TÜBİTAK ve Ardeb Sobag Proje Değerlendirme Süreci 1001 Araştırma Destek Programı Proje Yazımı ve Yönetimi Olumsuz Eleştiriler Faydalı Bilgiler ve

Transkript

1

2 TÜBİTAK ve Ardeb Sobag Proje Değerlendirme Süreci 1001 Araştırma Destek Programı Proje Yazımı ve Yönetimi Olumsuz Eleştiriler Faydalı Bilgiler ve Öneriler

3 Başlıca Görevi Bilimsel ve teknolojik alanlarda araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek, koordine etmek, izlemek, yapmayı özendirmek ve yapmak; bu amaçla program ve projeler geliştirmektir.

4 Başlangıcı ve sonu belli bir sürede, tanımlı amaç ve hedeflere sahip, değişim yaratan, planlanan uygulama adımlarıyla çeşitli çıktıların elde edildiği, belirlenmiş bir bütçeyle yürütülen bir çalışma sürecidir.

5 Çünkü proje desteği, Bilime, toplumsal refaha ve ekonomiye katkı, Bilimsel çalışmalarımızın belirli bir düzen içerisinde, sorumlulukların tanımlandığı bir ekip ile yürütülebilmesini ve çok ortakla çalışabilme düzenini, Bilimsel çalışmalarımız için gerekli maddi fonu, Yapılacak olan bilimsel değerlendirmenin, olası hata ve eksikliklerinin bilimsel panel tarafından önceden ortaya çıkarılmasını, Bilimsel ve teknolojik (makale, ürün, patent) çıktıların oluşmasını sağlar.

6 ARDEB e Bağlı Destek Grupları Çevre, Atmosfer, Yer ve Deniz Bilimleri (ÇAYDAG) Elektrik, Elektronik, Enformatik (EEEAG) Mühendislik (MAG) Sağlık Bilimleri (SBAG) Sosyal ve Beşeri Bilimler (SOBAG) Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik (TOVAG) Temel Bilimler (TBAG) Kamu (KAMAG) Savunma ve Güvenlik Teknolojileri (SAVTAG)

7 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı Hızlı Destek Programı Öncelikli Alanlar Araştırma Destek Programı Kamu Ar-Ge Projeleri Destek Programı Patent Başvurusu Teşvik Programı Evrensel Araştırmacı (EVRENA) Programı Uluslararası Bilimsel Araştırma Projelerine Katılma Programı TÜBİTAK Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Ağları ve Platformları Kurma Girişimi Destek (İŞBAP) Programı

8 Önerilen Proje Sayısı Desteklenen Proje Sayısı

9 Öneri Bazında İlk S. Demirel Ü Ege Ü Ankara Ü Hacettepe Ü Ortadoğu Teknik Ü İstanbul Teknik Ü Dokuz Eylül Ü Yıldız Teknik Ü Gazi Ü Selçuk Ü. 128

10 Destek Bazında İlk Ortadoğu Teknik Ü Ankara Ü Ege Ü Hacettepe Ü İstanbul Teknik Ü Bilkent Ü Akdeniz Ü S. Demirel Ü Dokuz Eylül Ü Sabancı Ü. 31

11 SOBAG, evrensel gelişmeler ve ülke öncelikleri doğrultusunda, sosyal ve beşeri bilimlerin tüm alanlarında bilimsel araştırma faaliyetlerini desteklemek, geliştirmek ve teşvik etmek amacıyla bilim insanlarımızı desteklemektedir.

