BÖLÜM 7 MATERYAL ÇEŞİTLERİ Öğretim ortamında kullanılabilecek araçlar ve materyal çeşitleri

Transkript

1 BÖLÜM 7 MATERYAL ÇEŞİTLERİ Öğretim ortamında kullanılabilecek araçlar ve materyal çeşitleri Kaynak: Selvi, K. (2012)

2

3 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Resimler Grafikler Çizimler Çizelgeler Posterler Kavram Haritaları Karikatürler Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Modeller Maketler Çoklu ortam Takımları Yazım ve Gösterim Tahtaları Yazı Tahtaları Elektronik beyaz Tahtalar Bülten Tahtaları Kumaş Tahtalar Manyetik Tahtalar Kağıt Tahtalar Yazılı Materyaller

4 Görsel Araç Gereç ve Materyaller İki Boyutlu Görsel Materyaller Soyut kavramları daha somut bir hale dönüştürebilir. Sözel bilgilerin somutlaştırılmasına yardım eder. Kullanım kolaylığı Materyal gerektirmemesi

5 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Resimler İnsanların, yerlerin ve olayların fotoğraf veya fotoğrafa benzer gösterimleri için kullanılır. İki boyutludur. Mimari, işlem süreçlerinin gösterilmesi, sosyal bilimler ve coğrafya. Fotoğraflar Posta Kardı Haritalar

6

7

8 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Çizimler İnsanların, yerlerin ve kavramların grafiksel gösterimi için çizimler, şekiller ve tablolar kullanılır Şekiller, süreçleri belirtmek ve kavramlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları anlatmak için kullanılır Öğretimin tüm aşamalarında kullanılır

9

10

11

12 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Çizelgeler Çizelgeler soyut ilişkilerin görsel oluşumlarıdır. Kronoloji, değişimler ve hiyerarşiler gibi konuları anlatırken kullanılırlar. Karşımıza sıklıkla tablolar ve akış şemaları olarak da çıkabilirler.

13

14 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Grafikler Kronoloji, hiyerarşi, miktarlar gibi soyut kavramlar arasındaki ilişkileri göstermek amacı ile kullanılır. Organizasyon şemaları, sınıflandırma grafikleri ve zaman çizelgeleri biçimlerinde olabilir. Genellikle (özellikle küçük yaştaki çocuklar için) tek bir kavram içermelidir. Sayısal verinin görsel ifadesidir. Verileri ve verilerdeki değişimi ve benzerliği anlatmak için kullanılır. Sözel veriden daha hızlı anlaşılır, ve tablolardan daha çekicidir.

15

16

17

18 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Posterler Resim, çizgi, renk ve kelimelerin görsel bileşimidir Etkililiği renklendirme ve dinamikliğe bağlıdır Dikkati çekmeli ve mesajı hızlı bir biçimde iletebilmelidir Yeni bir konu, bir olay ve duyurular için kullanılabilir ve güdülenmeyi sağlar

19

20

21

22 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Kavram Haritaları Kavram haritaları kavramlar arasındaki ilişkileri anlatan gösterimlerdir. Kavram haritalarında, kavram ve fikirler hiyerarşik bir şekilde yapılandırılır, o Kavramlar arasındaki ilişkiler kavramları birleştiren bir çizgi ile belirtilir, o Aynı seviyedeki kelimeler birincil ilişkileri gösterir.

23

24

25

26 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Karikatürler Çizgi resimler insanların ve olayların karikatirüze edilmis halidir Hem çocuklar hem de yetis.kinler tarafından çekici bulunur ve kolayca okunabilir. Akılcı bir yaklas ımla hazırlanmıs olanlar tercih edilmelidir. Ög rencilerin bilisşel düzeylerine ve deneyimlerine uygun seçilmelidir.

