@ffitna Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "@ffitna Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi"

Transkript

1 SIDAS Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi Akademik Grda 7(1) (2009) Aragtrrma Makalesi / Research Paper Ankara'da Farkh Sosyo-Ekonomik Diizeylerdeki Yag Grubu O$rencilerin Beslenme Durumlan ve Bunu Etkileyen Bazr Faktiirler Didem Onay', Nevin Aktag' Ozer 'Selguk Universitesi, Mesleki Egitim Faktiltesi, Beslenme Egitimi Anabilim Dalt, Konya 'Ankara Universitesi, Ev Ekonomisi Yriksekokulu, Beslenme Bilimleri Anabilim Dalr, Ankara E-posta: donay@selcuk.edu.tr Bu galrgma Ankara il merkezinde farklr sosyo-ekonomik dtizeyde bulunan yag grubu o$rencilerin beslenme durumlarr ve bunu etkileyen bazr faktorleri belirlemek amacryla planlantp ytir0ttilmtigttir. Aragttrma kapsamtna 355 o$renci alrnmrgtrr. Aragtrrma verilerinin toplanmasrnda anket yontemi kullanrlmlg olup, o$rencilerin boy uzunlu$u (cm) ve vticut a$rrhgr (kg) olgtimleri alrnmrg ve Beden Kitle indeksi Referans de$erlerine gore de$erlendirilmigtir. Aragtrrma sonuglartnda khi-kare onemlilik testi ve varyans analizi kullanrlmrgtrr. O$rencilerin az atladrklarr o$tintln 58 puanla akgam yeme$i oldu$u tespit edilmigtir. Kahvaltrda, o$le ve akgam yemeklerinde o$rencilerin % 42.8'i, % 39.2'si, o/o 59.4'i dengeli besfenmektedir. Gtinde ortalama olarak ttiketilen enerji t46.60 kkal, protein gr, A vitamini lu, tiamin mg, riboflavin 1.12i0.03 mg, niasin 10.61t0.50 mg, C vitamini 36.19t1.94 mg, kalsiyum t13.91 mg, demir 9.84t0.34 mg'drr. Aragtrrmaya kattlan ogrencilerin %18.6'stnrn"iyi" ve "gok iyi" beslenme bilgisine sahip oldu$u gorrilmrigttir. Anahtar Kelimeler:Adolesanlarrn beslenme durumlarr, Beslenme altgkanltklart, Beslenme bilgiled Nutritional Status of Years Old Students at Various Socio-Economical Levels in Ankara and Factors Affecting Their Nutritional Status ABSTRACT The nutritional status of years old students from various socio-economics levels and factors effecting their nutritional status inankara city centerwere determined. Cases of 355 were included in this study. Research data were obtained from a questionnaire where height (cm) and body weight (kg) of students were collected, and prevalance was evaluated according to BMI reference values. Chi-square significance test, variance analysis was used to evaluate the data. Dinner received 58 points with the first place as the most frequently consumed meal. Ratio of students who believed that they had been having a nutritionally balanced breakfast regularly were 42.8o/o. Ratio of students who believed that they had been having nutritionally balanced lunch and dinner regularly were39.2o/o and 59.4o/o, respectively. Average calorie intake was kcal/day per capita while protein consumption was grlday. Vitamin consumption were found to be t lu for vitamin A, mg for thiamine, 1.12!0.03 mg for riboflavine, 10.61t0.50 mg for niacine, 36.19t1.94 mg for vitamin C per day per capita. Calcium consumption was t13.91 mg/day per capita while iron consumption was mglday per capita. Participant students of this research had a medium to very good level of nutrition knowledge (18.6%). KeyWords: Nutritionalstatusof adolescent, Habitsof nutrition, Nutrition knowledge

2 GiRi$ MATERYAL VEYONTEM insan yagantrsrnr etkileyen gegitli faktorlerin btitunhigrinti Aragtrrma evreni olarak Ankara ilinde drigtik, orta, yriksek sa$layan beslenme; "canll organizmanrn varll$rnrn sosyo-ekonomik drizeylerdeki semtlerde bulunan ikiger sa!lanmasr, kaybettiklerinin yerine konmasr ve yagam igin ilkogretim okuluyla ikiger lise alrnmrgtrr. Sosyo-ekonomik gerekli fizyolojik fonksiyonlarrn yaprlabilmesi igin ihtiyag duzeyin belirlenmesinde Trirkiye istatistik Kurumu'nun duyulan besin unsurlarrnrn, sindirim sistemi yoluyla (TUiK) Ankara il merkezi igin yapmrg otdugu sosyoekonomik drizey srnrflandrrmasr esas allnmrg ve buna vrlcudalrnmasr" olarak tanlmlanrr [1]. dayalr olarak dtigtik, orta ve ytiksek sosyo-ekonomik Bugrin dtinyada milyonlarca insan srirekli aglrk ve yetersiz drizeyleri temsilen tesadrlfi ornekleme yontemile birer ilge beslenmenin yol aqtr$r o[im ve hastalrklarla savagrrken, belirlenmigtir. ifinci agamada yine tesadrifi ornekleme diger bir boltlmti agrn ve hatalr beslenmeden kaynaklanan yontemi ile her bir sosyo-ekonomik dtizeydeki ilgelerde bozukluklar yrizlinden yagamlarrnr erken yaglarda bulunan okullardan ikisilkogretim okulu, ikiside lise olmak yitirmekte veya galrgamaz duruma gelmektedir [2]. Birey uzere dorder okul belirlenmigtir. ilko!retim ve lise ve toplumun gerek sagllk gerekse ekonomik durumunun okullarrna devam eden ogrencilerden (istekli) %50'si krz bozulmasrna yol agan beslenmedeki yetersizlik ve olmak r.lzere drigrik drizeyden 120, orta dlizeyden 120 ve dengesizlikleri onlemek igin, besin ogeleri ve enerjinin yriksek drizeyden 120 olmak rizere toplam 360 ogrenci kaynasr olan besinlerin yeterince alrnmasr gerekir [3]. aragtrrma iqin belirlenmig, ancak 177 erkek ve 178 ktz Yetersiz ve dengesiz beslenme grinrimtizrin en onemli olmak rizere 355 ogrencinin bulgularr degerlendirilmigtir. sorunlarrndan biridir. Bu sorunun olumsuz etkilerinden Qalrgmaya alrnan ogrencilerle kargrlrklr gorrigme teknigi ile bazlan bebek gocuk oh.lm hrzrnrn yriksekligi, gocuklarda anket formu doldurulmug, grinhik besin ttlketim cetveli b0yrime ve geligme geriligi, gocukluk gagrnda yetersiz ve uygulanmrg ve aynca o$rencilerin boy, a$rrlrk olgrimleri dengesiz beslenme sonucu ortaya grkan zeka gerili$i, alrnmrgtrr. Agrrllk olgumleri igin elektronik baskr.il enfeksiyonlara kargr direng azlrgl ve i9 veriminin dugtik kullanrlmrgtrr. Boy uzunlu!u olgumlerise esnemeyen olmasrdrr[4]. plastik bir mezure ile, denekler grplak ayakla hazrr ol durumuna getirilerek, vr.icudu ve bagr dik olacak gekilde Yeterli ve dengeli beslenme hayatrn her doneminde duvar onrinde durmalarr sa$landlktan sonra olgrim sa$lrklr olmanrn temel koguludur. Unutulmamalrdrr ki; iyi yaprlmrgtrr. beslenme bebeklikten baglayarak yagamtn her doneminde sa$l rkl r bir yagantrn r n srirdtirrilmesinde en onemli etmendir Boy ve agrrlrk olgtimleri kullanllarak ogrencilerin Beden t5l Kitle indeksleri (BKl) (Agrrlrk(kg)/ Boy (cm')) hesaplanmrgtrr. BKI esas alrnarak hazrrlanan persentillere Drinya Sa$hk OrgUtri (WHO),[6] saghkh olmayr; "bireyin iligkin bulgularrn de$erlendirilmesinde yag grubu sadece hasta ve sakat olmamasr de$il; bedenen, ruhen ve o$renciler igin NCHS persentil degerlerinden yaralanrlarak sosyal yonden tam iyilik halidir." diye tanrmlamaktadrr. [11], <S.persentil aga$rsr gok zayrf, 5-15 persentil arasr Kiginin saglrk durumu, aralarrnda beslenmenin de zayrf, persentil arast normal, persentil arasr bulundu$u gok qegitli faktorlerin birbirleriyle olan iligkisine hafif gigman ve >95 persentilden yukarrsr gigman olarak dayanrr. Drinyanrn gegitli rilkelerinde oldugu gibi, kabuledilmigftll2l. Ttirkiye'de de kotrl beslenme toplumun saglr$r agrsrndan onemli boyutlara varan sorunlara yol agmaktadrr. Ozellikle Anket formunda o$rencilerin beslenme bilgisini saptamak bebek, gocuk ve anneler arasrnda yaygtn olan beslenme igin 9 soru hazrrlanmrgtrr. De$erlendirme; 1., 2. sorulara 10 sorunlarr, toplumda sa$llksrz ve yeteneksiz bireylerin puan, 3., 4.,5.,6.,7. sorulara 12 puan ve 8., 9. sorulara ise sayrsrn I arttrrmaktad rr [7]. 8 puan verilerek yaprlmrgtrr. Verilen cevaplara gore toplanan puanlardan puan arast gok iyi, puan Ergenlik 9a$r, fiziksel, biyokimyasal, ruhsal ve sosyal arasr iyi, puan arasr yeterli, 40 puan ve agalrsr yonden hlzlr btiyrime, geligme ve olgunlagma stiregleriyle yetersiz olarak de$erlendirilmigtir [13]. gocukluktan yetigkinli$e gegig donemidir [8]. Hrzlr btiyrime ve geligme enerji, besin ogeleri ve besinlere olan ihtiyacr Ogun atlama srklrgrnrn degerlendirilmesinde arttrrrr. Bu ihtiyaglarrn kargllanmasrnda ise gencin kotri T-5T,+4Tr+3T.+2To+1, formulunden yararlanrlarak sosyo-ekonomik k0lturel yaprsr ile bilingsizlik nedeni ile puanlama sistemi kullanrlmrgtrr [14]. Puanlamada hergrin kazanrlan yanlrg alrgkanlrklara baglr sorunlar ortaya atlanan o$tinlerin frekansr 5, haftada 1-2 atlananlarrn grkabilir. Beslenme alrgkanh$rnrn kazanrlmasrnda en etkin frekansr 4, haftada 3-4 atlananlarrn frekansr 3, ayda 1-2 gevre aile, okul ve iginde yaganan ortamdrr [9]. atlananlarrn 2 ve seyrek atlananlarrn frekansr 1 ile garprlarak toplanmlg ve her ogrin igin toplam puanlar Ulkemizde, briyi.imede onem tagryan adolesan verilmigtir. Ogrin atlama srkllklarr bakrmrndan atlanan donemindeki gocuklarrn beslenme durumu rizerindeki o$rinleri kryaslayabilmek amacryla her bir ogrin igin galrgmalann sayrsr oldukga azdr. Aragtrrma bulgularrna bulunan toplam puanlarrn, bu o$rinlerin hergrin atlanmasl gore ozellikle galrgan ve dtigrik sosyo-ekonomik dtizeyde durumunda alrnacak toplam puanlarrn yrizde kagrnr olan genglerin gerektigi drizeyde beslenmedikleri olugturdu$u saptanmrgtr r. belirtilmigtir. Sosyo-ekonomik durumu iyi olan gruplarda ise gigmanhk sorunu olduju bildirilmigtir [11]. O$rencilerin beslenme ahgkanlrklarrna iligkin verilerden

