1. fasikül BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ. Katı ve Sıvı Basıncı Su Cendereleri Akışkanların Basıncı. Sıvıların Kaldırma Kuvveti

Transkript

1 1. fasikül BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı Su Cenereleri Akışkanların Basıncı Sıvıların alırma uvveti

2 ÖĞETEN TEST 1 BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı Su Cenereleri Akışkanların Basıncı atı basıncı, P = G bağıntısın S an bulunur. S G 1. Düşey kesiti şekil I eki gibi olan türeş ik örtgen prizma şekil II eki konuma getirilirse, I. Zemine etki een basınç, II. Zemine etki een basınç kuvveti, Şekil - I Şekil - II III. Cismin yere göre potansiyel enerjisi, niceliklerinen hangileri azalır? A) alnız I B) alnız II C) I ve III Düzgün cisimlerin zemine uygulaıkları basınç, P = h. g. bağıntısınan bulunur. ( = özkütle) r h. r r r h h h Aynı maeen yapılmış,, silinirlerinin zemine yaptıkları basınçlar P, P ve P ir. atıların zemine uygu laıkları basınç kuvveti cismin ağırlığına eşittir. G G Buna göre, P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P =P =P B) P > P >P C) P > P > P D) P =P >P E) P >P >P 1 = ir Eşit yükseklikteki ve cisimleri- İZİ 10 nin zemine yaptıkları basınçlar eşit oluğuna göre, cisimlerin zemine uygulaıkları basınç kuvvetleri oranı kaçtır? A) 1 B) 1 C) S 3S D) 1 E) 3 G G S S P 1 P G P1 = S G P = S P = G.cosα S bağıntısınan bulunur. α G G.cosα 4. üksekliği h, yoğunluğu taban alanı S olan üzgün ikörtgen prizmanın zemine yaptığı basınç P ir. Buna göre, P nin hesaplanabilmesi için, h, S,g ve S niceliklerinen hangilerinin bilinmesi yeterliir? (g= yerçekimi ivmesi) A) alnız h B) alnız C) h ve D), g ve h E) h,, g ve s h ünite

3 BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı Su Cenereleri Akışkanların Basıncı 1 TEST ÖĞETEN 5. Şekileki kapta ve yoğunluklu sıvılar engeeir. Buna göre, ve noktalarınaki sıvı basınçları oranı P P kaçtır? h h noktasınaki sıvı basıncı, P = h. g. bağıntısınan bulunur. h A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 1 E) 1 6. Eşit bölmeli şekileki kapta N noktasınaki sıvı basıncı P ir. Buna göre, ve noktalarınaki sıvı basıncı neir? P P N P = h.. g P = h g hg h 1 h 1 A) P P/ B) P P C) P P/ D) P 5P/ E) P P G G S 1 1 G = hg.. S G 1 h S S 1 7. Şekileki U borusuna 1, ve 3 yoğun lukla sıvılar engeeir. =, 3 = 4 oluğuna göre, 1 neir? 6h 3 h h A) 4,5 B) 5 C) 5,5 D) 6 E) Düşey kesiti şekileki gibi olan su 10 N ceneresine pistonların ağılıkları önemsizir. Sistem engee oluğuna göre, kuvveti kaç N ir? (Sürtünmeler önemsiz) S 3S sıvı A) 360 B) 40 C) 180 D) 10 E) 40 h 1 V 1 h V h 3 su V 3 Akışkanların kesitin aralığı yere hızları artar. V 1 < V < V 3 tür. Akışkanların hızının arttığı yere basınçları azalır. h 1 >h >h 3 tür.

4 ONU 1 BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı Su Cenereleri Akışkanların Basıncı 1. 4S S 3S 4. h 3 h P 1 P P 3 Şekil I Şekil II esit alanı 4S olan ikörtgenler prizması şeklineki cismin zemine yaptığı basınç P 1 ir. Cisim üşeyen kesilerek S, 3S kesit alanlı parçalara ayrılığına zemine yapılan basınçlar P ve P 3 oluyor. Buna göre, P 1, P ve P 3 arasınaki ilişki neir? A) P 1 =P =P 3 B) P 1 >P 3 >P C) P >P 3 >P 1 oğunlukları 3,, yükseklikleri h, h, h olan ik prizması, siliniri ve ik prizmasının zemine yaptıkları basınçlar P, P ve P ir. Buna göre, P,P ve P arasınaki ilişki neir? A) P >P >P B) P =P >P C) P >P >P D) P >P >P E) P >P >P D) P 1 >P >P 3 E) P >P 1 >P Şekil I Şekil II Düzgün türeş cisminin şekil I e zemine yaptığı basınç P ır. Cisim şekil II eki gibi ve parçalarına ayrılığına parçaların zemine yaptıkları basınçlar P ve P oluyor. Buna göre, P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P >P >P B) P >P >P C) P >P =P D) P >P >P E) P >P >P S Taban alanları S, S olan ve cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar eşittir. S Buna göre, cisimlerin ağılıkları oranı G G A) 1 4 B) 1 kaçtır? C) 1 D) E) 4 İZİ a 3a a a a 3a Aynı maeen yapılmış,, küplerinin kenar uzunlukları a, a, 3a ır. cisminin zemine uygulaığı basınç P ise ve nin zemine uyğulaıkları basınçlar P ve P neir? 6. P P Düşey kesitleri şekileki gibi olan özeş cisimleren taralı bölgeler kesilip atılıyor. Cisimlerin zeminlere yaptıkları basınçlar ilk uruma göre nasıl eğişir? P P A) P/ P/3 B) P P C) 4P 9P D) 8P 7P E) P 3P P P A) Azalır Azalır B) Azalır Artar C) Değişmez Azalır D) Değişmez Artar E) Artar Artar ünite

5 7. P1 3S S P S 3S Şekil I Şekil II esit alanları şekil I eki gibi olan ve cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar eşittir. Buna göre, Şekil II e nın ye uygulaığı basınç P 1, P1 nin zemine yaptığı basınç P oluğuna göre, P oranı kaçtır? BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı Su Cenereleri Akışkanların Basıncı 1 ONU 10. Z İçleri olu, ve Z cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar eşittir. Buna göre, cisimlerin yapılığı maelerin özkütleleri x, y ve z arasınaki ilişki neir? A) x > y > z B) y > z > x C) z > x > y D) x > z > y E) z > y > x A) 1 1 B) 1 8 C) 1 6 D) 1 4 E) 1 8. h S h Aynı yükseklikteki,, cisimlerinin şekileki konuma zemine yaptıkları basınçlar eşittir. Cisimler S hizasınan kesilip üst kısımları atılığına kalan parçaların zemine yaptıkları basınçlar P, P, P arasınaki ilişki nasıl olur? A) P >P >P B) P >P >P C) P >P >P D) P =P =P E) P >P >P ılızlı Soru 1 Silinir şeklineki ve cisim lerinin yarıçapları r, r yükseklikleri h ır. cisminin özkütlesi, cismininkie ir. Buna göre, cisminin cismine uygulaığı basınç P 1 in, nin zemine uygulaığı basınç P ye P oranı P kaçtır? 1 r h r h A) 4 9 B) 3 C) 3 4 D) 1 E) Homojen ve üzgün cisimleri şekillereki gibi ortalarınan kesilip taralı bölümler atılıyor. Buna göre, I. Zemine etki een basınç kuvveti II. Zemine etki een basınç III. ere göre potansiyel enerji niceliklerinen hangileri her iki cisim içine yarıya iner? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 3h S 3S h Şekil I Şekil II Özeş ve türeş tuğlalarla şekil I ve şekil II eki sistem oluşturuluyor. Buna göre, sistemlerin zemine yaptıkları basınçlar P oranı P A) kaçtır? B) 1 6 C) 1 3 D) 1 E) 1

6 ONU 1. BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı Su Cenereleri Akışkanların Basıncı 4. h Düşey kesiti şekileki gibi olan kaplara aynı yükseklikte aynı cins sıvılar varır. Buna göre,,, noktalarınaki sıvı basıçları P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P =P =P B) P >P >P C) P >P >P D) P >P >P E) P >P >P h h Düşey kesiti şekileki gibi olan kapta, yoğunluklu sıvılar varır. Buna göre, ve noktalarınaki sıvı basınçları oranı P P kaçtır? A) 4 B) 3 C) D) 3 E) h 3h Z İZİ 10 Düşey kesiti şekileki gibi olan bir kabın,, Z noktalarınaki sıvı basınçları P x, P y ve P z arasınaki ilişki neir? A) P x >P y >P z B) P z >P y >P x C) P x >P z >P y D) P y >P z >P x E) P z =P y >P x ve özkütleli birbiriyle karışmayan sıvılar şekileki gibi urmaktaır. noktasınaki sıvı basıncı P, noktasınaki sıvı basınçı 4P oluğuna göre, neir? A) 5 B) 3 C) 4 D) 5 E) Düşey kesiti şekileki gibi olan kapta 6. özkütleli sıvı varır. Buna göre, ve noktalarınaki sıvı basınçları P ve P neir? (g = yerçekimi ivmesi) h h h 3 h h P P A) 3hg hg oğunlukları, 3 olan sıvıların ve noktalarına oluş- B) 3hg hg turukları basınçlar P ve P ir. C) hg sıfır D) hg sıfır E) 3hg 3hg P = P oluğuna göre, P neir? A) 5 P B) P C) 3 P D) 4 P 3 E) 5 P 4 ünite

7 7. 3h ve h yüksekliğine ve sıvıları bulunan kapta ve noktalarınaki sıvı basınçları P ve P ir. 3h h Sıvıların kütleleri eşit oluğuna göre, P P A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 3 oranı kaçtır? E) 3 4 BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı Su Cenereleri Akışkanların Basıncı 10. h h sıvı sıvı sıvı ONU Düşey kesiti şekileki gibi olan, ve kaplarına eşit yükseklikte sıvılar varır. Şekileki konuma iken tabanlara etki een sıvı basınçları P, P ve P ir. aplar ters çevrilirse P, P ve P nasıl eğişir? P P P A) Artar Azalır Artar B) Azalır Artar Değişmez C) Azalır Azalır Değişmez D) Artar Değişmez Azalır E) Artar Azalır Değişmez 8. 1 h h ılızlı Soru h h Şekileki U borusuna yoğun- luklu sıvı varır. Sol Sağ Dik kesiti şekileki gibi olan kapta birbirine karışmayan 1, yoğunluklu sıvılar engeeir. noktasınaki sıvı basıncı, noktasınaki basıncın ört katı oluğuna göre, 1 oranı kaçtır? Borunun sol kefesinen h yüksekliğine yoğunluklu sıvı eklenirse sağ kolaki sıvı kaç h yükselir? (Sıvılar karışmıyor.) A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 3 E) 3 4 A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 3 E) Düşey kesiti şekileki gibi olan boş kap sabit ebili muslukla oluruluyor. Buna göre, noktasınaki sıvı basıncının zamana bağlı eğişim grafiği aşağıakileren hangisi gibi olur? 7 esitleri şekileki gibi olan,, kaplarına yarı yüksekliklerine kaar yoğunluklu sıvılar varır. A) Basınç B) Basınç C) Basınç aplara oluncaya kaar yoğunluklu sıvılar ekleniğine tabanlarınaki sıvı basınçları P, P, P oluğuna göre bu basınçlar arasınaki ilişki nasılır? (Sıvılar birbiriyle karışmıyor.) zaman zaman D) Basınç E) Basınç zaman 1 A) P =P =P B) P >P >P C) P >P >P D) P >P >P E) P >P >P zaman zaman

8 ONU 3 BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı - Su Cenereleri - Akışkanların Basıncı 1. Düşey kesiti şekileki gibi olan. eşit hacim bölmeli kap sabit ebili muslukla 16t süree oluruluyor. usluk açılıktan t süre sonra noktasınaki sıvı basıncı P oluğuna göre 6t ve 1t süre sonra noktasınaki basınç P 1 ve P ne olur? P 1 P A) P P B) P 3P C) 3P 6P D) P 4P E) 6P 4P Taban alanları S, S olan ve kaplarınan kabına 4h yüksekliğine sıvı varır. 4h kabının tabanına etki een sıvı basıncı P, sıvı sıvı basınç kuvveti S ir. musluğu açılıp sıvı kabına aktarılırsa S kabının tabanına etki een sıvı basıncı ve sıvı basınç kuvveti ne olur? Basınç Basınç uvveti A) P/ B) P C) P D) P E) P/ I II III Özeş ve türeş cisimleri 1, ve 3 yoğunluklu sıvılar- 5. a I, II ve III konumlarına engeeir. Buna göre, kap tabanlarınaki sıvı basınçları P 1, P ve P 3 arasınaki ilişki nasılır? Z İZİ 10 8 A) P 1 =P =P 3 B) P 3 >P >P 1 C) P 1 >P >P 3 D) P 1 >P 3 >P E) P =P 3 >P 1,, Z kaplarına ağırlıkları eşit,, sıvıları varır. Buna göre, sıvıların kap tabanlarına meyana getirikleri basınç kuvvetleri, ve arasınaki ilişki neir? A) P >P >P B) P >P >P C) P >P >P D) P =P =P E) P >P >P 3. Şekileki U borusuna birbirine karışmayan 1, ve 3 yoğunlukta sıvılar engeeir. Buna göre,,, ve N noktalarınaki sıvı basınçları P, P, P ve P N arasınaki ilişki neir? 1 3 N 6. G ağırlıklı piston şekileki gibi engee olup bileşik kapların kesit alanları S ve 3S ir. Piston üzerine bir cisim konuluğuna piston h kaar aşağı iniğine göre cismin S h 3S sıvı A) P >P >P >P N B) P =P >P N >P C) P >P N >P >P D) P =P >P >P N E) P =P >P =P N ağırlığı kaç G ir? A) 1 B) 3 C) 1 D) 4 3 E) 3 ünite

9 7. BASINÇ VE ADIA UVVETİ atı ve Sıvı Basıncı - Su Cenereleri - Akışkanların Basıncı ONU S S S Z I. Sıvılar kenilerine uygulanan basıncı her yöne aynı büyüklükte iletirler. II. Cisimlere uygulanan basınç miktarıyla oğru orantılı sıvı olarak cisimlerin elektrik üretme özelliğine piezoelektrik enir. Düşey kesiti şekileki gibi olan bileşik kaplara pistonlar şekileki gibi engeeir. pistonu kuvvetiyle h kaar aşağı itilirse Z pistonu kaç h yükselir? III. Akışkanların hızının arttığı yere basınç azalır. ukaraki yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 1 E) 3 8. Hava ılızlı Soru 3 Balon Hava Balonların birbirine yaklaşması I Çatıların uçması II Uçak kanaının havalanması III ukaraki olaylaran hangileri akışkanların hızının arttığı yere basınç azalır ilkesi ile açıklanabilir? Düşey kesiti şekileki gibi olan su ceneresine pistonların ağılıkları önemsizir. Pistonlar üzerine x cisimleri varken sistem şekileki gibi engee kalıyor. x S x h x x 3S sıvı x A) alnız I B) alnız III C) I ve III Buna göre, her iki piston üzerine birer x cismi aha konulursa pistonlar arası yükseklik farkı kaç h olur? A) 5 B) C) 5 3 D) 1 E) 3 9. Gaz 11. I. Cisimlerin seçilen bir noktaya göre yüksekliğini ölçer. II. Deniz ya a göllere su erinliğini ölçer. 9 sıvısı katısı h III. Atmosfer basıncını ölçer. a. Barometre b. Altimetre c. Batimetre Şekileki kapalı kapta sıvısı içine katısı şekileki gibi engee iken gazın basıncı P gaz, sıvı yüksekliği h, x noktasınaki sıvı basıncı P x ir. I, II ve III te ölçüm a, b, c ile verilen ölçüm aletlerinen hangileri ile yapılır? I II III 1 alnız katısı eriyinceye kaar ısı veriliğine P gaz, h ve P x niceliklerinen hangileri artar? A) alnız h B) h ve P gaz C) P gaz ve P x D) alnız P x E) h, P gaz ve P x A) c a b B) b c a C) c b a D) a b c E) b a c

10 ÖĞETEN TEST BASINÇ VE ADIA UVVETİ Sıvıların alırma uvveti s V b Cisme uygulanan kalırma kuvveti, = V b. s. g bağıntısınan bulunur. Cisim engee ise cismin ağırlığı cisme etki een kalırma kuvvetine eşittir. G = = V b. s. g 1. V, 3V, V hacimli, ve cisimleri şekileki gibi engeeir. Buna göre, cisimlere etki een kalırma kuvvetleri, ve arasınaki ilişki neir? V V sıvı V V V V V A) > > B) > > C) > > D) > > E) > > s T Sistem engee ise T = G ir.. Eşit hacim bölmeli,, cisimleri sıvı içine şe- kileki gibi engeeir. Buna göre, cisimlerin kütleleri m, m ve m arasınaki ilişki neir? sıvı A) m >m >m B) m =m =m C) m =m >m D) m >m =m E) m >m >m sıvı G = V. s. g G = 3V. s. g ir özkütleli ve özeş cisimleri özkütleli sıvı içine şekileki gibi enge iken ip gerilme kuvvetle- T 1 T İZİ ri T 1 ve T oluyor. T1 Buna göre, T oranı kaçtır? (Bölmeler eşittir.) A) 1 B) 4 C) 3 D) E) 3 3 s V V b Sistem engee ise G = k V. c g = V b. s. g 4., ve cisimleri sıvı içine şekileki gibi enge eir. Buna göre, cisimlerin kütleleri m, m ve m arasınaki ilişki neir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) sıvı A) m >m >m B) m >m >m C) m >m >m D) m >m >m E) m >m >m ünite

11 BASINÇ VE ADIA UVVETİ Sıvıların alırma uvveti ÖĞETEN TEST 5. Eşit bölmeli cismi, 3 yoğunluklu sıvılar içine şekileki gibi engeeir. Buna göre, cisminin özkütlesi kaç ir? 3 1 V 1 V Cisme etki een kalırma kuvveti cismin ağırlığına eşittir. G = = V 1. 1 g V..g ir. A) 5 B) 5 C) 5 3 D) 5 4 E) atı cismi 1 ve yoğunluklu sıvılara şekil I ve şekil II eki gibi engeeir. Buna göre, 1 I. cismine etki een kalırma kuvvetleri eşittir. II. 1 > ir. Şekil I Şekil II III. şekil I e cismine etki een kalırma kuvveti şekil II ekinen büyüktür. yargılarınan hangileri oğruur? x x x 1 3 Cisme etki een kalırma kuvvetleri eşittir. 1 = = 3 =G A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 7. Eşit hacim bölmeli cismi özkütleli sıvıa şekil I eki gibi, özkütleli sıvıa şekil II eki gibi kuvveti yarımıyla engeeir. cisminin ağırlığı G oluğuna göre, kuvvetinin büyüklüğü kaç G ir? Şekil I Şekil II s T T G = ır. A) 1 B) C) 3 D) 4 E) T T 1 Şekil I Şekil II Eşit bölmeli cismi şekil I e özkütleli sıvıa engeeir. Cisim ve özkütleli sıvılara şekil II eki gibi engee oluğuna göre, ip T1 gerilme kuvvetleri T oranı kaçtır? A) 1 B) C) D) 3 E) üzen ve askıa kalan cisimler taşırma kaplarına ağırlaşma meyana ge- tirmezler. ( ve ) Dibe batan cisimler taşırma kaplarına ağırlaşma meyana getirirler. (),, cisimleri kenilerine etki een kalırma kuvvetleri kaar ağırlıkta sıvı taşırırlar.

12 ONU 4 BASINÇ VE ADIA UVVETİ Sıvıların alırma uvveti 1. Eşit kütleli, ve cisimleri bir sıvı için e şekileki gibiengeir. Buna göre, cisimlere etki een kalırma kuvvetleri, ve arasınaki ilişki neir? sıvı A) = > B) > > C) = = D) = > E) > = 4. 3 Eşit bölmeli cismi ve 3 özkütleli sıvılara şekileki gibi engeeir. Buna göre, cisminin özkütlesi neir? A) 7 3 B) 7 4 C) 7 5 D) 7 6 E) 4 3., ve katı cisimleri sıvı içine şekil- İZİ 10 eki gibi engeeir. Buna göre, I. ve cisimlerinin ağırlıkları eşittir. II. nin ağırlığı ninkinen büyüktür. III. nin özkütlesi, ninkinen büyüktür. yargılarınan hangileri oğruur? V V V V sıvı A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III N 70N 50N 1 1 I II Havaaki ağırlığı 100N olan eşit bölmeli cisim I ve II sistemlerine sırasıyla 70N, 50N tartılıyor. Buna göre, sıvıların özkütleleri oranı A) 1 B) 1 C) 1 D) kaçtır? E) ütleleri 3m, m, m olan, ve cisimleri sıvı içine şekileki gibi engeeir. Buna göre, cisimlerin sıvı içineki hacimleri V, V ve V arasınaki ilişki neir? sıvı 6. Eşit kütleli ve cisimleri sıvı içine şesıvı kileki gibi engeeir. Buna göre, cisimlerin; I. Hacimleri II. Sıvıya batan hacimleri III. Sıvı tarafınan uygulanan kalırma kuvvetleri IV. Özkütleleri niceliklerinen hangileri eşittir? A) V >V >V B) V =V >V C) V >V =V D) V >V >V E) V =V =V A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV ünite

13 BASINÇ VE ADIA UVVETİ Sıvıların alırma uvveti 4 ONU 7. Eşit hacimli ve eşit bölmeli, cisimleri sıvılar içine şekillereki gibi engeeir. Buna göre, cisimlerin kütleleri oranı m m kaçtır? I II Eşit bölmeli cismi öz kütleli sıvıa şekil I eki gibi ve özkütleli sıvıa şekil II eki gibi engeeir. cisminin ağırlığı P ol- Şekil I Şekil II A) 1 7 B) 7 C) 3 7 D) 4 7 E) 5 7 uğuna göre, cisminin ağırlığı neir? A) P B) P C) 3P D) 4P E) 5P 8. Özeş cisimleri sıvı içine şekileki gibi engee iken ip gerilme kuvvetleri T 1, T ve T 3 oluyor. Buna göre, T 1, T, T 3 arasınaki büyüklük ilişkisi neir? T 1 T T 3 sıvı ılızlı Soru 4 Eşit hacim bölmeli cisminin hacmi V, cismi- A) T 1 >T >T 3 B) T 3 >T >T 1 C) T 1 =T =T 3 D) T >T 1 >T 3 E) T 3 >T 1 >T nin hacmi 3V ir. Cisimler şekileki gibi engee iken ip gerilme kuvvetleri T 1 = 5N, T = 10N ur. Cisimlerin kapta oluşturukları toplam ağır- T 1 T laşma miktarı 80 N oluğuna göre, cisimlerin ağırlıkları G ve G kaç Newtonur? G G A) B) C) 0 70 D) 5 60 E) 5 70 sıvı 9. Türeş cismi 1 yoğunluklu sıvı içine şekileki gibi engee olup sıvı içineki hacmi V b, cisme etki een kalırma kuvveti k ır. V b 13 musluğu açılıp 1, yoğunluklu sıvı ile karışabilen yoğunluklu sıvı akı- 1 tılığına cismin yeni enge uru- 1 muna V b ve k nasıl eğişir? ( > 1 ) V b k A) Azalır Azalır B) Azalır Artar C) Artar Artar D) Artar Değişmez E) Azalır Değişmez 11. Eşit hacimli katı ve cisimleri 4 özkütleli sıvıa şekileki gibi engeeir. cisminin özkütlesi 5 oluğuna göre, cisminin özkütlesi neir? A) B) C) 3 D) 4 E) 6 4

14 ONU 1. 5 BASINÇ VE ADIA UVVETİ Sıvıların alırma uvveti 1 Şekil I Şekil II Eşit bölmeli cismi 1 ve yoğunluklu sıvılara şekil I ve şekil II eki gibi engeeir. Buna göre, sıvıların yoğunlukları oranı 1 kaçtır? 4. Eşit bölmeli cismi 1 ve yoğunluklu sıvılara şekil I ve şekil II eki gibi engeeir. 1 Sıvıların cisme uygulaığı Şekil I Şekil II kalırma kuvvetleri 1 ve ile 1, arasınaki ilişki nasılır? A) 1 = B) 1 > C) 1 > > 1 1 > > 1 A) 1 3 B) 5 C) 3 D) 3 4 E) 5 3 D) 1 = 1 > E) > 1 1 >. Eşit bölmeli, m kütleli, cismi yoğunluk sıvıa şekileki gibi engeeir. Buna göre, cisminin üzerine bir cisim konuluğuna aşağıakileren hangisi 5. T 1 gibi engee kalamaz? A) m B) m C) 3m sıvı sıvı sıvı T Şekil I Şekil II Şekil III Eşit bölmeli cismi şekil I e sıvı içine engeeir. Cisim D) 3m E) 3m şekil II ve şekil III e gerilme kuvvetleri T 1, T olan iplerle engeeir. T Buna göre, T 1 oranı kaçtır? İZİ 10 4 A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 1 E) Eşit hacim bölmeli 3V hacmineki cismi özkütleli sıvıa şekil I eki gibi, eşit hacim bölmeli V hacimli cismi şekil II eki Şekil I Şekil II gibi, özkütleli sıvılara engeeir. Buna göre, cisimlerin ağırlıkları G G oranı kaçtır? 6. ve cisimleri ve sıvılarına şekileki gibi engee olup ip gerilme kuvvetleri sıfıran farklı ve T 1, T ir. Sıvılar türeş olarak karıştırılırsa T 1 ve T ip gerilme kuvvetleri nasıl eğişir? T 1 T A) Artar Azalır B) Azalır Azalır C) Değişmez Değişmez T 1 T sıvısı sıvısı A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 1 E) D) Azalır Artar E) Artar Artar ünite

15 BASINÇ VE ADIA UVVETİ Sıvıların alırma uvveti 5 ONU 7. sıvı sıvı sıvı Şekil I Şekil II Şekil III Her bölmenin hacmi V olan, cisimleri ile cismi sıvı içine şekil I, şekil II ve şekil III eki gibi engeeir. G Buna göre, ve cisimlerinin ağırlıkları G kaçtır? oranı 11. Özkütleleri 3, 4 ha T 1 T cimleri V, V olan ve cisimleri, özkütleli sıvılara şekil- V V eki gibi engeeir. Buna göre, ip gerilme kuvvetleri A) 1 B) 1 C) T T 1 oranı kaçtır? D) 1 E) 3 A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 1 E) 3 8. sıvı I h h sıvı II sıvı III ılızlı Soru 5 esik koni biçimineki cismi, küpü ve küresi şekillereki gibi engeeir. Buna göre, cisimlerin kütleleri m, m ve m arasınaki ilişki neir? A) m =m =m B) m =m >m C) m >m >m D) m >m >m E) m >m =m esit alanları şekileki gibi olan cismi sıvı içine askıa engeeir. Cismin üst kesitine etki een sıvı basınç kuvveti oluğuna göre, cismin ağırlığı neir? S S S 3S sıvı h h h 9. Ağırlığı G olan eşit böl meli cismi şekil I eki gibi engeeir. A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 Cisim şekil II eki gibi kabın tabanına bir iple bağlanırsa sıvı sıvı T ipte meyana gelen Şekil I Şekil II gerilme kuvveti kaç G olur? 1. T T T 15 Z A) 1 B) 1 C) 3 D) E) Eşit hacim bölmeli cismi sıvı içine engee olup cismin üst yüzeyine etki een sıvı basınç kuvveti ir. Buna göre, cismin ağırlığı neir? sıvı A) B) C) 3 D) 4 E) 5 h h h h Aynı maeen yapılmış V, V, V hacimli,, Z cisimleri 1, ve 3 yoğunluklu sıvılara engee iken ip gerilme kuvvetleri eşit oluyor. Buna göre, 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? A) 1 > > 3 B) > 1 > 3 C) 3 > 1 > D) > 3 > 1 E) 3 > > 1

16

17 . fasikül BASINÇ VE ADIA UVVETİ Ünite Testleri

18 ÜNİTE 1 BASINÇ VE ADIA UVVETİ S S 3S yer Ağırlıkları eşit, ve cisimlerinin yere uygulaıkları basınçlar P, P ve P ir. Buna göre, I. Cisimlerin yere uygulaıkları basınç kuvvetleri eşittir. II. P >P >P ir. III. Cisimler ters çevrilirse yere uygulaıkları basınçlar eğişmez. yargılarınan hangileri oğruur? Aynı maeen yapılmış,, cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar P, P ve P ir. Buna göre, P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P >P >P B) P =P =P C) P >P >P D) P >P >P E) P >P >P A) alnız I B) alnız III C) I ve II. 5. h h h α α yatay Aynı maeen yapılmış h, h, h boyunaki ikörtgenler prizması şeklineki, ve cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar P, P ve P ir. Buna göre, P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P >P >P B) P >P >P C) P >P >P Özeş ve türeş, ve cisimleri şekileki gibi engee iken zeminlere yaptıkları basınçlar P, P ve P ir. Buna göre, P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P >P >P B) P >P >P C) P >P >P İZİ 10 D) P >P =P E) P =P =P D) P =P =P E) P >P =P G ağırlıklı cisminin şekil I e zemine yaptığı basınç P, basınç kuvveti ir. cisminin üzerine G ağır- I II III İçi olu silinirin I konuma zemine yaptığı basınç P 1, silinir içinen üşey kesitte bir parça çıkarılığına parça- lıklı cismi şekil II eki gibi konulursa zemineki basınç ve basınç kuvveti ne olur? S Şekil I 3S Şekil II ların II ve III konumlarına zemine yaptıkları basınçlar P ve P 3 oluyor. Buna göre, P 1, P ve P 3 arasınaki ilişki neir? A) P 1 >P >P 3 B) P 1 =P =P 3 C) P 1 >P 3 >P D) P 1 =P >P 3 E) P 3 >P >P 1 Basınç Basınç uvveti A) 3P B) P C) P 3 D) P E) P ünite

19 7. G G G G BASINÇ VE ADIA UVVETİ 10. S S 1 ÜNİTE S S S S I II III IV Bir öğrenci cisimlerin zemine yaptıkları basıncın taban alanına bağlı olup olmaığını araştırmaktaır. Buna göre, öğrenci hangi eney üzeneklerini kullanmalıır? A) I ve II B) I ve III C) III ve IV D) II ve III E) I ve IV Şekil I Şekil II Özeş ve türeş, cisimleri şekil I eki konuman şekil II eki konuma getirilirse, I. Zemine yapılan basınç kuvveti eğişmez. II. Zemine yapılan basınç azalır. III. Cisimlerin zemine göre potansiyel enerjileri azalır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 8. Ağırlıkları eşit kesik koninin ve silinirinin zemine yaptıkları basınçlar eşittir. Buna göre, kuvveti 3r r 11. cisminin ağırlığının kaç katıır? A) 1 B) 5 4 C) 5 3 D) 5 E) 3 I II III İçleri olu türeş ve özeş küpleren oluşan I, II, III sistemlerinin zemine yaptıkları basınç kuvvetleri 1, 9. S S P 1 P ve 3 arasınaki ilişki neir? A) 1 > > 3 B) > 3 > 1 C) 3 > 1 > D) 1 = 3 > E) 1 = = 3 3 S Şekil I S Şekil II 1 esit alanları şekileki gibi olan ve cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar Şekil I e eşit ve P ir. Şekil II e nın ye yaptığı basınç P 1, nin zemine yaptığı basınç P oluğuna göre, P 1 ve P neir? P 1 P A) P P B) P/ 3P C) P 3P D) P/ P E) P 3P 1. I. Basınç etkisiyle cisimlerin elektrik üretme özelliğine piezo elektrik enir. II. atılar üzerine uygulanan kuvveti uygulanma oğrultusuna aynen iletir. III. Bıçakların bilenmesi basıncı artırmaya yönelik bir iştir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III

20 ÜNİTE BASINÇ VE ADIA UVVETİ 1. Düşey kesiti şekileki gibi olan kapta birbirine karışmayan, h 1 3 yoğunluklu sıvılar engeeir. h ve noktalarına meyana gelen sıvı basınçları oranı P P = 3 h1 h oranı kaçtır? 3 oluğuna göre, A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 4. Eşit bölmeli kapta eşit hacime ve yoğunluklu sıvılar varır. ap şekileki konuma iken kap tabanınaki sıvı basıncı P oluyor. ap ters çevriliğine kap tabanınaki sıvı basıncı kaç P olur? (Sıvılar karışmıyor.) A) 1 B) C) 4 D) E) 6 7. ve sıvıları kap içine şekile ki gibi engee iken ve noktalarına oluşan sıvı basınçları P ve P oluyor. Sıvılar türeş olarak karıştı- h 1 h 5. Düşey kesiti şekileki gibi olan kapta birbirine karışmayan 3 ve özkütleli sıvılar varır. Buna göre, ve noktalarına h h h rılırsa P ve P nin eğişimi için ne söylenebilir? P x P A) Azalır Artar B) Artar Azalır meyana gelen sıvı basınçları P oranı P kaçtır? (Bölmeler eşit aralıklıır.) h 3 C) Azalır Azalır D) Artar Değişmez A) B) 3 C) 4 3 D) 3 E) 1 E) Değişmez Değişmez İZİ Z 3. 3h, h, h yüksekliklerine, ve sıvıları bulunan kapta sıvı kütleleri eşittir. Buna göre, ve noktalarınaki sıvı basınçları oranı P P kaçtır? 3h h h h S h S ve kaplarınaki birbiriyle karışmayan sıvıların tabanlarına yaptıkları basınçlar eşit ve P ir. Buna göre, ve kaplarınaki sıvılar Z kabına boşaltılırsa kap tabanınaki sıvı basıncı ne olur? 4S A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 3 E) 1 A) P 4 B) P C) 3 P 4 D) P E) 3 P ünite

21 7. Düşey kesitleri şekileki gibi veri I II len kaplara, sıvıları varır. noktasınaki sıvı basıncı P, noktasınaki sıvı basıncı P ir. Buna göre, sıvılar türeş karıştırılırsa P ve P nasıl eğişir? P P A) Artar Artar B) Azalır Azalır C) Artar Azalır D) Azalır Artar E) Değişmez Değişmez BASINÇ VE ADIA UVVETİ 10. Eşit bölmeli kap sabit ve eşit ebili, musluklarıyla olurulmak isteniyor. musluğu tek başına kabı 1t süree olurmaktaır. ve muslukları aynı ana açılıp kap oluruluğuna noktasınaki sıvı basıncının zamana bağlı eğişim grafiği nasılır? A) Basınç B) 6P P t 6t Basınç P P C) Basınç 4P P ÜNİTE zaman t 3t 6t zaman t 6t zaman D) Basınç E) Basınç 8. Şekileki genleşmesi önemsiz kaplara aynı yükseklikte ve sıcaklıkta aynı cins sıvılar varır. sıvı sıvı sıvı Z Sistemin sıcaklığı bir miktar arttırılığına kap tabanlarınaki,, Z noktalarınaki sıvı basınçları P, P ve P Z nasıl eğişir? (Sıvı taşması yoktur.) P P P Z A) Artar Artar Artar B) Azalır Azalır Azalır C) Azalır Değişmez Artar D) Artar Değişmez Azalır E) Değişmez Değişmez Değişmez 4P P P 11. Şekileki sisteme kapı şekile gibi su ile olu iken ve Z kapları boştur. S musluğu açılıp sıvı akışı uruğuna ve noktalarınaki P sıvı basınçları oranı P A) 7 B) 3 7 4P P P t t3t 6t zaman t t 4t 6t zaman su S olur? (Bölmeler eşit aralıklı) C) 4 7 D) 5 7 E) 6 7 Z arıçapları r, r r r olan ik silinir şeklineki kapların h birine h yüks sıvı e k l i ğ i n e sıvı varır. Şekileki konuma noktasınaki sıvı basıncı P oluğuna göre, musluğu açılıp enge sağlanığına noktasınaki sıvı basıncı kaç P olur? A) 4 5 B) 3 5 C) 5 D) 1 5 E) Sıvı olu şekileki kap üzerineki musluğu açılığına ilk fışkıran suyun yataya alığı yol oluyor. Buna göre, x uzaklığı; I. h 1 yüksekliği II. h yüksekliği III. Sıvıların özkütlesi h 1 h sıvı x niceliklerinen hangilerine bağlıır? A) alnız I B) alnız III C) I ve II

22 ÜNİTE 3 1. Özeş kaplara eşit yükseklikte, yoğunluklu sıvılar bulunmaktaır. BASINÇ VE ADIA UVVETİ aplara yoğunluklu özeş cisimleri yavaşca bırakılıp enge sağlanığına kap tabanlarınaki sıvı basınçları eğişimi P P oranı kaç olur? (aplaran sıvı taşmıyor.) 4. Dik kesiti şekileki gibi olan kapta 4h yüksekliğine sıvı 4S varır. Buna göre, yüzeylere etki een sıvı basınç kuvvetleri 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? 1 h sıvı h 3S 3 S A) 1 > > 3 B) > 1 > 3 C) 3 > > 1 D) > 1 = 3 E) > 3 > 1 A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 1 E). Düşey kesiti şekileki gibi olan kapta 3h yüksekliğine sıvı varır. h h Özeş musluklar aynı ana açılığına an toplam V hacmine h sıvı sıvı aktığına göre, en akan toplam sıvı hacmi için aşağıakileren hangisi oğruur? A) V B) 3V - 4V arası C) 4V - 5V arası D) 5V İZİ 10 E) 5V en büyük 5. Şekileki kapalı kap yarı yüksekliğine kaar suylu oluur. Buna göre, kap ters çevrilirse, I. ap tabanınaki sıvı basıncı P II. abın zemine yaptığı basınç kuvveti 1 III. abın tabanına etki een sıvı basınç kuvveti nasıl eğişir? P 1 A) Artar Azalır Artar B) Artar Değişmez Azalır C) Değişmez Artar Azalır D) Artar Değişmez Artar E) Azalır Artar Değişmez h h 6 6. G G G S 3. Birbirine karışmayan 1, yoğunluk S S lu sıvılar şekileki gibi U borusuna engeeir. Buna göre,,, ve N noktalarına meyana gelen sıvı basınçları P, P, P ve P N arasınaki ilişki neir? 1 N sıvı Ağırlıksız pistonlar üzerineki G, G ve G ağırlıklı cisimler bileşik kap sistemine engeeir. Buna göre, G, G ve G arasınaki ilişki neir? A) P =P >P =P N B) P =P >P >P N C) P =P >P N >P D) P >P >P =P N E) P >P >P >P N A) G =G >G B) G >G >G C) G >G >G D) G >G >G E) G >G >G ünite

