TÜRKiYE'DE SARIÇAM (Pinus sylvestris l.) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKiYE'DE SARIÇAM (Pinus sylvestris l.) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI"

Transkript

1 F.D.C.: TÜRKiYE'DE SARIÇAM (Pinus sylvestris l.) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI The first preliminary results of Scotch Pine (Pinus sy/vestris L.) provenance testsin Turkiye. Said DAGDAŞ SuatTOSUN Hasret ATASOY Dr. ismet DAŞDEMiR iç ANADOLU ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ YAYlNLARI Central Anatolia Turkish Forestry Research Institute Teknik Bülten 1 Technical Bulletin No: 272 1

2 ÖZ Türkiye'de ülke genelinde 1989 yılı sonbaharında ve 1990 yılı başında 22 ayrı yetişme ortamında toplam 35 adet orijinle temsil edilen Sarıçam (Pinus sylvestris L.) orijin denemeleri tesis edilmiştir. Yozgat- Akdağmadeni- Keçika/esi deneme sahası 1992 yılı sonunda yeterli sayıda fidan kalmadığı, Vezirköprü- Kunduz- Kunduzboynu, Vezirköprü- Göl- Arkaa/an, Ordu Mesudiye- Karatepe ve Artvin-Yusufeli- KJ!Jçkaya deneme sahaları çeşitli taril),lerde zarara uğradıkları ve deneme sahalarında yeterli sayıda fidan kalmadığı, Sankamtş- Ktz!lçubuk deneme sahası da ' de çıkan bir yangında tahrip olduğu için elden çıkmıştır. Değerlendirmelere 16 deneme sahası alınmıştır. Mevcut 16 deneme sahasına ait 1996 y1/t yeşerim mevsimi sonu (yedinci büyüme dönemi sonu) boylan ma ve yaşama yüzdesi değerleri tek tek deneme sahaları ve bölgesel olarak analiz edilmiş ve yetişme ortamiarına uyum gösteren orijinler ortaya konmaya çalışılmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesi deneme alanlan hariç değerlendirmeye alınan her deneme sahasında ağaçlandırma çalışmalarında beklenen % 75 düzeyinde yaşama yüzdesi değerlerine ulaşılmıştır. Başarılı deneme sahaları genel olarak Batı Karadeniz (Kökez, Et/ani, Daday, Sana/an), Orta Karadeniz (Topçam) ve iç Batı Anadolu yöresinde (Çatactk, Kütahya Kiraztway/a) tesis edilen deneme sahalarıdır. 3

3 ABSTRACT 22 trial sites with totaly 35 provenances (two of them have obtained from the Netherlands) provided from natural stands of Scotch pine (Pinus sy/vestris L.) were established in Central Anatolia, Central Black Sea, Western Black Sea, Eastern Black Sea and Northeastern Anatolia Region at the end of 1989 and at the beginning of Sankam1s- K!ZI!cubuk sample plot was destroyed by forest fire in the fal! of Since Vezirkopru- Kunduz- Kunduzboynu, Vezirkopru- Gol- Arkaalan, Ordu Mesudiye- Karatepe and Artvin-Yusufefi- Ki llekaya sample plots have not sufficient seedlings, assessments were not made for these sample plots. In order to determine the most successful provenances of Pinus sylvestris L. in each sample plots, seven years old seedlings' height growths and survival percentages were assessed. According to the first results of the assessments ; the most successful sample plots are Kokez, Et/ani, Daday, Sanalan (Western Black Sea), Topcam (Central Black Sea), Refahiye (Northeastern Anatolia) and Catac1k, Kiraztwayla (Central Anatolia). Both having the highest survival rates and the highest growing performances are seen mostly in Western Black Sea provenances. Two Netherlands provenances have almost the highest height growths, but the survival rates do have susceptibility at this stage. They are not resistant to extreme summer drought and pestand diseases. Both the results of 25 years old Scotch pine provenance trial in Istanbul established by Saatcioglu in i 942 and these trials results show that Central European provenances and Western Black Sea provenances of Turkiye are suitable for afforestation activities in our country.

4 li ÖN SÖZ Ülkemizde hem giderek artan odun açığını kapatmak, hem de sağlıklı yapıları düzensiz taydalanma sebebiyle zamanla daha da bozulan orman alanlarının ıslahı için ağaçlandırma çalışmaları sürdürülmektedir. Ancak ağaçlandırmalarda yöreye uyum yetenekleri belirlenmiş orijinler ne yazık ki uzun yıllar kullanılamamıştır. Uygulamada çalışan teknik elemanların karşılaştıkları bu sorunlar 1980'1i yılların başında sıkça dile getirilmeye başlanmıştır. Bu önemli sorunların çözümü amacıyla 1980'1i yıliiarın başlarında Ormanci/tk Araşttrma Enstitüsü bünyesinde projeli çalışmalara başlanmıştır. Türkiye'de özellikle Kuzey Anadolu'da yayılış gösteren Sarıçam'da da orijin denemelerine 1986 yılında başlanmıştır. Yapılan bu çalışma ile projesinde de ifade edildiği şekliyle; Sarıçam'da tohum transfer rejyonlamasmt belirlemek ve ağaçlandtrmalarda kul/antlacak başanil orijinieri tesbit etmek amaçlanmıştır. Çok engebeli, kırıklı arazi yapısının hakim olduğu yayılış sahalarında yörelere uyum yetenekleri ortaya konmuş orijinieri kullanmak gerekliliği çalışmanın önemini açıkça ortaya koymaktadır. Tohum toplama ve fidanlıklarda yetiştirmeyi takiben, seçilen deneme sahalarında 1989 yılı sonbaharı ve 1990 yılı ilkbaharında dikimler gerçekleştirilmiştir yılı vejetasyon mevsimi sonu verileri esas alınarak değerlendirmeler yapılmış ve projenin ilk ara sonuç raporu hazırlanmıştır. Başlangıç aşamasından itibaren projede katkıları olan, emeğigeçen her kesimden ve kademeden meslekdaşlara teşekkür etmek bizlere düşen onurlu bir görevdir. Projeye iştirak eden Araştırma Müdürlüklerinden projenin başlangıcında Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürü olan Dr. Cemil AKSOY, Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürü A. Kenan EYÜBOGLU ve Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürü Dr. Mehmet TETiK'e, Tohum, Ağaç lslahı ve Ağaçlandırma Bölüm Başmühendisliği'nde çalışan Prof.Dr. Salih ASLAN, Ömer S. ERKULOGLU, Mustafa KIZMAZ, Ziyaeddin AKKOYUNLU ve bölüm çalışanları Yusuf YILDIRIM, Hamid 5

5 ERDAL ve Birol YILDIRIM'a, Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü'nden Orman Yüksek Mühendisi Zehra ÖZPAY, Orman Mühendisleri Metin SERiN, Salih CURAOGLU'na, Doğu-Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü'nden Dr. Mahir KÜÇÜK'e, Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü'~den Orman Mühendisi Mehmet GÜVEN ve Sadeddin GÜLER' e ayrıca teşekkür ediyoruz. Araştırma sonuçlarının, ormancılık bilim camiasına olduğu kadar ormancılık uygulamalarında da yararlı olması her zaman geçerli temennimizdir. Ankara, Ekim 1997 Said DAGDAŞ 6

6 içindekiler ÖZ... 3 ABSTRACT... 4 ÖNSÖZ... S GiRiŞ MA TERY AL VE YÖNTEM Sarıçam Orijinierinin Tanıtımı Tohumların Toplanması Fidanların Yetiştirilmesi Deneme Alanlarının Seçimi Deneme Alanlannın Hazırlanması, Tesisi ve Bakımı Deneme Alanlarının iklim Özellikleri Deneme Alanlarının Toprak Özellikleri Deneme Alanlarında Yapılan Ölçme ve Gözlemler DENEMELERiN DEGERLENDiRiLMESi Değerlendirme Modeli Herbir Deneme Alanının Yaşama Yüzdesi ve Soylanma Değerleri Açısından Değerlendirilmesi iç Anadolu Bölgesine Geçiş Kuşağında Yer Alan Deneme Alanlarının Sonuçları Deneme Alanlarında Yaşama Yüzdeleri Ankara-Kızılcahamam-Yazıçayı Deneme Alanı Sonuçları Ankara-Beypazarı-Kapaklı Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Boy Büyümeleri Ankara-Kızılcahamam- Yazıçayı Deneme Alanı Sonuçları

7 ı ı Ankara-Beypazari-Kapaklı Deneme Alanı Sonuçları iç Batı Anadolu Bölgesi Deneme Alanlarının Sonuçları Deneme Alanlarında Yaşama Yüzdel eri Eskişehir-Çatacık-Sündiken Deneme Alanı Sonuçları Kütahya-Kirazlıyayla Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Boy Büyümeleri Eskişehir-Çatacık-Sündiken Deneme Alanı Sonuçları Kütahya-Kirazlıyayla Deneme Alanı Sonuçları rta Karadeniz Bölgesi Deneme Alanı Sonuçları Tokat-Topçam Deneme Alanında Yaşama Yüzdesi Sonuçları Toka!-Topçam Deneme Alanında Soylanma Sonuçları Batı Karadeniz Bölgesi Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Yaşama Yüzdeleri Kastamonu-Daday-Yayla Deneme Alanı Sonuçları Karabük-Eskipazar-Eieman Deneme Alanı Sonuçları Karabük-Eflani-indere Deneme Alanı Sonuçları Bolu-Kökez Deneme Alanı Sonuçları Bolu-Aiadağ-Sarıalan Deneme Alanı Sonuçları Kastamonu-Taşköprü-Karatepe Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Boy Büyümeleri Kastamonu-Daday-Yayla Deneme Alanı Sonuçları Karabük-Eskipazar-Eieman Deneme Alanı Sonuçları Karabük-Eflani-indere Deneme Alanı Sonuçları

8 Bolu-Kökez Deneme Alanı Sonuçları Bolu-Aiadağ-Sarıalan Deneme Alanı Sonuçları Kastamonu-Taşköprü-Karatepe Deneme Alanı Sonuçları Doğu Karadeniz Bölgesi Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Yaşama Yüzdeleri Trabzon-Meryemana Deneme Alanı Sonuçları Gümüşhane-Torul Deneme Alanı Sonuçları Gümüşhane-Kelkit Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Boy Büyümeleri Trabzon-Meryemana Deneme Alanı Sonuçları Gümüşhane-Torul Deneme Alanı Sonuçları Gümüşhane-Kelkit Deneme Alanı Sonuçları Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Yaşama Yüzdeleri Sarıkamış-Karanlıkdere Deneme Alanı Sonuçları Erzincan-Refahiye-Kutlutepe Deneme Alanı Sonuçları Deneme Alanlarında Boy Büyümeleri Sarıkamış-Karanlıkdere Deneme Alanı Sonuçları Erzincan-Refahiye-Kutlutepe Deneme Alanı Sonuçlar ı Yaşama Yüzdeleri ve Boylanma Açısından Bölge içi Değerlendirme Sonuçları iç Anadolu Bölgesine Geçiş Kuşağında Yer Alan Deneme Alanları iç Batı Anadolu Bölgesi Deneme Alanları rta Karadeniz Bölgesi Deneme Alanı Batı Karadeniz Bölgesi Deneme Alanları Doğu Karadeniz Bölgesi Deneme Alanları Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi Deneme Alanları Deneme Alanlarında Gözlenen Zararlılar

9 3-BULGULAR VE TARTIŞMA i -iç Anadolu Bölgesine Geçiş Kuşağında Yer Alan Deneme Alanları iç Batı Anadolu Bölgesi Deneme Alanları rta Karadeniz Bölgesi Deneme Alanı Batı Karadeniz Bölgesi Deneme Alanları Doğu Karadeniz Bölgesi Deneme Alanları Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi Deneme Alanları ÖNERiLER SUMMARY KAYNAKÇA

