MERMER OCAKLARI REHABİLİTASYONUNDA KULLANILABİLECEK POTANSİYEL BİTKİ TÜRLERİ: ISPARTA-KIRTEPE MERMER OCAĞI ÖRNEĞİ.
|
|
- Tülay Akan
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ULUSAL MERMER VE TAŞ OCAKLARI ONARIM TEKNİKLERİ SEMPOZYUMU MERMER OCAKLARI REHABİLİTASYONUNDA KULLANILABİLECEK POTANSİYEL BİTKİ TÜRLERİ: ISPARTA-KIRTEPE MERMER OCAĞI ÖRNEĞİ Murat AKTEN 1 Ahmet Alper BABALIK 2 Volkan KÜÇÜK 1 1 SDÜ Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Isparta 2 SDÜ Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü, Isparta muratakten@sdu.edu.tr Özet Önemli yer altı doğal kaynaklardan olan mermerden faydalanılması amacıyla oluşturulan mermer ocakları nedeniyle tahrip edilen doğal ortamın kendini onarması çok uzun yıllar almaktadır. Ancak, tahrip edilen bu alanın yeniden onarım ve doğaya kazandırılma süreci insanoğlunun müdahalesiyle hızlandırabilmektedir. Rehabilitasyon olarak da adlandırılan bu onarım faaliyetlerinden biri olan peyzaj onarımı; zarar görmüş alanın verimlilik, ekolojik, ekonomik ve estetik değerlerinin yeniden doğaya ve topluma kazandırılmasını amaçlayan çalışmalardandır. Zira doğal kaynaklardan, doğaya en uygun ve sürdürülebilir olarak faydalanılması bilimin temel ilkelerindendir. Bu çalışmada, rehabilitasyon tekniklerinden biri olan Biyolojik onarım süreci ele alınmış ve Isparta ili Kırtepe Mermer Ocağı örneğinde mermer sahalarının onarımında kullanılabilecek potansiyel bitki türleri belirlenemeye çalışılmıştır. Bununla birlikte gerek çalışmaya konu mermer üretim sahasının ve gerekse diğer mermer üretim sahalarında, üretim faaliyeti sonrasında doğaya ve yöre halkına yeniden kazandırılması için önerilerinde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Mermer ocakları, rehabilitasyon, onarım, Kırtepe-Isparta DETERMINATION OF POTENTIAL PLANT SPECIES IN REHABILITATION OF MARBLE QUARRY: A CASE STUDY OF ISPARTA-KIRTEPE MARBLE QUARRY Abstract As a result of marble extraction process in a marble quarry area, it takes long period to repair itself. Process of reclaiming or rehabilitation of an abandoned quarry will be much faster by human intervention. Landscape reclamation is studies for regaining efficiency, ecological, economic and aesthetic values of a destroyed area. In this study, one of the rehabilitation techniques "biological repair" process is discussed. In case of Kırtepe Marble Quarry in Isparta province, plant species selection criteria for native plant species have been identified that can be used for quarry. Some recommendations are given for regaining this area for community and nature after the marble extraction process ends. Keywords: Marble quarries, rehabilitation, plant selection criteria, Kırtepe-Isparta 368
2 1.Giriş Doğal kaynaklardan yararlanma ve gelecek kuşaklara aktarımı, bakım ve onarım faaliyetlerini de beraberinde getirmektedir. Zira, içinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli özelliklerinden biri de, modern endüstrileşme ile toplum yaşamında büyük gelişmelere bağlı olarak ihtiyaçlarında artış ve çeşitlilik göstermesidir. Çepel (1994) tarafında da belirtildiği üzere teknolojinin ilerlemesi buna bağlı olarak yaşam düzeyinin yükselmesi, yeni istek ve gereksinimleri geometrik dizi şeklinde artırmıştır. Doğal kaynak, doğal servet veya yeraltı zenginlikleri şeklinde tanımlanan, yer kabuğunun en dış yüzeyinde ya da yüzeye yakın kesimlerinde bulunan, metalik kökenli ve kullanım değeri olan maden adı verilen varlıklar ilkçağlardan beri insanların ilgisini çekmiştir (Balcı, 1994). Günümüzde de madenler günlük hayatın temelini oluşturan sanayi, endüstri ve ticarette genel olarak da ekonomi dünyasında önemli bir yer tutmuştur. Ayrıca ülkelerin gelişip kalkınmaları, ekonomik yapısı, teknolojik düzeyi ve dünya siyasetindeki yeri, maden kaynaklarının varlığı ve bu kaynakların değerlendirilişi ile ilgili görülür olmuştur (Öktem, 1997). Bu ilgiye bağlı olarak dünyada gittikçe gelişme gösteren Madencilik adıyla anılan bir sektör ortaya çıkmış ve ülkelerin ekonomik hayatını yakından ilgilendiren yeni bir endüstri alanı oluşmuştur. Oluşan bu endüstriyel alanlar, Orman ve Zirai bilimlerde de biyolojik onarım gibi yeni faaliyet alanlarının ortaya çıkmasını ve disiplinler arası çalışmayı zorunlu hale getirmiştir Günümüzde yaşanan çevre problemlerinin ana kaynağını, mevcut doğal dengenin insan eli tarafından bozulması oluşturmaktadır. Madencilik çalışmaları da doğal dengeyi bozan, çevreyi kirleten ve canlıların yaşamını, dengesini bozan işlemlerdir. Yerkabuğundaki maden yataklarının çıkarılması ile arazi bozulmaları kaçınılmaz şekilde oluşmaktadır. Farklı tipte alan kullanımları ile peyzajda da önemli değişiklikler ve zararlar meydana gelmektedir. Madencilik çalışmalarına bağlı olarak yürütülen açık ocak madenciliği ile birlikte mermer ocakları sayısı gittikçe artmakta ve bu alanlar hiçbir çalışma yapılmadan kendi haline terk edilmektedir. Bu terk ediliş doğaya ve içinde barındırdığı tüm canlılara zarar vermektedir. Ekosistemin bozulması ile peyzaj onarımı, madencilikte rehabilitasyon tanımları yerini almakta ve bu bozulmaya çözümler aranmaktadır. Tüm dünyada ekonominin hızla gelişmesi, teknolojinin de beraberinde büyümesine ve bunun sonucu olarak da talep artışına neden olmaktadır. Giderek büyüyen sanayi, ekonomi ve talep artışının neticesinde dünya çevresel sorunlarla karşı karşıya kalmakta ve bu sorunlar günümüzde olduğu gibi gelecek için de önemli tehdit oluşturmaktadır. Çevresel sorumluluğun öneminin farkına varan toplumlar bu sorunları bertaraf etmek için birtakım çevresel ve mekânsal plânlama ve korumanın bütünleştirilmesi gerekliliğini kabul etmişlerdir (Borand, 2012). Bu çalışmada, peyzaj onarımı ve iyileştirme kapsamında üretim faaliyetini tamamlamış mermer ocaklarının; rehabilitasyon tekniklerinden biri olan Biyolojik onarım süreci ele alınmış ve Isparta ili Kırtepe Mermer Ocağı örneğinde onarımda kullanılabilecek bitki tür seçimi kriterleri ve bu kriterler bağlamında onarımda kullanılabilecek doğal bitki türleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu alanın doğal haline ve dolayısıyla görsel ve ekonomik anlamda yöreye yeniden kazandırılması için önerilerinde bulunulmuştur. 369
