Chapter 5 Kaynaklar, ve Ticaret: Heckscher-Ohlin Modeli Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Chapter 5 Kaynaklar, ve Ticaret: Heckscher-Ohlin Modeli Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved."

Transkript

1 Chapter 5 Kaynaklar, ve Ticaret: Heckscher-Ohlin Modeli Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

2 Önizleme Üretim olanakları Çıktı (ürün) fiyatları, girdi (faktör) fiyatları, ve girdi miktarları arasındaki ilişki Faktör fiyatları ve ürün fiyatları, ile kaynaklar ve çıktı miktarları arasındaki ilişki Heckscher-Ohlin modelinde ticaret Faktör fiyatları eşitlenmesi Ticaret ve Gelir dağılım Ampirik kanıt Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-2

3 Giriş Ticaret, işgücü verimliliğindeki farklılıktan doğabileceği gibi, ülkeler arasındaki kaynak (resource) farklarına da dayanabilir. Heckscher-Ohlin teorisi ticaretin ülkeler arası işgücü, işgücü yeteneği, fiziki ve parasal sermaye, ya da diğer faktör farkları nedeniyle olacağını öngörür. Ülkelerin farklı göreli faktör yoğunlukları (relative abundance of factors of production) vardır. Üretim prosesleri faktörleri farklı relatif yoğunlukta (relative intensity) kullanır. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-3

4 Giriş (devam) Eli Heckscher, 1919 Faktör Oranları Teorisi (Theory Of Factor Proportions) Bertil Ohlin, 1933 (1977 de Nobel aldı) Heckscher-Ohlin Teorisi (Faktör Oranları, Faktör Donanımları Teorisi Heckscher-Ohlin teorisine göre ülkeler arasındaki işgücü, işgücü nitelikleri (labor skills), fiziki sermaye, toprak ya da üretimin diğer faktörlerindeki farklılıklar ticaretin oluşumunu açıklayan verimli farklar doğurur. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-4

5 Heckscher-Ohlin Modeli Heckscher-Ohlin teorisinin ana varsayımları: Ülkerler üretim faktörleri donatımı bakımından farklıdır (Bazı faktörlerde relatif bollukları vardır (relatif abundance) ). Üretilen mallar da üretim faktör yoğunlukları ya da nisbi faktör oranları bakımından farklılık gösterirler. Ör: Emek yoğun, sermaye yoğun, toprak yoğun mallar Heckscher-Ohlin teorisinin diğer varsayımları: Bir malın üretim teknolojisi tüm ülkelerde aynı Ülkelerin talep koşulları birbirine benzer Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-5

6 İki Faktörlü Heckscher-Ohlin Modeli 1. 2 ülke : yerli ve yabancı 2. 2 ürün : kıyafet ve yiyecek. 3. 2üretim faktörü: İşgücü ve sermaye 4. Kullanılan işgücü ve sermaye karışımı ülkeden ülkeye değişir (bu farklılık verimliliği etkiler) 5. Her ülkedeki işgücü arzı ve sermaye arzı sabit ve ülkeden ülkeye farklı. 6. Uzun dönemde hem işgücü hem sermaye sektörler arası hareket edebilir, bu onların sektörler arası getirilerini (ücretler ve kira oranı) eşitler. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-6

7 Üretim Olanakları Biden fazla üretim faktörü olması durumunda, üretim fırsat maliyeti artık sabit değil ve Üretim Olanakları Eğrisi (Production Possibilities Frontier-PPF) de artık düz çizgi değildir. Neden? Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-7

8 Üretim Olanakları Her bir sektörde sabit sermaye ve işgücü bileşimi kullanıldığını varsayalım. 2 üretim faktörü : işgücü ve sermaye a KC = bir m 2 kıyafet üretimi için kullanılan fiziki sermaye a LC = bir m 2 kıyafet üretimi için kullanılan işgücü a KF = bir kalori yiyecek üretimi için kullanılan fiziki sermaye a LF = bir kalori yiyecek üretimi için kullanılan işgücü K = üretim için kullanılabilir toplam işgücü T = üretim için kullanılabilir toplam sermaye Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-8

9 Üretim Olanakları (devam) Üretim olanakları hem sermaye hem işgücü gereksinimlerinden (requirements) etkilenir: a TF Q F + a TC Q C K topam sermaye kaynakları Her birim yiyecek üretimi için gereken sermaye Toplam yiyecek üretimi Her birim kıyafet üretimi için gereken sermaye Toplam kıyafet üretimi Her birim yiyecek üretimi için gereken işgücü a LF Q F + a LC Q C L Her birim kıyafet üretimi için gereken işgücü topam işgücü kaynakları Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-9

10 Şekil 5-1a: Üretim Olanakları Eğrisi Faktörlerin İkamesi (Substitution) olmadan Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-10

11 Production Possibilities Sayısal Örnek: K = 3000, üretim için kullanılabilen toplam sermaye L = 2000, üretim için kullanılabilen toplam işgücü Her sektörde sabit sermaye işgücü bileşimi kullanıldığını varsayalım. a KC = 2 bir m 2 kıyafet üretimi için kullanılan fiziki sermaye a LC = 2 bir m 2 kıyafet üretimi için kullanılan işgücü a KF = 3 bir kalori yiyecek üretimi için kullanılan fiziki sermaye a LF =1 bir kalori yiyecek üretimi için kullanılan işgücü

12 Üretim Olanakları (devam) Kullanılan sermayenin sermaye arzını geçemeyeceğine dair sermaye kısıtı: 2Q C + 3Q F 3000 Kullanılan işgücünün işgücü arzını geçemeyeceğini gösteren işgücü kısıtı : 2Q C + Q F 2000

13 Üretim Olanakları (devam) Ekonomi bu iki kısıt altında üretmek zorundadır, yani yeterince sermaye ve işgücü olmalıdır. Faktör ikamesi (factor substitution) olmadan üretim olanakları eğrisi bu iki kısıtın iç kısmıdır.

14 Şekil 5-1b: Üretim Olanakları Eğrisi Faktörlerin İkamesi (Substitution) olmadan

15 Üretim Olanakları (devam) Maximum yiyecek üretimi 1000 (point 1) sermayenin hepsi kullanılıyor, işgücü fazlası var. Maximum kıyafet üretimi 1000 (point 2) işgücünün hepsi kullanılıyor, sermaye fazlası var. İşgücü ve sermaye kısıtlarının kesişimi 500 yiyecek ve 750 kıyafette (point 3).

16 Üretim Olanakları (devam) Bir birim daha kıyafet üretmenin yiyecek üretimi cinsinden fırsat maliyeti sabit değil: Ekonomi az miktarda kıyafet ve çok miktarda yiyecek üretiyorken düşük (örnekte 2/3) Ekonomi çok miktarda kıyafet ve az miktarda yiyecek üretiyorken yüksek (örnekte 2) Neden? Çünkü ekonomi daha çok kaynağını bir ürün üretimi için ayırdığında bu kaynakların marjinal verimliliği (marginal productivity) düşük olur. Böylece o ürünün fırsat maliyeti yüksek olur.

