Kültürleri kucaklayan kent Trabzon A city embracing cultures Trabzon Yokuşları, evleri ve kedileriyle ünlü Cihangir A neighborhood famous for its

Transkript

1 Kültürleri kucaklayan kent Trabzon A city embracing cultures Trabzon Yokuşları, evleri ve kedileriyle ünlü Cihangir A neighborhood famous for its hills, houses and cats Cihangir Şiir yazdıran kent Niğde A city that inspires poets Niğde

2 ARTISI ÇOK Özel Müzeler, Tiyatrolar, Operalar, Etkinlikler ve daha neler neler www. muzekart.com

3 Dünya'nın seyahatini planlıyoruz! online online BiletBank On-Line Bilet 5 yıldır hizmetinizde, Sorunsuz İşlem, PNR, 48 kişilik Bilet Çözüm Merkezi Personelimiz ile 7/24/365 gün hizmetinizdeyiz. Gerçek On-Line İptal ve İade imkanı, Hak edişlerinizi Biletleme ve diğer hizmetlerde kullanabilme imkanı, İç hat uçuşlarda PNR yönlendirme (QUEP) imkanı, Uluslararası Charter uçuşlarını aynı Bilet Sorgu ekranında görüntüleme ve biletleme imkanı, online Dünya çapında 230,000 ve üstü Otel ve Konaklama tesisi Günlük güncellenen fiyat ve uygun tesis seçenekleri Anında indirim /komisyon imkanı Rezervasyon Teknolojisi : BiletBank Online Hotel şehir ve 175 den fazla ülkede bağımsız 550 ad. bölgesel ve uluslararası oto kiralama firmasının seçeneklerini Şehir merkezi ve havalimanlarında en uygun koşullarla 29 dilde siz değerli İş Ortaklarımızın kullanımına sunuyoruz. başka bir arzunuz? CALL CENTER DESTEĞİ Üyelik için: basvuru@biletbank.com bir tık yeter!

4 çindekiler Contents 04 Kültürleri kucaklayan kent TRABZON A city embracing cultures TRABZON Sayı: 333 / Mart 2013 Issue: 333 / 2013 March 14 Trabzon Günleri ile Trabzon İstanbul a taşındı Trabzon Days brought Trabzon to İstanbul 28 Döner tavanlı konak Trabzon Memişoğlu Konağı A mansion with a rotating ceiling Memişoğlu Mansion in Trabzon yıldır ayakta: Göğceli Camii Standing for 800 years: Göğceli Mosque 40 Hurghada Mısır ın en güzel yerinde Hurghada at the most beautiful place in Egypt 22 Şiir yazdıran kent NİĞDE A city that inspires poets NİĞDE 44 Aşiyan Müzesi yenilendi Aşiyan Museum has been renewed 50 Maximum Kart artık Müzekart Maximum Card has become a Museum Card 16 Yokuşları, evleri ve kedileriyle ünlü CİHANGİR A neighborhood famous for its hills, houses and cats CİHANGİR 52 Süperman aslında keldi ve uçamıyordu Superman in fact he was bald and not able to fly 56 Korkunuzu tanıyın Get to know your phobia 58 Kırmızı Kent Reklam Yarışması başladı The Kırmızı (Red) City Advertisements Contest started TÜRSAB TÜRK YE SEYAHAT ACENTALARI B RL taraf ndan ayl k olarak yay nlan r Published monthly by ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES ISSN Yerel Süreli Yay n/local Periodical TÜRSAB ad na Sahibi Owner on behalf of TÜRSAB Başaran ULUSOY Sorumlu Yaz şleri Müdürü/Managing Editor Feyyaz Yalçın Yay n Yönetmeni/Editor Ayşim ALPMAN TÜRSAB ad na Yay n Koordinatörü Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB Arzu ÇENG L Görsel Yönetmen/Art Director Özgür AÇIKBAŞ Çeviri/Translation Erkin ÖZALP Bask /Printing: Müka Matbaa Tel: (0.212) Bask Tarihi/Print Date: Mart/March 2013 TÜRSAB Tel: (0.212) Faks: (0.212) Esentepe Mah. Villa Cad. No: 7 Şişli-İstanbul/Türkiye Editoryal ve Görsel Haz rl k Editorial and Visual Preparation BRONZ YAYIN Tel: (0.212) Faks: (0.212) Pürtelaş mah. Güneşli sk. No:15 D: Cihangir- stanbul/türkiye bronzyayin@gmail.com TÜRSAB DERG, Bas n Konseyi üyesi olup, Bas n Meslek lkeleri ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB DERG de yay nlanan yaz ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al nt yap lamaz. TÜRSAB MAGAZINE is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource.

5 BAŞYAZI editorial Hedef 2.5 milyon insan Our target: 2.5 million people Ne iş yapıyor olursanız olun, temel hedefiniz insanları mutlu etmek olmalıdır. Terziyseniz en güzel ceketleri dikmeli, pastacıysanız en güzel pastaları yapmalısınız. Biz turizmciyiz. Ve işimiz insanları gezerken, dinlenirken yani hayatın koşturmacasına kısa bir mola verdikleri anlarda mutlu etmek. Evet işimiz çok zor ama bir o kadar da keyifli. Bir insanın, yoğun bir iş yılının ardından çıktığı tatilde kendini denizin serin sularına bıraktığı anı düşünün. Ya da bir çocuğun hep kitaplardan okuduğu Efes Antik Kenti ni gördüğü o ilk anı... Eğer, insanımızın mutlu olmasında en ufak bir payımız varsa ne mutlu bize. Vatandaşlarımız, turistik tesislerin yabancı misafirlerimiz tarafından erken rezervasyon yaptırması nedeniyle, güney kıyılarımızda tatil yapmak için uygun tesis bulamadığından şikayet edince biz duruma hemen müdahale etmiştik. Şimdi, insanlarımız mutlu olsun diye 2009 yılından bu yana uyguladığımız Erken Rezervasyon Kampanyası nın 5. yılındayız. Her geçen yıl daha büyük başarılar yakaladığımız kampanyada bu yıl hedefimiz 2.5 milyon mutlu insan, mutlu vatandaş yaratmak. Nasıl mı? Tatilin bir lüks değil bir hak olduğu bilincini yaratarak. Her vatandaşa bütçesine uygun tatil programları belirleyerek. Özel ihtiyaçlara yönelik, kişiye özgü tatil seçenekleri hazırlayarak. Ama en önemlisi vatandaşımızı bu kampanyalardan erkenden haberdar ederek. Biz Erken Rezervasyon Kampanyası na 2009 yılında başladığımızda 300 bin civarında vatandaşımız bu imkandan yararlanmıştı yılında bu sayı 2 milyon sınırına dayandı yılında bu sayı yüzde 25 lik artışla 2.5 milyon olacak. Turizm bizim işimiz. İşimizi iyi yapmalı ve vatandaşımızı mutlu etmeliyiz. Bu yılki Erken Rezervasyon Kampanyası nın sektörümüz için hayırlı olmasını temenni ediyor, önümüzdeki yaz sezonunun hem turizm sektörü hem de vatandaşlarımız için güzel geçmesini diliyorum. BAŞARAN ULUSOY TÜRSAB Başkan The President of TÜRSAB Whatever your job, your main target should be to make people happy. You should sew the finest jackets, if you are a tailor, and cook the finest cakes, if you are a pastry chef. We are tourism professionals. And our job is to make people happy while travelling, while recreating themselves; i.e., during the short escapes from the hustles and bustles of life. True, it is a very hard job, but it is that much pleasant, too. Think of the moment when a person plunges into the cool waters of the sea during a vacation after an intense working year. Or, think of the first moment when a kid sees the Ancient City of Ephesus, which she knows only from books. We are the happiest ones, if we can make a contribution to the happiness of people, even if it is just a little. When our citizens had complained about the impossibility of finding suitable facilities on our southern coasts to take vacations, because of the early bookings of our foreign guests, we had immediately taken action. And now, our Early Booking Campaign initiated in 2009 is five years old. This campaign has become more influential year after year, and our target for this year is to create 2.5 million happy people, happy citizens. How? By creating the awareness that taking a vacation is not a luxury, but a right. By developing vacation plans for every budget. By creating private options that address special needs. But most importantly, by informing our citizens about these campaigns as early as possible. In the first year of our Early Booking Campaign, in 2009, about 300 hundred thousand citizens had made use of it. In 2012, this figure increased to almost 2 million. Hopefully, it will rise by 25 percent to 2.5 million in 2013, Our job is tourism. We have to do our job well and make our citizens happy. I hope, this year s Early Booking Campaign will be beneficial for our industry, and the forthcoming summer season will be a fine one for our tourism industry as well as our citizens. TÜRSAB DERGİ MART

6 4 TÜRSAB DERGİ MART 2013

7 GEZİ travel Kültürleri kucaklayan kent TRABZON Antik Çağ, Roma, Bizans, Osmanlı... Trabzon her dönemde önemli bir liman kenti idi. Günümüzde ise kültürel yapısı ve doğal güzellikleriyle, ülkemizin en önemli büyükşehirlerinden biri 2 Elif Türkölmez Rasim Konyar A city embracing cultures TRABZON From the Antiquity to the Roman, Byzantine and Ottoman periods, Trabzon was always an important port city. Today, it is one of the most important metropolitan municipalities in our country, with its cultural structure and natural assets TÜRSAB DERGİ MART

8 Bir yüzü Karadeniz e, bir yüzü Zigana Dağları na bakan Trabzon, Karadeniz Bölgesi nin yüzölçüm olarak küçük ama tarihi ve kültürü bakımından en önemli kenti Trabzon un geçmişi MÖ 756 yılına uzanıyor. Merkezinde Rumların, çevre köylerinde bugünkü Lazların (Tzanlar) ataları olan Kolhisliler in yaşadığı Trabzon, Antik Çağ ve sonrasında Zigana Geçidi üzerinden Ermenistan ve Euphrates civarında üretilen ticari malların takas edildiği ticaret merkezi ve dış ülkelere satıldığı bir ihraç limanı özelliğindeydi. Pontus İmparatoru Mithridates in Roma İmparatorluğu ile giriştiği bir dizi savaşı kaybetmesinin ardından Anadolu topraklarının yanı sıra Trabzon da Roma hakimiyetine girdi. Roma İmparatoru Hadrian Dönemi nde restore edilen kent, Trajan Dönemi nde Pontus Kapadokyası eyaletinin başkenti olmuş ve bu dönemde büyük bir önem kazanmış. Bunun en önemli sebebi inşa edilen yeni liman. Bu liman sayesinde Trabzon çevresiyle ilişkilerini artırmış. Ticaret ilişkileri ve buna bağlı olarak da ekonomisi iyileşmiş. I. Bayezid in 1398 yılında Samsun yöresini almasından sonra Trabzon Komnenos Krallığı olarak anılan Trabzon, Osmanlı Devleti ne yıllık vergi ödemek zorunda bırakılmış. David Komnenos iktidarı zamanında vergi ödemeyi durdurdukları için Fatih Sultan Mehmet in öncülüğündeki Osmanlı Kuvvetleri bölgeyi kuşatarak, 1461 yılında Trabzon u ele geçirmiş ve Komnenoslar ın egemenliğine son vermiş. Trabzon bütün bu tarihi zenginliğini günümüze dek yaşatmış bir kent. Gezilip görülecek pek çok kültürel varlığa sahip. Gelin bu zenginliğe bir göz atalım. Trabzon, a city one side of which faces the Black Sea and the other Zigana Mountains, is a Black Sea Region settlement that is small in terms of its area but very important in terms of its history and culture. The history of Trabzon dates back to 756 BC. Trabzon, the center of which had been inhabited by the Greeks and the neighboring villages of which by the Colchisians, the ancestors of the present-day Laz people (Zans), was a commercial center and a port of export for commodities produced in the regions of Armenia and Euphrates and transported via the Zigana Pass, in the Antiquity and later. When Mithridates, Emperor of Pontus, lost the wars he had waged against the Roman Empire, Trabzon, as well as Anatolia, came under the Roman rule. The city was renovated during the reign of Roman Emperor Hadrian, and it became the capital of the Pontic Cappadocia during the reign of Trajan, when it gained great importance, especially thanks to the harbor constructed. This harbor reinforced Trabzon s relations with its neighborhood. Its commercial relations and consequently its economy improved. After the conquest of the Samsun region in 1398 by Sultan Bayezid I, the Ottoman State imposed an annual tribute to Trabzon, which was called the Komnenian Kingdom of Trabzon. Ottoman Forces led by Sultan Mehmed II (the Conqueror) besieged the region, since they stopped paying the annual tribute during the reign of David Komnenos, captured Trabzon in 1461, and ended the rule of the Komnenoi. Trabzon Kalesi Roma Dönemi nde yapılmış The Trabzon Castle was built in the Roman Period 6 TÜRSAB DERGİ MART 2013

9 Trabzon Kalesi Trabzon Kalesi kentin merkezinde. Büyük bir bölümü ayakta kalan surlar şehrin en eski yapılarını oluştururlar. Bugünkü surların en eski bölümü Roma Devri ne, MS 5. yüzyıla tarihleniyor. Trabzon surları Yukarı Hisar, İçkale, Orta Hisar ve Aşağı Hisar olmak üzere dört bölüme ayrılıyor. Yukarı Hisar ile Orta Hisar, Kuzgun Dere ile İmaret (İskeleboz ) Deresi arasındaki yüksek kaya kitlesi üzerine kurulmuş. Bu bölüm kalenin en eski bölümünü meydana getiriyor ve bir yamuğa benziyor. Şehrin adı da yamuk anlamına gelen Trapez-Trabezus sözcüğünden geliyor. Atatürk Köşkü Köşk, 19. yüzyıl başlarında Trabzon a hakim Soğuksu Sırtları nda Konstantin Kabayanidis tarafından yazlık olarak yaptırılmış. Rönesans mimarisinin etkilerini taşıyan bina oldukça gösterişli. Köşkün dış cephesinde taş işçiliği kullanılmış, bahçesi çam ağaçlarıyla çevrili. Merdivenler ahşap ve korkuluklu. Mustafa Kemal Atatürk Trabzon u üç kez ziyaret etmiş. Ziyaretlerinde bu köşkte konaklamış. Köşkle ilgili ilginç bir bilgi de şu: Mustafa Kemal bütün mal varlığını, Türk ulusuna armağan etme kararını bu köşkte vermiş ve vasiyetini de burada yazmış. Trabzonspor Müzesi Trabzonlular futbolu çok seviyor. Kentte hemen herkes Trabzonspor taraftarı. Maç günlerinde Avni Aker Stadyumu dolup taşıyor. Bu sevginin yaşadığı bir başka mekan da Trabzonspor Müzesi. Maraş Caddesi Halkevi Sokak taki Sadri Şener Sosyal Tesisleri Binası nın ikinci katında yer alan müzede kulübün geçmişten günümüze kazandığı kupalar, unutulmaz futbolcuların formaları, plaketler ve bayraklar yer alıyor. Trabzon un özgün tarihi eserlerinden biri olan binadaki müze, barındırdığı kupalarla Türk futbol tarihinde önemli bir yere sahip olmasının yanında Cumhuriyet Dönemi Trabzon tarihinin de belleği konumunda. Trabzonspor Müzesi nde kulübün kazandığı kupalar da sergileniyor (üstte). Atatürk Köşkü Konstantin Kabayanidis tarafından yaptırılmış (solda) The cups won by the football club are also exhibited in the Trabzonspor Museum (above). Atatürk s Villa was built by Konstantin Kabayanidis (left) Trabzon is a city that has maintained all these historical assets until today. It has many cultural assets to be visited. Let us glance at these assets. Trabzon Castle The Trabzon Castle is located in the center of the city. Its walls, a large part of which is still standing, constitute the oldest structures in the city. The oldest part of the present-day walls is dated to the Roman Period, to the 5 th century AD. The walls of Trabzon consist of four parts, namely the Upper Fortress, the Inner Fortress, the Middle Fortress and the Lower Fortress. The Upper Fortress and the Middle Fortress were built on high rocks between the Kuzgun Creek and the İmaret (İskeleboz) Creek. This part constitutes the oldest part of the castle and roughly resembles a trapezoid. The name of the city comes from the word Trapezoid-Trabezus. Atatürk s Villa The villa was built in the early 19 th century by Konstantin Kabayanidis on the hillsides of Soğuksu overlooking Trabzon. The building reflecting the influences of the Renaissance architecture is quite spectacular. The facades of the villa are made of stone, and its garden is surrounded with pines. The wooden stairways are furnished with handrails. Mustafa Kemal Atatürk visited Trabzon three times. During his visits, he stayed at this villa. TÜRSAB DERGİ MART