27

28 Görsel Araç Gereç ve Materyaller İki Boyutlu Görsel Materyaller Avantajları Karmaşık konuları basitleştirir Tüm konu ve seviyelere uygunluk Kolay kullanılır Ekonomik Önceden hazırlanır Dezavantajları Dayanıklılık Saklama Boyut İki boyutluluk

29 Görsel Araç Gereç ve Materyaller İki Boyutlu Görsel Materyaller Örnek Kullanım Amaçları Karmaşık bir konuyu basitleştirmek gerektiğinde Kavramlar arası ilişkileri belirtmek istendiğinde (kronolojik sıralama) Derse dikkat çekerek başlamak istendiğinde Yaratıcılığı teşvik etmek planlandığında (karikatür çalışması) Sürecin anlatılması beklendiğinde (Tohumun büyümesi)

30 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Üç Boyutlu Görsel Materyaller Üç-boyutlu görsel materyaller, öğretim ortamında bulunan görüp dokunabildiğimiz nesnelerdir. Gerçek nesneler Modeller Maketler Kukla Çokluortam takımları

31 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Gerçek nesneler, günlük hayatta çok az karşılaşılan konuları işlemek için kullanılır. Somut kavramları anlamadan soyut kavramlara geçmenin zorluğu nedeni ile gerçek nesnelerin kullanımı önemlidir. Para, araçlar, bitkiler ve hayvanlar gerçek nesnelere verilecek örneklerden bazılarıdır.

32 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Gerçek nesneler oldukları gibi kullanılabilir veya öğretimin etkinliğini artırabilmek için değiştirilebilir. örnekler kesitler Sergiler alan gezileri diyoramlar

33 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler kesitler İç yapısını incelemek amacıyla kullanılan canlı veya cansız kesitler

34 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler örnekler Bitkilerin, hayvanların veya canlıların uygun kontroller için saklanmış parçaları

35 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler sergiler Farklı nesnelerin ve görsellerin öğretim amacıyla bir araya getirilmesi ile oluşturulan koleksiyonlardır. Alan gezileri, gösterimler ve diyoramalar

36 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Alan gezileri Alan gezileri, sınıf ortamına getirilmesi olası olmayan canlıları, objeleri ve süreçleri izleme amacı ile yapılan gezilerdir. Alan gezileri yalnızca görme ve duymaya dayalı olduğundan somut ve soyut arasında ortalarda yer aldığı söylenebilir.

37

38 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Sergiler alan gezileri Örnek Kullanım Alanları Sınıf ortamına getirilmesi olanaksız bir olgunun incelenmesi gerekiyorsa Nesnel, görsel veya basılı materyal koleksiyonlarının oluşturulması bekleniyorsa (mevsimler yapraklar) Geçmişte, şimdi veya gelecekte olması beklenen olay ve durumların canlandırılması isteniyorsa (dıyoram)

39 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler diyoramlar Gerçeğe benzer bir görüntü oluşturmak amacıyla üç boyutlu tasarlanan yapılardır. Bir kutu içerisinde tek bir açıdan görünecek şekilde sergilenir.

40 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Avantajlar Zengin ve anlamlı yaşantılar Dikkatle gözlem yapma becerisi Çevre ile ilişki kurma ve geliştirme Uzun süre kalıcı yaşantı Grupla hareket Dezavantajlar Zaman alıcı İyi planlanmazsa zaman, emek ve maddi kayıp Disiplin problemi, üzücü kaza ve olaylar Yorucu ve sorumluluk gerektiren bir tercih Yönetim ve velilerin isteksizliği

41 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Modeller-Maketler Modeller gerçek nesnelerin benzeri maketlerdir. Gerçek nesneleri kullanamayacağımız durumlarda kullanılır. 3 boyutlu kavramları, boyut, şekil veya renkle belirtilen işlevleri anlatmak için uygulamalarda ve laboratuvar ortamında kullanılır.

