Batı Karadeniz Şelfi nde Suda, Midyede ve Yüzey Sedimentlerinde Metal Kirliliği

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Batı Karadeniz Şelfi nde Suda, Midyede ve Yüzey Sedimentlerinde Metal Kirliliği"

Transkript

1 Ekoloji 21, 82, (2012) doi: /ekoloji Batı Karadeniz Şelfi nde Suda, Midyede ve Yüzey Sedimentlerinde Metal Kirliliği Nuray BALKIS *, Abdullah AKSU Istanbul University, Chemical Oceanography, Institute of Marine Sciences and Management, Istanbul-TURKEY *Corresponding author: Özet Batı Karadeniz Şelfi nde Ağustos 2003 ve Haziran 2004 olmak üzere iki dönemde 14 istasyonda su, midye ve yüzey sedimenti örneklemeleri yapılmıştır. Bu örneklerde seçilen bazı metallerin (Al, Fe, Mn, Pb, Cu, Zn, Ni, Cd, Cr ve Hg ) içerikleri incelenmiştir. Yüzey sedimentlerinde Pb, Cd, Hg ve Cr içerikleri şeyl ortalamasının üzerinde bulunmuştur. Bu metallerin değişim aralığı Pb için μg/g, Cd için 0,91-2,7 μg/g, Hg için ng/g ve Cr için μg/g olarak belirlenmiştir. Yüzey sedimentlerindeki yüksek toplam organik karbon (TOK) ve çözünmüş hidrojen sülfür (ÇHS) içerikleri de bu sonuçları desteklemektedir. TOK değerlerinin değişim aralığı % 1,11-4,11 olarak belirlenirken, ÇHS içeriklerinin değişim aralığı 31,7-419 μg/g olarak bulunmuştur. Fe, Cu, Zn ve Ni içerikleri ise şeyl ortalamasının altındadır. Düşük değerler önceki yıllarda yapılan çalışmalarla uyum göstermektedir. Bu çalışmalarda Karadeniz güncel çökellerinin derin deniz çökellerine göre Cu, Ni, Co, Mn, Ba ve V yönünden çok daha fakir olduğu belirtilmiştir. Midye örneklerinde ise Cd, Pb, Cr ve Zn içerikleri Su Ürünleri Kontrol Yönetmeliği nde belirtilen değerlerin oldukça üzerindedir. Değişim aralıkları Cd için 2,9-6,4 μg/g, Pb için <0,01-28 μg/g, Cr için 1,97-7,5 μg/g ve Zn için μg/g olarak bulunmuştur. Yüksek değerler özellikle Tuna nehri ile olan antropojenik (evsel ve endüstriyel) taşınımlara işaret etmektedir. Bunun yanı sıra TBK2 (28,3048 ve 41,9565) TBK14 (28,158 ve 41,6841) nolu istasyonlardaki yüksek Mn içerikleri ( μg/g), Trakya havzasında bulunan Binkılıç manganez yatağından kıyı boyunca oluşan aşınımlarla denizel ortama olan karasal kaynaklı manganez girdilerini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Karadeniz, kirlenme, metal, midye, sediment. Metal Pollution in Water, Mussel and Surface Sediments of the Western Black Sea Shelf, Turkey Abstract Water, mytilus and surface sediment samples from the Western Black Sea Shelf have been taken during August 2003 and June 2004 periods. Total metal (Al, Fe, Mn, Pb, Cu, Zn, Ni, Cd, Cr and Hg) contents have been investigated in these samples. Pb, Cd, Hg and Cr concentrations of the surface sediments have been found higher than the shale average. Pb, Cd, Hg and Cr values range from 10 and 56 μg/g, 0.91 and 2.7 μg/g, 69 and 362 ng/g, and 61 and 110 μg/g, respectively. The high total organic carbon (TOC) and dissolved hydrogen sulphure (DHS) contents of the surface sediments are support these results. While TOC values range from %, DHS concentrations vary between 31.7 and 419 μg/g in the surface sediments. In contrast, Fe, Cu, Zn and Ni contents of surface sediments are lower than the shale average. The low metal values are harmonious with the previous study results. In these researches, it was seen that the Black Sea recent sediments was much poorer in therms of Cu, Ni, Co, Mn, Ba and V according to deeper marine sediments. In contrast, Cd, Pb, Cr and Zn contents of mytilus from the Western Black Sea Shelf are considerably higher than the critical limits set by the Turkish Ministry of Environment for Aquatic Products. Cd, Pb, Cr and Zn values vary between 2.9 and 6.4 μg/g, <0.01 and 28 μg/g, 1.97 and 7.5 μg/g, and 115 and 234 μg/g, respectively. The high values are indicate the anthropogenic (domestic + industrial) inputs via especially the Danube River. Besides, high Mn contents at stations TBK2 and TBK14 (867 and 1616 μg/g, respectively) are point out the terrestrial manganese inputs originated from Binkılıç mining zone in the Thrace Basin. Keywords: Black Sea, metal, mytilus, pollution, sediment. Balkis N, Aksu A (2012) Metal Pollution in Water, Mussel and Surface Sediments of the Western Black Sea Shelf, Turkey. Ekoloji 21 (82): GİRİŞ Sanayi devrimi sonrasında insan aktiviteleri sonucu açığa çıkan kirleticilerin arıtılma ihtiyacı, nüfus artışı ve artan atık miktarına bağlı olarak daha da artış göstermiştir. Bu amaçla kirleticilerin göl, nehir, akarsu ve kıyı sularına deşarjına karar verilmiştir. Ancak bu durumda, atık su deposu olarak kullanılan alıcı ortamların biyolojik olarak tahrip olması sonucunu doğurmuştur (Yildiz ve Yener 2010, Oner ve Celik 2011). Ayrıca bu kirleticiler insan yaşamı üzerine direk etkileri olmamasına karşılık su ekosisteminde besin zincirine girerek insan sağlığında da ağır tahribatlara yol açabilirler (Förstner ve Wittmann 1981). Geliş: / Kabul:

2 Batı Karadeniz Şelfi nde Suda, Midyede ve Yüzey... Eko lo ji Metaller deniz suyunun önemli bir öğesini oluştururlar. Metallerin maden cevherlerinin erozyonu, volkanik aktiviteler, toz bulutları, orman yangınları ve tarım gibi doğal kaynakları ve insan aktiviteleri sonucu oluşan girdilerinin etkileri değerlendirildiğinde metal girdileri karmaşık bir hal alır (Chester ve Stoner 1974, Brewer 1975). Sudaki eser metal döngüsünün anlaşılabilmesi için çözeltideki metallerin kimyasal türlerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu fiziko-kimyasal süreçler birleşerek solüsyondaki elementin toplam konsantrasyonunu oluştururlar. Solüsyonda metal türü ayrılması; büyük ölçüde su-katı faz değişimi, redoks reaksiyonları ve elde mevcut kompleks ligandların oluşumu tarafından kontrol edilir (Stumm ve Morgan 1970). Askıda katı madde ve sedimanlar arasındaki hareketler; metallerin türlere ayrılmasını, aquatik (sucul) organizmalarca biyolojik kullanılabilirliğini ve/veya toksikliğini belirler ve metallerin haliçler vasıtasıyla ve redoks sınırları boyunca çevrimini etkiler (Garban 2008). Maksimum derinliği 2200 m, yüzey alanı 4,2 x 10 5 km 2 ve hacmi 5,3 x 10 5 km 3 olan Karadeniz, dünyanın karalarla çevrili en büyük ve derin basenidir. Sadece Türk Boğazlar Sisteminin olanak verdiği miktardaki su değişimi sonucunda sularının dünya denizleriyle ilişkisi hemen hemen bütünüyle kesilmiştir. Bunun sonucunda da yaklaşık m su derinliğinde anoksik koşulların hakim olduğu sülfürlü sular yer almaktadır (Özsoy ve Ünlüata 1997). Karadeniz de kıta sahanlığı çok dardır, sığ alanlar sadece kuzeybatı köşede yer almakta, Türkiye kıyılarında ise çok dar bir şerit oluşturarak dik bir kıta eğimi ile derinleşmektedir. Karadeniz i besleyen Tuna, Dinyeper, Dinyester Don, Kuban, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Sakarya nehirlerinin havzaları Avrupa kıtasının yarısı ve Asya nın bir kısmını kaplamakta ve bu nehirlerden Karadeniz e çok miktarda besin elementleri, organik maddeler ve kirletici kimyasallar taşınmaktadır. Daha önce yapılmış çalışmalarda da Tuna, Dinyeper ve Dinyester nehirleri vasıtasıyla Batı Karadeniz e Doğu Karadeniz den çok daha fazla karasal malzeme taşındığı belirtilmiştir (Shimkus ve Trimonis 1974, Algan ve ark. 1999). Karadeniz şelfinde çoğunlukla güncel çökellerin jeokimyası (Çağatay ve ark. 1987) ve Trakya Havzası ndaki Binkılıç Manganez yatağının jeokimyasal özellikleri (Gültekin 1998) ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Suda metal dağılımları ile ilgili olarak Muller ve ark tarafından Batı Karadeniz Şelfi yüzey suyunda Cu ve Zn elementlerinin biyokimyasal süreçleri incelenmiştir. Tankere ve ark ise Kuzey-batı Karadeniz Şelfi sularında Mn, Fe, Co, Pb, Cd, Zn, Cu ve Ni elementlerinin oksik ve anoksik sulardaki kimyasal değişimleri üzerine çalışmıştır Eylül ve 2004 Haziran dönemlerini içeren bu çalışmada, Batı Karadeniz Şelfi nde su kolonu boyunca çözünmüş ve askıda katı maddede adsorbe olmuş metal içerikleri, yüzey sedimentleri ve midyelerdeki metal değişimleri incelenmiştir. Yüzey sedimentlerindeki toplam organik karbon ve çözünmüş hidrojen sülfür içerikleri ölçülmüştür. Elde edilen verilerin ışığında metal kirliğinin kaynakları, Tuna nehrinin bu dağılımdaki katkısı araştırılmıştır. Ayrıca denizel ortamda su-askıda katı madde-sediment fazları arasındaki metal geçişlerini denetleyen oksik ve anoksik koşullar da incelenmiştir. Araştırmanın yapıldığı bölgede daha önceden bu kapsamda bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle elde edilen bulgular bundan sonra yapılacak araştırmalara temel bir kaynak oluşturacaktır. MATERYAL VE METOT Ağustos 2003 ve Haziran 2004 dönemlerinde R/V Arar gemisi ile Batı Karadeniz Şelfi nde TBK1, 2, 13, 14, 16, 25, 32, 33, 37, 51 ve 52 numaralı istasyonlardan su, midye ve sediment örneklemeleri yapılmıştır (Şekil 1 ve Tablo 1). Suda çözünmüş metal analizleri (Fe, Mn, Pb,Cu ve Cd) için gemide süzülen su örnekleri ph sı 1-2 ye ayarlanmak üzere asitlendirilmiştir. Daha sonra laboratuarda Amonyum 1-pyrolidinditiokarbamat (APDC) ile organik ekstraksiyon yapılarak prekon-santre hale getirilmiş ve temiz oda kullanılarak konsantre HNO 3 ile çözünürleştirilmiştir (Danielsson ve ark. 1978, Statham 1985). Civa analizleri için %5 lik KMnO 4 ve konsantre H 2 SO 4 içeren kahverengi şişelere deniz suyu örenekleri alınmıştır. Analizden önce hidroksilamin hidroklorür ile numuneler berraklaştırılmıştır (Bruland ve ark. 1985). Askıda katı maddede metal analizleri (Fe, Mn, Pb, Cu, Zn, Al) için membran filtrede toplanan askıda katı madde laboraturda HNO 3, HF ve HCLO 4 asitleri ile toplam çözünürleştirme yöntemi ile çözünürleştirilmiştir (Loring ve Rantala 1992). Sedimentte Toplam Organik Karbon (TOK) analizleri, 45 C de kurutulup, agat havanda öğütülen sediment örnekleri Walkey-Blake yöntemine (Loring ve Rantala 1992) göre volumetrik titrasyonla 57