10 Sümela Manastırı Trabzon deyince şüphesiz akla ilk gelen birkaç yerden biri de Sümela Manastırı. Trabzon un Maçka ilçesinin Altındere Köyü sınırları içinde, Altındere Vadisi ne hakim Karadağ ın eteklerinde sarp bir kayalık üzerine kurulmuş olan Sümela Manastırı, halk arasında Meryem Ana adı ile anılır. Vadiden yaklaşık 300 metre yükseklikte bulunan yapı, bu konumuyla manastırların şehir dışında, ormanlarda, mağara ve su kenarlarında kurulma geleneğini sürdürmüştür. Meryem Ana adına kurulan manastırın Sümela adını siyah anlamına gelen melas sözcüğünden aldığı söylenir. Kilisenin MS tarihleri arasında inşa edildiği sanılıyor. Duvarlardaki Freskler sanat tarihi ve Hristiyan inancı için çok önemlidir. Trabzon da Sümela Manastırı nın yanı sıra Vazelon Manastırı, Kuştul Manastırı, Kızlar Manastırı ve Kaymaklı Manastırı da görülmeye değer muhteşem eserlerdir. Sümela Manastırı ndan bir fresk detayı (yanda). Manastır MS yıllarında inşa edilmiş, görkemli yapısıyla turistlerin ilgisini çekiyor (altta). Santa Maria Kilisesi kentin en önemli kiliselerinden biri (en altta) A fresco detail from the Sümela Monastery (on the side). The monastery built in AD attracts the attention of tourists with its magnificent structure (below). The Santa Maria Church is one of the most important churches in the city (lowermost) Trabzon un kiliseleri Trabzon kiliseler bakımından zengin bir şehir. Ancak tamamen ayakta kalan ve ziyaret edilen iki büyük kilise var. Kentin en eski kiliselerinden birisi Küçük Ayvasıl Kilisesi. Üç nefli bir bazilika olan bu kilise Bizans İmparatorluğu Dönemi nde inşa edilmiş. Santa Maria Kilisesi nin inşaatına ise, Sultan Abdülaziz Dönemi nde başlanmış. Merkez Kemerkaya Mahallesi nde bulunan tarihi yapı, Vatikan tarafından yılları arasında yaptırılmış. Uzungöl Trabzon a 99 km. ve Çaykara ilçesine 19 km. uzaklıkta, deniz seviyesinden 1090 m. yükseklikte bulunan Uzungöl, dik yamaçları ve muhteşem orman örtüsü ile Alpler in güzelliğini geride bırakıyor desek haksız sayılmayız. Vadinin ortasında bulunan ve yamaçlardan düşen kayaların Haldizen Deresi nin 8 TÜRSAB DERGİ MART 2013

11 Another interesting point about the villa: Reportedly, Mustafa Kemal took his decision to present his whole wealth to the Turkish nation in this villa, and he wrote his testament here. Trabzonspor Museum The people of Trabzon are very fond of football. Almost everyone living in the city is a fan of Trabzonspor. The Avni Aker Stadium gets overcrowded on match days. Another space reflecting this love is the Trabzonspor Museum. The collection of this museum housed in the second floor of the Sadri Şener Facilities Building on the Halkevi Street, Maraş Avenue, includes the cups won by the sports club throughout its history, the shirts of its unforgettable players, plaques and flags. The museum located in a building that is one of the original historical works in Trabzon has not only a special place in the Turkish Uzungöl, deniz seviyesinden 1090 m. yükseklikte bulunuyor. Eşsiz güzelliği ile dikkatleri çeken Uzungöl, Trabzon un en önemli turistik merkezlerinden biri The lake Uzungöl is located 1090 meters above the sea level. The lake, which attracts attention with its unique beauty, is one of the most important tourist destinations in Trabzon football history thanks to the cups it houses, but it also constitutes a memory of the Republican history of Trabzon. Sümela Monastery Of course, the Sümela Monastery is one of the first places that come to mind when thinking of Trabzon. The monastery, which is built on a steep cliff on the skirts of Karadağ ( Black Mountain ) overlooking the Altındere Valley and which is located inside the territory of the Altındere Vilage of the Maçka district of Trabzon, is called the Mother Mary among the people. The monastery is located about 300 meters above the valley, a fact that makes it a successor of the tradition of building monasteries in non-urban sites, forests, caves and waterside places. The name of the monastery dedicated to Virgin Mary reportedly comes from the word Mela, which means black. Supposedly, it was built between 365 and 395 AD. The frescoes on the walls are very important in terms of art history and Christian faith. The Vazelon, Kuştul, Kızlar (Panagia), and Kaymaklı Monasteries are the other excellent monasteries worth seeing. Trabzon s churches There are many churches in Trabzon. However, there are two large churches that are completely standing and that are visited. One of the oldest churches in the city is the Agia Anna (Little Ayvasıl) Church. This church, which is a basilica with three naves, was built in the Byzantine Empire Period. The construction of the Santa Maria Church was initiated during the reign of Sultan Abdülaziz. This historical building located in the Merkez Kemerkaya quarter was built by the Vatican administration between 1852 and Uzungöl The Uzungöl ( Long Lake ) located 99 km from Trabzon, 19 km from the Çaykara district, and 1090 meters above the sea level, so TÜRSAB DERGİ MART

12 önünü kapatmasıyla oluşmuş göl Uzungöl olarak biliniyor. Yakınlardaki Şerah Köyü nde bulunan yöreye uygun tarzda yapılmış eski ahşap evler, doğanın güzelliğini tamamlıyor. Uzungöl yaban hayatı bakımından çok zengin. Çevresindeki dağlarda ayı, kurt, yaban keçisi, tilki, Kafkas dağ horozu gibi hayvan türleri barınıyor. Bölgedeki Sera Gölü ve Çalköy Mağarası da görülmeye değer. Gülbahar Hatun Camii Yavuz Sultan Selim in annesi Gülbahar Hatun un hatırası için Orta Hisar ın batısında Zağnos Köprüsü nün yakınında bir külliye içerisinde yapılmış olan bu cami Trabzon un en güzel camilerinden. Külliye olarak inşa edilen yapıdan cami ile türbe günümüze gelebilmiş; imaret, medrese, hamam ve mektep yıkılmış. Mektebin yerine 1899 tarihinde bugünkü Gülbahar Hatun İlkokulu yapılmış. Cami erken devir Osmanlı mimarisinde ayrı bir plan tipi oluşturan Zaviyeli Camiler grubuna giren bir yapı. Duvar işçiliği özenli, mihrap mermerden yapılmış. Kenar bordürleri sade, tepeliği bitkisel süslemeli. Bedesten Bedesten, Trabzon çarşısının merkezinde yer alan şehrin en eski ticaret yapısı. Kaleye yakın dikdörtgen planlı olan yapı, Türk Bedestenleri içerisinde tek kubbeli olan tek örnek. Yapı Gülbahar Hatun Vakıfları arasında gösterilmiştir. Bunun için yapının fetihten sonra 15. yüzyılın sonlarında yapıldığını söyleyebiliriz. Trabzon; camileri, kiliseleri, müzeleri ve doğal güzellikleriyle hem tarihi hem kültürel gezilere ev sahipliği yapan bir kent. Yolunuzu düşürürseniz hem geçmişin izlerini sürdüğünüz tarihi bir yolculuk yapabilir hem de yemyeşil doğasında huzur depolayabilirsiniz. Külliye olarak, Yavuz Sultan Selim in annesi Gülbahar Hatun un anısına yaptırılan Gülbahar Hatun Camii, Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden The Gülbahar Hatun Mosque built in memory of Sultan Selim I s mother Gülbahar Hatun as a complex is one of the finest examples of the Ottoman architecture

13

14 to say, outshines the Alps, with its steep slopes and excellent forests. The lake in the middle of the valley was formed by the rocks that had fallen from the slopes and formed a barrier across the Haldizen Creek. The old wooden houses in the neighboring Şerah Village conform to local conditions and complement the beauty of the nature. The Uzungöl is rich in terms of wildlife, too. Animal species such as bears, wolves, wild goats, foxes and the Caucasian Grouse live in the mountains surrounding it. The Lake Sera and the Çalköy Cave in the region are worth seeing, too. Gülbahar Hatun Mosque This mosque, built inside a complex (külliye) near the Zağnos Bridge west of the Middle Fortress in memory of Gülbahar Hatun, mother of Sultan Selim I ( the Stern ), is one of the finest mosques in Trabzon. The mosque and the tomb of the complex have survived, but the soup kitchen, the medrese, the bath and the school fell into ruin. The presentday Gülbahar Hatun Primary School was built in 1899 on the site of the school. The mosque incorporates a Zawiya, which is a feature of the early Ottoman architecture. The masonry is elaborate, and the mihrab is made of marble. Its borders are plain and its capstone is decorated with plant motifs. Bedesten The Bedesten (covered market) located at the center of Trabzon s marketplace is the oldest commercial building in the city. The structure built on a rectangular plan near the castle is the only Turkish Bedesten with a single dome. According to records, it is one of the Gülbahar Hatun Foundations. Thus, we can suppose that it was built after the conquest, towards the end of the 15 th century. Thanks to its mosques, churches, museums and natural assets, Trabzon hosts both historical and cultural trips. If you happen to visit the city, you can both make a historical journey to trace the past or store tranquility in its green nature. Trabzon a gidince... Hamsili pilav, lahana kavurması, kaygana, kara lahana çorbası, muhlama Bunlar Trabzon mutfağının zenginliklerinden birkaçı. Tatmadan dönmeyin. Sürmene ye uğrayıp meşhur el yapımı bıçaklardan almayı unutmayın. Trabzon deyince akla gelen ilk birkaç özellikten biri de Horon. Yaz mevsiminde bölgede pek çok Horon festivali düzenleniyor. Denk getirirseniz eğlenceli zamanlar sizi bekliyor. Akçaabat ilçesi köftesiyle meşhur. Buraya yolunuz düşerse köftelerin tadına bakmadan dönmeyin. Ortahisar mevkiinden bir görünüm A view from Ortahisar 12 TÜRSAB DERGİ MART 2013 In Trabzon Pilaf with anchovy, fried cabbage, kaygana (a crepe-like food), black cabbage soup and muhlama (a Turkish fondue made with cornmeal, fresh butter and cheese) are a few examples from the rich cuisine of Trabzon. Do not return without tasting them. Do not forget visiting Sürmene and buy famous hand-made knives. One of the first things that come to mind when thinking of Trabzon is the Horon (dance). Many Horon festivals are held in the region in summer. If you happen to be there in summer, you will spend funny hours. The Akçaabat district is famous for its meatballs. If you happen to visit this district, do not return without tasting them.

15 Uçağa Hoş Geldiniz!

16 HABER news Trabzon Günleri ile Trabzon İstanbul a taşındı Trabzon un 95. Kurtuluş Yıldönümü kapsamında düzenlenen Trabzon Günleri, Eyüp Feshane Kongre ve Kültür Merkezi nde dört gün süren bir dizi etkinlikle kutlandı Trabzon Days brought Trabzon to İstanbul The Trabzon Days, organized within the scope of the events for commemorating the 95 th anniversary of Trabzon s liberation, was held at the Feshane Congress and Culture Center, Eyüp, with a series of events, over four days

17 Trabzon Federasyonu tarafından, Şubat tarihleri arasında İstanbul Feshane de düzenlenen Trabzon Günleri Etkinliği büyük ilgi topladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın da ziyaret edip, Trabzon Federasyonu Başkanı Haydar Dulkadiroğlu yla görüştüğü etkinliğe ayrıca İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Trabzon Valisi Dr. Recep Kızılcık, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül, Trabzon dan gelen ilçe belediye başkanları ve kaymakamlarla bürokrat ve sivil toplum kuruluşu mensupları katıldı. Beklenenin hayli üzerinde bir katılıma sahne olan etkinliklerde İstanbullular Trabzon kültürü, mutfağı ve tarihiyle dolu dört gün geçirdi. Etkinliğin açılış gününde bir konuşma yapan Trabzon Valisi Dr. Recep Kızılcık, Trabzon un hızla gelişen bir şehir olduğunu bu değişim ve dönüşümün çevre illere de yansıdığını ifade etti. Trabzon un birlik ve beraberlik konusunda Türkiye halkına örnek olduğunu söyleyen Kızılcık; Trabzon un kültür, sanat ve turizm konusunda ise bölge ve Türkiye ortalamasının üstünde bir turizm potansiyeli barındırdığını anlattı. Trabzon Federasyonu Başkanı Haydar Dulkadiroğlu ise Trabzon un turizm potansiyelini değerlendirebilmek ve geliştirebilmek için Trabzon başta olmak üzere tüm Karadeniz de bir zihniyet değişikliği gerektiğinin altını çizdi. Turizm potansiyelinin değerlendirilip geliştirilmesinin bir vizyon ve misyon meselesi olduğuna işaret eden Dulkadiroğlu şöyle devam etti: Gurbetteki Trabzonlular olarak düzenlediğimiz tanıtım günleri etkinliklerinin, Trabzon un ve Trabzonlunun kendisini tanıtması için çok önemli bir mecra olduğunu düşünüyorum. Bu yıl Feshane de düzenleyeceğimiz Trabzon Tanıtım Günleri etkinliklerinin başta Trabzon olmak üzere bölgemize çok ciddi sayıda turistin gitmesine katkı sağlayacağına inanıyorum. Dolayısıyla Trabzon un doğasıyla, tarihiyle, kültürüyle, ovasıyla, yaylasıyla tanıtılması gerekiyor. Trabzonlu yerel sanatçıların da katıldığı etkinlikler sayesinde Trabzon kültürü geniş kitlelere tanıtılmış oldu. The Trabzon Days Event held by the Trabzon Federation on February at Feshane, İstanbul, attracted great attention. The event, which was also visited by Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan who met Haydar Dulkadiroğlu, President of Trabzon Federation, was additionally attended by Hüseyin Avni Mutlu, Governor of İstanbul, Recep Kızılcık, Governor of Trabzon, Mustafa Sarıgül, Mayor of Şişli, district mayors and governors who came from Trabzon, bureaucrats, and members of NGOs. During the events, which attracted more visitors than anticipated, İstanbulites spent four days full of Trabzon s culture, cuisine and history. Dr. Recep Kızılcık, Governor of Trabzon who delivered a speech on the opening day of the event, said that Trabzon was a rapidly developing city, and that this change and transformation had impacts on neighboring provinces, too. After emphasizing Trabzon s being a role model for the Turkish people in terms of unity and solidarity, Kızılcık added that Trabzon had a tourism potential above Turkey s average with regard to culture, arts and tourism. Haydar Dulkadiroğlu, President of Trabzon Federation, underlined the necessity of a mental change in the whole Black Sea Region and especially in Trabzon, in order to be able to utilize and develop the tourism potential of Trabzon. Dulkadiroğlu, who said that the utilization and development of the tourism potential was a matter of vision and mission, continued as follows: I think, the information days held by us as the natives of Trabzon living in other cities, constitute a very important platform for the introduction of Trabzon and the natives of Trabzon themselves. I believe that the Trabzon Information Days events held at Feshane this year will contribute to the number of tourists visiting our region, and Trabzon in particular. Thus, we have to promote Trabzon with its nature, history, culture, plains and plateaus. Thanks to events attended by local artists from Trabzon, large masses became acquainted with Trabzon s culture. TÜRSAB DERGİ MART

18 GEZİ travel Yokuşları, evleri ve kedileriyle ünlü CİHANGİR Art Nouveau tarzında yapılmış evlerin arasında İstanbul un geçmiş zaman seslerini ve kokularını duyacağınız bir mahalle Cihangir 2 Elif Türkölmez Özgür Açıkbaş 16 TÜRSAB DERGİ MART 2013

