Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 60, Aralık 2017, s

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 60, Aralık 2017, s"

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 60, Aralık 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Yrd. Doç. Dr. Bircan ULAŞ KADIOĞLU Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik bircanulas@firat.edu.tr PROBİYOTİK SÜT ÜRÜNÜ OLARAK KEFİRİN SAĞLIKLI BESLENME- DEKİ YERİ 1 Öz Kefir, fonksiyonel gıdalardan probiyotikler alt kolunun önemli bir üyesi olup, içeriğinde birçok faydalı maya ve bakteri bulunduran, fermente bir süt ürünüdür. Kefir, B1 ve B12 vitamini, kalsiyum, amino asitler, folik asit ve K vitamininden zengindir. İyi bir fosfor ve biyotin kaynağıdır. Kefir ilaveli diyetler kullanılarak yapılan çalışmalarda antikanserojenik, antibakteriyel, immunolojik, hipokolesterolemik, gastrointestinal ve metabolik faydalar görüldüğü belirtilmiştir. Ayrıca besin alımının süt ürünleri ve bunların bileşenleriyle düzenlenmesi, obezite pandemisinin önlenmesi ve yönetimine katkıda bulunma potansiyeline sahiptir. Kefir, bu etkilerinin yanı sıra değişik beslenme ve büyüme faktörlerini içermesi bakımından her yaştan insan tarafından tüketilebilir. Yüksek besin değeri ve sağlık üzerine etkilerinden dolayı prematüre bebeklerin, çocukların, hamilelerin, bakıma muhtaç kişilerin, destek tedaviye ihtiyacı olanların, laktoz intoleransı olan kişilerin ve yaşlıların günlük diyetlerinde kefir tüketmeleri tavsiye edilir. Ayrıca sporcularda immün yetmezlik sorunlarında ve kas kontraksiyon bozukluklarına neden olan mineral eksikliklerinin tamamlanmasında diyete büyük destek sağlar. Kefir, sağlığa olan faydalarıyla ilgili yeni araştırmalar sonucunda giderek popüler hale gelmektedir. Gelecekte yapılacak çalışmalarla kefirin tedavi edici ve besleyici özellikleri daha çok ortaya konulacaktır. Yararlarının topluma anlatılması ve tüketiminin teşvik edilme- 1 Probiyotik Süt Ürünü Olarak Kefirin Sağlıklı Beslenmedeki Yeri başlıklı derleme KKTC de tarihlerinde düzenlenmiş olan Uluslararası Hayvansal Gıdalar Sektörle İşbirliği Kongresi nde sözel bildiri olarak sunulmuştur.

2 si önerilebilir. Bu derlemede; probiyotik süt ürünü olarak kefirin sağlıklı beslenmedeki yerine dikkat çekilmiştir. Anahtar kelimeler: Probiyotikler, Fermente Süt Ürünleri, Sağlık, Diyet. THE ROLE OF KEFIR AS A PROBIOTIC DAIRY PRODUCTS IN HEALTHY DIETING Abstract Kefir is an important member of the probiotics, which are the subgroup of functional foods. It is a fermented milk product and contains useful bacteria and yeasts. Kefir is rich in Vitamin B1, B12, calcium, amino acids, folic acid and Vitamin K. It is a good source of phosphorus and biotin. In studies which have were conducted by using kefir-added diets, it was reported that there were anti-carcinogenic, antibacterial, immunologic, hypocholesterolemic, gastrointestinal and metabolic benefits. Dietary regulation of food intake by dairy products and their component has the potential to contribute to the prevention and management of the obesity pandemic. In addition to these effects, kefir can be consumed by people of all ages in terms of containing various nutritional and growth factors. High nutritional values and health benefits of kefir are numerous; therefore it is recommended to consume for premature infants, young children, pregnant and nursing women, patient, old people and lactase deficiency individuals. It also provides great support for contains immune deficiency problems in athletes and muscle contraction problems that are caused by the mineral deficiency disorders. Kefir is becoming increasingly popular as a result of new research into its health benefits. Future observations will appear more clarification about kefir and its nutritional and therapeutic benefits. Explaining the benefits to society and encouraging the consumption is advisable. In this review, the role of kefir as a probiotic dairy products in healthy dieting is pointed out. 136 Keywords: Probiotics, Cultured Milk Products, Health, Diet. GİRİŞ Son yıllarda, küreselleşme, ticarileşme, nüfus artışı ve kentleşme gibi nedenlerle değişen üretim ve tüketim motifleri sonucu, tüketicilerin gıda ürünlerine yönelik taleplerinde dikkate değer değişimler meydana gelmiştir (Hacıoğlu ve Kurt, 2012). Toplumlar beslenme konusunda giderek daha bilinçli hale gelmektedir. Beslenme konusunda temel talep olan sağlıklı ve güvenli gıdalar tüketebilme isteğinin yanında; insan sağlığına ek faydalar sağlayan, hastalıkların oluşumunu önlemede etkili ve sağlığı iyileştirici fonksiyonel gıdalara ulaşma isteği de giderek artmaktadır (Köroğlu ve ark., 2015). Fonksiyonel gıdalar, genellikle, vücudun temel besin maddelerine olan ihtiyacını karşılamanın ötesinde, insan fizyolojisi ve metabolik fonksiyonları üzerinde ek faydalar sağlayan, böylelikle hastalıklardan korunmada ve daha sağlıklı bir yaşama ulaşmada etkinlik gösteren gıda veya gıda bileşenleri olarak tanımlanmaktadır (Hacıoğlu ve Kurt, 2012; Köroğlu ve ark., 2015). Günümüzün ve geleceğin gıdaları olarak nitelendirilen fonksiyonel gıdalar sağlıklı yaşam programları çerçevesinde ele alınıyor ve tüm dünyada üretim ve tüketim düzeyleri hızla artıyor. Fonksiyonel gıdalar günlük yaşantımızda daha çok süt ürünlerinde, şekerlemelerde, içeceklerde, pastalarda ve bebek mamalarında karşımıza çıkıyor. Probiyotik ürünler, fonksiyo-

3 nel gıda tanımı altında en çok bilinen ve tüketilen gıdalar arasında yer almaktadır (Alaşalvar ve Elvan, 2009). Fonksiyonel gıdalar arasında yer alan Probiyotikler Yeterli miktarda vücuda alındığında sağlık üzerinde yararlı etkiler sağlayan canlı mikroorganizmalar olarak tanımlanmaktadır (FAO/WHO, 2002). Fonksiyonel gıda pazarında en büyük payı probiyotik gıdalar almaktadır. Probiyotik terimi, Yunanca olup, hayat için anlamına gelmektedir (Koçak ve Kalkan, 2014). Probiyotikler, sindirim sistemi sağlığı için kullanılan ve insan sağlığı için faydalı olacak miktarda, yaşayan mikroorganizma tüketilmesine yardımcı olan gıdalardır (Alaşalvar ve Elvan, 2009). Probiyotik gıdaların tüketilmesiyle, vücut hücrelerinin yenilendiği, sindirim sistemindeki rahatsızlıkların iyileştiği, diyarenin azaldığı, kolon kanserinin baskılandığı, kolesterol seviyesinin düştüğü ve bağışıklık sisteminin güçlendiği bildirilmektedir (Koçak ve Kalkan, 2014). Ülkemizde tüketicilerin fonksiyonel gıdalara yönelik farkındalığı, kabulü ve tutumlarının değerlendirildiği bir araştırmada tüketicilerin en çok kullandıkları ilk beş fonksiyonel gıda ürünlerinin sırasıyla, maden suyu, tahıllı diyet bisküvi, tahıl yönünden zengin kahvaltılık gevrek, sindirime yardımcı bitkisel çay ve kefir olduğu saptanmıştır. Probiyotik yoğurt 12. sırada, probiyotik süt 16. sırada yer almaktadır (Hacıoğlu ve Kurt, 2012). Tüketici tercihlerinin doğal gıdalara ve probiyotik ürünlere doğru artan talebi neticesinde fermente süt içeceklerinin farklı bir konuma geldiği, insan sağlığı ve beslenmesi açısından oldukça önemli bir nitelik taşıdığı görülmektedir. Tüketici bilincinin ve sağlıklı gıdalara eğilimin artması fermente ürünlere ilginin de artmasını sağlamıştır (Ender ve ark., 2006). Fermente süt ürünleri insan sağlığı ve beslenmesi açısından süt teknolojisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bugün dünyada yoğurttan sonra en fazla tanınan kefir; Rusya Federasyonu, Bulgaristan ve Polonya da popüler bir içecektir. Ülkemizde ise geleneksel olarak üretilmekte olup ayran kadar yaygın değildir (Ersoy ve Uysal, 2003). Güncel literatürde, düzenli kefir tüketiminin, antioksidan, antikanserojenik, bağışıklık sistemi düzenleyici, kolesterol düzenleyici, antialerjik, kan şekerini düzenleyici, antibakteriyel, laktoz intoleransını azaltıcı, tansiyon düşürücü ve sindirim sistemi üzerine etkilerini gösteren çalışmalar vardır (Ahmed ve ark., 2013; Arslan, 2015; Köroğlu ve ark., 2015; Rosa ve ark., 2017;). Kefirin sağlığa faydalarını gösteren çalışmalar sonucunda kefir giderek daha popüler hale gelmektedir. Bu çalışmada; probiyotik süt ürünü olarak kefirin sağlıklı beslenmedeki yerini gösteren güncel bilimsel çalışmalar derlenmiştir. 137 Kefirin Genel Özellikleri Günümüze kadar probiyotik ürün olarak en fazla dikkati çeken gıdalar; yoğurt ve fermente sütlerdir (Aydın ve ark., 2010). Kefir, fonksiyonel gıdalardan probiyotikler alt kolunun önemli bir üyesi olup, içeriğinde birçok faydalı maya ve bakteri bulunduran fermente bir süt ürünüdür (Köroğlu ve ark., 2015). Kefir, vücudun temel fonksiyonları ve çeşitli faaliyetlerini sürdürmesi için gerekli olan yararlı bakterileri, mayaları, vitamin, mineral ve esansiyel aminoasitleri içermektedir (Esmek ve Güzeler, 2015). Kefir, Türkçe keyif kelimesinden türetilmiştir (Esmek ve Güzeler, 2015; Karatepe ve Yalçın, 2015; Köroğlu ve ark., 2015; Otles ve Çağındı, 2003;). Kefirin önceleri Güneybatı Asya'da Türkler tarafından yapıldığı, alkol ve asit fermantasyonlarıyla meydana gelen hafif alkollü, ekşi ve köpüklü bir süt içkisi olduğu belirtilmektedir (Yüksekdağ ve Beyatlı, 2003). Kafkasya orijinli olup, inek, koyun, keçi ve kısrak sütüne, karnabahar benzeri kefir granülleri ilave edilerek elde edilen kefir, uzun zamandan beri Kafkasya da bilinmekte ve yöre halkı tarafından geleneksel olarak üretilip tüketilmektedir (Karatepe ve Yalçın, 2015).