17 Üretim Olanakları (devam) Faktörlerin ikamesi (Substitution) yok ise Yukarıdaki PPF denklemi işgücünün sermaye ile ikamesine (ya da tersine) izin vermiyor. PPF üzerindeki her bir çizgi segmenti boyunca birim faktör gereksinimleri (unit factor requirements) sabit. Üretim Olanakları Eğrisi Şekil 5-1 deki kırmızı çizgi şeklindedir çünkü hem işgücü hem de sermaye gereksinimleri koşulu aynı anda sağlanmalı. 4-17

18 Üretim Olanakları (devam) Faktörlerin ikamesi (Substitution) var ise Eğer üreticiler üretim prosesinde bir girdi yerine ötekini kullanabilirlerse (ikame edebiliyorsa), PPF eğimli olur. Kıyafetin fırsat maliyeti üreticiler daha çok kıyafet ürettikçe artar. 4-18

19 Şekil 5-2: Üretim Olanakları Eğrisi - Faktörlerin İkamesi (Substitution) var ise 1 2 Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-19

20 Üretim Olanakları Eğrisi Faktörlerin İkamesi (Substitution): Var ise Kıyafet üretiminin yiyecek üretimi cinsinden fırsat maliyeti bu modelde sabit değildir: Ekonomi düşük miktarda kıyafet (ve yüksek miktarda yiyecek) üretiyorsa kıyafetin fırsat maliyeti düşüktür (1 noktası) Ekonomi yüksek miktarda kıyafet (ve düşük miktarda yiyecek üretiyorsa kıyafetin fırsat maliyeti üretiyorsa yüksektir. (2 noktası) Neden? Çünkü ekonomi tüm kaynaklarını tek bir ürün üretimine yöneltirse, o kaynakların marjinal verimliliği düşük ve üretimin fırsat (opportunity) maliyeti yüksek olur Bu durumda, bazı kaynaklar öteki ürün üretiminde daha verimli kullanılabilir Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-20

21 Üretim ve Fiyatlar Ekonomi ne üretir? Üretim Olanakları Eğrisi (Production Possibilities Frontier PPF) bir ekonominin neyi üretebileceğini gösterir. Ancak ekonominin neyi ürettiği ürün fiyatlarına bağlıdır. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-21

22 Üretim ve Fiyatlar Ekonomi ne üretir? Ekonomi toplam üretim değerini,v, maximize eden noktada üretmelidir. Eş-değer (isovalue) çizgisi sabit bir üretim değerini,v, gösteren çizgidir: V = P C Q C + P F Q F P C kıyafet fiyatı, P F yiyecek fiyatı. Eş-değer çizgisini eğimi: (P C /P F ) Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-22

23 Üretim ve Fiyatlar (devam) V: Eş-değer (isovalue) çizgisi: V = P C Q C + P F Q F P F Q F = V P C Q C Q F = V/P F (P C /P F )Q C Eş-değer çizgisini eğimi: (P C /P F ) Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-23

24 Şekil 5-3: Fiyatlar ve Üretim Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-24

25 Üretim ve Fiyatlar (devam) Belli bir relative kıyafet fiyatı için, ekonomi olabilecek en yüksek eşdeğer eğrisine değen Q noktasında üretim yapar. O noktada, kıyafetin relatif fiyatı= PPF in eğimi = kıyafetin fırsat maliyeti = (P C /P F ), Başka bir deyişle, üretimdeki ödünleşim (trade-off) piyasa fiyatlarına göre ödünleşime eşittir. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-25

26 Girdi Bileşiminin Seçimi (Choosing the Mix of Inputs) Üreticiler kıyafet ya da yiyecek üretmek için farklı miktarlarda üretim faktörleri kullanabilirler. Tercihleri işçilere ödenen ücret seviyesi (w), ve sermaye kiralamanın kira bedeline (r) (ya da sermayenin fırsat maliyetine) bağlıdır. r: sermayenin başkalarına kiralanma ya da başkalarından kiralanma fiyatı, borç ya da kira oranı w: ücret seviyesi Ücret seviyesi(w) kira oranına (r) göre arttıkça, üreticiler hem yiyecek hem kıyafet üretiminde daha az işgücü hizmetleri ve daha çok sermaye kullanırlar.. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-26

27 Şekil 5-4: Yiyecek Üretimindeki Girdi Olanakları (Input Possibilities) (Faktörlerin İkamesi (Substitution) var ise) Heckscher-Ohlin modelinde her birim yiyecek üretiminde kullanılan, sermaye ve işgücünün birim faktör gereksinimleri sabit değildir. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-27

28 Girdi Bileşiminin Seçimi (devam) Herhangi faktör fiyatları için, kıyafet üretimi yiyecek üretimine göre sermayeye oranla daha çok işgücü kullanıyor. a LC /a KC > a LF /a KF ya da L C /K C > L F /K F Kıyafet üretimi relatif olarak işgücü yoğun (labor intensive) yiyecek üretimi ise semaye yoğun( capital intensive). Kıyafetin relatif faktör talebi eğrisi (Relative factor demand curve) CC yiyeceğinkinin FF dışında yer alır.

29 Şekil. 5-5: Faktör Fiyatları ve Girdi Seçimleri

30 Faktör Fiyatları ve Ürün Fiyatları Rekabetçi piyasalarda (competitive markets) competitive markets), bir ürünün fiyatı üretim maliyetine eşittir. Ve üretim maliyeti faktör fiyatlarına (r ve w) bağlıdır. Ücret seviyesindeki değişikliklerin etkisi işgücü servislerinin üretimdeki yoğunluğuna bağlıdır. Ücretler ve borç/kiralama oranındaki değişikliklerin bir ürünü üretmenin maliyetini nasıl etkileyeceği kullanılan faktör bileşimine bağlıdır. Sermayenin kira oranındaki artış yiyecek fiyatını kıyafet fiyatından daha çok etkiler. (yiyecek sermaye yoğun endüstri olduğu için, kıyafet ise işgücü yoğun) w/r deki değişiklikler P C /P W deki değişikliklere bağlıdır. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-30

31 Şekil 5-6: Faktör Fiyatları ve Ürün Fiyatları İşgücünün relatif ücreti arttıkça, işgücü yoğun ürünün relatif fiyatı da artar. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-31

32 Faktör Fiyatları ve Ürün Fiyatları (devam) Stolper-Samuelson Teoremi: Bir ürünün relatif fiyatı artarsa, o ürünün üretiminde yoğun olarak kullanılan faktörün reel ücreti (ücret ya da kira bedeli) artarken, diğer faktörlerin reel ücreti azalır. (Stolper & Samuelson, 1941) Relatif ürün fiyatlarındaki herhangi bir değişiklik gelir dağılımını değiştirir. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-32

33 Şekil. 5-7: Ürün Fiyatlarından Girdi Seçimlerine

34 Faktör Fiyatları ve Ürün Fiyatları (devam) Relatif kıyafet fiyatındaki P C /P F bir artış sonucu : İşçilerin sermaye sahiplerine oranla geliri (w/r) artar, Her iki endüstride kullanılan sermaye/işgücü oranı (K/L) artar, İşçilerin reel geliri (alım gücü - purchasing power) artar ve sermaye sahiplerinin reel geliri azalır. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-34

35 Kaynaklar ve Üretim Ekonominin kaynakları değiştikçe ürün miktarları nasıl değişir? Rybczynski Teoremi Bir üretim faktörünün miktarı arttıkça (ürün fiyatları sabitken), o faktörü yoğun olarak kullanan ürünün arzı artarken diğer ürünün arzı azalır. (Rybczynski, 1955) Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-35

36 Kaynaklar ve Üretim (devam) Bir ülkenin işgücünün artığını varsayalım. Bu işgücü/sermaye oranı (L/K) artıyor anlamına gelir. Üretim olanakları eğrisinin genişlemesi kıyafet sapmalı (biased) olur. Herhangi bir relatif kıyafet fiyatı için her iki sektörde kıllanılan K/L oranı aynı kalır. Fazladan gelen işgücünü kullanmak için ekonomi relatif olarak işgücü yoğun olan kıyafet üretimini artırırken relatif olarak sermaye yoğun olan yiyecek üretimini kısıtlar.

37 Şekil 5-8: Kaynaklar ve Üretim Olanakları Ülke nin işgücünde artış PPF eğrisinde Sapmalı büyümeye (Biased expansion) yol açar.