19 Onaltıncı yüzyılda, adına bugün Cihangir dediğimiz bölge, adeta denizin içinden yükselmiş bir kayalıktı. Ne yürünecek bir yol, ne de bölgede yaşayan bir insan vardı. Kanuni Sultan Süleyman 1559 yılında, oğlu şehzade Cihangir adına buraya bir cami yaptırınca bölge canlanmaya başladı. Zaten semt de adını şehzadenin isminden aldı. Hikaye trajik. Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan ın oğlu olan Şehzade Cihangir doğuştan kamburdu ve pek çok hastalıkla uzun yıllar mücadele etti. Saraydan dışarı çıkartılmadı, tedavisi için pek çok hekimin görüşüne başvuruldu. Kanuni Sultan Süleyman ın özel bir sevgiyle bağlı olduğu oğlu Cihangir, rivayete göre ağabeyi Şehzade Mustafa nın Sultan Süleyman tarafından öldürülmesinden sonra, üzüntüsünden 1553 yılında vefat etti. Öldüğünde 22 yaşında olmasına rağmen küçük bir çocuk gibiydi. Camiye gidip gelmeye başlayan cemaat sayesinde bölgede bir hareketlenme olur. Yavaş yavaş evler yapılır, esnaf çoğalır. 17. yüzyılda semt, camiye bağlı Tekke nin de açılması ile birlikte, büyük bir canlılık kazanır. İmar faaliyetleri artar. Evliya Çelebi, İstanbul Tarihi adlı kitabında semtten şöyle bahseder: Cihangir tepesine kadar olan ev ve binalara bak. Tepeye 240 basamakla çıkılır. Kanuni, Cihangir adına bir cami ve etrafına dairevi bir mevkide aynı adla odalar yaptırdı Bir Mimar Sinan eseri olan Cihangir Camii tarih boyunca gördüğü iki yangından sonra onarım geçirmiş ve bugünkü halini almış. Caminin Barok karakterli kalem işlemeleri görülmeye değer. Ayrıca terası da harika bir Cihangir panoramasına sahip. Cihangir de bundan başka, Defterdar Camii, İlyas Çelebi Camii, Kazancı Camii, Firuzağa Camii ve Muhyiddin Molla Fenari Camii de bulunur. İçlerinde Firuzağa Camii, mahallenin merkezinde kalması sebebiyle en ünlüsüdür. Caminin hemen altında bulunan Firuzağa Kahvesi yazarların, yönetmenlerin, sanatçıların buluşma yeridir. Cihangir semti; Cihangir, Kılıç Ali Paşa, Firuzağa ve Pürtelaş mahallelerinden oluşur. Cihangir Caddesi nin her iki ucundan da ulaşım pek zor olduğundan A neighborhood famous for its hills, houses and cats CİHANGİR Cihangir is a neighborhood where you can sense the past sounds and smells of İstanbul among houses in the Art Nouveau style The region, which we call Cihangir today, was, so to say, a rocky place rising from the sea, in the 16 th century. There was neither a path to walk nor people living in this region. After Sultan Suleiman the Magnificent s building a mosque named after his son Şehzade (Prince) Cihangir in 1559, the region began to grow. In fact, the neighborhood was also named after the prince. The story is tragic. Şehzade Cihangir, son of Suleiman the Magnificent and Hürrem Sultan (Roxelana), suffered from congenital kyphosis and from many other illnesses for long years. He was never taken out of the palace, and many physicians were consulted for his treatment. According to a rumor, Cihangir, one of the favorite sons of Suleiman the Magnificent, died in 1553 because of his sadness, after the killing of his elder brother, Şehzate Mustafa, by the Sultan. When he died, he was like a little kid, despite being 22 years old. Thanks to the congregation of the mosque, the region began to grow. Step by step, houses were built and the number of artisans increased. In the 17 th century, the neighborhood flourished thanks to the opening of the Tekke (khanqah) subordinated to the mosque. In his book, History of İstanbul, Evliya Çelebi refers to the neighborhood as follows: Look at the houses and buildings up to the Cihangir hill. 240 stairs lead to the hill. Suleiman the Magnificent built a mosque named after Cihangir and chambers bearing the same name surrounding it in a circular order. The Cihangir Mosque, designed by Mimar (Architect) Sinan, was repaired after two fires it suffered throughout history, before obtaining its presentday form. The Baroque engravings of the mosque are worth seeing. Cihangir Camii, Kanuni Sultan Süleyman tarafından, oğlu Cihangir in anısına yaptırılmış. Kanuni Sultan Süleyman ve Cihangir in annesi Hürrem Sultan ın portreleri The Cihangir Mosque was built by Sultan Suleiman the Magnificent in memory of his son Cihangir. The portraits of Sultan Suleiman the Magnificent and Cihangir s mother Hürrem Sultan TÜRSAB DERGİ MART

20 semtin merkezi Taksim den Firuzağa Camii ne inen Sıraselviler Caddesi nin alt bölümüne kaymış. Pek çok süpermarket ve banka bu cadde üzerinde. Günümüzde sanatçılara, yazarlara, oyunculara ev sahipliği yapan semtte pek çok kafe, restoran, sanat merkezi bulunur. Semt günümüzün en bohem semti olarak anılır. 19. yüzyılın sonlarına gelindiğinde semt, tıpkı Pera gibi gayrımüslim azınlıkların yoğun şekilde bulunduğu bir yerleşim alanı halindeydi ve 50 li yıllarda ise, Beyoğlu nda yer alan eğlence yerlerinde çalışanlar Cihangir e taşınmaya başlayınca semt sanatçıların yaşadığı bir mahalle haline geliyor. Cihangir o dönem ahşap evlerle dolu bir mahalle. Ancak 20. yüzyıla geldiğimizde ahşap yapılar artık yavaş yavaş yok olmaya başlıyor ve yeni mimari stillerin uygulandığı yapılar boy gösteriyor. 19. yüzyıl sonlarında İstanbul un ağırlıklı olarak Pera kesiminde çalışmış olan Rum ve İtalyan mimarların Art Nouveau tarzı, imzalı, (üstlerinde adlarının yazılı olduğu) binalarına Cihangir de sıklıkla rastlamak mümkün. kısa bir süre önce kapatıldı. Ağa Hamamı nın en büyük özelliği 24 saat açık olması. Eski zamanlarda, Beyoğlu na gelip eğlenen ve evine dönemeyenler gelip bu hamamda uyurmuş. Rivayete göre bu kişiler içinde ünlüler de olurmuş. Galatasaray Hamamı 1965 te geçirdiği restorasyondan sonra eski özelliklerini büyük ölçüde yitirmiş ama yine de özellikle turistlerin gözdesi olmaya devam ediyor. Yurtdışından gelen ünlü konuklar soluğu burada alıyor. Firuzağa Hamamı zamanında sadece erkekler için yapılmış ancak günümüzde kadınlara da hizmet veriyor. Çeşmeler semti Burada neredeyse her sokakta karşınıza bir çeşme çıkıyor. Çoğu kurumuş olsa da, tarihin izlerini taşıması bakımından önemli yapılar. Hafız Ahmed Paşa Çeşmesi, Paşa Baba Tekkesi Çeşmesi, Mahmud Firuzağa Camii Firuzağa Mosque Cihangir Antik Cihangir Antiques Asri Turşucusu Asri Pickle Shop Orhan Kemal Müzesi Cihangir eski yapıların korunduğu bir mahalle. Evler en az yüz yıllık. Bu evlerin arasında, dikkat çeken bir yapı ise, Akarsu Caddesi ndeki üç katlı bir konak. Burası Orhan Kemal Müzesi. Müzede yazarın çoğu Ara Güler tarafından çekilmiş 70 kadar fotoğrafı, aile fotoğrafları, kitaplarının orijinal ilk baskıları, özel mektuplar, hakkında yazılan tez ve makaleler, kullandığı daktilo, özel eşyaları, öldüğünde yüzünden alınan maske gibi nesneler sergileniyor. Müze binasında ayrıca bir kitaplık ve İkbal Kahvesi adlı bir kahve de bulunuyor. Cihangir Hamamları Cihangir hamamlarıyla ünlü bir semt. Burada Firuzağa Hamamı, Galatasaray Hamamı ve Ağa Hamamı günümüzde de kullanılabilir durumdaki tarihi hamamlar. Çukurcuma Hamamı ise 18 TÜRSAB DERGİ MART 2013

21 Additionally, its terrace offers an excellent panoramic view of Cihangir. Other mosques in Cihangir include the Defterdar, İlyas Çelebi, Kazancı, Firuzağa and Muhyiddin Molla Fenari Mosques. The most renowned one among them is the Firuzağa Mosque because of its central location. The Firuzağa Coffeehouse located just below it is a meeting place for writers, directors and artists. The neighborhood of Cihangir consists of the quarters of Kılıç Ali Pasha, Firuzağa and Pürtelaş. Since it is very difficult to reach either ends of the Cihangir Street, the center of the neighborhood has moved to the lower part of the Sıraselviler Street, which is running from Taksim down to the Firuzağa Mosque. Many supermarkets and banks are on this street. On the other hand, the main streets of Cihangir are the Akarsu and Cihangir streets. There are many cafes, restaurants and art centers in this neighborhood, which is hosting artists, writers and actors today. The neighborhood is called the most bohemian neighborhood of the present day. Towards the end of the 19 th century, the neighborhood was heavily populated by non-muslim minorities, like Pera. In the 1940s and 1950s, when those who were working at the entertainment venues in Beyoğlu began to move to Cihangir, the neighborhood became a quarter where artists were residing. Cihangir had been full of wooden houses, but in the 20 th century, the wooden buildings gradually disappeared and buildings in new architectural styles emerged. In Cihangir, one can frequently encounter Art Nouveau houses bearing the signatures (names) of their Greek and Italian architects who had worked mainly in the Pera neighborhood of İstanbul in the late 19 th century. Orhan Kemal Museum Cihangir is a neighborhood where old buildings are preserved. The houses are at least hundred years old. Among these houses, the three-storey mansion on the Akarsu Street is a remarkable building. This is the Orhan Kemal Museum. Items such as almost 70 photographs of the author, most of which were taken by Ara Güler, family photographs, original first editions of his books, private letters, theses and articles about him, his typewriter, his private belongings and the mask removed from his face when he died are exhibited. Furthermore, the museum building contains a library and a café named İkbal Kahvesi. Turkish Baths in Cihangir Cihangir is famous for its Turkish baths (hamam). The historical baths still in use are the Firuzağa, Galatasaray and Ağa Hamams. The Çukurcuma Hamam has been closed recently. The Ağa Hamam is open 24 hours a day. According to rumors, once, people unable be return to their homes after having fun in Beyoğlu, including celebrities, were sleeping at this bath. The Galatasaray Hamam lost most of its old features after the restoration it underwent in 1965, but it is still a favorite place, especially among tourists. Famous foreign guests visit this bath in no time flat. The Firuzağa Hamam had been built exclusively for men, but today, it serves women, too. A neighborhood of fountains Here, there is a fountain on almost every street. Although most of them have dried up, they are important structures bearing the traces of Firuzağa Camii nin alt katında bulunan Firuzağa Kahvesi ünlülerin buluşma noktası. Mahalle, pek çok kafe ve restorana ev sahipliği yapıyor. Meşhur Asri Turşucusu da Cihangir de. Orhan Kemal Müzesi Cihangir e ayrı bir değer katıyor The Firuzağa Coffeehouse located on the lower floor of the Firuzağa Mosque is a meeting point of celebrities. The neighborhood hosts many cafés and restaurants. The renowned Asri Pickle House is in Cihangir, too. The Orhan Kemal Museum adds a distinct value to Cihangir TÜRSAB DERGİ MART

22 Efendi Çeşmesi, Defter Emini Çeşmesi, Cihangir Camii Çeşmesi, Saliha Sultan Çeşmesi, Kadirihane Çeşmesi bunlardan bazıları. İçlerinde en güzellerinden biri olan Defter Emini Çeşmesi İtalyan Yokuşu nda bulunuyor. Kesme taştan yapılmış olan çeşmenin iki yanında mihrap şeklinde dinlenme yerleri var. Ki, İtalyan yokuşunun ne kadar dik olduğunu düşünürsek bu dinlenme yerlerinin önemi de ortaya çıkıyor. Cihangir de ne yapılır? Cihangir de vakit geçirebileceğiniz çok sayıda kafe var. Susam, Kaktüs, 5. Kat, White Mill, Smyrna, Savoy Pastanesi bunlardan en köklüleri Hava güzelse önerimiz Firuzağa Kahve de çay içmeniz. Çukurcuma da antikacıları gezebilir, Dalgıç Çıkmazı ndan aşağı doğru inip Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk un Masumiyet Müzesi ni gezebilirsiniz. Cihangir deki Van Kahvaltı evi uzun ve doyurucu bir kahvaltı yapmak isteyenlerin tercihi. Ara sokaklarda dolaşıp fotoğraf çekmeyi, semtin ünlü kedilerini sevmeyi ve Cihangir merdivenlerinden İstanbul manzarasına bakmayı da unutmayın. history. They include the Hafız Ahmed Pasha, Pasha Baba Tekkesi, Mahmud Efendi, Defter Emini, Cihangir Mosque, Saliha Sultan and Kadirihane Fountains. The Defter Emini Fountain, one of the finest fountains among them, is on the Italian Hill. There are mihrab-shaped resting places on both sides of the fountain made of cut stone. Considering the steepness of the Italian Hill, it is clear how important these resting places are. What to do in Cihangir? In Cihangir, there are many cafés where you can spend time. The oldest ones are the Susam, Kaktüs, 5. Kat, White Mill, Smyrna cafés and the Savoy Patisserie. If the weather is good, we recommend you to drink tea at the Firuzağa Coffeehouse. You can visit the antique shops in Çukurcuma and the Museum of Innocence on the Dalgıç Çıkmazı. The Van Breakfast house in Cihangir is preferred by those who want to have extended and satisfying breakfasts. Do not forget strolling on the side streets, taking photographs, caressing the renowned cats of the neighborhood, and watching the landscape of İstanbul from the stairs of Cihangir. Cihangir in kedileri Sayım yapmadık ama Cihangir de yaşayan insan kadar burada yaşayan kedi vardır desek yanlış olmaz herhalde. Burada kedisiz sokak, ev, kafe yoktur. Her pencerenin önünde, her apartmanın merdiveninde, Cihangir Parkı nda, arabaların, bisikletlerin, sahaflardaki kitapların, dükkanların tentelerinin üzerinde kediler yaşar. Kediler semtin en eskilerinden. Peki kedi nüfusu neden bu semtte fazla derseniz bunun tek bir sebebi var: Kedilerin burada sevilmesi, bakılması, rahat yaşayacak ortama sahip olmaları. Cihangir halkı kediler için mama, barınak, su kabı gibi hayati önem taşıyan araçları yıllardır temin ediyor. Onlar da uygun yaşam koşullarına sahip oldukları bu semti terk etmiyor. Bülent Üstün ün Kötü Kedi Şerafettin i Cihangir de yaşayan kedilerden esinle oluşturulmuş bir karakter. Gazeteci Yıldırım Türker in Cihangir in Kedileri adında bir şiir kitabı var. Cihangir in kedileri pek çok fotoğrafçıya, blog yazarına da ilham veriyor. Kediler, semtin sakin havasıyla uyum içinde yaşamlarını sürdürüyor. Cihangir, kafeleri ve restoranları ile olduğu kadar kedileri ile de ünlü Cihangir is renowned for its cats, as well as its cafés and restaurants Cihangir in tarihi Özkonak Muhallebicisi (üstte). Cihangir de kedi ve köpeklerin dostluğuna şahit olabilirsiniz The historical Özkonak Muhallebicisi (restaurant) in Cihangir. In Cihangir, you may witness the friendship between cats and dogs The cats of Cihangir We did not take a census, but most probably, the number of cats living here is not lower than the number of people living in Cihangir. There is no street, house or café without any cat. Cats are living in front of every window, on the stairways of every apartment house, in the Cihangir Park, and above cars, bicycles, books in second-hand booksellers, and awnings of shops. Cats are among the oldest residents of this neighborhood. The cat population is high, because of only one reason: They are loved and cared, so that they are comfortable here. Cihangir s residents provide them crucial means such as food, shelters, water bawls for many years. And because of the appropriate living conditions, they do not leave the neighborhood. While creating the character Şerafettin the Bad Cat, Bülent Üstün was inspired by the cats living in Cihangir. Journalist Yıldırım Türker has a book of poetry, named Cats of Cihangir. Cihangir s cats inspire many photographers and bloggers, too. The cats continue to live in harmony with the peaceful atmosphere of the neighborhood. 20 TÜRSAB DERGİ MART 2013

23

24 GEZİ travel Şiir yazdıran kent NİĞDE Kapadokya Bölgesi nin en önemli kentlerinden biri olan Niğde doğal güzellikleri ve kültürel çeşitliliğiyle dikkat çekiyor. Kervansarayları, manastırları, camileri ve elma, üzüm, kiraz gibi yöreye has tatlarıyla, Niğde misafirlerini bekliyor 2 Elif Türkölmez Niğde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 22 TÜRSAB DERGİ MART 2013