4 Kefirin Üretimi Kefir üretimi için çeşitli yöntemler vardır. Hem geleneksel hem de endüstriyel yöntemler kullanılmaktadır. Kefir yapmanın geleneksel yöntemi süte doğrudan kefir taneleri ekleyerek gerçekleşir. Endüstriyel süreçte kefirde farklı yöntemler kullanılabilir, ancak temelde aynı prensibe göre üretilir (Otles ve Çağındı, 2003). Geleneksel kefir, evlerde kefir taneleri ile taze veya pastörize süt (inek, keçi, koyun, hindistan cevizi, pirinç ya da soya) kullanılarak hazırlanabilir (John ve Deeseenthum, 2015). Son yıllarda kefir üretiminde değişik yöntemler geliştirilmeye de çalışılmaktadır. Süttozu ve süttozu-yayıkaltı karışımı ile arzu edilen özelliklere yakın bir kefir üretimi yapılabileceği belirlenmiştir. Peyniraltı suyu tozunun denenen oranlarda lezzet farklılıklarının meydana gelmesine yol açtığı için kefir üretiminde kullanımı uygun bulunmamıştır. Süt yerine süttozu ve sütçülük artıkları olarak bilinen peynir altı suyu tozu ile yayıkaltının kefir üretiminde kullanımı gibi çalışmalar genellikle kefirin besin değerini arttırmaya ve maliyetini düşürmeye yöneliktir (Ersoy ve Uysal, 2003). Kefirin Bileşimi Kefirin lezzet ve bileşimi, kullanılan sütün niteliklerine (inek, keçi, koyun, kısrak), yağ oranına, kefir kültürünü oluşturan mikroorganizmaların çeşitliliğine, tanelerin bileşimine, kefirin yapım teknolojisine, yapım sırasında sütün mayalanma sıcaklığına, soğuk odada muhafaza süresine bağlı olarak değişebilmektedir (Arslan, 2015; Ersoy ve Uysal, 2003; Esmek ve Güzeler, 2015; Rosa ve ark., 2017; Otles ve Çağındı, 2003; Yüksekdağ ve Beyatlı, 2003). Kefirin bileşiminde %0,5-1,5 etil alkol, yaklaşık %0,7 kadar süt asidi ve %3,2 yağ olduğu tespit edilmiştir. İyi bir kefir akıcı kıvamda, homojen ve parlak bir görünümde olmalıdır. İyi bir kefir %0,6-0,9 laktik asit, %0,6-0,8 alkol ve %50 CO2 (hacim olarak) içermelidir (Yüksekdağ ve Beyatlı, 2003). 138 Tablo 1: Kefirin Kimyasal Bileşimi İçerik Enerji Yağ (%) 3.5 Protein (%) 3.3 Laktoz (%) gram 65 kkal Su (%) 87.5 Süt Asidi (g) 0.8 Etil Alkol (g) 0.9 Laktik Asit (g) 1.0 Kolestrol (mg) 13.0 Esansiyel amino asitler (g) Lizin 0.27 Löysin 0.34 İzolöysin 0.21 Metionin+sistin 0.12 Fenilalanin+tirozin 0.35

5 Valin 0.22 Triptofan 0.05 Treonin 0.17 Kefirin Besin Değeri Kefir insan beslenmesinde çok önemli bir süt ürünüdür. Süt grubu besinler protein, kalsiyum, B2 vitamini ve B12 vitamini başta olmak üzere birçok besin ögesinin önemli kaynağıdır. Süt önemli bir protein ve kalsiyum kaynağıdır. Süt proteini biyolojik değerinin bitkisel proteinlere kıyasla daha yüksek olduğu bilinmektedir. Süt ve ürünleri ayrıca fosfor, magnezyum, çinko, potasyum, A vitamini ve B12 vitaminin iyi kaynağıdır (Ebringer at al., 2008). Kefir, sütteki tüm besin maddelerini içerir. Ayrıca vücut için son derece gerekli ve besinler ile alınması zorunlu olan amino asitlerin ve bazı yağ asitlerinin kefirin bileşiminde bulunduğu saptanmıştır (Köroğlu ve ark., 2015). Kefir, vitaminlerden B1, B2, B6, B12 vitamini, folik asit, K vitamini ve biyotin (vit H) kaynağıdır. Makro minerallerden kalsiyum, fosfor, potasyum, magnezyum, mikro minerallerden de çinko, bakır, manganez, demir ve kobalt içerir (Ahmed ve ark., 2013; Esmek ve Güzeler, 2015; Otles ve Çağındı, 2003). 175ml kefir tüketilerek günlük kalsiyum ve fosfor ihtiyacının yaklaşık olarak %20 si, B12 vitamininin %14 ü, B2 vitamininin %19 u ve magnezyumun %5 i karşılanabilir (Felix, 2016). Kefirde bulunan laktoz süte göre daha azdır. Bu nedenle kefir laktoz intoleransı olan kişiler için iyi bir diyet kaynağıdır (Esmek ve Güzeler, 2015). 139 Tablo 2: Kefirin vitamin ve mineral içeriği Vitamins (mg) 100g Mineral içeriği (g) 100g A 0.06 Kalsiyum 0.12 Karoten 0.02 Fosfor 0.10 B Magnezyum 12 B Potasyum 0.15 B Sodyum 0.05 B Klor 0.10 Niasin 0.09 İz elementler C 1.0 Demir (mg) 0.05 D 0.08 Bakır (mcg) 12.0 E 0.11 Molibden (mcg) 5.5 Manganez (mcg) 5.0 Çinko (mcg) 0.36 Probiyotik Süt Ürünlerinin Tüketimi Probiyotikler, yüzyıllardır insanlar tarafından geleneksel olarak farklı şekilde kullanılmaktadır. Günümüzde probiyotik süt ürünleri tüketiminde önemli bir artış gözlenirken, bu ürünlerin tüketim durumları üzerine çalışmalara çok rastlanılmamaktadır. Probiyotikler, çoğunlukla yoğurt ve diğer fermente ürünlere ilave edilmektedir. Ayrıca son yıllarda bu bakteriler içeceklere katılarak, tablet şeklinde, kapsül olarak ve dondurarak kurutma metoduyla marketlerde satılmaktadır (Koçak ve Kalkan, 2014). Probiyotik bakteriler, patojen mikroorganizmaların inhibisyonunu sağlar, gıdaların sindirilebilirliğini arttırır, immun sistemi güçlendirir, kan kolesterol seviyesini düşürür, prebiyotiklerin emilimini artırır (Sezen, 2013).