3 ana o$rinlerini nerede ve ne yiyerek yaptrklarr ile ilgili soru, yriksek sosyo-ekonomik dtizeyde bulunanlarda Arslan'rn [15], yetigkin kadrnlarr beslenme alrgkanlrklarrnrortalamadan biraz daha yriksektir. Bu degerleryuksek, orta saptayabilmek igin geligtirmig oldugu puanlama yontemine ve drigrik sosyo-ekonomik dtizeyde srrasryla gore de$erlendirilmigtir. kglm', kg/m' ve kg/m' 'dir. Ortalama BKI degerleri, drigtik sosyo ekonomik dtizeydeki O$rencilerin beslenme durumlarrnr degerlendirmek igin, erkek ogrencilerde 19.73t0.32 kg/m', krz ogrencilerde 24 saati hatrrlatmak yontemi ile son 24 saat igerisinde 19.44r:0.34 kg/m', orta sosyo-ekonomik drizeydeki erkek yedikleri igtikleri besinler kaydedilmigtir. O$rencilerin enerji o$rencilerde 19.36t0.28 kg/m', ktz ogrencilerde ve besin o$eleri triketim durumlarr, grinhik tukettikleri kg/m', yuksek sosyo-ekonomik d0zeydeki besinlerin yenilebilen 100 gramrnrn sagladrgr enerji ve erkek ogrencilerde 20.10r0.37 kglm', ktz ogrencilerde besin o$eleri dikkate alrnarak, hesaplanmrgtrr [16] t:0.42 kg/m' olarak bulunmugtur. Yuksek, orta ve Hesaplanan enerji ve besin o$elerinin yeterlilik durumlarr, duguk sosyo-ekonomik drizeylerde cinsiyete gore BKI Trirkiye igin onerilen grin[ik enerji ve besin ogeleri triketim ortalama degerleri arasrndaki farklrlrk istatistiksel olarak standartlarr [16] esas alrnarak belirlenen triketim drizeyleri onemsiz (P>0.05) bulunmugtur. BKI degerlerine gore de$erlerine gore de$erlendirilmigtir. Buna gore enerji ve erkek o$rencilerin oh74.6 oranryla, krz ogrencilerin ise besin ogelerini onerilen drizeyin I %33'ti kadar triketenler %82.0 oranryla en fazla persentiller arasrnda yani yeterli, onerilen miktarrn %33'tlnrln altrnda tliketenler normal vucut agrrlr$rnda oldugu gorulmektedir. Qok zayrf yetersiz, onerilen miktarrn %33'rinrln tlzerinde triketenler ve zayf, hafif gigman ve gigman olanlarrn oranr erkek ise fazla triketenlerolarak kabul edilmigtir [17]. olrencilerde srrasryla o/o17.5-%7.9, krz ogrencilerde de %10.1-%7.9 olarak bulunmugtur. En ytiksek oranlann Anket sorularr ile toplanan verilerin istatistiksel dtigrik, orta ve yriksek sosyo-ekonomik drizeylerde de$erlendirilmesi ; windows ortam r nda Statistical Package srrasryla, Yo70.2, %87.3 ve o/o77.5 ile persentiller for Social Sciences (SPSS) version 10.0 istatistik paket arasrnda oldugu ve bu srnrrlan normal a$rrlrkta olarak programr kullanrlarak yaprlmrgtrr. Aragtrrma sonucunda kabul edildigi gorulmrigttir. elde edilen verilerin istatistiksel degerlendirilmesinde, ortalama, standart hata 0, frekans ve yuzde (%) de$erleri Spor yapmayan o$rencilerin oranlarr dtiguk, orta ve yr.iksek gosteren gizelgeler hazrrlanmrg [18, 19], gerekli gorrilen sosyo-ekonomik dtizeylerde srrasryla %12.8, o/o11.0 ve yerlerde khi-kare onemlilik testi (gapraz analiz) ve tek yonlri o/o9.2'dir. Hergiln spor yapanlann oranr ise yuksek sosyoekonomik drizeydekilerden orta ve dugrik sosyo-ekonomik varyans analizi (Anova) yaprlmrgtrr. d uzeydeki lere g id ild i kqe azalmakta olu p s r ras r yl a o/o3 1.7, BULGULARveTARTI$MA Yo16.1 ve%14.5 'dir. Gtinagrrr spor yapanlarrn oranr her rig sosyo-ekonomik dlizeyde de dikkate alrnmayacakadar Aragtrrma kapsamrnalrnan 355 o$rencinin %49.9'u erkek o$renciler, o/o51 drigukttir (DuSrlk, orta ve yriksek sosyo-ekonomik.f i ktz o$rencilerden olugmaktadrr. Ogrenciferin o/o50.f i 14, o/o49.9'u duzeylerde srrasryla %0.9,%0.8,%5.0). Haftada 2-3 kez 15 yag grubundandrr. spor yapanlar duguk sosyo-ekonomik dtizeydekilerde Ogrencilerin boy ortalamalarr genel olarak !0.47 (%22.0) orta ve yriksek sosyo-ekonomik drizeydekilerden cm'dir. Boy uzunlu$u ortalamasr erkek oqrencilerde (srrasryla %20.3,%12.5) biraz daha yuksektir. Haftada bir ( cm) krz o$rencilere (160.60t0.67 cm) spor yapanlar ise orta, drigrik ve ytiksek sosyo-ekonomik kryasla daha ytiksek bulunmugtur. Bu farklrlrk istatistiksel dtizeylerde bulunan o$rencilerde srrasryla o/o21.1, o/o17.1 olarak onemli bulunmugtur (p<0.05). Yriksek, orta ve veo/o9.2'dir. drigtik sosyo-ekonomik drizeylerde boy ortalamalarr erkek o$rencilerde srrasryla cm, t0.80 cm, Ogrencilerin o/o44.2'sinin ailelerinin 4 kigiden olugtugu cm, krz o$rencilerde ise t1.16 cm, saptanmrgtrr. Krz o$rencilerde sosyo-ekonomik drizeye t1.14 cm, cm'din Dtigiik, orta ve gore ailedeki birey sayrsr arastndaki farklrlrk onemli yriksek sosyo-ekonomik drizeylerde cinsiyete gore boy (P<0.05) bulunmugtur. Drigtik ve orta sosyo-ekonomik uzunluklarr arasrndaki farklrlrk istatistiksel olarak onemli drizeylerde cinsiyete gore ailedeki birey sayrsr arasrndaki (P<0.05) bulunmugtur. Ortalama vricut agrrlrklarr, yuksek farklrlrk istatistiksel olarak onemli (P<0.05) bulunmugtur. sosyo ekonomik drizeydeki erkek o$rencilerde 55.61t1.50 Aktag [20], adolesanlar tizerinde yaptrgr aragtrrmasrnda, kg, krz o$rencilerde kg, orta sosyo-ekonomik ailedeki birey sayrsrnr en yriksek oranlarda drigrik sosyoekonomik duzeyde o/o 64.1 ile 6 ve daha fazla, yriksek ve dtizeydeki erkek o$rencilerde 52.18!0.97 kg, ktz ogrencilerde 54.00i1.19 kg, dtiguk sosyo-ekonomik orta sosyo-ekonomik drizeylerde srrasryla o/o 51.0, Yo40.5 dtizeydeki erkek o$rencilerde kg, krz ile dort olarak bulmugtur. Aragtrrmamrzda ise birey sayrsr 6 o$rencilerde kg olarak bulunmugtur. ve daha fazla olanlar en yriksek oranda drigrik sosyoekonomik drizeyde (%28.2 oranrnda) olup, anrlan O$rencilerin vricut a$rrhklarr ortalamalarr genel olarak 53.06t0.49 kg'drr. aragtrrma bulgusundan daha driguktur. Ogrencilerin ebeveynlerinden yriksekogretimi bitirmig babalarrn oranr O$rencilerin BKI ortalamalan incelendiginde, bu degerin %31.0 iken, annelerde ise bu oran o/o14.3'dir. Annelerin kg/m' oldugu gorrilmektedir. BKI degerleri %75.2 oranr ile ev hanrmr, babalarrn ise o/o47.9 oranr ile erkek o$rencilerde driguk ve orta sosyo-ekonomik memur olduklarr belirlenmigtir. Erkek ogrencilerde ve ktz drizeylerde bulunanlarda genel ortalamadan drigrik iken, ogrencilerde sosyo-ekonomik duzeye gore anne ve

4 babalarrn e$itim durumlarr arasrndaki farklrlrk onemli hayvanlarr ve insanlar iizerinde yaprlan galrgmalardan (P<0.05) bulunmugtur. Anne ve babalarrn %88.7'si birlikte sa$lanan veriler, kan gekerinin yeterli yagarken, o/o5.4' dtizeyde olmastnrn i boganm I g duru mdad r r. Krz 6$rencilerde o$renme ve antmsamayr igine alan birgok beyin ve ebeveynlerin medeni durumlarr ile sosyo-ekonomik drizey davranrg iglevlerini d0zenledigini gostermektedir. Kahvaltr arasr ndaki farklrl I k 6nemli (P<0.05) olarak saptanm rgtr r. ile ogrenme performansr arasrndaki iligki goyle agrklanmaktadrr. Kahvaltr o$rencinin beslenme durumunu Tablo 1 sosyo-ekonomik dtizey bakrmrndan iyilegtirmekte, beyinin aglrk durumunda yetersiz olan enerji incelendi$inde, ogtin sayrsr 3 olanlarrn yiiksek, orta ve drigtik sosyo-ekonomik dtizeylerde slraslyla o/o 53.3, o/o gereksinimini kargrlamakta ve derse devam durumunu 45.8 ve o/o iyilegtirmektedir. Kahvaltr etmeyen gocuklarrn derse 51.3 oranlarrnda oldugu gortihir. yildtz [21], konsantrasyonlarr azalmakta, verilen bilgileri sonradan yaptr!r aragttrmastnda ytiksek sosyo-ekonomik drizeydeki erkek ve krz adolesanlarn o/o anrmsayabilme performanslan d0gmektedir [25]. 32.4'iintjn rig o$rinden az yemek yediklerini bulmugtur. Onder ve arkadaglan [22), Tablo 1. Farklr sosyo-ekonomik drizeydeki ogrencilerin yag grubunda yaptrklarr aragtrrmada olrencilerin % grin[ik ogrin sayrlarr ve ogrin aflama nedenlerine gore 60.7'sinin 0g ogtin besin trikettigini saptamlglardrr. Bu da$rlrmlan bulgu, aragtrrmamrz sonucundan biraz daha yriksek de$erde olup, aragtrrmamrzda o/o 50.2'dir. Ay t23l yaptrgr galrgmada yiyecekleri dort ve dahafazla 6grinde ttiketen erkekferin o/o 34.4, klzlarrn ise o/o 21.4oldugunu belirtmigtir. Aynr tablo ogrin atlama nedenlerine gore incelendiginde, drigtik sosyo-ekonomik drizeydeki ogrencilerin % 61.4 oranr frrsat bulamadrklarr, o/o 10.5 oranl ile de yeme$i be$enmedikleri igin ogrin atladrklarr gonilmtigti.ir. Orta sosyo-ekonomik diizeyde o/o 27.0 orant ile igtahsrz old uklarr, o/o 32.5 oram i le f r rsat bulamad r klarr, o/o I 6.2 oranr ife pahah geldigi, o/o 13.5 oranr ile zayrflamak istedikteri, % 10.8 oranr ile yemeli begenmedikleri igin cigtin afladrktarr Tablo 2'de, d ri grl k sosyo-ekonom ik dtizeydeki o$rencilerin saptanmtgtrr. Ytiksek o/o14.s'inde sosyo-ekonomik dtizeyde ise yemek aynr tabaktan servis edilirken bu oranrn ogrencilerin o/o 38.f i frrsat bulamadrklarr, o/o 1g.0't yemegi orta ve yiiksek sosyo-ekonomik d0zeydeki olrencilerde % be$enmedikleri ve yine aynr oranla igtahsrz olduklarr, 5-9'a ve % o/o 2.5' e d rl gtrl gti goni lm ti9t0 r. Ayrr ta ba kta n yemek 16.7'si hazrrlamasr yiyenlerin zor oldugu igin ogrin oranr ise her afladrklannr rig sosyo-ekonomik drizeyde de yi.iksek belirtmigf olmakla erdir. bi rl ikte y0ksek Yricecan ve arkadagla sosyo-ekonomi rlr'n k 1241, Ankara'da dtizeyden orta ve drigrik yaz sosyo-ekonomik d0zeylere gidildikge okullanna devam eden gocuk ve genglerin biraz beslenme azafmaktadrr, bu oranlar srrasryla % gs.b, o/o g2.4, o/o ahgkanlrklarr rizerine yaptrklan aragtrrmada, iig ogiin besin triketen oa 77.9'dir. Misafir gelince aynr tabaktan yiyenler ise oldukga 43.4 gence kargrn, % 38.7'sinin zaman drigrik oranlardadrr. Bunlar d0grik, orta ve ytiksek sosyoekonomik dtizeylerde srrasryla o/o 7.7, o/o 1.T ve yine o/o yetersizli$i, geg kalma korkusu ve igtahsrzlrk gibi nedenlere baglr olarak o$rin afladr$l gortilmrigtrir. 1.!'dtr Genel toplamda ogrencilerin %88.7'sinin ayrr Aragtrrma bulgularr bizim aragtrrmamrzla benzer sonuglar tabaktan, o/o7.6'srnrn aynr tabaktan, %3.7'sinin misafir gostermektedir. gelince ayrr tabaklardan yemek yedikleri gortilmtigtiir. Ulkemizde krrsal kesimlerde ve dtigtik sosyo-ekonomik Aragtrrmamrz sonucunda enfazla drizeydeki aflanan bolgelerde olrintin tek kaptan yemek sabah yeme ahgkanlrgr yaygrndrr. kahvaltrsr Tek oldugu kaptan yemek ve.en fazla yriksek yeme sosyo-ekonomik ozellikle krigtik gocuklarrn beslenmesi agrslndan drizeyde atlandrgr goriilmrigtrir zararh olup, (drlgrlk, bu ttjr servis orta ve yiiksek dtizeni besinlerin aile bireyleri arasrndaki dengeli sosyo-ekonomik dtizeylerde yiizde aflama puanlan dagrhmrnr engellemektedir. Esmailzadeh srrasryla 82.2, 7 [26] yaptrgr 4.3, 92.3). Ogrenciterin 406 puanta (yuzde aragtrrmasrnda, yriksek sosyo-ekonomik drizeyde tek atlama puanr 84.6) sabah kahvaltrsrnr, 75 puanla (ytizde kaptan yemek yiyenlerin bulunmamaslna kargrn, dtigrik ve atlama puanr 68.2) ogle yemeginive 58 puanta da (yrizde orta sosyo-ekonomik drizeydeki gruplarda, hafif obez ve atfama puant 64.4) akgam yeme!ini ailadrklarr obez olanlann ailelerinde srrasryla 0/o26.6, %17.3 belirlenmigtir. oranrnda, obez olmayanlarrn ailelerinde ise srraslyla %40.3 ve %13.1 oranlarrnda tek kaptan yemek yendi$ini Grintimrlzde srk rastlanan kotii saptamtgtrr. beslenme Tabloda, yemeklerini yer alrgkanhklarrnda sofrasrnda yiyenlerin biri oranrnf olan n ogtin atlamak grinhik diigrik sosyo-ekonomik besin gereksinimlerinin drizeyde (%46.2\, orta ve ytiksek sosyo-ekonomik kargr lanmasr drizeylere (srrasryla yo n r engellemektedir. Kahvaltl gtinrin 17.g, o/o en onemli 8.3) kryasla daha yriksek oldugu saptanmrgtrr. yemeklerini o$rinti olmasrna kargrn en gok ihmal edilenidir. Ozellikle yemek masasrnda yiyenlerin orantntn dtlgrik sosyoekonomik drizeyde %47.0 olup, orta ve yriksek sosyo- okul gocuklannrn yeterli ve dengeli kahvaltr yapmalan gerekirken gegitli nedenlerle ya hig yaprlmamakta ya da ekonomik drizeylerde slrasryla % 80.5'e ve % 90.-g'e gocuklar dengesiz bir kahvaltryla okula gitmektedirler. y0kseldi$i gortilmrigttir. Yemeklerini misafi r gelince yemek Akgam yemegile kahvaltr arasrnda yaklagrk saailik masasrnda yiyenlerin orant her rig sosyo-ekonomik bir arahk bulunmaktadrr. Bu nedenle birey kahvaltr dtizeyde de drigrik olup srrasryla % O.B,oh 1.7 veo/o 0.g'dur. srrasrnda aghk drizeyindedir. Aglrk durumunda beyine enerji saglayan kan gekeri en alt dtizeydedir. Deney