3 1.1.Yüzey Madenciliği Ve Rekültivasyon Yüzey madenciliğinin peyzaj üzerindeki kalıcı etkileri nedeniyle özel bir kültürel ya da endüstriyel peyzaj gelişir. Madencilik Peyzajı olarak adlandırılan bu peyzaj, doğanın orijinal potansiyelini etkileyen sonuçlar bakımından karakteristiktir. Orijinal arazinin, yüzey madenciliği ve atıklarının depolanması için bu şekilde total kullanımı, teknik bakımdan çoğu kez geçici bir ara kullanım olarak tanımlanırsa da peyzaj ekolojisi bakımından bunun mevcut peyzaj sistemi üzerindeki alansal ve kompleks etkileri geçici değildir ve sadece o alanla sınırlı kalmaz. Olumsuz etkiler, kazılıp çıkarılan maden ya da depozitin ulaştığı derinlikten itibaren yakın çevrenin tüm biyosferini kapsar. Yüzeysel madenciliğin çevreye ve peyzaj sistemine verdiği başlıca zararlar, yol açtığı olumsuz etkiler ve değişiklikler şöyle sıralanabilir (Köse ve ark., 1993; Başal ve ark., 1995; Görcelioğlu, 2002); Topoğrafik reliyef ve doğal toprak profilleri, jeolojik katmanların kazılması ile harap olur; yüzeysel madencilik nedeniyle bir kitle kaybı meydana gelir. Nemli ve verimli toprağın kaybı ile ham ve abiyotik minerallerin materyal yığınlarının ve şevlerin üzerinde kalması, bu nedenle yüzey toprağı ve şevler korunmasız kalması ve erozyona açık olması, Su ekonomisi, özellikle taban suyu, yüzeysel drenaj, infiltrasyon ve evaporasyon bakımından az yada çok etkilenir. Terkedilmiş kazı alanlarında yeni su kitleleri oluşur. Alan ve yakın çevre yerel iklim ve mikro klimasında değişimlerin meydana gelebilmesi, Madenin çıkarılması, taşınması, depolanması sırasında ağır iş makinalarının zemini sıkıştırması, atmosferik kirlilik, görsel kirlilik ve bunların neden olduğu sağlık sorunları, Toprağı koruyucu görev yapan ve toprağın besin maddeleri bakımından zenginleşmesini sağlayan bitki örtüsü ortadan kalkması ve buna bağımlı faunanın yok olması, Zehirli, zararlı maddeler içeren dekapaj ve örtü tabakaları için yanlış seçilen döküm sahalarının yeraltı sularını kirletmesi, asidite ve sertliklerinin değişmesine neden olabilmesi, Yüzey madenciliğinin çevre ve peyzaj ekosistemi üzerindeki çok şiddetli etkileri çevredeki tüm canlılar, toprak, peyzajın görsel etkisi ve rekreasyonel değerler üzerinde zararlı sonuçlar doğurur. Bu zararların dikkatli ve planlı bir iyileştirme çalışması ile giderilmesi, çöken sistemin yeniden işlevsel ve yararlanılabilir kılınması gerekir. Madencilik faaliyetinin neden olduğu bu çevresel etkilerin gerçek anlamda tanımlanması, tahmin edilmesi, önlenebilmesi ya da azaltılabilmesi faaliyetin planlaması aşamasında çevresel değerlere ve çevresel etkilere ilişkin etüdlerin ve planlama çalışmalarının yapılması ile mümkündür ( Akpınar, 2005). Madencilik faaliyetleri sırasında veya sonrasında tahrip edilen ve doğal dengesi bozulan araziyi, işletme sonrasında çeşitli yöntemlerle ilk haline getirmek olası değildir. Yapılan onarım çalışmalarının amacı, bozulmuş araziyi eskiye en yakın konuma getirmeye çalışarak, çevresiyle her açıdan uyumlu olmasını sağlamaya yöneliktir (Köse ve ark., 1993). Bir başka 370
4 deyişle, öncelikle bozulan ekosistemin yeniden oluşturulması ve kurulması çalışmasıdır. Diğer bir amaç ise, doğal yapısı değişen bu alanları farklı amaçlar doğrultusunda kullanarak geri kazanımını sağlamaktır. Günümüzde çevre bilincinin artması ve madencilik sektörünün ortaya çıkardığı tahribatın farkına varılması ve bu hammaddelerin tükenmesini önlemek amacıyla yapılan bilinçli toplumsal hareketlerle, bu problemlere çeşitli çözüm yolları aranmakta ve tedbirler alınmaktadır. Ramani ve diğerleri, ıslahı (reclamation), madencilik faaliyeti yapılan alanın madencilik sonrası kullanımı için hazırlanmasına yönelik işlemler olarak ifade etmektedir (Ramani ve ark., 1990). Islah ayrıca çevre duyarlılığı kapsamında maden alanının bir sonraki kullanımı için gerekli olan sediment ve erozyon kontrolü gibi çalışma aşamalarını da içerir. Yani ıslah; madenciliği tamamlayan, ona ilave tek bir aşama değil, madencilik planlarıyla eş zamanlı olarak başlatılan, maden çıkarma ve sonrasındaki safhalarda da devam eden bir dizi faaliyetten oluşur (Şimşir ve ark., 2007). Down ve Stocks a göre İngiliz terminolojsinde; Restorasyon (restoration): maden alanlarının işletme sonrası madencilik öncesindeki orijinal duruma getirilmesi, Rekültivasyon (reclamation): madenciliği de içine alan endüstriyel bir kullanım sonrası terk edilen alanın yeniden yararlı hale getirilmesi, Rehabilitasyon (rehabilitation): madencilik yapılmış alanda tamamen yeni ve ilkinden farklı bir kullanım için gerekli şartların oluşturulması, Tekrar bitkilendirme (revegetation): (eğer gerekiyorsa) arazi tekrar doldurulduktan veya döküm sahaları tekrar düzenlenip bitkilendirme işlemleri için hazır hale getirildikten sonra başlayan, arazide planlanmış bitki örtüsünün oluşturulması için gerekli çalışmaların tümüdür (Down ve Stocks, 1977). İngiltere de Madencilik Faaliyetleri Planlama Kontrol Komitesi ise Restoration ı (restorasyonu), minerallerin çıkarılmasından sonra arazinin yeniden kabul edilebilir çevresel şartlarının oluşturulmasına kadar yapılan işlemlerin tamamı olarak tanımlanmıştır. Kanada terminolojisinde ise; Rehabilitasyon (rehabilitation): alanın doğal durumuna veya buna eşdeğer bir duruma döndürülmesi, Rekültivasyon (reclamation): alanın doğal durumuna veya daha uygun kullanıma döndürülmesi olarak tanımlanmaktadır (Michaud, 1981). Bu bağlamda, bir maden ocağının işletilmesinde düzensiz ve belli bir sistematiğe oturtulmamış geleneksel alışkanlıklardan vazgeçilmeli, bunun yerini farklı bilim dalları arasındaki iş birliğini teşvik edecek şekilde multidisipliner bir etüd ve planlama tarzı almalıdır. Ramani ve Sweigard, maden işletmeciliğinin farklı safhalarını içine alan disiplinlere göre detaylı bir çizelge hazırlamışlardır (Çizelge 1). Optimale yakın bir yaklaşım sergileyen bu çizelge teorik olmaktan çıkarak giderek pratiğe dönüştürülmeye başlanmıştır. Bu dönüşümün tamamlanmasıyla meslek dalları arasındaki şovenizm ortadan kalkacak ve yapılan iş birliği ve danışmanlık sayesinde ortaya çok daha ayakları yere basan projeler çıkacak ve ayrıca ülkemiz şartlarında çok daha fazla beyin gücüne istihdam imkanı doğmuş olacaktır (Şimşir ve ark., 2007). 371
5 Disiplinler arası bir bakış açısıyla, madencilik faaliyetlerinden önce planlaması yapılan ve mutlaka üretim faaliyetleri ile eş zamanlı olarak harekete geçirilmesi gereken rekültivasyon işlemleri sayesinde, doğal rezervlerimiz çok daha çevreci, ekonomik ve bilimsel şartlarda işletilmiş olacaktır. Rekültivasyon operasyonu, ilgili kanunlara eklenecek yaptırım gücü yüksek maddeler vasıtasıyla madencilik aktiviteleri ile kol kola yürümeye başlayacak ve böylece kamuoyunda doğal kaynaklarımızın işletilmesi ile ilgili daha önceden uyandırılmış bilinçli veya bilinçsiz ön yargılar silinebilecektir. Çizelge 1. Madencilik öncesi planlama aktiviteleri ve ilgili uzmanlık alanları (Ramani ve Sweigard, 1983). Maden Planlama Aşaması Planlama Aktivitesi Uzmanlık Alanı Yasal Zorunlulukların Analizi Alan kullanımı ile ilişkili sınırlayıcı düzenleyicilerin kullanılması Avukat, hukuk danışmanı, bölge ve şehir planlamacısı Arazi ve Kaynak Kazanılması Alan kullanım hazırlığı Peyzaj mimarı, biyolog, kartograf Pazar Araştırması Bölgenin pazar potansiyelinin kontrolü Coğrafyacı, karayolu (inşaat) müh. Finansal Değerlendirme Alan kullanım ve doğa onarım maliyeti Ekonomist, bölge planlamacısı, emlakçı, maliyeci Maden müh. (cevher hazırlama), Bitki Örtüsü ve Sahanın Su Madencilik sonrası alan kullanımında çevre müh., ziraat müh., Durumunun Tasarımı atıkların etkisinin ön görülmesi hidrojeolog Çevresel Etki Değerlendirme Çalışmaları Ön Maden Planlaması Ruhsat Alınması Yönetsel Detay Analiz Detaylı Madencilik Planı Madenciliğin bir alanın kapasitesine olan etkisinin değerlendirilmesi Madencilik sonrası alan kullanımının başlangıçta belirlenmesi Madencilik esnasındaki ve sonrasındaki üretim planı ve ilgili bilgiler Son alan kullanım planının kabulü Farklı amaçlı alan kullanım tasarımları Maden müh, çevre müh, ziraat müh., jeoloji müh., orman müh., biyolog, arkeolog, alan kullanım planlamacısı, sosyolog, toplumsal ve sivil kurumlar Maden müh, peyzaj mimarı, ziraat müh. ve ekonomist Maden müh, çevre müh., ziraat müh. Ziraat müh., hidrojeolog, bitki biyologu, ekonomist Peyzaj mimarı, çevre müh., ziraat müh., inşaat müh., mimar 1.2.Peyzaj Onarımı Çelem (1988), kırsal alanda yeni düzenlemeler için bitki, toprak, taş, demir gibi onarım elemanlarıyla doğa koruma önlemlerinin alınması çalışmalarını doğa onarımı olarak ifade etmektedir. Doğa onarımının canlı bitkisel malzemeyle onarım şeklini ise bitkisel örtülendirme olarak nitelendirmektedir. Buchwald e göre Bitkisel Örtüleme ise, peyzaj mimarlığı hedef ve amaçlarına ulaşmak amacıyla bitki kısımlarını, bitkileri ve bitki topluluklarını canlı onarım ve düzenleme materyali olarak kullanma şeklinde tanımlanmaktadır. XIX. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren peyzaj onarımına ilişkin çalışmalarda başarının hangi yöntemlerle sağlanabileceği konusunda bilimsel tartışmalar da başlamış, bir grup bilim adamı sadece biyolojik önlemlerin peyzaj onarımında yeterli olacağını, bir grup bilim adamı da sadece teknik önlemlerin başarı sağlayacağını savunmuştur. Ancak zamanla her iki düşünce doğrultusunda yapılan çalışmalardan hiçbirinin tek başına yeterli olmadığı görülmüş dolayısıyla peyzaj onarımında biyolojik ve teknik önlemlerin, birbirini destekleyecek biçimde bir arada kullanılması gerektiği anlaşılmıştır. 372
6 Öte yandan konuyu Orta Avrupa ekolünün görüşleri doğrultusunda işleyen çoğu bilimsel kaynaklar, peyzaj onarımının ilgi ve çalışma alanını yalnız insan etkinliklerine bağlı olarak ortaya çıkan arazi ya da peyzaj bozulmaları ile kısıtlama eğilimindedir. Bunda, İngiltere ve Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde doğal yollarla zarar görmüş arazilerin, hukuk terminolojisindeki bozulmuş arazi kapsamı dışında olmasının (Down/Stocks, 1977) ve peyzaj bozulması olgusunun çoğunlukla kırsal kesimdeki maden alanlarıyla özdeşleştirilmesinin etkili olduğu düşünülebilir. Oysa özellikle günümüzde peyzaj onarımı insan etkinliklerine bağlı olarak peyzaj bozulmalarının yanısıra, insan müdahalesinin söz konusu olmadığı yer durumlarda doğal nedenlerle meydana gelen ve yarattığı etki ve sonuçlarla insanlara zarar veren her türlü arazi ve peyzaj bozulmalarına karşı da önlemleri düşünmek, planlamak ve uygulamak ya da uygulatmak durumundadır. Akpınar ve ark., 1994 göre, tahrip olmuş bir alana verimliliğinin, ekolojik, ekonomik ve estetik değerlerinin yeniden kazandırılması doğa onarımı çalışmaları ile mümkün olmaktadır. Doğa onarım çalışmaları 4 aşamadan meydana gelmektedir: Alan kullanım planlaması: bir alanının değişik faktörler yönünden irdelenip önerilen kullanımlara uygunluğunun araştırılmasıdır. Yeniden düzenleme: planlamaya uygun kazı-döküm yapılması, bitkisel toprağın ayrı olarak depolanıp daha sonra serilmesi, tesviye, drenaj ve su rejimi kontrolü ve gerekli alt yapının hazırlanması yeniden düzenleme işleridir. İyileştirme: tahrip edilmiş alana biyolojik verimliliğin yeniden kazandırılması ve toprağın değerlendirilmesi-geliştirilmesi ile yeniden bitkilendirme çalışmalarıdır. İzleme ve bakım: uygun bir yeniden düzenleme ve iyileştirme çalışmasından sonra arazinin verimli olarak kullanılmasını sağlamak için izleme ve bakım çalışmaları yapılır. Peyzaj onarım çalışmalarıyla ilgili hatalı bir beklenti; toplumun bu çalışma sonunda hemen olgun bir peyzajla karşılaşmayı ummalarıdır. Böyle bir beklentinin, peyzaj onarımının ekolojik temeliyle bağdaşmadığı açıktır. Bu açıdan bakıldığında, doğal denge den mutlak ve değişmez bir denge gibi söz etmek yanlış olur. Böyle bir kabul tümüyle teoriktir. Pratikte ise, sadece belirli bir statik duruma yönelik eğilimlerden söz edilebilir. Çünkü, doğadaki herşey gibi peyzajın da sürekli bir değişim içinde olduğu, ayrıca iklim değişiklikleri, çeşitli insan etkinlikleri ve benzeri nedenlerle tam anlamıyla statik bir duruma hiçbir zaman ulaşılamayacağı bilinmektedir (Görcelioğlu, 2002). Peyzaj onarımın ana hedefi, çeşitli nedenlerle bozulmuş alanlarda peyzajın onarılarak yenilenmesi, böylece çevreyi olumsuz yönde etkileyen peyzaj öğelerinin ve peyzaj bölümlerinin tehlikesiz duruma getirilmesi ve çevredeki çeşitli insan etkinliklerinin daha rasyonel olabilmesi için gerekli önlemlerin alınmasıdır. Peyzaj onarım yöntemleri, kullanılan materyalin türüne göre; Canlı materyalle onarım (biyolojik onarım) Cansız materyalle onarım (teknik onarım) Kombine onarım ( biyoteknik onarım) olmak üzere üç tipe ayrılır. 373
7 Onarım yöntemi ve bununla ilgili teknikler, onarım gereksinmesine, uygulama alanının özelliklerine ve bitki sosyolojisi ilkelerine göre değişmektedir. Onarım gereksinmesi, alanın bitkilendirme nedenini ve hedeflenen kullanım durumunu ifade eder. Her kullanım durumu, diğerinden farklı onarım yöntemini gerektirir. Öte yandan uygulama alanının ekolojik özellikleri, bitki türü seçiminde olduğu gibi yöntem seçiminde de önemli ölçüde etkilidir. Bir alanın uğradığı tahribatın derecesi ve nedenleri, şu andaki durumu doğal ekolojik özellikleri, farklı uygulama yöntemlerinin seçilmesini gerektirir. Günümüz teknolojik gelişmeleri ve teknik yenilikler, bir çeşit ani ya da acil peyzaj donatımına olanak sağlamaktadır. Ancak böyle uygulamalar çoğu kez kısa ömürlü, etki bakımından zayıf, yöre için uygunsuz, hatta bir bölgenin ekolojik dengesi açısından tümüyle zararlı olabilir. Peyzaj onarımında, gelecekteki potansiyel klimaks belirlendikten sonra uygulanacak bir bitkilendirme programı daha başarılı ve yöre koşullarına daha uygun olacaktır. 2.Materyal Ve Yöntem Isparta il merkezine yaklaşık 10 km mesafede bulunan çalışmaya konu _Kırtepe Mermer Ocağı, m yükseltiler arasında ve 37 o Kuzey enlemi ile 30 o Doğu boylamında yer almaktadır (Şekil 1). Ortalama eğimi %25 olan Kırtepe mermer ocağı güneygüney batı bakıdadır. Mermer ocağı sahası arazi sınıfı olarak VII. sınıf arazi niteliğindedir ve kestanerengi topraklardan oluşmaktadır. Toprağı, balçıklı, ph sı ortalama 8.2 dir. Toprakların kireç miktarı yüksek, organik madde içeriği orta seviyededir. Hacim ağırlığı ise gr/cm 3 arasındadır. Toprak derinliği az olup yer yer ana kaya ortaya çıkmış ve erozyon etkisine maruz kalmıştır (Babalık ve Sönmez, 2010). Şekil 1. Kırtepe Mermer ocağı sahası 374
8 Kırtepe kütlesinin bir kısmının neritik, belli bir kısmının ise pelajik kireç taşlarından oluştuğu görülmektedir. Bu kütlenin etek kısımlarında yamaç molozları yaygındır. Kireçtaşı anakayası üzerinde mutlak derinlik sığ olmasına rağmen, karşılaşmanın etkisiyle oluşan çatlaklar sebebiyle fizyolojik derinlik sığ ile derin arasında değişim göstermektedir. Fizyolojik derinlikteki bu değişim ağaç, çalı ve otsu pek çok bitki türünün bu kütle üzerinde yayılış göstermesini sağlamıştır (Fakir ve ark., 2009). Kırtepe Mermer Ocağının rehabilitasyonu amacıyla kullanılacak bitki türlerinin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada yöntem olarak, daha önce yapılan literatür çalışmaları değerlendirilmiş ve Akpınar (2005) tarafından kullanmış olan kriterler temel alınmıştır. Bu kriterler; Ekolojik kriterler: Bitkiler öncelikle getirileceği alanın içinde bulunduğu bölgeye, sonra da alanın mikro-ekolojik özelliklerine uyum göstermelidir. Yıllık sıcaklık dağılımları ile maksimum ve minimum sıcaklıklar, yağış miktarı, toprak ve hava nemi tuzluluk, kireçlilik, rüzgar, toprak ph sı, hava, toprak ve su kirliliği gibi kısıtlayıcı özellikler seçimde önemli rol oynar. İşlevsel Kriterler: Birbirini çeşitli özellikler bakımından tamamlayan bitkiler seçilerek başarı şansı artırılmalıdır. Toprak yüzeyini iyice örten, yoğun dal ve yaprak dokusuna sahip, yüzeydeki su ve toprak hareketlerini önleyebilen, toprak üstü aksamına, derin ve güçlü kök yapısına sahip, rizom ve stolonlarıyla alana yayılabilen bitkiler seçilmelidir. Kültürel kriterler: Seçilen bitki çalışılacak alanın büyüklüğüne bağlı olarak kolay ve bol miktarda üretilebilmeli, özel cihaz, yapı ve kimyasal maddeler gerektirmemelidir. Bakım ihtiyaçları minimal düzeyde olmalıdır. Ekonomik Kriterler: Bitkilerin uygulama yapılacak alanda en ekonomik biçimde temini, özel bazı sorunlar dışında temel ilke olarak alınmamalıdır. Birbiri yerine kullanılabilecek bitkilerden en ucuz ve en kolay biçimde elde edilebilecek ve ekim dikimin en ekonomik yolla gerçekleştirilecek, nakliye gideri en düşük, tutma şansı en yüksek bitkiler tercih edilmelidir. 