w YIL: 34 SIRA SAYI: 404 KURULUŞ: OCAK-1975 YAROTAY KARARLARI DERGİSİ CİLT: 34 AĞUSTOS SAYI: 8 * " *

Transkript

1 w YIL: 34 SIRA SAYI: 404 k KURULUŞ: OCAK-1975 YAROTAY KARARLARI DERGİSİ CİLT: 34 AĞUSTOS SAYI: 8 * " *

2 ISSN cju&ı VargıtaY adına Haşan G RÇ K R Yargıtay Başkanı 1^l/lückilü Crsin DAMAR Yargıtay Yayın İşleri Müdürü Yargıtay Yayın İşleri Müdürlüğünce Ayda Bir yayımlanır. Hiç bir yerde temsilcimiz yoktur. fua±nl^d(uflu u!baf an A. Vehbi AKSOY Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Üyesi Ödemeli olarak Dergi Gönderilmez. *hlyelex Cmrullah AYCI Tetkik Hakimi Abone bedeli için Abone Servisimizi ( ) arayınız. Mehmet AKBAL Tetkik Hakimi tfjönetlm vs ^L/azL^ma cz/f-dızsi VargıtaY Vagın İşleri Müdürlüğü (Vargıtay k Binası, Vekâletler Cad. No: 3) Bakanlıklar/flNKflRfl telefon (0-312) (0-312) Abone Olmak İçin; Abone bedeli Yayın İşleri Müdürlüğümüzün TC Ziraat Bankası Kızılay Şubesindeki nolu banka hesabına veya Posta Çekleri Merkezindeki nolu posta çeki hesabına ya da bizzat Müdürlüğümüz Veznesine yatırılmalıdır. c ^ f-^ o n e, < vıvl& i (0-312) DÇafiak t a u n u m, ûçd (afıa ^ a x ve < ayfa d ü z e n i Crsin DAMAR Abone İşlemleri için Müdürlüğümüze başvurulmalıdır. Bada SÖZK6SGN Mafoaacılık Tic. Ltd. Şti. Tel:(0-312)

3 İÇİNDEKİLER P a t m l (Yayın lan an K arar A ded i) t a y fa Hukuk Bolumu C45J ö Hukuk Genel Kurulu (4) O Birinci Hukuk Dairesi (2) & ikinci Hukuk Dairesi (2) O Üçüncü Hukuk Dairesi (2) O Dördüncü Hukuk Dairesi (2) O Beşinci Hukuk Dairesi (2) O Altıncı Hukuk Dairesi (1) O Yedinci Hukuk Dairesi (2) O Sekizinci Hukuk Dairesi (2) & Dokuzuncu Hukuk Dairesi (2) ö Onuncu Hukuk Dairesi (2) & Onbirinci Hukuk Dairesi (2) & Onikinci Hukuk Dairesi (2) O Onüçüncü Hukuk Dairesi (2) O Ondördüncü Hukuk Dairesi (2) & Onbeşinci Hukuk Dairesi (2) O Onaltıncı Hukuk Dairesi (2) & Onyedinci Hukuk Dairesi (2) O Onsekizinci Hukuk Dairesi (2) O Ondokuzuncu Hukuk Dairesi (2) O Yirminci Hukuk Dairesi (1) Ö Yirmibirinci Hukuk Dairesi (3) Ceza Bolumu C27J Ö Ceza Genel Kurulu (3) & Birinci Ceza Dairesi (2) O İkinci Ceza Dairesi (2) & Üçüncü Ceza Dairesi (3) <3 Dördüncü Ceza Dairesi (2) & Beşinci Ceza Dairesi (2) & Altıncı Ceza Dairesi (3) O Yedinci Ceza Dairesi (2) O Sekizinci Ceza Dairesi (2) O Dokuzuncu Ceza Dairesi (2) O Onuncu Ceza Dairesi (1) Ö Onbirinci Ceza Dairesi (3) Arama Dizinleri Maddelere Göre Arama D izini CQ Kavramlara Göre Arama Dizini Endeksler

