40. yýl / 50. yýl derneðimizin 40. yýlýndan üniversitemizin 50. yýlýna geçerken. ayýn konusu. savunma sektörü. üyelerden. panel

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "40. yýl / 50. yýl derneðimizin 40. yýlýndan üniversitemizin 50. yýlýna geçerken. ayýn konusu. savunma sektörü. üyelerden. panel"

Transkript

1

2 içindekiler içindekiler odtülüler bülteni ODTÜ Mezunlarý Derneði aylýk yayýn organýdýr. Dernek üyelerine ücretsiz gönderilir. Sayý: 148 Ocak 2006 Dernek Adýna Sahibi A. Metin GER (CE 67) Yazý Ýþleri Müdürü Ýlkem TOKER (FDE 97) Yayýn Kurulu Tülay ÜNLÜEVCEK (PSY 83) Nermin FENMEN (CHE 80) Çiðdem BERDÝ GÖKHAN (ARCH 71) Ýbrahim BERKSOY ( ME 91) Fatih ATÝLA (PHIL 89) Ümit ÇAÐLAR (EE 93) Tuna KOLAT (EE 76) Eren AKDUR ( METE 97) H. Nafi ÝPEK (PETE 82) F. Özlem EKÝZ (CHEM 04) yayin@odtumd.org.tr Reklam Sorumlusu Kemal BULUT Grafik Uygulama Renk Ayrýmý ve Basým Nurol Matbaacýlýk ve Ambalaj San. A.Þ Ýmzalý yazýlardaki görüþ ve düþünceler yazarlarýna ait olup, Derneði ve Bülteni sorumlu kýlmaz. Yayýnlanan yazýlar ve fotoðraflar ODTÜ Mezunlarý Derneði nin ve yazarýn izni olmadan kullanýlamaz. ODTÜ Mezunlarý Derneði Yönetim Kurulu A. Metin GER (CE 67), Baþkan Bahattin TUNCER (ARCH 79), II. Baþkan Erol SAYIN (IE 79), Yazman Sema ONURLU (METE 80), Sayman Mustafa ATALAY (EDS 83) Ýlkem TOKER (FDE 97) Elif BAKTIR (EE 87) Ödentileriniz Ýçin T. Ýþ Bankasý, ODTÜ Þubesi 4229/ Garanti Bankasý, Maltepe Þubesi Burs ve Yardýmlar Fonu T. Ýþ Bankasý, ODTÜ Þubesi (TL) (EUR) (USD) Garanti Bankasý, Maltepe Þubesi (TL) ODTÜ Mezunlarý Derneði 428. Sokak 100. Yýl ANKARA Tel: Faks: e-posta: odtumd@odtumd.org.tr yýl / 50. yýl derneðimizin 40. yýlýndan üniversitemizin 50. yýlýna geçerken ayýn konusu 7 devrim otomobilleri 26 savunma sektörü üyelerden 12 eski köye yeni adet getirin panel 14 yerli malý kullanýmý iþsizliði azaltýr e-öðrenme: eðitimin deðiþen yüzü nükleer enerji çözüm mü? söyleþi 20 küresel bilgi ekonomisinde yüksek öðretim ve yabancý uyruklu öðrenciler üyelerden 22 beden dili nedir, ne iþe yarar? etkinlik izlencesi 28 üç antik yöre hocam inecek var þehreküstü 33 þehrin boþluklarýna dolan ruhlar kültür sanat 36 bedri rahmi eyüpoðlu kitaplar arasýnda 39 seni seviyorum sinema mezun@net 40 yapay zeka dernekten 41 ingiltere temsilciliði nden odtü den bir topluluk 42 odtü robot topluluðu odtü den bir köþe 45 mimarlýkta orta çeþme etkinlik 47 huzurlu bir günün ardýndan engelsiz yaþam fotoðraf sergisi go köþesi ODTÜ 50 Yaþýnda ISSN odtülüler bülteni odtülüler bülteni 148 Ocak

3 Sevgili ODTÜ lüler, Çeþitli Avrupa uluslarýndan ögrenciler ve hocalar gramer, mantýk ve hukuk dallarýnda eðitim ve öðretim amacýyla 1088'de Bologna'da toplanmaya baþladý. Bu süreç günümüzden yaklaþýk 918 yýl önce Batý dünyasýnýn bilinen ilk üniversitesinin oluþumuna yolaçtý(1). Katedral okullarýnda öðretmen ve öðrenci birikiminin artmasý nedeniyle bir bölüm öðretmen ve öðrenci katedral dýþýnda yer kiralayarak eðitimi buralara taþýdýlar ve din bilginlerinin otoritesinden kurtulmaya baþladýlar. Böylece belli bir özerklik ortaya çýktý (2, s.42). 1190'larda öðrenciler coðrafi kökenlerine göre örgütlenerek kendilerine öðrenci uluslarý adýný verdi. Hocalar, Bologna Komününe baðlýlýk yemini etmeyi kabullenirken, öðrenciler de kendilerini yerli halkýn kötü muamelelerine karþý korumak, iç çatýþmalarýný çözmek, hocalarýyla sözleþmeler yapmak ve ihtiyaç duyduklarý eðitim ve öðretim programlarýný kendileri belirlemek amacýyla yavaþ yavaþ kendilerini üniversite gruplarý olarak adlandýrmaya baþladý. Her üniversitenin baþýna bir yýl için seçilen bir rektör getirildi (3, ss.15-18). Ayný sýralarda oluþan Paris ve Oxford Üniversitelerini, Bologna'dan farklý olarak, sadece öðretmenler biraraya gelerek kurmuþlardý. 11.yüzyýla kadar olan dönemde Doðu dünyasýndaki medreseler çaðýnýn en ileri felsefe eðitimini vermekteydi ve Avrupa'dan da öðrencileri vardý. Ýlk Avrupa üniversitelerinin kurgusunda Ýtalya ve Ýspanya üzerinden taþýnan medrese kurumunun etkileri sözkonusudur (4, s.12). Osmanlý döneminde süren medrese kurumu yerini Darülfununa býrakmýþ, giderek skolastik ve duraðan bir yapýya bürünen bu kurum, eðitime büyük önem veren Atatürk tarafýndan 1933'te Hitler rejiminden kaçan Alman profesörlerin büyük katkýsýyla Avrupa geleneðine uygun çaðdaþ bir kuruma dönüþtürülmüþtür. Atatürk'ün eðitim konusundaki ileri görüþlülüðünü daha Kurtuluþ Savaþýnýn tozlarý kalkmadan Ankara'da Millet Meclisi binasýnda topladýðý Muallimler Kongresinden dolayý biliyoruz. Öðretmenin ve eðitimin toplumu deðiþtirme ve dönüþtürmedeki çarpan etkisini sezmiþ ve eldeki kýt kaynaklarýn bu þekilde Cumhuriyet projesine en çok katkýyý saðlayacaðýný hesaplamýþtý Üniversite Reformu da bu çizginin bir devamýdýr Üniversite Reformundan 12 Eylül dönemine kadar fazla deðiþmeden süren Türk üniversite kurumu, 1980'de hepimizin bildiði gibi kýsaca YÖK sistemi olarak adlandýrýlan bir sisteme dönüþtürüldü (2, s.339). Derhal olmasa bile ODTÜ de 12 Eylül'ün derin etkilerinden kendisini kurtaramadý. Hemen hemen her maddesi çeþitli hükümetlerce en azýndan üçer kez deðiþtirilmiþ olan YÖK Yasasý artýk sistemsel bütünlük ve iç tutarlýlýktan yoksun olduðu gibi günümüz Türkiye'sinin gereksinmelerine yanýt verecek bir vizyonu da barýndýrmamaktadýr. Ancak üzücü olan ne üniversitelerin, ne eðitimle doðrudan ve dolaylý ilgili kurum, kuruluþ ve STK'larýn, ne de siyasal yönetimlerin yeni bir üniversite sistemi önerisi geliþtirememeleridir. Dolayýsýyla yüksek eðitimde bunalým çeþitli boyutlarda derinleþmekte ve toplum üzerindeki olumsuz etkileri katlanarak artmaktadýr. Buna karþýn soruna karþý duyarsýzlýk sürmektedir. Geçen yýl Türk Eðitim Derneði'nin bu sorunlarý irdeleyen çarpýcý araþtýrmasý gündemde kendine ancak kýsa bir süre yer bulabildi. Girmekte olduðumuz 2006 yýlý Üniversitemizin ellinci kuruluþ yýldönümü olduðundan, bu ayki Bizden Size'nin sýnýrlarýný biraz zorlayarak, üniversite kurumu üzerine odaklandýk. Ayrýca yüksek öðrenim sistemimimizin içinde bulunduðu krize karþý çözüm önerileri üretebilecek en uygun kesimin mezunlarýmýz ve Üniversitemiz olduðunu düþünüyoruz. Her disiplinden ve konuyla ilgili doðrudan ya da dolaylý çeþitli kurum ve kuruluþlarý yöneten veya buralarda çalýþan deneyimli üyeleriyle Derneðimizin bu arayýþta en elveriþli kolaylaþtýrýcý örgüt olduðunu düþünüyoruz. Bu nedenle 2006 yýlý boyunca üniversite konusuna odaklanacaðýz ve ODTÜ'deki eðitimimizden edindiðimiz sorgulayýcý, eleþtirici ve araþtýrýcý özellik, nitelik ve becerilerimizi kullanarak mezunlarýmýzýn ülkemizin bu temel ve öncelikli sorununa yönelik çözüm önerileri üretmesi yönünde çaba harcayacaðýz. Saygýlarýmýzla, Kurulu Yönetim (1) (2005). (2) Taner Timur (2000), Toplumsal Deðiþme ve Üniversiteler, Ýmge Kitabevi, Ankara. (3) C.Charles ve J.Verger (2005): Üniversitelerin Tarihi, Dost Kitabevi, Ankara. (4) Ali Menteþ (2000), Yeniversite:Bilimin Kurumlaþmasýnda Günümüz Ýçin Bir Perspektif, Metis Yayýnlarý, Ýstanbul. odtülüler bülteni 148 Ocak

4 40. yýl/50. yýl Derneðimizin 40. Yýlýndan Üniversitemizin 50. Yýlýna Geçerken... Derneðimizin 40. yýlýný kutladýðýmýz 2005 yýlý sona ererken Üniversitemizin 50. yýlýný kutlayacaðýmýz 2006 yýlýna giriyoruz. Hem Derneðimiz hem de Üniversitemiz açýsýndan çok önemli bu iki yýlda görev yapan Dönemi Yönetim Kurulumuzun Baþkaný Prof. Dr. Metin GER (CE'67) ile yaptýðýmýz söyleþiyi sunuyoruz. Üniversiteden 1967 yýlýnda mezun oldunuz. Oldukça eski mezunlarýmýzdansýnýz, bize bu seçiminizi nasýl yaptýðýnýzý anlatýr mýsýnýz? Orta Doðu Teknik Üniversitesi Mezunlarý Derneðinin, kuruluþundan bu yana geçen 40 yýlý tamamlanýrken Üniversitemizin de kuruluþunun 50. yýlýna giriyoruz. Bildiðiniz gibi bu sene içinde kurucu üyelerimizin ve Yönetim Kurulu eski baþkanlarýnýn pek çoðu anýlarýný sizlerle paylaþtý. Bu baðlamda, benim de anýlarýmý sizlerle paylaþmam istendiðinde paylaþacak çok þey olduðunu düþündüm. Önce ODTÜ'yü nasýl seçtiðime dair sorduðunuz soruyu çok kýsaca yanýtlayayým yýlýnýn Eylül ayýnda, liseyi yeni bitirmiþ, 16 yaþýnda bir üniversite adayý olarak Orta Doðu Teknik Üniversitesini seçtiðimde, aslýnda hayatýmýn 4 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006 akýþýndaki en önemli kilometre taþlarýndan birini oluþturduðumun farkýnda deðildim. Bir yandan Ýstanbul Teknik Üniversitesi Ýnþaat Fakültesini öte yandan da Devlet bursiyeri olarak Avrupa'da bir üniversitede Ýnþaat Mühendisliði eðitimi alma hakkýný kazanmýþtým. Bunlarý seçmeyip, o zaman Yeni Meclis olarak adlandýrýlan, bugünkü Meclis binasýnýn þantiyesinde konuþlanmýþ bir okulu tercih etmemin nedenlerini, bugün, çok uðraþmama karþýn, net olarak anýmsayamýyorum. Ancak, üniversitemizin ve Derneðimizin gelmiþ olduklarý bu noktada, daha doðrusu bu noktaya gelirken kýsmen parçasý kýsmen de tanýðý olduðum olaylaryaþananlar, ne denli doðru bir karar vermiþ olduðumu gösteriyor. Gerçekten de, anýlarýmý tazeleyip gözden geçirdiðimde, hem Üniversitemiz hem de

5 40. yýl/ 50. yýl Derneðimiz için sizlerle paylaþacaðým pek çok þeyin olduðunu gördüm. Daha da önemlisi, anýlarýmýn tazelenmesi sürecinde, zamanda geriye doðru yaptýðým bu gezi sonunda, hem Orta Doðu Teknik Üniversitesi'nde 1962'den hem de Orta Doðu Teknik Üniversitesi Mezunlarý Derneði'nde 1965'den bu yana olanlarýn-yaþananlarýn benim üzerimde býraktýðý izleri deðerlendirmek ve izlenimlerime dayanarak bazý tespitler yapma olanaðýný da buldum. Böylece, bu yazýda, doðal olarak hep benle dolu olan bu anýlarla kendimi anlatma durumuna düþmeden, ulusal sorunlarla ilgilenen, bireycilikten çok topluma karþý sorumlulukla donanmýþ Orta Doðu Teknik Üniversitesi ve Orta Doðu Teknik Üniversitesi Mezunlarý Derneði'ni nasýl algýladýðýmý sizlerle paylaþacaðým. O halde önce Üniversiteden baþlayalým mý? Orta Doðu Teknik Üniversitesi kuruluþundan baþlayarak ülkemizin yüksek öðretimine farklýlýðý ile damgasýný vurmuþ bir üniversite konumundadýr. Çok genç bir öðretim elemaný kadrosu ile yola çýkýlmýþ ve o gün için alýþýlagelmiþin dýþýnda bir yaklaþýmla, bir yerleþke üniversitesi olarak farklý disiplinlerdeki öðrencilerin etkileþimini öne çýkartan bir yaklaþým benimsenmiþtir. Özellikle, 1962 yýlýndan itibaren Ýngilizce Hazýrlýk eðitimi verilmeye baþlanarak ülkenin her yerinden ve her gelir grubundan gençlerin biraraya gelmelerine olanak saðlanmýþtýr. Buna koþut olarak, kýsmen yabancý dilde eðitim almýþ olmanýn getirdikleri kýsmen akademisyen olmaya yönlendiren eðitim politikalarý nedeni ile pek çok Orta Doðu Teknik Üniversitesi mezunu da yurt dýþýnda doktoralarýný yapma olanaðý elde etmiþlerdir. Böylece, özellikle Orta Doðu Teknik Üniversitesi'nin kuruluþ yýllarýnda ulusal yüksek öðretim sistemi için geçerli olan kendi içine kapanýk bir akademik kadrolaþma yerine çok farklý üniversite ve ülkelerde eðitimlerini tamamlamýþ olan genç bir akademik kadro oluþmuþtur. topluma karþý sorumlulukla donanmýþ bir neslin çekirdeðinin Orta Doðu Teknik Üniversitesi nde oluþmasýna zemin oluþturmuþtur. Genç akademik kadronun da sözü edilen deðerlerin öðrencilere aktarýlmasýna olanak saðlayacak ortamýn oluþmasýnda oldukça etkin bir rolü vardýr. Eðitim anlayýþýndaki ve eðitim kadrolarýnýn yapýsýndaki farklýlýklar söz konusu oluþumun en temel nedenidir. Orta Doðu Teknik Üniversitesi'ni tanýmayanlarýnyaþamayanlarýn bu çekirdeðin oluþmasý sürecinde yaþanan fikirsel geliþme ve devrimcilik olgusunu anlamalarý oldukça zordur. Her ne kadar 1980'li yýllarda egemen olan siyasi irade Orta Doðu Teknik Üniversitesi'nin ulusal sorunlarla ilgilenen, bireycilikten çok topluma karþý sorumlulukla donanmýþ genç nesiller yetiþtirmesine engel olmaya çalýþmýþsa da söz konusu farklýlýklar giderek diðer yüksek öðrenim kuruluþlarýnca da benimsenmeye baþlanmýþ ve Orta Doðu Teknik Üniversitesi bir kýyaslama eþiði durumuna gelmiþtir. Derneðe gelecek olursak, neler söylemek istersiniz? Bu noktada, geriye dönüp tebessümle anýmsadýðým bir hususu belirtmek istiyorum. Bakmayýn þimdiki üye numaramýn olduðuna. Üniversiteden mezun olur olmaz, örgütlülüðe olan inancýmla, ODTÜ Mezunlarý Derneðine üye oldum, hatta yönetim kurulu için aday bile oldum. Sözünü ettiðim yýl 1969, 68 kuþaðýnýn en etkin olduðu yýllar. O günlerde Yönetim Kuruluna seçilemedim, kýsmet bu dönemeymiþ. Bu sürecin neler kazandýrdýðýný düþünüyorsunuz? Söz konusu birlikteliðin yarattýðý sinerji ve öðrencilere aþýlanan özgür düþünme ve baðýmsýz davranabilmeye iliþkin deðerler, Cumhuriyet kurulurken yaþanan modernleþme ve aydýnlanmayý betimleme sürecine benzer bir þekilde, ulusal sorunlarla ilgilenen, bireycilikten çok topluma karþý sorumlulukla 24 Nisan 2005 Çocuk Þenliði Resim Yarýþmasý Ödül Töreni odtülüler bülteni 148 Ocak

