T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 393 ISSN: X Araştırma Müdürlüğü Yayın No: 262 TÜRKİYE DE KAVAK YETİŞTİRME

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 393 ISSN: 1300-395X Araştırma Müdürlüğü Yayın No: 262 TÜRKİYE DE KAVAK YETİŞTİRME"

Transkript

1 T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 393 ISSN: X Araştırma Müdürlüğü Yayın No: 262 TÜRKİYE DE KAVAK YETİŞTİRME FİDANLIK AĞAÇLANDIRMA KORUMA HÂSILAT EKONOMİ ODUN ÖZELLİKLERİ Doç. Dr. Ali Sencer BİRLER ÇEŞİTLİ YAYINLAR SERİSİ NO: 22 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü İZMİT 2010

2 YAYIN KURULU: Editorial Board: Mehmet ERCAN Ahmet KARAKAŞ Dr. Cemal FİDAN Dr. Fazıl SELEK Teoman KAHRAMAN Yayınlayan: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü P.K İZMİT Published by Ministry of Forest and Environment Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute P.O. Box: Izmit / TURKEY kavak@ttmail.com kavak@kavak.gov.tr URL: Tel: Faks: İzmit 2010

3 ÖNSÖZ Kavak ağacı ile insanlığın ilgisi çok eski çağlara dayanmaktadır. Kavağın Latince adı olan Populus kelimesi, eski Roma İmparatorluğu döneminde Arbor Populi teriminden kaynaklanmakta ve Halk Ağacı anlamına gelmektedir. Kavak ağacı ile halkımızın ilgisi ülkemizde de folklorumuza kadar yansımıştır. Dünya nüfusunun artması ve sanayinin yaygınlaşması ile odun hammaddesi talebi de artmaktadır. Bu gelişim sonucunda, 2020 li yıllarda küresel odun hammaddesi talebinin yaklaşık 5,5 milyar m 3 /yıl düzeyine çıkması olası görülmektedir. Dünya daki doğal ormanların toplam odun üretim kapasitesi ise yaklaşık 3,5 milyar m 3 /yıl düzeyindedir. Artık sadece doğal ormanlardaki odun hammaddesi üretimi ile karşılanamayan küresel talebin, hızlı gelişen ağaç türleri ile tesis edilen endüstriyel ağaçlandırmalardan sağlanacak odun hammaddesi üretimi ile karşılanması en rasyonel yol olarak görülmektedir. Ayrıca, doğal ormanlarda olduğu gibi, endüstriyel ağaçlandırmalar da karbon dönüşümüne önemli katkılar sağlamakta ve Kyoto Protokolü kapsamında dikkate alınması gereken bir sektör olarak görülmektedir. Endüstriyel ağaçlandırmalar tesisinde kullanılmak üzere seçilmiş olan kavak klonları, çok kısa idare süresi sonunda yüksek düzeyde hacim artımı sağlamaları ve Dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilmeleri bakımından, en önemli hızlı gelişen ağaç türleri arasında yer almaktadır. Giderek artan odun hammaddesi talebinin azımsanamayacak bir kısmı kavak ağaçlandırmalarından elde edilen üretim ile karşılanmakta ve doğal ormanlar üzerinde oluşan talep baskısı belirli bir oranda azaltılmış olmaktadır. Ülkemizde 3,5 milyon m 3 /yıl düzeyi üzerinde kavak odunu üretilmektedir. Üretimin yaklaşık 1,5 milyon m 3 /yıl kadarı yerli karakavak klonlarından, 2,0 milyon m 3 /yıl düzeyinden fazlası ise yabancı kavak klonlarından elde edilmektedir. Üretilen kavak odununun büyük çoğunluğu, küçük ölçekli arazi sahibi çiftçilerimiz tarafından tesisi edilen ağaçlandırmalardan elde edilmektedir. Kavak odunu üretiminin daha fazla artırılabilmesi için, büyük ölçekli kavak ağaçlandırma işletmelerinin de teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması gerekmektedir. Büyük ölçekli, kurumsallaşmış ve sanayi ile bütünleşmiş kavak ağaçlandırma işletmeleri için Isparta da bulunan ORKAV Orman ve Tarım Sanayi Hammadde Üretim A.Ş. henüz ülkemizdeki tek örneği oluşturmaktadır.

4 Kavak ağaçlandırmalarının odun üretiminde dikkati çekecek ölçüde verimli bir kaynak oluşturması nedeniyle, kavak yetiştirme konusu orman fakültelerinde lisans ve lisansüstü eğitim programlarında yer almaktadır. Dünya da ve ülkemizde kavakçılık konusuna ilişkin olarak çeşitli düzeylerde araştırma çalışmaları ve yayınlar yapılmıştır. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından yayınlanmış olan Poplars and Willows (1979) ile Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü tarafından yayınlanmış olan Türkiye de Kavakçılık (1994) isimli yayınlar, kavakçılık konusunda en önemli başvuru kitapları arasında yer almaktadır. Türkiye de Kavak Yetiştirme (2010) isimli bu kitap, kavakçılıkta yeni gelişmeleri ve bazı ilgili konuları içerecek şekilde yeni bir başvuru kaynağı oluşturmak ve orman fakültelerinde eğitim programlarında ortaya çıkan ders kitabı ihtiyacını karşılamak amacı ile hazırlanmıştır. Bu kitabın hazırlanması ve yayınlanmasında bilgi birikiminden ve imkânlarından yararlandığım Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü ne Sayın Müdürü Dr. Faruk Şakir ÖZAY ın şahsında şükranlarımı sunarım. Kitabın hazırlanmasında özverili yardımlarını esirgemeyen Sayın Dr. Mustafa ZENGİN, Sayın Dr. Sacit KOÇER, Sayın Mehmet ERCAN, Sayın Kazım ULUER ve Sayın Selda AKGÜL başta olmak üzere, Enstitünün tüm değerli araştırma personeline sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Enstitünün kurucuları Sayın Osman KARAGÖZ ve Sayın Mehmet Ali SEMİZOĞLU başta olmak üzere, kuruluşundan günümüze kadar Enstitüde görev yapmış ve bilgi birikimine katkı sağlamış olan değerli meslektaşlarımı şükranla anarım. Kitabın Kavak Odununun Teknolojik Özellikleri ve Kullanım Alanları bölümünün hazırlanmasına verdiği değerli katkılarından dolayı, Düzce Orman Fakültesi Odun Mekaniği ve Teknolojisi Anabilim Dalı Başkanı Sayın Yrd. Doç. Dr. Cengiz GÜLER e teşekkürlerimi sunarım. Bu kitabın öğrencilerimize, meslektaşlarıma, kavak yetiştiricilerine yararlı olmasını ve Türkiye de kavak yetiştiriciliğinin gelişmesine katkı sağlamasını dilerim. İzmit, Nisan 2010 Doç. Dr. Ali Sencer BİRLER IV

5 Sevgili Annem ve Babam; Saniye Birler ve Hasan Birler in Aziz Anılarına. V

6

7 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ Türkiye de Kavak Ağaçlandırmalarında Kullanılan Türler Yerli Kavak Klonları...Hata! Yer işareti tanımlanmamış Yabancı Kavak Klonları KAVAK FİDANLIKLARI Kavak Fidanlıkları Tesisi Kavak Fidanlık Tesisi için Arazi Seçimi Kavak Fidanlıkları Rotasyon Plânı ve Parselasyonu Kavak Fidanlık Arazilerinde Tesviye ve Drenaj Kavak Fidanlıklarında Arazi Hazırlığı İşlemleri Kavak Fidanlıklarında Toprak Hazırlığı Kavak Fidanlıklarında Alt Toprak İşleme Kavak Fidanlıklarında Üst Toprak İşleme Kavak Fidanlıklarında Dikim Öncesi Gübreleme Organik Gübreleme Azotlu Mineral Gübreleme Fosforlu Mineral Gübreleme Potasyumlu Mineral Gübreleme Kompoze (DAP) Gübreleme Kavak Fidanlıklarında Yetiştirme Teknikleri Kavak Çeliği Üretimi Çeliklik Kavak Gövdesi Yetiştirilmesi Kavak Çeliği Hazırlanması Kavak Çeliği Muhafazası Kavak Fidanı Üretimi Kavak Çeliği Dikim Mevsimi Kavak Çeliği Dikim Aralıkları Kavak Çeliği Dikim Tekniği Kavak Sırık Çeliği Üretimi Anaçlık Parsellerde Üretim Süresi Anaçlık Parsellerde Çelik Dikim Aralıkları Anaçlık Parsellerde Sürgün Sayısı Kontrolü... 21

8 2.4. Kavak Fidanlıklarında Bakım İşlemleri Kavak Fidanlıklarında Ot Alma ve Üst Toprak İşleme Kavak Fidanlıklarında Sulama Kavak Fidanlıklarında Bakım Gübrelemesi Kavak Fidanlıklarında Tekleme ve Söküm Öncesi Budama Kavak Fidanlıklarında Zararlılarla Mücadele Kavak Fidanı Yaprak Zararlısı Böcekler Kavak Fidanı Gövde Zararlısı Böcekler Kavak Fidanı Kök Zararlısı Böcekler Kavak Fidanlarının Satışa Hazırlanması İşlemleri Kavak Fidanlarının Sınıflandırılması Kavak Fidanlarının Sökümü Kavak Fidanlarının Muhafazası KAVAK AĞAÇLANDIRMALARI TESİSİ Kavak Ağaçlandırma Arazileri Kavak Ağaçlandırmaları Tesisi için Arazi Seçimi Kavak Ağaçlandırma Arazilerinde Tesviye ve Drenaj Kavak Ağaçlandırma Arazilerinde Toprak Hazırlığı İşlemleri Sıkı İstiflenmiş Arazilerde Toprak Hazırlığı Tarımsal Arazilerde Toprak Hazırlığı Kesilmiş Kavaklık Arazilerde Toprak Hazırlığı Kavak Ağaçlandırma Arazilerinde Dikim İşlemleri Kavak Ağaçlandırmalarında Dikim Aralıkları Arazide Dikim Çukurlarının İşaretlenmesi ve Açılması Dikim Çukuru Yerlerinin İşaretlenmesi Dikim Çukurlarının Açılması Kavak Ağaçlandırması Dikim Materyali Temini ve Taşınması Kavak Ağaçlandırması Dikim Materyali Temini Kavak Ağaçlandırması Dikim Materyali Taşınması Kavak Ağaçlandırması Dikim Çukurlarında Dikim Kavak Ağaçlandırma Arazilerinde Ara Tarım Diğer Kavak Ağaçlandırma Yöntemleri Baltalık Formunda Kavakçılık Galeri Kavakçılığı Sıra Dikimi Kavakçılık VIII

9 4. KAVAK AĞAÇLANDIRMALARINDA BAKIM Kavak Ağaçlandırmalarında Dip Sürgünü Alma Kavak Ağaçlandırmalarında Tepe Düzeltme Kavak Ağaçlandırmalarında Tamamlama Dikimi Kavak Ağaçlandırmalarında Sulama ve Toprak İşleme Kavak Ağaçlandırmalarında Budama Budama İşlemi Tanımı ve Amacı Budama İşlemi Yinelenmesi ve Yüksekliği Budama İşlemi Uygulanması ve Aletleri Budama İşlemi Mevsimi Kavak Ağaçlandırmalarında Gübreleme KAVAK AĞAÇLANDIRMALARINDA KORUMA Kavaklara Zarar Veren Abiyotik Etmenler İklim Koşulları Rüzgâr Don Dolu Güneş Yakması Toprak ve Topoğrafik Koşullar Toprak Özellikleri Su Baskınları Çevre Kirliliği Kavaklara Zarar Veren Biyotik Etmenler Kavaklara Zarar Veren Böcekler Kavak Yapraklarına Arız Olan Böcekler Kavak Gövde ve Dallarına Arız Olan Böcekler Kavak Köklerine Arız Olan Böcekler Kavaklara Zarar Veren Mantarlar Kavak Yapraklarına Arız Olan Mantarlar Kavak Gövde ve Dallarına Arız Olan Mantarlar Kavak Köklerine Arız Olan Mantarlar Kavak Zaralısı Kemirgenler Kavak Zararlısı Bakteriler Kavak Zararlısı Virüsler Kavak Zararlısı Parazit Yüksek Bitkiler IX