42 Avantajlar Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Modeller Karmaşık yapıları basit ve açık hale getirme Farklı boyutlardaki cisimlerin algılanması (duyu sınırlarını aşan) Zaman ve uzaklık yönünden ulaşılamayan cisimlerin algılanması Soyut kavramların anlatımı

43 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Modeller Dezavantajlar Yanlış büyüklük, renk ve yapı konusunda oluşabilecek sorunlar Maddi kaynak ve bakım gerektirmesi El yapımı modellerin dayanaklılık sorunu

44 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Kukla Kukla, insan, hayvan ya da diğer canlıları biçimsel olarak yapıp, hareket ettirme ve seslendirme suretiyle kullanılan bir materyaldir. Özellikle okul öncesi ve ilköğretim yıllarında çok etkilidir. Öğrenciler kuklanın konuşmasını, hareket etmesini severler. Kuklalar, dersin başında dikkati çekmede ya da dersin ilerleyen aşamalarında zenginleştirici olarak kullanılabilir.

45 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Kukla Kukla her derste kullanılabilir. İlkeleri vermede, şarkı söylemede, matematikte problem sorma ve yardım etmede, Türkçe'de pek çok kuralı öğrenmede, dramatizasyonlarda kullanılabilir. Hazırlanması çok ucuzdur. En imkansız yerlerde bile rahatlıkla artık malzemeden yapılabilen bir materyaldir.

46

47 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Çokluortam Takımları Çokluortam takımı bir konuya ilişkin birden fazla medya türü içeren öğretme-öğrenme materyalleri bütünüdür. Video kasetleri Ses kasetleri Durağan resimler Tepegöz asetatları Çalışma yaprakları Kitapçıklar Modeller Slaytlar Haritalar Gerçek nesneler Grafikler

48 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Üç Boyutlu Görsel Materyaller Avantajları İlgi çekme (duyu organlarına hitap etme) İşbirliği Gerçeklik Dezavantajları Maliyet Saklama Zaman Kolay hasar görme

49 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Üç Boyutlu Görsel Materyaller Örnek Kullanım Amaçları Modeller kullanılmadan deneyim kazanılması olanaksız bir konu varsa Bilgi ve becerilerin gerçek bir uygulama ile gösterilmesi isteniyorsa Soyut bir kavramı anlatmak için somut nesneleri kullanarak temel oluşturma gerekiyorsa Doğrudan deneyimin hiç yaşanmadığı veya çok az yaşandığı bir konu söz konusunun öğretimi planlanıyorsa

50 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Yazılı Materyaller Ders Kitapları (Ders kitapları nasıl seçilmeli?) Ders Notları Hikaye ve romanlar Kitapçıklar Broşürler Çalışma/Alıştırma Kitapları Kılavuzlar Çalışma Yaprakları Dergiler

51 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Yazılı Materyaller Avantajları Erişilebilirlik Ekonomik Kullanıcı dostu Esneklik Taşınabilirlik Kolaylıkla çoğaltılabilen Dezavantajları Okuma Düzeyi Ezberleme Sözcük dağarcığı Tek yönlü sunum Müfredata uyumluluk Gelişigüzel değerlendirme

52 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Örnek Kullanım Amaçları Yazılı Materyaller Öğretim etkinliklerinin yönlendirilmesi söz konusu ise Öğretmenin hazırladığı öğretim materyaline destek olarak kullanılacaksa Öğrenilmesi beklenen konuya ilişkin okuma gerekiyorsa

53 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Yazım ve Gösterim Tahtaları Yazı tahtaları Elektronik Beyaz Tahtalar Bülten Tahtaları Kumaş Tahtalar Manyetik Tahtalar Kağıt Tahtaları

54 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Yazım ve Gösterim Tahtaları Avantajları Erişilebilirlik Esneklik Ekonomik Beyin Fırtınası Kolay Kullanım Dezavantajları İletişim Doğru Kullanım (kavramlar karışabilir) Görsellik Okunabilirlik

55 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Yazım ve Gösterim Tahtaları Örnek Kullanım Alanları Beyaz tahtada sözel sunuyu desteklemek için metin veya görsel kullanımı gerekiyorsa Standart elektronik tahta kullanılarak sınıf ortamında yapılan beyin fırtınası sürecinde not alınması uygunsa Etkileşimli elektronik tahta kullanılarak grup çalışması sonucu bir ürünün tasarlanması isteniyorsa

