Karasal biyomlar bulundurduğu baskın bitki topluluklarına göre, su biyomları ise suyun özelliklerine göre adlandırılır.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Karasal biyomlar bulundurduğu baskın bitki topluluklarına göre, su biyomları ise suyun özelliklerine göre adlandırılır."

Transkript

1 BİYOÇEŞİTLİLİK Canlı türlerinden oluşan biyoçeşitlilik; genetik çeşitlilik, tür çeşitliliği, ekosistem çeşitliliği, ekolojik olaylar ve işlevler çeşitliliği olmak üzere dört ana bölümden oluşur. Bu bölümler arasında uzun süreli etkileşime dayalı bir uyum ve denge vardır. Biyosferin içindeki her canlı türü kendi yaşam koşullarına uygun olan coğrafi koşullarda yaşar. Yeryüzünde kendine özgü bir iklimi, bitki örtüsü ve hayvan topluluğu bulunduran bölgelere biyom adı verilir. Canlıların çevreyle birlikte oluşturdukları yaşam birlikteliklerine ise ekosistem denir. Biyomlar ekosistemin en büyük birimleridir. Bir canlı türünün biyosfer içinde kalıtsal yapısına uygun yaşama bölgesine habitat denir. Biyomların başlıca özellikleri şunlardır: Birden fazla canlı türü bulunur. Kesin sınırlarla birbirlerinden ayrılmamakla birlikte belirli bölgelerde birbirleriyle kesişebilir. Karasal biyomlar bulundurduğu baskın bitki topluluklarına göre, su biyomları ise suyun özelliklerine göre adlandırılır. Biyomların yeryüzünde dağılışı üzerinde en büyük etken iklim koşullarıdır. Yeryüzünde birbirinden farklı iklim koşullarının görülmesi üzerinde ise enlem, yer şekilleri, yükselti, okyanus akıntıları, kara ve deniz dağılışı gibi faktörler etkilidir.

2 1. Canlıların Yeryüzünde Dağılışını Etkileyen Coğrafi Faktörler Iklim a. Fiziki Faktörler Dünya mızda yaşayan canlıların çeşitliliğinde; Güneş ten gelen ışınlar, sıcaklık, basınç, nem ve hava hareketleri gibi iklim faktörlerinin etkileri çok büyüktür Sıcaklık, ışık, yağış ve nem bakımından zengin olan iklim bölgeleri bitki türleri ve yoğunluğu, kurak bölgelere göre daha fazladır. Bitkilerin yeryüzündeki dağılışı hayvan topluluklarının dağılışına etki eder. Bu nedenle bitki türleri açısından zengin bölgeler, hayvan türleri bakımından da zengindir. Örneğin; sıcaklık, ışık, yağış ve nem bakımından yeterli olan ekvatoral ormanlar Dünya nın en zengin doğal yaşam alanıdır. Dünya daki bitki ve hayvan türlerinin yarıdan fazlası (% 50-70) bu bölgede bulunur. Buna karşılık sıcaklık ve ışık bakımından yeterli olduğu hâlde yağış ve nem bakımından yetersiz olan çöller bitki ve hayvan türleri bakımından en fakir bölgelerdir. Dünya daki çeşitli biyomlarda bulunan bitki ve hayvan türleri, yaşamlarını devam ettirebilmek için bulundukları ortamın iklim koşullarına uyum sağlamak zorundadır. Tropikal Yağmur Ormanları Tropikal yağmur ormanları bitki türleri bakımından çok zengindir. Bu ormanlar kendine has özellikleri bakımından farklı canlı türünün yaşamasına olanak sağlayan dört katmandan oluşmuştur. Bu katmanlar yukarıdan aşağıya doğru; taç tabaka, orta tabaka, orman altı ve otluk alanlar olarak sıralanır. Katmanların oluşumunda en önemli faktör ışık şiddetidir. Yağmur ormanlarında en üstteki taç tabakayı (A), ışık istekleri fazla olan 50 metreden yüksek boylu ağaçların yaprakları ve dalları oluşturur (akasya, söğüt gibi). Bunlar geniş yapraklı, büyük hücreli bitkilerdir. Taç tabakasının altında ise orta tabaka (B) bitkileri bulunur. Bu tabakanın bitkileri; yabani muz ağaçları, kuş burnu, sarmaşık gibi bitkilerdir. Bu tabadaki ağaçların boyları metre civarındadır. Ormandaki canlıların çoğu, güneş ışığından yararlanabilmek için bu katmanda yaşar. Orman altı tabakada (C) ise, daha az ışık alan, küçük ve genç ağaçlar bulunur. En altta yer alan tabakayı otluk alanlar (D) oluşturur. Bu katmanda otsu bitkiler, ağaç kökleri ve dökülmüş yapraklar, toprakta yaşayan böcek türleri bulunur. Bu tabakanın bitkilerine örnek olarak eğreltiler, at kuyrukları, papatya ve çeşitli otlar verilebilir.

3 Çöller Sıcak çöllerde, canlılar için en önemli sorun su azlığı yani kuraklıktır. Bu durum bitki ve hayvan türlerinin kuraklığa uyum sağlamasına neden olmuştur. Sıcak çöllerdeki bitkilerin kökleri geniş alanlara yayılır ve geniş kök sistemine sahiptir. Yağışlı dönemlerde organlarında su depo eder. Küre veya silindir şekilleri sayesinde, dış yüzeyleri dikenli ve küçülmüş olduğundan terlemeyle su kaybı en aza indirilir. Bunlara ek olarak yapraklarında kalın bir tabaka oluşur. Kaktüs bu tür bitkilerin en tipik örneğidir. Sıcak çöllerde yaşayan hayvanlar da ortama uyum sağlamak için çeşitli özellikler sergiler. Örneğin, çöl develeri 11 gün hiç su içmeden midelerinin bir bölümüne topladıkları su ile hörgüçlerine depoladıkları yağın metabolizması sonucu oluşan suyu kullanır. Bazı çöl kertenkeleleri çoğunlukla hareket hâlindedir. Genelde gölgede dinlenir. Ayrıca çöl hayvanlarının rengi, genellikle güneş ışığını yansıtacak şekilde tasarlanmış olup açıktır. Soğuk çöller, kutuplar ve çevresindeki bölgelerdir. Bu alanlarda yaşayan canlı türlerinin en önemli sorunları soğuk ve besin yetersizliğidir. Örneğin, kutup ayıları soğuktan korunmak için buzların