5 Tablo 2. Farklr Sosyo-Ekonomik Dtizeydeki Ogrencilerin Evde Uygulanan Yemek Servisi Durumlarrna ve Yemek Yeme Sistemlerine Gore Dagrllmlarr sosyc ekonomik drizey (n=r17) -;s.':d0iijk D. Onay, N. Aktag Akademik Grda 7(1)(2009)21-30 Orta sosye YUksek sosyo ekonomik dozey ekonomik dijzey (n='118) (n=12o\ % I ' Sosyo-ekonomik drizey ' Dtlgtik sosyo-ekonomik drizey ' Orta sosyo-ekonomik duzey o Yli ksek sosyo-ekonomi k d rizey Qalrgmamlzda, ogrencilerin o/o40.9'inin beslenme Avnr Tabaktan LA 't 09 bilgilerinin t 958 zayf,o/o40.6'srnrn orta, %18.6'srnrn iyive gok iyi 2 l 2 17 oldugu gonilmrigtrir. Sosyo-ekonomik dlizeye gore, Yemek Yeme Sistemi I n= t.a 10 8 beslenme bilgileri bakrmrndan erkek ogrencilerde ve krz Yemek Masasr r r Gelnce Yemek Masasl ogrencilerde 6.8 sosyo-ekonomik dlizey toplamlarrndaki farklrlrk onemli (P<0.05) bulunmug ve farkr yaratan grubun Tablo 3'te kahvaltrda ttlketilen besinler igin genel toplam orta-sosyo ekonomik drlzey olduqu gortilmrigtrir. goyle ki, uzerinden bakrldrgrnda, drigtik, orta ve yuksek sosyoekonomik dtizeydeki ogrencilerin sosyo-ekonomik drizey toplumlarrnda beslenme srrasryla bilgisiyi %63.2, YoSg.3 ve o/o49.2 oranlan ile ve gok dengesiz iyi besin ttlkettikleri olanlar orta-sosyo ekonomik dtizeyde o/o24.6 saptanmrgtrr. Aynr gizelgeye ogle yemegigin bakrldrgrnda, iken, yuksek ve dtigrlk sosyo-ekonomik drizeylerde ise drigrik, orta ve yriksek sosyo-ekonomik drizeydeki biraz daha drlgtik olup o/o17.5 ile o/o13.7'dir. Buna ilaveten, o$rencilerin srrasryla %55.6,%51.0 ve %65.8 oranlarr ile beslenme bilgisi iyi ve gok iyi olanlar orta-sosyo ekonomik dengesiz besin trikettikleri gonilmtigtur. Yine aynl dtizeydeki erkek ve krz ogrencilerde (oh27.1, %22.0) gizelgeye akgam yemegini goz onrine alarak genel toplam drigrik ve ytiksek sosyo-ekonomik drizeydekilere (srrayla lizerinden bakrldrglnda, ogrencilerin %59.4'tinrln dengeli, %13.8-%13.6, %16.6-%18.3) gore daha yriksek %40.6'sr n rn dengesiz besin trikettikleri saptanm rgtr r. Erkek bulunmugtur. o$rencilerde ve krz ogrencilerde, sosyo-ekonomik dtizey toplamlarrnda sosyo-ekonomik drizeye gore kahvaltrda Aragtrrmamrzda, ttlketilen erkek besinlerin o$rencilerin denge et, tavuk, durumlarr arasrndaki farklrlrk balrk trlketim istatistiksel olarak onemli bulunmugtur (P<0.05). miktarlarr 75.22glgtn, Nitekim, krz ogrencilerin ise g/grindrir. kahvaltrda dengeli besin ttiketen erkek o$rencilerin oranr yag grubu erkekler ve krzlar igin et, tavuk ve balrk orta sosyo-ekonomik drizeyde %30.5 iken, dugrik ve triketimi slrasryla 80 g/gtin, 75 g/grin olarak onerilmektedir yriksek sosyo-ekonomik drizeylerde srrasryla %56.9'a, [16]. Gorrl[iyor ki; erkek ogrenciler onerilen miktarrn %55.0' ayrikselmektedir. Krz ogrencilerde sosyo-ekonomik %94.0'tinti trlketirken krz ogrenciler %164.3'rinri drizeye gore akgam yeme$inde trlketilen besinlerin denge triketmektedirler. Et, tavuk ve balrk triketiminin yuksek, orta durumlarr arasrndaki farklrlrk istatistiksel olarak onemli ve drigrik sosyo-ekonomik drizeylerde g, g, bulunmugtur (p<0.05). $oyle ki, akgam yemeginde g oldugu gorrllmrigtrir. Bulduk ve Unver dengesiz besin tr.lketen krz ogrencilerin [27] yaptrklarr oranr driguk sosyoekonomik drizeyde %50.8 iken, orta ve yriksek sosyo- galrgmalarrnda (13-15 yag) et urulnlerini triketim miktarlarrnr erkek ve krz ogrencilerde ekonomik dr.izeylerde srrasryla 12.0 g, srrasryla 80.1 g %33.9 ve olarak %28.3'e dtigmektedir. bulmuglardrr. Aragtrrmamrzda ise bu degerler (75.22 g, g) daha yriksek bulunmugtur. Erkek ogrenciterde Yndrz l21l adolesanlar tizerinde yaptr!r galrgmasrnda, kigi bagrna ortalama yumurta trlketim miktarr g/grin dtigrik sosyo-ekonomik drizeydeki olup, krz 237 o$rencilerde adolesanrn ise g/gtin'dur. Yumurta triketim %40.5'inin ogle yemeginde tukettikleri miktarlarr aynt ya$ grubu besinin dengeli iqin onerilen yumurta miktarrnrn oldugunu belirtmigtir. (13-15 yag Bu bulgu grubu aragtrrmamrz bulgusuyla erkek ve krzlar igin 50 g/gun) altrndadrr. (%44.4) benzerlik igerisindedir. Aktag Erkek [20], Konya ogrenciler onerilen yumurta il miktannrn %53.9'unu, merkezinde farklr sosyo-ekonomik krz dtizeydeki ogrenciler ise o$renciler %49.0'rnr ttiketmektedirler. Dtigrik, orta ve uzerinde yaptrgr yriksek aragtrrmasrnda, dtigrik, orta ve ytiksek sosyo-ekonomik drizeylerde yumurta trlketim sosyo-ekonomik drizeydeki miktarlarrnr erkek ve kz ogrencilerin srrasryla g/gtin, g/grin ve s r ras ryla %68.7-%7 g/grin 3.9, %54.8-%47.4, oldu$u %31. 0-%49. 3'u n saptanmrgtrr. ri n Bulduk ve Unver [27] ise grinltik sabah kahvaltrsrnda dengesiz ortalama yumurta besin ttlkettiklerini triketim miktarrnr aynt yag grubu belirtmigtir erkeklerde 20.3 g, kzlarda 11.9 g olarak bulmuglardrr. Bu de$erler aragtrrmamrz bulgusundan daha drigtiktrir. Erkek Tablo 3. Farkll sosyo-ekonomik dtizeydeki ve krz o$rencilerin o$rencilerin ana ortalama kurubaklagil tuketim miktarlarr o$rinlerde trlkettikleri yiyeceklerin srrasryla dengeli 3.67 g/grin olup olmama ve 5.05 g/grin'dur. Bu miktarlar durumlanna gore da$llrmlarr rilkemizde aragtrrma kapsamrndaki o$rencilerle aynr yag -:{ED grubunda bulunanlar igin onerilen miktarrn (erkeklerde 50 g, DsED'?(n=11 7) OSED3 (n=118) YSED4 (n=120) TOPLAM 1n=355) Besinler k'zlarda \ ;l; 30 g) oldukga altrnda bulunmaktadrr. Erkek % f % % o$renciler onerilen kurubaklagil miktarrnln o/o11.g'unu, krz Dengeli ," ^ o$renciler ise %19.4'unrl triketmektedirler. Kurubaklagil Dengesiz ,oo 5s i 223 5t.2 trlketiminin dugtik, orta ve yriksek sosyo-ekonomik drizeylerde srrasryla 7.26 glgnn, 1.69 g/gun, 4.16 g/gtin Dengeli u Dengesiz oldu$u gorrilmugtrir Adolesan donemde yaprlanmanrn, Yemeotnde I ukeilen btiyrime ve geligmenin hrzlr olmasr nedeniyle protein Dengeli gereksinimi artmaktadrr. Bu nedenle ozelliklet ve yumurta Dengesiz gibi kaliteli protein kaynaklarrnrn yeterince triketilmedifi