10 1 GiRiŞ Türkiye topraklarının % 26.7' si orman arazisi olarak sınıflandırılmıştır. Ancak bu orman arazisinin % 51' i verimli ormanlardan oluşurken, % 49' u da verimsiz, yapıları bozulmuş ormanlar ile mer' a arazileri ve erozyona uğramış sahalardan oluşmaktadır. Oldukça geniş bir alanı kaplayan ormanların gayrisafi milli hasıla içindeki ölçülebilir payı ise% 1.7' dir (Muthoo, 1997). FAO' nun bir başka yayınında da ülkemiz topraklarının % 11' i ( ha.) orman alanı olarak gösterilmiştir ( , 2000, Forestry Statistics Taday for Tomorrow, 1993). Ancak son kaynakta yalnızca verimli orman alanlarımız dikkate alınmıştır. Aynı yayında Birleşik Almanya'nın orman varlığı 10.5 milyon ha. olarak verilmiş ve ormanlardan elde edilen üretimin değeri i 991 yılı itibariyle 16.7 milyar ( olarak gerçekleşmiştir. Türkiye' de ise 2.3 milyar ( değerinde bir üretim gerçekleşmiştir Bu değerler açıkça gösteriyorki ormanlarımızın verim düzeyi oldukça düşüktür. Sarıçam ormanlarının da Türkiye' nin iğne yapraklı ormanlarındaki servetin % 18'i seviyesinde bir paya sahip olduğu bilinmektedir (Sarıçam El Kitabı Dizisi, 1993). Sarıçam ormanları Türkiye' de ha. alanda yayılış göstermekte olup bu alanın ha.'ı verimli meşcerelerden oluşmaktadır (Koski-Antola, 1993; Atalay, 1994). Aynı eserde Sarıçarnın Karaçarndan daha fazla deniz etkisi görülen yetişme ortamiarına sokulduğu, bunun sonucunda yüksek rakımiarda bilhassa başarılı olduğu şeklinde bir fikir ortaya konmuştur. Sarıçarnın ılıman okyanusa! iklim şartlarına daha fazla sokulduğu doğrudur, ancak yüksek rakımiarda bu nedenle başarılı olduğuna ilişkin getirilen yargı tartışılmaya değer düşüncesindeyiz. Ağaç ıslahı çalışmalarının uygulamaya yönelik olması esastır. Hatta bu çalışmaların en belirgin amacı, belirli bir ağaçlandırma zonuna en uygun düşecek tohum kaynağını (kaynaklarını) ortaya çıkarmaktır (Işık ve ark., 1987). Doğal olarak ağaçlandırma çalışmalarında kullanılacak orman ağaçlarının ve buna bağlı olarak orijinierin belirlenmesi çok büyük önem ta- 11

11 şımaktadır. Bu amaca yönelik olarak kurulan orijin denemelerine yaygın biçimde 1980' li yıllarda önem verilmiş ve asli türlerimiz için Türkiye genelinde denemeler tesis edilmiştir. Belli ekolojik özelliklere sahip yetişme ortamlarında biyolojik ve ekonomik açıdan en iyi uyum göstermiş orijinieri kullanabilmek için önceleri menşe denemeleri, sonraki yıllarda orijin (köken) ve yaygın olmasa da ortak bahçe 1 (Işık ve ark., i 987) denemeleri olarak adlandırılan denemeler kurulmuştur. Bu çalışma ile hedeflenen amaç projesinde ; Sançamm doğal yaylftş alanmt temsil etmek üzere seçilecek orijinierin yine bu türün tabii yetişme muhitlerinde denermesi ile tohum transfer rejyonlamasmt belirlemek ve ağaç/andirmalarda kullamlacak uygun orijinieri tesbit etmek olarak ortaya konmuştur. Bu çalışma ile ağaçlandırmalarda, yörelere göre kullanılacak orijinler belirlenecektir denilmektedir. Çalışma, tatbikatta çalışan meslekdaşların da araştırıimasını istedikleri konular içerisinde yer almaktadır. Orman ağaçlarında orijin denemelerinden kesin sonucun alınabilmesi için deneme alanlarında en az idare müddeti boyunca ölçme ve gözlemlerin sürdürülmesi gerekir (Işik ve ark., 1987). Ancak daha erken dönemde sonuç alabilmek için denemelerde belli aralıklarla ölçümler yaparak değerlendirme yapmak gereklidir. Soylanmanın değelendirilmesi v.s. yıllarda yapılmalıdır (Şimşek, 1993). Yapılan değerlendirme dönemlerine ait bulgular arasında ortaya çıkan ilişkilerde yüksek düzeyde aynı yönde ilişki bulunursa, daha erken yaşlarda ulaşılan sonuçlarla erken yaşlardaki özelliklere bakarak sağlıklı tahminlerde bulunmak mümkün olabilecektir (Işık ve ark., 1987). Yıllık olağan toplanan Araştırma Çalışma Grupları' nda alınan kararlarda da orijin denemelerinin kesin sonuçlarını verebilmek için idare müddetinin yansma kadar beklemek öngörülmüştür (Çalışma Grubu Kararları, 1995). O nedenle deneme sahalannm titizlikle korunmast büyük önem taştmaktadtr. Ortak bahçe deyimi, başvurulan kaynakta ingilizce "common garden" deyiminin Türkçe karşılığı olarak teklif edilmiştir. 12

12 Ülkemizde Sarıçam orijin denemeleriyle ilgili ilk çalışma Saatçioğlu tarafından tesis edilmiş ve 25. yıl sonuçları yayınlanmıştır (Saatçioğlu, 1967) yılında IUFRO kanalıyla ülke dışından 16 orijine ait tohum temin edilmiş, Türkiye' den de mukayese amacıyla yalnızca Eskişehir-Çatacık Oeğirmeneğrek2 orijini dahil edilmiştir. Denemede Türkiye' den bir tek orijinin yer alması şanssızlıktır, bunun yanında çok sayıda Avrupa orijininin yer almış olması da güzel bir imkandır. Bir tek deneme sahasında da olsa en kuzey enlemlerden (69 K) en güney enleme kadar (38 K) farklı yaxılışa sahip orijinierin denenmiş olması bizlere çok kıymetli sonuçlar sunmuştur. Tohumlar 1939 yılında temin edilerek 1940 yılında yastıklara ekim yapılmış, 1941 yılında şaşırtmaya alınan fidanlar 1943 yılı ilkbaharında 1+1 yaşlı olarak Bahçeköy-Orman Fakültesi Bahçesi' ndeki deneme sahasına 1 X1 m. aralık-mesafe kullanılarak dikilmişlerdir. 25 yaşına kadar her büyüme mevsimi sonunda boy ölçümleri yapılmış, çap ölçümleri ise 1 ~65 yılında gerçekleştirilerek değerlendirilmişlerdil Yaşama yüzdelerinin değerlendirilmesi için ise 1942yılı verileri kullanılmıştır (Saatçioğlu, 1967). Aynı orijinler üzerinde Ürgenç tarafından büyüme mevsiminin başlangıcını belirlemek için yapılan analizlerde, Kuzey orijinierinin Güney orijinierine ktyasla yaklaşık 3 hafta önceden büyümeye başladıkları ortaya konmuştur. Yaşama yüzdesi için yapılan analizlerde en düşük yaşama yüzdesi değerlerinin en kuzey enlemlerde görüldüğü (Finlandiya-/nari-68 K ve Norveç-V.15 Troms Fylke-69 K), en düşük yaşama yüzdesi değerlerine sahip olan orijinierin aynı zamanda büyüme açısından en geride kalan orijinler oldukları ortaya çıkmıştır. Soylanma açısından ise k:..ızey enlemlerden getirilen orijinierin güney ve doğu Avrupa kökenli orijiniere kıyasla denemenin başlangıcından 25. yıl sonuna kadar en düşük boylanma değerlerine sahip orijinler oldukları belirlenmiştir. En düşük boylanma 3.81 m. 2 Eskişehir-Çatacık'ta Değirmeneğrek serisi adıyla bir seri bugünkü amenajman planlarında bulunmamaktadır. Yaptığımız araştırmalarda ve birebir görüşmelerde de Değirmeneğrek isminin büyük bir ihtimalle Değirmendere olması gerektiği üzerinde durulmuştur. Ancak Değirmeneğrek ismi adı geçen yayında kullanılmıştır (S.Dağdaş). 13

13 ile Finlandiya-Inari orijinine aittir. Macaristan (46 o K) ve Ukrayna orijinieri (49 K) en iyi boylanmayı (25. yıl sonunda m.) göstermişlerdir. Orijinierin boy büyümeleri ile enlemleri arasında ilişki çok belirgindir. Genel olarak 45 K-55 K enlemleri (Orta Avrupa) arasından getirilen orijinler daha başarılı olmuşlardır. Yüksek rakımiardan gelen Çatacık, Fransa ve Romanya orijinieri istisna teşkil etmişler, en i~ti boylanan orijinler arasında yer almışlardır (Saatçioğlu, i 967). Çatac1k orijini isveç ve. Almanya' nın Bavyera eyaletinde yapılan denemelerde ilk 2. veya 3. yıl sonunda en başarısız orijin olarak ortaya çıkmış ve tamamıyla kurumuş olmasına rağmen (Saatçioğlu, i 967) Bahçeköy' de, gerek boylanma (9.84 m.), gerek yaşama yüzdesi (1942' de% 81.9) ve gerekse çap gelişimi açısından (i 1.8 cm.) oldukça iyi bir gelişme seyri göstermiştir. Ağaçlandırmaya konu yetişme ortamlarında kullanılacak ağaç türü seçiminde tesis değeri ve tesis yeteneği üzerinde durmak gerekmektedir. Tesis yeteneğinden kasıt, yetişme ortamına yabancı türün tesis yeri iklimi ile benzerlikler göstermesi, uyuşmazlığın bulunmaması anlaşılır. Bunu takiben, tesis yeteneği olduğu varsayılan tür veya türler, eğer yerli türlere nazaran daha yüksek artım ve kıymet hasılası verebiliyorlar ise tesis değerine haiz türler olarak kabul edilirler(ürgenç, 1986; Şimşek, 1993). Bir anlamda orijin denemeleriyle de türün tesis değerine sahip populasyonları ortaya konmuş olmaktadır. Benzer bir yaklaşımda da ağaç türü seçiminin ekolojik mülahazalar ile ekonomik amaçlar arasında bir sentez olduğu vurgusu yapılmaktadır (Yahyaoğlu, 1992). Ana amacı, ormancılığa tahsis edilen potansiyel sahalarda ağaçlandırma faaliyetleri yaparak çok yönlü faydalar temin etmek olan ağaçlandırmacının, tohumun toplandığı yerden ne kadar emniyetle uzağa ve yüksekliğe götürülebileceğini bilmesi gerekmektedir. Bunu da en iyi şekilde orijin denemeleri ortaya koymaktadır. Sadece orijin denemeleriyle sözgelişi Avrupa ladininde % 20'den fazla kalite ve kantite artımı sağlanabileceği belirtilmektedir (Ürgenç-Boydak-Aiptekin, 1988). 14

14 Orijin denemelerinin sonuçları henüz alınmış olmadığı ve denemelerin çok genç yaşlı olmaları dikkate alınarak riskten kaçınmak için Sarıçanıda dör ana ıslah zonu ayrılmıştır. Bunlar sırasıyla Karadeniz, iç Batı Anadolu, iç Anadolu ve Kuzeydoğu Anadolu Islah Zonları (Koski-Antola, 1993)' dır. 1-MATERYAL VE YÖNTEM Sarıçam ülkemizde Kuzeydoğu, Kuzey ve Kuzeybatı Anadolu' da yayılış gösterir ve iç Anadolu Bölgesi' nde 2000 metreye, Kuzeydoğu Anadolu' da 2600 metreye kadar çıkar (Kayacık, 1967; Saatçioğlu, 1967). Karadeniz Bölgesi' nde Sürmene civarında sahile kadar inmekte, Kuzeydoğu Anadolu' da 2700 metredenormal kapalı meşcereleri bulunmaktadır (Sarıçam El Kitabı Dizisi, 1993). Borçka-Otinga deresinde 200 m. de meşcereleri bulunmaktadır. Genellikle de dağların güney yamaçlarını tercih eder (Saatçioğlu, 1967). Bu görüşe ilave olarak Karadeniz ardında uzanan dağlarda denizden rutubet alabilen kuzey yamaçlarda, kıyıya yakın sıradağlarda ise daha sıcak olan güney bakılarda yayılış gösterdiği belirtilmektedir (Koski Antola, 1993). Mevcut çam türleri arasında en geniş coğrafi yayılışa sahiptir, kuzeyde 70 enlemekadar yükselir, güneyde de ülkemizde Asya ve Avrupa' daki en güney enlem olan (38 ) Kayseri-Pınarbaşı' na kadar iner. Kuzey Anadolu' da Ayancık'ta 41' 38" kuzey enlemiyle, Kuzeydoğu Anadolu' da Kağızman' da 38 34" doğu ve Orhaneli' nde 28 50" batı boylamları arasında yayılış yapmaktadır. Derin ve gevşek yapılı toprakları sever (Kayacık, 1967). Farklı coğrafi ırkları bulunmaktadır. Orta Avrupa' da bulunan ırkları genel olarak geniş tepeli iken doğu ve kuzey Avrupa menşeli ırkları sivri tepeli, ince dallı ve düzgün gövdelidirler. Türkiye'de de orijin denemelerinde tohum kaynağı olarak kullanılmış olan düzgün gövdeli, ince dallı çok sayıda meşcereleri bulunmaktadır. Bu meşcerelerin Avrupa' nın yüksek mıntıkaları ve iskandinav ülkeleri Sarıçam meşcerelerinin niteliklerine sahip oldukları ifade edilmektedir (Saatçioğlu, 1967). 15