6 40. yýl/ 50. yýl Konumuza dönecek olursak, ODTÜ Mezunlarý Derneði tüm üyelerinin katkýsý ile bir ilke imza atmýþtýr. 40 yýlýný geride býrakan bir dernek olarak bugün kavuþtuðumuz bu yapý, ki yapý derken sadece binayý kasdetmediðimi özellikle vurgulamak isterim, herbir üyenin eþsiz katkýlarý ile oluþmuþtur. Herbir aþamasýnda gerek maddi, gerek emek olarak katký koyan tüm üyelerimizdir, hiç birinin katkýsýný diðerinden üstün tutmuyorum. Bugün eðer bir üniversitenin mezunlarý dernek kurduklarýnda ODTÜ Mezunlarý Derneðini örnek alýyoruz, deneyimlerinizi paylaþmak isteriz diyorlarsa etkinliklerimizi ve deneyimlerimizi paylaþtýðýmýzda olumlu izlenimleri daha da perçinlenerek ayrýlýyorlarsa, bu herkesin baþarýsýdýr. olumlu izlenimleri daha da perçinlenerek ayrýlýyorlarsa, bu herkesin baþarýsýdýr. ODTÜ Mezunlarý Derneði, Üniversite ile ilgili düþüncelerimi anlatýrken vurguladýðým gibi, diðerlerinden çok farklý bir eðitim kurumunun özgür düþünen ve topluma karþý sorumluluklarýnýn bilincinde olan mezunlarýný kucaklamaktadýr. Mezunlar, yaþ farklýlýklarý ve deneyim farklýlýklarý nedeni ile doðal olarak oldukça geniþ bir deðerler ve deneyimler gamý oluþturmaktadýr. Ayrýca, söz konusu farklýlýklar nedeni ile mezunlarýn Dernekten beklentilerinde de oldukça fazla farklýlýklar vardýr. Günümüzde globalleþmenin de getirdiði etkilerle sivil toplum kuruluþlarýnýn önemi iyice vurgulanýr oldu. Türkiye'deki kavram kargaþasý da gözönüne alýndýðýnda üzerinde önemle durulmasý ve iyi irdelenmesi gereken bir konu bu baðlamda, Derneðin en önemli görevlerinden birisi üyelerini birarada tutabilmek ve Orta Doðu Teknik Üniversiteli olmaya yakýþýr bir þekilde farklý nesiller arasýnda diyalog kurulmasýna olanak saðlamaktýr. Ulusal sorunlarla ilgilenen, bireycilikten çok topluma karþý sorumlulukla donanmýþ her yaþtan gençlerden oluþan Dernek üyelerinin arasýnda böylesine bir diyaloðun saðlanabilmesi ise Laik Cumhuriyet e sahip çýkma asgari müþtereðinin benimsenmesinden geçmektedir. Ayrýca, bu sorumluluðun yerine getirilebilmesi için Dernek olarak kurumsallaþma sürecinin de bir an önce tamamlanmasý gereklidir. Ancak, kurumsallaþmayý saðlayýp bu asgari müþterek etrafýnda birleþerek toplumun gündemini oluþturma ve þekillendirme konusunda yol alabiliriz. Günümüz her zamankinden daha fazla birarada olmamýzý ve Laik Cumhuriyet için saf oluþturmamýzý gerektiriyor. Teþekkür eder, aydýnlýk günler dilerim. Biz teþekkür ederiz. Ýlkem TOKER (FDE'97, MBA'00) 6 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

7 ayýn konusu Devrim Otomobilleri Burada anlatacaklarým, 45 yýl önce yaþanmýþ bir inanýlmazýn gerçekleþtirilmesi öyküsü. Pek çoðunuz bu öyküden daha önce bahsedildiðini duydunuz veya bu öyküyü detaylarýyla biliyorsunuz; fakat ben bu öyküyü Ekim ayýnda Derneðimizde düzenlenen bir etkinlikte öykünün kahramanlarýndan biri olan Þecaatin SEVGEN'in aðzýndan dinleyince, bilgilerimi ve duygularýmý sizlerle paylaþmak istedim. O dönemde iktidardaki askeri yönetim, 22 Nisan 1961 günü çok gizli damgasýný taþýyan bir Baþbakanlýk yazýsýný Ulaþtýrma Bakanlýðý'na iletti. Yazýda þöyle deniyordu: Memleketimize has bir binek otomobili motoru imali ve örnek olarak da bir yerli otomobil numunesinin vücut bulmasýný müteakip, diðer memleketlerin en iyi evsaftaki otomobilleriyle mukayesesinin yapýlarak hatalarýnýn da tespiti suretiyle bu otomobilin zamanla tekamül ettirilmesi mevzuunun ivedilikle tetkiki. Bu yazý, her ne kadar zor anlaþýlýr ve bozuk bir Türkçe ile yazýlmýþ olsa da bir emirdi. Bu nedenle de, o dönemler için bir düþ gibi algýlanabilecek yerli otomobil üretilme fikri, tartýþýlmaksýzýn uygulamaya kondu. O dönemde henüz yan sanayi yoktu ve böyle bir projeyi gerçekleþtirebilme olanaðý yalnýzca onarým amacýyla kurulmuþ olan, yedek parça üreten ve deneyimli yetiþmiþ mühendis ve teknik personel kadrosuna sahip olan Devlet Demiryollarýnda (TCDD) vardý. TCDD'nin Eskiþehir Cer Atölyesi merkez seçildi. Ankara, Sivas ve Adapazarý TCDD fabrikalarý da ayný proje kapsamýnda görevlendirildi yýlýnýn Haziran ayýnda Devlet Demiryollarý'nýn 30 kadar mühendisi Ankara'da biraraya geldiler. Bu toplantýyý projenin yöneticisi olan TCDD Genel Müdür Yardýmcýsý Yüksek Mühendis Emin BOZOÐLU açtý ve Ulaþtýrma Bakanlýðýndan gelen çok gizli damgalý yazýyý okudu. Motoru dahil tümüyle yerli bir binek otomobili üretmekle görevlendirilmiþlerdi. Bunun için tanýnan süre de 4,5 aydý. Yani otomobilin 29 Ekim 1961 törenlerine yetiþtirilmesi gerekiyordu. Tüm toplantýya katýlanlarýn kararý, bu mücadelenin ne kadar zorlu geçeceðini bilmelerine raðmen, Biz bunu yaparýz. þeklinde oldu. Bu toplantýdan üç gün sonra, bu proje için TCDD Eskiþehir Cer Atölyesinde ayrýlmýþ olan yeni badana edilmiþ, eski ve terk edilmiþ dökümhanesinde, bu ekip tekrar bir araya geldi. Yapýlacak aracýn ticari veya askeri amaçlý ya da binek otomobili olmasý üzerindeki tartýþmalar sonucunda, aracýn orta boy binek otosu, cm silindir hacimli, dört zamanlý, dört silindirli ve beygir gücünde motorlu, ön takým süspansiyonlarýnýn McPhearson tipi, debriyajýn diskli, frenlerin hidrolik, vites kolunun direksiyonda ve 3 ileri bir geri vitesli olmasý kararlaþtýrýldý. Ýmalat gruplarý oluþturuldu ve her grup kendi görevini alarak hýzla iþe giriþti. Yönetim Grubu Emin BOZOÐLU TCDD Gen. Md.Yrd. Orhan ALP TCDD Fabrikalar Dai.Bþk. Hakký TOMSU TCDD Cer.Dai.Bþk. Nurettin ERGUVANLI TCDD Cer.Dai.Bþk.Yrd. Mustafa ERSOY Esk.Demiryol Fab.Müd. Celal TANER Adapazarý Demiryol Fab.Müd. Mehmet NÖKER Ankara Demiryol Fab. Hüsnü KAYAOÐLU TCDD Gnl.Md.Müþaviri Necati PEKÖZ TCDD Gnl.Md.Müþaviri Devrim Çalýþma Gruplarý STYLING GRUBU Yük.Müh.Nurettin ERGUVANLI Yük.Müh.Ercan TÜRER Yük.Mimar Kemal ELAGÖZ MOTOR ÞANJMAN GRUBU Yük.Müh.Mehmet NÖKER Yük.Müh.Gültekin SABUNCUOÐLU Yük.Müh.Salih Kaya SAÐIN Yük.Müh.Rýfat SERDAROÐLU Yük.Müh.Þecaattin SEVGEN Yük.Müh.Kemalettin VARDAR KAROSERÝ GRUBU Yük.Müh.Celal TANER Yük.Müh.Faruk AKYOL Yük.Müh.Samim ÖZGÜR Yük.Müh.Salih Kaya SAÐIN Yük.Müh.Hamdi TAHILLIOÐLU SÜSPANSÝYON VE FREN GRUBU Mak.Müh.Hamit ÝÞERÝ Yük.Müh.Ýsmet ÖZKAN Yük.Müh.Mustafa SEYREK ELEKTRÝK DONANIMI Yük.Müh.Hasan DÝNÇER DÖKÜM ÝÞLERÝ Metalurjist Ýsmail SIDAL SATIN ALMA ÝÞLERÝ VE MALÝYET HESAPLARI Yük.Müh.Yavuz YÜCEL Hangarýn duvarýna, kapýnýn hemen üstüne kocaman bir tabela çakýlmýþtý: 129 gün kaldý. Ýmkansýzlýklar, çok deðiþik yöntemlerin kullanýlmasýný gerektirdi. Örneðin kaporta için beton kalýp üzerinde sacýn çekilmesi gibi çok orijinal bir yöntem uygulanmýþ ve daha çok yetenekli ustalarca çekiçle kaportaya þekil verilmiþti. Dövme parçalarda ise basit kalýplar kullanýlmýþ ve esas þekiller iþlenerek verilmiþti. odtülüler bülteni 148 Ocak

8 ayýn konusu O günün maça tekniði ve olanaklarý ile model ve dökümlerin yapýlabilmesi için gerçekten çok büyük çaba ve yetenekli ustalarýn olaðanüstü gayretleri gerekli idi. Bu nedenle motor gövde ve silindir baþlýðýnýn dökülmesi, bu olanaklarýn daha fazla olduðu Sivas TCDD Fabrikalarýnda yapýldý. Radyatör, yaylar, biyel kolu, krank mili imalat çalýþmalarý da bu arada devam ediyordu. Ne var ki Eylül ayý gelmiþti. Piyasada bulunan camlara göre kaportada deðiþiklikler yapýlýyor, ziraat römorklarý için jant yapan imalatçýlar, kendilerine dinamik balans ve toleranslar gibi konularda bilgi yardýmý yapýlmak vaadi ile bu otomobillerin jantlarýnýn yapýlmasý için ikna ediliyordu. Eylül ayý içerisinde Ankara Motor Fabrikasýnda, motor bloðunun karbüratör ve distribütör (motor grubunda yalnýzca bunlar yerli deðildi) ile baðlantýlarý yapýlmýþ ve ayarlarý takiben motorun test çalýþmalarý sürdürülmüþtü. Bu arada Ekim ayýndan hayli gün alýnmýþtý. Motor, bir gece frenleme yapýldýktan sonra alelacele otomobile baðlanmak üzere Eskiþehir'e sevk edilmiþti. Ekip günde ancak üç saat uyuyabiliyordu. Bu noktada, bu konuyla ilgili Þecaatin SEVGEN'in sunuþunda bizlere anlattýðý anýsýný sizlerle paylaþmak istiyorum: O gün de vakit gece yarýsýný hayli geçmiþti. Diferansiyeli baðladýðýmýz sýrada, tekerleðin yanýna uzanmýþ, kanaldaki arkadaþýn iþini bitirmesi ile aksý takmak üzere bekliyordum. Etrafýmda gülüþmeler duyarak gözümü açtým. Gün aðarmýþtý. Kýsa beklemenin verdiði duraklamada uyumuþum. Bir daha o kadar deliksiz uyuduðumu hatýrlamýyorum. Bir süre þaka konusu oldum. 25 Ekim'e kadar en iyi olasýlýkla iki otomobil hazýrlanabilecekti. Güçlükle bayrama bir hafta kala açýk krem renginde olan ilk otomobil yol tecrübesine hazýrlanabilmiþ ve yalnýzca kýsa bir parkurda yol testi yapýlabilmiþti. Bu yol testinde, yað borusunda sýzýntý, yað pompasý geri dönüþ valf ayarý gibi ufak tefek eksiklikler çýkmýþtý. Ýkinci otomobil de tamamlanmýþtý. Bu otomobil, resmi görünümde olmasý için siyah renk ile boyanmýþtý. Bu otomobilin daha itinalý hazýrlanmasýna çaba gösterilmiþti. Nikelaj parçalar, elektrik tesisatý ile farlar gibi kýsýmlar problem oluyor, görünümde titizleniliyor ve sürekli deðiþiklik yapýlýyordu. Nikelajlar kýsa sürede bozulduðu için tekrar tekrar sökülüp takýlýyordu. Bu nedenle otomobilleri tekrar yol tecrübesine alma imkaný bulunamýyordu. Bu karmaþýklýklar içerisinde hangarýn kapýsýnýn üzerindeki tabela, 1 gün kaldý diye gösteriyor ve 28 Ekim de gün batýmýna eriyordu. Geç vakitte otomobiller Eskiþehir'de vagonlara yüklenip Ankara'ya doðru yola çýkarýlmýþtý. Bu otomobilleri yaratan ekip de bu trendeydi ve günlerden beri ilk defa sabaha kadar uyuma fýrsatý bulmuþlardý. Buharlý lokomotifle çekilen trende, otomobillerin benzin deposu bacadan sýçramasý olasý kývýlcýmdan ötürü güvenlik amacýyla boþaltýlmýþtý. Ertesi sabah (29 Ekim 1961 sabahý), otomobillerin þu anki Adliye Sarayýnýn bulunduðu Ankara TCDD fabrikasýndan bir kortej eþliðinde Sýhhiye semtindeki benzin istasyonunda yakýt ikmali yapýldýktan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisine götürülmesi ve burada Cumhurbaþkaný Cemal GÜRSEL'i alarak Anýtkabir ve Hipodromdaki törenlere katýlmasý planlanýyordu. Ne var ki, kortejdeki motosikletli polislere yakýt ikmali programý bildirilmediðinden, otomobiller depolarýndaki manevra için koyulmuþ az miktar benzinle Meclis'e ulaþtýlar. Burada, bidonlarla getirilmiþ benzinin açýk krem renkli otomobile koyulmasý fýrsatý bulunmuþ, ne var ki siyah otomobile benzin koyulmasý için zaman kalmamýþtý. Cumhurbaþkaný Cemal GÜRSEL siyah otomobile binmiþ ve Anýtkabir'e doðru yola çýkýldýktan 200 m sonra, otomobil önce öksürmüþ ve sonra da durmuþtu. Cumhurbaþkaný Cemal GÜRSEL'in meþhur Batý kafasýyla otomobili yaptýnýz ama doðu kafasýyla ikmali unuttunuz. sözü de o sýrada söylendi. Daha sonra Cumhurbaþkaný ve Ulaþtýrma Bakaný, Þecaatin SEVGEN'in kullandýðý açýk krem renkli otomobile geçmiþ ve Ankara caddelerini alkýþ ve gözyaþlarý arasýnda aþýp, önce Anýtkabir'e oradan da geçit töreninin yapýlacaðý Hipodrom'a gidip geçit törenine katýlmýþtý. Fakat 30 Ekim sabahý yayýnlanan gazeteler sanki sözbirliði etmiþçesine Devrim Otomobillerinin idam fermanýný yayýnlamýþlardý. Hiçbir gazete Devrim Otomobilleri ile Cumhurbaþkanýnýn Anýtkabir'e gidip, Hipodrom'daki geçit törenine katýldýðýndan ve benzini biten otomobilin bile çalýþarak geri döndüðünden bahsetmemiþ; buna karþýlýk hepsinde Devrim Yolda Kaldý, Devrim 200 Metre Gidebildi, Devrim Yürümedi, Þarklý Kafasý ile Araba Yaptýk þeklinde baþlýklar yayýnlanmýþtý. 8 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