6 durumlarda kurubaklagil gibi protein degeri ytiksek krz o$rencilerde srrasryla g/grin, g/grin'drir. besinlerin onerilen duzeylerde alrnmasr onem tagrr. Ulkemiz igin onerilen miktar; yag grubu erkekler iqin Kurubaklagiller, kalsiyum, ginko, magnezyum, demir ile E 100 gr/grin, krzlar igin 80 g/gtin'dtir [16]. Erkek ogrenciledn vitamini ve diyet posasl yonrinden de zengindir. onerilenin o/o47.2'si, krz o$rencilerde o/o101.4'li kadar tahrl Ogrencilerin srit-yogurt triketim durumlarrna bakrldrgrndatriketmektedir. Ta99r ve arkadaglarr t10l yaptrklarr gtin[ik ortalama tr]ketim miktarlarrnrn oldukga dilgtik aragtrrmalannda (14 yag grubu ogrencilerde) tahrl triketim (srrasryla g, g) oldu$u gor0lmektedir. Sut ve miktarlarrnr genel toplamda 26 g olarak bulmuglardrr. yo$urt bir arada degerlendirildiginde ise ortalama trlketim Ekmek trlketim miktarlarr drigrik ve orta sosyo-ekonomik mi ktarr g/gii n'e yri kselmekted i r. Srlt-yogurt tri keti m drizeylerde g, g iken, yriksek sosyoekonomik dr.izeyde g'a dtigmektedir. Erkek ve krz miktarlarr erkek ogrencilerde g/grin, ktz o$rencilerde ise g/giin'dtir. Krz ogrenciler aynt yag oqrencilerin geker ve gekerli besinleri ttiketim miktarlan grubu igin onerilen miktarlarrn o/o57.f ini, erkek ogrenciler de$erlendirildiginde ortalama tuketim miktarr erkek ise %54.O'tinil ttiketmektedirler. S0t-yogurt ttiketimi yrlksek, o$rencilerde glgin, krz ogrencilerde g/gtin drigrik ve orta sosyo-ekonomik drizeylerde slraslyla oldugu gorrilmektedir. Ulkemizde aynr yag grubu igin g/grin, g/grin, g/grin'dtir. Gorrildtigri rizere, onerilen miktarlardan (Erkeklerde 70 g/grin, krzlarda 60 yriksek sosyo-ekonomik drizeyde bulunan ogrencilerde g/gtin) daha drig0ktrir [16]. Erkek ogrencilerin onerilenin siit-yogurt ttiketim miktarr daha fazladrr. Nitekim ytiksek %63.8'i, krz o$renciler ise %58.f ini tr.iketmektedir. geker sosyo-ekonomik dtizeydeki ogrenciler bu yag grubu igin ve gekerli g rdalarr n ttiketiminin onerilen di.izeylerden dtigrik onerilen miktarrn %60.8'ini ttiketirken, bu oran drigrik sosyo-ekonomik dtizeydekilerde o/o53.1, olmasr, genglerin ve ozellikle krzlarrn vlicut a$lrllklarrna orta sosyoekonomik drizeydekilerde %53.0'dtir. kaynaklanabilir. dikkat etmeleri ve drg gortinrige onem vermelerinden Ortalama peynir tiiketim miktart glgnn olup, erkek Triketilen gtjn[ik ortalama enerji miktarlarr drigrik, orta ve o$rencilerde g/gtin, ktz ogrencilerde ytiksek sosyo-ekonomik duzey toplamlarrnda srraslyla gr/gtin'drir. Aynr yag grubu igin onerilen (erkek ve krzlar igin r62.60, 1 I r90.4 6, ! gr/gtin) ortalama peynir tuketiminden daha ytiksektir. kkal/grin'drir. Tablo 4 incelendiginde, drigrik, orta ve yriksek Erkek o$renciler %178.8'ini, klz o$rencilerde o/o144.2'sini sosyo-ekonomik drizeylerdeki ogrencilerin %67.5'nini, ttiketmektedirler. Peynir ttiketimi gerek erkek gerekse krz %63.6'srnrn, %61.7'sinin grin[ik enerjiyi yeterli drizeyde o$rencilerde onerilenin tizerindedir. Grinhik ortalama trikettigi saptanmrgtrr yag arasl adolesanlar r-izerinde sebze ve taze meyve tuketim miktarlart strasryla 65.3 g, yaprlan bir galrgmada, lazla enerji triketenlerin erkek g olup erkek o$rencilerde ,84.99 g, krz (%24.1)ve krz o$rencilerde (o/o2\.o) dikkat gekici boyutta o$rencilerde ise slrastyla 58.3 g, 99.7 g'drr. Kuru meyve oldu$unu, yeterli dr.izeyde tuketenlerin ise erkek ve krz ttiketim miktart ise erkek ve ktz o$rencilerde, srrasryla 1.52 o$rencilerde srrasryla %75.9,%75.7 oldugu saptanmrgtrr g/gtin, 1.40 g/gtin, 1.46 g/gtin'dtir. Sebze ve meyve triketimi [28]. Aragtrrm amzda ise, yeterli drizeyd enerji triketenlerin bir arada dtjgtintilurse, ortalama tr.iketim miktarr erkek oranr erkek ogrencilerde krz ogrencilerin yaklaglk iki katr o$rencilerde g/gun, k l'zlarda g/gtin, genel kadarfazlaolup,buoranlarsrrasryla%86.4veo/o42.1'dir. toplamda ise g/ gtin'dtir. Aynr yag gruplan igin onerilen miktarlardan (erkek ve ktzlar igin 400 g/grin) Ogrencilerin gtinltik ortalama protein triketim miktarlarr oldukga dtigtikttir. Sebze ve meyve tuketim miktarlarrnrn oldukga genig srnrrlar iginde olup, g ile g erkek ve ktz o$rencilerde bu kadar dtigtjk olmasr genglerin arasrnda de$igmektedir. Ortalama trlketim miktan ve ailelerinin sebze ve meyve ttiketiminin; meyve ve g/grin'dtir. Bulduk ve Unver [27] yaptlklarr sebzelerin igerdi$i mineraller, vitaminlerin sa$lrgrmrz igin galrgmalarrnda (13-15 yag) grinhik ortalama protein faydalart ve aynca ba$rrsak faaliyetlerine yardrmcr olmalarr miktarrnr 54.7 g olarak bulmuglardrr. Bu de$er aragtrrmamrz baktmtndan onemli oldu$u konusunda bilinglendirilmesi bulgusundan biraz daha dtigukttir. Tablo 4 sosyo-ekonomik gerekti$ini gtindeme getirmektedir. Meyve ve sebzelerin drizey bakrmrndan incelendiginde, yeterli duzeyin altrnda beslenmedeki iglevleri nedeni ile gtinluk besinlerimiz protein triketenlerin drigtik, orta ve yriksek sosyo-ekonomik arastnda mutlaka onerilen miktarlarda bulundurulmasr dtizeylerde srrasryla %56.4,%39.8 ve %50.8 oranlarrnda gerekmektedir. Erkek ve krz ogrencilerin kigi bagrna grin[jk oldugu gorrilur. ortalama ekmek trlketim miktarlarr srrasryla g, g'dlr. Besin gruplartna gore ekmek ve biskrivi birlikte Grin[ikAvitamini miktarlarrnrn ortalama olarak yriksek, orta allnlrsa ttiketimin erkek o$rencilerde g/giln, krz ve drigrik sosyo-ekonomik dtizeylerde slrasryla o$rencilerde ise g/gun oldu$u ve r.ilkemiz igin lu, r tu ve onerilen miktarlardan (13-15 yag grubu erkekler igin ! lu oldu$u saptanmrgtrr. GtlnltlkAvitamini g/gtin, klzlar igin 300 g/gun) daha dtigtiktilr. Erkek trlketim miktarlarrnr yaptrklan galrgmalarrnda, Ozarslan ve ogrencifer onerilen ekmek ve biskrivi ttiketim miktarrnrn Gtineyli l29l (12-18) 27Og IU, Bulduk ve Unver t27l (13-15) o/o41.3'ini, ktz ogrenciler ise %70.3'tinti triketmektedirler. ise 2988 lu olarak bulmuglardrr. Aragtrrmamrzda ise grinhik Ekmek dtgtndaki toplam tahrl triketimi genel toplamda A vitamini ortalama lu bulunmug olup, g/gtin olup, y0ksek, orta ve dtigtik sosyo-ekonomik tilkemizde bu yag igin onerilen standarta (4834 lu) gore dtizeylerde strastyla g/gtin, glgin,92.71 yetedi standarta uygundur. Tablo 4'e bakrldrgrnda, en g/gtin'dtir. Ekmek dtgtndaki toplam tahrl triketimi erkek ve yriksek oranlarrn dugrik sosyo-ekonomik dtizeydeki

7 D. Onay, N. Aktag Akademik Grda 7(1)(2009) grencilerde o/o50.4 ile yeterli duzeyde ttiketenlerde, orta ve Unver [27] yaptrklarr aragttrmalartnda niasin tuketim ytiksek sosyo-ekonomik drizeydeki ogrencilerde ise fazla miktarlannr krz o$rencilerde 9.2 mg, erkek o$rencilerde triketenlerde srrasryla %51.7, %55.0 oldulu gortiltir mg olarak bulmuglardtr. Bu bulgu, aragttrmamtzla Yetersiz A vitamini tuketenlerin orant orta sosyo-ekonomik paralellik igindedir (Erkek o$rencilerde 9.33 mg, ktz d0zeydeki oqrencilerde o 19.5 olup, dtigtik ve ytiksek ogrencilerde mg). Niasin ttlketiminde yeterlilik sosyo-ekonomik duzeydekilerin iki katt kadardtr. Lise drizeyleri bakrmrndan en ytiksek oranlann ytiksek, orta ve o$rencileri rizerinde yaprlan bir galtgmada ogrencilerin drigrik sosyo-ekonomik dtizeylerde (strastyla Yo75.0, %58.6's r n r n yetersiz, o/o24.7'sinin onerilen mi ktardan fazla %60.2, o/o73.5) yetersiz dtizeyde ttiketenlerde oldu$u dtizeyde l3o]1, yag grubu okul o$rencileriyle galtgan gortilmtigtrir. Grineyli ve Yticecan'tn [30], lise o$rencileri gengler tizerinde yaprlan bir bagka aragttrmada tizerinde yaptrklarr aragtrrmada gtinltik niasin ttiketimleri o$rencilerin %52.f inin yetersiz, %37.2'sinin onerilen miktardan fazla, galrgan genglerin o/o72.3'inin yetersiz olan ogrencilerin oranl %59.9 iken, yetersiz, aragtrrmamrzda %69.6 orantnda olup, yaktn de$erdedir. YoZ3.4'inin onerilen miktardan fazla dizeyde [10], yag arasr adolesanlar iizerinde yaptlan di$er bir galtgmada O$rencilerin %67.6'stntn gtinltik C vitamini ttiketimi yeterli erkek o$rencilerin %35.4'tintin yetersiz, %31.6'stntn duzeyin altrndadrr. C vitamini yeterli dtizeyde tuketenler onerilenden fazla, ktz ogrencilerin %61.7'inin yetersiz, %16.6. onerilenden fazla ttiketenler ise o/o15.8 o/o7.f inin onerilenden fazla dizeyde t28l A vitamini oranlarrndadrr. En ytiksek oranlartnda erkek ve ktz trikettikleri bildirilmigtir. o$rencilerde (srrasryla%58.2,%76.5) yetersiz dtizeyde tuketenlerde oldu$u gortilmtigttir. Kayhan [28], Konya'da Sosyo-ekonomik dtizeye gore, o$rencilerin gtinltik tiamin yag grubu gengler tizerinde yaptt$t aragttrmastnda, miktarlarr drigiik, orta ve yriksek sosyo-ekonomik duzeyde C vitamininin erkek o$renciler arasrnda %26.6 orantyla srrayla mg/90n, mg/giin, yetersiz dtizeyde triketildi$i gortilurken, ktz o$rencilerde bu mg/grin'dur. Drigiik, orta ve yiiksek sosyo ekonomik oranrn %80.0 oldugu gortilmektedir. Aragttrmamtz d rizeydeki ogrenci leri n briyri k bir kt sm t n t n (s t ras t yla %85.5, bulgusuna gore bu oranlar erkek ogrencilerde yuksek o/o72.o, o/o81.7) gunluk tiamin tuketim miktarlartntn yeterli olmasrna kargrn, krz o$rencilerle yaktn de$erlerdedir. drizeyin altrnda oldu$u saptanmtgttr. Pekcan'tn [31] yaptt$t Grinhik ortalama kalsiyum ttiketim miktarlan aragtrrmasrnda, erkek o$rencilerin %34.f inin, kv o$ renci lerin oh22.8' mg olarak saptanmrgtrr. Ortalama gtinltik kalsiyum inin tiam i n i yetersiz duzeyde tti ketti$ i miktarrnrn erkek ve ktz o$rencilerde strastyla gorulmektedir. Taggrve arkadaglart [10], okula devam eden , mg'dtr. Bu yag grubu gengler o$rencilerle galrgan gengler tlzerinde yapttklart igin onerilen (13-15 yag erkek ve ktzlar igin 700 mg) gtinltik aragtrrmada o$rencilerin %30.9'unun yetersiz, %43.6'slntn kalsiyum standartrna gore erkek ve ktz ogrencilerin fazla, galrgan genglerin ise %8.S'inin yetersiz, o/o37.2'sininortalama olarak triketmeleri gerekenin strastyla %89.8'ini, fazla drizeyde tiamin ttikettiklerini saptamtglardtr. %86.2'sini trikettikleri saptanmtgttr. Tablo 4'e gore, demirin Aragtrrmamrz sonucuna gore yetersiz diizeyde tiamin d09uk, orta ve yriksek sosyo-ekonomik dtizeylerde ttiketen o$renci sayrsr fazla olmakta olup,%79.7'dir. Tablo 4 incelendiginde, riboflavin ttlketiminin %63.2, o/o53.4 srrasryla Yo82.0, %75.4, % 80.0 oranlart ile yetersiz ve duzeyde ti.iketildi$i belirlenmigtir. Bulduk ve Unver [27] %55.8 oranlan ile dtiguk, orta ve ytiksek sosyo-ekonomikadolesanlar tizerinde yapttklart aragttrmalartnda genel duzeylerdeki o$rencilerde yeterli oranda oldugu toplamda erkek ve ktz o$rencilerin %76.2'sinin ve belirlenmigtir. Taggrve arkadaglarr [10], okula devam eden oh92.4'intjn demiri yetersiz dtizeyde ttikettiklerini o$rencilerle galrgan genqler tizerinde yapttklart saptamrglardtr. aragtrrmada, o$rencilerin o/o72.3'inin, galtgan genqlerin ise o/o71.2'sinin yetersiz duzeyde riboflavin ttikettiklerini Yaprlan ki-kare eapraz analizinde BKI persentil de$erlerine saptamrglardrr. Agtrrmamrzda ise bu de$er %55.7 olup, gore enerji ve besin o$eleri ttiketim yeterlilik diizeyleri daha d u gti ktri r. Sosyo-ekonomik d tizeye gore, o$rencilerin arasrndaki farklrlrk istatistiksel olarak onemli bulunmugtur grin[ik niasin triketim miktarlart ytiksek, orta ve dtigtik (p<0.05). Nitekim vucut a$rrlrgt gigman olanlarda yeterli sosyo-ekonomik dtizeyde slrayla 9.97t0.80 mg/g0n, dtizeyde triketimin daha ytiksek oldugu goriilmtigtiir mg/giin, mg/gtin'di.ir. Bulduk ve

