HAM LEL KTE LAÇ KULLANIMI Öner SÜZER*

Transkript

1 HM LEL KTE LÇ KULLNIMI Öner SÜZER* Hamilelikte ilaç kullan m konusundaki bilgilerimiz, hamilelerde ilaçlar n etkilerine yönelik prospektif klinik çal flma yapmak etik olmayaca için s n rl d r. laçlar n da l m bölümünde de anlat ld gibi ilaçlar n ve metabolitlerinin büyük bir k sm fetusa geçer. üyük moleküllü, ya da az çözünen, fazla oranda iyonize olan veya plazma proteinlerine önemli ölçüde ba lanan ilaçlar n plasentay aflmas ve anne ile fetus aras nda difüzyon dengesine ulafl lmas uzun süre alabilir ve bu flekilde verilen tek bir ilaç dozu zarars z olabilir. ncak özellikle ilaçla kronik tedavi s ras nda bu konunun önemi artar. lac n anne kan ndaki deriflimi artt kça fetusa ulaflma ve zararl olma riski de artar. F halihaz rda var olan klinik deneyimlere göre ilaçlar olas teratojenik etkilerinin ciddiyeti aç s ndan 5 kategori içinde dan e do ru s n fland rm flt r. Ülkemizde Sa l k akanl da ilaç prospektüslerine ilac n içinde bulundu u gebelik kategorisinin, uyar lar bölümüne eklenmesini flart koflmaktad r. ncak, maalesef, prospektüslerin yenilenme süreçleri çok yavafl iflledi inden, ülkemizde piyasada sat - lan ilaçlar n birço unun prospektüslerinde bu bilgi yaz l de ildir. kategorisi normal dozlar nda herhangi bir teratojenik etkiye sahip olmas beklenmeyen ilaçlar, kategorisi ise teratojenik etkiye sahip olmas olas l son derece yüksek olan ve bu nedenle gebelikte hiçbir flekilde kullan lmamas gereken ilaçlar içerir. kategorisine beyaz rengi uygun bulursak, kategorisine siyah renk uygundur. ncak, pek çok ilaç bu iki kategorinin d fl nda yani, ve kategorisi içindedir. aflka bir deyiflle ilaçlar n büyük ço unlu u için gri rengin tonlar uygundur. u kategorilerin tan mlar afla daki gibidir: kategorisi: u konuda yap lan kontrollü araflt rmalar ilac n ilk trimesterde fetus üzerinde zarar n n oldu unu göstermemifltir. aha sonraki dönemlerde de ilac n zararl oldu u yönünde kan t yoktur. u ilaçlar gebelerde en güvenilir ilaçlard r. kategorisi: u kategorideki ilaçlar için afla daki durumlardan birine uyarlar. 1. laçlar n hayvanlarda teratojenik etkiler göstermemifltir, ancak hamilelerde klinik deneyim yetersizdir. 2. eney hayvanlar nda yap lan çal flmalar ilac n fetotoksik etkisini göstermifltir, ancak hamilelerde yap lan kontrollü klinik çal flmalar fetotoksik etkiyi do rulamam flt r. kategorisindeki ilaçlar, gerekliyse hamilelikte kullan labilirler. kategorisi: u kategorideki ilaçlar için afla daki durumlardan birine uyarlar. 1. laçlar n hayvanlarda embriyosit ve teratojenik etkileri gösterilmifltir, ancak hamilelerde klinik deneyim yetersizdir. 2. eney hayvanlar nda veya hamilelerde ilaç incelenmemifltir. kategorisindeki ilaçlar, hekim ilac n hamile kad na sa layaca yarar n fetus üzerinde potansiyel zarar ndan daha fazla olaca na inan yorsa kullan lmal d r. kategorisi: u kategorideki ilac n insanda fetus üzerine zararl etkisi kan tlanm flt r. kategorisindeki ilaç, ilac n kullan lmamas durumunda anne aday ve fetus daha büyük risklerle karfl laflacaksa, yarar-zarar oran dikkate al narak, yaratabilece i olas