4 arasında kazdıkları yuvalarda aylarca uyur. Bu sırada ihtiyaçları olan enerjiyi ve suyu önceden vücutlarında depoladıkları yağ moleküllerinin metabolizmasından sağlar. Yine bu bölgelerde yaşayan fokların derilerinin altındaki kalın yağ tabakası, soğuk sularda yüzerken vücut ısılarının düşmesini engeller. Yer Şekilleri Yeryüzündeki en önemli yer şekillerini sıradağlar oluşturur. Dağların yükseltisi ve uzanış biçimi sıcaklık, yağış ve nemlilik gibi iklim faktörlerini etkilediğinden canlı türlerinin dağılışını da etkiler. Dağların Güneş e bakan yamaçlarında sıcaklık ve ışık isteği fazla olan bitki türleri görülürken, Güneş e dönük olmayan yamaçlarda sıcaklık ve ışık isteği az olan bitki türleri görülür. Yine dağların denize bakan yamaçları çok yağış aldığından bu yamaçlardaki bitki örtüsü, dağların karaların iç kesimlerine bakan ve az yağış alan yamaçlarına göre daha gürdür. Yeryüzünün kara ve denizlerden oluşması ve bunların farklı oranlarda dağılış göstermesi de canlı türlerinin dağılışını etkilemiştir. Denizlerde yaşayan ekosistemlerle karalarda yaşayan ekosistemlerin farklılı Toprak Toprak dışarıdan bakıldığında, içinde canlı bulunmayan, tamamen cansız bir yapıymış gibi görünse de, aslında milyarlarca canlıyı içeren bir ortamdır. Çünkü toprak; bakteri, virüs ve mantar gibi canlıların yaşaması için çok elverişli bir ortamdır. Toprakta bulunan; hava, su, organik ve inorganik maddeler bitki yetiştirilmesinde çok büyük role sahiptir. Toprağın fiziksel yapısı, kimyasal özellikleri, nem, sıcaklık ve canlı organizmalar bitki ve hayvanların yaşam alanları seçiminde etkili olur. Örneğin, kireçli toprakları seven bitkiler, başka tür topraklarda yetişmez. b. Biyolojik Faktörler Insan kaynaklı orman yangınları, çayır ve mera alanlarının sürülerek tarım alanı hâline getirilmesi, ormanlık alanların tahrip edilerek yerleşim ve sanayi bölgesi alanı hâline getirilmesi, akarsular üzerinde barajların kurulması, çevreye bırakılan evsel ve sanayi atıkları, araçların egzozlarından ve fabrikalardan çıkan zehirli gazlar, nükleer patlamalarla oluşan radyoaktif kirlilik gibi birçok faktör sonucunda canlıların yaşam alanları daralmış ve birçok canlı türü yok olmuştur.

5 c. Paleocoğrafya Kıtaların Kayması Yeryüzündeki kıtalar günümüzden milyarlarca yıl önce tek bir kara parçası (pangea) hâlindeydi. Uzun bir süreç sonunda pangeanın parçalanması ve parçaların birbirinden ayrılmasıyla kıtalar bugünkü hâle geldi. Kıtaların ayrılması sırasında oluşan yakınlaşma ve uzaklaşma hareketleri; bitki ve hayvanların göçlerinde, daha önce bir arada bulunmayan türlerin birbirleriyle karşılaşarak etkileşimde bulunmalarına neden olmuştur. Iklim Değişiklikleri IV. zamanın başında Dünya genelinde şiddetli soğumalar olmuş ve deniz seviyesi önemli ölçüde azalmıştır. Karaların önemli ölçüde buzullarla kaplanması, bu bölgelerde yaşayan hayvan türlerinin yayılış alanlarını daraltmıştır. Bu zamanın sonunda ise iklim ve deniz seviyesi bugünkü duruma gelmiştir. Bu değişmeler deniz kıyılarında yaşayan birçok canlı türünün yok olmasına neden olmuştur. Deniz seviyesi değişmeleri sırasında kıtaları birbirine bağlayan boğazların sular altında kalması ya da zaman zaman kara hâline geçmesi kıtalar arasında hayvan göçlerine neden olmuştur. BİYOMLAR Tropikal Yağmur Ormanları : Savan : Yıllık yağış miktarı fazla ve düzenlidir. Yüksek sıcaklık ve nem yıl boyunca devam eder. Sürekli yeşil kalan, yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar, otsu ve uzun boylu bitkiler. Fil, şempanze, orangutan, yarasa, kartal, yılan, kertenkele, kurbağa, domuz, antilop, kaplan, jaguar, leopar, yılan, diğer kuş türleri, kelebek türleri, böcek türleri. Yazları yağışlı, kışları kurak geçer. Sıcaklık ortalaması yüksektir. Yaz ve kış ifadesi sıcaklığa göre değil, yağışa göredir. Yüksek boylu otlar, yer yer ağaçlar, çalılar Zebra, zürafa, babun, aslan, çita, Afrika vahşi köpeği, bizon, firavun faresi, deve kuşu, timsah, geyik, antilop Çöl Biyomu Gündüz sıcaklık değerleri çok fazla iken gece birden düşer. Yağışlar yok denecek kadar azdır. Tropikal çöllerde yıllık sıcaklık ortalaması çok yüksekken, soğuk çöllerde düşüktür. Su tutabilen bitkiler (kaktüs vb.), çalılıklar Deve, yılan, kertenkele, örümcek, yarasa, yer sincabı, akbaba, karınca, çöl kurbağası, bazı böcek ve kuş türleri