23 7. S BASINÇ VE ADIA UVVETİ ÜNİTE G 1 S G 3S sıvı h h h h su h 1 h Z h 3 Ağırlıksız ve sürtünmesiz pistonlar ile G 1 ve G ağırlıklı cisimler şekileki gibi engeeir. G1 Buna göre, G oranı kaçtır? A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) Düşey kesiti şekileki gibi olan boruan su akmaktaır. Su akarken,, Z borularınaki sıvı yükseklikleri h 1, h ve h 3 oluyor. Buna göre, h 1, h ve h 3 arasınaki ilişki neir? A) h 1 >h >h 3 B) h 3 >h >h 1 C) h 1 =h =h 3 8. S h S h S S sıvı sıvı Şekil I Şekil II Sürtünmesiz ve ağırlıksız pistonlar üzerine, cisimleri şekil I ve şekil II eki gibi engeeir. Buna göre, cisimlerin ağırlıkları G G oranı kaçtır? D) h 3 >h 1 >h E) h 1 =h 3 >h 11. apalı bir kapta su içine bir buz parçası şekileki gibi engee iken gaz basıncı P gaz, su yüksekliği h ve noktasınaki toplam basınç P ır. Sıcaklık eğiştirilmeen buzun tamamı eritilirse P gaz, h ve P nicelikleri nasıl eğişir? su Gaz Buz h A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 3 E) 1 P gaz h P A) Azalır Değişmez Artar 9. Düşey kesiti şe kileki gibi olan sisteme boruan hava akımı sağlanığına tüplereki 1 ve yoğunluklu hava V 1 V h 1 h B) Artar Artar Değişmez C) Değişmez Artar Artar D) Azalır Değişmez Azalır E) Artar Azalır Artar 7 sıvı yükseklikleri eşit oluyor. Buna göre, I. > 1 ir. 1. I. Basıncın büyük oluğu ortamlara buzun erime noktası üşer. II. Basıncın büyük oluğu ortamlara suyun kaynama noktası yükselir. 1 II. Havanın akış hızları arasına V >V 1 ilişkisi varır. III. noktasınaki hava basıncı açık hava basıncınan küçüktür. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III III. Deniz seviyesinen yükseklere çıkılıkça suyun kaynama noktası üşer. basıncın hal eğiştirmeye etkisi ile ilgili yukarıaki yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II

24 ÜNİTE 1. 4 sıvısı I BASINÇ VE ADIA UVVETİ II sıvısı Z sıvısı Özeş cisimleri,, Z sıvılarına I, II, III eki gibi engeeir, Buna göre, sıvıların cisimlere uygulaığı kalırma kuvvetleri,, Z arasınaki ilişki neir? A) > > Z B) Z = > C) > = Z III N 4. ve cisimleri ve sıvılarına şekil I ve şekil II eki gibi engeeir. Buna göre, sıvısı Şekil I I. sıvısının özkütlesi, ninkinen büyüktür. sıvısı N Şekil II II. cismine etki een kalırma kuvveti şekil I e aha büyüktür. III. cismine etki een kalırma kuvveti şekil I e aha büyüktür. D) = > Z E) > Z > yargılarınan hangileri oğruur? (N = üzeyin tepki kuvveti) A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve III E) II ve III. Eşit hacim bölmeli cis- mi sıvı içine şekil I eki gibi e iple bağlı cismi şekil II eki gibi engeeir. sıvı sıvı Şekil I Şekil II Cisimlerin hacimleri eşit oluğuna göre, cisimlerin özkütleleri kaçtır? oranı A) 1 8 B) 1 6 C) 1 5 D) 1 4 E) Birbirine karışmayan 1, yoğun luklu sıvılarla olu taşırma kabına sırasıyla,, Z, T, U cisimleri bırakılığına şekileki gibi engee kalıyorlar. 1 Z T U Buna göre, hangi cisimler taşırma kabına ağırlaşma meyana getirir? İZİ 10 A) alnız U B) T ve U C) Z, T ve U D), Z, T ve U E),, Z, T ve U 8 3. Eşit bölmeli cismi nin üzerine cismi varken sıvı içine şekil I eki gibi engeeir. cismi sıvı h 1 sıvı h 6. nin üzerinen alınıp nin altınan Şekil I Şekil II bir iple bağlanığına şekil II eki gibi engee kalıyorlar. Buna göre, I. nın hacmi ninkinen büyüktür. II. h 1 = h ir. III. Toplam kalırma kuvveti eğişmez. yargılarınan hangileri oğruur? 3 I II III Taşma seviyesine kaar, ve 3 özkütleli sıvılar bulunan kaplama eşit kütleli,, cisimleri bırakılığına şekillereki gibi engee kalıyorlar. Taşan sıvıların kütleleri m 1, m ve m 3 arasınaki ilişki neir? A) alnız I B) alnız III C) I ve II A) m 1 =m =m 3 B) m 1 >m >m 3 C) m 3 >m >m 1 D) m 3 =m >m 1 E) m 1 >m =m 3 ünite

25 7. m 1 m Z m 3 I II III Özeş cisimleri aynı sıcaklıktaki, ve Z sıvıları ile olu taşırma kaplarına yavaşça bırakılıklarına I, II ve III eki gibi engee kalıyorlar. Buna göre, taşırma kaplarınan taşan sıvı kütleleri m 1, m ve m 3 arasınaki ilişki neir? BASINÇ VE ADIA UVVETİ 10. katı cismi ve bir esnek balon sıvı içine engee iken ip gerilme kuvvetleri T 1 ve T oluyor. musluğu açılıp sıvı akışı uruğuna T 1 ve T için ne söylenebilir? T 1 T A) Artar Azalır B) Artar Artar C) Artar Değişmez D) Azalır Değişmez Balon 4 T 1 T ÜNİTE A) m 1 >m >m 3 B) m 3 >m >m 1 C) m 1 =m >m 3 E) Azalır Azalır D) m 3 =m >m 1 E) m 1 >m =m Eşit bölmeli yoğunluklu cismi 1, yoğunluklu sıvılara şekileki gibi engeeir. 1 V 8. Taşma seviyesine kaar sıvı olu taşırma kabına cismi yavaşça bırakılığına taşırma kabına Buna göre, I. > > 1 ir. II. cisminin ağırlığı V ağırlaşma meyana geliyor. sıvı Buna göre, I. Cismin özkütlesi sıvınınkinen büyüktür. V.g ( 1 ) ir. III. 1 yoğunluklu sıvı kaptan alınırsa son uruma cisme etki een kalırma kuvveti azalır. II. aptan taşan sıvının ağırlığı cisme etki een kalırma yargılarınan hangileri oğruur? (g = yerçekimi ivmesi) kuvvetine eşittir. A) alnız I B) alnız III C) II ve III III. Taşan sıvının hacmi cismin hacmine eşittir. D) I ve II E) I, II ve III yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 1. Bir bölme ile Bölme ayrılmış ve sıvılarına, cisimleri şekil I eki gibi engee sıvısı sıvısı arışım 9 olup bölme Şekil I Şekil II kalırılığın- 9. h yüksekliğine sıvı bulunan kabın içine esnek balon engeeir. Hava Balonun içineki havanın basıncı h p H, noktasınaki sıvı basıncı T P, ip gerilme kuvveti T ir. Buna göre, ipin boyu balon su yüzeyine çıkmayacak şekile uzatılırsa P H, P, T ve h a türeş karışım a cisimlerin enge urumu şekil II eki gibi oluyor. Buna göre, I. sıvısının özkütlesi, ninkinen büyüktür. II. cismine etki een kalırma kuvveti azalmıştır. III. cismine etki een kalırma kuvveti artmıştır. niceliklerinen hangileri artar? (aptan sıvı taşmıyor) yargılarınan hangileri oğruur? 1 A) alnız P H B) P H ve P C) T ve h D) P, T ve h E) T, P ve P H A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III

26 ÜNİTE 5 BASINÇ VE ADIA UVVETİ 1. Eşit V hacimli ve cisimleri ve 3 özkütleli sıvılara şekileki gibi engeeir. ip T cisminin özkütlesi 4 oluğuna göre, I. cisminin özkütlesi ir. II. T ip gerilme kuvveti T = V..g ir. 3 III. ip kesilip enge sağlanığına cismine etki een kalırma kuvveti azalır. 4. Eşit bölmeli cismi sıvı içine şekil I eki gibi engeeir. cisminin üzeri- ne cismi konuluğuna şekil II eki gibi enge sağlanı- sıvı Şekil I sıvı Şekil II yor. m Buna göre, ve cisimlerinin kütleleri oranı m tır? kaç- yargılarınan hangileri oğruur? A) 1 8 B) 1 4 C) 1 D) 1 E) A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III. İZİ h 1 h h su su 3 su I II III ve cisimleri I. sisteme engeeir. cismi nin altına bağlanığına II. sisteme, su içine bırakılığına III. sistemeki gibi engee kalıyor. Buna göre, kaplaraki su seviyeleri h 1, h, h 3 arasınaki ilişki neir? A) h 1 =h =h 3 B) h 1 =h >h 3 C) h 1 >h =h 3 D) h 3 >h >h 1 E) h 1 >h >h 3 5. Tamamiyle sıvı ile olu taşırma kabına ayrı ayrı bırakılan ve cisimleri eşit hacime sıvı taşırarak, şekileki gibi engee kalıyorlar. sıvı Buna göre, I. Cisimlerin ağırlıkları eşittir. II. Cisimlere etki een kalırma kuvvetleri eşittir. III. cisminin hacmi ninkinen büyüktür. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III 3. ütlesi 1g kesu sit alanı 4cm olan siliniri ile 6cm 4cm cismi şekil I ve şekil II eki gibi engeeir. S=4cm su Buna göre, cisminin özkütlesi kaç g/cm 3 tür? ( su = 1g/cm 3 ) A) 1, B) 1,4 C) 1,5 D) 1,8 E) 6. Özkütleleri, 3 hacimleri V, V olan, cisimleri 4 özkütleli sıvı içine engeeir. Buna göre, ip gerilme kuvvetleri T 1 T oranı kaçtır? A) 3 B) 5 C) D) 3 T sıvı T 1 E) 5 4 ünite

27 BASINÇ VE ADIA UVVETİ 5 ÜNİTE 7. Eşit hacimli ve cisimleri 1 ve özkütleli sıvılara şekileki gibi engee ve ip gerilme kuvvetleri T 1,T eşit büyüklükteir. Buna göre, I. cisminin ağırlığı, nınkinen büyüktür. T 1 T 1 II. Sıvılar türeş karıştırılırsa T 1 azalır T artar. III. ve cisimlerinin yerleri eğiştirilirse ip gerilme kuvvetleri yine eşit oluru. yargılarınan hangileri oğruur? 10. ütleleri eşit ve cisimleri yoğun lukları 1 ve olan sıvılar içine şekileki gibi engeeir. Buna göre, I. Cisimlere etki een kalırma kuvvetleri eşittir. II. nin özkütlesi ninkinen büyüktür. III. Sıvılar karıştırılırsa ye etki een kalırma kuvveti artar. ye etki een kalırma kuvvveti azalır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 1 A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) II ve III E) I ve II 11. atı bir cisim özkütlesi olan sıvı içine hacminin ü sıvı 3 ışına kalacak şekile yüzüyor. 8. Eşit kütleli, ve cisimleri bir sıvı içine şekileki gibi engeeir. Buna göre, cismin özkütlesi kaç ir? A) 1 6 B) 1 3 C) 3 D) 1 E) 3 4 Buna göre, I. Cisimlere etki een kalırma sıvı kuvvetleri eşittir. N 0 II. Cisimlerin batan hacimleri arasına V m = V >V ilişkisi varır. III. Cisimlerin özkütleleri arasına > > ilişkisi varır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve III 1. Esnek balon ve katı cismi şekileki gibi sıvı içine engee olup ip gerilme kuvvetleri T 1, T noktasınaki sıvı basıncı P ir. musluğu açılıp bir miktar hava ışarı çıkartılırsa T 1, T ve P nasıl eğişir? Hava Balon T 1 T P A) Artar Artar Değişmez B) Artar Değişmez Artar C) Azalır Artar Artar D) Azalır Azalır Azalır T 1 T sıvı 1 9. katı cismi yoğunluklu sıvı içine şekileki gibi engeeir. Cisme etki een kalırma kuvveti; I. Sıvı ile karışabilen yoğunluğu en küçük sıvı eklenirse azalır. II. Sıvı ile karışabilen yoğunluğu en büyük sıvı eklenirse artır. III. Sıvı ile karışmayan yoğunluğu olan sıvı eklenirse eğişmez. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III E) Değişmez Değişmez Değişmez 13. katı cismi ve esnek balon şekileki Hava gibi engeeir. cisminin bağlı oluğu Balon ip kesiliğine cismi sıvı için- e ibe batıyor. Buna göre, yeni enge urumuna T sıvı havanın basıncı P H ve T gerilme kuvveti nasıl eğişir? P H A) Artar Değişmez T B) Azalır Azalır C) Azalır Artar D) Artar Azalır E) Değişmez Artar 11

28 1. uvvet/üzey alanı oranı... a eşittir.. atılara basınç kuvveti... eşittir. 3. atılara basınç cismin zeminle temas een yüzey alanı ile... orantılıır. 4. Basınç... bir büyüktür. 5. Bir sıvının erinliği arttıkça tabana etki een sıvı basıncı Sıvılar kenilerine uygulanan basıncı her yöne ve aynı büyüklükte iletilmesi ilkesine... enir. 7. Atmosfer basıncını ölçen alete... enir. 8. Seçilen bir noktaya göre cisimlerin yüksekliğini ölçen alete... enir. 9. Deniz ya a göllere su erinliğini ölçen alete... enir. 10. Ankara a su Antalya ya göre aha... sıcaklıklı kaynar. 11. Akışkanların hızının arttığı yere basınçları Askıa kalan cisimlere etki een kalırma kuvveti cismin alırma kuvveti cismin sıvı içine batan hacmi ile... orantılıır Dünya a su içineki cisim Ay a götürülürse cismin su içineki batan hacmi... Cevaplar 1. Basınç 8. Altimetre Cevaplar. Cismin yüzeye etki een ik ağırlığına 9. Batimetre 3. Ters 10. Düşük 4. Skaler 11. Azalır 5. Artar 1. Ağırlığına eşittir. 6. Pascal Prensibi 13. Doğru 7. Barometre 14. Değişmez ünite

29 D 1. Birim yüzeye etki een kuvvete basınç enir.. Sıvılar kenilerine uygulanan basıncı her yöne aynı büyüklükte aktarırlar. 3. atılara basınç cismin taban alanı arttıkça azalır. 4. atılar kenilerine uygulanan basıncı her yöne aktarırlar. 5. atılara basınç kuvveti cismin ağırlığıyla oğru orantılıır. 6. Denizlerin erinliğini ölçen alete Altimetre enir. 7. Bir kristalin iki tarafınan kuvvet uygulanığına kristalin iki ucu arasına potansiyel fark oluşmasına piezo elektrik enir. 8. Sıvıların kap tabanına yaptığı basınç kabın taban alanı ile oğru orantılıır. 9. Sıvı basınç kuvveti = h..g.s bağıntısıyla bulunur. 10. Düz kaplara sıvı basınç kuvveti sıvının ağırlığına eşittir. 11. Açık hava basıncının arttığı yerlere suyun kaynama noktası yükselir. 1. Akışkanların hızının arttığı yerlere basınçları artır. 13. Sıvılar basıncın çık oluğu yeren az oluğu yöne hareket eer. 14. esit alanının küçük oluğu yere akışkanın hızı azalır alırma kuvveti aima cisimle yer eğiştiren sıvı ağırlığına eşittir. 16. üzen cisimler taşırma kaplarına ağırlaşma meyana getirmezler. 17. Askıa kalan cisimler taşırma kaplarına ağırlaştırma meyana getirirler. Cevaplar 1. D. D 3. D D D D 10. D 11. D D D 16. D 17. 1

30 1. S S G ağırlıklı ve cisimlerinin taban alanları S ve S ir. Şekileki konumlara cisimlerin zemine yaptıkları basınçlar eşittir. Buna göre, G oranı kaçtır? C: (3). Aynı maeen yapılmış ve küplerinin kenar uzunlukları h, h ır. h h Buna göre, nın ye uygulaığı basıncın nin yere uygulaığı basınca oranı kaçtır? 4 C: S Duvar S Duv 1 = P 1 = 14 Şekil I Şekil II Uçları özeş olan çivilere 1 ve kuvvetleri uygulanığına üşey uvara etki een basınçlar P 1 ve P oluyor. P1 Buna göre, P oranı kaçtır? 1 C: 4. Düşey kesiti şekil eki gibi olan h S S kapta birbirine karışmayan, 3 h 3 yoğunluklu sıvılar engeeir. S Şekileki konuma kap tabanınaki sıvı basıncı P oluğuna göre, kap ters çevrilirse kap tabanınaki sıvı basıncı ne olur? 5P C: 7 ünite

31 5. Birbirine karışa bilen ve sıvıları sıvısı şekileki ko- numa iken,, sıvısı noktalarınaki sıvı basınçları, P, P ve P ir. h h h h Sıvılar türeş olarak karıştırılırsa P, P ve P nasıl eğişir? C: P artar P artar P eğişmez 6. V 1 3r V r arıçapları 3r, r olan borularan akan sıvıların hızları V 1 ve V ir. V1 Buna göre, V oranı kaçtır? (Sürtünmeler önemsiz) C: h S 3S sıvı h h esitleri şekileki gibi olan bileşik kaplara ağırlıkları G, G ve G olan pistonlar engeeir. 15 Sürtünmeler önemsiz oluğuna göre, G, G ve G arasınaki ilişki nasılır? C: (G >G >G ) 8. Aşağıa verilen basınç ölçüm aletlerini açıklayınız. I. Barometre II. Altimetre 1 III. anometre

32

33 3. fasikül EETİ VE ANETİZA Elektrik ükleri Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet

34 ÖĞETEN TEST 1 EETİ VE ANETİZA Elektrik ükleri 1.,, Z küreleri ipek ipliklerle asılık Nötr iki cisim birbirine sürtünürse cisimler zıt elektrik yüklü, yük miktarları eşit olacak şekile yüklenirler. larına şekileki gibi engee kalıyorlar. Buna göre, küreleren hangileri kesinlikle yüklüür? Z A) alnız B) alnız C) alnız Z D) ve Z E) ve Z q q r r üklü iletken iki cisim birbirine okunurulursa son yük miktarları q ı, q ı, q q bağıntısınan bulunur. q = r q = r q r q r. r. r. Birbirine okunmakta olan, nötr S iletken kürelerine () yüklü S küresi şekil I eki gibi yaklaştırılıp küreler birbirinen ayrılıyor. Daha sonra nötr P küresine, nötr küresine okunurulup ayrılıyor. r Şekil I r P r Şekil II Son uruma küresinin yükü q oluğuna göre, P küresinin yükü neir? A) q B) q C) 3 q 3. Birbirine eğmekte olan,, nötr iletken kürelerine cismi şekileki gibi yaklaştırılıp küreler birbirinen ayrılıyor ve cismi uzaklaştırılıyor. Daha sonra küresi küresine okunurulup ayrılıyor. D) q E) 3q r r r r Buna göre, ve kürelerinin son yük urumu aşağıakileren han- İZİ 10 gisi gibi olabilir? q q r r A) q q B) q q C) q 3q D) q -3q Nötr ve birbirine eğmekte olan iki küreye yüklü bir cisim yaklaştırılırsa cisimler zıt elektrik yüklü, yük miktarları eşit olacak şekile yüklenirler. q = q ise q = q q = 3qise q = 3 qolur. E) q 3 q 4. İletken, ve kürelerinin elektrik yük- leri 8q, q ve q ur. küresi önce ye aha sonra ye okunurulup ayrılıyor. küresinin son yükü 3q oluğuna göre ilk yükü q neir? q 8q q A) 8q B) 10q C) 1q D) 16q E) 18q r 3r r ünite

35 EETİ VE ANETİZA Elektrik ükleri 1 TEST ÖĞETEN 5. İletken, kürelerinin yükleri 1q ve 6q ur. İletken tel üzerineki anahtarı kapatılırsa küreler arasınaki yük alışverişi nasıl olur? A) en ye 10q geçer. B) en ye 4q geçer. C) en ye 6q geçer. D) en ye 6q geçer. E) en ye 10q geçer. r 1q 6q r e e () yüklü bir cisim toprağa bağlanırsa topraktan () yük gelerek cismi nötr hale getirir. () yüklü bir cisim toprağa bağlanırsa toprağa () yükler akar. Ci- 6. İçi boş nötr, ve kürelerine yüklü cismi ye içten sarkıtılıp nin içine eği- sim nötr olur. NOT: () yükler hareket etmez. riliyor ve nin ışın- an okunuruluyor. Buna göre, hangi kürelerin iç yüzeyleri yüklü olur? A) alnız B) alnız C) alnız D) ve E) ve 7. Pozitif yüklü elektroskoplara şekil I e cismi yaklaştırılığına elektroskobun yaprakları biraz kapanırken şekil II e cismi yaklaştırılığına yapraklar biraz aha açılıyor. ve cisimlerinin yükleri için, I. () yüklü olabilir. II. cismi () yüklü olabilir. Şekil I Şekil II İçi boş iletken küree yükler her zaman kürenin ışına bulunur. ürenin iç kısmı nötr olur. III. nötr olabilir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II 3 8. Özeş ve elektroskoplarının yükleri q ve q yaprakları arasına- ki açılar farklı olup a ve q ır. Elektroskoplar birbirine okunuruluğuna yapraklarının ara- α θ Nötr larınaki açılar eşitlenip a oluyor. q q Buna göre, q q A) 1 3 oranı kaçtır? B) 1 3 C) 1 D) 1 E) 3 Nötr bir elektroskoba () yüklü bir cisim yaklaştırırsak topuz () yapraklar () yüklenerek yapraklar açılır. Elektroskoba () yüklü bir cisim okunurulursa yük paylaşımı olur ve yapraklar açılır.

36 ONU 1 EETİ VE ANETİZA Elektrik ükleri 1. I. Doğaa pozitif, negatif ve nötr olmak üzere üç çeşit yük varır. II. ük alış-verişi elektronların hareketi ile gerçekleşir. III. Nötr cisimler bünyelerine hiç bir yük bulunurmazlar. 4. arıçapları r, r olan nötr iletken ve küreleri birbirine sürtünerek yükleniyorlar. Buna göre, kürelerin son yükleri q ve q aşağıakileren hangisi gibi olabilir?. yukarıaki yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III q q A) q q B) q q C) q q D) q q E) q q Şekil I Şekil II 5. r r İZİ 10 4, ve cisimlerinin enge urumları şekil I ve şekil II eki gibiir. Buna göre,, cisimlerinin yük işaretleri için aşağıakileren hangileri oğru olabilir? A) nötr B) nötr C) D) nötr E) nötr 3. I. Nötr cisimler birbirine kuvvet uygulamaz. II. Aynı cins yüke sahip cisimler birbirine itme kuvveti uygular. III. üklü bir cisim nötr bir cisme kuvvet uygulamaz. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II r ve r yarıçaplı nötr iletken, kürelerine pozitif () yüklü cismi şekileki gibi yaklaştırılıyor. Daha sonra ve küreleri birbirinen ayrılıyor. ve nin son yükleri q ve q için aşağıakileren hangisi oğru olabilir? q q A) q q B) q q C) q q D) q q E) q q 6. İletken ve nötr, cisimlerinen cismi topralanmıştır. iletken cismi cismine şekileki gibi yaklaştırılığına ve cisimlerinin yük ağılımı nasıl olur? A) B) C) D) E) ünite

37 7. S Z S Birbirine okunmakta olan özeş,, Z nötr kürelerine eşit miktara () yüklü özeş S küreleri şekileki gibi yaklaştırılıyor.,, Z küreleri aynı ana birbirinen ayrılıp S küreleri uzaklaştırılıyor. Buna göre,, Z kürelerinin son yükleri için ne söylenebilir? q q q Z A) q nötr q B) q q q C) q q q D) q q q E) q nötr q EETİ VE ANETİZA 10. P Elektrik ükleri alıtkan ılızlı Soru 1 1 ONU Toprak (-) yüklü P küresi birbirine eğmekte olan nötr ve kürelerine şekileki gibi yaklaştırılıyor. Buna göre, I. cismi (), cismi () yükle yüklenir. II. anahtarı kapatılırsa en toprağa elektron akışı olur. III. anahtarı kapatılıp açılıktan sonra, ve birbirinen uzaklaştırılırsa nin yükü () olur. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 8. I. Benzin taşıyan kamyonların arkasına yere eğen zincir takılması II. üksek binalara paratoner takılması III. Elektrik prizlerine topraklama bağlantısının olması yukarıakileren hangileri elektrik yükünün zararlı etkilerinen korumak için yapılır? A) alnız I B) alnız II C) I ve III -q r 4q 10q r r r yarçaplı q yüklü içi boş iletken küreye cismi içten çismi ıştan okunurulup ayrılıyor. Buna göre, son uruma cisminin yükü kaç q olur? A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 1 9. üksüz iletken, küreleri birbirine r r eğmekte iken küresi topraklanmıştır. küresine () yüklü cismi yaklaştırılırsa, I. Topraktan kürelere elektron akışı olur. II. küresi () küresi () yükle yüklenir. III. Toprağa () yük akışı olur. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 11. -q yüklü r yarıçaplı küresi 10q yüklü 3r yarıçaplı içi boş iletken küreye sırasıyla içten okunuruluğuna yükü q 1, ıştan okunuruluğuna yükü q oluyor. Buna göre, q 1 ve q neir? q 1 q A) q q B) q 3q C) 0 q D) 0 6q E) q 6q -q r 3r 10q 5

38 ONU EETİ VE ANETİZA Elektrik ükleri 1. (-) yüklü elek- troskobuna yüklü küresi yaklaştırılığına elektroskobun yaprak- ları biraz aha açılıyor.daha sonra küresi elektroskobuna okunuru- 4. arçapları r, 3r olan ve kürele rinin yükleri q ve q ir. üreler birbirine okunurulup ayrılırsa yük aktarımı nasıl olur? A) en ye 6q geçer. q = q r q = 18q 3r luyor. B) en ye 6q geçer. Buna göre, C) en ye 6q geçer. I. Başlangıçta (-) yüklüür. D) en ye 4q geçer. II. elektroskobunun yaprakları biraz kapanır. E) en ye 3q geçer. III. elektroskobunun yaprakları kapanıp tekrar açılır. yargılarınan hangileri oğru olabilir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 5., ve kürelerinen küresi önce, sonra küresine okunurulup ayrılığına son yükü nötr oluyor. r q r 10q r q. İki iletken ve yüklü cisim birbirine okunurulup ayrılığına son yük işaretleri, Buna göre, küresinin ilk yükü q neir? A) -3q B) q C) q D) q E) q I. İkisi e () yüklü olur. II. İkisi e nötr olur. III. Biri (), iğeri () yüklü olur. 6. r r IV. İkisie () yüklü olur. İZİ 10 yargılarınan hangileri oğru olabilir? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV ve iletken kürelerin yarıçapları r ve r ir. anahtarı kapatılığına en ye 3q yük geçişi oluğuna göre, ve kürelerinin yükleri için, 6 q q I. 7q 5q II. q 13q III. q 5q 3. r 4r yukarıakileren hangileri olabilir? A) alnız I B) alnız III C) I ve II arıçapları sırasıyla r, 4r olan ve iletken küreleri birbirine okunurulup ayrılığına nin son yükü 8q oluyor. nin ilk yükü q oluğuna göre, nin ilk yükü neir? A) 6q B) 10q C) 1q D) 14q E) 16q 7. arıçapları r, r ve 3r olan,, Z iletken kürelerinin yükü -q, 6q ve q Z ir. üreler aynı ana birbirine okunurulup ayrılığına küresinin yükü 4q oluyor. Buna göre, Z küresinin başlangıçtaki yükü neir? A) q B) 4q C) 6q D) 8q E) 1q ünite

39 EETİ VE ANETİZA Elektrik ükleri ONU 8. üklü iletken elektroskobuna yüklü cismi yaklaştırılıyor. Buna göre, elektroskobun yapraklarına; I. Biraz kapanma II. Biraz açılma III. Önce tamamen kapanma sonra açılma IV. Tamamen kapanma eğişikliklerinen hangisi gözlenebilir? A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV 11. arıçapı r, r, r olan nötr,, kürelerine yüklü küresi sırasıyla okunurulup ayrılığına kürelerin son yükleri eşit oluyor. Buna göre, r, r ve r arasınaki ilişki neir? A) r > r > r B) r > r > r C) r = r = r D) r > r > r E) r > r > r r r ılızlı Soru r 9. yüklü elektroskobun topuzuna yüklü iletken bir cisim okunuruluğuna, I. aprakların açıklığı eğişmez. II. apraklar biraz kapanır. III. apraklar biraz açılır. IV. apraklar önce tamamen kapanıp sonra açılır. olaylarınan hangileri gözlenebilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV Şekil I Şekil II İçi boş iletken kürelere şekil I e () yüklü cisim sarkıtılırken şekil II e () yüklü cisim içten okunuruluyor. Buna göre, ve anahtarları kapatılırsa nötr ve elektroskoplarının yapraklarının hareketi nasıl olur? A) Biraz açılır. Değişmez. B) Değişmez. Biraz açılır. C) Değişmez. Değişmez. D) Biraz açılır. Biraz açılır. Açılıp tekrar E) Değişmez. kapanır. 10. yüklü cismi nötr elektroskobuna şekileki gibi yaklaştırılıyor. Buna göre, I. Elektroskobun topuzu (-), yapraklar () yüklenir. P II. P anahtarı kapatılırsa topuz nötr yapraklar () yüklü olur. III. P anahtarı kapatılırsa topraktan elektroskoba yük akışı olur. 1. Özeş ve elek troskoplarının yaprakları arasınaki açılar 3a ve a ır. 3α α Buna göre, anahtarı kapatılırsa, I. elektroskobunun yaprakları biraz kapanır. II. elektroskobunun yaprakları biraz açılır. III. elektroskobunun yaprakları kapanıp tekrar açılır. 7 yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve III E) II ve III yargılarınan hangileri oğru olabilir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I, II ve III

40 ÖĞETEN TEST EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet Bir?? iletkenin kesitinen birim zamana geçen yük miktarına elektrik akımı enir. I = q t ır : Akım (amper) q : ük miktarı (coulomb) t : akım geçme süresi Şekileki evre parçalarına noktaları arasınaki eşeğer irençler 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? A) 1 > > 3 B) 3 > 1 > C) 1 > 3 > D) = 3 > 1 E) 1 = < 3 Direnç () : Akıma karşı koyan evre elemanıır. =ρ. ir. S : Direnç (Ω) ohm S ρ. Şekileki evre parçasına anahtarı açıkken noktaları arasınaki eşeğer irenç 1, kapalı iken ir. 1Ω 6Ω 3Ω g : Öz irenç : Telin boyu Buna göre, 1 oranı kaçtır? 1Ω S : Telin kesit alanı A) 4 B) 7 C) D) 3 E) 5 4 İZİ 10 8 Dirençleri Seri Bağlama: 3. 3Ω 4Ω 6Ω Ω Ω 4Ω 1Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 V 1 V V V V 1 = I 1. 1 I = I 1 = I = I 3 V = I. eş = 1 3 V 3 = I 3. 3 V = V 1 V V 3 tür. V = I. eş 4. Şekileki elektrik evresine 4Ω luk irencin Ω 4Ω üzerinen geçen akım, iki ucu arasınaki potansiyel fark V ır. r = 0 Buna göre, V ve I neir? 1 Volt A) B) C) D) E) (Amper) 3 3 V (Volt) ünite

41 EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet TEST ÖĞETEN 5. Şekileki iletkenin birim kesitinen 10 saniyee 1 1 yönüne tane () yüklü tanecik, yönüne tane () yüklü tanecik geçiyor. Dirençlerin Paralel Bağlanması: Buna göre, iletken üzerine oluşan akımın şieti kaç amperir? V 1 = I 1. 1 V 1 (1 e.y = 1, c) V = I. 1 1 V A) 8 B) 16 C) 18 D) 4 E) 3 V 3 = I 3. 3 V = V 1 = V = V 3 V 3 6. Şekileki elektrik evresine ampermetrenin gösteriği eğer 4 amperir. Buna göre, üretecin gerilimi V kaç volttur? Ω 6Ω 3Ω r = 0 A I = I 1 I I = eş 1 3 bağıntısınan bulunur. 3 3 V V A) 18 B) 4 C) 8 D) 3 E) Ω 1 A 0 Volt Ω eş 1. = 1 eş = 3 Şekileki evre parçasına amper metre 9 Amperi ölçüyor. Buna göre, irenci kaç Ω ur? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 OH anunu: 9 Volt 8. 6Ω Ω V V tan a = = ir. I 6Ω 6Ω 3Ω α Amper Ω 7Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki potansiyel fark 4 volt oluğuna göre, I akımı kaç amperir? A) 6 B) 4 C) 3 D) E) 1

42 ONU 1. Silinir şeklineki bir telin yarıçapı iki katına çıkarılıp boyu yarıya inirilirse irenci ilk irencinin kaç katı olur? A) EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet B) 1 8 C) 1 4 D) 1 E) 4. N Özeş irençlerle kurulan şekileki evre parçalarınan noktaları arasınaki eşeğer irenç 1, N arasınaki eşeğer irenç ir. Buna göre, 1 oranı kaçtır? A) 4 B) 3 C) D) 1 E) 1. r r r Aynı maeen yapılmış şeklieki,, tellerinin yarıçapları r, r, r boyları,, ir. Buna göre, tellerin irençleri, ve arasınaki ilişki neir? 5. 4Ω 3Ω 6Ω Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 6 A) > > B) > > C) > > D) = > E) > > 6. İZİ Özeş irençleri ile kurulan şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç ir? 3. r / A) 4 B) 3 C) 5 D) 1 5 E) 8 3 r P r Z Şekileki evre parçasına aynı maeen yapılmış,, Z telleri varır. Z telinin irenci oluğuna göre, P arasınaki eşeğer irenç kaç ir? 7. 6Ω Ω 3Ω 4Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? A) 8 B) 4 C) 8 3 D) E) 8 5 A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 6 ünite

43 8. 6Ω 3Ω 15Ω 6Ω 4Ω EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet 1. 1Ω 3Ω 6Ω 10Ω 3 ONU 10Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 6 9Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? A) 3 B) 3,5 C) 4,5 D) 6 E) Ω 3Ω 6Ω 1Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? ılızlı Soru 3 A) B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 4Ω 10. 4Ω 4Ω 6Ω 15Ω 10Ω 8Ω 6Ω 1Ω 9Ω 18Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki Ω eşeğer irenç 3Ω oluğuna göre, irenci kaç Ω ur? Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 1 A) 1 B) 3 C) D) 3 E) Ω Ω Ω 18Ω 6Ω Ω Ω 4Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç Ω ur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 3Ω Ω Ω 4Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç 1, noktaları arasınaki eşeğer irenç ir. Buna göre, 1 oranı kaçtır? A) 1 B) 3 C) D) 3 E) 4

44 ONU 4 EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet 1. İyonlaşmış gaz bulunan şekileki tüpe oğru akım bağlanığına t süree 1 yönüne -3q, yönüne q iyonları geçiyor. Buna göre, evree oluşan akımın büyüklüğü ve yönü neir? A) 1 yönüne, q t D) yönüne, 5q t B) yönüne, q t 1 q -3q V C) 1 yönüne 5q t E) 1 yönüne, 6q t 4. Bir irence ait Akım-Gerilim Akım grafiği şekileki gibiir. Buna göre, I. ve II. bölgelere irenci için ne söylenebilir? I. II. A) Azalır Artar B) Artar Azalır C) Değişmez Artar D) Artar Değişmez I II Volt E) Değişmez Değişmez. Silinir çubuk şeklineki bir iletkenen 8 Amperlik akım geçtiğine göre, iletken çubuğun ik kesitinen saniyee kaç elektron geçer? (1 e.y = 1, coulomb) 5. Şekileki elektrik evresine irençler özeştir. Devree,, irençlerin- A) B) C) D) E) en geçen akımlar, ve arasınaki ilişki neir? A) > > B) > > C) > > D) = = E) > > İZİ Akım V V 3V 4V Potansiyel fark ve irençlerine ait akım potansiyel fark grafiği şekileki gibiir. Buna göre, irençlerin eğerleri, oranı kaç- tır? A) 1 8 B) 1 6 C) 1 4 D) 1 3 E) 1 Özeş irençlerle kurulan şekileki elektrik evresine 1 ve akımları oranı 1 kaçtır? A) 1 B) 1 C) 3 D) 1 E) ünite

45 EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet 4 ONU Ω 4Ω 1 3 5A Ω A 6Ω Özeş irençlerle kurulan şekileki evree irençler üzerinen geçen akımlar 1, ve 3 tür. Buna göre, 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? Şekileki evree ampermetree okunan eğer kaç amperir? A) 0,5 B) 1 C) 1,5 D) E) 3 A) 1 > > 3 B) 3 > > 1 C) > 1 > 3 D) 1 > 3 > E) 3 > 1 > Ω 3Ω Ω Şekileki evre parçasına 6Ω luk irençten 1, Ω luk irençten geçen akım ir. Buna göre, 1 oranı kaçtır? A) 1 B) 1 C) D) 3 E) Ω Şekileki elektrik evresine anahtarı açıkken ampermetre A 1, kapalı iken A eğerini gösteriyor. Buna göre, A A kaçtır? 1 oranı ılızlı Soru 4 Ω A Ω 4Ω 1Ω 6Ω V 9. A 1 A) 7 8 B) 6 7 C) 5 6 D) 4 5 E) 3 4 6Ω 4Ω A 3Ω 11. 6Ω 13 r = 0 3Ω 1Ω 4 Volt Şekileki elektrik evresine A 1 ve A ampermetrelerin ölçtüğü eğerler kaç amperir? A 4Ω A 1 A A) 10 8 B) C) 14 8 D) 1 6 E) 1 10 V Şekileki elektrik evresine anahtarı açıkken A ampermetresinen 5 amperlik akım geçmekteir. Buna göre, anahtarı kapatılırsa ampermetreen geçen akım kaç amper olur? (Üretecin iç irenci önemsizir) A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 9

46 ONU 5 EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet 1. 6 Volt 4. V 1 Ω 4Ω 3 36 Volt 1 4 Şekileki elektrik evresine Ω luk irencin uçları arasınaki potansiyel fark 6 Volttur. Buna göre, irencinin eğeri kaç Ω ur? (Üretecin iç irenci önemsizir.) V Şekileki evre parçasına 3, 1 irençlerinin uçları arasınaki potansiyel fark V 1 ve V ir. Buna göre, V 1 V oranı kaçtır? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 1 A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 1 E) 3. V Ω 3Ω 1Ω V 1 3 V 3 İZİ 10 Şekileki evre parçasına V 1 ve V voltmetrelerinin gösteriği eğerler oranı V1 V kaçtır? A) 5 B) 5 C) 5 D) 5 E) V Şekileki evre parçasınan şietine elektrik akımı geçiyor. Buna göre, 6, 3, irençlerinin uçları arasınaki potansiyel fark V 1, V ve V 3 arasınaki ilişki neir? A) V 1 > V > V 3 B) V > V 1 > V 3 C) V 1 > V 3 > V D) V > V 3 > V 1 E) V 3 > V 1 > V V V 1 = 3 Volt 6. 6Ω 3Ω 6Ω Ω 4Ω 4Ω V = 8 Volt Ω V Şekileki evre parçasına V 1 voltmetresi 3 Voltu, V voltmetreleri 8 voltu gösteriyor. Buna göre, irenci kaç Ω ur? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 8 İç irenci önemsiz üreteçle kurulan şekileki elektrik evresine noktaları arasınaki potansiyel fark 4 Volttur. Buna göre, üretecin gerilimi V kaç volttur? A) 8 B) 3 C) 36 D) 4 E) 48 ünite