38 Kaynaklar ve Üretim (devam) Yüksek işgücü/sermaye (L/K) oranı olan bir ekonominin yiyeceğe göre daha çok kıyafet üretir. Yerli ülkenin işgücünde, yabancı ülkenin ise sermayede relatif olarak zengin (relatively abundant ) olduğunu varsayalım. L/K > L*/ K* Benzer şekilde yerli ülke sermayede, yabancı ülke ise işgücünde relatif olarak yoksun (relatively scarce). İşgücü hizmetleri bakımından zengin olan yerli ülke, (kıyafet relatif olarak işgücü yoğun bir ürün olduğu için) kıyafet üretiminde relatif olarak daha verimli olur. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-38

39 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) Ülkelerin aynı teknoloji ve aynı zevkleri olduğunu varsayalım. Aynı teknoloji ile, her ülke daha fazla sahip olduğu kaynağı relatif olarak daha yoğun olarak kullandığı ürünün üretiminde karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir. Aynı zevkleri ile, iki ülke de serbest ticaretle altında aynı relatif ürün fiyatları ile karşılaştıklarında kıyafet ve yiyeceği aynı oranda tüketirler.

40 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) Kıyafet relatif olarak işgücü yoğun olduğu için, her relatif yiyecek/kıyafet fiyatında, yerli ülkenin kıyafet/yiyecek üretimi yabancı ülkeye göre daha fazla olacaktır. Yerli ülkenin yabancı ülkeye göre daha yüksek bir relatif kıyafet arzı olacaktır. Yerli ülkenin relatif arz (RD) eğrisi yabancı ülkeninkinin sağında olacaktır. (bkz. şekil 5-9) Yerli ülkede yiyeceğe göre kıyafet fiyatı yabancı ülkedekinden daha düşüktür. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-40

41 Şekil 5-9: Ticaret Relatif Fiyatlarda Yakınsama Doğurur Yerli ülke: 1 noktası Yabancı ülke: 3 noktası Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-41

42 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) Ricardo modeli gibi, Heckscher-Ohlin modeli de ticaret sonucu relatif fiyatlarda bir yakınsama öngörür. Ticaret ile, relatif kıyafet fiyatının işgücü yoğun (yerli) ülkede artarken ve işgücü kıt (yabancı) ülkede düşer. Relatif Fiyatlar ve Ticaret Bileşimi: Yerli ülkede, kıyafetin relatif fiyatındaki artış relatif kıyafet üretiminde artışa ve relatif kıyafet tüketiminde düşüşe sebep olur; - Yerli ülke kıyafet ihraç ve yiyecek ithalatçısı olur. Yabancı ülkedeki relatif kıyafet fiyatındaki düşüş onun kıyafet ithalatçısı ve yiyecek ihracatçısı olmasına neden olur. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-42

43 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) Heckscher-Ohlin Teorisi Bir ekonominin zengin üretim faktörleri yoğun ürünlerin üretiminde relatif olarak daha verimli olduğu (karşılaştırmalı üstünlüğü vardır) öngörülür. Dolayısıyla ekonomi zengin üretim faktörlerini yoğun kullanan ürünleri ihraç ederken ve relatif kıt üretim faktörlerinin yoğun kullanan ürünleri ithalat eder. (Faktör Oranları, Faktör Donanımları Teorisi) Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-43

44 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) Zamanla, her ülke için tüketilen ürünlerin değeri üretilen ürünlerin değeriyle kısıtlıdır. P C D C + P F D F = P C Q C + P F Q F D C yerli kıyafet tüketim talebi, D F yerli yiyecek tüketim talebi (D F Q F ) = (P C /P F )(Q C D C ) Ithalat miktarı İthalata oranla ihracat fiyatı Ihracat miktarı Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-44

45 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) (D F Q F ) = (P C /P F )(Q C D C ) Bu denklem ekonominin Bütçe Kısıtıdır (budget constraint), Bu denklemin eğimi (P C /P F ) dir. (D F Q F ) (P C /P F )(Q C D C ) = 0 Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-45

46 Şekil 5-10: Ticaret Yapan Bir Ekonominin Bütçe Kısıtı Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-46

47 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) Bütçe kısıtı PPF eğrisine değer: bir ülke her zaman ürettiği malları tüketebilir. Ancak, ticaret yapan bir ülkenin sadece ürettiği ürün ve servisleri tüketmesi gerekmez. İthalat ve ihracatlar sıfırdan büyük olabilir. ***Hatta, ticaret ile bir ülkenin her üründen daha çok tüketmeye de gücü yeter. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-47

48 Şekil 5-11: Ticaret Dengesi Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-48

49 Şekil 5-12: Ticaret Bir Ekonominin Tüketim Olanaklarını Genişletir Ticaret öncesi: ülkede üretim ve tüketim 2 noktasında Ticaret sonrası: Bütçe kısıtı üzerinde herhangi bir noktada tüketim yapabilir Taralı alan: Her iki ürünün de 2 noktasında göre daha çok tüketildiği ürün kombinasyonları Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-49

50 Heckscher-Ohlin Modeli'nde Ticaret (devam) Ticaret ile bir ekonominin tüketim gücü artacağı için, ülke geneli daha iyi duruma gelir. Fakat, modelde gelirin yeniden dağılımı(redistribution of income) olmadıkça, bazıları ticaretten kazanmazlar. Ticaret ürünlerin relatif fiyatlarını değiştirir, bu da işçiler ve sermaye sahiplerinin relatif kazançlarını etkiler. Kıyafet fiyatlarında bir artış işçililerin alım gücünü (purchasing power) arttırır, fakat yerli sermaye sahiplerinin alım gücünü azaltır. Heckscher-Ohlin Modeli yoğun faktörlerin sahiplerinin ticaret ile kazanacağını, ancak kıt faktörlerin sahiplerinin kaybedeceğini öngörür. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-50

51 Faktör Fiyatları Eşitliği Ricardo modelinden farklı olarak, Heckscher-Ohlin modeli girdi (faktör) fiyatlarının ülkeler arasında eşitleneceğini öngörür. Serbest ticaret relatif ürün fiyatlarını eşitler. Ürün fiyatları ile faktör fiyatları arasındaki ilişki gereği iki ülkedeki faktör fiyatları (w,r) da eşitlenir. Ticaret, yoğun faktörler kullanılarak üretilen ürünlere talebi arttırır. Bu da endirekt olarak yoğun faktörlere olan talebi arttırarak, yoğun faktörlerin fiyatlarının artmasına neden olur. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-51

52 Tablo 5-1: Uluslararası Ücret Karşılaştırması (A.B.D. = 100) Ancak gerçek hayatta ülkeler arasında faktör fiyatları eşit değildir. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-52

53 Faktör Fiyatları Eşitliği (Model vs Gerçek) Ancak gerçekte faktör fiyatları ülkeler arasında tam olarak eşit değildir. Bunun bazı nedenleri: 1. Model ticaret yapan ülkelerin aynı ürünleri ürettiğini varsayıyor, böylece o ürünlerin fiyatları eşitlenir, Ancak ülkeler faktör oranları oldukça farklı ise farklı ürünler üretirler. 2. Model ticaret yapan ülkelerin aynı teknolojiye sahip olduklarını varsayıyor, Ancak farklı teknolojiler faktörler verimliliklerini ve dolayısıyla da onlara ödenen faktörler ücretlerini (w/r oranlarını) etkileyebilir. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-53

54 Faktör Fiyatları Eşitliği (Model vs Gerçek) (devam) 3. Model ürün ve faktör fiyatlarının eşitlenmesini engelleyebilecek ticaret engelleri, taşıma masraflarının varlığını da dikkate almıyor. 4. Model uzun vade sonuçları için öngörüde bulunuyor. Ancak ticari liberalleşmeden sonra, ekonomideki üretim faktörleri zengin faktörleri yoğun olarak kullanan endüstrilere hızla kayamayabilirler. Kısa vadede, faktörlerin verimlikleri halihazırdaki endüstrilerindeki kullanımlarına göre belirlenir, böylece ücret/kira oranları ülkeler arasında farklı olabilir. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-54