9 ayýn konusu Bu noktada yine Þecaattin SEVGEN'in bize anlattýklarýna dönmek istiyorum: Basýnýn ne denli büyük bir güç olduðunu, ancak aralarýnda gerçekleri sabýrla araþtýran ve uzun vadeli çýkarlarýmýzý gözetenlerin pek ender bulunduðu kanýsýna varmýþtým. Diðer yönden, özel bir konuda olsa bile, insanlarýna yürekten güvenmeyen liderin ne kadar çabuk umutsuzluða kapýldýðýna tanýk oldum. Bu ortam içerisinde, aslýnda baþarýlmýþ bir görevi, yönetim kademelerinin örtbas etmekte ne denli gayret sarf ettiklerini gördüm. Devrim Otomobilleri ve motorlarýnýn halka sergilendiði Ankara Garý'nda, Türk halkýnýn, özellikle gençlerin nasýl güven ve gururla onlarý okþadýðýný görmek, bu güzel uðraþta benim en büyük tesellim ve mükafatým olmuþtur. Yine inanýyorum ki, ticaret ve basýn çevrelerinin gösterdiði büyük tepkiye raðmen, bu tarihten birkaç yýl sonra satýþa çýkarýlan ilk Anadol arabalarýný birçok kusuruna raðmen halkýmýzýn kapýþmasý, Devrim Otomobilleri nin yarattýðý heyecanýn sonucu olmuþtur. Aslýnda bu çalýþma, ülkenin kalkýnmasýnýn ve ileri sanayi toplumlarýna yetiþmesi yolunda, þartlar ne kadar elveriþsiz olursa olsun, göründüðünden çok daha fazla þey yapmanýn mümkün olduðuna inanmýþ bir neslin yüzlerce çaba örneðinden birisidir. Çoðu devletçiliðin noksan organizasyonu içerisinde, hedef belirlenmemiþ olmak nedeni ile baþarýsýz gibi görünüp terkedilmiþ, inanýlmaz çabalardan birisidir. Örneðin, model olarak binek otomobili yerine, müþterisi hazýr askeri bir yol aracý seçilmiþ olsaydý, sonuç çok daha farklý olabilirdi. Bizimle ayný dönemlerde otomotiv sektörüne giren ülkelerin ürettiði otomobil markalarýnýn yollarýmýzda dolaþtýðýný üzülerek ve imrenerek izlerken, bu amaçla yola çýkýp, bu kadar kýsa bir süre içerisinde, Devrim Otomobilleri inanýlmazýný baþaranlardan, hayatta olanlarý saygý ile, aramýzdan ayrýlanlarý rahmetle anýyorum. Fuat TÝNÝÞ (ME'74) Fotoðrafta, Cumhurbaþkaný Cemal GÜRSEL ve Ulaþtýrma Bakaný Orhan MERSÝNLÝ, Þecaatin SEVGEN'in kullandýðý açýk krem renkli Devrimi Otomobil ile Meclis ten Anýtkabir e doðru yol alýrken görülmektedir. odtülüler bülteni 148 Ocak

10 ayýn konusu Savunma Sektörü Yerlilik / Millilik 1 Savunma sektöründe ürünlerin milli/yerli olma özelliði büyük önem taþýr. Bunun en önemli nedeni ürünlerin yeteneklerinin ve performanslarýnýn gizliliði ve en ileri teknolojik güce sahip olma gerekliliðidir. Bu nedenle savunma alýmlarýnýn %95'inden fazlasýnýn ulusal kaynaklardan karþýlandýðý 2 görülmektedir. Savunma sektöründe milli teknoloji, kritik teknoloji tanýmlarý ve hangi kaynaklardan temin edildiði bilgisi aþaðýda özetlenmiþtir: Milli Teknoloji: Milli olmasý zorunlu sistemler ve teknolojilerdir. Yurt dýþýndan temin edilebilse dahi, kullanýmýnda güvenlik nedeniyle sakýnca bulunan ve mutlaka yurt içinde geliþtirilmesi gereken 3 sistemler/teknolojilerdir. Kritik Sistemler/Teknolojiler: Yurt dýþýndan temin edilemeyen veya temin edilmesine raðmen idamesi saðlanamayarak harekatý tehlikeye sokabilecek olan ve bu nedenle yurt içinde üretilmesi gerekli görülen sistemler/teknolojilerdir. Ayrýca geliþtirme çabalarý sonunda, özel bir ürün uygulamasýna baðlý olmayan, geniþ bir yelpazeye yayýlmýþ getirisi olacaðý düþünülen teknolojiler de kritik teknoloji kapsamýnda deðerlendirilmektedir. Kritik Sistemler/Teknolojilerin uzun vadede yurt içinde geliþtirilmesi, mümkün olmayanlar için ortak üretime gidilmesi ve yerli olanaklar yaratýlmasý gerekmektedir. Diðer Sistemler/Teknolojiler: Yukarýdaki tanýmlarýn dýþýnda kalan teknoloji ve sistemlerdir. Çok kaynaktan tedarik politikasýna uygun olarak en ekonomik ömür devir maliyetini saðlayan kaynaktan temin edilmesi gerekmektedir (Bkz.Tablo 1). Milli Kaynak Yerli Kaynak Diðer Kaynak Milli Teknoloji Kritik Teknoloji Diðer Teknoloji Tablo 1: Savunma Sanayiinde Teknoloji ve Kaynak Ýliþkisi Savunma Sektörü Ürünleri Savunma alanýnda, teknolojik üstünlüðe sahip olmak varlýðýný sürdürebilmenin ön koþuludur. Etkinliði gözlenen unsurlarýn, özelliklerini, yerlerini, hareketlerini, kabiliyetlerini algýlabilecek, hesaplayabilecek daha iyi, daha akýllý, daha yetenekli sistemlere sahip olmak, gerektiðinde daha uzaktaki bir hedefe karþý, daha etkin harekete geçebilmek bütün bunlarda daha iyi olmak fark yaratýr. Bu nedenle savunma sektöründe ürünler, ileri teknoloji, oldukça karmaþýk ve evrimsel tedarik modeliyle özgün olarak geliþtirilen sistemlerdir. 4 Ýleri Teknoloji : Ýleri teknoloji özellikleri olan bir arabayý ya da cep telefonunu kullanmak bir lüks olarak deðerlendirilebilecekken savunma sektörü ürünlerinde en ileri teknolojiye sahip olunmasý kaçýnýlmazdýr. Elektroniðin pek çok alanda kullanýma girmesiyle birlikte akýllý sistemler geliþtirilebilmesi mümkün olmuþtur. Ancak yine bu nedenle çok hýzlý deðiþimlerin yaþandýðý bir sektörde daha hýzlý, daha akýllý, daha büyük kapasiteli, daha hafif, daha küçük v.b, teknolojiye sahip olmak için önemli çaba gösterilmesi gerekmektedir. Teknoloji takibine ara verilmesi ileri teknoloji ürün geliþtirmede geriye düþülmesini de beraberinde getirir. Son yýllardaki bilimsel ve teknolojik geliþmelerin, ivmelenerek artmasý nedeniyle baþdöndürücü bir hýzla ilerleyen teknolojiyi yakýndan takip etmek, hakim olabilmek ve tasarýmlarda kullanabilmek için çok çalýþýlmasý gerekmektedir. Bu alandaki çalýþmalar nedeniyle savunma sektörü birçok ülkede teknolojik kalkýnmada lokomotif görevi yapmaktadýr. Karmaþýklýk: Savunma sektöründeki ürünlerin karmaþýklýk (complexity) düzeyi oldukça yüksektir. Savunma sektörü týptan elektroniðe, biyolojiden kimyaya kadar pek çok alaný ilgilendirmektedir. Birçok ülkedeki en büyük araþtýrma projeleri savunma sanayi projeleridir. Bu projelerde deðiþik disiplinlerdeki bilgilerin bir araya getirilmesine ihtiyaç duyulmaktadýr. Çeþitli alanlarda uzmanlaþmýþ kiþilerin bir araya getirilmesiyle oluþan tasarým ekiplerinde, kiþilerin birikimleri biraraya getirilmekte ve ürünlere yansýtýlmaktadýrlar. Karmaþýk ürünlerin, kaðýt üzerindeki fikirlerden, hayata geçirilmesine kadar olan aþamalarda parçalarýn birbirlerini tamamlayarak bir bütün olarak çalýþmasý ve kendisinden beklenen performans özelliklerini göstermesi için pek çok sistematik yaklaþým (sistem mühendisliði, proje yönetimi, teknoloji yönetimi, süreç yönetimi, v.b. gibi) 10 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

11 ayýn konusu kullanýlmaktadýr. Bu yaklaþýmlar hem bir bütünün parçalara ayrýþtýrýlmasýnda hem de parçalarýn entegre edilerek çalýþtýrýlmasýnda kullanýlan teknikleri içermektedir. Ürün tasarýmýna farklý birikimlerin sentezlenmesiyle oluþturulan sistem çözümlenmesi ile baþlanmaktadýr. Ýstenen özelliklerdeki ürün kavramý oluþturulmakta ve hedeflenen performansý karþýlayacak olan ürünün özellikleri belirlenmektedir. Bundan sonra sistem mimarisi aþamasýna geçilmekte ve ürünü oluþturacak yazýlým ve donaným parçalarýyla birlikte çalýþma prensibi oluþturulmaktadýr. Donaným ve yazýlým birimleri tasarýmlarý tamamlandýktan sonra ürünü oluþturacak parçalar bir araya getirilerek çeþitli testler yapýlmaktadýr. Evrimsel Tedarik Modeliyle Özgün Ürün Geliþtirilmesi: Savunma sektöründe özellikleri kabaca belirtilen özgün ürün tasarýmlarý, ArGe'ye dayalý projeler þeklinde evrimsel tedarik modeliyle gerçekleþtirilmektedir (Þekil 1: ArGe'ye dayalý tedarik). Evrimsel tedarik modelinde ürün, araþtýrma ve geliþtirme çalýþmalarýyla aþamalý olarak oluþturulmaktadýr. Sistem Ýhtiyacý Geniþletilmiþ Sistem Tanýmlama Süreci Teknolojik Hedefler Teknolojik Yetenek Düzeyi Doðrudan Alým ArGe ye Dayalý Tedarik Destekleyici ArGe Projeleri ile Özümseme/Geliþtirme Kýsa Orta Uzun Ýhtiyaç Zamaný Savunma Sektörünün Rolü Savunma sektörünü diðer sektörlerden ayýran çok önemli farklýlýklar vardýr: Savunma sektöründe müþteriler devlet ve ülkenin silahlý kuvvetleridir. Ýç pazar çok önemlidir ve sektör tek müþteriye baðýmlýdýr. Ülkelerin savunma sektöründeki yetkinlikleri ve tasarým teknolojilerine hakim olmalarý, güvenlik, ulusal politika, strateji ve planlarýnýn etkinliði açýsýndan bir kuvvet çarpaný niteliðindedir. Savunma harcamalarý ekonomik fizibilite ile deðil ulusal güvenlik analizleri ile yapýlýr. Ürünlerin ileri teknoloji, karmaþýk ve özgün olmasý niteliðinden dolayý, ülkenin teknolojik alt yapýsýnýn geliþmiþ olmasý çok büyük önem taþýr. Savunma ürünlerini oluþturan alt sistem ve teknolojiler bir aðaç yapý þeklinde düþünülebilir. Sistemlerin sistemleri olarak adlandýrýlan ürünler çeþitli alt sistemlerin bir araya getirilmesiyle oluþturulurlar. Alt sistemlerin geliþtirilmesinde ise daha küçük alt sistemler yer alýr. En temel seviyede bakýldýðýnda alt sistemleri oluþturan teknolojilerin bir çoðunun sivil ürünlerde kullanýlan teknolojiler olduðu görülür. Bu özellikler, savunma harcamalarýnýn kaçýnýlmazlýðý ile birlikte deðerlendirildiðinde, sektöre yapýlacak yatýrýmýn ve harcamalarýn, ülkenin bilimsel ve teknolojik alt yapýsýnýn geliþimini saðladýðý görülmektedir. Yeni Kaynaklarýn Yaratýlmasý Savunma Ýhtiyaçlarý Savunma Sanayi Savunma Teknolojileri Ülkenin Bilim ve Teknoloji Altyapýsýnýn Geliþmesi Uluslararasý Alanda Rekabet Edebilir Özgün Ürünler Toplumsal Refah Sonuç Savunma sektörü ihtiyacýnýn ArGe'ye dayalý tedarik yaklaþýmýyla ülke içerisinden milli/yerli olanaklarla karþýlanmasýnýn ekonomik geliþmeye ve toplumsal refaha katkýsý çeþitli þekillerde olmaktadýr: Ýleri teknolojili savunma ürünlerinin ülke içinde geliþtirilmiþ olmasý bu sistemlerin etkinliðinin garantisidir ve gizliliðin korunmasýný da saðlar. Ar-Ge ye dayalý bir savunma sektörü, savunma sistemlerine ayrýlan kaynaklarýn yurt içinde kalmasýna; istihdam yaratarak önemli sosyal kazanýmlara ve yurtdýþýna beyin göçünün azalmasýna katký saðlar; Ülkenin bilimsel ve teknolojik alt yapýsýnýn geliþmesini, bilimsel araþtýrmalarýn ürüne dönüþmesini ve ekonomik rekabet gücünün artmasýný saðlar. Elif BAKTIR (EE'87) (1) Yerli firma: Tesisleri ülke içerisinde bulunan, üretim çalýþmalarýný ülke içerisinde yapan ancak yabancý ortaklý firmalardýr. Milli firma: Sermayesi tamamen yerli olan firmalardýr. (2) Kaynak: Vizyon 2023 Projesi, Savunma, Havacýlýk ve Uzay Teknoloji Öngörüsü Paneli Raporlarý, ( /savunmauzayvehavacilik/) (3) Kaynak: MSY.:317-3 Türk Savunma Sanayii Politikasý ve Stratejisi Esaslarý Uygulama Yönergesi (4) Teknoloji bir ürün veya servisin geliþtirilmesi, üretimi ve teslimi için kullanýlan teorik/pratik bilgi ve yetenektir. Ýleri Teknoloji ise geliþmiþ ve karmaþýk ürünlerin üretimini veya kullanýmýný ilgilendiren teknolojilere denir. Ayný zamanda hem ürünlerde hem de ürünlerde kullanýlan teknolojilerdeki hýzlý deðiþimi (geliþmeleri) ifade eder. odtülüler bülteni 148 Ocak

