ÇARE Mi? ENERJi SORUNUNA KAYA GAZI ENERJİ
|
|
- Temel Sümer
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KAYA GAZI ENERJi SORUNUNA ÇARE Mi? Son yılların mucizesi olarak yansıtılan ve dünyanın birçok ülkesinde yeni enerji tartışmalarının konusu olan kaya gazı heyecanı gerçekten bir umut mu yoksa abartılıyor mu? Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Aydal bu soruları irdeliyor. G 80 Harita 1: Dünyada şeyl gazı potansiyeline sahip ülkeler ve bölgeleri Muhtemel kaynak belirlenmiş havzalar Muhtemel kaynak belirlenmemiş havzalar Rapor kapsamındaki ülkeler Rapor kapsamında olmayan ülkeler Kaynak: Energy Information Administration/ABD-EIA enellikle ince taneli ve tabakalı bir yapıya sahip, kerojen katı organik bileşenler içeren, ısıtıldığında petrol ve gaz üretebilen tortul kayalar şeyl veya petrollü şeyl olarak tanımlanıyor. Bu kayalar, kil, silt boyunda silika kum ve kalsit içeren çok ince taneli tortul kayaçlardan oluşuyor. Kayanın gözenekli olduğu, ancak kil mineralleri sebebiyle çok az geçirgen olduğu da biliniyor. Kayanın kil mineralleri sebebiyle sert, tabakalı yapısı ve kolay kırılabilen özelliklere sahip olması da diğer önemli özellikleri arasında yer alıyor. Bu kayalar oluşurken bünyelerine %0,5-25 arasında organik malzeme alabiliyor. İşte bu kayalar içinde, jeolojik bir periyot sonrasında petrol veya gaz olarak karşımıza çıkan fosil yakıtların kaynağı da bu organik malzemelerdir. Eğer petrol de içeren bu kayaçlar bir başkalaşım (metamorfizma) geçirmişse petrollü şistler oluşur. Bu kayalar içinde petrol ve/veya gaz olduğu bilinmesine rağmen kayalar içinden petrol veya gaz çıkartma maliyeti çok yüksek olması nedeniyle uzunca bir dönem önem verilmedi.
2 Ô Prof. Dr. Doğan AYDAL Öğretim Üyesi Ankara Üniv, Mühendislik Fakültesi Kaynak: ABD-EIA Harita 2: Türkiye deki kaya gazı alanları Bu kayalarda yapılan ilk araştırmanın başlangıcı 1821 yılına, ABD deki Fredonia-NY de sığ bir bölgede yapılan gaz üretimine kadar gidiyor. Sonraki yıllarda, 1930 ve 1947 de yatay sondaj ve kaya parçalama denemelerinin olduğu da biliniyor. Fosil kaynakça zengin şeylleri endüstriyel ölçekteki ilk kırma-çatlatma-parçalama ve petrol/gaz üretimi denemelerinin li yıllarda yapıldığı görülüyor. Ancak bu kayalardan o zamanki teknolojiyle petrol veya gaz elde edilmesi ekonomik bulunmuyordu. Sonuçta bu kayalar, Devon Energy grubuna bağlı Mitchell Energy şirketinin 1998 de bulduğu ve slick-water olarak adlandırdığı teknolojiye kadar önemsenmeyen kaynak kayalar olarak kaldı. Slick-water teknolojisi kayaların sondajla delinmesi sırasında kullanılan basınçlı suyun yanı sıra çeşitli kimyasal malzemelerin kullanılması esasına dayanıyor. Kullanılan kimyasallar kaya içindeki bağlantılı gözenekleri artırıp gaz akışını hızlandırarak üretimi artırıyor ve gaz üretimi ekonomik hale geliyor. Bu kayaların jeolojik olarak ABD ve Kanada da çok yaygın olarak bulunması, bu ülkelerde çalışmaları bu yöne doğru kaydırdı ve günümüze kadar çalışmalar son hızla devam etti. (Harita 1) Hatta ABD, 2035 yılında toplam gaz ihtiyacının %46 lık kısmını bu kaynaklardan karşılayacağını iddia eder hale geldi. Bu kayaçların Türkiye de de bulunması nedeniyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Doğu-Güneydoğu ve Trakya bölgelerinde bulunan bu kayalarda araştırma yapmak için çalışmalara başladı ve haberler doğruysa Shell şirketiyle detayları bilinmeyen bir ön anlaşma da yapıldı. (Harita 2) Buraya kadar her şey Türkiye için de olumlu gözüküyor. Peki, bu olayların arkasında bilinmeyenler var mı? Bu konu nasıl oldu da son birkaç yıl içinde çok popüler hale geldi? Olayların arka planında farklı hesaplar var mı? Bu gazın, bulunduğu ülkeler için çözüm olacağı ne derece doğru? Bu gazı üretirken karşılaşılacak problemler eskiden de bilindiği halde şimdi neden bu problemler yokmuş gibi bir hava estiriliyor? BULUNDUĞU MUHTEMEL KONUM VE KAYA GAZININ ÜRETİMİ ABD-EIA tarafından hazırlanan şematik şekil, konvansiyonel (geleneksel) petrol ve gaz yataklanma şekillleriyle unconventional (geleneksel olmayan) petrol ve gaz kaynaklarını gösteriyor. (ŞEKİL 1) Şeyl gazının yanı sıra sık dokulu kum taşı için 81i
3 Şekil 1: Kaya gazı konumu Yeryüzü Konvansiyonel ham petrolden ayrı gaz Kömür kökenli gaz Konvansiyonel ham petrolle bulunan gaz Geçirimsiz tabaka Petrol Kum taşı Kaya gaz Kum içinde sıkı gaz a bak i n ta en g ı bakımından z de sıkışmış gaz, metan hidratlar ve kömür içinde bulunan metan gazı da geleneksel olarak kabul edilmeyen gaz kaynakları olarak biliniyor. Normal şartlar altında faylanma gibi herhangi bir jeolojik olay sebebiyle de gaz/ petrol içeren şeyl parçalanabilir ve bir kısım gaz ve/veya petrol bulunduğu konumu terk edebilir. Ancak faylanma sonrası bile, çok az geçirimli şeyl içinden ayrılan gaz veya petrol sınırlı miktarda olur. Yeni yöntem bu kayaları suni olarak parçalayıp bağlantılı gözeneklerin sayısını, dolayısıyla gaz akışını artırmaya dayanıyor. Şeyl içindeki gaz veya petrolün üretimi yatay/dikey sondaj ve çatlatma/kırma yöntemi (Induced hydraulic fracturing veya hydrofracturing, genellikle bilinen şekliyle fracing, fraccing veya fracking) olabileceği gibi yatay sondaj Şekil 2: Gaz kuyusu yoluyla da bu işlem yapılabiliyor. Eğer çalışılan bölgedeki topoğrafya (yeryüzü şekli) bir kubbe gibiyse kubbenin en alt seviyesinde de petrol/gaz içeren şeyl bulunuyorsa dikey yerine yatay sondaj tercih ediliyor. Bu yatay sondajlar zaman zaman 3 kilometre uzunluğunda bile olabiliyor. Bu delme esnasında kırılan ve bağlantılı gözenek sayısı artan şeyl içindeki gaz veya petrol aynı düzenek kullanılarak üretilebiliyor. Eğer petrol akıcı değilse çeşitli ısıtma işlemlerinin yapılması ve kimyasal kullanarak akışın hızlandırılması teknikleri de sık olarak uygulanıyor. Ancak her zaman yatay sondaja uygun topoğrafyayı bulmak mümkün olmuyor. Bu nedenle genellikle dikey sondaj yapılıyor. Bu kayaçlara ABD içinde şu ana kadar metre arasında değişen derinliklerde rastlandı. Derinlik arttıkça üretimin zorlaşacağı da kolaylıkla tahmin edilebilir. Esasında yapılan son- Parçalama-kırma yapılan bir kuyu kesiti Su kuyusu Kuyu çevre kaplaması 200 Su, kum ve kimyasallar Gazın çatlaktan sondaj borusuna akışı Taze su aküleri Kum çatlakları açık tutmaktadır Hedef: Kaya gazı bulunan şeyl