riskler anne aday na detaylar yla anlat larak, kullan lmal d r. kategorisi: u kategorideki ilaçlar n deney hayvanlar ve hamilelerdeki incelemeler ilac n fetusa zarar n göstermifltir. Üstelik, bu gruptaki ilaçlar n hamilelerde kullan lmalar n n yararlar fetusa zararlar n n yan nda önemsiz kal r. kategorisindeki ilaçlar, hamilelerde ve hamile kalma olas l bulunanlarda kontrendikedirler ve hiçbir flekilde kullan lmamal d rlar. bunlara ra men, elimizdeki klinik deneyim henüz hangi ilac n kime zarar verece ini tahmin etmemize yaramamaktad r. laçlara maruz kalan gebelerde ortaya ç kan malformasyonlu do um oranlar afla daki gibidir: ndrojenler ve androjenik progestatifler % ntiepileptikler ünün ortalamas % 6 Fenitoin %10 Valproik asit % 1 Trimetadion % 60 ntineoplastikler Folik asit antagonistleri %30 i er antineoplastikler %17 Sentetik retinoidler %20 Talidomid % 20 Varfarin ve di er oral antikoagülanlar % 7 * stanbul Üniversitesi, errahpafla T p Fakültesi, Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji nabilim al * u konu Prof. r. Öner Süzer, Süzer Farmakoloji Kitab ndan al nm flt r. Konunun di er kaynaklar na kitab n kendisinden ulafl labilir.

2 KL N K GEL fi M 33 laçlar n gebelik kategorileri fla da alfabetik s ra ile, F s n flamas na göre hangi ilaçlar n hangi kategoriye girdi i verilmifltir. ncak, bu konudaki bilgilerin h zla de iflti i ve yeni klinik deneyimlerin fl nda bir ilac n kategorisinin her zaman de iflebilece i göz önünde tutulmal d r. Verilen kategorilerin tümü ola an koflullarda ve ola an dozlarda ilaçlar n kategorize edilmesinden oluflmufltur. oz veya afl m durumlar nda bütün ilaçlar n daha az güvenli bir kategoriye girmesi olas d r. laç vitamini TH drenalin karboz lbendazol lbuterol lendronat lfentanil ljinik asit llopurinol lprazolam lprostadil lt n sodyum tiyomalat luminyum hidroksit luminyum hidroksit + asetilsalisilik asit mantadin mbenonyum mfetamin mfoterisin mikasin milnitrit milorid minofilin minoglutetimit minokaproik asit minopterin miodaron mitriptilin mlodipin mobarbital moksapin moksisilin moksisilin + klavulanik asit monyum klorür mpisilin mrinon nizotropin ntazolin praklonidin probarbital protinin Kategori sebutolol setazolamid setil digitoksin setilkolin setilsalisilik asit setilsistein setofenazin setoheksamid siklovir tenolol torvastatin traküryum tropin zatadin zatiyoprin zidosilin zitromisin zot protoksit ztreonam 12 vitamini akampisilin aklofen asitrasin G afl s eklometazon enazepril 1. trimesterde, trimesterde endroflumetiazit enzalkonyum enzatin penisilin G enztiazit enztropin etakaroten etaksolol etametazon etanekol ifonazol iperiden isakodil izmut tuzlar leomisin otulinum toksini retilyum romfeniramin romodifenhidramin romokriptin romürler udesonid uklizin umetanid upivakain upropion uspiron usülfan

