ulaşmış olup Brown Nick hibriti ile arasındaki fark önemli çıkmamıştır (P>0.05). Ortalama yumurta ağırlıkları bütün hibritlerde farklı çıkmıştır. Kahverengi yumurtacı hibritlerin yumurta ağırlıklarının daha fazla olduğu gözlenmiştir. Yemden yararlanma oranı beyaz yumurtacı hibritlerde kahverengi yumurtacı hibritlere nazaran daha iyi çıkmıştır. Ortalama yem tüketimi Atak-S hibritinde, diğer hibritlerden yüksek çıkmıştır. Yukarıda bahsedilen performans kriterleri dikkate alınarak hangi hibrit genotipin sürdürülebilirlik açısından daha iyi olduğunu söyleyebilmek için enerji kullanım etkinliği analizine gerek duyulmuştur. Enerji kullanım etkinliği analizinde girdilerin enerji eşdeğerleri ve kullanım miktarları ile birlikte elde edilen ürün ya da ürünlerin enerji eşdeğerleri ve miktarları dikkate alınmaktadır. Bu sayede birim ürün için gerekli girdilerin ne kadar verimli kullanıldığı anlaşılmaktadır. Yapılan çalışma Atabey, Brown Nick ve Nick Chick hibritlerinin enerji kullanım etkinliği bakımından daha iyi sonuçlar verdiğini göstermiştir. Yemden yararlanma oranları değerinin düşük olması yanında yumurta verimlerinin yüksek olması enerji kullanım etkinliklerinin iyi olmasını sağlamıştır. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü nün geliştirdiği hibritler ile yabancı hibritlerin performansı bakımından büyük farklar kalmamıştır. Yerli ticari yumurtacı hibritlerin 31

39 bazı verim özelliklerinde sonuçlar tatmin edebilecek düzeye yaklaşılmıştır. Yapılan çalışmalarının devamı ile yurt içinden hibrit hayvan ihtiyacı karşılanabilir duruma gelinmiştir. Yerli hibrit genotiplerin yurt içi ihtiyacı karşılayacak şekilde geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmelidir. Geliştirilen hibritlerin performans testleri yanında enerji kullanım etkinliği analizleri de yapılmalıdır. Bu sayede girdi kullanım yoğunluğunun verimi ne oranda etkilediği hesaplanacak ve değerlendirmeler ortak birim olan enerjiden yararlanılarak yapılabilecektir. 32

40 6. KAYNAKLAR Akbay, R., Bilimsel Tavukçuluk. Güven Matbaası, 371s. Ankara. Aktan, S., Yerli ve Yabancı hibrit ebeveyn soylarının melezlenmesi yoluyla üretilen kahverengi yumurtacıların verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 120s, Ankara. Alpkent, N., Tarımda Enerji Kullanımı Ve Enerji Tasarrufu. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, No:296, 36s. Ankara. Anderson, K. E., Final Report of the Thirty First North Carolina Layer Performance and Management Test. North Carolina State University Cooperative Extension Service. 31(4), Anonim, WCED, Our Common Future. World Comission on Environment and Development. Erişim Tarihi: Anonim, Micronutrient Malnutrition. Half of the World's Population Affected. World Health Organization. No. 78, 1-4. Anonim, VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Et ve Et Ürünleri Alt Komisyon Raporu, DPT: 2635-OİK 643, Ankara. Anonim, FAO Basic Data Branch, Statistic Division, Roma, Italy. Erişim Tarihi: Anonim, 2009a. Yumurta Tavukçuluğu Verileri. Erişim Tarihi: Anonim, 2009b. Türkiye İstatistik Kurumu Hayvansal Üretim İstatistikleri. Erişim Tarihi: Anonim, 2009c. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü Hibrit Katalogları. Erişim Tarihi: Balcı, F., Petek, M., Başpınar, H., Oğan, M., Farklı Genotipten Yumurtacı Tavukların Eşdeğer Çevre Koşullarında Karşılaştırmalı Verim Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 29(1), Camcı, Ö., Şahin, A., Yeterli ve Dengeli Beslenme İçin Sürdürülebilir Tarım. GAP IV. Tarım Kongresi, Cilt 1, , Şanlıurfa. Ceylan, N., Yenice, E., Gökçeyrek, D., Tuncer, E., İnsan Beslenmesinde Daha Sağlıklı Yumurta Üretimi Yönünde Kanatlı Besleme Çalışmaları. VIV. Poultry Yutav, Uluslararası Tavukçuluk Fuarı Ve Konferansı, Cook, C.W., Denham, A.H., Bartlett, E.T., Child, R.D., Efficiency of Converting Nutrients and Cultural Energy in Various Feeding and Grazing Systems. Journal of Range Management, (29),

41 Cook C. V., Combs J. J., Wards G. M., Cultural Energy in U.S. Beef Production. In: Handbook of Energy Utilization in Agriculture. (Pimentel, D.) CRC Press, Boca Raton, Pp , Florida. Demircan, V., Koknaroglu, H., Effect of Farm Size on Sustainability of Beef Cattle Production. Journal of Sustainable Agriculture, 31(1): Demircan, V., The effect of initial fattening weight on sustainability of beef cattle production in feedlots. Spanish Journal of Agricultural Research, 6(1), Dinçer, İ., Hussain, M.M., Al-Zaharnah, I., Energy and Exergy Utilization in Agricultural Sector of Saudi Arabia. Energy Policy, 33(11), Durmuş, İ., Kahraman, Z., Yıldız, T., Ertaş, S., Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü Tarafından Geliştirilen Yerli Ticari Yumurtacı Hibritlerin Performanslarının Kamu Koşullarında Test Edilmesi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Proje Kod No: TAGEM- HAYSÜD ,s anatli/kanatli_2008.pdf, Erişim Tarihi: Durrani, M. F., Production Performance and Economic Appraisal of Commercial Layers in District Chakwall. Department of Animal Husbandry, Faculty of Animal Husbandry and Veterinary Sciences, Doktora Tezi, 163s, Chakwall, Pakistan. Ershad, S. M. E., Performance of Hybrid Layers and Native Hens under Farmers Management in a Selected Area of Bangladesh. International Journal of Poultry Science 4 (4), Fathel, A. N., Yerli ve Dış Kaynaklı Yumurtacı Hibritlerin Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,58s, Ankara. Francis, C.A., Flora, C.B., King, L.D., Sustainable Agriculture in Temperate Zones, Wiley-Interscience; 1 Edition, 512s. USA Gee, C. K., Cultural Energy in Sheep Production. In: Handbook of Energy Utilization in Agriculture. (Pimentel, D.) CRC Press, Boca Raton, pp , Florida. Jones D. R., Anderson K. E., Davis G. S., The Effects of Selection on Production Parameters of Single Comb White Leghorn Hens. Poultry Science, 80 (8), Kayaalp, T., Berberoğlu, E., Tokat Bölgesindeki Tavukçuluk İşletmelerinin Durumu Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Hayvancılık Kongresi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Koçer, Ö., Yumurtacı Tavuklarda Canlı Ağırlığın Performans, Yumurta Kalitesi ve Kan Parametreleri Üzerine Etkileri. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 65s, Erzurum. 34