4 Geri gelen, kimyasallarca zengin olan ve kayaları süzerek daha çok kirlenen şeylden kazanılan hidrokarbonlar hatta çeşitli radyoaktif minerallerce zenginleşen bu sular yüzeye ulaştıklarında tabanı geçirimsiz havuzlarda toplanıyor. Bu suların başka bir bölgeye naklinden önce büyük ölçüde arıtılması gerekiyor. Arıtma sonrasında tankerlerle önceden belirlenmiş deşarj bölgesine taşınıyor (en azından böyle olması ümit ediliyor). Asıl problemlerden biri bu noktada başlıyor. Bu çatlakları oluşturmak ve bağlantılı gözenek sayısını artırmak için kullanılan akışkanın %90 kadarı sudan oluşuyor. Geriye kalan kısmın %9,5 lik kısmı kum ve %0,5 lik kısmı ise çeşitli kimyasallar, nitrojen ve karbondioksit gazıdır daj işlemi, kaynak kayada bulunan gaz ve/veya petrol gibi bir maddenin hazne kayaca göçünü sağlayan bir dayk şeklindeki kaya vazifesini görüyor. Magmatik olarak aşağıdan gelen ve şeyl gibi bir kaynak kayayı büyük bir basınçla keserek çıkan kayanın oluşturduğu çatlaklar şeyl içindeki petrol ve/veya gazın rezervuar ( hazne) kayaya doğru göçünü nasıl sağlıyorsa, sondaj da aynı işlemi yapıyor. Ancak, bu defa basınç yukarıdan geliyor. Oluşan basınç sadece sondajın yapılması sebebiyle oluşan basınç olmayıp, sondajla beraber yer altına basınçla gönderilen milyonlarca ton su ve kimyasalların kaya içinde oluşturduğu basınçtan meydana geliyor. Bu basınçlı su ve kimyasalın kaynak kaya olan şeyl içinde oluşturduğu basınçla bağlantılı gözenek sayısı artırılıp, akışkanın hızlanması sağlanıyor. İçeride suni olarak oluşturulan bu basınç, şeylin üzerindeki kayaların oluşturduğu kütlesel basıncı (litostatik basınç) aşarak kırılmalarını da sağlıyor. Şeyli parçalamak-kırmak için açılan sondaj deliği, şeyl içinde serbest kalan ve akışa geçen gazın kazanımı için de kullanılıyor. (Şekil 2). Böylece bir yandan gaz üretimi yapılmakta, diğer yandan da basınçla derinlere gönderilen kimyasallarca zenginleşmiş suyun geri kazanımı sağlanıyor. Ancak eldeki raporlar geri gelen bu su ve kimyasalların geri kazanımının gönderilen miktarın ancak %50-70 kadar olduğunu belirtiyor. KAYA GAZI ÜRETİMİNDE KULLANILAN KİMYASALLARIN ETKİSİ Sondaj öncesi bölge temizliği ve sondaj bölgesindeki geçirgenliği artırmak için hidroklorik ve asetik asit kullanılıyor. Isı yükselmesi durumunda akışkanın akıcılığını dengelemek için çeşitli bor tuzları kullanılıyor. Çeşitli organometalik tuzlar (Organometallic-crosslinked fluids zirconium, chromium, antimony, titanium salts ) çapraz bağlayıcıların etkisini artırmak için sodyum ve potasyum karbonatlar, sudaki bakterileri öldürmek için de glutaraldehit kullanılır. Parçalayıcı akışkanın etki gücünü artırmak için guar sakızı, türevleri ve çeşitli jeller (carboxymethyl cellulose, hydroxyethyl cellulose, carboxymethyl, hydroxyethyl cellulose, hydroxypropyl cellulose, methyl hydroxyl, ethyl cellulose, hydroxypropyl guar, carboxymethyl hydroxypropyl guar) kullanılır. Sondaj borularının paslanmasını engellemek için sitrik asit ve yine akışkanlığı arttırmak için isopropanol kullanılır. Sondaj profilini ve enjeksiyon ile ulaşılan bölgeleri belirlemek için radyoaktif (radioactivetracers) malzemeler kullanılır. ABD Demokrat Parti üyeleri Henry Waxman, Edward Markey ve Diana DeGette nin hazırladığı rapordan bazı rakamları aktarmakta yarar var. Rapora göre, bu sondajlar esnasında kullanılan kimyasalların ve maddelerin sayısının 2500 den fazla olduğu ve bu maddelerden 650 sinin tanesinin Temiz İçme Suyu Kanunu ndaki listede olmaması gereken kanserojen malzemelerden oluştuğu ve aynı maddelerin havayı kirleten kanserojen maddeler listesinde de bulunduğu belirtiliyor. Raporda, hidrolik parçalama-kırma işlemleri sırasında her kuyunun 4,5 ile 13,5 83i
5 milyon litre suya ihtiyaç duyduğu ifade ediliyor. ABD deki her kuyunun ömrü boyunca ortalama su tüketiminin 30 bin metreküp olduğu ifade ediliyor. Bu arada kullanılan kimyasallar ve diğer malzemelerin de milyonlarca litre olduğu görülüyor. Bu rakamın kuyu sayısı arttıkça yükseleceği düşünülürse ortaya çıkacak su ve kimyasal tüketiminin, dolayısıyla çevrede oluşacak kirlenmenin boyutları daha rahat anlaşılabilir. Sadece şeyl gazı üretiminde değil, geleneksel doğal gaz ve petrol üretimi yapılan aynı bölgelerde de bu üretimler için 632 farklı kimyasalın kullanıldığı ve bunlardan 279 unun tanesinin ne olduğunun hâlâ açıklanmadığı da göz önüne alındığında bu bölgelerdeki çevre kirlenmesinin boyutlarının ne olduğu kolayca tahmin edilebilir. Hidrolik parçalama-kırma işlemleri sırasında meydana gelen olayların bölgedeki deprem hareketerini tetiklediği iddiaları da hemen her platformda dile getiriliyor. Amerika Jeolojik Araştırma Kurumu (USGS) küçük ölçekli depremlerin halk için bir korku oluşturmadığını belirtmekle beraber, üretim yapılan bu bölgelerde, 2009 yılında Richter ölçeğine göre büyüklüğü 3 ten fazla 50 depremin, 2010 da 87 depremin ve 2011 de 134 depremin olduğunu kabul ediliyor. Bu rakamların her yıl artmasına ve 2000 li yıllardakine 84 oranla altı kat daha fazla olmasına da dikkat çekiliyor. Bu olayların devamında daha büyük ölçekli depremlerin olması ihtimalinin de bulunduğu ayrıca vurgulanıyor. Nitekim, Columbia Üniversitesi sismologları 2011 yılı boyunca Youngtown, Ohio da Richter ölçeğine göre 4 civarındaki depremlerin sebebini de bu bölgedeki hidrolik parçalama-kırma işlemlerine bağlıyor. Memphis Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi bu depremlere, kuyulardan basınçla pompalanan suların bölgedeki fayları kaygan hale getirmesinin yol açtığını ifade ediyor. Benzer deprem artışlarının Texas taki hidrolik parçalama-kırma bölgelerinde de oluşmasını, bu tekniği Türkiye de de yaymak isteyenlerin dikkatlice izlemesi gerekiyor. ABD Çevre Koruma Ajansı nın 2010 yılının sonlarına doğru yayımladığı rapora göre de şeyl gazı üretimi esnasında atmosfere çok fazla miktarda metan gazı yayıldığı ve bu miktarın normal gaz üretimi esnasında yayılan metan gazından çok fazla olduğu belirtiliyor. Hatta hidrolik parçalama-kırma yapılan bölgelerdeki yer altı sularının da çok etkilendiği, yanıcı metanların özellikle Pennsylvania da sığ yer altı sularını kirlettiği raporda yer alıyor. Bağımsız bilimsel çalışmalar arttıkça hidrolik parçalama-kırma yapılan bölgelerdeki suların hemen hepsinin etkilenmiş olduğunun görülmesi sürpriz olmayacak. Bu olumsuz durumların ortaya çıkmasından sonra hidrolik parçalama-kırma işlemleri Fransa da yasaklandı. Avrupa nın diğer ülkelerinin birçoğunda bu kayaçlar olmasına rağmen şeyl gazı üretimi için acul davranılmadı. Çünkü Avrupa daki şeyl seviyelerinin ortalama derinliği ABD deki ortalama derinlikten 1,5 kat daha fazla. Bir başka deyişle daha fazla suya ve daha fazla kimyasala ihtiyaç duyulacak ve geri kazanılan suların miktarı daha az olacak. Bunun bir diğer anlamı da çevrenin daha çok kirlenmesi olacak. Avrupa da bu konuda, olumlu/olumsuz sonuçlu araştırılmaların çoğalması bekleniyor.