3 34 HM LEL KTE LÇ KULLNIMI utorfanol tartarat vitamini is-atraküryum Çiçek afl s akarbazin aktinomisin alteparin anazol aunorubisin eferoksamin ekametonyum eksametazon eksbromfeniramin eksklorfeniramin ekstroamfetamin ekstrometorfan ekstrotiroksin emekaryum emeklosiklin emir sorbiteks emir sülfat esfluran eslanosid esmopressin esogestrel ezipramin iazepam iazoksit idanosin idrogesteron ienöstrol ietilpropion ietilstilbestrol ifemanil ifenhidramin ifenoksilat ifilin iflunisal igital igitoksin igoksin ihidrotakisterol kategorisinde dir, doz afl m nda kategorisinde yer al r. iklofenak 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde ikloksasilin ikumarol iltiazem imenhidrinat imetinden imetotiazin ioksilin ipiridamol isiklomin isopiramid isülfiram obutamin okataksel oksazosin oksepin oksilamin oksisiklin oksorubisin omperidon onepezil opamin orzolamid roperidol E vitamini 15 günden az kullan l rsa, uzun süreli kullan mda kategorisinde yer al r. E. coli afl s Edrofonyum Efedrin Ekotiyofat Enalapril 1. trimesterde, trimesterde Enfluran Enkainid Enoksaparin Enoksasin Entakapon Epirubisin Ergokalsiferol Ergotamin Eritritil tetranitrat Eritromisin Eritropoetin Esmolol Etakrinik asit Etambutol Etidronat Etilen oksit Etinil östradiol Etionamid Etklorvinol Etodolak 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Etomidat Etoposid Etosüksimid

4 KL N K GEL fi M 35 Etotoin Evans blue Famotidin Famsiklovir Feksofenadin Felodipin Fenazopiridin Fenelzin Fenfluramin Fenilbutazon Fenilefrin Fenilpropanolamin Fenitoin Fenobarbital Fenofibrat Fenoprofen 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Fenoterol Fensiklidin Fensüksimid Fentanil Fentolamin Finasterid Fitonadion Fizostigmin Flavoksat Flekainid Florourasil Fludarabin Flufenazin Flukonazol Flumazenil Flunitrazepam Fluoksetin Flurbiprofen 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Flusitozin Flutamid Flutikazon Fluvastatin Fluvoksamin Folik asit Follitropin alfa Follitropin beta Formoterol Fosinopril Furosemid Gabapentin Gansiklovir Gemfibrozil Gentamisin Glibornurid Gliburid Gliklazid Glikopirolat Glimeprid Glipizid Gliserin Gonadorelin asetat Goserelin Granisetron Griseofulvin Guanfasin Gümüfl sülfadiazin Haloperidol Halotan Heksametonyum Heparin Hepatit afl s Hepatit Ig Hetasilin Hidralazin Hidroflumetiazit Hidroklorotiazit Hidrokortizon Hidroksiprogesteron Hidroksiüre Hidroksizin Hidromorfon Hidrotalsit Homatropin Hyosin-N-butil bromür 125I, 131I Influenza afl s buprofen 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde darubisin doksuridin fosfamid loprost mipenem + silastatin mipramin ndapamid ndigo karmin ndinavir ndometasin 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde nfliksimab nsan koryonik gonadotropini nsülin nterferon -2b nterferon- 2a nterferon- 1a nterferon- 1b podat sodyum pratropium

5 36 HM LEL KTE LÇ KULLNIMI proniazid rbesartan 1. trimesterde, trimesterde rinotekan sofluran soflurofat sokarboksazid soniazid sopropamid soproterenol sosorbit sosorbit dinitrat sosorbit mononitrat sradipin trakonazol yodamid yodipamid yodoksamat yodokuinol yopanoik asit yosetamik asit yot yotalamat yotlu gliserol Jansiyan viyole K vitamini Kabakulak afl s Kabergolin Kafein Kalsifediol Kalsitonin Kalsitriol Kalsiyum Kalsiyum + magnezyum karbonat Kanamisin Kaptopril 1. trimesterde, trimesterde Karbakol Karbamazepin Karbenisilin Karbimazol Karbinoksamin Karboplatin Karmustin