6 Ilıman Yapraklarını Döken Ormanlar Çalılık Yağış miktarı az ve düzensizdir. Yıllık sıcaklık farkı fazladır. Kışlar kar yağışlı ve soğuk, yazlar sıcak geçer. Çeşitli otlar (step, çayır, preri) Lama, bizon, antilop, zebra, zürafa, fil, geyik, kanguru yırtıcı kuşlar, bufalo, yabani at Kışları bol yağışlı, yazları ise sıcak ve kuraktır (Tipik Akdeniz iklimi). Çalılık ve bodur ağaçlar Çakal, yabani koyun, keçi, tavşan, kurt, çalıkuşu, tilki, puma, kokarca, böcek ve kuş türleri Iğne Yapraklı Ormanlar Kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar serin geçer. Yaz ve kış sıcaklıkları arasında çok büyük fark vardır. Yağışlar daha çok yazları düşer. Tayga, boreal ormanları Samur, vizon, vaşak, kunduz, geyik, ayı, tilki, kartal, kurt, baykuş, su samuru, kar tavşanı, kutup porsuğu, kuş ve böcekler Tundra Biyomu Kutup altı bölgelerinde en yüksek sıcaklığın 10 C yi geçmeyen biyomlardır. Buralarda genellikle buzullar hakimdir, yılın sadece üç ayı buzulsuz geçebilir. Ağaç yok, kaya yosunları, likenler, otlar ve bazı küçük çalılar Kutup tilkisi, ren geyiyiği, tilki, kar kuşları, misk öküzü, boz ayı, kutup ayısı, karibu, palyaço ördek, bazı kuş ve böcek türleri (yaz dönemi) Deniz Biyomları Ekvator dan kutuplara doğru gidildikçe sıcaklık, yağış ve buharlaşma değerleri değişir Bitkisel planktonlar Çeşitli balık türleri, midye, yengeç, balina, deniz anası, ahtapot, deniz yıldızı, hayvansal planktonlar vb. Tatlı Su Biyomları Saz, kamış, nilüfer, bitkisel plankton gibi bitkiler Balıklar, kurbağalar, bazı böcek türleri, solucanlar, yumuşakçalar Kutup Biyomu Kutuplar, sürekli kar ve buz altında olan bölgelerdir. Sıcaklık değerleri yılboyunca 0 C nin altındadır. Bitki örtüsü yok Kutup ayısı, kutup tilkisi, penguen, fok

7 Dağ Biyomu Sıcaklık değerleri dikey yönde değişir. Genellikle yüksek dağlar kar yağışlıdır. Belirli bir yükseltiden sonra yağışlar azalır. Buralarda daimi kar görülebilir. Dikey yönde değişen iğne yapraklı orman, bitki örtüsünden yoksun alan Çakal, yabani koyun, keçi, tavşan, kurt, çalıkuşu, tilki, puma, kokarca, böcek ve kuş türleri

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA EKOSİSTEM İLE BİYOM ARASINDA İLİŞKİ Canlıların yeryüzünde dağılışını etkileyen abiyotik ve biyotik faktörlere bağlı olarak bitki ve hayvan topluluklarını barındıran

Detaylı

Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: EKOSİSTEM VE MADDE DÖNGÜSÜ

Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: EKOSİSTEM VE MADDE DÖNGÜSÜ Sunum ve Sistematik 1. ÜNİTE: DOĞAL SİSTEMLER KONU ÖZETİ Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti olarak sunulmuştur.

Detaylı

COĞRAFYA ANALİZ TESTİ ASF. Biyolojik Çeşitlilik ve Biyomlar Canlıların Yeryüzüne Dağılışını Etkileyen Coğrafi Faktörler

COĞRAFYA ANALİZ TESTİ ASF. Biyolojik Çeşitlilik ve Biyomlar Canlıların Yeryüzüne Dağılışını Etkileyen Coğrafi Faktörler COĞRAFYA ÜNİTE 1: EKOSİSTEM E MADDE DÖNGÜSÜ Biyolojik Çeşitlilik ve Biyomlar Canlıların Yeryüzüne Dağılışını Etkileyen Coğrafi Faktörler ANALİZ TESTİ ASF 01 1. Biyoçeşitlilik içerisindeki tüm canlılar

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 46 EKOLOJİ 8 BİYOMLAR Karasal Biyomlar

10. SINIF KONU ANLATIMI. 46 EKOLOJİ 8 BİYOMLAR Karasal Biyomlar 10. SINIF KONU ANLATIMI 46 EKOLOJİ 8 BİYOMLAR Karasal Biyomlar EKOSİSTEM İLE BİYOM ARASINDAKİ İLİŞKİ Canlıların yeryüzünde dağılışını etkileyen abiyotik ve biyotik faktörlere olarak bitki ve hayvan topluluklarını

Detaylı

GÖL EKOSİSTEMİNDE EKOLOJİK KUŞAKLAR

GÖL EKOSİSTEMİNDE EKOLOJİK KUŞAKLAR GÖL EKOSİSTEMİNDE EKOLOJİK KUŞAKLAR ILIMAN KUŞAK GÖLLERİNDE MEVSİMLERE BAĞLI OLARAK GÖRÜLEN TABAKALAŞMA VE KARIŞMA Ilıman veya subtropikal bölgelerde 20 metreden derin ve büyük göllerde mevsimsel sıcaklık

Detaylı

aof LmP7 P r a X o06ox0ax aa7xy upge. YAZARLAR KOMİSYON

aof LmP7 P r a X o06ox0ax aa7xy upge. YAZARLAR KOMİSYON aof LmP7 P r a X o06ox0ax aa7xy upge. YAZARLAR KOMİSYON DEVLET KÝTAPLARI BİRİNCİ BASKI..., 2012 5: ft Lm8P 8rt 5 0 :06:X05X 04P04 u8ge.. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI YAYINLARI...: 5749 DERS KÝTAPLARI DÝZÝSÝ...:

Detaylı

Çek - Kopar FASİKÜL 1. Ünite 1 DOĞAL SİSTEMLER. Bölüm 1: Biyolojik Çeşitlilik ve Madde Döngüleri 2

Çek - Kopar FASİKÜL 1. Ünite 1 DOĞAL SİSTEMLER. Bölüm 1: Biyolojik Çeşitlilik ve Madde Döngüleri 2 Çek - Kopar FASİKÜL 1 Ünite 1 DOĞAL SİSTEMLER Bölüm 1: Biyolojik Çeşitlilik ve Madde Döngüleri 2 1 ÜNİTE: DOĞAL SİSTEMLER TEMEL BİLGİLER BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK (BİYOÇEŞİTLİLİK) Bir yerdeki genlerin, türlerin,

Detaylı

Akdeniz iklimi / Roma. Okyanusal iklim / Arjantin

Akdeniz iklimi / Roma. Okyanusal iklim / Arjantin Akdeniz iklimi / Roma Okyanusal iklim / Arjantin Savan iklimi/ Meksika Savan iklimi/ Brezilya Okyanusal iklim / Londra Muson iklimi/ Calcutta-Hindistan 3 3 Kutup iklimi/ Grönland - - - - - - -3-4 -4 -

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar 10. SINIF KONU ANLATIMI 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tatlı su ve tuzlu su biyomları

Detaylı

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki kısımda incelenir.