12 üyelerden Eski Köye Yeni Adet Getirin! Türkiye de inovasyon konusunda kültürel deðiþim yaratmak amacýyla bir proje baþlattýk: Eski Köye Yeni Adet Getirin! ya da kýsa adýyla Ekin... Teknoloji Yönetim Derneði, ODTÜ Teknokent, Türkiye Biliþim Vakfý ve Referans Gazetesi ortaklýðýyla yürütülüyor. Diðer ülkelerdeki benzer çalýþmalarý araþtýrma konusunda Avrupa merkezli Technopolis-Group ve International Society for Professional Innovation Management la da iþbirliði yapýyoruz. Böyle bir proje baþlatmamýzýn temel nedenleri çok açýk: Ülkemizde inovasyon, küçük bir kesim tarafýndan konuþulan ve daha çok politika düzeyinde kalan bir konu. Rekabetçi, sürdürülebilir ekonomik büyüme ivmesi yakalamýþ, sosyal refah düzeyi ve yaþam kalitesi yüksek bir ülke olamamýzýn nedeni de inovasyonla beslenen bir toplum ve ekonomi haline gelememiþ olmamýzdan kaynaklanýyor. Bunun altýnda yatan sorunlarýn baþýnda ise kültürümüzün inovasyonu desteklememesi geliyor. Eski köye yeni adet getirme!, Baþýmýza icat çýkarma! gibi deyimlerimiz de bunu kanýtlar nitelikte. Dolayýsýyla, inovasyon konusunda toplumun tüm kesimlerinde farkýndalýk yaratmak ve inovasyonu destekleyen bir kültür geliþtirmek büyük önem taþýyor. Bu da öncelikle eðitimcilerde, çocuklarda, gençlerde ve ardýndan toplumun tüm kesimlerinde kültürel bir deðiþim baþlatmayý gerektiriyor. Ýþte bu gerçeklerden yola çýkarak hazýrlanan Ekin, 2005 yýlý Mayýs ayýnda Dünya Bankasý nýn Türkiye de ilk defa düzenlediði Yaratýcý Kalkýnma Fikirleri Yarýþmasý nda ödüle layýk bulundu ve Banka tarafýndan bir yýl süreyle desteklenmeye hak kazandý. Dünya Bankasý kanalýyla Açýk Toplum Enstitüsü de projeye destek saðlýyor. Ekin i tüm ortaklar ve katýlýmcýlar gönüllü olarak yürütüyor. Projenin ilk yýl pilot uygulamasýnýn yapýlacaðý okullar, Ankara dan iki özel okul ve Mersin in Gülek Beldesi nde de bir ilköðretim okulu. Bu okullar da yine gönüllü olarak projeye katýlýyorlar. Yaklaþýk sekiz aydýr süren ön hazýrlýk, öðretmenlerin eðitimi ve müfredat oluþturma çalýþmalarýndan sonra 2006 nýn ilk aylarýndan itibaren öðrencilerin katýlýmý ile uygulama baþlayacak. Uygulamamýz boyunca, öncelikle öðrenciler inovasyonun ne olduðu ve neden önemli olduðunu gerçek örnekleri inceleyerek öðrenecekler. Ardýndan inovasyona dayalý giriþimcilik konusunda eðitilecekler. Uygulamanýn en önemli kýsmýný, öðrenci gruplarý tarafýndan inovasyon fikirlerinin geliþtirilmesi ve bu fikirlerin birer sanal iþletmeye dönüþtürülmesi oluþturacak. Öðrenciler, bu amaçla iþ planlarýný hazýrlayacaklar ve iþletmelerinde belirli roller üstlenecekler. Tabii tüm bu süreçlerde örnek alabilecekleri, inovasyona dayalý þirketlerini kurmuþ ve baþarýyla yönetmekte olan giriþimcilerin deneyim 12 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

13 üyelerden ve bilgilerinden yararlanacaklar. Ayrýca, inovasyon, giriþimcilik ve iþ planý hazýrlama konularýnda eðitim almýþ üniversite öðrencileri, ilköðretim öðrencilerinin oluþturacaklarý gruplara koçluk yapacaklar. Projede, inovasyonun önemine inanan geniþ bir kesimle de iþbirliði yapýlýyor. Eðitim programýnýn uygulanmaya baþlamasýyla iþbirliði yapan ve destek saðlayan kiþi ve kuruluþlarýn artmasýný bekliyoruz. Hedefimiz Ýnovasyon Kültürünü Yurt Geneline yaymak Projenin ana hedefi, Türkiye nin kalkýnmasýnda ve Avrupa Birliði nin güçlü bir üyesi olmasýnda anahtar rol oynayacak inovasyon konusunda toplum genelinde farkýndalýk yaratmak ve inovasyona yapýlan yatýrýmlarý artýrmak olduðundan, konunun geniþ kesimlere duyurulmasý yönünde de çalýþmalarýmýz sürüyor. Diðer bir giriþimimiz ise, pilot uygulamadan sonra, eðitim programýnýn yurt geneline yayýlmasý yönünde. Þimdiden pek çok okulumuzdan önümüzdeki yýl için istek almaya baþladýk. Bu konuda diðer bir giriþimimiz ise inovasyon ve inovasyona dayalý giriþimcilik konularýnýn eðitim müfredatýna alýnmasý yönünde Milli Eðitim Bakanlýðý nezdinde yürüttüðümüz çalýþmalardan oluþuyor. Bugün pek çok Avrupa ülkesinde benzer programlarýn oluþturulmasý yönünde giriþimler var ama bu giriþimlerden eyleme dönüþtürülmüþ olanlarýn sayýsý çok az. Amerika da çeþitli eyaletlerde ilköðretim düzeyinde uygulanan giriþimcilik programlarý olsa da inovasyonu bu eðitimlerin merkezine yerleþtirmek konusunda onlar da yeni yeni çalýþmalara baþlýyorlar. Bu açýdan bakýldýðýnda, sadece ülkemizde deðil, dünyada da sayýlý ve özgün bir program tasarlayýp uyguluyor olmanýn ve ülkemizin geleceðine yapýlacak böylesine önemli bir yatýrýmýn ilk adýmlarýný atýyor olmanýn gururunu yaþýyoruz. Yönetim ekibinin büyük bölümünü ODTÜ mezunlarýnýn oluþturduðu bu projemize katkýda bulunmak ve destek vermek isteyen ODTÜ lüleri bizimle temasa geçmeye davet ediyoruz. Ekin le ilgili detaylý bilgi ve iletiþim için: Þirin ELÇÝ (MINE 93) odtülüler bülteni 148 Ocak

14 panel Yerli Malý Kullanýmý Ýþsizliði Azaltýr 13 Aralýk'ta Derneðimizde Dünden Bugüne Yerli Malý Üretim ve Tüketim Bilinci konulu bir panel gerçekleþtirildi. Haliç Üniversitesi Öðretim Üyesi Doç. Dr. Yurdakul Ceyhun yönetiminde, CHP Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Tomanbay, Ulusal Sanayici Ýþadamlarý Derneði Onursal Baþkaný Kemal Özden, Tüketici Derneði Baþkaný Turhan Çakar ve Dil Derneði Yönetim Kurulu Üyesi Hülya Küçükaras konuyu deðiþik yönleriyle irdelediler. Panel Yerli Malý Destekleme Derneði koordinasyonunda düzenlendi. Oturum yöneticisi Doç.Dr. Ceyhun, Atatürk'ün genç Cumhuriyetinde bir yerli malý kavramý olduðunu; geçen zaman içinde bu kavramdan uzaklaþýldýðýný belirtti. Osmanlý'nýn üretemediði için battýðýný belirten CHP Milletvekili Tomanbay, Atatürk'ün Ben ulusal egemenliði ulusal iktisat egemenliði olarak görüyorum sözünü anýmsattý. Yerli malý kullanmak için yerli malý üretiminin gerektiðini söyleyen Tomanbay Yabancý sermaye mi gelecek, gelsin; doðrudan olursa tamam. Arsa alýp fabrika yapsýn, istihdam yaratsýnlar. Fakat, gelip þirket satýn alýyorlar. Bu ülkenin alýn teriyle kazanýlmýþ stratejik deðerleri satýlýyor. dedi. USÝAD Onursal Baþkaný Özden ise, ABD, Ýngiltere, Fransa gibi zengin ülkeler dahil dünyanýn her ülkesinde, ulusal sanayi ürünleri tercih bilincinin sadece bir hafta deðil, bütün bir yýl boyunca önemini koruduðuna vurgu yaparak Bütün dünyada yerli malý konusu bir iþ ve istihdam konusudur. Ýþsizler ordusuna her yýl yeni iþsizler ekleniyor. Öte yandan, dünyanýn en borçlu ülkelerinden biriyiz. Böyle bir durumda, yeniden yerli mallar ve tutum için kampanya yapmayan bir ülke intihar etmektedir. dedi.tüketici Derneði Baþkaný Çakar da, Fransa'da halkýn sadece Fransa'ya deðil, kendi bölgesine ait mallarý kullanmaya da özen gösterdiðine ve kendi bölgemiz dýþýndaki mallarý alýrsak bizim bölgemizdeki fabrikalar kapanýr, iþsiz kalýrýz dediði bir yerli malý bilincine ulaþtýðýna dikkat çekerek, ülkemizde iþsizliðin geldiði noktanýn nedenlerinden biri olarak Türkiye'de yerli malý tüketim bilincinin olmamasýný gösterdi. Yerli malý konusuna günlük yaþamýmýza kadar iþleyen bir yabancýlaþma açýsýndan bakan ve bunun dildeki yabancýlaþmayla baþladýðýný söyleyen Dil Derneði Yönetim Kurulu Üyesi Küçükaras, Batý'nýn bunu planlý bir þekilde yaptýðýný vurguladý: Tony Blair geçtiðimiz yýl Chicago'da bir konuþma yapýyor, diyor ki; '...yapmaya çalýþtýðýmýz þey Eski Dünya Düzenini tamamen yýkmak ve yerine yeni uluslararasý bir düzen kurmaktýr. Bu yeni düzen, 1) Ulus devletlerin imhasýný 2) Korumacý devlet anlayýþýnýn tamamen ortadan kaldýrýlmasýný 3) Uluslararasý sermaye merkezlerinin kontrol mekanizmalarýnýn mikro-uluslar üzerinde hakim kýlýnmasýný kapsamaktadýr. Derler ki; dil iletiþimin aracýdýr, uluslararasý olmak zorundadýr, kim üretirse, sözcükleri de o üretir. Gerçekten öyle mi? diye soran Küçükaras þöyle devam etti: Dil iletiþimden çok daha öte bir þeyin, düþünmenin aracý... Biz sözcükleri elinden alýnarak düþünme gücü de elinden alýnmakta olan bir kuþak haline geldik, getirildik. "Üretemiyorsan sözcüklerin yoktur" sözü Derleyen: H. Nafi ÝPEK (PETE 82) 14 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

15 panel E-Öðrenme: Eðitimin Deðiþen Yüzü Panelinin Ardýndan... ODTÜ Mezunlarý Derneði bünyesindeki Uzaktan Eðitim Çalýþma Grubu tarafýndan düzenlenen paneller dizisinin ilki olan E-Öðrenme: Eðitimin Deðiþen Yüzü I baþlýklý panel, 17 Aralýk 2005 tarihinde geniþ bir dinleyici kitlesinin katýlýmý ile gerçekleþtirildi. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öðretim Teknolojileri Eðitimi Bölümünden Prof. Dr. Petek Aþkar, Orta Doðu Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve Öðretim Teknolojileri Eðitimi Bölümünden Doç. Dr. Soner Yýldýrým ve Orta Doðu Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliði Bölümünden Doç. Dr. Veysi Ýþler'in konuþmacý olarak katýldýðý panelde baþlýca, e-öðrenme nedir, ülkemizdeki e-öðrenme ihtiyacý, e-öðrenmenin standartlarý ve kalitesinin belirlenmesine yönelik konular ele alýndý ve bazý e-öðrenme deneyimlerinden bahsedildi. Panelde ilk konuþmacý olarak e-öðrenme, e- öðrenmede kalite ve e-öðrenmenin yayýlýmý konularýnda görüþlerini ileten Prof. Dr. Petek Aþkar, konuþmasýna e-öðrenmenin elektronik araç ve medyalara dayalý olarak yapýlan eðitim/öðretim uygulamalarýnýn hepsini içine alan bir çatý kavram olarak da deðerlendirilebileceðini belirterek baþladý. E-öðrenmenin özelde web tabanlý eðitim, bilgisayar tabanlý eðitim, sanal sýnýflar ve dijital iþ birliði gibi uygulamalarý ve süreçleri içeren geniþ bir kavram olduðunu belirten Prof. Aþkar, e-öðrenme kavramýnýn Ýnternet ve Ýnternet'e dayalý teknolojilerin geliþimi ve yayýlmasý ile ortaya çýktýðýný ve uzaktan eðitim kapsamý içerisinde yerini aldýðýný belirtti. Yaþam boyu öðrenmeye odaklanan AB eðitim sisteminin kiþisel geliþim, herkese eriþim ve ekonomik büyüme boyutlarýnda incelenebileceðini belirten Prof. Dr. Petek Aþkar, Avrupa Birliði'nde bu yönde hazýrlanan Lizbon stratejilerine deðindi. Prof. Dr. Aþkar bu stratejiler çerçevesinde AB'nin kiþi baþýna yapýlan yatýrýmýn ve ileri düzeyde eðitim görmüþ kiþilerin sayýsýnýn artýrýlmasýný, ayrýca tamamý internet altyapýsýna sahip okullarýn ve mesleki eðitim merkezlerinin deðiþik kesimlerin ihtiyaçlarýna cevap verebilecek çok amaçlý yerel öðrenim merkezlerine dönüþtürülmesini öngördüðünü iletti. Okullar, mesleki eðitim merkezleri, iþletmeler ve araþtýrma kuruluþlarý arasýnda öðrenim ortaklýklarýnýn özendirilmesi gerektiðini belirten Prof. Aþkar biliþim teknolojileri becerisi, yabancý diller ve teknoloji kültürü gibi konularda yaþam boyu öðrenimin özendirilmesini ve AB çapýnda geçerli sertifikasyon programlarý ile desteklenmesi gerektiðini vurguladý. Prof Dr. Petek Aþkar konuþmasýnýn günümüzde eðitimdeki eðilimlerden bahsettiði bölümünde eðitim sistemlerinin, serbest piyasa ekonomisi içerisinde uluslararasý rekabete açýk bir bilgi toplumunun ihtiyaçlarýna cevap verecek þekilde ve yaþam boyu öðrenme yaklaþýmýyla yeniden yapýlandýrýldýðýndan bahsetti. Bu baðlamda uluslararasý ölçütlerin kullanýlmasýnýn zorunluluk haline geldiðini belirten Prof. Aþkar, verilen sertifikalarýn diðer ülkelerde geçerliliðinin saðlanmasýnýn ve yabancý dil öðretiminin önem odtülüler bülteni 148 Ocak