6 Kefir, yoğurt ve diğer probiyotik ürünlerin yıllık tüketim miktarı ülkelere göre farklılık göstermektedir. Örneğin Finlandiya 38 kg, İsviçre 30 kg, Danimarka 27,3 kg, Fransa 26,9 kg, İzlanda 25,4 kg. Ülkemizde 20 kg civarında tüketim olduğu tahmin edilmektedir (Karagözlü ve Dumanoğlu, 2012). Fermente süt ürünleri tüketim alışkanlıkları üzerine yapılan bir çalışmada; bireylerin kefir ve özellikle de probiyotik yoğurt konusunda sınırlı düzeyde bilgiye sahip oldukları ve yoğurt ile ayranı daha çok yemek ile birlikte tüketmeyi tercih ettikleri belirlenmiştir. Düzenli olarak kefir tüketim sıklığı %2,4 bulunmuştur. Katılımcıların %84,7 si kefir tüketmediğini ifade etmiştir (Tarakçı ve ark., 2015). Başka bir çalışmada; probiyotik gıda olarak tüketilen ürünlerin başında %46,10 ile probiyotik yoğurdun geldiği, probiyotik yoğurttan sonra %19,86 ile probiyotik ayran ve probiyotik sütün aynı oranda tüketildiği, probiyotik dondurmanın %12,06 oranında, probiyotik kefirin ise %2,13 oranında tercih edildiği tespit edilmiştir (Koçak ve Kalkan, 2014). Üniversite öğrencilerinde yapılan çalışmalarda probiyotik ürünlerin tüketim sıklığı %21,8 ile 35,8 arasında değişmektedir (Aydın ve ark., 2010; Öztürk ve ark., 2014; Koçak ve Kalkan, 2014; Yabancı ve Şimşek, 2007). Probiyotik gıda tüketim sıklığının %31,91 olduğu bir çalışmada öğrencilerin %58,87 sinin bu ürünleri yemeklerle birlikte tükettikleri görülmüştür (Koçak ve Kalkan, 2014). Başka bir çalışmada erkek öğrencilerin %21,5 inin, kız öğrencilerin %27,3 ünün probiyotik ürünleri tükettikleri saptanmıştır (Aydın ve ark., 2010). Yabancı ve Şimşek in çalışmasında öğrencilerin %45,4 ünün probiyotik ürünler hakkında bilgilerinin olmadığı belirlenmiştir. Erkek öğrencilerin %29,2 si, kız öğrencilerin %42,5 i probiyotik ürünleri tükettiklerini bildirmişlerdir. Probiyotik ürün tüketim sıklığı kızlarda daha fazladır (Yabancı ve Şimşek, 2007). Prebiyotik ve probiyotik süt ürünleri tüketim sıklığının araştırıldığı diğer bir çalışmada üniversite öğrencilerinin %72,4 ü prebiyotik ve probiyotik ürünleri tüketmediğini ifade etmiştir. Aynı çalışmada süt ve süt ürünleri tüketim sıklığı %21,8 bulunmuştur (Öztürk ve ark., 2014). Probiyotiklerin sağlık üzerine olumlu etkilerini gösteren çalışmaların her geçen gün artmasına rağmen, probiyotik ürünlerin tüketim sıklığı üniversite öğrencilerinde oldukça düşük bulunmuştur. Kefir İlaveli Diyetler ve Sağlık İlişkisi Epidemiyolojik çalışmalar beslenme ile hastalıklar arasında ilişki olduğunu göstermiştir. Kefir ilaveli diyetler kullanılarak yapılan çalışmalarda antikanserojenik, antibakteriyel, immunolojik, hipokolesterolemik, gastrointestinal ve metabolik faydalar görüldüğü belirtilmiştir (Arslan, 2015; Karatepe ve Yalçın, 2015; John ve Deeseenthum, 2015). Kefirin iştahsızlık, uykusuzluk, verem ve böbrek hastalıklarında, safra bozukluklarında, sarılık, çeşitli enfeksiyonlar ve egzemada iyi sonuçlar verdiği belirtilmektedir (Yüksekdağ ve Beyatlı, 2003). Kefirin gençlik içkisi olarak tanındığı ve su yerine içildiği Kafkasya' da tüberküloz, kanser ve hazım bozukluğu gibi hastalıklara rastlanmaması ve ortalama insan ömrünün seneye ulaşması dikkatleri çekmiştir. Yapılan araştırmalarda kefirin bu konuda önemli rol oynadığı saptanmış ve bazı hastalıkların tedavisinde başarılı bir şekilde kullanılabileceği görülmüştür. Mide iltihapları, enfeksiyon, sarılık, iç ve dış urlar, kronik bağırsak iltihapları, egzama, kalbin atardamar ile ilgili hastalıkları, yüksek tansiyon, ishal, kabızlık bu hastalıklar arasında belirtilmektedir (Yüksekdağ ve Beyatlı, 2003). Ülkemizde de kefirin tedavi edici özelliği üzerine yapılan bir araştırma sonucunda yaşları arasında 100 kişide 6-9 aylık kullanım sonucunda bağırsak bozukluklarında % 100, uykusuzlukta %60-70, sinirsel depresyonlarda %50-80, yüksek tansiyonda %30-50 oranında 140

7 düzelme saptanmıştır. Kefir kullananların % 70 inin kullandıkları diğer ilaçları bıraktıkları açıklanmıştır (Esmek ve Güzeler, 2015). Antikanserojen Etki Kefir, mutasyon ve DNA hasarını azaltarak, kanser oluşumuna zemin hazırlayan enzimlerin (ß-glukuronidaz, nitroredüktaz, azoredüktaz) aktivitelerini düşürerek, kanser yapan maddeleri (mutajen) etkisizleştirerek, kısa zincirli yağ asitlerinin üretiminin artmasını ve asiditenin artmasını sağlayarak, kanserli hücre intiharını (apopitoz) hızlandırarak antikanserojen etki göstermektedir (Karatepe ve Yalçın, 2015). Epidemiyolojik çalışmalar fermente süt ürünleri tüketiminin kadınlarda meme kanseri riskini azalttığını göstermiştir (Ahmed ve ark., 2013). İnsan beslenmesinde probiyotiklerin önemine yönelik farkındalığı artırmak ve özellikle kolon kanserine karşı probiyotiklerin yeni bir fonksiyonel özelliğini tanımlamak amacıyla yapılan çalışmada kefirin, bir patojen ve muhtemel bir karsinojene karşı koruyucu etkisi olduğu saptanmıştır ve fonksiyonel bir diyette doğal fermente süt ürünlerinin, özellikle de kefirin düzenli tüketimi önerilmiştir (Güzel-Seydim ve ark., 2016). Hipokolesterolemik Etki Kolesterol, hayvanlar âlemindeki tüm canlıların hücre duvarında bulunan ve insan metabolizmasında önemli rol oynayan organik bir maddedir. Yoğurt tüketiminin kolesterol metabolizması üzerine pozitif etkilerinin olduğu bilinmektedir (Güzel-Seydim ve ark., 2011). Bazı araştırmalarda, kefir ile desteklenmiş yüksek kolesterollü bir diyet ile beslenen farelerde, toplam serum kolesterol ve fosfolipid düzeylerinde bir düşüş gösterilmiş, yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) ve serum trigliserid gibi diğer biyolojik belirteçlerin, kefir tüketiminden etkilenmediği sonucuna varılmıştır (John ve Deeseenthum, 2015). Kefir tüketiminin, serum kolesterolünü düşürdüğüne dair kanıtlar sınırlıdır. Araştırma sonuçları, bazı probiyotik bakterilerin kan kolesterolünü özellikle LDL kolesterolü düşürücü etkisi olabileceğini göstermiştir. Ancak etki mekanizması tam olarak açıklanamamıştır (Ebringer ve ark., 2008). Yapılan bir araştırmada koyun, inek ve keçi sütlerinden yapılan kefirin hipokolesterolemik etkisi karşılaştırılmış ve koyun sütünün, inek ve keçi sütünden daha faydalı olduğu görülmüştür (Ahmed ve ark., 2013). Kan Şekeri Düzenleyici Etkisi Kefirin kan şekeri düzenleyici etkileri konusunda dikkat çekici çalışmalar vardır. Kefiran-kefirin suda çözünen kısımlarının iskelet kası hücrelerinde glikoz alımını artırdığı ve bunun Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılabileceği savunulmuştur. Araştırmacılar, etkin olan maddenin küçük moleküler yapıda olduğunu, ph ve ısı değişikliklerinden etkilenmediğini göstermişlerdir. Böylelikle kefiran-kefirin suda çözünen ve etkin olan kısmı ağızdan alındıktan sonra mide asidinde bozulmayacak ve küçük yapısı sayesinde bağırsaktan kolaylıkla emilecektir (Köroğlu ve ark., 2015). Antialerjik Etkileri Gıda alerjileri önemli bir sorundur ve yaygınlığı giderek artmaktadır. Düzenli kefir tüketimi IgE ve IgG1 yanıtı baskılamaktadır, böylece gıda alerjilerinin önlenmesinde etkili olabilmektedir. Ayrıca kefir, alerjik bronşiyal astımda tedavi edici potansiyele sahiptir (Ahmed ve ark., 2013). Bronşiyal astım, atopik dermatit gibi alerjik temeli olan hastalıklarda eozinofiller hem kanda hem de ilgili dokuda artmıştır. Eozinofiller, alerjik reaksiyonlarda inflamasyon alanında yer alan ve alerjenle başlayan patolojik süreçte etkin rol oynayan bağışıklık sistemi elemanları- 141