12 Yıllar Önerilen Proje Sayısı Kabul Edilen Proje Sayısı

13 Eğitim %14 Sosyoloji %13 İktisat %13 İşletme %12 Psikoloji %10 Şehir ve Bölge Pl. %6 Arkeoloji %6 Siy. Bil. ve Kamu Yön. %6 Bilgi Sistemleri %4 Tarih %4 Dil ve Edeb. (Fil.) %2 Sanat %2 Envanter Sis. %2 Antr. %1 Diğer %4

14 Online Başvuru ARDEB Ön İnceleme (Biçimsel) Araştırma Grubu İnceleme (Biçimsel+Bilimsel) Panel Süreci

15 Panel: Proje önerilerinin değerlendirilmesi amacıyla, proje konularında uzman kişilerden oluşturulan kuruldur. Panelist: Proje önerilerini panelde değerlendirmek üzere görevlendirilen konu uzmanıdır. Her panel, en çok on proje önerisinin bilimsel değerlendirmesini yapmak üzere, en az beş en çok dokuz panelistten oluşturulur.

16 Panel Sayısı Panelist Sayısı Proje Sayısı

17 Proje önerileri; Özgün değer Yaygın etki Yapılabilirlik - Ekip - Ekipman - Yöntem kriterlerine göre puanlandırılır. Puanlamadan sonra bütçe ve sürenin uygunluğu ayrıca görüşülür.

18 Panellerin tamamlanmasından sonra, puanlarına göre sıralanan proje önerileri Başkanlığın onayına sunulur. Başkanlıkça desteklenmesi onaylanan projeler Araştırma Gruplarına bildirilir. Moderatör ve panelist isimleri ile başvurunun aldığı puan gizli tutularak, Panel Ortak Raporu başvuru sahibine iletilir.

19 TÜBİTAK Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı Yeni bilgiler üretilmesi Bilimsel yorumların yapılması veya Teknolojik problemlerin çözümlenmesi için bilimsel esaslara uygun olarak yapılan çalışmaları destekler.

20 Proje ekibinde yer alacak yürütücü, araştırmacı ve danışmanların Üniversite personeli olmaları durumunda doktora/sanatta yeterlilik/tıpta uzmanlık derecesine sahip olmaları gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekir. Projedeki katkı oranı %10 un altında olan kişiler araştırmacı olarak görev alamazlar.

21 Yüksek Lisans ve Doktora eğitimlerine devam etmekte olan öğrenciler veya öğrenci statüsündeki Araştırma Görevlileri bursiyer olarak, Doktoralı olup herhangi bir kurum/işyerinde çalışmayan, 40 yaşını doldurmamış olan ve Dr. unvanını aldığı tarihin üzerinden 5 yıldan fazla geçmemesi koşulunu sağlayan kişiler ise Doktora sonrası bursiyer olarak proje ekibinde yer alabilirler. Bursiyerler aynı anda birden fazla projede yer alamazlar.

22 Hiçbir idari görevi olmayan tam zamanlı bir bilim insanı; Aynı anda en fazla, TÜBİTAK destekli -İki projede yürütücü, -Bir projede yürütücü iki projede araştırmacı veya -Dört projede araştırmacı olarak yer alabilir.

23 İlgili bilim ve/veya teknoloji alanında gerekli uzmanlığa ve proje hazırlama, yürütme beceri ve deneyimine sahip, projenin bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki her türlü sorumluluğunu taşıyan, TÜBİTAK ile proje sözleşmesini imzalayan, proje sonuçlarını bilimsel yöntemlerle değerlendirip yayımlayabilecek ve/veya uygulamaya dönüştürebilecek düzeydeki araştırmacıyı ifade eder.

24 Proje Başlığı Projeyi en anlaşılır şekilde ifade edecek bir başlık seçilmelidir. Proje başlığı Türkçe kelimelerden oluşmalı, anlamlı olmayan kısaltmalar ya da özel kodlar içermemelidir.

25 Bu alanda, değerlendiricilerin proje kapsamı hakkında genel olarak bilgilenmesini sağlayacak biçimde proje tanıtımı yapılmalıdır. Proje konusunu, projenin başlatılma gerekçelerini, proje kapsamında yapılacak temel çalışmaları, kullanılacak yöntem ve araçları, projenin somut hedef ve çıktılarını kısa, yalın ve açık bir biçimde özetleyen bir metin yazılmalıdır. Bu metinde özellikle projedeki özgün ve yenilikçi yönler belirtilmelidir.