25 İç Anadolu nun en zengin coğrafyalarından biri Niğde. Sayısız devlete ev sahipliği yapmış, her birinin kültüründen etkilenmiş bir bölge Ve işte bu çokkültürlülük, kentin bugünkü atmosferinin oluşmasında en büyük etken. Niğde nin bilinen tarihi yaklaşık on bin sene önceye dayanıyor. Hititler zamanında Niğde, Nahita isimli bir yerleşme merkeziydi. Hitit Devleti nin yıkılışı ile bu bölge, MÖ 8. yüzyılda Frikya Devleti nin hakimiyeti altına girdi. Bölge, Frikya ve Lidya Devleti nden sonra Persler in eline geçti. MÖ 4. yüzyılda Makedonya Kralı İskender, Persler i yenerek Anadolu ve İran ı Makedonya İmparatorluğu na kattı. İskender in ölümü üzerine bu geniş imparatorluk, komutanları arasında paylaştırılınca Anadolu, Selevkos Devleti nin payına düştü. Niğde ve çevresi bir müddet Selevkoslar ın elinde bulunduktan sonra Kapadokya Krallığı nın eline geçti. MS 1. yüzyılda Roma İmparatorluğu, Kapadokya Krallığı nı ele geçirince, Niğde ve Mehmet Paşa Kervansarayı Mehmet Pasha Caravanserai çevresi Roma nın hakimiyeti altına girdi. MS 395 senesinde Roma İmparatorluğu ikiye bölününce, Niğde ve çevresi Anadolu nun bir parçası olarak Doğu Roma yani Bizans İmparatorluğu nun bir parçası oldu Malazgirt Zaferi nden sonra Anadolu Fatihi Kutalmışoğlu Süleyman Şah emrindeki Türk ordusu, bütün Anadolu gibi bu bölgeyi de Bizanslılar dan alınca bölge Türkleşmeye başladı. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi nde Niğde, Karaman Beylerbeyliği nin yedi sancağından biriydi. 20. yüzyıl başlarında ise, Konya eyaletinin beş sancağından biriydi ve yedi kazası vardı. Niğde Cumhuriyet in kuruluşuyla birlikte, 1923 te il merkezi oldu. Kentin gelişmesinde en büyük etken, Ankara-Kayseri istikametinden gelen tren hattına ev sahipliği yapmasıydı. Niğde için bir demiryolu kenti demek de mümkün. Çünkü Niğde nin güneyinde, Ulukışla da demiryolu ikiye ayrılır ve biri batıya Ereğli- Karaman-Konya ya; diğeri de Güneydoğu ya Adana ve Mersin e gider. Çinili Göl Çinili Göl ( tiled lake ) Niğde Kalesi Niğde Castle A city that inspires poets NİĞDE Niğde, one of the most important cities in Cappadocia, attracts attention with its natural beauty and cultural diversity. It awaits its guests, with its caravanserais, monasteries, mosques and local flavors such as apples, grapes and cherries Niğde has one of the richest terrains in the Central Anatolia. It hosted numerous states, and it was influenced by the cultures of each of them. And this multiculturalism is the most important factor that has shaped the present-day atmosphere of the city. The known history of Niğde dates back to about ten thousand years ago. During the Hittite period, Niğde was a settlement called Nahita. After the fall of the Hittite State, the region came under the domination of the Phrygian State in the 8 th century BC. After the Phrygian and Lydian States, the region was captured by the Persians. In the 4 th century BC, Alexander the Great, King of Macedonia, defeated the Persian State, and annexed Anatolia and Iran to the Kingdom of Macedonia. After the death of Alexander, this wide empire was divided among its commanders, and Anatolia became a part of the Seleucid Empire. After remaining under the Seleucid domination for a while, Niğde and its neighborhood were captured by the Kingdom of Cappadocia. When the Roman Empire captured the Kingdom of Cappadocia in the 1 st century AD, Niğde and its neighborhood came under the Roman rule. When the Roman Empire was divided into two parts in 395 AD, as parts of Anatolia, Niğde and its neighborhood became parts of the Eastern Roman Empire; i.e., the Byzantine Empire. After the Victory of Manzikert in 1071, the Turkish army led by Suleyman Shah, son of Kutalmish and the Conqueror of Anatolia, took over this region as well as the whole Anatolia from the Byzantine Empire, and the Turkification of the region began. During the Ottoman Empire Period, Niğde was one of the seven sanjaks of the Karaman Beylerbeylik. In the early 20 th century, it was one of the five sanjaks of the Konya eyelet, and it had seven districts. Niğde became a province capital in 1923, following the proclamation of the Republic. The most important factor contributing to the development of the city was the railway coming from the Ankara- Kayseri direction. Niğde can be called a railway city, for, at Ulukuşla located south of Niğde, the railway line divides into two directions, one leading to Ereğli-Karaman-Konya in the west, and the other to Adana and Mersin in the southeast. TÜRSAB DERGİ MART

26 Camiler kenti Niğde Niğde de, çoğu yüzlerce yıllık pek çok cami bulunuyor. Bunların en önemlilerinden biri de Alaeddin Camii. Niğde Sancak Beyi Ziynettin Beşare tarafından 1223 yılında yaptırılmış olan bu caminin kitabesine göre yapının mimarları, üstad Sıddık ve kardeşi Gazi dir. Bazı onarımlarla günümüze gelen cami, orijinal özelliğini büyük ölçüde koruyor. Kapıda yer alan Taçlı Kadın Başı mükemmel bir taş işçiliğini ortaya koyuyor. Efsaneye göre usta, âşık olduğu ve hiç evlenemeyeceğini bildiği Niğde Sancak Beyi nin kızına duyduğu aşkı sonsuza dek yaşatmak için konuyu kapı süslemesindeki taşa resmetmiş. Yapı, kuzeydoğu köşesine yerleştirilen tek şerefeli minareden oluşuyor. Niğde nin diğer önemli camileri arasında Sungur Bey Camii, Hanım Camii, Murat Paşa Camii, Çelebi Hüsamettin Camii, Pazar Camii ve Sır Ali Camii yer alır. halindeki resimlerin en üstünde Tahtta İsa, sağında iki melek, diğerinde İncil yazarlarının sembolleri ile Desis sahnesinde yer alan Meryem ve havariler, en alttaki şeritte ise Kayserili Büyük Basileios, Nysa lı Gregorios, Nazians lı Gregorios gibi kilise babalarının resimleri yer alıyor. Bir odanın duvarlarında Kapadokya da örneği görülmeyen, av sahneleri ve çeşitli hayvanlardan oluşan bir kompozisyon dikkat çekiyor. Alaaddin tepesindeki Niğde Kalesi, Akmedrese, Hüdavent Hatun, Gündoğdu ve Şerif Ali Türbeleri kent merkezinin önemli gezi noktaları arasında yer alıyor. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi nden günümüze ulaşan Alaeddin Camii, Kapısındaki Taçlı Kadın Başı dikkat çekiyor (yanda) ve Dışarı Camii (altta) The Alaeddin Mosque attracts attention with the Crowned Woman Head on its gate (on the side) and the Dışarı Mosque (below) Kayalara oyulmuş manastırlar nefes kesiyor Kapadokya da kayaya oyulmuş pek çok manastır bulunuyor ve bilim insanları bu manastırları yemekhaneli (trapezalı) ve açık avlulu olmak üzere iki grupta ele alıyor. Manastırın yer aldığı Gümüşler Kasabasının Orta Çağ daki adı ve tarihi hakkında dönem kaynağı bulunmamaktadır. Büyük bir kaya kilisenin içine oyulan manastır Kapadokya bölgesindeki günümüze iyi korunarak gelmiş ve en büyük manastırlardan birisidir. Gümüşler Manastırı en ilginç manastırlardan biri ve ikinci grupta, yani açık avlulu manastırlar grubunda yer alıyor. Manastırın en önemli yapısı, kompleksin kuzeyinde yer alan kilise. Dört serbest destekli kapalı Yunan haçı planlı kilisenin kuzey haç kolunda iki mezar nişi (oyuğu) bulunuyor. Kilisenin duvar resimlerine bakılarak burada en az üç farklı ustanın çalıştığı düşünülüyor. Ana apsiste yer alan üç şerit 24 TÜRSAB DERGİ MART 2013

27 with the daughter of the Sanjak Bey of Niğde and who knew that they could never marry, depicted this issue on the stone decorating the gate, in order to eternalize his love. The building has a minaret with a single balcony located at the northeastern corner of it. Other important mosques in Niğde include the Sungur Bey, Hanım, Murat Pasha, Çelebi Hüsamettin, Pazar and Sır Ali Mosques. There is no source dating from the relevant period about the medieval name and history of the Gümüşler town, where the monastery is located. The monastery carved into a large rock-cut church is one of the well-preserved and largest surviving monasteries in Cappadocia. Gümüşler Manastırı kayalara oyularak inşa edilmiş (üstte), içerideki süslemeler İncil den pasajları tasvir ediyor (yanda) The Gümüşler Monastery was carved into rocks (above), the decorations inside it depict excerpts from the Bible The city of mosques In Niğde, there are many mosques, most of which are hundreds of years old. Among them, the Alaeddin Mosque is one of the most important ones. According to the inscription of the mosque, which was built by Ziynettin Beşara, Sanjak Bey of Niğde, in 1223, the architects of the building were Sıddık and his brother Gazi. The surviving mosque, which underwent some repairs, maintains most of its original features. The Crowned Woman Head on its gate is an excellent example of stone carving. According to the legend, the architect, who fell in love Rock-cut monasteries are astonishing There are many rock-cut monasteries in Cappadocia, and scientists divide them into two groups, namely the refectory (trapeza) monasteries and the courtyard monasteries. The Gümüşler Monastery in Niğde is one of the most interesting monasteries and it belongs to the second group. The most important structure of the monastery is the church located at the north part of the complex. There are two tomb niches on the northern cross aisle of the church, which has four free standing columns and which is built on a Greek cross plan. Considering the frescoes of the church, it is thought that at least three different masters should have worked here. At the top of the frescoes forming three rows at the main apse is the Jesus sitting on the throne, with to angels on his right side, the other contains the symbols of the authors of Bible and the Virgin Mary and the apostles from the scene of Deesis, and the lowest row consists of the depictions of church fathers such as Basil of Caesarea, Gregory of Nyssa and Gregory of Nazianzus. On the walls of a chamber, a composition consisting of hunting scenes and various animals, a unique one in Cappadocia, attracts attention. The Niğde Castle on the Alaaddin hill, the Akmedrese ( White Madrasa ), and the Tombs of Hüdavent Hatun, Gündoğdu and Şerif Ali are among the TÜRSAB DERGİ MART

28 hanlar, hamamlar, bedestenler ve diğer tarihi eserler Roma, Bizans ve Selçuklu Dönemi eserleriyle güzel bir mozaik oluşturuyor. Niğde nin sembolü elma Ülkemizde tüketilen elmanın büyük bir bölümü Niğde Bodur elma bahçelerinde üretiliyor. Patates üretiminde de Niğde ülkemizde ilk sıralarda yer alıyor. Birçok alanda kullanılan en kaliteli Mikronize Kalsit maden yatakları da Niğde de bulunuyor. Niğde nin bir başka önemli özelliği de renk ve desenleri bakımından dünyaca ünlü halıları. Cumhuriyet tarihinde yekpare 168 m2 lik en büyük halı 2008 de Niğde de üretilerek Kuveyt e satılmıştı. Niğde aynı zamanda önemli bir kiraz yetiştirme merkezi. Ve bu kirazların büyük bölümü doğrudan yurt dışına ihraç ediliyor. Niğde Kayaardı ise bağları ve uzun ömürlü insanlarıyla meşhur. Burada üretilen üzüm ve üzümden yapılan pekmez de Niğde nin en önemli tatlarından. Kültürü ve doğasıyla Niğde tam bir gezi kenti. Bahar aylarında etrafı saran çiçek kokuları arasında dolaşmanın tam vakti important sights in the city center. Inns, baths, bedestens (covered markets) and other historical artifacts dating from the Ottoman Empire Period form a nice mosaic together with the artifacts dating from the Roman, Byzantine and Seljuk Periods. Niğde s symbol is the apple. Most of the apples consumed in our country are grown in the dwarf apple orchards in Niğde. Niğde is one of the biggest potato growers in our country, too. The deposits of the top-quality Micronized Calcite, which is used in many different areas, are also in Niğde. Another important feature of Niğde is its carpets, which are world-renowned for their colors and patterns. In the Republican era, the largest one-piece carpet covering an area of 168 square meters was manufactured in 2008 in Niğde and exported to Kuwait. Additionally, Niğde is one of the top cherry producing provinces. And, most of these cherries are directly exported to foreign countries. On the other hand, the Kayaardı is famous for its vineyards and long-living people. The grapes grown here and the pekmez (grape juice) made from these grapes are among the most important flavors of Niğde. Niğde is a real tourist destination with its culture and nature. And, it is the best time to stroll among the scented flowers blooming everywhere in spring. Han Duvarları burada yazıldı Türk edebiyatının önemli kalemi, şair Faruk Nafiz Çamlıbel in ünlü Han Duvarları şiirinin, Niğde deki Mehmet Paşa Kervansarayı nda yazıldığını biliyor muydunuz? Mehmet Paşa Kervansarayı, ülkemizde ayakta kalan birkaç kervansaraydan biri. Kervansaray; cami, çarşı, hamam ve handan meydana gelmiş. Yapı topluluğunu Sultan I. Ahmet ve Genç Osman ın hükümdarlığı sırasında Sadrazam olan Mehmet Paşa hac ve sefer yolu üzerinde bulunan Ulukışla da yaptırmış. Külliyenin yapımı yılları arasında tamamlanmış. Bu kervansaray aynı zamanda doğuya yönelik seferler sırasında askerin barındırılması amacına yönelik olarak kurulmuş. Çamlıbel in 1922 de yazdığı Han Duvarları şiiri, soğuk bir Mart sabahında başlayan ve Ulukışla dan Kayseri ye yaylı denilen at arabasıyla yapılan üç günlük bir yolculuğu anlatır. Çamlıbel edebiyat öğretmeni olarak atandığı Kayseri ye giderken yolda mola verdiği sırada, Ulukışla da şu satırları kaleme almıştır: Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç şakladı, Bir dakika araba yerinde durakladı. Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar, Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar... Gidiyorum, gurbeti gönlümle duya duya, Ulukışla yolundan Orta Anadolu ya. The Walls of the Inn was written here Did you know that the famous poem of Faruk Nafiz Çamlıbel, the poet who was the most important writer of the Turkish literature, Walls of the Inn, was written at the Mehmet Pasha Caravanserai in Niğde? The Mehmet Pasha Caravanserai is one of the few surviving caravanserais in our country. The caravanserai consists of a mosque, a marketplace, a bath and an inn. The complex was built by Öküz Mehmet Pasha, the Grand Vizier during the reigns of Sultan Ahmed I and Sultan Osman II (Osman the Young), in Ulukışla, which was on the routes of hajj (pilgrimage) and expeditions. The construction of the complex was finished between 1610 and This caravanserai was built for the accommodation of troops during expeditions to the east, too. The poem, Walls of the Inn, written by Çamlıbel in 1922 describes a three-day journey from Ulukışla to Kayseri by a horse-drawn carriage called yaylı ( with springs ), beginning on a cold March morning. While traveling to Kayseri, where he was appointed as a literature teacher, Çamlıbel wrote the following lines during his stopover at Ulukışla: Niğde dünyaca ünlü halılarıyla da meşhur. Cumhuriyet tarihinde yekpare 168 M 2 lik en büyük halı burada dokunmuştu Niğde is famous for its world-renowned carpets, too. In the Republican era, the largest one-piece carpet covering an area of 168 square meters was manufactured here Black horses neighed, the leather whip cracked, The carriage stopped for a minute. Long afterwards, iron springs under me were shaken, Caravanserais passed before my eyes. I am going, feeling the homesickness in my heart, To the Central Anatolia, via the Ulukışla road. 26 TÜRSAB DERGİ MART 2013

29

30 MİMARİ architecture Döner tavanlı konak Memişoğlu Konağı Trabzon; kiliseleri ve camileriyle olduğu kadar konaklarıyla da ünlü. El işçiliğinin fark yarattığı bu konaklardan en önemlisi ise Memişoğlu Konağı 2 Elif Türkölmez Rasim Konyar 28 TÜRSAB DERGİ MART 2013

31 A mansion with a rotating ceiling Memİşoğlu Mansion Trabzon is not only famous for its churches and mosques, but also for its mansions. The most important one among these mansions, which are distinguished by craftsmanship, is the Memişoğlu Mansion TÜRSAB DERGİ MART

32 Sürmene ilçesinin 4 km doğusunda, Balıklı mevkiinde yer alan Memişoğlu Konağı, konaklarıyla ünlü Trabzon un en ünlü yapılarından biri. İki katlı kademeli cepheli büyük bölümü taştan inşa edilmiş geniş saçaklı bu yapı, ahşap işçiliğinin en üst düzey örneklerini yansıtması bakımından da çok önemli. 19. yüzyılda yapıldığı sanılan binanın üst katındaki Batı Odası nın ortasında bir mil etrafında dönebilen bir parça bulunuyor. Bu, vantilatör ve rüzgar gülü vazifesini görüyor. Yapıldığı dönem açısından bakarsak bu oldukça önemli bir yenilik. Tavanın bu özelliğinden dolayı konağa halk arasında Döner Tavanlı Konak ismi verilmiş. Konağı görmek kadar, buraya varılana dek yapılan yolculuk da insanın içini açıyor. Trabzon dan Of a doğru giderken muhteşem bir doğanın içinde süzülüyor, yeşille mavinin uyumu karşısında huzur doluyorsunuz. İşte tam o anda bir mola vermenin vakti. Çünkü yol üstünde Memişoğlu Konağı var. Otoyolun hemen yanında bulunan bu çarpıcı siluet, geçmiş zamanlardan kalma muhteşem bir tablo. Kesin olmamakla birlikte, Hacı Yakupoğlu Memiş Ağa tarafından 1856 da yaptırıldığı düşünülen konak, yukarıda söz ettiğimiz Döner Tavanlı Konak dışında başka isimlerle de anılır. Kastel Konağı ya da Memiş Ağa Konağı bunlardan bazıları. Kastel Köyü nde, yüzü denize bakan, iki katlı, geniş saçaklı, evden çok kale gibi görünen bu ünlü yapı, taş ve ahşap işçiliğinin mükemmel bir örneği. Daha dış cephesinde yarattığı ilgi, iç mekanları gezerken büyük bir şaşkınlığa dönüşüyor. Kiler, mutfak, ocaklar ve hizmetli odalarının bulunduğu zemin kattan düz bir merdivenle çıkılan konağın birinci katında sofaya bağlı haremlik ve selamlık bölümleri bulunuyor ve ünlü ahşap işçilikleri de bu bölümde yer alıyor. Ahşap tavan göbeklerinde, gene ahşap ile yapılmış kabartma motifler, geometrik şekiller, renkli bezemeler Şöminenin iki yanında taş dolaplar, duvarların tavana yakın bölümlerinde odayı çepeçevre dönen renkli resimler Kapı kanatlarında oymacılığın en güzel örnekleri, pencere parmaklıkları ve nihayet ünlü döner tavanı Bu tavan, dediğimiz gibi o dönem için önemli bir teknik ayrıntı. Çalışması için sadece rüzgar yeterli. Elektrik harcamadığı için doğa dostu Konak, bugün Trabzon-Rize güzergahını kullanan tüm turist grupları için farklı bir mola noktası olma özelliğini sürdürüyor. Yolunuz Trabzon a düşerse bu el işçiliği şahikası konağı muhakkak ziyaret edin. Memişoğlu Konağı nın iç süslemelerindeki detaylar görenleri büyülüyor. 19. yüzyıl ortalarında yapılan konak, iki katlı ve geniş saçaklı The details of the interior decorations of the Memişoğlu Mansion impress the visitors. The twostorey mansion built in the mid-19 th century has wide eaves Konağın tavanında, bir mil etrafında dönen bir parça bulunduğu için konağa halk arasında Döner Tavanlı Konak deniyor Because of the piece rotating around a shaft attached to the ceiling of the mansion, it is called the Mansion with a Rotating Ceiling among the people 30 TÜRSAB DERGİ MART 2013