6 36 Çin 24.5 ABD 22 Arjantin 19.2 Meksika 13.7 G. Afrika Avustralya 11.2 Kanada Libya (trilyon m3) 6.5 Cezayir 6.3 Brezilya 0.4 TÜRKİYE 0 KAYA GAZI ÜRETİMİNDE TÜRKİYE NİN ÖNÜNE ÇIKAN SORULAR Türkiye de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nın bu konuda nihai kararı vermeden önce yukarıdaki örnekler ışığı altında konuyu yeniden ele alarak değerlendirmesi gerekiyor. Yabancı şirketler kendi ülkelerinde yaptıkları çalışmalarda bile kullandıkları kimyasalların ne olduğunu ticari sır gerekçesiyle söylemezken bize söyleyecekler mi? Üretimi artırmak için yeni yeni kimyasalları topraklarımızda deneme mahiyetinde kullanmayacaklarının bir garantisi var mı? Özellikle Trakya bölgemiz gibi nüfus yoğun bir bölgemizde yer altı sularının kirlenmesi İstanbul a içme suyu sağlayan kaynakları ne derece kirletecek? Trak- Kaya gazı üreten ülkeler ya ve Güneydoğu bölgelerimizde yer altı sularına karışıp bir şekilde yüzeye ulaşan sular, tahıl ve bitki üretimini nasıl etkileyecek? Bu sulardan etkilenen otlaklar küçük ve büyükbaş hayvanları, dolayısıyla insanları kısa ve uzun vadede nasıl etkileyecek? Trakya gibi üç tarafı denizle çevrili bir bölgede yapılacak hidrolik parçalama-çatlatma işlemleri ve kimyasallar özellikle Marmara Denizi ni nasıl etkileyecek? Kuyudan geri alınan ve kimyasallarca kirlenmiş suların biriktirildiği havuzların, Kütahya-Gümüş tesisleri atık havuzlarının patladığı gibi patlamayacağının bir garantisi var mı? Bir ölçüde temizlenerek bu havuzlardan taşınacak sular nereye dökülecek? Bu sular usulüne uygun olarak gerçekten temizlenecek mi? Bu sular kısmi temizlik sonrasında döküldükleri yerlerde zaman içinde kümülatif bir kirlenme oluşturmayacak mı? Eğer Kanal İstanbul mutlaka yapılacak ise bu kanala yer altından karışacak kimyasallar aracılığıyla Marmara nın kirlenmesi çok daha süratli olmayacak mı? Aynı kanaldan akan tuzlu sular Trakya daki yer altı sularına karışarak içme suyu kalitesini bozmayacak mı? Deprem bölgesi olan Trakya ve İstanbul, bu hidrolik parçalama ile kırmalardan hiç etkilenmeyecek mi? Özellikle Güneydoğu da her kuyu için gerekli olan yaklaşık 30 bin metreküp su hangi kaynaktan karşılanacak? Barajlardaki suyun büyük bir bölümü bu işe tahsis edilirse, bölgede tarımla uğraşan ve bu suya ihtiyaç duyan köylülere haksızlık olmayacak mı? Bu muhteşem kaynak özel bir şirkete tahsis edilmiş gibi olmayacak mı? Bölgedeki genel susuzluk sebebiyle bu bölgelerdeki topraklarda dikine kuruma çatlaklarının oluştuğu, bölgeyi tanıyan herkes tarafından biliniyor. Hidrolik parçalama işlemleri 85i
7 sırasında kullanılan kimyasallar bu çatlakları kullanarak Dicle ve Fırat nehirlerinin beslenme havzasına rahatlıkla ulaşacak ve çevreyi yaşanmaz hale getirmeyecek mi? Bu sular içilmez hale bile gelebilir. Bu bölgedeki ruhsatların Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı nın (TPAO) elinden alınması ve özel şirketlere verilmesi yukarıda saydığımız hassasiyetler üzerindeki devlet kontrolünü yok etmeyecek mi? Sorulacak sorular o kadar çok ki! Bütün bu ince araştırmalar yapılmadan şeyl gazı üretimi için bu bölgelerde çalışmalara başlanması Türkiye de tamir edilemez problemlerin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Şimdi şu soru sorulabilir: ABD gibi çevreye önem veren bir ülke bu işlemlere neden müsaade ediyor? Gizli tutması gereken bir teknolojinin dış ülkelerde eşzamanlı olarak uygulanmasına neden müsaade ediliyor? Dünyada doğal gaz fiyatları artıyor ve bu artış Rusya ile başta İran ve Katar olmak üzere Orta Doğu ülkelerince kontrol ediliyor. Başkan Obama ilk döneminde, ABD deki enerji tüketimini emniyetli sürdürebilmek için şeyl gazı üretimini destekler bir pozisyon aldı. Daha önce ekonomik olmaması ve çevresel problemler sebebiyle ön plana çıkarılmayan şeyl petrol ve şeyl gazı üretimleri için yeni teknolojiler desteklendi. Mayıs 2010 da 1,4 milyon bilim adamını temsil eden The Council of Scientific Society bilim heyeti kurum başkanı, Başkan Obama ya mektup yazarak şeyl kaynaklı gaz ve petrol üretimlerinin küresel ısınmayı daha fazla artırdığını belirtti. Bu teknikler şeyl gazı üretimi için büyük rezervlere sahip Çin de kullanılması ise yakın zamanda gerçekleşecektir. Çünkü Çin in kömürden başka önemli bir fosil yakıt kaynağı bulunmuyor. Mevcut rejimleri sebebiyle, Çinlilerin çevre kirliğiyle ilgili bir konuyu gündeme taşıyacakları da düşünülmüyor. Çevreye oluşturduğu zararlara ait raporların artışı Obama yönetimini yeni kararlar almaya itti. ABD Enerji Bilgi Yönetimi Kurumu (Energy Information Administration/ US-EIA) bu konuda önemli bir görev üstlendi ve 2012 yılının son yarısından itibaren medyayı yoğun bir şekilde kullanmaya başladı. ABD nin enerji problemini şeyl gazı üretimiyle çözdüğünü ve hatta yakın bir zamanda dünyaya gaz satar hale geleceklerini her platformda duyurdu. Ancak bu tip yönlendirmelerle ilk planda hedeflenen şeyin, Rusya, Katar ve İran 86 gibi doğal gaz üreticilerinin satış fiyatlarını düşürmesini sağlamak ve ucuza doğal gaz alıp depolamak olacağını her ülke ve kurum düşünmeye başladı. Nitekim bu şekilde düşünen Rusya Gazprom Başkanı Alexey Miller de bu haberlerin bir balon olduğunu ve fiyat düşürmeyeceklerini açıkça ifade etti. Şeyl gazıyla ilgili haberleri yaymaya devam eden ABD, bu konuda da EIA yı da tekrar harekete geçirdi. Bu kez EIA da çalışan, ülkelerinde şeyl gazı potansiyeli bulunan orjinleri farklı bilim insanlarını, kendi ülkelerini ziyaret ederek şeyl gazı konusunda konferanslar vermeleri sağlandı. Bu konferanslara ek olarak bu ülkelerdeki dost iş insanı kuruluşları tarafından aynı kişilere bilimsel raporlar hazırlatılarak ülke idarecilerine ulaşmaları sağlandı. Böylece hem bu ülkelerdeki şeyl gazı üretimleri için çeşitli derin sondaj alet edevatı satılacak, üretimlerine ortak olunacak hem de kendi ülkelerindeki baskılar sebebiyle kullanamadıkları yeni kimyasalla- rı bu ülkelerde kullanarak üretim artışı denemeleri yapılacak. Bu taktik maalesef Türkiye de de de başarılı oldu. Nitekim benzer bir hava 2011 seçimlerinin hemen öncesinde de oluşturuldu. KAYA GAZI ÜRETİMİNDE TÜRKİYE NE YAPMALI? 