Detaylı

Bölgesel iklim: Makroklima alanı içerisinde daha küçük alanlarda etkili olan iklimlere bölgesel iklim denir.(marmara iklimi)

Bölgesel iklim: Makroklima alanı içerisinde daha küçük alanlarda etkili olan iklimlere bölgesel iklim denir.(marmara iklimi) YERYÜZÜNDEKİ BAŞLICA İKLİM TİPLERİ Matematik ve özel konum özelliklerinin etkisiyle Dünya nın çeşitli alanlarında farklı iklimler ortaya çıkmaktadır. Makroklima: Çok geniş alanlarda etkili olan iklim tiplerine

Detaylı

İKLİM TİPLERİ. Yıllık ortalama sıcaklık 25 C dolayındadır. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı 2-3 C yi geçmez. Yıllık yağış miktarı 2000 mm den

İKLİM TİPLERİ. Yıllık ortalama sıcaklık 25 C dolayındadır. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı 2-3 C yi geçmez. Yıllık yağış miktarı 2000 mm den İKLİM TİPLERİ Dünya'nın hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunmaktadır. Ancak, benzer iklim kuşaklarına sahip alanlar büyük iklim kuşakları oluştururlar. Yüzlerce km 2 lik sahaları etkileyen

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM Rehber Öğretmen : Şule Yıldız Hazırlayanlar : Bartu Çetin Burak Demiral Nilüfer İduğ Esra Tuncer Ege Uludağ Meriç Tekin 2000-2001 İZMİR TEŞEKKÜR Bize bu projede yardımda bulunan başta

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

İklim---S I C A K L I K

İklim---S I C A K L I K İklim---S I C A K L I K En önemli iklim elemanıdır. Diğer iklim olaylarının da oluşmasında sıcaklık etkilidir. Güneşten dünyamıza gelen enerji sabittir. SICAKLIK TERSELMESİ (INVERSİON) Kışın soğuk ve durgun

Detaylı

Dünya'da Görülen Đklim Tipleri

Dünya'da Görülen Đklim Tipleri Dünya'da Görülen Đklim Tipleri Bir yerde benzer sıcaklık, basınç, rüzgar, nemlilik ve yağış özelliklerinin uzun süre etkili olmasıyla iklim tipleri belirmektedir. Đklimi oluşturan bu öğelerden birinin

Detaylı

İKLİM TİPLERİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ ÇALIŞMA TESTİ

İKLİM TİPLERİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ ÇALIŞMA TESTİ İKLİM TİPLERİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ ÇALIŞMA TESTİ A. Aşağıdaki soruları yandaki şekle bakarak cevaplayınız. 1. Yağış rejimi. 2. Burası. Kuşakta bulunur. 3. Yarımküresi 4. Bitki örtüsü. 5. Yaz kuraklığı isteyen

Detaylı

coğrafya LYS SORU BANKASI KONU ÖZETLERİ KONU ALT BÖLÜM TESTLERİ GERİ BESLEME TESTLERİ Erdem EREN Öğrenci Kitaplığı

coğrafya LYS SORU BANKASI KONU ÖZETLERİ KONU ALT BÖLÜM TESTLERİ GERİ BESLEME TESTLERİ Erdem EREN Öğrenci Kitaplığı coğrafya SORU BANKASI Erdem EREN LYS KONU ALT BÖLÜM TESTLERİ GERİ BESLEME TESTLERİ KONU ÖZETLERİ Öğrenci Kitaplığı coğrafya SORU BANKASI LYS EDAM Öğrenci Kitaplığı 33 EDAM ın yazılı izni olmaksızın, kitabın

Detaylı

BİYOÇEŞİTLİLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER BEŞERİ FAKTÖRLER 1)... 2)... 1)... 2)...

BİYOÇEŞİTLİLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER BEŞERİ FAKTÖRLER 1)... 2)... 1)... 2)... 1. BÖLÜM Ekosistem ve Madde Döngüsü 120m 1)BİYO ÇEŞİTLİLİK VE BİYO ÇEŞİTLİLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: Yeryüzünün çok yüksek ve toprak yüzeyinin çok derin alanlarında canlı kalıntılarına rastlansa da yapılan

Detaylı

ADI: DÜNYA ĠKLĠMLERĠ

ADI: DÜNYA ĠKLĠMLERĠ ADI: DÜNYA ĠKLĠMLERĠ DERS : SOSYAL BĠLGĠLER SINIF : 6 YAKLAġIK SÜRE : 2 DERS SAATĠ ÖĞRENME ALANI : ĠNSANLAR YERLER VE ÇEVRELER ÜNĠTE : YERYÜZÜNDE YAġAM KAZANIMLAR : 3.Dünyanın farklı doğal ortamlarındaki

Detaylı

AKÇADAĞ KEPEZ LİSESİ-HACI OSMAN DERELİ-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ İKLİM TİPLERİ

AKÇADAĞ KEPEZ LİSESİ-HACI OSMAN DERELİ-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ İKLİM TİPLERİ AKÇADAĞ KEPEZ LİSESİ-HACI OSMAN DERELİ-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ İKLİM TİPLERİ İklim Tipleri Dünya da İklim ve Doğal Bitki Örtüsü Dünya da Görülen İklim Tipleri Bir yerde benzer sıcaklık, basınç, rüzgar, nemlilik

Detaylı

Büyük İklim Tipleri COĞRAFYA DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ. Doruk Aksel Anil

Büyük İklim Tipleri COĞRAFYA DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ. Doruk Aksel Anil Büyük İklim Tipleri COĞRAFYA DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ Doruk Aksel Anil YERYÜZÜNDEKİ BAŞLICA İKLİM TİPLERİ Dünya'nın hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunmaktadır. Yüzlerce km² lik sahaları

Detaylı

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,

Detaylı

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi TOPRAK Yer kabuğunu oluşturan çeşitli kaya ve minerallerin fiziksel ve kimyasal yoldan ayrışmasıyla meydana gelen, içinde son derece zengin flora, hayvan varlığı barındıran ve inorganik maddeler ile hava,

Detaylı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı Ekosistem Ekolojisi, Ekosistemin Yapısı Ekosistem Ekolojisi Yapısı A. Ekoloji Bilimi ve Önemi Ekoloji canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Günümüzde teknolojinin

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

Büyük İklim Tipleri. Başak Karakuş 9A COĞRAFYA PERFORMANS ÖDEVİ HİSAR OKULLARI

Büyük İklim Tipleri. Başak Karakuş 9A COĞRAFYA PERFORMANS ÖDEVİ HİSAR OKULLARI Büyük İklim Tipleri Başak Karakuş 9A COĞRAFYA PERFORMANS ÖDEVİ HİSAR OKULLARI İçindekiler BÜYÜK İKLİM TİPLERİ... 3 SICAK İKLİMLER... 4 1) Ekvatoral İklim... 4 Görüldüğü Yerler Bölgeler... 4 Endonezya...