55 Ticaret Gelir Eşitsizliğini Arttırıyor mu? Son 40 yılda, Güney Kore, Meksika, ve Çin gibi ülkeler A.B.D. ye niteliksiz işgücü yoğun (kıyafet, ayakkabı, oyuncak, montelenmiş ürünler) ürünler ihraç ettiler. Aynı zamanda, niteliksiz işçilerin ücretleri nitelikli işçilere göre daha yavaş arttığı için A.B.D. deki gelir eşitsizliği de arttı. Önceki trend sonraki trendin nedeni midir? Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-55

56 Ticaret Gelir Eşitsizliğini Arttırıyor mu? (devam) Heckscher-Ohlin modeli yoğun faktörlerin sahiplerinin ticaretten kazanacağını ve kıt faktörlerin sahiplerinin ticaretten kaybedeceğini öngörür. Ancak bu öngörüyü destekleyen az kanıt vardır. 1. Modele göre, ürün fiyatlarındaki değişimden dolayı gelir dağılımında bir değişim olur. Ancak nitelik yoğun ürün fiyatlarında niteliksiz-yoğun ürün fiyatlarına oranla bir değişime kanıt yoktur. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-56

57 Ticaret Gelir Eşitsizliğini Arttırıyor mu? (devam) 2. Modele göre, niteliksiz işgücü yoğun ülkelerde niteliksiz işçilerin ücretleri nitelikli işgücü ücretlerine oranla artmalıdır, ancak bazı durumlarda bunun tersi gözlenmiştir: Meksika da nitelikli işgücü ücretleri niteliksiz işgücü ücretlerinden daha hızlı artmıştır. Oysaki Meksika A.B.D. ve Kanada ya kıyasla niteliksiz işçi yoğun bir ülke. 3. Model tamamen doğru olsa bile, ticaret ABD ekonomisinin küçük bir payı ve bu nedenle ticaretin ABD fiyatları ve ücretleri üzerine etkisi küçük olmalı. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-57

58 Ticaret ve Gelir Dağılımı Gelir dağılımında değişiklikler, sadece uluslararası ticaret ile değil, her türlü ekonomik değişimle birlikte meydana gelir. Teknolojideki değişiklikler, tüketici eğilimdeki değişiklikler, kaynakların tükenişi ve yenilerinin bulunması...hepsi gelir dağılımını etkiler. Ekonomistler artan gelir eşitsizliğinin temel sorumlusu olarak teknolojideki değişimi ve bunun sonucunda eğitime ödenen primi görüyorlar. Ticareti önlemek yerine ticaretten dolayı (ya da başka bir ekonomik değişim) kaybedenleri telafi etmek. Ekonomi bütün olarak ticaretten kazanım sağlar. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-58

59 Ticaret ve Gelir Dağılımı (devam) Ticaret politikasındaki politik bir meyil vardır: Ticaretten dolayı potansiyel olarak kaybedenler politik olarak kazananlardan daha organize. Kayıplar genellikle küçük bir kesim üzerinde yoğunlaşır, fakat kazanımlar kalabalık arasında yayılmıştır. Şeker ithalatını kısıtlamak için herkes yılda ortalama $8 ödüyor: bu politikanın toplam masrafı yılda ortalama 2 milyar $. Bu programın kazanımları toplamda ortalama 1milyar $, fakat bu miktar relatif olarak az sayıda şeker üreticisine gidiyor. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 4-59

Chapter 5. Kaynaklar, ve Ticaret: Heckscher- Ohlin Modeli

Chapter 5. Kaynaklar, ve Ticaret: Heckscher- Ohlin Modeli Chapter 5 Kaynaklar, ve Ticaret: Heckscher- Ohlin Modeli Önizleme Üretim olanakları Girdi bileşimini değiştirme Faktör fiyatları ve ürün fiyatları, ile kaynaklar ve üretim arasındaki ilişki Heckscher-Ohlin

Detaylı

Standart Ticaret Modeli

Standart Ticaret Modeli Chapter 6 Standart Ticaret Modeli Copyright 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Relatif arz ve relatif talep Dış Ticaret Hadleri (Terms of Trade) ve refah Ekonomik büyüme, ithal

Detaylı

Chapter 3. İşgücü Verimliliği ve Karşılaştırmalı Üstünlük: Ricardo Modeli

Chapter 3. İşgücü Verimliliği ve Karşılaştırmalı Üstünlük: Ricardo Modeli Chapter 3 İşgücü Verimliliği ve Karşılaştırmalı Üstünlük: Ricardo Modeli Önizleme Fırsat maliyetleri ve karşılaştırmalı üstünlük Tek faktörlü Ricardo modeli Üretim olanakları Ticaretin kazanımları Ücretler

Detaylı

11.10.2015. Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler

11.10.2015. Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher hlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi uluslararası emek verimliliğindeki farklılıkların nedeni üzerinde durmamaktadır. Bu açığı

Detaylı

Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler

Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler (Heckscher hlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi uluslararası emek verimliliğindeki farklılıkların nedeni üzerinde durmamaktadır. Bu açığı gidermek için Eli Heckscher

Detaylı

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 9 Ticaret Politikasının Araçları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Gümrük tarifesinin tek bir sektördeki kısmi denge analizi:

Detaylı

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 9 Ticaret Politikasının Araçları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Gümrük tarifesinin tek bir sektördeki kısmi denge analizi:

Detaylı

Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler

Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher Ohlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri. Heckscher Ohlin Modelinden Çıkartılan Teoremler (Heckscher hlin) Karşılaştırmalı Üstünlüklere Eleştiri Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi uluslararası emek verimliliğindeki farklılıkların nedeni üzerinde durmamaktadır. Bu açığı gidermek için Eli Heckscher

Detaylı

Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı

Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı Chapter Organizasyonu Giriş Spesifik Faktör Modeli Spesifik Faktörler Modelinde Uluslararsı Ticaret Gelir Dağılımı ve the Ticaretin Kazanımları Ticaretin

Detaylı

Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı

Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı Bölüm Organizasyonu Giriş Spesifik Faktörler Modeli Spesifik Faktörler Modelinde Uluslararası Ticaret Gelir Dağılımı ve Ticaretin Kazanımları Ticaretin Politik

Detaylı

Klasik ve Neo-klasik Dış Ticaret Teorileri

Klasik ve Neo-klasik Dış Ticaret Teorileri Klasik ve Neo-klasik Dış Ticaret Teorileri Dr.Dilek Seymen Uluslararası İktisat HECKSCHER-OHLIN TEOREMİ Klasikler ülkeler arasındaki dış ticaretin nedenini ülkeler arasındaki üretim maliyetlerinin farklılığına

Detaylı

Yeni Dış Ticaret Teorileri. Leontief Paradoksu

Yeni Dış Ticaret Teorileri. Leontief Paradoksu Yeni Dış Ticaret Teorileri Leontief Paradoksu Güçlü teorik temellere dayanan faktör donatımı teorisinin test edilmesine dayanır. Girdi-Çıktı tablosu denilen teknik geliştirilmiştir. Amerika nın tüm dış

Detaylı

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 9 Ticaret Politikasının Araçları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. İhracat Teşviki (Export Subsidy) İhracat teşvikleri de spesifik

Detaylı

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 16 Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Tek Fiyat Kanunu (Law Of One Price) Satınalma

Detaylı

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 15 Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları (devam) Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Şekil 15-4: Para Arzı Artışının Faiz Oranına Etkisi