15 Bolu yöresinde Sarıçam'ın Fagetum ( m.(1400m.) ve Abietum ( m.) zonlarında Abies bommu/leriana Mattf, Fagus orientalis L. ve Pims nigra Arnold. ile karışık ormanlar kurduğu ifade edilmektedir. Ayrıca Bozakman ve Aksoy tarafından incelenen Kartalkaya yöresinde m. ler arasında orman toplumunu oluşturan ana türlerin Sarıçam (Pinus sylvestris L.) ve Uludağ göknan (Abies bommu/leriana Mattf.) olduğu belirtilmiştir (Özpay, 1997). Optimumdaki meşcereleri Batı Karadeniz Bölgesi' nde Bolu-Aladağlar ile Kuzeydoğu Anadolu' da Sarıkamış civarındaki meşcereleridir (Koski-Antola, 1993) yılında Bolu yakınlarında bulunan Çakmaklar ve Belkaraağaç köyleri civarında tesbit edilen (Tosun, 1988) Sarıçam'ın yeni bir varyetesi Pinus sylvestris Linn. subsp. hamata (Steven) Fornin var. compacta Tosun var. nova olarak adlandırılmıştır. Çok gövdeli, çok dallı, yoğun iğne yapraklı, yavaş büyüyen, şemsiyeyi andıran bu varyete de peyzaj amaçlı kullanılmaya aday estetik bir Sarıçam varyetesidir. Türkiye' de Sarıçam ormanları yayılış alanı ve ekolojik özelliklerine göre iki ana orman tipine girmektedirler: Kuzey ve Kuzeybatı Anadolu' da bulunan Sarıçam ormanları K1şa dayantkil nemcil Sançam ormanlan ile Karadeniz dağlarını iç Anadolu' ya bağlayan kuşak üzerinde yer alan K1şa dayamkfl kurakçif Sançam ormanlan (Sarıçam El Kitabı Dizisi, 1993). Kuzeydoğu Anadolu' daki Sarıçam ormanlarının da kışa dayanıklı "nemcil ve kuru (yan nemcil) ormaniariioiarak ayrılabileceği, nemcil ormanlarda yıllık ortalama sıcaklığın 40 C' nin altında olduğu, kuru ormanlarda ise 6-100C arasında olduğu ifade edilmektedir (Atalay ve ark., 1885; Tetik, 1986). Bunun yanında Sarıçam ormanlarının her mevsim yağışlı Karadeniz iklimi, yazları yağışlı, kışları soğuk Doğu Anadolu iklimi (daha doğru bir ifadeyle r Kuzeydoğu Anadolu iklimi) ve Iç Anadolu step iklimi olarak üç ana iklim bölgesine dağılmış oldukları belirtilmektedir (Çepel ve ark., 1977). Çatacık ormanlarında da hakim iklim tipinin "nemli" (mikrotermal (düşük sıcaklıkta)) iklim, su noksanı orta derecede (yaz mevsimi) olan okyanusa/ iklim tipi olduğu ortaya konmuştur (Boydak, 1977). 16

16 ll Meşcere üst boyunu etkileyen etmenler konusunda Çepe! ve arkadaşları ayrıntılı bilgiler vermektedirler. Özetle toprağın fiziksel ve kimyasal öze~ikleri yanında rakım, bakı ve eğimin etkileri ortaya konmakta, bunun yanında insan etkisinin, bazı yetişme ortamlarında verimliliği sınıflandırmada fiziki çevre etkenlerine baskın olabileceği ve edafik ve fizyografik etkenleri istatistiki analizlere sokmanın sıhhatli sonuçlara ulaşmada çok yararlı olamayacağı üzerinde durulmaktadır (Çepe! ve ark., 1977). 1.1-Sarıçam Orijinierinin Tanıtımı Projede kullanılan Sarıçam orijinierinin belirlenmesinde, Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Araştırma Müdürlüğü tarafından seçilen tohum meşcereleri esas alınmış, bunlara ilaveten de Hollanda kökenli iki Sarıçam orijini de denemelerde kullanılmıştır. Denemelerde toplam 35 orijin kullamfmlştlf. Sarıçam orijinierini tanıtıcı bilgiler Çizelge 1'de verilmiştir. 17

17 ~1 Çizelge Table 1: Sarıçam (Pin us sylvestris L.) Orijinieri 1 Seed stands and seed sources of Scotch Pine (Pinus sylvestris L.) OrijlnNu: İşletme Seri Tohunı Kaynağuun Bölme Nu: Rakım Enlem Boykım Provenance Forest District Working Circle Adı Compartment (m.) Latitude Longitude No: NameofSeed No: Altitude Source (m.) 41 (1) Eskişehir- Değirmendere Değinneodere " Çatacık (2) Çamlıdere Benliyayhı. Dr.Fuad Adalı '' 32'10 15.'\.n;. Ormanı 43 (3) Yahyalı- Akdağ rı.ldik Gazi mevkii " Pınarbaşı 44(4 Hollanda NLT Ommcn Hollanda NLS Eııe Sankarnı Sankarnı 77-7& "50" (7) Yusufeli Kılıçkaya "53" (8 Sankarnı :mlakdağ Sankarnı Boyalı (10) Eskişehir- Gürndidere Gümelidere Catacık 51 (ll) Eskişehir- Değinneodere Değirmendere Çatacık 52 12) U sak Oturak atak~ Guma gediği 8! "'' Eskipazar Eğriova Araç Derevavla Kargı Erenler-Kösdağ Kösdağ 56(16) Araç Dere ayla Derevavla (17) Bolu-Seben Taşlıyayla Taşlı '0 ıla 8 58 (18) Karabük BOyilkdüz Büyükdüz 24 59(19) Zongulıkık- Değimıenderc Değırmendere 35 Dircine 60 20) Aladağ Aladağsuyu AladaQsuvu ) Aladağ Aladağsuyu Aladaiisuyu (22) Aladağ Kartalkava Kartalkava ' (23) Aladağ Kartalkaya Kartalkava T (24) Daday Koldandere Koldandere (25) Yıi!ılca Boğabeli Boj?abelr Akdağmadeni Smklı " Akdağmadeni Aktaş Artvin-Göktaş Taraklı Akçaabat Sertkaya kö'il Özelarazi (30) Veziı:köoıil Ovacık Ovacık (31 Mesudiye = Pdırdağı (32) Vezirköpıil Ovacık Ovacık (33) Mesudiye Arpaalan Arvaalan ' (34) Espiye Tohumluk Tahımıluk (35) Karabük Kcltepe Keltepe ~ 16 numaralı orijinin tohumları bölme numaralı tohum meşceresinin bitişiğinde yer alan 38 numaralı tensil bölmesinden seçilerek kesilen fertlerden elde edilmiştir. 21 numaralı orijinin tohumları, Bolu-Aiadağsuyu'nda 49 numaralı tohum meşceresinin bitişiğinde yer alan numaralı tensil bölmelerinde boşaltma kesimi sırasında seçilerek çıkanlan fertlerden alınmıştır. 25 numaralı orijine ait tohumların elde edildiği Yığılca-Boğabeli'ndeki meşcere düzgün gövdeli fertlerden oluşmaktadır. 18

18 1.2-Tohumların Toplanması Tohumların toplanması için Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Araştırma Müdürlüğü tarafından belirlenen tohum meşcerelerinin yanında farklı yerlerde tohum kaynakları da belirlenmiş, bunların yanında iki adet Hollanda kökenli orijinden de tohum tedariki mümkün olmuştur. Toplam 35 adet orijine ait tohum temin edilerek fidan yetiştirilmiştir. Hollanda-Epeorijini 1973 yılında toplanıp muhafaza edilen, Ommen orijini de 1984 yılında hasadı yapılıp ithal edilen tohumlarla denemelere alınmıştır. Ülke içinden toplanan tohumlar ise 1986, 1987 yıllarında her bir meşcerede asgari 50'şer metre aralıkla aynı yükseltide seçilen ortalama 40 üstün ağaçtan (çap, boy, dolgunluk, yeterli kozalak taşıma, v.b. özellikleri taşıyan) toplanmışlardır. Her bir ağaçtan ortalama 200 ve her bir orijinden ortalama 8000 adet kozalak (yaklaşık 1 kg. saf tohum elde edilecek şekilde) toplanmıştır. Kozalaklardan tohumların çıkartılması işlemleri de genel olarak tohumu toplatan ilgili Orman Fidanlık Müdürlüklerinin kendi imkanları ile gerçekleştirilmiştir. Kozalaktan tohum çıkartma işleminde s1cak oda yöntemi ve elle temizleme yapılarak tohumlar ekim için hazır hale gel kullanılmış mişlerdir. 1.3-Fidanlann Yetiştirilmesi iç Anadolu Bölgesinde kurulan deneme sahalarında Eskişehir Orman Fidanlığı"nda yetiştirilen fidanlar kullanılmıştır. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi' nde kurulan deneme sahaları Sarıkamış Orman Fidanlığı"nda, Doğu Karadeniz Bölgesi"ndeki deneme sahaları Meryemana Araştırma Fidanlığı'nda (950 m.), Batı Karadeniz Bölgesi'ndeki deneme sahaları Bolu Orman Fidanlığı'nda yetiştirilen fidanlarla tesis edilmişlerdir. Sarıkamış Orman Fidanlığı' nda ekimi takiben yapılan bakım çalışmalarına ilişkin görüntüler Resim 1' de verilmiştir: 19

19 ~ı ı ~i Resim 1: Sarıkamış Orman Fidanlığı' nda fidanlık aşamasında ekim çalışmaları Figure 1: Sowing of Scots Pine (Pinus sy/vestris L.) provenances at (Sarıkamıs Forest Nursery) 26 cm.x 11.5 cm. ebatlarında tüplere ekim yapılmış, Bolu Orman Fidanlığı' nda ise 20 cm. X 1 O cm. ebatlarındaki tüplere ekim yapılmıştır. Tüp dolgu malzemesi olarak 1 ktstm kum + 1 ktstm orman toprağt + 1 ktstm yanmtş ah tr gübresi karışımı kullanılmıştır. iç Anadolu Bölgesi deneme sahalarına fidan temini için Eskişehir Orman Fidanlığı'nda tüp/ere ekim yaptlmtş ve ekimler 30 Mart 1988 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kurulacak deneme sahalarına fidan temini için Trabzon-Meryemana Araştırma Fidanlığı'nda (950 m.) tarihinde ekim yapılmıştır. Bu fidanlıkta yalnızca çıplak köklü fidan üretilmiştir. Bütün fidanlıklarda 1988 yılı ilkbaharında ekimler yapılmıştır. 20