3 Ekolo ji Balkıs ve Aksu Tablo 1. İstasyon koordinatları. Şekil 1. İstasyon haritası. yapılmıştır. Sedimentte Çözünmüş Hidrojen Sülfür analizlerinde (ÇHS), sediment örneklerinin su buharı destilasyonu ile likit faza alınan ÇHS içeriği iyodometrik titrasyon yöntemi (Strickland ve Parsons 1972) ile tayin edilmiştir. Sediment ve midyede toplam metal analizleri (Al, Fe, Mn, Pb, Cu, Zn, Ni ve Cd), 105 C de kurutulup, agat havanda öğütülen sediment 58 örnekleri HNO 3, HF ve HCLO 4 asitleri ile toplam çözünürleştirme yöntemi ile çözünürleştirilmiştir. Cd analizleri alevli-aas de ölçülmüştür. Sediment ve midyede civa analizi için 45 C de kurutulmuş yaklaşık 1g sediment örneği alınıp 3 ml nitrik asit, 2 ml sülfürik asit ilave edilip, 5 saat 60 C lik su banyosunda bekletilmiş ve sıvı kısım alınarak toplam civa ölçülmüştür (Loring ve Rantala 1992). Prekonsantrasyon ve çözünürleştirme işlemlerinden sonra toplam metal analiz ölçümleri İÜ Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Kimyasal Oşinografi Laboratuarında SHIMADZU 6701 Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresinde yapılmıştır. Ölçümler LOQ değerinin üzerinde çıktığından grafit ünitesine gerek duyulmamıştır. Suda metal analizlerinde boş örnekte ölçülen metal değerleri Fe için 0,10±0,05 μg/l; Mn için 0,10± 0,02 μg/l; Cu için 0,15±0,08 μg/l; Cd için 0,05± 0,03 μg/l; ve Pb için 0,20±0,30 μg/l olarak belirlenmiştir. Metal analizlerinin doğruluğu Tablo 2 de verilmiştir. BULGULAR Ağustos 2003 ve Haziran 2004 dönemlerine ait suda çözünmüş metal içerikleri Tablo 3a ve b, askıda katı maddede adsorbe olmuş metal içerikleri Tablo 4a ve b, yüzey sedimentlerindeki metal, toplam organik karbon ve çözünmüş hidrojen sülfür içerikleri Tablo 5a ve b, midye örneklerindeki metal değerleri de Tablo 6a ve b de gösterilmiştir. Suda Çözünmüş Metaller (Fe, Mn, Pb, Cu ve Cd) Ağustos 2003 döneminde suda çözünmüş Mn içerikleri üst suda 0,8 μg/l ile 56 μg/l arasında değişirken, alt suda 1 μg/l ile 348 μg/l arasında belirlenmiştir. Fe içerikleri üst suda 5,7 μg/l ile 16,3 μg/l ve alt suda 7,3 μg/l ile 37 μg/l arasında ölçülmüştür. Pb ve Cu içerikleri sırasıyla üst suda 0,4 μg/l ile 2,9 μg/l ve 0,4 μg/l ile 2,2 μg/l, alt suda ise 0,08 μg/l ile 2,4 μg/l ve 0,2 μg/l ile 2,7 μg/l arasında değişmektedir. Cd içerikleri TBK25, 51 ve 52 nolu istasyonlar dışında genelde ölçüm limitlerinin altında bulunmuştur (0,01 μg/l). Cd değerleri üst suda <0,01 μg/l ile 0,36 μg/l ve alt suda <0,01 μg/l ile 0,36 μg/l arasında değişmektedir. Su kolonu boyunca çözünmüş metal dağılımlarında gözlenen en belirgin özellik TBK13 ve TBK37 de ( m) anoksik koşulların hakim olduğu alt suda ani Mn artışlarıdır. Alt suda ( m) 1-8 μg/l değerinde olan Mn konsantras-yonları TBK13 de 108 μg/l ye, TBK37 de 348 μg/l ye yükselmiştir. Batı Karade-

4 Batı Karadeniz Şelfi nde Suda, Midyede ve Yüzey... Eko lo ji Tablo 2. Bu çalışmada metal analizlerinin doğruluğu. Tablo 5b. Yüzey sedimentlerinde toplam metal, TOK ve ÇHS içerikleri. Tablo 3a. Suda çözünmüş halde bulunan metal konsantrasyonları (μg/l) (08/2003). * Krauskopf (1979), a Mason ve Moore (1982) - Analiz edilemedi. Tablo 6a. Batı Karadeniz de midyede metal dağılımları (μg/g). Tablo 3b. Suda çözünmüş halde bulunan metal konsantrasyonları (μg/l)(06/2004). ** Anonymous (2001) Tablo 4a. Askıda katı maddede bulunan metal konsantrasyonları değişimleri (μg/g) (08/2003). Tablo 6b. Batı Karadeniz de midyede metal dağılımları (μg/g). * (%) Tablo 4b. Askıda katı maddede bulunan metal konsantrasyonları değişimleri (μg/g) (06/2004). * (%) Tablo 5a. Yüzey sedimentlerinde toplam metal, TOK ve ÇHS içerikleri. * Krauskopf (1979), a Mason ve Moore (1982) ** Anonymous (2001) niz de su kolonundaki çözünmüş metal içerikleri Boğaz girişi olan K0 ile uygunluk göstermektedir (Tablo 3a). Buna karşılık Boğaz ve Marmara çıkışında tespit edilen değerlerden daha yüksektir. Haziran 2004 döneminde suda çözünmüş Mn içerikleri üst suda 0,7 μg/l ile 27 μg/l arasında değişirken, alt suda 0,7 μg/l ile 386 μg/l arasında belirlenmiştir. Fe içerikleri üst suda 3 μg/l ile 40 μg/l ve alt suda 3 μg/l ile 54 μg/l arasında ölçülmüştür. Pb ve Cu içerikleri sırasıyla üst suda 0,4 μg/l ile 3 μg/l ve 0,3 μg/l ile 3 μg/l, alt suda ise 3 μg/l ile 7 μg/l ve 0,1 μg/l ile 2,2 μg/l arasında değişmektedir. Cd içerikleri üst suda 0,08 μg/l ile 1,2 μg/l ve alt suda 0,06 μg/l ile 0,2 μg/l arasında değişmektedir. Suda çözünmüş Fe, Mn, Pb, Cu ve Cd dağılımlarında tespit edilen en belirgin özellik anoksik seviyelerdeki ani Mn artışlarıdır (Tablo 3b). Ayrıca Fe ve Cd içeriklerinde de önceki döneme göre artışlar görülmüştür. Yine bu ayda Fe 59