33 The Memişoğlu Mansion located 4 km east of the Sürmene district, in Balıklı, is one of the most famous buildings in Trabzon, which is renowned for its mansions. The two-storey mansion, which has an indented façade, most of which is made of stone, and which has wide eaves, is very important in terms of reflecting the highest quality examples of woodworking, too. At the center of the Western Room on the upper floor of the building, which supposedly was built in the 19 th century, there is a piece rotating around a shaft. It functions as a ceiling fan and as a weather vane. Considering its date of production, it is a very important innovation. Because of this feature, the mansion was named the Mansion with a Rotating Ceiling, among the people. Not only visiting the mansion, but also the journey to it makes one happy. While travelling from Trabzon towards Of, you enjoy an excellent nature and find peace before the harmony between the green and the blue. This is the exact time to stop over. For, there is the Memişoğlu Mansion on the road. This striking silhouette, just next to the highway, is an excellent picture dating from past times. This mansion, supposedly built by Hacı Yakupoğlu Memiş Ağa in 1856, has several names, other than the abovementioned Mansion with a Rotating Ceiling, including Kastel Mansion and Memiş Ağa Mansion. This famous two-storey structure in the Kastel Village faces the sea, has wide eaves, resembles a castle rather than a house, and it is a perfect example of stonemasonry and woodworking. The interest created by its façade turns into a great astonishment while visiting its interior. The first floor of the mansion that is reached from the ground floor containing the storeroom, kitchen, ovens and servant rooms via a straight stairway contains the women s and men s quarters connected to the anteroom, and the famous woodworks are in this section. The wooden ceiling roses are decorated with wooden reliefs, geometrical figures and colored patterns. There are stone cabinets on both sides of the fireplace, and color pictures surrounding the whole room on the upper parts of the walls close to the ceiling. These are complemented with the best examples of woodcarving on door leaves, on window screens, and finally on the famous rotating ceiling. As we have mentioned, this ceiling was an important technical detail for that period. Wind is the only requirement for its functioning. It is nature-friendly, for, it does not consume electric power. Today, the mansion continues to be a different stopover for all tourist groups using the Trabzon-Rize route. If you happen to be in Trabzon, you must visit this mansion, a masterpiece of craftsmanship. TÜRSAB DERGİ MART

34 Memiş Ağa kimdir? Osmanlı İmparatorluğu Dönemi nde, imparatorluk toprakları idari açıdan eyaletlere bölünerek yönetiliyordu. Eyaletlerin başındaki valiler, çeşitli olanaksızlıklar yüzünden denetimde güçlük çektikleri yörelerde, devlet adına vergi toplayacak, güvenliği sağlayacak yardımcılar seçerlerdi. Bu yardımcılar, o yörede sözü geçen, güçlü, varlıklı kişiler arasından atanırdı. Yörede ağa adıyla bilinen bu görevlilerden biri de Memiş Ağa idi lerin sonlarında adını duyurmuş olan Hacı Yakupoğlu sülalesine, 1800 başlarında Trabzon valisi tarafından Sürmene ve çevresi için idari görev verilmişti. Tarihçiler, Memiş Ağa nın, Hacı Yakup un en büyük oğlu olduğunu ve yüklendiği ağalık görevini başarıyla sürdürerek çeşitli yararlılıklar gösterdiğini yazarlar yılından itibaren Osmanlı Hükümeti tarafından Ayan Ağalığı na kabul edilerek görevlendirilmiştir tarihi itibariyle de, Memiş Ağa nın Ayan Ağalığı yeni yetkilerle daha güçlü konuma getirilerek, komşu yerleşim alanlarının idaresi de Memiş Ağa ya devredilmiştir yılında Yüzbaşı rütbesi verilerek silahlı kuvvetlerin bölgedeki temsilcisi olur. Osmanlı Hükümeti tarafından 1854 yılında asker kaçaklarını yakalayıp teslim etmekle görevlendirilir. Bu olaylarda hükümetin tarafını tutan Yakupoğullarından Memiş Ağa, güçlenmiş, zenginleşerek Kastel mevkiindeki konağı yaptırmıştır. Hacı Yakupoğlu Memiş Ağa Konağı nın, Memiş Ağa tarafından Yüzbaşı rütbesi ile ödüllendirilip Silahlı Kuvvetlere katılmasından on yıl sonra kendisi tarafından yaptırılmış olduğu rivayet edilir. Memişoğlu Konağı, Yakupoğulları ndan Memiş Ağa tarafından yaptırılmış. Konak, ahşap işçiliğinin en iyilerine ev sahipliği yapıyor The Memişoğlu Mansion was built by Memiş Ağa from the Yakupoğlu family. The mansion hosts the finest examples of woodworking Who is Memiş Ağa? During the Ottoman Empire Period, the territory of the empire was administratively divided into eyalets. Governors of the eyalets chose assistants to collect taxes on behalf of the state and to provide security for regions that were difficult to control due to various reasons. These assistants were chosen among influential, powerful and wealthy local people. Memiş Ağa was one of these functionaries, who were called ağa s ( agha s) in this region. The Hacı Yakupoğlu family, which became known in the late 1700s, was entrusted administrative duties in and around Sürmene by the governor of Trabzon. According to historians, Memiş Ağa was the eldest son of Hacı Yakup, and he was successful and achieved various accomplishments as an ağa. In 1819, he was appointed as an Ayan (feudal lord) by the Ottoman Government. As of 1824, Memiş Ağa was entrusted with new powers, and he began to rule the neighboring settlements, too. In 1846, he was given the rank of captain, and became the regional representative of the armed forces. In 1854, he was charged by the Ottoman Government with catching and delivering deserters. Memiş Ağa, who sided with the government during the disturbances, got stronger and richer after them, and built the mansion in Kastel. According to rumors, the Hacı Yakupoğlu Memiş Ağa Mansion was built by him ten years after being rewarded with the rank of Captain and joining the Armed Forces. 32 TÜRSAB DERGİ MART 2013

35 Bunlar da var Yarımbıyıkoğlu Evi Pazarkapı Mahallesi nde Kundupoğlu Sokak tadır. İki katlı dış sofalı planlı bir evdir. Süsleme özelliklerini yitirmiştir yılında yapıldığını kitabesinden öğreniyoruz. Kundupoğlu Evi Yarımbıyıkoğlu Evi nin güneyinde yer alır. Sadece bir kısmı ayakta kalmış. Üst oda alçı, ahşap oyma ve kalem işi süslemelere sahip. 18. yüzyıla tarihlenmekte. Çakırağa Konağı Trabzon un Hayrat ilçesi nin Sarıağaç Köyü nde bulunan konak İsmailağa tarafından 1821 yılında yaptırılmış. Konağın zemin katı kesme taş olup, kış odası, kiler ve ambar burada yer alıyor. Ahşap Bağdadi kaplamalı ikinci katta da yatak odaları bulunuyor. Çakırağa Konağı, 1979 yılında Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü nce onarılarak günümüze kadar ulaşmış. Ortahisar Evleri Eski Türk evlerini ön plana çıkaran en önemli unsur geleneksel mimari tarzındaki fonksiyonellik ve estetiktir. Eski Türk evleri yüzlerce yıllık bir süreçte oluşan kent kültürünün günümüzde yaşamaya devam eden en önemli yapı taşlarıdır. Ortahisar Evleri de bu kültürü devam ettiren en önemli mimari eserlerden. Nemlizade Konağı Gazipaşa Mahallesi nde yer alan eser geniş bir alana yerleştirilmiş dört katlı kagir bir yapı. Konak haremlik ve selamlık bölümlerinden oluşmakta. Zemin kat ve odalarında Kütahya çinilerinin en güzel örnekleri panolar şeklinde sergilenmiş. Orta Mahalle Evleri Akçaabat-Orta Mahalle Evleri Karadeniz Bölgesi nin en güzel evleri olarak biliniyor. 19. Yüzyılın başında inşa edilen ahşap evler görenleri kendine hayran bırakıyor. Nemlizade Konağı Nemlizade Mansion Others Ortahisar Evleri Ortahisar Houses Yarımbıyıkoğlu House It is on the Kundupoğlu Street, Pazarkapı Neighborhood. It is a two-storey house with an exterior anteroom. Its decorations have disappeared. It was built in 1706, according to its inscription. Kundupoğlu House It is located south of the Yarımbıyıkoğlu House. Only a part of it is standing. The upper room is decorated with plasterworks, woodcarvings and engravings. Çakırağa Mansion This mansion located in the Sarıağaç Village of the Hayrat district of Trabzon was built in 1821 by İsmail Ağa. The ground floor of the mansion, which is made of cut stone, contains the winter room, the storeroom and the larder. The wooden second floor made of lath and plaster contains the bedrooms. The Çakırağa Mansion was repaired by the General Directorate of Monuments and Museums, and has survived until today. Ortahisar Houses The most important element featuring old Turkish houses is the functionality and esthetics associated with the traditional architectural style. Old Turkish houses are the most important surviving building blocks of the urban culture formed over a period of hundreds of years. And the Ortahisar Houses are among the most important architectural works representing this culture. Nemlizade Mansion This work in the Gazipaşa Neighborhood is a four-storey masonry structure covering a wide area. It consists of women s and men s quarters. The finest examples of tiles from Kütahya are exhibited on the boards decorating the ground floor and the rooms. Orta Mahalle Houses The Orta Mahalle (Neighborhood) Houses in Akçaabat are known as the most beautiful houses in the Black Sea Region. These wooden houses built in the early 19 th century impress those who see them. TÜRSAB DERGİ MART

36 CAMİ mosque 800 yıldır ayakta: GÖĞCELİ CAMİİ Benzersiz ahşap yapısı ile dünyanın sayılı eserleri arasında yer alan tarihi Göğceli Camii nin yapımında, kiriş bağlantıları dışında, hiç çivi kullanılmadığını biliyor muydunuz Rasim Konyar 34 TÜRSAB DERGİ MART 2013

37 Standing for 800 years: GÖĞCELİ MOSQUE Did you know that, the beam connections aside, no nails were used for the construction of the historical Göğceli Mosque, which is world s one of the special works due to its unique wooden structure TÜRSAB DERGİ MART

38 Samsun un Çarşamba ilçesine bağlı Çay Mahallesi nde bulunan Göğceli Mezarlığı içinde, 800 yıldır ayakta duran eşsiz bir yapı Göğceli Camii. Yörede mezarlıklara Göç Eli deniliyor, bu söz zamanla Göğceli ye dönüşerek hem mezarlığa hem de mezarlığın içinde bulunan camiye isim olmuş yılında inşa edilen bu caminin en büyük özelliği, yapımında kiriş bağlantıları dışında hiç çivi kullanılmamış olması. Çivisiz Cami olarak da anılan Göğceli Camii nin, Selçuklular Dönemi nde yapıldığı biliniyor ancak mimarı kesin olarak belli değil. Önünde Garipler adıyla da bilinen Göğceli Mezarlığı bulunan cami, son yıllarda geçirdiği restorasyonun ardından yerli ve yabancı turistlerin akınına uğruyor. Anadolu ahşap planlı camiler tipinin en güzel örneklerinden biri olan cami, üst üste yığma tekniğiyle yapılmış. Duvarlarını tek parça kalaslar oluşturuyor. Duvarlarda, direklerde, direk başlarında, kirişlerde, merteklerde ve mahya ışığı gibi yapının birçok yerinde karaağaç, dış budak, kestane gibi ağaçlar kullanılmış. Bu caminin mimari özellikleri çok önemli. Kim tarafından yapıldığı bilinmese de, zamanı için ileri görüşlü dahi bir usta tarafından inşa edildiği açık. Duvarlarda tek parça olarak kullanılan kalaslar, yaklaşık cm. kalınlığında, cm. eninde ve yaklaşık ve 20 metre uzunluğunda. İlginç olan bir başka özellik ise ahşap yapının taşınabilir özelliğe sahip olması. Yani, bina yapılmadan önce herhangi bir temel kazılmamış. Alttaki derinlik yapının hava almasını, nemi ve çürümeyi önlemek için açılmış. Kuzey kısmı hafif dönel olan çatı; üç omuzlu ve çatının taşıyıcıları ahşap duvarlar ve dikmeler. The Göğceli Mosque is a unique building standing for 800 years inside the Göğceli Cemetery located in the Çay Neighborhood of the Çarşamba district of Samsun. In this locality, cemeteries are called Göç Eli ( Immigrated Place ), and in the course of time this phrase transformed into Göğceli, which is the name of both the cemetery and the mosque inside it. The most important feature of this mosque built in 1206 is that no nails were used for its construction, beam connections aside. It is known that the Göğceli Mosque, also called the Nailless Mosque, was built during the Seljuk Period, but its architect is not definitely known. The mosque facing the Göğceli Cemetery, also known as the Garipler ( Strangers ), has become very popular among local and foreign tourists after the renovation it underwent in recent years. The mosque, one of the most beautiful examples of the Anatolian wooden mosques, was constructed using lap joints. The walls consist of one-piece timbers. The walls, posts, post heads, beams, rafters, ridgepoles etc. were made from elm, ash, chestnut, etc. The architectural features of this mosque are very important. Although its designer is unknown, it is clear that it was built by a genius craftsman who was farsighted. The one-piece timbers forming the walls are about cm thick, cm wide and m long. Another interesting feature is the transportability of the wooden structure. In other words, no foundation was dug before the construction of the building. The cavity below it was created to provide air circulation against moisture and decay. The roof, the northern part of which is slightly rotational, has three gables and it is supported by wooden walls and posts. 36 TÜRSAB DERGİ MART 2013

39 Göğceli Camii ni kimin yaptığı bilinmiyor ancak zamanının ötesindeki mimari üslubuyla usta eller tarafından inşa edildiği açık The architect of the Göğceli Mosque is unknown, but its architectural style beyond its time proves that it was built by a skilled master Göğceli Camii nin tavan süslemeleri gerçekten hayranlık uyandırıcı The ceiling decorations of the Göğceli Mosque are really impressive TÜRSAB DERGİ MART

40 Cami neden yapıldı? Göğceli Camii nin kim tarafından neden yaptırıldığına dair çeşitli rivayetler var. Bunlardan birine göre Karadeniz den donanması ile gelerek bölgeye yerleşen ve ismi bilinmeyen bir İslam hükümdarı bu camiyi yaptırmıştır. Aynı hükümdar tarafından bu camiye benzer dört cami daha yaptırıldığı rivayet edilir. Bunlardan birisi Aşağı Kavacık Mezarlığı nda, biri Karagöz Mevkii nde diğeri ise Terme Yavaşköy civarında bulunmakta. Caminin tavanı tamir edilirken kirişlerden birinde Arapça harflerle yazılı 592 tarihine rastlanmış. Ancak bu tarihin neye işaret ettiği bilinmiyor. Yüz yıllar boyunca güneşe, neme, yağmura ve depremlere dayanmış bu yapı 2007 yılında önemli bir restorasyona tabi tutuldu. Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve Çarşamba Belediyesi nin ortak çalışmasıyla caminin restorasyonu ve çevre düzenlemesi tamamlandı. Camiye bir şadırvan ve caminin etrafına sosyal tesisler yapılarak, yeniden ibadete açıldı. Bu cami, Türkler in Anadolu ya girişinden kısa bir süre sonra yapıldığı için, Türkler in Anadolu ya yerleşmesinin göstergesi olması bakımından önemli. Anadolu coğrafyasında bu tür yapılara rastlanıyor ancak bu kadar sağlam bir biçimde ayakta kalmış olanlarına rastlamak her zaman mümkün değil. Bu bakımdan cami Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından koruma altına alınmış. Anadolu da Türk izleri denince akla gelecek ilk birkaç yapıdan biri olan bu eşsiz ahşap cami, yemyeşil bir doğanın ortasında konuklarını bekliyor. 38 TÜRSAB DERGİ MART 2013