10 6. KAVAK AĞAÇLANDIRMALARINDA HACİM GELİŞMESİ Yerli Karakavak Ağaçlandırmalarında Hacim Gelişmesi Yerli Karakavaklar için Hacim Tablosu Yerli Karakavak Ağaçlandırmaları için Bonitet Tablosu Yerli Karakavak Ağaçlandırmaları için Hâsılat Tabloları ve İdare Süreleri Yabancı Kavak Ağaçlandırmalarında Hacim Gelişmesi Yabancı Kavaklar için Hacim Tabloları I 214 Melez Kavak Klonu için Hacim Tabloları I 77/51 Samsun Kavak Klonu için Hacim Tabloları I 45/51 Melez Kavak Klonu için Hacim Tabloları Yabancı Kavak Ağaçlandırmaları için Bonitet Tablosu Yabancı Kavak Ağaçlandırmaları için Hâsılat Tabloları ve İdare Süreleri I 214 Melez Kavak Ağaçlandırmaları için Hacim Hâsılat Tabloları ve İdare Süreleri I 214 Melez Kavak Biyokütle Üretimi Ağaçlandırmaları için Hâsılat Tabloları ve İdare Süreleri Kavak Ağaçlandırmalarında Hacim Tayini Yöntemleri Hacim Tabloları Kullanarak Hacim Tayini Hâsılat Tabloları Kullanarak Hacim Tayini Hâsılat Tabloları Kullanarak Dikili Kavaklık nin Tayini Hâsılat Tabloları Kullanarak Kesilmiş Kavaklık nin Tayini KAVAK YETİŞTİRME İŞLEMLERİ BİRİM ZAMANLARI VE BİRİM MALİYETLERİ Kavak Yetiştirme İşlemleri için Birim Zaman Tayini Yöntemleri İnsan Gücüne Dayalı İşlemler için Birim Zaman Tayini İş Verimi Ölçümüne göre Birim Zaman Tayini İşletme Büyüklüğüne göre Birim Zaman Tayini Makine Gücüne Dayalı İşlemler için Birim Zaman Tayini Traktör Beygir Gücü Tayini Toprak Hazırlama İşlemleri için Birim Zaman Tayini Dikim Çukuru Açma İşlemi için Birim Zaman Tayini X

11 İlaçlama İşlemi için Birim Zaman Tayini Sulama İşlemi için Birim Zaman Tayini Kavak Yetiştirme İşlemleri Birim Zamanları Kavak Fidanlık İşlemleri Birim Zamanları Kavak Ağaçlandırma İşlemleri Birim Zamanları Kavak Yetiştirme İşlemleri için Birim Maliyet Tayini Yöntemleri İnsan Gücü İle Yürütülen İşlemler İçin Birim Maliyet Tayini Yöntemi Makine Gücü ile Yürütülen İşlemler için Birim Maliyet Tayini Yöntemleri Traktör Saatlik Maliyetinin Tayini Ekipman Saatlik Maliyetinin Tayini Kavak Ağaçlandırmalarında Yıllık Maliyetlerin Belirlenmesi KAVAK AĞAÇLANDIRMA YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Kavak Ağaçlandırma Yatırımlarını Değerlendirme Yöntemleri Net Bugünkü Değer Yöntemi Net Fayda Maliyet Oranı Yöntemi İç Kârlılık Oranı Yöntemi Odun Üretim Maliyeti Yöntemi Türkiye deki Kavak Ağaçlandırma Yatırımlarının Değerlendirilmesi Türkiye deki Yerli Karakavak Ağaçlandırma Yatırımlarının Değerlendirilmesi Türkiye'deki Yabancı Kavak Ağaçlandırma Yatırımlarının Değerlendirilmesi Kavak Ağaçlandırmaları için Kıymet Takdiri Yöntemleri Kavak Ağaçlandırmaları için Baliğ Değer Tayini Yöntemi Kavak Ağaçlandırmaları için İstikbal Değeri Tayini Yöntemi Dikili Kavaklıklar için İstikbal Değeri Tayini Kesilmiş Kavaklıklar için İstikbal Değeri Tayini Kavak Ağaçlandırmalarının Komşu Arazilerde Tarımsal Ürün Verimine Etkisi Kavak Ağaçlandırma Yaşının Komşu Arazilerde Tarımsal Ürün Verimine Etkisi XI

12 Kavak Ağaçlandırmalarına Uzaklığın Komşu Arazilerde Tarımsal Ürün Verimine Etkisi Ağaçlandırmaların İdare Süresi Sonu İtibarıyla Komşu Arazilerde Tarımsal Ürün Verimine Etkisi KAVAK ODUNUNUN TEKNOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KULLANIM ALANLARI Kavak Odununun Teknolojik Özellikleri Kavak Odununun Anatomik Özellikleri Kavak Odununun Makroskopik Özellikleri Kavak Odununun Mikroskobik Özellikleri Kavak Odununun Kimyasal Özellikleri Kavak Odununun Fiziksel Özellikleri Kavak Odununun Tam Kuru Yoğunluğu Kavak Odununun Hava Kurusu Yoğunluğu Kavak Odununun Hacim Yoğunluk Değeri Kavak Odununun Çalışması Kavak Odununun Hava Boşluğu ve Azami Yoğunluğu Kavak Odununun Mekanik Özellikleri Kavak Odununun Kullanım Alanları Yabancı Kavak Odununun Kullanım Alanları Yerli Karakavak Odununun Kullanım Alanları Kavak Biyokütlesi Kullanım Alanları Kavak Odununun Diğer Kullanım Alanları Kavak Odununun Muhafazası KAYNAKÇA E K L E R HACİM TABLOLARI YERLİ KARAKAVAK HACİM HÂSILAT TABLOLARI I-214 MELEZ KAVAK HACİM HÂSILAT TABLOLARI I 214 MELEZ KAVAK BİOKÜTLE HÂSILAT TABLOLARI XII

13 1. GİRİŞ Yerli karakavak (Populus nigra L.) Anadolu'da asırlardan beri yetiştirilmektedir. Ülkemizde 1962 yılında yapılmış olan bir envanter çalışması sonucuna göre, toplam karakavak odunu üretimimiz 600 bin m 3 /yıl olarak tahmin edilmiştir (FAO 1968). Türkiye'de yabancı kavak türlerinin yetiştirilmesi ilk defa Sümerbank Selüloz Sanayii tarafından 1946 yılında başlatılmıştır (Figen-Erem 1949, Birler 1983). İzmit te Kavakçılık Araştırma Enstitüsü nün 1962 yılında faaliyete geçmesi ile ülkemizde hem yabancı kavak, hem de yerli karakavak yetiştiriciliği gelişmiştir yılında yürütülen bir envanter çalışması sonucuna göre, Türkiye de üretilen kavak odununun yaklaşık % 57 si yabancı kavak ağaçlandırmalarından elde edilmektedir. Envanter çalışması bulgularına göre, ülkemizde üretilen toplam kavak odunu miktarı 3,5 milyon m 3 /yıl olarak belirlenmiştir. Üretimin yaklaşık 2 milyon m 3 /yıl kadarı yabancı kavak, 1,5 milyon m 3 /yıl kadarı da yerli karakavak ağaçlandırmalarından elde edilmektedir (Birler ve Diner 1994). Yerli karakavak odunu daha çok kırsal yörelerde ve bir yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Yabancı kavak odunu ise büyük ölçüde palet, ambalaj sandığı, kâğıt ve yonga levha imalinde olmak üzere, odun işleyen sanayi sektörü tarafından kullanılmaktadır. Bu nedenle, ülkemizde sanayi sektörünün ve ticaret hacminin gelişmesine paralel olarak, yabancı kavak odunu üretiminin de artması beklenmektedir (Birler 2009) Türkiye de Kavak Ağaçlandırmalarında Kullanılan Türler Kavak (Populus L.), botanik sınıflandırmaya göre, tohumlu bitkiler (Spermatophyta) grubunun kapalı tohumlular (Angiospermae) alt şubesine bağlı iki çenekliler (Dicotyledonae) sınıfına giren Salicales takımına ait Salicaceae familyası içinde yer almaktadır (Tunçtaner 2008). Kavak cinsi Turanga, Leuce, Aigeiros, Tacamahaca ve Leucoides olmak üzere beş seksiyona ayrılmaktadır (FAO 1979, Birler 1986). Dünya da kültürü yapılan kavaklar büyük çoğunlukla Aigeiros Seksiyonu içinde yer almakta ve bu nedenle gerçek kavaklar olarak isimlendirilmektedir (Yaltırık 1973). Türkiye de ticari amaçla yetiştirilen kavaklar da Aigeiros seksiyonuna dâhil bulunmaktadır. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, 1962 yılından buyana Türkiye de modern kavak yetiştiriciliğinde kullanılması uygun olan yerli ve yabancı kavak klonlarını belirlemek üzere, değişik aşamalarda araştırma ve uygulama çalışmaları yürütmüştür. Türkiye de 1

14 yetiştirilmesi uygun görülen kavak türleri ve kavak klonları anılan enstitü tarafından yürütülen araştırma çalışmaları sonuçlarına göre seçilmiştir. Türkiye de yetiştirilen kavak türleri ve klonları yerli kavaklar ve yabancı kavaklar olarak iki ayrı kategori altında ele alınmaktadır. Yerli kavaklar kapsamına, ülkemizde asırlardan beri yetiştirilmekte olan ve Asya servi kavağı adı ile de tanımlanan ehrami (piramidal) karakavaklar (Populus nigra L.) girmektedir. Bu yayında, yerli kavaklar yerli karakavak terimi ile tanımlanmıştır. Yabancı kavaklar ise ülkemize ilk defa 1946 yılında ithal edilmiş ve 1960 lı yıllardan itibaren yaygın şekilde yetiştirilmeye başlanmıştır. Yabancı kavaklar kapsamında yetiştirilen kavak klonlarının bir kısmı, Avrupa karakavakları ile Amerikan karakavaklarının döllenmesi sonucunda oluşan Euramerican melez kavak klonları arasından, diğer bir kısmı ise Amerikan karakavaklarının (Populus deltoides) tür içi döllenmeleri sonucunda oluşan klonlar arasından seçilmiştir Yerli Kavak Klonları Karasal iklim şartlarına sahip orta, doğu ve güneydoğu Anadolu bölgelerinde geleneksel olarak yetiştirilen yerli piramidal karakavak kültivarları arasında en uygun olanların seçilmesi amacı ile Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü (KAE) tarafından araştırma çalışmaları yürütülmüştür. Çalışmalar sonucunda en uygun olarak seçilen TR 56/52 ve TR 56/75 numaralı kültivarların yerli karakavak (Populus nigra L.) klonu olarak tescil edilmeleri için, Mayıs 1965 tarihinde Tahran/İran da toplanmış olan Uluslararası Kavak Komisyonu na başvurulmuştur. Bu başvuru üzerine, seçilmiş olan yerli karakavak kültivarlarının uluslararası tescilleri, Populus thevestina cl. TR 56/52 ve Populus thevestina cl. TR 56/75 isimli klonlar olarak yapılmıştır (FAO 1965, Sertmehmetoğlu ve Ark. 1969). Daha sonraki yıllarda anılan komisyon tarafından kabul edilmiş olan kurallar uyarınca, TR 56/52 no.lu klon GAZİ ismi ile, TR 56/75 no.lu klon da ANADOLU ismi ile tescil edilmiştir (KAE 1994). Karasal iklim koşullarının egemen olduğu doğu, orta ve güneydoğu Anadolu bölgelerindeki devlet fidanlıklarında GAZİ (TR 56/52) ve ANADOLU (TR 56/75) adlı uluslar arası tescili yapılmış yerli karakavak klonları ile dikim materyali olarak fidan veya sırık çeliği yetiştirilmekte ve bu materyal kullanılarak ağaçlandırmalar tesis edilmektedir (Resim 1). 2