47 EETİ VE ANETİZA Elektrik Akımı Direnç Potansiyel ark Elektriksel uvvet 5 ONU 7. İç irenci önemsiz üre teçlerle kurulan şekileki elektrik evresine, noktaları arasınaki potansiyel fark (V - V ) kaç Volttur? Ω V 1 = 1 Volt 1Ω Ω V = 8 Volt A) Sıfır B) 6 C) 9 D) 1 E) 4 8. İç irenci 1 Ω olan üreteçle 3Ω kurulan elektrik evresine anahtarı açıkken voltmetrenin gösteriği eğer 36 6Ω V 1Ω Volttur. r = 1Ω Buna göre, anahtarı kapatılırsa voltmetre kaç V voltu gösterir? 11. İç irenci r olan üretece bağlı özeş irençler şekileki gibi bağlı iken voltmetreler V 1 ve V eğerlerini ölçüyor. anahtarı kapatılırsa V 1 ve V nasıl eğişir? V 1 V A) Azalır Artar B) Artar Azalır C) Azalır Azalır D) Artar Değişmez E) Değişmez Değişmez V V r V 1 ılızlı Soru 5 A) 7 B) 30 C) 3 D) 34 E) 35 4Ω 8Ω 9. Özeş irençleren oluşan ev- re parçasına irencinin uçları arasınaki potansiyel fark V ir. Buna göre, noktaları arasınaki potansiyel fark neir? A) 3V B) 5 V C) 5 V 3 D) 3 V E) 4 V 3 3Ω V 36 Volt 3Ω İç irenci önemsiz üreteçlerle kurulan şekileki elektrik evresine voltmetree okunan eğer kaç volttur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) Eşit bölmeli üzleme q 1, q 3 q ve q 3 yükleri sabitlenmiştir. Buna göre, q yüklü cisme uygulanan bileşke kuvvet belirtilen yönleren hangisi olamaz? q 1 V V q q 1. 3q q q q q q Şekil I Şekil II Şekil III Aralarına kaar uzaklık bulunan yüklü cisimlerin birbirine uygulakları elektriksel kuvvetler 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? A) I B) II C) III D) IV E) V A) 1 > > 3 B) > 3 > 1 C) 3 > 1 > D) 3 > > 1 E) 1 > 3 >

48

49 4. fasikül EETİ VE ANETİZA Üreteçlerin Bağlanması - anyetizma

50 ÖĞETEN TEST 1 EETİ VE ANETİZA Üreteçlerin Bağlanması 1. V Seri ve üz bağlı üreteçler ε 1 ε ε 3 r 1 ε T r T ε T = ε 1 ε ε 3 r T = r 1 r r 3 r r 3 3Ω 1Ω Ω 1Ω = 1V ε 1 = 6V ε = 4V ε 3 Şekileki elektrik evresine Voltmetrenin gösteriği eğer kaç volttur? A) B) 3 C) 6 D) 9 E) 1 Seri ve ters bağlı üreteçler: ε 1 r 1 ε T ε ε 3 r r 3 r T. İç irenci önemsiz üreteçlerle kurulan şekileki elektrik evresine 6Ω luk irençten geçen akım kaç amperir? 3Ω 6Ω 3Ω ε =6V ε 1 = 36V ε =6V A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 6 İZİ 10 ε T = ε 1 ε ε 3 r T = r 1 r r 3 3. İç irenci r = Ω, emk sı ε = 36 volt olan özeş üreteçlerle kurulan elektrik evresine = 3Ω luk irençten geçen akım kaç amperir? = 3Ω r r r ε ε ε r r r ε ε ε r ε A) B) 3 C) 6 D) 9 E) 1 Paralel bağlı üreteçler: ε 1 r 1 ε r T ε T 4. Şekil I Şekil II Şekil III ε T = ε 1 = ε r1. r r T = r r 1 r İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan şekil I, şekil II ve şekil III eki evrelere bulunan irenci üzerinen geçen akımlar 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? A) 1 > > 3 B) > 3 > 1 C) 3 > > 1 D) 3 > 1 > E) 3 > 1 = ünite

51 EETİ VE ANETİZA Üreteçlerin Bağlanması 1 TEST ÖĞETEN 5. İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan şekil I ve şekil II eki üreteçlerin tükenme süresi t 1 ve t ir. Buna göre, t 1 t oranı kaçtır? Şekil I Şekil II Üretecin tükenme süresi üreteçten çekilen akım şietiyle ters orantılıır. A) 1 8 B) 1 4 C) 1 D) 1 E) 6. Ω ε 1 = 4 Volt r 1 = 1Ω 3Ω ε = 6 Volt r = 1Ω Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki potansiyel fark V kaç volttur? A) 4 B) 6 C) 8 D) 1 E) 16 ε r noktaları arasınaki potansiyel fark, V = Σε Σ. eş bağıntısınan bulunur. 7. Şekileki evre parçasına ok yönüne 3 amperlik akım geçmekteir. Buna göre, noktaları ara- = 3A r 1 = 1Ω = 6 V ε 1 3Ω r = Ω = 4 V ε sınaki potansiyel fark V kaç volttur? A) 6 B) 1 C) 14 D) 16 E) Şekileki elektrik evresine 8Ω toplam emk ε T ve ana kolan geçen akım neir? ε T (Volt) (Amper) A) 80 6 B) 50 3 C) 80 8 D) 50 5 E) 10 = 0V ε r = 1Ω ε 1 = 30V r = Ω r = Ω ε 1 = 30V ε 1 ε r r V ( ε ε ). ( r ) bağıntısınan = bulunur. 1

52 ONU 1 1. Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki toplam emk kaç volttur? EETİ VE ANETİZA Üreteçlerin Bağlanması ε 1 = 1 V ε 1 = 1 V ε = 6 V ε = 6 V A) 1 B) 16 C) 18 D) 4 E) 30. İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan aşağıaki evrelere anakol akımı en büyük olan evre hangisiir? A) B) C) 5. N Şekil I Şekil II Özeş üreteçlerle kurulan şekil I ve şekil II eki evre parçalarına noktaları arası eşeğer potansiyel fark V 1, N arasıa ise V ir. V1 Buna göre, V oranı kaçtır? A) 1 B) 1 C) 1 D) E) Ω 3Ω 1 3Ω D) E) V V V V V V V İç irenci önemsiz V = 1Volt gerilime sahip üreteçlerle kurulan elektrik evrelerine 3Ω luk irençleren 1 ve akımları geçiyor. Buna göre, 1 ve kaç amperir? 3. İZİ 10 1 Şekil I Şekil II 1 A) 6 3 B) 4 4 C) 6 4 D) 1 6 E) İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan şekil I ve şekil II e ana kolan geçen akımlar 1 ve ir Buna göre, 1 oranı kaçtır? A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 1 E) 1 4. Şekileki elektrik evresin e anakol akımını veren bağıntı aşağıakileren hangisiir? A) ε 3r B) ε r C) 3 ε r 3ε r 1 = r r D) ε r ε 5ε r = r E) 3ε r Şekil I Şekil II Şekil III Özeş ve iç irenci önemsiz üreteçlerle kurulan şekil I, şekil II, şekil III eki evrelere irençlerinen geçen akımlar 1, ve 3 tür. Buna göre, 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? A) 1 > > 3 B) > 3 > 1 C) 3 > > 1 D) > 1 > 3 E) 1 > 3 > ünite

53 EETİ VE ANETİZA Üreteçlerin Bağlanması 1 ONU 8. Şekileki elektrik evresin e üreteçler özeş ve iç irençleri önemsizir. ve anahtarları açıkken irencinen geçen akım 1, alnız anahtarı kapatılı- 11. Özeş üreteçlerle kurulan şekil I ve şekil II eki elektrik evrelerine üreteçlerin tükenme süreleri t 1 ve ğına, ve beraber kapatılığına 3 tür. Buna göre, 1, ve 3 arasınaki ilişki neir? t ir. Şekil I Buna göre, t 1 oranı kaçtır? t (Üreteçlerin iç irenci önemsizir.) Şekil II A) 1 > > 3 B) 3 > > 1 C) 1 = = 3 D) > 1 > 3 E) 1 > = 3 A) 1 9 B) 1 8 C) 1 6 D) 1 4 E) İç irenci olan özeş üreteçler ε ε ε ve irençlerine şekil I ve şekil II eki gbi bağlanmıştır. Buna göre, evreleren geçen akımlar A) 1 B) 1 C) Şekil I 1 oranı kaçtır? D) 3 7 ε ε ε Şekil II E) 4 15 ε = 1V 3Ω r = 1Ω r 3 = Ω ε 3 = 8V ılızlı Soru 1 ε 1 = 80V 5Ω r 1 = 1Ω Ω Toprak Şekileki evree noktasının potansiyeli kaç volttur? (Toprağın potansiyel sıfırır.) A) B) 8 C) 36 D) 40 E) Özeş ve iç irenci önemsiz üreteçlerle kurulan şekileki elektrik evrelerine irençlerinen geçen akımlar 1 ve ir. Buna göre, 1 oranı kaçtır? A) 4 B) 3 C) D) 3 E) 1 1. Ω V 1 = 6 Volt r 1 = Ω V = 8 Volt r = 1Ω 3Ω 4Ω r 3 = 1Ω V 3 = 4 Volt Şekileki elektrik evresine oluşan akımın eğeri kaç amperir? A) 1 B) 3 C) D) 3 E) 4

54 ÖĞETEN TEST EETİ VE ANETİZA Elektriksel Enerji - Güç 1. 4Ω Direnci olan bir iletkene V potansiyel farkı uygulanması sonucu t süree iletkene harcanan enerji, W = V.. t W =.. t 6Ω 1Ω 48 Volt Ω W = V. t bağıntısınan bulunur. W = iş (Enerji), joule İç irenci önemsiz üreteçle kurulan şekileki elektrik evresine 4Ω luk irencin gücü kaç wattır? A) 7 B) 84 C) 9 D) 10 E) kalori = 4,18 joule Direnci olan bir iletkenen akımı geçtiğine iletkenin gücü, P = V. P =. P = V ir.. Bir elektrik sobası, 0 voltluk gerelime, 4400 watt güç çekmekteir. Bu sobanın irenci iki katına çıkarılırsa, 0 voltta kaç watt güç çeker? A) 550 B) 1100 C) 1650 D) 00 E) 3300 P = Güç (Watt) İZİ 10 6 Bir su ısıtıcısının suya veriği enerji sua sıcaklık eğişimine neen olur. Ω 3. Şekileki elektrik evresine, üretecin emk sı 30 volt, iç irenci önemsizir. Bu evree birim zamana harcanan 30 V toplam enerji kaç j/s ir? 7Ω 8Ω A) 60 B) 10 C) 150 D) 180 E) 10 8Ω Q= mc. T. t. = mc. T 418, m = kütle (gram) C = öz ısı (kal / g C) T = Sıcaklık eğişimi 4. Bir ısıtıcı 00 voltluk gerilime sahip bataryaya bağlı iken ısıtıcıan,1 amperlik akım geçiyor. Q = Isı (calori) Buna göre, 5 akikaa ısıtıcıan kaç kilokalorilik ısı açığa çıkar? (1 kalori = 4, joule) A) 5 B) 10 C) 15 D) 5 E) 30 ünite

55 EETİ VE ANETİZA Elektriksel Enerji - Güç ÖĞETEN TEST 5. Bir su ısıtıcısının gücü 800 wattır. Buna göre, kg kütleli suyun sıcaklığını 10 C en 70 C ye çıkarmak için kaç saniye gerekir? (C su = 1 kal / g C, 1 kal = 4 joule) A) 600 B) 700 C) 800 D) 900 E) 1000 Bir lambanın parlaklığı gücü ile oğru orantılıır. lambasının parlaklığı, P = V. P =. V 6. Özeş,, Z lambaları şekil I eki Z konuman şekil II eki konuma getiriliyor. Z Buna göre, hangi lambaların parlaklığı artmıştır? (Üretecin iç V V irenci önemsizir.) Şekil I Şekil II A) alnız B) alnız C) alnız Z D) ve E), ve Z P = V bağıntısınan bulunur. ambalar özeş ise, P = P P = P = P 7. İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan şekileki elektrik evrelerine lambalar özeştir. Buna göre,,, Z lambalarının parlaklıkları P, P ve P Z arasınaki ilişki neir? A) P > P > P Z B) P = P = P Z C) P > P Z > P Z i i i V 3i V V i i N V 3V V V 3V 5V D) P Z > P > P E) P = P Z > P P > P = P P > P N > P = P 7 8. Özeş lambalarla kurulan şekileki evrelere,, Z Z lambalarının parlaklıkları eşittir. Buna göre, üreteçlerin emk ları ε 1, ε ve ε 3 arasınaki ilişki neir? r = 0 ε 1 r = 0 ε ε 3 r = 0 N P N > P > P = P P > P = P A) ε 1 > ε > ε 3 B) ε > ε 1 > ε 3 C) ε 3 > ε > ε 1 D) ε 3 > ε 1 > ε E) ε > ε 3 > ε 1

56 ONU EETİ VE ANETİZA Elektriksel Enerji - Güç 1. Şekileki elektrik evresine ve irençlerinin birim süree yayığı enerjiler oranı E kaçtır? E 6 3 A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 6 4. Sıcaklığı 10 C kütlesi 00 gram olan su içine 3Ω luk irenç konulup üzerinen 10 amper akım geçmesi sağlanıyor. Buna göre, 40 saniye sonra suyun sıcaklığı 10 Amper 3Ω su kaç C olur? (1 kal = 4 joule, C su = 1 cal / g C) A) 15 B) 0 C) 5 D) 30 E) 35. Şekileki elektrik evresine iren- 4 cinen t süree E kaarlık ısı enerjisi açığa çıkıyor. Buna göre, aynı süree irencinen kaç E açığa çıkar? A) B),5 C) 3 D) 4 E) 4,5 5. Bir iletken irencin gücü 60 volt gerilime 400 wattır. İZİ 10 Buna göre, telin üzerinen saniye 4 amper geçerse etrafa yayığı enerji kaç joule olur? A) 144 B) 196 C) 14 D) 56 E) Şekileki elektrik evresine anahtarı açıkken irencinen t süree açığa çıkan enerji E 1, anahtar kapatılığına ise aynı süree irencinen açığa çıkan enerji E oluyor. Buna göre, E 1 E A) 1 16 B) 1 8 oranı kaçtır? C) 1 4 4Ω D) 1 3 1Ω 6Ω E) 1 6. i 1 = 4Ω = 6Ω Şekileki evre parçasınan i akımı geçtiğine irencinin gücü 4 watt oluyor. Buna göre, 1 irencinin uçları arasınaki potansiyel fark kaç volttur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 1 ünite

57 EETİ VE ANETİZA Elektriksel Enerji - Güç ONU Bir el fenerine voltluk gerilime sahip 3 pil seri olarak bağlanıyor. V V İç irenci önemsiz üreteçlerle kurulan şekileki elektrik evresine ve irençlerinin güçleri oranı P P kaçtır? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 16 ambaan amperlik akım geçtiğine göre, ampülün gücü kaç wattır? (Pillerin iç irenci önemsizir.) A) 4 B) 8 C) 10 D) 1 E) 16 P (watt) 8. Bir irencinin gücü ile üzerinen geçen akım 48 arasınaki ilişki şekileki gibiir. 1 Buna göre, irenci kaç i (amper) 0 4 Ω ur? A) B) 3 C) 4 D) 6 E) 1 ılızlı Soru 00 voltluk potansiyel fark bir elektrik motoruna 0,5 amper akım veriyor. Üretecin 30 saniye veriği elektrik enerjisiyle 10kg kütleli cisim sabit hızla kaç metre yüksekliğe çıkarılır? A) 10 B) 15 C) 0 D) 5 E) V = 10 Volt P = 480 watt Z r = 0 6 Şekileki elektrik evresine,, Z irençlerinin güçleri P, P ve P Z ir. Buna göre, P, P ve P Z arasınaki ilişki neir? A) P > P > P Z B) P > P Z > P C) P Z > P > P D) P > P > P Z E) P > P Z > P 0 Volt Gücü 480 watt potansiyel farkı 10 volt olan ütü 0 voltluk üreteçle besleniyor. Ütünün 10 voltta çalışması için irenci kaç Ω olmalıır? A) 10 B) 15 C) 0 D) 5 E) 30

58 ONU 3 EETİ VE ANETİZA ambaların Parlaklığı İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan elektrik evrelerine özeş, ve lambalarının parlaklıkları P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P > P > P B) P = P > P C) P > P > P D) P > P > P E) P > P > P Şekil I Şekil II Özeş lambalarla kurulan şekil I eki elektrik evresi şekil II eki gibi üzenleniğine,, lambalarının parlaklıkları nasıl eğişir? A) Artar Değişmez Değişmez B) Artar Azalır Azalır C) Azalır Artar Artar D) Değişmez Artar Artar E) Değişmez Azalır Azalır İZİ 10. İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan elektrik evresine özeş,, lambalarının parlaklıkları P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P > P > P B) P > P > P C) P > P > P D) P = P > P E) P > P > P 5. Özeş lambalarla kurulan şekileki elektrik evresine,, lambalarının parlaklıkları P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P > P > P B) P = P > P C) P > P > P D) P > P > P E) P > P > P İç irenci önemsiz üreteçle kurulan şekileki elektrik evresine lambalar özeştir. 3. Özeş lambalarla kurulan şekileki elektrik evresine, ve lambalarının parlaklıkları P, P ve P arasınaki ilişki neir? Buna göre, anahtarı kapatılığına ve lambalarının parlaklıkları nasıl eğişir? A) Artar Artar B) Artar Değişmez A) P > P > P B) P > P > P C) P > P > P D) P = P > P E) P > P > P C) Artar Azalır D) Azalır Artar E) Azalır Değişmez ünite

59 A) P > P > P B) P = P > P C) P > P > P EETİ VE ANETİZA ambaların Parlaklığı 3 ONU 7. Z 10. N İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan şekileki evrelere,, Z lambaları özeştir. Buna göre, lambaların parlaklıkları P, P ve P Z arasınaki ilişki neir? A) P > P > P Z B) P > P Z > P C) P Z > P > P D) P = P = P Z E) P Z > P = P Özeş lambalarla kurulan elektrik evresine,,, N anahtarları açıktır. Anahtarlaran hangi ikisi kapatılırsa lambaların tamamı yanar? A) ve B) ve C) ve N D) ve N E) ve ılızlı Soru 3 8. Dirençleri, 3 ve olan,, Z lambalarının parlaklıkları P, P ve P Z ir. 3 Buna göre, P, P, P Z arasınaki ilişki neir? A) P > P > P Z B) P > P Z > P C) P Z > P > P D) P Z > P > P E) P > P = P Z Z Özeş lambalarla kuru lan şekileki elektrik evresine üreteçlerin iç irenci önemsizir. Buna göre,,, lambalarının parlaklıkları P, P ve P arasınaki ilişki nasılır? V V 3V D) P > P > P E) P > P > P 11. Şekileki elektrik evresine Şekileki elektrik evresine lambalar özeştir. Aşağıakileren hangisi yapılırsa tüm lambalar ışık verir? N lambalar özeş, üretecin iç irenci önemsizir. Buna göre, anahtarı kapatılırsa lambaların parlaklığı için aşağıakileren hangisi oğruur? A) alnız anahtarı kapatılmalı B) alnız anahtarı kapatılmalı C) ve N anahtarları birlikte kapatılmalı A) Değişmez Azalır Söner B) Azalır Artar Söner C) Değişmez Azalır Artar D) ve anahtarları birlikte kapatılmalı E), ve N anahtarları birlikte kapatılmalı D) Artar Artar Azalır E) Değişmez Artar Söner

60 ÖĞETEN TEST 3 EETİ VE ANETİZA ıknatıslar 1. I II III S N N S S N S N Zıt kutuplu mıknatıslar birbirini çeker. Aynı kutuplu mıknatıslar birbirini iter. S N I S N ıknatıslara manyetik alan çizgileri N kutubunan çıkar S kutbuna gelir.. Sürtünmesiz yatay üzeleme,, mıknatısları sabit tutulmaktaır. mıknatısı serbest bırakılığına hareket etmeiğine göre, I, II ve III bölmelerinin kutup işaretleri aşağıakileren hangisi olamaz? A) N S S B) S N N C) N N S D) S S N E) S S S Z T S S Şekil I Şekil II S N atay sürtünmesiz sistemlere şekil I e, cisimleri şekil II e Z, T cisimleri serbest bırakılıklarına ok yönüne harekete başlıyorlar. Buna göre,,, Z, T cisimlerinen hangileri kesinlikle mıknatıstır? ıknatısın bazı noktalaraki manyetik alan çizgilerini yönü şeklieki gibiir. A) ve Z B) ve Z C) ve T D) ve T E), Z ve T 3. ve mıknatıslarına ait manyetik alan çizgileri şekile verilmiştir. I I I II İZİ 10 Buna göre, I. I. kutup N ir. II. I ve II kutupları zıt kutupluur. 1 III. ıknatıslar serbest bırakılırsa birbirine çekme kuvveti uygularlar. yargılarınan hangileri oğruur? S N N S A) alnız I B) alnız II C) I ve III ıknatısların birbirini çekme ya a itme µµ. kuvveti =. 1 bağıntısınan bulunur. µ 1, µ : anyetik kutup şieti : ıknatıslar arası uzaklık 4. Özeş,, Z, T mıknatısları çubuk mıknatısı çevresine şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre,,, Z, T mıknatısları serbest bırakılığına hangileri engee kalır? S N S N N T S S N Z N S A) alnız T B) T ve Z C) ve Z D), T ve Z E) Z, T ve ünite

61 5. N Şekileki çubuk mıknatısın etrafınaki,, ve N noktalarının manyetik alan çizgilerinin yönü hangilerine oğru verilmiştir? S N EETİ VE ANETİZA ıknatıslar Üç çeşit mıknatıslanma varır. I. Sürtünme ile II. Etki ile III. Dokunma ile 3 ÖĞETEN TEST A) alnız B) ve N C) N ve D) ve E), ve N 6. ve mıknatısları şekileki gibi engee olup ip geril- me kuvvetleri T 1 ve T ir. mıknatısının kutup şieti arttırılırsa T 1 ve T T 1 N S nasıl eğişir? T 1 T A) Değişmez Artar B) Değişmez Azalır C) Artar Değişmez D) Artar Azalır E) Azalır Artar T S N T 1 = G 1 G T = G ± T 1 gerilme kuvveti mıknatısların itme - çekme kuvvetine bağlı eğilir. G 1 G T 1 T S N S N 7. Ağırlıkları 1 N olan özeş mıkna- T 1 T tıslar şekil I e engee iken T 1 ip gerilme kuvveti 0 N oluyor. N S N S Buna göre, şekil II e T ip gerilme kuvveti kaç N olur? N S Şekil I S N Şekil II 13 A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 Akım geçen telin etrafına manyetik 8. Akım geçen üz bir telin meyana getiriği manyetik alanın büyüklüğü, I. Telen uzaklaştıkça azalır. ala meyana gelir. anyetik alan ( B) büyüklüğü akımla oğru, uzaklıkla () i B II. Telen geçen akımla oğru orantılıır. ters orantılıır. III. Tele olan ik uzaklıkla oğru orantılıır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III

62 ONU 1. 4 I. Nikel II. Demir III. Barut IV. obalt EETİ VE ANETİZA ıknatıslar yukarıaki maeleren hangileri manyetik özellik gösterir? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) II ve IV E) I, II ve IV 4. Şekileki mıknatısın manyetik alanı etkisine olan, ve noktaları verilmiştir. N S Buna göre,,, noktalarına meyana gelen manyetik alan çizgilerinin yönü nasılır? (erin manyetik alanı önemsizir.) A) B) C) D) E). S ve N kutuplu mıkna- tısı şekileki gibi tam ortasınan bölünerek ve S N parçalarına ayrılıyor. I II III IV Buna göre, I. I bölmesi S kutuplu olur. II. IV bölmesi N kutuplu olur. III. II bölmesi S kutuplu olur. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III İZİ 10 D) I ve II E) II ve III 5. Z I II III Özeş,, Z mıknatısları yatay konuma şekileki gibi tutuluyorlar. ıknatısların manyetik alan çizgileri şekileki gibi oluğuna göre, I, II ve III kutuplarının işaretleri aşağıakileren hangisi olabilir? I II III A) N S N B) S N N C) S S N D) N N N E) S N S N S S N S N S N Z I II III Demir bilye ve mıknatıslarla oluşturulan I, II ve III eki sistemleren hangileri şekillereki konumlara engee kalabilir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve III E) II ve III 6. ok S N N S S N Özeş, ve mıknatısları sürtünmesiz sisteme şekileki konumlara hareketsiz tutulmaktaır. ıknatıslar aynı ana serbest bırakılığına hangileri ok yönüne harekete başlar? A) alnız B) alnız C) alnız D) ve E) ve ünite

63 EETİ VE ANETİZA ıknatıslar 4 ONU 7. I III O II Özeş,, mıknatıslarınan mıknatısı O noktası etrafına önebilirken ve sabittir. mıknatısı serbest bırakılığına şekileki konuma 10. Üzerinen i akımı geçen telin noktasıni a oluşturuğu manyetik alan i, ve telin boyu niceliklerinen hangilerinin artmasıyla artar? A) alnız i B) alnız C) alnız D) i ve E) ve engee kalığına göre, I, II ve III bölmelerinin kutupları aşağıakileren hangisi olabilir? I II III A) N N N B) S S S C) N S N D) S N S E) N N S ılızlı Soru 4 8. T 1 T N S N S N S N S T 1 = 16 N T N S N S = 0 N T 3 N S S N Sürtünmesiz sisteme,, Z mıknatısları şekileki gibi yatay, sürtünmesiz üzleme engeeir. Buna göre, iplere oluşan gerilme kuvvetleri oranı T T 1 kaçtır? Şekil I Şekil II Şekil III Bir çubuk mıknatıs şekil I, şekil II ve şekil III eki gibi engee iken ip gerilme kuvvetleri T 1 = 16 N, T = 0 N ve T 3 olmaktaır. Buna göre, T 3 kaç N ur? A) 1 4 B) 1 C) 1 D) E) 4 A) 0 B) 1 C) D) 4 E) T 1 T T 3 9. Özeş mıknatıslar şekileki gibi engeeir. Bu uruma ip gerilme kuvvetleri T 1 ve T oluyor. mıknatıslarının kutupları yer eğiştirilip T 1 S N S N S N S N N S S N N S ipe bağlanırsa T 1 ve T nasıl eğişir? T 1 T A) Değişmez Azalır B) Azalır Azalır C) Artar Artar D) Değişmez Artar E) Azalır Artar T N S Özeş mıknatıslarla oluşturulan şeklieki sistemlere ip gerilme kuvvetleri T 1, T ve T 3 oluyor. Buna göre, T 1, T ve T 3 arasınaki ilişki nasılır? (İp gerilmeleri sıfıran farklıır.) A) T 1 = T = T 3 B) T 1 > T > T 3 C) T 1 > T 3 > T D) T > T 1 > T 3 E) T 3 > T 1 > T

64

65 5. fasikül EETİ VE ANETİZA Ünite Testleri

66 ÜNİTE 1 EETİ VE ANETİZA 1. Nötr, iletken r, r yarıçaplı ve küreleri sürtünerek elektrikle yükleniyorlar. r Buna göre, I. üreler zıt yükle yüklenirler. II. nin yük miktarı ninkinen büyük olur. III. ve nin yük miktarları eşit olur. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III r 4. () yüklü Z küresi yüksüz iletken çubuklaran e Z okunurulup uzaklaştırılıyor. Daha sonra nin toprak Toprak bağlantısı kesiliyor. alıtkan Buna göre,, çubukları ve Z kürelerinin son urumunaki yükleri ne olur? Z A) B) 0 C) D) E) 0. Şekileki,, ve N kürele- N rinen küresi ve yi iterken, N yi çekiyor. küresi () yüklü oluğuna göre, iğer kürelerin yükleri için ne söylenebilir? 5. arıçapları r ve 3r olan iletken ve kürelerinin yükleri 3q ve 15q ur. üreler yalıtkan saplarınan tutularak birbirine okunurulup ayrılıyor. 15q 3q 3r r alıtkan N A) Buna göre, ve kürelerinin son yükleri ne olur? B) C) D) E) A) q 6q B) 3q 9q C) q 3q İZİ 10 D) 6q q E) 9q q 3. Nötr ve iletken - çubuğuna () yüklü küre şekileki gibi yaklaştırılıyor. Buna göre, I. anahtarı kapatılırsa ucu nötr, ucu () olur. 6. Şekileki iletken, ve kü- relerinin yarıçapları sırasıyla r, r ve 3r yükleri q, 14q ve 0q ur. küresi ilk önce ye sonra ye okunurulup ayrılırsa kürelerin son yükleri ne olur? r r 3r II. anahtarı kapatılırsa ucu (), ucu nötr olur. III. ve birlikte kapatılırsa ve uçları nötr olur. yargılarınan hangileri oğruur? A) I, II ve III B) II ve III C) I ve II D) alnız III E) alnız II A) 4q 8q 9q B) 4q 1q 4q C) q 1q 6q D) 4q 8q 1q E) 4q 6q 1q ünite

67 EETİ VE ANETİZA 1 ÜNİTE 7. arıçapları r, 3r ve r olan yalıtkan saplı iletken, ve kürelerinin yükleri 3q, 8q ve 11q ur. İlk önce anahtarı kapatılıp açılıyor. Daha sonra anahtarı kapatılıp açılıyor. 3q r 8q 3r Buna göre, kürelerin son yükleri ne olur? A) q q 3q B) q 3q 8q C) q 6q q D) q 6q q E) 3q 3q 9q 11q r 10. küresi küresine yaklaştırılınca küresi şekil I eki gibi I. konuman II. konuma geliyor. küresi şekil II eki gibi elektroskobuna yaklaştırılınca II I Şekil I Şekil II elektroskobun yaprakları biraz aha açılıyor. Buna göre, I. ve kürelerinin yükleri zıt işaretliir. II. küresi nötrür. III. küresi ile elektroskobunun yükleri aynı cins ve eşit miktaraır. yargılarınan hangileri kesinlikle yanlıştır? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 8. Nötr iletken içi boş kabuklaran in içine () yüklü küresi okunuruluyor. nin içine () yüklü küresi yaklaştırılıyor, Z nin Z ışına () yüklü iletken küresi okunuruluyor. Buna göre, hangi kabukların iç yüzeyleri yüklü olur? A) alnız B) alnız C) alnız Z D) ve E) ve Z 11. Özeş ve elektroskopları () ve () yüklü olup yaprakları arasınaki açılaran a açısı b açısınan büyüktür. üreler birbirine okunurulup ayrılığına yapraklar arasınaki açı q oluğuna göre, aşağıakileren hangisi kesinlikle yanlıştır? A) q > b B) q = b C) q < b D) a > q E) a = q α β 9. Negatif yüklü elektroskobunun topuzu elektroskobunun topuzuna okunuruluğuna elektoskobunun yaprakları önce tamamen kapanıp sonra tekrar açılıyor. Buna göre, I. Başlangıçta elektroskobunun yükü pozitiftir. II. elektroskobunun yük miktarı elektroskobunun yük miktarınan fazlaır. III. En sonuna ve elektroskobunun yapraklarının açıklığı aynı olur. 1. () yüklü iletken küre şekil I eki gibi nötr iletken içi oyuk cisme içten okunuruluktan sonra şekil II eki alıtkan gibi elektroskobun topuzuna okunuruluyor. Şekil I Şekil II Bunan sonra elektroskobun yapraklarının hareketi için aşağıakileren hangisi oğruur? A) Hiç bir eğişiklik olmaz. B) Biraz kapanır. 3 yargılarınan hangileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III C) Biraz açılır. D) Önce tamamen kapanıp sonra açılır. E) Tamamen kapanır.

68 ÜNİTE EETİ VE ANETİZA 1. 1Ω 4. 6Ω 10Ω 6Ω 6Ω 1Ω Şekileki evre parçasına - uçları arasınaki eşeğer irenç kaç W ur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 1Ω 3Ω 6Ω 4Ω 3Ω Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç W ur? A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) Şekileki evre parçası özeş irençleriyle kurulmuştur. Buna göre, noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç W ur? Özeş irençlerle kurulan şekileki elektrik evresine noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç ir? İZİ 10 A) 5 B) 5 C) 5 3 D) 3 E) 3 A) 6 13 B) 5 1 C) 4 11 D) 3 10 E) Ω 3. 6Ω Ω 1Ω 1Ω 6Ω 3Ω 6Ω 8Ω 8Ω 9Ω 4Ω Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç W ur? A) 1 B) 1 C) 3 D) E) 3 Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç W ur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 1 ünite

69 EETİ VE ANETİZA ÜNİTE 7. 6Ω 10. Bir elektrik evresine iletkenin kesitinen saniyee 8 Ω 3Ω amperlik akım geçmekteir. 1Ω 6Ω 4Ω Ω Buna göre, iletkenin kesitinen bu zamana geçen elektron sayısı kaç taneir? (1ey = 1, c) A) 0, B) C) 10 0 D) E) Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç W ur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) Joule aşağıakileren hangisine eşittir? Volt A) coulomb B) ohm C) kalori D) saniye E) watt 8. 4Ω Ω 1Ω 6Ω 7Ω 1Ω 6Ω 15Ω 6Ω 10Ω 1. 6Ω A 3Ω Şekileki evre parçasına noktaları arasınaki eşeğer irenç kaç W ur? A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 1 V Şekileki evre parçasına anakolaki A ampermetresi 1 amperi, v voltmetresi ise 9 voltu gösteriyor. Buna göre, x irenci kaç ohm (W) ur? A) 8 B) 10 C) 1 D) 14 E) Şekileki iletkenin kesitinen saniye- 1 e tane () yüklü iyon 1 yönüne, tane () yüklü iyon yönüne geçiyor. Buna göre, iletkene oluşan akım ve akımın yönü neir? (1ey = 1, c) Akım (Amper) Akım önü A) 8 1 yönüne B) 16 1 yönüne C) 4 1 yönüne D) 8 yönüne E) 16 yönüne 13. 9A 3Ω 4Ω 8A 1A Şekileki elektrik evresinin eşeğer irenci kaç ohm (W) ur? A) 3 B) 5 C) 8 D) 9 E) 1

70 ÜNİTE 3 EETİ VE ANETİZA 1. I 1 I Şekileki evre parçası özeş irençlerle kuruluğuna göre, I 1 ve I akımları oranı I I1 A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 kaçtır? D) 1 E) 1 4. Ω 1Ω A 1 6Ω I 3Ω Ω I A Şekileki evre parçasına A 1 ve A ampermetrelerinin gösteriği eğerler oranı A1 A kaçtır? A) 4 3 B) 3 C) D) 5 E) V 1 = 4 volt. Ω I 1 1Ω 4Ω 6Ω Ω I x I I I 8Ω V = 8 volt I Şekileki evre parçasına I 1 akımı amper oluğuna göre, I akımı kaç amperir? A) B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 Şekileki evre parçasına V 1 voltmetresi 4 voltu, V voltmetresi 8 voltu göstermekteir. Buna göre, x irenci kaç W ur? A) 1 B) C) 4 D) 6 E) 8 İZİ A V Ω 3Ω r = 0 Ω I 1 I I 3 İç irenci önemsiz özeş üreteçlerle kurulan elektrik evrelerine irençler özeştir. Buna göre, ana kol akımları I 1, I ve I 3 arasınaki ilişki neir? A) I 1 > I > I 3 B) I > I 3 > I 1 C) I 3 > I 1 > I D) I 1 > I 3 > I E) I 1 = I 3 > I 36 volt Şekileki elektrik evresine ampermetrenin gösteriği eğer A, voltmetrenin gösteriği eğer V ir. Buna göre, i ve V neir? i (amper) V (volt) A) 9 36 B) 3 4 C) 3 1 D) 6 4 E) 6 36 ünite

71 7. 4Ω 6Ω x 1Ω 3Ω r = 0 Şekileki elektrik evresine x anahtarı açıkken 6 W luk irençten geçen akım I 1, anahtar kapatılığına ise I oluyor. Buna göre, I1 I kaçtır? A) 1 B) 3 C) D) 5 E) EETİ VE ANETİZA Ω ε 1 = 36V r 1 = 1Ω ε = 6V r = Ω Ω 3Ω ÜNİTE Şekileki elektrik evresine noktaları arasınaki potansiyel fark (V -V ) kaç volttur? A) 1 B) 15 C) 18 D) 1 E) 4 ε 1 = V ε = 4V r 1 = 1Ω r = 3Ω ε 3 = 6V 3 r 3 = 4Ω 8. ε 1 = 40V r 1 = Ω ε = 40V = 8Ω Şekileki elektrik evresine irencinen geçen akım kaç A ır? A) 0,4 B) 0,6 C) 0,8 D) 1 E) 1, = 7Ω r = Ω ε 3 = 0V 1. V r 3 = Ω V Ω Ω 4Ω 1Ω 4Ω Şekileki elektrik evresine voltmetre kaç voltu gösterir? A) 4 B) C) 0 D) 16 E) 1 Şekileki elektrik evresine 4 W luk irencin uçları arasınaki potansiyel fark 1 volttur. Buna göre, iç irenci önemsiz üretecin potansiyel farkı kaç volttur? A) 36 B) 4 C) 45 D) 54 E) Ω 3A 4Ω V 1 = 4V V = 4V Şekileki elektrik evresine üreteçlerin iç irençleri önemsiz olup 4 W luk irençten geçen akım 3 amperir. Buna göre, x üretecinin gerilimi kaç volttur? A) B) 4 C) 6 D) 8 E) 1 x V 3 Ω 13. = 8Ω ε r = Ω V Şekileki elektrik evresine anahtarı açık iken voltmetre 50 voltu gösteriyor. anahtarı kapatılığına voltmetre kaç voltu gösterir? A) 30 B) 36 C) 40 D) 44 E) 50