8 Tablo 4. Farklt sosyo-ekonomik dtizeydeki o$rencilerin besin triketim drizeylerine gore dagrlrmlarr ----Tuketim driz. Yetersiz Yeterli Fazla Oegigfe--i'ler f % f % f % Enerji triketim drizeyi DSED'(n=1171' OSED'(n=118) YSED'in=120\ Toplam (n=355) Protein ttlketim duzevi DSED' h=117\ OSED'(n=118) YSED'(n=120) Toplam (n=355) A vitamini ttiketim duzeyi DSED'(n=117\ OSED'(n=118) YSED" (n=120\ Toplam (n=355) Br vitamini (tiamin) triketim duzeyi DSED'(n=117) OSED'(n=118) YSED'(n=120\ 9B Toplam (n=355) vitamini (riboflavin) triker!!4r drizeyi DSED'{n=117\ OSED'(n=118) I 7.6 YSED" (n=120) ToPlam (n=355) Niasin ttiketim dtlzevi DSED'(n=117\ OSED'(n=118) YSED" (n=120) Toplam (n=355) C vitamini triketim dtizeyi DSED'(n=117\ OSED'(n=118) B 32.2 YSED" (n=120) B Toplam (n=355) Kalsiyum ttiketim dtizeyi DSED'(n=117) OSED'(n=118) YSED'(n=120) Toplam (n=355) Qqqr triketim drizeyi DSED' (n= O OSED'(n=118) YSED'(n=120) I 7.5 Toplam (p=355) ' Drigrik sosyo-ekonomik dr,izey ' Orta sosyo-ekonomik drizey ' Yr-iksek sosyo-ekonomik drizey I

9 sonuqveonenllen Sonuglar do$rultusunda 9u onerilere yer verilebilir; yag grubu ogrencilerin beslenme durumu ve bunu etkileyen faktorleri belirlemek amacryla yaprlan galrgma 355 o$renci (%49.9'u erkek, %51.f i krz) rizerinde yaprlmrgtrr. O$rencilerin boy ortalamalarr genel olarak !0.47 cm'dir. Ytiksek, drigrik ve orta sosyoekonom ik dtizeylerde boy ortalamalarr erkek o$renci lerde srrasryla cm, t0.90 cm, t0.80. Anaokullarrnda baglayarak yaygtn ve orgtin e$itiminin her agamasrnda yeterli ve dengeli beslenme ile ilgili bilgiler verilmelidir. Beslenme bilgilerini arttrrmak igin o$rencilere yeterli ve dengeli beslenme hakkrnda seminerler verilmeli, ders mrifredatlarrna beslenme dersleri ilave edilmelidir. cm, krz o$rencilerde ise t1.16 cm, t1.22 cm,. Ogrenciler yetersiz ve dengesiz beslenme t1.14 cm'dir. Drigrik, orta ve ytiksek sosyoekonomik sonucunda ortaya grkabilecek sa$lrk sorunlan dtizeydeki o$rencilerin ortalama a$rrlrklarr hakkrnda bilinglendirilmelidir. srrasryla 51.35t0.71 kg, 54.69t1.O2 kg, 53.39t0.77 kg'drr.. O0renciler yagamrmrzrn her doneminde ihtiya Yr.iksek, d0g0k ve orta sosyo-ekonomik drizeydeki crmrz olan besin gereksinimleri konusunda o$rencilerin ortalama BKI ortalamalarr srrasryla bilgilendirilmelidir. Qegitli spor dallannrne kadar 20.'lO!O.37, 19.73t0.32, 19.36t0.28'dir. BKI de$erlerine enerji gerektirdi$i ve bu enerjiyi kargrlamak igin gore erkek ogrencilerin %74.6 oranryla, krz o$rencilerin ise diyetin ozelligi konusunda ogrencilere yeterli bilgi o/o82.0 oranryla en fazla Persentiller arasrnda oldu verilmeli ve uygun fiziksel bir gorrinrimrjn gu gorrilmektedir. beslenme ile olan iligkisi o$rencilere o$retilmelidir.. ideal vricut a$rrlr$rna kavugmada beslenmenin Erkek ve krz o$rencilerin (srrasryla%53.1, %47.8) en fazla etkisi yanrnda fiziksel aktivitenin de onemli oldu$u oranda grinde rig o$rin yemek yedikleri gorrilmrigt0r. konusunda ogrencilerin bilgilendirilmesi Aragtrrmaya alrnan o!rencilerin en fazla atladrklarr o$rinun gerekmektedir. erkek ve krz olrencilerde srrasryla %80.9 ve %65.3 oranlarr o Aileler igin her zaman danrgabilecekleri, bilgi ile sabah kahvaltrsr (hergrin) belirlenmigtir. Erkek ve krz ogrencileri n o/o42.9 v e o/o42.7'sinin alabilecekleri danrgma merkezleri kurulmalrdrr, kahvalttda, %37. 3'0niin ayrrca beslenmeyi etkileyen gevre konusunda halk ve %40.7'sinin ogle yeme$inde, %56.5 ve %62.4'rintin bilinglendirilmelidir. akgam yeme$inde dengeli beslendikleri gortilmrlgtrir. Spor r yapmayan o$rencilerin oranlarr dtigtik, orta ve yriksek Qocuklar besinlerini riq ana, 1-2 ara ogiinde sosyo-ekonomik drizeylerde srrasryla Yo12.8, oh11.0 almalrdrr. Her ana o$rinde srit ve rirunleri, et, laze ve o/o9.2'dir. sebze ve meyve ve tahrllarrn bulunmasrna dikkat Hergtin spor yapanlann oranr ise ytiksek sosyoekonomik drizeydekilerde orta ve dtigrik sosyo-ekonomik edilmelidir. d0zeydekilere gidildikge azalmakta olup srrasryla o/o31.7, o Qocuklann sa$lr$rnr korumayr ve saglrklr 0/o16.1 ve Yo14.5'dir. Ogrencilerin %40.8'inin beslenme yagamayr uygulayarak ogrendigi yer aileden sonra bilgilerinin zayf,yo40.6'srnrn orta, %18.6'srnrn iyi ve gok iyi okul gevresi olup dogru ya da hatalr bilgi ve oldu$u belirlenmigtir. Erkek o$rencilerin et, tavuk, balrk davran rglar aile ve okul gevresinde ttiketim miktarlarr glgin, krz ogrencilerin kazanrlmaktadrr. Bu nedenle anne, baba ve g/grin'drir. En yriksek oranda et, balrk, tavuk triketim miktarr ogretmenlerin gocuklara iyi bir ornek olugturmasr orta sosyo-ekonomik drizeyde bulunmustur ( g/grin). gerekmektedir. Aynr zamanda ailelerin ve Erkek ve krz o$rencilerin yumurta ttiketim miktarlarr ogretmenlerin beslenme bilgilerinin arttrrrlmasr srrasryla g/grin, glgln'drir. En ytiksek gerekmektedir oranda ki bunun igin beslenme uzmanlarr, yumurta t0ketim miktarr drigrik sosyo-ekonomik drizeyde diyetisyenler gibi yetigmig elemanlar tarafrndan bulunmugtur (33.79 g/gtin). O$rencilerin srit ve yogurt gegitli basrn ve yayrn organlarr, televizyon yayrnlarr ttiketim miktarlarr g,45.43 g'drr. Ogrencilerin g0nlrik ile topluma ulagrlmalr, yeterli ve dengeli peynir ttlketim miktarlarr g olup, erkek ve krz beslenmenin onemi kamuoyuna o$retilmelidir. ogrencilerde srrasryla g, g/g0n'dr.ir. Sebze ve meyvelerin birarada trlketiminin erkek ve krz o$rencilerde KAYNAKLAR srrasryla g/gun, g/g0n oldugu goriilm0gttir. Ekmek ttiketim miktarlarr drigtk ve orta sosyo-ekonomik t1l Yumuturug, S., Sungur, T Hijyen Koruyucu drizeylerde g, g iken, ytiksek sosyoekonomik diizeyde g'a drigmektedir. Ekmek Hekimlik. A. U. Tr p Fakriltesi Yayr nlarr,sayr : 393, Ankara. drgrndaki tahrl iirrinleri ttlketiminin yriksek, orta ve dtigtik t2l Baysal, A Beslenme. Hatipo$lu Yayrnevi. sosyo-ekonomik d0zeylerde srrasryla g, g ve Ankara g oldugu gorrilmtigtrir. $eker ve gekerli grdalar ise t31aktag, N Yeterli ve Dengeli Beslenme. Ankara erkek ve krz ogrencilerde 44.64, g olarak Universitesi Ziraat faktiltesi Ev Ekonomisi Y.O. Ankara. ttiketilmektedir. t4l Adr, M Beslenme ilkeleri. Ankara Universitesi Ziraat Fakriltesi Ev Ekonomisi Yayr nlarr. 1-6; Ankara. t5l Grineyli, U Yag Grubu Qocuklarrnda Beslenme Alrgkanlrklarr ve Bunu Etkileyen Etmenler Konusunda BirAragtrrma. Beslenme ve Diyet Dergisi. 17:

10 [6] World Health Organisation Constitution of The Ekonomik Dtizeydeki 9-11 Yag Grubu Ogrencilerin World Health Organisation, New York. Obezite Prevelansr ve Bunu Etkileyen Etmenler [7] Kocao$lu, B., A Ergenlik Qagrndaki Qocuktarrn Uzerine Bir Aragtrrma, Doktora Tezi. Ankara Btiyrime, Geligme ve Beslenme Durumlarr ile ilgili Universitesi Fen Bilimleri Enstittisti. Ankara. Metadolojik bir Qalrgma. Dogentlik Tezi. Ankara. f2llytldrz, B Diyarbakrr il Merkezinde yagayan [8] Baysal, A Beslenme, Hacettepe Universitesi Adolesanlarda $igmanlrk Prevelensr, Beslenme Yayrnlarr fu1 3, lv Baskr, Ankara. Alrgkanhklarr ve Bilgi Diizeyleri, Enerji Triketimi ve [9] Pekcan, G., ve Begenmez, N Ergenlik gagr Harcamalarrna itigt<in Bir Aragtrrma. Bilim Uzmanlrgr genglerin beslenmesine annenin gahgma durumunun Tezi (Basr lmam r9). Hacettepe U niversitesi, Ankara. etkisi. Bes/enme ve Diyet Dergisi (J. Nutr. and Diet) 17: [22]Ondea F.O., Kurdoglu, M., O!uz, G., Ozben, B., Atiila, S Gtilveren Lisesi Son Srnrf Ogrencilerin [10]Ta99r, N., $ahin, M., Baysal, A., Ankara kentinde Beslenme Alrgkanlrklarrnrn Saptanmast ve Bunun okula devam eden ve gahgan yag grubu Malntitrisyon Prevelansr ite iligtisi. lll. Uluslar arasr genglerin beslenme durumu. Beslenme ve Diyet Beslenme ve Diyetetik Kongresi. S: Dergisi (J. Nutr. and Dief) 16: [23]Ay, N Yag Grubu Genglerin Bestenme [11] Pekcan, G., Hastaltklarda Beslenme Durumunun Durumlan ve Altgkanlrklarr ile Fiziksel Aktivite Saptanmasr, Diyet El Kitabr, (Editor: Baysal, A., Drizeylerinin DeSerlendirilmesi Uzerine Bir eahgma. Bozkurt, N., Pekcan, G., Besler, T.,Aksoy, M., Merdol Hacettepe U niversitesi Sagh k Teknoloj isi Ytiksekokul u. Kutluay, T., Kegecioglu, S., Mercangil, S., M). Hatipogtu Beslenme ve Diyetetik Bo[i mri Mezuniyet Tezi. Ankara. Yayrnevi, S: 65. Ankara. [24]Yricecan, S., Pekcan, G., A9rk, S., Baysan, M., [12]Pekcan, G., Obezite Sempozyumu. gigmantrgrn Rakrcroglu, M., Oguz., N., Karabudak, E., Nursal, B., Tanrmr ve Saptanmasr. "Antropometrik Olgrimler-Boy Ero$lu, G., Akal, E Ankara'da yaz okullarrna Uzunlu$u ve Vricut A$rrhgr". Hacettepe Universitesi devam eden gocuklarrn ve genglerin beslenme Beslenme ve Diyetetik Bohimri. Ankara. alrgkanhklarr. Beslenme ve Diyet Dergisi (J. Nutr. and [13]Karakug, G Kreg ve Grindi.lz Bakrmevterine Diet)22829: Devam Eden 3-6 Yag Grubu Qocuklarrn Beslenme [25]Baysal, A Beslenme. Hatipogtu yayrnevi. Durumlarr ve Bunu Etkileyen Bazr Etmenler Uzerinde Ankara. Bir Qalrgma, Ankara Universitesi. Fen Bilimleri [26]Esmailzadeh, L., Ankara'da Farkh Sosyo- Enstitiis0 Ev Ekonomisi A.B.D. Yriksek Lisans Tezi, Ekonomik Drizeydeki Lise 0grencilerinin Obesite Ankara. ($igmanhk) Prevelansr ve Etkileyen Etmenler. Ankara [14]Aktag, N Hollanda'daki Trirk iggi Aiteterinin Universitesi Fen Bilimleri Enstittisii Ev Ekonomisi Beslenme Alrgkanlrklarrnr Etkileyen Faktorler Uzerine A. B. D. Yayr mlanmam r g Yiiksek Lisans Tezi, An kara. Bir Aragtrrma, Yayrnlanmamrg Doktora Tezi, Ankara [27]Bulduk, S., Unver, B Yetigtirme Yurflarrndaki Universitesi Ziraat Fakriltesi Ev Ekonomisi Ktirstlsri, Genglerin Beslenme Durumlarr. Beslenme ve Diyet Ankara. Dergisi/J.Nutr. and Diet, 20:35-44,Ankara. [15]Arslan, P., Karaagaoglu, N., Duyar, i., Gtiteg, E [28]Kayhan Eser, Sosyat Hizmefler eocuk Ytiksek ogrenim genglerinin beslenme ahgkanl r klarrn rn Esirgeme Kurumuna Baglr Yetigtirme Yurflannda puanlandrrma yontemi ile degerlendirilmesi. Beslenme Barrnan Adolesanlarrn Briyrime-Geligme ve Beslenme ve Diyet Dergisi (J. Nutr. and Diet)22(2): Durumlarr. Yriksek Lisans Tezi (Basrlmamrg). Setguk [16]Baysal, A., Kegecioglu,S., Arslan, P., Pekcan, G., Universitesi, Konya. G0neyli, U., Birer, S., Saglam, F., Yurftagril, M., ve [29]Ozarslan, U., Gtineyli, U Antalya Sanayi Qehreli, R Besinlerin Bilegimteri. Trirkiye Bolgesinde Qahgan Qrraklarrn Enerji Harcamalarr, Diyetisyenler DernegiYayrnt: 1. Ankara. Beslenme ve Sa$hk Durumlan Uzerinde BirAragtrrma. [17] Gibson, R.S Principles of NutritionalAssesment. Beslenme ve Diyet Dergisi,12: Published by Oxford University. NewYork. [30] Gtineyli, U., Yricecan, S Farklr Sosyo-Ekonomik [18]Dtizgtineg, O., Kesici, T., Grirbriz, F istatistik Bolgelerdeki Lise Ogrencilerinin Beslenme Metodlarr l, A.U. Ziraat Faktiltesi Yayrnlarr: 861. Ders Alrgkanlrklarr ve Sorunlarr. Diyabet Yrllrlr. 4, S: 227- Kitabr : 229, A. U. Basrmevi-Ankara. 242, istanbul. [19]Siimbrilo$lu, K., ve Stimbrlloglu, V Biyoistatistik. [31] Pekcan, G Yag Grubu ilt<ot<ul eocuklannrn Hatipoglu Yaylnlarr: 53. Ankara. Beslenme ve Sa$lrk Durumlarr Uzerine BirAragtrrma. [20]Akta9, N Konya il Merkezinde Farktr Sosyo- Beslenme ve Diyet Dergisi,12,45-46.

Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan

Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz Diyetisyen Serap Orak Tufan İstanbul 2015 NEDEN OKULA GİDERİZ? PEKİ NEDEN YEMEK YERİZ? Hastalanmamak için Daha Güçlü olmak için Daha çabuk büyümek için Karnımızı

Detaylı

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle

Detaylı

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle

Detaylı

ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ

ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ Prof. Dr. Nilgün KARAAĞAOĞLU Doç. Dr. Gülhan EROĞLU SAMUR 4. Baskı Prof. Dr. Nilgün Karaağaoğlu Doç. Dr. Gülhan Eroğlu Samur ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ISBN 978-605-364-200-8 Kitapta

Detaylı

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için

Detaylı

Çölyak Hastalığı Olan Çocukların Anne Sütü Alma ve Tamamlayıcı Beslenmeye Geçme Durumlarının Değerlendirilmesi

Çölyak Hastalığı Olan Çocukların Anne Sütü Alma ve Tamamlayıcı Beslenmeye Geçme Durumlarının Değerlendirilmesi Çölyak Hastalığı Olan Çocukların Anne Sütü Alma ve Tamamlayıcı Beslenmeye Geçme Durumlarının Değerlendirilmesi Araş. Gör. Gizem Aytekin, Araş. Gör. Hülya Yılmaz Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

Detaylı

ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ

ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ Prof. Dr. Nilgün KARAAĞAOĞLU Doç. Dr. Gülhan EROĞLU SAMUR 2. Baskı Prof. Dr. Nilgün Karaağaoğlu Doç. Dr. Gülhan Eroğlu Samur ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ISBN 978-605-364-200-8 Kitapta

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)

Detaylı

GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü

GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİKTE BESLENMENİN ÖNEMİ Gebelik kadınlar için doğal fizyolojik bir olaydır. Annenin yeterli ve dengeli beslenmesi bebeğin

Detaylı

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.

Detaylı

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,

Detaylı

Sporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı

Sporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı Sporcu Beslenmesi Ve Makarna Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı BESLENME Genetik yapı PERFORMANS Fiziksel kondisyon Yaş Cinsiyet Yaş Enerji gereksinimi Vücut bileşimi

Detaylı

r Grdalarrn bulundufu bolgede galrgan herkesin r Personelin gahgma bigimlerinin de temiz ve safihkh r Yiyeceklerle ufiragan ki5ilerin temiz ve uygunsa

r Grdalarrn bulundufu bolgede galrgan herkesin r Personelin gahgma bigimlerinin de temiz ve safihkh r Yiyeceklerle ufiragan ki5ilerin temiz ve uygunsa CAP r Grdalarrn bulundufu bolgede galrgan herkesin onsoz Beslenme insanoflunun iemel ihtiyaglarrndan biridir. Grda maddeleri yagam igin vazgegilmez unsurlar olmasrnrn yanrnda insan saflrfrnr tehlikeye

Detaylı

OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA BESLENMENİN ÖNEMİ

OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA BESLENMENİN ÖNEMİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA BESLENMENİN ÖNEMİ Prof. Dr. Nevin ŞANLIER Doç. Dr. Eda KÖKSAL Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü BESLENME KARIN DOYURMAK YA DA AÇLIK DUYGUSUNU

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL

SAĞLIKLI BESLENME. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL SAĞLIKLI BESLENME AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL 1 İNSANLAR NEDEN YEMEK YER 2 3 Sağlığın temeli yeterli ve dengeli (sağlıklı) beslenmedir. İnsan vücudunu bir arabaya benzetebiliriz;

Detaylı

rtinrive er.ivrir n, iller MEcLiSi BASKANLTGTNA

rtinrive er.ivrir n, iller MEcLiSi BASKANLTGTNA i**-*; i,:; " "'": l ii"rl -' : ;.*:;".".-"*. j t:':,.,,. I,:i i rtinrive er.ivrir n, iller MEcLiSi BASKANLTGTNA 1910412012 tarih ve 6292 sayrh orman Kdylulerinin Kalkrnmalannrn Desteklenmesi ve Hazine

Detaylı

SPORDA BESLENME ÖYKÜSÜ VE TÜKETİM KAYITLARI. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU

SPORDA BESLENME ÖYKÜSÜ VE TÜKETİM KAYITLARI. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU SPORDA BESLENME ÖYKÜSÜ VE TÜKETİM KAYITLARI Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Sporcunun Kişisel Bilgileri Aileye ait bilgi Siklet Sporları *Diğer Sporlar Tıbbi Öykü Sigara Alkol? ( Vitamin C? ) Kullanılan farmakolojik

Detaylı

.. YILI SAĞLIKLI BESLENME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ. sahibi olmak * Beslenme Bilimi * Beslenme Biliminin Kapsamı 16 SAAT.

.. YILI SAĞLIKLI BESLENME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ. sahibi olmak * Beslenme Bilimi * Beslenme Biliminin Kapsamı 16 SAAT. .... YILI KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI KURSUN SÜRESİ AY HAFTA GÜNLER DERS SAATİ KONULAR. AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ 18 SAAT MODÜL VE YETERLİLİK MODÜL SÜRESİ TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ

Detaylı

AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA

AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE EKİP Aile Hekimi Aile Sağlığı Elemanı Sözleşmeli Hemşire-Ebe BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE HİZMETLER Kayıtlı

Detaylı

EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr

EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 2 BİR AYDA 7-12 KG. VERMEK

Detaylı

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON Hijyenin Tanımı ve Önemi... 1 Sanitasyon Tanımı ve Önemi... 1 Kişisel Hijyen... 2 Toplu Beslenme Sistemlerinde (TBS) Hijyenin Önemi... 3 Toplu Beslenme Sistemlerinde

Detaylı

Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Genel Bilgiler Hasta Adı: Cinsiyet: B.Y. Kadın Yaş: 40 Eğitim: Meslek: Lise

Detaylı

Sayr :16961366-604.01.0119255 Konu : Ktsa Film Destek Hibe Programt

Sayr :16961366-604.01.0119255 Konu : Ktsa Film Destek Hibe Programt T.C. BA$BAKANLIK Afet ve Acil Durum Ydnetimi Baqkanhpr Sayr :16961366-604.01.0119255 Konu : Ktsa Film Destek Hibe Programt 07.05.2014 Y ILDIZ TEKNiK LN{ IVPNSiTE,Si REKTOru-UCIXP, Bagkanll[rm z tarafndan

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

SAĞLIKLI BESLENME. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 SAĞLIKLI BESLENME Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Zehra Gökkaya Kılıç, Arş. Gör. Dr. Müsenna Arslanyılmaz

Detaylı

OKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ. Dr. Hülya YARDIMCI

OKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ. Dr. Hülya YARDIMCI OKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ Dr. Hülya YARDIMCI Okul öncesi dönem yetişkinlik için temel oluşturan pek çok alışkanlığın geliştirildiği bir dönemdir. Bu dönemde yeterli ve dengeli beslenme kadar, iyi geliştirilmiş

Detaylı

Mardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü

Mardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü Mardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü - doi: 10.17932/ IAU.IAUD.m.13091352.2015.7/26.15-21 Şerzan ASLAN 1

Detaylı

rubirlr CELAL BAYAR UNiVERSiTESi RrrrOnIuGurur

rubirlr CELAL BAYAR UNiVERSiTESi RrrrOnIuGurur rubirlr Sayr. 8.14.2.T8T 0.06.01.02.231-594111971 Konu : TUBiTAK-Lindau Destek Programr CELAL BAYAR UNiVERSiTESi RrrrOnIuGurur Zy rcatzor iveoi Bilimsel ve Teknolojikalkrnma igin gereken insan kaynagrnrn

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI Ekmek, diğer tahıllar ve patates Meyve ve sebzeler Et, balık ve alternatifleri Yağ ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler Süt ve süt ürünleri Sağlıklı beslenme tabağı insanların

Detaylı

ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1. YETERLİ ve DENGELİ BESLENME. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ

ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1. YETERLİ ve DENGELİ BESLENME. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1 YETERLİ ve DENGELİ BESLENME PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ OKUL ÇAĞINDA BESLENME Okul çağı dönemi, büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, besin

Detaylı

Dengeli Beslenme. Efe Kaan Fidancı

Dengeli Beslenme. Efe Kaan Fidancı Dengeli Beslenme Yaşamımız boyunca sürekli büyürüz. Bebeklikten itibaren sağlıklı bir şekilde büyümek ve gelişmek için düzenli, dengeli ve yeterli beslenmemiz gerekir. Beslenmek yani yemek yemek günlük

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE

SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel

Detaylı

Akademik Grda 6(2) (2008)7-12. Nar Suyu Uretiminde Kabuklu ve Kabuksuz Presleme ile Mikrodalga Uygulamasrnrn Bazr Kalite Ozellikleri Uzerine Etkileri

Akademik Grda 6(2) (2008)7-12. Nar Suyu Uretiminde Kabuklu ve Kabuksuz Presleme ile Mikrodalga Uygulamasrnrn Bazr Kalite Ozellikleri Uzerine Etkileri SDAS MEDYA Akademik Grda 6(2) (2008)7-12 Aragtrrma Makalesi / Research Paper xry l Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi Nar Suyu Uretiminde Kabuklu ve Kabuksuz Presleme ile Uygulamasrnrn Bazr Kalite Ozellikleri

Detaylı

,:t? KYS : Kalite Yonetim Sistemini, ixttl9i. VER : Olgme ve izleme sonuglarrnr, ifade eder. 4.iLGiLiDOKUMAN 1.AMA9 2.KAPSAM 3.TANIMLAR 6.