15 Resim 1. Yerli karakavak ANADOLU (TR 56/75) klonu ile tesis edilmiş bir ağaçlandırma KAE tarafından sürdürülen genetik seleksiyon çalışmaları sonucunda Behiçbey, Geyve ve Kocabey isimleri verilen üç ayrı yerli karakavak klonu daha seçilmiştir. Araştırma çalışması sonuçlarına göre, bu üç klonun da ülkemizde yaygın şekilde yetiştirilebileceği anlaşılmıştır. Bu klonlar, Türkiye Ulusal Kavak Komisyonu tarafından BEHİÇBEY (TR 62/154), GEYVE (TR 67/1) ve KOCABEY (TR 77/10) isimleri ile tescil edilmiştir (Tunçtaner 2008, Birler 2009) Yabancı Kavak Klonları Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü tarafından 1962 yılında başlatılan çalışmalar kapsamında, birçok ülkeden elde edilen bilgi, materyal ve araştırma bulgularına dayanarak, Türkiye de yetiştirilmesi en uygun Euramerican melez kavak klonu olarak İtalya da geliştirilmiş olan Populus euramericana cv. I 214 klonunu seçilmiştir. İlk aşama araştırma bulgularına göre, bu klonun ülkemizin sahil ve sahil ardı bölgelerinde 1000 m yüksekliğe kadar olan yerlerde tesis edilecek ağaçlandırmalarda güvenle kullanılabileceği belirlenmiştir. Daha sonraki yıllarda kurulmuş olan populetumlardan elde edilen sonuçlar, Populus euramericana I-214 melez kavak klonunun, orta ve güneydoğu Anadolu bölgelerinde de başarıyla yetiştirilebileceğini göstermiştir (Resim 2). 3

16 Resim 2. Populus euramericana cv. I 214 melez kavak klonu ile tesis edilmiş bir ağaçlandırma KAE tarafından kurulan populetumların değerlendirilmesinden çıkan sonuçlar, SAMSUN (I 77/51) ve İZMİT (S 307/26) isimli Amerikan karakavağı (Populus deldotides) klonları ile I 45/51 numaralı Euramerican melez kavak klonunun da, Populus euramericana cv. I 214 melez kavak klonu ile birlikte, ülkemizde başarıyla yetiştirilebileceğini göstermiştir (KAE 1994) li yıllardan itibaren, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde Samsun (I 77/51) klonu da başarılı bir şekilde ve I 214 klonu kadar yaygın olarak kullanılmaktadır. Samsun klonunun, özellikle kuraklık olmak üzere, olumsuz yetişme ortamı koşullarına daha duyarlı olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle, Samsun klonu ile tesis edilen ağaçlandırmalarda sulama başta olmak üzere bakım uygulamalarında yapılan ihmaller, diğer kavak klonlarına kıyasla, daha olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. I 45/51 Euramerican melez kavak klonu büyüme ve hacim verimi bakımından I 214 melez kavak klonu ve Samsun I 77/51 klonu ile kıyaslandığında biraz geride kalmaktadır. Ancak, diğer iki klona kıyasla, I 45/51 Euramerican klonunun olumsuz yetişme koşullarına karşı biraz daha dirençli olduğu gözlenmektedir. Bu nedenle, I 45/51 melez kavak klonunun toprak işleme ve sulama olanakları kısıtlı olan galeri kavakçılığında kullanılması uygun görülmektedir (Birler 2009). 4

17 2. KAVAK FİDANLIKLARI Kavak fidanlıkları konusu kavak fidanlıkları tesisi, kavak fidanlıklarında arazi hazırlığı, kavak fidanlıklarında yetiştirme teknikleri, kavak fidanlıklarında bakım ve kavak fidanlarının satışa hazırlanması olmak üzere beş ayrı alt başlık altında incelenmiştir Kavak Fidanlıkları Tesisi Kavak fidanlığı tesis etmek için öncelikle kavak yetiştirmeye uygun bir arazi temin edilmesi gerekmektedir. Fidanlık arazisinin büyüklüğü, yıllık olarak yetiştirilmesi öngörülen kavak fidanı veya kavak çeliği sayısına göre belirlenmektedir. Üretim materyali çelik üretimi yapılıp yapılmayacağına ve yetiştirilmek istenen fidan yaşına göre, fidanlıkta bir rotasyon planı ve parselasyon yapılmaktadır. Fidanlık tesisi için temin edilen arazide bazı engebe ve drenaj gibi sorunlarının bulunması halinde, arazi tesviye edilmekte ve uygun bir drenaj sistemi oluşturulmaktadır Kavak Fidanlık Tesisi için Arazi Seçimi Kavak fidanı yetiştirilecek arazilerdeki toprak koşullarının, kavak bitkisi toprak istekleri ile uyumlu olması istenmektedir. Kavak bitkisi akarsular boyunca oluşmuş alüvyon, derin, geçirgen ve besin maddeleri bakımından zengin topraklarda iyi gelişmektedir. Taban suyunun hareketli ve en yüksek 80 cm derinlikte olması istemektedir. Toprak reaksiyonu (ph) seviyesinin 6,5 7,5 arasında olması tercih edilmektedir (Zengin 1989 b). Toprak profilinde fidan köklerinin yeterli derinlikte gelişmesini engelleyecek kireç birikme horizonu, toprak yüzeyine yakın çakıl tabakası ve benzeri oluşumların bulunması istenmemektedir. Ağır killi ve fazla kumlu gibi aşırı özellikleri olan topraklar da kavak fidanlık yeri olarak uygun görülmemektedir. Fidanlık kurulmak istenen yörede sulama suyunun temin edilebilir olması, yer seçimi için bir ön koşul olarak kabul edilmektedir. Kavak fidanlık arazisinin düz bir alanda yer alması, ancak egemen bir rüzgâr etkisi altında bulunmaması istenmektedir (Zengin 1989 b). Rüzgâr etkisini azaltmak için fidanlık arazisi kenarları boyunca uygun ağaç ve ağaççık türleri ile rüzgâr perdesi tesis edilmesi önerilmektedir. Ayrıca, erken veya geç don tehlikesi olan ve don çukuru durumundaki yerlerde fidanlık tesis edilmesi uygun görülmemektedir (FAO 1979). 5

18 Fidanlık yerinin kolay ulaşılabilir ve kavak ağaçlandırma yörelerine yakın bir konumda olması fidanlık ekonomisi açısından gerekli görülmektedir (Zengin 1989 b) Kavak Fidanlıkları Rotasyon Plânı ve Parselasyonu Hiç nadas yapılmadan uzunca bir süre sadece belirli bir bitkinin yetiştirildiği topraklar tek yönlü olarak sömürülmekte ve verim güçlerini yitirmektedir. Çok sayıda ağaç türü ve orman ağacı fidanları ile kıyaslandığında, kavak fidanları daha hızlı büyümekte ve ayni sürede daha büyük boyutlara ulaşmaktadır. Bu durum sonucunda, kavak bitkisi toprağı daha fazla sömürmüş olmaktadır. Sürdürülebilir bir fidanlık yönetimi için toprağın dinlendirilmesi, iyileştirilmesi ve eksilen bitki besin maddelerinin toprağa geri verilmesi gerekmektedir. Fidan üretim çalışmalarının bir zaman ve mekân planı içerisinde ve toprağın verim gücünde bir azalma olmaksızın sürdürülmesini temin amacı ile fidanlıklar için bir rotasyon planı ve buna bağlı olarak parselasyon yapılmaktadır. Kavak fidanlıklarında rotasyon planı ve rotasyon parseli sayısı yetiştirilmek istenen fidan yaşına bağlı olarak değişmektedir. Bir yaşında fidan yetiştirmek amaçlandığında üç yıllık rotasyon planı ve üç adet rotasyon parseli, iki yaşında fidan yetiştirmek amaçlandığında ise dört yıllık rotasyon planı ve dört adet rotasyon parseli oluşturulmaktadır. Parsellerin büyüklüğü fidanlık arazisinin büyüklüğüne bağlı olarak değişmektedir. Fidanlık arazisinin büyüklüğü ise hedeflenen yıllık fidan üretim miktarına bağlı olarak belirlenmektedir. Rotasyon parselleri fidanlık ana yolunun her iki tarafına yerleştirilmekte ve aralarında ana yola bağlantılı olarak parsel yolları yapılmaktadır. Ayrılan dört adet rotasyon parselinden 1. parselde bir yaşındaki fidanlar, 2. parselde ise iki yaşındaki fidanlar bulunmaktadır. Diğer iki parsel (3.ve 4. parseller) nadasa bırakılmaktadır. Nadasa bırakılan parsellerde ilk dinlenme yılında temizlik ve toprak işlemesi, ikinci dinlenme yılında ise toprak işlemesi ile birlikte organik gübreleme yapılmakta ve böylece fidanlık toprağı iyileştirilmekte ve güçlendirilmektedir. İkinci dinlenme yılının sonbaharında, parselde ertesi yıl tekrar fidan yetiştirilmek üzere, toprak hazırlığı yapılmaktadır. Kavak fidanlıklarında kavak fidanı veya kavak sırık çeliği üretimi yanında, üretim materyali olarak gövde çeliği de üretilmek istenmesi 6

19 durumunda, yukarıda belirtilen rotasyon parsellerine (fidan yetiştirme parsellerine) ek olarak, ayrıca bir materyal üretim parseli veya anaçlık parseli ayrılmaktadır. Fidanlıkta yürütülecek bütün faaliyetler rotasyon yıllarına ve rotasyon parsellerine göre planlanmaktadır. Böylece, bir zaman ve mekân düzenine göre fidanlıkta hangi iş ve işlemlerin nerede, ne kadar alanda, nasıl ve ne zaman yürütüleceğini belirten bir rotasyon ve işletme planının hazırlanması mümkün olmaktadır Kavak Fidanlık Arazilerinde Tesviye ve Drenaj Bazı hallerde, fidanlık tesis edilecek arazilerde tesviye ve drenaj sorunları bulunmaktadır. Bu tür bir sorunla karşılaşıldığında, fidanlık arazisinde tesviye ve drenaj işlemleri yapılması gerekmektedir. Kavak fidanlıklarında küçük çaplı tümsek ve çukurları düzeltmek amacı ile yürütülen tesviye işlemi, Hp (55 60 kw) gücündeki bir traktöre önden veya arkadan bağlanmış tesviye bıçağı veya küreği yardımı ile yapılmaktadır. Fidanlık arazisinin tesviye edilerek düzgün hale getirilmesi, özellikle etkin ve homojen bir sulama yapabilmek için gerekmektedir. Ayrıca, tesviye edilmiş düzgün bir arazide diğer kültürel işlemler de daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmektedir. Fidanlık arazisinde taban suyu seviyesinin gereğinden daha yüksek olması veya diğer çeşitli nedenlerle arazide biriken fazla suyun uzunca bir süre kalması sakıncalı olmaktadır. Aşırı su birikintilerinin ve gereğinden fazla yüksek seviyedeki taban suyunun arazi dışına çıkarılması için bir ana boşaltma kanalı ve buna bağlı drenaj kanallarından oluşan bir drenaj sisteminin fidanlık arazisinde oluşturulması gerekmektedir (Resim 3). Resim 3. Fidanlık arazisinde ark pulluğu ile açılan bir drenaj kanalı 7