Detaylı

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2.

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Özel Konum 1. Türkiye nin Matematik (Mutlak) Konumu Türkiye nin Ekvatora ve başlangıç

Detaylı

Yağış bir yerdeki bitki yoğunluğunu yani bitkilerin ot, çalı veya ağaç olmasını ve bunların miktarının az ya da çok olmasını belirler.

Yağış bir yerdeki bitki yoğunluğunu yani bitkilerin ot, çalı veya ağaç olmasını ve bunların miktarının az ya da çok olmasını belirler. DÜNYAYI KAPLAYAN ÖRTÜ :BİTKİLER Yeryüzünde Bitki Örtüsünün Dağılışını Etkileyen Faktörler 1-İklimin Etkisi a)yağış Faktörü: Yağış bir yerdeki bitki yoğunluğunu yani bitkilerin ot, çalı veya ağaç olmasını

Detaylı

EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA

EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA EKOLOJİK TERİMLER EKOLOJİ: Canlıların kendi aralarındaki ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına EKOLOJİ denir.

Detaylı

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler)

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Başak Avcıoğlu Çokçalışkan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Biraz ekolojik bilgi Tanımlar İlişkiler

Detaylı

Ekosistem İKLİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER -25- Bu bölümde iklime etki eden faktörleri öğreneceksiniz.

Ekosistem İKLİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER -25- Bu bölümde iklime etki eden faktörleri öğreneceksiniz. EKOSİSTEM Bu bölümde iklime etki eden faktörleri öğreneceksiniz. İKLİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER Enlem Yeryüzünde sıcaklığın, güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak ekvatordan kutuplara doğru azalmasına

Detaylı

Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır.

Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. *Populasyon: Belli bir bölgede yaşayan, (1) türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa

Detaylı

3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz

3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz 2 3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz SU KAYNAKLARI A. Okyanuslar ve Denizler: Atmosferdeki su miktarında artış ya da azalış olmaz sadece yer değiştirme olur. Okyanuslar büyüklüğüne göre Pasifik, Atlas

Detaylı

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

Biyolojik Çeşitlilik

Biyolojik Çeşitlilik Biyolojik Çeşitlilik Biyolojik çeşitlilik dünyada yaşayan canlıların ve yaşam şekillerinin eşitliliği demektir. Bir bölgede yaşayan canlı türleri, tür cinsindeki farklılıklar ve farklı yaşam biçimleri

Detaylı

Kaya çatlaklarına yerleşen bitki köklerinin büyümesine bağlı olarak çatlak genişler, zamanla ana kayadan parçalar kopar.

Kaya çatlaklarına yerleşen bitki köklerinin büyümesine bağlı olarak çatlak genişler, zamanla ana kayadan parçalar kopar. Toprağın Hikâyesi (Toprak Oluşumu) Toprak, yer kabuğunu oluşturan kayaçların ayrışması ve ufalanması ile oluşmuş; içinde çeşitli mineraller, canlı organizmalar, organik maddeler, hava ve su bulunan yeryüzü

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS. 94. Ve 95. Adım EKOLOJİ 1 EKOLOJİK TERİMLER ABİYOTİK FAKTÖRLER

ADIM ADIM YGS LYS. 94. Ve 95. Adım EKOLOJİ 1 EKOLOJİK TERİMLER ABİYOTİK FAKTÖRLER ADIM ADIM YGS LYS 94. Ve 95. Adım EKOLOJİ 1 EKOLOJİK TERİMLER ABİYOTİK FAKTÖRLER EKOLOJİK TERİMLER EKOLOJİ: Canlıların kendi aralarındaki ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına EKOLOJİ

Detaylı

BİYOMLAR KONU ÖZETİ A. BİYOMLARIN YERYÜZÜNDE DAĞILIMINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER B. BİYOM VE EKOSİSTEM ARASINDAKİ İLİŞKİ

BİYOMLAR KONU ÖZETİ A. BİYOMLARIN YERYÜZÜNDE DAĞILIMINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER B. BİYOM VE EKOSİSTEM ARASINDAKİ İLİŞKİ BİYOMLAR KONU ÖZETİ Bölüm 2 Biyosfer içerisinde canlı türlerinin dağılışını ve bu dağılışa etki eden faktörleri inceleyen bilim dalına biyocoğrafya denir. Yeryüzünün belli başlı bölgelerinde yaşamaya adapte

Detaylı

Büyük İklim Tipleri. Ata Yavuzer 9- A Coğrafya Performans Ödevi. Bu çalışma Bilgi ve İletişim Teknolojileri dersinde hazırlanmıştır.

Büyük İklim Tipleri. Ata Yavuzer 9- A Coğrafya Performans Ödevi. Bu çalışma Bilgi ve İletişim Teknolojileri dersinde hazırlanmıştır. Büyük İklim Tipleri Ata Yavuzer 9- A Coğrafya Performans Ödevi Hisar Okulları İçindekiler Büyük İklim Tipleri... 3 Ekvatoral İklim... 3 Görüldüğü Bölgeler... 3 Endonezya:... 4 Kongo:... 4 Tropikal İklim:...

Detaylı

Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler İkiye Ayrılır: 1-Doğal Faktörler 2-Beşeri Faktörler

Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler İkiye Ayrılır: 1-Doğal Faktörler 2-Beşeri Faktörler Nüfusun Dağılışında Etkili Faktörler Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler İkiye Ayrılır: 1-Doğal Faktörler 2-Beşeri Faktörler 1-Doğal Faktörler: 1.İklim : Çok sıcak ve çok soğuk iklimler seyrek nüfusludur.

Detaylı

EKOLOJI NEDIR? BIYOLOJIK HIYERARŞI. Birey. Gelişen katman kuşlar, omurgasızlar, yarasalar. EKOLOJIK YAYıLıM MODELLEMELERI.