42 Koknaroglu, H., Ali, A., Morrical, D. G. Hoffman, M. P., Breeding for sustainability: Effect of breed on cultural energy expenditure of lamb production. Czech Journal of Animal Science, 51(9): Koknaroglu, H., Ekinci, K., Hoffman, M.P., 2007a. Cultural Energy Analysis of Pasturing Systems for Cattle Finishing Programs. Journal of Sustainable Agriculture, 30(1):5 20. Koknaroglu, H., Ali, A., Ekinci, K., Morrical D.G., Hoffman, M.P., 2007b. Cultural Energy Analysis of Lamb Production in the Feedlot or on Pasture and in the Feedlot. Journal of Sustainable Agriculture, 30(4): Koknaroglu, H., Atilgan, A., Effect of season on broiler performance and sustainability of broiler production. Journal of Sustainable Agriculture, 31(2): Koknaroglu, H Effect of concentrate level on sustainability of beef cattle production. Journal of Sustainable Agriculture, 32(1): Mızrak, C., Boğa, A.G., Erkuş, T., 2007a. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Kahverengi Yumurtacı Ebeveyn ve Hibritlerin Çeşitli Verim Özellikleri. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 7(1), Mızrak, C., Boğa, A.G., Erkuş, T., 2007b. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Beyaz Yumurtacı Ebeveyn ve Hibritlerin Çeşitli Verim Özellikleri. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 7(1), Özkan, B., Akçagöz, H., Karadeniz, C.F., Fert, C., Tarım, Çevre ve Enerji Kullanım Etkileşimi. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, Tokat. Öztürk, H. H., Barut, Z. B., Türkiye Tarımında Enerji Kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı, Pimentel, D., Oltenacu, P. A., Nesheim, M. C., Krummel, J., Allen, M. S., Chick, S., The Potential for Grass-fed Livestock: Resource Constraints. Science (207), Pimentel, D., Pimentel, M., Machan, M., K., Energy Use in Agriculture: An Overview. International Commission of Agricultural Engineering. The CIGR Journal, No: 1. Pimentel, D., Patzek, T. W., Ethanol Production Using Corn, Switchgrass and Wood; Biodiesel Production Using Soybean and Sunflower. Natural Resources Research, 14(1), Roe, M. A., Finglas, P. M., Church S. M., McCance and Widdowson's The Composition of Foods, 6th Summary Edition.. Royal Society of Chemistry, Cambridge and the Food Standards Agency, 489s. London. Sainz, R. D., Livestock-Environment Initiative Fossil Fuels Component: Framework for Calculating Fossil Fuel Use in Livestock Systems. FAO Corporate Document Repository. Erişim Tarihi:

43 Singh, J. M., On Farm Energy Pattern in Different Cropping Systems in Hayrana, India. International Institute of Management, University of Flenburg, Yüksek Lisans Tezi, 106s, Germany. Tan, S., Köksal, H., Sürdürülebilir Tarım. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Dergisi, 5,(2). Toprak, İ., Şentürk, Ş., Yüksel, B., Özer, H., Çakır, B., Bideci, A.E., Saha Personeli İçin Toplum Beslenmesi Programı Eğitim Materyali. =14471&DOSYAISIM=sahapersbesrehber.pdf. Erişim Tarihi: Tourchyan, K., Yerli ve Dış Kaynaklı Beyaz Yumurtacı Hibritlerin Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 42s, Ankara. Uzmay, İ., Enerji Girdi ve Çıktıları Esas Alınarak Türk Tarımının Veriminin Yıllara Göre Değişimi. İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 134s, İstanbul. Van der Sluis,W., Ongoing improvements in performance layer. World Poultry, Misset., 10 (6), Windhorst, H. W., Changes in the Structure of Global Egg Production. World Poultry, 23 (6), Yaldız O, Öztürk H.H., Zeren Y., Başçetinçelik A., Energy Use in Field Crops of Turkey. 5. International Congress of Agricultural Machinery and Energy, Kuşadası, Türkiye. 36

44 ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Turgay AKÜNAL Doğum Yeri ve Yılı: Ankara 1981 Medeni Hali : Bekar Yabancı Dili : İngilizce Eğitim Durumu Lise : Yenimahalle Anadolu Meslek Lisesi ( ) Lisans : Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü ( ) Çalıştığı Kurum ve Yıl: Araştırma Görevlisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı Devam ediyor. Yayınları: Uluslararası Toplantıda Poster, Sözlü Sunum İle Gösterimleri 1. H. Koknaroglu, T. Akunal, P. Tsengeg and M. P. Hoffman Effect of frame score on performance and carcass characteristics of steers finished in the feedlot or back grounded for various time on pasture and finished in the feedlot. J. Animal. Sci. Vol. 85, Suppl. 1, Pp H. Koknaroglu, T. Akunal, P. Tsengeg and M. P. Hoffman Pasturing to decrease greenhouse gas emissions from feedlot cattle operations: A whole system approach. J. Animal. Sci. Vol. 85, Suppl. 1, Pp H. Koknaroglu, P. Tsengeg, T. Akunal and M. P. Hoffman Is ethanol production sustainable? An animal science approach. J. Animal. Sci. Vol. 85, Suppl. 1, Pp 94. Ulusal Toplantıda Sunularak Tam Metin Olarak Yayımlanan Bildiri 1. H. Köknaroğlu, T. Akünal Küresel Isınmada Hayvancılığın Payı ve Zooteknist Olarak Bizim Rolümüz. V. Zootekni Bilim Kongresi, 5 8 Eylül, Van. 37