20 2.2. Kavak Fidanlıklarında Arazi Hazırlığı İşlemleri Kavak fidanlık arazisinin çelik dikimine uygun hale getirilmesi için öncelikle uygun teknikler uygulanarak fidanlıkta toprak hazırlığı yapılmaktadır. Ayrıca, dozajı toprak analizi sonuçlarına göre belirlenen organik ve mineral gübrelemeler yapılmakta ve böylece fidanlık toprağı iyileştirilmektedir Kavak Fidanlıklarında Toprak Hazırlığı Kavak fidanlıklarında toprak hazırlığının ana amacı çeliklerin kolayca dikilmesine, toprakta yeterli derinlikte geçirgenlik sağlanmasına ve fidanların yeterli derinlikte kök gelişmesi yapabilmesine uygun toprak strüktürünün oluşturulmasıdır. Toprak işlemenin cm derinlikte ve sadece üst toprak katmanında yapılması belki sadece çelik dikimi için yeterli görülebilmektedir. Ancak, yağış sularının toprakta yeterli derinliğe ulaşabilmesi ve fidanların yeterli derinlikte kök geliştirebilmeleri için, fidanlıklarda cm derinliğe kadar geçirgenlik sağlayacak bir alt toprak işleme tekniğinin uygulanması önerilmektedir (KAE 1994) Kavak Fidanlıklarında Alt Toprak İşleme Toprak strüktürünü en az cm derinlikte iyileştirmek ve yeterli düzeyde geçirgenlik sağlayabilmek için, fidanlıklarda alt toprak işlemesi öngörülmektedir. Alt toprak işlemesi için, Hp (55 70 kw) gücünde 4x4 lastik tekerli bir traktöre monte edilmiş kaz ayaksız iki veya üç soklu dip kazan (riper pulluk) kullanılmakta ve işlem 3 km/saat lik bir hız ile yürütülmektedir (Resim 4). Riper pullukla cm derinlikteki alt toprak işlemesinin, tam alanda ve çift yönlü olarak uygulanması önerilmektedir. Alt toprak işlemesinden umulan faydanın sağlanabilmesi için, işlemin toprak tavda iken yürütülmesi gerekmektedir Kavak Fidanlıklarında Üst Toprak İşleme Alt toprak işlemesini takiben, 70 Hp (50 55 kw) gücündeki traktör tarafından çekilen iki veya üç soklu bir pullukla cm derinlikte ve tek geçişle tam alanda üst toprak işlemesi yapılmaktadır. Pullukla üst toprak işlemesinden sonra, yine 70 Hp (50 55 kw) gücündeki bir traktöre monte edilmiş ağır diskaro kullanarak 25 cm derinlikte ve 5 km/saat işlem hızı ile dikey yönde üst toprak işlemesi yapılmakta ve böylece arazi çelik dikimine hazır hale getirilmiş olmaktadır (Resim 5). 8

21 Resim 4. Alt toprak işlemede kullanılan kaz ayaksız riper pulluk Resim 5. Ağır hizmet diskaro ile dikey yönde üst toprak işlenmesi Dinlendirme yapılan rotasyon parsellerinde toprak işlemesi ve yeşil gübreleme yapılması önerilmektedir. Dinlendirme, hiçbir işlem yapılmadan arazinin nadasa terk edilmesi anlamına gelmemektedir. Kavak kültürü yapılmaksızın iki yıl süre ile dinlendirilen parsellerde, birinci dinlenme yılının yaz aylarında, arazide fidan ve kök kalıntıları temizlenmekte, pullukla sürüm yapılmakta ve diskaro çekilmektedir. Ayni yılın son baharında bakla türleri ile yeşil gübre ekimi yapılmaktadır. İkinci dinlenme yılında, yeşil gübre çiçeklenme döneminde iken diskaro ile parçalanmakta ve pullukla sürülerek toprağa karıştırılmaktadır (Semizoğlu 1979). Yeşil gübreyi toprağa karıştıran sürümden önce, hektar başına 100 kilogramlık azot gübresi (tercihan ve toprak çok alkali karakterde değilse amonyum nitrat) verilmekte ve böylece, yeşil gübrenin toprak içerisindeki ayrışması hızlandırılmaktadır. Toprak işleme işlemleri, zararlı otların yok edilmesi, toprağın havalandırılması, yeşil gübre bitkilerinin ayrıştırılması ve toprak içerisinde bulunan zararlı böcek ve kurtların bertaraf edilmesi gibi çok önemli faydalar sağlayan gerekli uygulamalar olarak kabul edilmektedir. Toprak işleme işlemlerinden beklenen faydaların sağlanabilmesi için, işlemin toprağın tavda olduğu bir zamanda uygulanması gerekmektedir. 9

22 Kavak Fidanlıklarında Dikim Öncesi Gübreleme Kavak fidanlıklarında yetiştirilen fidan, sırık çeliği ve çeliklik gövdeler ile birlikte önemli ölçüde mineral besin maddesi fidanlık toprağından alınmaktadır. İtalya da, 9050 adet/ha iki yaşlı I 214 melez kavak fidanı yetiştiren fidanlık koşullarında yürütülen bir araştırma çalışması ile tüketilen mineral besin maddesi miktarları saptanmış ve aşağıda hem kg/ha hem de g/fidan olarak verilmiştir: 340 kg/ha - 33,57 g/fidan (N) azot, 100 kg/ha - 11,05 g/fidan (P 2 O 5 ) fosfor, 299 kg/ha - 33,04 g/fidan (K 2 O) potasyum ve 492 kg/ha - 54,36 g/fidan (CaO) kalsiyum (Frison FAO Lucci ve Tacenur 1991). Topraktan alınan CaO daha çok yapraklarda birikmekte ve yaprak dökümü ile büyük oranda toprağa geri dönmektedir (Frison FAO 1979). Ancak, kavak yetiştirilen topraklarda ph derecesinin 5,0 den küçük olması durumunda, asit reaksiyonu nötrleştirmek için bir kireç gübrelemesi önerilmektedir. Fidan üretimi sonucunda toprakta meydana gelen mineral besin maddesi eksilmesini karşılayacak oranda ve nitelikte bir gübreleme yapılmadığı takdirde, fidanlık toprağının verim gücü zayıflamakta ve gelecek rotasyon dönemlerinde yetiştirilen dikim materyalinin miktar ve kalitesi düşmektedir. Fidanlıklarda uygulanan gübrelemeler ile fiziksel ve kimyasal olarak iki türlü toprak ıslahı amaçlanmaktadır. Organik gübrelemeler ile toprak bünyesi iyileştirilmekte ve toprağın fiziksel ıslahı sağlanmaktadır. Mineral gübrelemeler ile ise toprakta eksikliği belirlenen mineral besin maddeleri tamamlanmakta ve toprağın kimyasal ıslahı sağlanmaktadır. Kavak fidanlıklarında yetiştirilen fidanların veya sırık çeliklerinin sulama ve mineral besin maddelerinden daha çok yararlanabilmesi için öncelikle fiziksel toprak özelliklerinin iyileştirilmesi gerekmektedir (Zengin 1989 a). Bu nedenle, fidanlıklarda toprağın fiziksel ıslahına öncelikle önem verilmektedir. Fidanlıklarda uygulanan organik ve mineral gübrelemeler aşağıda belirtilmiştir Organik Gübreleme Çiftlik gübresi ile gübreleme ve yeşil gübreleme şeklinde yapılan organik gübrelemeler, fidanlık topraklarının fiziksel ıslahı için başvurulan ve yaygın olarak uygulanan yöntemlerdir. Fidanlıklarda yeterli miktarda çiftlik gübrelemesinin ilke olarak ve düzenli bir şekilde sürdürülmesi 10

23 önerilmektedir. Yeterli miktarda çiftlik gübresinin temin edilememesi durumunda, yeşil gübrelemeler daha çok önem kazanmaktadır. Fidanlıklarda kullanılacak çiftlik gübresinin iyi yanmış olması ve dekar başına kg arasında verilmesi uygun görülmektedir. İyi yanmış durumdaki çiftlik gübresi, genel olarak rotasyon parselinin ikinci dinlenme yılının yaz aylarında toprağa verilmekte ve diskaro veya rotavatör kullanarak üst toprak ile karıştırılmaktadır Azotlu Mineral Gübreleme Azotlu mineral gübreler kapsamında, ülkemizde en yaygın olarak amonyum sülfat ve amonyum nitrat kullanılmaktadır. Amonyum sülfat gübresi daha çok ph derecesi yüksek alkali karakterdeki topraklar için, amonyum nitrat gübresi ise nötr veya asit karakterli topraklar için tercih edilmektedir (Zengin 1989 a). Azotlu mineral gübreler genel olarak dikilen çeliklerin tomurcuk patlattığı zamanda verilmekte ve hemen diskaro çekilerek toprağa karıştırılmaktadır. Kavak çeliklerinin erken kış aylarında dikilmesi durumunda, gübrenin çeliklerin yaprak açması sırasında verilmesi ve uygun ekipmanlar ile toprağa karıştırılması önerilmektedir (Semizoğlu 1979) Fosforlu Mineral Gübreleme. Fosforlu gübrelerin erimeleri güç ve toprak tarafından tutularak bitkiler için yararlanılamaz hale gelmeleri kolay olduğundan, taneli (granüle) yapıda olanları tercih edilmektedir. Genellikle geç sonbaharda veya dikimden gün önce verilen fosforlu gübreler etkili olmaktadır. Yüzde 16 lık süper fosfat gübresinin, her dekar başına kg olarak verilmesi yeterli bulunmaktadır. Ancak, fosfor gübrelemeleri için uygun dozaj, fidanlıkta yapılacak toprak ve yaprak analizleri sonuçlarına göre belirlenmektedir Potasyumlu Mineral Gübreleme Potasyumlu mineral gübreler, bitkilerin hastalıklara karşı direncini arttırmakta ve genellikle topraklarımızda yeterli düzeyde bulunmaktadır. Bu nedenle, potasyumlu mineral gübrelerin fidanlıklarda yapılacak toprak ve yaprak analizleri sonuçlarına göre kullanılması önerilmektedir. Potasyumlu mineral gübreler kapsamında, ülkemizde daha çok potasyum sülfat kullanılmakta ve dekar başına genellikle kg verilmektedir. 11