3.Bulgular Kırtepe Mermer Ocağının bulunduğu sahada Babalık ve Sönmez (2010) tarafından yapılan çalışmada 32 familyaya ait 107 cins ve 129 bitki taksonu tespit edilmiştir. Bu bitki taksonları da dikkate alınarak yapılan çalışmada Kırtepe Mermer Ocağı rehabilitasyonunda kullanılabilecek bitki türleri Akpınar (2005) e göre belirlenmiş ve bitki gruplarına göre Çizelge 2 de verilmiştir. 375
9 Çizelge 2. Kırtepe Mermer Ocağı rehabilitasyonunda kullanılabilecek potansiyel bitkiler Ağaç Türleri Çalı Türleri Buğdaygiller Baklagiller Diğer Türler Cedrus libani A. Rich. Fraxinus angustifolia Vahl. Juniperus excelsa Bieb. Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe Robinia pseudoacacia L. Berberis crataegina DC. Cotoneaster nummularia Fisch. Et Mey. Crataegus monogyna Jacq. subsp. monogyna Jacq. Crataegus orientalis Pallas ex Bieb. var. orientalis Quercus coccifera L. Rosa canina L. Spartium junceum L. Aegilops neglecta Req. ex Bertol. Alopecurus myosuroides Hudson var. myosuroides Briza media L. Bromus tomentellus Boiss. Dactylis glomerata L. subsp. hispanica (Roth) Nyman Festuca ovina L. Koeleria cristata (L.) Pers. Phalaris arundinacea L. Phleum montanum C. Koch subsp. serrulatum (Boiss.) M. Doğan Poa pratensis L. Astragalus campylosema Boiss. subsp. atropurpureus (Boiss.) Chamberlain Astragalus microcephalus Willd. Astragalus vulnerariae DC. Hedysarum varium Willd. Lotus corniculatus L. var. tenuifolius L. Medicago sativa L. subsp. sativa Onobrychis pisidica Boiss. Trifolium pratense L. var. pratense Boiss. & Bal. Vicia cracca L. subsp. atroviolacea (Bornm.) Davis Acantholimon acerosum (Willd.) Boiss. var. brachystachyum Boiss. Ajuga chamaepitys (L.) Schreber var. mesogitana (Boiss.) Bornm. Atraphaxis billardieri Jaub. & Spach. var. billardieri Cerastium banaticum (Roch.) Heuffel Chenopodium folisum (Moench) Aschers. Globularia orientalis L. Marrubium globosum Montbret & Aucher ex Bentham subsp. globosum Onosma mite Boiss. & Heldr. Ranunculus cuneatus Boiss. Reseda lutea L. var. lutea Salvia candidissima Vahl. subsp. occidentalis Hedge Saponaria pumilio Boiss. Scutellaria orientalis L. subsp. pinnatifida Edmondson Thymus longicaulis C. Presl. subsp. chaubardii Jalas var. chaubardii 4.Sonuç Ve Öneriler Endüstriyel veya madencilik faaliyetleri sırasında yetişme ortamına verilen zararların en aza indirilmesi ve faaliyetlerin tamamlanmasından sonra bozulan ekolojik dengenin yeniden kurulmasını amaç edinen onarım çalışmaları, koruma kullanım ilkesine dayalı ekolojik bir yaklaşımdır (Akpınar 1994). 376
10 Mermer ve taş ocakları çalışmalarının neden olduğu çevre sorunlarının çözülmesi veya en aza indirilmesi sürecinde rehabilitasyon çalışmalarının önemi büyüktür. Peyzaj onarım çalışmalarının teknik ve biyolojik olarak iki önemli aracı vardır. Sorunun niteliğine göre iki araç bir arada bütünleştirilmelidir. Teknik araçlar, sorunlu olan alanın çevre ile uyumunun en hızlı, fonksiyonel ve estetik açıdan sağlanmasına yardımcı olur. Biyolojik araçlar, sorunlu olan alanda ekolojik süksesyona uygun olarak klimaks vejetasyona ulaşılmasını sağlamaktadır. Peyzaj onarımında biyolojik açıdan klimaks topluma ulaşılması için ekolojik süksesyonun aşamaları izlenmektedir. Bu kapsamda öncü türler döneminde açıklık kayalık alanlar, likenler, tek yıllık bitkiler, yıllık otlar ve çayırların sırası, ara dönemde otlar, çalılar ve son olarak da klimaks toplum olarak adlandırılan gölgeye dayanıklı ağaçlar oluşmaktadır. Ancak her zaman klimaks toplum ağaçlardan oluşmayabilir, bazı bölgelerde yüksek alpin kuşaklar ya da çayır mera alanlarında klimaks toplum çayır ve meraları oluşturan ya da yüksek alpin kuşağı oluşturan bitki örtüsü olabilmektedir. Çalışma alanının koşullarına bağlı olarak doğru seçilecek bitki türleri ve doğru bitkilendirme teknikleri ile alanın bitkilendirilmesi ve buna bağlı olarak alanın ekolojik, ekonomik ve estetik değerlerinin yeniden oluşturulması ve geri kazanılması mümkündür. Ancak, zaman, emek, finansal kaynak ve uzmanlık gerektiren bu çalışmaların başarılı olabilmesi için madencilik faaliyetleriyle birlikte başlaması ve paralel yürütülmesi çalışmaların başarısını artıracak, zaman, emek ve kaynaktan tasarruf sağlayacaktır (Akpınar, 2005). Mermer ocaklarının rehabilitasyonunda yapılacak biyolojik onarım çalışmaları, doğaya en uygun bakım ve onarım faaliyetlerinden olup, bu onarım çalışmalarında yapılacak bitkilendirme faaliyetlerinde yörenin ve yakın çevresinin doğal türlerine öncelik verilerek biyolojik ve ekonomik risk en aza indirilmelidir. Diğer geleneksel ağaçlandırma/bitkilendirme çalışmalarına oranla daha bilimsel-teknik ve hassasiyet gösterilmeli ve daha uzun vadeli düşünülmelidir. Bitkilendirme sahalarında yüksek tutma başarısı-yaşama yüzdesi sağlanması amacıyla, varsa maden artıkları sahadan uzaklaştırılmalı veya toprak örtüsüyle kapatılmalıdır. İhtiyaç duyulması durumunda sahaya toprak takviyesi yapılmalı, sahanın verimliliği yöreye uygun yukarıda belirtilen baklagil ve buğdaygil türleriyle yeşil gübreleme yapılmalıdır. Kaynaklar Acar, D., Ö., Türkiye de Açık Ocak Kömür Madenciliği Sonrası Peyzaj Onarım Çalışmalarının İrdelenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Akpınar, N., Açık Kömür Ocaklarında Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Doğa Onarım Çalışmalarının Milas-Sekköy Açık Kömür Ocağı Örneğinde İrdelenmesi, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen. Bil. Enst., Ankara, s Akpınar, N., Madencilik Faaliyetleri Sonrası Onarım Çalışmalarında Bitkilendirme Süreci, Madencilik ve Çevre Sempozyumu, Ankara, s Babalık, A. A., Sönmez, K., Isparta İli Bozanönü Köyü Kırtepe Merasında Botanik Kompozisyonun Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 17, s , Bartın 377
