İÇİNDEKİLER İHTİYAÇLAR, HASSASİYETLER VE HEDEF BELİRLEME STRATEJİK VİZYON & MÜDAHALE PLANLARI ORTAKLIK & KOORDİNASYON

Transkript

1 TÜRKİYE

2 İÇİNDEKİ GİRİŞ & BAĞLAM İHTİYAÇLAR, HASSASİYET VE HEDEF BELİRLEME STRATEJİK VİZYON & MÜDAHALE PLANLARI ORTAKLIK & KOORDİNASYON HESAP VERME SORUMLULUĞU ÇERÇEVESİ SEKTÖR MÜDAHALEİ: - KORUMA - GIDA GÜVENLİĞİ - EĞİTİM - SAĞLIK - TEMEL İHTİYAÇLAR - GEÇİM KAYNAKLARI MALİ GEREKLİLİK ÖZETİ

3 2 TÜRKİYE

4 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı GİRİŞ VE BAĞLAM Suriyeli mülteci krizi beşinci yılına girerken ve müzminleşen bu durumun komşu ülkelerin de ötesinde artan bir etkisi bulunmaktadır. Bölgedeki istikrarsızlığın devam etmesi beklenmektedir ve bunun sonucu olarak, Suriye nin içinde ve Türkiye sınırı boyunca yerinden edilmeler sürecektir. Zeminin istikrarsız oluşu sebebiyle, 2016 yılında Suriye den veya Irak tan daha büyük gelişlerin gelip gelmeyeceği belirsizdir. Hâlihazırda iki milyonun üzerinde Suriyeli mülteci ile Türkiye tüm dünyada en çok mülteciye ev sahipliği yapan ülkedir. Yerinden edilmiş bu kadar yüksek sayıda kişiyi kabul ederken karşılaştığı güçlüklerin arasında Türkiye mültecilerin acil insani ihtiyaçlarına cevap vermenin yanında sağlık ve eğitim hizmetleri sağlayarak yerinden edilmiş kişilerin dayanıklılıklarını artırma vizyonu ve Suriyelilerin işgücü piyasasına erişimlerini olanaklı kılacak planlarının sonucu olarak çıkardığı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve Geçici Koruma Yönetmeliği ile güçlü bir iltica çerçevesi oluşturmuştur. Ancak, Geçici Koruma Yönetmeliği nin Ekim 2014 te yayımlanmasının ardından, ülke genelindeki 3RP sektörleri ve mahalleri genelinde, hakların ve hizmetlerin sağlanması konusunda yorum ve uygulamada tutarsızlıklarla karşılaşılmıştır. Buna ek olarak; hükümet ve sivil toplum ortakları dâhil Suriye müdahalesinde artan çeşitli aktörler, savunuculuğa ve kapasite geliştirmeye yönelik entegre stratejilere olan ihtiyacın önemini vurgulamaktadır. UNHCR / Ayberk Yurtsever 3

5 UNHCR / Emrah Gürel Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM) kuruluş tarihinden itibaren bir yıl içinde tüm illerde faaliyet vermeye başlamıştır. GİGM, tüm mültecilerin ve sığınmacıların ulusal veritabanı sisteminde kayıt altına alınmalarını sağlamaya yönelik bir platform olan GÖÇ-NET kayıt veritabanını 18 Mayıs 2015 tarihinde uygulamaya koymuştur. 3RP ortakları Hükümetin kayıt kapasitesinin güçlendirilmesi için kapsamlı mali ve teknik destekte bulunmuşlardır. 1 Ekim 2015 tarihi itibarıyla, Türkiye de Suriyeli mülteci kayıt altında bulunmaktadır. 3RP, Türkiye de 2015 yılı sonuna kadar kayıtlı Suriyelilerin nın 2,5 milyona ve 2016 yılı sonuna kadar ise 2,75 milyon kişiye ulaşmasını beklemektedir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı nın (AFAD) idaresindeki resmi mülteci kamplarında kişinin barındırılacağı ve 2,45 milyon kişinin ise kamplar dışında ikamet edecekleri tahmin edilmektedir. Türkiye Hükümetinin koruma ve yardımların sağlanması noktalarında emin bir liderlik rolü üstlendiği Suriye krizine müdahaleye yönelik Türkiye nin gerçekleştirdiği genel çalışmalar, krize karşı güçlü bir ulusal sahiplenmenin varlığını ortaya koymaktadır. AFAD Türkiye nin güneydoğusunda 24 mülteci kampında hizmet vermeyi sürdürmektedir. Tedbirlerin güvenlik gerekçeleriyle sıkılaştırımasına rağmen, Türkiye açık sınır politikasını takip edeceği yönünde güvence vermiştir. Kaynakların elverdiği ölçüde, 3RP ortakları Türkiye nin yeni kabul edilen kişilere ve hassas durumdaki ailelere yönelik insanı yardım sağlamaya, mülteci topluluklarının dayanıklılığının arttırılmasını desteklemeye ve sosyal dayanışmanın teşvik edilmesine verdikleri desteği sürdüreceklerdir. UNFPA/ Nergis Güler 4

6 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı yılı uygulamalarının sonuçlarına dayalı olarak, 3RP sektörlerinin 2016 yılına ilişkin aşağıdaki unsurları öngörmektedir; Koruma sektörü, risk altındaki kişilerin sistematik şekilde tespit edilmelerini ve ihtiyaçlarının özel müdahaleler ve hizmetler yoluyla karşılanmasını sağlamaya yönelik koruma odaklı kayıt sisteminin kurulması konusunda Türkiye ye destek vermeyi sürdürecektir. GİGM, AFAD, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve ilgili diğer icracı bakanlıklarla yakın işbirliği içinde, özel ihtiyaçların tespit edilmesi, engellenmesi ve karşılanması amacıyla, kadınlar, kız ve erkek çocukları ve erkeklerin katılımının sağlanması ve istişare yoluyla gerçekleştirilecek topluluk esaslı koruma girişimlerine yapılacak diğer yatırımlara öncelik verilecektir. Sektör, kadınlar ve çocuklar dâhil, özel ihtiyaç sahibi kişilerin uzmanlaşmış hizmetlere erişimlerini sağlamak amacıyla, ulusal koruma sistemlerini, sivil toplumu ve toplulukları desteklemeyi sürdürecektir. Gıda Güvenliği sektörü Türkiye de ikamet eden en hassas kategorideki Suriyelilere yönelik gıda yardımlarını çeşitli transfer yöntemleri aracılığıyla sürdürmeyi ve ulusal güvenlik ağlarını ve gıda güvenliği stratejisini geliştirme sürecini, koordineli, geniş ölçekli ve uyumlu bir müdahale aracılığıyla desteklemeyi planlamaktadır. Kamplarda AFAD ile işbirliği içinde dağıtılan e-fişler sayesinde ailelerin ihtiyacını karşılayabilecek yeterli miktarda besleyici gıda satın alınabilmektedir. Kamp dışında ikamet eden kişilere yönelik olarak, gıda güvenliği ve geçim kaynaklarının korunması Suriyeli mülteci hane halklarının birincil önceliği ve en acil ihtiyacıdır. 3RP ortakları en fazla ihtiyaç sahibi kişileri hedef alan yardımların yerine ulaştırılması maksadıyla, ulusal ve yerel makamlarla çalışmalarını sürdürmeyi planlamaktadır. Eğitim sektörü Milli Eğitim Bakanlığı ile yakın işbirliği içinde, örgün eğitime erişimi arttırmayı amaçlamaktadır zira, 2015 yılında okullara kayıt oranında önemli bir artış olmasına karşın, halen in üzerinde çocuk okula gidememektedir. Yüksek öğrenimde burs nın arttırılması ve Türkçe öğrenmeye ve beceri eğitimine yönelik fırsatlarının genişletilmesi yoluyla, gençlere eğitim imkanlarının sağlanmasına büyük önem verilecektir. 100 den az DAFI 1 bursu için alınan in üzerindeki başvurusu, yüksek öğrenime olan yüksek talebi kanıtlar niteliktedir. Mültecilere yönelik eğitimin kalitesinin arttırılması ve ulusal okullara entegrasyonun desteklenmesine dair mevcut çalışmaların kapsamı 2016 yılı içinde genişletilecektir. Sağlık sektörü Suriyeli mültecilere ve ev sahibi nüfus için farklı bakım seviyelerinde sağlık hizmetlerinin sunulmasının güçlendirilmesi konusunda Sağlık Bakanlığı na verilen desteği sürdürecektir. Temel sağlık hizmetleri sağlayıcısı olarak aile hekimleri ve toplum sağlığı merkezlerinin Suriyeli mültecilerle ilgili rolü, Suriyelilerin ve ev BMMYK / Nayana Bose 1 Mültecilere yönelik olarak, Albert Einstein Alman Akademik Mülteciler Girişimi (DAFI) ve BM nin ortaklığında ev sahibi ülkelerdeki üniversite, yüksek okul ve politeknikler için burslar verilmektedir. 5

7 sahibi toplulukların artan ihtiyaçlarını karşılayabilmek için ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarıyla birlikte güçlendirilecektir. Sağlık sektörü ortakları, Suriyeli hastaların dil engelinin aşılmasına ve Türkiye deki sağlık tesislerinde karşılaşılan yığılmalarının önüne geçilmesine de çözüm olarak, Suriyeli sağlık çalışanlarının Türk sağlık sistemine entegrasyonunu sağlamak üzere daha fazla sayıda geçici sağlık merkezleri kurmak suretiyle Sağlık Bakanlığı nı destekleyeceklerdir. Temel İhtiyaçlar ve Zorunlu Hizmetler sektöründe, ortaklar AFAD ve GİGM ile yakın koordinasyon içinde mülteci kamplarına temel ihtiyaçların (barınak, gıda dışı kalemler ve kamp altyapıları) sağlanmasına destek olacaklardır. Kamplar dışında ikamet eden mülteciler için temel ihtiyaç desteği, gıda dışı kalemlerin dağıtılması ve nakdi müdahaleler yoluyla, yetkili makamlar, 3RP katılımcı kuruluşlar ve ortakların yakın koordinasyonuyla sağlanacaktır. Kamp dışındaki nüfusun büyüklüğü ve azalan kaynakları dikkate alındığında, bu gruba özellikle odaklanılacaktır. Temel ihtiyaç yardımları, acil yardımlardan, düzenli yardımlara ve mevsimsel yardımlara kadar çeşitlilik göstermektedir. Temel ihtiyaçların dayanıklılığı arttırmaya yönelik bileşeni çevrenin korunması başta olmak üzere mültecilere ev sahipliği yapan toplulukların desteklenmesi amaçlanmaktadır. Geçim kaynakları sektörü, Türkiye deki yasal çerçeveyi işgücü piyasasına erişim bakımından en önemli unsur olarak değerlendirmektedir. Resmi ve yasal çalışma hakkının tanınması ev sahibi yerel topluluklara katkı sağlarken Suriyeli mültecilerin istihdama erişmelerini ve gelir elde etmelerini sağlayacak ve Geçim Kaynakları sektörünün müdahalesinin şekillendirilmesinde belirleyici bir faktör olacaktır. Mevcut bağlam içinde, geçim kaynaklarına yönelik müdahalelerde, Suriyeli nüfusa istihdam için gerekli becerilerin kazandırılmasına yönelik eğitim programlarının yanı sıra serbest meslek faaliyetlerinin desteklenilmesine odaklanılmaktadır. Somut piyasa değerlendirmelerine dayalı müdahaleler kaynakların en uygun hale getirilmesi ve hızlı sonuç alınması için elzemdir. Suriye deki kriz için siyasi çözümün ufukta görünmediği ve yerinden edilmiş kişilerin giderek daha muhtaç hale geldiği bir ortamda, uluslararası topluluğun, koruma alanının muhafaza edilmesinin, hayat kurtaran acil ihtiyaçların karşılanmasının ve nüfus hareketlerinin istikrara kavuşturulmasının sağlanması için mültecilere ev sahipliği yapan ülkeleri desteklemek noktasında adım atmaları büyük önem taşımaktadır. Buna ek olarak, krizin uzun süreli niteliği, hem mülteci nüfusunun hem de onlara ev sahipliği yapan toplulukların Geleceğe yatırım yapmak Mülteciler için Türkiye de yüksek öğrenim Mülteci nüfusunun dayanıklılığını arttıracak yollar araştırılırken, özellikle bir paydaşın, yani mültecilerin kendi potansiyeli gözardı edilemez. Türkiye, Suriyeli öğrencilerin üniversiteye kayıt harçlarından feragat ederek ve art arda beş yıllık dönem içinde her yıl Türk üniversitelerinde öğrenciye burs vermek suretiyle bu alanda da örnek teşkil etmektedir. Yüksek öğrenime erişim mülteci topluluğunun becerilerini ve kapasitesini geliştirir, bireylerin kazanç kapasitelerini arttırır, beşeri ve sosyal kapasiteyi geliştirir ve hızlı ulusal ekonomik büyümeyle bağlantılı olduğu belirlenmiştir. Ortaöğretim sonrası eğitim kurumlarına erişim imkânı ilk ve ortaöğretim kurumlarına kayıtları canlandırır ve daha fazla öğrenciyi ortaöğretim döngüsünü tamamlamaya teşvik eder. Başarılı mülteci öğrenciler ayrıca kendi toplulukları için birer rol modeli görevi görürler. 3RP ortakları mülteci öğrencilere yönelik Türkçe kurslarını desteklemek ve devletin uyguladığı burs programlarını ilave kontenjanlarla pekiştirmek suretiyle bu girişimi aktif şekilde desteklemektedirler. güçlüklere karşı dayanıklılıklarının arttırılmasına yönelik yolları araştıran bir orta veya uzun vadeli stratejinin aciliyetini vurgulamaktadır. Her ne kadar 2015 yılında Türkiye ye sağlanan katkıların miktarı önceki yıllara kıyasla daha yüksek olmuşsa da, desteğin seviyesi yeterli olmaktan hâlâ uzaktır. 3RP bünyesinde Suriye deki duruma gösterilen müdahale çalışmaları, BMMYK (Mülteci Müdahalesi) ve UNDP (Dayanıklılık Müdahalesi) koordinasyonunda ve FAO, ILO, IOM, UNDP, UNFPA, UNHCR, UNICEF, UNIDO, WFP, WHO ve uluslararası ve ulusal STKların katılımında yürütülmektedir. 6

8 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı İHTİYAÇLAR, HASSAS DURUMLAR VE HEDEFLEME A. Nüfus Grubu Yaş Grupları İhtiyaç Sahibi Nüfus Mülteci Hedef Nüfus İhtiyaç Sahibi Nüfus Dayanıklılık Hedef Nüfus Erkek 68,400 68,400 68,400 68,400 Kamplarda İkamet Eden Suriyeli Mülteciler Kadın 69,000 69,000 69,000 69,000 Erkek Çocuğu 84,000 84,000 84,000 84,000 Kız Çocuğu 78,600 78,600 78,600 78,600 Ara Toplam 300, , , ,000 Erkek 558, , , ,600 Kamp Dışında İkamet Eden Suriyeli Mülteciler Kadın 563, , , ,500 Erkek Çocuğu 686, , , ,000 Kız Çocuğu 641, , , ,900 Ara Toplam 2,450,000 2,450,000 2,450,000 2,450,000 Erkek Etkilenmiş Toplulukların Üyeleri Kadın Erkek Çocuğu Kız Çocuğu Ara Toplam 8,200, ,000 8,200, ,078 Genel Toplam 10,950,000 3,150,000 10,950,000 3,315,078 7

9 GİGM nin faaliyete geçtiği Nisan 2014 tarihinden bu yana mülteciler ve sığınmacılar dâhil Türkiye deki yabancıların tamamının kayıt işlemlerini tamamlamıştır. Ancak, BM ve yardım kuruluşları kayıtlara ve hassas durumlara ilişkin detaylı bilgilere ulaşamamaktadır. Bu arada, yetkili makamlarda anket çalışmaları ve değerlendirmeler gerçekleştirilmekte olup 2015 yılı içinde sınırlı sayıda değerlendirme çalışması yürütülmüştür. Suriyelilerin büyük bir çoğunluğunun kampların dışında ve ülkenin çeşitli bölgelerine dağılmış bir vaziyette yaşadıkları dikkate alındığında, kamplar dışında ikamet eden hassas durumdaki mültecilere ulaşmak ve bu kişilerin tanımlanması 3RP nin tasarımında, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde tüm sektörler için temel bir zorluk olmayı sürdürmektedir. Kapsamlı ihtiyaç analizinin yokluğunda 2014 yılının sonlarına doğru kamplarda ikamet eden ve kamplar dışında ikamet eden hanehalkı genelinde düzenlenen Türkiye de Suriyeli Kadınlar anketi, mülteci profilini ortaya koymaktadır. Bulgulara göre, kamplar dışında ikamet eden Suriyeli kadınların yaklaşık %97 si anket tarihinden önceki bir ay içinde hiçbir gelir elde edememişlerdir ve Ankete katılanların %78 i gelecek yedi gün için yeterli miktarda yiyeceğe sahip olmadıkları gibi bunu satın alacak paraları da bulunmadığını belirtmişlerdir. Ankete katılanların yarısından fazlası kendilerinin ya da aile bireylerinin psikolojik desteğe ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir. Kamplardaki mültecilere barınak, gıda, gıda dışı kalemler ve temel hizmetler sağlanmasına karşın, kampların dışında ikamet eden hassas durumdaki ailelere ulaşmak ve bu ailelerin tespit edilmesi önemli bir eksikliktir. Mevcut hedefleme faaliyetleri kentlerde yardım kuruluşları tarafından oluşturulan merkezlerin yanı sıra sosyal yardım programları aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. 3RP ortakları hassas durum değerlendirmesi çerçevesinin iyileştirilmesinin yanı sıra hassas durum kriterlerinin uyumlaştırılması konusunda da birlikte çalışmalar yürütmektedirler. Kayıt verilerine ulaşılamadığı durumlarda ve sınırlı kaynakların güneydoğudaki iller ve İstanbul gibi yüksek sayıda mültecinin ikamet ettiği yerlere yoğunlaştırılması için, coğrafi hedefleme yaklaşımından da yararlanılmaktadır. Ancak, bu alanların dışında ikamet eden ve hizmetlere ve yardımlara erişim olanağı asgari düzeyde olan ve desteğin arttırılmasına ihtiyaç duyan Suriyeli mültecilerin giderek artmaktadır. Suriye krizine müdahale kapsamında ulusal kapasitenin desteklenmesi için gerçekleştirilen önemli yatırımla birlikte 3RP müdahalelerinin önemli bir bölümü, resmi makamlarla teknik bilgi paylaşımının yanı sıra ulusal kuruluşlara ekipman ve altyapı desteği sağlanması yoluyla, mülteci nüfusunun tamamına ve yerel topluluklara faydalı olacaktır. STRATEJİK VİZYON VE MÜDAHALE PLANLARI 1. Kendi koruma çözümlerine katkı sağlamaları için aileler ve topluluklar güçlendirilmekte, katılımları sağlanmakta ve yetkilendirilmektedir ve ayrıca en hassas kategorideki kadınlar, kız ve erkek çocukları ve erkekler belirlenmekte ve uygun hizmetler ve müdahalelerle ihtiyaçları karşılanmaktadır. 2. En hassas durumdaki Suriyeliler çeşitli transfer yöntemleri aracılığıyla gıda yardımı almaya devam etmektedir ve koordine edilmiş, geniş ölçekli ve uyumlu müdaheleyi sağlamak için ulusal güvenlik ağları gıda güvenliği stratejisinin geliştirilmesiyle desteklenmektedir. 3. Çocuk, genç ve yetişkin mültecilerin daha kaliteli eğitim hizmetlerine erişim olanakları arttırılmıştır. 4. Suriyeli mültecilerin ve ev sahibi toplulukların hizmet alan nüfusun ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılayan sağlık hizmetlerine erişimleri iyileştirilmiştir. 5. Mülteci kamplarında ikamet eden Suriyeli mültecilerin ve kampların dışında ikamet eden en hassas durumdaki Suriyelilerin yeterli altyapı ve hijyen koşullarına sahip uygun barınaklarda yaşamaları desteklenmektedir ve temel ihtiyaçları karşılanmaktadır. 6. Hem Suriyelilerin hem de Suriyelilere ev sahipliği yapan toplulukların geçim kaynakları ve yaşam koşulları iyileştirilmiş olup, daha iyi ve insan onuruna yakışan çalışma koşullarına ulaşmışlardır. Türkiye müdahaleye öncülük ettiğinden ve hâlihazırda haklara dayalı bir ulusal sığınmacı çerçevesi geliştirmiş olduğundan, 3RP müdahalelerinin genel stratejisi, sürdürülebilirliği ve müdahalelerin ulusal düzeyde sahiplenilmesini sağlamak için ulusal kapasitenin güçlendirilmesidir. Bu arada, ulusal kapasite ve barındırılan iki milyonun üzerindeki mültecilerin ihtiyaçları arasındaki önemli boşluk hâlâ mevcut olduğundan, ulusal sığınma kanun ve yönetmeliklerinin tutarlı bir şekilde uygulanabilmesi için, konunun savunuculuğuna, kaynak yaratımına ve kapasite geliştirmeye yönelik çalışmaların sürdürülmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu strateji, ulusal kurumların özellikle kamplar dışında ikamet eden nüfus başta olmak üzere mülteci nüfusunun tamamına yönelik hizmet sunumu görevini devralmaya hazır olmalarından sonra, 3RP ortaklarının kendi çalışmalarına aşamalı bir şekilde son verebilmelerine imkân verecektir. Türkiye mülteci kamplarında yardım ve hizmet sunum standartlarını yüksek tutarken, uluslararası toplumun desteği olmaksızın bu standartların sürdürülebilir olması mümkün değildir. 3RP ortakları kamplarda ikamet eden kişilere yönelik gıda yardımlarının ve gıda dışı kalemlerin sağlanması konusunda hükümete sağladığı yardımları 2016 yılında da sürdürecek ve ayrıca kamptaki eğitim, sağlık ve kamp altyapı hizmetlerini destekleyecektir. Topluluk içinde ikamet eden Suriyelilere erişim ve hassas durumlarının belirlenmesi 8