20 1.4-Deneme Alanlarının Seçimi Deneme sahaları Sarıçarnın doğal yetişme ortamlarında dikimlerde Sarıçamın kullanıldığı ağaçlandırma proje sahalarında seçilmişlerdir. Denemelerin tesis edildiği sahalara ilişkin harita Şekil 2' de verilmiştir: 1.5-Deneme Alanlannın Hazırlanması, Tesisi ve Bakımı iç Anadolu Bölgesinde kurulan deneme sahalarından Kızılcahamam Yazıçayı' nda arazi hazırlığı kesikli teras yapılarak, Eskişehir, Kütahya ve Tokat-Topçam deneme sahalarında ise teraslar halinde makinalı toprak işleme yapılmıştır. Beypazarı ve Akdağmadeni deneme sahalarında ise tam alanda makinalı toprak işleme yapılarak, deneme sahaları dikime hazır hale getirilmiştir. Deneme sahalarında çukur dikimi yapılarak dikimler gerçekleştirilmiş, 3m. X 2m. aralık-mesafe kullanılmıştır. AGM tarafından çıkartılan yeni tamimde de önceden 2.5m. X 1.25m. olarak tutulan aralık-mesafeler Sarıçam için 3 m. X 1.5 m.'ye çıkartılarak biraz daha büyütülmüştür (T.C.Orman Bakanlığı' nın 7/10/1994 tarihli oluru). iç Anadolu Bölgesinde kurulan deneme sahalarının tamamında dikimler 1990 yılı ilkbaharında yapılmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesindeki deneme sahalarından Meryemana ve Torul' da kesikli teras yapılarak toprak işleme yapılmış, Kelkit'te ise traktör pulluğuyla sürülen şeritlerde toprak düzeltilerek dikimler yapılmıştır. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde de MB Traktörle teraslar halinde makinalı arazi azırlığı yapılmıştır. Batı Karadeniz Bölgesi deneme sahalarında ise makinalı arazi hazırlığı yapılmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesindeki deneme sahalarından Kelkit'te dikimler 1990 yılı ilkbaharında, Meryemana ve Torul deneme sahalarında ise 1989 yılı sonbaharında yapılmıştır. Bu bölgede tesis edilen deneme sahalarında dikimierin tamamı Çiplak köklü fidantarla yapılmıştır. Ancak Torul ve Kelkit deneme sahalarında tamamlama dikimlerinde tüplü fidan kullanılmıştır. Denemelerde tesadüf blokları deneme deseni kullanılmıştır. 21

21 Her deneme sahası üç tekerrürlü olarak tesis edilmiş, her bir parsele de orijinieri temsilen 16 adet fidan dikilmiştir. Her deneme sahasında orijinierin yerini belirgin kılmak amacıyla parsellerin sol başlarına 3x5x50 cm. ebatlarında numaralandırılmış işaret kazıkiarı çakılmıştır. Deneme sahalarının tamamında da 35 orijin kullanılamamıştır. Batı Karadeniz Bölgesi deneme sahalarında tüm orijinler denemelerde yer alırken, iç Batı Anadolu Bölgesi deneme sahalarında 34 orijin (kullanılmayan orijin 35 nurnaralt orijindir.) kullanılmıştır. iç Anadolu Bölgesine Geçiş Kuşağında yer alan deneme sahalarından Yaztçayt'nda 14 ve 35, Kapakft'.da 13, 14, 25 ve 35:numaralı orijinler, Doğu Karadeniz Bölgesi deneme sahalarından Meryem~na ve Torul' da i 9 ve 25 numaralı orijinler, Kelkit deneme sahasında ise 19, 25 ve 35 numaralı orijinler kullanılmamıştır. Bu bölgede başlangıçta yedi deneme sahası tesis edilmiş, bunlardan dört adedi çeşitli tarihlerde zarara uğramış, bu nedenle ölçme ve gözlem yapmaya yeterli miktarda fidan bulunan üç deneme sahası değerlendirmeye alınmıştır. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi deneme sahalarında ise 19, 25, 29, 31 ve 33 numaralı orijinler denemelere dahil edilememişlerdir. Genelde deneme sahaları "Geniş Saha Örnekleme/i" olarak 22 farklı yörede tesis edilmiş, ancak bunlardan 6 adedi çeşitli tarihlerde zarar görerek elden çıkmışlardır. Bunlardan üç adedi Doğu Karadeniz Bölgesinde, bir adedi iç Anadolu' da ve bir adedi de Kuzeydoğu Anadolu' da tesis edilen deneme sahalarıdır. Her deneme sahası ağaçlandırma sahalarının içinde yer aldığı için tüm proje sahası dikenli telle ihata edilerek korumaya alınmıştır. Ancak yalnızca deneme sahalarının ihatası bütün deneme sahalarında gerçekleştirilememiştir. Dikimi takip eden ilk yılda gerekli görülen deneme sahalarında tamamlama ve çapa ile ot alma, ortalama 4 yıl boyunca bakım dönemlerinde deneme sahalarında çapalama, doğal yapraklı türlerin sürgünlerini alma, ot alma ve bakım işlemleri ilgili Ağaçlandırma Birimleri tarafından yapılmıştır. Bolu-Kökez, Torul, Kelkit, Kızılcahamam- Yaztçayt ve Kütahya Kirazltyayla deneme sahalarında dikimi takip eden vejetasyon mevsimi başında tamamlama dikimleri yapılmıştır. Deneme alanlarını tanıtıcı bilgiler Çizelge 2' de verilmiştir: 22

22 ıs Çizelge Table 2: Deneme Alanlarını Tanıtıcı Bilgiler 2: Explanatory notes on Scotch Pine provenance tests Deneme Alanı Adı: i~ıeııut Sl'ı-i R:ı!.ım(m.) Tı.';.is Tarihi T~m:unl.una \Hitl. Tarihi Kcçik:ılc.si Akd;.ıgtnad.:ui :ı.t.:rkcz ltıou }990 1 Yazı av Kızıkahamam /3'1{) Kapaklı Bev)azarı Kapaklı <l'1990 Kirazlr, avla Kütahva K..::kııova l: 3 1') S ün diken Çatacıh. Deginnc-ndere <W J 1990 Topçam Tokat Topçam (J.ı,t')90 Kök ez Bolu Köle/ 950 2&fl0il9S Sanalım Aladag Sarıalan !989 Eleman Eskipazar Eleınan Efümi Karahilk İndere 870 ::9-30!10!19&9 Yarla Yayla /03/1990 ~ KarateıJe Merk.:z Meryemana l2-'l0il989 Arş.Onuaıu ToruJ Tonıl Merkez /05/1990 Karşıvaka Gfiınüshane Kelkit /04/ /05/1991 Kunduz boğan Vezirköprü Kunduz /ll/1989 Arkaalan Vczirköpıil Göl Karatepe.\1e.<iudivc Mcsudiye Kılıçkaya Yusufeli Kıh kava /1989 Kıı.ılçHbuk Sarıkamış Merkez /05/1990 Karaıı/ıkdere Sarıkanu Araştıona /05/1990 Kuılutepe-Bulgar Erzincan Refahiye /06/1990 cavırlan Kullanılan Kull:ımlmay:ın Ori'in Sa\i51 Orijini-er 31 14,23,31, , , 14,25, , , , , , , ,25, 29,31, ,25, 29,31, ,25, 29,31,33 23

23 !1 Şekil 2'de Türkiye yağış haritası üzerinde yerleri işaretlenen Sarıçam orijin deneme sahalarının çoğunluğunun , mm. yağış alan yörelerde tesis edildikleri görülecektir. 3 Şekil 2. Sarıçam orijin denemesinin kurulduğu deneme sahaları Figure 2. Locations of the Scots Pine (Pinus sylvestris L.) provenanca tests ll 1! l "'- YA~IŞ NORMALLERI (mm) ( ) IIIIIII[~~==~%Ali!m~i!NII ~m@~~ t@ ı~ ı~ ı@ 3 Deneme sahalarının seçimi konusunda eleştiriler de yapılmıştır. Sözgelimi Prof. Dr. Hüseyin AKSOY, Bolu-Kökez'de deneme sahası kurulmasını yersiz olduğunu 1000 m. ve aşağısı Karaçarnın doğal yayılı ş sahasında kaldığı gerekçesiyle tenkid etmiştir. Buna karşılık analizlere bakıldığında en başarılı deneme alanının Bolu-Kökez olduğu görülecektir. 24

24 1.6-Deneme Alanlarının iklim Özellikleri Deneme alanlarına en yakın meteoroloji istasyonlarına ait iklim değerleri Çizelge 3ıde verilmiştir. Çizelge 3: Deneme alanlarına En Yakın Meteoroloji istasyonlarına Ait iklim Değerleri Table 3: Climatic conditions of the trial sites of Scotch Pine provenance tests Meteoroloji Rakım Ort.YağYş Ortalama En Sıcak Ay En Soğuk Ay Enlem Boylam İstasyonu Adı (m.) (mm.) Sıcaklık ("C) Ort.( o C) Ort.( o C) Esenboğa (Temmuz) -1.8 (Ocak) " Kızı/cahamam (Temmuz) -0.2 (Ocak) Beypazarı (Ağustos) 1.8 (Ocak) Kütahya (Temmuz) 0.2 (Ocak) 39 25,, " Mihalıççık (Tem Ağu.) -1.9 (Ocak) " " Tokat (Tem.-Ağ.) 2.7 (Ocak) " 36 34" Akdağmadeni (Ağustos) -1.0 (Ocak) " Bolu (Ağustos) 0.1 (Ocak) " Eskipazar (Ağustos) 1.5 (Şubat) " 32 32" Efiani (Tem.-Ağ.) 0.0 (Ocak) " Kastamonu (Temmuz) -1.2 (Ocak) " 33 47" Araç (Teınmuz9 1.3 (Ocak) " Meryemana (Ağustos) 7.3 (Oc.-Şub.) " Gümüşhane (Temmuz) -19 (Şubat) " En yüksek sıcaklık En düşük sıcaklık Bayburt (Temmuz) -26.2(0cak) " ıs" En yüksek sıcaklık En düşük sıcaklık Erzincan (Ağustos) -3.4 (Ocak) " Sarıkamış (Temmuz) -9.7 (Ocak) " 1 Refahiye ilçesindeki deneme sahası 1980 m. rakımdadır. Deneme sahasında ort. yağış yaklaşık 480 mm., ort. sıcaklık ise yaklaşık 6 ' dir. 25

25 1.7- Deneme Alanlarının Toprak Özellikleri Deneme alanlarının toprak yapısını belirlemek üzere her deneme sahasında üç tekerrürden toprak kesitleri açılarak 0-1 O cm., cm., cm. ve cm. kesitlerinden örnek alınmış ve analizleri "Orman Toprak Laboratuvarlarının Kuruluş Esasları ve Laboratuvar Teknikleri Semineri" kitabında verilen yöntemlere uygun olarak Ankara'da Toprak Fiziği ve Toprak Kimyası Laboratuvarlarında yaptırılmıştır. Yürütücü olarak projede yer alan ilgili Araştırma Müdürlüklerince de aynı esaslar çerçevesinde toprak örnekleri alınarak en yakın Toprak Tahlil Laboratuvar Müdürlüklerinde analizler yaptırılmıştır. Çizelge 4' de deneme alanlarına ait toprak analizi sonuçları topluca verilmiştir. 26

26 Çizelge Table 4: Deneme Alanlarının Toprak Özellikleri 4: Soil characteristics of the trial sites of Scotch pine provenance tests Kum Toı Kil Toprnk PH Kireç Org. Tcp!.N Degt;ebilir Katyonlar Tuz % Sand Dust Clııy (~~) ( Aı) (%) Türü Soil tcxtun~ H, o Soll «ct. (%) Mad. Org. ToUIN M:ı.tt. (%) {ppm) Exchıangcılible lliue Cations c... MgH l'i:ı K+ ppm Balçık 6A2 o _ Tu:mz Kuml-KiL Balç. 617 o L94 Tuwt: 26.! KumluBalçık 5Jl ! Tu=u: 4-K- Kira:hyayla 3ll 39.7 Kil!ıBalÇlk Tu.wt: Kumlu-&Içık ! L4 L50 Tuı:u: Kı.unt-kill. Balç ! Tu.:ıu: Kil Killi Balçık 6.15 O OAO ""'K""ınnı-:-..'"ki""ıı."'s-,ru,-.+-,6-;:.23,-1---:-,'"'"~l--7::c,:-::3--ı~o"'.3"'9...;---,3,.,.6::-, +-3"'.3"'6...;---,o"".ı9;:-t--::o.734;:-t-:::99"'.ı:-l-=r.-,.,-. -1 to~tqjwprii &.30 Kumlu &!çık AO 019 OJ Tt.ıuuı: Karaup< 11 Kıuılbük-Ejlam 12IX Kil _ KıllıBalçık ıt Kumlu Balçık 5 6 Hafif k"'<ji ll OJ o Tuu:.t:: _4 ı 29 1~ Toruf ı&-smkamış K.dere KumluBalçık 6 ı _& KilliBalçtk Kuml kıll. Balç """'" %!8 1341! ll12 Fo* ı 7.Refahiye K. tepe Kıllı Balçık