11 Basal, M., Yılmaz, O., Kurum, E., Akpınar, N., Çabuk, A., Ekşioğlu, T., Sivrihisar- Kaymaz altın madeni doğa onarımı ve alan kullanım planlaması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:1414, Ankara. Borand, M. N., Açık ve Kapalı Maden İşletmeciliğinde Çevresel Etki. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dönem Semineri, s. 63, İstanbul. Çelem H., Sorunlu Alanlarda Bitkilendirme Tekniği, Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları, No: 1047, Ankara. Down, G., Stocks, J., Environmental Impact of Mining, Essex: Science Publishers Ltd., s Fakir, H., Babalık, A. A., Karatepe, Y., Süleyman Demirel Üniversitesi Kampüsünün Doğal Bitki Türleri (Isparta-Türkiye). SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 1, s , Isparta Görcelioğlu, E., Peyzaj Onarım Tekniği.İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları. Yayın No: 4351, ISBN: , İstanbul. Köse, H., Şimşir, F., Güney, A., Açık Maden İşletmelerinde Rekültivasyon ve Rekreasyon, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları No: 236, İzmir. Michaud, L.H., A Manual of Reclamation Practice, Ontario: International Academic Services Ltd. Ramani, R.V., Sweigard R.J., Development of a Procedure for Land Use Potential Evaluation for Surface Mined Land Report, U.S. Dept. of the Interior Bureau of Mines, p Ramani, R.V., Sweigard, R.J., Clar, M.L., Reclamation Planning-Surface Mining Handbook, A.B.D., p Şimşir, F., Pamukçu, Ç., Özfırat, M. K., Madencilikte Rekültivasyon ve Doğa Onarımı, DEÜ Mühendislik Fakültesi, Fen ve Mühendislik Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, İzmir. 378
DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 9 Sayı: 2 sh. 39-49 Mayıs 2007 MADENCİLİKTE REKÜLTİVASYON VE DOĞA ONARIMI
DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 9 Sayı: 2 sh. 39-49 Mayıs 2007 MADENCİLİKTE REKÜLTİVASYON VE DOĞA ONARIMI (MINE RECLAMATION AND RESTORATION OF NATURE) Ferhan ŞİMŞİR*, Çağatay
DetaylıDüzenlenmesi. Mehmet TOPAY, Nurhan KOÇAN BARTIN.
Ekonomik Ömrünü Tamamlamıs s Açık A k Maden Ocaklarının n Rekreasyonel Amaçlarla Düzenlenmesi Mehmet TOPAY, Nurhan KOÇAN ZKÜ,, Bartın n Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, BARTIN. Teknolojik gelismelere
DetaylıMADENCİLİK SONRASI ONARIM ÇALIŞMALARINDA PEYZAJ MİMARLARININ YERİ
MADENCİLİK SONRASI ONARIM ÇALIŞMALARINDA PEYZAJ MİMARLARININ YERİ Hazırlayan: Araş. Gör Özlem Candan Külekci Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü PEYZAJ MİMARLIĞININ MESLEK ALANLARI
DetaylıPeyzaj ; bir yörenin. fiziksel, kültürel ve sosyo-ekonomik yapısının. ortaya çıkardığı bir bütündür. Giriş
Peyzaj ; bir yörenin fiziksel, kültürel ve sosyo-ekonomik yapısının ortaya çıkardığı bir bütündür. Giriş Dolayısıyla bir arazinin jeolojik, jeomorfolojik, hidrolojik, ekolojik, estetik, kültürel ve sosyal
DetaylıEROZYON İNDİKATÖRLERİ
EROZYON İNDİKATÖRLERİ Toprağın korunmasında büyük güvence bitki örtüsüdür ve onun sürekli bir örtü oluşturmasıdır. Burada sözü edilen bitki örtüsü doğal bitki örtüsüdür (orman ve mera). Bitki örtüsünün
DetaylıTR 2008 IB EN 04 MADEN ATIKLARININ YÖNETİMİ PROJESİ
TR 2008 IB EN 04 MADEN ATIKLARININ YÖNETİMİ PROJESİ Ülkü Füsun ERTÜRK Maden atıkları ve Tehlikesiz Atıkların Yönetimi Şube Müdürlüğü Kimya Müh. Antalya, 24-26.04.2012 Maden Atıklarının Yönetimi Projesi
DetaylıDOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3
DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar
DetaylıMADENCİLİK SONRASI ONARIM ÇALIŞMALARINDA PEYZAJ MİMARLARININ ROLÜ ROLE OF LANDSCAPE ARCHITECTS IN POST-MINING RECLAMATION WORKS
Economicsand Administration, TourismandTourism Management, History, Culture, Religion, Psychology, Sociology, FineArts, Engineering, Architecture, Language, Literature, EducationalSciences, Pedagogy&OtherDisciplines
DetaylıBölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme
Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 8 65 Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme 8.1 Gübreleme Çayır-Mer alarda bulunan bitkilerin vejetatif aksamlarından yararlanılması ve biçme/otlatmadan sonra tekrar
DetaylıLAND DEGRADATİON. Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı
ARAZİ BOZULUMU LAND DEGRADATİON Hanifi AVCI AGM Genel Müdür Yardımcısı LAND DEGRADATİON ( ARAZİ BOZULUMU) SOİL DEGRADATİON (TOPRAK BOZULUMU) DESERTİFİCATİON (ÇÖLLEŞME) Arazi Bozulumu Nedir - Su ve rüzgar
DetaylıMADENCİLİK VE ÇEVRE. M. Oğuz GÜNER Maden Mühendisi
MADENCİLİK VE ÇEVRE M. Oğuz GÜNER Maden Mühendisi 1-MADEN SAHALARI İLE İLGİLİ MADEN HAKLARI 2- ARAMA VE FİZİBİLİTE 3-OCAK İŞLETMECİLİĞİ 4-OCAK ÜRETİM YÖNTEMLERİ 5-CEVHER HAZIRLAMA VE ZENGİNLEŞTİRMEİ 6-MADEN
DetaylıPERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK
PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki
DetaylıTAŞ OCAKLARININ PEYZAJA ETKĐLERĐ VE YENĐDEN KULLANIMLARINA YÖNELĐK ÇÖZÜM ÖNERĐLERĐ: BARTIN ĐLĐ ÖRNEĞĐ
Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 2, Yıl: 2007, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 134-144 TAŞ OCAKLARININ PEYZAJA ETKĐLERĐ VE YENĐDEN KULLANIMLARINA YÖNELĐK ÇÖZÜM ÖNERĐLERĐ: BARTIN
DetaylıAĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR
AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Ağaçlandırma çalışmalarında amaç tespiti ile işe başlamak ilk hedeftir. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Amaç tespiti ülkemizin ormancılık
DetaylıIĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU
Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde
DetaylıToprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1
Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak haritası Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Toprak ağaçlandırma başarısını en çok etkileyen faktörlerden birisidir. İklim koşulları bakımından yeterlilik olsa
DetaylıDOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN
DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru
DetaylıT.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ.. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ. ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ. ÇOK AMAÇLI UYGULAMA PROJESİ 201 (BU KAPAK SAYFASI
DetaylıBölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI
Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 9 73 9.1. Kapsam Bölüm 9 ÇAYIR-MER A ISLAHI Çayır-mer a ıslahı, yem kaynaklarını ıslah etmek veya bu yemi otlayan hayvanların yararlanmalarını kolaylaştırmak için, çayır-mer
DetaylıORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ
Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 1.2. Orman Yangını Tanımı Orman yangını, çevresi açık olması nedeniyle serbest yayılma eğiliminde olan ve ormandaki
DetaylıBitkilerle Alan Oluşturma -1
Bitkilerle Alan Oluşturma -1 Peyzaj Mekanlarının 3 Temel Elemanı Yüzey Zemin Düzlemi: Mekanın tabanını oluşturur. Mekanın diğer elemanları bu tabanın üzerinde yer alır.örneğin üstünde hiçbir bitki veya
Detaylı3. Konu. Şevlerin Korunması ve Duraylamasında Teknobiyolojik Uygulamalar. Madencilikte Çevre Yönetimi Semineri Afyonkarahisar 12-13 Ocak 2012
3. Konu Şevlerin Korunması ve Duraylamasında Teknobiyolojik Uygulamalar Bu sunumun hazırlanmasında Prof. Dr. Florin Florineth in (University of Natural Resources and Applied Life Sciences, Vienna) 20.02.2008
DetaylıAKARSU KÖPRÜLERİNDE EKOLOJİK TASARIM VE DOĞA ONARIMI
3. KÖPRÜLER VİYADÜKLER SEMPOZYUMU TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ 08-09-10 MAYIS 2015 AKARSU KÖPRÜLERİNDE EKOLOJİK TASARIM VE DOĞA ONARIMI H. Ülgen Yenil, Osman Uzun ve Şükran Şahin Sav Doğaya
DetaylıGRUP DOĞA GEBZE SANAYİ BÖLGESİNDE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN AZALTILMASINDA KULLANILABİLECEK BİYOAKÜMÜLATÖR BİTKİLERİN ARAŞTIRILMASI
GRUP DOĞA GEBZE SANAYİ BÖLGESİNDE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN AZALTILMASINDA KULLANILABİLECEK BİYOAKÜMÜLATÖR BİTKİLERİN ARAŞTIRILMASI Grup Üyeleri A.Burcu ŞİMŞEK Burhan YOĞUN Kıvanç TEKE Proje Danışmanları Prof.