2011 yılının Ekim ayı sonlarında Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü nün Konya-Ereğli ve Niğde-Bor ilçeleri arasındaki alanda yaptığı sondajlarda petrollü şeyller bulduğu medyada yer aldı. Enerji sıkıntısı çeken Türkiye için yeni bir enerji kaynağı bulunduğu ve yüz milyarlarca dolar arasında getirilerden söz ediliyordu. Aynı ifadeler MTA nın resmi yayın organı Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni nde de çıkınca bütün basın ilgi duydu ve sayfa sayfa haberler çıkmaya başladı. Olaya TPAO yetkilileri de dâhil oldu ve bu bölgedeki çalışmalara sondajlarla destek vereceklerini ifade etti. O günlerde TPAO, bölgedeki sondajları bir ABD li şirket aracılığıyla yaptıracağını açıklamıştı. Sondaj işlerinin verileceği şirketin isminin anlaşılmaz bir şekilde açıklanmaması birçok dedikoduyu da beraberinde getirmişti. Olay başka boyutlara taşınmış, birçok haber sitesi olaya tam araştırmadan yaklaşmış,
8 milyar dolarlık bu petrolün ABD li bir şirkete peşkeş çekildiği haberleri internet aracılığıyla milyonlara yayılmıştı. Buraya kadar her şey tamamdı tamam olmasına da işlerin aslı nedir diye araştıran pek olmadı. Peki, gerçek nedir? MTA Endüstriyel Hammadde Servisi nce hazırlanan ve 2006 yılında başlatılan Orta Anadolu Endüstriyel Hammadde Arama Projesi çerçevesinde Ereğli-Bor havzasında yapılan çalışmalarda çeşitli çalışmalara ek olarak 15 adet sondaj da yapıldı ve 10 tanesinde belli derinlikte sıvı petrol izleriyle petrollü şeyller bulundu. Bu sıvı petrol bulgularının ilkine, 2007 yılında Niğde-Bor-Badak köyü kuzeyinde açılan metre derinliğindeki araştırma kuyusunda, metreleri arasında rastlandığı ifade edilmişti. Daha sonra 2008 yılında Konya-Ereğli-Yeniköy ve Acıkuyu köyü çevresinde açılan sekiz kuyuda da sıvı petrol ve petrollü şeyl bulgularına rastlandı. Söz konusu havzada açılan sondajlar, bölgede ortalama 40 metre kalınlığında petrol üretilebilecek kayaçların varlığını gösteriyor. Daha da ötesi bölgeye ait hiçbir fizibilite çalışması da yapılmadı. Sadece birileri eline kâğıt kalem alıp sızıntı bulunan 10 sondajla, binlerce kilometrekarelik alan hakkında uydurma bir rezerv hesabı yaptı. Bölgedeki kalınlık ve alanı matematiksel olarak çarpılarak ve ortaya çıkan rakkamın hepsinin petrollü şeyl olacağını varsayılarak 8 milyar ton petrollü şeylin var olduğu, bu kayaçlardan da her nasılsa 2,6 milyar varille 8,3 milyar varil petrol elde edilebileceği hesaplandı. Bu kadar petrolün olduğu varsayılarak, mevcut piyasa fiyatıyla çarpılıp Türkiye nin en az 218 milyar dolar, en fazla 687 milyar dolar olmak üzere büyük bir servetin üstünde oturduğu hikâyesi yazıldı. Şimdilerde yapılan trilyonluk şeyl hikâyelerine ne kadar da benziyor değil mi? Olaya biraz daha umutla, iyi niyetle yaklaşalım ve bu bölgede yapılacak binlerce sondaj sonrasında elde ettiğimiz veriler hep olumlu olsun. Ereğli den Bor a kadar aynı derinliklerde petrol sızıntılarının bulunduğu kayaçlara rastlamış olalım. Bu şartlarda dahi bu bölgedeki petroller dağdaki kuştur! Bu kayaçlarda tabakalı özel yapıları ve az geçirgen olmaları sebebiyle dikey sondajla üretim yapmak mümkün olamaz. Çünkü bu kayaçlarda diğer petrol yataklarında olduğu gibi iç basınç söz konusu değil. Bu sebeple ABD de uygun bölgelerde bu tip kayaçlarda yatak parçalanarak ısıtılıyor ve eriyen petrol veya mevcut gaz, son zamanlarda geliştirilen yatay sondaj tekniğiyle dışarı alınabiliyor. Dışarı alınan bu malzemenin rafinerilerde ısıl ve kimyasal işleme tabi tutulup hidrojen zenginleştirilmesi de yapılabiliyor. Dolayısıyla maliyet bu şartlarda bile oldukça pahalı. İyi de, bu Türkiye de nasıl yapılacak? Nükleer bomba patlatmadan bu kadar geniş bir arazide ve minimum metre derinde petrollü şeylleri parçalamak ve sıvılaştırmak nasıl mümkün olacak? Bölge topoğrafik bir yükseklik vermediğine göre yerin en az metre altında yatay sondaj nasıl yapılacak? Kimyasalların kullanıldığı hidrolik parçalama-kırmayla yapılacağı düşünülürse Anadolu nun göbeğinde kısa ve uzun vadede karşımıza çıkacak olan çevre felaketi nasıl ortadan kaldırılacak? Bu soruların cevabını kimse vermiyor. Bu haberlerin üzerinden sadece iki yıl geçmiş olmasına rağmen, şimdi bu çalışmalardan ve sonuçlarından söz eden tek bir kişi bile yok. Türkiye nin çıkarlarının korunması ve kolay telafi edilemez sorunların oluşmasından önce şeyl gazı ile ilgili kararların yeniden gözden geçirilmesi çok önemli 87i
KAYA GAZI UMUT MU, POLİTİK-EKONOMİK BİR STRATEJİ Mİ?
Prof. Dr. Doğan AYDAL Özellikle son yıllarda yazılı ve görsel medyanın tartıştığı ve konuştuğu konulardan biri de hiç şüphesiz kaya gazı nın dünyamız ve ülkemiz enerji problemine olabilecek olumlu katkısıydı.
DetaylıYENİ UMUDU: ENERJİDE KAYA GAZI TÜRKİYE NİN
DOSYA / ENERJİ - KAYA GAZI TÜRKİYE NİN ENERJİDE YENİ UMUDU: KAYA GAZI ABD'de son yıllarda keşfedilen kaya gazından doğal gaz üretimi konusu Türkiye'nin de gündeminde. Uzmanlar Türkiye de kaya gazı konusunda
DetaylıT.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ŞEYL GAZLARI. Ömer KOCA Genel Müdür Yardımcısı
T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ŞEYL GAZLARI PETROL ARAMA - ÜRETİM SEKTÖRÜ I. İSTİŞARE TOPLANTISI 10 Mart 2012 Ömer KOCA Genel Müdür Yardımcısı 1 Sunum Planı NEDEN
DetaylıBİLGİ DAĞARCIĞI ŞEYL GAZI (SHALE GAS) VE EKONO- MİK DEĞERİ
44 ŞEYL GAZI (SHALE GAS) VE EKONO- MİK DEĞERİ İlker ŞENGÜLER* GİRİŞ 18. yüzyılda sanayi devriminin başlamasıyla enerjinin tahtına oturan kömür, 19. yüzyılın sonlarında yerini petrole bırakmıştır. Sanayi
DetaylıGerçekten Yeterince Verimli ve Çevreci mi?