41 Why was the mosque built? There are various rumors about why and by whom the Göğceli Mosque was built. According to one of them, an unknown Muslim ruler who came from the Black Sea with his navy and who settled in this region built this mosque. Again according to rumors, the same ruler built four other similar mosques. One of them is in the Aşağı Kavacık Cemetery, one in the Karagöz locality, and another is located near Terme Yavaşköy. During the renovation of the roof, it was discovered that one of the beams was bearing an Arabic inscription reading a date (592). However, the meaning of this date is unknown. This building, which resisted sun, moisture, precipitation and earthquakes for hundreds of years, underwent a significant restoration in The restoration and landscaping works were jointly carried out by the Regional Directorate of Foundations and the Çarşamba Municipality. A şadırvan (fountain) was added to the mosque, social facilities were built around it, and the building was re-opened to worship. Since it was built shortly after the appearance of Turks in Anatolia, this mosque is important as an indicator of Turks settling in Anatolia. Such buildings can be found in the Anatolian territory, but so firmly standing examples are rare. Thus, it has been put under protection by the Regional Directorate of Foundations. This unique wooden mosque, one of the first buildings that would come to mind when thinking of Turkish traces in Anatolia, waits for its visitors in the middle of a green nature. Cami tamamen ahşap ve hiç çivi kullanılmadan yapılmış. Vakıflar Bölge Müdürlüğü restorasyon işleriyle yakından ilgileniyor The mosque was made exclusively from wood, without using any nail. Its restoration is supervised by the Regional Directorate of Foundations Samsun un Ahşap Camileri Samsun da Göğceli Camii nin dışında da pek çok ahşap yapı var. İşte şimdi tüm bu özel yapılar bir kitapta toplandı. 94 adet ahşap caminin tanıtıldığı Samsun un Ahşap Camileri adlı kitap, Yrd. Doç. Dr. Mehmet Sami Bayraktar, Yrd. Doç. Dr. Eyüp Nefes ve Konsept Danışmanı Fahrettin Ergün tarafından hazırlandı. Kitapla birlikte bir de DVD hazırlayan ekip, Samsun un yüzlerce yıldır ayakta duran ahşap camilerinin tanıtılması için büyük emek sarf etmiş. Yıllardır bu proje için çalışan bilim insanları kitapta Göğceli Camii başta olmak üzere, Yaycılar Köyü Şeyh Habil Camii, Ordu Köyü Camii, Bekdemir Camii, Kocakavak Köyü Camii, Karacalı Köyü Camii, Kılavuzlu Köyü Camii, Çaltu Köyü Camii, Porsuk Köyü Camii, Kasımzade Sofu Ahmed Camii, Alan Köyü Camii gibi camilere yer vermiş. Ahşap camiler, özellikle yurtdışındaki mimarların ilgisini çeken yapılar. Samsun bu anlamda gözde bir kent. Şehirde bulunan camiler hemen her dönem yurtdışındaki üniversitelerde Mimarlık bölümlerinde okuyan öğrencileri ağırlıyor. Samsun s Wooden Mosques In Samsun, there are many wooden buildings other than the Göğceli Mosque, too. Recently, all these special buildings were collected in a book. This book, entitled Samsun s Wooden Mosques, which provides information about 94 wooden mosques, was prepared by Assist. Prof. Sami Bayraktar, Assist. Prof. Eyüp Nefes, and Concept Advisor Fahrettin Ergün. The team, who prepared a DVD together with the book, worked hard to introduce the wooden mosques standing in Samsun for hundreds of years. The professors, who had worked for this project for many years, dealt with the Yaycılar Village Şeyh Habil Mosque, Ordu Village Mosque, Bekdemir Mosque, Kocakavak Village Mosque, Karacalı Village Mosque, Kılavuzlu Village Mosque, Çaltu Village Mosque, Porsuk Village Mosque, Kasımzâde Sofu Ahmed Mosque, Alan Village Mosque, etc., as well as the Göğceli Mosque. Wooden mosques attract the attention of especially foreign architects. With this regard, Samsun is a favorite city. The mosques in the city host students studying architecture in foreign universities almost in every period. TÜRSAB DERGİ MART

42 GEZİ travel HURGHADA Mısır ın en güzel yerinde TÜRSAB heyeti, Mısır Turizm Federasyonu nun davetlisi olarak Mısır ın Hurghada Bölgesi ne bir ziyarette bulundu, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ve Mısır Turizm Federasyonu Başkanı Elhamy El Zayat iyi niyet anlaşmasına imza attı HURGHADA At the most beautiful place in Egypt Invited by the Egyptian Tourism Federation, TÜRSAB s delegation paid a visit to the Hurghada Region in Egypt. Başaran Ulusoy, President of TÜRSAB, and Elhamy El Zayat, Chairman of the Egyptian Tourism Federation, signed a goodwill agreement 40 TÜRSAB DERGİ MART 2013

43 Kızıldeniz in insanı büyüleyen güzelliğinden etkilenmemek mümkün değil. Mercanlarla kaplı, yer yer turkuvaz yer yer neredeyse beyaza çalan bir maviye bürünen Kızıldeniz in en güzel yerlerinden birinde, Hurghada dayız. TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy un da aralarında olduğu TÜRSAB heyeti, Şubat ayında gerçekleştirdiği Hurghada ziyaretinde hem bölgenin turizm potansiyelini inceledi hem de Mısır-Türkiye ilişkilerinde önemli adımlar atılmasını sağladı. TÜRSAB ve Mısır Turizm Federasyonu arasında iyi niyet protokolünün imzalandığı toplantıda konuşan Mısır Turizm Federasyonu Başkanı Elhamy El Zayat, Mısır ın ilk defa bir turizm birliği tarafından ziyaret edildiğini belirterek TÜRSAB heyetine teşekkür etti. İkili ilişkilerde yaşanan bu gelişmeler hem Mısır hem de Türkiye turizmi açısından şüphesiz çok önemli sonuçlar doğuracak. Gelin şimdi bu güzel bölgeyi tanıyalım. Hurghada nın heyecan verici Kızıldeniz kıyısındaki Hurghada nın heyecan verici güzelliği nefes kesiyor The exciting beauty of Hurghada, Red Sea, is breathtaking dokusu ve güzelliği burada uzun süre kalmak için başlı başına bir sebep olsa da çevresindeki çöller ve sahil şeridi, Mısır ın ihtişamlı coğrafyasında zamanı geri çevirip yeni ve beklenmedik karşılaşmaları yeniden yaşamak isteyeceğiniz tecrübeler sunuyor. Hurghada dan iç bölgelere yapacağınız geziler size yeni olasılıkların ve maceraların kapısını açıyor. Hurghada dan batıya doğru geldikçe, önünüzde çöl tepeleri yükseliyor ve benzeri olmayan bir deneyimi, Hurghada da günbatımını gözler önüne seriyor. Burada göreceğiniz her şey, doğaya şaşırmanıza sebep olacak türden Hurghada nın Doğu Çölleri, kum, kayalık, vaha ve dağ manzaralarıyla dolu. Bedevilere ev sahipliği yapan bu çöllere geziler düzenleniyor ve Bedevi kültürü inceleniyor. Bedevi yaşam tarzı, müzikleri ve yemekleri bizzat deneyimleniyor. Bedevi köyleri gerçekten görülmesi gereken yerlerden. Çölün ortasında kurulmuş bu zor yaşamlar, insanın azmini ve istediği takdirde neler başarabileceğini ortaya koyuyor. TÜRSAB heyeti, Hurghadalı yetkililerle birlikte TÜRSAB delegation met Hurghada s officials It is impossible not to be affected by the impressive beauty of the Red Sea. We are at one of the nicest places along the Red Sea, which is covered with corals and which has a blue that resembles turquoise in patches and almost white in others. During the Hurghada visit in February, the TÜRSAB delegation including Başaran Ulusoy both inspected the tourism potential of the region and contributed to the development of Egyptian-Turkish relations. Elhamy El Zayat, Chairman of the Egyptian Tourism Federation who delivered a speech during the meeting at which a goodwill protocol was signed between TÜRSAB and the Egyptian Tourism Federation, explained that Egypt was for the first time visited by a tourism association and thanked the TÜRSAB delegation. Of course, these developments in bilateral relations will have important consequences in terms of both Egyptian and Turkish tourism. Let s get to know this beautiful region. Although the exciting texture and beauty of Hurghada make one want to stay here for a longer time, the deserts around it and the coastline offer unexpected encounters in the impressive terrain of Egypt, which are wanted to be experienced again. Trips to the inner parts of Hurghada open the door to new possibilities and adventures. Toward the west of Hurghada, there are desert dunes and one gets able to see the unique, impressive sunset at Hurghada. Here, everything you see will surprise you about the nature. The Eastern Deserts of Hurghada are full of sand, rock, oasis and mountain scenes. During trips to these deserts hosting the Bedouins, the Bedouin culture is examined. The life style, music and dishes of the Bedouins are experienced. Indeed, the Bedouin villages are among the must-sees. These difficult lives developed in the middle of a desert reveal the determination of human beings and the scope of things that can be accomplished. You may enjoy the underwater with Sinbad, too If you look at the horizon from the desert toward the shore, you see TÜRSAB DERGİ MART

44 Denizaltını Sinbad la da görebilirsiniz Çölden sahile doğru ufka baktığınızda, kısa bot gezileriyle ulaşılabilir olan, her biri kendine has adaları görüyorsunuz. Adaların çoğu popüler dalış alanları. Mercan kayalıkları, kumlu sığ sahilleri, keşfedilmek için bekleyen sığ ve derin sularıyla adalarda dalış yapmak turistlerin favorisi. Hatta ana dalış alanlarının ortasında bulunan Giftun Adası na günlük dalış partileri düzenleniyor. Billur deniz, mercan kayalıklarına, rengarenk tropik balıklara ev sahipliği yapıyor ve en önemlisi dalış sırasında kedi balığı, kaplumbağa ve yunusları da görebiliyorsunuz. Mahmya Plajı, Hurghada Sahili, Giftun Adası Ulusal Parkı muhakkak görülmesi gereken yerlerden. Dalış çok popüler olsa da, su altı manzaralarının zevkine varabilmek için başka yollar da var. Kızıldeniz in muhteşem denizaltı yaşamını Sinbad adlı denizaltıyla da görebilirsiniz. El Gouna yı da görün El Gouna, Hurghada nın 25 km. kuzeyinde bulunan bir dinlenme tesisi. Billur gibi bir suyun etrafında birbirine köprülerle bağlanan güzel plajlara sahip büyük bir şehir de diyebiliriz El Gouna için. Lagünlerden oluştuğu için Kızıldeniz in Venedik i diye anılır. Spor olanakları, açık hava partileri ve barbeküleriyle heyecan verici Mangroovy Plajı ve denize uzanan ve mercan kayalıklarının üzerinden geçen 600 metrelik bir iskelesi bulunan Zeytuna Plajı buranın en popüler plajları. El Gouna fotoğrafçılar için bir cennet. Çok sayıda fotoğrafçı cennetten bir parça sayılan bu yerin fotoğraflarını çekmek için bölgeye geliyor. TÜRSAB Heyeti nin düzenlediği inceleme gezisi sayesinde Mısır ile Türkiye arasındaki turizm ilişkilerinin gelişmesi yönünde önemli bir adım atılmış oldu. Şimdi sıra bu güzel yerleri gidip görmekte. unique islands that can be reached by short boat trips. Most of the islands are popular diving sites. Diving at the islands with their coral reefs, shallow shores with sand, shallow and deep waters waiting to be discovered, is a favorite activity of tourists. At the Giftun Island, which is located in the middle of main diving sites, daily diving parties are held. The crystal-clear sea hosts coral reefs and colorful tropical fish species, and most importantly, you can see catfishes, turtles and dolphins while diving. The Mahmya Beach, the Hurghada Coast, and the Giftun Island National Park are among the must-sees. Though diving is very popular, there are other ways of enjoying the underwater scenes, too. You can see the impressive underwater life of the Read Sea by boarding on the submarine named Sinbad. See El Gouna, too El Gouna is a tourist resort located 25 km north of Hurghada. We can describe El Gouna as a large city that has beautiful beaches connected to each other by bridges around a crystal-clear sea. Since it consists of lagoons, it is called the Venice of the Red Sea. The exciting Mangroovy Beach, with its sports, outdoor parties and barbecues, and Zeytuna Beach, which has a 600-meter long jetty reaching out into the sea over the coral reef, are the most popular beaches here. El Gouna is a paradise for photographers. Many photographers visit this region to take the photographs of this place that is considered a part of the paradise. Thanks to the inspection trip held by the TÜRSAB Delegation, an important step has been taken towards the improvement of tourism relations between Egypt and Turkey. Now, it is time to visit and see these nice places. Hurghada ya gidince yapılacak en önemli aktivite dalış. Mercanları, tropik balıkları hatta yunusları görmeye hazır olun. Sinbad adlı denizaltıyla, denizin altındaki güzellikleri uzun uzun inceleyebilirsiniz In Hurghada, diving is the most popular activity. Be prepared to see coral reefs, tropical fish species and even dolphins. The submarine named Sinbad allows you to inspect the underwater beauty for a long time 42 TÜRSAB DERGİ MART 2013

45 El Gouna çevresinde gezilebilecek pek çok adacık bulunuyor. Abu Tig Marina sı gün batımını izlemek için en ideal noktalardan biri There are many small islands to visit around El Gouna. The Abu Tig Marina is one of the ideal places to watch sunset TÜRSAB DERGİ MART

46 MÜZE museum AŞİYAN MÜZESİ YENİLENDİ Tevfik Fikret in evi olarak bilinen Aşiyan Müzesi nde bir süredir restorasyon çalışmaları vardı. Çalışmaların ardından tekrar ziyarete açılan bu edebiyat müzesi ni, Müze Yöneticisi ve Tarihçi Ata Yersu anlattı 44 TÜRSAB DERGİ MART 2013

47 AŞİYAN MUSEUM HAS BEEN RENEWED The Aşiyan Museum, known as the house of Tevfik Fikret, has been under restoration for some time. Manager of the Museum and Historian Ata Yersu talked about this literary museum, which has been re-opened to visitors Müze Yöneticisi ve Tarihçi Ata Yersu Ata Yersu, Manager of the Museum and Historian TÜRSAB Dergi: Aşiyan Müzesi ndeki restorasyon sürecini ve müzede yapılan değişiklikleri anlatır mısınız? Ata Yersu: Aşiyan Müzesi nde devam eden restorasyon çalışmaları 2012 nin son aylarında tamamlandı, müze 14 Aralık 2012 tarihinde yeniden açıldı. Restorasyon sürecinde binadaki yapısal sorunlar üzerinde durularak, binanın tüm taşıyıcı sistemi elden geçirildi, orijinal hali korunmak kaydı ile sistem desteklendi, binanın maruz kalabileceği dış faktörlere karşı temel kısım izolasyonları yapılarak binanın tüm elektrik, su, güvenlik sistemleri modern tekniklerle yenilendi. Yapısal anlamda yapılan tüm müdahaleler müze restorasyona girmeden önce arşiv çalışmaları ve araştırmalarda elde edilen veriler ışığında yönlendirildi. Aşiyan, ana salondaki kalem işlerinden, yazlık oturma odasındaki duvar kağıdına kadar özenli bir çalışma neticesinde ilk inşa edildiği yıllardaki görüntüsüne kavuşturuldu. Tüm müze iç duvar renkleri yine eski sıva üzerinde yapılan inceleme ve tarihi verilerdeki ipuçlarının değerlendirilmesi ile bugünkü görüntüsüne kavuştu. TÜRSAB Magazine: Could you describe the restoration process at the Aşiyan Museum and the modifications made on it? Ata Yersu: The restoration of the Aşiyan Museum was finished in the last months of 2012, and the museum has been re-opened on December 14, During the restoration, the structural problems of the building were addressed, the whole loadbearing system was overhauled, the system was supported maintaining its original form, the main parts were isolated against possible external factors, and the whole electricity, water and security systems were renewed employing modern techniques. All structural interventions were directed in the light of data obtained through archive studies and researches conducted before the restoration. The building has been returned to its original appearance from the engravings in the main hall to the wallpaper in the summer living room as a result of a careful work. The colors of the all interior walls of the museum have obtained their current appearance, thanks to examinations of the old plaster and historical data. TÜRSAB DERGİ MART