DetaylıÇAKÜ Orman Fakültesi Havza Yönetimi ABD 1
Uymanız gereken zorunluluklar ÇEVRE KORUMA Dr. Semih EDİŞ Uymanız gereken zorunluluklar Neden bu dersteyiz? Orman Mühendisi adayı olarak çevre konusunda bilgi sahibi olmak Merak etmek Mezun olmak için
DetaylıBüyükşehir Alanlarında Kırsal Arazisi Kullanımına Yönelik Plan Altlık Gereksinimleri,
Büyükşehir Alanlarında Kırsal Arazisi Kullanımına Yönelik Plan Altlık Gereksinimleri, KIRSAL ARAZİ YÖNETİMİNDE ANALİTİK VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE SENTEZ PAFTALARININ ÜRETİLMESİ; Prof. Dr. Yusuf KURUCU
DetaylıPROJE I Ders III ALAN ANALİZİ. Doç.Dr.Reyhan ERDOĞAN. Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü
ALAN ANALİZİ PROJE I Ders III Doç.Dr.Reyhan ERDOĞAN Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü ALAN ANALİZİ Mevcut alan özelliklerini anlama sürecidir. Alan analizinde, Alanın özelliklerini
DetaylıORMAN KORUMA ORMAN KORUMA YA GİRİŞ
ORMAN KORUMA ORMAN KORUMA YA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 Foto: İ.BAYSAL Balıkesir, 2006 Orman Korumanın Tanımı Modern ormancılığın amacı, ormanın devamlılığını sağlayarak en uygun yararlanmayı
DetaylıSU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI
SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA ISLAHI DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ DR.HAVVA KAPTAN ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA
DetaylıSULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ
Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla
DetaylıSürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme. 30 Mayıs 2012
Sürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme 30 Mayıs 2012 Sürdürülebilir Kalkınma gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin bugünün ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma
DetaylıARAZİ KULLANIM PLANLAMASI
ARAZİ KULLANIM PLANLAMASI ön koşul kavramsal uzlaşı niçin planlama? toplumsal-ekonomikhukuksal gerekçe plan kapsam çerçevesi plan yapımında yetkiler planın ilkesel doğrultuları ve somut koşulları plan
DetaylıPEYZAJ MİMARLIĞI ANABİLİM DALI
PEYZAJ MİMARLIĞI ANA Doç. Dr. Selma ÇELİKYAY ( Bilim Başkanı ) İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Ens./Anabilim / Bilim Mimar Sinan Şehir ve Bölge Planlama Kentsel
DetaylıSürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi
DetaylıT.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ.. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ. ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ. ÇOK AMAÇLI UYGULAMA PROJESİ 201 (BU KAPAK SAYFASI CİLDİN ÜSTÜNDE AYNI ŞEKİLDE BULUNACAKTIR. PROJE ADI VE YILI CİLDİN SIRT KISMINDA
DetaylıPEYZAJ, PEYZAJ İLE İLGİLİ TANIMLAR, PEYZAJ TASARIMI VE ÖRNEKLER
PEYZAJ, PEYZAJ İLE İLGİLİ TANIMLAR, PEYZAJ TASARIMI VE ÖRNEKLER PEYZAJ NEDİR? PEYZAJ SÖZLÜK ANLAMI GÖRÜNÜM, MANZARA OLAN FRANSIZCA PAYSAGE KELİMESİNDEN DİLİMİZE GİRMİŞTİR. İNGİLİZCEDE LANDSCAPE, ALMANCADA
DetaylıMADENCİLİK VE ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) M.OĞUZ GÜNER Maden Mühendisi
MADENCİLİK VE ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) M.OĞUZ GÜNER Maden Mühendisi KAMUOYUNDA MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN HERHANGİ BİR KISITLAMA OLMADAN YAPILDIĞI YÖNÜNDE KANAAT SÖZ KONUSUDUR. ÜLKEMİZ MEVZUATININ
DetaylıÇayır-Mer a Ekolojisi
Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 4 19 Bölüm 4 Çayır-Mer a Ekolojisi 4.1. Bitki Ekolojisine Etkili Olan Etmenler 1) İklim faktörleri 2) Toprak ve toprak altı faktörler 3) Topografik faktörler 4) Biyotik faktörler
DetaylıMADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Bölüm Başkanı Prof. Dr. Vedat ARSLAN Bölüm Başkan Yardımcıları
MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Bölüm Başkanı Prof. Dr. Vedat ARSLAN Bölüm Başkan Yardımcıları Prof. Dr. Tayfun ÇİÇEK Yrd. Doç. Dr. Alper GÖNEN Yerüstü ve yeraltı zenginliklerimizin teknik, ekonomik ve çevresel
DetaylıDüzce ve Batı Karadeniz Bölgesindeki Endemik ve Nadir Bitki Taksonlarının Ex-situ Korunması Amacıyla
Düzce ve Batı Karadeniz Bölgesindeki Endemik ve Nadir Bitki Taksonlarının Ex-situ Korunması Amacıyla Küçük Ölçekli Botanik Bahçesi Oluşturulması ve Süs Bitkisi Olarak Kullanım Olanaklarının Belirlenmesi
DetaylıTarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer
Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Dr. Osman Orkan Özer SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Sürdürülebilir tarım; Günümüz kuşağının besin gereksinimi
DetaylıTanımlar. Bölüm Çayırlar
Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 1 1 1.1. Çayırlar Bölüm 1 Tanımlar Genel olarak düz ve taban suyu yakın olan alanlarda oluşmuş, gür gelişen, sık ve uzun boylu bitkilerden meydana gelen alanlardır. Toprak
DetaylıHakkımızda. Maden ve Çevre Danışmanlığının yanı sıra 2014 yılından beri proje, etüt ve plan çalışmalarını da bünyesine katmıştır.