27 1.8-Deneme Alanlarında Yapılan Ölçme ve Gözlemler Deneme sahalarının tamamında dikimi takiben ilk ölçmeler yapılmıştır. Takip eden her büyüme mevsimi sonunda 1996 yılı dahil boylanma değerleri cm. hassasiyetinde ölçülmüş, yaşayan fidan sayıları belirlenmiştir. Deneme alanlarının toprak özellikleri Çizelge 4' de, iklim verileri Çizelge 3' de, deneme alanlarını tanıtıcı bilgiler Çizelge 2' de ve projede yer alan deneme sahalarında kullanılan orijiniere ait liste Çizelge i' de verilmiştir. 2-DENEMELERiN DEGERLENDiRiLMESi Deneme sahalarının tamamı üç tekerrürlü olarak tesis edilmiştir. Her bir parselde bulunan fidanlarda altıncı yıl boy ölçümleri cm. hassasiyetinde yapılmıştır. Yine her parselde bulunan yaşayan fidan sayılarından yaşama yüzdeleri tesbit edilerek değerlendirmelerde bu aşamada boylanma değerleri ve yaşama yüzdeleri kullanılmıştır. 2.1-Değerlendirme Modeli Verilerin değerlendirilmesi aşamasında TARlST (Veri Tabanı Esaslı istatistik Paket Programı) kullanılmıştır. Her bir deneme sahası tek tek değerlendirildiğinde "Tesadüf Blokları-1 (Bir Etkenli)'' =Model 7, bölgesel değerlendirmelerde ise "Tesadüf Parselleri {iki Etkenli) = Model 1 kullanılmıştır. Kullanılan modellerin unsurları aşağıdadır: Mode/7 Varyasyon Kaynağı Source of variation Serbestlik Derecesi Degrees of freedam Tekerrürler ( Replications) Etken A ( Orijinler) Factor A Hata ( Provenances) ( Residual) r-1 a-1 (r-1)*(a-1) 28

28 Model 1 Varyasyon Kaynağı Source of variation Serbestlik Derecesi Degrees of freedom Etken A ( Deneme Alanları) a-1 Factor A ( Sampfe Plots) Etken B ( Orijinler) b-1 Factor B ( Provenances) A*B (Deneme Alanları*Orijinler) (a-1)*(b-1) A*B ( Sample Plots * Provenances) Hata ( Residua/) ab*(r-1) 2.2- Herbir Deneme Alanının Yaşama Yüzdesi ve Soylanma Değerleri Açısından Değerlendirilmesi Değerlendirmeye alınan 16 deneme alam farklı iklim özellikleri dikkate alınarak bölgelere göre tasnif edilmişlerdir. Deneme sahalarının bölgelere göre dağılımı aşağıda verilmiştir: iç Anadolu Bölgesine Geçiş Kuşağında Yer Alan Deneme Alanları 1) Ankara-Kızılcahamam- Yazıçayı 2) Ankara- Beypazarı- Kapaklı iç Batı Anadolu Bölgesi Deneme Alanları 1) Eskişehir- Çatacık- Sündiken 2) Kütahya- Kirazlıyayla Orta Karadeniz Bölgesi 1) Tokat- Topçam Batı Karadeniz Bölgesi Deneme Alanları 1) Kastamonu-Daday- Yayla 2) Karabük-Eskipazar - Eleman 3) Karabük-Efiani - indere 29

29 4) Bolu-Kökez 5) Bolu-Aladağ-Sarıalan 6) Kastamonu-Taşköprü- Karatepe Doğu Karadeniz Bölgesi Deneme Alanları 1) Trabzon-Meryemana 2) Gümüşhane-Torul 3) Gümüşhane-Kelkit Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi Deneme Alanlan 1) Kars-Sarıkamış- Karanlıkdere 2) Erzincan-Refahiye - Kutlutepe Herhangi bir ağaçlandırma zonuna en uygun orijinieri ortaya çıkarmak esas amaç olduğuna göre her bir deneme sahasının tek tek bağımsız olarak değerlendirilmesi en uygun seçenektir. Bu görüşten hareketle yapılan çalışmalar da mevcut bulunmaktadır (Işık ve ark., 1987, Karman 1971 ). Daha sonra bölgesel değerlendirmeler de yapılacaktır iç Anadolu Bölgesine Kuşağında Yer Alan Deneme Alan- larının Sonuçları iç Anadolu Bölgesine geçiş kuşağında iki adet deneme sahası tesis edilmiştir. Bu denemeler sırasıyla K1z1/cahamam- Yaz1çay1 ağaçlandırma sahasında ve Beypazan-Kapakli Orman işletme Şefliği binasının yanında tesis edilmiştir. Kızılcahamam- Yazıçayı deneme sahası 33, Beypazarı Kapaklı deneme sahası ise 31 orijinle temsil edilmişlerdir. Yazıçayı'nda kullanılmayan orijinler sırasıyla 14 ve 35, Kapaklı deneme sahasında kullanılmayan orijinler ise 13, 14, 25 ve 35 numaralı orijinlerdir. 30

30 Deneme Alanlarmda Yaşama Yüzdeleri 1996 yılı vejetasyon mevsimi sonu ölçümleri esas alınarak değerlendirme sonuçları aşağıda verilmiştir Ankara-Kızılcahamam- Yazıçayı Deneme Alanı Sonuçları Yaşama yüzdeleri için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir: Varyasyon Serbest Kareler Kareler Hesap!. Kaynağı Derece Toplamı Ortalaması F Tekerrürler ns Orijinler ** HATA Genel ns = Önemsiz (not significant) ** = Önemli % 1 alfa seviyesinde ( significant at alfa level % 1) Tablodan da görüleceği gibi tekerrürler arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Ortalama yaşama yüzdesi % 68.6 dır. Orijinler arasında ise % 1 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Varyans analizleri, tekerrürlerin ve orijinierin birbirlerinden farklı olup olmadıklarını ortaya koymaktadırlar (Işık ve ark., 1987; Düzgüneş ve ark., i 987) ancak hangi orijinierin birbirlerinden farklılık gösterdiklerini ortaya koyamazlar. Hangi orijinler arasında farklılıklar olduğunu ortaya çıkarmak için değişik istatistiki yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar arasında orman ağaçları ıslahında yaygın biçimde kullanılan Duncan Testi kullanılmıştır. Bu amaçla orijinler arası farklılığı test etmek için yapılan Duncan Testi sonuçları aşağıda verilmiştir: 31

31 Orijin ~ ı S33 s S S S.433 lo ll S ıs S S ıoo 2S ı S S ı S S ss.ooo Hko=37S.83S'dir. Sıralanmış Ortalamalar (%) ı ı9 87.S33 9 8S ıo ıs 79.2oo 7 79.ı ı ıoo ıoo 32 7S.033 ll ı ı2 62.S S S s S ı ı8.767 Duncan Testinde üç farklı grup ortaya çıkmıştır. lik gruba giren % SO'in üzerinde yaşama yüzdesine sahip olan orijinler sırasıyla 1 (Çatactk Değirmendere ), 19 (Dirgine-Değirmendere-35 ), 9 (Sankamtş Boya/t }, 16 (Araç-Dereyay/a-38 ), 10 (Çatactk-Güme/idere- 60 }, 6 (Sankamtş ) ve 3 numaralı (Pmarbaşt-Melikgazi) orijinlerdir. 32

32 ll Yaşama yüzdesi açısından son grubu oluşturan % 56 ve altında yaşama yüzdesine sahip olan beş orijin ise 5 (Hollanda-Epe), 34 (Espiye-14 }, 29 (Akçaabat-Settkaya köyü), 4 (Ho/landa-Ommen) ve 25 numaralı (YIğiica-Boğabe/i-53-54) orijinlerdir Ankara-Beypazarı-Kapaklı Deneme Alanı Sonuçları Yapılan varyans analizi sonuçları aşağıdadır: Varyasyon Serbest Kareler Kareler Kaynağı Derece Toplamı Ortalaması Hesap!. F Tekerrürler Orijinler ns ns HATA Genel ns = Önemsiz (not significant) Görüldüğü üzere tekerrürler ve orijinler arasında ise herhangi bir farklılık bulunmamıştır. Ortalama yaşama yüzdesi 1. tekerrürde% 61, 2.tekerrürde % 54 ve 3.tekerrürde % 41 ve deneme alanı ortalaması da% 52 olarak gerçekleşmiştir. Kızılcahamam- Yazıçayı deneme sahasına göre ortalama yaşama yüzdesi oldukça düşük düzeyde gerçekleşmiştir. Deneme sahasında en yüksek yaşama yüzdesine sahip olan (% 70' in üzerinde) orijinler ise sırasıyla 34 (% 95.8), 1 (% 83.3 ), 30 (% 75 ), 27 (% 70.9 ) ve 8 numaralı (% 70.8) orijinlerdir. % 65 ve üzerinde yaşama yüzdesi değerlerine sahip olan orijinieri de ilave edersek sırasıyla 28, 2 ve 18 numaralı orijinieri de yukarıdaki listeye ekleyebiliriz.. Oransal olarak elde edilen değerlerin büyük bir bölümü O. 30 değerinden büyük ise açısal dönüşüm yapmadan da verileri doğrudan varyans analizine sokmak mümkündür (Işık ve ark., 1987). Açı dönüşümü yapılarak ulaşılan sonuçların, dönüşüme başvurmadan yapılan değerlendirme sonuçlarıyla aynı doğrultuda oldukları ortaya konmuştur. 33

33 Deneme Alanlarında Boy Büyümeleri Ankara-Kızılcahamam-Yazıçayı Deneme Alanı Sonuçları Soylanma için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir: Varyasyon Serbest Kareler Kareler Kaynağı Derece Toplamı Ortalaması Hesap!. F Tekerrürler Orijinler ** * HATA Genel = Önemli % 5 alfa seviyesinde ( significant at alfa level % 5) ** = Önemli % 1 alfa seviyesinde ( significant at alfa level % 1) Tekerrürler arasında % 1 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Ortalama boylanma 1. tekerrürde 85.9 cm., 2. tekerrürde cm. ve 3. tekerrürde cm. olarak gerçekleşmiştir. Ortalama boylanma ise 93 cm.'dir. Orijinler arasında da% 5 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Farklılığı test etmek için yapılan Duncan Testi sonuçları aşağıdadır: 34

34 ll Orijin ~ ı s ı o ll ı2 ı3 ıs ı6 17 ı8 ı9 20 2ı S ı ıo ı ıo ıoı. 733 ı ı22.soo 9S.967 8S.OOO ıo Hko=2S8.377' dir. sıraıanmış Ortalamalar ~ ı8 ı ı9 ı22.soo ıo7.767 ll ıo ıo3.000 ı 7 ıoı. 733 ıo ı ı ı " ' ıs ı ı ı ı Görüldüğü üzere yedi farklı grup oluşmuştur. ilk grubu oluşturan yedi orijin sırasıyla 18 (Karabük-Büyükdüz-24 ), 19 (Araç-Dereyay/a-38 ), 5 (Hollanda-Epe ), 4 (Hollanda-Ommen ), 11 (Çatactk-Değirmendere-39-40), 24 (Daday-Koldandere ) ve 17 (Seben- Taştwayla) numaralı orijinlerdir. 76 cm. ve altında boylanma yapan son dört orijin de sırasıyla 34, 2, 31 ve 8 numaralı orijinlerdir. 35