5 Ekolo ji Balkıs ve Aksu elementine benzer şekilde TBK51, 40m de en yüksek Cu içeriği tespit edilmiştir. Askıda Katı Maddede Adsorbe Olmuş Metaller (Fe, Mn, Pb, Cu, Zn ve Al) Ağustos 2003 döneminde askıda katı maddede Fe, Mn, Pb, Cu, Zn ve Al ölçümleri yapılmıştır. Buna göre; Mn içerikleri üst suda 2 μg/g ile 1064 μg/g arasında değişirken, alt suda 55 μg/g ile 2461 μg/g arasında ölçülmüştür. Fe içerikleri üst suda 0,01 μg/g ile 4,4 μg/g ve alt suda 0,16 μg/g ile 4,7 μg/g arasında tespit edilmiştir. Pb ve Cu içerikleri sırasıyla üst suda 0,9 μg/g ile 492 μg/g ve 0,5 μg/g ile 416 μg/g, alt suda ise 57 μg/g ile 339 μg/g ve 21 μg/g ile 188 μg/g arasında değişmektedir. Al ve Zn içerikleri ise sırasıyla üst suda % 0,15 ile % 85 ve 10 μg/g ile μg/g, alt suda % 0,14 ile % 13,2 ve 600 μg/g ile μg/g arasında değişmektedir (Tablo 4a). Batı Karadeniz şelfinde bu dönemde tespit edilen en belirgin özellik askıda katı maddede Zn içeriklerinin su kolonu boyunca oldukça yüksek olmasıdır. Benzer şekilde diğer metal değerleri de boğaz girişi K0 dan Marmara ya doğru B7 ve B2 istasyonlarında metal içeriklerinin Batı Karadeniz den daha düşüktür. Haziran 2004 döneminde Mn içerikleri üst suda 818 μg/g ile μg/g arasında değişirken, alt suda 960 μg/g ile 5600 μg/g arasında ölçülmüştür. Fe içerikleri üst suda 0,05 μg/g ile 1,7 μg/g ve alt suda 0,01 μg/g ile 1 μg/g arasında tespit edilmiştir. Pb ve Cu içerikleri sırasıyla üst suda 19 μg/g ile 305 μg/g ve 15 μg/g ile 84 μg/g, alt suda ise 20 μg/g ile 197 μg/g ve 13 μg/g ile 89 μg/g arasında değişmektedir. Al ve Zn içerikleri ise sırasıyla üst suda % 0,1 ile % 4 ve 125 μg/g ile 1206 μg/g, alt suda % 0,1 ile % 1,4 ve 260 μg/g ile 1330 μg/g arasında değişmektedir. Bu dönemde metal değişimlerindeki en belirgin özellik su kolonu boyunca askıda katı maddede Mn içerikleri artarken, Zn değerlerinin düşmesidir (Tablo 4b). Yüzey Sedimentlerinde Toplam Organik Karbon (TOK) ve Çözünmüş Hidrojen Sülfür (ÇHS) Ağustos 2003 döneminde TBK 1, 2, 13, 14, 16, 51 ve 52 nolu istasyonlarda yüzey sedimenti örneklemesi yapılabilmiştir. TBK 25, 32 ve 33 nolu istasyonlarda ise yüzey sedimentinin midye kabuklarından oluştuğu görülmüştür. Çalışılan istasyonlara ait yüzey sedimentlerinin toplam organik karbon içeriği (TOK) % 1,11 ile % 4,11 arasında değişmektedir. Ortalama değer % 60 2,24 tür. En yüksek TOK değeri TBK 13 te ölçülmüştür (Tablo 5a). Yüzey sedimentlerinde çözünmüş hidrojen sülfür konsantrasyonu (ÇHS) 29,5 μg /g ile 249 μg /g arasında değişmektedir (Tablo 5a). Ortalama değer 87,4 μg/g dır. TBK 51 ve 52 nolu istasyonlarda ise ÇHS bulunmamıştır. En yüksek değer TBK 13 te ölçülmüştür. Aynı istasyonda ölçülen TOK değerleri de sonuçları desteklemektedir. Bu istasyonda su kolonunda 125 m den itibaren anoksik koşulların hakim olduğu tespit edilmiştir. Haziran 2004 döneminde ise TBK 1, 2, 13, 14, 16, 33, 51 ve K1 nolu istasyonlarda yüzey sedimenti örneklemesi yapılabilmiştir. TBK 25, 32 ve 52 nolu istasyonlarda ise yüzey sedimentinin midye kabuklarından oluştuğu görülmüştür. Çalışılan istasyonlara ait yüzey sedimentlerinin toplam organik karbon içeriği (TOK) %1,42 ile % 2,6 arasında değişmektedir. Ortalama değer % 1,78 dir. En yüksek TOK değeri TBK 13 te ölçülmüştür (Tablo 5b). Yüzey sedimentlerinde çözünmüş hidrojen sülfür içeriği (ÇHS) 396,7 μg/g ile 419 μg/g arasında değişmektedir (Tablo 5b). Ortalama değer 406 μg/g dır. En yüksek değer TBK 13 te ölçülmüştür. Aynı istasyonda ölçülen yüksek TOK değeri de sonuçları desteklemektedir. Bu istasyonda su kolonunda 115 m derinlikten itibaren çözünmüş hidrojen sülfür tespit edilmiştir. Yüzey Sedimentlerinde Toplam Metaller (Al, Mn, Pb, Cu, Zn, Ni, Cd, Cr ve Hg) Ağustos 2003 döneminde Al ve Fe içerikleri sırasıyla % 6,74 ile % 9,76 ve % 1,99 ile % 2,42 arasında değişmektedir. Mn içerikleri 391 μg/g ile 656 μg/g arasında belirlenmiştir. Pb ve Cd içerikleri sırasıyla 27 μg/g ile 56 μg/g ve 0,9 μg/g ile 2,7 μg/g arasında ölçülmüştür. Cu, Zn ve Ni içerikleri de sırasıyla 16 μg/g ile 22 μg/g, 56 μg/g ile 83 μg/g ve 17 μg/g ile 38 μg/g arasında belirlenmiştir. Dağılımları incelenen metallerden Pb ve Cd içerikleri tüm yüzey sedimentlerinde şeyl ortalamasının üzerindedir (Tablo 5a). Sonuçlar karasal antropojenik (evsel ve endüstriyel) girdileri göstermektedir. Fe, Mn, Cu, Zn, ve Ni içerikleri ise şeyl ortalamasının altındadır. Al içeriği TBK 1, 2 ve 13 te yüksek, diğer istasyonlarda şeyl ise ortalamasının altında ölçülmüştür. Haziran 2004 döneminde Al ve Mn içerikleri sırasıyla % 2,61 ile % 4,5 ve 254 μg/g ile 604 μg/g arasında değişmektedir. Pb ve Cd içerikleri sırasıyla

6 Batı Karadeniz Şelfi nde Suda, Midyede ve Yüzey... Eko lo ji 10 μg/g ile 48 μg/g ve 0,91 μg/g ile 1,37 μg/g arasında ölçülmüştür. Cu, Zn ve Ni içerikleri de sırasıyla 22 μg/g ile 64 μg/g, 18 μg/g ile 94 μg/g ve 20 μg/g ile 71 μg/g arasında belirlenmiştir. Hg ve Cr içerikleri ise sırasıyla 69 ng/g ile 362 ng/g ve 69 μg/g ile 140 μg/g arasında değişmektedir. Bu dönemde Batı Karadeniz Şelfi yüzey sedimentlerinde Pb içerikleri TBK1 dışında, Cd içerikleri tüm istasyonlarda şeyl ortalamasının üzerinde ölçülmüştür (Tablo 5b). Al, Mn ve Ni içerikleri ise tüm istasyonlarda şeyl ortalamasının altında bulunmuştur. Cu içerikleri TBK13, Zn içerikleri TBK2, TBK14 ve TBK16, Hg içerikleri TBK1 ve TBK13, Cr ise TBK14, TBK33 ve TBK51 şeyl ortalamasının altında belirlenmiştir. Buna karşılık İstanbul Boğazı na doğru yaklaştıkça da (K1) metal içeriklerinin düştüğü görülmüştür. Midyede Metaller Ağustos 2003 döneminde TBK2 ve TBK14 istasyonlarında midye örneklemesi yapılabilmiştir. Alınan örneklerde de Cd, Pb, Cu, Ni, Mn ve Zn metallerinin içerikleri ölçülmüştür. İncelenen metaller arasında en yüksek değerler Mn dağılımlarında gözlenmiştir. Su kolonu ve askıda katı maddedeki yüksek Mn içerikleri de bu bulguları desteklemektedir. Toksik elementlerden Pb ve Cd içerikleri ise sırasıyla 13 μg/g ile 28 μg/g ve 3,8 μg/g ile 5,1 μg/g arasında değişmektedir (Tablo 6a). Ölçülen Pb ve Cd değerleri Su Ürünleri Yönetmeliği kriterlerinin oldukça üzerindedir. Haziran 2004 döneminde ise TBK2, 16 ve 33 nolu istasyonlarda midye örneklemesi yapılabilmiştir. Yapılan analizler sonucunda midyelerde Cd, Cr ve Zn içerikleri sırasıyla 2,9 μg/g ile 6,4 μg/g, 1,97 μg/g ile 7,5 μg/g ve 115 μg/g ile 198 μg/g arasında değişmektedir. Bu üç elementin içeriği de Su Ürünleri Yönetmeliği kriterlerinin oldukça üzerindedir (Tablo 6b). Toksik elementlerden Pb ise TBK16 dışında ölçüm limitlerinin altında tespit edilmiştir. Hg içeriği de tüm örneklerde kabul edilebilir değerin altında ölçülmüştür. TARTIŞMA VE SONUÇ Suda çözünmüş metal dağılımlarında tespit edilen en belirgin özelliklerinden biri anoksik seviyelerdeki ani Mn artışlarıdır. Bunun nedeni manganın redoks değişimlerine çok duyarlı bir element olmasıdır. Mn organik maddenin parçalanması sırasında oluşan anoksik koşullarda indirgenerek çözünür ve sedimentteki katı yüzeylerden su kolonuna geçişler olur (Nealson ve ark. 1991, Nealson ve Myers 1990, Nealson ve Saffarani 1994). Tablo 7. Deniz suyunda (μg/l) ve şelf sedimentlerinde (μg/g) ortalama metal içerikleri *Krauskopf (1979), ** Anonymous (2004) Tablo 8. Kuzey Adriyatik Denizi, Kuzeybatı Karadeniz ve Batı Karadeniz de Suda çözünmüş halde bulunan Mn, Fe, Pb, Cu ve Cd konsantrasyonları (μg/l) a Price ve ark. (1996) b Tankere ve ark. (2001) Tablo 9. Kuzey Adriyatik Deniz Kuzeybatı Karadeniz ve Batı Karadeniz de Askıda katı maddede Mn, Fe, Pb, Cu ve Zn konsantrasyonları (μg/g). a Price ve ark. (1996) b Tankere ve ark. (2001) Bu çalışma kapsamında her iki dönemde ölçülen metal içeriklerinin deniz suyundaki referans değerlerle karşılaştırıldığında çok yüksek olduğu görülmüştür (Tablo 7). Tüm metal içeriklerindeki yüksek değerler karasal antropojenik (evsel ve endüstriyel) girdilere işaret etmektedir. Ayrıca bu çalışma Kuzeybatı Karadeniz de ve Kuzey Adriyatik Denizi nde yapılan çalışmalarla karşılaştırıldığında da sonuçların genelde uyumlu olduğu gözlenmiştir (Tablo 8). Askıda katı maddede adsorbe olmuş metal içerikleri önceki yıllarda yapılan çalışmalarla karşılaştırıldığında, Kuzeybatı Karadeniz e göre Fe, Pb ve Zn içeriklerinde daha yüksek değerlerin tespit edildiği, Mn ve Cu derişimlerinin ise daha düşük olduğu gözlenmiştir (Tablo 9). İki döneme ait bulgular suda çözünmüş metal dağılımlarında da olduğu gibi Karadeniz e giren yoğun antropojenik (evsel ve endüstriyel) girdileri göstermektedir. Bunun yanı sıra yüksek Mn değerleri, Trakya havzasında bulunan Binkılıç manganez yatağından kıyı boyunca oluşan aşınımlarla denizel ortama olan karasal girdileri de düşündürmektedir (Gültekin 1998). Denizel ortama nehirler ve aşınımlarla giren Mn oksitleri ve hidroksitleri floküle olur ve su kolonu boyunca çözünmüş halde bulunan metalleri 61