10 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı UNFPA tüm sektörler için hâlâ bir zorluk olarak kalmaktadır. 3RP ortaklarının mültecilerin ulusal sisteme entegrasyonunu aktif şekilde savunmasına rağmen, hükümetin, büyük miktarda mültecinin desteklenmesi için eğitim, sağlık, istihdam ve sosyal refah sistemleri bakımından sahip olduğu kapasitenin güçlendirilmesine yönelik çalışmaların desteklenmesi için çok miktarda girdi yatırımına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu arada, güneydoğu illerindeki ve çok sayıda mülteciye ev sahipliği yapan diğer yerlerde bulunan kentsel merkezlerin kapsamının genişletilmesi (çoklu hizmet merkezleri, halk merkezleri, kadın merkezleri, çocuk dostu alanlar gibi) marifetiyle, kamplar dışında ikamet eden en hassas durumdaki mülteciler desteklenecektir. Ayni gıda ve gıda dışı kalem yardımlarına devam edilecek olmakla birlikte, özellikle kışa hazırlık ilgili yardımlar kapsamında, mültecilerin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri ve yerel ekonomiye mali kaynak aktarımı sağlanabilmesi için, çeşitli sektörler bünyesindeki nakit esaslı müdahalelerin boyutları genişletilmektedir. Faydalanıcıları tespit etme sürecinin ulusal ve yerel kuruluşlar ve sosyal yapılarla koordineli bir şekilde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Suriye krizi daha da derinleşirken, Türkiye Hükümeti ve insani yardım kuruluşları orta ve uzun vadeli bir strateji üzerinde daha fazla odaklanmaya başlamışlardır. Eğitim, geçim kaynakları ve sosyal dayanışma ile ilgili olanlar başta olmak üzere, dayanıklılık stratejileri uzun vadeli planın temel bileşenleri olacaktır. 3RP ortakları bu bakımdan kalkınma ortaklarının ve özel sektörün aktif katılımlarını daha fazla arayacaktır. Türkiye nin ilköğrenimden yüksek öğrenime kadar Suriyeli mültecilere yönelik tam kapsamlı eğitim imkânı sağlamada gösterdiği dikkate değer cömertlik ve işgücü piyasasının açılmasına dair planlar takdirle karşılanmalıdır. 3RP ortakları, uluslararası desteğin güçlendirilmesi, kaynakların aktarılması ve bu alanlarda uzmanlık sağlanması yoluyla uzun vadeli planlamaya doğru geçişini daha kararlı bir şekilde destekleyeceklerdir. Mülteci Müdahalesiyle iki milyonun üzerindeki mültecilerin kabulü sırasında karşılaşılan acil ihtiyaçların karşılanmasına çalışılmakta ve Dayanıklılık Müdahalesiyle ufukta Suriye krizi için bir siyasi çözüm bulunmadığından, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlara çözüm aranmaktadır. 3RP ortakları, Türkiye Hükümetinin, 3RP müdahalelerine ve her iki müdahale kapsamında diğer yardım kuruluşlarının çalışmalarına sağladığı destekten dolayı memnuniyet duymaktadırlar. 9

11 ORTAKLIK VE KOORDİNASYON Türkiye Hükümeti acil müdahalelerde birincil müdahalecidir ve ülkedeki mültecilere ve sığınmacılara koruma sağlamaktadır. Merkezi hükümetin liderliğinde valilikler bünyesindeki taşra teşkilatları genelinde bir koordinasyon yapısı oluşturulmuş olup, valilere, AFAD, GİGM ve ilgili diğer bakanlıkların taşra kuruluşlarının yürüttükleri faaliyetler bakımından sahadaki koordinasyona öncülük etme görevi verilmiştir. 3RP partnerleri bu hükümet koordinasyon toplantılarına girdiler sağlamaktadırlar. AFAD, kamp yönetimi koşullarının belirlenmesi ve yeni kampların kurulması konularında yegâne yetkili makam olmayı sürdürmektedir. 3RP ortakları, kamplarda kalan kişilere kamp tesislerinin ve gıda dışı kalemlerin sağlanması yoluyla AFAD ı desteklemektedirler. BM koordinasyon yapısı; insani yardımların kalkınma müdahaleleriyle daha iyi şekilde kaynaşmasının sağlanması amacıyla, Mülteci Müdahalesine öncülük eden BMMYK ve Dayanıklılık Müdahalesine öncülük eden UNDP nin ikili liderliğinde faaliyetlerini yürütmektedir. Bu platform kalkınma aktörlerinin (hem bağışçıların hem de ortakların) katılımlarının arttırılmasına imkân vermektedir ve Suriye den ve diğer ülkelerden gelen mültecilerin ve sığınmacıların nın çokluğu karşısında uluslararası dayanışmayı geliştirme olanaklarını arayan Türk Hükümeti tarafından memnuniyetle karşılanmıştır. Bununla birlikte, STKlar müdahale kapsamında giderek daha aktif rol oynamaya başlamışlardır. Ekim 2015 itibariyle, Türkiye de bu alanda çalışmak üzere 139 uluslararası sivil toplum kuruluşuna akreditasyon verilmiş olup, bunların yarısına yakını Suriye krizinin başlangıcından sonra akredite edilmişlerdir ve pek çoğu müdahalede bulunmaktadır. Bu STKlar, korumanın güçlendirilmesinden kamp dışında ikamet eden mültecilere ve sığınmacılara hizmet sağlanmasına kadar çeşitli alanlarda yerel STKlara destek olmaktadırlar. Bu STKların pek çoğu hâlihazırda BM in ortağıdır ve 3RP faaliyetlerini gerçekleştirmektedirler. 3RP çerçevesi altında, hem Ankara hem de sahada sektörlerarası koordinasyon mekanizmaları ve sektör çalışma grupları/ alt çalışma grupları oluşturulmuştur. Bu koordinasyon mekanizmaları, ihtiyaçlar ve öncelikler konusunda ortak bir anlayışın yanı sıra mümkün olan hallerde hizmet ve yardımların sunumunda da uyumlaştırılmış bir yaklaşıma ulaşılabilmesi için, sadece 3RP ortaklarıyla değil aynı zamanda faaliyetlerde görev alan devlet kurum ve kuruluşlarıyla da etkileşim kurmaktadırlar. Hem mülteciler hem de onlara ev sahipliği yapan toplulukların sınırlı kaynaklarla mücadelelerini sürdürmeleri sebebiyle, uzun zamandır beklenen işgücü piyasasının açılışıyla birlikte, Suriye krizine müdahalede bulunmak ve bu krizin ev sahibi topluluklara etkisinin hafifletilmesine yardımcı olmak üzere artan sayıda özel sektör aktörü 3RP ortaklarına katılmayı istemektedir. 3RP ortakları bu yeni gelişmeyi memnuniyetle karşılamaktadır ve özel sektör ile çalışmanın yollarını aktif şekilde aramaktadır. UNHCR / E.Drofman 10

12 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı HESAP VERME SORUMLULUĞU ÇERÇEVESİ Nüfus kayıt bilgilerine erişim olanağının bulunmaması ve değerlendirmeler ile anketler gerçekleştirmek konusunda sağlanan izinlerin farklı düzeylerde olması karşısında, müdahalelerin etkisinin izlenmesi ve değerlendirilmesi için somut bir hesap verme sorumluluğu çerçevesinin oluşturulması konusunda 3RP ortaklarının karşılaştıkları güçlükler devam etmektedir. Buna ek olarak, hizmetlere ve yardımlara aktarılan bağışçı yardımlarını düzgün bir şekilde gösteren bir belge de henüz mevcut değildir. Ancak, Suriye Görev Gücü Grubu ve sektör çalışma grupları hâlihazırda Ankara da ve sahada koordinasyon mekanizmaları tesis etmişlerdir ve 3RP uygulamasında hesap verme sorumluluğunu güçlendirmek amacıyla, 3RP faaliyetlerini mümkün olduğu kadar izlemektedirler. Mevcut bağlam kapsamında hesap verme sorumluluğunu arttırmak için, gerçekçi bir planlama yapılmasını teminen, 3RP planlama süreci kapsamında hükümet ve STK partnerlerinin yanı sıra mülteci toplulukları dâhil tüm paydaşlara ulaşılmaya çalışılmaktadır. Kurumlararası koordinasyon toplantıları ve sektör çalışma grupları, kurumların planlama ve uygulama konularında çakışmayı önlemek amacıyla bilgi alışverişinde bulunmalarını sağlayan platformlardır. Yeni teknolojilerin uygulanması seçenekleri de araştırılmaktadır. Bu arada, 3RP ortakları, 3RP hesap verme sorumluluğu çerçevesini geliştirebilecek olan anket ve değerlendirme çalışmalarının düzenlenmesinde esnekliğin ve işbirliğinin arttırılması için, Türkiye Hükümeti ile birlikte destekleme çalışmalarını sürdürecektir. WFP / Berna Çetin 11

13 KORUMA SEKTÖR MÜDAHALESİ Öncü Kuruluşlar Ortaklar Hedefler CİNSİYET DERECESİ MÜLTECİ İÇİN MALİ GEREKSİ- NİM 2016 DAYANIKLILIK İÇİN MALİ GEREKSİ- NİM RP TOPLAM MALİ GEREKSİNİMİ 2016 TOPLAM İNDİKATİF GEREKSİNİM 2016 İLETİŞİM BİLGİİ BM Mülteciler Yüksek Komiserliği IOM (Uluslararası Göç Örgütü), UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı), UNFPA (Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu), UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu) ve ortaklar 1. Suriye den kaçan mültecilerin topraklara girip yasal bir çerçeve altında etkin bir koruma alabilmesi. 2. En hassas durumdaki kadınlar, kız çocukları, erkek çocukları ve erkeklerin belirlenerek uygun hizmet ve müdahaleler yoluyla ihtiyaçları karşılanırken, ailelerin ve toplulukların güçlendirilmesi ile kendi koruma çözümlerine katkıda bulunabilmeleri için güçlendirilerek sürece dahil edilmesi. 3. Kadınlar, kız çocukları, erkek çocukları ve erkeklerin karşılaştıkları cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet risklerinin ve sonuçlarının hafifletilmesi ve kaliteli hizmetlere erişimin geliştirilmesi. 4. Suriye krizinden etkilenen kız ve erkek çocuklarının çocuk koruma müdahalelerine daha fazla ve daha adil erişiminin olması. 2a 69,426,500 ABD$ 41,464,500 ABD$ 110,891,000 ABD$ 110,891,000 ABD$ Mülteci Bileşeni: Luca Curci, Dayanıklılık Bileşeni: SEKTÖREL KAZANIMLAR (EYLÜL 2015) Toplam Yardım Edilen 2015 Yılına Kadar Planlanan Müdahale Yıl Sonu Hedefi Gençlerin topluma entegrasyon ve uyum düzeyini artırmak için amaca yönelik hazırlanmış etkinliklerle desteklenen ortaklar Cinsellik ve Cinsiyete Dayalı Şiddet (SGBV) müdahalesini güçlendirmek üzere eğitilmiş kişiler Uluslararası koruma hakkında hizmet alanında eğitim verilmiş kişiler Özel eğitim derslerine katılan gençler BMMYK tarafından yerleştirme başvurusu yapılmış Suriyeliler Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından kaydı yapılan Suriyeliler 3 2,633 2,083 4,702 4,539 2,092, ,000 10,000 2,500,000 Kurulan veya desteklenen Toplum Hizmeti Merkezleri Toplum düzeyinde koruma ve psikososyal destek müdahalelerini desteklemek üzere güçlendirilen ortaklar Toplum Hizmeti Merkezlerinde sunulan hizmetlerden yararlanan kişiler Bilgilendirme amaçlı kampanyalar veya kültürlerarası faaliyetler aracılığıyla ulaşılan kişiler SGBV broşürü dağıtılmış kişiler (SGBV alanında) Psikososyal destek alan adaylar(bireysel veya grup içinde) Çocuk koruma hizmetlerini alan çocuklar Devletin sunduğu hizmetlerle desteklenen en hassas durumdaki çocuklarla ilgili vakalar ,448 23, ,500 13,056 37, %0 %20 %40 %60 %80 % , , ,000 42, ,400 8,800 12

14 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı MEVCUT DURUM KORUMA UNICEF / YURTSEVER Geçici Koruma Yönetmeliği çerçevesinde Türkiye Hükümeti müdahalenin koordinasyonunu gerçekleştirmektedir ve mültecilerin hizmetlere erişimini sağlayarak kayıttan sorumludur. Türkiye sıkı kabul kontrolü yapmaktadır. Ancak hayati tehlike altında olanlara karşı sınırlar açıktır. Haziran 2015 tarihinde Suriye de çeşitli silahlı gruplar arasındaki çatışma Türkiye, Şanlıurfa iline yaklaşık 25,000 kişilik bir akınla sonuçlanmıştır. 1 Ekim 2015 tarihi itibarıyla Türkiye Hükümeti tarafından 2,072,290 Suriyeli mültecinin biyometrik kaydı alınmıştır. Ancak toplanan bilgiler ülke genelinde oldukça çeşitlilik göstermektedir ve kayıt altına alınamayan Suriyeli mültecilerin toplam na ait güvenilir bir tahmin mevcut değildir. Yaklaşık 260,000 Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan 24 mülteci kampında sürekli artan mülteci nüfusu ve hem mültecilerin hem de etkilenen toplulukların artan ihtiyaçları ile devlet hizmetleri zorlanmakta, kaynaklar yetmemektedir. Bu durumlar çocuk işçiliği ve çocuk evlilikleri gibi olumsuz başa çıkma mekanizmalarıyla sonuçlanmakta, etkilenen topluluklarla olan gerilimi artırmaktadır. Toplulukta yaşayan mülteciler arasında artan yoksulluk kaçınılmaz bir biçimde mültecilerin düzensiz bir biçimde Türkiye den daha ileriye hareketine katkıda bulunmaktadır. Batı Avrupa ya ulaşmak için Türkiye den transit geçiş yapan Suriyeli giderek artmaktadır yılında 3RP ortakları devletteki paydaşları ile uluslararası mülteci koruması, cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet, çocuk koruması, hassas kişilerle çalışma ve insani yardım çalışma etiği üzerine çalışan ortaklarına düzenli eğitimler vermeye devam etmiştir. Koruma boşlukları ve zorluklarıyla başa çıkmak için uzman tavsiyeleri ve iyi uygulama örnekleri paylaşılmıştır. Türk hukukunun ve usullerinin uygulanmasına ilişkin savunuculuk yapılmıştır yılında cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet ile Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek Hizmetleri bünyesinde bakanlık temsilcilerinin de katıldığı Çalışma Grupları oluşturulmuştur. Çocuk Koruma Çalışma Grubunun oluşturulması görüşülmektedir. 3RP ortakları topluluğun seferber edilmesinin güçlendirilmesi ile kent ortamındaki mültecilere yönelik desteğe ve hizmetlerin iyileştirilmesine ilişkin sosyal yardım mekanizmalarının genişletilmesini geliştirmeye devam etmiştir yılında 3RP ortakları toplum merkezleri, çocuk dostu ortamlar ve kadınlar için kültürel olarak uygun ortamlar dahil 40 ın üzerinde erişim merkezinin kurulması ve işletilmesini kolaylaştırmıştır. Risk altındaki kadınlar ve çocuklar dahil acil koruma vakaları tespit edilmiş ve ulusal koruma mekanizmalarına ile BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ne (BMMYK) sevk edilmiştir. 3RP ortakları kadın, genç ve yaşlı komiteleri dahil tüm kamplarda bir dizi mülteci komitesinin oluşturulması ve güçlendirilmesini desteklemiştir. Ayrıca ilk kent ortamındaki mülteci komitesi de Türkiye nin güney doğusunda 3RP ortaklarının desteğiyle kurulmuştur. 13

15 İHTİYAÇLAR, HASSAS DURUMLAR VE HEDEFLEME Nüfus Grubu Yaş Grubu İhtiyaç Sahibi Nüfus Mülteci Bileşeni Hedef Nüfus İhtiyaç Sahibi Nüfus Dayanıklılık Bileşeni Hedef Nüfus Erkekler 68,400 68,400 68, Kadınlar 69,000 69,000 69, Kamplardaki Suriyeli Mülteciler Erkek Çocukları 84,000 84,000 84, Kız Çocukları 78,600 78,600 78, Ara Toplam 300, , ,000 2,100 Erkekler 558, , ,600 9,745 Kadınlar 563, , ,500 9,830 Topluluktaki Suriyeli Mülteciler Erkek Çocukları 686, , ,000 11,967 Kız Çocukları 641, , ,900 11,198 Ara Toplam 2,450,000 2,327,500 2,450,000 42,740 Etkilenen Toplulukların Üyeleri Toplam 8,216,534 1,095 8,216,534 2,100 Diğer Grup (1) Toplam N/A N/A N/A N/A (1) Türkiye deki Suriyeli olmayan mülteciler ve sığınmacılar 14

16 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KORUMA Kapsamlı bir müdahale stratejisi ve özel ihtiyaçları olan kişilerin daha iyi tespit edilmesinin sağlanması için ülke çapında, sistematik ve koruma odaklı, yaş ve cinsiyet sebebiyle ayrışan hassasiyetler ile koruma ihtiyaçlarını içeren bir kayıt siteminin oluşturulması gerekmektedir. Erişim mekanizmaları ile bilgiye ulaşmanın güçlendirilmesi için sarf edilen ortak çabalar önemini korumaya devam etmektedir, özellikle topluluk ağları ve katılımını güçlendirmeye odaklanılmaktadır. Cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet olayları kültürel engeller, damgalanma ve topluluktan dışlanma çekinceleri nedenleriyle bildirilmemeye devam etmektedir. Kadınların, kız ve erkek çocuklarının ve erkeklerin korunmasını düzenleyen sağlam bir ulusal yasal çerçeveye rağmen insan ticareti mağdurları dahil cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet mağduriyetlerinin önlenmesi ve erken tespitine ilişkin zorluklar devam etmektedir. Mevcut mevzuata, sevk ve müdahale mekanizmalarına yönelik farkındalığın eksikliği ve psikososyal destek eksikliğinin yanı sıra topluma açık bilginin sınırlı olması ile dil bariyerleri mültecilerin hizmetlere erişimininin ve uygun müdahaleden faydalanmalarının önündeki engeller olmaya devam etmektedir. Sağlık ve sosyal destek dahil hizmet sağlayıcılar arasındaki koordinasyon güçlendirilmelidir. Halihazırda kurulu olan kadınlar için kültürel olarak uygun merkezler ve kız çocukları için güvenli alanlara ek olarak, cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet mağdurları ve risk altındaki kişiler için daha da güvenli alanlar oluşturulmalıdır. Suriyeli mültecilerin yarısından fazlası çocuktur. Şiddet ve istismar mağduru çocuklar dahil risk altındaki ve refakatsiz ve diğer çocuklara yönelik ulusal çocuk koruma hizmetlerine kesintisiz erişim çok önemlidir. Türk hukuku doğrultusunda uygun çok titiz bakım ve yardım sistemlerinin uygulanmasını savunmak için 3RP ortaklarının ilgili makamlarla kesintisiz irtibatı gerekir. Çocuk evlilikleri ve çocuk işçiliği ciddi endişe alanlarıdır. Türkiye Hükümeti nden alınan verilere göre 15 ila 18 yaş aralığındaki kız çocuklarının %15 i çocuk yaşta evlendirilmiştir. Ulusal makamlara ve ortaklara risk altındaki çocukların/gençlerin belirlenmesi ve önleyici mekanizmalarla müdahale mekanizmalarının güçlendirilmesi bağlamında sürekli destek sağlanması zaruri bir ihtiyaçtır. Ulusal çapta bir Yüksek Yarar Belirleme mekanizmasının eksikliği refakatsiz ve ailelerinden ayrı düşmüş çocuklara yönelik en uygun müdahalelerin belirlenmesinin önünde engel teşkil etmektedir. Doğum kaydında da hem mültecilerin hem de hizmet sağlayıcıların mevcut ulusal usullere yönelik farkındalık eksikliği sebebiyle sıkıntılar yaşanmaktadır. Türkiye Hükümeti rakamlarına göre mültecilerin %50 sinden fazlasının psikososyal desteğe ihtiyacı vardır. 3RP ortakları ihtiyaç sahibi mültecilerin belirlenmesine yönelik mevcut mekanizmaların güçlendirilmesine yönelik olarak çalışarak ilgili ulusal kuruluşlar tarafından ve ilgili sektör işbirliğiyle verilen psikososyal desteği genişletecektir. MÜDAHALE STRATEJİSİ Bu strateji toplulukları, sivil toplumu, ortakları ve krize müdahale eden ilgili tüm ulusal kuruluşları güçlendirerek hem mülteciler hem de dayanıklılık bileşeni üzerinde olumlu sonuçlar yaratmayı amaçlamaktadır. Ön kayıtları doğrulamasını sağlayacak, yaş ve cinsiyet ile ayrıştırılmış özel ihtiyaç sahibi mültecileri tespit edecek, statü ve haklara ilişkin bilgi sağlayacak ve ihtiyaçları olduğu tespit edilenlere yönelik planlama ve müdahaleye kolaylaştıracak kapsamlı ve koruma duyarlı bir kayıt sistemi için Hükümet teknik ve maddi destek almaktadır. Ulusal kuruluşlara sağlanan sürekli desteğin altında güçlü bir dayanıklılık bileşeni vardır ve hassas durumdaki mültecilerin belirlenmesiyle onlara yönelik müdahalenin geliştirilmesinin desteklenmesi için gerekli kaynakların sağlanmasını amaçlar. En çok etkilenen illerde altyapının iyileştirilmesiyle ilgili personelin sağlanması Türkiye nin mültecilere psikososyal destek sağlama kapasitesini geliştirecektir. Kendi kendine yeterliliğin desteklenmesi 2016 yılının öncelikleri arasındandır ve makamlar ve özel sektörün de desteğiyle 3RP ortakları işgücü piyasasına, mesleki eğitimlere ve beceri eğitimlerine erişimi desteklemeye devam edecektir. Topluluğun kendini yönetimi, kamp içi ve dışında temsiliyet ile liderlik yetişkin, çocuk, genç ve yaşlılar dahil komiteler ve onların temsilcilerinin desteklenmesiyle güçlendirilecektir. 3RP ortakları etkilenen topluluklarda erişimi destekleyen, koruma ağlarını güçlendiren ve topluluğun güçlendirilmesini destekleyen daha fazla topluluk merkezi ile diğer mekanizmaların oluşturulmasını destekleyecektir. Bu durum koruma, yardım, hizmetler, izleme ve sevkin sağlanmasını genişletecektir. 3RP programlaması hakların desteklenmesini temin ederken, kadınlar, kız çocukları, erkek çocukları ve erkeklerin yasal çerçeve kapsamındaki ulusal hizmetlere ve korumaya nasıl erişeceğine dair bilgi de sağlamaktadır. Mülteci erişim gönüllüleri güçlendirilirken, mülteci toplulukların güçlendirilmesi, kendi ihtiyaç değerlendirmeleri ile yaş, cinsiyet ve çeşitliliklerine göre uyarlanmış çözümlerin belirlenmesine iştirak etmelerinin sağlanmasıyla teşvik edilecektir. Örgün eğitim girişimleri, akran desteği ve sosyal dayanışma ile barışın sağlanmasına dair bilincin yanı sıra psikososyal destek ve hassas durumdaki mültecilere yönelik bireysel vaka yönetimi gibi özel hizmetler önceliklendirilecektir. Yerel toplulukların, makamların ve sivil toplumun katılımı birlikte yaşamın geliştirilmesi açısından hayatidir. İlgili makamlar ve ortaklar, sosyal medya ve topluluk erişimi vasıtasıyla kamu bilinci oluşturan girişimlerin gerçekleştirilmesinde giderek daha fazla desteklenecektir. Çocuk evlilikleri ve çocuk işçiliğine vurgu yapılırken mültecilere Türk hukukunun yasal çerçevesine, görevlerine, haklarına ve hizmetlere nasıl erişebileceklerine ilişkin bilgi sağlanacaktır. Ulusal hizmet sağlayıcılarına yönelik verilen eğitim ve teknik tavsiyeler insan ticareti mağdurları dahil cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet mağdurlarının tespit edilmesine ve yasal çerçeve doğrultusunda uygun müdahalelerin geliştirilmesine yardımcı olacaktır. Ulusal kurumların 15