72 ÜNİTE EETİ VE ANETİZA ε 3 = 50V r 3 = 3Ω = 6Ω ε 1 = 30V r 1 = Ω ε = 30V r = Ω Şekileki gibi kurulmuş elektrik evresine toplam emk kaç volt ve toplam eşeğer irenç kaç W ur? Σε Σ A) B) 80 7 C) D) 30 5 E) ε r ε r Her birinin emk sı ε, iç irenci r olan üç üreteç şekileki gibi irencine bağlanmıştır. Bu evreen geçen akım şieti aşağıakileren hangisiyle bulunabilir? ε ε ε A) B) C) r 3r 3r 3ε 4ε D) E) r 3r ε r Şekil I Şekil II Şekil III Şekillereki evreler özeş üreteçlerle kurulmuş olup üreteçlerin iç irençleri önemsizir.,, anahtarları aynı ana kapatılığına göre, üreteçlerin tükenme süresi t 1, t ve t 3 arasınaki ilişki neir? 5. ε 1 ε 1 ε İZİ 10 8 A) t 1 > t > t 3 B) t > t 3 > t 1 C) t 3 > t 1 > t D) t > t 1 = t 3 E) t 1 = t > t 3 3. ε 3 ε 4 Şekileki gibi bağlanmış emk ları ε 1, ε, ε 3 ve ε 4 olan üreteçleren hiç birinen akım geçmeiğine göre, ε 1, ε ve ε 3 elektro motor kuvvetleri arasınaki ilişki nasılır? A) ε 3 > ε > ε 1 B) ε > ε 3 > ε 1 C) ε 3 > ε 1 > ε D) ε 3 > ε 1 = ε E) ε 1 > ε > ε 3 Şekileki elektrik evresine üreteçler özeş ve iç irençleri önemsizir.,, anahtarları tek başına ayrı ayrı kapatılığına irenci üzerinen geçen akımlar sırasıyla I 1, I ve I 3 oluyor. Buna göre, I 1, I ve I 3 arasınaki ilişki neir? 6. I. Volt Amper II. joule / saniye III. ( Volt) ohm ukarıa verilen ifaeleren hangileri güç birimi olan watt a eşittir? A) I 1 > I > I 3 B) I > I 1 > I 3 C) I 3 > I > I 1 D) I > I 3 > I 1 E) I 1 = I = I 3 A) alnız I B) alnız II C) I ve III ünite

73 EETİ VE ANETİZA 5A 10 Ω ütü 4 ÜNİTE Ω P = 00 watt r = 0 Şekileki elektrik evresine ve irençlerinen eşit süree açığa çıkan ısı enerjileri oranı W kaçtır? W A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) V Şekileki elektrik evresine ütünün gücü 00 watt tır. Buna göre, üretecin potansiyel farkı V kaç volttur? A) 54 B) 6 C) 68 D) 64 E) Şekileki evree anahtar açıkken t süree irençleren yayılan ısı enerjisi E 1, anahtar kapatılığına aynı süree irençleren yayılan ısı enerjisi E oluyor. 11. Şekileki elektrik evresine 1Ω 6W luk irençten yayılan ısı 1Ω enerjisinin tamamı suya aktarılmaktaır. 6Ω Suyun kütlesi 80 gram oluğuna göre 0 saniyee suyun sıcaklığı kaç C eğişir? su r = 0 (c su = 1 cal/g C, 1 cal = 4 joule) 30 volt A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 Buna göre, E E1 oranı kaçtır? (I akımı eğiştirilmiyor.) A) B) 3 C) 1 D) 1 3 E) Güne 8 saat çalıştırılan bir klima 30 güne 4 elektrik enerjisi tüketiyor. Elektrik enerjisinin 1 kilowatt-saati 1 oluğuna göre, 9 klimanın gücü kaç watt tır? A) 50 B) 100 C) 150 D) 00 E) Şekileki evree ısıtıcının ça- V = 00 volt lıştığı potansiyel fark ve gücü P = 1000 watt yazılmıştır. lamba ısıtıcı Buna göre, lambanın gücü kaç watt tır? 0 V A) 0 B) 40 C) 60 D) 80 E) voltluk bir akümülatör bataryası 80 voltluk bir oğru akımla besleniyor. Akım şietinin 15 amperi geçmemesi için akümülatör evresine seri bir irenç bağlanıyor. Buna göre, ısıya önüşen güç kaç watt tır? A) 150 B) 300 C) 450 D) 600 E) 750

74 ÜNİTE 5 EETİ VE ANETİZA Şekileki elektrik evresine ışık veren lamba sayısı kaçtır?. Şekileki elektrik evresine üreteçler özeş olup iç irençleri önemsizir., ve anahtarlarının sırasıyla yalnız başına kapatılmasıyla lambasının ışık şietleri, ve oluyor. Buna göre,, ve arasınaki ilişki neir? A) > > B) > > C) = = D) > > E) > > A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 5. Özeş lambalarla kuru- lan şekileki elektrik evresine üretecin iç irenci önemsizir. Buna göre, anahtarı kapatılırsa hangi lambaların parlaklığı artar? A) alnız B) alnız C) alnız D) ve E), ve İZİ 10 Şekileki elektrik evresine özeş,, lambalarının parlaklıkları P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P > P > P B) P > P > P C) P > P > P D) P > P > P E) P > P > P 6. Şekileki elektrik evresine yalnız anahtarı kapatılığına yanan lamba sayısı n 1, yalnız kapatılığına n, ve Z birlikte kapatılığına n 3 Z oluyor. Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki nasılır? A) n 3 > n = n 1 B) n > n 1 > n 3 C) n 3 > n > n 1 10 D) n 1 > n > n 3 E) n 1 = n = n Z T Şekileki elektrik evresine özeş,, lambalarının parlaklıkları P, P ve P arasınaki ilişki neir? A) P > P > P B) P > P > P C) P > P > P D) P > P = P E) P > P > P Şekileki elektrik evresine bütün lambaların yanması için hangi anahtarların kapatılması gerekli ve yeterliir? A) ve B) ve Z C) ve T D), T ve Z E) ve T ünite

75 8. Şekileki elektrik evresine üreteçler ve lambalar özeştir. Buna göre,,, lambalarının parlaklıkları P k, P ve P arasınaki ilişki nasılır? (Üreteçlerin iç irenci önemsizir.) A) P > P > P B) P > P > P C) P > P > P EETİ VE ANETİZA 11. mıknatısı bir ipe bağlı olarak, mıknatısı yere engeeir. T gerilme kuvveti sıfıran farklı oluğuna göre, I. azaltılırsa T azalır. II. arttırılırsa mıknatısının yere yaptığı basınç azalır. 5 ÜNİTE yer T S N N S III. mıknatısının kutupları ters çevrlirse T artar. nin zemine yaptığı basınç azalır. D) P = P = P E) P > P > P yargılarınan hangileri oğruur? 9. T 1 T T 3 S N S N S N S N S N N S yer yer yer Özeş mıknatıslarla kurulan sistemlere ip gerilme kuvvetleri T 1, T ve T 3 olup sistemler engeeir. Buna göre, T 1, T ve T 3 arasınaki ilişki neir? A) T 1 > T > T 3 B) T > T 3 > T 1 C) T 3 > T > T 1 D) T > T 1 > T 3 E) T 1 > T = T 3 A) alnız I B) alnız III C) I ve II 1. S N T N S m m Sürtünmesiz yatay üzleme m, m kütleli, çubuk mıknatısları arasınaki ip kesiliyor. Buna göre, I. mıknatısının ivmesi nın kinen büyük olur. II. ıknatıslar sabit ivmelerle hareket eerler. III. ıknatısların hızları birbirine eşit olur. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 10. Özeş P ve mıknatısları yatay bir üzleme tutulurken O noktası etrafına önebilen pusula iğnesi P O Pusula iğnesi 11 şekileki gibi engee kalmaktaır. Buna göre, mıknatısların, pusula iğnesinin kutbunun işareti aşağıakileren hangisi gibi olur? 13. I. Telgraf II. Telefon III. apı zili A) N S S B) N N S C) S N N D) N S N E) S N S IV. Ampermetre yukarıaki araçlaran hangilerine elektromıknatıs kullanılır? A) alnız I B) I ve II C) III ve IV D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

76 1.... eniliğine pozitif () yük miktarının negatif () yük miktarına eşit olması emektir.. Aynı işaretli yükle yüklenmiş cisimler birbirini..., zıt işaretli yükle yüklenmiş cisimler birbirini arıçapları farklı iki iletken küre birbirine okunuruluğuna sistemeki toplam yük yarıçaplarla... olarak paylaşılır. 4. İletken bir cismin, yüklü bir cisim yarımı ile okunma olmaan elektrikle yüklenmesine... elektriklenme enir. 5. azanıkları yükü belli bir bölgee tutan ve cisim üzerine ağılmasına izin vermeyen maelere... maeler enir. 6. Bir elektrik evresine elektronların iletken içine akışına... enir. 7. Elektrik akımının yönü elektronun hareketinin... yönüür. 8. Bir iletkenin iki ucu arasınaki potansiyel farkını ölçen araçlara... enir. Bu araç evreye... bağlanır. 9. Bir iletkenin bir kesitinen t süree geçen yük miktarına akım şieti enir ve... bağıntısı ile bulunur. 10. Bir iletkenin birim zamana harcaığı elektrik enerjisine o iletkenin... enir. 11. Paralel bağlı üreteçlerin... aha uzun olur. 1. Bir üreteçten çekilen akımla üretecin ömrü... orantılıır. 13. Elektrik alan çizgileri... yükten ik olarak çıkıp... yüke ik olarak girer. 14. Elektrik alanı içine her noktaan ancak... elektrik alan çizgisi geçer. 15. Her mıknatısın... kutbu varır.... kutuplu mıknatıs yoktur. 16. İletken bir telin üzerinen akım geçirilirse tel etrafına... oluşur Bir lambanın... gücü ile oğru orantılıır. Cevaplar 1. üksüz 7. tersi 13. artı - eksi Cevaplar. iter - çeker 8. voltmetre - paralel 14. bir 3. oğru orantılı 9. i = q / t 15. iki - tek 4. etki ile 10. gücü 16. manyetik alan 5. alıtkan 11. ömrü 17. parlaklığı 6. elektrik akımı 1. ters ünite

77 D 1. Nötr bir cisim elektron kaybeerse pozitif yüklü olur.. atı maelerin elektriklenmeleri sırasına saece (-) yükler hareket eer. 3. üklü iletken bir cisim iletken tel yarımıyla toprağa bağlanırsa cisim nötr hale gelir. 4. Elektrik yükleri iletken cisimlerin sivri uçlarına aha azır. 5. İçi boş iletken bir cisme içten okunan iletken cisimler aima nötr olurlar. 6. Nötr iki cisim sürtünme ile elektrik yükleniklerine yarıçapı büyük olan kürenin yük maktarı aha çok olur. 7. Ampermetre evree oluşan akımı ölçer ve evreye paralel bağlanır. 8. Paralel bağlı iki irençten geçen akım irençlerin büyüklüğü ile oğru orantılıır. 9. İletken bir telin irenci kesit alanı ile ters boyu ile oğru orantılıır. 10. ambaların parlaklığı güçleri ile oğru orantılıır. 11. Seri ve üz bağlı üreteçlerin tükenme süresi paralel bağlı üreteçlere göre aha uzunur üklü iki cismin birbirine uygulaığı elektriksel kuvvet cisimler arasınaki uzaklığın karesiyle ters orantılıır. Eşit ve zıt işaretle yüklü elektroskoplar birbirine okunuruluğuna her iki elektroskobun yapraklarıa tamamen kapanır Bir mıknatısın N kutbu emir parçasını çeker, S kutbu ise emir parçasını iter. 15. apı zili, Telefon, Telgraf gibi aletlere elektromıknatıs kullanılır. Cevaplar 1. D. D 3. D D D 10. D D 13. D D

78 1. r r 3r 1q 3q 19q arıçapları ve yükleri verilen,, iletken kürelerinen küresi önce ye aha sonra ye okunurulup ayrılıyor. Buna göre, kürelerin son yükleri ne olur? C: = 4q = 6q = 1q. P Özeş nötr, elektroskopları () yüklü içi boş iletken küreye şekileki gibi bağlanıp ve anahtarları aynı ana kapatılırsa elektroskopların yaprakları için ne söylenebilir? C: İkisie () yüklenerek açılırlar. 3. Özeş, elektroskopları elektrik yüklü olup yaprakları arasınaki açılar a ve a ır. Elektroskoplar birbirine okunurulup ayrılırsa yaprakları arasınaki açılar için ne söylenebilir? 4. C: = artabilir, kapanıp tekrar açılabilir, = Biraz kapanır. N 14 Şekileki elektrik evresine lambalar ve üreteçler özeştir. Buna göre,,,, N lambalarının parlaklıkları arasınaki ilişki neir? C: ( = > = N) 5. P S S S Z Şekileki evre parçasına,, Z irençleri aynı maeen yapılmış olup irencinin eğeri ir. Buna göre, P arasınaki eşeğer irenç neir? 7 C: 4 ünite

79 6. Şekileki eşarj sol sağ tüpüne 10 saniyee sağa tane () yüklü iyon, sola () yüklü tane iyon geçiyor. Buna göre, akımın yönü ve şieti ne olur? (1 e.y = 1, c) C: (1,6 amper sola oğru) 7. Şekileki elektrik evresine, 6Ω V Ω r = 0 48 Volt Ω 6Ω 3Ω a) Anakol akımı kaç amperir? b) Voltmetrenin gösteriği eğer kaç volttur? C: a) 18 amper b) 1 volt 8. Şekileki i rençlere 5 akikaa açığa çıkan ısı enerjisi toplam kaç kilojoule ür? 1 = 6Ω 3 = 10Ω = 3Ω 4 = 4Ω ε = 60 V r = 0 C: (360 kj) 9. Direnci Ω olan elektrik ısıtıcısı 0 v luk bir oğru akım kaynağı ile çalışmaktaır. Buna göre, 15 a) Isıtıcıan geçen akım kaç A ır? b) Isıtıcının gücü kaç wattır? c) Isıtıcının 1 akikaa veriği enerji kaç j ür? ) Bu ısıtıcı 4 saat kullanılığına kwh ı 5 T en kaç T bir enerji tüketmiş olur? C: a) 10 amper b) 00 watt c) joule ) 44 T

80

81 6. fasikül DAGAA Dalga ve Dalga Hareketinin Temel Özellikleri Su Ses ve Deprem Dalgaları

82 ÖĞETEN TEST 1 DAGAA Dalga ve Dalga Hareketinin Temel Özellikleri Cisimlerin enge konumu etrafına, enge konumunan eşit uzaklıktaki noktalar arasına giip gelmesi olayına titreşim hareketi enir. 1. Eşit bölmeli üzleme verilen, ve algalarının alga boyları λ, λ ve λ arasınaki ilişki nasılır? A) λ > λ > λ B) λ > λ > λ C) λ > λ > λ Esnek bir ortama oluşturulan titreşim hareketinin (enerjisine) iletilmesine alga hareketi enir.. D) λ > λ > λ E) λ > λ > λ sabit uç serbest uç Bir ortama alga yayılırken ortam ilerlemez. Dalga üzerineki noktalar aşağı yukarı hareket eer. Homojen bir yaya t = 0 anına şekileki konuma olan ve atmaları ok yönlerine hareket etmekteirler. Atmalar t süree 1 bölme hareket ettiğine göre 13t süre sonra atmaların konumları aşağıakileren hangisi gibi olur? (Birim kareler özeştir.) A) B) C) Şekileki atmaa, x = Genişlik y = Genliktir. x y D) E) İZİ 10 Atma : ısa süree oluşturulan tek bir algaya atma enir. Genlik : Bir alganın tepe ya a çukurunun enge konumuna olan üşey uzaklığa enir. Dalga boyu : İki alga tepesi ya a iki alga çukuru arasınaki uzaklığa enir. Periyot (T) : Bir tam alga oluşması için geçen süreye periyot enir. rekans (f) : Bir saniyee oluşan alga sayısına frekans enir. T. f = 1 ir. 3. Homojen bir yaya oluşturulan periyoik algaların 6 alga tepesi arası uzaklık 30 cm ir. Dalgaların yayılma hızı 1 cm / s oluğuna göre, alga kaynağının frekansı kaç s -1 ir? A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) Şekileki, ve atmalarının hız yönleri ve üzerineki bazı noktaların hareket yönleri verilmiştir. Buna göre, hangi atmaların ilerleme yönleri oğru olarak verilmiştir? A) alnız B) alnız C) ve D) ve E), ve ünite

83 DAGAA Dalga ve Dalga Hareketinin Temel Özellikleri 1 TEST ÖĞETEN 5. Bir kaynakla oluşturulan al- Uzanım (cm) ganın uzanım - zaman grafiği şekileki gibiir. 6 Buna göre, I. Dalgaların genliği 6 cm ir Zaman (s) II. Dalganın frekansı 6 s -1 ir. III. Dalgaların yayılma hızı 1,5 cm / s ir. 6 yargılarınan hangileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Bir yay algasının hızı, ν = bağıntısınan bulunur. µ : ayı geren kuvvet m µ : ayın birim uzunluktaki kütle miktarı ν = λ f = λ T ir. 6. Şekileki gibi oluşturulan atmanın serbest uçtan tamamen yansıması aşağıakileren hangisi gibi olur? serbest uç sabit uç A) B) C) Sabit uçtan yansıma serbest uç D) E) Serbest uçtan yansıma V 1 y 1 O 7. kuvvetiyle gerilmiş esnek bir yaya oluşturulan atmanın hızı V oluyor. ay ikiye katlanıp 8 kuvvetiyle gerilerek atma oluşturulursa atmanın hızı ne olur? A) V B) 3V C) 4V D) 8V E) 16V 8. O noktasınan birbirine eklenmiş V ve homojen yaylaran yayına O oluşturulan bir atmanın yansıyanı x 1 ince yay kalın yay V 3 x O y 3 y x 3 V V 1 = V > V 3, 1 = > 3, 1 >, 1 > 3 3 ve iletileni şekileki gibiir. Buna göre, I. İlk atma baş aşağı oluşturulmuştur. II. yayı yayınan aha kalınır. 1 V V 1 y 1 x 1 kalın yay O ince yay III. V > V ir. IV. > 1 ir. yargılarınan hangileri oğruur? V V 3 y O y 3 x x 3 3 A) alnız I B) I ve III C) II ve IV D) I ve IV E) II, III ve IV V 3 > V 1 = V, 3 > 1 =, 1 >, 1 > 3

84 ONU 1 DAGAA Dalga ve Dalga Hareketinin Temel Özellikleri 1. I. Bir saniyee oluşan alga sayısına frekans enir. II. Arışık iki alga tepesi arası uzaklığa bir alga boyu enir. III. ay algalarına kaynağın frekansi arttırılırsa yayılma hızı artar. yukarıaki yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 4. Homojen bir yaya periyoik algalar üreten kaynağın frekansı arttırılırsa algaların, I. Hız II. Dalga boyu III. Genlik niceliklerinen hangileri eğişir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III. Gergin bir yaya oluşturulan atma için, I. Atmanın ilerleme yönü titreşim yönüne ik ise oluşan atma enine atmaır. II. Atmanın ilerleme yönü titreşim yönüne paralel ise atma boyuna atmaır. III. ay algaları hem enine, hem boyuna olabilir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 5. Homojen bir yaya oluşturulan atmanın periyou saniye, yayılma hızı 1 cm / s ir. Buna göre, atmanın alga boyu kaç cm ir? A) 4 B) 18 C) 1 D) 8 E) 6 İZİ Bir yaya oluşturulan atmanın yaya ilerleme hızı, I. ayı geren kuvvet II. ayın birim uzunluk başına üşen kütlesi III. Atmayı oluşturan kaynağın periyou niceliklerinen hangilerine bağlıır? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 6. Birim uzunluktaki kütleleri oranı µ 1 kuvvetlerle çekiliyor. 4 µ = olan iki yay eşit 9 Hafif yayaki atmanın hızı 1 cm / s oluğuna göre, ağır yayaki atmanın hızı kaç cm / s ir? A) B) 3 C) 4 D) 8 E) 9 ünite

85 DAGAA Dalga ve Dalga Hareketinin Temel Özellikleri 1 ONU 7. Esnek bir yay uvarları arasına gerilerek şekileki atma oluşturu- luyor. Atma ok yönüne ilerleiğine göre,,, noktalarının titreşim yönleri aşağıakileren hangisi gibi olur? 10. Gergin esnek bir yaya 4 saniyee 0 alga oluşmaktaır. Dalgaların yayılma hızı 10 cm / s oluğuna göre, alga boyu kaç cm ir? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 A) B) C) D) ılızlı Soru 1 E) P cm P noktasınaki kaynaktan oluşan periyoik algaların noktasına ulaşması için geçen süre 3 saniyeir. Buna göre, Eşit bölmeli üzlemlere,, algaları şekileki gibiir. Buna göre, algaların alga boyu λ, λ, λ arasınaki ilişki neir? A) λ > λ > λ B) λ > λ > λ C) λ > λ > λ D) λ = λ > λ E) λ > λ = λ I. aynağın periyou 4 3 saniyeir. II. Dalgaların alga boyu 16 cm ir. III. Dalgaların yayılma hızı 1 cm / s ir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 9. Sarmal bir yaya oluşturulan şekileki alganın frekansı 0,5 s -1 ir. Buna göre, y (cm) x (cm) 11. Sarmal yaya oluşturulan bir atma için, I. Atma aha kalın bir yaya geçtiğine hızı azalır. 5 3 I. Dalgaların alga boyu 1 cm ir. II. Dalgaların yayılma hızı 6 cm / s ir. III. Dalgaların genliği 4 cm ir. yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III II. ayı geren kuvvet artarsa atmanın hızı artar. III. Atmayı oluşturan kaynağın frekansı artarsa hızıa artar. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III

86 ONU 1. DAGAA Dalga ve Dalga Hareketinin Temel Özellikleri x V 1 V x 3x V 3 Gergin türeş bir yaya oluşturulan şekileki atmaların yayılma hızları V 1, V ve V 3 arasınaki ilişki nasılır? A) V 1 = V = V 3 B) V > V 1 > V 3 C) V 3 > V 1 > V D) V 1 > V 3 > V E) V 3 > V > V 1 4. Homojen bir yaya oklar yönüne ilerleyen atmaların ve noktaları karşılaştığına bileşke atmanın şekli aşağıakileren hangisi gibi olur? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) B) C). Homojen bir yaya ok yönüne ilerle- sabit uç yen atmalar t süree 1 birim yol almaktaır. serbest uç D) E) Buna göre atmaların 7t süre sonraki görünümleri aşağıakileren hangisi gibi olur? A) B) C) 5. sabit uç sabit uç D) E) 7 cm İZİ Homojen bir yaya ok yönüne ilerleyen atmalar t süree bir bölme ilerlemekteir. Homojen bir yaya özeş ve atmaları üzerineki noktaların titreşim yönleri verilmiştir. Atmaların ilerleme hızları 6 cm / s oluğuna göre, atmalar kaç saniye sonra birbirini tamamen sönürürler? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 1 Buna göre, atmaların şekileki konumlarınan t süre sonraki görünümleri nasıl olur? (Birim kareler özeştir.) A) B) C) D) E) 6. İnce yayı ve kalın V yayı O noktasınan eklenmiştir. y O x İnce yay alın yay Hızı V, frekansı f, genliği y, genişliği x olan atma yayınan yayına iletiliğine V, f, y ve x niceliklerinen hangileri azalır? A) alnız x B) f ve y C) V ve x D) V, y ve x E) f ve x ünite

87 7. 8. sabit uç serbest uç Homojen bir yaya oluşturulan özeş ve atmaları zıt yönlere t = 0 anına şekileki konumlaraır. Atmalar t süree 1 bölme yol alıklarına göre, kaç t süre sonra birbirlerini tamamen sönürürler? (Birim kareler özeştir.) A) 6,5 B) 7 C) 7,5 D) 8 E) 8,5 O DAGAA Dalga ve Dalga Hareketinin Temel Özellikleri 10. Homojen (ince), ONU (kalın) yayları O İnce O alın noktasınan birbirine eklenmiştir. ay- lara oluşturulan bir atmanın bir süre sonra yansıyanı ve iletileni şekileki gibiir. Buna göre, I. İlk atma yayına oluşturulmuştur. II. İlk atma baş aşağıır. III. İlk atma yayına oluşturulmuştur. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) II ve III E) alnız II Homojen yaylar O noktasınan birbirine eklenmiştir. ılızlı Soru Buna göre, O yayınan gönerilen atmanın bir süre sonraki görünümü aşağıakileren hangisi gibi olabilir? (Birim kareler özeştir.) A) B) O O C) D) O O E) O O noktasınan birbirine eklenmiş, homojen yaylarınan yayına oluşturulan atmanın hızı V 1 ir. V 1 8 cm O Şekil I Şekileki konuman 8 saniye sonra yansıyan ve iletilen atmaların konumu şekil II eki gibi oluğuna göre, V kaç cm / s ir? A) 1,5 B) 1,5 C) 1,75 D) E),5 O 1 cm 6 cm Şekil II V 9. Homojen ince ve V kalın yaylar O noktasınan y O birbirine eklenmiştir. x İnce yay alın yay İnce yayan kalın yaya gelen şekileki atmanın O noktasınan yansıyanı için, gelen atmaya göre I. Hız 11. Homojen, ve yayları O 1 ve O noktalarınan birbirine eklenmiştir. O 1 O 7 3 II. y (genlik) III. x (genişlik) niceliklerinen hangileri azalır? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III yayına oluşturulan bir atmanın bir süre sonra yansıyan ve iletilenleri şekileki gibi oluyor. Buna göre, yayların kalınlıkları arasınaki ilişki nasılır? A) > > B) > > C) > > D) > > E) > >

88 ÖĞETEN TEST DAGAA Su - Ses ve Deprem Dalgaları 1. Bir alga leğenine alga kaynağının frekansı zamanla azaltılıyor. O Buna göre, algaların I. Dalga boyu II. ayılma hızı α α Engel III. Periyou niceliklerinen hangileri eğişir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve III E) I, II ve III Engel. Derinliği heryere aynı olan alga leğenine O atmasının engelen yansııktan sonraki görünümü aşağıakileren hangisine oğru olarak verilmiştir? O 30 Engel Engel A) B) C) O 30 Engel O 60 Engel O 30 Engel D) E) O 60 Engel O 0 Engel İZİ 10 8 Dalgaların alga boyunu ölçmek için kullanılan alete stroboskop enir. D = N. f s D : Dalganın frekanıs f S : Stroboskobun frekansı N : Stroboskobun yarık sayısı Su algalarının yayılma hızı erinlikle oğru orantılıır. V = λ f T = λ. ır. 3. Dik kesiti şekileki gibi olan kapta kaynak aynak tarafınan üretilen algalar,, ortamlarına yol almaktaır. su Buna göre,,, ortamlarına algaların I. rekansları II. Dalga boyları III. Hızları niceliklerinen hangileri eşittir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 4. Su alga leğenine üretilen periyoik algalara 10 yarıklı stroboskopla bakılığına algalar ilk kez uruyor olarak gözleniyor. Stroboskobun önme frekansı s -1 oluğuna göre, su algasının frekansı kaç s -1 ir? A) 5 B) 10 C) 15 D) 0 E) 5 ünite

89 DAGAA Su - Ses ve Deprem Dalgaları ÖĞETEN TEST 5. İçine parabolik engel bulunan su olu alga leğenine zıt yöne paralel algaların engelen yansımış şekli aşağıakileren su hangisine benzer? Engel A) B) C) erin sığ i α D) E) Su algaları erin ortaman sığ ortama geçerken normale yaklaşır. erin 6. sığ erin erin sığ erin sığ sığ Sığ ortama su algalarının hızı azalır. sığ erin erin I II III I, II ve III alga leğenlerine erin ve sığ ortamlar şekillereki gibi oluştu- erin sığ rulmuştur. Buna göre, hangi alga leğenlerine algalar oaklanır? A) alnız I B) alnız II C) alnız III Sığ ortama hız azalacağı için alganın uçları gerie kalır. 7. D) I ve II E) II ve III I. Ses algaları boyuna algalarır. Ses algasının yayılma hızı saece ortama bağlıır. 8. II. Sesin yayılması için maesel bir ortama ihtiyaç varır. III. Ses kaynağınan uzaklaştıkça ses algasının genliği azalır. IV. Ses kaynağınan uzaklaştıkça sesin frekansı azalır. V. Ses algasının frekansı arttıkça ses aha ince uyulur. VI. Ses sıvı ortama göre katı ortamlara aha hızlı yayılır. ses ile ilgili yukarıaki yargılaran kaç tanesi oğruur? A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 I. Depremin büyüklüğü richter (ihter) ölçeği ile ölçülür. Ses algaları en hızlı katılara en yavaş gaz ortamına yayılır. Ses boşlukta yayılmaz. Ses mekanik bir algaır. Sesin şieti genliği ile oğru orantılıır. Sesin frekansı arttıkça ses incelir. (tiz)?? Uzun yıllar yer kabuğunun sıkışması sonucu bir ana meyana gelen kırılmaya eprem enir. 9 II. Deprem oluştuktan sonra ortaya çıkan enerji algalar şekline aktarılır. III. Depremin şieti merkez üssünen uzaklaştıkça azalır. Deprem algaları hem enine hem boyuna olabilir. 3 epremle ilgili yukarıaki bilgileren hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III Depremin kaynağınan uzaklaştıkça şieti azalır, büyüklüğü (enerjisi) eğişmez.

90 ONU 3 DAGAA Su Dalgaları 1. Bir alga leğenine oluşturulan algaların yayılma hızı, 5. Derinliği her yere aynı olan bir alga leğenine noktasal bir kaynak akikaa 300 alga üretmekteir. I. Dalga leğenineki su erinliği II. aynağın frekansı III. aynağın periyou 5 alga tepesi arası uzaklık 0 cm oluğuna göre, algaların yayılma hızı kaç cm / s ir? A) 5 B) 10 C) 15 D) 0 E) 5 niceliklerinen hangilerinin artmasıyla artar? A) alnız I B) alnız II C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III. Derinliği her yere aynı olan bir alga leğenine yalnız kaynağın periyou arttırılırsa, I. Dalgaların yayılma hızı artar. 6. Şekileki oğrusal O atmasının O noktası engele çarptığı ana görünümü nasıl olur? O 60 II. Dalgaların alga boyu artar. Engel III. Dalgaların frekansı azalır. A) B) yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 30 O 60 O 3. Derinliği her yere aynı olan bir alga leğenine algaların alga boyunu arttırmak için, I. Su erinliği arttırılmalı C) 10 D) 60 II. aynağın frekansı arttırılmalı O O III. Dalgaların genliği arttırılmalı işlemlerinen hangileri tek başına yapılabilir? E) A) alnız I B) alnız II C) I ve III 60 İZİ 10 D) II ve III E) I ve II O Derinliği her yere aynı olan bir alga leğenine bir miktar aha su eklenirse, I. Dalgaların yayılma hızı artar. II. Dalgaların alga boyu artar. III. Dalgaların frekansı artar. IV. Dalgaların periyou artar. yargılarınan hangileri oğruur? A) I ve II B) III ve IV C) I ve III D) II ve IV E) I, II ve IV 7. Derinliği her yere aynı olan bir alga leğenine frekansı s -1 olan 3 yarıklı bir stroboskopla bakılığına algalar uruyormuş gibi görülüyor. Dalgaların alga boyu 4 cm oluğuna göre, I. Dalgaların frekansı 6 s -1 ir. II. Dalgaların yayılma hızı 4 cm / s ir. III. Dalgaların genliği 1 cm ir. yargılarınan hangileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III ünite

91 DAGAA Su Dalgaları 3 ONU 8. Derinliği sabit bir alga leğenine şekileki üzlemsel engele gönerilen O algasının engelen tamamen yansıması aşağıakileren hangisi gibi olur? A) B) O 30 Engel 10. Derinliği her yere aynı olan bir alga leğenine akikaa 10 evir yapan 8 yarıklı bir stroboskopla bakılığına algalar uruyormuş gibi görünmekteir. Buna göre, algaların frekansı kaç s -1 ir? A) B) 4 C) 8 D) 1 E) Engel C) D) Engel ılızlı Soru 3 60 Engel E) 30 Engel ğınan yayılan λ alga boylu airesel su agalarının üstten görünümü şekileki gibiir. noktasal kaynaλ λ x 1 x λ 1 = 4 cm, λ = 1 cm ve kaynağın periyou saniye oluğuna göre, Engel I. aynak x yönüne hareket etmekteir. II. aynağın hızı cm / s ir. III. Dalgaların yayılma hızı 4 cm / s ir. yargılarınan hangileri oğruur? (Su erinliği her yere aynıır.) A) alnız I B) alnız III C) I ve II 9. Derinliği her yere aynı olan alga leğenine oğrusal atması engeline şekileki gibi I gelmekteir. 60 Buna göre, atmanın II. engelen yansıması aşağıakileren hangisine oğru olarak verilmiştir? A) B) C) 60 II O 11. Derinliği her yere aynı olan al- Engel ga leğenine O noktasına oluşturulan airesel algaların üzlem engelen yansıması aşağıakileren hangisine oğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E) D) E) 3 60

92 ONU 4 DAGAA Su Dalgaları 1. Bir alga kaynağı tarafınan üretilen periyoik üzleme su algaların,, ortamlarına izleiği yollar şekileki gibiir. aynak Buna göre, ortamların erinlikleri h, h ve h arasınaki ilişki nasılır? 4. Üç bölmeli bir alga leğenine oluşturulan üzlemsel su algalarının üstten görünümü şekileki gibiir. Buna göre, alga leğeninin üşey kesiti aşağıakileren hangisi gibiir? A) B) C) A) h > h > h B) h > h > h C) h > h > h D) h > h > h E) h > h > h D) E). Şekileki alga leğeni ve bölmelerine ayrılmıştır. İZİ 10 bölgesine üretilen üzlemsel algaların bölgesineki görünümü şekileki gibiir. Buna göre, I. bölgesinin erinliği ninkinen aha fazlaır. II. bölgesineki algaların frekansı bölgesineki algaların frekansınan büyüktür. III. Dalgaların hızı bölgesine aha büyüktür. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III D) II ve III E) I ve II 5. Derinlikleri farklı ortamların- an ortamına üretilen üzlemsel algaların ortamına geçişi şeklieki gibi olmaktaır. Buna göre, I. ortamı ortamınan aha erinir. II. ortamınaki algaların frekansı ortamınaki algalaran aha büyüktür. III. Dalgaların hızı ortamına aha büyüktür. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 1 3. Derinliği h 1, h ve h 3 olan bir alga leğenine oğrusal su algalarının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, h 1, h ve h 3 arasınaki ilişki neir? h 1 h h 3 α α 6. Bir alga leğenine kaynak tara- fınan oluşturulan üzlemsel algaların üstten görünümü şekileki gibiir. Buna göre, algaların görünümünün neeni, aynak I. eğenin kenarınan N kenarına oğru erinliğin artması II. aynağın frekansı arttırılması, III. aynağın ürettiği algaların genliği azalması yukarıakileren hangileri olabilir? N A) h 1 > h = h 3 B) h 1 = h 3 > h C) h 1 > h > h 3 D) h 3 > h > h 1 E) h > h 1 > h 3 A) alnız I B) alnız III C) I ve II ünite

93 7. I II Derinlikleri farklı, ve ortamlarına su algalarının izleiği yollar I ve II eki gibiir. Buna göre,,, ortamlarının erinlikleri h, h ve h arasınaki ilişki nasılır? A) h > h > h B) h > h > h C) h > h > h D) h > h > h E) h > h > h DAGAA Su Dalgaları 10. Derinlikleri farklı,, ortam- larına e üretilen algaların, ortamlarına izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, ortamların erinlikleri h, h ve h arasınaki ilişki nasılır? A) h > h > h B) h > h > h C) h > h > h D) h > h > h E) h > h > h ılızlı Soru 4 4 ONU sığ erin sığ sığ erin 8. Derinlikleri farklı,, ortam- larına oğrusal su algasının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, alganın ortamlaraki hızları V, V ve V arasınaki ilişki nasılır? α α I II erin erin sığ A) V > V > V B) V > V > V C) V > V > V D) V > V > V E) V > V > V III Dalga leğenlerine oluşturulan oğrusal su algalarının I, II ve III sistemlerine izleiği yollaran hangileri oğru olarak çizilmiştir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I, II ve III 9. Oak noktası, merkezi olan küresel engele oğrusal su algaları göneriliyor. Buna göre, algaların engelen yansııktan sonraki görünümü nasıl olur? A) B) C) T 11. Oak uzaklığı olan çukur engele gönerilen oğrusal su algalarının yansııktan sonraki görünümü aşağıakileren hangisi gibi olur? ( = merkez) A) B) C) Engel 13 D) E) D) E) 3

94 ONU 5 1. Ses algası için, DAGAA Ses ve Deprem Dalgaları 5. I. Boyuna algaır. II. En hızlı boşlukta yayılır. III. Enerji taşır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III I. rekansı yüksek olan seslere ince (tiz) ses enir. II. İnsan kulağı 0 Hz ile Hz frekans aralığınaki sesleri uyabilir. III. Sonar cihazları yüksek frekanslı ses algalarınan fayalanır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III. Ses algası için, I. ekanik algaır. II. atı, sıvı ya a gazların titreştirilmesiyle oluşur. III. ayılması için bir ortama (maeye) ihtiyaç varır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 6. Ses algalarının yayılma hızı, I. aynağın frekansı II. Ortamın cinsi III. Ortamın sıcaklığı niceliklerinen hangisine bağlıır? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 3. Ses algasının katı, sıvı ve gaz ortamlarınaki hızları sırasıyla V, V S, V g oluğuna göre, bunlar arasınaki büyüklük ilişkisi nasılır? 7. Evimize rayonun sesini açtığımıza sesin, I. rekansı İZİ A) V > V S > V g B) V S > V > V g C) V g > V S > V D) V = V S = V g E) V > V g > V S II. Şieti III. Hızı niceliklerinen hangileri eğişir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 8. Bir ses algası hava ortamınan su ortamına geçtiğin- 4. I. Ses şieti esibel (B) birimi ile ifae eilir. II. Sesin şieti genliği ile oğru orantılıır. III. Ses kaynağınan uzaklaştıkça sesin şieti azalır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II e, sesin, I. rekansı II. Dalga boyu III. Hızı niceliklerinen hangisi artar? A) alnız I B) alnız II C) I ve III ünite

95 9. DAGAA Ses ve Deprem Dalgaları 5 ONU 13. ayalık bir yamaç karşısına urmakta olan bir çocuk bağırığına,4 saniye sonra keni sesini uyuyor. Aynı ortama oluşturulan, ve algaları şekileki gibiir. Buna göre, kayalık ile kenisi arasınaki uzaklık kaç m ir? (V ses = 340 m/s) A) 376 B) 388 C) 340 D) 356 E) 408 Buna göre, algaların I. frekansları arasına f = f > f II. Hızları arasına, V > V > V ilişkisi varır. III. Genlikleri arasına y = y > y ilişkisi varır. yargılarınan hangileri oğruur? (Birim kareler özeştir.) A) alnız I B) alnız II C) I ve III 10. ezonans urumunaki iki ses kaynağına ait, ılızlı Soru 5 I. rekans II. Şiet III. Tını Durgun bir ortama kaynağınan çıkan aynak niceliklerinen hangileri kesinlikle eşittir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III ses algaları 6 saniye sonra iyapazonun ilk çatalını titreştirmeye başlıyor. 400 metre 11. Şekileki,, iyapazonlara aynı kuvvetle vuruluğuna oluşan aynağın frekansı 160 s -1 oluğuna göre, sesin ortamaki alga boyu kaç metreir? A) 1 B) 1 C) 1,5 D) E),5 seslerin frekansları f, f ve f arasınaki ilişki nasıl olur? 15 A) f > f > f B) f = f = f C) f > f > f 3 D) f > f > f E) f > f > f 1. Gergin bir telen ele eilen sesin aha ince uyulması için, I. uvvet () arttırılmalıır. II. Telin boyu () arttırılmalı III. Telin kalınlığı azaltılmalı işlemlerinen hangileri tek başına yapılabilir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III Tel 14. I. Depremin büyüklüğü, sismograf enilen cihaz ile ölçülür. II. Deprem algaları mekanik algalarır. III. Enerji taşırlar. eprem algaları ile ilgili olarak yukarıaki yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III