EKOLOJI NEDIR? BIYOLOJIK HIYERARŞI. Birey. Gelişen katman kuşlar, omurgasızlar, yarasalar. EKOLOJIK YAYıLıM MODELLEMELERI. KARMAŞıK BIR SISTEMIN DAVRANıŞıNı BELIRLEYEN KURALLAR, BU SISTEMIN PARÇALARıNı BELIRLEYEN KURALLARDAN NITELIK OLARAK FARKLıDıR VICSEK 2002 BIR BÜTÜN, PARÇALARıNıN TOPLAMıNDAN FARKLıDıR ILKESI EKOLOJI NEDIR?

Detaylı

RÜZGARLAR. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır.

RÜZGARLAR. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır. RÜZGARLAR Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan hava hareketidir. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır. Rüzgarın Hızında Etkili

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM Bulut Kuş OKUL Ağaç Çimenler Taş Ayşe Çocuklar Kedi Top Çiçekler Göl Yukarıdaki şekilde Ayşe nin okula giderken çevresinde gördüğü canlı ve cansız varlıkları inceleyelim.

Detaylı

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM / CANLILAR VE HAYAT

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM / CANLILAR VE HAYAT CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM / CANLILAR VE HAYAT Dünyamızda milyonlarca tür canlının yaşadığı tahmin edilmektedir. Bunlar kedi, köpek, aslan, yılan, böcek, kuş gibi hayvanlar, elma, meşe, erik,

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:

Detaylı

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur ve bu gazların belirli bir ağırlığı vardır. Havada bulunan bu gazların ağırlıkları oranında yeryüzüne yaptığı etkiye atmosfer

Detaylı

Biyoçeşitlilik nedir? Bir bölgedeki tüm canlıların sayı ve çeşitçe zenginliği biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) olarak adlandırılır.

Biyoçeşitlilik nedir? Bir bölgedeki tüm canlıların sayı ve çeşitçe zenginliği biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) olarak adlandırılır. Biyoçeşitlilik nedir? Bir bölgedeki tüm canlıların sayı ve çeşitçe zenginliği biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) olarak adlandırılır. Bir bölgedeki tüm canlıların sayı ve çeşitçe zenginliğine biyoçeşitlilik

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA COĞRAFİ KONUM COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA Yeryüzünün belli bir bölümünü FİZİKİ coğrafya BEŞERİ ve gösterir. EKONOMİK -Doğa olaylarını -Kıtalar coğrafya konu alır. -Ülkeler -İnsanlar ve -Klimatoloji

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

Malezya. Palme Yayıncılık. 1 cm. Büyük Okyanus C) Doğal bitki örtüsü kışın yapraklarını döken ağaçlardan oluşmaktadır.

Malezya. Palme Yayıncılık. 1 cm. Büyük Okyanus C) Doğal bitki örtüsü kışın yapraklarını döken ağaçlardan oluşmaktadır. BÖLÜ Test İklim Tipleri 1. 1 4. Yeryüzünde sıcak, ılıman ve soğuk iklimler gibi makro klima tipler yanında bu tiplerden az çok ayrılan mikro klima tipler de vardır. şağıdakilerden hangisi makro klima tiplerle

Detaylı

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları

Detaylı

B- Türkiye de iklim elemanları

B- Türkiye de iklim elemanları B- Türkiye de iklim elemanları Sıcaklık Basınç ve Rüzgarlar Nem ve Yağış Sıcaklık Türkiye de yıllık ortalama sıcaklıklar 4 ile 20 derece arasında değişmektedir. Güneyden kuzeye gidildikçe enlem, batıdan

Detaylı

Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi

Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Bir ekosistemde üreticilerden tüketicilere doğru besin aktarımı meydana gelir. Üreticilerden başlayarak bir trafik

Detaylı

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5. Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.Arkensis, 6.Kapensis Flora alemleri flora bölgelerine (region), flora

Detaylı

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini

Detaylı

1. İnsan etkisi dışında, kendiliğinden oluşan her unsur doğayı oluşturmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir doğal unsurdur?

1. İnsan etkisi dışında, kendiliğinden oluşan her unsur doğayı oluşturmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir doğal unsurdur? COĞRAFYA, yeryüzünü oluşturan doğal ortamların özelliklerini, Dünya üzerindeki dağılışlarını; doğal ortamla insan toplulukları ve etkinlikleri arasındaki karşılıklı ilişki ve etkileşimi nedenleriyle birlikte

Detaylı

SU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji

SU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji SU HALDEN HALE GİRER SU DÖNGÜSÜ Güneş, yeryüzündeki karaları ve suları ısıtır. Havayı ise yeterince ısıtamaz. Havanın bir kısmı dolaylı yoldan ısınır. Karalar ve suların ısınması sırasında bunlarla temas

Detaylı

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. Ekolojik birimlerin küçükten büyüye doğru sıralaması: Ekoloji

Detaylı

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 11. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 11. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI 1. Aşağıdakilerden hangisi küresel ısınmaya bağlı olarak yaşanabilecek olaylar arasında gösterilemez? A) Deniz seviyesinin yükselmesi B) Buzulların erimesi C) Volkanik olayların artması D) Erozyonun şiddetlenmesi

Detaylı

ÖĞRENME ALANI: İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER

ÖĞRENME ALANI: İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER ÖĞRENME ALANI: İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER DÜNYANIN NERESİNDEYİM? Dünya nın kutuplardan basık ekvatordan şişkin kendine özgü şekline Geoit denir. Paralel: Ekvatora paralel olarak dünya etrafında doğudan

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE C ÇEVRE SORUNLARI VE ETKİLERİ (5 SAAT) 1 Ekosistemlerin Bozulma Nedenleri (Çevre Sorunları) 2 Çevre Kirliliğine Neden Olan (İnsan Kaynaklı) Faktörler

Detaylı

EKOSİSTEMLERİN İŞLEYİŞİ. Veli&Sümeyra YILMAZ

EKOSİSTEMLERİN İŞLEYİŞİ. Veli&Sümeyra YILMAZ EKOSİSTEMLERİN İŞLEYİŞİ Belli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim içinde bulunan canlılar (biyotik) ile bunların cansız çevrelerinin (abiyotik) oluşturduğu bütüne EKOSİSTEM denir. EKOSİSTEM

Detaylı

Test. Atmosfer - Sıcaklık BÖLÜM Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

Test. Atmosfer - Sıcaklık BÖLÜM Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? BÖLÜM 5 Atmosfer - Sıcaklık 1. Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? Neden A) Yer çekimi B) Su buharı Sonuç Atmosferin yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır.