,:t? KYS : Kalite Yonetim Sistemini, ixttl9i. VER : Olgme ve izleme sonuglarrnr, ifade eder. 4.iLGiLiDOKUMAN 1.AMA9 2.KAPSAM 3.TANIMLAR 6. ,:t? ixttl9i VERI ANALIZ REHBERI 1.AMA9 iyilegtirme veya Diizeltici/ Onleyici faaliyet yapmak iizere olgme ve izleme sonuglanntn analizinde, uygunsuzluklarrn nedenlerini ve goztimlerini saptamada yontem

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Beslenme; insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin vücuda alınıp kullanılabilmesidir.

Detaylı

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Çocukların beslenmesinde temel amaç sağlıklı büyüme ve gelişmeyi sağlamaktır.

Detaylı

DENGELİ BESLENME NEDİR?

DENGELİ BESLENME NEDİR? DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gereken dört temel besin grubu olan; süt ve ürünleri, et ve benzeri, sebze ve meyveler, ekmek ve tahıllar dan hergün sizin için gerekli

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ

SAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK; Fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. BESLENME; Büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ KONYA İL MERKEZİNDE GEBE KADINLARIN BESLENME ALIŞKANLIKLARI, BESLENME DURUMLARI VE BUNUN YENİ DOĞAN ÜZERİNE ETKİSİ Didem ÖNAY EV EKONOMİSİ (BESLENME

Detaylı

t. iurle roruusu ise irisrirv BircirER ve KAF,SAM

t. iurle roruusu ise irisrirv BircirER ve KAF,SAM HAcETTEpT Uru ivrnsiresi "Alzheimer Tipi Demans ve Hafif Biligsel Bozukluk Hastalan ire saghktr yagh Bireyler igin oyun Tiirii Bilgisayar DestekliBiligsel Egzersiz Programr (obep) Geligtirme Qahgmasr,,

Detaylı

ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI

ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI Beslenme yetersizlikleri ve yetersiz fiziksel aktivite çocuğun sosyal ve akademik başarısını etkileyen

Detaylı

DiYABET VE BESLENME N M.-

DiYABET VE BESLENME N M.- DiYABET VE BESLENME Diyabet tedavisinin amacı;kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabetin seyrinde gelişebilecek bozuklukları (komplikasyonları) önlemek veya geciktirmek; böylece yaşam kalitenizi yükseltmektir.

Detaylı

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR?

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR? YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun, büyümesi yenilenmesi çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin yeterli miktarda alınmasıdır. Ş. İKİBUDAK BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ SAĞLIKLI BİR Y AŞAMIN

Detaylı

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi http://kutuphane. uludag. edu. tr/univder/uufader. htm Uludağ Üniversitesi Öğrencilerinin Spor Yapma ve Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi Nimet Haşıl Korkmaz

Detaylı

Bu çalışma jürimiz tarafından Besin ve Beslenme Bilimleri Programında Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir.

Bu çalışma jürimiz tarafından Besin ve Beslenme Bilimleri Programında Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir. iii Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğüne, Bu çalışma jürimiz tarafından Besin ve Beslenme Bilimleri Programında Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir. Jüri Başkanı: Prof.Dr. Sevinç YÜCECAN Yakın

Detaylı

YETERLİ DENGELİ BESLENME

YETERLİ DENGELİ BESLENME YETERLİ DENGELİ BESLENME Yeterli ve dengeli beslenme için günlük ihtiyaç duyulan ENERJİ ve BESİN ÖGELERİ besinlerle vücuda alınır. BESİNLER Besinler içerdikleri besin ögelerine göre 5 TEMEL BESİN GRUBU

Detaylı

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir

Detaylı

TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI

TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Türkiye beslenme durumu yönünden hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerin sorunlarını birlikte içeren bir görünüme sahiptir. Ülkemizde halkın beslenme

Detaylı

- Genel Kurul Kararr - Uygulama Esas ve Usulleri .-.-

- Genel Kurul Kararr - Uygulama Esas ve Usulleri .-.- % T. C. YUKSUKOGRE'I'I\I KURULU BASKANLIEI Sayr : Konu : B.30.o. imi.o.oo.oo.01/ 6l 8< ttq3o Tezsiz Yuksek Lisans Bilkent / ANKARA.a2...o.L,.2a.aJ 2547 sayfi YUksekogretim Kanununun ek 27 nci maddesi gere$ince

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Yeterli ve Dengeli Beslen!

Yeterli ve Dengeli Beslen! Yeterli ve Dengeli Beslen! Hareketli Ol, Egzersiz Yap! Kişisel Bakımına ve Günlük Hijyenine Özen Göster! Uyku Düzenine Dikkat Et! Stresten Uzak Dur! Yeterli ve dengeli beslenme «4 Yapraklı Yonca» içerisindeki

Detaylı

Vitaminlerin yararları nedendir?

Vitaminlerin yararları nedendir? Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin

Detaylı

ffiryilda SIDAS MEDYA Bitkisel Gtdalarrn iglenmesi ve Hazrrlanmasr Straslnda Mineral Biyoyararh I rs t n r n Arttlrr lmast na Yiinel ik Uyg u lamalar

ffiryilda SIDAS MEDYA Bitkisel Gtdalarrn iglenmesi ve Hazrrlanmasr Straslnda Mineral Biyoyararh I rs t n r n Arttlrr lmast na Yiinel ik Uyg u lamalar o SIDAS MEDYA ffiryilda Grda Bilimi vs Teknolojisi Dergisl Akademik Grda 6(6) (2008) 28-37 Derleme Makale / Review Paper 6zer Bitkisel Gtdalarrn iglenmesi ve Hazrrlanmasr Straslnda Mineral Biyoyararh I

Detaylı

DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein,

DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein, DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein, karbonhidrat, yağ ve enerji ihtiyacınızı karşılayacaktır. * Bu

Detaylı

Beslenme Eğitiminin 5-8 Yaş Grubunda Beslenme Durumu (obesite, malnutrisyon) ve Davranışları (atıştırma, öğün atlama,..

Beslenme Eğitiminin 5-8 Yaş Grubunda Beslenme Durumu (obesite, malnutrisyon) ve Davranışları (atıştırma, öğün atlama,.. Beslenme Eğitiminin 5-8 Yaş Grubunda Beslenme Durumu (obesite, malnutrisyon) ve Davranışları (atıştırma, öğün atlama,..) Üzerine Etkisi Prof. Dr. S. Songül Yalçın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk

Detaylı

RDA. Ek 1. Türkiye İçin Enerji ve Besin Ögeleri Referans Değerleri. Öngörülen Miktar. Diyetle Alınması

RDA. Ek 1. Türkiye İçin Enerji ve Besin Ögeleri Referans Değerleri. Öngörülen Miktar. Diyetle Alınması Ek Tolere Edilebilir Üst Düzey Alım Miktarı AI UL RDA Makrobesin Ögelerinin Referans Alım Aralığı Türkiye İçin Enerji ve Besin Ögeleri Referans Değerleri Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ek.. Enerji İçin Referans

Detaylı

BESİN GRUPLARINDAN NE KADAR TÜKETİLMELİ?

BESİN GRUPLARINDAN NE KADAR TÜKETİLMELİ? BESİN GRUPLARINDAN NE KADAR TÜKETİLMELİ? SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ NE KADAR TÜKETİLMELİ? Süt ve süt ürünleri tüketiminin; Okul çağı çocuklarında ve yetişkinlerde: Her gün yaklaşık 3 porsiyon

Detaylı

ÇOCUKLARDA BESLENME. Dr.Belkıs Kütük Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Liv Hospital Ankara

ÇOCUKLARDA BESLENME. Dr.Belkıs Kütük Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Liv Hospital Ankara ÇOCUKLARDA BESLENME Dr.Belkıs Kütük Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Liv Hospital Ankara **Bir ülkenin sosyal ve ekonomik yönden, beklenen uygarlık seviyesine ulaşabilmesi, ancak bedensel ve zihinsel

Detaylı

Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU

Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU 173 Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Hiçbir canlının beslenmeden yaşamını sürdürmesi mümkün değildir. Bu, her yaşta olmak üzere, insanlar için de geçerlidir. Özellikle bebekler ve

Detaylı

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların

Detaylı

Servet GYO. 'Fiyat Tespit Raporu' DEGERLENDIRME RAPORU. A) girket HAKKTNDA VER LEN B LG LER. 'Servet GYO Fiyat Tespit Raporu' DEGERLENDIRME RAPORU

Servet GYO. 'Fiyat Tespit Raporu' DEGERLENDIRME RAPORU. A) girket HAKKTNDA VER LEN B LG LER. 'Servet GYO Fiyat Tespit Raporu' DEGERLENDIRME RAPORU 'Fiyat Tespit Raporu' DEGERLENDIRME RAPORU 15t04t2013 Servet GYO 'Servet GYO Fiyat Tespit Raporu' DEGERLENDIRME RAPORU Bu rapor, Yatrrrm Finansman Menkul Degerler A.$. tarafrndan hazrdanmtgttr. Rapor,

Detaylı

rilvr grrinni, KURGU, SESLENDiRME, sruovo gerinni, nruiunsyon,

rilvr grrinni, KURGU, SESLENDiRME, sruovo gerinni, nruiunsyon, rilvr grrinni, KURGU, SESLENDiRME, sruovo gerinni, nruiunsyon, e nnrir rasartm ve TEKNiT onrurgmanltk niznner ALtMt TEKNiT gnnrnamesi igin Tanrmr Dr Ayhan Kuzu ve gahgma ekibi tarafrndan planlanan proje

Detaylı

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2004, 15 (1), 25-38 üniversite ÖGRENCiLERiNiN WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Ş. Nazan KOŞAR*, Ayşe KIN IŞLER** Hacettepe

Detaylı

Beslenme Sorunlarıyla Mücadele: Gizli Açlık, Hidden Hunger

Beslenme Sorunlarıyla Mücadele: Gizli Açlık, Hidden Hunger Beslenme Sorunlarıyla Mücadele: Gizli Açlık, Hidden Hunger Prof Dr Halit Tanju Besler Doğu Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Gazimağusa, KKTC G İ Z L İ A Ç L

Detaylı

EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin

EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir GAV yayınıdır. GAV Yayın No:

Detaylı

0-24 Aylık Çocuklarda Malnütrisyon Prevelansı ve Etkileyen Faktörler

0-24 Aylık Çocuklarda Malnütrisyon Prevelansı ve Etkileyen Faktörler ÇOCUK/SAGLIK 0-24 Aylık Çocuklarda Malnütrisyon Prevelansı ve Etkileyen Faktörler Dr.Handan ALP* Dr.Sevin ALTINKAYNAK* Dr.Muzaffer KÜRKÇÜOĞLU* ÖZET Bu araştırmada Erzurum (merkez), Aşkale, Pasinler ilçeleri

Detaylı

Akademik GtdaT(2) (2009) 31-35. Derleme Makale / Review Paper. Konya Kiiflii Peyniri

Akademik GtdaT(2) (2009) 31-35. Derleme Makale / Review Paper. Konya Kiiflii Peyniri a SIDAS MEDYA *1, a A'(ADEK' I Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi Akademik GtdaT(2) (2009) 31-35 Derleme Makale / Review Paper Konya Kiiflii Peyniri K. Kaan Tekingen', M. Ali Cebirbay', Mehmet Elmal13

Detaylı

AYAKTAN HASTA BESLENME ve DİYET DEĞERLENDİRME FORMU

AYAKTAN HASTA BESLENME ve DİYET DEĞERLENDİRME FORMU AYAKTAN HASTA BESLENME ve DİYET DEĞERLENDİRME FORMU Adı, Soyadı: Hasta ID No: Doğum Tarihi (Gün/Ay/Yıl): / / Cinsiyeti: K E Uyruğu: KKTC TC Diğer: Kimlik No: Sosyal Güvencesi: Ücretli Hasta Devlet Sevkli

Detaylı

Sayr :70335e62-301.ee-.lS. FS I tblzi. Konu : Ortak Diploma Ytiksekd[retim Programt. Rektor a. Rektor Yardtmctst

Sayr :70335e62-301.ee-.lS. FS I tblzi. Konu : Ortak Diploma Ytiksekd[retim Programt. Rektor a. Rektor Yardtmctst / Sayr :70335e62-301.ee-.lS. FS I tblzi Konu : Ortak Diploma Ytiksekd[retim Programt Rektor a. Rektor Yardtmctst T.C, ONDOKUZ MAYIS UruIVrNSIrrSi Uluslar Arasr itigtiter Birimi N ot : Ektek i bel gelerin

Detaylı

SIDAS MEDYA. "* *Kt I Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi. Kiiflti Grdalar, Mikotoksin ve Aflatoksin ile itgiti Tiiketici Farkrndahgrnrn Belirlenmesi

SIDAS MEDYA. * *Kt I Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi. Kiiflti Grdalar, Mikotoksin ve Aflatoksin ile itgiti Tiiketici Farkrndahgrnrn Belirlenmesi SDAS MEDYA ffi'-a "* *Kt Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi Akademik GdaT(2) (2009) 6-12 Aragtrrma Makalesi / Research Paper Kiiflti Grdalar, Mikotoksin ve Aflatoksin ile itgiti Tiiketici Farkrndahgrnrn

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ GEBELİK VE EMZİKLİKTE BESLENME BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ?