16 panel kazandýðýný belirtti. Eðitimin öðrenci merkezli olarak yeniden tasarlandýðýný, bireylere daha fazla seçme ve giriþim fýrsatý tanýndýðýný ve bu baðlamda eðitim tür ve kademeleri arasýndaki yatay ve dikey geçiþlerin kolaylaþtýrýldýðýný belirten Prof. Aþkar konuþmasýna eðitimde yeni teknolojilerin kullanýmýnýn hýzla yaygýnlaþmakta ve e-öðrenmenin öneminin arttýðýndan bahsederek devam etti. Günümüzde örgün eðitim ile yaygýn eðitimin, genel eðitim ile mesleki eðitimin birbirine yakýnlaþmakta olduðuna da deðinen Prof. Aþkar, okul-iþ hayatý iþbirliðinin tüm eðitim tür ve kademelerini kapsayacak biçimde güçlendirilmesi ve eðitim sistemlerinin okuldan iþ hayatýna geçiþi düzenlemenin yaný sýra iþ hayatýndan okula geri dönüþü de teþvik eder bir yapýya kavuþturulmasý gerektiðine dikkat çekti. Herkesin yaþam boyu öðrenme fýrsatlarýna eriþiminin kolaylaþtýrýlmasý ve bireyselleþtirilmiþ öðretme ve öðrenme stratejilerinin yaygýnlaþtýrýlmasýnda e-öðrenmenin önemli bir fýrsat olduðu belirtilen konuþmada ayrýca e-öðrenme ve kalite güvence sistemi arasýndaki iliþkiye deðinildi. Sayýn Aþkar bu konudaki görüþlerini aþaðýdaki çerçevede belirtti. E-öðrenmede kalite, kurumsal söz ve bütçe, teknoloji hizmetleri ve daðýtýmý, öðrenci destek hizmetleri, öðretim tasarýmý, ders geliþtirme, öðretici hizmetleri, belgeleme, akreditasyon ve deðerlendirme boyutlarýnda ele alýnmaktadýr. Bu boyutlarda kalitenin minimum standartlarda karþýlaþtýrýlmasý kalite güvence sürecini oluþturmaktadýr. Kalite kurum içi, ulusal ve uluslararasý çapta olabilmektedir. Uluslararasý kalite güvence sisteminin oluþturulmasýnda, Avrupa Birliði'ne giriþ süreci önemli rol oynamaktadýr. Avrupa Birliði'nin sýnýf içi ve e-öðrenme kapsamýnda hedef aldýðý en önemli unsurlarý, eðitimin teknoloji yoluyla desteklenmesi ve bilgi toplumuna yönelik becerilerin geliþtirilmesi oluþturmaktadýr. Bunun yaný sýra sýnýf içi eðitimde eðitimin teknoloji ile bütünleþtirilmesi ve internet'e eriþimin saðlanmasýnýn önemli rol aldýðý vurgulanmaktadýr. Bu hedeflere yönelik olarak AB, her öðrencinin hizmet alabileceði sanal üniversitenin kurulmasý ve e-öðrenmede önemli yeri olan müze, kütüphane ve arþivler gibi kurum ve kuruluþlarýn okul ve üniversitelere baðlanmasý gibi projeler geliþtirmektedir. AB'ye giriþ sürecindeki Türkiye'de ise hedeflere yönelik çalýþmalar henüz çok geridedir. Açýk öðretim kurumlarýmýz ve bazý kuruluþlarýn yürüttüðü e-öðrenme programlarý olsa da, e-öðrenmenin önünün þu anda açýk olmadýðý görülmektedir. Çünkü e-öðrenme geleneksel uzaktan eðitim kavramýnýn içine sýkýþmýþ durumdadýr ve uzaktan eðitime bakýþýn olumlu olduðu söylenemez. Uzaktan eðitime yönelik bu olumsuz tutum, teknolojik alt yapýnýn yetersiz olmasý, bilgi ve iletiþim teknolojisi becerilerinin geliþmemiþ olmasý, akreditasyon ve belgelendirme sisteminin olmamasý ya da yetersiz olmasý, kalite güvence sisteminin bulunmamasýyla birlikte ülkemizde e-öðrenmeyi olumsuz yönden etkileyen önemli faktörlerdendir. Sayýn Aþkar konuþmasýnýn tamamladýktan sonra sözü Doç. Dr. Soner Yýldýrým'a verdi. Sayýn Yýldýrým Türkiye'de e-öðrenmenin uygulanabileceði iki alanýn mesleki eðitim ve týp eðitimi olduðu saptamasýný yaparak konuþmasýna baþladý. Bu saptamanýn gerekçesi olarak MEB ve YÖK kaynaklarýndan alýnan veriler doðrultusunda; Meslek Liselerinden Meslek Yüksek Okullarýna (MYO) sýnavsýz geçiþ uygulamasý sonrasý MYO'larda öðrenci sayýsýnýn 'i aþmasý (tüm yüksek öðrenim sistemi içindeki öðrencilerin 1/3'ü MYO'larda, 1/3'ü Eðitim Fakültelerinde, 1/3'ü ise diðer bölümlerde), Bu okullarda yýllýk ortalama mezun sayýsýnýn 'i bulmasý, Halihazýrda dört üniversitedeki MYO'larýn çevrimiçi (online) eðitim vermesinden bahsedildi. Genelde meslek eðitiminin pahalý bir eðitim olmasý ve yükseköðrenimdeki öðrenci sayýsýnýn büyük bir bölümünü içermesi nedeniyle e-öðrenmenin avantajlarýnýn bu alana aktarýlmasý gerektiðini belirten Yýldýrým ayný zamanda mesleki eðitimlerin uluslararasý alanda geçerli olmasý için çalýþmalarýn sürdürülmesi üzerinde durdu. Ayrýca týp eðitimi sürecinde temel bilimler ve klinik bilimlerinde ayrý ayrý çalýþma yapýlabileceði, dünyada temel bilimlerde görsel birçok kaynaðýn olduðu ancak Türkiye'de týp alanýnda uzaktan eðitim için bir altyapýnýn olmadýðýný vurguladý. Yýldýrým, týp alanýndaki çalýþmalarýn az sayýda kiþi tarafýndan yürütüldüðü, eþzamanlý (senkron) eðitim için yeterli öðretim elemanýnýn olmadýðýný, önce kurumsal hazýrlýklarýn yapýlmasý sonra da teknolojik altyapýnýn oluþturulmasý gerektiðini belirtti. Özellikle Üniversitelerin Eðitim Fakültelerinde Bilgisayar Öðretim Teknolojileri Eðitimi (BÖTE) mezunlarýnýn 16 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

17 panel bu alanlara yönelmeleri önerisinde bulunan Yýldýrým, Türkiye'de eðitimin bir statü göstergesi olduðunu, uzaktan eðitim yaygýnlaþtýrýlýrken ülkedeki sosyal yapýnýn dikkate alýnmasýnýn gerekliliðine dikkat çekti. Panelde son kouþmacý oarak söz olan ODTÜ Bilgisayar Mühendisliði öðretim üyesi Doç. Dr. Veysi Ýþler, e-öðrenme ile tanýþma serüvenini ve bu alandaki deneyimlerini aktardý. Özelikle, 1998 yýlýnda baþlatýlan ve Türkiye'de e-öðrenme konusunda bir ilk olan IDE-A (Internete Dayalý Eðitim-Asenkron) projesi ile ilgili bilgiler verdi. IDE-A projesinin o dönemde yaklaþýk 1000 bilgi teknolojisi uzmanýný Türkiye'ye kazandýrmak amacý ile yola çýktýðýný belirten Ýþler, sözkonusu dönemde bilgi teknolojileri konusunda çalýþan çok az insan bulunduðunu ve bunlarýn çoðunun da baþka alanlardan gelen ve kiþisel çabalarý ile kendilerini geliþtirmiþ insanlar olduðunu belirtti. Bu açýðý kapatmak amacý ile projeye gerçekten inanmýþ bir raðmen o dönem rektörlük yapan Prof. Dr. Süha Sevük'ün de katkýlarý ile IDE-A projesini hayata geçirdiðini anlatan Ýþler, projeyi hazýrlarken ve geliþtirirken özelikle öðretim tasarýmý alanýnda insan gücüne ihtiyaç duyulduðunu vurguladý. Ýþler' e göre ilk döneminde yaklaþýk 100 öðrenci ile baþlayan bu serüven, þimdi 10. dönem öðrencilerini kabul edecek. Artýk piyasada bu konuda belgelendirme yapan pek çok rakibi olmasýna karþýn IDE-A verdiði kaliteli eðitimle Türkiye'nin dört bir yanýndan insaný bilgi teknolojileri alanýna kazandýrmýþtýr ve kazandýrmaya devam ediyor. Ýþler konuþmasýnda ayrýca a e-öðrenme alanýnda yaþanan pek çok sorunun daha fazlasý ile yüzyüze eðitimde kapalý kapýlar ardýnda yaþanýyor olduðunu vurgulayarak e- öðrenmenin sürekli izlenebilir ve kontrol edilebilir yönü ile kalite, özen ve ilgiyi bir arada sunarak kalitenin güvence altýna alýnmasýný saðlamadaki önemine dikkat çekti. Uzaktan Eðitim Çalýþma Grubu Nükleer Enerji Çözüm mü? Çevre ve Kent Komisyonu tarafýndan 15 Aralýk 2005 tarihinde düzenlenen panele konuþmacý olarak Avrupa Yenilenebilir Enerji Türkiye Bölümü Baþkaný Tanay S. Uyar, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odasý Baþkaný Kemal Ulusaler, ODTÜ Mezunlarý Derneði Çevre ve Kent Komisyonu üyesi Haluk Direskeneli ve ODTÜ Makina Mühendisliði Bölümü öðretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Yeþin katýldýlar. Aþaðýda bu söyleþide dile getirilenlerin bir özetini sunuyoruz. Panel, Çevre ve Kent Komisyonu Baþkaný S. Zafer Þahin (CP'96) tarafýndan açýldý. ODTÜ Mezunlarý Derneði Çevre ve Kent Komisyonu'nun ana amacýný yakýn çevremiz, yaþadýðýmýz kent ve giderek ülkemiz ve evrensel boyutta çevre ve kentsel sorunlarý ve çözüm önerilerini dile getirmek olarak tanýmlayan Þahin, bu çerçevede "temiz enerji" boyutuyla nükleer enerjinin de aralýklarla ülke gündemine gelmekte olduðunu hatýrlatarak konunun uzmanlarýnýn bir masa etrafýnda toplandýðýný, bu panelde ülkemizin enerji gereksinimlerinden nükleer enerjinin bu gereksinimlere çözüm olup olmayacaðýna, genelde enerji ve bu arada nükleer enerjinin maliyetlerine, "temiz" kavramlarýnýn ne kadar temiz olduðuna, ülkemizin teknolojik altyapý yeterliliðinden olasý bir nükleer santralýn ülkemiz teknolojisinin geliþimine katkýsýna kadar tüm boyutlarýyla masaya yatýrýlacaðýný belirtti. Ýlk sözü TMMOB Elektrik Mühendisleri Odasý Baþkaný Kemal Ulusaler aldý. Ulusaler, Türkiye'nin enerji gereksinimlerine iliþkin olarak TMMOB Elektrik Mühendisleri Odasý tarafýndan hazýrlanan verilere dikkati çekerek sözlerine baþladý. Nükleer enerjiye, veya nükleer teknolojiye baktýðýmýzda 1940'lý yýllarda bir savaþ aracý olarak geliþtirilen bu teknolojinin 2. dünya savaþý sonrasýnda barýþçýl amaçlarla kullanýlmasý üzerine araþtýrmalarýn yoðunlaþtýðýný, ve özellikle 1970'li yýllarda petrol krizinin ardýndan Avrupa'da bir enerji kaynaðý olarak gündeme geldiðini, bu çerçevede dünyada halen faaliyette olan 441 nükleer enerji santralýnýn dünya enerji gereksiniminin %16'sýný karþýladýðýný belirtti. Geleceðe baktýðýmýzda geliþmiþ ülkelerde enerji gereksiniminin sürekli artacaðýna ve 2010 yýllarýnda birincil enerji tüketiminin %1,9 oranýnda artmasýnýn beklendiðine dikkati çekerek petrolün genel enerji kaynaklarý içinde %30'larda odtülüler bülteni 148 Ocak

18 panel olacaðýný, ancak yýl sonra petrol tükenmese bile artýk ekonomik olmaktan çýkacaðý için diðer enerji kaynaklarýna yönelineceðini belirtti. Kömürün önümüzdeki 200 yýl, doðalgazýn 100 yýl daha yeteceði görünse de 2030 yýlýnda dünyada enerji ihtiyacý bugünün iki katýna ulaþmýþ olacaðýndan enerji planlamasýnýn, enerji politikalarýnýn giderek daha da önem kazandýðýný vurguladý. Ulusaler, Türkiye'nin enerji açýsýndan %70 oranýnda dýþa baðýmlý bir ülke olduðunu hatýrlattý. Ülke elektrik enerjisinin %35,3'ünün su kaynaklý olduðunu, ancak geri kalanýnýn kömür ve doðalgaz kaynaklý olduðuna deðinerek Enerji Bakanlýðý'nýn bu çerçevede aþaðýdaki saptamalarý yaptýðýna dikkati çekti: Türkiye'nin enerji gereksinimi artmaktadýr Kyoto protokolüne göre temiz enerji üretmeliyiz Nükleer teknolojinin ülkemize girmesi gereklidir Bu saptamalara dayanarak Enerji Bakanlýðý'nýn 5000 MWe gücünde 2007 yýlýnda bir, daha sonraki yýllarda 2 tane daha olmak üzere 3 adet nükleer santralin kurulmasýný planladýðýný söyledi. Elektrik Mühendisleri Odasý ile Enerji Bakanlýðý'nýn, özellikle enerji gereksinimleri ve varolan kaynaklarýn kullanýmý konusunda çeliþtiðini vurgulayarak enerji gereksiniminin abartýldýðýný, 2020 yýllarý için EMO'nun tahminlerinin Enerji Bakanlýðý ile çeliþmekte olduðunu, oysa EMO'nun bu tahminlerinin iktisatçýlara da danýþýlarak büyümenin gerçekçi olarak saptandýðý verilere dayandýðýný belirtti. Özkaynaklarýmýzdan hidroelektrik potansiyelinin ancak %30'unun kullanýldýðýný, 448 küçük ve orta boy hidroelektrik santralýnýn projelendirildiðini, ancak Enerji Bakanlýðý tarafýndan yatýrýmlarýn baþlatýlmadýðýný hatýrlatarak Türkiye için nükleer enerji santrallarýný, bolca meyvesebzenin yetiþtiði bir bahçesi olup da eczaneden ithal vitamin hapý alýnmasýna benzetti. Ýkinci olarak söz alan Derneðimiz Çevre ve Kent Komisyonu üyelerinden Haluk Direskeneli (ME'73), hazýrlamýþ olduðu sunum ile yerli mühendislik tasarýmý ve yerli teknolojinin enerji sektöründeki konumundan enerji maliyetlerine, gözardý edilmemesi gereken stratejik ve diplomatik koþullara kadar pek çok yönüyle nükleer santrallarýn genel içindeki konumuna dikkati çekti. Türkiye'nin henüz yerli mühendislik ve yerli teknoloji ile termik santral üretmemiþ olduðunu, oysa DSÝ'nin oluþan bilgi birikimiyle hidroelektrik santral kurabilecek potansiyele sahip olduðunu, Türk mühendisinin rahatlýkla termik santral da kurabileceðini belirtti. Bu çerçevede yerli kömürlerimiz radyoaktif madde içerdiðinden termik santrallarýmýzý adeta birer kontrolsüz nükleer santral gibi iþlettiðimizi, çözümün ve çarelerin bilindiði halde siyasi engellerle karþýlaþýldýðýný hatýrlatarak nükleer konusunda da yerli mühendisliðin geliþmesi için çalýþmalarýn teþvik edilmesi gerektiðini, bu çerçevede en çok 50 MWe kapasiteli bir pilot santral kurulmasýnýn bir yandan yerli teknolojinin geliþtirilmesine hizmet edeceðini, diðer yandan Enerji Bakanlýðý tarafýndan önerilen ve henüz kaynak bulmak bir yana, gerekliliði dahi tartýþýlan 5000 MWe kapasiteli, 10 milyar ABD dolarý aþkýn dev bir yatýrýmýn gerekli olduðuna karar verilse, kaynak bulunsa ve yatýrým tamamlansa dahi o süre içinde nükleer konusunda Türkiye'nin deneyim kazanmýþ olacaðýný vurguladý ve yatýrým modeli olarak: Kamu/devlet yatýrýmcý deðil, sadece denetleyici olmalý Kamu denetimi Enerji Bakanlýðý ve Enerji Planlama Koordinasyon Kurulu ile sýnýrlý kalmamalý, odalar ve sivil toplum örgütlerinin de sözsahibi olduðu bir denetleyici platform oluþturulmalý En çok 50 MWe kapasiteli pilot santral, kamu - özel ortaklýðý ile (örneðin Aselsan/Tüsaþ gibi) kurulmalý þeklinde bir öneri getirdi. Direskeneli, nükleer santrallar için "Türkiye'de kurulsa tehlikesi nedir?" sorusuna bir baþka boyut getirerek nükleer kazalarýn sýnýr tanýmadýðýný, hemen kuzeyimizdeki Ermenistan'da sýnýrlarýmýzdan yalnýzca 16 km içeride Mestamor nükleer santralýnýn faaliyette olduðunu ve bu santralýn fay hattý üzerine kurulmuþ olduðunu, ayrýca Batýmýzda acil olarak yenilenmeye muhtaç Kozluduy nükleer santralýnýn da bulunduðunu hatýrlattý. Enerji kaynaklarýnýn stratejik boyutunun da gözden kaçýrýlmamasý gerektiðine iþaret eden Direskeneli, yurtdýþýndan gelen doðalgazýn, depolanýr niteliði olmadýðýndan her zaman güvence sorunu olabileceðini hatýrlattý ve Ýran'ýn nükleer ile ilgileniyor olmasýndan dolayý caydýrýcý olmak için de olsa Türkiye'nin de nükleer konusunda çalýþmasý gerektiðini belirtti. "Ulusal çýkarlarýmýza sahip olmalýyýz, kendi kaderimizi kendimiz tayin etmeliyiz ve enerji üretiminde kaynaklarýmýzý mutlaka çeþitlendirmeli, her alanda yerli teknolojinin geliþimine fýrsat yaratmalýyýz" þeklinde sözlerini tamamladý. Üçüncü konuþmacý Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliði Türkiye Bölümü Baþkaný Tanay Sýdký Uyar, sözlerine fosil yakýtlarýn enerji kaynaðý olarak kullanýldýðý son yýlda atmosferin ortalama sýcaklýðýnýn 16 C'den 0 16,8 C'ye yükselmiþ olduðuna ve bu kýzda kömür yakmaya devam edilirse önümüzdeki 100 yýl içinde bu 0 sýcaklýðýn 1-5 C daha yükseleceðine dikkati çekerek baþladý. Kyoto Protokolü'nin tarihçesine deðinen Uyar, küresel ýsýnma ile yaþadýklarý kentler sular altýnda kalacak olan ülkelerin Birleþmiþ Mülletler'i uyarmasýyla birlikte daha sonra Kyoto Protokolu adýný alacak çalýþmalarýn 1979'da baþladýðýný, protokolun 1997'de imzalandýðýný belirtti yýlýna kadar Türkiye'nin deðerlendirme çalýþmalarýnda dahi yer almaya yanaþmadýðýný, ABD'nin de protokolü halen imzalamadýðýný hatýrlattý. ABD'nin Kyoto Protokolünü imzalamamasýnýn ardýndaki nedenin kendisinin teknolojik olarak yeterli altyapýya sahip olmadýðý deðil, imzalamayarak kirli teknolojilerini kendisi gibi bu protokolü henüz imzalamamýþ olan ülkelere pazarlama þansýný sürdürmek istediði olduðunu belirtti. Türkiye'nin, enerji "politikasýzlýðý" nedeniyle sürekli yanlýþ yapmakta olduðunu belirterek Rusya'dan 18 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