7 Ekolo ji Balkıs ve Aksu de adsorblama ve birlikte çökelme suretiyle bağlayarak birikimlerinde önemli rol oynar (Balistrieri ve Murray 1986, Belzile ve ark. 1989). Haziran 2004 döneminde de su kolonu boyunca askıda katı maddede belirlenen ani Mn artışları ilkbahardaki ani yağışlarla denizel ortama taşınan karasal girdileri düşündürmektedir. Suda çözünmüş ve askıda katı maddede metal (Al, Fe, Mn, Pb, Cu, Cd ve Zn Hg) içerikleri uluslararası deniz suyunda kabul edilebilir limitlere göre yüksek, Su Ürünleri yönetmeliğine göre düşük bulunmuştur (Tablo 3a,b ve 4a,b). Bölgede metal dağılımlarını denetleyen temel faktörlerin şelfin gerisindeki cevherleşme zonlarından olan taşınımlar ve Tuna nehri ile olan karasal kaynaklı (evsel + endüstriyel) girdiler olduğu düşünülmektedir. Güney Karadeniz Şelfi boyunca yapılan benzer çalışmada da şelfin batısındaki dağılımlarda Tuna nehrinin katkısı belirgin olarak gözlenmiştir (Okuş ve ark. 2005). Yüzey sedimentlerinde çözünmüş hidrojen sülfür içerikleri Haziran 2004 döneminde daha yüksektir. Yüksek ÇHS ve TOK içerikleri karasal antropojenik (evsel ve endüstriyel) girdilere ve zengin organik madde üretimine işaret etmektedir. Sedimentlerde organik madde birikimini birincil üretim ve oksijen gibi su kolonu koşulları, sedimentin geçirgenliği, sedimenti oluşturan malzemenin fiziksel ve mineralojik özellikleri gibi faktörler denetler (Folger 1972). Su kolonu ve sediment yüzeylerindeki organik madde oksik koşullarda oksitlenerek parçalanır. Bu suretle de ortamda hızlı bir oksijen azalması gerçekleşir. Daha sonra da bakterilerin etkisiyle anaerobik parçalanma başlar. Bu süreçte de hidrojen sülfür oluşur. TBK13 te su kolonundan itibaren anoksik ortamın bulunması yüksek organik maddeye işaret etmektedir. TOK içerikleri ile ÇHS içerikleri arasında yapılan korelasyon analizlerinde r=+0,84 olarak en yüksek korelasyon değeri hesaplanmıştır. Toplam organik karbon içerikleri ile toplam metal içerikleri arasında belirlenen korelasyonlarda da TOK değerlerinin Hg ve Cu ile yüksek (r=+0,79 ve r=+0,66), Mn, Pb ve Zn ile orta (r=+0,42, r=+0,35 ve r=+0,30), Ni, Fe, Cd ve Cr ile de zayıf (r=+0,10, r=+0,22, r=+0,10 ve r=+0,14) korelasyonlar gösterdiği belirlenmiştir. Sedimentlerde metal birikimlerinin doğal ya da antropojenik kökenini belirlemek için ZF (Enrichment Factor) değeri hesaplanır (Luoma 62 Tablo 10a. Yüzey sedimentlerinde metallerin zenginleşme faktör (ZF) değerleri (08/2003). Tablo 10b. Yüzey sedimentlerinde metallerin zenginleşme faktör (ZF) değerleri (06/2004). 1990, Zhang ve Liu 2002, Zhang ve ark. 2007). a) 0,5 < ZF < 1,5 ise doğal kökenlidir. b) ZF > 1,5 ise antropojenikdir. ZF değeri aşağıdaki formüle göre hesaplanır: ZF = C metal (ölçülen) / C Al (ölçülen) / C metal (şeyl) / C Al (şeyl) Bu çalışmada yüzey sedimentlerinde hesaplanan metal zenginleşme faktör (ZF) değerleri Tablo 10a ve b de verilmiştir. Buna göre; 08/2003 döneminde Pb ve Cd metallerinin ZF değerleri tüm istasyonlarda 1,5 değerinden büyük bulunmuştur. Fe, Mn, Cu, Zn ve Ni ZF değerleri ise 1,5 değerinin oldukça altında belirlenmiştir. 06/2004 döneminde ise, Pb, Cd, Cu ve Cr ZF değerleri tüm istasyonlarda, Zn ZF değerleri TBK2, TBK14, TBK16, TBK51 ve TBK52, Ni ZF değerleri TBK13, TBK51 ve TBK52, Hg ZF değerleri de TBK1, TBK13, TBK14 ve TBK16 istasyonlarında 1,5 değerinin üzerindedir. Her iki çalışma dönemindeki yüksek değerler karasal endüstriyel kirleticilere işaret etmektedir. Şeyl ortalamasının altındaki değerler diğer çalışmalarla uyumludur. Karadeniz güncel çökellerinin derin deniz çökellerine göre Cu, Ni, Co, Mn, Ba ve V yönünden çok fakir olduğu daha önceki çalışmalarda da tespit edilmiştir (Baturin ve Kochenov 1968, Glagoleva 1961, Volkov ve Fomina 1974, Çağatay ve ark. 1987). Midye örneklerindeki metal içerikleri Karadeniz in farklı alanlarında yapılmış olan çalışmalarla karşılaştırıldığında, Batı Karadeniz de Mn değerlerinde tespit edilen belirgin farklılık Binkılıç taki manganez yatağından olan kıyısal aşınma ve taşınımları düşündürmektedir (Tablo 11). Ayrıca yapılan analizler sonucunda midyelerde metallerin bulunuş miktarı çoktan aza doğru 08/2003 döneminde Mn<Zn<Pb<Ni<Cd<Cu; 06/2004 döneminde ise Zn<Mn<Cu<Ni<Cd

8 Batı Karadeniz Şelfi nde Suda, Midyede ve Yüzey... Eko lo ji Tablo 11. Güney Karadeniz Şelfi nde farklı bölgelere ait midyelerde metal içerikleri (μg/g) (Topçuoğlu ve ark. 2002). <Cr<Hg<Pb olarak belirlenmiştir. Ayrıca çalışılan istasyonlarda yüzey sedimentlerindeki yüksek TOK ve ÇHS içerikleri ortamda indirgen koşulların hakim olduğunu göstermektedir. Anoksik ortamlarda Mn elementi çözünür forma geçtiğinden sedimentte birikimi az olurken, suda çözünen miktarında artışlar oluşmaktadır. Bu durumda zengin Mn içerikli sularda bulunan canlılar da bünyelerinde bu elementi daha yüksek oranlar da biriktirmektedirler. Yüksek Pb içerikleri karasal kaynaklı girdileri, özellikle de Tuna nehri ile olan taşınımlara işaret etmektedir. Güney Karadeniz Şelfi nde İÜ Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü nce yürütülen karasal kaynaklı kirleticilerin takibi çalışmasında da şelfin batısında toplanan midye örneklerindeki yüksek Pb ve Cd içerikleri de bu sonuçları desteklemektedir. Pb ve Cd gibi toksik elementlerin kabul edilen değerlerin üzerinde olması insan sağlığı açısından önemli bir risk unsuru oluşturmaktadır. Bu çalışma sonuçları metallerin insan sağlığı üzerindeki etkilerinin hekimlerle ortak takip edilmesi gerekliliğini de ortaya koymaktadır. TEŞEKKÜR Bu çalışmada emeği geçen R/V Arar gemisi personeline ve İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü teknisyenlerine yardımlarından dolayı teşekkür ederiz. Çalışmamız İSKİ tarafından desteklenen Karadeniz den İstanbul Boğazı na Kirleticilerin İzlenmesi ve Taşınım Özelliklerinin Belirlenmesi için Deniz Ölçüm Çalışmaları kapsamında üretilmiştir. KAYNAKLAR Algan O, Gazioğlu C, Çağatay N, Yücel ZY, Gönençgil B (1999) Sediment and water influxes into the Black Sea by Anatolia Rivers. Zeitschrift für Geomorphologie 43 (1): Anonymous (2001) Resmi Gazete; sayı: tarih: 3 Şubat. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü, Ankara. Anonymous (2004) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, 31/12/2004 tarih ve sayılı. Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara. Balisterieri L, Murray JW (1986) Marine Scavenging: Trace matal adsorbtion by interfacial sediment from MANOP Site H. Geochime at Cosmochima Acta 48: Baturin GN, Kochenov AV (1968) Relation between some rare metals and organic material in marine sediment. Oceanology 7 (6): Belzile N, Richard R, De Vitre R, Tessier A (1989) In situ collection of diagenetic iron and manganese oxyhyroxides from natural sediments. Letters to nature 340: Brewer PG (1975) Minor elements in seawater. Chapter 7. In: Riley JP, Skirrow G (eds.). Chemical Oceanography, Acedemic Press, London, Bruland KW, Coale KH, Mart L (1985) Analysis of seawater for dissolved cadmium, copper and lead: an inter comparison of voltametric and atomic adsorption methods. Marine Chemistry 17: Chester R, Stoner JH (1974) The distribution of zinc, nickel, manganese, cadmium, copper and iron in some waters from the world ocean. Marine Chemistry 2: Çağatay MN, Saltoğlu T, Gedik A (1987) Karadeniz i güncel çökellerinin jeokimyası. Geological Engineering 30-31: Danielsson LG, Magnusson B, Westerlund S (1978) An improved metal extraction procedure for the determination of trace metals in seawater by atomic absorption spectrometry with electrothermal atomization. Analytica Chimica Acta 98: Folger DW (1972) Texture and organic carbon content of bottom sediemnts in some estuaries of the United States. In: Nelson BW (eds.) Environmental Framework of Coastal Plain Estuaries, Memoirs of the Geological society of America, 133: Förtsner U, Witmann GTW (1981) Metal Pollution in the Aquatic Environment. Springer Verlag, New York. Garban Z (2008) The Fundemental Problems Regarding The Relative Hydrogen (rh) Score in Biochemistry Note I. Theoretical Bases of rh Determination, Journal of Agroalimentary Processes and Technologies 14:

9 Ekolo ji Balkıs ve Aksu Glagoleva MA (1961) Regularities in distribution of chemical elements in modern sediments of the Black Sea. American Geolical Institute 135: 1-6. Gültekin AH (1998) Gechemistry and Origin of the Oligocene Binkılıç Manganese Deposit, Trace Basin, Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences 7: Krauskopf KB (1979) Introduction to geochemistry. International Series in the Earth and Planetary Scienes, McGraw-Hill, Tokyo. Loring DH, Rantala RTT (1992) Manuel for the geochemical analyses of marine sediments and suspended particulate matter. Earth-Science Reviews 32: Luoma SN (1990) Processes affecting metal concentrations in estuarine and coastal marine sediments. In: Furness RW, Rainbow PS (eds.) Heavy metals in the marine environment, CRC Press, Boca Raton, Mason B, Moore CB (1982) Principles of geochemistry. Wiley, New York. Muller FLL, Gulin SB, Kalvoy A (2001) Chemical speciation of copper and zinc in surface waters of the western Black Sea. Marine Chemistry 76: Nealson KH, Myers CR (1990) Iron reduction by bacteria: a potential role in the genesis of banded iron formation. American Journal of Science 290-A: Nealson KH, Myers CR, Wimpee BB (1991) Isolotion and identification of manganese-reducing bacteria and estimates of microbial Mn(IV)-reducing potential in the Black Sea. Deep-Sea Research 38: Nealson KH, Saffarani D (1994) Iron and Manganese in Anaerobic Respiration: Environmental Significance, Physiology, and Regulation. Annual Review of Microbiology 48: Okuş E, Sur Hİ, Güven KC, Algan O, Yüksek A, Altıok H, Balkıs N, Taş S, Aslan-Yılmaz A, Yılmaz N, Müftüoğlu AE, Aksu A (2005) Karadeniz Kirlilik İzleme Projesi Final Raporu. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, İstanbul. Ozsoy E, Unluata U (1997) Oceanography of the Black Sea: A review of recent results. Earth-Science Reviews 42: Oner O, Celik A (2011) Investigation of Some Pollution Parameters in Water and Sediment Samples Collected From the Lower Gediz River Basin. Ekoloji 20 (78): doi: /ekoloji Price NB, Pates J, Mowbray S, Lindsay FS, Stewart HR, Nyfeller F, Godet CH (1996) Seasonal variability and transport pathways of the elements of suspended particulate matter. In: Transfer pathways and fluxes of organic matter and related elements in water and sediments of the Northern Adriatic Sea and their importance on the eastern Mediterrenean Sea, UROMARGE-AS Project, EU/MAST2-CT Final Report, Commission of the European Union, Shimkus K M ve Trimonis ES (1974) Modern sedimentation in the Black Sea. In: Degens ET, Ross DA (eds), The Black Sea-Geology, Chemistry and Biology, American Association of Petroleum Geologists, Tulsa, Statham PJ (1985) The determination of dissolved manganese and cadmium in seawater at low nmol/l concentrations by chelation and extraction followed by electrothermal atomic absorpion spectrometry. Analytica Chimica Acta 169: Strickland JDH, Parsons TR (1972) A Practical handbook of seawater analysis. 2nd ed., Oxford Press, Ottawa. Stumm W, Morgan JJ (1970) Aquatic Chemistry. Wiley-Inter Science, New York. Tankere SPC, Muller FLL, Burton JD, Statham PJ, Guieu C, Martin JM (2001) Trace metal distributions in shelf waters of the northwestern Black Sea. Continental Shelf Research 21: Topcuoğlu S, Kırbaşoğlu Ç, Güngör N (2002) Heavy metals in organisms and sediments from Turkish Coast of the Black Sea, Environmental International 27: Volkov II, Fomina LS (1974) Influence of organic material and processes of sulfide formation on distribution of some trace elements in deep-water sediments of Black Sea. In: Degens ET, Ross DA (eds), The black sea Geology-Chemistry and Biology, American Association of Petroleum Geologists Memoir 20: Yildiz N, Yener G (2010) Dating of the Sediment Accumulation Rate, Radioactive and Heavy Metal Pollution in the Van Lake. Ekoloji 19 (77): doi: /ekoloji Zang J, Liu CL (2002) Riverine composition and estuarine geochemistry of particulate metals in China- Weatheing features, antropogenic impact and chemical fluxes, Estuarine. Coastal and Shelf Science 54: Zhang L, Ye X, Feng H, Jing Y, Ouyang T, Yu X, Liang R, Gao C, Chen W (2007) Heavy metal contamination of a shallow water area close to the industrial zone of Porto Marghera (Venice Lagoon, Italy). Marine Pollution Bulletin 55:

Doç.Dr. Ahmet DEMIRAK Muğla Sıtkı koçman Üniversitesi, Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi

Doç.Dr. Ahmet DEMIRAK Muğla Sıtkı koçman Üniversitesi, Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi DENİZ ÇAYIRLARI (Posidonia oceanica) KULLANILARAK BAZI METAL İYONLARININ BİYOSORPSİYONLA UZAKLAŞTIRILMASI Doç.Dr. Ahmet DEMIRAK Muğla Sıtkı koçman Üniversitesi, Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi

Detaylı

LOGO. Doç. Dr. Esin SUZER. Prof. Dr. Aynur KONTAŞ. Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Kimyası Bölümü

LOGO. Doç. Dr. Esin SUZER. Prof. Dr. Aynur KONTAŞ. Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Kimyası Bölümü LOGO Doç. Dr. Esin SUZER Prof. Dr. Aynur KONTAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Kimyası Bölümü Deniz Kirliliği İnsan kaynaklı ya da doğal etkiler sonucu ortaya çıkan,

Detaylı

Karadeniz ve Kıyılarının Çevresel Özellikleri ve Sorunları T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DENİZ VE KIYI YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Didem UĞUR ÇEVRE ve ORMAN UZMANI Sunum

Detaylı

ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ

ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ İlke ÇELİK 1, Seda Aslan KILAVUZ 2, İpek İMAMOĞLU 1, Gürdal TUNCEL 1 1 : Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü

Detaylı

Konsantre Cevher Analizleri / Ore Grade Analysis

Konsantre Cevher Analizleri / Ore Grade Analysis Konsantre Cevher Analizleri / Ore Grade Analysis Bu analiz grupları yüksek tenörlü cevher analizleri için uygun metottur. This analysis groups is an appropriate method for high grade ore analyses. AT-11

Detaylı

Maslak / İstanbul. Mersin Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Mersin d

Maslak / İstanbul. Mersin Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Mersin d Ambarlı Limanı Kirlilik Tarihçesinin Karot Çökellerinde Jeokimyasal Yollarla İncelenmesi Geochemical investigation of pollution history of Ambarlı Port via core sediments Erol SARI a *, Selma ÜNLÜ a, Nurgül

Detaylı

ŞEHİR ATMOSFERİNDE ESER METALLERİN KURU ÇÖKELMESİ

ŞEHİR ATMOSFERİNDE ESER METALLERİN KURU ÇÖKELMESİ 269 ŞEHİR ATMOSFERİNDE ESER METALLERİN KURU ÇÖKELMESİ Gülay ÖNAL, Semra G. TUNCEL ( ) ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Ankara ÖZET Ankara şehir atmosferindeki eser element çökelmesi, alıcı ortam

Detaylı

Jeokimya Analizleri. Geochemical Analysis

Jeokimya Analizleri. Geochemical Analysis Jeokimya Analizleri Geochemical Analysis Jeokimya; minerallerin oluşumu esnasında ve sonrasında çevre kayaçlar ile yüzeysel ortamlarda gerçekleşen kimyasal değişikliklerin belirlenmesi temeline dayanır.

Detaylı

Murat Nehri (Elazığ) nin Bazı Fizikokimyasal Parametreler Açısından Su Kalitesinin Belirlenmesi

Murat Nehri (Elazığ) nin Bazı Fizikokimyasal Parametreler Açısından Su Kalitesinin Belirlenmesi October26-28, 216, Malatya Murat Nehri (Elazığ) nin Bazı Fizikokimyasal Parametreler Açısından Su Kalitesinin Belirlenmesi ÖZET Murat Topal DSİ Genel Müdürlüğü, DSİ 9. Bölge Müdürlüğü, Elazığ, murattopal@dsi.gov.tr

Detaylı

MANİSA BELEDİYESİ EVSEL ATIK SU ARITMA TESİSİNİN, GEDİZ NEHRİNİN AĞIR METAL KİRLİLİĞİNE OLAN ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ

MANİSA BELEDİYESİ EVSEL ATIK SU ARITMA TESİSİNİN, GEDİZ NEHRİNİN AĞIR METAL KİRLİLİĞİNE OLAN ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ http://www.trakya.edu.tr/enstituler/fenbilimleri/dergi/net/index.htm Trakya Univ J Sci, 5(2): 135-139, 2004 ISSN 1302 647X DIC: 117OMMT520412040105 MANİSA BELEDİYESİ EVSEL ATIK SU ARITMA TESİSİNİN, GEDİZ

Detaylı

DOĞU KARADENİZ VE BATI KARADENİZ ATMOSFERİ AEROSOLLERİ KİMYASAL KOMPOZİSYONUNUN KARŞILAŞTIRILMASI

DOĞU KARADENİZ VE BATI KARADENİZ ATMOSFERİ AEROSOLLERİ KİMYASAL KOMPOZİSYONUNUN KARŞILAŞTIRILMASI DOĞU KARADENİZ VE BATI KARADENİZ ATMOSFERİ AEROSOLLERİ KİMYASAL KOMPOZİSYONUNUN KARŞILAŞTIRILMASI İlker BALCILAR, Abdullah ZARARSIZ, Yakup KALAYCI, Güray DOĞAN, Gürdal TUNCEL SEMPOZYUMU 7-9 EKİM 2015 İZMİR

Detaylı

Determining some heavy metal concentrations in water and sediments samples taken from Gediz River. Title Institution / University Year

Determining some heavy metal concentrations in water and sediments samples taken from Gediz River. Title Institution / University Year CV Name: Orkide MİNARECİ Date of Birth: 15.01.1972 Academic Title: Assist. Prof. Dr. Education Programme/Department University Bachelor Master Department of Biology (Fundamental and industrial microbiology)

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Karaman Mah. Atıksu Arıtma Tesisi İdari Binası Adapazarı 54290 SAKARYA/TÜRKİYE Tel : 0 264 221 12 23 Faks : 0 264 277 54 29 E-Posta

Detaylı

Ekosistem ve Özellikleri

Ekosistem ve Özellikleri Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/7 (1, 2, 3,4) SU, ATIK SU ph Elektrometrik Metot SM 4500 H+ B Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM 2550 B İletkenlik Elektrokimyasal Metot SM 2510 B Renk Spektrofotometrik

Detaylı

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu çalışma da 2000-2010 yıllarındaki yıllık, aylık, saatlik veriler kullanılarak kirleticilerin mevsimsel değişimi incelenmiş, sıcaklık, rüzgar hızı, nisbi

Detaylı

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Orkide MİNARECİ Ünvanı: Yrd.Doç.Dr. Öğrenim Durumu Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Biyoloji Bölümü (Temel ve Ege Üniversitesi Fen Fakültesi 1992