24 Kompoze (DAP) Gübreleme Azot ve fosforu birlikte içeren ve (Di Ammonium Phosphate) DAP olarak isimlendirilen gübreler, piyasada genellikle veya terkibinde bulunmakta ve terkibindeki beher kg azota karşılık yaklaşık 3 kg fosfor içermektedir. DAP gübresi fidanlıklarda daha çok çelik dikimi sırasında verilmektedir. Uygun gübreleme miktarının toprak analizleri sonucuna göre belirlenmiş olması gerekmekle birlikte, uygulamada genellikle dekar başına kg verilmesi yeterli görülmektedir (Zengin 1989 a) Kavak Fidanlıklarında Yetiştirme Teknikleri Araştırma amaçlı çalışmalar kapsamında kavak fidanı yetiştirmek için kavak tohumu, kavak köklü çeliği, kavak gövde çeliği ve çeşitli bitki dokuları üretim materyali olarak kullanılmaktadır. Ancak, tohumun üretim materyali olarak kullanılması durumunda, üretilen fidanlar farklı genetik özellikte olmakta ve klonal saflıktan söz edilememektedir. Endüstriyel amaçlı dikim materyali üretiminde klonal saflığı korumak ve uygulamada kolaylık sağlamak amacıyla vejetatif üretim yöntemi tercih edilmekte ve üretim materyali olarak da kavak gövde çeliği kullanılmaktadır. Kavak ağaçlandırmaları tesisinde dikim materyali olarak kullanılan kavak fidanları ve kavak sırık çelikleri, kavak gövde çeliklerinden üretilmektedir. Kavak fidanı terimi ile bir veya iki yaşlı köklü kavak bitkisi, kavak sırık çeliği terimi ile ise yine bir veya iki yaşlı ancak köksüz kavak bitkisi tanımlanmaktadır. Bir yaşlı kavak fidanı ve bir yaşlı kavak sırık çeliği yetiştirilmek istenmesi durumunda, Samsun (I 77/51) kavağı ve yerli karakavaklar gibi hâkim tepe sürgünü oluşturma eğiliminde olan kavak klonları tercih edilmektedir. Yerli ve yabancı kavak klonları ile ağaçlandırma tesis etmek için, dikim materyali olarak kavak fidanı veya kavak sırık çeliği kullanılmaktadır. Ancak, seyrek görülen bir uygulama olmakla beraber, doğrudan gövde çeliği dikimi ile de kavak ağaçlandırması tesis edilebileceği bildirilmektedir (AFOCEL 1981, Akgül 2008). Anadolu da asırlardan beri geleneksel yöntemlerle yerli karakavak yetiştirilmektedir. Geleneksel yöntemde karakavak ağaçlarının budanması ile elde edilen düzgün ve uygun boydaki dallar, ağaçlandırma tesisinde sırık çeliği olarak kullanılmaktadır. Ancak, özellikle yabancı kavak tür ve klonları ile tesis edilen ağaçlandırmalarda, diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de, uzun yıllar çoğunlukla kavak fidanı kullanılmıştır. 12

25 Yetiştirilmesi, taşınması, muhafazası ve dikimi aşamalarında uygulanan yöntemler nedeniyle, hem fidanlık hem de ağaçlandırma aşamalarında kavak fidanı maliyetleri, kavak sırık çeliğine nazaran daha yüksek olmaktadır (Birler ve Koçer 1993). Fidanlık ve ağaçlandırma aşamalarında maliyetlerde indirim sağlamak amacıyla, kavak sırık çeliği üretim teknikleri üzerinde çeşitli araştırma çalışmaları yürütülmüştür (Sarıbaş 1993, Zoralioğlu 1993, Uludağ ve ark 2003, Kılıçaslan ve ark. 2005a ve 2005b, Akgül 2007). Araştırma bulgularına dayalı uygulamalar etkisiyle, ülkemizde kavak sırık çeliği üretimi ve ağaçlandırma tesisinde kullanımı giderek artmaktadır. Kavak çelikleri, kavak fidanları ve kavak sırık çelikleri farklı fidanlık teknikleri uygulanarak yetiştirilmektedir. Bu nedenle, kavak fidanlıklarında yetiştirme teknikleri başlıklı bölüm, kavak çeliği üretimi, kavak fidanı üretimi ve kavak sırık çeliği üretimi olmak üzere üç ayrı alt başlık altında incelenmiştir Kavak Çeliği Üretimi Çelik, bir yaşındaki kavak bitkisinin kökünden veya gövdesinden alındığına göre, kök çeliği, köklü çelik ve gövde çeliği olarak isimlendirilmektedir. Bir yaşındaki kavak gövdesinden alınan çelikten yetiştirilmiş olan bir yaşındaki fidanın kökü iki yaşında olmaktadır. Bu nedenle, bir yaşındaki fidandan elde edilen gövde çelikleri (çelikler) bir yaşında, köklü çelikler ise iki yaşında olmaktadır (Resim 6). Resim 6. Köklü çelikler ve gövde çelikleri (çelikler) Araştırma bulgularına göre, cm boydaki gövde çelikleri ile köklü çelikler arasında tutma başarısı ve ürettikleri fidan kalitesi bakımından önemli bir fark bulunmamaktadır (KAE 1994). Buna karşılık, gövde çeliklerinin üretilmesi, taşınması, muhafazası ve dikilmesi işlemleri, 13

26 köklü çelikler ile kıyaslanamayacak kadar kolay ve maliyeti düşük olmaktadır. Bu nedenle, köklü çelik üretim tekniğinin ilk geliştirildiği ülke olan İtalya da dahi, kavak dikim materyali üretiminde köklü çelik kullanımı terk edilmiştir (Frison 1999). Ülkemizde de, endüstriyel amaçlı kavak dikim materyali üretiminde sadece kavak gövde çelikleri kullanılmaktadır. Tablo 1 de bir yaşındaki kavak gövdelerinden elde edilen gövde çelikleri için uygun görülen boyutlar verilmiştir. Tablo 1: Gövde çeliği boyutları (KAE 1994) Çelik Çapı Çelik Boyu Kavak Türü (cm) (cm) Yabancı kavaklar 1,5 3, Yerli karakavaklar 1,0 2, Kavak yetiştiriciliğinde klonal saflığın ve verimliliğin ülke çapında sürdürülmesini temin için, kavak yetiştiriciliğinden sorumlu kamu kurumları tarafından kontrollü kavak çeliği üretimi, dağıtımı, kavak yetiştiricilerinin bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi gibi konularda etkili politikaların izlemesi gerekli görülmektedir. Bu durumda, kavak fidanı yetiştiricileri fidan üretim materyali olarak kullandıkları çelikleri kendilerinin üretmeleri yerine, kontrollü çelik üreten kamu fidanlıklarından temin etmekte ve böylece klonal saflık ülke çapında sürdürülebilmektedir. Kavak çeliği üretimi konusu, çeliklik kavak gövdesi yetiştirilmesi, kavak çeliği hazırlanması ve kavak çeliği muhafazası olmak üzere üç ayrı alt başlık altında incelenmiştir Çeliklik Kavak Gövdesi Yetiştirilmesi Kavak çeliği, bir yaşındaki kavak gövdelerinin yaklaşık cm boyunda parçalar halinde kesilmesi ile elde edilmektedir. Bir yaşındaki kavak gövdeleri ise, çoğunlukla çeliklik kavak gövdesi veya kavak sırık çeliği üretimi amacıyla tesis edilmiş olan anaçlık parsellerde yetişen bir yaşındaki kavak sürgünlerinden elde edilmektedir. Anaçlık yöntemle çeliklik kavak gövdesi yetiştirilmesinde fidanlık toprağı aşırı şekilde sömürülmektedir. Bu nedenle, anaçlık yöntemle çeliklik kavak gövdesi yetiştirmenin, güçlü bir gübreleme programı ile birlikte sürdürülmesi gerekmektedir. Anaçlık parselde çelik dikimi genellikle insan gücü ile yapılmakta ve düzgün sıralar halinde olması için bir dikim ipinden yararlanılmaktadır 14

27 (Resim 7). Sıralar dışına kaymış çeliklerden çıkan sürgünler, sıralar arasındaki bakım işlemlerini ve kullanılan makine-ekipman geçişlerini engellemekte, ayrıca sürgünlerin de zarar görmesine neden olmaktadır. Kavak fidanı yetiştirmek üzere rotasyon parsellerindeki çelik dikimlerine kıyasla, anaçlık parsellerdeki çelik dikimlerinde daha sık aralık mesafe düzenleri uygulanmaktadır (Resim 7 8). Anaçlık parselde her anaçlık çelik için yaklaşık 0,60 m 2 beslenme alanı sağlayacak bir aralık mesafe düzeninde çelik dikimi yapılmaktadır. Çelik dikim sıraları arasındaki aralık, bakım işlemlerinde kullanılan traktör ve ekipman geçişleri için uygun genişlikte alınmaktadır. Örneğin; çelik dikim sıralarının 1,80 m aralıkla tesis edilmesi durumunda, sıralar üzerindeki çelik dikimleri cm mesafede yapılmaktadır. Vejetasyon mevsimi sonunda, çeliklerden çıkan sürgünler yerden 10 cm yükseklikten kesilerek alınmakta ve kökler anaçlık olarak toprakta bırakılmaktadır. Bu şekilde tesis edilmiş olan bir dekar genişliğindeki bir anaçlık parselde, standartlara uygun boyutta olmak üzere, üç ila altı yıl süre ile her yıl en az 4500 adet bir yaşında çeliklik kavak gövdesi elde edilebilmektedir. Belirtilen sayıdaki bir yaşlı kavak gövdesinden yaklaşık 20 bin adet kavak gövde çeliği üretilmesi olası görülmektedir. Bu nedenle, fidanlıklarda kavak fidanı üretimi için ayrılan rotasyon parsellerine kıyasla, çok daha küçük bir alanın çeliklik kavak gövdesi yetiştirmek üzere anaçlık parsel olarak ayrılması yeterli olmaktadır. Resim 7. Anaçlık parselde dikim sıraları boyunca çelik dikimi Resim 8. Anaçlık parselde dikilen I 214 melez kavak klonu çeliklerinden yeni çıkan sürgünler 15

28 İtalya da köklü çelik kullanımının terk edilmesinden sonra, çeliklik fidan olarak yetiştirilen bir yaşlı fidanların gövdeleri, çelik hazırlanmak üzere toprak yüzeyinden 10 cm yukarıdan kesilerek alınmakta ve kökleri toprakta bırakılmaktadır. Üç ila altı yıl arasında değişen süreler ile toprakta bırakılan kavak fidanı kökleri, anaçlık olarak kullanılmaktadır. Anaçlık köklerden çıkan çok sayıdaki sürgün (bir yaşlı kavak gövdesi) toprak yüzeyinden cm yukarıdan kesilerek alınmakta ve kavak çeliği üretiminde çeliklik kavak gövdesi veya kavak sırık çeliği olarak kullanılmaktadır (Frison 1999). Bazı Avrupa ülkelerinde, kesilmiş kavak ağaçlarının toprakta kalan kök kütükleri dahi çeliklik kavak gövdesi üretmek için anaçlık olarak kullanılmaktadır. Daha ekonomik olan anaçlık yöntemi ile çeliklik kavak gövdesi veya kavak sırık çeliği yetiştirmek üzere ülkemizde çeşitli araştırma çalışmaları yürütülmüştür (Sarıbaş 1993, Zoralioğlu 1993, Uludağ ve ark 2003, Kılıçaslan ve ark. 2005a ve 2005b, Akgül 2007). Anılan araştırma bulguları uyarınca, ülkemizdeki kavak fidanlıklarında kavak çeliği üretiminde kullanılmak üzere, büyük ölçüde anaçlık yöntemle bir yaşlı çeliklik kavak gövdesi veya kavak sırık çeliği yetiştirilmektedir Kavak Çeliği Hazırlanması Tablo 1 de verilen çelik çaplarına uygun kalınlıkta, düzgün gövdeli, üzerlerinde herhangi bir kabuk zedelenmesi bulunmayan ve her bakımdan sağlıklı olan bir yaşındaki çeliklik kavak gövdeleri veya bir yaşlı kavak sırık çelikleri kullanılarak kavak çelikleri hazırlanmaktadır. Çelik hazırlanmasında kullanılacak çeliklik kavak gövdelerinde ve kavak sırık çeliklerinde hem odun dokusunun, hem de tomurcukların oluşmuş olması gerekmektedir. Çelik hazırlama işleminin vejetasyon dönemi dışındaki bir zamanda yürütülmesi gerekmektedir (FAO 1979). Çelik hazırlamak için en uygun zaman, kış sonu veya ilkbahar başlangıcı olarak bildirilmektedir (KAE 1994). Uygun çap ve boy değerlerine ulaşmış bir yaşlı çeliklik kavak gövdelerinin veya bir yaşlı kavak sırık çeliklerinin dipten itibaren yaklaşık % 60 lık bir kısmında, Tablo 1 de çelik çapları için verilen kalınlıklara ulaşılmakta ve kaliteli çelik elde edilebilmektedir. İnce ve tam olgunlaşmamış olan bir yaşındaki gövdelerin uçları (% 40 oranındaki üst kısım) ise, çelik üretimi için uygun bulunmamaktadır (KAE 1994 Frison 1999). Çelik alınmaya uygun bulunan bir yaşlı kavak gövdeleri, makas 16