17 çabalarının desteklenmesi için sivil toplum ve ortakların cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddete yönelik müdahale kapasitesi daha da artırılacak ve topluluk temelli girişimlerin etkililiği sağlanacaktır. 3RP ortakları özel ihtiyaç sahibi mültecilerin tespit edilmesine yönelik maddi destek ve teknik destek sağlarken, sosyal refah mekanizmalarına verilmesi planlanan erişimi ve desteği savunacaktır. Bilgiye erişim, mültecilerin risk altındaki kadınlar ve çocuklar dahil sivil belgeleme gibi ulusal koruma mekanizmalarına ilişkin bilgi boşluklarını da dolduracaktır. 3RP ortakları ilgili ortakların hassas durumdaki çocukların tespit edilmesine ve bu çocuklara yönelik müdahalenin geliştirmesini destekleyerek ve hassas durumdaki çocukların devlet kurumlarına ve hizmet sağlayıcılara yönlendirilmesini sağlayarak kız ve erkek çocuklarının kaliteli çocuk koruma müdahalelerine erişiminin artırılmasını ve daha adil bir hale getirilmesini kolaylaştıracaktır. Topluluk merkezleri, bir dizi çocuk koruma proje ve faaliyetini destekleyecek uzmanların varlığıyla güçlendirilecektir. Koruma sektörü yetkili makamların refakatsiz ve ailelerinden ayrı düşmüş çocuklar dahil tüm mülteci çocuklara yönelik çocuk koruma faaliyetlerinin, bu çocukların tespit edilmesinden itibaren yürütülmesinin güçlendirilmesini destekleyecektir. Refakatsiz ve ailelerinden ayrı düşmüş çocuklara yönelik ulusal çapta bir Yüksek Yarar Belirleme mekanizmasının kurulmasıyla ve aile izleme ve ailenin yeniden birleştirilmesiyle sistemler güçlendirilecektir. Çocuklara yönelik bakım uygulamalarının genişletilmesi ve güçlendirilmesi için Türkiye ye destek sağlanacaktır. Çocuk koruma vakalarının zamanında ve etkin bir biçimde tespit edilerek sorumlu ulusal makamlara sevkinin gerçekleştirilmesi hususunda makamlar ve diğer ortaklara yönelik kapasite oluşturma çalışmaları gerçekleştirilecektir yılında doğum kaydı düzenlemesinin tutarlı uygulamasının teşvik edilmesi kilit bir önceliktir. Özellikle kadınlar ve hukukla ihtilafa düşen çocuklar dâhil risk altındaki çocukların ulusal hukuk altında adalete, hukuki yollara ve hukuki yardıma erişimi güçlendirmek ve kolaylaştırmak için 3RP ortakları tüm Devlet muhataplarıyla bir araya gelecektir. Danışma ve yardım sağlanması için adli yardım sağlayanlara destek verilecektir. UNICEF/ YURTSEVER 16

18 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KORUMA SEKTÖR MÜDAHALESİ GENEL GÖRÜNÜMÜ AMAÇ 1 Suriye den kaçan mülteciler topraklara erişebilmeyi ve yasal çerçeve altında etkin korumadan yararlanmayı sürdüreceklerdir S1: Ulusal/yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? AMAÇ 1 Resmi makamlara kayıt yaptıran mülteci yüzdesi (yaş ve cinsiyet ayrıştırılmış şekilde) AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: 90% AMAÇ Sİ HEDEFİ: 95% DOĞRULAMA YÖNTEMİ Devlet kayıt verileri A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM Kampta Yaşayan Suriyeli Mülteciler Toplumda Yaşayan Suriyeli Mülteciler Etkilenen Toplulukların Üyelikleri Diğer Nüfus Grupları TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 Yılına ait bütçe gereksinimleri (ABD Doları) NLG Bütçesi (genel bütçenin bir parçası olarak) ABD S1: Ulusal Yerel (Kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? Çıktı 1.1: Topraklara, adalete ve uluslararası korumaya erişim tüm Suriye vatandaşları ve Suriye den gelen tüm vatansız kişiler için iyileşmiş durumdadır Adalete erişim dahil bölgeye ve uluslararası korumaya erişim konusunda eğitilen kişi sivil dokümantasyon konusunda geliştirilen ve mültecilere kullandırılan bilgilendirici araç İlgili kuruluşlar/ ortaklar tarafından eğitilmiş personele dair eğitim faaliyeti istatistikleri Dokümantasyon (evlilik, doğum ve ölüm) konusunda geliştirilen ve mültecilere kullandırılan bilgilendirici araçlar hakkında Kuruluş verileri kişi geliştirilen bilgi araçları - - 1,095-1, Türkiye geneli BMMYK, AFAD, İcracı Bakanlıklar, Yerel idareler, Barolar dahil Hukukçular, UNICEF (hukuk servisi personeli için) ve ilgili diğer ortaklar 2,750, , Çıktı 1.3: Mültecilerin tamamı için korumaya duyarlı kayıt (cinsiyete göre ayrıştırılmış olarak) ve doğrulama mevcuttur Türk Hükümeyi tarafından kayıt edilen Suriyelilerin Devlet kayıt verileri kişi 300,000 2,450,000 uygulanmıyor uygulanmıyor 2,750,000 Türkiye geneli BMMYK, AFAD, GİGM, Yerel idareler 22,050,000 2,250, Çıktı 1.5: Yerleştirme ve koruma çözümleri tespit edilmiştir BMMYK tarafından yeniden yerleştirilmek üzere sevk edilen Suriyeli mültecilerin BMMYK Yeniden Yerleştirme Birimi sevk istatistikleri kişi 500 9,500 uygulanmıyor uygulanmıyor 10,000 Türkiye geneli BMMYK, GİGM, Yerel idareler 4,500,000 1,700, ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GRERKLİLİKİ 29,300,000 4,150,000 17

19 ÇIKTILAR Çıktı 1.2: Mültecilerin yararlanabilmeleri amacıyla, kapasite geliştirme ve farkındalık oluşturma çalışmaları yoluyla adli yardım mekanizmaları güçlendirilmiştir Çıktı 1.4: Yerleştirilmesi gereken vakaların tespiti ve sevki için yetkili mercilere destek verilmektedir ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM Adli yardım mekanizmalarının güçlendirilmesi amacıyla düzenlenen eğitimlerin, çalıştayların, etkinliklerin Adli yardım mekanizmaları hakkında ilgili kuruluşlardan alınan eğitim, çalıştaylar, etkinlik faaliyetleriyle ilgili istatistikler eğitim faaliyeti Yerleştirme çözümleri için yetkili makamlar tarafından sevk edilen Suriyeli mültecilerin (mümkün olduğunca yaş ve cinsiyete göre ayrıştırılmış olarak) Hükümet tarafından BMMYK e yapılan sevkler kişi B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİLİĞİ (USD) NLG BÜTÇESİ (GENEL BÜTÇE KAPSAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? 21 Türkiye Geneli BMMYK, UNICEF, UNFPA, Yetkili merciler, Barolar, Yargı 480, , ,000 19,000 20,000 Türkiye Geneli BMMYK, GİGM 1,425, , ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKLİLİKİ 1,905, ,000 18

20 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KORUMA AMAÇ 2 AMAÇ 2 ÇIKTILAR Çıktı 2.1: Özel ihtiyaç sahibi kişilerin tespitinde kullanılan mekanizmalar geliştirilerek bireylerin tespit edildikten sonra, ergenler, gençler, yetişkinler, yaşlılar ve ebeveynlere yönelik topluluk esaslı destek grupları dâhil uygun tedbirlere/hizmetlere sevk edilmeleri sağlanmaktadır Kendi koruma çözümlerine katkıda bulunabilmeleri için aileler ve topluluklar güçlendirilip, katılımları sağlanıp, yetkilendirilirken, hassas durumdaki kadınlar, kız ve oğlan çocukları ve erkekler tespit edilmekte ve uygun koruma ve yardım kanalları aracılığıyla ihtiyaçlarına çözümler sağlanmaktadır S1: Ulusal/yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? Topluluk esaslı koruma programları aracılığıyla desteklenen mültecilerin (mümkün olduğunca yaş ve cinsiyet dağılımlı şekilde) AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: 27.06% AMAÇ Sİ HEDEFİ: 28.2% DOĞRULAMA YÖNTEMİ Bilgilendirme kampanyaları, TM lerden yararlanmak vs. yoluyla ulaşılan kişi A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLE- NEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDE- FLENMİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREK- LİLİĞİ (USD) NLG BÜTÇESİ (GENEL BÜTÇE KAPSAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? Hassas durumdaki mültecilerin tespit edilmesi ve sevki için kullanılan mekanizmaların geliştirilmesini amaçlayan eğitimlerin, çalıştayların, etkinlik faaliyetlerinin Tespit edilmiş ve sevk edilmiş hassas kişilerin (mümkün olduğunca cinsiyet dağılımlı olarak) Kuruluşla/ ortakla ilgili eğitim istatistikleri Ortak/ hükümet sevk kayıtları eğitim faaliyeti kişi 600 9,000 9, Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, Ortaklar, ASPB, Yerel idareler ve kuruluşlar (SASF, Belediyeler), kamp otoriteleri 1,552, ,

21 ÇIKTILAR Çıktı 2.3: Kentsel, kent dışı alanlarda ve kamplarda topluluk öz yönetimi, temsili ve liderliği desteklenmekte ve teşvik edilmektedir Çıktı 2.5: İki yönlü iletişimin desteklenmesi ve mültecilerin ve ev sahibi toplulukların yanı sıra insani yardım topluluklarının bilinçlendirilmesi için, erişim ve Bilgi yayma mekanizmaları muhafaza edilmekte ve güçlendirilmektedir ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM Kurulan ya da desteklenen topluluk Merkezlerinin / Çok Hizmetli Merkezlerin / Güvenli Mekânların (Kısmen) destek verilen ya da kurulan TM/ MSC hakkında Kuruluş/ortak istatistikleri ve bu merkezlerden faydalanan kişilerin merkez topluluk/ çok hizmetli merkezlerden yararlanan kişi (yaş ve cinsiyet dağılımlı olarak Hizmet merkezi kayıtları kişi haklar, yetkiler, hizmetler ve yardımlar konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla katılımcı değerlendirme, bilgilendirme kampanyaları, faaliyetler aracılığıyla erişilen kişi (yaş/ cinsiyet dağılımlı olarak) Broşürler/ el ilanları gibi yukarıda belirtilen faaliyetler/ girişimlerin yla ilgili olarak kuruluştan/ ortaktan alınan bilgiler ve bu faaliyetler aracılığıyla erişilen kişi ve hizmet merkezi kayıtları kişi A. MÜLTECİ BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLE- NEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREK- LİLİĞİ (USD) NLG BÜT- ÇESİ (GENEL BÜTÇE KAP- SAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? 12 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, IOM, Ortaklar, Kamp yetkilileri 20,180,000 4,560, , ,000 35, , ,000 Türkiye geneli BMMYK, Ortaklar, AFAD, GİGM, Yerel idareler 2,588, , ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKLİLİKİ 24,321,000 5,005,000 20

22 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KORUMA ÇIKTILAR Çıktı 2.2: En hassas kategorideki mültecilere ve ev sahibi topluluklara hedefli yardımlar ve desteklerin sağlanması için, ulusal Kuruluşlara ve Ortaklare verilen desteklere devam edilmiştir ve güçlendirilmiştir Çıktı 2.4: Psikososyal destek, topluluk esaslı katılım, kadınlar, kız ve erkek çocukları ve erkeklerin korunması başta olmak üzere kapsamlı destek hizmetlerinin güçlendirilmesi ve sosyal uyumun, karşılıklı faydalı ilişkilerin ve barış içinde bir arada yaşamanın teşvik edilmesi için fırsatların desteklenmesi amacıyla, yerel ortak kuruluşların desteklenmesi ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM Kamplarda ve kentsel alanlarda Hükümet tarafından işletilen, destek verilmiş ya da güçlendirilmiş PSD merkezlerinin ASPB ile birlikte yürütülen BMMYK projesi merkez hedefli yardım için tespit ve sevk edilen kişi (mümkün olduğunca cinsiyet/yaş dağılımlı olarak) Hassas/Özel ihtiyaç sahibi olarak tespit edilmiş kişiler hakkında BMMYK ve ortak verileri kişi topluluk esaslı korumanın ve psiko-sosyal destek tedbirlerinin desteklenmesi amacıyla yetkilendirilen ortakların sosyal uyumu, karşılıklı faydalı ilişkileri ve barış içinde bir arada yaşamayı teşvik eden ortakların ve yerel kuruluşların PSD ya da yukarıda belirtildiği gibi yapılandırılmış fırsatlar gibi kapsamlı destek hizmetleri için destek verilen ortaklar hakkında Kuruluşlardan/ ortaklarden alınan bilgiler ortakların ortaklarin ve yerel kuruluşların B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLE- NEN TOP- LULUK- LARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİLİĞİ (USD) NLG BÜTÇESİ (GENEL BÜTÇE KAPSAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? 31 Türkiye geneli BMMYK, IOM, UNFPA, ASPB, AFAD, Ortaklar 10,300,000 2,285, ,500 10, Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, UNICEF, UNFPA, IOM, UNDP, Ortaklar, AFAD, GİGM, Belediyeler, GAP - BKİ 16,040, , ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKLİLİKİ 26,340,000 2,635,000 21

23 AMAÇ 3 Kadınların, kız ve erkek çocuklarının ve erkeklerin yaşadıkları cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin riskleri ve sonuçları hafifletilmiştir ve kaliteli hizmetlere erişim olanakları iyileştirilmektedir. AMAÇ 3 Etkili ve mağdur merkezli cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet önleme ve müdahale mekanizlamalarına erişim olanağına sahip olan, tespit edilmiş Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet mağdurlarının yüzdesi AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: 95% AMAÇ Sİ HEDEFİ: 95% DOĞRULAMA YÖNTEMİ Tespit edilmiş ve yardım sağlanmış Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet mağdurları ve risk altında bulunanlar hakkında ilerleme ve ortak bilgileri A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) ÇIKTILAR DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR Çıktı 3.1: Mültecilerin ve etkilenen nüfus içindeki en hassas kategorideki kişilerin hakları, güvenlik, gizlilik ve nitelikli çok sektörlü Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet hizmetleri, sevk mekanizmaları hakkındaki bilgilere ve yaşlarına, cinsiyetlerine ve çeşitliliklerine uyarlanmış ilgili ulusal koruma mekanizmalarına erişimleri artmıştır Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet konusunda basılan ve dağıtılan broşürlerin/el ilanlarının Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet konusunda basılan ve dağıtılan broşürler/el ilanları hakkında kuruluş/ortak bilgileri dağıtılan broşür 300,000 2,440,000 10,000 2,750,000 Türkiye geneli BMMYK, UNICEF, UNFPA, GİGM, ASPB, AFAD, Ortaklar Çıktı 3.3: Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet riskleri, topluluk esaslı girişimler ve ilgili sektörlerdeki tüm insani yardım görevlilerinin kapasitesinin artırılması yoluyla hafifletilmiş ve azaltılmıştır Gizli, mağdur odaklı ve nitelikli Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet müdahalesiyle ilgili olarak gerçekleştirilen veya destek verilen eğitimlerin, çalıştayların, etkinlik faaliyetlerinin İnsani yardım görevlilerini hedef alan eğitimler/ çalıştaylar/ etkinliklerle ilgili olarak ilgili Kuruluşlardan/ ortaklarden alınan istatistikler eğitim faaliyeti 89 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, UNFPA, UNICEF, Ortaklar, ASPB, AFAD, GİGM S1: Ulusal/yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? BÜTÇE DAYANIKLILIK 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİL- İĞİ (USD) NLG BÜTÇESİ (GENEL BÜTÇE KAPSAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? 3,870, , ,405,500 1,315,

24 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KORUMA ÇIKTILAR Çıktı 3.5: Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet mağdurları genişletilmiş destek programlarına erişebilmektedirler ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet e özel faaliyetlerin programlanmasında desteklenen ortakların ve aktörlerin Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet e özel programlama konusunda desteklenen ortaklar ve/veya resmi Kuruluşlar hakkında kuruluş bilgileri desteklenen aktörlerin PSD ve uzman desteği dâhil destek alan kişilerin (bireysel olarak ve grup halinde) (mümkün olduğunca cinsiyet/yaş dağılımlı olarak) Bireysel olarak veya grup halinde Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ile ilgili PSD, uzman bakımından yararlanan kişilerin hakkında Kuruluş/hükümet/ ortak bilgileri kişi A. MÜLTECİ BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİLİĞİ (USD) NLG BÜTÇESİ (GENEL BÜTÇE KAPSAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? 22 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, UNFPA, Ortaklar, UNICEF, ASPB, AFAD, GİGM 2,780,000 1,365, , , ,000 ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKLİLİKİ 9,055,500 3,040,000 23

25 ÇIKTILAR Çıktı 3.2: Artan cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet vaka yüküne etkili şekilde müdahale edilebilmesi için tüm sektörlerdeki hükümet aktörlerinin ve hizmetlerinin kapasitesi güçlendirilmiştir Çıktı 3.4: Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet nin önlenmesi ve müdahale konularında çözümler üreten ulusal politikalar ulusal yasal çerçeve ve uluslararası standartlara uygun şekilde uygulanmaktadır ve mülteciler bu politikalardan yararlanabilmektedirler ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM hükümet ve hizmet sağlayıcıları tarafından sağlanan cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet müdahalesinin güçlendirilmesi konusunda eğitim alan kişi Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet eğitimi aracılığıyla hedeflenen hükümet personelinin ve hizmet sağlayıcılarının hakkında Kuruluşlardan/ ortaklarden alınan bilgiler kişi Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ile ilgili etkin önleme ve müdahale çalışmalarının gerçekleştirilmesi amacıyla Çalışma Grubu BM lerin ve engellilerin özel ihtiyaçları dikkate alınarak geliştirilmiş ve uygulamaya konulmuş Standart Çalışma Usullerinin Standart çalışma usullerinin geliştirilmesi hakkında Kuruluştan/ ortaktan/ hükümetten alınan bilgiler geliştirilen standart çalışma usülleri Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ile ilgili uluslararası standartlara ve toplumsal cinsiyete duyarlı şekilde oluşturulan hukuki çerçevelerin uygulanması konusunda gerçekleştirilen savunuculuk toplantılarının, etkinliklerin, danışma toplantılarının, eğitimlerin Gerçekleştirilen cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet çalışma grubu ve alt çalışma grubu toplantıları geliştirilen savunuculuk etkinlikleri B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPLARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLE- NEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİLİĞİ (USD) NLG BÜTÇESİ (GENEL BÜTÇE KAPSAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? Türkiye geneli BMMYK, UNFPA, IOM, UNICEF, AFAD, GİGM, ASPB 3,142, , Türkiye geneli BMMYK, UNFPA, AFAD, GİGM, ASPB, adli/ hukuk sektöründeki aktörler, kolluk kuvvetleri 520,000 55, ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKLİLİKİ 3,662, ,000 24

26 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KORUMA AMAÇ 4 Suriye krizinden etkilenen kız ve erkek çocuklarının nitelikli çocuk koruma tedbirlerine erişim olanakları artmış ve daha adil hale gelmiştir AMAÇ 4 Çocuk koruma hizmetlerinden yararlanan çocukların AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: 20% AMAÇ Sİ HEDEFİ: 20% DOĞRULAMA YÖNTEMİ CCS ler vs. aracılığıyla CFS ve çocuk koruma hizmetlerinden yararlanan çocukların A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) ÇIKTILAR DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR Çıktı 4.1: Risk altındaki çocuklar acilen tespit edilmekte ve ulusal yasal çerçeveye uygun şekilde çocuk koruma hizmetlerine sevk edilmektedir çocukların korunması konusunda düzenlenen veya desteklenen eğitimlerin, çalıştayların, etkinlik faaliyetlerinin hükümet tarafından sağlanan korumadan yararlanan refakatsiz veya ailelerinden ayrı düşmüş çocukların Çocukların korunmasıyla ilgili sorunların tespiti, önlenmesi ve müdahale edilmesi konusunda ortaklare ve hükümete sağlanan eğitim hakkında Kuruluşlardan/ ortaklarden alınan bilgiler Çocuk koruma kuruluşlarında kalan Suriyeli kız/erkek çocukları hakkında hükümetin elindeki rakamlar + UNICEF verileri ortakların çocukların Türkiye geneli BMMYK, UNICEF, ASPB, Ortaklar S1: Ulusal/yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? BÜTÇE DAYANIKLILIK 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİLİĞİ (USD) NLG BÜT- ÇESİ (GENEL BÜTÇE KAP- SAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? 1,480,000 1,480,

27 ÇIKTILAR Çıktı 4.3: Çocukların korunmasına ilişkin sorunlar ile ilgili olarak, çocuk haklarının ihlali dâhil kanıta dayalı gelişmiş savunuculuk faaliyetleri gerçekleştirilmiştir Çıktı 4.5: Topluluk esaslı çocuk koruma müdahaleleri ve servisler, PSD dahil olmak üzere, Suriye Krizi nden etkilenen kız ve erkek çocuklar için erişilebilir durumdadır. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM Çocuk koruma konularında görev hamilleri ile beraber gerçekleştirilen savunuculuk etkinliklerinin Basitleştirilmiş doğum kayıt usulleri, çocuk evlilikleri, çocuk işçiliği mekanizmaları, CP konusunda gerçekleştirilen değerlendirmeler, örneğin UASC ya da çocuk kuruluşları nezdinde gerçekleştirilen izleme ziyaretleri ya da koruma amaçlı izleme ziyaretleri ve CP Çalışma Grubu toplantıları ve ilgili P/ CS Çalışma Grubu toplantıları gibi yerel/ merkezi düzeyde gerçekleştirilen izleme, sevk ve savunucululuk tedbirleri hakkında Kuruluşlardan/ ortaklarden alınan bilgiler Gerçekleştirilen savunuculuk etkinliklerinin Yapılandırılmış ve sürdürülebilir çocuk koruma ve psiko-sosyal destek programlarına (birey ve grup bazında) katılan çocukların (cinsiyete göre ayrıştırılmış olarak) PSD ye birey ve grup bazında erişimi sağlanan çocukların hakkında (kız ve erkek) ajans ve ortaklardan temin edilen bilgi - BMMYK /Hükümetler/ ortaklar tarafından gerçekleştirilen YYT/ YYD dahil olmak üzere çocuk A. MÜLTECİ BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMP- LARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİLİĞİ (USD) NLG BÜT- ÇESİ (GENEL BÜTÇE KAP- SAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? 30 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, UNICEF, Ortaklar 270, , ,900 80,100 90,000 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, UNICEF, Ortaklar 6,600,000 6,600, ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKLİLİKİ 8,350,000 8,350,000 26