Detaylı

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Döviz Kuru. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Döviz Kuru. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 16 Fiyat Seviyeleri ve Döviz Kuru Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Tek Fiyat Kanunu (Law Of One Price) Satınalma Gücü Paritesi

Detaylı

4 ÇOKTAN SEÇMELI (40 puan)

4 ÇOKTAN SEÇMELI (40 puan) AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İKTİSAT ARASINAVI 11 Kasım 2003 Öğrencinin Adı Soyadı: Öğrencinin No su: Öğr. Gör. Dr. Bahattin Büyükşahin 4 ÇOKTAN SEÇMELI (40 puan)

Detaylı

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları (devam. 2. Kısım) Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları (devam. 2. Kısım) Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 9 Ticaret Politikasının Araçları (devam. 2. Kısım) Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. İhracat Teşviki (İmport Subsidy) İhracat teşvikleri

Detaylı

Chapter 10. Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi (devam) Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 10. Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi (devam) Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 10 Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi (devam) Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Serbest ticaretten yana görüşler Serbest

Detaylı

1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 13 1.1.İktisadın Konusu ve Kapsamı 14 1.2. İktisadın Bölümleri 15 1.2.1.Mikro ve Makro İktisat 15 1.2.2. Pozitif İktisat ve Normatif İktisat

Detaylı

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Makro İktisat II Örnek Sorular 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Tüketim harcamaları = 85 İhracat = 6 İthalat = 4 Hükümet harcamaları = 14 Dolaylı vergiler = 12

Detaylı

BÜTÜNLEME SINAVI. 21 Ocak 2004. Sınav süresi 100 dakikadır. Sınavda bütün notlar kapalı olmak zorundadır. Sınav 50 soru ve her soru

BÜTÜNLEME SINAVI. 21 Ocak 2004. Sınav süresi 100 dakikadır. Sınavda bütün notlar kapalı olmak zorundadır. Sınav 50 soru ve her soru AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İKTİSAT TEORİSİ BÜTÜNLEME SINAVI Öğr. Gör. Bahattin Büyükşahin 21 Ocak 2004 Sınav süresi 100 dakikadır. Sınavda bütün notlar kapalı olmak

Detaylı

Chapter 11 Gelişmekte Olan Ülkelerde Ticaret Politikası Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 11 Gelişmekte Olan Ülkelerde Ticaret Politikası Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 11 Gelişmekte Olan Ülkelerde Ticaret Politikası Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme İthal İkameci Sanayileşme (Importsubstituting

Detaylı

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 15 Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Para Nedir? Para arzının kontrolü Parasal varlık tutma

Detaylı

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ

FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde Fiyatlar genel düzeyi (Fgd) ile MG dengesi arasındaki ilişkiler incelenecek. Mg dengesi; Toplam talep ile toplam arzın kesiştiği noktada bulunacaktır.

Detaylı

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları (devam. 2. Kısım) Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 9. Ticaret Politikasının Araçları (devam. 2. Kısım) Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 9 Ticaret Politikasının Araçları (devam. 2. Kısım) Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. İhracat Teşviki (İmport Subsidy) İhracat teşvikleri

Detaylı

Chapter 10. Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 10. Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 10 Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Serbest ticaretten yana görüşler Serbest ticarete

Detaylı

TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU

TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU Dış ticaretin amacı piyasadaki ihtiyacın karşılanmasıdır. Temel neden uluslararası mal hareketliliği değil, ülkenin denge arayışıdır. Ülkedeki ürün yetersizliği

Detaylı

meydana gelen değişmedir. d. Ek bir işçi çalıştırıldığında sabit maliyetlerde e. Üretim ek bir birim arttığında toplam

meydana gelen değişmedir. d. Ek bir işçi çalıştırıldığında sabit maliyetlerde e. Üretim ek bir birim arttığında toplam A 1. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi eş-ürün eğrisi ile ilgili değildir? a. Girdilerin pozitif marjinal fiziki ürüne sahip olması b. Girdilerin azalan marjinal fiziki ürüne sahip olması c. Girdilerin

Detaylı

A İKTİSAT KPSS-AB-PS / 2008 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden

A İKTİSAT KPSS-AB-PS / 2008 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden 1. Her arz kendi talebini yaratır. şeklindeki Say Yasasını aşağıdaki iktisatçılardan hangisi kabul etmiştir? A İKTİSAT 5. Mikroiktisadi analizde, esas olarak reel ücretlerin dikkate alınmasının en önemli

Detaylı

EKO 205 Mikroiktisat. Kar Maksimizasyonu Profit Maximization

EKO 205 Mikroiktisat. Kar Maksimizasyonu Profit Maximization EKO 205 Mikroiktisat Kar Maksimizasyonu Profit Maximization Tartışılacak Konular Tam Rekabet Piyasaları Kar Maksimizasyonu Marjinal Hasıla, Marjinal Maliyet ve Kar Kısa Dönemde Çıktı Düzeyinin Belirlenmesi

Detaylı

ULUSLARARASI İKTİSAT ÜNİTE 1 MERKANTALİZM yy. Feodalitenin zayıfladığı anlarda meşhur oldu. Temel Amaç -> Altın stokunu artırmak

ULUSLARARASI İKTİSAT ÜNİTE 1 MERKANTALİZM yy. Feodalitenin zayıfladığı anlarda meşhur oldu. Temel Amaç -> Altın stokunu artırmak ULUSLARARASI İKTİSAT ÜNİTE 1 ULUSLARARASI TİCARET TARİHSEL GELİŞİM MERKANTALİZM 15-18. yy Feodalitenin zayıfladığı anlarda meşhur oldu Temel Amaç -> Altın stokunu artırmak Yoğun Devlet Müdahalesini savunurlar

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI. S a y f a 1 / 6

ÇALIŞMA SORULARI. S a y f a 1 / 6 1. LM eğrisini oluşturan noktalar neyi ifade etmektedir? LM eğrisinin nasıl elde edildiğini grafik yardımıyla açıklayınız. 2. Para talebinin gelir esnekliği artarsa LM eğrisi nasıl değişir? Grafik yardımıyla

Detaylı

2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur?

2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur? 2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur? A) A malını tüketen insanların sayısının artmasına yol açan bir nüfus artışı B) A normal bir mal ise, tüketici

Detaylı

TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU

TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNİN ULUSLARARASI BOYUTU Dış ticaretin amacı piyasadaki ihtiyacın karşılanmasıdır. Temel neden uluslararası mal hareketliliği değil, ülkenin denge arayışıdır. Ülkedeki ürün yetersizliği

Detaylı

Chapter 18. Sabit Döviz Kurları ve Döviz Piyasası Müdahalesi. Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 18. Sabit Döviz Kurları ve Döviz Piyasası Müdahalesi. Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 18 Sabit Döviz Kurları ve Döviz Piyasası Müdahalesi Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Merkez bankası bütçesi Döviz piyasası müdahalesi

Detaylı

TARIM VE KALKINMA. Doç.Dr.Tufan BAL. Not: Bu sununun hazırlanmasında, Prof.Dr. Murat Ali DULUPÇU nun ders notlarından faydalanılmıştır.

TARIM VE KALKINMA. Doç.Dr.Tufan BAL. Not: Bu sununun hazırlanmasında, Prof.Dr. Murat Ali DULUPÇU nun ders notlarından faydalanılmıştır. TARIM VE KALKINMA Doç.Dr.Tufan BAL Not: Bu sununun hazırlanmasında, Prof.Dr. Murat Ali DULUPÇU nun ders notlarından faydalanılmıştır. Tarım neden kritik bir sektördür? Nüfusu beslemesi (beşeri sermaye

Detaylı

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 16. Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 16 Fiyat Seviyeleri ve Uzun Vadede Döviz Kurları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Tek Fiyat Kanunu (Law Of One Price) Satınalma

Detaylı

DÜNYA TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ

DÜNYA TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ DÜNYA TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ Ticareti Yaratan Nedenler Doğal kaynak yetersizliği ve dağılımdaki dengesizlik Teknolojik gelişme farklılıkları Ülkelerarası gelişmişlik farkları Maliyet farkları Tüketici

Detaylı

2018/1. Dönem Deneme Sınavı.