2 Hakkımızda 2003 yılında kurulmuş olan BERKA, öncelikle madencilik alanında faaliyet göstermeye başlamış olup, 2007 yılından itibaren Çevresel Etki Değerlendirme çalışmalarını ulusal ve uluslararası standartlarda
DetaylıTÜBİTAK Kamu Kurumları Araştırma Projesi MEVCUT VE POTANSİYEL YABAN HAYATI GELİŞTİRME SAHALARI İÇİN YÖNETİM PLAN MODELİ GELİŞTİRME
TÜBİTAK Kamu Kurumları Araştırma Projesi MEVCUT VE POTANSİYEL YABAN HAYATI GELİŞTİRME SAHALARI İÇİN YÖNETİM PLAN MODELİ GELİŞTİRME Müşteri Kamu Kurumu : T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Yürütücü kuruluş :
DetaylıYıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler
1. HAVZA KORUMA PLANI KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN 2. SAĞLANMASI 3. ATIK SU ve ALTYAPI YÖNETİMİ 3.1. Göl Yeşil Kuşaklama Alanındaki Yerleşimler Koruma Planı'nda önerilen koşullarda önlemlerin
DetaylıTABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR. Osman İYİMAYA Genel Müdür
TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR Osman İYİMAYA Genel Müdür Enerji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olarak başta sanayi, teknoloji,
DetaylıProje alanı, süresi ve bütçesi
1 Proje Gelişim Süreci Projenin amacı Proje alanı, süresi ve bütçesi İşbirliği yapılan kurumlar Proje Bileşenleri Proje Faaliyetleri 2/21 Mart 2011 Mart 2011 Mart 2012 Mart 2012 Haziran 2012 Haziran 2013
DetaylıENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ
ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ Enerji Yönetimi A.B.D Lisansüstü Programı Tezsiz Yüksek Lisans programına kabul edilen öğrenciler zorunlu dersleri tamamlamak
Detaylıİşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya
Detaylıİşletme Amaçları ve Koruma Hedefleri Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan, işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya
DetaylıCOĞRAFYA-2 TESTİ. eşittir. B) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğine B) Yerel saati en ileri olan merkez L dir.
2012 LYS4 / COĞ-2 COĞRAFYA-2 TESTİ 2. M 1. Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M ve N merkezleriyle bu merkezlerden geçen meridyen değerleri verilmiştir. Yukarıda volkanik bir alana ait topoğrafya haritası
DetaylıBiyoloji bilimi kısaca; canlıları, bu canlıların birbirleriyle ve çevreleri ile olan ilişkisini inceleyen temel yaşam bilimidir.
. Biyoloji bilimi kısaca; canlıları, bu canlıların birbirleriyle ve çevreleri ile olan ilişkisini inceleyen temel yaşam bilimidir. Biyolojik Çeşitlilik ise; Populasyonların gen havuzlarındaki gen çeşitliliği
DetaylıHİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden
DetaylıTarım Ekonomisi ve İşletmeciliği
Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 6.Bölüm Tarımsal Üretim Faktörleri Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından Faydalanılmıştır.
Detaylı2229 Ayrıntılı Etkinlik Eğitim Programı SAAT/ GÜN
9.08.206, Cuma Tanışma ve Oryantasyon Yaz okulu öğrencilerinin tanışması, çalışma gruplarının oluşturulması, çalışma konularının verilmesi, görev ve sorumlulukların anlatılması. 2229 Ayrıntılı Etkinlik
DetaylıÇEVRE KORUMA DAİRESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME VE İZLEME DENETLEME ŞUBE AMİRİ KADROSU HİZMET ŞEMASI
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME VE İZLEME DENETLEME ŞUBE AMİRİ KADROSU Kadro Adı : Çevresel Etki Değerlendirme ve İzleme Denetleme Şube Amiri Hizmet Sınıfı : Yöneticilik Hizmetleri Sınıfı (Üst Kademe Yöneticisi
DetaylıÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 2023 YILI HEDEFLERİ
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Sanayi tesislerinin alıcı ortama olan etkilerinin ve kirlilik yükünün azaltılması, yeni tesislerin kurulmasına karar verilmesi aşamasında alıcı ortam kapasitesinin dikkate alınarak
DetaylıETÜT SAFHASI. Hazırlayan Raci SELÇUK Peyzaj Y. Mimarı
ETÜT SAFHASI Hazırlayan Raci SELÇUK Peyzaj Y. Mimarı ETÜT SAFHASI NİÇİN PEYZAJ? Estetik.. Erezyon önleme.. Rüzgar yada kar izolasyonu.. Rekreasyon alanı oluşturma.. Mülkünüze artı bir değer katma.. DİZAYN
Detaylı8. Meşceredeki yapısal değişim Meşcere geliştikçe onu oluşturan ağaçların büyümesi, gelişmesi, türlerin varlığı, bulunma oranı vb özellikler de
8. Meşceredeki yapısal değişim Meşcere geliştikçe onu oluşturan ağaçların büyümesi, gelişmesi, türlerin varlığı, bulunma oranı vb özellikler de değişir. Saf meşcerelerde değişim, her bir bireyin hayatta
DetaylıDoğa, Çevre, Doğal Kaynak ve Biyolojik Çeşitlilik
TEMEL KAVRAMLAR Doğa, çevre, Doğal Kaynak ve Biyolojik Çeşitlilik Kavramları Yabanıl Alan, Yabanıllık ve Yaban Hayatı Kavramları Doğa Koruma Kavramı ve Kapsamı Doğal Kaynak Yönetiminin Genel Kapsamı Doğa,
DetaylıAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ STAJ ESASLARI. Stajın yurtiçi ve/veya yurtdışında şu alanlarda yapılması söz konusudur:
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ STAJ ESASLARI Amaç: Birim dışı eğitim ve uygulama, öğrencilerin peyzaj mimarlığı eğitimi süresince bölümde teorik ve uygulamalı derslerde edindikleri
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI
3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri
DetaylıEndüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1
Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 4 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 5 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER
DetaylıEkoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler)
Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Başak Avcıoğlu Çokçalışkan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Biraz ekolojik bilgi Tanımlar İlişkiler
Detaylı12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA
12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA TOPRAK EROZYONU Toprakların bulunduğu yada oluştuğu yerden çeşitli doğa kuvvetlerinin (rüzgar, su, buz, yerçekimi) etkisi ile taşınmasıdır. Doğal koşullarda oluşan
Detaylı5. SINIF FEN BİLİMLERİ YER KABUĞUNUN GİZEMİ TESTİ
1) Aşağıdaki anıtlardan hangisi diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) 2) I Arazide daha önce olmayan, kaynak suların, suya doygun alanların ve su sızıntılarının oluşması. II Bina temelleri altında çatlama,
DetaylıTÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI
TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI KAYA OYMA YAPILARININ TASARIMINDA JEOFİZİK ETÜTLER RAPOR FORMATI Mart - 2016 Yönetim Kurulu nun 01/03/2016 tarih ve 107 sayılı kararı
DetaylıFonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER
Fonksiyonlar Fonksiyon tanımı Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyona uygulanacak Silvikültürel MÜDAHALELER 2) ETÇAP Planlarının Düzenlenmesine
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM ve BİTKİ KORUMA
SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM ve Hasan Kıroğlu SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME Bu günden yarına herkes için daha iyi bir yaşam olanağı sağlama düşüncesi. - Beslenme, Eğitim, Sağlık, Güvenlik, Çevre ve GÖNENÇ SÜRDÜRÜLEBİLİR
DetaylıÇevre İçin Tehlikeler
Çevre ve Çöp Çevre Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, belirli bir ortamdaki bitki ve hayvan topluluğu, insan ve bunlar arasındaki faaliyetleri içine alan ortamdır.
DetaylıKADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ
KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE NEDİR? İçinde bulunduğumuz canlı, cansız tüm varlıkların birbirleri ile ilişkilerini içine alan ortam. Çevrenin doğal yapısını ve bileşiminin bozulmasını,
DetaylıORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA)
ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA) Prof. Dr. İbrahim TURNA Orman Nedir? Orman, sadece ağaç ve ağaççık toplulukları değildir. Orman canlı ve büyük bir sistemdir. Bu sistem; ağaçlar, çalılar, otlar,
DetaylıGREENMETRIC TÜRKİYE ULUSAL ÇALIŞTAYI KAPSAMINDA KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİNİN ÇEVRE VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK DENEYİMLERİ
GREENMETRIC TÜRKİYE ULUSAL ÇALIŞTAYI KAPSAMINDA KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİNİN ÇEVRE VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK DENEYİMLERİ Kilis 7 Aralık Üniversitesi Temsilcisi Yrd.Doç.Dr. Demet DEMİROĞLU (Kilis 7 Aralık
DetaylıGrup KARDELEN. Grup Üyeleri Menduh ÖZTÜRK (Kocasinan YİBO-Kayseri) Hüseyin YILMAZ (M.100.Yıl YİBO-Ağrı)
T.C.Milli Eğitim Bakanlığı-TUBİTAK BİDEB YİBO Öğretmenleri (Fen Ve Teknoloji,Fizik,Kimya,Biyoloji Ve Matematik)Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı 2009- Biyoloji Çalışma Grubu Grup KARDELEN Grup Üyeleri
DetaylıVejetasyon, herhangi coğrafi bölgenin bir kesimi üzerinde, yaşam koşulları birbirine benzeyen bitkilerin bir arada toplanma şeklidir
Vejetasyon, herhangi coğrafi bölgenin bir kesimi üzerinde, yaşam koşulları birbirine benzeyen bitkilerin bir arada toplanma şeklidir 30.12.2017 1 Vejetasyon, ağaç, çalı, yosun, mantar ve likenlerden oluşan
DetaylıKirlenmiş Saha Temizleme ve İzleme Teknik Rehberi Prof. Dr. Kahraman Ünlü O.D.T.Ü. Çevre Mühendisliği Bölümü
Toprak Kirliliğinin Kontrolu ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik Uygulamaları İçin Personel Eğitim Semineri 20-24 Haziran 2011 & 27 Haziran 1 Temmuz 2011 Kirlenmiş Saha Temizleme ve
DetaylıMarmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi
Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi Huri EYÜBOĞLU Şub. Müd. huri.eyuboglu@csb.gov.tr İSTANBUL SUNUM İÇERİĞİ SINHA PROJESİ Türkiye Kıyılarında Kentsel Atıksu Yönetimi: Sıcak Nokta ve Hassas Alanların
DetaylıZEMİN ELEMANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA İSTANBUL PARK VE BAHÇELERİ NDEN ÖRNEKLER
MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKİM 2010-DÜZCE ZEMİN ELEMANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA İSTANBUL PARK VE BAHÇELERİ NDEN ÖRNEKLER Yıldız AKSOY 1 Şevki KOCABAŞ 1 Erol EKİNCİ
DetaylıÖLÇME BİLGİSİ. PDF created with FinePrint pdffactory trial version http://www.fineprint.com. Tanım
ÖLÇME BİLGİSİ Dersin Amacı Öğretim Üyeleri Ders Programı Sınav Sistemi Ders Devam YRD. DOÇ. DR. HAKAN BÜYÜKCANGAZ ÖĞR.GÖR.DR. ERKAN YASLIOĞLU Ders Programı 1. Ölçme Bilgisi tanım, kapsamı, tarihçesi. 2.
DetaylıDr. Nejat ÇELİK. Eğitim
Dr. Nejat ÇELİK Eğitim 2001 2006 İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak İlmi ve Ekoloji A.B.D. Doktor 1990 1994 İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı A.B.D. Peyzaj
DetaylıTC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI
MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYASINDA YER ALAN KONULAR 3 ANA GRUPTA TOPLANMAKTADIR 1- PROJE ALANI VE
DetaylıTARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA
TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Bölge geniş ovalar ve alçak platolardan
DetaylıYABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı. Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK
YABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK Dünyada kültüre alınıp yetiştirilmekte olan 138 meyve türünden, yaklaşık 16'sı subtropik meyve türü olan 75'e yakın tür ülkemizde
DetaylıFİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ
FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ 2. AÇIK ALAN FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ Genel ve özel mevki özellikleri İklim özellikleri
DetaylıREHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1
REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1 1. GİRİŞ 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak
DetaylıARAZİ DEĞERLENDİRME İlkeler
ARAZİ DEĞERLENDİRME İlkeler Prof. Dr. Günay Erpul arazi değerlendirme ilkeleri bu ders kapsamında güncel arazi değerlendirme işlevini gerçekleştirebilmek için gerekli deyimler temel kavramlar ana hatlar
DetaylıII. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU
II. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU İKLİM DEĞİŞİMİ, ERKEN UYARI SİSTEMLERİ VE YENİLİKLER ÇALIŞTAYI BİLDİRİ SUNUMU ÇALIŞTAY KOMİTESİ ADINA AYŞE TÜRKMEN Alternatifi olmayan ve insanoğlu tarafından üretilemeyen
DetaylıT.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU
T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ Dr. ġevki DANACIOĞLU Dersin içeriği Havza ve havza yönetimi tanımı, tarihsel gelişimi ve coğrafya bilimiyle ilişkisi
DetaylıAksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda
Ağaçlandırma çalışmalarına temel oluşturacak tohum sağlanmasını emniyetli hale getirebilmek için yerel ırklardan elde edilen tohum kullanılması doğru bir yaklaşımdır. Aynı türde de olsa orijin denemeleri
DetaylıBAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I SAAT PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA
BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I Toprak Bilgisi (ZF 301) Matematik (ZF 301) Toprak Bilgisi Toprak Bilgisi Bahçe Bit. Giriş (ZF 301) Toprak Bilgisi Bahçe Bit. Giriş Fizik (ZF
DetaylıBALIKESİR BÜYÜKŞEHİR STRATEJİK PLANI
BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BEL E D İ Y E S İ 2015 2019 STRATEJİK PLANI Balıkesir Büyük şehir Bel ediyesi 2015-2019 Stratejik Pl an ı 3.4.10 Stratejik Alan 10 : Kırsal Hizmetler A1 Entegre Kırsal Kalkınma H1.
DetaylıAğaç Nedir? Bir ağacın yaşayıp gelişebilmesi için; ışık, sıcaklık, CO 2, O 2, su ve mineral madde gereklidir.
AĞAÇ NEDĠR? Ağaç Nedir? Boyu en az 5 metre, çapı da 10 cm'den aşağı olmayan, dal sürgün ve yapraklarının oluşturduğu tepe tacını tek bir gövde üzerinde taşıyan, her yıl çap artımı yaparak kalınlaşan, sürgün
DetaylıPeyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin
Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin ve ekolojik isteklerinin de dikkate alınması gerekir. Her bitki ölçü,
DetaylıORMAN YOLLARININ UZAKTAN ALGILAMA VE CBS İLE PLANLANMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ
ORMAN YOLLARININ UZAKTAN ALGILAMA VE CBS İLE PLANLANMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ Arş. Gör. Burak ARICAK Arş. Gör. Erhan ÇALIŞKAN Öğrt. Gör. Dr. Selçuk GÜMÜŞ Prof. Dr. H.Hulusi ACAR KAPSAM Giriş Orman yollarının
DetaylıÇevre Sorunlarının Nedenleri. Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet
Çevre Sorunlarının Nedenleri Nüfus Sanayileşme Kentleşme Tarımsal faaliyet Başlıca çevre sorunları Hava kirliliği Su kirliliği Toprak kirliliği Gürültü kirliliği Katı atıkların oluşturdukları kirlilikler
DetaylıProf. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1
Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Karpelli Sedir Ekim Ağaçlandırması Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Rehabilitasyon çalışması da denilmektedir 2 Ağaçlandırma Çalışması-Mersin Karpelli Sedir ekimi ile kazanılan sahalar
DetaylıADANA İLİ TARIM TOPRAKLARININ AMAÇ DIŞI KULLANIM DURUMU
ADANA KENT SORUNLARI SEMPOZYUMU / 14 2008 BU BİR TMMOB YAYINIDIR TMMOB, bu makaledeki ifadelerden, fikirlerden, toplantıda çıkan sonuçlardan ve basım hatalarından sorumlu değildir. ADANA İLİ TARIM TOPRAKLARININ
DetaylıSİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA AMAÇLARI VE ANA İLKELERİ
SİLVİKÜLTÜREL PLANLAMA AMAÇLARI VE ANA İLKELERİ Prof. Dr. İBRAHİM TURNA Orman Mühendisliği Bölümü Silvikültür ABD, TRABZON MEŞCERE KURULUŞ AMACI BAKIM AMACI GENÇLEŞTİRME AMACI SİLVİKÜLTÜREL AMAÇLAR VEYA
Detaylı11. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ
EKİM Ay Hafta Ders Saati KONULAR KAZANIMLAR 1 3 Biyoçeşitlilik A.11.1. Bitki ve hayvan türlerindeki zenginliğin oluşumunda ve türlerin azalmasında etkili faktörleri birbirleriyle olan ilişkileri çerçevesinde
DetaylıPEYZAJ MİMARI. Topluma açık yeşil sahaların, çocuk oyun alanlarının, spor sahalarının düzenlenmesi konularında çalışmalar yapar,
PEYZAJ MİMARI TANIM Doğa ve çevrenin insanın ihtiyaçlarını en iyi karşılayabilecek biçimde ekonomik, işlevsel, ekolojik ve estetik ölçülere uygun olarak planlanması, düzenlenmesi, korunması ve geliştirilmesi
Detaylı