Detaylı

ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARI TANIYALIM

ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARI TANIYALIM ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARI TANIYALIM Bulut Kuş OKUL Ağaç Çimenler Taş Ayşe Çocuklar Kedi Top Çiçekler Göl Yukarıdaki şekilde Ayşe nin okula giderken çevresinde gördüğü canlı ve cansız varlıkları inceleyelim.

Detaylı

KÜRESEL ISINMA VE İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ İLE HAYVANSAL BESLENMENİN (HAYVANCILIK SEKTÖRÜ) İLİŞKİLERİ VE SONUÇLARI; BİTKİSEL GIDA SEKTÖRÜ İLE

KÜRESEL ISINMA VE İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ İLE HAYVANSAL BESLENMENİN (HAYVANCILIK SEKTÖRÜ) İLİŞKİLERİ VE SONUÇLARI; BİTKİSEL GIDA SEKTÖRÜ İLE KÜRESEL ISINMA VE İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ İLE HAYVANSAL BESLENMENİN (HAYVANCILIK SEKTÖRÜ) İLİŞKİLERİ VE SONUÇLARI; BİTKİSEL GIDA SEKTÖRÜ İLE EKONOMİK-ÇEVRESEL- AHLAKİ YÖNLERDEN KIYASLANMASI KÜRESEL ISıNMA

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE A EKOSİSTEMLER (5 SAAT) 1 Canlı ve Çevre İlişkisi 2 Tür 3 Popülâsyon 4 Habitat (Yaşam Alanı) 5 Ekosistem 6 Ekosistemi Oluşturan Canlı Varlıkların

Detaylı

Sınıf ; Çalışma yaprağı 5

Sınıf ; Çalışma yaprağı 5 Öğrencinin Adı ve soyadı ; Sınıf ; Çalışma yaprağı 5 F.8.2.3. Mutasyon ve Modifikasyon Önerilen Süre: 2 ders saati Konu / Kavramlar: Mutasyon, modifikasyon F.8.2.3.1. Örneklerden yola çıkarak mutasyonu

Detaylı

Ekosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri

Ekosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri On5yirmi5.com Ekosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri Bir bölgedeki canlı varlıklarla cansız varlıkların oluşturduğu bütünlüğe ekosistem denir. Ekosistemdeki canlı ve cansız varlıklar birbiriyle

Detaylı

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem METEOROLOJİ VI. Hafta: Nem NEM Havada bulunan su buharı nem olarak tanımlanır. Yeryüzündeki okyanuslardan, denizlerden, göllerden, akarsulardan, buz ve toprak yüzeylerinden buharlaşma ve bitkilerden terleme

Detaylı

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi. Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım HAYATIN BAŞLANGICI

ADIM ADIM YGS LYS Adım HAYATIN BAŞLANGICI ADIM ADIM YGS LYS 190. Adım HAYATIN BAŞLANGICI Dünyamız yaklaşık 4 milyar yıl önce oluşmaya başlamıştır. İlk yaşam belirtileri 3 milyar yıl önce çıkmaya başlamıştır. İlk yaşam olarak prokaryotlar oluşmuştur.

Detaylı

EKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN

EKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN EKOSİSTEM Cihangir ALTUNKIRAN Ekosistem Nedir? Bir bölge içerisinde bulunan canlı ve cansız varlıkların karşılıklı oluşturdukları sisteme ekosistem denir. Ekosistem Bileşenleri Canlı Öğeler Üreticiler

Detaylı

Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler

Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler İklimin Temel Elemanı: Sıcaklık İklim elemanları içinde en önemlisi sıcaklıktır. Çünkü diğer iklim elemanları sıcaklığın kontrolündedir. Sıcaklık; cisimlerin kütlesi içinde bulunan potansiyel enerjinin

Detaylı

DOĞA VE İNSAN. İnsan Doğa ve Coğrafya. Muhteşem Dör tlü. Coğrafyanın Bölümleri. Coğrafyanın İlkeleri. DOĞA ve İNSAN. DOĞA ve İNSAN ET KİLEŞİMİ

DOĞA VE İNSAN. İnsan Doğa ve Coğrafya. Muhteşem Dör tlü. Coğrafyanın Bölümleri. Coğrafyanın İlkeleri. DOĞA ve İNSAN. DOĞA ve İNSAN ET KİLEŞİMİ cografya cepte DOĞA ve İNSAN Dağlar, denizler, ormanlar, hayvanlar, güneş gibi oluşumunda insan etkisi olmayan, doğada bulunan her şey doğal unsurlar içinde yer DOĞA VE İNSAN almaktadır. İnsanların doğada

Detaylı

BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ

BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler bakımından çevresinden farklı; kendi içinde benzerlik gösteren alanlara bölge denir. Bölgeler, kullanım amaçlarına göre birbirine benzeyen

Detaylı

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz.

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz. 17. 18. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti sadece iki şeye güvenir. Biri millet kararı, diğeri en elim ve güç şartlar içinde dünyanın takdirlerine hakkıyla layık olan ordumuzun kahramanlığı; bu iki şeye güvenir.

Detaylı

Ekosistemler ÜNİTE. İnsan ve Çevre İlişkileri. 2. Bölüm Biyoçeşitlilik. 1. Bölüm Ekosistemler

Ekosistemler ÜNİTE. İnsan ve Çevre İlişkileri. 2. Bölüm Biyoçeşitlilik. 1. Bölüm Ekosistemler Ekosistemler 5. ÜNİTE İnsan ve Çevre İlişkileri 1. Bölüm Ekosistemler 2. Bölüm Biyoçeşitlilik 5. Ünite İnsan ve Çevre İlişkileri 1. Bölüm: Ekosistemler Çevremizde gördüğümüz her canlı, bir tür müdür? Canlının

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

ÇEVREMİZDEKİ CANLILAR A- HAYVANLAR B- BİTKİLER C- HAYVANLAR VE BİTKİLERİN İNSAN HAYATINDAKİ YERİ D- CANLILARI KORUMA

ÇEVREMİZDEKİ CANLILAR A- HAYVANLAR B- BİTKİLER C- HAYVANLAR VE BİTKİLERİN İNSAN HAYATINDAKİ YERİ D- CANLILARI KORUMA ÇEVREMİZDEKİ ÇEVREMİZDEKİ CANLILAR A- HAYVANLAR B- BİTKİLER C- HAYVANLAR VE BİTKİLERİN İNSAN HAYATINDAKİ YERİ D- CANLILARI KORUMA 1- HAYVANLAR Yaşadığımız çevrede bir çok varlık karşımıza çıkmaktadır.