26 Önerilen projenin amacı/amaçları ve erişilmek istenen sonuçlar net olarak belirtilmelidir. Proje konusunun önemi vurgulanıp amaç-proje çıktıları ilişkilendirilmelidir. Çok uzun veya çok kısa olmamalıdır.

27 Proje konusunun mevcut bilim ve teknolojideki yeri açıkça ortaya konulmalıdır. Gerekli literatür taramasıyla desteklenerek net olarak anlatılmalıdır. Amaç ile ilişkisi açıklanmalıdır. Gereksiz kitabi bilgi verilmemelidir.

28 Proje konusu ile ilgili ulusal ve uluslararası literatür taranarak, kısa bir literatür analizi verilmelidir. Yapılacak analiz, önerilen araştırma konusunun literatürdeki önemini ve doldurulması gereken boşluğu ortaya koymalıdır. Literatür özeti ham liste biçiminde olmamalıdır. Kaynaklarla metin ilişkilendirilmeli ve kaynak listesi metnin sonuna eklenmelidir.

29 Projenin özgünlüğünü oluşturan hususlar net bir şekilde vurgulanmalıdır. Araştırmanın dayandığı hipotez/ler araştırma konusunu incelemek için çok iyi düşünülmüş ve alternatifler göz önüne alınmış olmalıdır. Projede önerilen yeni teknoloji, metot veya kuramın literatüre nasıl bir katkısı olacağı açıklanmalıdır.

30 «projenin ilgili bilim teknoloji alanında mevcut eksiği kapatma yönünde ciddi katkıları olacağı öngörülmüştür» «araştırma konusu uluslararası araştırmalarda da yoğun ilgi çekmektedir. Güncel bir soruna çözüm aranmaktadır» «yöntemiyle yapılacak olan araştırmada literatürde herhangi bir araştırma yer almamakta olup proje özgün bulunmuştur»

31 Amaç ve proje kapsamına uygun yöntemler seçilmelidir. Araştırmanın tasarımı/yaklaşımıları ile uyumlu olarak incelenmek üzere seçilen parametreler, uygulanacak yöntem ile kullanılacak materyaller, yapılacak ölçümler (ya da derlenecek veriler) ve kurulacak ilişkiler, ayrıntılı biçimde anlatılmalıdır. Disiplinler-arası çalışmalarda iş paketleri uygun bir düzende sıralanmalı ve ilişkilendirilmelidir. Yapılacak istatiksel çalışmalar (ön analizler ve belirlenen yöntemler) mutlaka anlatılmalıdır. Varsa ilgili görseller ile zenginleştirilmelidir.

32 Öneren kuruluşta var olup da projede kullanılacak olan altyapı/ekipman olanakları belirtilmelidir. Araştırma Grubunun altyapısı, bilgi birikimi ve önerilen proje süresini aşabilecek ifade, vaat ve iş paketlerinden kaçınılmalıdır.

33 Projenin gerçekleştirilmesi sonucunda, Ulusal ekonomiye ve bilimsel birikime katkısı, Toplumun sorunlarına çözüm üretme potansiyeli, Sonuçlarından kimlerin ne şekilde yararlanabileceği Evrensel veya yerel düzeyde olma özelliği, Ülkenin bilimsel ve teknolojik araştırma gücüne, bilim insanı yetiştirilmesi ve yeni projeler üretme potansiyeli yeterince açıklanmalıdır.

34 Projede yer alacak başlıca iş paketleri ve bunlar için önerilen zamanlama, İş-Zaman Çizelgesi halinde verilmelidir. Projenin belli başlı aşamaları ve bunlardan her birinin ne zaman gerçekleşeceği, bu aşamalarda görev alacak proje personeli ve iş tanımları ek sayfa kullanılarak ayrıntılı olarak yazılmalıdır. Personelin niteliği (yürütücü, araştırmacı, danışman, bursiyer) belirtilmelidir. Gelişme ve sonuç raporu hazırlama aşamaları proje çalışmalarına paralel olarak yürütülmeli ve ayrı bir iş paketi olarak gösterilmemelidir.