48 TÜRSAB Dergi: Aşiyan Müzesi nin İstanbul ve Türk edebiyatı tarihi açısından önemi nedir? Ata Yersu: Aşiyan Müzesi, Türkiye de açılan ilk edebiyat müzesi olması nedeniyle bu alandaki bir eksikliği kapatmaya çalışmasının yanı sıra, birçok ilki de bünyesinde barındıran bir müze. Yapının tarihçesine baktığımızda projesinin ve tüm dekorasyonunun evin sahibi olan ünlü Türk şairi Tevfik Fikret e ait olduğunu görüyoruz. Tevfik Fikret, şairliğinin dışında pek çok alanda eserler vermiş bir isim. Şairin mimari alanda yapmış olduğu eserlerin en ünlülerinden biri olarak görebildiğimiz bu bina, onun çocukluk yıllarından beri hayalini kurduğu kendisine ait bir yuva özleminin sonucu olarak ortaya çıkmış. Aşiyan kelime anlamı ile Farsça da Yuva, kuş yuvası anlamına geliyor. TÜRSAB Dergi: Bu evin müzeye dönüştürülmesi nasıl ve ne zaman olmuş? Ata Yersu: Şairin tüm taslak, proje ve uygulamasını üstlendiği evin 1905 yılında başladığı inşaatının 1906 yılında bitmesi ile Fikret ailesi buraya taşınmış. Tevfik Fikret in 1915 yılında ölümüne kadar ev sahipliği yaptığı bu yer daha sonraları eşi Nazime Hanım ın oturmaya devam ettiği, aileye ait bir yapı olmuş. Nazime Hanım ın yaşının ilerlemesi ve evin bakım masraflarının gittikçe artması Fikret ailesinin binayı elden çıkarmasına yol açmış yılında ilk önce Robert Kolej in talip olduğu ev, devrin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel, İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar ın girişimleriyle devlet adına belediye tarafından bedeli karşılığında eşinden satın alınmış. Büyük şair Tevfik Fikret in evinin, oluşturulan komisyon tarafından bir edebiyat müzesine dönüştürülmesi düşünülmüş. Bu Müze, Boğaz ın en güzel noktasında, Aşiyan da konumlanıyor (üste). Aşiyan Müzesi nin geçmişten fotoğrafları (solda) The museum is located on the most beautiful place along the Bosphorus, namely in Aşiyan (above). Photographs from the past of the Aşiyan Museum (left) 46 TÜRSAB DERGİ MART 2013 TÜRSAB Magazine: What is the importance of the Aşiyan Museum for İstanbul and for the history of Turkish literature? Ata Yersu: Besides contributing to the making up of a deficiency, as the first literary museum opened in Turkey, this museum incorporates many firsts. The history of the building reveals that the project and the decorations of the house were designed by the famous Turkish poet Tevfik Fikret, the owner of the house. Tevfik Fikret was not only a poet; he was active in many areas. This building, which can be regarded as one of the most famous architectural works of the poet, was an outcome of his childhood dreams of having his own home. In Persian, the word Aşiyan means Nest, bird nest. TÜRSAB Magazine: How and when was this house converted into a museum? Ata Yersu: When the construction of this house, the drafts, project and implementation of which had been undertaken by the poet, and which was initiated in 1905, was completed in 1906, the Fikret Family moved to it. This house, the owner of which was Tevfik Fikret until his death in 1915, became a building owned by the family and occupied by his wife Ms. Nazime. When Ms. Nazmiye got older and the maintenance costs of the house increased more and more, the Fikret Family sold off the building. In 1940, the house, which had first been requested by the Robert College, was bought from his wife by the municipality, on behalf of the government, upon the initiatives

49

50 of the then Minister of National Education Hasan Ali Yücel and İstanbul s Governor and Mayor Mr. Lütfi Kırdar. The house of Tevfik Fikret, the great poet, was planned to be converted into a literary museum by a commission that was established. For this purpose, the belongings of Abdülhak Hamit Tarhan, the Grand Poet, which were donated by his wife Ms. Lüsyen to the municipality after his death in 1937, were brought to Aşiyan. At the same time, the works of Recaizade Ekrem Bey, Ali Ekrem Bolayır and the members of the New Literature movement were brought to the museum. In 1959, the collection of the museum was expanded through the donation of the belongings and library of Nigar Hanım, one of our female poets, to the museum. The museum was opened to visitors on August 19, 1945; i.e., on the 30 th anniversary of Tevfik Fikret s death. TÜRSAB Magazine: In foreign countries, projects for the conversion of the houses of writers and artists into museums are not rare. What could you say about our country? Ata Yersu: We do have similar museums: Sait Faik Museum, Hüseyin Rahmi Gürpınar Museum, Orhan Kemal Museum, etc. TÜRSAB Magazine: Could you talk about the visitor profile of the Aşiyan Museum? Ata Yersu: In general, the Aşiyan Museum is frequented by students. Those who enjoy the Bosphorus on weekends also visit the museum. On the other hand, the lack of foreign tourists among the visitors, whose numbers are increasing year by year, is puzzling. You can visit Tevfik Fikret, one of the significant intellectuals and artists of our country, and other writers of the relevant period, at the Aşiyan Museum, and see a wealthy part of our cultural life here. Tevfik Fikret in balmumundan heykeli de müzede sergileniyor Tevfik Fikret s wax statue on display in the museum Müzede Tevfik Fikret in yanı sıra Recaizade Ekrem Bey, Ali Ekrem Bolayır ve Şair Nigar Hanım ın da eserleri sergileniyor Besides Tevfik Fikret s ones, the works of Recaizade Ekrem Bey, Ali Ekrem Bolayır and Şair ( poet ) Nigar Hanım are exhibited in the museum amaçla 1937 tarihinde vefat eden şair-i azam Abdülhak Hamit Tarhan ın son eşi Lüsyen Hanım tarafından İstanbul belediyesine bağışlanan eşyaları Aşiyan a getirilmiş. Recaizade Ekrem Bey, Ali Ekrem Bolayır ve Edebiyat-ı Cedideciler e ait eserler de yine aynı tarihte müzeye getirilmiş da ise Şair Nigar Hanım ın eşya ve kütüphanesinin müzeye bağışlanması ile müze koleksiyonu genişlemiş. Tevfik Fikret in 30. ölüm yıldönümü olan 19 Ağustos 1945 tarihinde müze ziyarete açılmış. TÜRSAB Dergi: Edebiyatçıların, sanatçıların evlerinin müzeye dönüştürülme projelerine yurtdışında sık rastlanır. Bizde durum nedir? Ata Yersu: Bu alanda ülkemizde benzer müzelere rastlıyoruz: Sait Faik Müzesi, Hüseyin Rahmi Gürpınar Müzesi, Orhan Kemal, vs. TÜRSAB Dergi: Aşiyan Müzesi nin ziyaretçi profilinden söz eder misiniz? Ata Yersu: Aşiyan Müzesi, genellikle öğrencilerin uğrak yeridir. Hafta sonları Boğaz keyfi yapanlar da ziyarete gelir. Müzenin, yıllar geçtikçe artan ziyaretçi sayısının içine bir türlü yabancı turistlerin girmemesi ise düşündürücü. Ülkemizin önemli aydınlarından ve sanatçılarından Tevfik Fikret ve diğer dönem edebiyatçılarını Aşiyan Müzesi nde ziyaret edebilir, kültürel hayatımızın zengin bir parçasını burada görebilirsiniz. 48 TÜRSAB DERGİ MART 2013

51 Londra sevdalısı Engin Bey i bu yaz İzmir e getiririm, bi de Saat Kulesi nin önünde fotoğraf çektiririm diyorsan... Kırmızı Kent Reklam Yarışması başlıyor! Kırmızı Ödülleri ve TÜRSAB, İzmir de turizmi canlandıracak yaratıcı, farklı fikirleri arıyor. O fikri biz buluruz diyorsanız Kırmızı Kent Reklam Yarışması na katılın, hem siz kazanın hem de İzmir kazansın. Türkiye deki tüm reklam ajansları yarışmaya davetli. Ayrıca Kırmızı Kent Reklam Yarışması tek ya da ekip halindeki katılımları da kabul ediyor. İzmir için üretilen yaratıcı basın reklamları kıyasıya yarıştıktan sonra reklamcılardan ve TÜRSAB temsilcilerinden oluşan jüri, İzmir de gerçekleştirilecek organizasyonda yarışmanın birincisini açıklıyor. Kazanan ajansın reklamı Hürriyet te yayımlanırken ekip üyelerini de sürpriz hediyeler bekliyor. kirmiziodulleri.com/kirmizikent facebook.com/kirmiziodulleri twitter.com/kirmiziodulleri Sponsorluğunda İş birliği ile

52 GÜNCEL current events Maximum Kart artık Müzekart İş Bankası Maximum Kart ın yeni hizmeti ile tüm İş Bankası Maximum Kart lar Müzekart özelliği kazandı, Maximum Kart sahipleri için müzelere ücretsiz giriş dönemi başladı Maximum Card has become a Museum Card Thanks to the new service provided by the İşbank Maximum Card, all İşbank Maximum Cards have become Museum Cards, and Maximum Card holders have obtained free access to museums 50 TÜRSAB DERGİ MART 2013

53 İş Bankası ve TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı nın Kültür ve Turizm Bakanlığı nın desteği ile gerçekleştirdiği işbirliği sonucunda İş Bankası Maximum kredi kartları Müzekart özelliği kazandı. Kredi kartı sektöründe bir ilk olarak İş Bankası tarafından sunulan bu yeni hizmet ile tüm Maximum kredi kartı sahipleri Müzekart la giriş yapılan Kültür ve Turizm Bakanlığı na bağlı 300 ü aşkın müze ve ören yerini her yıl 1 ay boyunca ücretsiz ziyaret edebilecek. 18 Şubat ta, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali ve TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy un katıldığı basın toplantısı ile tanıtılan bu hizmetle İş Bankası Maximum Kart sahipleri Türkiye nin tarihi ve kültürel güzelliklerini keşfetme fırsatı buluyor. Basın toplantısında konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Temsil ettiği değerler ve 3,5 milyonu aşan kullanıcı sayısı ile eşsiz bir marka olan Müzekart ile ekonomi ve bankacılık sektörümüzün öncü kuruluşu Türkiye İş Bankası nı günümüzün gelişmiş iletişim anlayışı ile buluşturan bu işbirliğinin bu alanda yepyeni fikirleri de beraberinde getireceğini umuyorum dedi. İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali ise İş Bankası olarak müşterilerinin hayatlarını kolaylaştıracak yenilikçi ürünler sunduklarını, özellikle ödeme sistemleri piyasasında müşterilerine alışveriş keyfinin yanı sıra yaşam keyfini de maksimuma taşıyacak hizmetler sunmayı amaçladıklarını, bu amaçla değişen müşteri talep ve ihtiyaçlarını proaktif olarak takip ettiklerini belirterek, Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda TÜRSAB-MTM İş Ortaklığı ile yapılan işbirliği ile Türkiye de daha önce benzeri gerçekleştirilmemiş bir hizmeti müşterilerine sunmuş olduklarını söyledi. TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ise, TÜRSAB- MTM İş Ortaklığı olarak İş Bankası ile gerçekleştirdikleri Maximum Kart ve Müzekart işbirliği sayesinde tarihimizi ve kültürel zenginliklerimizi daha çok sayıda vatandaşımızla buluşturacak olmanın mutluluğunu ve haklı gururunu yaşadıklarını belirtti. Başaran Ulusoy konuşmasında, TÜRSAB ın bir sosyal sorumluluk projesi olarak sahiplendiği müzelerimize ilgi ve yıllık 20 milyon olan ziyaretçi sayısının artırılması amacımızı gerçekleştirerek tarihe ışık tutacak işbirliğimizin önemini ve bu ülke için değerini biliyor ve hayırlı olmasını diliyoruz. dedi. İş Bankası kredi kartlarının taşıyacağı Müzekart özelliği her bir takvim yılı içinde 1 aylık süre için geçerli oluyor. Maximum Kart ile müze ve ören yerlerine ücretsiz olarak giriş, turnikeli noktalarda İş Bankası na özel ayrılmış turnikelerden, diğer noktalarda ise POS cihazlarında kartın okutulması yoluyla gerçekleşiyor. Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, İş Bankası na katkılarından dolayı teşekkür etti Ömer Çelik, Minister of Culture and Tourism, thanked the İsbank for its contributions As a result of the cooperation of the İşbank and the TÜRSAB-MTM Joint Venture supported by the Ministry of Culture and Tourism, İşbank s Maximum Credit Cards have become Museum Cards. This new service, the first provider of which is the İşbank in the credit cards industry, allows holders of İşbank s Maximum credit cards to visit more than 300 hundred museums and archaeological sites subordinated to the Ministry of Culture and Tourism that can be accessed with Museum Cards for free for 1 month every year. This service introduced at a press conference held on February 18 and attended by Ömer Çelik, Minister of Culture and Tourism, Adnan Bali, the CEO of İşbank, and Başaran Ulusoy, President of TÜRSAB, allows holders of İşbank s Maximum Cards to explore Turkey s historical and cultural assets. Mr. Ömer Çelik, Minister of Culture and Tourism, who delivered a speech at the press conference, said, I hope, this cooperation, which has brought the Museum Card that is a unique brand with the values it represents and with its more than 3.5 million users, and the İşbank that is a leading organization in our economy and banking industry, together with the improved communication concept of the present day will inspire brand new ideas in this area. Mr. Adnan Bali, the CEO of İşbank, who emphasized that they were offering innovative products aimed at making life easier for their customers, that they were aiming at offering services that would maximize not only the pleasure in shopping but also the pleasure in living, at the payment systems market in particular, and that they were monitoring the changing demands and needs of their customers proactively, said that they were offering a service that was unprecedented in Turkey under the coordination of the Ministry of Culture and Tourism and in cooperation with the TÜRSAB-MTM Joint Venture. On the other hand, Mr. Başaran Ulusoy, President of TÜRSAB, who delivered a speech at the press conference, said that they were feeling happy and proud, for, they were going to make our history and our cultural wealth accessed by a higher number of citizens thanks to the Maximum Card and Museum Card cooperation developed by the TÜRSAB-MTM Jount Venture and the İşbank. We know the importance of our cooperation, which will shed light on history by realizing our aim of increasing the interest in our museums that have been supported by TÜRSAB as a social responsibility project and our aim of increasing their total number of annual visitors that is at 20 million today, and its value for our country, and we hope it will be beneficial, added Başaran Ulusoy. The Museum Card feature of İşbank s credit cards will be valid for 1 month in each calendar year. Free admission to the museums and archaeological sites with the Maximum Card is realized by using turnstiles reserved for the İşbank at places equipped with turnstiles, and by swiping the cards through POS terminals at other places. TÜRSAB DERGİ MART

54 ŞEYLERİN TARİHİ history of things SÜPERMAN ASLINDA KELDİ VE UÇAMIYORDU Başlığa bakınca 1 Nisan şakası zannedebilirsiniz. Hayır! Elinizdeki Mart sayısı. Başlık da şaka değil, tarihin en renkli sayfalarından en ilginç bölüme dair. Gerçekten de Süperman keldi ve uçamıyordu. Peki daha sonra ne oldu da, gümrah saçlara sahip oldu ve istediği zaman Ay a gidebilecek kadar uçma yeteneği kazandı... Yanıt, yazımızda 2 Aylin Şen SUPERMAN IN FACT HE WAS BALD AND NOT ABLE TO FLY When looking at the heading, you might suppose it is an April 1st joke. No! This is the March issue. And the heading is not a joke, but it is about the most interesting part of one of the most colorful pages of history. In fact, Superman was bald and he was not able to fly. Well, what happened, that he got abundant hair and the ability of flying even to the Moon? The answer is in our essay

55 Sene İki girişimci/ sanatçı, ABD nin yeni heveslerinden çizgi roman için yepyeni bir karakter yaratıyor: Süperman. Çizgi karakter, uzaydan gelip dünyayı ele geçirecek bir kötü adam. Ayrıca kel ve orta yaşlı bir kötü adam. Ama Jerry Siegel ve Joe Shuster, yazdıkları hikayelerin tüm heyecanına rağmen, yayıncılara Süperman i beğendiremiyor. Bunun üzerine yıllar sürecek bir rötuş süreci başlıyor. Yeri geliyor, Süperman in tipi değişiyor... Yeri geliyor, yetenekleri... Nafile! Yayıncılar, bir türlü beğenmiyor. Takvim 1938 yılına geldiğinde, yaratıcıları Süperman için radikal bir karar alıyor. Büyük bunalım nedeniyle zaten karamsarlık içine yuvarlanmış Amerikan toplumuna kötüyü değil iyiyi sunmaya karar veriyor. Süperman in karakteri de kıyafeti de baştan aşağı değişiyor. Ve işte bu yeni kahraman -nihayetyayıncıların ilgisini çekmeyi başarıyor. Yeni Süperman, Haziran 1938 de bir dergide toplumun beğenisine sunuluyor. Okurların olumlu tepkisiyle de Süperman in uzun yolculuğu başlıyor. Zıplayan adam İlk Süperman in giyim kuşamı, bugünküne yakın biçimde tasarlanıyor. Amerikan bayrağına gönderme yapan kırmızı mavi renkler... O dönemin sirklerindeki güçlü adamların kaslarını ortaya koymak için giydiği taytların benzeri... Köstümün üzerinde de polis rozetini andıran bir üçgen ve içindeki büyük S harfi... İlk Süperman, olağanüstü yeteneklerle donatılmıştır. Çünkü o, adı üstünde üstün insan dır. Kimileri, bu ismi ve yaklaşımı tam da o yıllarda Almanya da iktidara gelen Hitler in yaklaşımına benzetir ve eleştirir. Kimilerine göreyse Süperman, kaba güç yerine erdemin simgesi sayılması gereken Nietzsche nin üstün insanını örnek alır. Elbette Süperman bu eleştirilerden etkilenmez. Bir yandan gözlüklü / kendine güvensiz Clark Kent olarak gazetecilik yapar... Bir yandan da ihtiyaç duyulduğunda 1.91 boyu, 102 kilosu ve trenleri uçuran nefesi, yakıp kavuran bakışlarıyla kötüleri kovalamaya devam eder. Bu kovalamaca boyunca Süperman ya çok hızlı koşar ya da yüksek bir apartman boyunca zıplaya zıplaya gider. Ama uçamaz. Zira ilk Süperman de uçma yeteneği yoktur. Süperman in yaratıcısı Jerry Siegel eşi ve kızıyla birlikte Jerry Siegel, the creator of Superman, together with his spouse and daughter Süperman in ilk hali... Kel ve kötü The initial outlook of Superman. Bald and bad It was Two entrepreneurs/artists created a brand new character for comic books, which were becoming popular then in the US: The Superman. The comic character was a villain, who would come from the space and capture the world. Additionally, he was a bald and middle-aged villain. Although their stories were quite exciting, Jerry Siegel and Joe Shuster could not convince publishers about Superman. Thus, a process of retouching that was to last many years began. Once, Superman s appearance was changed, once, his abilities. In vain! Publishers never liked it. When the calendar was showing 1938, its creators took a radical decision for Superman. They decided to display the good, instead of the evil to the American society, which had already fallen into pessimism due to the Great Depression. The character and costume of Superman was also changed completely. And this new hero -finallysucceeded in attracting the interest of publishers. The new Superman was presented to the public through a magazine in June Thanks to the positive reaction of readers, the long journey of Superman began. Leaping man The costume of the first Superman was similar to the current one: The colors of red and blue representing the American flag, tights similar to those worn by the strong men in circuses to display their muscles, a triangle reminiscent of police badges on the costume, and the large letter S inside it. The first Superman was given extraordinary abilities. For, as its name implies, he is an overman. Some people likened this name and this approach to the approach of Hitler, who came to power in Germany in the same years, and criticized them. However, according to some others, Superman s model was Nietzsche s overman, who was to be considered the symbol of virtue, instead of brute force. Of course, these criticisms did not stop Superman. On one hand, he continued to be a journalist, as the spectacled and unconfident Clark Kent. On the other hand, he continued to go after the evils, with its height of 1.91 meters, TÜRSAB DERGİ MART