Bilim ve Teknik Nisan 2014 Gerçekten Yeterince Verimli ve Çevreci mi? Doğal gaz yeraltında bilinen bu birikme türü dışında farklı şekillerde de bulunabilir. Kömür yataklarında oluşan doğal gazın ve kristal
Detaylı1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL
Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında
DetaylıDoğal gazın son yıllarda tüm dünyada önemli bir
Makale www.madencilik-turkiye.com Dr. İlker Şengüler MTA Genel Müdürlüğü, Enerji Ham. Etüt ve Ara. Dair. Başk. ilker@mta.gov.tr Şeyl Gazı: Özellikleri, Önemi ve Ekonomik Değeri Önümüzdeki beş yıl içinde
DetaylıTÜRKİYE NİN DOĞALGAZ POTANSİYELİ
TÜRKİYE NİN DOĞALGAZ POTANSİYELİ Murat Sungur BURSA Enerji Grubu Başkanı Zorlu Holding (CEO Zorlu Holding Energy Group) 11 Ocak 2010 ANKARA SUNUM İÇERİĞİ 1. Türkiye nin doğalgaz üretim ve tüketim durumu
DetaylıENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI
ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE Türkiye önümüzdeki yıllarda artan oranda enerji ihtiyacı daha da hissedecektir. Çünkü,ekonomik kriz dönemleri
DetaylıKAYA GAZI NEDİR? (SHALE GAS) DÜNYA KAYA GAZI REZERVLERİ HARİTASI KAYA GAZI ÜRETİMİ HİDROLİK ÇATLATMA
BAŞLIKLAR 1 FOSIL YAKITLAR 2 3 KAYA GAZI NEDİR? (SHALE GAS) KAYA GAZI OLUŞUMU 4 DÜNYA KAYA GAZI REZERVLERİ HARİTASI 5 KAYA GAZI ÜRETİMİ 6 KAYA GAZI ÜRETİMİ HİDROLİK ÇATLATMA BAŞLIKLAR 7 KAYA GAZININ FİYATLARA
Detaylı1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?
Soru - Yanýt 15 1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir? Yanýt: Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere kayaç denir.
DetaylıEnerji Ülkeleri.Rusya En Zengin..! 26 Ocak 2015
Enerji Ülkeleri.Rusya En Zengin..! 26 Ocak 2015 Dünyanın Enerji Kaynakları Konusunda En Zengin Ülkeleri A1 Capital Yorumu Coğrafya ve tarih kitaplarında ülkemiz için jeopolitik öneme sahip kilit ve kritik
DetaylıYakın n Gelecekte Enerji
Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol
DetaylıRÜZGAR ENERJĐSĐ. Erdinç TEZCAN FNSS
RÜZGAR ENERJĐSĐ Erdinç TEZCAN FNSS Günümüzün ve geleceğimizin ekmek kadar su kadar önemli bir gereği; enerji. Son yıllarda artan dünya nüfusu, modern hayatın getirdiği yenilikler, teknolojinin gelişimi
Detaylıqwertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçqw ertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçqwer tyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçqwerty
qwertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçqw 1 ertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçqwer tyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçqwerty Petrolden Başka Enerjı Kaynakları Var mıdır? uiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçqwertyui
DetaylıT.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Petrol İşleri Genel Müdürlüğü GENEL GÖRÜNÜM. Selami İNCEDALCI Genel Müdür
T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Petrol İşleri Genel Müdürlüğü PETROL ARAMA - ÜRETİM SEKTÖRÜ GENEL GÖRÜNÜM PETROL ARAMA - ÜRETİM SEKTÖRÜ I. İSTİŞARE TOPLANTISI 10 Mart 2012 Selami İNCEDALCI Genel
DetaylıEnerjide yüksek ithalat ekonomiye büyük risk
Tarih: 13.01.2013 Sayı: 2013/01 (RAPOR 13 OCAK PAZAR GÜNÜNE AMBARGOLUDUR) Türkiye Enerji İstatistikleri ve Vizyon Raporu na göre; Enerjide yüksek ithalat ekonomiye büyük risk İstanbul Serbest Muhasebeci
DetaylıTürkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK Başkanı Enerji İhtiyacımız Katlanarak Artıyor Enerji ihtiyacımız ABD, Çin ve Hindistan
Detaylı11-16 ŞUBAT DEMİR CEVHERİ PİYASA FİYATLARI
11-16 ŞUBAT DEMİR CEVHERİ PİYASA FİYATLARI MADEN DERECE MENŞEİ CFR(USD/MT) DEMİR %65 TÜRKİYE 152-154 DEMİR %60/59 TÜRKİYE 131-133 DEMİR %55/54 TÜRKİYE 112-114 11-16 ŞUBAT CEVHERİ PİYASA FİYATLARI MADEN
DetaylıKömür, karbon, hidrojen, oksijen ve azottan oluşan, kükürt ve mineral maddeler içeren, fiziksel ve kimyasal olarak farklı yapıya sahip bir maddedir.
KÖMÜR NEDİR? Kömür, bitki kökenli bir maddedir. Bu nedenle ana elemanı karbondur. Bitkilerin, zamanla ve sıcaklık-basınç altında, değişim geçirmesi sonunda oluşmuştur. Kömür, karbon, hidrojen, oksijen
Detaylı(*Birincil Enerji: Herhangi bir dönüşümden geçmemiş enerji kaynağı) Şekil 1 Dünya Ekonomisi ve Birincil Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki
Nüfus artışı, kentsel gelişim ve sanayileşme ile birlikte dünyada enerji tüketimi gün geçtikçe artmaktadır. Dünya nüfusunun 2040 yılına geldiğimizde 1,6 milyarlık bir artış ile 9 milyar seviyesine ulaşması
DetaylıKAYA GAZININ DÜNYA ENERJİ PİYASASINDAKİ YERİ VE TÜRKİYE NAZLI ÜSTÜN
1. GİRİŞ KAYA GAZININ Petrol ve doğalgaz üretiminin yetersizliğinden dolayı neredeyse %92 oranında dışa bağımlı olan Türkiye nin acilen kendi enerjisini kendi üretmesi gerekmektedir. Son dönemde yerli
DetaylıWorld Energy Outlook Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011
World Energy Outlook 2011 Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011 Bağlam: halihazırda yeterince kaygı verici olan eğilimlere yeni zorluklar ekleniyor Ekonomik kaygılar dikkatleri enerji
DetaylıS:2014-1 10. Sayı. İklim Değişikliği ve Çevre Bülteni Ocak Sayısı ENERJİ VE ÇEVRE YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI
S:2014-1 10. Sayı ENERJİ VE ÇEVRE YÖNETİMİ DAİRE BAŞKANLIĞI İklim Değişikliği ve Çevre Bülteni Ocak Sayısı *Bu bülten Yurtiçi ve Yurtdışı Haber Kaynaklarından derlenerek hazırlanmıştır. Haber amaçlıdır.
DetaylıAR& GE BÜLTEN. Ülkemiz önemli maden yataklarına sahip olup belirli madenlerde kendine yetebilen ender ülkelerden birisidir.
Türkiye nin Doğal Kaynağı Kömür Hande UZUNOĞLU Ülkemiz önemli maden yataklarına sahip olup belirli madenlerde kendine yetebilen ender ülkelerden birisidir. Özellikle madenciliğin gelişiminde hız kazanılmasıyla
DetaylıALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI
ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen
DetaylıYeraltı Suyu Akışı. Yeraltı Suyu Boşalımı ve Darcy Kanunu
Su tablası haritası. Kuyularda su seviyesiyle su tablası çakışmaktadır. A. Kuyuların lokasyonu ve su tablasının deniz seviyesi üzerindeki yüksekliği bir harita üzerinde çizilir. B. Bu veri noktaları düzenli
DetaylıDoç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK
DetaylıYeraltısuları. nedenleri ile tercih edilmektedir.