Yerli ve Dış Kaynaklı Kahverengi Yumurtacı Hibritlerin Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması *

Yerli ve Dış Kaynaklı Kahverengi Yumurtacı Hibritlerin Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması * TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 2006, 12 (2) 182-187 ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ Yerli ve Dış Kaynaklı Kahverengi Yumurtacı Hibritlerin Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması * Ahmet N. FATHEL

Detaylı

Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Beyaz Yumurtacı Ebeveynlerin Çeşitli Verim Özellikleri

Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Beyaz Yumurtacı Ebeveynlerin Çeşitli Verim Özellikleri Tavukçuluk Araştırma Dergisi 9 (1): 5-10, 2010 Basılı ISSN:1302-3209 - Çevrimiçi ISSN:2147-9003 www.turkishpoultryscience.com Ankara Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen

Detaylı

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ 2014 2015 YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği 1 YUMURTA TAVUKÇULUĞU Yumurta tavukçuluğu piliçlerde 20.haftadan sonra klavuz yumurta görülmesiyle başlar. Yumurta verimi 23. haftada

Detaylı

Geliştirilmekte Olan Yerli Ticari Yumurtacı Hibritlerin Verim Özelliklerinin Belirlenmesi

Geliştirilmekte Olan Yerli Ticari Yumurtacı Hibritlerin Verim Özelliklerinin Belirlenmesi Tavukçuluk Araştırma Dergisi 8 (1): 5-9, 2009 ISSN:1302-3209, www.turkishpoultryscience.com Ankara Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Geliştirilmekte Olan Yerli Ticari Yumurtacı Hibritlerin Verim inin Belirlenmesi

Detaylı

ÖZET Yüksek Lisans Tezi YERLİ VE DIŞ KAYNAKLI BEYAZ YUMURTACI HİBRİTLERİN VERİM ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI Kamyar TOURCHYAN Ankara Ünive

ÖZET Yüksek Lisans Tezi YERLİ VE DIŞ KAYNAKLI BEYAZ YUMURTACI HİBRİTLERİN VERİM ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI Kamyar TOURCHYAN Ankara Ünive ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLER ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ YERLİ VE DIŞ KAYNAKLI BEYAZ YUMURTACI HİBRİTLERİN VERİM ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI Kamyar TOURCHYAN ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI ANKARA

Detaylı

KATALOG Küplüpınar Mah. İstanbul Caddesi No:15 Osmangazi/BURSA Tel Website.

KATALOG Küplüpınar Mah. İstanbul Caddesi No:15 Osmangazi/BURSA Tel Website. KATALOG 2017 35 YILDIR TAVUKCULUK SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERMEKTEYİZ ÜLKEMİZİN PEK ÇOK YERİNE SATIŞLAR BİZİM TARAFIMIZDAN YAPILMAKTADIR. BURSA GÖKÇE KÖY'DEKİ KULUÇKAHANEMİZDE ÖRDEK,HİNDİ,ETLİK VE YUMURTALIK

Detaylı

KANATLI HAYVAN BESLEME (Teorik Temel-Pratik Uygulama)

KANATLI HAYVAN BESLEME (Teorik Temel-Pratik Uygulama) KANATLI HAYVAN BESLEME (Teorik Temel-Pratik Uygulama) -Ders Notu- Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı Adana ADANA-2008 ÖNSÖZ Hayvan beslemenin

Detaylı

Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Kahverengi Yumurtacı Ebeveyn ve Hibritlerin Çeşitli Verim Özellikleri

Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Kahverengi Yumurtacı Ebeveyn ve Hibritlerin Çeşitli Verim Özellikleri çuluk Araştırma Dergisi 7 (1): 10-16, 2007 ISSN:1302-3209, www.turkishpoultryscience.com Ankara çuluk Araştırma İstasyonu Ankara çuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Kahverengi cı Ebeveyn ve Hibritlerin

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Emine ALTINKAYA URUK ANKARA TAVUKÇULUK ARAŞIRMA ENSTİTÜSÜ NDE GELİŞTİRİLEN ÇEŞİTLİ TAVUK HATLARININ FENOTİPİK ÖZELLİKLERİNİN TANITILMASINA İLİŞKİN

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Yumurtacı Hibritlerin Performansındaki Gelişmeler. Developments of Performance Change in Hybrid of Egg s Product

Dünyada ve Türkiye de Yumurtacı Hibritlerin Performansındaki Gelişmeler. Developments of Performance Change in Hybrid of Egg s Product Dünyada ve Türkiye de Yumurtacı Hibritlerin Performansındaki Gelişmeler Ahmet Şekeroğlu Alper Pekin Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, 60240Tokat Özet: Kanatlı üretimi son otuz

Detaylı

Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Beyaz Yumurtacı Ebeveyn ve Hibritlerin Çeşitli Verim Özellikleri

Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Beyaz Yumurtacı Ebeveyn ve Hibritlerin Çeşitli Verim Özellikleri Tavukçuluk Araştırma Dergisi 7 (1): 17-22, 2007 Basılı ISSN:1302-3209 - Çevrimiçi ISSN:2147-9003 www.turkishpoultryscience.com Ankara Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde

Detaylı

KATALOG Küplüpınar Mah. İstanbul Caddesi No:15 Osmangazi/BURSA Tel Website.