19 panel tüketsek de tüketmesek de 30 yýl süreyle doðal gaz alacaðýmýzý ve bedelini ödeyeceðimizi taahhüt ettiðimizden hükümetin hidrolik santrallarý desteklemek, projelendirilmiþ santrallarý kurmak, rüzgar enerjisine kaynak ayýrmak, hatta halký enerji tasarrufuna ve bilinçli enerji tüketimine yönlendirmek yerine doðalgaz enerji santralýný desteklemeyi hazineye daha az yük getireceðinin hesabýný yaptýðýný vurguladý. Þimdi de nükleer santral kurulumunun yeniden gündeme geldiðini, bunun sadece yatýrým maliyetlerinin telaffuz edildiðini, oysa bir nükleer santral için maliyet hesabýnýn, düþünülen boyutta bir santral için 2,5 milyar dolar ilk kuruluþ maliyeti, 2,5 milyar dolar güvenlik altyapýsý (ki buna Dünya Bankasý'nýn kredi vermediðini hatýrlattý), 5 milyar dolar lisans maliyetleri (ki ABD ve Kanada'da lisans maliyetleri nedeniyle santrallarýn kapatýlmakta olduðunu hatýrlattý), 5 milyar dolar iþletmesi, yakýt ithali gibi giderler ile 2 milyar dolar kullanýlmýþ santralýn bertarafýna iliþkin giderlerin gözönüne alýnmasý, kamuoyu tarafýndan bilinmesi gerektiðini belirtti. AB'nin müzakereler ve uyum sürecinde her konuda yönlendirmesi varken enerjinin etkin kullanýmýna iliþkin herhangi bir yönlendirmesi olmadýðýna da dikkati çeken Uyar, bunun altýnda yatan nedenlerin dikkatlerden kaçmamasý gerektiðini hatýrlattý. Panelin son konuþmacýsý olan ODTÜ Makina Mühendisliði Bölümü öðretim üyelerinden Prof. Dr. Orhan Yeþin, Türkiye'de nükleer teknolojisinin tarihçesine iliþkin bilgi aktarýmýyla sözlerine baþladý. 1950'li yýllarýn ortalarýnda Türkiye'de teknolojik atýlýma iliþkin 2 önemli olay yaþandýðýný, birinin ODTÜ'nün kurulmasý, diðerinin de Çekmece Nükleer Araþtýrma Merkezi'nin kurulmasýyla nükleer teknolojiye adým atýlmasý olduðunu belirtti. 1960'larda ÝTÜ bünyesinde nükleer teknoloji enstitüsü kurulduðunu, ardýndan Boðaziçi, Hacettepe üniversitelerinde Nükleer Mühendislik programlarýnýn açýldýðýný, ardýndan ODTÜ'de çeþitli bölümlerdeki öðretim üyelerinin biraraya geldiði disiplinlerarasý bir yükseklisans programý oluþturulduðunu belirtti. Türkiye'de tüm bu faaliyetler yapýlagelirken hemen hemen ayný yýllarda bu konuya adým atmýþ olan Pakistan ve Hindistan'da yerli teknoloji geliþtirilmesi konusunda yol alýnmýþken bizde uygulamaya yönelik, özellikle elektrik enerjisi üretimine yönelik fazla çalýþma olmadýðýný belirtti. Giriþimlerin o yýllarda gerek siyasi, gerekse ekonomik nedenlerle sonuçsuz kaldýðýný belirten Yeþin, o zamanlar bir santral kurulmuþ olsaydý bugüne kadar bizim de Pakistan ve Hindistan kadar yol almýþ olabileceðimizi dile getirdi. Ülkelerin tümünde nükleer santrallarýn tartýþma konusu olduðunu hatýrlatan Yeþin, Ýtalya'nýn bu konuda halk oylamasýna gittiðini ve "hayýr" çýktýðýndan gereksinimi olan enerjinin bir bölümünü ironik bir biçimde Fransa'nýn nükleer santrallarýnda üretilen enejiden ithal yoluyla karþýlamakta olduðunu, ancak kendi nükleer santrallarý olmasa da Ýtalya'nýn bu alandaki tüm yenilikleri takip etmekte olduðunu, tüm konferanslara, uluslararasý toplantýlara katýlmakta olduðunu belirterek nükleer santral kurulmasýna karþý çýkmanýn, o teknolojinin öðrenilmesine engel oluþturmamasý gerektiðini vurguladý. Diðer yandan ülkedeki mevcut kaynaklara bakýldýðýnda termik santrallarýn yenilenmesi ve bacagazý arýtma tesislerinin de büyük birer yatýrým olduðunu, su kaynaklý enerji üretiminde artýk ancak küçük hidroelektrik santrallar için potansiyel kaldýðýný, ayrýca santrallar kurulduðunda civar köylerin, tarihi deðerlerin sular altýnda kalmasýnýn da sorun olduðunu, doðalgaz konusunda anlaþmadan dönüþ olmadýðýný, önerilen rüzgar, güneþ gibi kaynaklarýn da maliyetleri olduðunu hatýrlatarak enerji kaynaklarýmýzý çeþitlendirmemeiz gerektiðini, tek bir enerji türüne baðýmlý olmamamýz gerektiðini ve daha da önemlisi, enerji kaynaðý ne olursa olsun, voltajý, frekansý sabit, kaliteli enerji üretimini saðlamamýz gerektiðini belirterek sözlerini tamamladý. Konuþmalarýn ardýndan söz salona verildi. Canlý bir tartýþma ortamý içinde salonda bulunan TAEK, ANAEM ve çeþitli sivil toplum kuruluþlarý temsilcileriyle Derneðimiz üyelerinden kimi konuþmacýlara soru yöneltti, kimi de kendi görüþlerini aktardý. Panelin tartýþma kýsmýnda dile getirilen görüþler aþaðýda özetlenmiþtir: Türkiye'de enerji tüketimindeki artýþ yýlda %7. Bu gereksinimin enerji tasarrufuyla karþýlanmasý mümkün deðil. Enerki Banalýðý 2009'da krize girileceðini belirtiyor. Nükleer santral için 5000 MWe yerine 50 MWe gücünde bir pilot santral kurulmasýnda ýsrar etmek gerekir. Teknoloji geliþtirmede geri olmadýðýmýz kesin, siyasi olarak geri býraktýrýlýyor mu þeklinde düþünmek gerekir. Enerji planlamasý çok önemli. Yalnýzca doðalgaz politikasý 1991'den itibaren 4 kez deðiþmiþ, bu süreç içinde ayný hükümet döneminde 2 kez deðiþmiþtir. Teknoloji, siyasetin baskýsýndan kurtulmalýdýr. Türk mühendisliði termik santral kuracak güçtedir, ancak ihaleler Sugözü örneðinde olduðu gibi Güney Amerika'ya, o da oranýn kömürü kullanýlmak koþuluyla verilebiliyor. En önemli neden, projelerin özkaynaklarýmýzla yaptýrýlmamasý. Ýhalelerde kaynaðýný bulmak da müteahhite kalýnca parayý veren koþullarýný kendi koyuyor. 1970'deki bir yükseklisans tezi, 1980'lerde devreye girecek 150 MWe gücünde bir nükleer santralýn olabilirlik çalýþmasýydý. 1971'de bu santral olabilir çýkmýþtý yýlý sonunda Türkiye olarak hala nükleer santral olmalý mý olmamalý mý konusu tartýþýlýyor. Enerji Bakanlýðý ile Enerji Planlama Kurulu arasýnda iletiþimsizlik var. Türkiye'nin en büyük sorunu saðlýklý enerji planlamasý olmamasý. Baðýmsýz karar verebilmek için ekonomik baðýmsýzlýk þart. Borcunuz varken baðýmsýz karar vermeniz mümkün deðil. Derleyen: Nermin FENMEN (CHE'80) odtülüler bülteni 148 Ocak

20 söyleþi Küresel Bilgi Ekonomisinde Yükseköðretim ve Yabancý Uyruklu Öðrenciler ODTÜ Kimya Mühendisliði Bölümü emekli öðretim üyesi ve Yükseköðretim Kurulu eski baþkaný Prof. Dr. Kemal Gürüz (CHE 69), 11 Aralýk 2005 günü Küresel Bilgi Ekonomisinde Yükseköðretim ve Yabancý Uyruklu Öðrenciler baþlýklý söyleþisiyle Derneðimize konuk oldu. Aþaðýda bu söyleþinin bir özetini sunuyoruz. Seksenli yýllardan itibaren küreselleþme süreci hýzlanmýþ ve ileri ülkeler sanayi toplumundan bilgi toplumuna dönüþmeye baþlamýþtýr. Bu süreçte, devletin rolü ve kamu hizmetlerine bakýþ önemli ölçüde deðiþmiþtir. En genel anlamda bilgi, deðer yargýlarý, fikir, teknoloji, iktisadi varlýk ve insanlarýn ülke sýnýrlarý üzerinden akýþý olarak tanýmlayabileceðimiz küreselleþme; iktisatçýlara göre, mal, hizmet, sermaye ve iþgücü piyasalarýnýn bütünleþmesi, Joseph S. Nye e göre ise kýtalararasý uzaklýklardaki karþýlýklý baðýmlýlýk aðlarýdýr. Bilgi ekonomisi adý verilen yeni yapýda bilgi ve bilgili insan üretim faktörü olarak fiziksel ve parasal sermayeye kýyasla önem kazanmýþ, temel bilimsel ve uygulamalý araþtýrmalar, teknolojik araþtýrma ve geliþtirme faaliyetleri ile ticari amaçlý mal ve hizmet üretimi, hatta pazarlama (mesela, e-ticaret) ve finansman (mesela, risk sermayesi) faaliyetleri arasýndaki sýnýrlar adeta yok olmuþtur. Milli Yenilik Sistemi (National Innovation System) bu yeni sosyoekonomik yapýnýn merkezine oturmuþtur. Milli yenilik sistemi, bilgili insan yetiþtiren ve bilgi üreten genel ve mesleki eðitim-öðretim kurum ve kuruluþlarýný; makroekonomik ticaret politikalarý dahil, teknoloji yayýlýmýný etkileyen düzenlemeleri; yenilik ve yeniliðe dayalý üretim yapan firma, þirket ve kuruluþlarýn oluþturduðu aðlarý; yeterli iletiþim altyapýsýný ve küresel bilgilere ulaþabilmeyi saðlayan altyapý ve yenilik yapmayý teþvik eden piyasa þartlarýnýn varlýðý gibi pek çok faktörü kapsayan oldukça karmaþýk bir aðdýr: 20. yüzyýlýn son çeyreðinde; ulaþým ve iletiþim teknolojilerinde baþdöndürücü geliþmeler meydana gelmiþ ve maliyetler çok büyük oranlarda azalmýþtýr. Ýletiþim maliyetleri günümüzde neredeyse sýfýra yaklaþmýþtýr. Teknolojik geliþmeler hammadde kaynaklarýna baðýmlýlýðý azaltmýþ, bunun sonucunda, Çin ve Sovyetler Birliði dahil, ekonomileri esasen birincil doðal kaynak ihracýna dayalý ülkeler ödemeler dengesi krizine girme tehlikesi ile karþýlaþýnca, çareyi sýnýrlarýný açarak küresel pazar ile bütünleþmede görmüþlerlerdir. Hýzla yayýlan iletiþim teknolojileri sayesinde, insanlar dünyanýn her tarafýnda meydana gelan olay ve geliþmelerden hýzla haberdar olmaya baþlamiþtýr. Sonuçta, kapalý diktatörlükler ve komünist rejimler çökmüþ, insan haklarýna ve serbest pazar ekonomisine dayalý açýk ve demokratik rejimler yaygýnlaþmýþtýr. Merkezi planlamanýn yerini özelleþtirme, ithal ikamesinin yerini ihracatta rekabet gücü kazanmaya dayalý politikalar alýnca, mal ve hizmet içpazarlarý hýzla bütünleþerek küresel pazarý oluþturmaya baþlamýþtýr. ABD nde Reagan yönetimi, Birleþik Krallýk ta Thatcher hükümetlerinden baþlayarak, devletin ekonomideki rolü deðiþip azalamaya, sosyoekonomik politikalarýn oluþturulmasýnda Keynesçi yaklaþýmlarýn yerini Friedmancý yaklaþýmlar almaya baþlamýþtýr Milli yenilik sisteminin beyni olarak nitelendirilen yükseköðretim kurumlarý da bu geliþmelerden köklü bir biçimde etkilenmiþtir. Yükseköðretim sistemi, özellikle araþtýrma üniversiteleri, artýk sadece bilgi üreten, genç beyinleri þekillendirip yetiþtiren ve kültürel deðerleri muhafaza edip nesilden nesile aktaran kurumlar deðil, ayný zamanda ekonomik geliþmeye öncülük eden, adeta bilgi ekonomisinin r 20 odtülüler bülteni 148 Ocak 2006

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ IPA Cross-Border Programme CCI No: 2007CB16IPO008 BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ SINIR ÖTESÝ BÖLGEDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLÝ ÝÞLETMELERÝN ORTAK EKO-GÜÇLERÝ PROJESÝ Ref. ¹ 2007CB16IPO008-2011-2-063, Geçerli sözleþme

Detaylı

4691 sayýlý Teknoloji Geliþtirme Bölgeleri Kanunu kapsamýnda kurulan ULUTEK TEKNOLOJÝ GELÝÞTÝRME BÖLGESÝ, Uludað Üniversitesi Görükle Kampüsü içerisinde 471.000 m2 alanda hizmet vermektedir. 2006 yýlýnda

Detaylı

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU.