DERS 2 Yeraltısuları Türkiye'de yeraltısularından yararlanma 1950den sonra hızla artmış, geniş ovaların sulanmasında, yerleşim merkezlerinin su gereksinimlerinin karşılanmasında kullanılmıştır. Yeraltısuları,
DetaylıAmerika Birleşik Devletleri Petrollü Kaya Gazı Üretimi, Petrollü Şeyl Gazı Sanayi ve Küresel Doğalgaz Fiyatları
Amerika Birleşik Devletleri Petrollü Kaya Gazı Üretimi, Petrollü Şeyl Gazı Sanayi ve Küresel Doğalgaz Fiyatları Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com)
Detaylı2008 Yılı. Petrol ve Doğalgaz. Sektör Raporu
Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü 2008 Yılı Petrol ve Doğalgaz Sektör Raporu Mart 2008 İÇİNDEKİLER DÜNYADA PETROL ve DOĞALGAZ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ... 3 Petrol Sektörü... 3 Petrol Tüketimi... 3 Petrol
Detaylı2014 Yılı Petrol Arama - Üretim Faaliyetleri
$/Varil 2014 Yılı Petrol Arama - Üretim Faaliyetleri? Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Sunum Planı Ruhsatlandırma Faaliyetleri Arama ve Üretim Faaliyetleri Faaliyetlerin Ekonomik Boyutu 2 Ruhsatlandırma Faaliyetleri
Detaylıİstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği. Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı
İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı Günlük Hayatımızda Enerji Tüketimi Fosil Yakıtlar Kömür Petrol Doğalgaz
DetaylıPETROL VE DOĞALGAZ MÜHENDİSİ
TANIM Petrol ve doğalgazın bulunması, çıkarılması, depolanması ve nakledilmesi ile uğraşan ve bu konuda araştırmalar yapan kişidir. A- GÖREVLER KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN - Petrol ve doğalgazın
DetaylıDoğalgazın Serüveni. BURSAGAZ - Kasım 2014 M. Şükrü ÖZDEN Yasin DUMAN Mete Okan CANDER
Doğalgazın Serüveni BURSAGAZ - Kasım 2014 M. Şükrü ÖZDEN Yasin DUMAN Mete Okan CANDER 1 DOĞALGAZ GENEL BİLGİLER Fosil kaynaklı yanıcı gaz karışımı 2 DOĞALGAZ GENEL BİLGİLER Doğalgazın kimyasal bileşimi
DetaylıKÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER
KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 18 Haziran 2014 İTÜDER SOMA dan Sonra: Türkiye de
DetaylıAdministrator tarafından yazıldı. Çarşamba, 22 Haziran 2011 18:58 - Son Güncelleme Cuma, 24 Haziran 2011 15:48
SONDAJ TEKNİĞİ Sondajın Tanımı ve Açıklaması:Bir delici uç yardımı ile yeryüzünden itibaren içeriye doğru belirli çap ve derinlikte dönen borular ile veya darbeli tel, halat ve delici uç ile kuyular açılmasına
DetaylıKÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER
KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 24 Ekim 2014 29. Mühendislik Dekanları Konseyi Toplantısı
DetaylıTÜRKİYE'DE PETROL SEKTÖRÜ VE TPAO
Türkiye'de petrol TÜRKİYE'DE PETROL SEKTÖRÜ VE TPAO Ülkemizin komşu coğrafyasında dünya toplam petrol rezervlerinin % 65'i bulunmasına, üretiminin ise % 41'inin yapılmasına karşılık, ülkemiz petrol açısından
DetaylıDünya Enerji Görünümü 2012. Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012
Dünya Enerji Görünümü 2012 Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012 Genel Durum Küresel enerji sisteminin temelleri değişiyor Bazı ülkelerde petrol ve doğalgaz üretimi
DetaylıÜlkemizde Elektrik Enerjisi:
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Destekleyen Kuruluşlar: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği
DetaylıYenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) :
Günümüzde küresel olarak tüm ülkelerin ihtiyaç duyduğu enerji, tam anlamıyla geçerlilik kazanmış bir ölçüt olmamakla beraber, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren önemli bir kriterdir. İktisadi olarak
DetaylıOrta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti
Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti 05.02.2013 Toplam 26.2 trilyon metreküp ispat edilen doğalgaz rezervleriyle dünyadaki ispat edilen doğalgaz kaynaklarının yüzde 11,7 sini elinde bulunduran Türkmenistan,
DetaylıÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır.
ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır. 2017 Dünya Su Günü Bildirisi 2016 yılı, ilk kayıtların tutulduğu 1880 yılından bu yana en sıcak yıl olarak kayda geçti. 2 yüzyıl, dünya ortalama
DetaylıÇEVRE KORUMA ENERJİ. Öğr.Gör.Halil YAMAK
ÇEVRE KORUMA ENERJİ Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Enerjinin Tanımı Maddelerin yapısında var olan çeşitli şekillerde (yanma, düşme, sürtünme, hareket etme vb.) açığa çıkan güce enerji denir. Fiziksel anlamda enerji,
DetaylıFAO SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ FİYAT VE TİCARET GÜNCELLEME: KASIM 2014
FAO SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ FİYAT VE TİCARET GÜNCELLEME: KASIM 2014 FAO süt fiyat endeksi 184,3 ile Ekim ayında bir önceki aya göre %1,9 geriledi. Böylece geçen yıl aynı dönemin % 26,6 gerisinde kaldı. Tereyağı,
DetaylıDÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ
DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ Dünyanın önemli petrol ve enerji şirketlerinden Exxon Mobil tarafından 2018 Enerji Görünümü ve 2040 yılına dair öngörüleri içeren bir rapor yayınlandı. Rapor, Outlook
DetaylıPetrollü Şeylden (Bitümlü Şeyl) Sentetik Ham Petrol (SCO) Üretimi
Petrollü Şeylden (Bitümlü Şeyl) Sentetik Ham Petrol (SCO) Üretimi İlker ŞENGÜLER, Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı Bitümlü şeyl, kerojen adı verilen mumsu organik madde içeren ince taneli
DetaylıThis paper was presented in International Energy and Security Congress that took place at Kocaeli University, Turkey on September 23 24, 2014.
Bu metin 23 24 Eylül 2014 tarihlerinde Kocaeli Üniversitesinde düzenlenen Uluslararası Enerji ve Güvenlik Kongresi başlıklı konferansta sunulan tebliğdir. This paper was presented in International Energy
Detaylı1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com
SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ
DetaylıDr. Fatih Birol İcra Direktörü Uluslararası Enerji Ajansı İstanbul, 11 Ocak 2016
Dr. Fatih Birol İcra Direktörü Uluslararası Enerji Ajansı İstanbul, 11 Ocak 2016 Enerjide yeni bir dönem mi başlıyor? COP21 de ulaşılan küresel anlaşma ile enerji sektöründe inovasyonu teşvik edecek tarihi
DetaylıİÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1
İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 1.1. Dünya da Enerji...1 1.1.1. Dünya Birincil Enerji Arzındaki Gelişmeler ve Senaryolar...1 1.2. Türkiye de Enerji...4 1.2.1. Türkiye Toplam Birincil Enerji
DetaylıEnerji için su,su için enerji kavramları enerji ve su gündeminde artık daha fazla ve daha birlikte bir şekilde yer almaya başlamıştır.