28 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KORUMA ÇIKTILAR Çıktı 4.2: Çocuk koruma aktörlerinin ve ulusal hizmetlerin kapasitesi güçlendirilmiştir ve sektörler arası koordinasyon dâhil çocukların korunmasına dair riskleri önlemeye ve müdahaleye yönelik mekanizmalar, acil durumlar başta olmak üzere, mevcut mevzuat çerçevesinde iyileştirilmiştir Çıktı 4.4: PSD dâhil Suriye krizinden etkilenmiş kız ve erkek çocuklarının yararlanabilecekleri topluluk esaslı çocuk koruma tedbirleri ve hizmetleri mevcut olup, sosyal katılımın arttırılması ve çocuk koruma risklerinin azaltılması amacıyla, sosyal adaptasyon için akran desteği, gençlerin hareketlendirilmesi ve savunuculuk aracılığıyla etkilenen Suriyeli ve Türkiyeli ergenler için yaşamlarını iyileştirici fırsatlar hazırlanmıştır ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM çocuk koruma mekanizmaları konusunda hükümet ve hizmet sağlayıcıları nezdinde eğitim verilen kişilerin Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet konusunda verilecek eğitimlerle hedeflenmiş resmi görevlilerin ve hizmet sağlayıcılarının hakkında Kuruluşlardan/ ortaklarden alınan bilgiler kişi çocuk koruma konusunda geliştirilen SÇP lerin Çocuk koruma ve YYD/YYT konusunda geliştirilen SÇP Evet/ Hayır Gençli girişimlerine kaydolan ve hareketliliği sağlanan gençlerin Ergen genç kızlar ve erkekler için yaşam becerilerini geliştirmeye yönelik programlar gibi uzmanlaşmış kurslara katılan gençlerin (Eğitim ve Geçim Kaynakları sektörleriyle çakışma olmamasını sağlayınız) gençlerin B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPLARDA İKAMET EDEN MÜLTECİ KAMP DIŞINDA İKAMET EDEN MÜLTECİ- ETKİLE- NEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI HEDEFLEN- MİŞ TOPLAM YER ORTAKLAR 2016 YILI İÇİN BÜTÇE GEREKLİLİĞİ (USD) NLG BÜTÇESİ (GENEL BÜTÇE KAPSAMINDA) USD S1: Ulusal/ yerel (kamu) Kuruluşlarının ve hizmet sunum sistemlerinin kapasiteleri güçlenmiş midir? S2: Sürdürülebilir yardımlara katkısı olmuş mudur? S3: Sosyal uyuma/ istikrara katkısı olmuş mudur? Türkiye geneli BMMYK, UNICEF, ASPB, AFAD, GİGM, Ortaklar 3,837,500 3,837, Yes 1,760" 14,240" 16,000 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler BMMYK, UNICEF, Ortaklar 4,120,000 4,120, ÇIKTI SEVİYESİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKLİLİKİ 7,957,500 7,957,500 27

29 KORUMA KURULUŞA GÖRE SEKTÖR MALİ GEREKLİLİKİ KURULUŞ MÜLTECİ BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ (USD) DAYANIKLILIK BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ (USD) 2016 YILI GEREKLİLİK TOPLAMI (USD) BMMYK 55,006,000 21,982,500 76,988,500 UNICEF 8,120,000 4,500,000 12,620,000 UNFPA 4,300, ,000 5,182,500 IOM 2,000,000 1,100,000 3,100,000 UNDP - 13,000,000 13,000,000 TOPLAM 69,426,500 41,464, ,891,000 28

30 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı GIDA GÜVENLİĞİ GIDA GÜVENLİĞİ SEKTÖREL MÜDAHALE Öncü Kuruluşlar Ortaklar Hedefler TOPLUMSAL CİNSİYET BELİRTECİ 2016 YILI MÜLTECİ MALİ GEREKLİLİĞİ 2016 YILI DAYANIKLILIK MALİ GEREKLİLİĞİ 2016 YILI 3RP MALİ GEREKLİLİK TOPLAMI Dünya Gıda Programı Uluslararası Göç Örgütü,Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü ve Dört STK Ortakları 1. Suriye krizinden etkilenen en hassas nüfus için gıdaya istikrarlı bir şekilde erişimin desteklenmesi. 2. Gıdaya ulaşılabilirliğin teşvik edilmesi ve sürdürülebilir üretimin desteklenmesi. 3. Çeşitlendirilmiş ve kaliteli gıdaların kullanımının teşvik edilmesi. 4. Etkili ve koordineli gıda güvenliği müdahalesinin artırılması ,490,868 USD 1,904,132 USD 240,395,000 USD SEKTÖREL KAZANIMLAR (EYLÜL 2015) Toplam Yardım Edilen 2015 Sonuna Kadar Planlanan Müdahale Yıl Sonu Hedefi Yemek mutfağına erişimi sağlanan Suriyelilerin 4,000 5,000 Küçük ölçekli ve aile bazında tarımsal üretimin arttırılması için eğitilen kişilerin 60 1,000 Hedeflenen topluluk içinde yemek yardımı alanların 184, ,914 %0 %20 %40 %60 %80 %100 29

31 MEVCUT DURUM Gıda güvenliği, Türkiye de yaşayan Suriyeli mültecilerin en büyük ihtiyaçlarından biri olmaya devam etmektedir. Bölgedeki yerinden edilmiş 4.2 milyon Suriyelinin neredeyse yarısından fazlasına ev sahipliği yapan Türkiye Hükümeti, son üç yıldır mülteci sorununun en ağır yükünü taşımaktadır. Türkiye, olası bir geniş ölçekli mülteci akınına dayanabilmesi ve Suriyeli mültecilerin ihtiyaçlarının sağlanabilmesi amacıyla, şimdi uluslararası toplumun desteğini ve taahhütünü içeren iki ayaklı bir müdahale yaklaşımına her zamankinden daha fazla ihtiyaç duymaktadır. Hükümet ve partnerler kamplarda den fazla Suriyelinin günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik yenilikçi gıda yardım programları uygulanmaktadır. Topluluk içinde, yerel yönetimler, BM bağlı kuruluşlar, topluluk esaslı kuruluşlar ve uluslararası ve ulusal sivil toplum kuruluşları (STK lar) dâhil olmak üzere çeşitli aktörler, ayni acil gıda yardımları, sıcak yemek dağıtılan mutfaklar ve nakit esaslı tedbirler gibi çeşitli yardım yöntemleri aracılığıyla en hassas nüfuslara destek sağlanmaktadır yılının sonlarında, Dünya Gıda Programı (WFP), Türk Kızılay ının ortaklığında ve Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı nın (AFAD) işbirliğinde bir elektronik kupon programını oluşturmuştur. Bu teşebbüs, Hükümet e önemli tasarruflar sağlaması ve Türkiye deki kamplarda barınan Suriyelilere yönelik uyumlu gıda yardımlarını kolaylaştırmasından dolayı Suriyeli mülteci krizine müdahale kapsamında Türk Hükümeti tarafından en değerli katkı olarak kabul edilen program olmuştur. Gıda güvenliği kapsamında, halen 11 adet sığınmacı kampında, BM tarafından temel gıda ihtiyaçları için Kızılay e-kartına kişi başı aylık 50 Türk lirası (TL), AFAD tarafından da gıda/gıda dışı ihtiyaçlar için AFAD kartına kişi başı aylık 35 TL yükleme yapılmaktadır. Bu kamplar genelinde gerçekleştirilen izleme çalışmaları, mülakatı yapılan faydalanıcıların %97 sinin kabul edilebilir Gıda Tüketim Skoruna (FCS) sahip olduğunu göstermektedir. Veri analizi, FCS ile kamplarda kalış süresi ve e-kupon programına katılım oranı arasında olumlu bir ilişki olduğunu göstermiştir. Geriye kalan 12 kampta ise, kamp sakinlerinin gıda güvenliğine dair ihtiyaçlarının tamamı AFAD tarafından karşılanmaktadır. Kısmen, kentsel alanlar, kent çevresindeki alanlar ve kırsal alanlarda topluluk içinde ikamet eden Suriyeli mültecilerin nın çokluğuna bağlı olarak (Eylül 2015 itibariyle bu rakam 1,7 milyon kişiye ulaşmıştır), gıda güvenliğine dair ihtiyaçların miktarı halen ölçülebilmiş değildir. Hükümet, yerel topluluklar, BM ve STK lar gıda yardımını sadece aşırı derecede hassas durumda olan kişilere yönlendirmeye çalışmaktadırlar yılının ilk dokuz aylık döneminde, 3RP aktörleri, çeşitli gıda yardımı transfer yöntemleri aracılığıyla topluluk içinde yaşayan yaklaşık kişiye yardım edebilmişlerdir. Gıda güvenliği programlarının çoğunluğu, faydalanıcıların programa katılan süpermarketlerden kuponla alışveriş yapabilmelerini sağlayan elektronik kupon yönteminden yararlanmaktadır. WFP / Berna Çetin 30

32 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı GIDA GÜVENLİĞİ İHTİYAÇLAR, HASSAS DURUMLAR VE HEDEFLEME A. Nüfus Grubu Yaş Mülteci Dayanıklılık İhtiyaç Sahibi Nüfus Hedef Nüfus İhtiyaç Sahibi Nüfus Hedef Nüfus Kamplarda İkamet Eden Suriyeli Mülteciler Topluluk İçinde Suriyeli Mülteciler Etkilenmiş Toplulukların Üyeleri Diğer Grup (1) Diğer Grup (2) Erkekler 34,922 1,145 Kadınlar 35,075 1,150 Erkek Çocuklar 42,700 1,400 Kız Çocuklar 39,955 1,310 Ara Toplam 152,500 5,000 Erkekler 168,544 Kadınlar 169,280 Erkek Çocuklar 206,080 Kız Çocuklar 192,832 Ara Toplam 736,000 Erkekler 1,030 Kadınlar 1,035 Erkek Çocuklar 1,260 Kız Çocuklar 1,179 Ara Toplam 4,500 Erkekler Kadınlar Erkek Çocuklar Kız Çocuklar Ara Toplam Erkekler Kadınlar Erkek Çocuklar Kız Çocuklar Ara Toplam Genel Toplam 888,500 9,500 31

33 Toplulukta yaşayan mültecilerin statüsüyle ilgili resmi ve kapsamlı bir ihtiyaç değerlendirmesi mevcut olmadığından, en hassas durumdaki nüfusun miktarının belirlenmesi ve tanımlanması ve Hükümetle işbirliği içinde uygulanmak üzere en uygun daha büyük ölçekli yardım programlarının belirlenmesi güç olmuştur. Kaynakların sınırlarına dayandığı bir durumda, herhangi bir kamp dışı program uygulayan insani kuruluşların var olmaması, yerel halkın içinde ikamet eden Suriyelilerin nın artıyor ve gıda güvenliğinin zamanla kötüleşiyor olmasıyla birlikte, sadece toplulukta yaşayan en hassas durumda bulunan mülteci nüfusunun belirlenmesini ve hizmet almalarını sağlayacak yeknesak ve etkili bir sisteme duyulan ihtiyaç 2016 yılında çok önemli olacaktır. Dolayısıyla, Hükümetle birlikte gerçekleştirilecek bir ortak ihtiyaç değerlendirmesi ve ortaklar arasında nakit esaslı müdahalelere yönelik uyumlaştırılmış bir yaklaşım öncelikli ihtiyaçlar arasında yer almaktadır. En hassas durumdaki kişilerin ayrımcılığa uğramaksızın gıdaya erişebilmelerinin sağlanması, mültecilerin karşı karşıya oldukları koruma risklerinin ve hassasiyetlerinin hafifletilmesi için kritik önem taşımaktadır yılı boyunca Gıda Güvenliği sektör ortakları, nakit esaslı transfer (CBI) aktörleri ve faaliyetlerine yönelik insani koordinasyon mekanizmalarını güçlendirmişlerdir. Gıda Güvenliği Çalışma Grubu diğer sektörlerdeki çalışma grupları, bağışçılar ve Hükümet makamlarıyla istişare ederek, gıda güvenliği ihtiyaçlarının, müdahalelerinin, eksikliklerinin ve koordinasyonunun incelenmesi ve uygulanması konularına daha fazla odaklanmıştır yılının sonlarına doğru Hassasiyet Alt Çalışma Grubu nun kurulması çeşitli sektörlerdeki nakit esaslı transfer (CBI) aktörleri tarafından kullanılacak bir hassasiyet aracının geliştirilmesini ve böylelikle hassasiyet kavramının ve Türkiye deki programlamada uygulanmasının daha fazla şekilde anlaşılmasını kolaylaştırmayı hedefleyecektir. Bölgesel Mülteciler ve Hayata Uyum Planı (3RP) uygulayıcıları, kamplar dışında toplum içerisinde yaşayan ve sayıları olduğu değerlendirilen Suriyeli sığınmacının %30 unu oluşturan yaklaşık kişilik en muhtaç durumdaki bölümüne gıda yardımı yapılmasını hedeflemektedir. Plan, Hükümetin öncelikleri ile uyum içerisinde, en muhtaç kişilerin ihtiyaçlarını karşılamayı ngörmektedir. 3RP Gıda Güvenliği bölümü, elde mevcut bilgilere dayanarak bir müdahale planı 32 sunmakta olup, Plan önümüzdeki dönemde tamamlanması öngörülen Kapsamlı İhtiyaç Değerlendirmesi kapsamında bilahare revize edilecektir. Bahse konu Değerlendirme sonucunda, Gıda Güvenliği uygulayıcıları, WFP / Berna Çetin 3RP içinde detaylandırılan planlara ilave olarak, mümkün olduğu kadar çok sayıda muhtaç Suriyelinin belirlenmesi ve yardım sağlanabilmesi amacıyla geniş ölçekli müdahaleleri hedeflemektedir.

34 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı STRATEJİK VİZYON VE MÜDAHALE PLANI GIDA GÜVENLİĞİ Gıda Güvenliği sektörü aktörlerinin 2016 yılındaki birincil hedefleri, Suriye krizinden etkilenen en hassas durumdaki nüfusun gıdaya istikrarlı bir şekilde erişiminin desteklenmesidir. Bu müdahalelerle hedeflenen nüfus, 2016 yılı itibariyle Türkiye de yaşadıkları varsayılan toplam Suriyeli mülteci nüfusunun %32 sine: yani topluluk içinde yaşayan mültecilerin sadece %30 una ve kamplardaki nüfusun %50 sine karşılık gelmektedir. WFP, FAO, IOM ve dört STK 3RP ortakları, hassasiyet kavramına yaklaşımda takip edilen yolun uyumlaştırılması ve müdahalelerin standartlaştırılması yönünde çalışmalar yürüten teknik çalışma gruplarının eşgüdümünün ve katılımının güçlendirilmesi aracılığıyla, sadece en fazla ihtiyaç sahibi kesime yönelik dar kapsamlı bir ihtiyaç hedeflendirmesine ulaşılmasını ummaktadır. Nakit esaslı müdahalelerin Türkiye de gıda yardımlarının sağlanmasında en etkili ve en çok tercih edilen yöntem olarak ön plana çıkmasından dolayı, 3RP aktörleri nakit esaslı transfer faaliyetlerini ve imkanlarını ülke bağlamında daha da geliştirmeyi planlamaktadır. Eylül 2015 tarihli WFP izleme ve değerlendirme (İ-D) raporlarının sonuçlarına göre, WFP referans gıda sepetinin ortalama maliyeti 62 TL dir. Kişi başı aylık 50 TL lik mevcut e-kupon transferi, 2016 yılında hem kamplarda hem de kampların dışında muhafaza edilecektir. Gıda Güvenlik sektörü, Türk makamlarının ortaklığıyla, faydalanıcıların hem kamp içindeki hem de dışındaki marketlerden diledikleri gıdaları WFP / Barkın Bülbül satın alabilecekleri sağlam bir gıda güvenliği programı oluşturmuşlardır. Yerel ekonomiye enjekte edilen nakit para miktarının 2015 yılında 27 milyon doların biraz altında ve e-kupon programının başladığı yıl olan 2012 yılından bu yana ise 136,5 milyon doların üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Hükümetle kurulan ortaklıklar sadece kamp içi programlarla sınırlı değildir. Hükümet 3RP ortaklarının kamplar dışında ikamet eden mültecilere yönelik e-kuponlu gıda yardımlarına doğrudan takviye yapmamakla birlikte, faaliyetlerin uygulanmasında ve desteklenmesinde bütünleyici rol oynamaktadır. Bazı hallerde, 3RP aktörleri ve devlet kurumları Türkiye de kamplar dışında yaşayan en hassas kategorideki Suriyelilerin tespit edilmesi ve yardım sağlanması amacıyla Gaziantep te kurulan Sosyal Yardım Vakfı nın (SSAF) sıcak yemek mutfağının desteklenmesi, İçişleri Bakanlığı na bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM), valilikler ve SSAF ile eşgüdümün sağlanması faaliyetleri gibi çeşitli ulusal güvenlik ağlarında birlikte çalışmaktadırlar. Yardım programlarının devlet kurumlarıyla birlikte yürütülmesi sayesinde, ulusal güvenlik ağları, bilgi paylaşımı, sistem güçlendirme ve hizmet sunumunun çoğaltılmasına dayalı ortaklıklardan faydalanmaktadır. 3RP ortakları gıda güvenliği programlarını ve stratejilerini desteklemek ve güçlendirmek için Hükümet teki mevkidaşlarıyla işbirliklerini sürdüreceklerdir. Gıda güvenliği sektörünün aktörleri, ulusal güvenlik ağlarını güçlendirecek ve bütün ortakların programları için hassasiyet kavramının anlaşılmasını geliştirecek ve yardımlarda hedeflerin daha iyi belirlenmesini sağlayacak büyük ölçekli ve uyumlaştırılmış gıda yardımı faaliyetleri gerçekleştirmeyi amaçlamaktadırlar. Ayrıca, Program Uygulama ortaklıkları yardımıyla, yerel ve ulusal STK ların kapasitelerinin artırılması ve teknik destek sağlanması da Gıda Güvenliği aktörleri için öncelikli bir alan oluşturmaktadır. Buna ilaveten, Gıda Güvenliği Bölümü, etkilenen nüfusun güçlendirilmesi amacıyla, mümkün olduğunca geçim kaynağı yaratma faaliyetlerini de uygulamaya koyacaktır. 33

35 SEKTÖR MÜDAHALESİNE GENEL BAKIŞ AMAÇ 1 Suriye krizinden etkilenen en hassas durumdaki nüfus için sürekli gıdaya erişimin desteklenmesi S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? AMACI 1 Gıda yardımı alan hedef nüfusun yüzdesi (%) AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: N/A AMAÇ Sİ HEDEFİ: 100% KANITLAMA YOLLARI Paylaşım ve İzleme Raporları A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREK- SİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? Çıktı 1.1: Çeşitli ulaşım yollarıyla en hassas durumdaki kişilere hedeflenen gıda yardımı sağlandı. Gıda yardımı alan bireylerin S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? Organizasyonlar, raporlar, izleme Birey 150, , ,500 Kilis, Gaziantep, Şanlıurfa, Adana, Hatay v.s. WFP (Dünya Gıda Programı), IOM (Uluslararası Göç Örgütü) ve Dört STK ortağı 237,335, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 237,335,736-34

36 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı GIDA GÜVENLİĞİ AMAÇ 2 Gıda tedariğinin sağlanması ve sürdürülebilir üretimin desteklenmesi S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? AMACI 2 Küçük çaplı bahçe işleri girişimleri ile tarım üretiminden faydalanan hedeflenen bireyler AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: 0 AMAÇ Sİ HEDEFİ: 1,000 KANITLAMA YOLLARI Eğitim ve İzleme Raporları A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİM- İ NLG BÜTÇ- ESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? Çıktı 2.1: Küçük çaplı bahçe girişimleri yoluyla küçük çaplı ve aile çiftçiliği üretiminin geliştirildi Küçük çaplı bahçe işleri girişimlerinde eğitim alan birey Eğitime katılım raporları Birey 1,000 1,000 Gaziantep, Diğerleri (TBC) Gıda ve Tarım Örgütü FAO 250, , ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 250, ,000 35

37 ÇIKTILAR Çıktı 2.2: Küçük çaplı ve aile çiftçiliği üretimi geliştirildi Çıktı 2.3: İklim akıllı programları yoluyla tarımsal üretim iyileştirildi ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Küçük çaplı ve aile çiftçiliği üretiminde eğitim alan birey Eğitime katılım raporları Birey İklim akıllı program geliştirme alanında eğitim alan birey Eğitime katılım raporları Birey B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİM- İ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? 1,000 1,000 Gaziantep, Diğerleri (TBC) Gıda ve Tarım Örgütü FAO 250, , ,500 1,500 Gaziantep, Diğerleri (TBC) Gıda ve Tarım Örgütü FAO 200,000 50, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 450, ,000 36

38 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı GIDA GÜVENLİĞİ AMAÇ 3 Çeşitlendirilmiş ve kaliteli gıda tüketiminin teşvik edilmesi S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? AMACI 3 Eğitimlerden faydalanan ve eğitimli bireyler beslenme ve sağlık durumları hakkında daha makul karar alabilen bireyler AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: 0 AMAÇ Sİ HEDEFİ: 1,000 KANITLAMA YOLLARI Eğitim ve İzleme Raporları A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİM- İ NLG BÜTÇ- ESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? Çıktı 3.1: İyi beslenme uygulamaları konusunda farkındalık arttırıldı İyi beslenme uygulamaları alanında eğitim alan birey Eğitime katılım raporları Birey ,000 Gaziantep, Diğerleri (TBC) Gıda ve Tarım Örgütü FAO 50,000 20, Çıktı 3.2: Hassas durumdaki hedef gruplara beslenme desteği verildi ve destek artırıldı İyi beslenme uygulamaları alanında eğitim alan birey Eğitime katılım raporları Birey ,000 Gaziantep, Diğerleri (TBC) Gıda ve Tarım Örgütü FAO 100,000 50, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 150,000 70,000 37

39 ÇIKTILAR Çıktı 3.3: İyi beslenme uygulamaları konusunda farkındalık arttırıldı Çıktı 3.4: Gıda güvenlik tedbirleri ve politikaları geliştirildi ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Eğitim alan birey Eğitime katılım raporları Birey Eğitim alan birey Eğitime katılım raporları Birey B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ TOPLULUK- TA MÜLTECİL- ER ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİM- İ NLG BÜTÇ- ESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? 1,000 1,000 Gaziantep, Diğerleri (TBC) Gıda ve Tarım Örgütü FAO 50,000 20, ,000 1,000 Gaziantep, Diğerleri (TBC) Gıda ve Tarım Örgütü FAO 100,000 50, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 150,000 70,000 38

40 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı GIDA GÜVENLİĞİ AMAÇ 4 Etkili ve koordine gıda güvenliği müdahalesi geliştirildi S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/dengeye katkıda bulunulması? AMACI 4 Program tasarımı ve uygulaması ile koordinasyon ve bilgi paylaşımı mekanizmalarına katılım dahil olmak üzere Gıda Güvenliği Çalışma Grubunun geliştirilmiş süreçlerine bağlı kalan gıda güvenliği programlarının yüzdesi (%) AMAÇ Sİ REFERANS DEĞERİ: 50-80% AMAÇ Sİ HEDEFİ: 95% KANITLAMA YOLLARI Koordinasyon forumlarında tüm Gıda Güvenliği aktörlerinin düzenli katılımı (katılım yüzdesi). Forum havuzlarına program belgelerini yükleyen gıda güvenliği aktörleri yüzdesi. Forumlarda sunum yapan gıda güvenliği aktörleri yüzdesi. A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLU- LUKTA MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİN- İMİ (ABD DOLARI) NLG BÜTÇ- ESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? Çıktı 4.1: Gıda güvenliği verileri ve bilgileri toplandı, analiz edildi ve paylaşıldı Gıda sektörü toplantılarının yüzdesi (%),gıda sektörü aktörlerinin katılım yüzdesi (%), forum veri havuzlarına program belgeleri yükleyen ve forumlarda sunumlar yapan gıda sektörü aktörlerinin yüzdesi (%) Toplantı tutanakları, çalıştay raporları, veri havuzu izlemesi Yüzde 95% Dünya Gıda Programı 334, Çıktı 4.2: Gıda güvenliği müdahaleleri sektörin kendi içinde ve sektörler arasında etkili bir şekilde koordine edildi Program tasarımı ve izlemede gıda sektörü ile ilgili amaçları yansıtan diğer sektörlerin yüzdesi (%) ve gıda sektörü faaliyetlerini tamamlayan diğer sektörlerin yüzdesi (%) Gıda sektörü aktörleri ile aylık anket çalışması, gıda sektörü forumlarına katılım Yüzde 95% STK Ortakları 420, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 755,132-39