29 kullanarak boyları cm arasında değişen 3 ila 6 adet parçaya ayrılmakta ve gövde çelikleri elde edilmektedir. Gövde çelikleri alt taraflarından (kök yönündeki çelik ucundan) eğik olarak, üst taraflarından ise (gövdenin tepesi yönündeki çelik ucundan) gövde eksenine dik olarak ve çelik gövdesi üzerindeki tomurcuklardan en üsttekinin yaklaşık 2 ila 3 cm yukarısına denk gelecek şekilde kesilmektedir (Resim 6). Çeliklerin alt uçları eğik olarak kesilmekle, çeliklerin alt ve üst uçları belirgin hale getirilmekte ve ters dikilmeleri önlenmiş olmaktadır. Ayrıca, çeliklerin alt uçlarına sivri bir şekil verilerek, dikimlerinde toprağa zedelenmeden ve kolayca girmeleri sağlanmaktadır Kavak Çeliği Muhafazası Kavak çelikleri hazırlanmalarını takiben kısa süre içinde dikilmeleri gerekmektedir. Ancak, bazı koşullarda çeliklerin hazırlanmasından hemen sonra dikilmeleri mümkün olmamakta ve uzunca bir süre bekletilmeleri gerekmektedir. Bu gibi durumlarda, bir yaşlı kavak gövdelerinin çelik olarak parçalara ayrılması işlemi bir süre için ertelenmektedir. Sürgün verme yeteneğini yitirmemesi için, çelik üretilecek materyal (çeliklik kavak gövdeleri veya kavak sırık çelikleri) uygun koşullar altında muhafaza altına alınmaktadır. Bu amaçla, çeliklik kavak gövdeleri veya kavak sırık çelikleri uçlarından kesilerek ortalama 110 cm boyunda çeliklik materyal haline getirilmekte ve 50 veya 100 adetlik demetler halinde bağlanmaktadır. Çeliklik materyal demetleri güneş almayan, serin ve korumalı bir yerde gömüye alınmaktadır. Gömüye almak için yere cm kalınlıkta hafif nemli kum serilmekte ve çeliklik materyal demetleri kum tabakası üzerine yatık ve birbirine bitişik olarak istif edilmektedir. Çeliklik materyal demetleri, cm kalınlıkta hafif nemli bir kum tabakası ile örtülmekte, üzerleri bir branda bez ile kapatılmakta ve böylece gömüde muhafaza altına alınmaktadır. Gömüdeki çeliklik materyal en fazla Mart ayı sonuna kadar bekletilebilmektedir. Gömüden çıkarılan materyal, bekletilmeden çelik olarak kesilmekte ve dikilmektedir. Çeliklik materyal, +3 0 C ile +5 0 C arasındaki sıcaklıktaki soğuk hava depolarında da nemli ortamlarda demetler halinde muhafaza edilmektedir. Gömüden veya soğuk hava deposundan çıkarılan çeliklik materyalin her iki ucundan 3 5 cm lik bir kısım, rutubetini kaybetmiş olması olasılığına karşı kesilmekte ve kalan kısım çelik boyutlarında kesilmektedir (KAE 1994). 17

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER Populus nigra Dr. Süleyman GÜLCÜ - 2008 1 KAVAK FİDANI ÜRETİMİ VE FİDANLIK TEKNİĞİ Kavak fidanı yetiştirilmesinde en önemli konuların başında, kaliteli kavak fidanı yetiştirilmesine

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Endüstriyel ağaçlandırmalarda bakım işlemleri, ilk üç yıl bakımları ile Aralama ve Budama İşlemleri olarak isimlendirilmekte ve ayrı dönemlerde

Detaylı

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Kavaklar Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 2 İklim bakımından uzun vejetasyon mevsimine sahip, korumalı ve sıcak yerlerde daha iyi

Detaylı

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER Populus nigra Dr. Süleyman GÜLCÜ - 2008 1 Fidanlık Bakımları Yabancı ot mücadelesi Sulama Gübreleme Tekleme Budama Dr. Süleyman GÜLCÜ - 2008 2 Yabancı ot mücadelesi(mekanik

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA FİDAN ÜRETİM VE DİKİM ÇALIŞMALARI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA FİDAN ÜRETİM VE DİKİM ÇALIŞMALARI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA FİDAN ÜRETİM VE DİKİM ÇALIŞMALARI Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Temel Kabuller Endüstriyel ağaçlandırmalarda genellikle topraksız (çıplak köklü) fidanlar dikilmektedir (türe göre

Detaylı

1.2.3- İl Kuruluşuna Göre Yeri...: 1.2.3.1- İli...: 1.2.3.2- İlçesi...: 1.2.3.3- Beldesi...: 1.2.3.4- Köyü/Mahallesi...: 1.2.3.5- Özel Mevkii...

1.2.3- İl Kuruluşuna Göre Yeri...: 1.2.3.1- İli...: 1.2.3.2- İlçesi...: 1.2.3.3- Beldesi...: 1.2.3.4- Köyü/Mahallesi...: 1.2.3.5- Özel Mevkii... EK NO: 21 ÖZEL ORMAN FİDANLIĞI PROJESİ DİSPOZİSYONU 1- FİDANLIĞIN GENEL TANIMI 1.1.1- Adı Soyadı : 1.1.2- Adresi : 1.1.3- Proje Numarası : 1.2- Kuruluş Yeri...: 1.2.1- Coğrafi Yer 1.2.1.1-1/25000 ölçekli

Detaylı

Gemlik Zeytini. Gemlik

Gemlik Zeytini. Gemlik Gemlik Meyve ve çekirdekleri orta irilikte olup % 29.9 oranında yağ içerir. Siyah sofralık olarak değerlendirilir. Meyveleri yağ bakımından zengin olduğundan sofralık kalite dışındaki taneler yağlık kolarak

Detaylı

Meyva Bahçesi Tesisi

Meyva Bahçesi Tesisi Meyva Bahçesi Tesisi Meyve bahçesi tesisinde dikkate alınması -gereken koşullar 1. Yer seçimi 2. Tür ve çeşit seçimi 3. Anaç seçimi 4. Tozlanma isteğinin bilinmesi 5. Dikim sistemleri ve dikim sıklığı

Detaylı

Antepfıstığında Gübreleme

Antepfıstığında Gübreleme Antepfıstığında Gübreleme Tam verime çok geç yatan (8-10 yıl) antepfıstığı uzun ömürlü bir meyve ağacıdır. Hiçbir meyve ağacının yetiştirilemediği kıraç, taşlık ve kayalık arazilerde bile yetişebilmektedir.

Detaylı

Yerfıstığında Gübreleme

Yerfıstığında Gübreleme Yerfıstığında Gübreleme Ülkemizin birçok yöresinde ve özellikle Çukurova Bölgesi nde geniş çapta yetiştiriciliği yapılan yerfıstığı, yapısında ortalama %50 yağ ve %25-30 oranında protein içeren, insan

Detaylı

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AHUDUDU Ahududu, üzümsü meyveler grubundandır. Ahududu, yurdumuzda son birkaç yıldır ticari amaçla yetiştirilmektedir. Taze tüketildikleri

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Temel Kabuller 1-idare süresi sonunda, yıllık ortalama kabuksuz gövde odunu artımı 10 m3/ha ve daha fazla olan ağaç türleri, hızlı

Detaylı

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME Ülkemizin Ege - Akdeniz ve Batı Karadeniz sahil kesimleri ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi hariç tüm diğer tarım alanlarında yetiştiriciliği yapılan şeker pancarında verim

Detaylı

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 4 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 5 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Detaylı

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İncirin iklim İstekleri İncir bir yarı tropik iklim meyvesidir. Dünyanın ılıman iklime sahip bir çok yerinde yetişebilmektedir. İncir

Detaylı

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8 Ayvalık(Edremit Zeytini) Yağı altın sarısı renginde, meyve kokusu içeren, aromatik, kimyasal ve duyusal özellikleri bakımından birinci sırada yer alır. Son yıllarda meyve eti renginin pembeye döndüğü dönemde

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA ALANININ DİKİME HAZIRLANMASI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA ALANININ DİKİME HAZIRLANMASI. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA ALANININ DİKİME HAZIRLANMASI Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Endüstriyel Ağaçlandırma faaliyetlerinin önemli bir bölümünü alanın ekim ve dikime hazır hale getirilebilmesi için yapılacak

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Bölge geniş ovalar ve alçak platolardan

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME Ülkemizin birçok yerinde acı-tatlı taze biber, dolmalık, kurutmalık ve sanayi tipi (salçalık) biber yetiştiriciliği yapılmaktadır. Çeşitlere göre değişmekle birlikte

Detaylı

BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ

BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ HAZIRLAYAN YALÇIN YILMAZ ZİRAAT MÜHENDİSİ UZMAN TARIM DANIŞMANI Ülkemizde buğday yaklaşık 9.5 milyon hektar alanda ekilmekte, üretimde yıldan yıla değişmekle birlikte 20 milyon ton

Detaylı

AYVANIN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

AYVANIN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AYVANIN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN Ayvanın İklim İstekleri Ayva bir ılıman iklim meyve türüdür. Kışın yapraklarını dökerek dinlenmeye girer. Ilıman deniz ikliminden hoşlanır.

Detaylı

Fındık Yetiştiriciliğinde Gübreleme

Fındık Yetiştiriciliğinde Gübreleme Fındık Yetiştiriciliğinde Gübreleme Ülkemiz dış ticaretinde önemli bir yeri olan fındık, ülkemizin Karadeniz Bölgesi ile Sakarya- Düzce yörelerinde yetiştirilmektedir. Dünyada üretilen fındığın %70-75

Detaylı

mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı

mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı gübre kullanılmamalı, kirli su ile sulama yapılmamalıdır.

Detaylı

ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ ERİK FİDANI VE AĞACI İKLİM İSTEKLERİ

ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ ERİK FİDANI VE AĞACI İKLİM İSTEKLERİ ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ Erikler Prunus cerasifera (Yeşil erikler = Can erikler), P. salicina (Japon erikleri) ve P. domestica (Avrupa erikleri) olmak üzere üç türe ayrılmaktadır. Bu türler içinde Can erikleri

Detaylı

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım NEMLİ TARIM TARIM SİSTEMLERİ 3 Nemli Tarım Nemli Tarım Yağan yağışlarla gelen su, evaporasyon ve transpirasyonla harcanan sudan fazla olur ise böyle yerlere nemli bölgeler denir. Bu bölgelerde uygulanan

Detaylı

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi.