Ketamin Ketokonazol Ketoprofen Ketotifen K zam k, k zam kç k afl s Kinakrin Kinapril 1. trimesterde, trimesterde Kinetazon Kinidin Kinin Klaritromisin Klindamisin Klofibrat Kloksasilin Klomifen Klomipramin Klomosiklin Klonazepam Klonidin Klopidogrel Kloralhidrat Klorambusil Kloramfenikol Klorazepat Klordiazepoksit Klorfeniramin Klorheksidin Klorokin Klorotiazit Klorotrianisen Klorpromazin Klorpropamid Klorprotiksen Klorsiklizin Klortalidon Klortetrasiklin Klorzoksazon Klotrimazol Kodein fosfat Kokain Kolera afl s Kolestiramin Kolistimetat Kolflisin Kortizon Koryonik gonadotropin Kosintropin Kotrimoksazol Kromolin sodyum Kuduz afl s Kuduz Ig Kumarin deriveleri Labetalol Laktoz Laktuloz Lamotrijin Lanatosid Lansoprazol Latanoprost Leflunomid Lente insülin Lerkadipin Letrozol

6 KL N K GEL fi M 37 Levallorfan Levamisol Levarterenol Levodopa + benserazit Levodopa + karbidopa Levofloksasin Levorfanol tartarat Levotiroksin L-Hiyosiyanin Lidokain Lindan Linestrenol Linezolid Linkomisin Liotironin Liotriks Lipressin Lisinopril 1. trimesterde, trimesterde Lityum L-Lizin L-Norgestrel Lomefloksasin Loperamid Lorakarbef Loratadin Lorazepam Losartan 1. trimesterde, trimesterde Lökovorin LS Madeni ya Magnezyum aluminyum silikat + pektin Magnezyum oksit Magnezyum sülfat Malatiyon Mandelik asit Mannitol Maprotilin Mebendazol Medroksiprogesteron Mefenamik asit Mefenitoin Mefobarbital Meklizin Meklofenamat 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Mekloretamin Meksiletin Melfalan Meloksikam 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Memantin Menadion Meningococcus afl s Menotropin Mepenzolat Meperidin Meprobamat Merkaptopürin Meropenem Mestranol Metadon Metakualon Metantelin Metaproterenol Metaraminol Metarbital Metasiklin Metazolamid Metformin Methenamin Metiklotiazit Metildopa Metildopa Metilen mavisi Metilergonovin Metilfenidat Metilprednizolon Metilsalisilat Metimazol Metisilin Metoklopramid Metoksamin Metolazon Metoprolol Metotreksat Metronidazol Metsüksimid Midazolam Mikonazol Minoksidil Minosiklin Mirtazapin Misoprostol Mitoksantron Mitomisin Mitramisin Moksalaktam Moksifloksasin Montelukast Morfin Multivitaminler Mupirosin Nabumeton 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde

7 38 HM LEL KTE LÇ KULLNIMI Nadroparin Nafarelin Nafsilin Nalokson Naproksen 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Nateglinid Nedokromil Nefazodon Neostigmin Netilmisin Nifedipin Nikotin Nimodipin Nistatin Nitrofurantoin Nitrogliserin Nizatidin Nizoldipin Noretisteron (noretindron) Norfloksasin NPH insülin NPH/regüler insülin kar fl m Ofloksasin Oksibutinin Oksikodon Oksimorfon Oksitetrasiklin Oksitosin Okskarbazepin Oksprenolol Oktreotit Olanzapin Oleandomisin Olsalazin Omeprazol Ondansetron Opipramol Opium Oral kontraseptifler Orfenadrin Orlistat Ornidazol Östradiol Östriol Östrojen Östrojen konjuge Östron Paklitaksel Pamidronat Panküronyum Pantoprazol Paraaminosalisilik asit Parametadion Parametazon Parasetamol Parasetamol + allobarbital + adifenin Parasetamol + guaifenesin + pirilamin + fenilefrin Parasetamol + kodein + kafein Paregorik