56 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Yazım ve Gösterim Tahtaları Örnek Kullanım Alanları Bülten tahtasında asıl içeriği okuyarak gelmesi gerekiyorsa Öğrencilerden bülten tahtası hazırlamaları isteniyorsa Kumaş tahtada hikaye, roman gibi farklı okuma etkinlikleri veya öykü oluşturma için görsel benzetimlerin kullanılması durumunda

57 Görsel Araç Gereç ve Materyaller Yazım ve Gösterim Tahtaları Örnek Kullanım Alanları Manyetik tahta kullanılarak şekil ve nesnelere ilişkin bilgi ve becerilerin sergilenmesi için Kağıt tahta kullanılarak görsellerin sergilenmesi ve üzerinde tartışılabilmesi bekleniyorsa Grupların beyin fırtınası sonucu oluşturduğu fikirleri tartışarak bir sonuca ulaşmaları isteniyorsa Kavramlar ve bilgiler arasında ilişki kurulmasını sağlayacak görsel ipuçları kullanmak gerekiyorsa

58

59

60 Görsel-İşitsel Elektronik Araç-Gereçler İşitmeye dayalı öğretim gerektiren konularda yaygın olarak işitsel araç ve gereçler kullanılır. Gelişen teknoloji ile birlikte bu araç-gereçlerin çeşitleri de hızla artmakta, kayıt biçimi ve kalitesi farklılaşan biçimler ortaya çıkmaktadır.

61 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Üzerinde hareketli bir parça taşıyan büyük bir kutu olan tepegöz basit bir araçtır Lens ve Ayna sistemi kullanılarak kuvvetli bir ışığın yardımı ile gelen görkte 90 derecelik bir açı ile yansıtılır Tepegöz

62 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Tepegöz Tepegoz Yansilari Yansitilacak olan resim, grafik, tablo ve metinler Ozel asetat kalemi ile yazilip-cizilebilir veya Bilgisayarda hazirlanip direkt ciktisi alinarak kullanilabilir.

63 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Tepegöz

67 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Tepegöz Avantajlar Parlaklık Göz teması Kolay kullanım Düzenlenebilir Erişilebilirlik Kolay hazırlama Detaylı bir içeriği sunma Davranışlara etkisi Organizasyon ve tartışma Dezavantajlar Önceden programlanamaz Bireysel kullanılamaz Hazırlık için süre gerektirir Görüntü yüksekliği faktörü

68 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Örnek Kullanım Alanları Tepegöz Önemli noktalar vurgulanmak veya belli konulara dikkat çekme isteniyorsa Anında farklı örnekler oluşturulmak isteniyorsa Bir sürece ilişkin adımları veya hiyerarşiyi anlatmak isteniyorsa Grup çalışmaları desteklenmek isteniyorsa

69 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Doküman Kamera Katı materyalleri, basılı dokümanları ve gerçek nesneleri bilgisayar ekranına veya projektöre aktarmak için kullanılırr.

70 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Doküman Kamera Avantajlar Materyal üretimi gerektirmez Eşit görme olanağı Gün ışığı yeterli Öğrenci çalışmalarının sergilenmesi Dezavantajlar Işıklandırma Ek donanım ihtiyacı

71 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Bilgisayar Projeksiyon Sistemi Bilgisayar; hem görsel hem de işitsel özellikleri taşıyan bir araçtır. Projeksiyon makineleri; bilgisayar, video, kamera ve dokuman kamerada yer alan materyallerin büyütülerek yansıtılması amacıyla kullanılır.

72 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Bilgisayar Projeksiyon Sistemi Bilgisayarlarin vazgecilmez ogretim araclari olmasinin en onemli nedeni internet araciligi ile bilgilerin paylasilmasi ve iletisim saglanmasidir. Öğretim surecinde bilgisayar-projeksiyon sistemi, genellikle Elektronik Sunular'in yansitilmasi amaciyla kullanilmaktadir.