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi. Korunga Tarımı Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi. Osman Dilekçi - Ziraat Mühendisi Teknik İşler Şube Müdürü 0248

Detaylı

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 8 65 Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme 8.1 Gübreleme Çayır-Mer alarda bulunan bitkilerin vejetatif aksamlarından yararlanılması ve biçme/otlatmadan sonra tekrar

Detaylı

Bahçıvanlık kursu 2015

Bahçıvanlık kursu 2015 Bahçıvanlık kursu 2015 FİDAN ÜRETİM TEKNİKLERİ ÜRETİM ÜRETİM EŞEYLİ ÜRETİM EŞEYSİZ ÜRETİM TOHUMLA ÜRETİM ÇELİKLE ÜRETİM AŞI İLE ÜRETİM DALDIRMA İLE ÜRETİM ÇELİKTEN ÜRETİM ÇELİKTEN ÜRETİM GÖVDE ÇELİKLERİ

Detaylı

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME Ülkemizin birçok bölgesinde yetiştiriciliği yapılan çilek bitkisi üzümsü meyveler grubunda olup meyvesi en kısa sürede olgunlaşmaktadır. İnsan beslenmesi ve sağlığı bakımından

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Estitüsü PK. 18 33401 TARSUS 1. GİRİŞ Okaliptüs, yurdumuza

Detaylı

Toprak İşleme. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Toprak İşleme. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak İşleme Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Finlandiya da şeritler halinde toprak işlemesi yapan ekipman Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 4 Şeritler halinde toprak

Detaylı

KURAK VE YARI KURAK BÖLGE AĞAÇLANDIRMALARI. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

KURAK VE YARI KURAK BÖLGE AĞAÇLANDIRMALARI. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 KURAK VE YARI KURAK BÖLGE AĞAÇLANDIRMALARI Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 FAO ya göre; yıllık yağışı 300 mm ve altında olan yerler kurak, yıllık yağışı 300-600 mm olan yerler ise yarıkurak olarak tanımlanmaktadır.

Detaylı

İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ

İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ Bertina İspanyol orijinli bir badem çeşidi olup gec çiçeklenir.ağaç gelişimi mükemmel olup gelişimi çok hızlıdır.kendine verimli bir türdür..iç piyasada tutalan ve ihracat şansı yüksek olan bir çeşittir.meyve

Detaylı

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ:

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: Soğan insan beslenmesinde özel yeri olan bir sebzedir. Taze veya kuru olarak tüketildiği gibi son yıllarda kurutma sanayisinde işlenerek bazı yiyeceklerin hazırlanmasında da

Detaylı

FINDIK YETİŞTİRME TEKNİĞİ

FINDIK YETİŞTİRME TEKNİĞİ FINDIK YETİŞTİRME TEKNİĞİ Fındık YetiştirmeTekniği 1 - Toprak Hazırlığı ve Çeşit Seçimi - Dikim ve Terbiye Sistemleri - Budama - Gübreleme ve Bakım TOPRAK HAZIRLIĞI VE ÇEŞİT SEÇİMİ Toprak Hazırlığı ve

Detaylı

Gübreleme Zeytin ağacında gübreleme ağacın dikimi ile başlar bunu izleyen yıllarda devam eder. Zeytin ağaçlarının gereksinimi olan gübre miktarını

Gübreleme Zeytin ağacında gübreleme ağacın dikimi ile başlar bunu izleyen yıllarda devam eder. Zeytin ağaçlarının gereksinimi olan gübre miktarını Gübreleme Zeytin ağacında gübreleme ağacın dikimi ile başlar bunu izleyen yıllarda devam eder. Zeytin ağaçlarının gereksinimi olan gübre miktarını belirlemenin en iyi yolu yaprak-toprak analizleridir.

Detaylı

RULO ÇİM ÜRETİMİ DR TOHUMCULUK 2013

RULO ÇİM ÜRETİMİ DR TOHUMCULUK 2013 RULO ÇİM ÜRETİMİ DR TOHUMCULUK 2013 TOPRAK İyi drenajlı, Kumlu ve hafif killi, Ayrık türleri,tarla sarmaşığı,darıcan gibi yabani otlardan ari olmalı. İyi kaliteli yer altı suyu veya yakınında akarsu bulunmalı.

Detaylı

ÇAYDA AZOTLU GÜBRENİN EKONOMİK KULLANIMI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA im

ÇAYDA AZOTLU GÜBRENİN EKONOMİK KULLANIMI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA im ÇAYDA AZOTLU GÜBRENİN EKONOMİK KULLANIMI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA im (1 Yıllık Deneme Sonuçlarını İçeren Rapor, 1986) Burhan KACAR 1ii / S.Rıfat YALÇIN 2, Muammer SARIMEHMET 3 Mücella MÜFTÜOĞLU 4 ve Hülya

Detaylı

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU 1- GİRİŞ : 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı : Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet şekilleri, tesiste ulaşılmak istenilen amaç ve tesisi

Detaylı

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri Yavuz-1 CEVİZ (KR-2) Ceviz yetişen tüm bölgelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlerde yetiştirilmesi tavsiye edilir. Verimsiz bir çeşittir. Nisbi Periyodisite görülür. Meyvesi oval şekilli

Detaylı

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ 2. AÇIK ALAN FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ Genel ve özel mevki özellikleri İklim özellikleri

Detaylı

Buğday ve Arpa Gübrelemesi

Buğday ve Arpa Gübrelemesi Buğday ve Arpa Gübrelemesi Ülkemizde en geniş üretim alanı bulunan buğday ve arpa çok farklı toprak tiplerinde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Toprak ph isteği bakımından hafif asitten kuvvetli alkalin

Detaylı

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda Ağaçlandırma çalışmalarına temel oluşturacak tohum sağlanmasını emniyetli hale getirebilmek için yerel ırklardan elde edilen tohum kullanılması doğru bir yaklaşımdır. Aynı türde de olsa orijin denemeleri

Detaylı

ŞEFTALİNİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

ŞEFTALİNİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN ŞEFTALİNİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN Şeftali bir ılıman iklim meyve türüdür. Kış mevsiminde dinlenmeye girer ve yapraklarını döker. Dünya üzerinde kış mevsiminde hava

Detaylı

YAPRAĞI YENEN SEBZELERDE GÜBRELEME

YAPRAĞI YENEN SEBZELERDE GÜBRELEME YAPRAĞI YENEN SEBZELERDE GÜBRELEME (MARUL- ISPANAK- LAHANA) İnsan beslenmesinde büyük önemi olan sebzelerin yetiştirme teknikleri, ıslahı ve bitki koruma konularında ülkemizde bilimsel çalışmalar yapılmış

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-1 Anavatanı

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Ülkemizde Tarımsal Ormancılık Çalışmaları Ülkemizde tarımsal ormancılık çalışmalarını anlayabilmek için ülkemiz topraklarının yetişme ortamı özellikleri

Detaylı

Çelikle Çay Üretimi. Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi

Çelikle Çay Üretimi. Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi Çelikle Çay Üretimi Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi Nitelikleri, kalitesi ve diğer özellikleri belirlenen çay klonlarının hızlı, yoğun ve ucuz bir şekilde üretilmesi için en uygun yöntemdir. Çelik alınacak

Detaylı

MELEZ KAVAK FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİ

MELEZ KAVAK FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİ MELEZ KAVAK FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİ ORMAN BAKANLIĞI KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜR ORMAN AĞAÇLARI ARAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ İZMİT-1994 EĞİTİCİ YAYINLAR SERİSİ NO:4 YA YIN KURULU Editorial Board Mümtaz TU LU K ÇU

Detaylı

zeytinist

zeytinist 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 4 KALSİYUM

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: 1 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem toprak ve arazi koşulları (kurak veya çok ıslak, kışın

Detaylı

TOHUM. Pof. Dr. İbrahim TURNA

TOHUM. Pof. Dr. İbrahim TURNA TOHUM Pof. Dr. İbrahim TURNA Orman Alanları: 4 milyar ha. DÜNYA DA DURUM Üretilen Odun Hammaddesi: 3.4 milyar m 3 Yakın gelecekteki arz açığı: 800-900 milyon m 3 2050 yılında dünya nüfusunun 10 milyara

Detaylı

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU 1- GİRİŞ : 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı : Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet şekilleri, tesiste ulaşılmak istenilen amaç ve tesisi

Detaylı

ANTEPFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİ. GAP TEYAP Kerem AKDOĞAN

ANTEPFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİ. GAP TEYAP Kerem AKDOĞAN ANTEPFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİ GAP TEYAP Kerem AKDOĞAN Toprak İsteği Derin Kumlu- tınlı Kısmen kireç içeren Süzek topraklar İdeal toprak Kuru koşullarda Tabanda su tutabilen killi topraklar daha verimli

Detaylı

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER Dünya üzerinde çay bitkisi, Kuzey yarımkürede yaklaşık 42 0 enlem

Detaylı

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8.1. Ağaçlandırma: Bölgemiz imar planı içerisinde yeşil alan olarak ayrılan yerlerin çevre tanzimi ve ağaçlandırma çalışmaları kapsamında; 2009 yılı içerisinde

Detaylı

8Çevre Tanzimi ve Ağaçlandırma Çalışmaları

8Çevre Tanzimi ve Ağaçlandırma Çalışmaları 8Çevre Tanzimi ve Ağaçlandırma Çalışmaları Bölgemiz çevre tanzimi ve ağaçlandırma çalışmaları kapsamında 2008 yılı içerisinde toplam 7.500 ağaç, 50.000 adet çalı grubu bitki dikilmiştir. 8.1. Bitkisel

Detaylı

YÖNETMELİK. ç) Araştırma ormanı mühendisliği: Araştırma ormanı ile ilgili faaliyetleri yürütmekle görevli mühendisliği,

YÖNETMELİK. ç) Araştırma ormanı mühendisliği: Araştırma ormanı ile ilgili faaliyetleri yürütmekle görevli mühendisliği, 17 Ağustos 2012 CUMA Resmî Gazete Sayı : 28387 Orman Genel Müdürlüğünden: YÖNETMELİK ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜKLERİNİN KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ

Detaylı

BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı:

BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı: BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı: Toprak işlemenin sebebi, tohumların uygun çimlenme ve çıkış ortamını hazırlamak; su kaybını en aza indiren, toprağın yapısını en az bozan, erozyonu önemli

Detaylı

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Dikim yöntemlerinin seçilmesini gerektiren koşullar: Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 **Ekstrem iklim koşulları (düşük ve yüksek sıcaklıklar), **Ekstrem

Detaylı

Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri. Badem Yetişriciliği İklim ve Toprak Özellikleri

Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri. Badem Yetişriciliği İklim ve Toprak Özellikleri Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri Fransız orijinlidir. Bir Cristomorto X Ai melezlemesinden elde edilmiştir ve atalarının en olumlu özelliklerini almıştır: Ağaçlar çabuk meyveye yatar,hastalıklara

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILACAK TÜRLER İÇİN ISLAH STRATEJİLERİ VE YÖNTEMLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILACAK TÜRLER İÇİN ISLAH STRATEJİLERİ VE YÖNTEMLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILACAK TÜRLER İÇİN ISLAH STRATEJİLERİ VE YÖNTEMLERİ Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Temel Kabuller Endüstriyel ağaçlandırmaların başarılı olmaları, büyük ölçüde ağaçlandırma

Detaylı

CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME Son yıllarda ülkemizin her bölgesinde geniş çaplı ceviz bahçesi kurulmaya başlanmıştır. Ceviz ağaçlarının diğer meyve ağaçlarına oranla daha uzun ömürlü olması nedeniyle

Detaylı

T.C. AĞAÇÖREN KAYMAKAMLIĞI Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ

T.C. AĞAÇÖREN KAYMAKAMLIĞI Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ T.C. AĞAÇÖREN KAYMAKAMLIĞI Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ AĞAÇÖREN-2012 ĠÇĠNDEKĠLER Konu : Sayfa No: 1. İçerik:. 1 2. Projenin Özeti:. 2 3. Projenin Adı:.. 3 4.

Detaylı

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ) TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak

Detaylı

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA LİF BİTKİLERİ PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA Ön bitki pamuk ise toprak işlemesine çubuk kesme ile başlanır. Sap kesiminden sonra toprak pullukla 20-30 cm derinden sürülür. Kışa doğru tarlanın otlanması

Detaylı

Fidanlıkta Repikaj. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Fidanlıkta Repikaj. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Fidanlıkta Repikaj Bulundukları yerde (ekim yastıkları veya diğer) sık olan ya da sıkışık hale gelen fidanların daha iyi bir kök gelişmesi yapması ve gelişmiş gövdelere sahip olması için, bulundukları

Detaylı

KAPARİ NASIL YETİŞTİRİLİR?