96

97 7. fasikül DAGAA Ünite Testleri

98 ÜNİTE 1 DAGAA 1. Gergin bir yaya oluşturulan atmanın hızı, I. Dalgaların periyou II. ayı geren kuvvet III. ayın birim uzunluktaki kütlesi 4. Ok yönüne ilerleyen atma üzerineki noktaların titreşim yönü aşağıakileren hangisine oğru verilmiştir? A) B) niceliklerinen hangilerine bağlıır? A) alnız I B) alnız II C) I ve III D) II ve III* E) I, II ve III C) D) E). Gergin ve esnek bir yaya oluşturulan alga ok yönüne ilerlemekteir. Buna göre, alga üzerineki,, noktalarının titreşim yönleri aşağıakileren hangisine oğru olarak verilmiştir? A) B) * C) D) E) 5. Gergin bir yaya oluşturulan atma ok yönüne hareket etmekteir. Buna göre, atmanın üzerineki,, noktalarının V, V ve V hız büyüklükleri arasınaki ilişki neir? A) V > V > V B) V = V > V C) V = V = V D) V > V > V * E) V > V > V İZİ Gergin bir yaya oluşturulan baş yukarı atma şekileki gibi ok yönüne ilerlemekteir. 6. Bir ucu sabit gergin bir yaya oluşturulan ve atmaları şekileki gibiir. Buna göre, ve Buna göre, atmaları için, I. noktasının titreşim yönü aşağıaır. I. Genlik II. noktasının titreşimi yoktur. II. Genişlik III. noktasının titreşim yönü yukarıır. III. Hız yargılarınan hangileri oğruur? niceliklerinen hangileri kesinlikle eşittir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I, II ve III A) alnız I B) alnız II C) alnız III* D) I ve II E) I, II ve III ünite

99 DAGAA 1 ÜNİTE Şekileki gibi oluştu- rulan atmaların sabit uçtan yansıması aşağıakileren hangisi sabit uç gibi olur? A) B) Şekil I Şekil II Şekil I ve Şekil II eki bölmeler özeş olup bu ortamlara ve periyoik algaları oluşturulmuştur. Buna göre, C) D) I. nin genliği ninkinen büyüktür. II. nin alga boyu ninkine eşittir. III. nin genişliği ninkinen küçüktür. yargılarınan hangileri oğruur? E) A) alnız I B) alnız II C) I ve II* 8. Esnek bir yayın bir ucu sabit bağlanmış, iğer ucu kuvvetiyle çekiliyor. V x Oluşturulan atmanın hızı V, genişliği x oluğuna göre, 11. Boyu 1m kütlesi 500 gram olan tel 50 N luk bir kuvvetle geriliyor. I. artırılırsa x artar. II. artırılırsa V artar. Buna göre, tele oluşturulan atmanın hızı kaç m/s ir? III. artırılırsa x eğişmez. A) 5 B) 5 C) 15 D) 10 E) 5 yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 9. Bir kaynakta oluştu- Uzanım (cm) rulan alganın uzanım - zaman grafiği şekileki gibiir. 1 Buna göre, 3 6 I. Dalgaların genliği 1 cm ir. 1 t (s) 1. Esnek bir yaya oluş- turulan alganın noktası serbest uca ulaştığına nasıl bir görünüm alır? (Atmalar özeştir.) A) B) C) serbest uç 3 II. Dalganın frekansı 6 saniyeir. 3 III. Dalganın hızı 10 cm/s ir. yargılarınan hangileri kesinlikle oğruur? A) alnız I* B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III D) E)

100 ÜNİTE 1. DAGAA Gergin bir yaya şekileki gibi birbirine oğru ilerleyen iki atma oluşturuluyor. Bu atmalar birbiri içine girip tamamen ayrılıklarına; I. Genişlik II. Genlik sabit uç likli ve eşit boylu ve atmaları şekileki yönlere ilerliyor. 4. Eşit genserbest uç Atmalar 1 saniyee 1 birim yol alıklarına göre, kaç saniye sonra birbirlerini sönürürler? (Bölmeler eşit aralıklıır.) III. Hız niceliklerinen hangileri eğişmez? A) alnız I B) alnız II C) I ve III A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9 5. Bir yay boyunca birbirine oğru ilerleyen iki atma üst üste geliğine bir an için yayın hareketsiz görünmesi için aşağıakileren hangisi kesinlikle olmalıır?. Serbest uç Sabit uç A) İki atmanın hızı eşit olmalıır. B) İki atmanın genlikleri eşit olmalıır. C) İki atmanın genlikleri eşit ve ters yönlü olmalıır. D) İki atmanın şekilleri aynı genlikleri eşit ve zıt yönlü olmalıır.* İZİ 10 Şekil I Şekil II Şekil I e gergin bir yaya oluşturulan t = 0 anına atmaların konumları ve hareket yönleri verilmiş olup atmalar 1 saniyee 1 bölme ilerleiklerine göre, kaç saniye sonra şekil II eki konumu alırlar? (Birim kareler özeştir.) A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 E) Her iki atma tepelerine göre simetrik, genlikleri eşit ve zıt yönlü olmalıır. 6. Gergin ve esnek bir yaya oluşturulan atma ok yönüne t saniyee bir bölme ilerliyor. serbest uç sabit uç Buna göre, kaç t süre sonra atmanın genliği sıfır olur? (Birim kareler özeştir.) A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) Gergin, ve yaylarına hareket yönleri verilen şekileki atmalar oluşturuluyor. Buna göre, hangi yayaki atmalar birbirlerini sönürürler? (Birim kareler özeştir.) 7. Aşağıakileren hangisi yaylara oluşturulan atmaların avranışlarınan biri eğilir? A) Genlikleri aynı fakat ters iki atmanın karşılaşmasına bir an atmalar birbirini yok eer. B) Birbiriyle karşılaşan iki atma birbiri içinen geçerek hiçbir şey olmamış gibi yollarına evam eerler. C) Genlikleri aynı başyukarı iki atmanın üst üste gelmesine bileşke atmanın genliği iki katına çıkar. D) arklı ağırlıkta iki yay birbirine ekleniğine eklem noktasına gelen atmanın bir kısmı iletilir. A) alnız B) alnız C) ve D) ve * E), ve E) İnce yaya oluşturulan atma kalın yaya geçerken hızı eğişmez. ünite

101 8. Esnek bir yaya oluşturuserbest lan atmanın titreşim yönü şekileki gibiir. Atma saniyee 1 birim ilerleiğine göre, 15 saniye uç sabit uç sonra görünümü ve ilerleme yönü aşağıakiler- en hangisi olur? (Birim kareler özeştir.) A) B) 10. Gergin bir yaya iki atma oluşturulmuş ve hareket yönleri verilmiştir. DAGAA ÜNİTE sabit uç konumu konumuna geliğine yayın görünümü aşağıakileren hangisine benzer? A) B) C) C) D) D) E) E) 11. O noktasınan V birbirine eklenmiş r yaylaran, x hafif yayına O oluşturulan atma ağır olan yayına iletiliğine atmanın hızı V, genliği r ve genişliği x için ne söylenebilir? 9. serbest uç sabit uç Şekileki atmalar t saniyee 1 bölme ilerleiklerine göre 4t saniye sonra konumları aşağıakileren hangisi gibi olur? (Birim kareler özeştir.) A) B) V r x A) Artar Azalır Azalır B) Değişmez Azalır Azalır C) Azalır Azalır Azalır D) Artar Değişmez Artar E) Azalır Artar Azalır 1. O noktasınan birbirine eklenmiş olan O yaylaran, ince yaya İnce yay alın yay oluşturulan atma şekileki gibi ilerliyor. Bu atmanın bir süre sonra urumu aşağıakileren hangisi gibi olur? 5 C) D) A) B) C) D) E) 3 E)

102 ÜNİTE 1. 3 yayı yayı DAGAA 1 V 1 P yayı V yansıyan iletilen V yayı yayınan yayına gönerilen atmanın P noktasınan yansıyanı ve yayına iletileni şekileki gibiir. Buna göre, I. V 3 > V 1 = V ir 5. İnce yaya oluş- İnce yay turulan atma ve bağlantı Ağır yay Ağır yay noktalarınan birer kez yansııktan sonra tüm yaylaraki atmalar aşağıakileren hangisi gibi olur? A) B) II. > 1 ir. C) III. 1 = > 3 tür. ifaelerinen hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) E). Bir kaynaktan çıkan su algalarının hızını azaltmak için, I. aynağın frekansını azaltmak II. Suyun erinliği azaltmak İZİ 10 III. Dalgaların genliğini artırmak İşlemlerinen hangileri tek başına yapılmalıır? A) alnız I B) alnız II* C) I ve III 6. Derinliği her yerine aynı olan bir alga leğenine 3 saniye aralıklara bir öğrenci parmağını suya sokuyor. Oluşan su algalarının hızı 1 cm/s olarak ölçülüyor. aynak sağa oğru 4 cm/s sabit hızla hareket eerse, sağan bakan gözlemci alga boyunu kaç cm ölçer? A) 1 B) 4 C) 36 D) 48 E) Derin ortaman sığ ortama geçen su algaları için, I. Dalga boyu azalır. II. Hızı azalır. III. rekansı artar. yargılarınan hangileri oğruur? 7. O noktasınan birbirine eklenmiş ya a yayına oluşturulan atmanın bir süre sonraki hali şekileki gibi oluyor. V 1 O V A) alnız I B) alnız III C) I ve II* 1 > oluğuna göre, I. İlk atma yayına oluşturulmuştur yarıklı bir stroboskop 4s e 1 evir yaptığına, gözlenen su algaları uruyormuş gibi görülüyor. 6 alga tepesi arası metre ölçülüğüne göre, algaların yayılma hızı kaç cm/s ir? A) 60 B) 50 C) 40 D) 30 E) 0 II. V > V ir. III. yayı yayınan aha ağırır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve III E) I, II ve III* ünite

103 V V 1 yayı P yayı 8. P noktasınan birbirine eklenen ve yaylarınan birine üretilen atma yansıyanı ve iletileni şekileki gibiir. 1 > oluğuna göre, I. İlk atma yayına üretilmiştir. II. V > V ir. III. yayı yayınan ağırır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II* E) II ve III 11. İnce yay İnce yay DAGAA P 6 cm Şekil I P 6 cm Şekil II 3 alın yay alın yay ÜNİTE Birbirine eklenmiş iki yayan birinen ek yerine oğru ilerleyen atmanın t = 0 anınaki konumu şekil I eki gibi, t= 0, s anına görünüm şekil II eki gibi oluyor. İnce yayaki atmanın hızı 36 cm/s oluğuna göre, ka- 9. İnce yay 16 cm S alın yay Şekil I lın yaya yayılma hızı kaç cm/s ir? A) 1 B) 18 C) 0 D) 4 E) 30 S Şekil II İnce yay alın yay İnce ve kalın homojen yaylar S noktasınan birbirine eklenmiştir. İnce yaya oluşturulan Şekil I eki atmanın 0,8 saniye sonra iletileni ve yansıyanı Şekil II eki gibi oluyor. alın yayaki atmanın ilerleme hızı 15 cm/s oluğuna göre, ince yayaki atmanın hızı kaç cm/s ir? 1. Şekileki gibi birbirine eklenmiş üç yayan ile aynı ağırlıkta ise onlaran aha ağırır. a üretilen atmanın, ve e yansıyanı ve e iletileni aşağıakileren hangisine oğru gösterilmiştir? A) A) 0 B) 5* C) 30 D) 35 E) 40 B) 10. Bir alga leğenine oluştu- sol sağ rulan airesel algaların üstten görünümü şekileki gibiir. λ 1 λ Buna göre, C) 7 I. aynak sağa oğru hareket etmekteir. II. eğen sağa oğru sığlaşmaktaır. λ > λ 1 D) 3 III. eğen sağa oğru hareket etmekteir. yargılarınan hangileri oğru olabilir? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III E)

104 ÜNİTE 4 DAGAA 1. Bir alga leğenineki oğrusal su algalarına 6 yarıklı bir stroboskopla bakılıyor. Stroboskobun evir sayısı akikaa 180 evir oluğuna su algaları ilk efa uruyor olarak görülüyor. Dalga boyu cm oluğuna göre, algaların yayılma hızı kaç cm/s ir? A) 4 B) 36 C) 50 D) 66 E) 8 4. Bir alga leğeninin ortamına üretilen oğrusal algaların ortamına izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, I. ortamının erinliği, ninkinen fazlaır. II. ortamına algaların alga boyu ortamınakinen büyüktür. III. ve ortamlarına algaların frekansları eşittir. yargılarınan hangileri oğruur?. Engel Engel A) alnız I B) alnız II C) I ve III* I II 5. Bir alga leğenine oluşturulan oğrusal algaları küresel en- s s s s III IV Şekileki alga leğenlerineki üzeneklerin hangile- gele şekileki gibi göneriliyor. Buna göre, algaların engelen yansııktan sonraki görünümü aşağıakileren hangisi gibi olur? A) B) C) Engel rine, oğrusal atmalar yansıma ya a kırılma sonucu oaklanır? (s : sığ, : erin) A) I ve II B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV D) E) İZİ Z 6. I. engele gelen şekileki oğrusal O atmasının II. engelen yansı- I 50 O Şekil I Şekil II Şekil I ve Şekil II eki alga leğenlerine ortamına oluşturulan oğrusal algaların ve Z ortamlarına geçişleri verilmiştir. Buna göre,,, Z ortamlarının erinlikleri h, h ve h Z arasınaki ilişki nasılır? A) h > h > h Z B) h > h Z > h C) h Z > h > h D) h > h > h Z * E) h Z > h > h ıktan sonraki görünümü aşağıakileren hangisi gibi olur? A) B) C) O O 10 D) E) O O 0 O II 0 ünite

105 7. Doğrusal su algası I. engele şekileki gibi gelmekteir. Buna göre, alganın II. engelen yansıması nasıl olur? A) B) I. engel II. engel C) 10. I DAGAA s s 4 II ÜNİTE D) E) 30 III Şekileki sistemlerin hangilerine su algaları kırılmalar ve yansımalar sonucu oaklanır? ( : oak, : erin, s : sığ) 8. üresel bir engele gönerilen oğrusal su algalarının küresel engelen yansı- Engel A) alnız I B) alnız II C) I ve II ıktan sonraki görünümü nasılır? ( : merkez, : Oak) A) B) C) D) E) 11. Şekileki alga leğenine oluşturulan oğrusal algaların bölgesini geçtikten sonra oaklanığı gözlenmiştir. s s s s s s I II III IV 9. Oakla engel arasın- Parabolik a oluşturulan aire- engel Buna göre, bölgesine yukarıa verilenleren hangileri bulunabilir? (s : sığ, : erin) 9 sel su algalarının, parabolik engele yansıması aşağıaki- A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV leren hangisi gibi olur? A) B) C) 1. 8 yarıklı bir stroboskopla 5 cm alga boyunaki su algalarına bakılığına algalar uruyor olarak görülüyor. D) E) Stroboskop 3 saniyee 6 evir yaptığına göre, alga- 3 ların yayılma hızı kaç cm/s ir? A) 1 B) 4 C) 36 D) 48 E) 80*

106 ÜNİTE 5 DAGAA 1. Ses için, I. Dalga şekline yayılır. II. rekansı yayılığı ortama bağlıır. III. aynaktan uzaklaştıkça frekansı azalır. yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I* B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 4. Gergin bir yaya oluşturulan sesin frekansı, I. Telin boyu ile oğru orantılıır. II. Teli geren kuvvet ile oğru orantılıır. III. Telin kesit alanı ile ters orantılıır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) II ve III* E) I, II ve III 5. Ortam eğiştiren bir ses algasına ait, I. Hız. Durgun bir ortama çalmakta olan rayonun sesi açılığına sesin, I. Hız II. rekans III. Tını II. rekans III. Dalga boyu niceliklerinen hangileri eğişir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III* IV. Şiet özelliklerinen hangileri eğiştirilmiş olur? A) alnız I B) alnız IV* C) II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV İZİ Bir gitar telinin gerginliğini eğiştiren gitarist gitaran çıkan sesin hangi özelliğini eğiştirmiş olur? A) Hız B) Şiet C) Periyot D) rekans* E) Tını 3. Ses algaları için, I. Bayuna algalarır. II. Birbirini güçlenirir ya a sönümleyebilirler. III. aynaktan uzaklaştıkça şieti azalır. yargılarınan hangileri oğruur? 7. Ortamaki sesin yayılma hızı, I. Ortamın sıcaklığı II. Ortamın yoğunluğu III. Ortam basıncı niceliklerinen hangilerine bağlı olarak eğişir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III * A) alnız I B) alnız II C) I ve III * ünite

107 DAGAA 5 ÜNİTE kuvvetiyle gerilmiş bir tele oluşturulan ortama yayılan sesin frekansı f, yayılma hızı V ve periyou T ir. Özeş cam şişeler belirli yüksekliklerine kaar su ile olurulmuştur. Özeş tokmaklarla şişelere vuruluğuna ele eilen seslerin frekansları f, f ve f arasınaki ilişki nasılır? A) f > f > f B) f > f > f C) f = f = f D) f > f > f E) f > f > f * alnız telin kalınlığı azaltılırsa f, V ve T için aşağıakileren hangisi oğruur? f V T A) Azalır Değişmez Artar B) Artar Artar Azalır C) Azalır Artar Artar D) Artar Değişmez Azalır* E) Değişmez Değişmez Değişmez 1. Deprem algaları ile ilgili, I. ekanik algalarır. 9. rekansı f = 136 s -1 olan hava ortamınaki bir ses algasının alga boyu kaç metreir? (Sesin havaaki hızı 340 m/s) A) 1, B) 1,6 C) 1,8 D) E),5 II. Enerji taşırlar. III. Enine, boyuna ya a hem enine hem boyuna algalar şekline yayılırlar. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III * Aynı ortama,, farklı kaynaklaran çıkan ses algalarının frekansları arasına f > f > f ilişkisi varır. Buna göre, kaynaklaran çıkan ses algalarının alga boyları λ, λ ve λ arasınaki ilişki neir? A) λ = λ = λ B) λ > λ > λ C) λ > λ > λ * D) λ > λ > λ E) λ > λ > λ 13. I. ay hatları üzerine yerleşim yerleri yapmamak II. Devrilme riski olan ev eşyalarını sabitlemek III. Bina yapımına kullanılan malzemeleri kaliteli ve epreme ayanıklı olanları seçmek yukarıakileren hangileri epreme karşı alınan önlemlerenir? A) alnız I B) alnız II C) I ve II *

108 1. Oluşturulan bir sarsıntının veya titreşim hareketinin esnek bir ortam aracılığı ile bir noktaan iğerine iletmesine... enir.. Bir tam alganın oluşması için geçen süre,..., birim zamana alga kaynağının oluşturuğu alga sayısına a... enir. 3. Gerilmiş bir ip üzerine ilerleyen atma bir... algaır. 4. Balistik yayaki algalar... algalarır. 5. Esnek sarmal... hem enine hem e boyuna algalar oluşturulabilir. 6. Uzanımın maksimum eğerine... enir. 7. Bir sarmal yaya atmanın hızı, yayı geren kuvvet () ve yayın birim uzunluktaki... miktarına (µ) bağlıır. 8. Aynı kuvvetle gerilen yaylara oluşturulan atmalaran ağır yayaki atmanın hızı, hafif yayaki atmanın hızınan aha Bileşke atmanın genliği; genlikler aynı yöne ise... zıt yöne ise farkı alınarak incelenir , aynı frekansa, genliğe ve alga boyuna sahip zıt yönlere yayılan iki harmonik alganın üst üste binmesinen oluşur. 11. Bir... alga, sinüs eğrisi şekline bir alga biçimine sahiptir. 1. Su yüzeyi algaları ne enine ne e boyuna olup ikisinin , üzerine eşit aralıklarla yarıkları bulunan, merkezi çevresine önürülebilen airesel bir araçtır. 14. Dalgalar birbirinin içinen geçerken, birbirini sönürmesi veya güçlenirmesi olayına... enir. 15. Su algaları, erin ortama hızlı, sığ ortama... hareket eer. 16. Derin ortaman sığ ortama geçen algaların ilerleme oğrultusu normale yaklaşırken, sığ ortaman erin ortama geçen algaların... oğrultusu normalen uzaklaşır Doğrusal algaların bir aralıktan geçerek ağılması olayına... enir. Cevaplar 1. alga 7. kütle 13. stroboskop Cevaplar. periyot - frekans 8. küçüktür 14. girişim 3. enine 9. toplanarak 15. yavaş 4. boyuna 10. kararlı algalar 16. ilerleme 5. yaylara 11. harmonik 17. kırınım 6. genlik 1. bileşimiir ünite

109 D 1. Atmaların karşılaşıp birbirinin içinen geçerken, bileşke atma oluşturmaları olayına üst üste binme prensibi enir.. Atmalar birbirinin içerisinen geçerek şekil ve hızlarını eğiştirmeen ilerlerler. 3. Zıt yönlü ve simetrik atmalar birbiri ile karşılaştığına, bileşke atmanın genliği, üst üste binme prensibine göre artar. 4. Serbest uçta yansıyan atmanın hızının yönü, gelen atmaya göre terstir. 5. Sabit uçta baş yukarı gönerilen atma baş aşağı yansır. 6. Birbirine eklenmiş farklı ağırlıktaki yaylara ilerleyen atmaların hızları aynı olur. 7. Genlikleri aynı başyukarı atmaların üst üste gelmesine bileşke atmanın genliği ört katına çıkar. 8. Parabolik bir engelin çukur yüzeyine oğrusal alga göneriliğine, alga yansııktan sonra bir noktaa toplanır. 9. Doğrusal alga tümsek engele çarptıktan sonra, engelin arkasınaki bir noktaan geliyormuş gibi yansır. 10. Tek yarıklı stroboskopta algalar uruyor gibi görülüğüne yarık frekansı alganın frekansına eşittir. 11. Derin ortaman sığ ortama geçen algaların alga boyları artar. 1. Su algaları, erin ortama hızlı, sığ ortama yavaş hareket eer Doğrusal algalar, ince kenarlı mercek şeklineki sığ ortamı geçtikten sonra oaklanırlar. 14. Ses algaları enine algalarır. 15. Ses algası boşlukta en hızlı yayılır. Cevaplar 3 1. D. D D 5. D D 9. D 10. D D 13. D

110 1. Hızı 40 m/s olan enine algalar, gerilmiş bir yaya oluşturulmuştur. Sicimin 5m uzunluğunun kütlesi 0,5 kg ır.. Buna göre, sicimeki gerilme kuvveti neir? s s C: (160N) I II s s s s III IV Şekileki oğrusal algaların kırılıktan sonra alacağı urumları çiziniz. 3. Doğrusal bir alga kaynağı 5 saniyee 60 alga üretiyor. 6 yarıklı bir stroboskopla bakılarak periyoik algalar uruyor görülüyor ve 5 alga tepesi arası 16 cm ölçülüyor. Buna göre, a) Dalgaların hızı b) Stroboskobun frekansını bulunuz. C: a) 48 cm/s b) s Bir alga leğenine saniyee bir su amlası amlatılarak airesel periyoik algalar oluşturuluyor. Dalgaların hızı 10 cm / s olarak ölçülüyor. aynak sağ tarafa cm / s hızla hareket ettirilirse, sağan bakan gözlemci alga boyunu kaç cm ölçer? C: (16 cm) 5. kalın kalın ince Şekileki gibi ince yaya ilerleyen atmanın ve bağlantı noktalarınan yansıyan ve iletilen atmaları şekil çizerek gösteriniz. ünite

111 6. İnce yay 6 cm Şekil I alın yay İnce yay Şekil II alın yay Birbirine noktalarınan eklenmiş yaylara atmanın t = 0 anınaki konumu şekil - I eki gibiir. aylara t = 0,4 s anına görünüm şekil-ii eki gibi oluyor. İnce yaya atmanın yayılma hızı 18 cm / s oluğuna göre, kalın yaya yayılma hızı kaç cm / s olur? C: (1 cm/s) 7. serbest uç sabit uç Şekileki gibi zıt yöne ilerleyen atmalar saniyee bir bölme yol alıklarına göre, 5 saniye sonra atmaların oluşturuğu şekli çizin. 8. Ses algasına ait; şiet, frekans kavramlarını ve sesin farklı ortamlaraki ( katı - sıvı - gaz) yayılma hızı ile ilgili bilgi veriniz Uç uca eklenmiş, hafif yayan ağır yaya gönerilen periyoik algaların yansıyan ve iletileni için, I. Dalgaların hızları II. Dalgaların genişlikleri III. Dalgaların frekansları IV. ayı geren kuvvet niceliklerinen hangileri her iki yaya a aynıır? C: (III ve IV)

112

113 8. fasikül ADINANA Ayınlanma Gölge

114 ÖĞETEN TEST 1 OPTİ Ayınlanma Işık Şieti () Bir ışık kaynağının birim zamana yayığı ışık enerjisinin bir ölçüsüür. Birimi canela (c) ir. Ayınlanma Şieti (E) 1. Işık şietleri, olan noktasal ışık kaynaklarının ve noktaları etrafına oluşturukları ayınlanma şietleri E ve E ir. Buna göre, E E A) 1 3 B) oranı kaçtır? 1 16 C) 1 8 D) 1 4 E) 1 Birim yüzeye ik olarak üşen ışık akısına enir. Birimi lüx ür. E = bağıntısınan bulunur. N. Işık şieti olan noktasal ışık kaynağının P P ve noktaları civarınaki ayınlanma EP şietleri oranı = 16 E 9 tür. x1 Buna göre, x oranı kaçtır? x 1 x A) 9 B) 6 C) 4 D) 3 E) α E =.cosα ir. 3. Işık şieti olan ışık kaynağının pere üzerineki,, noktaları civarına oluşturuğu ayınlanma şietleri E, E ve E ir. α α İZİ 10 Buna göre, E, E ve E arasınaki ilişki neir? Pere A) E > E > E B) E > E > E C) E > E > E D) E > E > E E) E > E > E 4. Eşit bölmeli üzleme bulunan noktasal ışık kay- nağının ve noktaları civarına meyana getiriği ayınlanma şietleri E ve E ir. Buna göre, E E oranı kaçtır? A) B) C) D) 4 E) 4 ünite

115 OPTİ Ayınlanma 1 TEST ÖĞETEN 5. Işık şieti I olan ışık kaynağının r kaar uzaktaki x yüzeyine meyana getiriği ışık akısı Φ, I. r, yarıçap II. α, açı III.,ışık şieti α r r x Işık Akısı ( Φ ) Bir kaynaktan birim zamana çıkan ışık miktarına enir. Birimi ümen (lm) ir. Φ = 4 π bağıntısınan bulunur. niceliklerinen hangileri tek başına arttırılırsa artar? A) alnız I B) alnız II C) I ve III r α Φ α = Φ 3r 6. Eş merkezli iki kürenin merkezine ışık şietine sahip noktasal ışık kaynağı yerleşmiştir. Buna göre, kürelerin ve kesitlerine üşen ışık akıları Φ Φ oranı kaçtır? r r α α r 1 r A) 16 B) 8 C) 4 D) E) 1 Φ Φ = 1 ir. 7. Şekileki kürenin merkezine bulunan ışık kaynağının,, kesitlerine oluşturuğu ışık akıları Φ, Φ ve Φ arasınaki ilişki neir? 30 A) Φ > Φ > Φ B) Φ > Φ > Φ C) Φ = Φ = Φ 3 D) Φ > Φ = Φ E) Φ > Φ > Φ 8. r, 3r yarıçaplı, kürelerinin merkez- lerine, 3 ışık şietine sahip nokta- sal ışık kaynakları varır. Buna göre, kürelerin yüzeylerineki r 3 3r ışık akıları Φ Φ oranı kaçtır? 4 A) 1 7 B) 1 18 C) 1 9 D) 1 3 E) 1

116 ONU 1 OPTİ Ayınlanma 1. Noktasal ışık kaynağının noktası civarına meyana getiriği ayınlanma şieti, I., uzaklık II., ışık şieti III. S, perenin yüzey alanı Pere 4. arım kürenin merkezine yerleştirilen ışık şietineki noktasal ışık kaynağının,, noktaları civarına oluşturuğu ayınlanma şietleri E, E ve E arasınaki ilişki neir? r α α r niceliklerinen hangilerinin tek başına arttırılmasıyla artar? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III A) E > E > E B) E > E > E C) E > E > E D) E = E = E E) E > E > E. Işık şietleri,, olan noktasal ışık kaynaklarının,, noktaları civarına meyana getirikleri ayınlanma şietleri E, E, E arasınaki ilişki nasılır? A) E > E > E B) E = E > E C) E > E > E D) E > E = E E) E > E > E 5. Noktasal ışık kaynağı sırasıyla,, noktalarına konuluğuna O noktası civarına oluşturukları ayınlanma şietleri E, E ve E oluyor. Buna göre, E, E ve E arasınaki ilişki nasılır? r r α r α α r α r O İZİ 10 A) E > E > E B) E > E > E C) E > E > E D) E = E = E E) E > E > E 4 3. Noktasal 1 ve ışık şietineki kaynaklarının pere üzerineki noktası civarına oluşturukları ayınlanma şietleri eşittir. Buna göre, 1 A) 1 8 B) oranı kaçtır? C) 1 Pere D) 1 E) 8 6. Işık şieti I olan noktasal ışık kaynağının pere üzerineki ve noktaları civarına oluşturuğu ayınlanma E şietleri oranı kaçtır? E 30 (sin 30 = 1 ) A) 16 B) 8 C) 4 D) E) 1 ünite

117 7. Işık şieti olan noktasal ışık kaynağının ve noktaları civarına meyana getiriği ay OPTİ Ayınlanma 1 ONU ınlanma şietleri oranı E E kaçtır? (sin 37 = 0,6, cos 37 = 0,8) A) 5 9 B) 16 9 C) 9 4 D) 5 3 E) 4 3 O Pere Eşit bölmeli üzlemin ve noktalarına konulan özeş ışık kaynaklarının O noktası etrafına oluşturukları ayınlanma şietleri oranı E E A) 1 8 B) 1 4 C) 1 5 D) 1 kaçtır? E) 1 5 ılızlı Soru 1 8. Eşit bölmeli üzleme bulunan ışık şietine sahip noktasal ışık kaynağının ve noktaları civarınaki ayınlanma şietleri E E oranı kaçtır? A) B) C) D) 4 E) 4 α Noktasal ışık şietine sahip ışık kaynağının, noktaları civarına meyana getiriği ayınlanma şietleri oranı E E A) neir? 1 cosα B) 1 sinα C) 1 sin α D) 1 cos α E) 1 sin α Özeş ışık kaynakları II 9. Eşit bölmeli üzleme bulunan ışık kaynağının, ve noktaları çevrelerine oluşturuğu ayınlanma I, II ve III konumlarına iken P noktası civarına oluşturukları ayınlanma şietleri E I, E II ve E III oluyor. I P III şietleri E, E ve E arasınaki ilişki neir? Buna göre, E I, E II ve E III arasınaki ilişki neir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) 4 A) E > E > E B) E > E > E C) E > E > E D) E > E > E E) E > E > E A) E I > E II > E III B) E II > E I > E III C) E III = E I > E II D) E III > E I = E II E) E I > E III > E II

118 ONU OPTİ Ayınlanma 1. Noktasal ışık kay- nağı ve üzerine r yarıçaplı elik bulunan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Pere üzerine üşen Engel Pere ışık akışı Φ ve noktasınaki ayınlanma şieti E ir. 4. Noktasal ışık kaynağının pere üzerineki O noktası civarına oluşturuğu ayınlan- ma şieti E, pere üzerineki ışık akışı Φ ır. Buna göre, ışık kaynağı ok yönüne hareket ettirilirse E ve Φ nasıl eğişir? O O Buna göre, r arttırılırsa Φ ve E nasıl eğişir? Φ E A) Azalır Değişmez B) Artar Artar C) Azalır Artar D) Değişmez Değişmez E) Artar Değişmez E Φ A) Artar Artar B) Artar Azalır C) Artar Değişmez D) Azalır Değişmez E) Azalır Azalır İZİ Işık şieti, olan ışık kaynakları r, r yarıçaplı içi boş, kürelerinin merkezlerine konulmuştur. ürelerin yüzeylerine üşen ışık akıları Φ oranı kaçtır? Φ A) 1 16 B) Paralel ışık emeti bir C) 1 4 r D) 1 Pere E) 1 pere üzerine üşürülüğüne pereye üşen ışık akışı Φ, pere Işık üzerineki bir noktaa emeti oluşan ayınlanma şieti E ir. I II Pere. konumunan. konumuna getirilirse Φ ve E nasıl eğişir? Φ A) Azalır Azalır B) Azalır Değişmez C) Değişmez Azalır D) Değişmez Değişmez E) Artar Artar E r 5. ışık kaynağı ve r II I yarıçaplı elik bulunan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, Engel Pere I. r yi arttırmak. II. Engeli I yönüne kayırmak III. Pereyi yönüne kayırmak işlemlerinen hangileri tek başına yapılırsa pere üzerineki ışık akışı artar? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 6. r ve r yarıçaplı ve kürelerinin merkezlerineki, 3 ışık şieti- r 3 r ne sahip noktasal ışık kaynaklarının kürelerin iç yüzeylerineki ışık akıları Φ ve Φ, ayınlanma şietleri E ve E arasınaki ilişki nasılır? A) Φ = Φ E = E B) Φ = Φ E > E C) Φ > Φ E > E D) Φ > Φ E > E E) Φ > Φ E = E ünite

119 OPTİ Ayınlanma ONU A) 1 B) 1 C) r ve 3r yarıçaplı küresel bir yüze- yin merkezine bulunan şietineki noktasal ışık kaynağının ve yüzeylerineki ışık akıları Φ ve Φ ir. Buna göre, Φ Φ oranı kaçtır? α α r r D) E) arıçapları r, 3r olan kürelerin merkezlerineki 1, şietineki noktasal ışık A B r 3r kaynaklarınan kürelerin 1 yüzeylerine üşen ışık akıları eşittir. Buna göre, kürelerin A ve B noktaları civarına meyana gelen ayınlanma şietleri oranı E E kaçtır? A) 9 4 B) 3 C) 1 D) 3 E) r, r yarıçaplı içi boş kürelerin merkezine noktasal ışık kaynağı varır. r r ılızlı Soru Işık kaynağının ve yüzeyle- rine üşürüğü ışık akıları oranı Φ Φ kaçtır? A) B) 1 C) 1 D) 1 4 E) 1 8 Φ arıçapı 0, metre olan bir küre- nin merkezineki noktasal ışık kaynağının ışık akışı Φ = 100 lümenir. Buna göre, kürenin iç yüzeyin- r eki 0,1 m lik yüzey alanına üşen ışık akısı kaç lümen ir? (π = 3) A) 100 B) 300 C) 400 D) 600 E) arıçapları r, r olan, kürelerinin merkezlerine özeş şietine noktasal ışık kaynakları bulunmaktaır. ürelerin yüzeylerine üşen ışık akıları sırasıyla Φ ve Φ oluğuna göre, Φ Φ A) 1 4 B) 1 r oranı kaçtır? C) 1 D) E) 4 r 11. Işık şieti, ayınlanma şieti E ve ışık akısı Φ birimleri aşağıakileren hangisine oğruur? E Φ A) lüx canela ümen B) canela ümen lüx C) ümen lüx canela D) canela lüx ümen E) lüx ümen canela

120 ÖĞETEN TEST Işık kaynağı OPTİ Gölge Engel Pere Tam gölgenin alanı, Işık kaynağı engele yaklaştıkça artar. Engelin yarıçapı arttıkça artar. Pere engelen uzaklaştıkça artar. Engel pereye yaklaştıkça azalır. 1 Engel Pere arı gölge Tam gölge ok yönüne kayırılırsa tam gölge eğişmez, yarı gölge artar. Pere ok yönüne kayırılırsa tam ve yarı gölge artar. Engel ok yönüne kayırılırsa tam ve yarı gölge azalır. Tam gölgeyi oluşturulan kaynak 1 ir. 1. Noktasal ışık kaynağı ile r, r yarıçaplı sayam olmayan engel pere önüne şekil I ve şekil II eki gibi yerleştiriliyor. r Engel Engel Şekil I Pere Buna göre, peree oluşan gölgelerin alanları A) 1 B) 9 16 C) 3 4. Noktasal 1, ışık kaynakları ile en- gel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. ışık kaynağı ok yönüne hareket ettirilirse peree oluşan tam ve yarı gölgenin alanları nasıl eğişir? Tam Gölge A) Artar Artar B) Azalır Azalır C) Değişmez Artar D) Değişmez Azalır E) Azalır Artar arı Gölge 3. Noktasal 1 ve ışık kaynakları ve say- am olmayan küresel engel pere önüne şekileki gibi yerleştiriliyor. D) 4 9 A A r Şekil II oranı kaçtır? Engel E) 3 Pere Pere İZİ 10 Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli nasılır? ( : tam gölge, : yarı gölge) Engel Pere 8 A) B) C) D) E) 1 Engel Pere 1 ya a ok yönüne hareket ettirilirse tam ve yarı gölge artar. Engel ok yönüne hareket ettirilirse tam ve yarı gölge azalır. 4. Eşit bölmeli üzleme 1, noktasal ışık kaynakları ile sayam olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, peree oluşan tam (S T ) ve yarı (S ) gölgeler oranı S T S kaçtır? 1 Engel A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) Pere ünite

121 OPTİ Gölge ÖĞETEN TEST 5. üresel ışık kaynağı ve sayam olmayan küresel engel şekileki konuma iken ve noktalarınan ışık kaynağına bakan gözlemciler ışık kaynağını aşağıakileren hangisi gibi görürler? A) B) C) D) E) Işık kaynağı Engel r üresel Işık aynağı r Engel Pere arı gölge Tam gölge aynak ok yönüne hareket ettirilirse tam gölge eğişmez, yarı gölge artar. Engel ok yönüne kayırılırsa tam gölge eğişmez yarı gölge azalır. 6. Noktasal 1, ışık kaynakları ile sayam olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, I. Peree tam ve yarı gölge oluşur. 1 Engel Düşey Pere II. Pere ok yönüne hareket ettirilirse tam gölgenin alanı azalır. III. aynaklar üşeye birbirine yaklaştırılırsa tam gölge alanı artar. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III aynak Engel P N, P,,, N, noktalarınan ışık kaynağı aşağıaki gibi gözükür. P N 7. aranlık bir ortama küresel P cismine paralel Işık ışını ışık ışınları göneriliğine, noktasınaki gözlemci cismi aşağıakileren hangisi gibi görür? P Güneş Tutulması A) B) C) D) E) Güneş Ay Dünya 9 8. İçi boş kutu üzerine açılan küçük eliğinen geçen mum ışığının S yüzeyine oluşturuğu görüntü için s Ay Tutulması I. Ters oluşur. II. Cisimen büyük olur. III. Düz oluşur. Güneş Dünya Ay IV. Cisimen küçük oluşur. yargılarınan hangileri oğruur? 4 A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV E) alnız I