8 dır. Eozinofil artışını ya da etkilerini azaltmak alerjik hastalıkların önlenme ve tedavisinde oldukça önemlidir. Kefirin akciğer dokusunda ovalbumin aracılığı ile eozinofil artışını ve aşırı mukus salgılanmasını azalttığı gösterilmiştir (Köroğlu ve ark., 2015). Kan Basıncı Üzerine Etkileri Klinik araştırmalar, sağlıklı beslenmenin bir parçası olarak önerilen süt ürünleri tüketiminin kan basıncının düşürülmesine katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Kazein ve peynir altı suyu proteinleri ile ilişkili spesifik peptidler kan basıncını önemli ölçüde düşürebilir değerlendirmesi yapılmıştır (Ebringer ve ark., 2008). Kefiranın farelerde kan basıncını anlamlı ölçüde düşürdüğü gösterilmiştir. Kan basıncındaki düşüş, kan basıncı düzenlenmesinde önemli etkisi olan anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) etkisinin baskılanmasına bağlı olabilir (Köroğlu ve ark., 2015). ACE baskılayıcıları günümüzde hipertansiyon tedavisinde kullanılan en önemli ilaçlar arasında yer almaktadır. Sindirim Sistemi Üzerine Etkileri Süt, peynir ve tereyağının tersine kefir, sindirim sisteminin motor ve boşalma işlevi üzerine uyarıcı etkiye sahiptir. Kefir, antagonistik etkisiyle bağırsakta patojen bakteri kolonizasyonunu engellemektedir. Kefir, Rusya da araştırmacılar tarafından insanlarda mide ve on iki parmak bağırsak ülserleri tedavisinde kullanılmaktadır (Köroğlu ve ark., 2015). Rusya' daki pediatri uzmanlarının fermente sütü bilhassa kefiri, yalnızca besleyici özelliğinden değil, aynı zamanda diyareye karşı yararlı olmasından dolayı hem sağlıklı hem de hastalıklı çocuklarda tercih edildiği bildirilmiştir (Yüksekdağ ve Beyatlı, 2003). Laktoz İntoleransını Azaltıcı Etkisi Laktoz intoleransı, laktoz sindirim bozukluğundan kaynaklanan karın ağrısı, gaz toplanması, şişkinlik, mide bulantısı veya diyare gibi gastrointestinal belirtilerin varlığını tanımlar. Laktoz sindirim bozukluğu olan yetişkinlerde kefirin laktoz sindirimi ve toleransı üzerine etkisi olup olmadığının araştırıldığı bir çalışmada kefirin laktoz sindirimi ve toleransı üzerine geliştirici etkisi olduğu ve bu nedenle laktoz intoleransı olan kişilerde kefirin kullanımının potansiyel bir strateji olabileceği değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, kefirin, laktoz sindirimini iyileştirmek için yoğurta bir alternatif olabileceği sonucuna varılmıştır (Hertzler ve Clancy, 2003) Laktoz, laktaz enzimi ile glikoz ve galaktoza parçalanmaktadır. Yetişkin bireylerde % arasında değişen oranlarda, bağırsak mukozalarında b-galaktosidaz (laktaz) aktivitesi düşüktür (Karatepe ve Yalçın, 2015). Dünyada yetişkinlerdeki sıklığı %75 civarındadır (John ve Deeseenthum, 2015). Kefir tanelerinde bulunan β-galaktosidaz aktivitesiyle laktoz, glikoz ve galaktoza parçalanır ve kolayca sindirilir. Özellikle laktoz intoleransı olan bireylerde kefir, daha az laktoz içermesi ve daha fazla β-galaktosidaz aktivitesi göstermesi nedeniyle süt ürünleri tüketimini kolaylaştırır (Ahmed ve ark., 2013; John ve Deeseenthum, 2015; Köroğlu ve ark., 2015). Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkileri Beslenme ve bağışıklık sistemi arasında doğrudan bir ilişki vardır. Kefirin bağışıklık mekanizması üzerine düzenleyici etkisi olduğu hem insanlarla yapılan çalışmalarda hem de hayvan deneylerinde gösterilmiştir (Ahmed ve ark., 2013; Hacıoğlu ve Kurt, 2012). Günümüzde fermente süt ve süt ürünlerinde bulunan biyoaktif peptidlerin insan sağlığı üzerindeki olumlu etkileri iyi bilinmektedir. 18 sağlıklı gönüllü birey ile yapılan bir çalışmada elde edilen bulgular kefir kullanımının gastrointestinal sistem lümenindeki immün yanıtın daha etkili çalışmasını sağlayabileceği şeklinde yorumlanmıştır (Adiloğlu ve ark., 2013). 142

9 Kefirin, antiinflamatuvar etkiye de sahip olduğu belirtilmiştir. Kefir salmonella enteritidis, staphylococcus aureus ve E.coli gibi patojen bakterilere karşı antibakteriyel etkiye sahiptir (Güzel-Seydim ve ark., 2011; John ve Deeseenthum, 2015, Karatepe ve Yalçın, 2015). Sürekli içildiğinde kefirle birlikte vücuda alınan yararlı bakteriler, özellikle de laktobasiller bağırsaklara yerleşerek, buradaki mikroflorayı düzeltmekte ve ürettikleri asit bileşiklerle hastalık yapan bakterilerin ortadan kalkmasını sağlamaktadırlar (Karatepe ve Yalçın, 2015). Taze kefir mide kaslarının çalışmasını ve midenin daha hızlı boşalma fonksiyonunu teşvik edici etkiye sahiptir. H.pylori nin neden olduğu ülserlerin tedavisinde alkali yapılmış kefir kullanıldığında H. pylori nin üremesinin engellendiği görülmüştür. Bununla birlikte mide asitliğinin düştüğü, ağrı ve sindirim rahatsızlıklarının azaldığı bildirilmektedir (Karatepe ve Yalçın, 2015). Kefirin Sağlıklı Beslenmedeki Yeri Sağlığın yaşam boyu sağlanması ve sürdürülmesinde sağlıklı beslenmede süt ve süt ürünleri tüketimi hem çocukluk hem de yetişkinlik döneminde büyük öneme sahiptir. Süt ve diğer süt ürünleri, kronik hastalıkların çoğunun riskini azaltmaya yardımcı olur ve böylece daha sağlıklı bir yaşam tarzına katkıda bulunur (Ebringer ve ark., 2008). Probiyotik gıdaların tüketilmesiyle, vücut hücrelerinin yenilendiği, sindirim sistemindeki rahatsızlıkların iyileştiği, diyarenin azaldığı, kolon kanserinin baskılandığı, kolesterol seviyesinin düştüğü ve bağışıklık sisteminin güçlendiği bildirilmektedir (Koçak ve Kalkan, 2014). Kefir, içerdiği yüksek vitamin, protein ve mineral nedeniyle, sporcularda immün yetmezlik sorunlarında ve kas kontraksiyon bozukluklarına neden olan mineral eksikliklerinin tamamlanmasında diyete büyük destek sağlamaktadır (Oral ve ark., 2016). Hamile ve emziren kadınların kefir tüketmeleri güvenlidir. Kefir, besin öğelerinin emilimini arttırır, bağışıklığı güçlendirir, vücudun hormonal değişikliklere uyum sağlamasına yardımcı olur ve enfeksiyonları önler. Ayrıca, kefirin hamile kadınlar tarafından tüketilmesi, beta streptokok adı verilen bir bakterinin aşırı çoğalmasını önleyebilir. Beta streptokok, sepsis, pnömoni ve menenjit gibi enfeksiyonlara neden olabilecek zararlı bir bakteridir (John ve Deeseenthum, 2015). Yüksek besin değeri ve sağlığa faydalarından dolayı prematüre bebeklerin, çocukların, hamilelerin, bakıma muhtaç kişilerin, hastaların, destek tedaviye ihtiyacı olanların, laktoz intoleransı olan kişilerin ve yaşlıların günlük diyetlerinde kefir tüketmeleri tavsiye edilmektedir (Ahmed ve ark., 2013; Karatepe ve Yalçın, 2015; Otles ve Çağındı, 2003). Probiyotik gıdalarla ilgili yayınlanan bir derlemede kefirin sabah aç karnına bir bardak su içildikten sonra tüketilmesinin yararlı sonuçlar vereceği değerlendirilmiştir (Felix, 2016). 143 Obezite ve Fermente Süt Ürünleri Dünyada obezite önemli bir halk sağlığı sorunudur. Obeziteye yönelik yeni ve etkili bir stratejiye olan ihtiyacın dünya çapında öncelikli olması doğaldır. Bu bağlamda beslenmeye yönelik stratejiler çok popülerdir. Yapılan diyetlerde yaygın olarak fermente edilmiş süt ürünleri önemli bir rol oynamaktadır. Süt ürünleri alımının, enerji kısıtlaması olmaksızın arttırılmasının kilo kaybına neden olup olmadığı ile ilgili tartışmalar sürmektedir. Fazla kilolu veya obez premenopozal kadınlarda yapılan bir çalışmada kefir içmenin, süt ile karşılaştırıldığında, kilo kaybında benzer bir etkiye yol açtığı bulundu (Fathi ve ark., 2016). Süt proteinlerinin tokluğun düzenlenmesinde, gıda alımında ve obeziteyle ilişkili metabolik hastalıklardaki rolünü gösteren kanıtlar giderek artmaktadır. Özellikle whey proteinlerini ve orta zincirli yağ asitlerini içeren yüksek proteinli diyetler açlığı ve besin alımını azaltabilir,