73 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Bilgisayar Projeksiyon Sistemi Avantajlar Zengin icerik sunumu Internet Etkileşim Dezavantajlar Zaman Ön bilgi Görsel tasarım Karanlık ortam

74 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Bilgisayar Projeksiyon Sistemi Örnek Kullanım Alanları Bir süreçteki hareketi gözlemek gerekiyorsa Bir nesne veya olaya ait detayların sırası ile aktarılması isteniyorsa Yeni bir kavram anlatmak amaçlanmışsa Bir yapıyı incelemek, önemli noktaları vurgulamak isteniyorsa Benzerlik ve farklılıkları ortaya çıkarmak veya farklılıklar vurgulanmak isteniyorsa

75 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Radyo/Kaset/CD/MP3 Çalar

76 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Radyo/Kaset/CD/MP3 Çalar Avantajları Kolay erişim ve kullanım Ekonomik Sözel destek Dil öğretimine destek Tekrar dinlenebilir Kolay taşınabilir Dezavantajları Telif Hakları Hızın ayarlanması İstenilen noktaya geri dönme Dikkat kaybı

77 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Radyo/Kaset/CD/MP3 Çalar Örnek Kullanım Amaçları Öğrencilerin ses kayıtlarını almak aktivitesi yaptırılacaksa Günlük hayattan örnekler verilmek isteniyorsa Doğaya ait sesleri dinleme çalışmaları yaptırılacaksa Sözel örnekleri çeşitlendirilmek isteniyorsa Deneyimleri veya gözlemler kaydedilmek isteniyorsa Bir metin seslendirilmek isteniyorsa

78 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Video, Televizyon/DVD/VCD Televizyon ve video/vcd/dvd gibi araclar hem gorsel hem de isitsel araclardir Video kaseti, CD veya DVD uzerine kaydedilmis ogretim amacli filmler gercek yasami sinifa tasimak, ulasilamayan yerleri tanimak, sosyal icerikli veya doga olaylarini gozlemlemek icin kullanilabilir.

79 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Video, Televizyon/DVD/VCD Avantajlar Hareket Surecler Guvenli Dramatizasyon Beceri kazandirma Duyussal ogrenme Tartisma Dezavantajlar Soyut kavramlar Guncelleme Izleme hizi Konusan kafa Yanlis anlasilmalar

80 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Video, Televizyon/DVD/VCD Örnek Kullanım Alanları Fikirlerin paylaşılması isteniyorsa Bir surecin gözlenmesi isteniyorsa Riskli bir olayın gözlenmesi isteniyorsa Bir olayın canlandırılması yapılacaksa Sanal alan gezisi yapılması planlanmışsa Öğrenci performansı gözlenecekse

81 Görsel-İşitsel ElektronikAraç-Gereçler Video, Televizyon/DVD/VCD

82 Görsel-İşitsel Araç-Gereçler Dijital Fotoğraf Makinası Dijital fotoğraf makineleri görsel ağırlıklı tüm konularda kullanılabilir Çekilene dijital fotoğraflar ve videolar, CD, DVD, flaş bellek ve sabit disk gibi ortamlarda farklı biçimlerde saklanabilir.

83 Görsel-İşitsel Araç-Gereçler Dijital Fotoğraf Makinası Avantajlar Aninda goruntuleme Kullanim kolayligi Saklama kapasitesi Goruntu kalitesi Tasinabilirlik Dezavantajlar Projeksiyon veya ekran gerektirir Kirilgan Pahali

84 Görsel-İşitsel Araç-Gereçler Dijital Fotoğraf Makinası Örnek Kullanım Alanları Surecin izlenmesi gerekliyse Farklı örneklerdeki benzerlik ve farklılıkların belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılacaksa Gözlem yapmak amacıyla kullanımı gerekiyorsa