122 ONU 3 OPTİ Gölge 1. ışık şietine sahip noktasal ışık kaynağının önüne konulan r yarıçaplı en- r gelin pere üzerine oluşan gölgenin alanı S ir. 1 Engel Pere Buna göre,, 1,, r niceliklerinen hangileri tek başına arttırılırsa S artar? A) ve 1 B) 1 ve C) 1 ve r D), r ve E) ve r 4. x x x x x x Pere Pere I II III Pere Noktasal ışık kaynağının önüne I ve III sistemlere yarım küre II. sisteme küresel cisim konuluğuna pere üzerine S 1, S ve S 3 alanlı gölgeler oluşuyor. Buna göre, S 1, S ve S 3 arasınaki ilişki nasılır? (ürelerin yarıçapları eşittir.) A) S 1 > S > S 3 B) S > S 3 > S 1 C) S 1 = S = S 3. Özeş ve noktasal 1, ışık kaynakları Top ile bir top pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. 1 Pere Buna göre, peree oluşan gölge aşağıakileren hangisine benzer? ( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) C) D) E) D) S 1 > S = S 3 E) S 3 > S > S 1 5. Noktasal ışık kaynağı r ile r, r yarıçaplı sayam olmayan toplar pere önüne şekileki r gibi yerleştirilmiştir. Pere Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisi gibi olur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) B) C) D) E) İZİ Noktasal 1, ışık kaynakları ile sayam olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Engel Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisi gibi olur? 1 Pere A) B) C) D) E) 6. Noktasal 1, ışık kaynakları ve sayam Engel olmayan küresel engel pere önüne şekileki gibi konulmuştur. 1 Pere Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisi gibi olur? ( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) C) D) E) ünite

123 OPTİ Gölge 3 ONU 7. Noktasal 1, ışık kaynakları ve özeş sayam olmayan küresel engeller pere önüne şekileki gibi 1 yerleştirilmiştir. Pere Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisi gibi olur? ( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) C) D) E) 10. Noktasal 1, ışık kay- 1 nakları ve sayam olmayan küresel engel bir pere önüne şekileki gibi Engel yerleştirilmiştir. Pere Buna göre, 1 ışık kaynağı ok yönüne hareket ettirilirse peree oluşan tam gölge ve yarıgölge alanları nasıl eğişir? Tam Gölge arı Gölge A) Değişmez Artar B) Artar Azalır C) Azalır Artar D) Değişmez Azalır E) Artar Artar 8. 1, noktasal ışık 1 kaynakları ve sayam olmayan küresel engel pere önüne şekileki Engel gibi yerleştirilmiştir. Pere Buna göre, pere üzerine oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisi gibi olur? ( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) C) D) E) r yarıçaplı küresel ışık kaynağı ile r yarıçaplı küresel engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. ılızlı Soru 3 Işık kaynağı Engel r r 3 3 Pere Buna göre, peree oluşan tam gölgenin alanının yarı gölgenin alanına oranı S S A) 3 B) 3 4 C) 1 4 T D) 4 9 kaçtır? E) Eşit bölmeli üzleme noktasal ışık kaynağı ile üç özeş cisim pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, pere üzerine oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisi gibi olur? A) B) C) D) E) Pere 11. noktasal ışık kay- nağı ve r yarıçaplı r yarım küresi ve r yarıçaplı küresi pere r önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Pere Buna göre peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisine benzer? (üreler sayam eğil.) A) B) C) D) E) 11 4

124 ONU 4 OPTİ Gölge 1. Noktasal ışık kaynağı ile yarıçapları eşit sayam r olmayan yarım kü- r reler pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Pere Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisine benzer? A) B) C) D) E) 4. 1, noktasal ışık 1 kaynakları ile sayam Engel olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. 1 Pere Buna göre, I. ışık kaynağı 1 yönüne hareket ettirilirse tam gölge artar. II. 1 ışık kaynağı yönüne hareket ettirilirse yarı gölge artar. III. Pere 1 yönüne hareket ettirilirse tam ve yarı gölge artar.. Noktasal 1, ışık kaynakları ile r r 1 1 r 1, r yarıçaplı sayam olmayan engeller pere önüne şekileki Pere gibi yerleştiriliğine pere üzerine saece tam gölge oluşuyor. Buna göre, r 1 r oranı kaçtır? yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 5. Noktasal bir ışık kaynağı ile iki top bir pere önüne yerleştiriliğine peree oluşan gölge şekileki gibi olmaktaır. Buna göre, I. Topların yarıçapları eşittir. II. Topların merkezleri aynı üşey üzlemeir. A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 3 E) 3 4 III. Işık kaynağı ve topların merkezleri aynı oğrultuaır. İZİ 10 yargılarınan hangileri oğru olabilir? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 1 3. Noktasal ışık kaynağı ile r, r yarıçaplı, sayam olmayan topları bir pere önüne şekileki 1 r r x x x Pere 6. üresel bir ışık kaynağı önüneki sayam olmayan küresel cisme bakılığına ışık kaynağı şekileki gibi görülmekteir. Engel Işık aynağı gibi yerleştiriliyor. Buna göre, Buna göre, I. topunu yönüne çekmek, II. topunu 1 yönüne çekmek, III. Pereyi yönüne çekmek I. Gözlemci engele yaklaştırılmalı II. Işık kaynağı engele yaklaştırılmalı III. Engelin yarıçapı azaltılmalı işlemlerinen hangileri tek başına yapılırsa peree oluşan gölgenin alanı artar? A) alnız I B) alnız II C) alnız III işlemlerinen hangileri tek başına yapılırsa gözlemcinin görüğü ışıklı bölgenin alanı artar? A) alnız I B) alnız II C) I ve III ünite

125 7. I II III IV V VI İki noktasal ışık kaynağı bir küresel sayam olmayan cisim kullanarak pere üzerine yukarıaki gölge şekillerinen kaç tanesi ele eilebilir? ( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 OPTİ Gölge ılızlı Soru 4 4 ONU 10. 1, noktasal ışık 1 kaynakları ile sayam olmayan engel şekileki gibi yerleştirilmiştir. Engel I II III Buna göre, pere I, II, III konumlarınan hangisine tutulursa peree hem tam gölge heme yarı gölge oluşur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III 8. 1 Engel 1 Engel Pere Pere Işık Engel kaynağı Pere I II III IV Noktasal 1, ışık kaynakları ve küresel ışık kaynağı ile oluşurulan I, II ve III sistemlerine kaynaklar önüne sayam olmayan engeller yerleştirilmiştir. Buna göre, hangi sisteme peree oluşan gölge şekil IV eki gibi olur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III Noktasal ışık kaynağı, üzlem ayna ve özeş iki sayam olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştiriliyor. Düzlem Ayna Engel Pere Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisine benzer?( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) C) D) E) 4 9. Eşit yarıçaplı kü- resel ışık kaynağı ve küresel sayam olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Işık kaynağı Engel Pere Buna göre, ışık kaynağı ok yönüne hareket ettirilirse tam ve yarı gölge alanları nasıl eğişir? Tam Gölge arı Gölge A) Değişmez Artar B) Değişmez Azalır C) Artar Artar D) Artar Azalır E) Değişmez Değişmez 11. üresel ışık kaynağı ve sayam olmayan küresel engel pere önüne şekileki gibi Engel Işık yerleştirilmiştir. kaynağı Pere Işık kaynağının yarıçapı engelin yarıçapınan büyük oluğuna göre, ışık kaynağı ok yönüne hareket ettirilirse pere üzerine oluşan tam ve yarı gölge nasıl eğişir? Tam Gölge arı Gölge A) Değişmez Azalır B) Değişmez Artar C) Azalır Artar D) Azalır Azalır E) Artar Artar 13

126 ONU 5 OPTİ Gölge 1. aranlık bir ortama bulunan küresel cismine şekileki gibi paralel ışık emeti üşürülüyor. Buna göre, ve noktalarınan bakan gözlemciler cismini nasıl görürler? Işık ışını 4. Noktasal 1 (eşil), (ırmızı) ışık kaynakları ile ortası elik levha beyaz pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. II I 1 evha Pere A) Işık kaynaklarının peree oluşturuğu gölgee I ve II bölgelerinin renkleri için ne söylenebilir? (ırmızı B) eşil = Sarı). C) D) E) I II A) ırmızı eşil B) eşil ırmızı C) Sarı ırmızı D) ırmızı Sarı E) Sarı eşil İZİ N P S Sokak lambasının altına çocuk noktasına iken gölgesinin boyu keni boyunun iki katı oluyor. Buna göre, çocuk hangi noktaya geliğine gölgesinin boyu keni boyuna eşit olur? A) N arası B) N noktası C) P noktası D) noktası E) S arası 3. İçi boş bir kutunun S yüzeyinen küçük bir alev S P elik açılığına mum alevinin kutu içineki P mum yüzeyine görüntüsü 1 oluşuyor. Buna göre, gölgenin büyüklüğü, I. 1 arttırılmalı II. arttırılmalı 5. Noktasal ışık kaynağı ile sayam olmayan engeli, yeterince uzun pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. 3 1 Buna göre, peree oluşan gölgenin alanı, I. engeli yönüne kayırılırsa artar. II. ışık kaynağı 3 yönüne kayırılırsa artar. III. Pere 1 yönüne kayırılırsa artar. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 6. Sayam olmayan engel önüneki, ve noktalarına konulan noktasal ışık kaynaklarının ekran üzerine oluşturukları gölgelerin alanları sırasıyla S, S, S Engel ir. Pere III. 1 azaltılmalı işlemlerinen hangileri yapılırsa artar? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Buna göre, S, S ve S arasınaki ilişki nasılır? Ekran A) S > S > S B) S = S = S C) S = S > S D) S > S = S E) S > S > S ünite

127 7. Eşit bölmeli üzleme 1,, 3 noktasal ışık kaynakları ile özeş S engelleri pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, peresinen kaç bölme üç ışık kaynağınana ışık alır? S 1 S S 3 A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 OPTİ Gölge 5 ılızlı Soru 5 ONU 10. Eşit bölmeli üzleme, noktasal ışık kaynakları ile sayam olmayan P, topları pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, pere üzerineki,, Z ve T noktalarınan hangileri her iki ışık kaynağınana ışık alır? A) alnız B) ve C) ve Z D) ve T E) ve T P Z T 8. Eşit bölmeli üzleme 1, noktasal ışık 1 kaynakları ile S sayam olmayan cismi pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, I. arasına yarı gölge oluşur. S Z T Pere Çukur Ayna Engel Pere Oak noktası olan çukur aynanın oağına I noktasal ışık kaynağı ve asal üzerine sayam olmayan II. Z arasına tam ve yarı gölge oluşur. III. T arasına oluşan tam gölgenin alanının yarı gölgenin alanına oranı 1 5 tir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III engel şekileki gibi pere önüne yerleştiriliyor. Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli aşağıakileren hangisine benzer? A) B) C) D) E) 9. üresel ışık kaynağı ve sayam olmayan Engel küresel engel şekileki konuma iken ve noktalarınan Işık kaynağı bakan gözlemciler ışık kaynağını aşağıakileren hangisi gibi görür? A) B) C) 11. Eşit bölmeli üzleme ve küresel cisimleri eşit hız büyüklükleriyle şekileki gibi hareket etmekteirler. Buna göre, I ışık kaynağınan çıkan ışınların oluşturuğu ve cisimlerinin gölgelerinin ortalama hızları V oranı kaçtır? V V V Pere 15 4 D) E) A) 1 3 B) 3 C) 1 D) 3 E) 3

128

129 9. fasikül OPTİ ansıma Düzlem Ayna üresel Aynalar (Çukur Ayna) üresel Aynalar (Tümsek Ayna)

130 ÖĞETEN TEST 1 OPTİ ansıma - Düzlem Ayna Normal α β 1. ve üzlem aynalarıyla oluşturulan 0 optik sisteme gönerilen I ışınının aynasınaki yansıma açısı kaç ereceir? 30 A) 0 B) 40 C) 60 D) 70 E) 80* ansıtıcı yüzey Normal : ansıtıcı yüzeye ik olan oğru. α : Gelme açısı β : ansıma açısı α = β üzeye ik gelen ışın keni üzerinen geri öner. N. Eşit bölmeli üzleme bulunan, üzlem aynaları arasına ışıklı cismi şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, cismin önce sonra aynasına oluşan görüntüsü nasılır? A) B) C) D) E) cisminin görüntüsü ı ı ı olur. ı cisminin görün- ı tüsü ı ı olur. α ı α 3. Eşit bölmeli üzleme bulunan üzlem İZİ 10 aynaya bakan G gözlemcisi,, Z, T, U ve V noktalarınan kaç tanesinin görüntüsünü görebilir? Z T V U G A) B) 3* C) 4 D) 5 E) 6 cisminin görüntü sayısı, α n = α bağıntısıyla bulunur. Paralel aynalar arasınaki cisminin görüntü sayısı sonsuzur. 4. Eşit bölmeli üzleme bulunan ve üz- P lem aynalarına gönerilen,, Z ve T ışınlarınan hangileri yansımalar sonucu P nokta- Z sınan geçer? T A) alnız B) alnız Z* C) ve Z D) Z ve T E), ve T ünite

131 OPTİ ansıma - Düzlem Ayna 1 TEST ÖĞETEN 5. İçine üzlem ayna bulunan bir P üzlemine gelen I ışını aynaan yansııktan sonra I ı yolunu izliyor. Işının keni üzerinen geri önmesi için ayna hangi yöne en az kaç erece önürülmeliir? P ı 30 G gözlemcinin görüş alanı şekileki gibi Görüş Alanı G A) yöne, 150 B) yöne, 150 C) yöne, 10 olur. D) yöne, 80 E) yöne, 75 * 6. G noktasınan üzlem aynaya bakan gözlemcinin yeterince uzun pere üzerine görüğü G II III I Görüş Alanı alanın artması için, I. Ayna II yönüne hareket ettirilmeli Pere G G ı II. Pere I yönüne hareket ettirilmeli III. Gözlemci III yönüne hareket ettrilmeli G gözlemcinin görüş alanı şekileki gibi olur. işlemlerinen hangileri tek başına yapılmalıır? A) alnız I* B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III N 7. Eşit bölmeli üzleme şekieki gibi yerleştirilen üzlem aynaya, ve noktalarınan bakan gözlemcilerin yeteri kaar uzun pere üzerineki görüş alanları S, S ve S ir. Buna göre, S, S ve S arasınaki ilişki nasılır? Pere ı α ıı α α O Ayna a açısı kaar önerse yansıyan ışın a öner. 3 A) S > S > S B) S = S = S C) S = S > S * D) S > S = S E) S > S > S G 8. Sayam olmayan cismi üzlem ayna önüne G şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, G noktasınan aynaya bakan gözlemci, ve Z noktalarınan hangisi- Z 4 nin görüntüsünü görebilir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) alnız * B) alnız Z C) ve D) Z ve E) ve Z Görüş Alanı aynasına bakan G gözlemcinin aynası yarımıyla görüğü alan.

132 ONU 1 OPTİ ansıma ve Düzlem Ayna 1. Noktasal bir ışık kayna- P ğınan çıkan I 1 ve I ışınları önce sonra ayna- sınan yansıyarak şekileki N yolu izliyor. 1 Buna göre, ışınlar hangi noktasal ışık kaynağınan çıkmış olabilir? 4.,, Z, T ve U üzlem ay- T naları şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, U aynasına şekileki gibi gelen ışın top- Z lam kaç yansıma sonucu sistemi terk eer? (Bölmeler eşit aralıklıır.) U (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) 6 B) 7* C) 8 D) 9 E) 10 A) * B) C) D) N E) P. İZİ I II III Eşit bölmeli üzlemlere bulunan üzlem aynalar I, II ve III sistemlerineki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, I 1, I ve I 3 ışınlarınan hangileri keni üzerinen geri öner? A) alnız I 1 B) alnız I 3 C) I 1 ve I * D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 5. Eşit bölmeli üzleme, üzlem aynaları arasına ışıklı cismi şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, ışıklı cisminin önce, sonra aynasına V oluşan görüntüsü verilenleren hangisi gibi IV olur? A) I B) II* C) III D) IV E) V I II III 4 3. ve üzlem aynaları eşit böl- meli üzleme şekileki gibi yerleştirilmiştir. N aynasına gelen I ışık ışını üzeneği hangi noktaan geçerek terk eer? A) * B) C) D) N E) P P 6. İçine üzlem ayna bulu- 1 nan P üzlemine gelen I 60 ışını 1 yolunu izliyor. Buna göre, ışının yolunu izlemesi için ayna P hangi yöne en az kaç erece önürülmeliir? A) yöne, 10 B) yöne, 150 C) yöne, 105 D) yöne, 75 E) yöne, 75 ünite

133 OPTİ ansıma ve Düzlem Ayna 1 ONU 7. ve üzlem aynalarınan oluşan optik sisteme şekileki 70 gibi gönerilen I ışınının aynasınaki yansıma açısı kaç 70 ereceir? A) 30 B) 40 C) 50* D) 60 E) Düzlem aynaya şekileki 10 gibi gelen I ışını saat yönüne 10, üzlem ayna ise 30 saat yönüne 30 önürülüyor. 30 O Buna göre, son uruma ışının üzlem aynaaki yansıma açısı kaç ereceir? A) 30 B) 35 C) 40 D) 50* E) 55 ılızlı Soru 1 8. Sayam olmayan P cismi ve üzlem ayna eşit bölmeli üzleme şekileki gibi yerleştirilmiştir. G Z T Buna göre, G noktasınan P aynaya bakan bir gözlemci,, Z ve T noktalarınan hangilerini göremez? A) alnız T B) Z ve T C) ve D) Z ve E) ve T* U Z T O Eşit bölmeli üzleme,, Z, T ve U sayam olmayan cisimler üzlem ayna önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, O noktasınan üzlem aynaya bakan göz,, Z, T ve U cisimlerinen hangilerinin görüntüsünü görebilir? A) alnız B) alnız Z C) ve T D), Z, U E), ve Z Eşit bölmelenirilmiş üzleme üzlem ayna P peresi G önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, G noktasınan üzlem aynaya bakan göz pere e hangi noktalar arasını görür? Z T U P A) T B) U C) T* D) ZU E) TP 11. Aynı üzleme bulunan ışıklı cismi ve üzlem ayna şekileki gibi yerleştirilmiştir. 40 Buna göre, cisminin üzlem aynaaki görüntüsü aşağıakileren hangisi gibi olur? A) B) C) D) E)

134 ONU OPTİ ansıma ve Düzlem Ayna 1. Eşit bölmeli üzleme bulunan ve üzlem aynaları arasına O cismi şekileki gibi yerleştirilmiştir. Cismin önce sonra aynasınaki görüntüsü nasılır? A) O B) C) O O D) O O E) O 4. Eşit bölmeli üzleme bulu- G 1 nan üzlem ayna önüneki,,, N ve P noktalarınan hangilerini hem G 1, P hem G gözlemcileri tarafınan G görülür? A) ve B) ve P* N C), ve P D) ve E), P, N. ve üzlem aynalarıyla oluşturulan optik sisteme 40 gönerilen I ışınının aynasına çarptıktan sonra keni üzerinen geri önmesi için 70 aynası O noktası etrafına O hangi yöne kaç erece önürülmeli? A) I yönüne, 0 B) II yönüne, 0 * C) II yönüne, 30 D) I yönüne, 30 E) II yönüne, 40 İZİ 10 II I 5. Eşit bölmeli ve üzlem aynaları birbirine paralel olarak şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, G noktasınan üzlem G aynasına bakan göz noktasal cisminin görüntülerinen kaç tanesini görür? A) 1 B) * C) 3 D) 4 E) Şekileki üzlem ayna I konu- T muna iken O noktası etrafına ok yönüne 1 tur önürülüyor. 4 Buna göre, P cisminin görüntüsünün yeri için ne söylenebilir? A) en T ye gelmiştir. B) en T ye gelmiştir. C) en ye gelmiştir. D) en S e gelmiştir.* E) en S e gelmiştir. P O N S 6., üzlem aynalarınan olu- G şan şekileki üzenekte aynasına G noktasınan bakan göz,,, N ve P noktasal cisimleren hangilerini görebilir? P N A) alnız N B) alnız C) ve D) P, ve N E) N, ve P* ünite

135 7. İki üzlem ayna arasına yer- Z leştirilen cisminin verilen noktaların hangilerine görüntüsü oluşabilir? T ( Bölmeler eşit aralıklıır.) A) alnız B) ve T C) Z ve D), ve Z* E), Z ve T 10. ve cisimleri V hızla- rıyla şekileki konumlarınan harekete başlıyor. G noktasınan üzlem aynaya bakan gözlemci cisimlerin aynaaki görüntülerini t x, t y süreleri kaar görüyor. Buna göre, t x ty OPTİ ansıma ve Düzlem Ayna G ONU oranı kaçtır? ( Bölmeler eşit aralıklıır.) A) 4 3 B) 3 C) D) 5 E) 3 8. Eşit bölmeli üzleme pere, sayam olmayan engel, üzlem Engel ayna ve I ışık kaynağı şe- kileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, peree oluşan gölge aşağıakileren hangisi Pere gibi olur? ( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) C) D) E) ılızlı Soru Eşit bölmeli üzleme bu- lunan ve üzlem aynaları şekileki gibi yer- leştirilmiştir. N Buna göre, G noktasınan üzlem aynasına P bakan göz aynası yarımıyla,,, N ve P noktalarınan hangilerini görebilir? G A) P ve N B) P, N ve C) N, ve D), ve E) P, N, ve V V V V V V 4 9. Düzlem aynalaran oluşan sisteme gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. 30 Buna göre, a açısı kaç ereceir? α A) 35 B) 45 C) 55 D) 65 E) 75* I II III I, II ve III sistemlerine bir çocuk ve üzlem aynanın yere göre hızları verilmiştir. Buna göre, çocuğun üzlem aynaa oluşan görüntüsünün yere göre hızları V I, V II ve V III arasınaki büyüklük ilişkisi nasılır? A) V I > V II > V III B) V I = V II > V III C) V III > V II > V I * D) V II > V III > V I E) V II = V III > V I

136 ÖĞETEN TEST OPTİ üresel Aynalar 1. Çukur Ayna 1 3 Asal Asal e paralel gelen ışın oaktan yansır. Oak uzaklığı, merkezi olan çukur aynalara gönerilen I 1, I ve I 3 ışınlarınan hangilerinin izleiği yol oğru verilmiştir? A) alnız I 1 B) alnız I 3 C) I 1 ve I D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 *. Asal üzerine yerleştirilen cis- III I erkezin ışınan gelen ışın oakla merkez arasınan geçer. Asal minin çukur aynaaki görüntüsü I, II, III, IV ve V en hangileri olabilir? Asal A) alnız I B) II ve IV C) IV ve V D) I, II ve III E) I, IV ve V* II IV V Optik merkezen gelen ışın keni üzerinen geri öner. Asal 3. Asal leri çakışık çukur aynalara şe- kileki gibi gönerilen I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, aynaların oak uzaklıkları f 1 f İZİ 10 8 Ayna ile oak arasınan gelen ışın yansııktan sonra uzantısı asal i keser. 3/ h/ Cisim Cisim h 3 (Görüntü gerçek) h 3 h (Görüntü gerçek) 3 Cisim Büyür h Cisim h h (Görüntü gerçek) h (Görüntü sanal) Cisim oak noktasına oğru yaklaştırılırsa görüntü aynaan uzaklaşır, boyu büyür. Asal oranı f 1 f A) 3 kaçtır? ( Noktalar arası uzaklıklar eşit) B) 3 4 C) 9 4. Çukur ve üzlem ayna arasına bu- lunan cisminin önce üzlem ayna sonra çukur aynaaki görüntüsü için, I. Gerçektir. II. Cismin boyunun yarısı kaarır. III. - ortasına, cisme göre tersir. Asal D) 4 9 * E) 1 yargılarınan hangileri oğruur? ( oak, merkez) A) alnız I B) alnız II C) I ve IV * 5. Çukur aynaya gönerilen I ışını şekil- eki yolu izleiğine göre, aynanın oak noktası nereeir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) T A) T arası B) noktası C) arası* D) noktası E) arası N ünite

137 OPTİ üresel Aynalar ÖĞETEN TEST 6. Çukur aynanın önüne konulan cismi ok yönüne hareket ettirilirse cismin görüntüsü için, Cisim I. Boyu büyür. II. Aynaya yaklaşır. Asal 7. III. Cismin hareketine zıt yöne hareket eer. yargılarınan hangileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Tümsek aynalara gelen I 1, I ve I 3 ışınlarının izleiği yollaran hangileri oğru olarak çizilmiştir? ( = Oak) A) alnız I 1 B) alnız I C) I 1 ve I 3 D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 * Ayna ile oak noktası arasınaki cisim aynaya yaklaşırsa görüntüe aynaya yaklaşır Boyu küçülür. Tümsek Ayna Asal e paralel gelen ışınlar uzantıları oak noktasını kesecek şekile yansır. Uzantısı mer- keze gelen ışın keni üzerinen yansır. Asal Asal 8. Tümsek ayna önüne konulan bir cismin gö- cisim rüntüsü için, I. Düz oluşur. II. Sanal görüntü oluşur. III. - T arasına oluşur. T IV. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntüe aynaya yaklaşarak boyu büyür. Asal i keserek gelen ışın uzantısı oakla ayna arasına olacak şekile yansır. Asal yargılarınan hangileri oğruur? ( = Oak) A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV* Asal leri çakışık çukur ve tümsek aynaların oak uzaklıkları f 1 ve f ir. Tümsek aynaya şekileki gibi asal e paralel gelen I ışını çukur aynaa ilk yansımasına keni f 1 f üzerinen geri önmekteir. Buna göre, aynalar arası uzaklık neir? A) f 1 f B) f 1 f * C) f 1 f D) f f 1 E) f f 1 Asal cisim Asal Cismin görüntüsü üz, sanal, küçük ve oakla ayna arasına olur. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntüe aynaya yaklaşır ve boyu büyür.

138 ONU 3 OPTİ üresel Aynalar (Çukur Ayna) 1. 1 f 1 f f Çukur aynaya gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, T asal Çukur aynalara gönerilen I 1, I ve I 3 ışınlarının izleiği yol şekillereki gibiir. Buna göre, çukur aynaların oak uzaklıkları f 1, f ve f 3 arasınaki ilişki nasılır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) f 1 > f > f 3 B) f > f 3 > f 1 C) f 3 > f 1 > f D) f > f 1 > f 3 E) f 3 > f > f 1 * I. Işının rengini eğiştirmek, II. Işını noktasınan geçecek şekile gönermek III. Aynanın eğrilik yarıçapını azaltmak işlemlerinen hangileri yapılırsa çukur aynaan yansıyan ışın asal e paralel bir yol izleyebilir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III* 5. Oak nok Asal leri çakışık oak uzaklıkları f 1, f olan, çukur aynalarıyla oluşturulan sisteme asal e f 1 paralel gelen I ışını şekileki yolu izliyor. f1 Buna göre, f oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) 8 B) 6 C) 4* D) 3 E) f asal tası olan çukur aynaya gönerilen I 1, I ve I 3 ışınları yansımalar Düzlem Ayna sonucu hangi noktalaran geçerler? I 1 I I 3 A) B) C) asal İZİ 10 D) E) Asal leri çakışık oak uzaklıkları f 1 ve f olan çukur aynalara gönerilen I ışını şe- asal nanın asal ine paralel gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, uzaklığı, h 6. Şekileki çukur ayasal kileki yolu izliyor. I. h yüksekliği Buna göre, aynalar f 1 f II. Işının rengi arası uzaklık aşağıakileren hangisine eşittir? III. Aynanın eğrilik yarıçapı (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) niceliklerinen hangilerine bağlıır? A) f 1 f B) f 1 f C) f 1 f * D) f 1 3f E) f 1 3f A) alnız I B) alnız III* C) I ve II ünite

139 7. f 1 f asal OPTİ üresel Aynalar (Çukur Ayna) 10. Çukur aynaya şekileki gibi birbirine paralel gelen I 1, I ışınların çukur aynaan yansıması aşağıakileren hangisiir? 3 ONU 1 Oak uzaklıkları f 1 ve f olan asal leri çakışık çukur aynalara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. f1 Buna göre, f oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) 1 B) 1 C) 1 D) 1* E) 4 3 A) B) C) D) E) asal Z ılızlı Soru 3 Çukur ayna ve üzlem aynayla oluşan sisteme I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, I. Z noktası çukur aynanın merkeziir. II. noktası çukur aynanın oak noktasıır. III. noktasınaki bir cismin görüntüsü yalnız çukur aynaa Z noktasına oluşur. yargılarınan hangileri oğruur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) alnız I* B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Şekileki çukur P aynanın önüne konulan eşit boyaki P, cisimlerinin çukur aynaaki görüntüleri eşit ve cisimlerin boylarının üç katı oluşuyor. Buna göre, çukur aynanın oak uzaklığı neir? A) 3 B) C) D) 3 E) Asal Eksen Şekileki op- tik sisteme gönerilen I ışını üzlem x 3x aynaa ikinci yansımasınan sonra keni üzerinen geri önüyor. asal 11. Çukur aynaya şekileki gibi gönerilen,, ışınları aynaan yansııktan sonra asal i oak noktası olan en sırasıyla, ve uzaklıklara kesiyor. Buna göre,, ve arasınaki ilişki neir? 4 Buna göre, çukur aynanın oak uzaklığı neir? A) x B) x C) 3 x D) x* E) 3x A) > > B) > > C) > > D) = = * E) > >

140 ONU 4 OPTİ üresel Aynalar (Tümsek Ayna) asal İZİ 10 Oak noktası, merkezi olan tümsek aynalara gönerilen I 1, I ve I 3 ışınlarınan hangilerinin izleiği yol oğru çizilmiştir? A) alnız I 1 B) alnız I * C) alnız I 3. I ışık ışınının tümsek ay- D) I 1 ve I 3 E) I ve I 3 naa izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, tümsek aynanın oak uzaklığı kaç ir? A) 1 4 B) 1 asal C) 1 D) * E) 4 3. Tümsek ayna önüneki cismi ok yönüne hareket ettirilirse cismin aynaaki görüntüsü için aşağıakileren hangisi oğruur? A) üçülerek aynaya yaklaşır. B) üçülerek aynaan uzaklaşır. C) Büyüyerek aynaan uzaklaşır. D) Büyüyerek aynaya yaklaşır.* E) Boyu eğişmez aynaan uzaklaşır. asal Düzlem Ayna Çukur Ayna Aynı üzleme tümsek ayna ve üzlem ayna ile kurulan sisteme gelen I ışını üzlem aynaan ikinci yansımasına keni üzerinen geri önüyor. Buna göre, çukur aynanın oak uzaklığı kaç birimir? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve 1 birimir.) A) 1 3 B) 1 C) 1* D) 3 E) 3 6. Tümsek aynaya gönerilen I 1 ışınının izleiği yol şekileki gibiir. 1 Buna göre, I ışını aşağıaki yollaran hangisini izler? (Noktalar eşit aralıklıır.) A) B) C) D) E) 1 4. Tümsek aynaya şekileki gibi gönerilen I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, I. N noktası tümsek ay- T N 7. Asal nanın merkezeir. II. Aynanın oak noktası N arasınaır. III. noktasına konulan bir cismin görüntüsü noktasına oluşur. f 1 f Asal leri çakışık f 1 ve f oak uzaklığına sahip tümsek aynalara ışığın yansıması verilmiştir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III * Buna göre, f 1 f kaçtır? (Noktalar eşit aralıklıır.) A) 8 B) 6 C) 4 D) 3* E) ünite

141 OPTİ üresel Aynalar (Tümsek Ayna) 4 ONU 8. Tümsek ayna önüne yerleştirilen eşit boyaki,, cisimlerinin görüntüsünün boyları h, h ve h ir. asal h h h 11. Çukur ayna önüne konulan, cisimlerinin aynaaki görüntüleri aşağıakileren hangisine oğru olarak ve- asal Buna göre, I. h > h > h ir. rilmiştir? ( = Oak) A) B) C) II. Aynaya en yakın görüntü cisminin görüntüsüür. III. Üç cismin görüntüsüe sanalır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II * D) E) 9. Tümsek ayna önüne asal e paralel yerleştirilen cisminin görüntüsü nasıl oluşur? ( = Oak) Asal ılızlı Soru 4 A) B) C) Tümsek aynanın asal ine noktasına V bulunan cisim sabit V hızıyla noktasına kaar getiriliyor. Asal D) E) Buna göre, bu süree görüntünün ortalama hızı ne olur? ( = merkez) A) V B) V C) V 3 D) V 4 E) V Oak uzaklığı f olan tümsek ayna önüne konulan cisminin görüntüsü aşağıakileren hangisine oğru olarak gösterilmiştir? A) B) C) f f f f 1. Şekileki tümsek aynaya bir- birine paralel gönerilen I 1 ve I ışınlarının aynaan yansıması aşağıakileren hangisi gibi olur? Asal A) 1 B) C) D) E) D) 1 E) 1

142 ONU 5 1. Eşit kareli bölmeye yerleştirilen çukur ve Asal üzlem aynaan oluşan sis- P N teme cisminin önce üzlem sonra çukur aynaaki görüntüsü hangi noktaa oluşur? ( = oak) A) B) * C) N D) P E). Eşit bölmeli üzleme bulunan çukur aynanın oak noktası, merkezi ir. Asal V Buna göre, cisminin aynaaki II I III IV görüntüsü verilenleren hangisi olabilir? A) I B) II C) III D) IV* E) V 3. Asal leri çakışık, oak İZİ 10 OPTİ Çukur ve Tümsek Aynalar uzaklıkları f 1, f olan çukur ve tümsek ayna sistemine gönerilen I ışını tümsek aynaan ilk yansımasına keni üzerinen f 1 f geri önüyor. Buna göre, aynalar arası uzaklık neir? A) f 1 f B) f 1 f * C) f 1 f D) f 1 f E) f f 1 asal Asal h Asal Tümsek aynanın oak noktasına bulunan h boyunaki cisminin görüntüsü ile çukur aynanın sine bulunan h boyunaki cisminin görüntülerinin boyları eşit oluyor. Buna göre, h h A) 1 8 P B) 1 4 oranı kaçtır? ( = Oak) C) 1 D) E) 4* I ve II optik sistemlerine bulunan P, optik aletlerin önüne, cisimleri şekileki gibi yerleştirilmiştir. cisminin görüntüsü, cisminin görüntüsü N noktasına oluştuğuna göre, P ve optik aletleri için aşağıakileren hangisi oğruur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) P A) Çukur Tümsek B) Çukur Çukur C) Tümsek Çukur D) Tümsek Tümsek E) Çukur Düzlem N Çukur ayna, sayam olmayan engel ve aynanın oak noktasınaki I ışık kaynağı bir pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Asal Engel Pere Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli nasılır? A) B) C) D) E) 7. Asal üze- Asal rineki noktasına N P yerleştirilen bir cismin görüntüsü N noktasına olu- şup görüntünün boyu cismin boyunun yarısına eşittir. Buna göre, aynanın asal i kestiği yer ve aynanın cinsi neir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) Aynanın yeri Aynanın cinsi A) Çukur B) Tümsek C) Tümsek D) Çukur E) N Çukur ünite

143 OPTİ Çukur ve Tümsek Aynalar 5 ONU f Asal f Asal f 3 3f Asal Oak uzaklıkları f olan çukur ayna, tümsek ayna ve üzlem aynalarla oluşturulan sistemlere gönerilen I 1, I ve I 3 ışınlarınan hangileri yansımalar sonucu keni üzerinen geri öner? I II III Oak uzaklığı birim olan I ve II çukur ve III tümsek aynalarının önüne konulan eşit boyaki, ve cisimlerinin aynalaraki görüntülerinin boyları h, h ve h ir. Buna göre, h, h ve h arasınaki ilişki nasılır? (Noktalar arası uzaklar 1 birimir.) A) h = h = h B) h > h > h C) h > h > h D) h = h > h * E) h > h > h A) alnız I 1 B) alnız I C) I 1 ve I 9. D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 * ılızlı Soru 5 asal asal I 1 ve I ışınlarının çukur ve tümsek aynaa izleiği yollar şekileki gibiir. Buna göre, 1 ile ve 3 ile 4 arasınaki ilişki aşağıakileren hangisine oğru olarak verilmiştir? Asal leri çakışık çukur ve tümsek ayna sistemine I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Asal f 1 f kaç- Buna göre, aynaların oak uzaklıkları oranı f f tır? (Noktalar arası uzaklıklar eşit) 1 A) 1 > * B) 1 > C) 1 < 4 > 3 3 > 4 3 < 4 A) 1 B) 1 C) 3 D) E) 3 D) 1 < 3 > 4 E) 1 = 3 > Asal leri 15 çakışık ve 4 kutularına bulunan aynalara I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, I. kutusuna tümsek ayna varır. II. kutusuna çukur ayna varır. III. utularaki aynaların oak uzaklıkları eşittir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız II B) alnız III C) I ve II D) II ve III* E) I, II ve III Asal 1. Asal leri çakışık oak uzaklıkları eşit Asal T ve f olan çukur ve tümsek aynalaran oluşan sisteme gönerilen I ışını sistemi terk eerken uzantısı asal i nereen keser? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f kaarır.) A) noktasınan B) arasınan C) noktasınan* D) T arasınan E) T arasınan

144

145 10. fasikül OPTİ ırılma enkler

146 ÖĞETEN TEST 1 OPTİ ırılma Sayam bir ortaman başka bir sayam ortama geçen ışının oğrultu eğiştirmesine kırılma enir. N ansıyan α :Gelme açısı ışın α hava β :ırılma açısı su β r :Sapma açısı r n 1 n α 1 N α ırılan ışın n > n 1 a 1 > a ırıcılık inisi küçük olan bir ortaman kırıcılık inisi büyük olan bir ortama gelen ışın normale yaklaşarak kırılır. 1. Sayam ve ortamlarınan ten N 1 gönerilen I ışını verilen yollaran hangilerini izleyemez? A) 1 ve 3 B) ve 4 C) 4 ve 5. I 1 ışını n 1 inisli ortaman n inisli ortama I ışını ise n inisli ortaman n 3 inisli D) ve 5 E) 1, 3 ve 4 n 1 n ortama göneriliğine şekil I ve şekil II eki yolu izliyorlar. 1 Şekil I n n n 5 Şekil II Buna göre,, ve ışıklarının rengi aşağıakileren hangisi gibi olabilirler? A) eşil avi ırmızı B) ırmızı eşil avi C) eşil ırmızı or D) or eşil ırmızı E) avi ırmızı eşil n İZİ ırıcılık inisleri n 1, n, n 3 olan ortama I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki nasılır? n 1 n n 3 A) n 1 > n > n 3 B) n 1 > n 3 > n C) n > n 1 > n 3 N D) n 3 > n > n 1 E) n > n 3 > n 1 n n α 1 α n > n a > a 1 4. ırıcılık inisleri n 1, n ve n 3 olan paralel ortam- n 1 lara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. ırıcılık inisi büyük olan ortaman kırıcılık inisi küçük olan ortama gelen ışın normalen uzaklaşır. Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki nasılır? n n 3 A) n 1 > n > n 3 B) n > n 1 > n 3 C) n 3 > n 1 > n D) n 3 > n > n 1 E) n > n 3 > n 1 ünite