10 böylece yağ depolanmasının azaltılması ve insülin duyarlılığının iyileştirilmesi sağlanabilir. Süt ürünleri ve bunların bileşenleriyle diyetin düzenlenmesi obezite salgınının önlenmesine ve yönetimine katkıda bulunma potansiyeline sahiptir (Ebringer ve ark., 2008). Sonuç Sağlıklı toplumların oluşmasında sağlıklı beslenmenin sağlanması çok önemlidir. Sağlıklı beslenmede süt ve sütten yapılan ürünler önemli bir yer tutmaktadır. Süt ürünlerinden kefir, fonksiyonel ve probiyotik özellikleriyle önemli bir içecektir. Yapılan yeni araştırmalar sonucunda giderek popüler hale gelmektedir. Beslenme ve büyüme faktörlerini de içerdiğinden kefir her yaşta tüketilebilir. Hamile ve emziren kadınların kefir tüketmeleri güvenlidir. Yararlarının topluma anlatılması ve tüketiminin teşvik edilmesi önerilebilir. Gelecekte yapılacak çalışmalarla kefirin tedavi edici ve besleyici özellikleri daha çok ortaya konulacaktır. KAYNAKLAR Adiloğlu, A.K.; Gönülateş, N.; İşler, M.; Şenol, A. (2013). Kefir Tüketiminin İnsan Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkileri: Bir Sitokin Çalışması, Mikrobiyol Bul, 47(2), Ahmed, Z.; Wang, Y.; Ahmad, A. ve ark. (2013) Kefir and health: a contemporary perspective. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. Volume 53, Alaşalvar, C.; Elvan, P. (2009) Günümüzün ve Geleceğin Gıdaları Fonksiyonel Gıdalar. Bilim ve Teknik. Ağustos, Arslan, S. (2015) A review: chemical, microbiological and nutritional characteristics of kefir. Journal of Food. 13(3), Aydın, M.; Açıkgöz, İ.; Şimşek, B. (2010) Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Probiyotik Ürün Tüketimlerinin ve Probiyotik Kavramının Bilinme Düzeyinin Belirlenmesi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(2), 1-6. Ebringer, L.; Ferenčík, M; Krajčovıč, J. (2008) Beneficial Health Effects of Milk and Fermented Dairy Products Review. Folia Microbiol. 53(5), Ender, G.; Karagözlü, C.; Yerlikaya, O.; Akbulut, N. (2006) Dünyada ve Türkiye'de Tüketimi Artan Fermente Süt İçecekleri. Türkiye 9. Gıda Kongresi; Mayıs 2006, Bolu. Ersoy, M.; Uysal, H. (2003) Süttozu, Peyniraltı Suyu Tozu ve Yayıkaltı Karışımları ile Üretilen Kefirlerin Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. II.Bazı Fiziksel ve Duyusal Özellikler. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 40(1), Esmek, E.M.; Güzeler, N. (2015) Kefir ve Kefir Kullanılarak Yapılan Bazı Ürünler. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19(4), Fathi, Y.; Faghih, S.; Zibaeenezhad, MJ.; Reza Tabatabaei, SH. (2016) Kefir drink leads to a similar weight loss, compared with milk, in a dairy-rich non-energy-restricted diet in overweight or obese premenopausal women: a randomized controlled trial. European Journal of Nutrition, 55(1); Felix, ASH. (2016). A Review About Probiotic Foods: Kefir, Kimchi and Kombucha. Journal of Food Process Technology. 7(11),

11 Güzel-Seydim, ZB.; Dibekçi, M.; Çağdaş, E.; Seydim, AC. (2016) Effect of Kefir on Fusobacterium nucleatum in Potentially Preventing Intestinal Cancer. Functional Foods in Healths and Disease, 6(7), Guzel-Seydim, ZB., Kok-Tas, T., Grene, AK., Seydim, AC. (2011). Review: Functional Properties of Kefir Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 51, Hacıoğlu, G.; Kurt, G. (2012) Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği Business and Economics Research Journal, 3(1), Hertzler, SR.; Clancy, SM. (2003) Kefir improves lactose digestion and tolerance in adults with lactose maldigestion. Journal of the American Dietetic Association. 103(5), John, SM.; Deeseenthum, S. (2015) Properties and benefits of kefir -A review. Songklanakarin J. Sci. Technol, 37(3), Karagözlü, C.; Dumanoğlu, Z. Türkiye de endüstriyel kefir tüketiminin arttırılması. Erişim tarihi: Karatepe, P.; Yalçın, H. (2015) Kefirli Sağlık. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 4(2), Koçak, H.; Kalkan, S. (2014) Üniversite Öğrencilerinin Probiyotik Gıda Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi Bahçe Meslek Yüksek Okulu Örneği. DBHAD Uluslararası Beslenme Araştırmaları Dergisi, 1(1), Köroğlu, Ö.; Bakır, E.; Uludağ, G.; Köroğlu, S. (2015) Kefir ve Sağlık KSÜ Doğa Bil. Dergisi, 18(1), Oral, O.; Bakan, K; Boz, B ve ark.(2016). Probiyotik Süt Ürünü Olarak Kefirin Sporcu Beslenmesinde Kullanımı. Turan-Sam Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 8(30), 169. Otles, S.; Çağındı, O. (2003). Kefir: A Probiotic Dairy-Composition, Nutritional and Therapeutic Aspects. Pakistan Journal of Nutrition, 2(2), Öztürk, D.; Karakaş, G.; Bostancı, Ş. (2016) Öğrencilerin Süt ve Süt Ürünleri Tüketim Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi (Ünye Örneği). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(22), Rosa, DD.; Dias, MS.; Grześkowiak, L.M. ve ark. (2017) Milk Kefir. Nutrition Research Reviews, 30(1), Sezen, AG. (2013) Prebiyotik, Probiyotik ve Sinbiyotiklerin İnsan ve Hayvan Sağlığı Üzerine Etkileri. Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg. 8(3), Tarakçı, Z; Karaağaç, M; Çelik, ÖF. (2015). Ordu il merkezindeki tüketicilerin fermente süt ürünleri tüketim alışkanlıkları. Akademik Ziraat Dergisi, 4(2), Yabancı, N; Şimşek, I. (2007) Üniversite Öğrencilerinin Probiyotik Ürün Tüketim Durumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, Kor Hek. 6(6), Yüksekdağ, ZN.; Beyatlı, Y. (2003). Kefir Mikroflorası ile Laktik Asit Bakterilerinin Metabolik, Antimikrobiyal ve Genetik Özellikler. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi, 1(2),

T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu. Burcu EKMEKÇİ

T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu. Burcu EKMEKÇİ T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu Burcu EKMEKÇİ PROBİYOTİKLER, DOST CANLILAR Probiyotikler Nedir? Probiyotik kelimesi Yunanca da pro bias yani yaşam için olan anlamına gelmektedir.

Detaylı

SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ

SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ Prof. Dr. Metin ATAMER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Aralık 2006 ANKARA Sütün Tanımı ve Genel Nitelikleri Süt; dişi memeli hayvanların, doğumundan

Detaylı

SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR

SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR Süt ve süt ürünleri mikrobiyolojisinde yararlı mikroorganizmalar temel olarak süt ürünlerinin üretilmesinde kullanılan çeşitli mikroorganizmaları tanımlamaktadır.

Detaylı

Günde bir elma doktoru evden uzak tutar.

Günde bir elma doktoru evden uzak tutar. ELMANIN FAYDALARI Günde bir elma doktoru evden uzak tutar. Elmanın Sağlığa Faydaları Elma A, E, B6, C, K vitamin kaynağıdır, bunun yanında yüksek miktarda potasyum ve çeşitli mineralleri içeren su içerir.

Detaylı

gereksinimi kadar sağlamasıdır.

gereksinimi kadar sağlamasıdır. Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar

Detaylı

Vitaminlerin yararları nedendir?

Vitaminlerin yararları nedendir? Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin

Detaylı

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü

Detaylı

KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II

KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II BEBEK MAMASI ÜRETİMİ Doğumdan sonraki dönemde, bebekler, belirli esansiyel besin elementlerine fazlaca gereksinim duymakla birlikte, organların çoğu işlevlerini henüz yeterince

Detaylı

KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II

KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II KEFİR ÜRETİMİ Kefir, çok eski çağlardan bu yana Kafkasya da üretilmekte olup, buradan dünyaya yayılmış fermente bir süt ürünüdür. Kefir ferahlatıcı, asidik tatta, az miktarda

Detaylı

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.

Detaylı

*Barsak yaraları üzerine çalışmalarda probiyotikler, yaraların iyileşmesi ve kapanması amaçlı test edilmiştir.

*Barsak yaraları üzerine çalışmalarda probiyotikler, yaraların iyileşmesi ve kapanması amaçlı test edilmiştir. * *Aşılama öncesinde ve beraberinde probiyotik kullanma veya aşının içine serokonversiyon oranını arttıracağına inanılan suşların eklenmesi ilgili çalışmalar son birkaç yılda hızla artmıştır. *Şimdiye

Detaylı

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,

Detaylı

SÜT VE ÜRÜNLERİ ANALİZLERİ

SÜT VE ÜRÜNLERİ ANALİZLERİ Süt Nedir? SÜT VE ÜRÜNLERİ ANALİZLERİ Gıda Mühendisi Tülay DURAN Türk standartları çiğ süt standardına göre: Süt; inek, koyun, keçi ve mandaların meme bezlerinden salgılanan, kendine özgü tat ve kıvamda

Detaylı

PROBİYOTİK Lactabasillus Acidophilus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Rhamnosus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Casei 1.25 milyar CFU Bifidobacterium

PROBİYOTİK Lactabasillus Acidophilus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Rhamnosus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Casei 1.25 milyar CFU Bifidobacterium ENTEROGİS 1 PROBİYOTİK Lactabasillus Acidophilus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Rhamnosus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Casei 1.25 milyar CFU Bifidobacterium Bifidum 1.25 milyar CFU Çinko 15 mg 2 Probiyotik

Detaylı

BESLENME VE SAĞLIK AÇISINDAN KEÇİ SÜTÜNÜN NİTELİKLERİ

BESLENME VE SAĞLIK AÇISINDAN KEÇİ SÜTÜNÜN NİTELİKLERİ BESLENME VE SAĞLIK AÇISINDAN KEÇİ SÜTÜNÜN NİTELİKLERİ Keçi, kuru ve sıcak yerlerde ve özellikle tarımsal açıdan geri kalmış bölgelerde yaşayan insanlar için çok önemli bir besin ve gelir kaynağıdır. Gerek

Detaylı

Pazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi

Pazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi Pazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi Prof. Dr. Yasemen YANAR Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölüm Başkanı Tarih boyunca medeniyetler