4

5 ı ı a ** *

6

7 H u k u k B ö l ü m ü T.C. YARGITAY Hukuk Genel Kurulu E: 2008/13-58 K: 2008/39 T: s Muarazanın Men'i Abonelik Tesisi Özet: Kaçak su tutanakları çerçevesinde tahakkuk ettirilen borçtan, eylemle herhangi bir ilgisi olmayan, konutu sonradan devralanın sorumlu tutulmasına hukuken olanak bulunmamaktadır. (3194 s. İmar K. m. 31) Taraflar arasındaki "muarazanın men'i (abonelik tesisi)" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Ankara Dördüncü Tüketici Mahkem esi)'nce davanın kabulüne dair verilen gün ve 2006/ sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Onüçüncü Hukuk Dairesi'nin gün ve 2007/ sayılı ilamı ile, ("...Davacı, dava konusu dairenin hak sahipliğini devraldığını, önceki kiracının abonelik tesis edilmeden su kullandığını, kendisinin önceki kaçak su ücreti ve cezai işlemlerden sorumlu tutularak, talebine rağmen davalıca abonelik tesisinin yapılmadığını ileri sürerek abonelik işleminin tesisini istemiştir. Davalı, iskan ruhsatının bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir. YARBITAY K A RARLAR/ DERGİSİ l 1 E 1481

8 H U K U K B Ö LÜ M Ü sayılı İmar Kanunu'nun 31. maddesi, iskan ruhsatı bulunmayan yapılara abonelik tesis edilemeyeceğini hükme bağladığı gibi, Türk Ceza Kanunu'nda da bu tür abonelik tesis edilmesi cezai yaptırıma bağlanmıştır. Anılan bu hususlar kamu düzenine ilişkindir. Bu itibarla, iskan ruhsatı bulunmayan yapılara abonelik verilmesi olanaklı değildir. Davalı davaya cevap verirken iskan ruhsatının olmadığını bildirmesine rağmen, mahkemece bu hususta herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmamıştır. Mahkemece değinilen bu yön gözetilerek davacıya ait konuta abonelik verilmemesinin nedeni araştırılarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir...") gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Temyiz Eden: Davalı vekili Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Dava, davacı adına su aboneliği tesisi ve (davalının buna ilişkin istemi reddetmek suretiyle çıkardığı) muarazanın men'i istemine ilişkindir. Yerel mahkeme; abonelik tesisi istenilen konutta davacının satın almasından önceki dönemde oturan kişinin kaçak su kullanmış ve hakkında bu yüzden tutanaklar düzenlenmiş olmasının, davalıya herhangi bir borcu bulunmayan davacının abonelik tesisine ilişkin isteminin kabul edilmemesi için haklı neden oluşturmayacağı, davalının kaçak su kullanımından kaynaklanan alacağını, kaçak olarak su kullanmış olan kişiden istemesi gerektiği, davacı ile abonelik sözleşmesi yapmak zorunda bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının konutuna abonelik ücreti davacı tarafından karşılanmak koşulu ile su aboneliğinin yapılmasına, taraflar arasındaki çekişmenin bu şekilde giderilmesine karar vermiş; Özel Daire bu kararı metni yukarıda bulunan ilamla bozmuş; yerel mahkeme, gerekçesini tekrarlayarak ve bozma ilamında belirtilenin tersine, davacının konutunun bulunduğu bina için davadan önce yapı kullanma izin belgesi alınmış olduğunu da vurgulayarak önceki kararında direnmiştir. m c î l t : S a y /: b A ğ u s t o s B 82