Detaylı

Mersin Sahilinde Makroalg (Ulva Sp. ve Enteromorpha Sp.) ve Sedimentte Ağır Metal Düzeylerinin İncelenmesi

Mersin Sahilinde Makroalg (Ulva Sp. ve Enteromorpha Sp.) ve Sedimentte Ağır Metal Düzeylerinin İncelenmesi Ekoloji 21, 82, 47-55 (2012) doi: 10.5053/ekoloji.2011.827 Mersin Sahilinde Makroalg (Ulva Sp. ve Enteromorpha Sp.) ve Sedimentte Ağır Metal Düzeylerinin İncelenmesi Mehmet Tahir ALP 1*, Ozgür OZBAY 2,

Detaylı

Akvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon

Akvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon Azotlu bileşikler Ticari balık havuzlarında iyonize olmuş veya iyonize olmamış amonyağın konsantrasyonlarını azaltmak için pratik bir yöntem yoktur. Balık havuzlarında stoklama ve yemleme oranlarının azaltılması

Detaylı

İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ. Berna AYAT. İstanbul, Türkiye

İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ. Berna AYAT. İstanbul, Türkiye 6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 271 İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ Burak AYDOĞAN baydogan@yildiz.edu.tr Berna AYAT bayat@yildiz.edu.tr M. Nuri ÖZTÜRK meozturk@yildiz.edu.tr

Detaylı

FETHİYE LİMANI SEDİMENTLERİNDE AĞIR METAL BİRİKİMLERİ

FETHİYE LİMANI SEDİMENTLERİNDE AĞIR METAL BİRİKİMLERİ LİMANI SEDİMENTLERİNDE AĞIR METAL BİRİKİMLERİ Sinem YILGÖR ve Mert AVCI DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İzmir E-Posta: sinem.yilgor@deu.edu.tr ÖZET Fethiye Limanı'nda ağır metal kirliliği

Detaylı

- Türkiye Denizlerinde Kirlenme Durumu

- Türkiye Denizlerinde Kirlenme Durumu - Türkiye Denizlerinde Kirlenme Durumu Marmara Denizi: Yaklaşık 11.352 km 2 'lik bir alan kaplayan Marmara Denizi hidrografik yapısı açısından tipik haliç özelliğine sahiptir. Karadeniz den yüzey akıntıları

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Yavuz Sultan Selim Cad. 118. Sokak No: 29 Dilovası 41455 KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0 262 754 17 81 Faks : 0 262 754 19 84 E-Posta : EHSTurkey@sgs.com

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Karaman Mah. Atıksu Arıtma Tesisi İdari Binası Adapazarı 54290 SAKARYA/TÜRKİYE Tel : 0 264 221 12 23 Faks : 0 264 277 54 29 E-Posta

Detaylı

KARADENİZ DE AĞIR METAL KİRLİLİĞİ

KARADENİZ DE AĞIR METAL KİRLİLİĞİ 1 T.C. TARIM ve KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DENİZ BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ - ERDEMLİ, İÇEL VE SU ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ - YOMRA, TRABZON KARADENİZ DE AĞIR METAL KİRLİLİĞİ

Detaylı

Turkey) on Sea Urchin (Paracentrotus lividus) Fresenius Environmental Bulletin,

Turkey) on Sea Urchin (Paracentrotus lividus) Fresenius Environmental Bulletin, ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Selma KATALAY Doğum Tarihi: 24-10-1967 Ünvanı: Doç.Dr. Öğrenim Durumu Doktora Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Biyoloji/ Hidrobiyoloji Ege Üniversitesi,Fen

Detaylı

ORTA KARADENİZ KIYI ŞERİDİ NEHİRLERİ SU VE SEDİMAN ORTAMLARINDA AĞIR METAL KİRLİLİĞİ İZLENMESİ

ORTA KARADENİZ KIYI ŞERİDİ NEHİRLERİ SU VE SEDİMAN ORTAMLARINDA AĞIR METAL KİRLİLİĞİ İZLENMESİ 7. ULUSAL ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ YAŞAM ÇEVRE TEKNOLOJİ 24-27 Ekim 2007 İZMİR TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI ORTA KARADENİZ KIYI ŞERİDİ NEHİRLERİ SU VE SEDİMAN ORTAMLARINDA AĞIR METAL KİRLİLİĞİ İZLENMESİ

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/9

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/9 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/9 Düzenleme tarihi : 22.09.2011 Başlangıç tarihi : 22.09.2011 CO Tayini Elektrokimyasal hücre metodu TS ISO 12039 Emisyon (1),(2) CO 2 Tayini SO 2 Tayini NOx (NO+NO

Detaylı

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen ix xiii xv xvii xix xxi 1. Çevre Kimyasına Giriş 3 1.1. Çevre Kimyasına Genel Bakış ve Önemi

Detaylı

İÇME SUYUNDA METAL TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

İÇME SUYUNDA METAL TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 17 İÇME SUYUNDA METAL TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Fatma AKÇADAĞ Emrah UYSAL ÖZET TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) Kimya Grubu Laboratuvarları yeterlilik testlerinin önemini

Detaylı

Doğu Karadeniz de (Samsun, Türkiye) Bazı Fiziko- Kimyasal Parametrelerin Araştırılması

Doğu Karadeniz de (Samsun, Türkiye) Bazı Fiziko- Kimyasal Parametrelerin Araştırılması E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 22 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 22 Cilt/Volume 19, Sayı/Issue (1-2): 177 182 Ege University Press ISSN 13-9 http://jfas.ege.edu.tr/ Doğu Karadeniz de (Samsun, Türkiye)

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 9.Çözünmüş İnorganik ve Organik Katıların Giderimi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK İnorganiklerin Giderimi Çözünmüş maddelerin çapları

Detaylı

Karacaören-II Baraj Gölü ndeki Su, Sediment ve Sazan (Cyprinus carpio) Örneklerinde Bazı Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi

Karacaören-II Baraj Gölü ndeki Su, Sediment ve Sazan (Cyprinus carpio) Örneklerinde Bazı Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi Ekoloji 21, 82, 65-70 (2012) doi: 10.5053/ekoloji.2011.829 Karacaören-II Baraj Gölü ndeki Su, Sediment ve Sazan (Cyprinus carpio) Örneklerinde Bazı Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi Ismail KIR *, Hulya

Detaylı

EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ

EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ Yrd. Doç. Dr. Şehnaz ŞENER Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Göl 482 km² yüzölçümü ile Türkiye nin 4. büyük gölü aynı zamanda 2.

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ;

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; evresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/5 ATIK SU (1) ph Elektrokimyasal Metot SM 4500- H + İletkenlik Laboratuvar ve Saha Metodu SM 2510 B özünmüş Oksijen, Oksijen Doygunluğu Membran

Detaylı

UZMAN TOLGA BAAHDIR ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

UZMAN TOLGA BAAHDIR ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ UZMAN TOLGA BAAHDIR ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Doğum Tarihi : 15 Şubat 1979 İletişim Bilgileri: İş Adresi : Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü 68100 AKSARAY Cep Telefonu

Detaylı

ADAPAZARI KENTSEL ATIKSU ARITMA TESĐSĐ ATIKSUYUNUN KARAKTERĐZASYONUNUN ĐNCELENMESĐ VE DEĞERLENDĐRĐLMESĐ

ADAPAZARI KENTSEL ATIKSU ARITMA TESĐSĐ ATIKSUYUNUN KARAKTERĐZASYONUNUN ĐNCELENMESĐ VE DEĞERLENDĐRĐLMESĐ ADAPAZARI KENTSEL ATIKSU ARITMA TESĐSĐ ATIKSUYUNUN KARAKTERĐZASYONUNUN ĐNCELENMESĐ VE DEĞERLENDĐRĐLMESĐ 1 Beytullah EREN, 1 Büşra SUROĞLU, 1 Asude ATEŞ, 1 Recep ĐLERĐ, 2 Rüstem Keleş ÖZET: Bu çalışmada,

Detaylı

*E mail: mboran@ktu.edu.tr

*E mail: mboran@ktu.edu.tr E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2004 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2004 Cilt/Volume 21, Sayı/Issue (1-2): 17 21 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Değirmendere Havzasında

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot adı Metot Numarası Hız ve Debi Pitot Tüpü Metodu TS ISO 10780

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot adı Metot Numarası Hız ve Debi Pitot Tüpü Metodu TS ISO 10780 Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE - 1/5 Hız ve Debi Pitot Tüpü Metodu TS ISO 10780 EMİSYON 1 İslilik Nem Partikül Madde CO, O 2 CO 2 NO NO X, NO 2 Renk Karşılaştırma (Bacharach)

Detaylı

ATIK SUDA METAL TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ RAPORU TASLAK

ATIK SUDA METAL TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ RAPORU TASLAK ATIK SUDA METAL TAYİNİ YETERLİLİK TESTİ RAPORU TASLAK TÜBİTAK ULUSAL METROLOJİ ENSTİTÜSÜ REFERANS MALZEMELER LABORATUVARI Rapor No: KAR-G3RM-130.2014.02 Koordinatör: Dr. Fatma AKÇADAĞ 3 Aralık 2014 Gebze/KOCAELİ

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma 2005/1 INVESTIGATION OF SOIL CONTAMINATED BY LEAD, CADMIUM, MERCURY AND NICKEL Sevil VELİ *1, Savaş AYBERK 1, Banu

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü T.C. Belge No Kapsam : Y-01/170/2011 Düzenleme Tarihi : 06.07.2011 : Su, Atık Su, Deniz Suyu, Numune Alma, Emisyon, İmisyon, Gürültü Laboratuvar Adı : ARTEK Mühendislik Çevre Ölçüm ve Danışmanlık Hiz.