41 ÇIKTILAR Çıktı 4.3: Ulusal gıda güvenliği stratejisi formülü ve uygulaması desteklendi B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ TOPLU- LUKTA MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİM- İ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? Ulusal kapasite endeksinin gelişimi % Kapasite Analizi Yüzde Türkiye Dünya Gıda Programı (WFP) 704, Gıda mutfaklarına erişimi olan Suriyeliler İzleme Raporları Birey 5,000 5,000 Gaziantep Uluslararası Göç Örgütü (IOM) 600, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 1,304,132-40

42 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KURULUŞLARA GÖRE SEKTÖRÜN MALİ GEREKSİNİMİ GIDA GÜVENLİĞİ ÖRGÜT/KURULUŞ MÜLTECİ BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ (USD) DAYANIKLILIK BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ (USD) 2016 YILI İÇİN GEREKLİ- LİK TOPLAMI (USD) Dünya Gıda Programı (WFP) 212,739, , ,444,000 Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 400, ,000 1,000,000 Uluslararası Göç Örgütü (IOM) 5,500, ,000 6,100,000 STK Ortakları 19,851,000-19,851,000 TOPLAM 238,490,868 1,904, ,395,000 41

43 EĞİTİM SEKTÖR MÜDAHALESİ Öncü Kuruluşlar Ortaklar Hedefler 1 BM Mülteciler Yüksek Komiserliği UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu) ve ortaklar Milli Eğitim Bakanlığı (MEB),Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı(AFAD),Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı,Uluslararası Göç Örgütü(IOM) 1. Kamplarda veya toplum içinde yaşayan mülteci çocuk,genç ve yetişkinlerin kapsamlı nitelikte ve yaşamboyu öğrenmeyi destekleyen örgün, örgün olmayan ve yaygın eğitim programlarına sürekli erişimlerini garantiye almak. 2. Koruyucu öğrenme ortamları,kamplar ve evsahibi ülkelerdeki Suriyeli mülteci çocuklara ve gençlere verilen eğitimin kalitesini arttırmak. CİNSİYET DERECESİ 0 MÜLTECİ İÇİN MALİ GEREKSİNİM 2016 DAYANIKLILIK İÇİN MALİ GEREKSİNİM RP TOPLAM MALİ GEREKSİNİMİ ,090,000 ABD $ 28,325,000 ABD $ 117,415,000 ABD $ 1 Türkiye nin 3RP Belgesi,sistem güçlendirme dahil üç hedeften oluşan Bölgesel Nesil Kaybını Önleme Girişiminin eğitimle ilgili bileşeni ile uyumludur. Bu planda Milli eğitim sistemini güçlendirme yi öngören maddeler ayrı hedefler olarak değil;iki hedef altında (erişim ve kalite) ve çıktı düzeyinde yansıtılmıştır. SEKTÖR KAZANIMLARI (EYLÜL 2015) Toplam Yardım Edilen 2015 Yılı Sonuna Kadar Planlanan Müdahale Yıl Sonu Hedefi Mali girişimler yoluyla desteklenen Suriyeli gönüllü öğretmenler 5,300 4,150 Kurulan,donatılan ve yenilenen eğitim tesisleri Hizmet içi eğitim verilen eğitim personeli 6,500 24,600 Dil öğrenim programlarına katılan gençler ve yetişkinler Örgün olmayan veya yaygın eğitim programlarına ve beceri eğitimlerinde kayıtlı (5-17 yaş arası) hedeflenen erkek/kız çocuklar Okula devlet destekli ulaşım hizmetini alan çocuklar 13,128 17,763 2,740 5, ,000 9,000 Okullara kayıtlı okuma çağındaki çocuklar 226, ,000 %0 %20 %40 %60 %80 %100 42

44 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı EĞİTİM MEVCUT DURUM 2015 yılının sonu itibariyle, Türkiye de bulunduğu tahmin edilen Suriyeli mülteci çocuğun (6 ila 17 yaş arası) hemen hemen üçte ikisi örgün eğitime kayıtlı değildir ve çok sayıda gencin beceri eğitimine, dil programlarına ve yüksek öğrenime erişime sahip olması gerekmektedir. Eğitim hizmetlerine erişimin arttırılması ve hizmet sunumunun kalitesinin yükseltilmesi bu sektörün temel öncelikleri arasında yer almayı sürdürmektedir. Eğitim müdahalesi Milli Eğitim Bakanlığı nın (MEB) öncülüğünde gerçekleştirilmekte olup, Suriyeli mülteci çocuklar Türkiye deki devlet okullarına ya da Suriye de müfredatın değiştirilmiş şekli kullanılarak Arapça eğitim verilen kamplarda ve kamplar dışında kurulan geçici eğitim merkezlerine (GEM ler) kayıt yaptırabilmektedirler. 2014/15 öğrenim döneminin kapanış tarihi itibariyle kamplarda ve kentsel alanlarda örgün eğitim programlarına 2 katılan çocuk ( si kamplarda, si ev sahibi topluluklarda kurulan GEM lerde ve Ii Türk okullarında olmak üzere) dur. Bu rakam 2013/14 dönemine kıyasla önemli bir artışa işaret etmektedir. Kayıt oranları alt sınıflarda en yüksek düzeydedir; Sınıflar arasında kayıt oranı dikkat çekici bir şekilde düşmektedir. Çocukların ve gençlerin ailenin gelirine katkıda bulunacakları yönündeki beklentiler de dâhil olmak üzere, erkek ve kız çocuklarının ortaöğrenime kayıt oranlarını etkileyen faktörlere çözüm olarak özel tedbirlerin alınması gerekmektedir. Özel eğitim ihtiyacı olan çocukların ve azınlıkların ayrımcılıkla karşılaşma riskleri yüksektir. Ulusal sistem Suriyeli mülteci çocukların eğitim kurumlarına yerleştirilebilmesi için genişleme baskısı altındadır. Artan kayıt oranları ve daha büyük sınıflar ve Türkiye deki devlet okullarının ders saatleri dışındaki zamanlarda kullanılması, okul altyapılarına büyük ölçüde zorlamanın yanı sıra, işletim ve bakım maliyetlerini arttırmaktadır. Türk okullarındaki öğretmenlerin, Türkçeye hakim olmayan öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için materyallere ve yöntemlere adapte olabilmeleri için yardıma ya da ilave akademik veya psiko-sosyal desteğe ihtiyaçları vardır. Düzenli mali teşviklerden yararlanan gönüllü Suriyeli öğretmenlerin nın ve ödenen tutarın yanı sıra mesleki gelişime yönelik fırsatların da arttırılması gerekmektedir. MEB, mülteci öğrencilerin okula devamının ve akademik başarılarının belgelendirilmesi için kayda değer adımlar atmaktadır. MEB Haziran 2015 te Suriyeli ve Iraklı lise öğrencilerine (12. Sınıf) yönelik olarak Arapça dilinde Yabancı Öğrenciler için Denklik Sınavı düzenlenmiştir. MEB e bağlı Halk Eğitim Merkezleri ve STK lar tarafından düzenlenen ve beceri eğitimi fırsatlarına erişimi destekleyecek ve özgüven ve sosyal entegrasyonu teşvik edecek olan Türkçe dil kurslarına talep yüksektir. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ileri düzey Türkçe dil programlarına erişim için yardımlar sağlayarak yüksek öğrenime erişimi kolaylaştırmaktadır. Tüm dil kurslarına yönelik talep mevcut kapasitelerin üzerindedir. Türk Hükümeti Suriyeli öğrencilerden üniversite harcı almamaktadır ve Suriyeli mültecilere her yıl 1000 tam burs vermektedir. Çok sayıda Suriyeli genç üniversitelere kayıt yaptırmayı istemekteyse de maddi engeller veya dil engelleri sebebiyle bunu gerçekleştirememektedirler. UNICEF/ Noorani 1 Ağustos 2015 itibariyle Türkiye de kayıtlı 1,93 milyon Suriyeli mülteci nüfusuna ve toplam nüfusun %34,2 si olduğu hesaplanan okul yaşındaki çocuk na dayalı olarak. 2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Haziran 2015 itibariyle bildirilen sınıflar arası kayıt oranlarına dayalı olarak. 43

45 İHTİYAÇLAR, HASSAS DURUMLAR VE HEDEFLEME A. Nüfus Grubu Yaş Grubu İhtiyaç Sahibi Nüfus Mülteci Hedef Nüfus İhtiyaç Sahibi Nüfus Dayanıklılık Hedef Nüfus Erkek 19,620 5,050 19,620 2,500 Kamplarda İkamet Eden Suriyeliler Kadın 19,620 5,050 19,620 2,500 Erkek Çocuğu 65,000 56,250 65,000 50,000 Kız Çocuğu 65,000 56,250 65,000 50,000 Ara Toplam 169, , , ,000 Kamp Dışında İkamet Eden Suriyeliler Erkek 160,230 12, ,230 7,500 Kadın 160,230 12, ,230 7,500 Erkek Çocuğu 423, , , ,000 Kız Çocuğu 423, , , ,000 Ara Toplam 1,168, ,150 1,168, ,000 Erkek veri mevcut değil 5250 veri mevcut değil 4,000 Etkilenmiş Toplulukların Üyeleri Kadın veri mevcut değil 5250 veri mevcut değil 4,000 Erkek Çocuğu veri mevcut değil 15,500 veri mevcut değil 14,125 Kız Çocuğu veri mevcut değil 15,500 veri mevcut değil 14,125 Ara Toplam N/A 41,500 N/A 36,250 Genel Toplam 1,337, ,250 1,337, ,250 Tüm eğitim hizmetlerine erişimin 2016 yılında önemli ölçüde genişletilmesi gerekmektedir. Tüm eğitim alt sektörlerine katılımın, ulusal kurumlara erişimin arttırılması ve nitelikli örgün eğitim, dil ve beceri eğitimi ve üniversiteye hazırlık programlarının kapsamının genişletilmesi yoluyla geliştirilmesi gerekmektedir. Mültecilerin nın 2016 yılında artması beklenmektedir ve hizmet sunumunun kapsamının, yeni gelen mültecilerin ve hâlihazırda okula devam etmeyen e yakın çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak üzere hızla genişletilmesi gerekecektir. Kamplardaki okula kayıt oranları yüksek olduğundan, 2016 yılında eğitime erişim olanaklarının genişletilmesinde okula devam etmeyen çocukların yüzdesinin %30 dan daha az olduğu kamplar dışında ikamet eden mültecilere odaklanılırken, kamplarda hizmet sunumuna erişim seviyeleri ve hizmet sunumunun kalitesi muhafaza edilecektir. Öğretmenlere teşvik verilmesi ve mesleki gelişimlerinin sağlanması, öğretmenlerin elde tutulması, tanınması ve sınıf öğretmenliğinin kalitesinin artırılması için çok önemlidir. Yapılan küçük ölçekli değerlendirmelerin sonuçlarına göre, okula kaydın önündeki engellerin aşılabilmesi amacıyla, eğitimde kullanılacak ilave mekânların oluşturulması ve ailelerin harcamalarında okula ulaşım ve eğitim materyallerinden ziyade temel ihtiyaçlara öncelik vermesi sebebiyle, eğitime katılımı sınırlandıran ekonomik faktörlerin çözümlenmesi de dâhil olmak üzere, çeşitli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Müdahale stratejilerinin eğitimin önündeki ekonomik engellerin kaldırılmasına, özellikle ev ve okul arasında güvenli ve düzenli ulaşımın sağlanmasına odaklı olması gerekmektedir. Çok sayıda mülteci öğrencinin ulusal sisteme dâhil olmaya başlamasıyla birlikte, eğitim dilinde yetkinliğin teşvik edilmesine, mülteci öğrencilere akademik destek sağlanmasına, okullarda sosyal katılımın teşvik edilmesine ve ana dilde yetkinliğin muhafazasına yönelik olarak tasarlanmış programlara ihtiyaç duyulmaktadır. Erişim ve savunuculuk müdahale stratejisinin önemli bir parçası olmayı sürdürmektedir çünkü mülteci aileler yararlanabilecekleri eğitim (örgün eğitim, dil ve beceri eğitimi ve yüksek öğrenim) fırsatlarının tamamından her zaman haberdar olamayabilmektedirler. Pek çok çocuk üç veya dört yıldan beri okula gitmemektedir ve örgün eğitim programlarına yeniden entegre olabilmeleri için uzman desteğine ihtiyaç duymaktadır. Halen okula devam edenler içinse akademik desteğe 44

46 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı EĞİTİM ihtiyaç vardır. Çocuklar ve gençler için diğer öğrenim ve beceri eğitimi olanaklarına erişimin kolaylaştırılması için yaygın ve örgün olmayan programlara da ihtiyaç vardır. Suriyeli mülteci için açılan DAFI 3 burs programı için civarında ve Türk hükümeti tarafından desteklenen burslara ise in üzerinde müracaat alınmış olmasının da kanıtladığı gibi, yüksek öğrenime erişim talebi yüksektir. Ancak, okullara kabul için aranan Türkçe dil yeterliliği şartını yerine getirememeleri sebebiyle, başvuru sahiplerinin pek çoğu üniversite harcı ödemeksizin üniversiteye kayıt yaptırma hakkından yararlanamamaktadır. Mülteci nüfusuna ilişkin yapılan tahminlere göre, Türkiye de yaşayan okul çağındaki mülteci çocuk nın 2016 yılı sonuna kadar e ulaşacağı öngörülmektedir. MEB 2016 eğitim öğretim yılı sonuna kadar okula kayıt oranlarının iki katına çıkartılarak, çocuğun okullara kayıt yaptırmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Tüm eğitim alt sektörlerindeki müdahalenin arttırılması, kapsamın genişletilmesi ve öğretmenlere yönelik teşviklerin arttırılması için bütçede önemli artışların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. UNICEF / YURTSEVER STRATEJİK VİZYON VE MÜDAHALE PLANI 1. Hedef: Kamplarda ve toplulukta yaşayan mülteci çocuklarının, gençlerin ve yetişkinlerin, kapsayıcı ve yaşam boyu öğrenmeyi teşvik eder nitelikteki örgün, örgün olmayan ve yaygın eğitim programlarına sürdürülebilir şekilde erişimlerinin sağlanması. 2. Hedef: Suriyeli mülteci çocukları ve gençleri için proaktif öğrenme çevrelerinde kamplardaki ve ev sahibi topluluklarda sağlanan eğitimin kalitesinin arttırılması yılına ait öncelikleri arasında, tüm yaş grubundaki mültecilere yönelik eğitim hizmetlerine erişim olanaklarının ve kalitenin arttırılması, ulusal kurumların mülteci krizine müdahale kapasitelerinin güçlendirilmesine katkı yapılması yer alacaktır. Eğitime erişimle ilgili olarak 2015 yılında başlatılan çalışmalara devam edilecek ve kapsamı genişletilecektir. Bu çalışmalar şunları içermektedir: GEM lerin kurulacağı prefabrik okulların inşası; ulusal kapasitenin genişletilmesi; Türkiye deki okul binalarından yararlanılarak öğlenci GEM lerin kurulması; öğretmenlere yönelik teşviklerin ve eğitimlerin desteklenmesi; öğrencilere erişim; eğitim kurumlarının işletme masraflarına katkıda bulunulması ve öğrenciler için taşımalı eğitim de dâhil olmak üzere materyal desteğinin sağlanması. Hem Türkiyeli hem de Suriyeli okul öncesi çağındaki çocukların eğitimine yönelik erişim olanaklarının ve kapsayıcı eğitim fırsatlarının kapsamı ulusal sistemi güçlendirecek şekilde genişletilecektir. Okul dışındaki çocuklara ve gençlere yönelik yaygın eğitim programları STK partnerler tarafından genişletilecektir. Bu kapsamda, uzaktan eğitim, yaşam becerileri ve gençler için girişimcilik dâhil diğer öğrenme yollarına erişimin temelini atacak destek programlarının sağlanmasına ya da örgün öğrenime yeniden entegrasyonun desteklenmesine odaklanılacaktır. MEB ve STK lar tarafından sağlanan yaygın ve örgün olmayan yaşam becerileri ve beceri geliştirme programlarının geliştirilmesi ve genişletilmesi suretiyle, ergenlik çağındaki çocukların ve gençlerin eğitim ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik girişimlerin kapsamı genişletilecektir. Yüksek öğrenime hazırlık ve 3 Deutsche Akademische Flüchtlingsinitiative veya Albert Einstein Alman Akademik Mülteci Girişimi (DAFI) 45

47 burs programları yüksek öğrenim kurumları, bağışçılar ve YTB ile işbirliği içerisinde genişletilecektir. Akreditasyonu sağlanmış online yüksek öğrenim programlarının tanınması hususu ilgili resmi makamlarla ele alınacaktır. Türkiye deki ulusal kurumlar tarafından sunulan eğitim ve beceri geliştirme programlarına katılabilmelerini sağlamak ve sosyal entegrasyonu kolaylaştırmak amacıyla, çocuklara, gençlere ve yetişkinlere Türkçe dil programları sağlanacaktır. Akranlarla, komşularla ve makamlarla iletişim kurabilme becerisi koruma alanında meyvelerini vermekte, sosyal entegrasyonu desteklemekte ve özgüvene katkıda bulunmaktadır. Müfredatın mültecilerin ihtiyaçlarını dikkate alır nitelikte olabilmesini sağlamak için, mevcut hizmet sunumunun kapsamı genişletilecek devlet kurumlarına destek verilecektir. GEM lerde sunulan eğitimin kalitesinin artırılmasına yönelik olan ve devamsızlık oranını azaltmaya ve motivasyonu arttırmaya yönelik olarak öğretmelere ödenen teşvikler ve mesleki gelişimin sağlanması ve öğretim materyallerin sağlanmasını da içeren mevcut çalışmalara devam edilecektir ve bu çalışmaların içeriği genişletilecektir. Gönüllü öğretmenlere ödenen düzenli öğretmen teşvikleri öğretmenlerin çalışmalara devamının sağlanmasında, motivasyonun arttırılmasında ve gönüllülerin profesyonel katkılarının ödüllendirilmesinde çekirdek unsurdur. Öğrencilere ve okullara öğrenmeyi destekleyici temel materyallerin sağlanması, GEM lerde ve devlet okullarında görev yapan eğitim personeline mesleki gelişim fırsatlarının sağlanması ve öğrenimde elde edilen başarıların ödüllendirilmesi ve belgelendirilmesi konularında Bakanlığa destek verilmesi yoluyla, eğitim hizmetlerinin kalitesi arttırılacaktır. Eğitim, doğası gereği, doğrudan doğruya hem bireylerin hem de toplulukların dayanıklılığına katkı yapmakta ve daha büyük bir topluluk içindeki gençler için güvenli alanlar ve normallik duygusu yaratmaktadır. Aynı zamanda, örgün eğitime olan erişim arttıkça ve eğitimin kalitesi yükseltildikçe, ev sahibi topluluklar ile mülteci toplulukları arasında sosyal uyumun ve etkileşimin güçlendirilmesi ve özgüveni arttırıcı fırsatların sağlanması amacıyla, dil eğitimi ve beceri geliştirme programlarına öncelik verilecektir. Örgün ve örgün olmayan eğitimle ilgili olarak gerçekleştirilen faaliyetlerin tamamı MEB ile ortaklaşa şekilde planlanmakta ve uygulanmaktadır. Ulusal sistem ilave öğrencileri de barındıracak şekilde genişletildikçe ve eğitim altyapısı GEM lerin ikili sistemde faaliyet verebilmesini sağlayacak şekilde kullanıldıkça, bu kurumlar tarafından sunulan eğitimin kalitesinin mülteci akınından olumsuz şekilde etkilenmemesi için bir dizi program uygulanacaktır. İl eylem planları gibi, Bakanlığın farklı kademelerinde veri yönetimi, planlama ve müdahale kapasitesinin desteklenmesine ve arttırılmasına yönelik olarak uygulanan programlara 2016 yılında da devam edilecektir. Devlet kurumlarına erişim arttırılmak ve ek eğitim mekânları sağlamak üzere mevcut altyapıdan yararlanılmak suretiyle ölçek verimliliğine ulaşılacaktır. Eğitim sektörü kapsamındaki mesleki ve beceri eğitimi faaliyetleri MEB e bağlı kuruluşlar tarafından sağlananlarla sınırlıdır. Beceri eğitimi, girişimciliğin desteklemesi ve kazanç sağlayan faaliyetlere güvenli erişim bakımından Geçim Kaynakları sektörüyle birlikte sinerjiler yaratılmaya çalışılacaktır. Eğitim ve koruma alanındaki bağlantılar çocuk koruma alanındaki aktörlerle işbirliği kurulması ve informel eğitim programlarından edinilen derslerin uygulanması yoluyla güçlendirilecektir. Eğitim hizmeti sunumunun izlenmesi ve diğer sektörlerce çözüm geliştirilebilecek eksikliklerin tanımlanması amacıyla ilgili sektörler arası verilerin toplanmasına ve analiz edilmesine yönelik çalışmaları desteklemek üzere, eğitim yönetim sistemleri güçlendirilecektir. IOM/ Selen Muldur 46