9 H u k u k B ö l ü m ü Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle; davacının su aboneliği tesisini istediği konutu kendisinin devralmasından önceki dönemde kullanan ve davalının savunmasına göre de kaçak şekilde su tüketmiş olan kişi hakkında, o eyleminden dolayı davalı tarafından düzenlenen kaçak su tutanakları çerçevesinde tahakkuk ettirilen borçtan, eylemle herhangi bir ilgisi olmayan, konutu sonradan devralan davacının sorumlu tutulmasına hukuken olanak bulunmamasına; davacının abonelik tesisine ilişkin isteminin davalı tarafından bu gerekçeyle kabul edilmemesinin herhangi bir haklı gerekçeye dayanmamasına; görmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmeti çerçevesinde, görev alanı içerisindeki tüketicilere su temin etmesi gereken davalı kurumun, yasal koşullan taşıyan herkesle iltihaki sözleşme niteliğindeki abonelik sözleşmesini yapmak zorunda olmasına; davalı kurumun, kişisel bir borcu bulunmadığı çekişmesiz olan davacı için abonelik tesisini başkasına ait borcun ödenmesi koşuluna bağlamasının hukuka açıkça aykırı bulunmasına göre, usul ve yasaya uygun olan direnme kararının onanması gerekir. Sonuç: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle (ONANM ASINA), gününde oybirliğiyle karar verildi. s f c Ya r b i t a y K a r a r l a r / D e r b Ib I 1483

10 H u k u k B ö l ü m ü T.C. YARGITAY Hukuk Genel Kurulu E: 2008/3-45 K: 2008/103 T: $ Ecrimisil Zamanaşımı Def'i Özet: Ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup, bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar. Yasal süresi geçtikten sonra yapılan ve karşı konulmayan zamanaşımı definin nazara alınmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. (1086 s. HUMK m. 202) (818 s. BK m. 140) Taraflar arasındaki "ecrimisil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Trabzon Asliye Üçüncü Hukuk Mahkemesi)'nce davanın kısmen kabulüne dair verilen gün ve 2006/165 E.-2006/325 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Üçüncü Hukuk Dairesi'nin gün ve 2007/ sayılı ilamıyla; (...Davacı vekili dilekçesi ile; tapuda kayıtlı taşınmazın davalı tarafından kiraya verilerek kullandırıldığı ileri sürülerek tarihleri için toplam YTL ecrimisilin faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; bilirkişi raporunda 5 yıl süre için hesaplanan 2896 YTL ecrimisilin faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine ve VIKi O İl t: 3 a s a yi: b A ğ u sto s B

11 H u k u k B ö l ü m ü bozmaya uygun olarak görevli mahkemece karar verilmiş bulunmasına göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak, davalı; dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 10 günlük cevap süresi içinde zamanaşımı definde bulunmamıştır. Bilirkişi raporunda; davalının, dava açılmadan önceki dönemde, ecrimisil ihbarnamesinin tebliği üzerine vekili vasıtası ile verdiği dilekçede; "geriye dönük olarak ancak 5 yıllık ecrimisil talebinde bulunulabileceği" hususundaki itirazını dikkate alarak 5 yıllık ecrimisil bedeli hesaplamış ise de; zamanaşımı, defi niteliğinde olup, ileri sürülmedikçe kendiliğinden dikkate alınamaz. Her ne kadar, davalının zamanaşımına ilişkin dava açılmadan önceki evrede yaptığı savunmanın hakimin resmen bilgisine ulaştığı bir durumda zamanaşımı definin dikkate alınabileceği düşünülebilirse de (Andreas von Tuhr, Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, C. 1-2, Çev. Cevat Edege, Ank. 1983, sh. 30, dipnot 38), Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (HUMK) 202. maddesi bu şekildeki düşünceye engeldir. Zira, cevap süresi içinde esasa cevap vermeyen davalı, bununla ancak davayı inkar etmiş sayılır. O halde, mahkemece; davada usulüne uygun olarak zamanaşımı definde bulunulmadığı halde zamanaşımı kabul edilerek karar verilmiş bulunması doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Temyiz Eden: Davacı vekili Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Dava, ecrimisil istemine ilişkindir. Davacı vekili; mülkiyeti müvekkiline ait bulunan 1251 ada 137 parsel sayılı taşınmazın davalı idarece üçüncü şahsa kiraya verilerek kullandırıldığını ileri sürerek, tarihleri arasındaki dönem için, YTL ecrimisilin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Ya r b i t a y K a r a r l a r / D e r b Ib I 1485