Su ve Enerji Dursun YILDIZ 22 Mart 2014 Enerji için su,su için enerji kavramları enerji ve su gündeminde artık daha fazla ve daha birlikte bir şekilde yer almaya başlamıştır. 5. Dünya Su Forumunda açıklanan
DetaylıT.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu
Ek-3: Faaliyet Ön Bilgi Formu T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Faaliyet Ön Bilgi Formu Kod No:... Tarih:.../.../... Bu form, toprak kirliliği potansiyeli bulunan endüstriyel faaliyetler ile ilgili genel
DetaylıKemal LOKMAN. Petrol Dairesi, Ankara
TÜRKİYE PETROL SONDAJLARI PETROL ARAMA AMACI İLE TÜRKİYE'DE YAPILAN SONDAJLAR VE BU HUSUSTA M.T.A. ENSTİTÜSÜNÜN YARARLI VE BAŞARILI ROLÜ Petrol Dairesi, Ankara Yurdumuzda petrol arama amacı ile 13 Ekim
Detaylıtopraksuenerji-kuzey Çin'de kuraklık çok büyük bir tehdit oluşturuken hükümetin aldığı önlemler de bu tehlikenin daha da artmasına neden oluyor.
Kuzey Çin Kuruyor! 12 Ekim 2013 topraksuenerji-kuzey Çin'de kuraklık çok büyük bir tehdit oluşturuken hükümetin aldığı önlemler de bu tehlikenin daha da artmasına neden oluyor. Perkin'deki Carnegie-Tsinghua
DetaylıZEMİN İNCELEMELERİ. Yetersiz Zemin İncelemesi Sonucu Ortaya Çıkabilecek Kayıplar. İçin Optimum Düzey. Araştırma ve Deney
ZEMİN İNCELEMELERİ Doğal yamaç ve yarmada duraylılığın kontrolü Barajlarda ve atık depolarında duraylılık ve baraj temelinin kontrolü, sızdırmazlık Yapıdan gelen yüklerin üzerine oturduğu zemin tarafından
DetaylıÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI
ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI HATUN ÖZTÜRK 20338647 Küresel Isınma Küresel ısınma, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış için kullanılan bir terimdir. Fosil yakıtların
DetaylıGELENEKSEL DOĞAL GAZ Hidrokarbon oluşumu organik maddenin biyojenik ya da termojenik bozulumu ile olur. düşük sıcaklık
DOĞAL GAZ Doğal Gaz; metan (CH4), etan (C2H6), bütan (C4H10), propan (C3H8) gibi hafif moleküler ağırlıklı hidrokarbonlardan oluşan bir karışımdır. Yeraltında yalnız başına veya petrol ile birlikte bulunabilir.
DetaylıÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK
ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprak Nedir? Toprağın Tanımı Toprağın İçindeki Maddeler Toprağın Canlılığı Toprak Neden Önemlidir? Toprağın İnsanlar İçin Önemi Toprağın Hayvanlar İçin Önemi
DetaylıYAKITLAR JEOLOJİSİ DERS PROGRAMI
YAKITLAR JEOLOJİSİ DERS PROGRAMI Türkiye Enerji İstatistikleri ve Yorumlanması 1. KÖMÜR JEOLOJİSİ 1.1. Kömürü önemli kılan etmenler nelerdır? Tarihsel arkaplan, günümüz için taşıdığı önem 1.2. Kömürün
DetaylıEFFECTS OF SHALE GAS ON INTERNATIONAL ENERGY POLICIES. Kaya gazı konvansiyonel olmayan gaz kaynakları içerinde stratejik öneme sahip bir enerji
49 Ege Stratejik Araştır alar Dergisi Cilt, Sayı, ( 9-64) Ege Strategic Research Journal KAYA (ŞEYL) GAZININ ULUSLARARASI ENERJİ POLİTİKALARINA ETKİLERİ EFFECTS OF SHALE GAS ON INTERNATIONAL ENERGY POLICIES
DetaylıII. KUYU MÜHENDİSİNİN GÖREVLERİ
II. KUYU MÜHENDİSİNİN GÖREVLERİ Genel olarak bir kuyu başında sürekli bulunan jeoloji mühendisinin görevlerini iki grupta özetlemek mümkündür: 1) Bilgi toplamak, 2) Rapor yazmak. Açılan bir sondaj kuyusunun
DetaylıMAMAK ÇÖPLÜĞÜNDEN ENERJİ ÜRETİMİ ÖRNEK OLUYOR MU?
MAMAK ÇÖPLÜĞÜNDEN ENERJİ ÜRETİMİ ÖRNEK OLUYOR MU? 12 Ocak 2012 NEREDEN NEREYE Ankara'nın günlük 4 bin tonun üzerindeki çöpünün döküldüğü Mamak Çöplüğü'nde, vahşi depolama yöntemiyle biriken çöpün çevreye
DetaylıAfşin-Elbistan Termik Santralleri Elektrik Üretiminden Çok İklimi Değiştiriyor
Afşin-Elbistan Termik Santralleri Elektrik Üretiminden Çok İklimi Değiştiriyor Kasım 2015 Hazırlayan Önder Algedik 2 İçindekiler Özet... 3 Afşin Elbistan Linyit Rezervi... 4 Elektrik Üretimi... 5 Afşin
Detaylı2015 Yılında Dünyada En Çok Altın Üretilen İlk 10 Maden
araştırma 2015 Yılında Dünyada En Çok Altın Üretilen İlk 10 Maden Grasberg Madeni - Endonezya Binlerce yıldır insanoğlunun bıkmadan usanmadan ulaşmaya çalıştığı, bu uğurda toprakları aşındırdığı altın,
DetaylıJEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ
JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ HAZIRLAYAN (Jeoloji Mühendisi) Adı Soyadı : Oda Sicil No (*) : AY-YIL Ruhsat
DetaylıÇevre Yüzyılı. Dünyada Çevre
Çevre Yüzyılı Çevre; canlıların yaşamı boyunca ilişkilerini sürdürdüğü dış ortamdır. Hava, su ve toprak bu çevrenin fizikî unsurlarını; insan, hayvan, bitki ve diğer mikroorganizmalar ise, biyolojik unsurlarını
DetaylıENDÜSTRİYEL KORUYUCU BOYALAR. Bosad Genel Sekreterliği
ENDÜSTRİYEL KORUYUCU BOYALAR Bosad Genel Sekreterliği SEKTÖR ANALİZİ Endüstriyel koruyucu boyalar talep hacminin %5 ini ve küresel boya satışlarının %7 sini oluşturmaktadır. Koruyucu boyaların hacimsel
DetaylıÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK
ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde
DetaylıİKLİM VİDEO 3 Sera etkisi ne demek? Sera gazları hangileri? Sera gazı nedir? karbondioksit metan diazot monoksit
İKLİM VİDEO 3 Sera etkisi ne demek? Güneşten dünyaya belli bir miktar enerji geliyor. Bu enerji dünyanın atmosferi olmayacak olsa dışarı kaçacak ve dünya şimdi olduğundan çok daha serin olacaktı. Fakat
DetaylıÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK
ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları
DetaylıBRIC ÜLKELERİ VE TÜRKİYE FEYZULLAH ALTAY
BRIC (Brasil, Russia, India, China) ve TÜRKİYE (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) 2010-2012 döneminde, BRIC ülkeleri içinde en yüksek kişi başına gelir düzeyi Rusya'da. Türkiye'ninki Rusya dışında kalanlardan
DetaylıTOPRAK KAYNAKLI ISI POMPALARI. Prof. Dr. İlhami Horuz Gazi Üniversitesi TEMİZ ENERJİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (TEMENAR)
TOPRAK KAYNAKLI ISI POMPALARI Prof. Dr. İlhami Horuz Gazi Üniversitesi TEMİZ ENERJİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (TEMENAR) 1. Hava 2. Su (deniz, göl, nehir, dere, yeraltı suyu-jeotermal enerji) 3. Toprak
DetaylıSu seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout
Su seviyesi = h a in Kum dolu sütun out Su seviyesi = h b 1803-1858 Modern hidrojeolojinin doğumu Henry Darcy nin deney seti (1856) 1 Darcy Kanunu Enerjinin yüksek olduğu yerlerden alçak olan yerlere doğru
Detaylı21. YÜZYILDA TEMEL RİSKLER
21. YÜZYILDA TEMEL RİSKLER KÜRESEL EKONOMİYİ ROTASINDAN ÇIKARABİLECEK 10 BÜYÜK TEHLİKE DÜNYA EKONOMİSİ VE ABD EKONOMİSİNDE OLASI MAKRO DENGESİZLİKLER (BÜTÇE VE CARİ İ LEMLER AÇIĞI) (TWIN TOWERS) İSTİKRARSIZ
DetaylıÇEVRE GEOTEKNİĞİ DERSİ
ÇEVRE GEOTEKNİĞİ DERSİ ATIK VE ZEMİNLERİN OTURMASI DERSİN SORUMLUSU YRD. DOÇ DR. AHMET ŞENOL HAZIRLAYANLAR 2013138017 ALİHAN UTKU YILMAZ 2013138020 MUSTAFA ÖZBAY OTURMA Yapının(dolayısıyla temelin ) düşey
DetaylıDÜNYA DA BU HAFTA 14 18 ARALIK 2015
DÜNYA DA BU HAFTA 14 18 ARALIK 2015 AVRUPA'DA İNŞAAT ÜRETİMİ EKİMDE ARTTI Euro Bölgesinde inşaat üretimi yıllık yüzde 1,1 artış kaydetti Euro Bölgesinde inşaat üretimi ekim ayında aylık bazda yüzde 0,5,
Detaylı2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi
2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik
DetaylıBMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER
BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER AYŞE YASEMİN ÖRÜCÜ ODTÜ Mezunları Derneği Ankara, 2011 Tespitler Kopenhag-Cancun: İD BM kapsamında çözülebilecek bir konu mu? Kopenhag maliyeti: 1 trilyon $;belirsizlik
DetaylıKÖMÜRÜN ENERJİDEKİ YERİ
KÖMÜRÜN ENERJİDEKİ YERİ Prof. Dr. Güven ÖNAL Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı 1 Sunumun Ana Konuları Dünya da Kömür ve Enerji Türkiye nin Kömür Rezervleri ve Üretimi Türkiye nin Enerji Durumu Yerli
DetaylıDÜNYA NÜFUSUNUN YAPISI
DÜNYA NÜFUSUNUN YAPISI DÜNYA NÜFUSU 2020 DE 7 MİLYARI AŞARKEN, 1,6 MİLYAR İNSAN DAHA ORTA SINIFA GEÇECEK. BU RAKAMIN 600 MİLYONUNUN ÇİNLİ OLMASI BEKLENİYOR. DÜNYA NÜFUSUNUN YAPISI Mtoe Dünya Birincil Enerji
DetaylıAçık hava basıncını ilk defa 1643 yılında, İtalyan bilim adamı Evangelista Torricelli keşfetmiştir. Yaptığı deneylerde Torriçelli Deneyi denmiştir.
GAZ BASINCI 1)AÇIK HAVA BASINCI: Dünyanın çevresindeki hava tabakası çeşitli gazlardan meydana gelir. Bu gaz tabakasına atmosfer denir. Atmosferdeki gazlar da, katı ve sıvılarda ki gibi ağırlığından dolayı
DetaylıBasın Bülteni Release
Basın Bülteni Release BASF, ikinci çeyrekte satış hacmini artırdı 26 Temmuz 2014 BASF, 2014 yılı ikinci çeyreğinde satışlarını yüzde 1 artırarak 18,5 milyar avroya çıkardı. Şirketin faiz ve vergi öncesi
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI Dr. Gülnur GENÇLER ABEŞ Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 06/02/2016 YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Sürekli devam eden
DetaylıBİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR
BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR Gözde SEVİLMİŞ Giderek artan nüfusa paralel olarak gıda maddeleri tüketimi ve dolayısıyla bitkisel yağ tüketimi artmaktadır. Diğer yandan artan gıda
DetaylıKAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR
KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları
DetaylıTEMEL İNŞAATI ZEMİN İNCELEMESİ
TEMEL İNŞAATI ZEMİN İNCELEMESİ Kaynak; Temel Mühendisliğine Giriş, Prof. Dr. Bayram Ali Uzuner 1 Zemin incelemesi neden gereklidir? Zemin incelemeleri proje maliyetinin ne kadarıdır? 2 Zemin incelemesi
DetaylıEkim Ayı Tekstil Gündemi
11.11.2016 Konfeksiyon işçileri suistimalleri bildirmek için cep telefonu kullanıyor Kamboçya da tekstil sektöründe çalışan işçilerin asgari ücreti arttırılacak Etiyopya da yaşanan olaylarda Türk firması
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
DetaylıHEYELAN ETÜT VE ARAZİ GÖZLEM FORMU
HEYELAN ETÜT VE ARAZİ GÖZLEM FORMU İL HEYELAN AKTİVİTE DURUMU Olmuş Muhtemel Her ikisi FORMU DÜZENLEYENİN İLÇE AFETİN TARİHİ ADI SOYADI BELDE ETÜT TARİHİ TARİH KÖY GENEL HANE/NÜFUS İMZA MAH./MEZRA/MEVKİİ
DetaylıEkosistem ve Özellikleri
Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız
DetaylıDoğayla Uyumlu Yaşamın Adresi:
Özlem İkinci Dr, Bilimsel Programlar Başuzmanı, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi Doğayla Uyumlu Yaşamın Adresi: Ekolojik Köyler Büyük şehirlerde yaşayan pek çok kişinin hayalidir köy yaşamı. Gürültüden
DetaylıDoğal Gaz Dağıtım Sektöründe Çevre Performansı. Erdal Kaya 02/11/2017 Haliç Kongre Merkezi / İstanbul
Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Çevre Performansı Erdal Kaya 02/11/2017 Haliç Kongre Merkezi / İstanbul Doğal gaz dağıtım sektöründe çevre bilincinin yükseltilmesi ve Çevre Performans kriterleri konusunda
DetaylıEnerji Dışı İthalatımızın Petrol Fiyatları ile İlişkisi
Enerji Dışı İthalatımızın Petrol Fiyatları ile İlişkisi Türkiye ithalatının en çok tartışılan kalemi şüphesiz enerjidir. Enerji ithalatı dış ticaret açığının en önemli sorumlusu olarak tanımlanırken, enerji
DetaylıTANITIM BROŞÜRÜ POLAR POLİÜRETAN
TANITIM BROŞÜRÜ İçinde bulunduğumuz yüzyılda hızlı endüstrileşmenin sonucu olarak ortaya çıkan enerji ihtiyacı ve bu ihtiyacın yaklaşık % 90 oranında fosil türevli yakıt tüketimi ile giderilmesi son dönemde
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri
DetaylıMÜHENDİSLİK JEOLOJİ. Prof. Dr. Şükrü ERSOY SAATİ : KREDİ : 3
MÜHENDİSLİK JEOLOJİ Prof. Dr. Şükrü ERSOY SAATİ : 3.0.0 KREDİ : 3 KONULAR 1. Giriş ve Yerin Genel Özellikleri YERİN İÇ OLAYLARI (İÇ DİNAMİK) 1. Mineraller ve Kayaçlar 2. Tabakalı Kayaçların Özellikleri
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI. Gökhan BAŞOĞLU
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI İÇERİK 1. DÜNYADAKİ VE ÜLKEMİZDEKİ ENERJİ KAYNAKLARI VE KULLANIMI 1.1 GİRİŞ 1.2 ENERJİ KAYNAKLARI 1.3 TÜRKİYE VE DÜNYADAKİ ENERJİ POTANSİYELİ 2. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
Detaylı1973 İSRAİL-ARAP SAVAŞI ŞEYL GAZINI GÜNDEME GETİRDİ - GLOBAL SANAYİCİ AYLIK EKONOMİ VE İŞ DÜNYASI DERGİSİ
1973 İSRAİL-ARAP SAVAŞI ŞEYL GAZINI GÜNDEME GETİRDİ - GLOBAL SANAYİCİ AYLIK EKONOMİ VE İŞ DÜNYASI DERGİSİ http://www.sanayicidergisi.com/ayin- dosyasi/1973- israil- arap- savasi- seyl- gaz ini- gundeme-
Detaylı