Detaylı

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ SU KALİTE ÖZELLİKLERİ Su kirliliği Su kaynağının kimyasal, fiziksel, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya dolaylı yoldan biyolojik

Detaylı

Trabzon (Türkiye) İl Sınırları İçerisinde Bulunan Solaklı ve Sürmene Derelerinde Nütrient ve Askıda Katı Madde Yüklerinin Belirlenmesi

Trabzon (Türkiye) İl Sınırları İçerisinde Bulunan Solaklı ve Sürmene Derelerinde Nütrient ve Askıda Katı Madde Yüklerinin Belirlenmesi E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2001 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2001 Cilt/Volume 18, Sayı/Issue (3-4): 343 348 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Trabzon (Türkiye) İl

Detaylı

Endüstriyel Deşarjlarda Mikrokirletici Kontrolü: Çevresel Kalite Standartlarının Sağlanması İçin Uygulanması Gereken Kontrol Stratejileri

Endüstriyel Deşarjlarda Mikrokirletici Kontrolü: Çevresel Kalite Standartlarının Sağlanması İçin Uygulanması Gereken Kontrol Stratejileri Endüstriyel Deşarjlarda Mikrokirletici Kontrolü: Çevresel Kalite Standartlarının Sağlanması İçin Uygulanması Gereken Kontrol Stratejileri Tolga Pilevneli Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kimyasalların Kontrolü

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ;

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; EK LİSTE - 1/10 SO 2 Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 7935 Elektrokimyasal Hücre Metodu CO, O 2,CO 2 Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039 (Hesaplama) Emisyon 1 NO, NO 2 NOx Elektrokimyasal Hücre

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası EK LİSTE-1/10 SU, ATIK SU 1 ph Elektrokimyasal Metot SM 4500 H + B Bulanıklık Nefelometrik Metot SM 2130 B Çözünmüş Oksijen / Oksijen Doygunluğu Membran Elektrot Limunisanse SM 4500-O G ASTM D 888 İletkenlik

Detaylı

TEBLĐĞ Çevre ve Orman Bakanlığından: KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELĐĞĐ HASSAS VE AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLĐĞĐ ĐKĐNCĐ BÖLÜM

TEBLĐĞ Çevre ve Orman Bakanlığından: KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELĐĞĐ HASSAS VE AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLĐĞĐ ĐKĐNCĐ BÖLÜM 27 Haziran 2009 CUMARTESĐ Resmî Gazete Sayı : 27271 TEBLĐĞ Çevre ve Orman Bakanlığından: KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELĐĞĐ HASSAS VE AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLĐĞĐ BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Deney Laboratuvarı Adresi : Kemankeş Mah. Mangır Sok. No:3 Kat:1 Karaköy Beyoğlu 34425 İSTANBUL / TÜRKİYE Tel : 0212 243 63 47 Faks : 0212 243 63 41 E-Posta : info@pentacevre.com

Detaylı

EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR

EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR 1) Kullanılmış lastikler 2) I ve II nci kategori atık yağlar 3) Boya çamurları 4) Solventler 5) Plastik atıklar 6) Çevre ve Orman Bakanlığı

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Adresi : İSTAÇ GERİ KAZANIM VE KOMPOST TESİSİ Işıklar Köyü Ege Sokak No: 5/1 Kemerburgaz-Eyüp/İSTANBUL Tel : 02122065017 Faks : 02122065398 E-Posta : laboratuvar@istac.com.tr

Detaylı

İnegöl OSB Müdürlüğü Atıksu Arıtma, Çamur Kurutma ve Kojenerasyon Tesisleri 6/3/2016 1

İnegöl OSB Müdürlüğü Atıksu Arıtma, Çamur Kurutma ve Kojenerasyon Tesisleri 6/3/2016 1 Atıksu Arıtma, Çamur Kurutma ve 6/3/2016 1 İnegöl İlçesinde Organize Sanayi Bölgesi Kurulması; Yüksek Planlama Kurulunun 19.12.1973 tarihli raporu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 19.11.1973 tarihli

Detaylı

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Rb izotoplarından oluşmuştur. İzotopların doğada bulunma yüzdelerini hesaplayınız. Bir bileşik

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Akreditasyon No: Adresi :Güvercinlik Mah. Okul Sok. No 221/C Bodrum 48400 MUĞLA / TÜRKİYE Tel : 0252 374 54 77 Faks : 0252 374 54 78 E-Posta

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Deney Laboratuvarı Adresi : Adnan Menderes Mah. Aydın Blv. No:43 09010 AYDIN / TÜRKİYE Tel : 0 256 211 24 04 Faks : 0 256 211 22 04 E-Posta : megagidalab@gmail.com

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Laboratuvarı Adresi : Organize Sanayi Bölgesi 1. Bulvar No: 18 İstasyon 47100 MARDİN / TÜRKİYE Tel : 0 482 215 30 01 Faks : 0 482 215 30 09 E-Posta : info@martest.com.tr

Detaylı

TUNCELİ İLİ VE ÇEVRESİ TATLI SU KAYNAKLARINDA SUYUN FİZİKO-KİMYASAL PARAMETRELERİ VE NİTROJENLİ BİLEŞİKLERİN MEVSİMSEL DEĞERLERİ

TUNCELİ İLİ VE ÇEVRESİ TATLI SU KAYNAKLARINDA SUYUN FİZİKO-KİMYASAL PARAMETRELERİ VE NİTROJENLİ BİLEŞİKLERİN MEVSİMSEL DEĞERLERİ ISSN: 2148 0273 Cilt 3, Sayı 2, 2015 Vol. 3, Issue 2, 2015 TUNCELİ İLİ VE ÇEVRESİ TATLI SU KAYNAKLARINDA SUYUN FİZİKO-KİMYASAL PARAMETRELERİ VE NİTROJENLİ BİLEŞİKLERİN MEVSİMSEL DEĞERLERİ Veysiye Erkil

Detaylı

KOCAELİ İLİ YOL TOZLARINDA POLİKLORLU BİFENİL SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ. Demet ARSLANBAŞ* Mihriban CİVAN

KOCAELİ İLİ YOL TOZLARINDA POLİKLORLU BİFENİL SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ. Demet ARSLANBAŞ* Mihriban CİVAN KOCAELİ İLİ YOL TOZLARINDA POLİKLORLU BİFENİL SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Demet ARSLANBAŞ* Mihriban CİVAN 1 GİRİŞ Kalıcı Organik Kirleticiler (KOK lar), yüksek dirençleri nedeniyle doğaya karıştığında ortamda

Detaylı

Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni

Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ... 3 1 Toz ve Gaz Emisyonlarõnõn Kontrolü...4-5 Toz...4-5 Havada Hidrojen Siyanür (HCN) Gazõ... 6 2 Gürültü Kontrolü... 7 3 Kimyasal

Detaylı

Elazığ İlinde Bir Maden Sahasından Kaynaklanan Sızıntı Sularının Maden Çayına Etkisi: II. Diğer Parametreler

Elazığ İlinde Bir Maden Sahasından Kaynaklanan Sızıntı Sularının Maden Çayına Etkisi: II. Diğer Parametreler Karaelmas Science and Engineering Journal/Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi 2 (1): 15-21, 212 Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi Journal home page: www.fbd.karaelmas.edu.tr Araştırma Makalesi Elazığ

Detaylı

Murat Nehri nden Yakalanan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) da Bazı Metal Düzeylerinin Belirlenmesi

Murat Nehri nden Yakalanan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) da Bazı Metal Düzeylerinin Belirlenmesi Araştırma Makalesi / Research Article Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 3(1): 85-90, 2013 Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Iğdır University Journal

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi, 1605 Cadde, Dilek Binası BİLKENT 06800 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 444 50 57 Faks : 0 312 265 09 06

Detaylı

Elazığ İlinde Bir Maden Sahası Galeri Suyunun Han Çayına Olası Etkisi. Probable Effect of Gallery Water of a Mineland in Elazig City on Han Stream

Elazığ İlinde Bir Maden Sahası Galeri Suyunun Han Çayına Olası Etkisi. Probable Effect of Gallery Water of a Mineland in Elazig City on Han Stream Elazığ İlinde Bir Maden Sahası Galeri Suyunun Han Çayına Olası Etkisi Murat TOPAL 1, E. Işıl Arslan TOPAL 2 1,2 Çevre Mühendisliği Bölümü, Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye 1 mtopal@cumhuriyet.edu.tr,

Detaylı

SINIR TENORUNUN EKONOMİK BAKIR MİKTARI TAHMİN HASTASINA ETKİSİ

SINIR TENORUNUN EKONOMİK BAKIR MİKTARI TAHMİN HASTASINA ETKİSİ SINIR TENORUNUN EKONOMİK BAKIR MİKTARI TAHMİN HASTASINA ETKİSİ THE EFFECT OF THE CUT-OFF GRADE ON THE ESTIMATION ERROR OF ECONOMIC COPPER CONTENT Ercüment YALÇIN (*) ANAHTAR SÖZCÜKLER: u, Tahmin Hatası,

Detaylı

İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ

İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ Karada bir su ürünleri işletmesi kurulacaksa, su kaynağı olarak kaynak suyu, dere, ırmak, akarsu, göl, baraj suları veya yeraltı suları kullanılabilir. Yetiştiriciliğin

Detaylı

B. Uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitabında (Proceedings) basılan bildiriler :

B. Uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitabında (Proceedings) basılan bildiriler : ESERLER A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler A.1. Kurt P. and Ozkoc Boke H. 2004, A Survey To Determine Levels Of Chlorinated Pesticides And PCB s In Mussels And Seawater From The Mid

Detaylı

YAYILI KİRLİLİK: KENTSEL VE TARIM KAYNAKLI

YAYILI KİRLİLİK: KENTSEL VE TARIM KAYNAKLI YAYILI KİRLİLİK: KENTSEL VE TARIM KAYNAKLI DOÇ.DR. EMRE ALP ODTÜ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 19-20 Mart 2015 YAYILI KİRLİLİK: KENTSEL VE TARIM KAYNAKLI Yayılı Kirlilik Kaynakları ve Özellikleri Yayılı Kirliliğin

Detaylı

Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR

Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR AMAÇ Çorlu katı atık depolama sahası sızıntı sularının ön arıtma alternatifi olarak koagülasyon-flokülasyon yöntemi ile arıtılabilirliğinin değerlendirilmesi Arıtma alternatifleri

Detaylı

Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI

Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : mustafa.odabasi@deu.edu.tr Ders İçeriği Temel Element Döngüleri Karbon Döngüsü

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası. Elektrokimyasal Metot

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası. Elektrokimyasal Metot EK LİSTE-1/12 SU, ATIK SU 1,2,3,4,5 ph Elektrokimyasal Metot SM 4500 H + B Bulanıklık Nefhelometrik Metot TS 5091 EN ISO 7027 İletkenlik Elektrokimyasal Metot SM 2510 Çözünmüş Oksijen/ Oksijen Doygunluğu

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1305-631X Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi 2006 (1) 43-50 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Yılmaz İÇAĞA 1, Yalçın BOSTANOĞLU 2, Erhan KAHRAMAN 1 1 Afyon Kocatepe

Detaylı

Lisans Kimya Çukurova Üniversitesi 1991. Yüksek Lisans Çevre Mühendisliği Çukurova Üniversitesi 1997