KATALOG Küplüpınar Mah. İstanbul Caddesi No:15 Osmangazi/BURSA Tel Website. KATALOG 2018 35 YILDIR TAVUKCULUK SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERMEKTEYİZ ÜLKEMİZİN PEK ÇOK YERİNE SATIŞLAR BİZİM TARAFIMIZDAN YAPILMAKTADIR. BURSA GÖKÇE KÖY'DEKİ KULUÇKAHANEMİZDE ÖRDEK,HİNDİ,ETLİK VE YUMURTALIK

Detaylı

Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı

Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı Üretim ve Verim Katkısı Toplum Beslenmesine Katkı Sanayi Sektörüne Katkı Milli Gelire Katkı Dış Ticaret Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı

Detaylı

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU Resim 1: Bakanlığımızca Geliştirilen Yerli Hibritlerimiz (ATAK S). 1. Kanatlı sektörü ile ilgili üretim, tüketim ve istihdam Bakanlığımız, 1930 lu yıllarda

Detaylı

Prof. Dr. Zafer ULUTAŞ. Gaziosmanpaşa Üniversitesi

Prof. Dr. Zafer ULUTAŞ. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Prof. Dr. Zafer ULUTAŞ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Beslenme için gerekli Protein İhtiyacı Sağlıklı beslenme için günlük tüketilmesi gereken protein miktarının kişi başı 110g arasında olması arzu edilir.

Detaylı

Iğdır İlinin Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli. Biogas Potential from Animal Waste of Iğdır Province

Iğdır İlinin Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli. Biogas Potential from Animal Waste of Iğdır Province Araştırma Makalesi / Research Article Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 2(1): 61-66, 2012 Iğdır İlinin Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli Iğdır Üniversitesi

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ATAK-S YUMURTACI TAVUK HİBRİTİNİN ÇUKUROVA (ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA ÇİFTLİĞİ) KOŞULLARINDA PERFORMANSININ

Detaylı

Abalım bir markasıdır

Abalım bir markasıdır KÜÇÜKBAŞ YEMLERİ Abalım bir markasıdır İyi kalite, yüksek verim Ülkemizin önde gelen sanayi topluluğu Abalıoğlu bünyesinde faaliyet gösteren Abalıoğlu Tarımsal Üretim A.Ş., 1969 yılında ülkemizin ilk özel

Detaylı

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Giriş Balık, insanoğlunun varoluşundan itibaren değerli bir besin kaynağı olmuştur. Günümüzde ise kaliteli ve yüksek oranda vitamin, mineral ve protein yapısının

Detaylı

TÜRKİYE BEYAZ ET SEKTÖRÜ

TÜRKİYE BEYAZ ET SEKTÖRÜ TÜRKİYE BEYAZ ET SEKTÖRÜ 1. GİRİŞ Beyaz et insan beslenmesinde besin değeri açısından tartışılmaz bir öneme ve yere sahiptir. Tavuk eti; uluslararası terminolojide Kanatlı Eti kavramı içinde değerlendirilmektedir.

Detaylı

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle

Detaylı

ORGANİK MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ. Vet. Hek. Ümit Özçınar

ORGANİK MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ. Vet. Hek. Ümit Özçınar ORGANİK MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ Vet. Hek. Ümit Özçınar ORGANİK TARIM VE HAYVANCILIK NEDİR? Organik tarımın temel stratejisi, kendine yeterli bir ekosistem oluşturarak, bu ekosistemdeki canlıların optimum

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: DÜNYA KANATLI HAYVAN ÜRETİMİ 2. BÖLÜM: YEM HAMMADDE DEĞERİNİN SAPTANMASI VE YEM FORMULASYONU

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: DÜNYA KANATLI HAYVAN ÜRETİMİ 2. BÖLÜM: YEM HAMMADDE DEĞERİNİN SAPTANMASI VE YEM FORMULASYONU İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: DÜNYA KANATLI HAYVAN ÜRETİMİ 1. Dünya hayvan üretimi 2. Kanatlı eti üretimi 3. Yumurta üretimi 4. Kanatlı üretiminin geleceği 5. Dünya yem üretimi 2. BÖLÜM: YEM HAMMADDE DEĞERİNİN

Detaylı

TEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF

TEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. TEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF Kolayaöf.com

Detaylı

Tavuk yetiştiriciliği

Tavuk yetiştiriciliği Tavuk yetiştiriciliği Günümüzde tavukçuluk tüm dünyada yüksek verimli hibrit tavuklarla yapılmaktadır. Bir çok ülkede insanların tükettiği hayvansal proteinin yaklaşık 1/3-1/4 ü tavuk ve tavuk ürünlerinden

Detaylı

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ Dünyada 0207 Gümrük Tarife Pozisyonlu (GTP) kanatlı eti ve ürünleri üretiminde başı çeken ülkeler sırasıyla ABD (17,5 milyon ton), Çin Halk Cumhuriyeti

Detaylı

ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI

ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI 2.3.2. ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI : Yumurtlama Öncesi Tüy Dökümünün Yumurtacı Tavukların Performansına Etkisi : TUAM -Veteriner Fakültesi Birimi : Metin PETEK*, Faruk BALCI, Hasan BAŞPINAR Yayınlandığı Yer

Detaylı

GİRİŞ I. PROJE ÖZETİ Projenin Genel Tanımı Giriş Projenin Amacı Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi...

GİRİŞ I. PROJE ÖZETİ Projenin Genel Tanımı Giriş Projenin Amacı Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi... İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 I. PROJE ÖZETİ... 2 1. Projenin Genel Tanımı... 3 2. Giriş... 3 3. Projenin Amacı... 3 4. Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi... 4 II. PROJENİN AYRINTILI TANIMI... 5 1. Proje Uygulama

Detaylı

MANİSA TİCARET BORSASI

MANİSA TİCARET BORSASI MANİSA TİCARET BORSASI KANATLI SEKTÖR RAPORU 2015 EĞİTİM ARAŞTIRMA BİRİMİ TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca Geliştirilen Yerli Hibritler (ATAK

Detaylı

Türkiye de ve Dünya da Kanatlı Sektörü

Türkiye de ve Dünya da Kanatlı Sektörü Türkiye de ve Dünya da Kanatlı Sektörü Ülkemizde beyaz et sektörü, özellikle 80 li yıllarda başlanan yatırımlar neticesinde çok önemli bir mesafe almıştır. Bir tarım ülkesi olan Türkiye, kanatlı hayvan

Detaylı

Enerji ve İklim Haritası

Enerji ve İklim Haritası 2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.