147 OPTİ ırılma 1 TEST ÖĞETEN 5. Tek renkli I ışını kalınlığınaki paralel yüzlü cam levhaan şekileki gibi kırılarak hava α geçtiğine x kaarlık bir paralel sapmaya cam uğruyor. α Buna göre, hava I. arttırılmalı II. camın kırıcılık inisi arttırılmalı III. a açısı azaltılmalı işlemlerinen hangileri tek başına yapılırsa x artar? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 6. I ışınının sıvı içineki aynaya çarptıktan sonra izle- iği yol şekileki gibiir. Buna göre, sıvıan havaya geçerken sınır açısı kaç ereceir? A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80 sıvı α x Ayna 30 r α i n n n > n r < a < i olup a sınır açısıır. Sınır açısınan küçük açıyla gelen ışın (I) iğer ortama geçerken sınır açısınan büyük açıyla gelen ışın tam yansımaya uğrar. (II) N α n 1 n β 7. ırıcılık inisle- ri n 1, n, n 3 olan sıvıların bulunuğu kapların tabanlarına ışıklı cismi varır. h n 1 Göz h Göz h n n 3 Normale yakın oğrultua kaplara bakan gözlemciler cismini sıvı yüzeyinen h 1, h ve h 3 erinlikte görmekteir. Göz n 1. sin a = n. sin b Bu bağıntaya Snell bağıntısı enir. h ı ı h h 1 = h < h 3 oluğuna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki nasılır? A) n 1 > n > n 3 B) n > n 3 > n 1 C) n 3 > n 1 > n sıvı 3 D) n 1 = n > n 3 E) n 1 > n 3 > n 8. Oak noktası olan çukur aynanın hava şekileki gibi bir bölümü sıvı ile oluur. Hava ortamınan sıvı ortama bakan göz cismini ı olarak görür. h ı = h. n göz n sıvı h : Sıvı yüksekliği 4 Buna göre, sisteme gönerilen tek renkli I ışını verilen yollaran hangi yolu izleyebilir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) sıvı A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III h ı : Cismin görünür erinliği n göz : Gözlemcinin bulunuğu ortamın kırıcılık inisi n sıvı : Cismin bulunuğu ortamın kırıcılık inisi

148 ONU 1 OPTİ ırılma 1. ırıcılık inisleri n ve n olan, ortamlarınan en 'ye P ışını şekileki gibi göneriliyor. Buna göre, I. Işın I yolunu izliyorsa n > n ir. n n II. Işın II yolunu izliyorsa n > n ir. III. Işın III yolunu izliyorsa n > n ir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III P N 4. ırıcılık inisleri n, n olan ve ortamlarınan ten gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, I. n azaltılmalı II. n arttırılmalı III. a açısı azaltılmalı n n α işlemlerinen hangileri tek başına yapılırsa ışın tam yansımaya uğrar? A) alnız I B) alnız III C) I ve II. ırıcılık inisleri n, n olan ve ortamlarına yeşil renkli I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. n n Buna göre, I. a açısı arttırılmalı II. n azaltılmalı III. eşil ışık yerine mavi ışık kullanmak α β 5. ırıcılık inisleri n 1, n, n 3 olan ortamlara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, n 1, n, n 3 arasınaki ilişki nasılır? α n 1 n α n 3 işlemlerinen hangileri yapılırsa b açısı azalır? (b > a) A) alnız I B) alnız II C) I ya a III A) n 1 > n > n 3 B) n 1 = n 3 > n C) n 3 > n > n 1 İZİ 10 D) II ya a III E) I ya a II ya a III D) n > n 1 = n 3 E) n 1 > n 3 > n 4 3. α αα V tamlara yeşil renkli I ışını şekileki yolu izliyor. 6. ırıcılık inisi n 1 ve n olan orn 1 i N V Şekil I Şekil II Düşey kesiti şekileki gibi olan birbirine paralel,, ortamlarına ışınının izleiği yol şekil I eki gibiir. Buna göre, I. n 1 arttırılırsa a artar. II. i azaltılarsa a azalır. n α III. eşil ışık yerine kırmızı ışık gönerilirse a azalır. Buna göre, şekil II e aynı renkli ışını hangi yolu izler? A) I B) II C) III D) IV E) V yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III ünite

149 A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n OPTİ ırılma 1 ONU 7. ırıcılık inisleri n 1, n ve n 3 olan ortamlara I ışını şekileki yolu izlemekteir. α n 1 n 10. ırıcılık inisleri n 1, n, n 3 olan ortamlara tek renkli I ışını şeklieki yolu izliyor. n 1 n a < b oluğuna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki neir? β n 3 Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki nasılır? n 3 50 A) n 1 > n > n 3 B) n > n 3 > n 1 C) n > n 1 > n 3 D) n 3 > n > n 1 E) n 1 > n 3 > n A) n 1 > n > n 3 B) n > n 3 > n 1 C) n 3 > n 1 > n D) n > n 1 > n 3 E) n 3 > n > n 1 8. α i α r ılızlı Soru 1 Şekil I Şekil II I ışınının, ve, ortamlarına izleiği yol şekil I ve şekil II eki gibiir. a > r > i oluğuna göre, ortamların kırıcılık inisleri n, n ve n arasınaki ilişki neir?,, sayam ortamla- rınan a bulunan I ışık kaynağınan çıkan I 1 ve I ışınları şekileki yolu izliyor. Buna göre, ortamların 1 A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n E) n > n > n kırıcılık inisleri n, n ve n arasınaki ilişki neir? D) n > n > n E) n > n > n 5 9. Paralel yüzlü sayam, ve Z ortamlara tek renkli I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, I. a açısı azaltılmalı II. ortamının kırıcılık inisi arttırılmalı α β Z 11. eşil renkli I ışık ışını kırıcılık inisi n 1, n olan ortamlara şekileki yolu izliyor. Buna göre, I. n azaltılırsa a artar. II. n 1 arttırılırsa a artar. n 1 n N α III. Z ortamının kırıcılık inisi arttırılmalı III. eşil yerine mavi ışık kullanılırsa a eğişmez. 4 işlemlerinen hangileri yapılırsa b açısı artar? A) alnız I B) alnız II C) I ve III yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III

150 ONU OPTİ ırılma 1. ırıcılık inisleri n, n, n olan,, ortamlarına I ışık kaynağınan çıkan ışınlar şekileki yolu izliyorlar. Buna göre, n, n ve n arasınaki ilişki neir? 4. ırıcılık inisleri n, n, n olan sayam,, ortamlarına I ışını şekileki yolu α izliyor. Buna göre, n, n ve n arasınaki ilişki neir? (O noktası küresel ortamın merkeziir.) O α A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n E) n > n > n A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n * E) n > n > n. ırıcılık inisleri n, n ve n Z olan,, Z ortamlarına I ışınının izle- iği yol şekieki gibiir, Buna göre, I. n < n II. n = n Z III. n > n Z Z 5. Tek ve aynı rekli I 1 ve I ışınlarının kırıcılık inisleri n, n, n olan,, ortamlarına izleiği yol şekileki gibiir. 1 α α yargılarınan hangileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Buna göre, n, n ve n arasınaki ilişki neir? A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n E) n > n > n İZİ Eşit kare bölmeli sayam,, Z ortamlarına gelen I ışık ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, ortamların ışığı kırma inisleri n, n ve n Z arasınaki ilişki neir? Z 6. I ışık ışınının kırıcılık in- isleri n, n, n olan, ve sayam ortamlarına izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, n, n ve n arasınaki ilişki neir? 60 A) n > n > n Z * B) n > n Z > n C) n Z > n > n D) n > n Z > n E) n > n > n Z A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n E) n > n = n ünite

151 A) n > n > n Z B) n > n Z > n C) n > n Z > n 7. ırıcılık inisleri n, n ve n olan sayam, ve prizmalarıyla kurulan üzenekte tek renkli I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. hava hava Buna göre, n, n ve n arasınaki ilişki neir? A) n > n > n B) n > n > n C) n = n > n Şekil I OPTİ ırılma Şekil II ONU V V Sayam ve ortamlarınan en gelen I 1 ışını şekil I eki yolu izliyor. D) n > n = n E) n > n > n Buna göre, I ışınının izleyeceği yol şekil II e verilenleren hangisi olabilir? (Birim kareler özeştir.) A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Eşit bölmeli üzleme yerleştirilen ve prizmalarına gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, prizmaların ve ortamın kırıcılık Z inisleri n, n ve n Z arasınaki ilişki neir? A) n Z > n > n B) n > n > n Z C) n Z > n > n,, Z paralel sayam ortam- larına I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, ortamların kırıcılık inisleri n, n ve n Z arasınaki ilişki neir? ılızlı Soru Z D) n > n Z > n E) n > n > n Z D) n Z > n > n E) n > n > n Z Eşit kare bölmeli,, Z sayam ortamlarınan ten gelen I ışık ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, ortamların ışığı kırma inisleri Z n, n ve n Z arasınaki ilişki neir? A) n > n > n Z B) n > n Z > n C) n Z > n > n D) n > n Z > n E) n Z > n > n rınan ortamınan gönerilen I ışını ortamına şekileki yolu izliyor. Buna göre, ortamların kırıcılık inisleri n, n ve n arasınaki ilişki neir? A) n > n > n B) n > n > n C) n = n > n D) n > n > n E) n > n > n 11. Sayam,, ortamlaα α

152 ONU 3 OPTİ ırılma 1. ırıcılık inisleri n, n ve n olan,, sayam ortamlara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, I. n = n ir. β β α α x 4. Birbirine paralel,,, N ve P sayam ortamlarınan an gönerilen I ışık ışınının izleiği yol şeklieki gi- II. Işığın hızı ortamına en yavaştır. biir. III. ortamının kırıcılık inisi arttırılırsa x artar. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III. ırıcılık inisleri n, n, n olan, ve sayam ortamlarına I ışını şekileki yolu izliyor. n n Buna göre, bu N o r t a m l a r a n hangi ikisinin ışığı kırma inisi P birbirine eşittir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) ile N nin B) ile P nin C) ile P nin D) ile nin E) ile N nin Buna göre, n, n ve n ile ilgili olarak aşağıaki yargılar- an hangisi kesinlikle oğruur? A) n > n > n ir. B) n = n ir. n için kesin birşey söylenemez. C) n > n ir. n için kesin birşey söylenemez. n 5. erkezleri O noktası olan n 1, n inisli yarım kürelere tek renkli I ışını şekieki gibi göneriliyor. n > n 1 > n hava oluğuna göre, I ışını aşağıaki yollaran hangisini izleyebilir? A) B) n 1 n C) hava O İZİ 10 8 D) n > n ir. n için kesin birşey söylenemez. E) n = n ir. n için kesin birşey söylenemez. 3. I ışını üşey ke- siti şekileki gibi olan birbirine paralel,, Z sayam ortamlarınan ve e şekileki yolu izliyor. ve Z ortamlarının ışığı kırma inisleri O Z N P eşit oluğuna göre I ışınının Z ortamına izleyeceği yol aşağıakileren hangisiir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) O B) O C) O D) ON E) OP n 1 n O n 1 n D) n 1 n O 6. P noktasınan gönerilen mavi ve yeşil renkli ışınlar,, ortamlarına şekileki yolu izliyorlar. Buna göre, ortamların kırıcılık inisleri n, n ve n 1 O n E) n 1 n O P avi eşil O n arasınaki ilişki nasılır? A) n > n = n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n E) n > n > n ünite

153 7. Dik kesiti şekileki gibi olan hava eşit bölmeli sayam ortama ışık kaynağınan çıkan S ışını şekileki yolu izliyor. S Buna göre, ışık kaynağınan I II III çıkan I, II ve III ışın- hava larınan hangileri tam yansıma yapar? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III OPTİ ırılma 10. Sayam, maelerinen ya- pılmış kürelerin merkezi O noktasıır. Ortamların kırıcılık inisleri arasına n > n > n hava ilişkisi oluğuna göre tek renkli I ışını verilen yollaran hangisini izler? 3 hava V IV A) I B) II C) III D) IV E) V O ONU III II I ğınan çıkan I 1 ve I ışınları ve prizmalarına şekileki yolu izliyor. 8. I ışık kaynaα hava Q 1 Q 1 > Q oluğuna göre, Q 1 1 prizması Q hava α prizması Q I. prizmasının ışığı kırma inisi ninkinen büyüktür. II. ve prizmalarının ışığı kırma inisleri eşittir. III. I ışını, prizmalarının bitişik yüzeylerine iktir. yargılarınan hangileri oğruur?,, Z sayam ortamla- rına n ten gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, ortamların kırıcılık inisleri n, n ve n Z arasınaki ilişki neir? ılızlı Soru A) n > n > n Z B) n > n Z > n C) n Z > n > n Z A) alnız I B) alnız II C) I ve III D) n > n > n Z E) n > n Z > n I ışık kaynağınan çıkan ışınların,, ortamlarına şeklieki yolu izliyor. Buna göre, ışığın bu ortamlaraki hızı V, V ve V arasınaki ilişki nasılır? A) V > V > V B) V > V > V C) V > V > V D) V > V > V E) V > V > V 11. ırıcılık inisleri n 1, n, n 3 olan ortamlara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. O 1 O Buna göre, n 1, n ve n 3 n 1 n arasınaki ilişki nasılır? (O 1 ve O kürelerin merkezleriir.) A) n 1 > n > n 3 B) n > n 3 > n 1 C) n 3 > n 1 > n D) n > n 1 > n 3 E) n 3 > n > n 1 n 3

154 ONU 4 OPTİ ırılma erilen S ışını n 1, n ve n 3 kırılma inisli ortamlara şeklieki yollaran hangisini izler? (n > n 1 > n 3 ) n 3 n S 1. O merkezli yarım küreye gönn 1 O III IV V A) I B) II C) III D) IV E) V II I 4. İçine bir üzlem ayna olan kapta sayam sıvı varır. hava Sıvıan havaya geçişte sınır açısı 45 oluğuna sıvı göre, havaan gönerilen I ışınının izleiği yol aşağıakileren hangisi gibi 30 olur? A) B) C) Düzlem ayna D) E). Sayam ve ortamlarına yeşil renkli ışık şekileki yolu iz- eşil liyor. Buna göre, mavi renkli ışık verilen yollaran hangisini iz- avi I II III leyebilir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III 5. ırıcılık inisi 1, olan bir sıvı içineki cismine hava ortamınan bakan Hava Göz bir göz cismi sıvı yüzeyinen kaç cm uzakta görür? (n hava : 1) 18 cm İZİ 10 A) 1 B) 14 C) 15 D) 16 E) Tabanı üzlem ayna olan bir kapta h yüksekli- N α N ğine sıvı varken I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, h I. a açısı arttırılmalı II. h yüksekliği arttırılmalı Düzlem ayna sıvı 6. ırılma inisi hava olan cam ve bir üzlem ayna önüne cismi şekileki gibi yerleştirilmiştir. cam Ayna Z T III. Sıvının kırıcılık inisi arttırılmalı işlemlerinen hangileri yapılırsa uzaklığı artar? A) alnız I B) alnız III C) I ve II Buna göre, cismin üzlem aynaaki görüntüsü hangi noktaa oluşur? (Bölmeler eşit aralıklıır. n hava : 1) A) noktası B) noktası C) Z arası D) Z noktası E) T noktası ünite

155 7. h h h ı G G G ı ı 10. Bir çukur ayna içine merkez () noktasına kaar sıvı olurulmuştur. Buna göre, aynanın merkezine şekileki gibi gelen I ışını aşağıakileren hangisi gibi bir yol izler? (n hava < n sıvı =Oak) A) B) OPTİ ırılma sıvı Asal C) 4 T ONU hava İçlerine su bulunan kaplara,, noktalarına bulunan ışıklı cisimlerin görüntüsü gözlemciler tarafınan ı, ı ve ı noktalarına görülmekteir. Buna göre,,, ışıklarının renkleri için aşağıakileren hangisi oğruur? D) E) A) ırmızı eşil avi B) eşil avi ırmızı C) eşil ırmızı avi D) avi ırmızı eşil E) ırmızı avi eşil ırıcılık inisleri n 1, n, n 3 olan sıvıların bulunuğu ılızlı Soru 4 G 8. Oak noktası merkezi olan çukur ayna önüne paralel yüzlü cam blok şekileki gibi yerleştirilmiştir. T Cam bloğa şekileki gibi gelen tek renkli I ışını sistemi terk eerken asal i hangi noktaan keser? kabın tabanına bulunan ışıklı cismine normale yakın oğrultua bakan göz cismi sıvı yüzeyinen kaç cm uzakta görür? (n hava : 1) n 1 = n = 1, n 3 = 1,6 A) 8 B) 3 C) 35 D) 38 E) 40 h 1 = 10 cm h = 4 cm h 3 = 16 cm A) T arası B) noktası C) arası D) noktası E) nin ışı 11. Hava ortamınan göneri- len I ışını üzlem aynaa hava Ayırma yüzeyleri birbirine paralel sayam,, ortamları ve üzlem aynalarla oluşturulan sisteme tek renkli I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, ortamların kırıcılık inisleri n, n ve n arasınaki ilişki nasılır? Ayna α α α 3α Ayna yansııktan sonra şekileki yolu izliyor. Buna göre, I. a açısı azaltılmalı II. ırıcılık inisi aha büyük olan sıvı kullanılmalı III. Işığın rengi eğiştirilmeli Ayna α sıvı işlemlerinen hangileri tek başına yapılırsa ışın sıvıa tam yansımaya uğrayabilir? 4 A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n E) n > n > n A) alnız I B) alnız II C) I ve II

156 ÖĞETEN TEST OPTİ enkler 1. eşil ışık altına yeşil gözüken bir yüzeyin rengi, I. Sarı Beyaz ışık ırmızı Turuncu Sarı eşil avi or II. Cyan III. eşil IV. Beyaz renkleren hangisi olabilir? Beyaz ışık bir yağmur amlasınan ya a prizmaan geçerse renklerine ayrılır. ırmızı renk en az kırılan, mor renk en çok kırılan renktir. Işıkta enk Diyagramı ırmızı Sarı eşil Beyaz agenta Cyan A) alnız I B) alnız III C) I ve III D) II ve IV E) I, II, III ve IV. I. ırımızı ve sarı II. ırmızı, eşil ve mavi III. avi ve Sarı yukaraki boya renklerinen hangilerinin birleşimi ile siyah renk ele eilir? A) alnız I B) alnız III C) I ve II İZİ 10 1 avi ırmızı - eşil - avi = Ana renkler Sarı - Cyan - agenta = Ara renkler ırmızı eşil = Sarı ırmızı avi = agenta eşil avi = Cyan 3. agenta, eşil ırmızı Sarı eşil ve Sarı renkli cisimler üzerie sırasıyla ırmızı, Sarı ve eşil agenta eşil Sarı renkli ışık üşürülüyor. I II III Buna göre, hangi sistemlere cisim kırmızı renkli gözükür? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Boyalara renk 4. Sarı bir cisim üzerine sıra- ırmızı avi sıyla kırmızı ve mavi ışık I emeti göneriliyor. II Sarı eşil Cyan Siyah ırmızı avi Buna göre, I ve II gözlemcileri cisimleri hangi renkte görür? I II Sarı cisim Sarı cisim agenta A) ırmızı avi B) Siyah avi Boyalara ana renkler sarı, cyan ve magentaır. C) ırmızı Siyah D) Siyah Siyah E) ırmızı agenta ünite

157 OPTİ enkler ÖĞETEN TEST 5. Beyaz ışıkla ayınlatılan sarı renkli Beyaz ışık Göz cisme kırmızı camın arkasınan ba- Beyaz Beyaz kılığına cisim hangi renkte görünür? ırmızı Sarı A) Sarı B) eşil C) Siyah D) ırmızı E) agenta eşil eşil yansır. Sarı ırmızı ırmızı yansır. ırmızı 6. Beyaz ışık önüne bu- lunan ve filtrelerine geçen ışığı gözlemci yeşil olarak görmekteir. Buna göre, ve filtrelerinin renkleri için Beyaz ışık eşil Gözlemci ırmızı Sarı ( ) ansıma olmaz. (Siyah gözükür.) ırmızı yansır. ırmızı eşil ne söylenebilir? A) Sarı agenta B) Cyan agenta C) Cyan Sarı D) Sarı ırmızı E) agenta Cyan agenta ırmızı yansır. Cyan eşil yansır. 7. ırmızı ve yeşil renkten oluşan ışık e- meti hava ortamınan su ortamına göneriliğine şekileki yolu izliyor. Buna göre, I. Suyun ışığı kırması ışığın rengine göre farklılık gösterebilir. II. I ışını kırmızı, II ışını yeşilir. eşil ırmızı hava III. ırmızı için suyun kırıcılık inisi yeşile göre aha küçüktür. yargılarınan hangileri oğruur? su N I II eşil filitre ırmızı Turuncu Göz Sarı Sarı eşil eşil avi avi or iltreler keni rengini güçlü komşu renk- 13 A) alnız I B) alnız II C) I ve III leri zayıf geçirir. Göz filtreyi yeşil görür. 8. Şekileki gibi boyalı bir yüzeye kırmızı ışık al agenta tına bakılığına yüzey nasıl gözükür? eşil or N eşil Sarı n 1 n 4 A) B) C) D) E) ırmızı ırmızı Sarı Siyah Siyah Siyah ırmızı Sarı Siyah n > n 1 or eşil

158 ONU 5 OPTİ enkler 1. I. Sarı Cyan = eşil II. eşil avi ırmızı = Siyah III. Cyan agenta = avi yukarıa boya renklerinin birleşimlerinen oluşan yeni renkler hangisine oğru olarak verilmiştir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 4. Sayam olmayan engel ve ırmızı, III yeşil ışık kaynakları bir pere önüne ırmızı eşil Engel II I şekileki gibi yerleştirilmiştir. Beyaz pere Buna göre, peree oluşan gölgenin I, II, III bölmelerinin renkleri nasıl görünür? I II III A) Sarı ırmızı eşil B) Siyah Sarı eşil C) Siyah ırmızı Sarı D) Siyah ırmızı eşil E) Siyah eşil ırmızı İZİ ırmızı ışık altına kırmızı görünen bir yüzeyin rengi, I. Sarı II. agenta III. Beyaz renklerinen hangileri olabilir? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 5. aranlık bir ortama pere önüne sayam olmayan mavi engel ve noktasal mavi, kırmızı ışık kaynakları yerleştirilmiştir. ırmızı Buna göre, pere üzerineki I, II, III ve IV bölmeleri hangi renkte gözükür? I II III IV A) agenta avi Siyah ırmızı B) avi avi Siyah agenta C) agenta agenta avi ırmızı D) agenta avi avi ırmızı E) avi ırmızı Siyah agenta 6. aranlık bir ortama eşil beyaz bir top, ırmızı, eşil ve avi noktasal ışık kaynakları I II şekileki gibi ırmızı yerleştirilmiştir. III IV I II III IV Pere avi 3. Beyaz ışık altına magenta renkli bir cisme yeşil ışık üşürülürse cisim hangi renkte görülür? A) ırmızı B) avi C) eşil D) Siyah E) Beyaz Buna göre, topa üstten bakan gözlemci I, II, III ve IV bölmelerini hangi renkte görür? I II III IV A) Sarı Cyan ırmızı Siyah B) Siyah agenta ırmızı avi C) Sarı Cyan ırmızı avi D) Sarı Siyah Siyah agenta E) Siyah agenta Cyan Sarı ünite

159 OPTİ enkler 5 ONU 7. Sarı renkli bir cisim üze- Beyaz ışık Cyan cam rine beyaz ışık şekileki gibi üşürülüğüne Cyan cam arkasınan bakan göz cismi hangi Sarı cisim renkte görür? A) Siyah B) eşil C) ırmızı D) avi E) Sarı Göz 10. Güneş ışığı altına agenta, Sarı, eşil renkte görünen bir cisme kırmızı gözlükle bakılığına hangi renkte görülür? I II III A) Siyah Siyah eşil B) Siyah eşil ırmızı C) ırmızı Siyah Sarı I II III agenta Sarı eşil D) ırmızı ırmızı Sarı E) ırmızı ırmızı Siyah 8. Şekileki optik üze- nekte ve filtrelerine beyaz ışık göneriliyor. filtresinin arkasınan bakan göz yeşil renk görmekteir. Beyaz ışık Buna göre, filtreler yer eğiştirilirse göz hangi rengi görür? A) Siyah B) eşil C) ırmızı D) Sarı E) avi Göz ırmızı zemin üzerine eşil, Sarı ve agenta renklere, Z, harfleri yazılmıştır. Zemin üzerine eşil ışık üşürülüğüne hangi ılızlı Soru 5 Z ırmızı harfler net olarak görülebilir? A) alnız B) alnız Z C) alnız D) ve Z E) Z ve ırımızı (I) ve eşil (II) cam sistemi paralel beyaz ışık emeti ile ayınlatılıyor. Buna göre, cam arkasınaki gözlemci camı hangi renkte görür? Beyaz ışık I II Göz 11. Güneş ışığının yağmur amlasına gi- Güneş ışığı rerek kırılması şekileki gibiir. Buna göre, I, II ve III ışıkları hangi renklere sahip olabilir? I I II III II A) ırmızı eşil avi B) or eşil ırmızı C) Sarı ırmızı avi III 4 A) Sarı B) ırmızı C) eşil D) Siyah E) Beyaz D) eşil avi or E) ırmızı avi eşil

160

161 11. fasikül OPTİ Prizmalar ercekler

162 ÖĞETEN TEST 1 OPTİ Prizmalar görüntü cisim 1. Hava ortamına bulu- hava nan prizmasına I II gönerilen tek renkli I III ışını şekil I eki yolu IV V izliyor. Şekil I Şekil II prizmasına bir prizması şekil II eki gibi yapıştırılırsa I ışını hangi yolu izleyebilir? A) I, II ve III B) II ve III C) III ve IV D) IV ve V E) II, III ve IV α 1 N N N α α 3. α 1 < α < α 3 tür I II III Hava ortamına bulunan prizmaya gönerilen tek renkli I ışınının α izleiği yollaran hangisi oğruur? α = sınır açısı (Prizmaan havaya sınır açısı 40 ) A) alnız I B) alnız II C) alnız III α D) I ve II E) II ve III α sınır açısınan büyük 3. Tam yansımalı prizmaya gönerilen aynı renkli,, ışınları prizmaan I, II ve III ışınları olarak çıkıyor. Buna göre,, ve ışınları priz- I II III İZİ 10 maan hangi ışınlar olarak çıkar? A) I II III B) II I III C) III II I D) I III II E) III I II α α sınır açısınan küçük 4. Sayam bir prizmaya gönerilen yeşil renkli ışın şekil I eki yolu izliyor. Buna göre, aynı prizmaya mavi ışın eşil α Şekil I avi α IV Şekil II I II III şekil II eki gibi göneriliğine hangi yolları izleyebilir? A) alnız I B) alnız IV C) II ve IV D) III ve IV E) II, III ve IV ünite

163 E OPTİ Prizmalar 1 TEST ÖĞETEN 5. Aynı renkli I 1, I ışınları P bölgesine bulunan tam yansımalı cam prizmalaran oluşan optik sistemi I ı 1 ve I ı olarak terk eiyor. 1 1 ı Tam ansımalı Prizmalar Buna göre, P bölgesine aşağıaki sistem- P ı leren hangisi olabilir? A) B) C) D) E) 6. I II III Tam yansımalı prizmalara kurulan I, II, III sistemlerine gönerilen I ışınlarınan hangileri sistemleri geliş oğrultusuna terkeer? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 7. Caman yapılmış prizmaya hava ortamına gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. Aynı ışın prizmanın su içineki bölümünen gönerilirse hangi yolu izler? (n cam > n su > n hava ) hava su cam I II III IV V hava su 3 A) I B) II C) III D) IV E) V ırmızı or or ırmızı 8. Hava ortamına bulunan caman yapılmış tam yansımalı prizmaya bakan gözlemci E harfini nasıl görür? E hava or ışık kırmızıya göre aha fazla kırılır. 4 A) E B) E C) D) E E) E gözlemci

164 ONU 1 OPTİ Prizmalar 1. I II III Hava ortamına bulunan I, II, III tam yansımalı prizmalara gönerilen tek renkli I ışınlarınan hangilerinin izleiği yol oğru çizilmiştir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 4. Havaan prizmaya gelen I ışınının izleiği yol şekileki 50 gibi oluğuna göre prizmaan havaya sınır açısı kaç ereceir? A) 10 B) 0 C) 30 D) 40 E) 50. Tek renkli I ışını I hava ortamınaki 60 prizmaa 60 şekil I eki yolu izliyor. V Aynı ışın, aynı prizmaya şekil Şekil I Şekil II II eki gibi gönerilirse hangi yolu izler? N II III IV 5. Hava ortamına bulunan I II caman yapılmış prizmaya III gelen I ışını hangi yolu izleyebilir? IV V A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V İZİ Hava ortamına bulunan aynı caman yapılmış tam yansımalı 1 3 I II III Hava ortamına caman yapılmış prizmalara gönerilen aynı renkli I 1, I ve I 3 ışınlarınan hangilerinin izleiği yol oğru olarak çizilmiştir? (Caman havaya sınır açısı 4 ir.) A) alnız I 1 B) alnız I C) I 1 ve I 3 D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 prizmalara aynı renkli I 1, I ve I 3 ışınları şekileki gibi göneriliyor. Buna göre, hangi ışınlar prizmaya gelme oğrultularına prizmayı terk eer? (Caman havaya sınır açısı 4 ir) A) alnız I 1 B) alnız I 3 C) I 1 ve I D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 ünite

165 OPTİ Prizmalar 1 ONU 7. ve ışınları P kutusu içineki optik sistemen ı, ı olarak çıkıyor. Buna göre, kutu içine P ı ı 10. Hava ortamına bulunan caman yapılmış prizmaya gönerilen I ışını aşağıaki yollaran hangisini izleyerek sistemi terk eer? Ayna (Caman havaya sınır açısı 45 ir.) A) B) C) Ayna I II III sistemlerinen hangileri olabilir? A) alnız I B) I ve II C) I ve III D) E) 8. Hava ortamına bulunan bir priz- maya gönerilen I 1 ve I ışınları şekileki yolu izliyor ılızlı Soru 1 Buna göre, ışıkların renkleri aşağıakileren hangisi olabilir? I 1 I A) eşil eşil B) eşil avi C) eşil ırmızı D) avi Sarı E) or ırmızı n n n Hava ortamına bulunan,, prizmalarının kırıcılık inisleri n, n ve n ir. Aynı ve tek renkli I ışını prizmalara şekillereki yolu izleiğine göre, n, n ve n arasınaki ilişki nasılır? A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n = n = n E) n > n > n 5 9. Sayam prizmaya gönerilen kırmızı renkli I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, a açısının artması için, β α 11. ırmızı n 1 eşil or n n 3 4 I. Prizmanın kırıcılık inisi arttırılmalı II. b açısı azaltılmalı III. ırmızı yerine yeşil ışık kullanılmalı işlemlerinen hangileri tek başına yapılabilir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Hava ortamına bulunan n 1, n, n 3 kırıcılık inisli prizmalara gönerilen ırmızı, eşil, or ışıklar şekileki yolları izliyorlar. Buna göre, n 1, n, n 3 arasınaki ilişki nasılır? A) n 1 > n > n 3 B) n 1 = n = n 3 C) n 3 > n > n 1 D) n 1 > n 3 > n E) n 3 > n 1 > n

166 ÖĞETEN TEST OPTİ ercekler İnce kenarlı mercek (akınsak mercek) asal Asal e paralel gelen ışınlar oaktan geçecek şekile kırılır. erkezen gelen ışın merceğin merkezinen geçecek şekile kırılır. 1. akınsak bir merceğin oak uzaklığını azaltmak için, I. erceğin bulunuğu ortamın kırıcılık inisini azaltmak II. erceğin kırıcılık inisini arttırmak III. erceğin eğrilik yarıçapını arttırmak işlemlerinen hangileri tek başına yapılabilir? A) alnız I B) alnız III C) I ve II. Asal e paralel gelen I ışını şekileki yolu izlemekteir. h Buna göre, uzaklığı, I. h yüksekliği II. Işığın rengi III. erceğin yapılığı maenin kırıcılık inisi niceliklerinen hangilerine bağlıır? A) alnız I B) alnız III C) I ve III asal İZİ 10 Oakla merkez arasınan gelen ışın merkezin ışınan geçecek şekile kırılır. ( 3 en gelen 3 e kırılır.) Oak uzaklığı, merkezi olan ince kenarlı merceklere gönerilen I 1, I ve I 3 ışınlarınan hangilerinin izleiği yol oğru olarak verilmiştir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 6 asal en gelen ışın uzantısı en geçecek şekile kırılır. Görüntü, Cisim - arasına üçük 4. Asal üzerine bulunan cisim I konumunan II konumuna getiriliyor. Buna göre, cismin mercekteki görüntüsü, I. erceğe yaklaşır. II. ercekten uzaklaşır. III. Boyu büyür. Cisim I II asal Ters Gerçek Görüntü, Gerçek Büyük Ters erkezin ışına Cisim Görüntü Görüntü IV. Boyu küçülür. yargılarınan hangileri oğruur? A) I ve III B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) alnız I ünite

167 OPTİ ercekler ÖĞETEN TEST 5. Eşit bölmeli üzleme bulunan ince kenarlı mercek ve üzlem ayna şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, ince kenarlı merceğe gönerilen aynı renkli I 3 1, I ve I 3 ışınlarınan hangileri kırılma ve Düzlem ayna yansımalaran sonra noktasınan geçer? ( : Oak noktası) 1 asal alın kenarlı mercek (Iraksak mercek) A) alnız I 1 B) alnız I 3 C) I 1 ve I D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 asal 6. Oak uzaklıkları f 1 ve f olan ince kenarlı mercek ve kalın kenarlı merceğin asal leri çakışıktır. asal Asal e paralel gelen ışınların uzantıları oaktan geçecek şekile kırılır. I ışını şekileki yolu izleiğine f1 göre, f oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşit) A) B) 1 C) f 1 D) 3 f E) asal Oaktan gelen ışınlar uzantıları en geçecek şekile kırılırlar. 7. Asal leri çakışık oak uzaklıkları eşit ve f olan yakınsak ve ıraksak mercekler arasına cismi konulmuştur. Cismin yalnız yakınsak ve yalnız ıraksak mercekte oluşan görüntüleri arası uzaklık neir? akınsak mercek f f f Iraksak mercek asal asal erkez oğrultusuna gelen ışınlar uzantısı merkezen geçecek şekile kırılır. A) 5,5f B) 5f C) 4,5f D) 4f E) 3,5f 7 8. Asal S S Asal S Asal ı ı ı asal 4 I II III Asal leri çakışık, oak uzaklıkları eşit ve f olan optik aletlerle kurulan sistemlere aynı renkli S ışınları göneriliyor. Buna göre, hangi sistemlere S ışını asal e paralel olarak sistemi terk eer? (Noktalar arasıı eşit uzaklıkta ve f ir.) A) alnız I B) alnız II C) I ve III alın kenarlı mercekte asal eki bir cismin görüntüsü Düz Sanal Cisimen küçük ile mercek arasına oluşur. Cisim merceğe yaklaştıkça görüntüe yaklaşır boyu büyür.