KAPARİ NASIL YETİŞTİRİLİR? KAPARİ NASIL YETİŞTİRİLİR? Kapari doğada çoğalmasını, karıncalara, kuşlara ve toprak mikroorganizmalarına borçlu.çünkü kapari bitkisinin tohumunda çimlenme engeli var.bu çimlenme engelini, karıncalar ortadan

Detaylı

REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1

REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1 REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1 1. GİRİŞ 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak

Detaylı

Ufuk TÜRKER* * A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Ankara uturker@agri.ankara.edu.tr

Ufuk TÜRKER* * A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Ankara uturker@agri.ankara.edu.tr HASSAS TARIM TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI Ufuk TÜRKER* * A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Ankara uturker@agri.ankara.edu.tr HASSAS TARIM NEDİR? Tarımda hedeflere ulaşmak 3 anahtar unsur gereklidir.

Detaylı

KENT ORMANCILIĞI KENT ORMANLARINDA BAKIM KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ 2017 TRABZON PROF. DR. İBRAHİM TURNA

KENT ORMANCILIĞI KENT ORMANLARINDA BAKIM KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ 2017 TRABZON PROF. DR. İBRAHİM TURNA KENT ORMANCILIĞI KENT ORMANLARINDA BAKIM PROF. DR. İBRAHİM TURNA KTÜ ORMAN FAKÜLTESİ 2017 TRABZON KENT ORMANLARININ BAKIMI Yeşil alanların tesis edilmelerinden sonra beklenen gelişmelerini yapabilmeleri

Detaylı

Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak haritası Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Toprak ağaçlandırma başarısını en çok etkileyen faktörlerden birisidir. İklim koşulları bakımından yeterlilik olsa

Detaylı

I. KISIM: Temel Bilgiler ve Muhafaza

I. KISIM: Temel Bilgiler ve Muhafaza İçindekiler I. KISIM: Temel Bilgiler ve Muhafaza 1. Sebzeciliğin Önemi... 3 1.1. İnsan Beslenmesindeki Önemi...4 1.1.1. Sebzelerin Besin Değeri... 5 1.1.1.a. Su... 5 1.1.1.b. Protein... 6 1.1.1.c. Karbonhidratlar...

Detaylı

AYÇİÇEĞİ TARIMI TOPRAK İSTEKLERİ Ayçiçeği yetişeceği toprak tipi yönünden çok seçici olmamasına rağmen organik maddece zengin, derin ve su tutma

AYÇİÇEĞİ TARIMI TOPRAK İSTEKLERİ Ayçiçeği yetişeceği toprak tipi yönünden çok seçici olmamasına rağmen organik maddece zengin, derin ve su tutma AYÇİÇEĞİ TARIMI TOPRAK İSTEKLERİ Ayçiçeği yetişeceği toprak tipi yönünden çok seçici olmamasına rağmen organik maddece zengin, derin ve su tutma kapasitesi iyi topraklarda verim daha yüksek olmaktadır.

Detaylı

Macar Fiği Neden Önemlidir? Hangi Topraklarda Yetişir?

Macar Fiği Neden Önemlidir? Hangi Topraklarda Yetişir? Macar Fiği Neden Önemlidir? Macar fiği, son yıllarda ülkemizde ekimi yaygınlaşan beyazımsı-sarı çiçekli bir fiğ türüdür (Resim 1). Bitkinin önemli olmasını sağlayan özellikler; yerli fiğe nazaran soğuklara

Detaylı

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi Kaplan 86 Cevizi Dik, yayvan bir taç gelişmesi gösterir. 5 yaşındaki bir ağacın ortalama verimi 4-5 kg'dır. Meyve salkımı 2-3'lü olur. Meyveler elips şeklinde olup, kabuktan kolay ayrılır. Taze ceviz olarak

Detaylı

AĞAÇLANDIRMA. Yrd. Doç. Dr. Süleyman Gülcü

AĞAÇLANDIRMA. Yrd. Doç. Dr. Süleyman Gülcü AĞAÇLANDIRMA Yrd. Doç. Dr. Süleyman Gülcü İşçi ile Diri Örtü Temizliği Sahanın erozyon durumu ve Çalışmanın ekonomisi göz önüne alınarak ŞERİTLER halinde yapılır İşçi İle Diri Örtü Temizliği Diri örtü

Detaylı

Gübre Kullanımının Etkisi

Gübre Kullanımının Etkisi 1 Gübre Kullanımının Etkisi Tarımsal üretimi artırmanın en kolay yollarından biri gübre Dünyada gübre kullanımı sürekli artıyor. En çok tüketilen azotlu ve fosforlu gübreler Kirlilik açısından ahır gübresi

Detaylı

Prof. Dr. Nuray Mücellâ Müftüoğlu ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü Çanakkale. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Rize

Prof. Dr. Nuray Mücellâ Müftüoğlu ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü Çanakkale. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Rize Prof. Dr. Nuray Mücellâ Müftüoğlu ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü Çanakkale Ekrem Yüce Dr. Turgay Turna Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Rize Ali Kabaoğlu Safiye Pınar Özer Gökhan Tanyel ÇAYKUR Atatürk

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA Tarım Agro silvikültürel Agro silvipastoral Ormancılık Agropastoral Silvipastoral Hayvancılık Agroforestry de ağaçların çok tabakalı kuruluşu

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-2 GERBERANIN

Detaylı

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği 04 Şubat 2014 İzmir Ajanda Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY) Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY) GMY ve MMY Farkları GMY Nasıl MMY Çevrilir 2 Geleneksel

Detaylı

Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler

Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler Turcan TEKER Ziraat Yüksek Mühendisi Yetiştirme Tekniği Bölüm Başkanlığı 06.04.2017 Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü MANİSA Amacımız? Bağ

Detaylı

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Korunga Önemli Bir Bitkidir Korunga, sulamanın yapılamadığı kıraç alanlarda, verimsiz ve taşlık topraklarda yetiştirilecek

Detaylı

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki

Detaylı

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ Çim alanlar tesisi güç ve masraflı olduğundan tür seçiminden uygulanmasına kadar son derece titiz davranılmalıdır. Bu alanların sürekliliğinin

Detaylı

No: 217 Menşe Adı BİRECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI

No: 217 Menşe Adı BİRECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI No: 217 Menşe Adı Tescil Ettiren BİRECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI Bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun Geçici 1 inci Maddesi uyarınca Mülga 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında

Detaylı

Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Gübreleme

Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Gübreleme Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Gübreleme Toprak isteği bakımından iyi havalanabilen pulluk tabanı olmayan (geçirimsiz toprak tabakası), derin yapılı,tınlı,killi tın ve kumlu tın gibi topraklarda iyi

Detaylı

ÜRETİM AŞAMASINDA ADIM ADIM GÜBRELEME

ÜRETİM AŞAMASINDA ADIM ADIM GÜBRELEME ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI BİTKİSEL ÜRETİM VE UYGULAMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ AKADEMİ MERKEZİ FAALİYETLERİ ÜRETİM AŞAMASINDA ADIM ADIM GÜBRELEME Kübra DOĞAN Gübre,

Detaylı

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞLETME VE PAZARLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI. ÜLKEMİZ ORMAN VARLIĞI ve ODUN ÜRETİMİ

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞLETME VE PAZARLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI. ÜLKEMİZ ORMAN VARLIĞI ve ODUN ÜRETİMİ ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞLETME VE PAZARLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI ÜLKEMİZ ORMAN VARLIĞI ve ODUN ÜRETİMİ Kenan AKYÜZ İşletme ve Pazarlama D. Başkanı kenanakyuz@ogm.gov.tr AHŞAP NEDİR? AHŞAP; ağaçtan üretilmiş

Detaylı

Türk Tarımı nda verimi ve kaliteyi arttırmak için Yerli organik kaynaklardan üretilen Organomineral gübre Hexaferm in kullanımı

Türk Tarımı nda verimi ve kaliteyi arttırmak için Yerli organik kaynaklardan üretilen Organomineral gübre Hexaferm in kullanımı Türk Tarımı nda verimi ve kaliteyi arttırmak için Yerli organik kaynaklardan üretilen Organomineral gübre Hexaferm in kullanımı Hexaferm, organomineral gübre olarak adlandırılan yeni nesil bir gübre cinsidir.

Detaylı

ARMUDUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

ARMUDUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN ARMUDUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN Armudun İklim İstekleri Armut bir ılıman iklim meyve türüdür. Elmaya göre soğuklara karşı daha az dayanıklıdır. Bu nedenle kuzey yarım

Detaylı

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GİRİŞ Sulamanın amacı kültür bitkilerinin ihtiyacı olan suyun, normal yağışlarla karşılanmadığı hallerde insan eliyle toprağa verilmesidir. Tarımsal

Detaylı

TOPRAK İŞLEME. Prof. Dr. İbrahim TURNA

TOPRAK İŞLEME. Prof. Dr. İbrahim TURNA TOPRAK İŞLEME 1 Toprak işlemesi; Dikilen fidanların veya ekilen tohumlardan gelişen fidelerin köklerini, **toprağın derinliklerine ve çevresine yayarak topraktan ihtiyaçları olan besin elementlerini ve

Detaylı

FİDAN YETİŞTİRME. kolay temin edilebilmelidir.

FİDAN YETİŞTİRME. kolay temin edilebilmelidir. FİDAN YETİŞTİRME Ġyi bir meyve bahçesi tesis etmek istiyorsak bahçemizi iyi, kaliteli fidanlarla kurmalıyız. Memleketimizde her yıl yaklaģık 10 Milyon civarında meyve fidanı üretilmektedir. Bunlardan 6.5

Detaylı

İLYAKUT FİDANLIK MÜHENDİSLİĞİ TOPLUM YARARINA ÇALIŞMA KAPSAMINDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLU İÇİN FİDAN ÜRETİM PROJESİ

İLYAKUT FİDANLIK MÜHENDİSLİĞİ TOPLUM YARARINA ÇALIŞMA KAPSAMINDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLU İÇİN FİDAN ÜRETİM PROJESİ İLYAKUT FİDANLIK MÜHENDİSLİĞİ TOPLUM YARARINA ÇALIŞMA KAPSAMINDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLU İÇİN FİDAN ÜRETİM PROJESİ 1.TANIM: 1.1 Projenin Başlığı: İstihdam 1.2 Projenin Konusu: Ankara İlinde Ağaçlandırma,

Detaylı

Tohum ve Fidanlık Tekniği. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum ve Fidanlık Tekniği. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum ve Fidanlık Tekniği Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Gerek ekim ve gerekse dikim yoluyla olsun ağaçlandırmalarda ilk çıkış noktası TOHUM dur. 1997 yılında: 20.703.122 Hektar (Ülke genelinin % 26,6 ' sı),

Detaylı

Yağ Gülü Yetiştiriciliği

Yağ Gülü Yetiştiriciliği Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü Yayın No: 45 Yayın Tarihi: 15.11.2011 Yağ Gülü Yetiştiriciliği Rafet SARIBAŞ, Hasan ASLANCAN Lütfen Dikkat!... Gül yağı, parfüm ve kozmetik sanayinin yanında antibakteriyel

Detaylı

Tohum ve Fidanlık Tekniği

Tohum ve Fidanlık Tekniği Tohum ve Fidanlık Tekniği Prof. Dr. İbrahim TURNA (2017-2018 GÜZ DÖNEMİ) TOHUM VE FİDANLIK TEKNİĞİ İÇERİK 1. ORMAN AĞACI TOHUMLARI 1.1. Tohum hasat ve kullanma bölgeleri 1.2. Tohum Kaynakları 1.3. Tohum

Detaylı