48 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı EĞİTİM SEKTÖR MÜDAHALESİ GENEL GÖRÜNÜM TABLOSU AMAÇ 1 Mülteci çocuklar, gençler ve yetişkinler için kamplarda ve kentsel alanlarda verilecek, kapsayıcı ve hayat boyu öğrenmeyi destekleyen örgün, yaygın ve okul dışı eğitim programları. S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/dengeye katkıda bulunulması? AMAÇ 1 Eğitim programlarına kayıt olan erkek çocuğu, kız çocuğu, erkek ve kadınların AMAÇ REFERANSI AMAÇ Sİ HEDEF DOĞRULAMA ARAÇLARI Hükümet ve ortaklar tarafından sağlanan kayıt verileri A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUK- TA MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİM- İ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? 1.1 Suriyeli mülteci çocuklar ile hassas ev sahibi topluluklardaki çocukların toplum tabanlı erken çocukluk eğitim programlarına erişiminin artırılması Erken çocukluk eğitimi merkezlerine kayıt olan çocuk (Türk ve Suriyeli mülteci) YOBIS - Milli Eğitim Bakanlığı Yabancı Öğrenciler Bilgi İşletim Sistemi Kişi 10,000 25,000 25,000 60,000 Suriyelilerin yoğunluğunun yüksek olduğu iller MEB, AFAD, STK lar 6,750,000 6,750, Özel eğitim ihtiyacı olanlar dahil kentsel alanda yaşayan Suriyeli mülteci kız ve erkek çocukları ile gençlerin okumaya erişimi artırılırken kamplarda yaşayanların mevcut erişim düzeyini koruması Okula kayıt yaptıran Suriyeli mülteci çocuk ( sınıflar) YOBIS Çocuk 100, , ,000 Suriyelilerin yoğunluğunun yüksek olduğu iller MEB, AFAD 6,650,000 6,650, Okuldan ayrılmış Suriyeli mülteciler ile Türk çocukları ve gençlerinin örgün eğitim sistemine yeniden entegrasyonunu destekleyen veya yaşam becerilerini teşvik eden programlara erişimi olması. Örgün eğitim sistemine yeniden entegrasyonunu destekleyen yaygın eğitim ve okul dışı eğitim programlarına katılan mülteci çocuk STK ve MEB raporları Çocuk 2,500 50,000 5,000 57,500 Suriyelilerin yoğunluğunun yüksek olduğu iller MEB, AFAD, STK lar 15,600,000 15,600,

49 ÇIKTILAR 1.7 Suriyeli genç erkek ve kadınların mesleki ve yüksek eğitim programlarına erişiminin artırılması 1.9 Mülteci çocuk, genç ve yetişkinlerin Türkçe de yetkinlik geliştirmeyi sağlayan, Arapça da akademik düzeyde yetkinliği destekleyen ve başka dillerin öğrenimini de kolaylaştırabilecek örgün ve okul dışı dil eğitimi programlarına erişiminin olması. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Mesleki eğitim programlarına katılan kişi AFAD ve MEB katılım bilgileri kayıt yaptıran kişi Yüksek eğitim bursu alan kişi YTB ve BMMYK, DAFI katılım verileri Öğrenci Dil eğitimi programlarına kayıt olan Suriyeli oğlan, kız, erkek ve kadınların STK ve MEB raporları Kişi A. MÜLTECİ BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREK- SİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? 4,000 2, ,500 Ülke genelinde MEB, AFAD 2,820,000 2,820, Ülke genelinde YTB 100, ,000 1,000 1, ,000 Suriyelilerin yoğunluğunun yüksek olduğu iller MEB, AFAD, STK lar, YTB ve diğerleri 11,450,000 11,450, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 43,270,000 43,270,000 48

50 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı EĞİTİM ÇIKTILAR 1.2 Suriyelilerin yoğun olduğu bölgelerde devlet okullarının ve geçici eğitim merkezlerinin inşa edilmesi ve/ veya okul işletiminin finansal olarak desteklenmesi 1.4 Sorumlu mercilerin ulusal düzeyde ve il düzeyinde talep edildiği şekilde etkin planlama, bilgi yönetimi ve eğitim sektörü müdahalesinin koordinasyonunda desteklenmesi. 1.6 Gençlere ve yetişkinlere mesleki eğitim, beceri eğitimi ile Türkçe dil eğitimi veren ulusal kuruluşların kapasitesinin güçlendirilmesi 1.8 Suriyeli çocuklara ve Türk çocuklarına kapsayıcı eğitim ve sosyal etkileşim imkanları sunan eğitim kurumlarının kapasitesinin güçlendirilmesi. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Mültecilerin misafir edildiği, inşa edilen veya işletim giderleri desteklenen okul MEB ve AFAD mühendislik raporları; mali raporlar Okul YOBIS in kullanımda olduğu okul YOBIS verileri Öğrenci Kamu Eğitim Merkezleri tarafından verilen kurslara katılan kişi MEB kayıtları Kişi Öğretmenlere ve eğitim alanında çalışan yöneticilere kapsayıcı eğitim ve sosyal bütünlük eğitimlerinin verilmesi Eğitim Devamlılık Raporları Öğretmenlerin ve eğitim alanında çalışan yöneticilerin B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA SURİ- YELİ MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREK- SİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? - 251,500 1, Suriyelilerin yoğunluğunun yüksek olduğu iller MEB, AFAD 21,100,000 21,100, , , ,000 Ülke genelinde MEB 450, , ,000 Ülke genelinde MEB 1,700,000 1,000, Ülke genelinde MEB 1,100,000 1,100, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 24,350,000 23,650,000 49

51 AMAÇ 2 AMAÇ 2 ÇIKTILAR 2.1 Destek eğitim ve öğretim materyalleri vasıtasıyla ve emin, güvenli ve kapsayıcı öğrenme ortamlarının yaratılmasıyla kaliteli eğitim hizmetlerinin desteklenmesi. 2.3 Suriyeli mülteci çocukların öğretmenlerinin ilgili ve uygun profesyonel gelişim imkanlarına ve ilgili destek hizmetlere erişiminin olması. 2.5 Mülteci çocukların ve öğretmenlerinin okullarda ve geçici eğitim merkezlerinde verilen psikososyal destek hizmetlerine erişiminin artması Koruyucu öğrenme ortamlarında, kamplarda ve ev sahibi topluluklardaki Suriyeli mülteci çocuklar ve gençlerin eğitim kalitesinin artırılması S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/dengeye katkıda bulunulması? Eğitim yılının sonunda karne alan kayıtlı çocukların yüzdesi ve AMAÇ REFERANSI 100,000 çocuk AMAÇ Sİ HEDEF 400,000 çocuk DOĞRULAMA ARAÇLARI YOBIS verileri A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUK- TA MÜLTECİ- ETKİLE- NEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREK- SİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? Eğitim materyalleri sağlanan okul Öğrenme destek materyalleri sağlanan çocuk Dağıtım kayıtları Dağıtım kayıtları Okul Çocuk , ,000 70,000 5, ,000 Ülke genelinde MEB, AFAD, STK lar 12,390,000 12,390,000 Eğitim verilen gönüllü öğretmen Düzenli teşvik alan gönüllü öğretmen Eğitim Devamlılık Raporları PTT ve MEB raporları S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? Öğretmen Öğretmen 2,000 8,000 10,000 2,000 8,000 10,000 Ulusal MEB, AFAD, PTT, STK lar ve diğerleri 32,080,000 32,080,000 Psikososyal destek ve sevk mekanizmalarıyla ilgili eğitim alan öğretmen Eğitim Devamlılık Raporları Öğretmen 1,000 2,500 3,500 Suriyelilerin yoğunluğunun yüksek olduğu iller MEB, AFAD ve diğerleri 1,350,000 1,350,000 ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 45,820,000 45,820,000 50

52 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı EĞİTİM ÇIKTILAR 2.2 Devlet kurumlarının, ulusal eğitim sistemi içerisindeki Suriyeli mülteci çocukların içerilmesine imkan sağlayan dil ve müfredat desteğinin verilmesini sağlayacak şekilde desteklenmesi 2.4 Mülteci çocukların akademik, liguistik ve psikososyal ihtiyaçlarının etkin bir biçimde desteklenmesi ve okullarda zorbalık ve gerilim düzeyini düşürmek üzere Devlet okullarındaki öğretmenlerin eğitim alması 2.6 Beceri eğitim programlarının yüksek sayıda mültecinin yaşadığı alanlardaki ihtiyaçlara daha fazla cevap verebilir olması 2.7 Mülteci çocukların ve gençlerin eğitimsel kazanımlarının izlenmesi, onaylanması, belgelendirilmesi ve ilgili mercilerce tanınması. B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ 2016 YILINDA TÜRİNE GÖRE HEDEF NÜFUS (BİREY) BÜTÇE DAYANIKLILIK KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA SURİ- YELİ MÜLTECİ- ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREK- SİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? Dil eğitimi materyallerinden faydalanan çocuk MEB raporları Çocuk - 100, ,000 Ülke genelinde MEB, STK lar ve diğerleri 1,000,000 1,000,000 Eğitim verilen öğretmen Eğitim katılım kayıtları Öğretmen - 30,000 26,000-56,000 Ülke genelinde MEB ve diğerleri 1,400,000 1,400,000 Geliştirilen kurs Kurs En mantıklı coğrafi gruplama 1,000,000 1,000,000 Eğitim yılının sonunda karne alan Suriyeli mülteci öğrencilerin YOBIS verileri Çocuk 200, ,000-1, ,000 Ülke genelinde MEB, UNICEF, BMMYK, AFAD 575, ,000 ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 3,975,000 3,975,000 S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? 51

53 EĞİTİM AJANS BAŞINA SEKTÖREL MALİ GEREKSİNİM AJANS/KURUM GEREKSİNİM MÜLTECİ BİLEŞENİ 2016 GEREKSİNİM (ABD DOLARI) DAYANIKLILIK BİLEŞENİ YILI TOPLAM GEREK- SİNİMİ BMMYK 15,070,000 7,175,000 22,245,000 UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu) 71,320,000 21,150,000 92,470,000 IOM (Uluslararası Göç Örgütü) 2,700,000 2,700,000 TOPLAM 89,090,000 28,325, ,415,000 52

54 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK SAĞLIK SEKTÖR MÜDAHALESİ Öncü Kuruluşlar Ortaklar Hedefler WHO (Dünya Sağlık Örgütü), BMMYK CİNSİYET DERECESİ 1 MÜLTECİ İÇİN MALİ GEREKSİNİM ,896,400 ABD $ MALİ DAYANIKLILIK GEREKSİNİMİ ,310,000 ABD $ 3RP TOPLAM MALİ GEREKSİNİMİ ,206,400 ABD $ SEKTÖR KAZANIMLARI (EKİM 2015) IOM (Uluslararası Göç Örgütü), UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı), UNFPA (Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu), UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu) ve diğer ortaklar 1. Yetkililerle ve diğer aktörlerle birlikte temel sağlık müdahalesinin güçlendirilmesi ve karar alma sürecinin düzene koyulması için koordinasyon sağlanması 2. Suriyeli mültecilere yönelik (kronik hastalıklar için ilaç tedavisi dahil) temel sağlık hizmetlerinin sürdürülmesi ve güçlendirilmesi 3. Bağışıklama dâhil, bulaşıcı hastalıkların sürveyansı, tespiti ve bunlara müdahalelerin güçlendirilmesi 4. Cinsel ve üreme sağlığı, cinsiyete ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti önlemeye yönelik hizmetler ve beslenme de dâhil sağlık hizmet sunumu, sağlığın teşviki ve koruyucu müdahalelerin kapasitesinin güçlendirilmesi 5. Mültecilerin ruh sağlığı hizmetlerine erişimini arttırmak Toplam Yardım 2015 Yılı Sonuna Kadar Planlı Müdahale Yıl Sonu Hedefi Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı (SRH) ile Cinsiyeti ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet (SGBV) hakkında kapasite geliştirme faaliyetleri ve eğitimler 7 4 SGBV / RH (Üreme Sağlığı) na yönelik danışma ve müdahele hizmeti sunmak üzere desteklenen veya geliştirilen toplum hizmeti merkezleri veya danışma birimleri 7 10 Etkilenen topluluklar için ulusal Birincil Sağlık Hizmeti veren tesislerde kapasite artışı 7 20 Suriyeli mültecilere ortak kuruluşlar tarafından sunulan sağlık hizmetleri (Sağlık Bakanlığı onaylı Ayakta Tedavi Klinikleri) 8 20 Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek (MHPSS) eğitimlerine katılan hizmet sağlayıcıları Hizmet veren kamu ve özel sağlık tesisleri Birincil Sağlık Hizmeti (PHC) kapsamında danışma hizmetleri 1,046,366 2,500,00 53

55 MEVCUT DURUM UNFPA Genel sağlık müdahalesi, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından güçlü bir şekilde yürütülmektedir. Geçici Koruma Yönetmeliği altında, Suriyeli mültecilere Türk vatandaşları ile aynı sağlık hizmetleri sağlanırken sağlık sigortası da Hükümet tarafından karşılanmaktadır. 3RP Sağlık Sektörü ortakları mevcut ulusal sağlık sisteminin güçlendirilmesiyle iki milyon Suriyeli ye ev sahipliği yapılmasından kaynaklanan ek dosya yükü ve Türkiye de ikamet eden iki milyon Suriyeli mültecinin ihtiyaçların karşılanabilmesi ve Suriyeliler arasında sağlık bakımına erişebilmesi için bilgilendirme ve iletişim kampanyası yürütülmesini amaçlamaktadır. Sağlık Bakanlığı kamplarda yaşayan mültecilerin sağlık hizmetlerine ücretsiz erişebilmesi için önemli çabalar sarf etmektedir. Topluluklar içindeki kayıtlı Suriyeli mülteciler de (bu şekilde Geçici Koruma Yönetmeliği nden faydalanan), Türkiye nin tüm illerinde sağlık bakımı almaktadır. Acil durumda sağlık hizmetleri hem kayıtlı hem de kayıt altına alınmamış Suriyeliler için sunulmaktadır yılında mültecilerin sürekli olarak giriş yapması, müdahaleye yönelik sağlık hizmetleri talepleri ile ulusal sağlık altyapısı talepleri arasındaki uçurumu büyütmüştür. Poliklinikler ve hastaneler 2015 yılında ekstra yüzde 30 ile 40 ek hasta yükü olduğunu bildirmektedir. Yerel hastaneler en akut ihtiyaçları karşılayabilecek şekilde genişletilmiş ve gerekli donanım sağlanmıştır. Suriyeli mültecilerin yoğun olarak yaşadığı bazı yerlerde daha fazla talep olması sebebiyle hastalara ayırılan süre kaliteli hizmet sağlanabilmesi açısından yeterli değildir. Türkiye deki Suriyeli nüfus toplamının yüzde 25 ini üreme çağındaki kadınlar oluşturmaktadır ve %4 ü hamile/doğum aşamasındaki kadınlardır. Doğumların yaklaşık yüzde on beşi yüksek risk müdahaleleri gerektirmektedir. Özellikle ev sahibi topluluklarda yaşayan Suriyeli mülteciler giderek kızamık ve boğmaca gibi aşıyla önlenebilir hastalıklara daha açık hale gelmektedirler. Suriyeli mültecilerin artan ruh sağlığı ve psikososyal sorunlarına ilişkin endişeler de vardır. Ameliyat travması ve yoğun bakım desteğine ihtiyaç duyan, çatışmanın olduğu alanlardan gelen çok sayıda ağır yaralanmış mülteci ve bunların uzun vadeli rehabilitasyon ihtiyaçları muazzam miktarda insan ve mali kaynak gerekliliğine işaret etmektedir. Türkiye de yaşayan Suriyeli çocukların beslenme koşuluna ilişkin elde çok az veri bulunmaktadır. Kampların dışında yaşayan çoğu Suriyeli aile temel beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için mücadele etmektedir. Bebekler ve küçük çocukların beslenmesi, özellikle Suriyeli kadınların altı aya kadar bebeklerini emzirme oranı düşük olduğundan endişe vericidir ve çocuk sağlığı ve beslenmesi üzerinde etkisi olabilmektedir. Geçici Koruma Yönetmeliğinin uygulanmasında ilden ile farklı yorumlamalar ve uygulamalar vardır ve bu durum da sağlık hizmeti uygulamasında tutarsızlıklara yol açmaktadır. Dil engeli, nüfusun yüksek hareketliliği ve sağlık hizmetleri ile bunlara erişime ilişkin bilgi yetersizliği, erişilebilirlik Suriyelilerin sağlık hizmetlerine erişimlerini engelleyen diğer unsurlardır.

56 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK İHTİYAÇLAR, HASSAS DURUMLAR VE HEDEFLEME A. Nüfus Grubu Yaş Grubu İhtiyaç Sahibi Nüfus Mülteci Hedef Nüfus İhtiyaç Sahibi Nüfus Dayanıklılık Hedef Nüfus Erkekler 68,400 68,400 68,400 34,200 Kadınlar 69,000 69,000 69,000 34,500 Kamplardaki Suriyeli Mülteciler Erkek Çocukları 84,000 84,000 84,000 42,000 Kız Çocukları 78,600 78,600 78,600 39,300 Ara Toplam 300, , , ,000 Erkekler 558, , , ,720 Kadınlar 563, , , ,700 Topluluktaki Suriyeli Mülteciler Erkek Çocukları 686, , , ,200 Kız Çocukları 641, , , ,380 Ara Toplam 2,450, ,667 2,450, ,000 Erkekler - 139, ,128 Etkilenen Toplulukların Üyeleri Kadınlar - 135, ,125 Erkek Çocukları - 64,461-91,063 Kız Çocukları - 60,000-84,762 Ara Toplam 8,200, ,000 8,200, ,078 Genel Tolam 10,950,000 1,516,667 10,950,000 1,205,078 Sağlık Bakanlığı ve Sağlık sektörü ortakları Suriyeli mültecilere yönelik sağlık hizmet sunumunda üç temel zorluk tespit etmiştir: kayıt eksikliği, dil engelleri ve sağlık hizmetleri ile bunlara nasıl erişileceğine ilişkin bilgi eksikliği. Türkiye de kamp dışında yaşayan Suriyeli mültecilerin, sağlık hizmetlerine erişimi, sağlık ihtiyaçları ve aşı kapsamının değerlendirilmesi amacıyla bir sağlık değerlendirmesi yapılmıştır. Ruh sağlığı ve bağışıklama değerlendirmeleri Sağlık Bakanlığı ile koordine edilmiştir ve 2015 in son çeyreğinde yürütülecektir. Bu değerlendirmelerin Suriyelilerin karşılaştığı anahtar zorlukları tespit etmesi ve genel olarak Suriyeli mültecilere yönelik sağlık hizmet sunumunu ve özellikle çocuklarda bağışıklamayı iyileştirmeye yönelik bilgi ve tavsiyeler sunması beklenmektedir. Ayrıca, eksikliklerin tespiti ve müdahalelerin uyumlu olması amacıyla Sağlık sektörü ortakları ulusal sağlık kuruluşları ile yardım kuruluşları arasında daha aktif bir bilgi paylaşımı ve koordinasyon oluşturulması gerektiğini savunmaktadır. Mülteci topluluklarında dil engeli ve bilgi eksikliği gibi sorunların giderilmesi için gerekli önlemlerin alınabilmesi amacıyla kamu yönetimi mali fonlarında ciddi bir artış yapılması gerekmektedir. Buna ilave olarak, sağlık sektörü ortakları Sağlık Bakanlığı nın mobil sağlık merkezleri kurma çabalarının ve mültecilere yönelik bilgilendirme kampanyalarının desteklenmesi yoluyla bu konuları daha etkin bir şekilde destekleyebilir. 55

57 STRATEJİK GÖRÜŞ VE MÜDAHALE PLANI Sağlık sektörü ortaklarının müdahalesi, 2016/2017 de kaynaklar azalırken kamp dışında yaşayan Suriyeli mültecilerin nın sabit kalacağı varsayımı üzerine formüle edilmiştir. Bu nedenle, hem Suriyeli mültecileri hedefleyen kısa dönem müdahaleler hem de Hükümetin sunduğu sağlık hizmetlerinin kapasitesini artırmaya yönelik orta ve uzun dönemli müdahaleler yoluyla mültecilerin ve ev sahibi toplumların temel sağlık ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı, yasal çerçevesi kapsamında Sağlık Sektörü ortaklarının katılımını onaylamaktadır. Sağlık Bakanlığı nın Geçici Koruma Altındaki Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetleri Esaslarına ilişkin yönergesi 28 Mart 2015 te yürürlüğe girmiştir. Yönerge sevk adımlarını düzenlemekte; hizmet sağlayabilen sağlık kurumlarını tanımlamakta; dernekler veya vakıflar tarafından sağlık kurumları açılmasına yönelik esasları belirlemekte ve bu kurumlarda çalışan personelin istihdamıyla ilgili usulleri açıklamaktadır. Madde dernekler ve vakıflar tarafından kurulacak gönüllü sağlık hizmetlerine yönelik usulleri ve esasları düzenlemektedir. Bu kurumlara yönelik izinler altı aylık verilecektir ve verilen izinin ilave altı ay daha uzatılabilmesi için ihtiyaçlara ve standartlara ilişkin bir değerlendirme yapılacaktır. Personelin işe alınmasına yönelik usuller yönergede belirlenmiştir. Bu doğrultuda, ortaklar Türkiye nin güney doğusunda bugüne kadar 16 geçici sağlık merkezi kurmuştur. Bu sayının a yükselmesi beklenmektedir. Türkiye de yaşayan Suriyelilerin durumu uzadıkça ve önümüzdeki yıl daha fazla kişinin gelmesinin beklenmesiyle, bu sektörün etkili bir şekilde müdahale edebilmesiiçin daha fazla fona ihtiyaç duyulmaktadır yılında, sağlık sektörü Sağlık Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Suriyeli mültecilere ve ev sahibi topluma yönelik sağlık hizmeti sunum kapasitesinin güçlendirilmesi ve Türkiye deki büyüyen nüfusun ihtiyaçlarının karşılamak amacıyla ikincil ve üçüncül bakımın güçlendirilmesini çalışmalarını desteklemeye devam edecektir. İkincil ve üçüncül sağlık hizmetlerindeki hasta yükü ve ilgili masrafların azaltılması için birincil sağlık hizmetlerine odaklanılacaktır. Sağlık Bakanlığı, özellikle kamp dışında yaşayan mülteciler ve etkilenen topluluklarla ilgili sağlık sorunlarını ele alan orta vade sağlık hizmet stratejisinin geliştirilmesinde desteklenecektir. Sağlık sektörü ortakları Suriyeli doktorların Türk sağlık sistemine entegrasyonunda Sağlık Bakanlığı nı destekleyecektir ve bu şekilde Suriyeli hastaların dil engelini aşmaya yönelik olumlu adımlar atılacaktır. Suriyeli mültecilere birincil sağlık hizmeti sağlayıcıları olarak aile, toplum sağlığı merkezleri ve geçici sağlık merkezlerinin rolü, mevcut durumda mülteciler için birincil giriş noktaları olan hastanelerin yüklerinin azaltılması ve ruh sağlığı hizmetleri de dahil olmak üzere birincil sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi amacıyla güçlendirilecektir. Alınacak tedbirler, daha iyi planlama yapılmasını sağlamak için Suriyeli mültecilere yönelik kayıt ve veri kaydı yapan mevcut sağlık bilgi sisteminin kapsamının genişletilmesini de kapsamaktadır. UNHCR / Emrah Gürel 56