Detaylı

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT

SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT SAĞLIK Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre sağlık ; bedensel ve ruhsal olarak tam iyi olma halidir. BESLENME Bir insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken

Detaylı

Çamlı, BioAqua markası altında ürettiği balık yemleri ile müşterilerine çok geniş bir ürün segmenti sunmaktadır. Ağırlıklı olarak üretilen Levrek,

Çamlı, BioAqua markası altında ürettiği balık yemleri ile müşterilerine çok geniş bir ürün segmenti sunmaktadır. Ağırlıklı olarak üretilen Levrek, YEMLERİ EVREK & ÇİPURA L 1 Çamlı, BioAqua markası altında ürettiği balık yemleri ile müşterilerine çok geniş bir ürün segmenti sunmaktadır. Ağırlıklı olarak üretilen Levrek, Çipura ve Alabalık yemlerinin

Detaylı

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hayvan Beslemede Vitamin ve Minerallerin Önemi Vitaminler, çiftlik hayvanlarının, büyümesi, gelişmesi, üremesi, kısaca yaşaması ve verim vermesi için gerekli metabolik

Detaylı

KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER

KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER İsim: Centrum Silver Birim formülü Bir film tablet içeriği : % ÖGD** Vitaminler Lutein 1000 mcg * A Vitamini 800 mcg 100 (% 50 Beta Karoten) B1 Vitamini 1.65 mg 150 B2 Vitamini 2.1 mg 150 Niasinamid 24

Detaylı

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar

Detaylı

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için

Detaylı

Merve ŞAHİNTÜRK Prof. Dr. Zübeyde ÖNER Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Merve ŞAHİNTÜRK Prof. Dr. Zübeyde ÖNER Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Merve ŞAHİNTÜRK Prof. Dr. Zübeyde ÖNER Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Kimyasal bileşiminin anne sütüne benzerlik göstermesi Temel besin ögeleri açısından zengin

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)

Detaylı

YETERLİ DENGELİ BESLENME

YETERLİ DENGELİ BESLENME YETERLİ DENGELİ BESLENME Yeterli ve dengeli beslenme için günlük ihtiyaç duyulan ENERJİ ve BESİN ÖGELERİ besinlerle vücuda alınır. BESİNLER Besinler içerdikleri besin ögelerine göre 5 TEMEL BESİN GRUBU

Detaylı

GRUP YAŞAM İKSİRİ TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014])

GRUP YAŞAM İKSİRİ TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP YAŞAM İKSİRİ TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) PROJE EKİBİ KÜBRA KESKİN NİHAL KUZU PROJE ADI Ev Yapımı

Detaylı

TÜRK GIDA KODEKSİ VÜCUT AĞIRLIĞI KONTROLÜ İÇİN DİYETİN YERİNİ ALAN GIDALAR TEBLİĞİ

TÜRK GIDA KODEKSİ VÜCUT AĞIRLIĞI KONTROLÜ İÇİN DİYETİN YERİNİ ALAN GIDALAR TEBLİĞİ Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ VÜCUT AĞIRLIĞI KONTROLÜ İÇİN DİYETİN YERİNİ ALAN GIDALAR TEBLİĞİ (Taslak ) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı, vücut ağırlığı kontrolü için diyetin

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ PROBİYOTİK MEYVE SUYU

ÖZEL EGE LİSESİ PROBİYOTİK MEYVE SUYU ÖZEL EGE LİSESİ PROBİYOTİK MEYVE SUYU HAZIRLAYAN ÖĞRENCİ: Cem YILDIRIM DANIŞMAN ÖĞRETMEN: Melike GÜZEL İZMİR 2017 İÇİNDEKİLER 1.Proje özeti...2 2.Projenin amacı...3 3. Giriş...3-4 3.1 Beslenmenin önemi...3

Detaylı

Sporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı

Sporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı Sporcu Beslenmesi Ve Makarna Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı BESLENME Genetik yapı PERFORMANS Fiziksel kondisyon Yaş Cinsiyet Yaş Enerji gereksinimi Vücut bileşimi

Detaylı

Omega 3 nedir? Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin besin kaynaklarıdır.

Omega 3 nedir? Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin besin kaynaklarıdır. Alfalino Omega 3 nedir? Omega 3 yağ asitleri vücut için gerekli olan ama vücudun üretemediği yağ asitleridir. Besinlerle alınamadığı durumlarda gıda takviyeleri ile alınmaları gerekmektedir. Temel Omega-3

Detaylı

MEMEDEN BARDAĞA AKAN DOĞALLIK ÖZKAN ŞAHİN U.Ü.KARACABEY MYO GIDA TEKNOLOJİSİ PROGRAMI/SÜT OPSİYONU

MEMEDEN BARDAĞA AKAN DOĞALLIK ÖZKAN ŞAHİN U.Ü.KARACABEY MYO GIDA TEKNOLOJİSİ PROGRAMI/SÜT OPSİYONU MEMEDEN BARDAĞA AKAN DOĞALLIK ÖZKAN ŞAHİN U.Ü.KARACABEY MYO GIDA TEKNOLOJİSİ PROGRAMI/SÜT OPSİYONU MEMEDEN BARDAĞA AKAN DOĞALLIK Dünya nüfusundaki hızlı artış ile teknolojik gelişmeler insanları tarımsal

Detaylı

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX! Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Detaylı

DAHA İYİ ÖZEL FORMÜLASYON. Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık

DAHA İYİ ÖZEL FORMÜLASYON. Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık ÖZEL FORMÜLASYON DAHA İYİ Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALİYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA İÇİN AGRALYX

Detaylı

TÜRKİYE DE EKMEK TÜKETİMİ VE SAĞLIK İLİŞKİSİ Dyt. Elvan Odabaşı Kanar

TÜRKİYE DE EKMEK TÜKETİMİ VE SAĞLIK İLİŞKİSİ Dyt. Elvan Odabaşı Kanar TÜRKİYE DE EKMEK TÜKETİMİ VE SAĞLIK İLİŞKİSİ Dyt. Elvan Odabaşı Kanar EKMEK REYTINGI EN YUKSEK BESIN Ekmek KİLO ALDIRIYOR Ekmeğin üzerine SAĞLIĞA ZARARLIDIR yazılmalı (19.03.2013 Sabah Gazetesi) Ekmek

Detaylı

(Değişik: RG-22/1/ )

(Değişik: RG-22/1/ ) (Değişik: RG-22/1/2006-26057) (MÜLGA: RG-29/1/2004-25361) 1 Ek-7 1 29/1/2004 tarihli Tebliğ ile Ek-7 yürürlükten kaldırılmış ve diğer ekler buna göre teselsül ettirilmiştir. (Ek: RG-22/1/2006-26057) Yağ

Detaylı

EV YOĞURDUNUN 9 FAYDASI

EV YOĞURDUNUN 9 FAYDASI EV YOĞURDUNUN 9 FAYDASI Bağışıklığı güçlendirmesinden tatlı krizini önlemeye ev yoğurdu Yoğurdun kalsiyumun başlıca kaynaklarından olduğunu biliyoruz ama diğer faydalarından pek çoğumuzun haberi yok. Oysa

Detaylı

Temel anlamda laktoz intoleransı süt ya da süt ile üretilmiş ürünleri sindirememek ya da bunda güçlük yaşamak anlamına gelir.

Temel anlamda laktoz intoleransı süt ya da süt ile üretilmiş ürünleri sindirememek ya da bunda güçlük yaşamak anlamına gelir. Laktoz temel olarak süt içinde bulunan disakkarid türü bir şekerdir. Disakkaridler iki farklı şeker türünün biraraya gelmesi ile oluşurlar. Glukoz ile galaktoz biraraya gelerek süt şekerini yani laktozu

Detaylı

Conjugated Linoleic Acid

Conjugated Linoleic Acid Conjugated Linoleic Acid Conjugated Linoleic Acid (CLA) GENEL BAKIŞ Konjuge linoleik l ik asit bir omega-6 esansiyel yağğ asidi olan linoleik asit (LA) in 28 geometrik ve pozisyonel izomerlerini kapsar.

Detaylı

Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü

Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü Gıda Mühendisliği Bölümü Fonksiyonel gıdalar hakkında yapılan beyanların sınıflandırılması; Beyanlar Tıbbi Sağlık Genel Ürüne özgü Fonksiyonları iyileştirmek Fonksiyonları iyileştirmek Hastalık riskini

Detaylı

Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir.

Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir. Beslenme Planı Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir. Bu plan günlük 2000 kalorilik enerji gereksinimi karşılayacak şekilde gıda gruplarından tüketilmesi gereken

Detaylı

Probiyotik suşları. Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı

Probiyotik suşları. Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Probiyotik suşları Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı İnsan ve bakteri ilişkisi İnsan vücudundaki bakterilerin yüzey alanı = 400 m 2 (Tenis kortu kadar) İnsandaki gen

Detaylı

Hangi vitamin hangi besinlerde var?