168 ONU OPTİ ercekler Oak noktası olan ince kenarlı merceklere gönerilen I 1, I ve I 3 ışınlarınan hangilerinin izleiği yol oğru olarak verilmiştir? A) alnız I 1 B) alnız I C) I 1 ve I 3 4. Oak noktası olan ince kenarlı merceğe birbirine paralel aynı renkli I 1, I ve I 3 ışınları göneriliyor. asal P Buna göre, I 1, I ve I 3 ışınları kırılma sonucu hangi noktaa çakışırlar? (Birim kareler özeştir.) A) B) C) D) N E) P 1 3 N D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3. Oak noktası olan ince kenarlı merceğin x önüne yerleştirilen x cisminin görüntüsü aşağıakileren hangisine oğru olarak verilmiştir? A) x ı B) 5. Şekileki ince kenarlı merceğe gönerilen paralel ışık emeti kırılma sonucu nasıl bir yol izlerler? ( = Oak) A) B) C) asal x ı C) D) x ı D) E) x ı E) İZİ 10 8 x ı 6. Asal leri çakışık ve oak uzaklıkları eşit ve olan, asal 3. Oak uzaklıkları f 1 ve f olan, ince kenarlı merceklerinin asal leri asal ince kenarlı mercekleren ye gelen I ışını sistemi nasıl terk eer? A) B) C) çakışıktır. f 1 f Tek renkli I ışınının sisteme izleiği yol şekileki gibi oluğuna göre, f1 f oranı kaçtır? D) E) A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 3 E) 1 ünite

169 7. Oak nokta- sı olan ince kenarlı mercek, sayam olmayan engel Asal ve mer- Pere ceğin oak noktasına noktasal I ışık kaynağı pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli nasıl olur? ( : Tam gölge, : arı gölge) A) B) C) D) E) OPTİ ercekler 10. Düzlem ayna ve yakınsak akınsak mercek Düzlem ayna mercekten oluşan üzenekte S S ışını kırılma ve yansımalar sonucu sistemi kesikli çizgilerle belirtilen I, II, III, IV ve V yollarınan hangisi gibi terk eer? (Bölmeler eşit aralıklı, : Oak) I II III A) I B) II C) III D) IV E) V IV V ONU asal 8. ercek ılızlı Soru 1 3 asal Eşit bölmeli üzleme yerleştirilen üzlem ayna ve ince kenarlı mercekten oluşan sisteme üzlem aynaya I 1, I ve I 3 ışınları göneriliyor. Buna göre, yansıma ve kırılma sonucuna I 1, I ve I 3 ışınları hangi noktalaran geçer? ( : erceğin oak noktası) I 1 I I 3 A) B) C) D) E) Asal leri çakışık ince kenarlı mercek ve tümsek ayna ile kurulan sisteme ince kenarlı merceğe gönerilen I ışını tümsek aynaya çarptıktan sonra keni üzerinen geri önüyor. Buna göre, mercek ile ayna arasınaki uzaklık aşağıakileren hangisine eşittir? (f i : ince, f T : Tümsek aynanın oak uzaklığı) A) f i f T B) f i f T C) f i f T D) f i f T E) f T f i f i f i f T Asal 9 4 ğin asal ine bulunan cisminin görüntüsü kesikli çizgilerle verilenleren hangisi olabilir? I II V A) alnız V B) II ve IV C) I ve V D) I ve IV E) I, III ve IV III IV 9. İnce kenarlı merceasal 11. Hava orta- S asal V I IV III II mına oak noktası merkezi olan ince kenarlı merceğe gönerilen şekileki S ışını kırılma sonucu hangi yolu izleyebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V

170 ONU 3 OPTİ ercekler alın kenarlı mercek önüne eşit boyaki,, cisimlerinin görüntülerinin boyları h, h ve h arasınaki ilişki na- h h h O asal sılır? Oak noktası, merkezi olan kalın kenarlı merceklere gönerilen I 1, I ve I 3 ışınlarının izleiği yollaran hangileri yanlış olarak verilmiştir? (n > n 0 ) A) h = h = h B) h > h > h C) h > h > h D) h > h > h E) h > h > h A) alnız I 1 B) alnız I C) I 1 ve I 3 D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3. Asal leri çakı- şık olan kalın kenarlı ve ince kenarlı merceklerin oak uzaklıkları f 1 ve f ir. f 1 f Asal I ışınının sisteme izleiği yol şekileki gibi oluğuna göre, f 1 f A) 1 1 oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) B) 1 8 C) 1 6 D) 1 4 E) 1 5. Oak noktası, tepe noktası T olan kalın kenarlı merceğin asal i üzerine cismi konulmuştur. T Buna göre, cismin mercekte oluşan görüntüsü nasılır? A) B) C) T T T D) E) T T İZİ Oak uzaklığı f olan kalın kenarlı merceğe gönerilen I ışını mercekten kırılıktan sonra aşağıaki yollaran hangisini izler? A) B) f f f C) Asal 6. Hava ortamınaki kalın kenarlı mer- Cisim cek önüne bir cisim konuluyor. Buna göre, I. Cismin görüntüsü sanalır. asal f f f f f II. Görüntünün boyu cismin boyunan küçüktür. III. Cisim ok yönüne hareket ettirilirse görüntünün boyu D) E) büyür. f f yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III ünite

171 OPTİ ercekler 3 ONU 7. Oak uzaklıkları f 1, f olan 10. ırıcılık inisleri n 1, n olan n 1 ince ve kalın kenarlı merceklerin asal leri çakışıktır. I ışını şekileki yolu izleiğine göre, f 1 oranı kaçtır? f (Noktalar arası uzaklıklar eşittir. f 1 f asal ortamlara kırıcılık inisi n 3 olan mercek bulunmaktaır. Ortamlara ışınların izleikleri yollar şekileki gibi oluğuna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki neir? n n 3 A) 1 4 B) 1 3 C) 1 D) 3 E) 1 A) n 1 > n > n 3 B) n > n 3 > n 1 C) n 3 > n > n 1 D) n 1 > n 3 > n E) n > n 1 > n 3 8. asal ılızlı Soru 3 f 1 f Asal leri çakışık, oak uzaklıkları f 1, f olan ince ve kalın kenarlı mercek sistemine gönerilen I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, f 1 oranı kaçtır? f (Noktalar arası uzaklıklar eşit) alın kenarlı mercek önüne konulan,, cisimlerinin görüntülerinin boyları h, h ve h arasınaki ilişki nasılır? ( = Oak) A) h = h = h B) h > h = h C) h = h > h h h asal A) 3 B) C) 3 D) 4 3 E) 1 D) h > h > h E) h > h > h Oak uzaklığı olan ince kenarlı mercek, şekileki gibi noktasınan noktasına sabit hızla getiriliyor. P ϑ asal Buna göre, P cisminin bu süre içine görüntüsünün yere göre ortalama hızı neir? A) ϑ B) ϑ C) ϑ ϑ D) E) ϑ kışık, oak uzaklıkları f 1, f olan f ince kenarlı mercek ile kalın kenarlı merceğin f 1 = f orta noktasına cismi yerleştirilmiştir. f 11. Asal leri çaf = f asal Buna göre, cismin yalnız ince kenarlı mercekte ve yalnız kalın kenarlı mercekte oluşan görüntüleri arasınaki uzaklık neir? A) f B) f C) 3 f D) f E) 5 f

172 ONU 1. 4 Şekil I OPTİ ercekler Şekil II Hava ortamına bulunan şekil I eki ince kenarlı mercekte asal e paralel gelen I ışını şekil I eki yolu izliyor. erceğin yarısı kesilip atılırsa aynı I ışını kırılıktan sonra şekil II eki hangi yolu izler? (Noktalar eşit aralıklı) V IV II III I 4. Hava orta- mına bulunan oak uzaklığı olan yakınsak mercek h h h asal akınsak mercek önüne konulan eşit boyaki,, cisimlerinin mercekteki görüntülerinin boyları h, h ve h oluyor. Buna göre, h, h ve h arasınaki ilişki neir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) h > h > h B) h > h > h C) h > h > h A) I B) II C) III D) IV E) V D) h = h = h E) h = h > h. Asal leri çakışık, oak uzaklıkları f 1 ve f olan ince kenarlı mercek ve tümsek aynaan oluşan sisteme I ışını şekileki gibi asal e paralel göneriliyor. f 1 f asal I ışını keni üzerinen sistemi terk ettiğine göre, uzaklığı neir? 5. Asal leri çakışık, Hava hava ortamınaki oak uzaklıkları eşit ve olan ince kenarlı mercek ve I II çukur aynanın yarısı sıvı III içineir. IV V Buna göre, tek renkli I ışını hangi yolu izler? (n mercek > n sıvı ) A) I B) II C) III D) IV E) V Sıvı A) f 1 f B) f 1 f C) f 1 f İZİ 10 1 D) f 1 f E) f f 1 3. Asal x leri çakışık h oak uzaklıkları eşit ve f olan ince N kenarlı merceklerin önüne konulan h boyunaki x cisminin sistemeki son görüntüsünün yeri ve boyu neir? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve / kaarır.) A) noktasına h/ B) noktasına h C) noktasına h/ 6. Oak uzaklığı olan A B hava ortamınaki asal merceğin önüne şekileki gibi AB cismi yerleştirilmiştir. 3 Buna göre, cismin mercekteki görüntüsü nasıl oluşur? A) C) E) 3 B) D) 3 D) N noktasına h/4 E) N noktasına h 3 ünite

173 OPTİ ercekler 4 ONU Hava ortamına oak uzaklıkları f, f, f olan asal N P N P leri çakışık Z T ince ve kalın ke- Şekil I Şekil II Tepe noktası asal üzerine bulunan, kutuları içineki optik aletlere cisminin görüntüsü şekil I e N noktasına, şekil II e P noktasına oluşuyor. Buna göre, ve optik aletleri için aşağıakileren narlı merceklerle oluşturulan sisteme f f f I ışını şekileki gibi göneriliyor. Buna göre, I ışını sistemi hangi noktaan terk eer? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f ir.) hangisi oğruur? A) arası B) Z arası C) Z noktası A) İnce kenarlı alın kenarlı B) İnce kenarlı İnce kenarlı C) alın kenarlı alın kenarlı D) alın kenarlı İnce kenarlı E) alın kenarlı Düzlem ayna 8. Asal x leri çakışık, h oak uzaklıkları eşit N ve f olan ince ve kalın kenarlı mercekten oluşan sisteme x cisminin boyu h ır. Buna göre, cismin sistemeki son görüntüsünün yeri ve cismin boyu için aşağıakileren hangisi oğruur? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f ir.) A) arasına, h/4 B) arasına, h/3 D) ZT arası E) T noktası Işıklı AB cis- A minin ince kenarlı mercekte oluşan görüntüsünün büyüklüğü kaç birimir? (Bölmeler eşit aralıklıır. oak, merkez) B ılızlı Soru 4 A) 5 B) C) D) E) 1 asal 1 br 1 br C) noktasına, h/ D) arasına, h/4 en küçük E) arasına h/ 11. Asal - leri çakışık f 1 f f ırıcılık inisi n 0 olan ortama kırıcılık inisi n i ve n olan ince kenarlı ve kalın ke- i n n n 0 narlı mercekler şekileki gibi asal leri çakışacak şekile yerleştirilmiştir. asal Işın şekileki yolu izleiğine göre, n 0, n i ve n arasınaki ilişki nasılır? A) n 0 > n i > n B) n i > n 0 > n C) n > n i > n 0 D) n 0 > n > n i E) n i > n > n 0 oak uzaklıkları f 1, f, f 3 olan yakınsak ve ıraksak merceklere I ışını şekileki yolu izliyor. akınsak mercek akınsak mercek Iraksak mercek Buna göre, f 1, f ve f 3 arasınaki ilişki nasılır? (Noktalar eşit aralıklıır.) asal A) f 1 > f > f 3 B) f > f 3 > f 1 C) f 3 > f 1 > f D) f 1 = f = f 3 E) f = f 3 > f 1

174 ONU 1. 5 OPTİ ercekler f 1 N f f 3 asal Asal leri çakışık, oak uzaklıkları f 1, f, f 3 olan ince kenarlı mercek, kalın kenarlı mercek ve çukur ayna sistemine I ışını kırılma ve yasınmalaran sonra keni üzerinen geri önüyor. Buna göre, f 1, f ve f 3 arasınaki ilişki neir? (Noktalar arası uzaklıklar eşit) 4. Asal leri çaasal kışık, oak uzaklıkları f ve f olan h f f f f f f f kalın kenarlı ve ince kenarlı mercekler önüne h f f boyunaki x cismi şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, cismin sistemeki son görüntüsü için aşağıakileren hangisi oğruur? A) noktasına, h B) noktasına, h C) arasına, h 4 D) noktasına, h A) f 1 > f > f 3 B) f 3 > f > f 1 C) f > f 1 > f 3 D) f 3 > f 1 > f E) f = f 3 > f 1 E) arasına, h İZİ Asal - x leri çakışık, asal oak uzaklıkları eşit ve 3 olan ince kenarlı mercek ve çukur ayna sistemine cisminin sistemeki son görüntüsü için aşağıakileren hangisi oğruur? A) noktasına, ters, küçük 3. B) noktasına, ters, küçük C) noktasına, üz, büyük D) noktasına, üz, büyük E) noktasına, üz, eşit boya f 1 n 1 n n 3 3 asal asal asal f f 5. Asal leri çakışık oak 6. uzaklıkları eşit ve f olan ıraksak ve yakınsak merceklerin önüne cismi şekileki gibi konulmuştur. Buna göre, sistemeki son görüntü, I. Gerçektir. II. Cisimle aynı boyaır. III. Cisme göre tersir. yargılarınan hangileri oğruur? f f f Iraksak akınsak mercek mercek A) alnız I B) alnız II C) I ve II f 1 N asal Şekil I f i Şekil II Z T asal Eşit bölmeli üzlemlere I 1 ve I ışını kalın ve ince kenarlı merceklere şekil I ve şekil II yolunu izliyor. Özeş ince kenarlı merceklerin asal lerine paralel gönerilen aynı renkli I 1, I ve I 3 ışınları kırılma sonucu şekileki yolları izliyor. Ortamların kırıcılık inisleri n 1, n ve n 3 oluğuna göre, bunlar arasınaki ilişki nasılır? A) n 1 > n > n 3 B) n > n 3 > n 1 C) n 3 > n > n 1 D) n 1 > n 3 > n E) n > n 1 > n 3 Buna göre, merceklerin oak noktaları f ve f i hangi noktalaraır? f f i A) arası Z noktası B) noktası noktası C) arası Z arası D) noktası Z noktası E) noktası noktası ünite

175 7. Hava ortamına asal leri çakışık ve asal oak uzaklıkları eşit olan ince kenarlı mercek ve çukur ayna sistemine gönerilen I ışını sistemi nasıl terk eer? (Noktalar eşit aralıklı ve oak kaarır.) A) B) C) 10. Göz kusurları ile ilgili olarak, I. iyop göz uzağı göremez. OPTİ ercekler II. Hipermetrop göz kusuru ince kenarlı mercekle gierilir. III. iyop göz kusuru kalın kenarlı mercek ile üzeltilir. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 5 ONU ılızlı Soru 5 D) E) 8. ırmızı eşil 1 hava I eşil ırmızı II cam hava su Şekil I Şekil II Tek renkli I ışını ince ve kalın kenarlı merceklere şekil I eki yolu izliyor. ercekler şekil II eki gibi birleştirilirse aynı I ışını sistemi nasıl terk eer? (Noktalar arası uzaklıklar eşit) A) B) C) Şekil I eşil III hava Şekil II D) E) avi Şekil III Şekil I e ırmızı eşil, şekil II e tek renkli I ışını şekil III e yeşil ve mavi ışıkları mercek sistemlerine gönerilmiştir. 11. eşil 1 asal eşil asal asal eşil Buna göre, I, II ve III sistemlerine hangilerine ışınların izleiği yol oğru çizilmiştir? A) alnız I B) alnız II C) I ve III 9. Oak uzaklığı 4 metre olan yakınsak bir merceğin yakınsaması kaç iyoptriir? A) 0,5 B) 0,5 C) 0,5 D) 0,5 E) 4 I II III alın kenarlı, ince kenarlı mercekler ve çukur aynaya gönerilen yeşil ışık şekillereki yolu izliyor. eşil yerine mavi ışık kullanılsayı 1, ve 3 nasıl eğişir? 1 3 A) Azalır Artar Değişmez B) Azalır Azalır Azalır C) Artar Azalır Değişmez D) Artar Artar Artar E) Azalır Azalır Değişmez

176

177 1. fasikül OPTİ Ünite Testleri

178 ÜNİTE 1 OPTİ 1. Şekileki gibi yerleştirilen iki perenin ve noktaları civarına I ışık kaynağının oluşturuğu ayınlanma şietleri E ve E ir. Buna göre, E E oranı kaçtır? Pere Pere 4. I ışık kaynağının yüzeyine bulu- nan ve noktaları civarına meyana getiriği ayınlanma şietleri E ve E ir. Buna göre, E E oranı kaçtır? 3 A) 7 B) 18 C) 1 D) 9 E) 3 A) 16 B) 8 C) 4 D) E) 1. Eşit bölmeli üzleme bulunan I ışık kaynağının,, noktaları çevresine meyana getiriği ayınlanma şietleri E, E ve E ir. Buna göre, E, E ve E arasınaki ilişki neir? Pere A) E > E > E B) E > E > E C) E > E > E D) E > E > E * E) E > E > E 5. Eşit bölmeli üzleme bulunan I ışık kaynağının ve noktaları çevresine oluşturuğu ayınlanma şietleri oranı E E kaçtır? A) 8 B) 4 C) D) E) İZİ Işık şietleri I, I x ve 16I olan ışık kaynakları perenin her iki yanına konuluğuna pere üzerineki yağ lekesi gözükmüyor. x Buna göre, I x neir? (cos60 = 1, sin60 = 3 ) 60 yağ lekesi Pere A) I B) 4I C) 8I D) 16I E) 3I Şekileki sisteme I ışık kaynağının ve noktalarınaki ayınlanma şietleri E ve E ir. Buna göre, E E (sin60 = oranı kaçtır? 3, cos60 = 1 ) 60 A) B) 3 C) 4 D) 4 3 E) 8 ünite

179 OPTİ 1 ÜNİTE 7. İki pere arasına I ışık şietine sahip ışık kaynağı ve ışığın 1 ünü soğuran filtre yerleştirilmiş- 4 tir. Pere filtre Pere Buna göre, ve noktaları çevresine meyana gelen ayınlanma şietleri oranı E E kaçtır? 10. Işık şieti I olan ışık kaynağı yarı çapı r, r olan kürelerin merkezine şekileki gibi yerleştirilmiştir. α α α r Buna göre, kürelerin,, r yüzeylerineki ışık akıları Φ, Φ, Φ arasınaki ilişki neir? A) Φ > Φ > Φ B) Φ > Φ > Φ C) Φ = Φ > Φ A) 16 3 B) 14 3 C) 4 D) 10 3 E) 8 3 D) Φ > Φ > Φ * E) Φ > Φ = Φ 8. Paralel ışık emetine ik Pere olarak yerleştirilen pere şekileki konumuna iken pere yüzeyine üşen ışık akısı Φ, yüzeyineki ayınlanma şieti E ir. Pere ok yönüne hareket ettirilirse Φ ve E nasıl eğişir? Φ E A) Değişmez Artar B) Değişmez Azalır C) Artar Azalır D) Değişmez Değişmez E) Azalır Değişmez 11. r r r r r arıçapları r, r, r olan içi boş küresi yarım, çeyrek kürenin merkezlerine I, I, I ışık şietineki kaynaklar yerleştirilmiştir. Buna göre, kürelerin iç yüzeylerineki toplam ışık akıları Φ, Φ ve Φ arasınaki ilişki neir? A) Φ > Φ > Φ B) Φ > Φ > Φ C) Φ = Φ > Φ D) Φ = Φ > Φ * E) Φ = Φ = Φ r, r yarıçaplı kürelerin merkezlerine bulunan I 1, I ışık kaynaklarının küre yüzeyine oluşturukları ayınlanma şietleri oranı E 1 E = ir. Buna göre, ışık kaynaklarının küre yüzeylerine oluşturukları toplam ışık akıları oranı Φ 1 Φ A) 1 8 B) 1 4 C) 1 kaçtır? D) 1 E) 8 1. arıçapları r, r olan içi boş, kürelerinin merkezlerine ışık şietleri I, I olan kaynaklar yerleştirilmiştir. Buna göre, kürelerin iç yüzeylerineki ışık akıları oranı Φ kaçtır? Φ A) 1 8 B) 1 4 C) 1 r r D) 1 E) 4

180 ÜNİTE OPTİ 1. Noktasal I ışık kaynağı, kalın kenarlı mercek ve sayam olmayan engel pere önüne Engel Pere asal 4. anan bir mum ale- vinin önüne ortasına küçük bir elik bulunan kutu konuluğuna kutunun içine P bö- um alevi P şekileki gibi yerleşitirilmiştir. lümüne mum alevinin görüntüsü oluşuyor. Peree oluşan gölgenin alanı, I. I ışık kaynağı II. Sayam olmayan engel III. alın kenarlı mercek hangileri ok yönüne hareket ettirilirse artar? A) alnız I B) alnız II C) I ve III am olmayan engel pere önüne şe-. Noktasal I 1, I ışık kaynakları ile say- 1 kileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, peree oluşan gölgenin şekli nasılır? ( : tam gölge, : yarı gölge) A) B) C) D) E) Engel Pere Buna göre, I. Alevin boyu görüntüsünün boyunan büyüktür. II. Görüntü ters oluşur. III. um ok yönüne hareket ettirilirse görüntü büyür. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II 5. Noktasal I ışık kay- nağı, üzlem ayna ve sayam olmayan engel pere önüne şeklieki gibi yerleştirilmiştir. Düzlem ayna Engel Pere I ışık kaynağı ok yönüne hareket ettirilirse peree oluşan tam ve yarı gölge alanları nasıl eğişir? İZİ Noktasal I 1, I ışık kaynakları ile sayam olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. 1 Engel Pere Peree oluşan tam gölgenin alanı S T, yarı gölgenin alanı S oluğuna göre, S T S oranı kaçtır? Tam Gölge arı Gölge A) Azalır Değişmez B) Değişmez Azalır C) Artar Artar D) Azalır Artar E) Artar Azalır 6. Eşit bölmeli üzleme I 1, I noktasal 1 ışık kaynakları ve, sayam olmayan engelleri pere N P önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, pere üzerineki hangi noktalar her iki ışık kaynağınan a ışık alır? A) 7 B) 3 5 C) 3 4 D) 4 5 E) 1 A) alnız B), ve N C), N ve D),, ve P E),, P ve ünite

181 OPTİ ÜNİTE 7. aranlık bir ortama şekileki gibi paralel ışık emetiyle ay- 10. aynak Engel Cam aynak Engel ınlatılan sayam olmayan küreye ve noktalarınan bakan gözlemciler küreyi nasıl görürler? Şekil I Pere Şekil II Pere A) üresel ışık kaynağı ve sayam olmayan engel bir pere B) önüne şekil I eki gibi yerleştiriliğine peree tam ve C) yarı gölge oluşuyor. D) E) aynak ile engel arasına paralel yüzlü bir cam konulursa peree oluşan tam ve yarı gölge nasıl eğişir? 8. üresel ışık Işık kaynağı önüne sayam ol- kaynağı mayan bir engel varken iki Engel gözlemci ışık kaynağına bakıyor, Gözlemciler, N Tam Gölge arı Gölge A) Azalır Azalır B) Artar Artar C) Değişmez Artar D) Değişmez Azalır E) Artar Azalır 11. Noktasal I ışık I Işık kaynağını şekileki gibi görüklerine göre, I ve II gözlemcileri hangi noktalaran ışık kaynaklarına bakmaktaırlar? I A) II B) II kaynağı, ince kenarlı mercek asal ve sayam olmayan Engel engel pere önüne Pere şeklieki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, peree oluşan gölgenin büyüklüğü, ı. Engel ok yönüne kayırılırsa artar. C) N II. Pere ok yönüne kayırılırsa eğişmez. D) N E) N 9. aranlık bir ortama küresel ışık kay- nağına bir engel arkasınan bakan III. Işık kaynağı ok yönüne kayırılırsa artar. yargılarınan hangileri oğruur? ( = erceğin oak noktası) A) alnız I B) alnız II C) I ve III 5 gözlemci ışık kaynağını şeklieki gibi görüyor. Buna göre, I. Gözlemci engele yaklaştırılmalı II, aynak engele yaklaştırılmalı Işık kaynağı Engel III. Engel gözlemcien uzaklaştırılmalı işlemlerinen hangileri yapılırsa gözlemcinin görüğü 1. Noktasal I ışık kay- nağı ve r yarıçaplı sayam olmayan engel pere önüne şekileki gibi yerleştirilmiştir. Engel Pere ışıklı bölge artar? Buna göre, peree oluşan gölgenin alanı kaç r ir? 4 A) alnız I B) alnız II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III (π = 3) A) 36 B) 7 C) 16 D) 9 E) 4

182 ÜNİTE 3 OPTİ 1. Eşit bölmeli üzleme üzlem aynaya gönerilen,, ışınlarının aynaan yansıma açıları a, a, a ir. Buna göre, a, a ve a arasınaki ilişki neir? Düzlem ayna A) a > a > a B) a > a > a C) a > a > a D) a > a > a * E) a > a > a 4. Eşit bölmeli üzleme bu- lunan P üzlem aynasının önüne çelik bilyesi konulmuştur. G T Buna göre, P aynasına Z U bakan G noktasınaki gözlemci,, Z, T ve U P noktalarınan hangilerini görebilir? A) alnız B), Z ve U C), Z, T ve U D), T ve U E),, T ve Z. Şekileki sis- İZİ 10 teme üzlem aynaya bakan gözün yeterince uzun pereeki görüş alanı için; Pere 1 Göz I. Göz 1 yönüne hareket ettirilirse artar. II. Pere yönüne hareket ettirilerse artar. III. Ayna yönüne hareket ettirilirse azalır. yargılarınan hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II Düzlem ayna 5. Eşit bölmeli üzleme P aynası önüne,,, N, P sayam olmayan cisimler şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, G noktasınan aynaya bakan gözlemci hangi cisimleri görebilir? G N A) alnız B) ve P C) ve D), P ve E) P, ve N 6 3. utu içine bulunan üz- 40 lem aynaya gönerilen I ışını I 1 ışını olarak yansıyor. Ayna bir miktar önürülüğüne ışın I ışını olarak yansıyor. 30 Buna göre, ayna hangi yöne en az kaç erece önürülmüştür? A) () yöne, 60 B) () yöne, 40 C) () yöne, 140 D) () yöne, 10 E) () yöne, 110 * 1 6. Eşit bölmeli üzleme bulunan P cisminin önce P sonra üzlem aynaaki görüntüsü nasılır? A) B) C) D) E) ünite

183 7. Eşit bölmeli üzleme bulunan, aynalarınan aynasına bakan gözlemci aynası yarımıyla şekileki ışınlar arasını ancak görebili- N P OPTİ 10. G noktasınan aynasına bakan gözlemci aynası yarımıyla hangi noktaları görebilir? (Bölmeler eşit aralıklı) P N G 3 ÜNİTE yor. A) ve B) ve P Buna göre, gözlemci aynasına hangi noktaan bakmaktaır? C) ve N D) P, ve N E) P, ve A) B) C) D) N E) P 11. Şekileki kutu içine bulu- 30 nan üzlem aynaya gönerilen I ışını aynaan I 1 gibi 1 yansıığına ışının aynaya 8. Eşit bölmeli üzleme, üzlem aynaları ve,, cisimleri şekileki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, G noktasınan aynalara bakan göz cisimlerin toplam kaç görüntüsünü görür? G gelme açısı a 1 ir. Ayna bir miktar önürülüp I gibi yansıığına yansım açısı a oluyor. Buna göre, a 1 a A) 5 oranı kaçtır? B) C) 3 D) 4 3 E) 5 4 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 1. ve üzlem aynalarına şe- 7 kileki gibi gönerilen I ışınının keni üzerinen önebilmesi için, 9. Eşit bölmeli üzleme ve üz- lem aynaları ve P cismi şekileki I. aynası O noktası etrafına () yöne 0 önürülmeli O gibi yerleştirilmiştir. II. aynası () yöne 10 önürülmeli III. I ışını () yöne 0 önürülmeli 4 Buna göre, P cisminin kaç tane görüntüsü oluşur? P A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 işlemlerinen hangileri yapılmalıır? A) alnız I B) alnız II C) I ve III

184 ÜNİTE 4 OPTİ 1. Çukur aynaya şe- kileki gibi gelen I ışınının izleiği yol verilmiştir. N T asal Buna göre, aynanın oak noktası hangi nokta ya a noktalar arasınaır? (Bölmeler eşit aralıklıır.) 4. Asal - leri çakışık, oak uzaklıkları Düzlem ayna f 1, f olan çukur aynalara I ışınının f 1 f izleiği yol şekileki gibiir. asal A) arası B) noktası C) N arası D) N noktası E) NT arası Buna göre, f 1 f oranı kaçtır? A) 1 6 B) 1 4 C) 1 3 D) 1 E) 3. asal 5. f 1 f asal N T Asal leri çakışık oak uzaklıkları f 1, f olan çukur ve tümsek ayna sistemine I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, f 1 f oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) 4 B) 3 C) D) 1 E) 1 Tümsek aynaya gönerilen I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, cisminin tümsek aynaa oluşan görüntüsü hangi noktaa oluşur? (Noktalar arası uzaklıklar eşit) İZİ 10 A) noktası B) noktası C) N arası D) N noktası E) NT arası 8 3. Asal leri ça- kışık, oak uzaklıkları f 1, f olan tümsek aynalara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, f 1 f oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) f 1 f A) 8 B) 6 C) 4 D) 3 E) asal kışık, oak uzaklıkları f 1 ve f olan tümsek ve çukur ayna sistemine I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, f 1 oranı kaçtır? f (Noktalar arası uzaklıklar eşit) A) 1 3 B) 1 C) 3 f 1 f D) 1 E) 6. Asal leri çaasal ünite

185 OPTİ 4 ÜNİTE 7. Oak uzaklıkları eşit olan tümsek ve çukur asal ayna arasınaki cisminin önce tümsek ayna, sonra çukur aynaa oluşan görüntünün özellikleri aşağıakileren hangisine oğru olarak verilmiştir? ( tümsek aynanın oağı) A) Düz, eşit boya, noktasına B) Düz, büyük, noktasına C) Ters, küçük, noktasına D) Ters, küçük, noktasına E) Ters, büyük, noktasına 10. Oak noktası, mer- Engel kezi olan çukur aynanın önüne sayam olmayan engel ve pere yerleştiriliyor. Pere Aynanın oak noktasına bulunan I ışık kaynağının pere üzerine oluşturuğu gölgenin şekli nasılır? A) B) C) D) E) 8. Tepe noktası O 1 ve O olan, aynaları asal leri çakışacak şe- 1 O 1 O kile oğrultusuna yerleştiriliyor. cisminin aynasınaki görüntüsü 1, aynasınaki görüntüsü ir. Buna göre, ve hangi tür aynaır? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) Tümsek Çukur B) Tümsek Tümsek C) Çukur Tümsek D) Çukur Çukur E) Düzlem Çukur 11. Bir çukur aynanın önüne,, cisimleri şekileki gibi yerleştirilmiştir. asal Buna göre, cisimlerin görüntülerinin boyları h, h ve h arasınaki ilişki neir? ( = Aynanın oak noktası) A) h > h > h B) h > h > h C) h > h > h D) h = h > h * E) h > h > h Bir küresel ayna tepe noktası N noktasına N O asal P olacak şeklie P oğrultusu asal olacak şekile konuluyor. noktasına konulan bir cismin aynaaki görüntüsü noktasına oluştuğuna göre, I. Ayna çukur aynaır. II. Aynanın oak noktası N arasınaır. III. Görüntünün boyu cismin boyunun iki katına eşittir. yargılarınan hangileri oğruur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) alnız I B) alnız II C) I ve III 1. Tümsek ayna önüne bulunan,, cisimlerinin gör ü n t ü l e r i n i n boyları h, h ve h arasınaki ilişki neir? asal A) h > h > h B) h > h > h C) h > h > h D) h = h > h * E) h = h = h

186 ÜNİTE 5 OPTİ 1. Birbirine paralel n 1, n, n 3 kırıcılık inislerine sahip sayam ortamlara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki nasılır? (Bölmeler eşit aralıklıır.) n 1 n n 3 4. I ışık ışınının kırıcılık inisi n 1, n ve n 3 olan ortamlara izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki neir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) n 1 n 3 A) n 1 > n > n 3 B) n > n 1 > n 3 C) n 1 = n 3 > n D) n > n 3 > n 1 * E) n > n 1 = n 3 n A) n 1 > n > n 3 B) n > n 1 > n 3 C) n > n 1 = n 3 D) n 1 = n 3 > n * E) n 3 > n 1 > n. eşil renkli bir ışının sayam ve ortamlarına izleiği yol şekileki gibiir. α Buna göre, I. a azaltılırsa b azalır. II. mor ışık kullanılırsa b azalır. β III. ortamının kırıcılık inisi azaltılırsa b artar. yargılaran hangileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II İZİ Birbirine paralel sayam,,, N ve P ortamlara I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre,, ve P ortamlarının kırıcılık N inisleri n, n ve n P arasınaki ilişki neir? P (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) n > n > n P B) n P = n > n C) n > n P > n D) n P > n > n * E) n P > n > n Sayam ve birbirine paralel n 1, n ve n 3 inisli ortamlara I ışınının izleiği yol şekileki gibiir. Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki neir? n 1 n n 3 6. ırıcılık inisleri n, n ve n olan sayam ortamlara I ışını şekileki yolu izliyor. Buna göre, ışığın ortamlaraki hızı V, V ve V arasınaki ilişki neir? (O küresel yüzeyin merkeziir.) n n O n A) n 1 > n > n 3 B) n 3 > n > n 1 C) n > n 3 > n 1 D) n > n 1 > n 3 * E) n 1 > n 3 > n A) V > V > V B) V > V > V C) V > V > V D) V > V > V * E) V > V > V ünite

187 OPTİ 5 ÜNİTE O O O O merkezli yarım cam kürelerin tabanlarına üzlem ayna yerleştirilmiştir. Buna göre, I 1, I ve I 3 ışınlarının izleiği yollaran hangileri oğruur? 10. ortamınan gönerilen, ve ışınlarının izleiği yollar verilmiştir. Buna göre,,, ışınlarının renkleri ne olabilir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) ırmızı eşil Sarı A) alnız I 1 B) alnız I C) I 1 ve I 3 B) eşil or ırmızı D) I ve I 3 E) I 1, I ve I 3 C) or eşil eşil D) eşil avi or E) ırmızı eşil avi 8. I ışık ışını sayam,, ortamlarına şekileki yolu izliyor. Buna göre, ortamların kırıcılık inisleri n, n, n arasınaki ilişki neir? (a > b) A) n > n > n B) n > n > n C) n > n > n D) n > n > n * E) n > n > n n n α β n 11. Şekileki sis- Cyan teme yeşil bir kitap üzerine beyaz ışık üşürülüyor. Buna göre, Cyan ve Sarı Beyaz ışık eşil Sarı renkli filtreler arkasınan bakan gözler kitabı hangi renkte görür? gözü gözü A) ırmızı eşil B) Siyah Siyah C) eşil eşil D) Siyah ırmızı E) eşil Siyah 1. Şekileki filtre- sine beyaz ışık 11 üşürülüğüne 9. Hava ortamınaki noktasınan sıvı içineki cismine bakan gözlemci cismini sıvı yüzeyinen h 1, noktasınan cismine bakan gözlemci cismini sıvı yüzeyinen h uzaklıkta görüyor. hava sıvı h h filtresi arkasınaki göz filtreyi Göz yeşil renkte görüyor. Buna göre, ve filtrelerinin rengi aşağıakileren hangisi olabilir? filtresi filtresi 4 Buna göre, h 1 h (n hava = 1, n sıvı = 4 3 ) A) 3 B) 4 3 oranı kaçtır? C) 9 16 D) 4 9 E) 3 4 A) ırmızı eşil B) Sarı eşil C) avi ırmızı D) or Sarı E) Cyan ırmızı

188 ÜNİTE 6 OPTİ asal I II III Hava ortamına bulunan kalın kenarlı merceğe gönerilen aynı renkli I 1, I, I 3 ışınlarının şekileki izleiği yollaran hangileri oğru olarak çizilmiştir? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve ir.) Hava ortamına bulunan asal leri çakışık ince ve kalın kenarlı merceklerin oak uzaklıkları eşit ve f ir. Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f oluğuna göre, I ışını sistemi nasıl terk eer? A) B) C) A) alnız I B) alnız III C) alnız II D) I ve III E) II ve III D) E) İZİ 10 1 şık oak uzaklıkları f 1, f, f 3 olan ince kenarlı merceklere tek renkli I ışını şekileki yolu izliyor.. Asal leri çakıasal f 1 f f 3 Bölmeler eşit aralıklı oluğuna göre, f 1, f ve f 3 arasınaki ilişki neir? A) f 1 > f > f 3 B) f > f 3 > f 1 C) f 3 > f > f 1 D) f 1 > f = f 3 * E) f 1 = f 3 > f 5. Hava ortamın- a bulunan oak noktaları olan ince ve kalın kenarlı mercekler önüneki asal ve cisimleri oklar yönüne hareket ettiriliyor. Buna göre, ve cisimlerinin merceklereki görüntüleri için ne söylenebilir? cismi cismi A) Büyür Büyür B) Büyür üçülür C) üçülür Büyür D) üçülür üçülür E) Önce küçülür, sonra büyür. Büyür 3. Hava ortamına buluasal nan ince kenarlı merceğe I ışını şekileki P N gibi göneriliyor. Buna göre, I ışını Düzlem ayna üzlem aynaan yansııktan sonra hangi noktaan geçer? ( oak noktası, Bölmeler eşit aralıklıır.) A) B) C) D) N E) P 6. asal merceği ve merceğinin ikiye bölünmüş şekli ve asal leri çakışacak şekile yerleştirilmiştir. I ışını merceğine şekileki yolu izleiğine göre, sistemi hangi noktaan terk eer? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) noktası B) arası C) noktası D) arası E) Asal e paralel ünite

189 OPTİ 6 ÜNİTE 7. asal asal 10. Asal leri çakışık ince ve kalın kenarlı merceklerin kırıcılık inisleri n 1 ve n ir. İnce kenarlı merceğe gön- n 0 n 1 n asal erilen I ışını şekileki yolu izlemekteir. Oak uzaklıkları eşit ve olan ince kenarlı mercek ve kalın kenarlı mercek önüne eşit uzunluktaki, cisimleri konulmuştur. Buna göre, cisimlerin görüntülerinin boyları oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir, n mercek > n ortam ) Ortamın inisi n 0 oluğuna göre, n 0, n 1 ve n arasınaki ilişki neir? A) n 1 > n 0 > n B) n 0 > n 1 > n C) n > n 0 > n 1 D) n 1 > n > n 0 * E) n > n 1 > n 0 A) 8 B) 4 C) D) 1 E) 1 8. Asal leri çakışık oak uzaklıkları f 1, f olan ince kenarlı merceklere gelen I ışını sistemi I ı olarak terk eiyor. asal ı 11. P asal I P asal II P III asal Asal leri çakışık optik aletlerle kurulan I, II ve III sistemlerinen hangisine P ışını kırılma ve yansımalar sonucuna keni üzerinen önebilir? Buna göre, I. erceklerin oak uzaklıkları eşittir. II. ercekler arası uzaklık f 1 f ir. III. erceklerin birer oağı çakışıktır. f 1 f A) alnız I B) alnız III C) I ve II yargılarınan hangileri kesinlikle oğruur? A) alnız II B) alnız III C) I ve II 1. Şekileki P kutusu içine bulunan optik sisteme gönerilen I 1 ve I ışınları sistemi I 1 ı ve I ı olarak terk eiyor. 1 P 13 Buna göre, P kutusu içineki optik sistem aşağıakileren 1 ı ı şık, oak uzaklıkları f 1, f olan yakınsak merceği ile ıraksak 9. Asal leri çakıasal ı hangisi olabilir? A) B) C) merceğinen oluşan sisteme I ışını siste- f 1 = 40 cm f = 1 cm mi I ı olarak terk eiyor. D) E) 4 Buna göre, mercekler arası uzaklık kaç cm ir? A) 16 B) 4 C) 8 D) 4 E) 5

190 1. I, II ve III e peree oluşan gölgeleri, IV e,, noktalarınan ışık kaynağına bakan gözlemcinin ışık kaynağını görüş şeklini çiziniz? Ayna Engel Engel Engel Engel I II III üresel ışık kaynağı IV. Eşit bölmeli üz- leme bulunan I Ayna ışık kaynağının, üzlem ayna varken noktası civarınaki toplam ay- ınlanma şieti E, eki ise E ir. Buna göre, E E oranı kaçtır? C: ( 5 ) 3. Eşit bölmeli üzleme G noktasın- N an aynaya bakan gözlemci sayam G P 14 olmayan,,, N ve P cisimlerin- Ayna en hangilerini görebilir? C: ( ve ) 4. Asal - leri çakışık asal oak uzaklıkları eşit ve f f f f olan çukur aynalaran aynasına gelen I ışını aynasınan üçüncü yansıması nasıl olur? ünite

191 5. asal Oak noktası olan çukur ayna önün- eki,, cisimlerinin görüntülerinin boyları arasınaki ilişki neir? C: (h = h = h ) 6. Hava ortamına, O merkezli yarım kürelere gönerilen I ışınlarının izleyecekleri yolları çiziniz. n 1 O n O n O n n O n > n 1 7. N α n n N α n N α α n 1 n n 3 ortamınan kırıcılık inisi n 1, n ve n 3 olan ortamlara gönerilen tek renkli I ışınları şekileki yolu izliyor. Buna göre, n 1, n ve n 3 arasınaki ilişki neir? C: (n > n 1 > n 3 ) asal III II Ayna Eşit bölmeli üzleme ince kenarlı merceğe gelen,, ışınları kırılma ve yansımalaran sonra I, II, III noktalarınan hangisinen geçer? : I 4 ( = Oak noktası) C: : II : III

192