Detaylı

Kahverengi Yumurtacı Saf Hatların Yumurta Verim Özellikleri Bakımından Seleksiyonu. Selection for Egg Production Traits in Purebred Brown Egg Layers

Kahverengi Yumurtacı Saf Hatların Yumurta Verim Özellikleri Bakımından Seleksiyonu. Selection for Egg Production Traits in Purebred Brown Egg Layers Tavukçuluk Araştırma Dergisi 7 (1): 5-9, 2007 ISSN:1302-3209, www.turkishpoultryscience.com Ankara Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Kahverengi Yumurtacı Saf Hatların Yumurta Verim Özellikleri Bakımından

Detaylı

İnek Rasyonları Pratik Çözümler

İnek Rasyonları Pratik Çözümler İnek Rasyonları Pratik Çözümler Prof.Dr. Selahattin Kumlu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya Kim ki, bugün hala ineklerini artık (çer-çöp) değerlendiren hayvanlar olarak görüyorsa,

Detaylı

TÜRKİYE DE VE DÜNYADA YEM SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ, BEKLENTİLER, FIRSATLAR. Prof. Dr. Nizamettin Şenköylü Genel Sekreter

TÜRKİYE DE VE DÜNYADA YEM SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ, BEKLENTİLER, FIRSATLAR. Prof. Dr. Nizamettin Şenköylü Genel Sekreter TÜRKİYE DE VE DÜNYADA YEM SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ, BEKLENTİLER, FIRSATLAR Prof. Dr. Nizamettin Şenköylü Genel Sekreter Gıda Üretimindeki Küresel Güçlükler Nüfus artışı İklim değişikliği Kuraklık Su kaynaklarının

Detaylı

Trakya Kalkınma Ajansı. www.trakyaka.org.tr. Edirne İlinde Yem Bitkileri Ekilişi Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı Karşılama Oranı

Trakya Kalkınma Ajansı. www.trakyaka.org.tr. Edirne İlinde Yem Bitkileri Ekilişi Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı Karşılama Oranı Trakya Kalkınma Ajansı www.trakyaka.org.tr Edirne İlinde Yem Bitkileri Ekilişi Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı Karşılama Oranı EDİRNE YATIRIM DESTEK OFİSİ EDİRNE İLİNDE YEM BİTKİLERİ EKİLİŞİ, MERALARIN DURUMU

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ARICILIK

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ARICILIK A. ANAKARALARIN KOLONİ SAYILARI VE BAL ÜRETİMLERİ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ARICILIK H. Vasfi GENÇER Yasin KAHYA A. Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Sayısı ve Bal Üretimi (2002) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

Detaylı

Geliştirilmekte Olan Yerli Beyaz Yumurtacı Saf Hatlar ve Melezlerinde Bazı Verim ve Yumurta Kalitesi Özellikleri*

Geliştirilmekte Olan Yerli Beyaz Yumurtacı Saf Hatlar ve Melezlerinde Bazı Verim ve Yumurta Kalitesi Özellikleri* Tavukçuluk Araştırma Dergisi 7 (1): 23-30, 2007 Basılı ISSN:1302-3209 - Çevrimiçi ISSN:2147-9003 www.turkishpoultryscience.com Ankara Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Geliştirilmekte Olan Yerli Beyaz Yumurtacı

Detaylı

Ebeveyn Sürüsü 2. Basım

Ebeveyn Sürüsü 2. Basım Ebeveyn Sürüsü 2. Basım W-36 KAHVERENGİ Performance Performans Standartları Standards Manual Kitapçığı Performans Özeti Dişilerde Yaşama Gücü, 1. 18. Haftalar % 94 Dişilerde Yaşama Gücü, 19. 75. Haftalar

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Kanatlı. Selko-pH Uygulamasının Broylerlerde Canlı Ağırlık ve Yem Tüketimine Etkisi

Kanatlı. Selko-pH Uygulamasının Broylerlerde Canlı Ağırlık ve Yem Tüketimine Etkisi Selko-pH Uygulamasının Broylerlerde Canlı Ağırlık ve Yem Tüketimine Etkisi KONU etkisi İLGİ Tamponlanmış organik asit kombinasyonunun broyler performansına Selko-pH Uygulamasının Broylerlerde Canlı Ağırlık

Detaylı

TÜRKİYE DE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİN DURUMU VE KABA YEM İHTİYACI

TÜRKİYE DE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİN DURUMU VE KABA YEM İHTİYACI TÜRKİYE DE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİN DURUMU VE KABA YEM İHTİYACI Hayvancılığın en önemli unsurlarından biri besin kaynaklarının teminidir. Hayvanların günlük rasyonlarının yaklaşık yarısı kadar kaba yem

Detaylı

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar;

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar; Tarımı gelişmiş ülkelerin çoğunda hayvancılığın tarımsal üretim içerisindeki payı % 50 civarındadır. Türkiye de hayvansal üretim bitkisel üretimden sonra gelmekte olup, tarımsal üretim değerinin yaklaşık

Detaylı

Mehmet Emin Turgut Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Yem Dairesi Başkanı. Antalya-18 Nisan 2016

Mehmet Emin Turgut Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Yem Dairesi Başkanı. Antalya-18 Nisan 2016 Mehmet Emin Turgut Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Yem Dairesi Başkanı Antalya-18 Nisan 2016 Yem Mevzua*! 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu çerçevesinde uygulamaya esas

Detaylı

Ürün Raporu. Kümes Hayvancılığı T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ

Ürün Raporu. Kümes Hayvancılığı T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ Ürün Raporu Kümes Hayvancılığı 2014 T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ Ürün Raporu KÜMES HAYVANCILIĞI

Detaylı

Güz Döneminde Besiye Alınan Hindilerde Askorbik Asit Uygulamasının Besi Performansı ve Bazı Karkas Özelliklerine Etkileri

Güz Döneminde Besiye Alınan Hindilerde Askorbik Asit Uygulamasının Besi Performansı ve Bazı Karkas Özelliklerine Etkileri Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg., (2003) 17(2): 1-8 Güz Döneminde Besiye Alınan Hindilerde Askorbik Asit Uygulamasının Besi Performansı ve Bazı Karkas Özelliklerine Etkileri Taşkın DEĞİRMENCİOĞLU * İbrahim

Detaylı

RASYON ÇÖZÜMÜNDE TEMEL KRİTERLER

RASYON ÇÖZÜMÜNDE TEMEL KRİTERLER RASYON ÇÖZÜMÜNDE TEMEL KRİTERLER KAFES YUMURTA TAVUĞU RASYONU Ca % P % Ver. Mik.% HP Yem Mad. HP % ME kcal/kg % ME kcal/kg Ca % P % Mısır 8 3400 0,05 0,3 52,00 4,16 1768,00 0,026 0,156 Arpa 11 2650 0,07