Detaylı

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Ülkemizin güney doğusunda yer alan bölge nüfus ve yüzölçümü en küçük bölgemizdir. Akdeniz, Doğu Anadolu Bölgeleriyle, Suriye ve Irak Devletleriyle

Detaylı

Klimatoloji Ve Meteoroloji. Prof.Dr. Hasan TATLI

Klimatoloji Ve Meteoroloji. Prof.Dr. Hasan TATLI Klimatoloji Ve Meteoroloji Prof.Dr. Hasan TATLI Klimatoloji ve Meteoroloji Prof. Dr. Hasan TATLI Coğrafya Bölümü Fen Edebiyat Fakültesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 2 Ünite 11 Bölgesel İklimler

Detaylı

KÜRESEL ISINMANIN CANLILAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

KÜRESEL ISINMANIN CANLILAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ KÜRESEL ISINMA KÜRESEL ISINMANIN CANLILAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Küresel ısınmanın bitki ve hayvan türlerinin sayısının azalmasına, yaşam alanlarının ve yaşamlarının değişmesine, bazı türlerin neslinin tükenmesine

Detaylı

Anadolu nun Biyoçeşitliliğini oluşturan sebepler

Anadolu nun Biyoçeşitliliğini oluşturan sebepler Anadolu nun Biyoçeşitliliğini oluşturan sebepler BYL118 Çevre Biyolojisi-II Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü lisans dersi Çağatay Tavşanoğlu 2016-2017 Bahar Biyoçeşitlilik - Tür çeşitliliği - Genetik

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü. Ankara

TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü. Ankara TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 1 Ankara Ülke Ekonomisinde Etkili Olan Faktörler Tarih Doğal Kaynaklar Coğrafi yer Büyüklük Arazi şekilleri

Detaylı

Can Karakaş-9A. Büyük İklim Tipleri. Coğrafya Performans Görevi. Hisar Okullari NOVEMBER 20

Can Karakaş-9A. Büyük İklim Tipleri. Coğrafya Performans Görevi. Hisar Okullari NOVEMBER 20 Can Karakaş-9A Büyük İklim Tipleri NOVEMBER 20 Coğrafya Performans Görevi Hisar Okullari 1 Table of Contents Büyük İklim Tipleri... 1 November 20... 1 Coğrafya Performans Görevi... 1 Büyük İklim Tipleri...

Detaylı

Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri

Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri Toprak, üzerinde tüm canlıların barınıp yaşadığı, insan ve hayvan beslenmesi için gerekli ürünlerin yetiştiği yaşayan canlı bir varlıktır ve yaşamın kaynağıdır. Toprak,

Detaylı

GENEL JEOLOJİ. y e r i n d ı ş o l a y l a r ı

GENEL JEOLOJİ. y e r i n d ı ş o l a y l a r ı GENEL JEOLOJİ y e r i n d ı ş o l a y l a r ı D I Ş D İ N A M İ K y e r i n d ı ş o l a y l a r ı - Dış olayların genel değerlendirmesi - İklim - Ayrışma - Deniz ve okyanusların genel özellikleri - Dış

Detaylı

Sera Etkisi. Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte. Cam tarafından tutulan ısı

Sera Etkisi. Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte. Cam tarafından tutulan ısı Sera Etkisi Bir miktarda ısı arz dan kaçmakta Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte CO2 tarafından tutulan Isının bir kısmı tekrar atmosfere kaçabilir. Cam tarafından tutulan

Detaylı

Fen ve Teknoloji 8. bakteri, protist ve bitkiler üreticileri oluşturur. 1.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 1.Besin Zincirinde Enerji Akışı

Fen ve Teknoloji 8. bakteri, protist ve bitkiler üreticileri oluşturur. 1.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 1.Besin Zincirinde Enerji Akışı 1.Ünite : Canlılar ve İlişkileri 1.Besin Zincirinde Akışı Anahtar Kavramlar: Üretici Tüketici Ayrıştırıcı Fotosentez Klorofil 1.1. Besin zincirlerinin başlangıcında üreticilerin bulunduğu çıkarımını yapar

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

hayvan portresi 30 0 hayvan portreleri 50 0,01 hayvanlar 90500 0,16 hayvan lar 210 0,16 sevimli fotoğraflar 260 0 portre fotoğrafları 320 0,09

hayvan portresi 30 0 hayvan portreleri 50 0,01 hayvanlar 90500 0,16 hayvan lar 210 0,16 sevimli fotoğraflar 260 0 portre fotoğrafları 320 0,09 Keyword Avg. Monthly Competition Searches (exact match only) hayvan portresi 30 0 hayvan portreleri 50 0,01 hayvanlar 90500 0,16 hayvan lar 210 0,16 sevimli fotoğraflar 260 0 portre fotoğrafları 320 0,09

Detaylı

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki

Detaylı

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde

Detaylı

6. ÜNİTE İNSAN VE ÇEVRE. Bu ünitede öğrencilerin; Biyolojik çeşitliliğin önemini kavramaları, Bu üniteyi başarıyla tamamlayan her öğrenci;

6. ÜNİTE İNSAN VE ÇEVRE. Bu ünitede öğrencilerin; Biyolojik çeşitliliğin önemini kavramaları, Bu üniteyi başarıyla tamamlayan her öğrenci; İNSAN VE ÇEVRE İNSAN VE ÇEVRE Ekosistemler Ülkemizdeki Biyolojik Çeşitlilik Ülkemizdeki ve Dünyadaki Çevre Sorunları ve Etkileri Bu ünitede öğrencilerin; Ekosistem, tür, popülasyon ve habitat kavramlarını

Detaylı

LAND DEGRADATİON. Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı

LAND DEGRADATİON. Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı ARAZİ BOZULUMU LAND DEGRADATİON Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı LAND DEGRADATİON ( ARAZİ BOZULUMU) SOİL DEGRADATİON (TOPRAK BOZULUMU) DESERTİFİCATİON (ÇÖLLEŞME) Arazi Bozulumu Nedir - Su ve rüzgar

Detaylı