35 Ankara-Beypazarı-Kapaklı Deneme Alanı Sonuçları Yapılan varyans analizi sonuçları aşağıdadır: Varyasyon Serbest Kareler Kareler Kaynağı Derece Toplamı Ortalaması Hesap!. F Tekerrürler 2 i i0.335 *** Orijinler i i8 ** HATA i Genel 85 ii3729.i38 i ** =Önemli %i alfa seviyesinde (significant at alfa level %i) =Önemli %O. i alfa seviyesinde (significant at alfa level %O. i) Görüldüğü gibi tekerrürler arasında % 0.1 olasılık düzeyinde, orijinler arasında da % 1 olasıirk düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Ortalama boylanma 1. tekerrürde 130 cm., 2. tekerrürde 115 cm. iken 3. tekerrürde 97 cm. ve deneme sahası ortalama boylanması da 114 cm. olarak gerçekleşmiştir. Orijinler arasında oluşan farklılığı test etmek için yapılan Duncan Testi sonuçları aşağıdadır: 36

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda Ağaçlandırma çalışmalarına temel oluşturacak tohum sağlanmasını emniyetli hale getirebilmek için yerel ırklardan elde edilen tohum kullanılması doğru bir yaklaşımdır. Aynı türde de olsa orijin denemeleri

Detaylı

Tohum ve Fidanlık Tekniği

Tohum ve Fidanlık Tekniği Tohum ve Fidanlık Tekniği Prof. Dr. İbrahim TURNA (2017-2018 GÜZ DÖNEMİ) TOHUM VE FİDANLIK TEKNİĞİ İÇERİK 1. ORMAN AĞACI TOHUMLARI 1.1. Tohum hasat ve kullanma bölgeleri 1.2. Tohum Kaynakları 1.3. Tohum

Detaylı

Tohum ve Fidanlık Tekniği. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum ve Fidanlık Tekniği. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum ve Fidanlık Tekniği Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Gerek ekim ve gerekse dikim yoluyla olsun ağaçlandırmalarda ilk çıkış noktası TOHUM dur. 1997 yılında: 20.703.122 Hektar (Ülke genelinin % 26,6 ' sı),

Detaylı

REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1

REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1 REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1 1. GİRİŞ 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak

Detaylı

T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ.. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ. ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ. ÇOK AMAÇLI UYGULAMA PROJESİ 201 (BU KAPAK SAYFASI

Detaylı

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU 1- GİRİŞ : 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı : Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet şekilleri, tesiste ulaşılmak istenilen amaç ve tesisi

Detaylı

AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR

AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Ağaçlandırma çalışmalarında amaç tespiti ile işe başlamak ilk hedeftir. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Amaç tespiti ülkemizin ormancılık

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU 1- GİRİŞ : 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı : Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet şekilleri, tesiste ulaşılmak istenilen amaç ve tesisi

Detaylı

T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ.. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ. ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ. ÇOK AMAÇLI UYGULAMA PROJESİ 201 (BU KAPAK SAYFASI CİLDİN ÜSTÜNDE AYNI ŞEKİLDE BULUNACAKTIR. PROJE ADI VE YILI CİLDİN SIRT KISMINDA

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Estitüsü PK. 18 33401 TARSUS 1. GİRİŞ Okaliptüs, yurdumuza

Detaylı

Birsen DURKAYA, Ali DURKAYA ZKÜ Bartın Orman Fakültesi, BARTIN

Birsen DURKAYA, Ali DURKAYA ZKÜ Bartın Orman Fakültesi, BARTIN ZONGULDAK ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ULUDAĞ GÖKNARI-SARIÇAM-DOĞU KAYINI KARIŞIK MEŞCERELERİNİN VERİM GÜCÜ İLE BAZI FİZYOGRAFİK VE EDAFİK FAKTÖRLER ARASINDAKİ İKİLİ İLİŞKİLER Birsen DURKAYA, Ali DURKAYA ZKÜ

Detaylı

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 4 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 5 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Endüstriyel ağaçlandırmalarda bakım işlemleri, ilk üç yıl bakımları ile Aralama ve Budama İşlemleri olarak isimlendirilmekte ve ayrı dönemlerde

Detaylı

ORMAN AĞACI ISLAHI. Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY ( GÜZ DÖNEMİ)

ORMAN AĞACI ISLAHI. Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY ( GÜZ DÖNEMİ) ORMAN AĞACI ISLAHI Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY (2015-2016 GÜZ DÖNEMİ) ORMAN AĞAÇLARI ISLAH YÖNTEMLERİ Orman ağaçlan ıslah yöntemleri üç ana yöntem altında toplanabilir. 1- Ayıklayıcı nitelikte (selektif)

Detaylı

GÖLLER YÖRESİ BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ORİJİNLERİNİN MORFOLOJİK FİDAN KALİTE KRİTERLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

GÖLLER YÖRESİ BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ORİJİNLERİNİN MORFOLOJİK FİDAN KALİTE KRİTERLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi 6 (1-2) (2005), 121-127 GÖLLER YÖRESİ BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ORİJİNLERİNİN MORFOLOJİK FİDAN KALİTE KRİTERLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Detaylı

Fidanlıkta Repikaj. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Fidanlıkta Repikaj. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Fidanlıkta Repikaj Bulundukları yerde (ekim yastıkları veya diğer) sık olan ya da sıkışık hale gelen fidanların daha iyi bir kök gelişmesi yapması ve gelişmiş gövdelere sahip olması için, bulundukları

Detaylı

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde

Detaylı

Doğu Akdeniz Bölgesinde Kurulu Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemelerinin 6. ve 10. Yıl Sonu Ara Sonuçları

Doğu Akdeniz Bölgesinde Kurulu Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemelerinin 6. ve 10. Yıl Sonu Ara Sonuçları 161 Doğu Akdeniz Bölgesinde Kurulu Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemelerinin 6. ve 10. Yıl Sonu Ara Sonuçları Said DAĞDAŞ İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Orman Genel

Detaylı

TRABZON İLİ SÜRMENE İLÇESİ ÇAMBURNU YÖRESİNDE ÇIKAN ORMAN YANGINI HAKKINDA RAPOR

TRABZON İLİ SÜRMENE İLÇESİ ÇAMBURNU YÖRESİNDE ÇIKAN ORMAN YANGINI HAKKINDA RAPOR TRABZON İLİ SÜRMENE İLÇESİ ÇAMBURNU YÖRESİNDE ÇIKAN ORMAN YANGINI HAKKINDA RAPOR 1. Giriş Türkiye Ormancılar Derneği genel merkezinin talebi ve görevlendirmesi üzerine TOD KTÜ Orman Fakültesi temsilcisi

Detaylı

DAR YAPRAKLI DİŞBUDAK TA (Fraxinus angustifolia Vahl.) BAZI TOHUM ve FİDECİK ÖZELLİKLERİ

DAR YAPRAKLI DİŞBUDAK TA (Fraxinus angustifolia Vahl.) BAZI TOHUM ve FİDECİK ÖZELLİKLERİ Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 17-24 DAR YAPRAKLI DİŞBUDAK TA (Fraxinus angustifolia Vahl.) BAZI TOHUM ve FİDECİK ÖZELLİKLERİ

Detaylı

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI)

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI) ORMAN AMENAJMANI (2016-2017 BAHAR YARIYILI) Ağaç Serveti ve Artım Envanteri Ağaç Serveti ve Artım Envanteri Ağaç servetinin; a) ağaç türleri b) yaş sınıfları ya da çap sınıfları, ve c) gövde kalite sınıfları

Detaylı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı BÖLÜM 3 Artvin de Orman Varlığı Özgür EMİNAĞAOĞLU Orman, oldukça geniş bir alanda kendine özgü bir iklim oluşturabilen, belirli yükseklik, yapı ve sıklıktaki ağaçlar, ağaçcık, çalı ve otsu bitkiler, yosun,

Detaylı

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır ili Türkiye nin en kurak ili olup yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır (Meteoroloji kayıtları). Yağan yağış ya da

Detaylı

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER Populus nigra Dr. Süleyman GÜLCÜ - 2008 1 KAVAK FİDANI ÜRETİMİ VE FİDANLIK TEKNİĞİ Kavak fidanı yetiştirilmesinde en önemli konuların başında, kaliteli kavak fidanı yetiştirilmesine

Detaylı

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞ NÜN

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞ NÜN www.ogm.gov.tr AĞAÇLANDIRMA VE SİLVİKÜLTÜR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞ NÜN SİLVİKÜLTÜR, AĞAÇLANDIRMA, EROZYON KONTROL VE TOPRAK MUHAFAZA, FİDANLIK ve TOHUM İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIKLARININ TAŞRADAKİ

Detaylı

İbrahim TURNA K.T.Ü. Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü, TRABZON

İbrahim TURNA K.T.Ü. Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü, TRABZON Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi (2001) : 1 (28-35) DOĞU LADİNİ (Picea orientalis (L.) Link.) TOHUM MEŞCERELERİ GENEL DEĞERLENDİRMESİ İbrahim TURNA K.T.Ü. Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği

Detaylı

Fatih TEMEL 1. ÖZET

Fatih TEMEL 1. ÖZET III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: II Sayfa: 775-779 DOĞU LADİNİ NDE (PICEA ORIENTALIS) ISLAH ÇALIŞMALARI Fatih TEMEL 1 1 Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma 2005/2 EVALUATION OF TWO YEARS OLD SEEDLINGS OF THE ANATOLIAN BLACK PINE (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.)

Detaylı

1.2.3- İl Kuruluşuna Göre Yeri...: 1.2.3.1- İli...: 1.2.3.2- İlçesi...: 1.2.3.3- Beldesi...: 1.2.3.4- Köyü/Mahallesi...: 1.2.3.5- Özel Mevkii...

1.2.3- İl Kuruluşuna Göre Yeri...: 1.2.3.1- İli...: 1.2.3.2- İlçesi...: 1.2.3.3- Beldesi...: 1.2.3.4- Köyü/Mahallesi...: 1.2.3.5- Özel Mevkii... EK NO: 21 ÖZEL ORMAN FİDANLIĞI PROJESİ DİSPOZİSYONU 1- FİDANLIĞIN GENEL TANIMI 1.1.1- Adı Soyadı : 1.1.2- Adresi : 1.1.3- Proje Numarası : 1.2- Kuruluş Yeri...: 1.2.1- Coğrafi Yer 1.2.1.1-1/25000 ölçekli

Detaylı

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip 2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip karışıma katılabilmeleridir. Karışımdaki ağaç türleri

Detaylı

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU AKÇAKALE KÖYÜ (MERKEZ/GÜMÜŞHANE) 128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2016 AKÇAKALE KÖYÜ-MERKEZ/GÜMÜŞHANE 128 ADA 27 VE 32 NUMARALI PARSELLERE

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: 1 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem toprak ve arazi koşulları (kurak veya çok ıslak, kışın

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem

Detaylı

TEKNİK GEZİ GÖREV RAPORU

TEKNİK GEZİ GÖREV RAPORU TEKNİK GEZİ GÖREV RAPORU 23-27 Mayıs 2016 tarihleri arasında Muğla Orman Bölge Müdürlüğü mıntıkalarında gerçekleştirilen Teknik Gezi ye ait bilgi ve değerlendirmeler aşağıda açıklanmıştır. Teknik Gezi

Detaylı

ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA. ( Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR. 2.Hafta ( )

ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA. ( Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR. 2.Hafta ( ) 2.Hafta (16-20.02.2015) ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA (2014-2015 Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR Ders İçeriği Planlama Sistemleri Envanter Uzaktan Algılama (UA) Uzaktan Algılamanın Tanımı ve Tarihsel

Detaylı

AN, B., TOSUN, S., ÖZPAY, Z., AKSOY, C., ÖRTEL, E., GÜRGEN, D., DA

AN, B., TOSUN, S., ÖZPAY, Z., AKSOY, C., ÖRTEL, E., GÜRGEN, D., DA PROVENANCE TRĐALS IN TURKEY Forest area of Turkey is 21.18 million hectare, which consists of 26 % of total size of the country. The 44 %, 8.9 million hectare is productive forest and the rest, 56% 11.3