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU. ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU. Sendikamýz Yönetim Kurulu Üyesi Erhan KAMIÞLI, 28 Mart 2001 tarihi itibariyle H.Ö. Sabancý Holding Çimento Grubu Baþkanlýðý'na atanmýþtýr.

Detaylı

07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10

07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10 07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10 'HEDEFÝMÝZ EN BÜYÜK 10 EKONOMÝ ARASINA GÝRMEK' Baþbakanýmýz, Ulusa Sesleniþ konuþmasýnda Türkiye'nin potansiyelinin de hedeflerinin de büyük

Detaylı

15 Tandem Takým Tezgahlarý ndan Ýhtiyaca Göre Uyarlanabilen Kitagawa Divizörler Kitagawa firmasýnýn, müþterilerini memnun etmek adýna, standartý deðiþtirmesi yeni bir þey deðil. Bu seferki uygulamada,

Detaylı

MedYa KÝt / 26 Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetimi konusunda Türkiye nin ilk dergisi HR DergÝ Human Resources Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetim Dergisi olarak amacýmýz, kurulduðumuz günden bu yana deðiþmedi: Türkiye'de

Detaylı

01 Kasým 2018

01 Kasým 2018 Geri Dönüþüm Markasý... www.adametal.com.tr 01 Kasým 2018 Ada Metal Demir Çelik Geri Dönüþüm San. ve Tic. A.Þ. 1956 yýlýndan bu yana, özellikle metal sektöründe, fabrikalarýn üretim artýklarýný toplayýp

Detaylı

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::.

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::. Membership TÜM ÇEVÝRÝ ÝÞLETMELERÝ DERNEÐÝ YÖNETÝM KURULU BAÞKANLIÐINA ANTALYA Derneðinizin Tüzüðünü okudum; Derneðin kuruluþ felsefesi ve amacýna sadýk kalacaðýmý, Tüzükte belirtilen ilke ve kurallara

Detaylı

Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý

Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði, üyeler arasýndaki haberleþme aðýný daha etkin hale getirmek için, akademik çalýþmalar yürüten bilim insaný, antrenör, öðretmen, öðrenci ve ilgili

Detaylı

Yeni zirvelere doðru, mükemmellikle... ÝNÞAAT, TAAHHÜT VE MÜHENDÝSLÝK GÜÇLÜ BAÞLADI GÜCÜNE GÜÇ KATARAK DEVAM EDÝYOR! Deðerlerimiz Vizyonumuz Mevcut kültür, iþ ahlaký ve deðerlerini muhafaza ederken, tüm

Detaylı

KOBÝ'lere AB kapýsý. Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi

KOBÝ'lere AB kapýsý. Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi 12 1 KOBÝ'lere AB kapýsý Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi 2 3 Projenin amacý nedir Yurt dýþýna açýlmak isteyen yerli KOBÝ'lerin, Lüksemburg firmalarý

Detaylı

GRUP TOPLU ÝÞ SÖZLEÞMESÝ GÖRÜÞMELERÝNDE UYUÞMAZLIK

GRUP TOPLU ÝÞ SÖZLEÞMESÝ GÖRÜÞMELERÝNDE UYUÞMAZLIK TOPLAM KALÝTE YÖNETÝMÝ VE ISO 9001:2000 KALÝTE YÖNETÝM SÝSTEMÝ UYGULAMASI KONULU TOPLANTI YAPILDI GRUP TOPLU ÝÞ SÖZLEÞMESÝ GÖRÜÞMELERÝNDE UYUÞMAZLIK YÝBÝTAÞ - LAFARGE GRUBUNDA KONYA ÇÝMENTO SANAYÝÝ A.Þ.

Detaylı

Ne-Ka. Grouptechnic ... /... / 2008. Sayýn Makina Üreticisi,

Ne-Ka. Grouptechnic ... /... / 2008. Sayýn Makina Üreticisi, ... /... / 2008 Sayýn Makina Üreticisi, Firmamýz Bursa'da 1986 yýlýnda kurulmuþtur. 2003 yýlýndan beri PVC makineleri sektörüne yönelik çözümler üretmektedir. Geniþ bir ürün yelpazesine sahip olan firmamýz,

Detaylı

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Proje Yönetimi ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23 Araç 1: Araþtýrma sorularý Araç 2: Belirsiz talimatlar Araç 3: Robotlar 28 Örnek

Detaylı

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr.

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr. MALÝYE DERGÝSÝ Temmuz - Aralýk 2011 Sayý 161 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Yayýn Kurulu Baþkan Füsun SAVAÞER Üye Ali Mercan AYDIN Üye Nural KARACA

Detaylı

Simge Özer Pýnarbaþý

Simge Özer Pýnarbaþý Simge Özer Pýnarbaþý 1963 yýlýnda Ýstanbul da doðdu. Ortaöðrenimini Kadýköy Kýz Lisesi nde tamamladý. 1984 yýlýnda Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü nü bitirdi.

Detaylı

BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði

BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði Türkiye Biliþim Derneði, biliþim sektöründe çalýþan üst ve orta düzey yöneticilerin mesleki geliþimi ve dayanýþmalarýný geliþtirmek amacýyla her yýl düzenlediði

Detaylı

MALÝYE DERGÝSÝ ULAKBÝM ISSN 1300-3623

MALÝYE DERGÝSÝ ULAKBÝM ISSN 1300-3623 MALÝYE DERGÝSÝ ISSN 1300-3623 Temmuz - Aralýk 2007, Sayý 153 YAZI DANIÞMA KURULU Prof. Dr. Güneri AKALIN Prof. Dr. Abdurrahman AKDOÐAN Prof. Dr. Figen ALTUÐ Prof. Dr. Engin ATAÇ Prof. Dr. Ömer Faruk BATIREL

Detaylı

Fiilen 1987, resmen ise 1992 Yýlýnda Adapazarý nda kuruldu. Kýsa sürede büyüyerek dünyanýn önde gelen Alçak Gerilim Þalt Cihazlarý üreticileri arasýnda yerini aldý. 25. 000 m 2 si kapalý alan olmak üzere

Detaylı

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)

Detaylı

Dövize Endeksli Kredilerde KKDF

Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 2009-10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 1. Genel Açýklamalar: 88/12944 sayýlý Kararnameye iliþkin olarak

Detaylı

21-23 Kasým 2011 Çeþme Ýzmir www.tgdfgidakongresi.com organizasyon Ceyhun Atýf Kansu Caddesi, 1386. Sokak, No: 8, Kat: 2, 06520 Balgat / Ankara T:+90 312 284 77 78 F:+90 312 284 77 79 Davetlisiniz Ülkemiz

Detaylı

DENÝZ LÝSESÝ KOMUTANLIÐI Denizcilik tarihin en eski ve en köklü mesleðidir. Bu köklü ve þerefli mesleðin insanlarýnýn eðitimi için ilk adým atacaklarý Deniz Lisesi, bu güne kadar Türk ve dünya denizcilik

Detaylı

ACADEMY FRANCHISE AKADEMÝSÝ FRANCHISE ALIRKEN VERÝRKEN ÝÞLETÝRKEN. bilgi kaynaðýnýz. iþbirliði ile

ACADEMY FRANCHISE AKADEMÝSÝ FRANCHISE ALIRKEN VERÝRKEN ÝÞLETÝRKEN. bilgi kaynaðýnýz. iþbirliði ile ACADEMY FRANCHISE ALIRKEN VERÝRKEN ÝÞLETÝRKEN bilgi kaynaðýnýz iþbirliði ile WORLD FRANCHISE COUNCIL ÜYESÝDÝR EUROPEAN FRANCHISE FEDERATION ÜYESÝDÝR ACADEMY Giriþ Giriþ Franchise, perakendecilikte çaðýmýzýn

Detaylı

KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için

KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için NEDEN KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için SAP Business One çözümünü seçmelerinin nedeni 011 SAP AG. Tüm haklarý saklýdýr. SAP Business One müþterileri SAP'ye olan güvenlerini gösteriyor.000+

Detaylı

ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI

ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI Kýzýlcaþar Geleceðe Hazýrlanýyor Gelin Birlikte Çalýþalým ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI Mart 2014 ALPER YILMAZ Halkla Bütünleþen MUHTARLIK Ankara Gölbaþý Kýzýlcaþar Köyünde 4 Mart 1979

Detaylı

2 - Konuþmayý Yazýya Dökme

2 - Konuþmayý Yazýya Dökme - 1 8 Konuþmayý Yazýya Dökme El yazýnýn yerini alacak bir aygýt düþü XIX. yüzyýlý boyunca çok kiþiyi meþgul etmiþtir. Deðiþik tasarým örnekleri görülmekle beraber, daktilo dediðimiz aygýtýn satýlabilir

Detaylı

Depo Modüllerin Montajý Öncelikle depolarýmýzý nerelere koyabileceðimizi iyi bilmemiz gerekir.depolarýmýzý kesinlikle binalarýmýzda statik açýdan uygun olamayan yerlere koymamalýyýz. Çatýlar ve balkonlarla

Detaylı

1. ÝTHÝB TEKNÝK TEKSTÝL PROJE YARIÞMASI

1. ÝTHÝB TEKNÝK TEKSTÝL PROJE YARIÞMASI Yarýþmanýn Amacý 1. ÝTHÝB 1.ÝTHÝB Teknik Tekstiller Proje Yarýþmasý, Ýstanbul Tekstil ve Hammaddeleri Ýhracatçýlarý Birliði'nin Türkiye Ýhracatçýlar Meclisi'nin katkýlarýyla Türkiye'de teknik tekstil sektörünün

Detaylı

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz Basýnda Odamýz kasým 2005/sayý 90

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz Basýnda Odamýz kasým 2005/sayý 90 ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz Gas&Power Dergisinin Oda Yönetim Kurulu Baþkaný Emin KORAMAZ ile doðalgaz, enerji, yeni ve yenilenebilir enerji politikalarý üzerine yaptýðý söyleþi,

Detaylı

KÝPAÞ 2016 KATALOG HAVALANDIRMA.

KÝPAÞ 2016 KATALOG HAVALANDIRMA. KÝPAÞ HAVALANDIRMA 2016 KATALOG www.kipashavalandirma.com Hamidiye Mah.Said Nursi Cad. Gündem Sok. No:11 ÇEKMEKÖY-ISTANBUL T : +90 216 641 01 79 M : info@kipashavalandirma.com.tr W : www.kipashavalandirma.com.tr

Detaylı

Faaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi

Faaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi 10 Faaliyet Raporu Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar Meydana

Detaylı

DONALD JOHNSTON OECD GENEL SEKRETERÝ INTERVIEW DONALD JOHNSTON OECD GENERAL SECRETARY

DONALD JOHNSTON OECD GENEL SEKRETERÝ INTERVIEW DONALD JOHNSTON OECD GENERAL SECRETARY söyleþi - interview ÝKTÝSAT ÝÞLETME ve FÝNANS SÖYLEÞÝ DONALD JOHNSTON OECD GENEL SEKRETERÝ INTERVIEW DONALD JOHNSTON OECD GENERAL SECRETARY Bu söyleþi, Genel Yayýn Yönetmenimiz Ali Bilge tarafýndan 15

Detaylı

2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor

2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor TD 161.qxp 28.02.2009 22:11 Page 1 C M Y K 1 Mart 2009 Sayý:161 Sayfa 6 da 2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor Saðlýkta Dönüþüm Programý nýn uygulanmaya baþladýðý 2003 yýlýndan bu yana çok

Detaylı

Güvenliðe Açýlan Sosyal Pencere Projesi ODAK TOPLANTISI SONUÇ RAPORU

Güvenliðe Açýlan Sosyal Pencere Projesi ODAK TOPLANTISI SONUÇ RAPORU Güvenliðe Açýlan Sosyal Pencere Projesi ODAK TOPLANTISI SONUÇ RAPORU 13 OCAK 2011 Bu program, Avrupa Birliði ve Türkiye Cumhuriyeti tarafýndan finanse edilmektedir. YENÝLÝKÇÝ YÖNTEMLERLE KAYITLI ÝSTÝHDAMIN

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler

ünite1 Sosyal Bilgiler ünite1 Sosyal Bilgiler Ýletiþim ve Ýnsan Ýliþkileri TEST 1 3. Ünlü bir sanatçýnýn gazetede yayýnlanan fotoðrafýnda evinin içi görüntülenmiþ haberi olmadan eþinin ve çocuklarýnýn resimleri çekilmiþtir.

Detaylı

ÖNSÖZ. Güzel bahar günlerini ve sýcacýk anlarý birlikte paylaþmak dileðiyle

ÖNSÖZ. Güzel bahar günlerini ve sýcacýk anlarý birlikte paylaþmak dileðiyle ÖNSÖZ Biliþim Sektörünün deðerli çalýþanlarý, sektörümüze katký saðlayan biliþim dostlarý, Bilindiði üzere Türkiye Biliþim Derneði, Biliþim Sektörünün geliþmesi amacýyla tam 38 yýldýr çalýþmalarýna aralýksýz

Detaylı

0.2-200m3/saat AISI 304-316

0.2-200m3/saat AISI 304-316 RD Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip hava kilidleri her türlü proseste çalýþacak rotor ve gövde seçeneklerine sahiptir.aisi304-aisi316baþtaolmaküzerekimya,maden,gýda...gibi

Detaylı

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... nisan 2005/sayý 83

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... nisan 2005/sayý 83 ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... 2 Mart 2005 Hürriyet Gazetesi Oto Yaþam Eki'nin Editörü Ufuk SANDIK, "Dikiz Aynasý" köþesinde Oda Baþkaný Emin KORAMAZ'ýn LPG'li araçlardaki denetimsizliðe

Detaylı

T.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken

Detaylı

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar

Detaylı

Tehlikeli Atýk Çözümünde EKOVAR...