56 2. Dünya Savaşı sonrasına kadar! Büyük savaşta belirleyici olan hava savaşıdır. Özellikle ABD, okyanusu aşan uçaklarıyla sonucu etkileyecek bir güç olmuştur. Savaş sonrasında bu teknoloji sivil havacılık için kullanılmaya başlanır. Uçmak, giderek sıradan bir seyahat biçimi haline gelmektedir. Konunun nereye gideceği belli olmuştur herhalde! Sıradan insan uçar da Süperman uçamaz mı! Okuyucuları, bir anda Süperman in gizli yeteneğini keşfeder. O da uçabilmektedir. Hem de uzayın derinliklerine kadar... Nitekim, yaşadığı Metropolis in sakinleri her faciada, sıkıntıda gözlerini gökyüzüne çevirir. Süperman uçarak gelecektir nasılsa. Elbette Flash ondan önce davranmazsa! Zira Flash ondan hızlıdır. Zaten adından da anlaşılacağı üzere en büyük özelliği budur. Ayrıca Flash, katı maddelerin içinden -örneğin bir dağı delerek- geçebilir. Üstelik bunu o katı maddeyi bozmadan, parçalamadan yapabilir. Süperman ise bu yetenekten yoksundur. O, maddeyi ancak parçalayarak bertaraf edebilir. Süperman in tek zayıf noktası bu değildir. Bir de malum, her okurun/izleyicinin bildiği üzere kriptonit, yani parçalanmış olan Kripton Gezegeni nden arta kalanlar onu zayıflatır, hatta ölüme götürebilir. Neyse ki, Süperman -tahtalara vuralımher öyküde ölümü son anda yener. Düşmanlarını kovalar. Dünyayı kurtarmaya devam eder. Biricik aşkı Lois Lane ile bir türlü bir araya gelemez. Öyle ya, evli bir Süperman olabilir mi! Hayır. Tıpkı kel ve zıplayan bir Süperman olamayacağı gibi! Süperman i canlandıran aktörlerden Dean Cain (üst sağda) ve Süperman temalı pullar Dean Cain, one of the actors who portrayed Superman (above right) and Superman stamps weight of 102 kilograms, breath making the trains fly, and glances setting things on fire. During all these chases, Superman either runs very fast, or leaps between high apartment buildings. However, he cannot fly. For, Superman has not the ability to fly. Until after World War II! The major component of World War II was aerial warfare. In particular, the US was a decisive power with its aircrafts crossing the oceans. After the war, this technology began to serve civil aviation. Flying was gradually becoming an ordinary form of travel. The next topic to be discussed here should have become clear! If ordinary people can fly, how could Superman not be able to do it! His readers immediately discovered the secret ability of Superman. He was able to fly, too. And, even into the depths of the sky. The residents of Metropolis, where he was living, turned their eyes to the sky, in cases of disasters and troubles. For, Superman would appear flying. Of course, unless Flash would not precede him! For, Flash was faster than him. In fact, as his name implied, this was his major feature. Additionally, Flash was able to pass through solid materials, for example mountains, without disturbing or splitting them. Superman lacks this ability. He can overcome solid materials only through breaking them into pieces. This is not the only weak point of Superman. Additionally, as every reader/watcher knows, Kryptonite, mineral debris from the destructed planet Krypton, weakens and can even kill him. Fortunately -knock on wood- Superman overcomes death at the last moment in every story. He expels his enemies. He continues to save the world. He can never meet Lois Lane, his only loved one. In fact, how could Superman be married! No. Nor could a Superman be bald or leap! 54 TÜRSAB DERGİ MART 2013

57 Lanetsiz olur mu! İşin içinde böyle, dünyanın her köşesinde tanınan ve para basan çekici bir karakter olur da, öyküsüne lanet bulaşmaz mı! İster o lanete inanın, ister tesadüf deyip geçin, Süperman deyince isimler ve hazin sonları sıralanıyor: Jerry Siegel Jerry Siegel: Süperman i yaratan ikilinin yazarı. Joe Shuster resimlerken o da serüvenleri kaleme almış. Ama belki de iyi sözleşmeler imzalamayı başaramadığı için çabasının maddi karşılığını alamamış. Hayatı davalar ve bir türlü beğendiremediği yeni kahramanlarının peşinde sona ermiş. Kirk Alyn: Süperman i canlandıran ilk aktör. 1948/1950 arası televizyon dizisinde Süperman i canlandırmış. Dizi bittiğinde onun da kariyeri bitmiş. Tek bir rol bile bulamamış. Sonrasında kapısını çalan alzheimer hastalığı da hayatının sonu olmuş. Margot Kidder: Süperman filmlerinin izleyicileri onu Lois Lane olarak tanıdı. Bu rol, ona kariyerinin altın çağını yaşattı. Ne yazık ki sonrasında paranoid şizofren teşhisiyle hastaneye kaldırıldı. Uzun süreli tedavilerin ardından oyunculuğa döndü. Ancak eski parıltıyı asla yakalayamadı. Christopher Reeve: En ünlü Süperman. Tam 4 filmde Süperman oldu. Karakter, sanki onun için yaratılmış gibiydi. Öncesinde ya da sonrasında hiçbir aktör Süperman rolünde onun kadar izlenip beğenilmedi. Ne yazık ki, aktör çok genç bir yaşta ve sırada daha pek çok proje beklerken attan düştü. Boyundan aşağısı felç oldu yılında da hayata veda etti. Margot Kidder Kirk Alyn Of course, not without curse! How could the story of such an attractive character who is known in every corner of the world and who makes so much money remain without any curse! Believe in the curse or consider it an outcome of coincidences, the names related to Superman and their sad ends are listed as follows: Jerry Siegel: The writer of the duo that created Superman. Joe Shuster drew the comics, and he wrote the adventures. However, maybe since he was unable to conclude good contracts, he could not get the monetary equivalent of his efforts. He followed cases and tried to create new heroes, without being able to sell them, to the end of his life. Kirk Alyn: The first actor who played Superman. He played Superman in the TV series between 1948 and When the series ended, his career ended too. He could not find any other job. Later, he suffered from Alzheimer s disease, which led to his death. Margot Kidder: She was Lois Lane, for the watchers of Superman movies. This role marked the golden age of her career. Unfortunately, afterwards, she was hospitalized with a diagnosis of paranoid schizophrenia. She returned to the scenes after long-lasting treatments. However, she could never achieve her former successes. Christopher Reeve Christopher Reeve: He was the most famous Superman, who played in 4 films. The character seemed like it had been created for him. No other actor who played Superman before or after him has become more popular. Unfortunately, he fell from a horse when he was very young and with many projects on his agenda. He was paralyzed from the neck down. And he died in TÜRSAB DERGİ MART

58 NOT DEFTERİ notebook KORKUNUZU TANIYIN Araştırmalara bakılırsa her 4 kişiden biri fobi düzeyinde, yani aşırı korkudan mustarip. Kadınlarda görülme oranı, erkeklerin yaklaşık iki katı. Ortaya çıkma yaşı da 16 yaş civarı. Türkiye Psikiyatri Derneği nin internet sitesindeki bilgilere göre, birinci sırada hayvan fobileri yer alıyor. Yükseklik korkusu ikinci sırada. Onları, klostrofobinin (kapalı yerde kalma korkusunun) en net görüldüğü asansör ve uçak korkuları izliyor. Bunlara rahatlıkla karanlıktan, ölümden, hastalıktan korkmayı ekleyebiliriz. Ama bizim bu sayıdaki notlarımız az bilinen tuhaf korkulara/fobilere dair. Okuyun, bakalım onlar arasında tanıdık bir fobi bulacak mısınız? 2 Aylin Şen GET TO KNOW YOUR PHOBIA According to surveys, one out of every 4 persons suffers a phobia ; i.e., an extreme fear. Women are about two times more likely to be diagnosed with a phobia than men. Its general age of onset is 16 years. According to information provided by the Internet site of the Psychiatric Association of Turkey, animal phobias rank first. The fear of heights ranks second. These are followed by fears of elevators and aircrafts, the most apparent examples of claustrophobia (fear of being in enclosed spaces). These can easily be complemented with the fears of darkness, death and illness. However, in this issue, our notes are about less known, weird fears/phobias. Read, and find out whether they include a familiar phobia or not 56 TÜRSAB DERGİ MART 2013

59 Ablütofobi: Banyo yapma,yıkanma ve temizlik üzerine anormal ve nedensiz bir korkudur. Anablefobi: Kişinin yukarıya bakmaktan korkmasıdır. Bu mutlaka gökyüzü olmayabilir. Tavana bakmak da bu fobiyi yaşayanlar için problem oluşturabilir. Arakibutirofobi: Fıstık ezmesinden korkma. Ama yanlış anlaşılmasın, kimi zaman ölüme neden olan alerjiden söz etmiyoruz. Fıstık ezmesi yerken damağına yapışmasından korkma halinden söz ediyoruz. Bu tuhaf fobinin kurbanları, fıstık ezmesi yenilen durumlardan kaçınmaya çalışır. Aritmofobi: Adından kolaylıkla anlaşılabileceği üzere bu fobiye yakalanan insanlar sayılardan korkar. Aritmofobi kurbanı yetişkinler bu korkunun mantıksız olduğunu bilir ancak yüzleşmek hatta yüzleşmeyi düşünmekten dahi korkarlar. Bibliofobi: Bu fobiyi de adı ele veriyor. Bibliofobi kitap korkusudur. Bibliofobikler bütün kitaplardan değil, ama kişiden kişiye değişen örneklerle ders kitapları, tarihi kitaplar ya da çocuk kitapları gibi özel bir alandan korkarlar. Kionofobi: Kar korkusu. Çoğu insana göre kardan korkmak olanaksız gibi görünse de bu sahiden var olan, kayıtlara geçmiş bir fobi. Lakanofobi: Sebze korkusu. Aslına bakılırsa çocukken hemen herkes bu korkuyu yaşar ancak kimileri bu durumu atlatamaz. Korku, fobiye dönüşür. Melofobi: Müzik korkusu. Böyle bir şey nasıl olabilir diyebilirsiniz ancak sahiden de oluyor. Melofobikler müzik duymaktan ve bir parçası olmaktan korkar. Nephofobi: Bulutlardan korkma. Bulutlar kimilerine göre gökyüzünün süsüdür. Ama nephofobiklere göre, asla bakılamayacak korkutucu bir tablodur. Zantofobi: Olur mu demeyin! İnsan korkmaya görsün! Zantofobikler sarı renkten korkuyorlar. Phobofobi: Notlarımızı, yazdıklarımız yazamadıklarımızla tüm korkuları toparlayarak bitirelim. Phobofobi, korku korkusu. Anlamına geliyor. Fobilerin en tuhaf ve en karmaşık olanı. Korkmaktan korkarak korkuya yenik düşmek çok ironik. Ancak phobofobikler tam da bu durumu yaşıyor. Ablutophobia: An abnormal and causeless fear of bathing, washing, or cleaning. Anablephobia: Fear of looking up. Not necessarily the sky. Looking at the ceiling could cause problems for those who suffer from this phobia. Arachibutyrophobia: Fear of peanut butter. But, do not confuse it with the allergy, which sometimes leads to death. It is the fear of peanut butter sticking to the roof of the mouth. The victims of this weird phobia try to avoid circumstances involving the consumption of peanut butter. Arithmophobia: As its name implies, people suffering from this phobia are afraid of numbers. Adult victims of arithmophobia know the illogical character of this fear, but they are afraid of challenging it and even of thinking about challenging it. Bibliophobia: Again as its name implies, this is the fear of books. People who suffer from bibliophobia do not fear all books, but a subset of them, such as textbooks, historical books or children s books. Chionophobia: Fear of snow. Although it may seem impossible for many people, this is a real and recorded phobia. Lachanophobia: Fear of vegetables. In fact, everyone experiences this fear in his/her childhood, but some people cannot overcome it. The fear turns into a phobia. Melophobia: Fear of music. You might wonder how such a fear exists, but it really exists. Melophobic people fear listening to music and being part of it. Nephophobia: Fear of clouds. According to some people, clouds are the ornaments of the sky. However, for those who suffer from nephophobia, they form a frightening picture that can never be looked at. Xanthophobia: Do not say impossible! People can fear everything! Xanthophobic people fear the color yellow. Phobophobia: Let us finish our notes by aggregating all fears, including those we have mentioned and those we have not. Phobophobia is the fear of fear. It is the weirdest and most complex phobia. Being defeated by fear because of the fear of fear is quite ironic. However, this is the very experience of the phobophobic people. TÜRSAB DERGİ MART

60 GÜNCEL current events Kırmızı Kent Reklam Yarışması başladı TÜRSAB işbirliğinde düzenlenecek olan Kırmızı Kent Reklam Yarışması için başvurular başladı The Kırmızı (Red) City Advertisements Contest started Applications for the Kırmızı (Red) City Ads Contest that is going to be organized in cooperation with TÜRSAB has begun to be submitted 58 TÜRSAB DERGİ MART 2013

61 Hürriyet Gazetesi nin her yıl düzenlediği, bu yıl TÜRSAB işbirliğinde ve MNG Kargo sponsorluğunda gerçekleşecek olan Kırmızı Ödülleri bu yıl da katılımcılarını aramaya başladı. Bu yarışmayla ülkemiz iç turizmini canlandıracak yaratıcı ve farklı fikirler aranıyor. İster reklam ajanslarının kurumsal, ister reklamcıların bireysel olarak katılabileceği yarışmada, bütün fikirler altı kent için üretilecek ve Kırmızı Kent Reklam Yarışması ile bu kentlerimizin turizm ekonomisi güçlenecek. Reklamcıların özel ilan hazırlayarak katılacakları Kırmızı Kent Reklam Yarışması nda ilk şehir İzmir seçildi. Ardından yarışma Antalya, Bursa, Gaziantep, Kayseri ve Trabzon için düzenlenecek. Reklamcılar ve TÜRSAB temsilcilerinden oluşan jürinin belirleyeceği her kentin birincisi, o kentte gerçekleştirilecek özel bir organizasyonda açıklanacak. Yarışmada birinci olan çalışma, Hürriyet te yayınlanacak. Üstelik kazanan ekibin üyeleri cazip hediyelerle ödüllendirilecek. Ayrıntılı bilgi için: The Kırmızı Ads Contest, which is held by the newspaper Hürriyet every year and which is organized this year in cooperation with TÜRSAB and under the sponsorship of MNG Cargo, has begun to look for its participants. At this contest, creative and different ideas that would support domestic tourism in our country are looked for. At the contest, which can be participated by advertising agencies as well as individual advertising professionals, all ideas will be developed for six cities, and the Kırmızı City Ads Contest will reinforce the tourism industries of them. İzmir was chosen the first city for the Kırmızı City Ads Contest, which will be participated with special ads to be prepared by advertising professionals. Afterwards, the contest will be held for Antalya, Bursa, Gaziantep, Kayseri and Trabzon. The winner of each city, who will be chosen by a jury consisting of advertising professionals and representatives of TÜRSAB, will be announced at special events to be held in the relevant city. The work of the winner of the contest will be published in the Hürriyet. Furthermore, members of the winning team will be awarded attractive prizes. TÜRSAB DERGİ MART