2018/1. Dönem Deneme Sınavı. 1. Aşağıdakilerden hangisi mikro ekonominin konuları arasında yer almamaktadır? A) Tüketici maksimizasyonu B) Faktör piyasası C) Firma maliyetleri D) İşsizlik E) Üretici dengesi 2. Firmanın üretim miktarı

Detaylı

Eksik (Aksak) Rekabet Piyasaları: Birden fazla firmanın bulunmasına rağmen tam rekabetin bulunmadığı piyasalardır.

Eksik (Aksak) Rekabet Piyasaları: Birden fazla firmanın bulunmasına rağmen tam rekabetin bulunmadığı piyasalardır. 60 Bölüm 10. MONOPOLCÜ (TEKELCİ) REKABET PİYASASI Hatırlatma: 1. Tam rekabet piyasası 2. Monopolcü (tekelci) rekabet piyasası (EKSİK REKABET) 3. Oligopol piyasası (EKSİK REKABET) 4. Monopol (tekel) piyasası

Detaylı

Ekonomik Sorunlar: Kıtlık ve Seçim

Ekonomik Sorunlar: Kıtlık ve Seçim PART I INTRODUCTION TO ECONOMICS Ekonomik Sorunlar: Kıtlık ve Seçim 2 Prepared by: Fernando & Yvonn Quijano 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case,

Detaylı

Dersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır)

Dersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır) Dersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır) Bir Bilim Dalı Olarak Uluslararası İktisadın Konusu ve Kapsamı Uluslararası

Detaylı

BÖLÜM FAİZ ORANI-MİLLİ GELİR DENGESİ. Bu bölümde, milli gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiler incelenecektir.

BÖLÜM FAİZ ORANI-MİLLİ GELİR DENGESİ. Bu bölümde, milli gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiler incelenecektir. BÖLÜM FAİZ ORANI-MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde, milli gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiler incelenecektir. IS-LM modeli ; J.M.KEYNES tarafından ortaya atılmıştır. Buna göre ekonomide; 1. MAL PİYASASI

Detaylı

İKTİSAT. İktisata Giriş Test Dolmuş ile otobüs aşağıdaki mal türlerinden

İKTİSAT. İktisata Giriş Test Dolmuş ile otobüs aşağıdaki mal türlerinden İktisata Giriş Test - 1 1. Doğada insan ihtiyaçlarına oranla kıt olan elde etmek için çaba sarf edilen ve fiyatı olan mallara ne ad verilir? A) Serbest mallar B) İktisadi mallar C) Nihai mallar D) Üretici

Detaylı

oluşmaktadır. Sınavda hesap makinesi kullanabilirsiniz. Sınavda kitap ve notlarınız

oluşmaktadır. Sınavda hesap makinesi kullanabilirsiniz. Sınavda kitap ve notlarınız 1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İKTİSAT TEORİSİ FİNAL SINAVI 6 Ocak 2004 Öğr. Gör. Dr. Bahattin Büyükşahin Öğrencinin Adı Soyadı: Öğrencinin No su: Sınav üç bölümden

Detaylı

Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Çalışma Ekonomisi Dersi Çalışma Soruları - 1

Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Çalışma Ekonomisi Dersi Çalışma Soruları - 1 Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Çalışma Ekonomisi Dersi Çalışma Soruları - 1 1. Ünite 1. Basit ekonomik akım tablosunu çiziniz ve kısaca anlatınız. 2. Emek piyasalarının özelliklerini maddeler

Detaylı

Döviz Kurunun Belirlenmesi

Döviz Kurunun Belirlenmesi Bölüm 13 Döviz Kurunun Belirlenmesi Döviz kuru, ekonomideki bir çok değişkeni etkilemesi bakımından önemli bir değişkendir. Dış ticareti belirlemesinin ötesinde, enflasyon, yatırım ve tüketim kararları

Detaylı

Talep Yönünden Dış Ticaret

Talep Yönünden Dış Ticaret Talep Yönünden Dış Ticaret Bir önceki bölümde uluslararası ticaret teorileri arz yönünden incelenmiştir. Ülkeler arasındaki fiyat farklılıkları üretim maliyetlerine bağlanmıştır. Ancak, denge fiyatının

Detaylı

Yönetimsel Iktisat Final

Yönetimsel Iktisat Final Yönetimsel Iktisat Final 1) Aşağıdakilerden hangisi tamamlayıcı mal grubuna girer? a) kahve için: süt süt tozu b) beyaz peynir kaşar peynir c) Diş Fırçası Macun d)çay Kahve 2) Talepte bir artış, arzda

Detaylı

ONDOKUZUNCU BÖLÜM ULUSLARARASI EKONOMİVE ULUSLARARASI FİNANSMAN

ONDOKUZUNCU BÖLÜM ULUSLARARASI EKONOMİVE ULUSLARARASI FİNANSMAN ONDOKUZUNCU BÖLÜM ULUSLARARASI EKONOMİVE ULUSLARARASI FİNANSMAN Bu ünite tamamlandığında; İthalat ve ihracatı tanımlayabileceğiz Mutlak üstünlük ve karşılaştırmalı üstünlükler teorilerinin neyi ifade ettiğini

Detaylı

2. Hafta Dersinin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır)

2. Hafta Dersinin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından yararlanılmıştır) Uluslararası İktisat Dr. Nevzat ŞİMŞEK 1 2. Hafta Dersinin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında büyük ölçüde Nevzat Güran ve Sadık Acar ın ders notu ve kitaplarından Bir Bilim Dalı Olarak Uluslararası

Detaylı

Chapter 4 (devam) Uluslararası İşgücü Hareketi

Chapter 4 (devam) Uluslararası İşgücü Hareketi Chapter 4 (devam) Uluslararası İşgücü Hareketi Uluslararası İşgücü Hareketi İşgücü neden göç eder ve işgücü göçü ne etki doğurur? İşçiler ücretler nerede en yüksekse oraya göç ederler. Sektörler yerine

Detaylı

GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI

GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI 3. BÖLÜM Öğr. Gör. Hakan ERYÜZLÜ Kıtlık, Tercih ve Fırsat Maliyeti Fırsat maliyeti, bir tercihi uygularken vazgeçilen başka bir tercihtir. Örneğin, bir lokantada mevcut iki menüden

Detaylı

Talep ve arz kavramları ve bu kavramları etkileyen öğeler spor endüstrisine konu olan bir mal ya da hizmetin üretilmesi ve tüketilmesi açısından

Talep ve arz kavramları ve bu kavramları etkileyen öğeler spor endüstrisine konu olan bir mal ya da hizmetin üretilmesi ve tüketilmesi açısından 3.Ders Talep ve arz kavramları ve bu kavramları etkileyen öğeler spor endüstrisine konu olan bir mal ya da hizmetin üretilmesi ve tüketilmesi açısından önemli unsurlardır. Spor endüstrisi içerisinde yer

Detaylı

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta İktisada Giriş I 17 Ekim 2016 II. Hafta Ordinalist Yaklaşım Fayda ölçülemez ancak kayıtsızlık eğrileri ve bütçe doğrusu yardımı ile sıralanabilir. Farksızlık eğrisi tüketiciye aynı fayda düzeyini sağlayan

Detaylı

DR. Caner Ekizceleroğlu

DR. Caner Ekizceleroğlu DR. Caner Ekizceleroğlu Ticaret Üretilen mal ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığı son kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan alım satım faaliyetlerinin tümü olarak tanımlayabiliriz. Dış Ticaret BİR

Detaylı

İçindekiler kısa tablosu

İçindekiler kısa tablosu İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM

Detaylı

İktisada Giriş I. Vize Çalışma Soruları

İktisada Giriş I. Vize Çalışma Soruları İktisada Giriş I. Vize Çalışma Soruları Ders Kitabı: Ekonominin İlkeleri, Case-Fair-Oster, Palme Yayıncılık Sınav Esneklik başlıklı 5. Bölüme kadardır. Kitabımızın bölüm sonu sorularından da sorumluyuz.