Tehlikeli Atýk Çözümünde EKOVAR... ARA DEPOLAMA www. ekovar.com info@ ekovar.com Hilal Mah. 50. Sokak, 4. Cad. No: 8/8 Yýldýz - Çankaya / ANKARA Tel : +(90) 312 442 13 05 +(90) 312 442 11 43 Faks : +(90) 312 442 13 06 Tehlikeli Atýk Çözümünde

Detaylı

TABLO-2'nin devamý. Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý

TABLO-2'nin devamý. Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý Atama Yapýlacak Kadro Unvaný: Stajyer Kontrolör (Ýdari) Atama Yapýlmasý Planlanan Kadro Sayýsý: Ýdari+Mühendis Kadrolarý Toplamý : 5 Test Aðýrlýklarý: GY:0,1, GK:0,1, HU:0,2,

Detaylı

MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154

MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154 MALÝYE DERGÝSÝ Ocak - Haziran 2008 Sayý 154 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Doç.Dr. Ahmet KESÝK Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Doç.Dr. Ahmet KESÝK MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER Yayýn

Detaylı

Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar

Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Týbbi Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Akreditasyon; Laboratuvarların, Muayene, Belgelendirme kuruluşlarının ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı

Detaylı

Türkiye nin teori ile pratiði en iyi birleþtiren, iþ dünyasýnýn gereksinimlerine en uygun hazýrlanan, nda yeni dönem baþlýyor. HR DERGÝ tarafýndan 1996 yýlýndan beri düzenlenen bu programý daha önce tamamlayanlar,

Detaylı

Sanayici ve Ýþadamlarý Derneði www.tutevsiad.org BÝRLÝKTEN KUVVET DOÐDU TÜRK-ÇÝN EKONOMÝK VE TÝCARÝ ÝÞBÝRLÝÐÝ FORUMU NDA BÝZDE TÜTEVSÝAD OLARAK YERÝMÝZÝ ALDIK T.C. Baþbakaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn 8-11

Detaylı

insan kaynaklarý ve yönetim dergisi Mart - Mayýs 2006 06 YETKÝNLÝKLERE DAYALI STRATEJÝK ve ENTEGRE ÝKY UZMANLIK PROGRAMI Eðitim& Danýþmanlýk Yetkinliklere Dayalý Stratejik ve Entegre Ýnsan Kaynaklarý Yönetimi

Detaylı

Mart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28

Detaylı

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta Mikro Dozaj Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle Türk

Detaylı

Fiskomar. Baþarý Hikayesi

Fiskomar. Baþarý Hikayesi Fiskomar Baþarý Hikayesi Fiskomar Gýda Temizlik Ve Marketcilik Ticaret Anonim Þirketi Cumhuriyetin ilanýndan sonra büyük önder Atatürk'ün Fýndýk baþta olmak üzere diðer belli baþlý ürünlerimizi ilgilendiren

Detaylı

OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008

OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008 OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008 6 Eylül 2008 CUMARTESÝ Resmî Gazete Sayý : 26989 YÖNETMELÝK Millî Eðitim Bakanlýðýndan: OKUL ÖNCESÝ

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3 ünite1 Sosyal Bilgiler Sosyal Bilgiler Öðreniyorum TEST 1 3. coðrafya tarih biyoloji fizik arkeoloji filoloji 1. Ali Bey yaþadýðý yerin sosyal yetersizlikleri nedeniyle, geliþmiþ bir kent olan Ýzmir e

Detaylı

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 2 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç

Detaylı

3T, metal iþleme sektöründe marka fuarlar arasýnda 3T Uluslararasý Metal Ýþleme, Kalýp, Otomasyon Teknolojileri ve Yan Sanayi Ürünleri Fuarý 15-18 Mayýs 2008 tarihleri arasýnda Ýzmir Kültürpark Uluslararasý

Detaylı

T.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI HANGÝ OKULDA OKUMAK ÝSTEDÝÐÝNE KARAR VERDÝN MÝ? Genel Liseler Fen Liseleri Sosyal Bilimler Anadolu Spor Güzel Sanatlar Askeri

Detaylı

7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012

7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012 7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012 KÝMLER KATILABÝLÝR? Yarýþma, Türkiye Cumhuriyeti sýnýrlarý dahilinde veya yurtdýþýnda okuyan T.C. vatandaþlarý veya K.K.T.C vatandaþý, 35 yaþýný aþmamýþ, en az lise

Detaylı

25 Mart 2007 Kol Toplantýsý

25 Mart 2007 Kol Toplantýsý 25 Mart 2007 Kol Toplantýsý 25 Mart 2007 tarihinde Türk Tabipleri Birliði GMK Bulvarý Þehit Daniþ Tunalýgil sok. No: 2 / 17-23 Maltepe-Ankara adresinde Kol Toplantýmýzý gerçekleþtiriyoruz. Türkiye saðlýk

Detaylı

ÝÞÇÝ SAÐLIÐI VE ÝÞ GÜVENLÝÐÝ PROJESÝ

ÝÞÇÝ SAÐLIÐI VE ÝÞ GÜVENLÝÐÝ PROJESÝ ÝÞÇÝ SAÐLIÐI VE ÝÞ GÜVENLÝÐÝ PROJESÝ EÐÝTÝM SEMÝNERÝ RESÝMLERÝ Çimento Ýþveren Dergisi Özel Eki Mart 2003, Cilt 17, Sayý 2 çimento iþveren dergisinin ekidir Ýþçi Saðlýðý ve Ýþ Güvenliði Projesi Sendikamýz

Detaylı

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Açýldý TOHAV'ýn mülteci ve sýðýnmacýlara yönelik devam ettirdiði çalýþmalar kapsamýnda açtýðý SURUÇ MÜLTECÝ DANIÞM

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Açýldý TOHAV'ýn mülteci ve sýðýnmacýlara yönelik devam ettirdiði çalýþmalar kapsamýnda açtýðý SURUÇ MÜLTECÝ DANIÞM MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 1 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç

Detaylı

T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI

T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI Yargýtay Kararlarý T.C Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI Davalý þirketin ayný il veya diðer illerde baþka iþyerinin

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 Kanguru Matematik Türkiye 07 4 puanlýk sorular. Bir dörtgenin köþegenleri, dörtgeni dört üçgene ayýrmaktadýr. Her üçgenin alaný bir asal sayý ile gösterildiðine göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi bu dörtgenin

Detaylı

Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr?

Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr? REC Hakkýnda ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr? Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 21 Araç 1: Kaynaþma Tanýþma Etkinliði 23 Araç 2: Uzun Sözcükler 25 Araç

Detaylı

DOÐALGAZ ÝÇ TESÝSAT MÜHENDÝS YETKÝLENDÝRME KURSU DÜZENLENDÝ

DOÐALGAZ ÝÇ TESÝSAT MÜHENDÝS YETKÝLENDÝRME KURSU DÜZENLENDÝ ÝKK TOPLANTISI ÞUBEMÝZDE GERÇEKLEÞTÝRÝLDÝ 4 Kasým 2010 tarihinde ÝKK toplantýsý Þubemizde gerçekleþtirildi. ÞUBEMÝZ SOSYAL ETKÝNLÝKLER KOMÝSYONU TOPLANDI Þubemiz sosyal etkinlikler komisyonu 05 Kasým 2010

Detaylı

ünite 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr? Vatan ve ulus sevgisinin yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden

ünite 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr? Vatan ve ulus sevgisinin yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden ünite 1 OKUL HEYECANIM TEST 1 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr? Hayat Bilgisi Vatan ve ulus sevgisinin öðrenildiði yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr?

Detaylı

Dosya Gýda Ambalajlarýnda Ýnovasyon: Bilginin Ekonomik ve Toplumsal Faydaya Dönüþtürülmesi Kaynak: Ambalaj Literatürü Kütüphanesi yayýnlarý, ASD - Ambalaj Binasý, ÝSTANBUL Hazýrlayan: Aslýhan Arýkan, ASD

Detaylı

Mart 2010 Proje Hakkýnda NBÞ sektörünün ana girdisi olan mýsýrýn hasadý, hammadde kalitesi açýsýndan yetiþtirilmesi kadar önemli bir süreçtir. Hasat sýrasýnda gerçekleþtirilen yanlýþ uygulamalar sonucunda

Detaylı

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz Basýnda Odamýz eylül 2005/sayý 88 Aðustos 2005 Aðustos 2005 Aðustos

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz Basýnda Odamýz eylül 2005/sayý 88 Aðustos 2005 Aðustos 2005 Aðustos ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz Oda Yönetim Kurulu Baþkaný Emin KORAMAZ ýn yaptýðý, 21 Haziran Dünya Güneþ Günü dolayýsýyla Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarýnýn Kullanýmýna Ýliþkin

Detaylı

Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir

Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir 2008-96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir Ýstanbul, 19 Kasým 2008 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2008/96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir 4857 sayýlý

Detaylı

Organizatör Firma Cebeci Cad. No:54 Akatlar 34335 Ýstanbul Tel:0212 351 68 48 (pbx) Faks:0212 351 59 33 E-Posta: tculha@grem.com.tr BAHÇEÞEHÝR ÜNÝVERSÝTESÝ BEÞÝKTAÞ KAMPÜSÜ 11-12 Haziran 2008 SUNUM DOSYASI

Detaylı

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar 2017 Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)

Detaylı

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn 4. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM 3. DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn toplamý kaçtýr? A) 83 B) 78 C) 91 D) 87

Detaylı

KAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. KONSOLÝDE BÜTÇE ÝLE ÝLGÝLÝ ORANLAR (Yüzde)

KAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. KONSOLÝDE BÜTÇE ÝLE ÝLGÝLÝ ORANLAR (Yüzde) V KAMU MALÝYESÝ 71 72 KAMU MALÝYESÝ Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. A. KONSOLÝDE BÜTÇE UYGULAMALARI 1. Genel Durum 1996 yýlýnda yüzde 26.4 olan

Detaylı

1. Nüfusun Yaþ Gruplarýna Daðýlýmý

1. Nüfusun Yaþ Gruplarýna Daðýlýmý Köylerden (kýrsal kesimden) ve iþ olanaklarýnýn çok sýnýrlý olduðu kentlerden yapýlan göçler iþ olanaklarýnýn fazla olduðu kentlere olur. Ýstanbul, Kocaeli, Ýzmir, Eskiþehir, Adana gibi iþ olanaklarýnýn

Detaylı

Akýlcý Çözümler Üretiyoruz Türev Ürünlere Ýliþkin Eðitimler EÐÝTÝMÝN AMACI Kýyýyý gözden kaybetmeye cesaret edemeyen insan yeni okyanuslar keþfedemez. Andre Gide Bu eðitimde katýlýmcýlara, VOB ürünlerin

Detaylı

Iletisim ve Lisan Enstitusu

Iletisim ve Lisan Enstitusu . Iletisim ve Lisan Enstitusu..... Biz Kimiz? Institute of Communication and Languages (ICL), önceki adýyla Ýki Toplumlu Mesleki Ýngilizce Destek Programý, nitelikli Ýngilizce, kültürlerarasý iletiþim

Detaylı

ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý. Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý

ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý. Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý ve Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý 2010 içindekiler Orta Karadeniz Kalkýnma Ajansý Kalkýnma Ajanslarýnýn Kuruluþ Amaçlarý Vizyonumuz Misyonumuz Orta Karadeniz

Detaylı

Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi

Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi 2009-11 Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/11 Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi

Detaylı

SSK Affý. Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit /75. Sirküler

SSK Affý. Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit /75. Sirküler 2008-75 SSK Affý Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit - 2008/75 Sirküler Sosyal Güvenlik Kurumu'na Olan Prim Borçlarýnýn Ödeme Kolaylýðýndan Yararlanmamýþ Olanlara, Tekrar Baþvuru Ýmkâný Ge

Detaylı

Motor kademeleri ile otomasyon seviyeleri arasýnda akýllý baðlantý Akýllý Baðlantý Siemens tarafýndan geliþtirilen SIMOCODE-DP iþlemcilerin prozeslerinin hatasýz çalýþmasýný saðlamak için gerekli tüm temel

Detaylı

Örgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý

Örgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur.

Detaylı

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler 1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler 1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 3 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç

Detaylı

OTOMATÝK KAPI SÝSTEMLERÝ

OTOMATÝK KAPI SÝSTEMLERÝ OTOMATÝK KAPI SÝSTEMLERÝ com Hakkýmýzda Firma Hakkýnda Otomasyon sektörünün önde gelen firmalarýndan olan ECM ENDÜSTRÝYEL OTOMATÝK KAPI SÝSTEMLERÝ, kurulduðu tarihten bu yana uzmanlaþtýðý her alanda, ülkemizde

Detaylı

Corporate Stars, Türkiye nin en iyi markalarını bir araya getiren sosyal bir iş platformudur.

Corporate Stars, Türkiye nin en iyi markalarını bir araya getiren sosyal bir iş platformudur. POWERED BY Corporate Stars, Türkiye nin en iyi markalarını bir araya getiren sosyal bir iş platformudur. Corporate Stars her yýl Türkiye nin en iyi kurumsal firmalarýný bir araya getirir. Oluþturduðu sinerji

Detaylı

Programýmýz, Deneyimimiz, Çaðdaþ Demokrat Ekibimiz ve Çaða Uygun Vizyonumuz ile Yeniden

Programýmýz, Deneyimimiz, Çaðdaþ Demokrat Ekibimiz ve Çaða Uygun Vizyonumuz ile Yeniden çaðdaþ demokrat muhasebeciler grubu Programýmýz, Deneyimimiz, Çaðdaþ Demokrat Ekibimiz ve Çaða Uygun Vizyonumuz ile Yeniden YÖNETÝM KURULU BAÞKAN ADAYI ALÝ METÝN POLAT 1958 yýlýnda Çemiþgezek'te doðdu.

Detaylı

ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI

ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI MEMUR PERSONEL ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ GÖREV TANIMI Memur Personel Þube Müdürlüðü, belediyemiz bünyesinde görev yapan memur personelin özlük iþlemlerinin saðlýklý bir

Detaylı

rm o f t a l ip j o l o n ek gýda T a d ý G m için ya þ a i ye Türk u ulusal GIDA TEKNOLOJÝ PLATFORMU y a þ a m i ç i n g ý d a Kaynak: 2010 Envanteri (TGDF) Gýda Sektörü 73.722.988 nüfus Hane halký gýda

Detaylı

1 2 3 4 7 8 9 10 11 12 13 14 16 19 21 23 24 25 26 27 28 30 32 33 37 41 42 44 46 47 48 50 52 54 56 Kurum Kimliði Logo Logo Þube Logolarý Logonun Renkli Kullanýmý Logonun Siyah-Beyaz Kullanýmý Logonun Diþi

Detaylı

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM 7. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? 2 1 1 2 A) B) C) D) 3 2 3

Detaylı

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk

Detaylı

TexArt Tekstil Üretim Yönetim Sistemi TexArt, iplik üretimi, dokuma kumaþ, örme kumaþ üretimi ve her türlü boya ve terbiye tesisleri için tasarlanmýþ bir iþ çözümü yazýlýmýdýr. Hýzla deðiþen dünyamýzda

Detaylı

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ çevresine. Bu adý ona bir kuyrukluyýldýz vermiþ. Nasýl mý

Detaylı

15 NİSAN 2010 PERŞEMBE ESNAF PAKETİ SAYI 8

15 NİSAN 2010 PERŞEMBE ESNAF PAKETİ SAYI 8 15 NİSAN 2010 PERŞEMBE ESNAF PAKETİ SAYI 8 Türkiye Esnaf ve Sanatkarlarý Konfederasyonu (TESK) Baþkaný Bendevi Palandöken: Bu plan 1 yýl içinde sýkýntýlarýmýza çare olur TESK Baþkaný Bendevi Palandöken,

Detaylı

OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP

OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP 520 Profesyonellik detaylarda gizli... Kolay ve pratik kalýp deðiþimi için tasarlanmýþ açýlýr makina gövdesi, kalýp deðiþtirme için gereken zamaný kýsaltmaktadýr.

Detaylı

BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý

BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý BASIN DUYURUSU (25.08.2002) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý 16 Haziran ve 23 Haziran 2002 tarihlerinde yapýlan Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) ve Yabancý Dil Sýnavý (YDS) sonuçlarýna aðýrlýklý

Detaylı

Corporate Stars, Türkiye nin en iyi markalarını bir araya getiren sosyal bir iş platformudur.

Corporate Stars, Türkiye nin en iyi markalarını bir araya getiren sosyal bir iş platformudur. POWERED BY Corporate Stars, Türkiye nin en iyi markalarını bir araya getiren sosyal bir iş platformudur. Corporate Stars her yýl Türkiye nin en iyi kurumsal firmalarýný bir araya getirir. Oluþturduðu sinerji

Detaylı

KRÝSTAL KÝMYASAL ÜRÜNLER ÝMALATI SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ. 1996 yýlýnda GALERÝ KRÝSTAL A.Þ. bünyesinde kurulmuþtur. 4.000m2 lik kapalý alanda otel buklet malzemesi olarak adlandýrýlan sarf malzemelerinin imalatý

Detaylı

YAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI

YAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI YAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI ENCÜMEN VE KARARLAR ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ 5393 Sayýlý Belediye Kanununun 35. maddesi gereði Baþkanlýk Makamýnca Encümen Gündemine girmek üzere havale edilen

Detaylı

Eminaða Makina San. Tic. Ltd. Þti.

Eminaða Makina San. Tic. Ltd. Þti. 35. Yýl Eminaða Makina San. Tic. Ltd. Þti. Ýmes Sanayi Sitesi C Blok 308. Sokak No. 22 Y. Dudullu 34776 Ümraniye / Ýstanbul / TÜRKÝYE T. : +90 216 466 37 89 F. : +90 216 420 24 93 La vie appartient a ceux

Detaylı