Lisans Kimya Çukurova Üniversitesi 1991. Yüksek Lisans Çevre Mühendisliği Çukurova Üniversitesi 1997 1. Adı Soyadı: Turan YILMAZ 2. Doğum Tarihi: 1964 3. Ünvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Kimya Çukurova Üniversitesi 1991 Yüksek Lisans Çevre Mühendisliği Çukurova

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-

Detaylı

LABORATUVAR ANALİZ VE FİYATLANDIRMA LİSTESİ

LABORATUVAR ANALİZ VE FİYATLANDIRMA LİSTESİ LABORATUVAR VE FİYATLANDIRMA LİSTESİ LS01.PS0804/0118 Yeterlilik Belge No Y34/227/2012 Belgesi 2018 As, Sb, Se TL43.PS08 İşletme İçi Metot Hg EPA Method 245.2 ICPOES Spektrofotometrik Metot Cd, Cr, Cu,

Detaylı

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANI I. YIL

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANI I. YIL I. YIL I II FİZ-101 Z FİZİK PHYSICS (3+0)-3 4 KİM-101 Z KİMYA I CHEMISTRY I (2+2)-3 5 MAT-101 Z MATEMATİK I MATHEMATICS I (3+0)-3 4 CM-101 Z ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ INTRODUCTION TO ENVIRONMENTAL ENGINEERING

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Deney Laboratuvarı Adresi : Kazımiye Mah. Dadaloğlu Cad. No:32 /A Çorlu/Tekirdağ 59850 TEKİRDAĞ / TÜRKİYE Tel : 0 282 652 40 55 Faks : 0 282 652 04 56 E-Posta :

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi Çağdaş, Öncü, Yenilikçi

Yıldız Teknik Üniversitesi Çağdaş, Öncü, Yenilikçi Hava Kirliliği Ölçüm Yöntemleri Emisyon Ölçümleri (Kaynakta) İmisyon Ölçümleri Sabit kaynaklar (Yakma tesisi, fabrika, termik santral bacaları) Hareketli kaynaklar (Motorlu araçlar) Ortam havasında yapılır

Detaylı

ORTA VE DOĞU KARADENİZ DE AĞIR METAL KİRLİLİĞİN KARASAL KAYNAKLARIN BELİRLENMESİ

ORTA VE DOĞU KARADENİZ DE AĞIR METAL KİRLİLİĞİN KARASAL KAYNAKLARIN BELİRLENMESİ 1 T.C. TARIM ve KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DENİZ BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ - ERDEMLİ, İÇEL VE SU ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ - YOMRA, TRABZON ORTA VE DOĞU KARADENİZ DE AĞIR METAL

Detaylı

AFġĠN-ELBĠSTAN TERMĠK SANTRAL EMĠSYONLARININ BĠYOTĠK VE ABĠYOTĠK ÖĞELERDE AĞIR ELEMENT BĠRĠKĠMLERĠNĠN ARAġTIRILMASI

AFġĠN-ELBĠSTAN TERMĠK SANTRAL EMĠSYONLARININ BĠYOTĠK VE ABĠYOTĠK ÖĞELERDE AĞIR ELEMENT BĠRĠKĠMLERĠNĠN ARAġTIRILMASI AFġĠN-ELBĠSTAN TERMĠK SANTRAL EMĠSYONLARININ BĠYOTĠK VE ABĠYOTĠK ÖĞELERDE AĞIR ELEMENT BĠRĠKĠMLERĠNĠN ARAġTIRILMASI ZEYNEP AYDOĞAN¹ MEHMET BEKTAġ¹ Prof. Dr. ÜMĠT ĠNCEKARA¹ Prof. Dr. ALĠ GÜROL² ¹Atatürk

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı SU (T.C. Sağlık Bakanlığı İnsani Tüketim Amaçlı İçme ve Kullanma Suları Yönetmeliği Kapsamı Hariç)-ATIKSU-ELUAT Adresi :ASO 1. OSB. Ticaret Merkezi

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/11

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/11 ÇED İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/11 ph Elektrokimyasal Metot SM 4500 H+ B Bulanıklık Nefhelometrik Metot SM 2130 B İletkenlik Elektrometrik Metot SM 2510 B Sıcaklık Elektrometrik Metot SM. 2550 B Amonyak/Amonyak

Detaylı

ULUABAT GÖLÜ NDE İZ METALLERİN ASKIDA KATI MADDE İLE SU ARASINDAKİ DAĞILIMININ ARAŞTIRILMASI

ULUABAT GÖLÜ NDE İZ METALLERİN ASKIDA KATI MADDE İLE SU ARASINDAKİ DAĞILIMININ ARAŞTIRILMASI Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University Cilt 28, No 4, 865-874, 2013 Vol 28, No 4, 865-874, 2013 ULUABAT GÖLÜ NDE İZ METALLERİN ASKIDA KATI

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering [Metni yazın] [Metni yazın] [Metni yazın] AKÜ FEMÜBİD XX (201X) xxxxxx (xx

Detaylı

ÇÖZÜNMÜŞ OKSİJEN TAYİNİ

ÇÖZÜNMÜŞ OKSİJEN TAYİNİ ÇEVRE KİMYASI LABORATUVARI ÇÖZÜNMÜŞ OKSİJEN TAYİNİ 1. GENEL BİLGİLER Doğal sular ve atıksulardaki çözünmüş oksijen (ÇO) seviyeleri su ortamındaki fiziksel, kimyasal ve biyokimyasal aktivitelere bağımlıdır.

Detaylı

İskenderun Körfezi nde Deniz Suyu ve Sedimentte Oluşan Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi

İskenderun Körfezi nde Deniz Suyu ve Sedimentte Oluşan Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi İskenderun Körfezi nde Deniz Suyu ve Sedimentte Oluşan Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi Aysun TÜRKMEN*, Sıtkı ARAS** * Giresun Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Giresun, TÜRKİYE * Atatürk

Detaylı

KİMYA II DERS NOTLARI

KİMYA II DERS NOTLARI KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sulu Çözeltilerin Doğası Elektrolitler Metallerde elektronların hareketiyle elektrik yükü taşınır. Saf su Suda çözünmüş Oksijen gazı Çözeltideki moleküllerin

Detaylı

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar

Detaylı

LABORATUVAR ANALİZ VE FİYATLANDIRMA LİSTESİ

LABORATUVAR ANALİZ VE FİYATLANDIRMA LİSTESİ Belgesi KULLANMA SUYU VE YÜZEYSEL SU 2019 As, Sb, Se, Hg TL43.PS08 İşletme İçi Metot Hg EPA Method 245.2 Cd, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Zn, Al, Fe, Sr, Mn, Sn, Bi, Co, Si, Ag, Ti, W, V, Zr, B TS EN 11885 Ba,

Detaylı

Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi

Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi Huri EYÜBOĞLU Şub. Müd. huri.eyuboglu@csb.gov.tr İSTANBUL SUNUM İÇERİĞİ SINHA PROJESİ Türkiye Kıyılarında Kentsel Atıksu Yönetimi: Sıcak Nokta ve Hassas Alanların

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) KAYSERİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL Deney Laboratuvarı Adresi : Yakut Mah. Mustafa Kemal Paşa Bulvarı No:186 Kocasinan 38090 KAYSERİ/TÜRKİYE

Detaylı

Trakya Üniversitesi, İpsala Meslek Yüksekokulu

Trakya Üniversitesi, İpsala Meslek Yüksekokulu SULAR VE KİRLİLİK Su Molekülü Dünyada, sadece bir oksijen ve iki hidrojen atomundan oluşan, su molekülünden daha basit yapıya sahip inorganik bir bileşik daha yoktur. Ancak yine dünyada, sıvı halinin katı

Detaylı

Araştırma Makalesi / Research Article

Araştırma Makalesi / Research Article BEÜ Fen Bilimleri Dergisi BEU Journal of Science 3(1), 53-64, 2014 3(1), 53-64, 2014 Araştırma Makalesi / Research Article Kentsel Atıksu Arıtma Tesisi Çıkış Sularının Kehli Deresi Su Kalitesi Üzerine

Detaylı

İZMİR KÖRFEZİ'NİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİNE GENEL BAKIŞ

İZMİR KÖRFEZİ'NİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİNE GENEL BAKIŞ İZMİR KÖRFEZİ'NİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİNE GENEL BAKIŞ Filiz KÜÇÜKSEZGİN, Aynur KONTAŞ, Oya ALTAY, Esin ULUTURHAN, Enis DARILMAZ DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İZMİR E-Posta: filiz.ksezgin@deu.edu.tr

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:8-Sayı/No: 1 : 131-138 (2007) ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE ABANT GÖLÜ SUYUNDA BAZI

Detaylı

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ Bilim adamlarınca, geçtiğimiz yıllarda insan faaliyetlerindeki artışa paralel olarak, küresel ölçekte çevre değişiminde ve problemlerde artış olduğu ifade edilmiştir. En belirgin

Detaylı

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI *Mehmet YÜCEER, **Erdal KARADURMUŞ, *Rıdvan BERBER *Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Tandoğan - 06100

Detaylı

HAZAR GÖLÜ SUYU VE SEDĐMENTĐNDE FOSFOR KĐRLENMESĐ

HAZAR GÖLÜ SUYU VE SEDĐMENTĐNDE FOSFOR KĐRLENMESĐ HAZAR GÖLÜ SUYU VE SEDĐMENTĐNDE FOSFOR KĐRLENMESĐ Derya YILDIRIM 1, Samet AYAN 1, Fırat AYDIN 1 1 Dicle Üniversitesi, Fen Ed. Fakültesi, Kimya Bölümü, III.Sınıf Öğrencisi,D iyarbakır.deryayildirim21@gmail.com

Detaylı

HAZIRLAYAN-SUNAN İSMAİL SÜRGEÇOĞLU DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI

HAZIRLAYAN-SUNAN İSMAİL SÜRGEÇOĞLU DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI HAZIRLAYAN-SUNAN İSMAİL SÜRGEÇOĞLU DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI DÜNYADA yılda 40.000 km³ tatlı su okyanuslardan karalara transfer olmaktadır. Bu suyun büyük bir kısmı taşkın vb. nedenlerle kaybolurken

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/8 ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 SU, ATIK SU 1,2 İletkenlik Elektrot Metodu TS 9748 EN 27888 Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ DENEY NO: 5 HAVAANDIRMA ÇEVRE MÜHENDĠSĠĞĠ BÖÜMÜ Çevre Mühendisi atmosfer şartlarında suda çözünmüş oksijen ile yakından ilgilidir. Çözünmüş oksijen (Ç.O) su içinde çözünmüş halde bulunan oksijen konsantrasyonu

Detaylı