Detaylı

Dersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında Güran, Acar, Seyidoğlu, Ünsal ve Şimşek in ders notu, tez ve kitaplarından yararlanılmıştır)

Dersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında Güran, Acar, Seyidoğlu, Ünsal ve Şimşek in ders notu, tez ve kitaplarından yararlanılmıştır) Dersin Planı (Bu ders sunumunun hazırlanmasında Güran, Acar, Seyidoğlu, Ünsal ve Şimşek in ders notu, tez ve kitaplarından yararlanılmıştır) Faktör Zenginlikleri ve Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi: Heckscher-Ohlin

Detaylı

Mikroiktisat Final Sorularý

Mikroiktisat Final Sorularý Mikroiktisat Final Sorularý MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ MALĐYE VE ĐŞLETME BÖLÜMLERĐ MĐKROĐKTĐSAT FĐNAL SINAVI 10.01.2011 Saat: 13:00 Çoktan Seçmeli Sorular: Sorunun Yanıtı

Detaylı

MİKRO İKTİSAT SORULARI:

MİKRO İKTİSAT SORULARI: MİKRO İKTİST SORULRI: 1) şağıdakilerden hangisi iktisatta soyut modeller kullanılmasının nedeni değildir? a) Yaşadığımız dünyayı daha iyi anlama çabası b) Normatif bilim olma özelliği nedeniyle c) Karmaşık

Detaylı

KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜK TEORİSİ

KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜK TEORİSİ KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜK TEORİSİ Ricardo, bir ülkenin hiçbir malda mutlak üstünlüğe sahip olmadığı durumlarda da dış ticaret yapmasının, fayda sağlayabileceğini açıklamıştır. Eğer bir ülke her malda mutlak

Detaylı

İktisada Giriş I. 31 Ekim 2016

İktisada Giriş I. 31 Ekim 2016 İktisada Giriş I 31 Ekim 2016 Talep, Arz ve Piyasa Dengesi Fiyat ile talep edilen miktar arasındaki ilişkiye Talep Kanunu adı verilir. Bir malın satıcısı tek alıcının değil, o malı almak isteyen

Detaylı

Klasik ve Neo-klasik Dış Ticaret Teorileri

Klasik ve Neo-klasik Dış Ticaret Teorileri Klasik ve Neo-klasik Dış Ticaret Teorileri Dr.Dilek Seymen Uluslararası İktisat Neo-klasik Dış Ticaret Teorisi Liberal görüşü benimseyen iktisatçılar klasik değer teorisinden farklı olarak yeni bir değer

Detaylı

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle

Detaylı

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır. 97 BÖLÜM 6. KAMU BÜTÇESİ ve MALİYE POLİTİKASI (KEYNESYEN MODEL DEVAMI) Kamu bütçesi, Millet Meclisi tarafından onaylanıp kanunlaşan ve devletin planlanan gelir ve harcamalarını gösteren yıllık bir programdır.

Detaylı

Yeni Dış Ticaret Teorileri

Yeni Dış Ticaret Teorileri Yeni Dış Ticaret Teorileri Dr.Dilek Seymen Dr. Dilek Seymen Nitelikli İşgücü Teorisi (Skilled Labor-Keesing&Kenen) Sanayi ülkeleri arasındaki ticaretin büyük bir bölümü nitelikli işgücü farklılıkları ile

Detaylı

Doç.Dr. Yaşar SARI 36

Doç.Dr. Yaşar SARI 36 Doç.Dr. Yaşar SARI Genel Ekonomi 106 Talep Esnekliği ile Tüketici Harcamaları Arasındaki İlişki: Firmalar mallarına olan talebin esnekliğini özellikle fiyat politikaları açısından bilmek durumundadır.

Detaylı

Bölüm 4 ve Bölüm 5. Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı.

Bölüm 4 ve Bölüm 5. Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı. Bölüm 4 ve Bölüm 5 Not: Bir önceki derste Fiyat, Piyasa kavramları açıklanmıştı. Derste notlar alınmıştı. Sunum olarak hazırlanmadı. Talep Piyasada satıcıların faaliyetleri arzı, alıcıların faaliyetleri

Detaylı

1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR

1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 TEMEL İKTİSADİ KAVRAMLAR 11 1.1. İktisat Biliminin Temel Kavramları 12 1.1.1.İhtiyaç, Mal ve Fayda 12 1.1.2.İktisadi Faaliyetler 14 1.1.3.Üretim Faktörleri 18 1.1.4.Bölüşüm

Detaylı

İktisadi Analiz Ders Notu: Doğrusal Üretim Modelleri ve Sraffa Sistemi

İktisadi Analiz Ders Notu: Doğrusal Üretim Modelleri ve Sraffa Sistemi N. K. Ekinci Ekim 2015 İktisadi Analiz Ders Notu: Doğrusal Üretim Modelleri ve Sraffa Sistemi 1. Tek Sektörlü Ekonomide Gelir Dağılımı Tek mal (buğday) üreten bir ekonomi ele alalım. 1 birim buğday üretimi

Detaylı

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)]

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)] 88 BÖLÜM 5: TOPLAM GELİR-TOPLAM HARCAMA MODELİ (KEYNESYEN MODEL) Bölüm 4 te Toplam Talep-Toplam Arz modelini (AD-AS modeli) inceledik. Bölüm 5 te ise Toplam Gelir-Toplam Harcama modelini (AI-AE modeli)

Detaylı

SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA

SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA Problem 1 (KMS-2001) Kısa dönem toplam arz eğrisinin pozitif eğimli olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Detaylı

Bölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2. Sağlık Ekonomisi

Bölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2. Sağlık Ekonomisi Bölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2 Sağlık Ekonomisi 1 Tam rekabetçi piyasa özelliklerini kısaca hatırlayalım: Çok sayıda alıcı/satıcı. Homojen ürün. Giriş ve çıkışlar serbest. Tam

Detaylı

TOPLAM TALEP VE TOPLAM ARZ: AD-AS MODELİ

TOPLAM TALEP VE TOPLAM ARZ: AD-AS MODELİ TOLAM TALE VE TOLAM ARZ: AD-AS MODELİ AD-AS IS LM ve IS LM B modellerinde fiyatlar genel düzeyinin sabit olduğu varsayılırken, bu analizde fiyatlar genel düzeyi () ile reel milli gelir (Y) arasındaki ilişkiler

Detaylı

1. Yatırımın Faiz Esnekliği

1. Yatırımın Faiz Esnekliği DERS NOTU 08 YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ, PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ, TOPLAM TALEP (AD) EĞRİSİNİN ELDE EDİLİŞİ Bugünki dersin içeriği: 1. YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ... 1 2. PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ

Detaylı

Ekonomi I FĐRMA TEORĐSĐ. Piyasa Çeşitleri. Tam Rekabet Piyasası. Piyasa yapılarının çeşitli türleri; Bir uçta tam rekabet piyasası (fiyat alıcı),

Ekonomi I FĐRMA TEORĐSĐ. Piyasa Çeşitleri. Tam Rekabet Piyasası. Piyasa yapılarının çeşitli türleri; Bir uçta tam rekabet piyasası (fiyat alıcı), Ekonomi I Tam Rekabet Piyasası FĐRMA TEORĐSĐ Bu bölümü bitirdiğinizde şunları öğrenmiş olacaksınız: Hasılat, maliyet ve kar kavramları ne demektir? Tam rekabet ne anlama gelir? Tam rekabet piyasasında