Hangi vitamin hangi besinlerde var? On5yirmi5.com Hangi vitamin hangi besinlerde var? Pazara ya da markete giderek filenizi doldururken aldığınız sebze ve meyvelerin hangi vitaminleri içerdiğini biliyor musunuz? Yayın Tarihi : 28 Nisan 2014

Detaylı

Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan

Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz Diyetisyen Serap Orak Tufan İstanbul 2015 NEDEN OKULA GİDERİZ? PEKİ NEDEN YEMEK YERİZ? Hastalanmamak için Daha Güçlü olmak için Daha çabuk büyümek için Karnımızı

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL

SAĞLIKLI BESLENME. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL SAĞLIKLI BESLENME AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL 1 İNSANLAR NEDEN YEMEK YER 2 3 Sağlığın temeli yeterli ve dengeli (sağlıklı) beslenmedir. İnsan vücudunu bir arabaya benzetebiliriz;

Detaylı

BESLENME. Doç. Dr. Ferda Gürsel

BESLENME. Doç. Dr. Ferda Gürsel BESLENME Doç. Dr. Ferda Gürsel Genel Beslenme Kavramları Beslenmenin etkisi Sağlık Görünüş Davranış Ruh hali Diyette Besinlerin önemi Büyüme ve gelişme Enerji sağlar Metabolizmayı düzenler Sağlık ve Temel

Detaylı

Diyet Önerileri ve Etkisi

Diyet Önerileri ve Etkisi Akılcı Hipertansiyon Tedavisi Diyet Önerileri ve Etkisi Dr. Soner Duman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç ç Hastalıkları Anabilim Dalı 15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, 24-26 Nisan

Detaylı

TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ )

TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ ) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ ) Amaç MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, kilo verme amacıyla enerjisi

Detaylı

ISIL İŞLEMİN SÜT BİLEŞENLERİNE ETKİSİ

ISIL İŞLEMİN SÜT BİLEŞENLERİNE ETKİSİ ISIL İŞLEMİN SÜT BİLEŞENLERİNE ETKİSİ Yaşar Karaca 1 ve Z. Guzel-Seydim 2 1 Tarım Kredi Kooperatifi, Beyşehir 2 Gıda Mühendisliği Bölümü, Suleyman Demirel Universitesi, Isparta 2 Süt Bütün memeli hayvanların

Detaylı

Biberon Maması İçerik ve Çeşitleri

Biberon Maması İçerik ve Çeşitleri Biberon Maması İçerik ve Çeşitleri Biberon Mamaları Annesütünün ikamesidir. Annesütü alamayan bebekler için Annesütü yetersizliğinde Annesütü ve inek sütünde enerji ve ana besin maddeleri Anne Sütü (100ml)

Detaylı

SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Bu sunu Sincan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Öğrenme Ortaklığı Projesi kapsamında düzenlenen Eğitim Toplantıları için hazırlanmıştır.

Detaylı

Pfizer İlaçları Ltd.Şti. Ortaköy - İstanbul KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER

Pfizer İlaçları Ltd.Şti. Ortaköy - İstanbul KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER İsim: Centrum Birim formülü Bir film tablet içeriği : % ÖGD** Vitaminler Lutein 500 mcg * A Vitamini 800 mcg 100 (% 25 Beta Karoten) B1 Vitamini 1.4 mg 127 B2 Vitamini 1.75 mg 125 Niasinamid 20 mg 125

Detaylı

Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU

Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU 173 Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Hiçbir canlının beslenmeden yaşamını sürdürmesi mümkün değildir. Bu, her yaşta olmak üzere, insanlar için de geçerlidir. Özellikle bebekler ve

Detaylı

BALIKLARDA SİNDİRİM VE SİNDİRİM ENZİMLERİ. İlyas KUTLU Kimyager Su Ürünleri Sağlığı Bölümü. vücudun biyokimyasal süreçlerinin etkin bir şekilde

BALIKLARDA SİNDİRİM VE SİNDİRİM ENZİMLERİ. İlyas KUTLU Kimyager Su Ürünleri Sağlığı Bölümü. vücudun biyokimyasal süreçlerinin etkin bir şekilde BALIKLARDA SİNDİRİM VE SİNDİRİM ENZİMLERİ İlyas KUTLU Kimyager Su Ürünleri Sağlığı Bölümü Proteinler, yağlar ve karbohidratlar balıklar amino asitlerin dengeli bir karışımına gereksinim tarafından enerji

Detaylı

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle

Detaylı

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle

Detaylı

bültennisan 2017 DOST BAKTERİLER PROBİYOTİKLER GÜNLÜK KARŞILAMA MİKTARI (GKM) SAĞLIKLI YAŞLANMA ENSTİTÜDEN HABERLER /Pınar Enstitüsü / pinar_enstitusu

bültennisan 2017 DOST BAKTERİLER PROBİYOTİKLER GÜNLÜK KARŞILAMA MİKTARI (GKM) SAĞLIKLI YAŞLANMA ENSTİTÜDEN HABERLER /Pınar Enstitüsü / pinar_enstitusu bültennisan 2017 10 DOST BAKTERİLER PROBİYOTİKLER GÜNLÜK KARŞILAMA MİKTARI (GKM) SAĞLIKLI YAŞLANMA ENSTİTÜDEN HABERLER /Pınar Enstitüsü / pinar_enstitusu / pinarenstitusu / Pınar Enstitüsü Dost Bakteriler

Detaylı

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON Hijyenin Tanımı ve Önemi... 1 Sanitasyon Tanımı ve Önemi... 1 Kişisel Hijyen... 2 Toplu Beslenme Sistemlerinde (TBS) Hijyenin Önemi... 3 Toplu Beslenme Sistemlerinde

Detaylı

Çamlı, BioAqua markası altında ürettiği balık yemleri ile müşterilerine çok geniş bir ürün segmenti sunmaktadır. Ağırlıklı olarak üretilen Levrek,

Çamlı, BioAqua markası altında ürettiği balık yemleri ile müşterilerine çok geniş bir ürün segmenti sunmaktadır. Ağırlıklı olarak üretilen Levrek, ALABALIK YEMLERİ 1 Çamlı, BioAqua markası altında ürettiği balık yemleri ile müşterilerine çok geniş bir ürün segmenti sunmaktadır. Ağırlıklı olarak üretilen Levrek, Çipura ve Alabalık yemlerinin yanında

Detaylı

ATATÜRK ORMAN ÇIFTLIGI

ATATÜRK ORMAN ÇIFTLIGI - Ve Lezzetin Çatısı 1925 ten Günümüze Saglık - .. -. ATATÜRK ORMAN ÇIFTLIGI 1925 yılında başladı bu yolculuk Gazi Mustafa Kemal Atatürk ün müthiş öngörüsüyle, yeni bir milat yazılmaya başlandı Ankara

Detaylı

FONKSİYONEL GIDALAR. Dursun KODAZ Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı 29.08.

FONKSİYONEL GIDALAR. Dursun KODAZ Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı 29.08. FONKSİYONEL GIDALAR Dursun KODAZ Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı 29.08.2013 1 İÇERİK I. Eğitim kurumu II. Ziyaret edilen resmi kurumlar III. Fonksiyonel

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

Beslenme Dersi sunusu

Beslenme Dersi sunusu Beslenme Dersi sunusu Beslenme ile ilgili kavramlar Besin (lat.aliment): Yenebilen bitki ve hayvan dokularıdır. Su, organik ve inorganik ögelerden oluşur. Hayvansal ve bitkisel olarak iki kaynaktan elde

Detaylı

OKUL ÇAĞINDA BESLENME

OKUL ÇAĞINDA BESLENME OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME

Detaylı

Meyve sularının enerji ve besin ögeleri yönünden değerlendirilmesi. Pof. Dr. Filiz Açkurt Dünya Meyve Suyu Günü 30 Mayıs 2012 İstanbul

Meyve sularının enerji ve besin ögeleri yönünden değerlendirilmesi. Pof. Dr. Filiz Açkurt Dünya Meyve Suyu Günü 30 Mayıs 2012 İstanbul Meyve sularının enerji ve besin ögeleri yönünden değerlendirilmesi Pof. Dr. Filiz Açkurt Dünya Meyve Suyu Günü 30 Mayıs 2012 İstanbul Sağlıklı beslenme-sağlıklı yaşam Günümüzde sağlıklı yaşam için sağlıklı

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik YB 205 Beslenme İkeleri Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr YAŞLANMA Amerika da yaşlı bireyler eskiye göre

Detaylı

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN KARBONHİDRATLAR Normal diyet alan kişilerde enerjinin % 55-60 ı karbonhidratlardan sağlanır. Bitkiler karbonhidratları fotosentez yoluyla güneş ışığının yardımıyla karbondioksit ve sudan yararlanarak klorofilden

Detaylı

BOVİFİT FORTE İLE AVANTAJLARINIZ Optimal laktasyon başlangıcı Yüksek yem tüketimi İyi doğurganlık Yüksek süt verimi Uzun damızlık ömrü

BOVİFİT FORTE İLE AVANTAJLARINIZ Optimal laktasyon başlangıcı Yüksek yem tüketimi İyi doğurganlık Yüksek süt verimi Uzun damızlık ömrü BOVİFİT FORTE İLE AVANTAJLARINIZ Optimal laktasyon başlangıcı Yüksek yem tüketimi İyi doğurganlık Yüksek süt verimi Uzun damızlık ömrü BOVİFİT FORTE ÜRÜN ÖZELLİKLERİ Kurutulmuş bira mayası ve keten tohumu

Detaylı

Arı sütünün besinsel içeriği aşağıdaki tabloda yer almaktadır

Arı sütünün besinsel içeriği aşağıdaki tabloda yer almaktadır Arı Sütü Arı sütü koyu kıvamda jelatinöz vasıfta olup beyaz-sarı renktedir. Arı sütü için uluslararası üretim standartları bulunmayıp Brezilya, Bulgaristan, Japonya ve İsviçre de uygulanan ulusal standartlar

Detaylı

7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -2- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar

7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -2- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar Mikro Besinler Vitaminler ve Mineraller Makro besin maddelerine oranla çok daha az miktarlarda ihtiyaç duyulmaları nedeniyle vitamin ve mineraller mikro besin maddeleri olarak adlandırılır. Bununla birlikte,

Detaylı

www.akuademi.net [XV. ULUSAL SU ÜRÜNLERİ SEMPOZYUMU, 01 04 Temmuz 2009, Rize]

www.akuademi.net [XV. ULUSAL SU ÜRÜNLERİ SEMPOZYUMU, 01 04 Temmuz 2009, Rize] ERZURUM İLİNDEKİ TÜKETİCİLERİN SU ÜRÜNLERİ TÜKETİM ALIŞKANLIĞININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Pınar OĞUZHAN 1 * Simay ANGİŞ 1 Muhammed ATAMANALP 1 1 Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Anabilim Dalı.