Detaylı

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIÐI

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIÐI T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIÐI TAVUKÇULUK ARAÞTIRMA ENSTÝTÜSÜ MÜDÜRLÜÐÜ www.arastirma.tarim.gov.tr/tavukculuk ankara.tavukculuk@gthb.gov.tr TAVUKÇULUK ARAÞTIRMA ENSTÝTÜSÜ MÜDÜRLÜÐÜ TÝCARÝ KAHVERENGÝ

Detaylı

Proje Adı: Farklı Kompozisyona Sahip Meralarda Serbest Yetiştirilen Yumurta Tavuklarının Performans ve Kalite Parametrelerinin Ölçülmesi

Proje Adı: Farklı Kompozisyona Sahip Meralarda Serbest Yetiştirilen Yumurta Tavuklarının Performans ve Kalite Parametrelerinin Ölçülmesi Proje Adı: Farklı Kompozisyona Sahip Meralarda Serbest Yetiştirilen Yumurta Tavuklarının Performans ve Kalite Parametrelerinin Ölçülmesi Proje No: NKUBAP.00.24.AR.12.07 Farklı Kompozisyona Sahip Meralarda

Detaylı

SAĞLIM İNEKLERİN BESLENMESİ

SAĞLIM İNEKLERİN BESLENMESİ SAĞLIM İNEKLERİN BESLENMESİ Birlikle el ele, hayvancılıkta daha ileriye... Mehmet Ak Ziraat Mühendisi Sorumlu Müdür 048 9 4 www.burdurdsyb.org www.facebook.com/burdurdsyb Konuya başlamadan önce, yazıda

Detaylı

BÜYÜKBAŞ-KÜÇÜKBAŞ HAYVAN VARLIĞI VE SÜT ÜRETİMİ MEVCUT DURUMU TÜRKİYE İZMİR KARŞILAŞTIRMASI

BÜYÜKBAŞ-KÜÇÜKBAŞ HAYVAN VARLIĞI VE SÜT ÜRETİMİ MEVCUT DURUMU TÜRKİYE İZMİR KARŞILAŞTIRMASI KÜRESEL KRİZ VE TARIM SEKTÖRÜ BÜYÜKBAŞ-KÜÇÜKBAŞ HAYVAN VARLIĞI VE SÜT ÜRETİMİ MEVCUT DURUMU Kenan KESKİNKILIÇ İzmir Ticaret Borsası Ar-Ge Müdürlüğü Aralık 2015 İZMİR TİCARET BORSASI Sayfa 0 BÜYÜKBAŞ-KÜÇÜKBAŞ

Detaylı

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, TOHUMCULUK ÜRETİM Tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli ve rekabet

Detaylı

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Balık Beslemede Balık Unu na Alternatif Yemler Bezelye Konsantresi Günümüzde balık yemi formülasyonlarında yaygın olarak kullanılan yukarıda adı geçen bitkisel

Detaylı

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi

Detaylı

Türkiye de Yem Üretimi: Hedefler ve Potansiyel Problemler

Türkiye de Yem Üretimi: Hedefler ve Potansiyel Problemler Türkiye de Yem Üretimi: Hedefler ve Potansiyel Problemler Önemli Kanatlı Hastalıkları: Epidemiyoloji ve Kontrol-2 22 ŞUBAT 2017 / ANKARA M.ÜLKÜ KARAKUŞ Türkiyem-Bir Başkanı DÜNYA KARMA YEM ÜRETİM SIRALAMASI

Detaylı

Dünya Karma Yem Pazarı

Dünya Karma Yem Pazarı RAPORLAR 29/11/2017 Dünya Karma Yem Pazarı Araştırmalar 2015 yılında 15 milyon tonluk artışla 995 milyon ton civarına yükselen dünya karma yem üretiminin, 2016 yılında ilk kez 1 milyar tonun üzerine çıktığını

Detaylı

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK VE TEKNİK İLİŞKİLER DAİRE BAŞKANLIĞI 2014 YILI OCAK-EYLÜL DÖNEMİ DIŞ TİCARET VERİLERİ Hazırlanma tarihi:

Detaylı

KÖY, SERBEST VE KAFES SİSTEMLERİNDE ÜRETİLEN YUMURTALARIN KALİTE ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI SALİHA ARTAN

KÖY, SERBEST VE KAFES SİSTEMLERİNDE ÜRETİLEN YUMURTALARIN KALİTE ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI SALİHA ARTAN T.C. ORDU ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KÖY, SERBEST VE KAFES SİSTEMLERİNDE ÜRETİLEN YUMURTALARIN KALİTE ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI SALİHA ARTAN YÜKSEK LİSANS TEZİ ORDU 2015 I ÖZET

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

ZZT424-Kanatlı Hayvan Besleme Ders Notları Prof.Dr.Necmettin Ceylan Ankara Üniversitesi-Ziraat Fakültesi-Zootekni Bölümü

ZZT424-Kanatlı Hayvan Besleme Ders Notları Prof.Dr.Necmettin Ceylan Ankara Üniversitesi-Ziraat Fakültesi-Zootekni Bölümü 2017-2018 ZZT424-Kanatlı Hayvan Besleme Ders Notları Prof.Dr.Necmettin Ceylan Ankara Üniversitesi-Ziraat Fakültesi-Zootekni Bölümü ENERJİ Kanatlılarda Besin Maddesi İhtiyaçları ve Rasyon İçeriğinin Hesaplanması

Detaylı

Önemli bir yem hammaddesi: Mısır

Önemli bir yem hammaddesi: Mısır Önemli bir yem hammaddesi: Mısır Besinsel Özellikleri Mısır; diğer tahıllar, tahıl yan ürünleri ve enerji sağlayan diğer hammaddeler ile karşılaştırıldığında standart bir hammaddedir. Birçok kanatlı rasyonunda

Detaylı

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU TÜRKİYE DE ÜRETİM VE TÜKETİM Sağlıklı beslenme konusunda her geçen gün daha da duyarlı davranmaya başlayan tüketiciler kırmızı ete alternatif olarak, daha az yağlı ve daha ucuz