Parenteral nutrisyon Parjilin Paroksetin Paromomisin PS Penisilamin Penisilin G (kristalize, prokain, benzatin) Penisilin V Pentaeritritol tetranitrat Pentazosin Pentobarbital Pentoksifilin Perfenazin Pergolit Perindopril 1. trimesterde, trimesterde Permetrin Pilokarpin Pimozit Pindolol Pioglitazon Piperasilin Piperazin Pirantel pamoat Pirazinamid Piretrin + piperonil butoksit Piridoksin Pirilamin Pirimetamin Piroksikam 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Plikamisin Polimiksin Poliovirüs canl afl s Poliovirüs inaktif afl s Politiazit Polivalan pnömokok afl Potasyum glukonat Potasyum iyodür Potasyum klorür Potasyum sitrat Povidon iyodin Pravastatin Prazosin Prednizolon Prednizon

8 KL N K GEL fi M 39 Pridostigmin Prilokain Primakin Primidon Probenesit Prokainamid Prokarbazin Proklorperazin Prometazin Propafenon Propantelin Propiltiyourasil Propofol Propoksifen Propranolol Prosiklidin Protamin Psödoefedrin Raloksifen Ramipril Ranitidin Regüler insülin Remifentanil Reserpin Ribavirin Rifampisin Risedronat Risperidon Ritodrin Ritonavir Rofekoksib 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Roküronyum Rosiglitazon Salbutamol Salmeterol Sar humma afl s Sefadroksil Sefaklor Sefaleksin Sefalotin Sefamandol Sefapirin Sefazolin Sefepim Sefiksim Sefoksitin Sefonisid Sefoperazon Sefotaksim Sefprozil Sefradin Seftazidim Seftizoksim Seftriakson Sefuroksim Sekobarbital Selejilin Selekoksib 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Senna Sertralin Setirizin Sevofluran Sibutramin Siklizin Siklofosfamid Siklopentolat Sikloserin Siklosporin Silazapril 1. trimesterde, trimesterde Sildenafil Simetidin Simetikon Simvastatin Sinnarizin Sinoksasin Siprofloksasin Siproheptadin Siproteron asetat Sisplatin Sitalopram Sitarabin Siyanokobalamin Skopolamin Sodyum iyodür Sodyum nitroprussit Sodyum valproat Somatostatin Somatropin Somon kalsitonini Sotalol Spektinomisin Spironolakton Stavudin Streptokinaz Streptomisin Sufentanil Sukralfat Sulbaktam + ampisilin Sulbaktam + sefoperazon Sulindak 1. ve 2. trimesterde, son trimesterde Sultamisilin Sumatriptan

9 40 HM LEL KTE LÇ KULLNIMI Süksinilkolin Sülfadiazin + trimetoprim Sülfametoksazol Sülfasalazin Sülfasetamid Sülfisoksazol dietanolamin Takrin Talidomid Tamoksifen Tamsulosin Teikoplanin Telmisartan 1. trimesterde, trimesterde Temazepam Tenoksikam Teofilin Terazosin Terbinafin Terbutalin Testosteron Tetanoz immünoglobulini Tetanoz toksoidi Tetanoz/difteri toksoidi Tetrabenazin Tetrasiklin Tiabendazol Tiamfenikol Tiamin Tifo afl s Tikarsilin Tiklopidin Tiludronat Timolol Tirofiban Tiroglobulin Tirotropin Tiyoguanin Tiyopental Tiyoridazin Tiyotepa Tiyotiksen Tizanidin Tobramisin Tolazamid Tolazolin Tolbutamid Tolmetin Topiramat Tramadol Trandolapril 1. trimesterde, trimesterde Traneksamik asit Tranilsipromin Trazodon Triamsinolon Triamteren Tridiheksetil Trifluridin Triklormetiazit Trimetadion Trimetafan Trimetobenzamid Trimetoprim Tripelenamin Triptorelin Troleandomisin Tropisetron Ultralente insülin Üre Ürokinaz Valproik asit Valsartan 1. trimesterde, trimesterde Vankomisin Varfarin Vazopressin Veba afl s Veküronyum Venlafaksin Verapamil Vidarabin Vinblastin Vinkristin Vinorelbin Ya emülsiyonlar Zafirlukast Zalsitabin Zidovudin