58 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK Daha fazla sağlık ortağının mültecilere sağlık ve ruh sağlığı hizmeti sunmasını teşvik etmek ve Suriyeli sağlık çalışanlarının sağlık hizmeti sunumuna geçici olarak dahil edilmesine yönelik savunuculuk çalışmaları devam edecektir. Rolü, mevcut durumda mülteciler için birincil giriş noktaları olan hastanelerin yüklerinin azaltılması ve ruh sağlığı hizmetleri de dahil olmak üzere birincil sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi amacıyla güçlendirilecektir. Alınacak tedbirler, daha iyi planlama yapılmasını sağlamak için Suriyeli mültecilere yönelik kayıt ve veri kaydı yapan mevcut sağlık bilgi sisteminin kapsamının genişletilmesini de kapsamaktadır. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak amacıyla insani yardım toplumu temel sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesinde üreme sağlığı hizmetlerine yönelik anahtar müdahalelere odaklanacaktır. Ek olarak, güvenli doğum, doğum öncesi bakım, istenmeyen hamilelikler, cinsel şiddet ve istismar ile diğer üreme sağlığı dâhil anne ve bebek ölümü ve hastalıklarına yönelik riskler ve nedenler ele alınacaktır. Hükümetin ve STK ortaklarının cinsel ve üreme sağlığı ile cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete ilişkin kapasitelerinin geliştirilmesi desteklenecektir. Ulusal bir cinsel sağlık ve üreme sağlığı grubu oluşturulacak ve acil durum hazırlıklılığı konusunda Ulusal Eylem Planı geliştirilmesi ve Ulusal Acil Durum Planına eklenmesi beklenmektedir. Sağlık konularında, sağlık hizmetlerine erişim, aşı takvimi, üreme sağlığı ile bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hastalık riskleri ve bunların önlenmesine dair Arapça dilinde bilgilendirici materyallerin geliştirilmesine 2016 yılında da devam edilecektir. Kadınlar ve kız çocukları için güvenli alanlar oluşturmak cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete yönelik hizmetlerin sunulmasında ilk adımdır ve ortaklar tarafından genişletilecektir. Ayrıca Suriyeliler için bilgi erişiminin güçlendirilmesi amacıyla SMS gönderme ve çağrı hattı gibi imkanlar da kullanılacaktır. UNHCR / S. Malkawi 57

59 SEKTÖR MÜDAHALEİNE GENEL BAKIŞ TABLOSU AMAÇ 1 Gerekli sağlık yanıtı için koordinasyonun arttırılması, yetkili makamlar ve diğer aktörler ile ortaklıkta karar verrme sürecinin güçlendirilmesi. S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? AMACI 1 Tüm sağlık ortakları ve Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan stratejik dökümanların/planların AMAÇ DAYANAĞI 0 AMAÇ HEDEFİ 10 DOĞRULAMA YOLLARI SB ile ortak dokümanlar A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİM- İ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Çıktı 1.1: Sağlık hizmetleri sunumu uzun süreli krizin değişen koşullarına uygun hale getirilmiştir. Türk Hükümeti, BM kuruluşları, özel sektör ve STK lar ile yapılan ortak üst düzey toplantılar Toplantı tutanakları/ BM Kuruluşlarının raporları Koordine yürütülen faaliyetler Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Konya, Gaziantep, Hatay, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Mersin, Mardin DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 400, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 400,000-58

60 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK ÇIKTILAR Çıktı 1.2: Stratejik karar verme süreci bilinçli ve koordineli bir biçimde yürütülmektedir. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Ulusal düzeyde ve il düzeyinde SB nin katılımı ile gerçekleştirilen toplantıların BM Kuruluşlarının toplantı tutanakları/ raporları Koordinasyon toplantıları B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Konya, Gaziantep, Hatay, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Mersin, Mardin DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 440, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 440,000-59

61 AMAÇ 2 Suriyeli mültecilere yönelik temel sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve güçlendirilmesi (kronik hastalıklar için ilaç tedavisi dahil) S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/istikrara katkı sağladı mı? AMACI e oranla 2016 da Suriyeli mültecilere verilen konsültasyon ndaki yüzdelik (%) değişim AMAÇ DAYANAĞI 0 AMAÇ HEDEFİ Temel Sağlık Hizmetlerinde %20 lik düşüş DOĞRULAMA YOLLARI SB ve STK ların sağlık kayıtları A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Çıktı 2.1: Mültecilere yönelik temel sağlık hizmetleri (daha çok anne ve çocuk sağlığı/ cinsel ve üreme sağlığına odaklanarak) desteklendi ve mülteciler için erişilebilir hale getirildi Beş ilde bulunan 20 Temel Sağlık Hizmeti birimleri aracılığıyla birincil sağlık hizmetlerine erişen mültecilerin ve etkilenen ev sahibi toplulukların Beş ilde bulunan Temel Sağlık Hizmeti birimlerindeki kayıtlar sayı 50,000 60,000 40, ,000 Şanliurfa, Gaziantep, Hatay (iki il daha seçilecektir) DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 13,396, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 13,396,400-60

62 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK ÇIKTILAR Çıktı 2.2: En hassas durumdaki mültecilere hedeflenen yardım ve desteğin sağlanması ve ev sahibi topluluğa laboratuarlar dahil temel ekipman tedariği için ulusal kurumlara sürekli ve güçlendirilmiş destek sağlanması ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Desteklenen kamu ve özel tesislerin Proje ilerlemesine ilişkin raporlar Tesislerin B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? 34 Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Konya, Gaziantep, Hatay, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Mersin, Mardin DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 7,600, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 7,600,000-61

63 AMAÇ 3 Bağışıklama kazandırma dahil, bulaşıcı hastalıkların denetiminin, tespitinin ve müdahalelerinin güçlendirilmesi S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? AMACI 3 5 yaş altındaki Suriyeli mülteci çocukların düzenli aşı hizmeti alma ve Akut Flask Paralizi (AFP) engelleme oranı % AMAÇ DAYANAĞI 0 AMAÇ HEDEFİ %90 lık kapsam; 2.0 AFP Tespit Oranı KANITLAMA YOLLARI 2015 ve 2016 yılında DSÖ tarafından yapılan Aşılama Değerlendirmesi, gözetim verileri A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Çıktı 3.1: Farkındalık arttırma ve bağışıklık kazandırma hizmetleri dahil, bulaşıcı hastalıkları önleyici tedbirlere erişim artmıştır Türk bağışıklık programına göre bağışıklık kazandırılan bağışıklık yaşındaki Suriyeli çocukların yüzdesi % Araştırmalarla ölçülmüştür (2015 yılının sonu ve 2016 yılının sonu) 5 yaş altındaki çocukların 32, , ,656 Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Konya, Gaziantep, Hatay, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Mersin, Mardin DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 300, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 300,000-62

64 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK ÇIKTILAR Çıktı 3.2: Vektörlerde bulaşan hastalıklar dahil bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için özel ve kamu sağlık hizmetlerinin kapasiteleri güçlendirildi ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM 72 saat içinde tesapit edilen ve müdahalede bulunulan mültecilerde ve çevre toplulukta ortaya çıkan hastalıkların oranı Faaliyet raporları B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Konya, Gaziantep, Hatay, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Mersin, Mardin DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 450, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 450,000-63

65 AMAÇ 4 AMACI 4 ÇIKTILAR Çıktı 4.1: Sağlığın teşviki yoluyla; obstetrik bakım ve aile planlama hizmetleri dahil olmak üzere, anne ve çocuk sağlığı, cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve cinsiyet ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet müdahalesi mülteciler için erişilebilirdir Cinsel sağlık ve üreme sağlığı, cinsiyete ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet müdahalesi ve beslenme dahil sağlık hizmetlerinin sunumunun, sağlığın teşvikinin ve koruma müdahalelerinin kapasitesinin güçlendirilmesi S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/istikrara katkı sağladı mı? Hedeflenen sağlık müdahalelerinden (sağlığın teşviki ve ilgili dillerde koruma hakkında bilgilendirme yapılması) yararlanan mülteci nın yoğun olduğu topluluklardaki kadın ve çocukların yüzdelik oranı (%) AMAÇ DAYANAĞI 0 AMAÇ HEDEFİ %50 DOĞRULAMA YOLLARI SB sağlık kayıtları A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Hassas durumdaki mültecilere sağlık ve beslenme hizmetleri sunan ve desteklenen toplum hizmeti merkezlerinin Resmi kayıtlar desteklenen kayıtlı/ resmi merkezler Türkiye nin güneyi/ doğusunda Suriyeli mültecilerin ve Suriyeli mülteci kamplarının yoğun olduğu iller DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 4,350, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 4,350,000-64

66 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK ÇIKTILAR Çıktı 4.2: Sağlık yetkilileri ve ortaklarının anne ve çocuk sağlığı, beslenme, üreme sağlığı hizmetlerinin ve cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet müdahalesinin tespitindeki kapasiteleri arttırıldı ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Eğitim alan bireylerin Faaliyet/ eğitim raporu Etkinlik B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Türkiye nin güneyi/ doğusunda, Suriyeli mültecilerin ve Suriyeli mülteci kamplarının yoğun olduğu iller DSÖ, UNICEF, UNFPA, IOM, BMMYK 340, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 340,000-65

67 AMAÇ 5 Ruh sağlığı hizmetlerinin erişiminin desteklenmesi S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? AMACI 5 Ruh sağlığı hizmetlerine erişimi sağlanan Suriyelilerin yüzdesi AMAÇ DAYANAĞI 0 AMAÇ HEDEFİ %50 DOĞRULAMA YOLLARI Sağlık Bakanlığı ve STK kayıtları A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Çıktı 5.1: Ruh sağlığı hizmetleri mülteciler için erişilebilir durumdadır Ortak kliniklerden veya toplum merkezlerinden psikososyal derstek, ruh sağlığı desteği ve danışmanlık hizmeti alan kişilerin Ortak raporları Suriyeli mülteci 130,349 96, ,884 Türkiye nin güneyi/ doğusunda Suriyeli mültecilerin ve Suriyeli mülteci kamplarının yoğun olduğu valilikler BMMYK, SB, yerel sağlık yetkilileri, STK lar 1,450, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 1,450,000-66

68 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı SAĞLIK ÇIKTILAR Çıktı 5.2: Toplumum, ruh sağlığı ve psikososyal hizmet sağlayıcılarının ve ortakların kapasiteleri güçlendirilmiştir. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ KANITLAMA YOLLARI BİRİM Eğitim alan PSS ler ve sağlık hizmeti sağlayıcıları Faaliyet raporları, imza belgeleri kişi B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Türkiye nin güneyi/ doğusunda Suriyeli mültecilerin ve Suriyeli mülteci kamplarının yoğun olduğu valilikler WHO, UNICEF, UNFPA, IOM, BM MYK 480, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 480,000-67

69 SAĞLIK KURULUŞLARA GÖRE SEKTÖRÜN MALİ GEREKSİNİMİ ÖRGÜT/KURULUŞ MÜLTECİ BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ DAYANIKLILIK BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ 2016 YILI İÇİN GEREKLİLİK TOPLAMI WHO 4,100,000 1,325,000 5,425,000 IOM 2,260, ,000 2,380,000 UNICEF 3,000, ,000 3,250,000 UNFPA 3,286,400 1,290,000 4,576,400 BMMYK 7,250,000 6,325,000 13,575,000 TOPLAM 19,896,400 9,310,000 29,206,400 68

70 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı TEMEL İHTİYAÇLAR TEMEL İHTİYAÇLAR SEKTÖR MÜDAHALESİ Öncü Kuruluşlar Ortaklar Hedefler BM Mülteciler Yüksek Komiserliği IOM (Uluslararası Göç Örgütü), UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı), UNFPA (Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu), UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu) 1. Kampta ve kentsel alanlardaki en hassas gruplara yeterli barınma çözümleri sağlanmaya devam edecektir. 2. Hedeflenen gruplar temel ve evsel ihtiyaçlarını karşılamaya devam etmekte ve bu gruplar bu hususta adil bir şekilde desteklenmektedir. 3. Hedeflenen gruplar temizlik ve hijyen açısından yeterli koşullarda yaşamaktadır. CİNSİYET DERECESİ 0 MÜLTECİ İÇİN MALİ GEREKSİNİM 2016 MALİ DAYANIKLILIK GEREKSİNİMİ RP TOPLAM MALİ GEREKSİNİMİ ,875,700 ABD $ 50,700,000 ABD $ 221,575,700 ABD $ SEKTÖR KAZANIMLARI (EYLÜL 2015) Toplam Yardım Edilen 2015 Yılı Sonuna Kadar Planlanan Müdahale Yıl Sonu Hedefi Yeni kurulan veya geliştirilen sağlık tesisleri Hijyen desteği için para yardımı alan aileler Mültecilere ve etkilenen toplum üyelerine sunulan hijyen paketleri Sığınma çözümleri ile desteklenen aileler Kışa hazırlık materyalleri alan aileler Tek defalık,kısa süreli veya düzenli olarak mali yardım sunulan aileler Temel ihtiyaçları için(nakit dışı) destek alan hassas durumdaki aileler Gıda dışı yardım maddeleri ile desteklenen aileler 746 9, ,679 12,320 74,436 11,832 4,575 45, ,500 1,155,000 20,000 95,000 57,500 18,000 65,000 %0 %20 %40 %60 %80 %100 69

71 MEVCUT DURUM Türkiye, mevcut ulusal kurumlar vasıtasıyla Suriye ye destek yollamayı amaçlamaktadır ve yaklaşık %12 si (260,000 kişi) 24 mülteci kampında ve %88 i ise (1,740,000 kişi) ev sahibi topluluklarda yaşayan iki milyondan fazla mülteciye koruma ve acil durum müdahalesi sağlama konusunda yüksek bir sahiplenme düzeyi sergilemektedir. Haziran 2015 tarihinde Akçakale sınırındaki ani Suriyeli akınında Türkiye sağlam bir acil durumda müdahale mekanizması geliştirmiştir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) yeni gelen mültecilere çok miktarda temel ihtiyaç yardımı sağlayabilmiş ve 3RP ortakları da bu durumu desteklemiştir. Bu acil durumdan sonra, çeşitli 3RP ortakları acil durumlar için çadır, gıda maddeleri ve gıda dışı maddeler, ilaç ve potansiyel insan akını durumunda gerekli olan ekipman stokunu oluşturmuştur ve bu stoğu mevcut durumda idame ettirmektedir. Ayrıca kuruluşlar arası acil durum planı süreci kapsamında da bu stokların düzenli olarak incelenmesi ve koordinasyonu sağlanmaktadır. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) yeni gelen mültecilere çok miktarda temel ihtiyaç yardımı sağlayabilmiş ve 3RP ortakları da bu durumu desteklemiştır. Bu acil durumdan sonra, çeşitli 3RP ortakları acil durumlar için çadır, gıda maddeleri ve gıda dışı için çadır, gıda maddeleri ve gıda dışı maddeler, ilaç ve potansiyel insan akını durumunda gerekli olan ekipman stokunu oluşturmuştur ve bu stoğu mevcut durumda idame ettirmektedir. Ayrıca kuruluşlar arası acil durum planı süreci kapsamında da bu stokların düzenli olarak incelenmesi ve koordinasyonu sağlanmaktadır. Hükümet, halihazırda Türkiye de olan Suriyeli mültecilerin desteklenmesiyle ilgili öncü bir göreve sahiptir. 3RP ortaklarının kamptaki mültecilere sağladığı yardım AFAD ve Türk Kızılayı ortaklığı ile daha sistematik bir organizasyonla sağlanırken, ev sahibi topluluklarda Suriyeliler arasındaki ihtiyaçların belirlenmesi sektör ortaklarının karşılaştığı en büyük problemdir. Ayrıca yardım sağlanması alanında giderek daha fazla kuruluş faaliyette bulunduğundan bu kuruluşlar arasında standartların etkin koordinasyonu ve uyumu sağlanması çok önem taşımaya başlamıştır. Pek çok Suriyeli mülteci Türkiye ye perişan bir halde, varsa çok az ve temel düzeyde şahsi eşyası ile gelmektedir. İşgücü piyasasına erişimde gecikme olduğu ve ikincil bir mevzuat yayınlanmasına bağlı olduğu için pek çok mülteci kayıt dışı istihdama kayarken, istismar, ayrımcılık ve tacize maruz kalmaktadır. Çocukların aile geçimine destek olması konusunda bir ihtiyaç olması sebebiyle çocuk işçiliği yaygın bir olgudur. Sonuç olarak, Türkiye de yaşamış olduğu beş yıllık bir yerinden edilmişlik sürecinden sonra Suriyeli mülteci popülasyonu giderek daha da muhtaç bir hale gelmektedir. Mülteciler Türkiye de kendilerine bakabilir duruma gelmedikleri sürece ulusal kuruluşların yada insani yardım kuruluşlarının yardımlarına bağlı kalmaya devam edeceklerdir. Temel ihtiyaç yardımlarının dağıtımının, nakit temelli müdahalelerin ve temel hizmetlerin sunumunun tek bir müdahale kapsamında yapılamayacağı unutulmamalıdır. Bu sektördeki ihtiyaçlar doğası gereği yinelenir olduğundan, en hassas durumdaki ailelerin hayatta kalmasını sağlamak ve nüfus hareketini dengelemek için sürekli finansman sağlamak çok önemlidir. UNHCR / Emrah Gürel 70

72 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı TEMEL İHTİYAÇLAR İHTİYAÇLAR, HASSAS DURUMLAR VE HEDEFLEME A. Nüfus Grubu Yaş Grubu İhtiyaç Sahibi Nüfus Mülteci Hedef Nüfus İhtiyaç Sahibi Nüfus Dayanıklılık Hedef Nüfus Erkekler 68,400 50,160 68,400 84,000 Kamplardaki Suriyeli Mülteciler Kadınlar 69,000 50,600 69,000 78,600 Erkek Çocukları 84,000 61,600 84,000 68,400 Kız Çocukları 78,600 57,640 78,600 69,000 Ara Toplam 300, , , ,000 Erkekler 558, , ,600 24,625 Topluluktaki Suriyeli Mülteciler Kadınlar 563, , ,500 24,725 Erkek Çocukları 686, , ,000 30,100 Kız Çocukları 641, , ,900 28,050 Ara Toplam 2,450,000 1,520,000 2,450, ,500 Erkekler Etkilenen Toplulukların Üyeleri Kadınlar Erkek Çocukları Kız Çocukları Ara Toplam 8,200, ,000 8,200, ,000 Genel Tolam 10,950,000 1,940,000 10,950, ,500 Aldıkları düşük mali yardım ve Türkiye deki gıda, barınma, su, elektrik, gaz ve ısınma masraflarının yüksek olması sebebiyle, kamp dışında yaşayan Suriyeli mülteciler haneyle ilgili temel ihtiyaçlarını karşılamakta büyük zorluk çekmektedir. Uluslararası insani yardım topluluğu da Türkiye de yaşayan tüm ilgi alanındaki insanların temel ihtiyaçlarını karşılayacak kapasitede değildir. Yalnızca çok hassas gruplara yardım sağlanabilmektedir. UNICEF / Ayberk Yurtsever Türkiye de Suriyeli mültecilerin kaydından yalnızca Türk makamları sorumludur. 3RP ortaklarının buna erişimi yoktur. Kayıt verileri eksik olduğunda yardıma ihtiyacı olan kişilerin belirlenmesinde zorluklar yaşanmaktadır. 71

73 Kampta yaşayan mülteciler kampta sağlanan tüm temel hizmetlerden faydalanırken kentsel alanda bulunan mülteciler ve sığınmacılar, temel ihtiyaçlarını karşılamada çok daha büyük zorluklarla karşılaşmaktadır. önleyecektir. 2N1K (Kim, Ne, Nerede) tespiti düzenli bir biçimde güçlendirilecek ve güncellenecektir. Ayrıca mültecilerin eşit yardım almasını sağlamak ve farklı lokasyonlar ve ortaklar arasındaki tutarsızlıklardan kaçınmak için mümkün olduğu yerde hassasiyet, hedef belirleme ve dağıtım mekanizmalarına yönelik kriterler ile yardım ihtiyaçlarının değerinin ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Hassas gruplara ilişkin bilgilerin eksik olması durumunda, faydalanıcıların belirlenmesi ve nakit temelli yardımların ve gıda dışı malzemenin dağıtımı, ulusal ve yerel kurumlarla koordinasyon halinde gerçekleştirilmektedir. İhtiyaç ve hassasiyetlerin belirlenmesine yönelik merkezi ve yerel sosyal güvenlik ağlarının kapasitesinin genişletilmesi ve topluluktaki hassas durumdaki mültecilerin belirlenmesi için sosyal yardım faaliyetlerinin iyileştirilmesi dayanıklılık stratejisinin dahili bir parçasını teşkil edecektir. Yerel ve merkezi makamlarla ve ortaklarla koordinasyon içerisinde çalışmak tekrarı ILO / Bilge Pınar Yenigün STRATEJİK VİZYON VE MÜDAHALE PLANI Temel İhtiyaçlar ve Esas Hizmet Sektörü iki yönlü bir yaklaşım benimsemiştir: Öncelikle acil duruma hazırlıklı olma ve yeni gelenlere müdahalenin desteklenmesi; ikinci olarak da, halihazırda Türkiye de yaşayan hassas Suriyeli ailelerin desteklenmesi. Suriye krizine yapılan müdahale acil durum müdahalesinden çıkarak artık hem ivedi ihtiyaçları karşılayan hem de toplumun dayanıklılığını artırmak için orta ve uzun vadeli bir strateji oluşturan bir müdahale haline dönüşmektedir. Bu geçiş ulusal kuruluşlara hizmet ve yardım sağlama aşamalarında güçlendirilmiş destek verilmesiyle gerçekleştirilecektir. Temel İhtiyaçlar ve Esas Hizmetler sektöründe, 3RP ortakları nakit temelli girişimler, gıda dışı maddelerin dağıtımı ile kamplarda ve toplulukta yaşayan mültecilere barınma ve su, sanitasyon ve hijyen yardımı sağlanması gibi en acil ihtiyaçların karşılanması için yetkilileri desteklemektedir. 72 Tüm düzeylerde müdahale stratejisine, kadın, erkek, çocuk, yaşlı, engelli dahil tüm etkilenen topluma yönelik genel çevre koruma faktörünün güçlendirilmesi amacıyla esaslara göre rehberlik sağlanacaktır yılında ilgi alanındaki kişilere yardım sağlanmasına ilişkin farklı yöntemler izlenecektir; buna ayni yardımlar, nakit yardımları ve hediye çeki yardımları da dahildir. Topluluktaki mültecilere yönelik yardım yöntemleri, mümkün olduğunda, daha çok nakit temelli müdahalelere odaklanacaktır. Yeni gelenler, kamp sakinleri ve topluluktaki en hassas durumdaki mülteciler için veya operasyonel sıkıntılar sebebiyle nakit yardımlarının yapılamadığı durumlarda gıda dışı maddelerin sağlanmasına öncelik verilecektir. Barınak ve su, sanitasyon ve hijyen stratejisi, hükümetin kamplarda ve çok sayıda mülteciye ev sahipliği yapan belediyelerde düzgün temizlik ve hijyen olanakları ve hizmetlerinin olmasını ile bunlara erişim sağlanmasını destekleyecektir. Ayrıca mülteci kadınların temizlik olanaklarına güvenli erişiminin ve bunları kullanmalarının sağlanması, cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet riskiyle savaşmak için iyi bir korunma yöntemidir. Hijyen kitleri mültecilerin kısa dönem ihtiyaçlarını karşılamaya yönelikken, hijyen geliştirme faaliyetleri mülteci topluluğun yerlerinden edilmelerinden doğan yaşam şartlarıyla daha iyi baş etmesini sağlar. Kent ortamında erişim faaliyetleri yerel makamların dağınık toplumun ihtiyaçlarına müdahale etme kapasitesinin artırılmasına odaklanacak aynı zamanda hem mültecilerin hem de ev sahibi toplulukların iyiliğine hizmet edecektir.