Detaylı

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI Ekmek, diğer tahıllar ve patates Meyve ve sebzeler Et, balık ve alternatifleri Yağ ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler Süt ve süt ürünleri Sağlıklı beslenme tabağı insanların

Detaylı

DİYET POSASI VE SAĞLIK İLİŞKİSİ. Duygu PELİSTER

DİYET POSASI VE SAĞLIK İLİŞKİSİ. Duygu PELİSTER DİYET POSASI VE SAĞLIK İLİŞKİSİ Duygu PELİSTER Lif yönünden zengin diyet, sağlıklı beslenmenin olmazsa olmazlarındandır. Diyet lifinin, sadece gastrointestinal mukozadan sindirilmeden ya da herhangi bir

Detaylı

EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr

EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 2 BİR AYDA 7-12 KG. VERMEK

Detaylı

Bütün vücudumuzda, derimizin üzerinde, ağzımızda mikroplar bulunur;

Bütün vücudumuzda, derimizin üzerinde, ağzımızda mikroplar bulunur; Prebiyotikler Bütün vücudumuzda, derimizin üzerinde, ağzımızda mikroplar bulunur; İnce bağırsaklardaki bakteri sayısı mideden fazla; ancak besin, sindirim suları ve safrayla birlikte hızla akıp gittiği

Detaylı

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ

Detaylı

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst. Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin

Detaylı

Manda Ürünlerini Ekonomik Değeri Nasıl Artırılabilir Yrd. Doç. Dr. Zeki GÜRLER

Manda Ürünlerini Ekonomik Değeri Nasıl Artırılabilir Yrd. Doç. Dr. Zeki GÜRLER Manda Ürünlerini Ekonomik Değeri Nasıl Artırılabilir Yrd. Doç. Dr. Zeki GÜRLER Manda Ürünleri Süt ve Süt Ürünleri Manda sütü Afyon kaymağı Lüle kaymağı Manda yoğurdu Dondurma Manda tereyağı Manda peyniri

Detaylı

Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları. Süreyya ÖZCAN

Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları. Süreyya ÖZCAN Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin

Detaylı

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar.

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Vücutta küçük miktarda bakır varlığı olmaz ise demirin intestinal yolaktan emilimi ve kc de depolanması mümkün değildir. Bakır hemoglobin yapımı için de

Detaylı

daların rmaları, Yasal DüzenlemelerD Yrd.Doç.Dr.Tu Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, Isparta

daların rmaları, Yasal DüzenlemelerD Yrd.Doç.Dr.Tu Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, Isparta Türkiye de Fonksiyonel GıdalarG daların Tüketim Araştırmalar rmaları, Ürün Çeşitliliği i ve Yasal DüzenlemelerD Yrd.Doç.Dr.Tu.Dr.Tuğba Kök K k Taş Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi

Detaylı

AĠLEM VE BEN BESLENME (TEMEL BESĠN GRUPLARI) YAZAN: MERAL ġahġn

AĠLEM VE BEN BESLENME (TEMEL BESĠN GRUPLARI) YAZAN: MERAL ġahġn AĠLEM VE BEN BESLENME (TEMEL BESĠN GRUPLARI) YAZAN: MERAL ġahġn Geçen sayıda beslenme konusuna genel bir giriş yaparak besin öğeleri hakkında bilgiler vermiştim. Bu sayıda ise temel besin grupları ve doğru

Detaylı

KOMİTE II KOD DİSİPLİN TEORİK PRATİK TOPLAM MED ANATOMİ HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ 3- TIBBİ BİYOKİMYA TIBBİ MİKROBİYOLOJİ

KOMİTE II KOD DİSİPLİN TEORİK PRATİK TOPLAM MED ANATOMİ HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ 3- TIBBİ BİYOKİMYA TIBBİ MİKROBİYOLOJİ OKAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017 2018 AKADEMİK YILI FAZ II KOMİTE II GASTROİNTESTİNAL SİSTEM VE METABOLİZMA KOMİTESİ (TIP 203) 9 HAFTALIK PROGRAM (30.10.2017 28.12.2017) KOMİTE II KOD DİSİPLİN TEORİK

Detaylı

ATATÜRK ORMAN ÇIFTLIGI

ATATÜRK ORMAN ÇIFTLIGI Saglık - Ve Lezzetin Çatısı.. -. ATATÜRK ORMAN ÇIFTLIGI Ürün Katalogu - ÜRÜN ADI MİKTARI GR/ KG ŞEKLİ Açık Süt 10 Lt Bag In Box BARKOD Günlük Pastorize Süt Lt Kutu 8690115940043 4 Günlük Pastorize Süt

Detaylı

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ İstanbul Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ Dr. Dyt. Cemile İdiz Ne yemeliyim? DİYABET Tatlı meyve yeme!! Limon şekeri düşürür

Detaylı

Madde 3- Bu Tebliğ, 16/11/1997 tarihli ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'ne göre hazırlanmıştır.

Madde 3- Bu Tebliğ, 16/11/1997 tarihli ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'ne göre hazırlanmıştır. Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği Yetki Kanunu Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Yayımlandığı R.Gazete 24.12.2001-24620 Tebliğ No 2001/42 Amaç Madde 1- Bu Tebliğin amacı, özel tıbbi amaçlı diyet gıdaların

Detaylı

SPORCULAR için......sizin için

SPORCULAR için......sizin için SPORCULAR için......sizin için 1 NEDEN EGZERSİZ YAPARIZ? Kilo kontrolü İyi bir görünüm Fitness / Egzersiz Performans 2 2 ENERJİ KAYNAKLARI 3 MAKROBESİNLER 4 Gün içinde beslenmenizi çeşitlendirmek önemlidir...

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE

SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel

Detaylı

Türk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği

Türk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği Türk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği Resmi Gazete Tarihi Sayısı Değişiklik Açıklaması İlk Yayın 24.12.2001 24620 1. Değişiklik 31.08.2003 25125 EK-1 in 7 inci maddesi, Madde 6 (Eklendi)

Detaylı

Tavuk Etinin Optimal Beslenmedeki Yeri ve Önemi

Tavuk Etinin Optimal Beslenmedeki Yeri ve Önemi Etinin Optimal Beslenmedeki Yeri ve Önemi Prof. Dr Sevinç Yücecan YDÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Optimal beslenmede ; minumum hastalık riski, maksimum iyi hal/sağlık dolayısıyla

Detaylı

GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü

GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİKTE BESLENMENİN ÖNEMİ Gebelik kadınlar için doğal fizyolojik bir olaydır. Annenin yeterli ve dengeli beslenmesi bebeğin

Detaylı

DENGELİ BESLENME NEDİR?

DENGELİ BESLENME NEDİR? DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gereken dört temel besin grubu olan; süt ve ürünleri, et ve benzeri, sebze ve meyveler, ekmek ve tahıllar dan hergün sizin için gerekli

Detaylı

Hatice YILDIRAN. Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ

Hatice YILDIRAN. Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ Hatice YILDIRAN Gıda Mühendisi BURDUR İL MÜDÜRLÜĞÜ GIDA TAKVİYELERİ Eğitim Yeri Eğitim Konusu : HOLLANDA-TNO : Gıda Takviyeleri Eğitim Süresi : 21 Aralık 2012-20 Mart 2013 Danışman : Dr. Koen VENEMA Eğitim

Detaylı

GSM 1009 Gastronomiye Giriş

GSM 1009 Gastronomiye Giriş GSM 1009 Gastronomiye Giriş 3. Hafta ASLI ÖZEN Beslenme Besin: Gıdanın yapısında bulunan bileşenlerdir. Besinler 6 ana grupta toplanmaktadır: Karbonhidratlar Proteinler Yağlar Mineraller Vitaminler Su

Detaylı

Mirosinaz - Glikozinat

Mirosinaz - Glikozinat Mirosinaz - Glikozinat Glikosinolatlar, mirosinaz enzimi tarafından katalizlenen reaksiyonlar sonucu ortaya çıkan parçalanma ürünleri, bitki ikincil metabolizması ile üretilen metabolitler arasında önemli

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

SAĞLIKLI BESLENME. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 SAĞLIKLI BESLENME Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Zehra Gökkaya Kılıç, Arş. Gör. Dr. Müsenna Arslanyılmaz

Detaylı

Çoklu doymamış yağ asitleri

Çoklu doymamış yağ asitleri Karotenoitler Flavonoitler Mineraller Çoklu doymamış yağ asitleri Nutrasötikler Vitaminler Bitkiler Probiyotik Prebiyotik Sağlıklı bir diyetin % 30 u yağlardan oluşmalıdır. Esansiyel yağlar ve doymamış

Detaylı