10 KL N K GEL fi M 41 az ilaçlar n fetotoksik etkileri laç vitamini E inhibitörleri ve anjiotensin reseptör antagonistleri drenerjik agonistler mfetamin minopterin ndrojenler spirin arbitüratlar usülfan anazol esipramin iazepam ietilstilbestrol Eroin Etanol Etretinat Fenitoin Fensiklidin mipramin sotretinoin yot Karbamazepin Kinin Klomipramin Klorpropamid Kokain Lityum Metadon Trimester Hepsinde, özellikle 2. ve 3. de 1. de 3. (do umdan hemen önce kullan ld nda) Fetotoksisite eyin, kalp ve kraniyofasiyel anomaliler öbrek hasar Kalp anomalileri normal geliflim paternleri, okul performans nda düflme Multipl gros anomaliler K z fetusun maskülinizasyonu Gebelik ve do umun uzamas, do um kanamas n n artmas, bebekte duktus arteriosusun erken kapanmas, pulmoner hipertansiyon ve kanamalar, kernikterus Kronik kullan mda neonatal ba ml l k, fetusta K vitamini eksikli i Çeflitli konjenital malformasyonlar; düflük do um a rl ifli fetuste klitoris hipertrofisi ve vulva dudaklar n n füzyonu Neonatal yoksunluk semptomlar Kronik kullan mda neonatal ba ml l k ve damak/dudak yar Vajinal adenosis, clear cell vajinal adenokarsinomu Kronik kullan mda neonatal ba ml l k Fetal alkol sendromu, nöral defektler Multipl konjenital malformasyonlar Fetal hidantoin sendromu normal nörolojik bulgular, zay f emme refleksi ve beslenme isteksizli i, ani agitasyon krizleri labil davran fllar Neonatal yoksunluk semptomlar Santral sinir sistemi, yüz kulak ve di er malformasyon riskinde art fl Konjenital guatr, hipotiroidizm, tiroid birleflme defekti Nöral tüp defektleri Genel malformasyonlar, 8. kraniyal sinirin zedelenmesi ve abortus Neonatal yoksunluk semptomlar ; neonatal letarji, hipotoni, siyanoz, hipotermi Uzam fl semptomatik neonatal hipoglisemi Spontan abortus, ablatio placenta ve prematür eylem riskinde art fl; neonatal serebral infarkt, anormal geliflim ve okul performans nda düflme Ebstein anomalisi Kronik kullan mda neonatal ba ml l k GEEL KTE KULLNIL LEEK LÇLR Hamilelikte kullan lacak ilaçlar mümkün oldu unca ve kategorisindeki ilaçlardan seçilmelidir. Hamilelerde genel sistemik enfeksiyonlarda kullan labilecek ilaçlar drar yolu enfeksiyonlar : lk tercih penisilinlerdir. Etken genellikle E. coli'dir ve tedavide oral amoksisilin kullan l r (günde 2 kez 3 g). i er ilaçlar tedavide baflar l olunamad nda ya da penisilin alerjisi olan hastalarda azitromisin veya eritromisin kullan l r. Hamilelerde psikiyatrik ve nörolojik bozukluklarda kullan labilecek ilaçlar epresyon: raflt rmalar 1. trimesterde fluoksetin kullan - m n n ölçülebilen bir teratojenik etki göstermedi ini göstermifltir. nksiyete: nksiyete tedavisinde kullan lan benzodiazepinlerin etkileriyle ilgili araflt rmalar birbirleriyle çeliflmektedir. Kimi araflt rmalar majör malformasyonlara, yar k dudak ve dama a, nöral geliflim bozukluklar na ve ben-