Detaylı

5. Sınıf Fen ve Teknoloji

5. Sınıf Fen ve Teknoloji KONU: Besinler ve Dengeli Beslenme Besinlerin gerekliliği Bütün canlılar büyümek, gelişmek, ve yaşamını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmek için beslenmeye ihtiyaç vardır. Canlılar koşmak, yürümek

Detaylı

OKUL ÇAĞINDA BESLENME

OKUL ÇAĞINDA BESLENME OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME

Detaylı

1- Süt ve Sütten Yapılan Besinler

1- Süt ve Sütten Yapılan Besinler Besin Grupları Doğada çok çeşitli besinler bulunmakta ve her besinin besin öğesi bileşimi farklılık göstermektedir. Besin öğelerini tek bir besinle vücudumuza almamız imkansızdır. Besin öğelerinin dengeli

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl

Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Uzm. Dyt. Nesli ERSOY 2. Doğum Tarihi :29.06.1984 3. Unvanı : Uzman diyetisyen 4. Öğrenim Durumu : Yüksek lisans Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Beslenme ve Diyetetik Hacettepe

Detaylı

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞÜN DÜZENLERİ Yahya ÖZDOĞAN 1 Hülya YARDIMCI 2 Ayşe Özfer ÖZÇELİK 3 Metin Saip SÜRÜCÜOĞLU 4

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞÜN DÜZENLERİ Yahya ÖZDOĞAN 1 Hülya YARDIMCI 2 Ayşe Özfer ÖZÇELİK 3 Metin Saip SÜRÜCÜOĞLU 4 66 2012 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 29, s.66-74 ÖZET ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞÜN DÜZENLERİ Yahya ÖZDOĞAN 1 Hülya YARDIMCI 2 Ayşe Özfer ÖZÇELİK 3 Metin Saip

Detaylı

Çocukluk Çağı Obezitesi

Çocukluk Çağı Obezitesi Çocukluk Çağı Obezitesi Prof. Dr. Hilal Özcebe Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü hozcebe@hacettepe.edu.tr Çocuklarda Obezite Son yıllarda önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmesi Gelişmiş

Detaylı

BUItDUfi DIYABET OKUTU. Aragtrrma,Bilgi Sistemleri,safh[rn Geligtirilmesi ve HaIk Saflr[r gube Miidiirliifii

BUItDUfi DIYABET OKUTU. Aragtrrma,Bilgi Sistemleri,safh[rn Geligtirilmesi ve HaIk Saflr[r gube Miidiirliifii BUItDUfi DIYABET OKUTU Aragtrrma,Bilgi Sistemleri,safh[rn Geligtirilmesi ve HaIk Saflr[r gube Miidiirliifii 1.1Giriq I.2Dayanak 1.2.a'Grirev tantmtmrz 1.2.b St. Vincent. Deklarasyonu ve Ulusal Diyabet

Detaylı

Teori (saat/hafta) BES206 4. Bahar 3 0 0 3

Teori (saat/hafta) BES206 4. Bahar 3 0 0 3 BESLENME DURUMU SAPTAMA YÖNTEMLERİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl BESLENME DURUMU SAPTAMA YÖNTEMLERİ Önkoşullar Dersin dili Dersin Türü Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri Dersin sorumlusu(ları) Dersin amacı

Detaylı

www.akuademi.net [XV. ULUSAL SU ÜRÜNLERİ SEMPOZYUMU, 01 04 Temmuz 2009, Rize]

www.akuademi.net [XV. ULUSAL SU ÜRÜNLERİ SEMPOZYUMU, 01 04 Temmuz 2009, Rize] ERZURUM İLİNDEKİ TÜKETİCİLERİN SU ÜRÜNLERİ TÜKETİM ALIŞKANLIĞININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Pınar OĞUZHAN 1 * Simay ANGİŞ 1 Muhammed ATAMANALP 1 1 Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Anabilim Dalı.

Detaylı

Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) BESLENME DURUMU TARAMA TESTLERİ. BES Bahar Önkoşullar

Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) BESLENME DURUMU TARAMA TESTLERİ. BES Bahar Önkoşullar BESLENME DURUMU TARAMA TESTLERİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori Laboratuar BESLENME DURUMU TARAMA TESTLERİ BES 334 6. Bahar 2 0 0 4 Önkoşullar Yok Dersin dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Anlatım Dersin öğrenme

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ TUTUM VE ALIŞKANLIKLARI EDA TANGUT EV EKONOMİSİ ANABİLİM DALI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ TUTUM VE ALIŞKANLIKLARI EDA TANGUT EV EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ İŞÇİLERİN SAĞLIKLI BESLENMEYE YÖNELİK TUTUM VE ALIŞKANLIKLARI EDA TANGUT EV EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ANKARA 2007 ÖZET Yüksek Lisans Tezi İşçilerin

Detaylı

Emzirme dönemindeki beslenmeniz en az hamilelikte beslenmenize dikkat etmeniz kadar önemlidir.

Emzirme dönemindeki beslenmeniz en az hamilelikte beslenmenize dikkat etmeniz kadar önemlidir. Emzirme dönemindeki beslenmeniz en az hamilelikte beslenmenize dikkat etmeniz kadar önemlidir. Bir anne adayı anne olduğunu öğrendiği andan itibaren yavrusu ve kendisi için en iyi şekilde yaşamaya çalışır

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. İSİM Gülşah KANER. Kişisel Bilgiler Doğum Tarihi: 21.03.1985 Doğum Yeri: İzmir. Eğitim

ÖZGEÇMİŞ. İSİM Gülşah KANER. Kişisel Bilgiler Doğum Tarihi: 21.03.1985 Doğum Yeri: İzmir. Eğitim İSİM Gülşah KANER ÖZGEÇMİŞ Kişisel Bilgiler Doğum Tarihi: 21.03.1985 Doğum Yeri: İzmir Eğitim 1991-1999...İzzet Gökçimen İlköğretim Okulu, İzmir 1999-2003...Karşıyaka Şemikler Süper Lisesi, İzmir 2003-2007...Erciyes

Detaylı

İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ

İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk

Detaylı

rnvrsir,ciligi KURUM inani KURUL Topr,Atlrr KARARLART

rnvrsir,ciligi KURUM inani KURUL Topr,Atlrr KARARLART TUNCELi iinivnnsirnsi- BGiriM-siR-snN runcer,i trnivnnsirnsi rnvrsir,ciligi KURUM inani KURUL Topr,Atlrr KARARLART 4688 Sayrh Kamu Gorevlileri Sendikalan Kanunu'nun 22. ve 41. maddeleri ve bu kanuna dayah

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Yasemin ERSOY un ÖZGEÇMİŞİ. EĞİTİM DURUMU 1986 Lisans, Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Besin Teknolojisi Eğitimi Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Yasemin ERSOY un ÖZGEÇMİŞİ. EĞİTİM DURUMU 1986 Lisans, Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Besin Teknolojisi Eğitimi Bölümü Yrd. Doç. Dr. Yasemin ERSOY un ÖZGEÇMİŞİ Adı Soyadı Unvanı : Yasemin ERSOY : Yard. Doç. Dr. Doğum Yeri : Ankara Doğum Tarihi: 22.02.1965 Öğrenim Durumu: Lisans EĞİTİM DURUMU 1986 Lisans, Gazi Üniversitesi

Detaylı

ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 2015 ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 31.03.2014 İçindekiler YÖNETİCİ ÖZETİ... 5 1. BÖLÜM: ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ

Detaylı

Bireyin bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik ve uyum halidir. Sağlık nedir?

Bireyin bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik ve uyum halidir. Sağlık nedir? Bireyin bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik ve uyum halidir. Sağlık nedir? Tam ve eksiksiz bir sağlıklı yaşam Doğru beslenme Düzenli egzersiz Düzenli, yeterli ve kaliteli uyku Dengeli,

Detaylı

İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı

İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HASTA BİLGİLENDİRME FORMU HİPERLİPİDEMİ Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini

Detaylı

Uzm.Dyt. Rukiye BOZBULUT GAZİ ÜN. TIP FAK. HASTANESİ ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ BİLİM DALI

Uzm.Dyt. Rukiye BOZBULUT GAZİ ÜN. TIP FAK. HASTANESİ ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ BİLİM DALI Uzm.Dyt. Rukiye BOZBULUT GAZİ ÜN. TIP FAK. HASTANESİ ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ BİLİM DALI OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Karın doyurmak yada açlık duygusunu bastırmak değildir. Sevilen

Detaylı

GİRİŞ. Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi. Ana Gıda Grupları

GİRİŞ. Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi. Ana Gıda Grupları SAĞLIKLI BESLENME GİRİŞ Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi Ana Gıda Grupları Meyve ve Sebzeler Hububat ve Bakliyat Süt ürünleri Nişasta, Şeker ve Yağlar Vitaminler ve Mineraller

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT

SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT SAĞLIKLI BESLENMEDE SÜTÜN ÖNEMİ VE SAĞLIKLI SÜT SAĞLIK Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre sağlık ; bedensel ve ruhsal olarak tam iyi olma halidir. BESLENME Bir insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ANKARA İLİ POLATLI İLÇESİNDE İLKÖĞRETİM 7.SINIF ÖĞRENCİLERİNİNİN FİZİKİ BÜYÜME DURUMLARI VE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ Sibel DEREKÖY

Detaylı

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ İstanbul Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ Dr. Dyt. Cemile İdiz Ne yemeliyim? DİYABET Tatlı meyve yeme!! Limon şekeri düşürür

Detaylı

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ * Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 1, Yýl: 8, Haziran 2008 KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE

Detaylı

İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME BESİN ÖGELERİ

İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME BESİN ÖGELERİ İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME Doğumdan itibaren büyüme ve gelişme, sağlıklı ve uzun bir yaşam için vücudumuza gerekli olan bütün maddeleri besinlerle alırız. Besin; yenilebilen ve yenildiğinde

Detaylı

1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU :

1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU : 1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Beslenme ve Diyetetik Hacettepe Üniversitesi 1993 Y.Lisans Beslenme ve

Detaylı

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department 71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Detaylı

Bu evrak güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. http://evraksorgu.meb.gov.tr adresinden41c6-a13d-31b6-987d-b1f0 kodu ile teyit edilebilir.

Bu evrak güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. http://evraksorgu.meb.gov.tr adresinden41c6-a13d-31b6-987d-b1f0 kodu ile teyit edilebilir. Bu evrak güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. http://evraksorgu.meb.gov.tr adresinden41c6-a13d-31b6-987d-b1f0 kodu ile teyit edilebilir. 101 Kurumsal iliqkiler NUhiARA: l13 trbo YA$AR HOLDING GrDA

Detaylı

Spor Yapan ve Yapmayan Bayanların Sosyo-Ekonomik Seviyelerinin Araştırılması

Spor Yapan ve Yapmayan Bayanların Sosyo-Ekonomik Seviyelerinin Araştırılması G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 21, Sayı 3 (2001) 209-221 Spor Yapan ve Yapmayan Bayanların Sosyo-Ekonomik Seviyelerinin Araştırılması Hamdi PEPE * Emin KURU * * G.Ü. Beden Eğit. Spor.Y.O ÖZET

Detaylı