Detaylı

Kanatlı Hayvan Hastalıkları

Kanatlı Hayvan Hastalıkları Kanatlı Hayvan Hastalıkları Kanatlı sektörü ile ilgili genel bilgiler 1930 Merkez Tavukçuluk Enstitüsü 1952 Saf ırkların ilk kez ithal edilmesi 1963 Damızlık (Parent stock) ithali 1970 Yatırımlarda artma

Detaylı

YEM VE DİĞER TARLA BİTKİLERİ

YEM VE DİĞER TARLA BİTKİLERİ 21-22 Nisan 2015 / İZMİR YEM VE DİĞER TARLA BİTKİLERİ KANATLI HAYVAN BESLEMEDE DUT YAPRAĞI TOZU VE DUT YAPRAĞI SİLAJI TOZUNUN HAYVAN PERFORMANSI, SERUM PARAMETRELERİ, ET KALİTESİ VE YEM MALİYETİ ÜZERİNE

Detaylı

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, TOHUMCULUK ÜRETİM Bilindiği üzere, tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli

Detaylı

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK VE TEKNİK İLİŞKİLER DAİRE BAŞKANLIĞI 2014 YILI OCAK-AĞUSTOS DÖNEMİ DIŞ TİCARET VERİLERİ Hazırlanma tarihi:

Detaylı

Yumurta sektörünün en önemli özelliği canlı materyal ile üretim yapmasıdır. Yumurta üretimine başlama aylık bir süreçte gerçekleşebilmekte ve

Yumurta sektörünün en önemli özelliği canlı materyal ile üretim yapmasıdır. Yumurta üretimine başlama aylık bir süreçte gerçekleşebilmekte ve YUMURTA SEKTÖRÜ Yumurta sektörünün en önemli özelliği canlı materyal ile üretim yapmasıdır. Yumurta üretimine başlama 4.5-5 aylık bir süreçte gerçekleşebilmekte ve üretim döneminde de arz ve talep dengesini

Detaylı

KOP BÖLGESİNİN ET ÜRETİM POTANSİYELİ

KOP BÖLGESİNİN ET ÜRETİM POTANSİYELİ KOP BÖLGESİNİN ET ÜRETİM POTANSİYELİ Kübra ÜNAL Mustafa KARAKAYA ÖZET Ülkemizde tarım sektörü, nüfusumuzun büyük bir bölümüne geçim kaynağı olması, gıda sanayine hammadde sağlaması nedeniyle önemli bir

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ

TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ Arş. Gör. Atilla KESKİN 1 Arş.Gör. Adem AKSOY 1 Doç.Dr. Fahri YAVUZ 1 1. GİRİŞ Türkiye ekonomisini oluşturan sektörlerin geliştirilmesi

Detaylı

TÜRKİYE SÜT SEKTÖR İSTATİSTİKLERİ ÖZET RAPORU

TÜRKİYE SÜT SEKTÖR İSTATİSTİKLERİ ÖZET RAPORU TÜRKİYE SÜT SEKTÖR İSTATİSTİKLERİ ÖZET RAPORU BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN VARLIĞI Türkiye de Yıllar İtibariyle Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Sayıları (Bin Baş) Irklara Göre Sığır Sayıları Yıl Kültür Melez

Detaylı

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 (TRA1 ve TRA2) Bölgelerinde Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Süt Üretiminin Karşılaştırılması

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 (TRA1 ve TRA2) Bölgelerinde Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Süt Üretiminin Karşılaştırılması İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 (TRA1 ve TRA2) Bölgelerinde Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Süt Üretiminin Karşılaştırılması Rıdvan KOÇYİĞİT Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Zootekni

Detaylı

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Memeli hayvanlardan elde edilen süt, bileşimi türden türe farklılık gösteren ve yavrunun ihtiyaç duyduğu bütün besin unsurlarını içeren

Detaylı

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL I.Bölüm Tarım Ekonomisi ve Politikası Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından

Detaylı

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI MART 2011 Tohumculuk Sanayisi Nedir? Tohumculuk Hangi İş ve Aşamalardan Oluşur? Tohumculuk İçin AR-GE

Detaylı

ET VERİMİ. Et verimi kavramı. Karkas kalitesi. Karkas bileşimini etkileyen faktörler. Karkas derecelendirme. Karkas parçalama tekniği.

ET VERİMİ. Et verimi kavramı. Karkas kalitesi. Karkas bileşimini etkileyen faktörler. Karkas derecelendirme. Karkas parçalama tekniği. ET VERİMİ Et verimi kavramı Karkas kalitesi Karkas bileşimini etkileyen faktörler Karkas derecelendirme Karkas parçalama tekniği Et kalitesi 1 Et Verimi Kavramı Et verimi denilince: Genel anlamda; hayvanların

Detaylı

YUMURTA ÜRETİMİ VE İHRACAT Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler DERYA PALA YUM-BİR HAZİRAN 2010 ANKARA

YUMURTA ÜRETİMİ VE İHRACAT Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler DERYA PALA YUM-BİR HAZİRAN 2010 ANKARA YUMURTA ÜRETİMİ VE İHRACAT Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler DERYA PALA YUM-BİR HAZİRAN 2010 ANKARA YUM-BİR Kuruluş :2006 Üye Sayısı: 15 Birlik 500 üretici Misyonu:Üreticilerin hak ve menfaatlerini

Detaylı

Tavuk Yetiştirme Tekniği

Tavuk Yetiştirme Tekniği Tavuk Yetiştirme Tekniği Etlik Piliç Yetiştiriciliği Kasaplık piliç; 6-8 hafta besiye dayalı olan en kısa süreli tavuk yetiştiriciliğidir. Derin yataklı yer tipi kümeslerde yapılır. Kafes yetiştirmesinde

Detaylı

NIRLINE. NIRLINE ile Ham Maddelerinizde Yağ Asidi Tayini, Sürdürülebilir Besleme ile Sizi Geleceğe Taşır!