74 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı TEMEL İHTİYAÇLAR SEKTÖR MÜDAHALEİNE GENEL BAKIŞ TABLOSU AMAÇ 1 Yeterli barınma çözümleri kampta ve kentsel alanlardaki en hassas durumdaki gruplara sağlanmaya devam edecektir. S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/istikrara katkı sağladı mı? AMACI 1 Yeterli barınma çözümleri sağlanmış ya da bu konuda desteklenmiş, hedeflenen bireylerin/hane halklarının % si AMAÇ DAYANAĞI TBD AMAÇ HEDEFİ %80 DOĞRULAMA YOLLARI Dağıtım listeleri, Aylık organizasyonel ilerleme raporları/ aylık performans değerlendirme A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİM- İ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Çıktı 1.1: Kampta Suriyelilere barınma sağlanmaktadır, barınma yardımı kamp dışındaki hassas kişilere verilmektedir ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti barınma koşulları sağlama ve koşulları iyileştirme konusunda desteklenmektedir. Barınma çözümleri ile desteklenen kişi Organizasyon raporları; dağıtım listeleri Kişi 139,000 10, ,000 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler, Türkiye nin GD sundaki Suriyeli mülteci kampları UNHCR, IOM, AFAD, Partners 20,080,000 N/A ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 20,080,000-73

75 ÇIKTILAR Çıktı 1.2: Talep edildiği şekilde, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti nin mültecilerden en çok etkilenen alanların durumunu değerlendirilmesine ve barınma altyapısını iyileştirmesine destek verilmesi. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM İnsani yardım topluluğunun desteğiyle, barınma koşullarının ve diğer altyapının iyileştirilmesi için Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından gerçekleştirilen değerlendirmelerin Faaliyet raporları, değerlendirme raporları Değerlendirme B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? değerlendirme gerçekleştirildi veya desteklendi Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler, Türkiye nin GD sundaki Suriyeli mülteci kampları UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), AFAD, ASPB 500,000 N/A ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 500,000-74

76 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı TEMEL İHTİYAÇLAR AMAÇ 2 AMACI 2 ÇIKTILAR Çıktı 2.1: Yeni gelenlere sağlanan ev eşyaları ve kamplarda hali hazırda Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından kabul edilen kişileri ikmal etmeye yönelik sınırlı gıda dışı malzemelerin dağıtımı. (depolama ve nakliye gibi lojistik masraflar dahil) Çıktı 2.3: Kamplardaki ve ev sahibi topluluklardaki hassas hanelere çok amaçlı nakit veya nakit olmayan acil durum yardımı sağlandı (Gıda dışı malzemeler, Kışa hazırlık, Hijyen ile gıda ve eğitim hariç diğer temel ihtiyaçlar için) Hedeflenen grupların temel ve evsel ihtiyaçları karşılanmaya devam etmekte ve bu gruplar bu hususta adil bir şekilde desteklenmektedir. S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? Temel ve evsel ihtiyaçlarının karşılanmasına destek vermek için yardım edilmesi gereken hedeflenen kişi yüzdesi (%) AMAÇ DAYANAĞI TBD AMAÇ HEDEFİ %75 DOĞRULAMA YOLLARI Dağıtım raporları, ortaklar, raporlar, ajans raporları A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİMİ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Gıda dışı malzemeler tarafından desteklenen kişi Kışa hazırlık maddeleriyle desteklenen kişi Dağıtım raporları, dağıtım sonrası izleme, saha birimlerinin doğrulaması Dağıtım raporları, dağıtım sonrası izleme, saha birimlerinin doğrulaması Kişi Kişi 100, , ,000 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler, Türkiye nin GD sundaki 100, , ,000 Suriyeli mülteci kampları BMMYK, IOM, AFAD, ASPB, Ortak STK lar, Yerel Makamlar 94,255, Acil durum yardımı, nakit veya kasa bonosu desteği alan kişilerin Ortakların dağıtım raporları, dağıtım sonrası izleme, SOP lar ve yardım listeleri Kişi 10, , ,000 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler, Türkiye nin GD sundaki Suriyeli mülteci kampları BMMYK, IOM, UNICEF, AFAD, ASPB, Ortak STK lar, Yerel Merciler 41,850, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 36,105,700-75

77 ÇIKTILAR Çıktı 2.3: Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine en hassas durumdaki kişilerin ihtiyaçlarına yanıt vermekte yardımcı olmak için, mültecilerin genel olarak barındığı kentsel alanlarda karşılanmayan temel ihtiyaçların ortak sosyo-ekonomik analizi. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULA- MA YÖN- TEMİ BİRİM Gerçekleştirilen sosyo-ekonomik analiz Analiz raporları Ortak analiz B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? ortak değerlendirme gerçekleştirildi Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler, Türkiye nin GD sundaki Suriyeli mülteci kampları BMMYK, UNDP, Yerel merciler, Yerel sosyal yardım mekanizmaları 850, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 850,000-76

78 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı TEMEL İHTİYAÇLAR AMAÇ 3 Hedeflenen grupları temizlik ve hijyen açısından yeterli koşullarda yaşamaktadır. S1: Ulusal/yerel(kamu) kurumlarının ve hizmet sağlama sistemlerinin kapasitelerinin güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağladı mı? S3: Sosyal uyum/ istikrara katkı sağladı mı? AMACI 3 Temizlik, hijyen hizmetleri ve tesislerine erişimi sağlanması hedeflenen kişilerin oranı AMAÇ DAYANAĞI TBD AMAÇ HEDEFİ %50 DOĞRULAMA YOLLARI Aylık ilerleme raporları, dağıtım listeleri A. MÜLTECİ BİLEŞENİ ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK ÇIKTILAR KANITLAMA YOLLARI BİRİM KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ ORTAYA ÇIKAN DİĞER GRUPLAR TOPLAM HEDEF YER ORTAKLAR BÜTÇE GEREKSİNİM- İ 2016 NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal/ Yerel (kamu) Kurumlarının ve Hizmet Sağlama Sistemlerinin kapasiteleri güçlendirildi mi? S2: Sürdürülebilir faydalara katkı sağlandı mı? S3: Sosyal Uyum/ İstikrara katkı sağlandı mı? Çıktı 3.1: Temel hijyen kitleri ve maddeleri kamplarda ve topluluk merkezleri ve/veya ilgili makamların ortaklığıyla kentsel alanda çok hassas kişilere ve ev sahibi topluluklara sağlanır. Hijyen kitleri veya temizlik malzemeleri (kadınlar ve kız çocukları için temizlik malzemeleri dahil) temin edilen kişi Dağıtım raporları, dağıtım sonrası izleme, saha birimlerinin doğrulamaları Kişi 220,000 1,520, ,000-1,940,000 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler, Türkiye nin GD sundaki Suriyeli mülteci kampları BMMYK, UNFPA, UNICEF, IOM, AFAD, Ortak STK lar, Yerel ve Ulusal Merciler 14,690, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 14,690,000-77

79 ÇIKTILAR Çıktı 3.2: Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve yerel belediyelere, talep edildiği şekilde, kamplardaki ve kentsel alandaki topluluk temizlik birimleri / tuvaletler ile katı atık yönetim sistemlerinin inşası, bakım ve iyileştirmesinde destek verildi. ÇIKTININ İZLEME VE DEĞERLENDİRME İ DOĞRULAMA YÖNTEMİ BİRİM inşa edilen veya iyileştirilen temizlik birimi Faaliyet Raporları, organizasyonel raporlar, proje raporları birim su, sanitasyon, hijyen hizmetlerine erişimi iyileştirilen kişi Faaliyet Raporları, organizasyonel raporlar, proje raporları kişi desteklenen belediye Faaliyet Raporları, organizasyonel raporlar, proje raporları belediye B. DAYANIKLILIK BİLEŞENİ FARKLI BİREYE GÖRE 2016 YILINDA HEDEFLENEN NÜFUS BÜTÇE DAYANIKLILIK KAMPTA MÜLTECİ- TOPLULUKTA MÜLTECİ ETKİLENEN TOPLU- LUKLARIN ÜYEİ DİĞER NÜFUS GRUPLARI TOPLAM HEDEFLENEN LOKASYON ORTAKLAR 2016 YILINA AİT BÜTÇE GEREKSİNİMİ NLG BÜTÇESİ (genel bütçenin bir parçası olarak) S1: Ulusal (kamu) Kurumların ve hizmet sağlayan sistemlerin kapasitesinin güçlendirilmesi S2: Sürdürülebilir faydalara katkıda bulunulması? S3: Sosyal bütünlüğe/ dengeye katkıda bulunulması? , , , , ,500 Suriyeli mülteci yoğunluğunun yüksek olduğu valilikler, Türkiye nin GD sundaki Suriyeli mülteci kampları UNDP, BMMYK, IOM, AFAD, Yerel makamlar 49,350, ÇIKTI DÜZEYİNDE TOPLAM BÜTÇE GEREKSİNİMİ 49,350,000-78

80 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı KURULUŞLARA GÖRE SEKTÖRÜN MALİ GEREKSİNİMİ TEMEL İHTİYAÇLAR ÖRGÜT/KURULUŞ MÜLTECİ BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ DAYANIKLILIK BİLEŞENİ İÇİN 2016 YILI GEREKLİLİKİ 2016 YILI İÇİN GEREKLİLİK TOPLAMI BMMYK 152,155,700 10,300, ,455,700 IOM 7,280, ,000 7,680,000 UNICEF 4,000,000-4,000,000 UNFPA 7,440,000-7,440,000 UNDP - 40,000,000 40,000,000 TOPLAM 170,875,700 50,700, ,575,700 79

81 GEÇİM KAYNAKLARI SEKTÖR MÜDAHALESİ Öncü Kuruluşlar Ortaklar Hedefler UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) BMMYK (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), FAO (Gıda ve Tarım Örgütü), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), UNIDO (Birleşmiş Milletler ) ve ortaklar Hem Suriyeliler hem de ev sahibi topluluklar için daha iyi ve düzgün çalışma koşullarının sağlanması dahil yerel düzeyde geçim kaynaklarının ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi. CİNSİYET DERECESİ 1 MÜLTECİ İÇİN MALİ GEREKSİNİM 2016 MALİ DAYANIKLILIK GEREKSİNİMİ 2016 (3RP) MALİ GEREKSİNİMİ ,750,000 ABD $ 68,750,000 ABD $ 87,500,000 ABD $ SEKTÖR KAZANIMLARI (EYLÜL 2015) Toplam Yardım Edilen 2015 Yılı Sonuna Kadar Planlanan Müdahale Yıl Sonu Hedefi Mültecilerden veya ev sahibi topluluk üyelerinden eğitimlere katılanlar ve çeşitli bağışları alanlar 7,080 18,500 Geçim kaynaklarından ve gelir elde edici faaliyet ve eğitimlerden faydalanan kadın ve erkek mülteciler ve evsahibi topluluk üyeleri ,000 %0 %20 %40 %60 %80 %100 80

82 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı MEVCUT DURUM Suriyeli sosyal toplanma, dil ve mesleki eğitim faaliyetlerine katılmıştır: Dil eğitimlerine TÖMER, İngilizce, Arapça ve YÖS dâhildir. Topluluk içinde yaşayan mültecilere odaklanan geçim kaynakları ve yaşam becerileri faaliyetleri hazırlanmaktadır. Belediyelerin kapasitelerini güçlendirmek amacıyla belediyeler ile istişare ederek yerel atık yönetimi ekipman gerekliliklerinin tespit edilmesine yönelik teknik analiz tamamlanmıştır. Kadınları ve gençleri hedefleyen tekstile ve kıyafete ilişkin pilot mesleki eğitim programları başlamıştır. Eğiticilerin eğitimi, kamp yönetimi ile müzakereler ve eğitim programları içeriği iki şehirdeki üç kampta tamamlanmıştır. Makineler temin edilmiş ve eğiticilere toplumsal cinsiyet eğitimi verilmiştir. Sektörleri, girişimleri ve Türk işverenlerin Suriyelilerin istihdama katılımına yönelik tutumunu anlamak amacıyla iş piyasası talebini ve Türk işverenlerin statüsünü değerlendirmek için bir saha araştırması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma potansiyel olarak tavsiye edilecek politikaların tespit edilmesine yardımcı olmuştur. Sokak çocuklarının demografik ve sosyo-ekonomik statüsünü tespit etmek ve sokak çocukları tarafından karşılaşılan nedenler, yaşam koşulları ve sorunları anlamak için Ankara nın Çankaya, Altındağ ve Yenimahalle ilçelerinde sokaklarda çalışan Suriyeli çocuklara yönelik bir durum analizi gerçekleştirilmiştir. Mülteci kamplarında yaşayan ailelere yönelik geçim kaynaklarını desteklemek amacıyla aile düzeyinde geliştirilmiş beslenme yaşamını ve beslenme farkındalığını ele almak için projeler geliştirilmiştir. Bu şekilde kısıtlı toprak ve su kullanımıyla bahçecilik üretimi hakkında bilgi sağlanacaktır. Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapan kırsal topluluklara yönelik tarımsal geçim kaynaklarının restorasyonunu kilit tarımsal girdilere yönelik kısa vadeli nakit desteği (kuponlar/nakit yardımları) ve iyi tarımsal ve piyasa uygulamalarında kapasite gelişimi ile destekleyecektir yılına ait Suriyeli Mültecilerin Türkiye Üzerindeki Etkileri isimli çalışmaya göre artan nüfus sebebiyle kriz kamu hizmetlerinin verilmesini olumsuz olarak etkilemiştir. Mültecilerin pek çoğu muhtemelen yıllarca Türkiye de kalacaktır fakat henüz geçim kaynaklarına ve istihdama kayıtlı erişimleri yoktur. Olumlu bir şekilde topluma katkı sağlayamamaktadırlar veya çalışma becerileri olmadan kendi kendilerine yeterli hale gelememektedirler. Bu durum hem ev sahibi hem de mülteci topluluklarını riske atmaktadır. Toplumsal istikrarsızlığa ve sosyal gerilimlere ve ayrıca düzensiz ve tehlikeli güzergahlar üzerinden mültecilerin Türkiye dışındaki imkanları aramasına yönelik somut çıkarımlara yol açabilir. Ekim 2014 tarihinde yürürlüğe giren Geçici Koruma Yönetmeliği Suriyeli mülteciler için iş ve sosyal güvenliğe erişimi öngörmektedir. Ancak bu Yönetmelik kapsamının detaylandırılmasına yönelik ikincil mevzuat Ekim 2015 tarihi itibarıyla hâlâ duyurulmamıştır. Mevzuattaki bu gecikme mültecilerin çalışma izinleri statülerinin çözümsüz kalması ve mültecilerin kayıtlı istihdama erişiminin sınırlandırılması anlamına gelmektedir. Dolayısıyla serbest çalışma veya kayıtsız çalışma mülteciler için tek seçenek olarak kalarak sömürü ve düşük maaş risklerini arttırmaktadır ve insanlar ile toplulukların hassas durumlarını arttırmaktadır. Kayıtlı istihdama yönelik imkanların yokluğunda, Türkiye nin güney doğusundaki vilayetlerdeki mülteci nüfusunun niteliksiz Türk işçilerin kayıtsız işlerini çok düşük maaşlarla yaptığı artarak bildirilmektedir (AFAD Raporu topluluklarda yaşayan mültecilerin GEÇİM KAYNAKLARI %50 sinden fazlasının yılda 50 ABD Dolarından az kazandığını göstermektedir). Bu durum, krizin başlangıcından itibaren maaşlarında beşte birlik azalmayla karşılaşan özellikle Türkiye nin yoksul kısımlarında bulunan hassas durumdaki kişiler arasında memnuniyetsizliğe yol açmaktadır. Aile gelirlerinin desteklemek için okuldan ayrılan IOM/ Cemil Carcar çocuklar arasında çocuk işçiliği yaygındır. Buna ek olarak, krizin başlangıcından itibaren kiraların üç katına çıkması ve gelirlerin düşmesiyle yaşam masra önemli oranda artmıştır, bu durum da düşük alım gücü, enflasyon ve daha az istihdam imkanlarıyla sonuçlanmaktadır. Diğer taraftan, krizin bölgesel ticaret ve yerel istihdama yönelik bazı olumlu çıkarımları vardır. Örneğin, Türkiye İhracatçılar Meclisi ne göre Gaziantep in Suriye ye olan ihracatı te yaklaşık olarak üç katına çıkmıştır. Dünya Bankası araştırması, mültecilerin kayıtsız, ücretsiz işçileri yerinden ederken aynı zamanda Türk işçiler tarafından yapılan daha yüksek kaliteli işlere yönelik talep oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Dolayısıyla, Suriyeli mültecilerin kendi kendine yeterliliğini ve Türkiye de barışçıl olarak birlikte yaşamalarını temin etmek için iş piyasasının ihtiyaçlarını gözönüne alan politikaların, hizmetlerin ve imkanların geliştirilmesine yönelik acil bir ihtiyaç vardır. 81

83 İHTİYAÇLAR, HASSAS DURUMLAR VE HEDEFLEME A. Nüfus Grubu Yaş Grubu İhtiyaç Sahibi Nüfus Mülteci Hedef Nüfus İhtiyaç Sahibi Nüfus Dayanıklılık Hedef Nüfus Erkekler 11,661 11,661 58,588 58,588 Kamplardaki Suriyeli Mülteciler Kadınlar 11,712 11,712 58,844 58,844 Erkek Çocukları 3,666 3,666 18,421 18,421 Kız Çocukları 3,462 3,462 17,397 17,397 Ara Toplam 30,501 30, , ,250 Erkekler 17,395 17,395 78,831 78,831 Topluluktaki Suriyeli Mülteciler Kadınlar 17,471 17,471 79,175 79,175 Erkek Çocukları 5,469 5,469 24,785 24,785 Kız Çocukları 5,165 5,165 23,408 23,408 Ara Toplam 45,500 45, , ,200 Erkekler 3,058 3,058 1,961,601 1,961,601 Etkilenen Toplulukların Üyeleri Kadınlar 3,071 3,071 1,970,167 1,970,167 Erkek Çocukları , ,748 Kız Çocukları , ,484 Ara Toplam 8,000 8,000 *5,131,000 *5,131,000 Genel Tolam 84,000 84,000 5,490,450 5,490,450 Not: İhtiyaç Sahibi Nüfuslar sadece istihdam edilebilirlik ve mesleki beceri eğitim ihtiyacı olan genç ve yetişkin yaş grupları ile ilgilidir. Mülteci kampları içerisinde ele alınan pazarlanabilir bazı geçim kaynağı girişimleri arasında halı okuma, dikiş dikme ve kuaförlük gibi faaliyetler de bulunurken kentsel alanlarda yaşayan mülteciler imkanları kayıt dışı, güvencesiz ve düşük maaşlı istihdam olanaklarıyla sınırlıdır. Bu durum kadınları ve gençleri etkileyerek bazen onları fuhuş gibi sömürücü başa çıkma stratejileri benimsemeye mecbur etmektedir. Bazı kaynaklara göre güneydoğu Anadolu bölgesinde mevsimlik işçilerin günlük ücretinin krizden bu yana beşte birine inerek günlük 2.5 ABD Dolara kadar düşmüştür ve bunun da kayıt dışı iş gücü piyasasının sömürücü doğasını gözler önüne sermektedir. Bu soruna istinaden, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı potansiyel iş gücü artışına sahip istihdam alanlarının sektörel ve coğrafi olarak UNFPA 82

84 TÜRKİYE Bölgesel Mülteci & Dayanıklılık Planı GEÇİM KAYNAKLARI araştırılmasıyla mültecilerin kayıtlı istihdama erişimini sağlayacak yeni bir mevzuat hazırlamaktadır. İlgili 3RP ortakları düzgün ve adil istihdam olanaklarını güçlendirmeyi ve çocuk işçiliği ve düşük maaşlar gibi yanlış uygulamaları azaltmayı planlayan politika geliştirme çalışmalarını destekleyecektir. Mülteci krizini ele alacak planlar geliştirilirken istihdam edilebilirliğe ve geçim kaynakları olanaklarına odaklanılacaktır. İstihdama erişim ve mesleki beceriler bakımından mültecileri desteklemek için yerel ortakların kapasiteleri güçlendirilecektir. İş gücü talebiyle ilişkili iş olanaklarının geliştirilmesine yönelik girişimler (ekonomik gelişme, ticaret vb. canlandıracak yeni yatırımlar) ile Suriyeli ve hassas durumdaki ev sahibi toplulukların iş gücü kalitesini artıracak iş gücü arzı ile ilgili müdahaleler gerçekleştirilecektir. Beceri geliştirme çalışmalarına yaşam becerileri eğitimi, Türk dili kursları, girişimcilik eğitimi ve tespit edilen ihtiyaçlara cevap veren mesleki eğitimler dahildir. Geçim kaynakları oluşturmaya yönelik müdahaleler (küçük işletmeler, ayni yardımlar ve geçim kaynağı sağlanmasına özel sektörün ilgisi) 2016 yılında incelenecektir. Mesleki ve istihdam edilebilir Suriyeli mülteci profillerini ve bunların iş gücü piyasasına olan etkilerini analiz etmeye ve iş gücü piyasası değerlendirmelerine ihtiyaç vardır. Bu çalışmalarla Suriyeli kadınların maruz kaldığı sorunlar ile Suriyeli ve ev sahibi topluluklardan çalışanların beceri setleri değerlendirilerek iş eşleştirme çalışmalarına başlanacaktır. Türkiye Hükümeti nin bazı araştırmalar yürütmesine rağmen, geçim kaynakları araştırmasının (Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin onayına tabiidir) artmasına ihtiyaç vardır. Suriyeli iş yerlerinin anlamlı dâhiliyetini güçlendirme maksadıyla yerel ekonominin ve sektörlerin analiz edilmesine yönelik ihtiyaç da vardır. Gaziantep in ihracatındaki yaklaşık üç kat artış, özel sektör ile ilişki kurmak ve istihdam imkanlarını geliştirmek için kullanılabilecek iş imkanlarının olduğunu göstermektedir. Çalışma izni mevzuatı tamamlandığında Suriyelileri ve ev sahibi toplulukları hedef alan, ilgili makamlarla koordinasyon halinde gerçekleştirilecek bir iletişim stratejisi ile mültecilerin kayıtlı iş gücü piyasasına erişmeleri için bilgi sağlanacaktır. Bu mevzuat kayıtlı mültecilerin kayıtlı istihdama erişmesini sağlarken, aynı zamanda kayıtlı istihdam ve eğitim olanakları sunmasıyla mültecilerin kayıtlı istihdama teşviki açısından bir motivasyon unsuru da olacaktır. Ayrıca bu mevzuat olumsuz başa çıkma mekanizmalarının azalmasına yardımcı olacak, ulusal kanunlara uyan düzgün işlere erişimi destekleyecek, çalışma koşulları, UNDP/ Güray Balaban çalışan hakları ve Suriyeli çalışanların sorumlulukları gibi bilgiler de sağlayacaktır. Ulusal çalışma kanunlarına erişim gelirin artmasına ve ailelerin çocuklarını okula yollamasına yardımcı olurken çocuk işçiliğini, erken evlilikleri, kayıp nesilleri önlemektedir ve kadınların güçlendirilmesi ve toplumsal cinsiyet temelli şiddetin azalmasına destek olmaktadır. Genel olarak kendi geçiminlerini sağlamalarına ve sosyal dengeye katkıda bulunacaktır. 83