Detaylı

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Kavaklar Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 2 İklim bakımından uzun vejetasyon mevsimine sahip, korumalı ve sıcak yerlerde daha iyi

Detaylı

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE OKALİPTÜSLERİN YETİŞTİRİLMESİ OLANAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI. A. GANİ GÜLBABA Orman Yüksek Mühendisi

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE OKALİPTÜSLERİN YETİŞTİRİLMESİ OLANAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI. A. GANİ GÜLBABA Orman Yüksek Mühendisi GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE OKALİPTÜSLERİN YETİŞTİRİLMESİ OLANAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI A. GANİ GÜLBABA Orman Yüksek Mühendisi Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü PK. 18 33401

Detaylı

KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı Ormancılık Uygulamaları-II Dersi Amasya Grubu Dönüş Raporu

KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı Ormancılık Uygulamaları-II Dersi Amasya Grubu Dönüş Raporu KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı Ormancılık Uygulamaları-II Dersi Amasya Grubu Dönüş Raporu Orman Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencilerine yönelik olarak

Detaylı

ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BORÇKA - BALCI YÖRESİNDE MONTAN ZONDA YAPILAN DOĞU LADİNİ (Picea orientalis L. Link.) YAZ SONU DİKİMLERİNİN BAŞARISININ

Detaylı

SİLVİKÜLTÜRÜN TEMEL İLKELERİ. Doç. Dr. Zafer YÜCESAN

SİLVİKÜLTÜRÜN TEMEL İLKELERİ. Doç. Dr. Zafer YÜCESAN SİLVİKÜLTÜRÜN TEMEL İLKELERİ Doç. Dr. Zafer YÜCESAN TEMEL KAVRAMLAR Ağaç? Orman? Mekanik ve Organik görüş? Yaşam ortaklığı? Silvikültür? Amacı ve Esasları? Diğer bilimlerle ilişkileri? Yöresellik Kanunu?

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: , Sayfa: 1-16

Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: , Sayfa: 1-16 Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: 102-7085, Sayfa: 1-16 ANADOLU KARAÇAMI [Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] NIN BAZI TOHUM MEŞCERELERİ,

Detaylı

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk)

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) Çoğunlukla boylu çalı ender 20 m boy, sık dallı, yuvarlak tepeli, kırmızı_kahverengi kabuk gelişi güzel çatlar ve dökülür İğne yapraklar 1-2.5

Detaylı

BİTKİ TANIMA I. Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR

BİTKİ TANIMA I. Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR BİTKİ TANIMA I Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR 1 PEP101_H02 Abies (Göknar); A. pinsapo (İspanyol Göknarı), A. concolor (Gümüşi Göknar, Kolorado Ak Gökn), A. nordmanniana (Doğu Karadeniz-Kafkas Göknarı), A. bornmülleriana

Detaylı

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI)

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI) ORMAN AMENAJMANI (2016-2017 BAHAR YARIYILI) YETİŞME ORTAMI ENVANTERİ Yetişme Ortamı? Orman toplumu ve onunla birlikte yaşayan diğer canlıların yetişmesini, gelişmesini sağlayan ve onları sürekli etkisi

Detaylı

KASTAMONU-TAŞKÖPRÜ ORMAN FİDANLIĞINDA ÜRETİLEN 2+0 YAŞLI SARIÇAM (Pinus sylvestris L.) FİDANLARININ TSE NORMLARINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

KASTAMONU-TAŞKÖPRÜ ORMAN FİDANLIĞINDA ÜRETİLEN 2+0 YAŞLI SARIÇAM (Pinus sylvestris L.) FİDANLARININ TSE NORMLARINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİ SLİK FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİSLİK BİL İ MLERİ DERGİSİ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 4 : : : 45 KASTAMONUTAŞKÖPRÜ

Detaylı

Picea (Ladin) Picea abies (Avrupa Ladini) Picea orientalis (Doğu Ladini) Picea glauca (Ak Ladin) Picea pungens (Mavi Ladin)

Picea (Ladin) Picea abies (Avrupa Ladini) Picea orientalis (Doğu Ladini) Picea glauca (Ak Ladin) Picea pungens (Mavi Ladin) Picea (Ladin) 1 Picea abies (Avrupa Ladini) Picea orientalis (Doğu Ladini) Picea glauca (Ak Ladin) Picea pungens (Mavi Ladin) Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR SAÜ PMYO 19.12.2012 Picea (Ladin) 2 Picea (Ladin)

Detaylı

ÇORUM YÖRESİ EROZYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN KARAÇAM (Pinus nigra Arnold.) VE SEDİR (Cedrus libani A. Rich.

ÇORUM YÖRESİ EROZYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN KARAÇAM (Pinus nigra Arnold.) VE SEDİR (Cedrus libani A. Rich. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2010, Cilt: 12, Sayı: 18, 77-85 ISSN: 1302-0943 EISSN: 1308-5875 ÇORUM YÖRESİ EROZYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN KARAÇAM (Pinus nigra Arnold.) VE SEDİR (Cedrus libani

Detaylı

Meyva Bahçesi Tesisi

Meyva Bahçesi Tesisi Meyva Bahçesi Tesisi Meyve bahçesi tesisinde dikkate alınması -gereken koşullar 1. Yer seçimi 2. Tür ve çeşit seçimi 3. Anaç seçimi 4. Tozlanma isteğinin bilinmesi 5. Dikim sistemleri ve dikim sıklığı

Detaylı

mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı

mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı gübre kullanılmamalı, kirli su ile sulama yapılmamalıdır.

Detaylı

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI T.. TRIM VE KÖYİŞLERİ KNLIĞI KORUM VE KONTROL GENEL MÜÜRLÜĞÜ TOHUMLUK TESİL VE SERTİFİKSYON MERKEZİ MÜÜRLÜĞÜ TRIMSL EĞERLERİ ÖLÇME ENEMELERİ TEKNİK TLİMTI KOLZ (rassica napus oleifera L.) 2001 TRIMSL EĞERLERİ

Detaylı

Faydalanmanın düzenlenmesi

Faydalanmanın düzenlenmesi Faydalanmanın düzenlenmesi Tüm Ormanlarda ortaklaşa Düzenleme Süresi Tesviye (Denkleştirme) Süresi Değişiklik (Tahvil=İntikal) Süresi Amenajman Planı Süresi Kesim Planı Süresi Tüm Ormanlarda Düzenleme

Detaylı

HATIRA ORMANLARI PROJESİ

HATIRA ORMANLARI PROJESİ HATIRA ORMANLARI PROJESİ 2013 YILSONU RAPORU TEMA VAKFI ORMAN ve KIRSAL KALKINMA BÖLÜMÜ 31 Ekim 2013 1. TEKİRDAĞ HATIRA ORMANI (Malkara-Ahmetpaşa Köyü Mevkii) 1.1. Proje Sahası Hakkında Genel Bilgi Proje

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA FİDAN ÜRETİM VE DİKİM ÇALIŞMALARI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA FİDAN ÜRETİM VE DİKİM ÇALIŞMALARI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA FİDAN ÜRETİM VE DİKİM ÇALIŞMALARI Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Temel Kabuller Endüstriyel ağaçlandırmalarda genellikle topraksız (çıplak köklü) fidanlar dikilmektedir (türe göre

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SEYDİŞEHİR YÖRESİ NDEKİ TOROS SEDİRİ (CEDRUS LİBANİ A. RİCH.) AĞAÇLANDIRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Abdülkerim KOÇAŞ Danışman: Doç. Dr. Nebi BİLİR

Detaylı

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI T.. TRIM VE KÖYİŞLERİ KNLIĞI KORUM VE KONTROL GENEL MÜÜRLÜĞÜ TOHUMLUK TESİL VE SERTİFİKSYON MERKEZİ MÜÜRLÜĞÜ TRIMSL EĞERLERİ ÖLÇME ENEMELERİ TEKNİK TLİMTI HŞHŞ (Papaver somniferum L.) 2005 İÇİNEKİLER Sayfa

Detaylı

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ 2. AÇIK ALAN FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ Genel ve özel mevki özellikleri İklim özellikleri

Detaylı

Turkey; has different ecosystems due to her climate, topography and soil characteristics

Turkey; has different ecosystems due to her climate, topography and soil characteristics 1 Turkey; has different ecosystems due to her climate, topography and soil characteristics Average Altitude: 1132 meter 62.5% of the country has slope more than 15% 29% of the country is mid-high mountainous

Detaylı

ARTVİN GENYA DAĞI BÖLGESİNDE SAF DOĞU LADİNİ

ARTVİN GENYA DAĞI BÖLGESİNDE SAF DOĞU LADİNİ Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2006, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 1-10 ARTVİN GENYA DAĞI BÖLGESİNDE SAF DOĞU LADİNİ (Picea orientalis (L) Link.) MEŞCERELERİNİN

Detaylı

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER Dünya üzerinde çay bitkisi, Kuzey yarımkürede yaklaşık 42 0 enlem

Detaylı

Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak haritası Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Toprak ağaçlandırma başarısını en çok etkileyen faktörlerden birisidir. İklim koşulları bakımından yeterlilik olsa

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

Normal (%) 74 59 78 73 60. Bozuk (%) 26 41 22 27 40. Toplam (Ha) 889.817 192.163 354.526 1.436.506 17.260.592. Normal (%) - - - - 29

Normal (%) 74 59 78 73 60. Bozuk (%) 26 41 22 27 40. Toplam (Ha) 889.817 192.163 354.526 1.436.506 17.260.592. Normal (%) - - - - 29 1.1. Orman ve Ormancılık Türkiye yaklaşık olarak 80 milyon hektar (ha) yüzölçümüyle dağlık ve eko-coğrafya bakımından zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu ekolojik zenginliğe paralel olarak ormanlar da

Detaylı

GROWTH RELATIONSHIPS OF PINUS SILVESTRIS FOR AFFORESTATIONS OF DERBENT (MOR BEL)- HASAN MOUNTAIN (YENIPINAR)

GROWTH RELATIONSHIPS OF PINUS SILVESTRIS FOR AFFORESTATIONS OF DERBENT (MOR BEL)- HASAN MOUNTAIN (YENIPINAR) [ DERBENT (MOR BEL) VE HASAN DAĞI (YENĠPINAR) AĞAÇLANDIRMALARINDA SARIÇAMIN BÜYÜME ĠLĠġKĠLERĠ M. Doğan Kantarcı M. BarıĢ Uzun Bayram Kaçar İst. Üni. Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Abd (EM). E.Mail

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Temel Kabuller 1-idare süresi sonunda, yıllık ortalama kabuksuz gövde odunu artımı 10 m3/ha ve daha fazla olan ağaç türleri, hızlı

Detaylı

SAPLI MEŞE (Quercus robur L.) YAPAY GENÇLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA FİDAN YAŞININ BÜYÜME VE DİKİM BAŞARISI ÜZERİNE ETKİSİ ÖZET

SAPLI MEŞE (Quercus robur L.) YAPAY GENÇLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA FİDAN YAŞININ BÜYÜME VE DİKİM BAŞARISI ÜZERİNE ETKİSİ ÖZET III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: II Sayfa: 814-826 SAPLI MEŞE (Quercus robur L.) YAPAY GENÇLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA FİDAN YAŞININ BÜYÜME VE DİKİM BAŞARISI ÜZERİNE ETKİSİ

Detaylı

Taban suyunun yüksek olduğu yerlerde, su tutan ağır (killi) topraklarda dikimden evvel drenaj problemi halledilmelidir.