NIRLINE. NIRLINE ile Ham Maddelerinizde Yağ Asidi Tayini, Sürdürülebilir Besleme ile Sizi Geleceğe Taşır! ile Ham Maddelerinizde Yağ Asidi Tayini, Sürdürülebilir Besleme ile Sizi Geleceğe Taşır! KONU Yağ Asidi Profillerinin Hayvan Beslemedeki Önemi ve Analizleri İLGİ ile Ham Maddelerinizde Yağ Asidi Tayini,

Detaylı

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX! Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Detaylı

ıda olarak tüketilen tarım ürünlerinden biyoyakıt üretilebilir mi?

ıda olarak tüketilen tarım ürünlerinden biyoyakıt üretilebilir mi? TÜRKİYE 12. GIDA KONGRESİ, 5-7 EKİM 2016 EDİRNE ıda olarak tüketilen tarım ürünlerinden biyoyakıt üretilebilir mi? Ayşe Avcı arya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, 54187, Serdivan

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Endüstriyel Süt İşleme

Dünyada ve Türkiye de Endüstriyel Süt İşleme Dünyada ve Türkiye de Endüstriyel Süt İşleme Dünyada üretilen toplam süt miktarı farklı kuruluşlar tarafından açıklanmaktadır. Bu kuruluşlar temelde birbirleriyle bağlantılı olmalarına rağmen veri toplama

Detaylı

Broyler Damızlık Sürü Yönetimi

Broyler Damızlık Sürü Yönetimi Broyler Damızlık Sürü Yönetimi Hızlı Tüylenen damızlık cobb-vantress.com Giriş Cobb broiler sevk ve idare Kitapçığı, damızlık proramınızı oluşturmak için Cobb damızlık yönetim rehberi ve Cobb karma yem

Detaylı

Broyler Damızlık Sürü Yönetimi

Broyler Damızlık Sürü Yönetimi Broyler Damızlık Sürü Yönetimi Yavaş Tüylenen damızlık cobb-vantress.com Giriş Cobb broiler sevk ve idare Kitapçığı, damızlık proramınızı oluşturmak için Cobb damızlık yönetim rehberi ve Cobb karma yem

Detaylı

KANATLI ETİ SEKTÖRÜ (Mevcut Durum_Zorluklar ve Gelecek) KANATLI BESLEMEDE GELİŞMELER

KANATLI ETİ SEKTÖRÜ (Mevcut Durum_Zorluklar ve Gelecek) KANATLI BESLEMEDE GELİŞMELER KANATLI ETİ SEKTÖRÜ (Mevcut Durum_Zorluklar ve Gelecek) KANATLI BESLEMEDE GELİŞMELER Prof. Dr. Necmettin CEYLAN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 1 YILLARA GÖRE DÜNYA NÜFUSU DEĞĠġĠMĠ

Detaylı

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU 2016 PAGEV 1. DÜNYA PLASTİK MAMUL SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER 1.1. DÜNYA PLASTİK MAMUL ÜRETİMİ Yüksek kaynak verimi, düşük üretim ve geri kazanım maliyeti ve tasarım ve uygulama zenginliği

Detaylı

SAĞLIKLI HAYVANSAL ÜRETİM

SAĞLIKLI HAYVANSAL ÜRETİM SAĞLIKLI HAYVANSAL ÜRETİM Halk sağlığı veteriner hekimlerinin yürüttükleri hizmetler bütünü içerisinde hayvansal gıdaların, özellikle de kırmızı et, beyaz et, süt ve bunlardan elde edilen mamul gıdalar,

Detaylı

ÖNSÖZ. Dr. Ahmet ALTIPARMAK Antalya Valisi BAKA Yönetim Kurulu Başkanı. Tuncay ENGİN BAKA Genel Sekreteri

ÖNSÖZ. Dr. Ahmet ALTIPARMAK Antalya Valisi BAKA Yönetim Kurulu Başkanı. Tuncay ENGİN BAKA Genel Sekreteri ÖNSÖZ Gelişmiş ülkelerde 1900 lü yılların başlarından itibaren kurulmuş olan kalkınma ajansları, ülkemizde yeni benimsenmiş bir modeldir. Kalkınma Ajansları; bölgesel düzeyde kamu kesimi, özel kesim ve

Detaylı

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan

Detaylı

Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı

Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı Makarna ve bulgurun üretiminde ana hammadde olarak kullanılan durum buğdayına olan talep giderek artmaktadır. 2013/14 sezonunda dünya durum buğdayı

Detaylı

Süt Tipi Oğlakların Doğum, 30. Gün ve 60. Gün Canlı Ağırlıkları Üzerine Sistematik Çevre Etmenlerinin Etkileri

Süt Tipi Oğlakların Doğum, 30. Gün ve 60. Gün Canlı Ağırlıkları Üzerine Sistematik Çevre Etmenlerinin Etkileri Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2002, 39 (2):73-78 ISSN 1018-8851 Süt Tipi Oğlakların Doğum, 30. Gün ve 60. Gün Canlı Ağırlıkları Üzerine Sistematik Çevre Etmenlerinin Etkileri Arzu DUMAN 1 Erdinç DEMİRÖREN

Detaylı

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Müdürlüğü (20-25 Temmuz 2013 Madagaskar Ziyareti) Serdar KAMANLI Ankara-2013 1 Sunu Akışı Madagaskar Madagaskarda yaptığımız

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Van İlinde Yumurta Tavukçuluğu Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi

Van İlinde Yumurta Tavukçuluğu Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 2001, 11(2):57-66 Geliş Tarihi : 22.05.2001 Van İlinde Yumurta Tavukçuluğu Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi Ahmet

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak

Detaylı

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen

Detaylı

Sürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar

Sürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar Sürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar Prof.Dr. Göksel N. Demirer Orta Doğu Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Temiz Gelecek Gençlerle Gelecek Projesi

Detaylı

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2014 Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türk ekonomisi 2014 yılının başında hızlı artırılan faiz oranlarıyla

Detaylı

2011/1 sayılı Tarım Genelgesi Karşılaştırma (25.04.2014 )

2011/1 sayılı Tarım Genelgesi Karşılaştırma (25.04.2014 ) 2011/1 sayılı Tarım Genelgesi Karşılaştırma (25.04.2014 ) Eski: DİR Kapsamında İthalatına İzin Verilmeyecek Eşyalar Yeni: Dahilde İşleme İzin Belgesi ile İlgili İthalat Listesine İlişkin Hükümler (Değ.:

Detaylı