Fotoğrafta Robot Vizyonu

Transkript

1 Onur Acımaz Fotoğrafta Robot Vizyonu Sovyet bloğun dağılması ile tek kutuplu dünyanın ortaya çıkışı ve buna bağlı olarak kapitalizmin hızla yayılması ile küreselleşme ekonomik çerçevede ortaya çıkarken, günümüzde kitle iletişim araçlarından, sanat-kültürel, yerel-uluslarası tum sosyo-ekonomik alanlarda varlığını ve etkisini güçlendirmektedir. Küresel bir köy haline dönüşen dünya, kendi kuralları, ideolojileri, pazar stratijileri ve buna bağlı olarak sanat ve kültürel kimliğini de oluşturmus ve toplumların ulus-kimlik benliğini silerek sadece tüketim ve pazar gereksinimleri baz alınarak gelenekler, örf ve adetler, milli duygular, asırlardır nesilden nesile aktarılan kültürel-toplumsal etnik yapi, tamamen kapitalizmin kendi pazar stratijileri ile yeniden şekillenerek gelişmekte ve degişmektedir yılların başlarından itibaren yaygınlaşmaya başlayan serbest piayasa ekonomisi ile artan rekabet ortamı, sanayinin AR-GE ye ayırdığı kaynakları arttırmış olması sonucunda, sanayii devriminden sonra küresel dünyanın dijital devrimini gerçekleştirmiştir. Süphesizdir ki bu gelişmelerden en cok etkilenen fotoğraf endustirisi olmuştur. Fotoğrafın dijital devrimi, bilgisayar gelişmelerine paralel olarak ilerlemekte ve gelişmekte; bu gelişimle beraberinde gelen kolaylık ile de artik fotoğrafçılık ve fotoğraf sanatı da günümüzün Metalaşanlarındandır. Siz düğmeye basın, gerisini biz hallederiz. 1888`de Eastman, fotoğraf makinesini bu slogonıyla piyasaya sürmüştü. Günümüzde ise deklanşöre basanda, gerisinide kendi halledebiliyor. Durum böyle iken, konvansiyonel fotoğrafçılık, esas fotoğraf zenaati çerçevesinde ve akademik çevrede hayatını sürdürürken, dijital vizyon ise kolaylığı ve basitliği ile diğer unsurlarda tercih edilir oldu. Görüntü elde etmedeki bu kolaylık ile, günümüzde görsel bir şölen yaşanmakta ve belleğimiz görsel bir bombardımana tutulmuştur. [1]

2 Robot Teknolojinin gelişimi, fotoğraf sektörüne de yeni boyutlar, yeni anlamlar kazandırmıştır. Icat edildiği günden beri sürekli bir yenilik içinde olan fotoğraf endüstürisi 170 yıllık tarihinde altın kapmalı pahalı makinlerden, kullan at makinelere, büyük format çeken makinelerden, polaroid makinlere, panoromik çekim yapabilen makinlerden APS makinelere kadar bir çok çeşitli varyasyonları üretilen fotoğraf makineleri, ticari kaygıların yanı sıra, askeri, tıp ve bilimsel kaygılarlada üretilmişti. Fotoğrafın görüntüyü kaydetmesi müthiş bir şeydi, ancak daha sonraları sadece görüntü kaydetmesi yeterli olmuyordu, seri olması, taşınabilir olmasi gibi ihtiyaçlarıda gerekli kılıyordu. Zamanla makinalar, tasınabilir oldu, filmi kendisi sarması için motorlar ek olarak sunuldu, daha sonra da netliği otomatik yapan makineler kullanıcıya sunuldu. Tüm bu gelişmelerin sürerken, 1930 larda Alman saat tamircisi Heinz Kilfitt yeni bir 35mm kompakt fotoğraf makinası tasarladı. Bu yeni makinanın en buyuk özelliği ise 24x36 mm. film karesi yerine 24x24 mm. kullanıyor olmasıydı. Bu özellik standart 36 lik film üzeürinde 36 kare yerine 50 kare fotoğraf çekebilme avantajını sağlıyordu. Kodak ve Agfa ticari kaygılardan olsa gerek tasarımı redettiler. Bu tasarım daha sonra Otto Berning firması tarafından satın alındı yılında da firma bu tasarımın patentini alarak Robot I fotoğraf makınasını üretti. Makinaya ait özel film kasetleri bulunan ilk robotlara, filmler kasetlere karanlık odada yüklenerek kullanılabiliniyordu. 1/500 enstanteneye kadar olanak saglayan Robot I, aynı zamanda da yaylı bir kurma sistemine sahipti. Robot makinelerin diğer makinelerden ayrıldı bu ikinci özelliği ise, kurma yayı kurulduktan sonra 25 kare çekme avantajını sağlıyordu. Bu özellik fotoğraf makinalarının daha yeni gelişmeye başladığı o yıllarda, Robot makinaları diğerlerinden ayrıcalıklı kılıyordu yılında firma Robot II yi bazğ değişikliklerle piyasaya sürdü. Robot II artık, standart 36 lık film de kullanabiliyordu. Her iki makinada da Zeiss Tessar lensler tercih edilmişti. II. Dünya savaşi yıllarında alman hava kuvvetleri Luftwaffe için makineler üreten Berning firmasi, o yillarda siviller için üretimi durdurmak zorunda kaldı lerde firma, tasarımını yeniliyerek Robot Star modelini tanıttı. Robot Star, gerek tasarımı ile gerekse özellikleriyle dönemin tüm standartlarını fazlası ile taşıyordu. Üçüncü nesil Robot kameralarda lens olarak Schneider Xenon lens tercih edilmişti; 37 mm. f2.8, 40 mm. f1.9 gibi lensler standart olarak body üzerinde verilirken, farklı odak uzaklıklı lenslerde Robot makinalar için üretilmişti. Robot Star fotoğraf makinalarında B`den 1/500sn. kadar olanak sağlayan enstantene, harici flash bağlama girişleri ile yeni nesil bu Robot lar, aslında dönemin en gelişmiş makinelerindendi. Özellikle kurma kolu kurulduktan sonra kullanıcıya 25 kare çekme olanağı sağlaması, 36 lık film üzerinde kare görüntü sığdırabilmesi, kullanışlığı ve keskinliği günümüzdeki makinelerle bile kıyaslanamayacak kalitede olan Schneider lensler ile, Robot fotoğraf makineleri, fotoğraf endüstürısi tarihinde ayrı bir yeri olduğunu kabul etmek gerekir. [2]