35 Hangi iş ve işlemlerin ne ölçüde gerçekleştirilmesi durumunda projenin tam anlamıyla başarıya ulaşmış sayılabileceği ölçütlerle belirtilmelidir. Bu ölçütler, Çalışma Takvimi bölümündeki İş- Zaman Çizelgesinde yer alan her bir iş paketi için ayrı ayrı sıralanmalıdır. Her bir iş paketinin önem derecesi açıklanmalı ve projenin başarısına yapacağı katkı ifade edilmelidir.

36 Projenin önerildiği şekilde yürütülmesini önemli ölçüde aksatan öngörülmemiş gelişmelerle karşılaşılması durumunda projenin başarıyla yürütülmesini sağlamak için nelerin yapılacağı, ne tür tedbirlerin alınacağı, yani devreye sokulacak «B Planı» iş-zaman çizelgesinde yer alan her bir iş paketi de dikkate alınarak ortaya konulmalıdır.

37 Projenin (hipotez, kurgu, amaç) açık olmaması ve konunun özgünlüğünün yeterince anlatılamaması Literatürün iyi taranmamış olması ve çalışmanın literatürde hangi açığı kapatacağının vurgulanmaması Bir kısım literatür bilgilerinin gizlenmesi Önerilen bazı çalışmaların zaten daha önce elde edilmiş olması Özensiz proje yazımı, akıcı olmayan dil kullanımı Proje ekibinin deneyimsiz olduğu algısının oluşması

38 Ekibin yeterli olmaması veya iyi seçilmemesi ya da gereksiz kalabalık olması Yöntemin detaylandırılamaması veya gereksiz ayrıntıya girilmesi İş paketlerinin yeterince ortaya konulamaması Başarı ölçütlerinin iyi tanımlanmaması, B planının olmaması veya yetersiz olması Proje bütçesinin şişirilmesi

39 İdeal proje hazırlama süreci ortalama 3-6 ay olmalıdır. Proje metninin hazırlanması ve nihai hale getirilmesi için yaklaşık 6 haftalık bir süreye ihtiyaç vardır. Projenin yazımı başvurudan mümkünse en az 1 ay öncesinden bitirilmeli, proje ekibi proje önerisini başvuru öncesi birkaç defa okumalıdır.

40 Projenizin yazımında akıcı, anlaşılır ve Türkçe kurallarına uygun bir dil kullanın. İngilizce özetinizin Türkçe özetin tam karşılığı olduğundan emin olun. Projenizi resim, grafik ve özet tabloları ile destekleyin. Projenizin içeriğini iyi organize edin, net ifadeler kullanın. Eksik ya da aşırı bilgi vermekten kaçının. Yazım hatalarına dikkat edin, tekrarlar ve tutarsız ifadelerden kaçının.

41 Proje sunmak ve yürütmek bir eğitim ve tecrübe gerektirmektedir, önce küçük bütçeli ve kısa süreli projelerle başlayın. Gerekli bilimsel potansiyele sahip uyumlu bir ekip oluşturun ve projeye katkı sağlayamayacak kişileri ekibe almayın. Reddedilen projelerinizi ortak hakem raporu doğrultusunda revize edip tekrar gönderin ve asla duygusal davranmayın.

42 - TÜBİTAK Araştırma Destek Programları (ARDEB) Yönetmeliği - Araştırma Projelerinde Uygulanacak İdari ve Mali Esaslar - Proje Önerilerinin Panel Yöntemi ile Değerlendirilmesine İlişkin Yönerge Başvuru Formu - ARDEB Tanıtım ve Eğitim Sunumları - SOBAG Sunumu