Taban suyunun yüksek olduğu yerlerde, su tutan ağır (killi) topraklarda dikimden evvel drenaj problemi halledilmelidir. ELMA BAHÇESİ TESİSİ 1. Dikim Zamanı Elma fidanları kışın ılık geçen ve yağışlı olmayan bölgelerde sonbahardan (yaprak dökümünü müteakip) itibaren ağaçlarda fizyolojik faaliyet başlayana (ilkbahar) kadar

Detaylı

KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI

KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI III. Hafta Yrd. Doç. Uzay KARAHALİL Köprülü Kanyon Milli Parkının Kısa Tanıtımı Gerçekleştirilen Envanter Çalışmaları Belirlenen Orman Fonksiyonları Üretim Ekolojik Sosyal

Detaylı

Yararlanılan Kaynaklar

Yararlanılan Kaynaklar DİKKAT 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun ilgili maddeleri gereğince bu eserin bütün yayın, tercüme ve iktibas hakları Prof. Dr. Musa GENÇ e aittir. Prof. Dr. Musa GENÇ in yazılı izni olmaksızın

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ANKARA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA FİDANLIK MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ANKARA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA FİDANLIK MÜDÜRLÜĞÜ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ANKARA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA FİDANLIK MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA ORMAN FİDANLIK MÜDÜRLÜĞÜ ANKARA FİDANLIK ŞEFLİĞİ KIZILCAHAMAM FİDANLIK ŞEFLİĞİ AYAŞ FİDANLIK ŞEFLİĞİ BEYPAZARI

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 20142012 YILI ALANSAL YILI YAĞIŞ YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014

Detaylı

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-7. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-7. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-7 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SILVIKÜLTÜRÜN AMACı: Koru ormanı İşletmelerinin Silvikültürel Planlaması Tıraşlama İşletmesi: Bir alan üzerinde yaşlı ağaçların aynı zamanda kesilmesi

Detaylı

KTU ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORMANCILIK UYGULAMALARI II DERSİ TEKNİ GEZİ RAPORU KASTONU ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ (

KTU ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORMANCILIK UYGULAMALARI II DERSİ TEKNİ GEZİ RAPORU KASTONU ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ( KTU ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORMANCILIK UYGULAMALARI II DERSİ TEKNİ GEZİ RAPORU KASTONU ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ (13.05.2016 15.05.2016) Ormancılık Uygulamaları Dersi II kapsamında 13.05.2016

Detaylı

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Marjinal ekolojik şartlardaki gevşek kapalı bir Ardıç ormanı, ana amacı odun üretimi ise bu orman verimsiz kabul edilmektedir. Ancak işletme amacı

Detaylı

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L.

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Porsuk Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Genel olarak 15-20 m boylanır. 2-2.5 m çap yapabilir. Yenice - Karakaya (Karabük)

Detaylı

ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ

ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ Mehmet Sakınç*, Aliye Aras**, Cenk Yaltırak*** *İTÜ, Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü, Maslak/İstanbul **İ.Ü. Fen Fakültesi, Biyoloji

Detaylı

TOHUM. Pof. Dr. İbrahim TURNA

TOHUM. Pof. Dr. İbrahim TURNA TOHUM Pof. Dr. İbrahim TURNA Orman Alanları: 4 milyar ha. DÜNYA DA DURUM Üretilen Odun Hammaddesi: 3.4 milyar m 3 Yakın gelecekteki arz açığı: 800-900 milyon m 3 2050 yılında dünya nüfusunun 10 milyara

Detaylı

mehmettokcan@ogm.gov.tr mmt.tokcan@gmail.com

mehmettokcan@ogm.gov.tr mmt.tokcan@gmail.com AD SOYAD : Mehmet TOKCAN KİŞİSEL BİLGİLER MESLEĞİ Orman Mühendisi DOĞUM YERİ-TARİHİ Ordu - 21.03.1973 YABANCI DİL VE DÜZEYİ İngilizce (Orta ÜDS 50) UZMANLIK ALANI Orman Botaniği ve Silvikültür, Bitki Toplumu

Detaylı

BİTKİ TANIMA I. P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr.

BİTKİ TANIMA I. P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr. 1 BİTKİ TANIMA I Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) C r y p t o m e r i a j a p o n i c a ( K a d i f

Detaylı

Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet çeşitleri, tesisle ulaşılmak istenen amaç, pazarlama imkanları vb. bilgiler.

Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet çeşitleri, tesisle ulaşılmak istenen amaç, pazarlama imkanları vb. bilgiler. 1- GİRİŞ 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet çeşitleri, tesisle ulaşılmak istenen amaç, pazarlama imkanları vb. bilgiler. 1.2- Özet Proje

Detaylı

ARTVİN YÖRESİNDE YAZ SONU DİKİMLERİNİN DOĞU LADİNİ (PİCEA ORİENTALİS L. LİNK.) FİDANLARIN TUTMA BAŞARISI VE YAŞAMA YÜZDESİ ÜZERİNE ETKİLERİ ÖZET

ARTVİN YÖRESİNDE YAZ SONU DİKİMLERİNİN DOĞU LADİNİ (PİCEA ORİENTALİS L. LİNK.) FİDANLARIN TUTMA BAŞARISI VE YAŞAMA YÜZDESİ ÜZERİNE ETKİLERİ ÖZET III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: II Sayfa: 839-848 ARTVİN YÖRESİNDE YAZ SONU DİKİMLERİNİN DOĞU LADİNİ (PİCEA ORİENTALİS L. LİNK.) FİDANLARIN TUTMA BAŞARISI VE YAŞAMA YÜZDESİ

Detaylı

ULUDAĞ GÖKNARI (Abies nordmanniana subsp. bornmulleriana Mattf.) TOHUMLARINDA FARKLI EKİM ZAMANI VE EKİM KOŞULLARININ ÇİMLENME ÜZERİNE ETKİSİ ÖZET

ULUDAĞ GÖKNARI (Abies nordmanniana subsp. bornmulleriana Mattf.) TOHUMLARINDA FARKLI EKİM ZAMANI VE EKİM KOŞULLARININ ÇİMLENME ÜZERİNE ETKİSİ ÖZET III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: II Sayfa: 780-784 ULUDAĞ GÖKNARI (Abies nordmanniana subsp. bornmulleriana Mattf.) TOHUMLARINDA FARKLI EKİM ZAMANI VE EKİM KOŞULLARININ

Detaylı

TRAKYA ORMAN ALANLARİ İLE ORMANLARIN AĞAÇ SERVETİ DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELENME

TRAKYA ORMAN ALANLARİ İLE ORMANLARIN AĞAÇ SERVETİ DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELENME Trakya'da Sanayileşme ve Çevre Sempozyumu II 127 T.C. ORMAN BAKANLIĞI O.G.M.. Çanakkale Bölge Müdürlüğü Çalışma Programı TRAKYA ORMAN ALANLARİ İLE ORMANLARIN AĞAÇ SERVETİ DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELENME

Detaylı

NWSA-Ecolojical Life Sciences Received: September 2012 NWSA ID: 2013.8.2.5A0073 Accepted: January 2013 E-Journal of New World Sciences Academy

NWSA-Ecolojical Life Sciences Received: September 2012 NWSA ID: 2013.8.2.5A0073 Accepted: January 2013 E-Journal of New World Sciences Academy ISSN: 1306-3111/1308-7258 Status : Original Study NWSA-Ecolojical Life Sciences Received: September 2012 NWSA ID: 2013.8.2.5A0073 Accepted: January 2013 E-Journal of New World Sciences Academy Atilla Atik

Detaylı

Bu araştırma Denizli Orman Bölge Müdürlüğünün Acıpayam ve Eskere işletme Müdürlükleri ile Muğla Orman Bölge Müdürlüğünün Köyceğiz işletme

Bu araştırma Denizli Orman Bölge Müdürlüğünün Acıpayam ve Eskere işletme Müdürlükleri ile Muğla Orman Bölge Müdürlüğünün Köyceğiz işletme ÖNSÖZ Denizli ve Muğla Orman Bölge Müdürlüklerinin yüksek kesimlerindeki doğal gençleştirme imkanı kalmamış karaçam alanlarının ne şekilde gençleştirilebileceğinin tespiti talep edilmesine rağmen, önceki

Detaylı

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri Yavuz-1 CEVİZ (KR-2) Ceviz yetişen tüm bölgelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlerde yetiştirilmesi tavsiye edilir. Verimsiz bir çeşittir. Nisbi Periyodisite görülür. Meyvesi oval şekilli

Detaylı

BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ve KÜÇÜK KOZALAKLI KATRAN ARDICI NDA (Juniperus oxycedrus L.) UYGUN EKİM YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ

BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ve KÜÇÜK KOZALAKLI KATRAN ARDICI NDA (Juniperus oxycedrus L.) UYGUN EKİM YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 37-48 BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ve KÜÇÜK KOZALAKLI KATRAN ARDICI NDA (Juniperus oxycedrus

Detaylı

Picea A. Dietr. Ladinler

Picea A. Dietr. Ladinler Picea A. Dietr. Ladinler Kuzey Yarım kürenin serin ve yağışlı bölgelerinde 40 kadar türü Ülkemizde tek bir türü (Doğu Ladini) Çin ve Japonya da 18 tür Kuzey Amerika ve Kanada da 7 tür Geniş ormanlar kurar.

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA 6.3.2.4. Akdeniz Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Akdeniz kıyıları boyunca uzanan Toros

Detaylı

MARMARA BÖLGESi. IRMAK CANSEVEN SOSYAL BiLGiLER ÖDEVi 5/L 1132

MARMARA BÖLGESi. IRMAK CANSEVEN SOSYAL BiLGiLER ÖDEVi 5/L 1132 MARMARA BÖLGESi IRMAK CANSEVEN SOSYAL BiLGiLER ÖDEVi 5/L 1132 COĞRAFİ KONUMU Marmara Bölgesi ülkemizin kuzeybatı köşesinde yer alır. Ülke yüz ölçümünün %8,5'i ile altıncı büyük bölgemizdir. Yaklaşık olarak

Detaylı

Anahtar Sözcükler: Ege Bölgesi, Karaçam, Pinus nigra, Orijin denemesi.

Anahtar Sözcükler: Ege Bölgesi, Karaçam, Pinus nigra, Orijin denemesi. ÖZ Değişik yörelerde en iyi gelişimi gösterecek orijinlerin belirlenmesi amacıyla, 1981-1982 yıllarında mevcut tohum meşcerelerinden tohum toplanmış ve 1984 yılında Türkiye çapında Karaçam (Pinus nigra

Detaylı

AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARINA NASIL BAŞLANDI?

AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARINA NASIL BAŞLANDI? AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARINA NASIL BAŞLANDI? BİR GÜN REKTÖRÜMÜZ SAYIN PROF. DR. M. LÜTFÜ ÇAKMAKÇI YA BİR MİSAFİR GELİR. PENCEREDEN KAMPÜSÜ İNCELERLERKEN MİSAFİR ÜNİVERSİTEYİ KASTEDEREK GÜZEL BİR B R ESER

Detaylı

Şaşırtılmamış fidanlar, genellikle zengin yan ve saçak köklü ve iyi gelişmiş bir gövdeye sahip olmaz. Dolayısıyla böyle fidanların kullanımı ve

Şaşırtılmamış fidanlar, genellikle zengin yan ve saçak köklü ve iyi gelişmiş bir gövdeye sahip olmaz. Dolayısıyla böyle fidanların kullanımı ve Fidanlıkta Repikaj Bulundukları yerde (ekim yastıkları veya diğer) sık olan ya da sıkışık hale gelen fidanların daha iyi bir kök gelişmesi yapması ve gelişmiş gövdelere sahip olması için, bulundukları

Detaylı

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞLETME VE PAZARLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI. ÜLKEMİZ ORMAN VARLIĞI ve ODUN ÜRETİMİ

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞLETME VE PAZARLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI. ÜLKEMİZ ORMAN VARLIĞI ve ODUN ÜRETİMİ ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞLETME VE PAZARLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI ÜLKEMİZ ORMAN VARLIĞI ve ODUN ÜRETİMİ Kenan AKYÜZ İşletme ve Pazarlama D. Başkanı kenanakyuz@ogm.gov.tr AHŞAP NEDİR? AHŞAP; ağaçtan üretilmiş

Detaylı

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-4. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-4. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA-4 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Helsinki Konferansının I.Avrupa Ormanlarının Sürdürülebilir Yönetimi İçin Genel Esaslar kararı çerçevesinde Sürdürülebilir Orman Yönetimi tanımı yapılmış

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ 1 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: İlker ERCANLI Doğum Tarihi: 6 Eylül 1977 Öğrenim Durumu Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Orman Mühendisliği Karadeniz

Detaylı

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KORUMA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI YEMLİK PANCAR (HAYVAN PANCARI)

Detaylı