3 Elbetteki dönemine göre üstün özellikleri olan Robot fotoğraf makınaları, istihbarat servislerinin dikkatinden de kaçmamıştı. Fotoğrafın bilgiyi destekleme ve belge niteliği olmasindan dolayi, askeri ve güvenlik birimlerinin en çok kullandığı alandı. Ikinci dünya savaşında Alman Ordusu için makineler üreten firma, soğuk savaş döneminde ise dünya istihbarat örgütleri tarafından tercih edilen bir makine olmuştu. Bu tercihin en büyük sebeplerinden biri makinanın kurmali olması idi. Gizlenebilen Robot fotoğraf makinası uzatma deklanşör ile ard arda fotoğraf çekebiliyordu (Bkz:1- Dügme Lens, Robot Star 50). Bu özellik o yıllar için çok pratiklik ve serilik sağlıyordu. Gizli servislerin tercih etmesinin diğer nedeni ise Robot makinaların 24x24 mm. kare içine görüntü oluşturması ile 36 lık filmlerde kare çekim yapabilmesiydi. 1-Dugme Lens, Robot Star 50 [3]

4 Robot Star 50 Yazının girişinden de anlasılacağı gibi, uzun zaman önce edindiğim Robot Star 50 makinamla olan deneyimlerimi paylaşmak da istedim. Güçlü bir çelik gövdeye sahip olan Robot Star 50, yaklaşık olarak bir SLR makina ağırlığındaydı. B`den 1/500sn. kadar enstantane hızı sağlayan Robot Star 50 inin ayrıca harici flash bağlamak için bir çıkışı da bulunuyordu. Robot Star 50 ve 25 modelleri kendi içinde dönem farklılıkları vardı.örneğin Robot Star 50 makinalarının hepsinde flash için kizak bulunamabiliniyordu. Aynı şekilde bendeki Robot Star 50 modelinde de flash kizağı bulunmuyordu. Robot makinaların hemen tümünde olduğu gibi, bu modelde de enstantene, bodynin üzerinde, objektifin hemen sağ alt kısmındaydı. Schneider 40 mm. f 1.9 lens ise isminin hakkını veriyordu, keskinliği ve netliği muazzam bir şekilde fotoğrafçının beklentilerini tümüyle karşılıyordu. Robot makinaların en farkli özelliklerinden olan makinanın üsteki kurma mekanizmasıydı. Makinanın en üstünde bulunan zemberek, aynı eski bir çalar saat mekanizması gibi sonuna kadar kuruluyordu. Deklanşöre her bastığımızda, makina filmi otamatik bir şekilde çevirerek sürekli 25 kare çekimine de olanak saglıyordu. Deklanşöre bastığınızda gelen perde ve kurma yayının sesi, Robot makinalara has bir ses olarak duyuluyordu. [4]

5 SLR, yani aynalı bir vizor sisteme sahip olmayan Robot makinalarda objektiften ayrı bir vizor bulunmaktadır. Vizor içerisinde iç içe geçmis 3 adet kadraj çerçevesi, genis, normal ve tele objektif kullanılırken kadrajlamada bir nevi kolaylik saglamaktadır. Film üzerinde görüntü kare formunda oluştuğundan, çekim yapılırken alan deriniliğine dikkat etmek gerekir. Özellikle siyahbeyaz çekimlerinde, görüntüyü daha da dramatize ettiğini düsündüğüm, kare formatı, özellikle portre çekimlerinde çok estetik sonuçlar vermektedir. Biz fotoğrafçıların bitmek bilmeyen bir makina veya aksesuar alma isteği bir yana dursun, hatta dijital bir yana dursun, edindiğim ve tecrube ettiğim Robot Star 50 fotoğraf makinasını kullanmaktan çok keyif aldım ve alıyorum. Kullanımda verdiği o muazzam nostalji, içinizdeki romantizmi fazlasıyla tatmin edebilecek güçte. Makinanın, özellikle siyah-beyaz film bulmanın sıkıntı olduğu ve geleceği de çok net olmadığı günümüzde, geleneksel fotoğrafçılar içinde, bir makaradan 50 kare çıkartarak, daha çok görüntü elde etmemizi sağlayarak bu kısıtlı olanaklarda ayrı bir heyacan veriyor. [5]

6 KAYNAKÇA: - Wayne, E.,Küreselleşmeyi Anlama Kılavuzu, Çev.: Betül Dilan Genç, Metis Yayınları, İstanbul AVCI Gültekin, İstihbarat Teknikleri Aktörleri ve Açmazları, Timaş, İstanbul [6]