Detaylı

Case & Fair & Oster. Bölüm 4 Talep ve Arz Uygulamaları

Case & Fair & Oster. Bölüm 4 Talep ve Arz Uygulamaları ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR: Cümleyi en iyi tamamlayan ya da sorunun doğru cevabı olan seçeneği işaretleyiniz. 1. Talep eğrisi üzerinde aşağıdakilerden hangisi sabit tutulur? a. malın fiyatı b. gelir c. miktar

Detaylı

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 15 Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Para Nedir? Para arzının kontrolü Parasal varlık tutma

Detaylı

IS-LM MODELİNİN UYGULANMASI

IS-LM MODELİNİN UYGULANMASI IS-LM MODELİNİN UYGULANMASI IS ve LM eğrilerinin kesiştiği nokta milli geliri belirliyor. Birinin kayması kısa dönem dengeyi değiştiriyordu. Maliye politikası Hükümet harcamaları artışı IS eğrisi sağa

Detaylı

6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi. Ders içeriği (6. Hafta)

6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi. Ders içeriği (6. Hafta) 6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi Ders içeriği (6. Hafta) Tüketici Dengesi Kardinal fayda kuramını savunan ekonomistler: mal ve hizmetlerin faydası

Detaylı

Chapter 10. Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 10. Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 10 Ticaret Politikasının Politik Ekonomisi Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Serbest ticaretten yana görüşler Serbest ticarete

Detaylı

1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU

1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKRO EKONOMİNİN DOĞUŞU ve TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Makro Ekonominin Doğuşu 12 1.1.1.Makro Ekonominin Doğuş Süreci 12 1.1.2.Mikro ve Makro Ekonomi Ayrımı 15 1.1.3.Makro Analiz

Detaylı

iktisaoa GiRiş 7. Ürettiği mala ilişkin talebin fiyat esnekliği değeri bire eşit olan bir firma, söz konusu

iktisaoa GiRiş 7. Ürettiği mala ilişkin talebin fiyat esnekliği değeri bire eşit olan bir firma, söz konusu 2009 BS 3204-1. şağıdakilerden hangisi dayanıksız mal veya hizmet grubu içerisinde ~ almaz? iktiso GiRiş 5. Gelirdeki bir artış karşısında talebi azalan mallara ne ad verili r? ) Benzin B) Mum C) Ekmek

Detaylı

İKT 207: Mikro iktisat. Faktör Piyasaları

İKT 207: Mikro iktisat. Faktör Piyasaları İKT 207: Mikro iktisat Faktör Piyasaları Tartışılacak Konular Tam Rekabetçi Faktör Piyasaları Tam Rekabetçi Faktör Piyasalarında Denge Monopson Gücünün Olduğu Faktör Piyasaları Monopol Gücünün Olduğu Faktör

Detaylı

Ekonomi I. Ne Öğreneceğiz?? Ne Öğreneceğiz?? Tüketicilerin neden öyle davrandıkları ve neden fiyatı düşen bir maldan normal olarak daha fazla,

Ekonomi I. Ne Öğreneceğiz?? Ne Öğreneceğiz?? Tüketicilerin neden öyle davrandıkları ve neden fiyatı düşen bir maldan normal olarak daha fazla, Ekonomi I Tüketici Teorisi Ne Öğreneceğiz?? Tüketicilerin neden öyle davrandıkları ve neden fiyatı düşen bir maldan normal olarak daha fazla, fiyatı yükselen bir maldan da daha az aldıklarıyla ilgileneceğiz.

Detaylı

4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN

4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN 4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 B.3.2. Taban Fiyat Uygulaması Devletin bir malın piyasasında oluşan denge fiyatına müdahalesi,

Detaylı

BÖLGESEL KALKINMA PLANLAMASI YÖNTEMLERİ: Input Output Analizi

BÖLGESEL KALKINMA PLANLAMASI YÖNTEMLERİ: Input Output Analizi BÖLGESEL KALKINMA PLANLAMASI YÖNTEMLERİ: Input Output Analizi Kamil TAŞCI & Mehmet Emin ÖZSAN Planlama Uzmanı & Planlama Uzmanı Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya 12

Detaylı

BÖLÜM 9. Ekonomik Dalgalanmalara Giriş

BÖLÜM 9. Ekonomik Dalgalanmalara Giriş BÖLÜM 9 Ekonomik Dalgalanmalara Giriş Çıktı ve istihdamdaki kısa dönemli dalgalanmalara iş çevrimleri diyoruz Bu bölümde ekonomik dalgalanmaları açıklamaya çalışıyoruz ve nasıl kontrol edilebileceklerini

Detaylı

MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA)

MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA) MAKRO İKTİSAT KONUYA İLİŞKİN SORU ÖRNEKLERİ(KARMA) 1- Bir ekonomide işsizlik ve istihdamdaki değişimler iktisatta hangi alan içinde incelenmektedir? a) Mikro b) Makro c) Para d) Yatırım e) Milli Gelir

Detaylı

TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI

TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI BÖLÜM 10 TOPLAM TALEP I: IS-LM MODELİNİN OLUŞTURULMASI IS-LM Modelinin Oluşturulması Klasik teori 1929 ekonomik krizine çare üretemedi Teoriye göre çıktı, faktör arzına ve teknolojiye bağlıydı Bunlar ise

Detaylı

1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 9 1.1.İktisadın Konusu ve Kapsamı 10 1.2. İktisadın Bölümleri 11 1.2.1.Mikro ve Makro İktisat 11 1.2.2. Pozitif İktisat ve Normatif İktisat

Detaylı

gerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir

gerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir BÖLÜM 5 Açık Ekonomi Açık Ekonomi Önceki bölümlerde kapalı ekonomi varsayımı yaptık Bu varsayımı terk ediyoruz çünkü ekonomilerin çoğu dışa açıktır. Kapalı ve açık ekonomiler arasındaki fark açık ekonomide

Detaylı

Chapter 18. Sabit Döviz Kurları ve Döviz Piyasası Müdahalesi. Slides prepared by Thomas Bishop

Chapter 18. Sabit Döviz Kurları ve Döviz Piyasası Müdahalesi. Slides prepared by Thomas Bishop Chapter 18 Sabit Döviz Kurları ve Döviz Piyasası Müdahalesi Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Merkez bankası bütçesi Döviz piyasası müdahalesi

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI

ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI 1. John Maynard Keynes e göre, konjonktürün daralma dönemlerinde görülen düşük gelir ve yüksek işsizliğin nedeni aşağıdakilerden

Detaylı

M2 Para Tanımı: M1+Vadeli ticari ve tasarruf mevduatları (resmi mevduatlar hariç)

M2 Para Tanımı: M1+Vadeli ticari ve tasarruf mevduatları (resmi mevduatlar hariç) PARA ARZI Dar tanımlı para arzı dolaşımdaki nakit ile bankacılık sisteminde vadesiz mevduatların toplamından oluşmakta, geniş tanımlı para arzı ise bu toplama bankacılık sistemindeki vadeli mevduatların

Detaylı

Uluslararası Tarım ve Gıda Politikası II

Uluslararası Tarım ve Gıda Politikası II Doç.Dr.Tufan BAL Uluslararası Tarım ve Gıda Politikası II II.Hafta Uluslararası Ticaretin Önemi Not: Bu sunuların hazırlanmasında çeşitli internet siteleri ve ders notlarından faydalanılmıştır. Uluslararası

Detaylı

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat

Ekonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Ekonomi 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Fiyat Mekanizması:Talep,

Detaylı