11 42 HM LEL KTE LÇ KULLNIMI zodiazepin sendromuna yol açt klar n gösterirken, kimileri malformasyon riskinde herhangi bir art fl saptamam flt r. Sonuçta 1. trimesterde benzodiazepin kullan man n riski artt r yorsa da bunun yine de çok düflük oldu u düflünülmektedir. Epilepsi: Görece düflük teratojenik risk nedeniyle hamilelikte epilepsi tedavisinde karbamazepin kullan l r. ncak karbamazepin ve valproik asit kullan m n n nöral tüp defektlerine yol açt görülmüfltür. u nedenle bu ilaçlar kullanan hamilelerin çok s k antenatal kontrolü gerekir. Hamilelerde kardiyovasküler bozukluklarda kullan labilecek ilaçlar Hipertansiyon: Metildopa ilk tercih edilen ilaçlardan biridir. Plasentay rahatça geçen hidralazinin konjenital malformasyonlarla ba lant s olmad n gösteren çok say da araflt rma vard r. Tekil vakalarda görülen prematüre atriyal kontraksiyonlar,maternal hipotansiyon, hem annede hem de bebekte görülen lupus eritematosus benzeri sendrom ve neonatal trombositopeni hidralazinin yine de hamilelikte uygulanan antihipertansif tedavide ilk seçenek olmas n engellememektedir. yr ca nifedipin ve diüretiklerden furosemid güvenle kullan l r ancak yine diüretik olan tiazit kullan m na ba l neonatal trombositopeni ve hiponatremi vakalar na rastlanm flt r. Hamilelerde solunum sistemi hastal klar nda kullan labilecek ilaçlar st m: Hamilelerde ast m tedavisi hamile olmayanlarla benzerdir çünkü ast m tedavisinde kullan lan ilaçlar n teratojen etkisi saptanmam flt r. 1. trimesterde salbutamol kullan m n n majör malformasyon riskini artt rmad görülmüfltür. Hamilelikte yüksek dozda kortikosteroid kullan m n n yar k dama a neden oldu unu gösteren hayvan deneyleri olsa da insanlarda ayn durum kan tlanamam flt r. Kortikosteroidlerin geliflim bozukluklar na neden olmad kabul edilir. Özellikle inhalasyon yoluyla al nan ve biyoyararlan m düflük olan glukokortikosteroidlerin hamilelikte kullan m güvenlidir. Kromolin sodyum da güvenle kullan - labilir. Hamilelerde gastointestinal bozukluklarda kullan labilecek ilaçlar Gastroösofagial reflü: H2 blokerlerinin 1. trimesterde kullan m n n majör malformasyon riskini artt rmad görülmüfltür. yn flekilde plasentay rahatça geçen omeprazol ve pantaprazolun de teratojenik etkisi saptanmam flt r. ulant ve kusma: Genelde tedavi gerekmese de baz durumlarda antiemetikler kullan l r. Özellikle sabah bulant lar na karfl doksilamin ve piridoksin kombinasyonu kullan l r. Hamilelerde di er durumlarda kullan labilecek ilaçlar Hamilelikte a r ve atefl tedavisinde ilk seçenek parasetamoldür. Terapötik dozlarda teratojen etkisi görülmemifltir. spirin; a r, enflamasyon, hipertansiyon, preeklampsi, eklampsi ve tokoliz için kullan l r. Teratojen etki göstermemekle beraber fetal prostaglandin sentezini inhibe etti- i için peripartum kanamalara, duktus arteriosus'un erken kapanmas na ve merkezi sinir sistemi kanamalar na neden olabilir. olay s yla 3. trimesterde kullan m nda dikkatli olunmal d r. KYNKLR 1. rugs uring Pregnancy and Lactation. hristof Schaefer, Paul W.J. Peters, Richard K Miller. 2nd edition cademic Press rugs in Pregnancy and Lactation: Reference Guide to Fetal and Neonatal Risk. Gerald G riggs, Sumner J Yaffe, Roger K Freeman. 7th Edition Lippincott Williams & Wilkins 2005.