12 H u k u k B ö l ü m ü Davalı vekili; dava tarihinden geriye dönük olarak ancak beş yıllık ecrimisil talep edilebileceğini, ancak davacı tarafça tarihleri arasında on yıllık süre için ecrimisil talep edildiğini, bu itibarla davanın zamanaşımı ve esasa ilişkin nedenlerle reddi gerektiğini cevaben bildirmiştir. Mahkemenin, davalının zamanaşımına ilişkin savunmasını gözönünde bulundurmak suretiyle ve "dava tarihinden geriye dönük ilk beş yıllık ecrimisile hükmedilmesi gerektiği" gerekçesiyle "davanın kısmen kabulüne, 2.896,33 YTL ecrimisilin yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline" dair verdiği karar, Özel Daire'ce yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmuş; yerel mahkeme "zamanaşımına ilişkin savunmanın cevap süresi geçirildikten sonra yapılmasına karşın, davacı tarafça bu savunmaya karşı konulmadığı ve savunmanın genişletildiği yönünde bir beyanı bulunmadığı anlaşıldığından, zamanaşımı defi dikkate alınarak dava tarihinden geriye doğru beş yıldan sonraki istemin reddi gerektiği" gerekçesiyle önceki kararında direnmiştir. Davalı vekili, davaya karşı cevap süresi içinde zamanaşımı definde bulunmamıştır. Dava dilekçesi ve duruşma gününü bildirir davetiyenin tarihinde davalıya tebliğinden itibaren 10 günlük cevap süresi geçirildikten sonra ve havale tarihli dilekçe ile zamanaşımı definde bulunulmuştur. Ne var ki, davacı vekilinin bu savunmaya karşı verdiği havale tarihli dilekçesinde, zamanaşımı definin süresinde yapılmadığı, süresi geçtikten sonra zamanaşımı definde bulunulmasının mümkün olmadığı ve genişletilen savunmaya karşı çıktıklarına dair açık bir beyanı yer almamaktadır tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtay'ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup; bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar. Diğer taraftan, Borçlar Kanunu'nun 140. maddesine göre, zamanaşımı ileri sürülmediği takdirde hakim, zamanaşımını kendiliğinden nazara alamaz. Kural olarak, zamanaşımı ilk itirazlardan olmadığından duruşmanın her aşamasında ileri sürülebilir. Ancak, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 202. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "Müddeaaleyh cevap layihasını hasmına tebliğ ettirdikten sonra onun muvafakati olmaksızın müdafaa sebeplerini tevsi VIKi 86 C İ l t : 3 4 S a y / : B A ğ u s t o s B

13 H u k u k B ö l ü m ü veya tebdil edemez" hükmüne göre, davacı muvafakat etmediği takdirde davalı savunmasını genişletemez ve değiştiremez. Görüldüğü üzere; yasal cevap süresi içerisinde zamanaşımı savunmasında bulunulmamış olmakla beraber, yargılamanın devamı sırasında davalı taraf zamanaşımı definde bulunmuş ve davacı da savunmanın genişletilmesine karşı koymamış ise, bu durumda zamanaşımı yönünden bir inceleme yapılmasına engel yoktur. Somut olayda; davalı vekili cevap süresinden sonra verdiği tarihli dilekçesinde zamanaşımı derinde bulunmuş; davacı vekilinin, savunmanın genişletilmesine karşı koymadığı duraksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmış; yerel mahkeme isabetli görüş ve değerlendirme ile zamanaşımı defini inceleyerek, dava ve işgalin sona erdirildiği tarihleri de nazara almak suretiyle dava tarihinden geriye yönelik ilk beş yıllık dönem için istemin kabulüne, ikinci beş yıllık dönem için istemin reddine karar vermiştir. Hal böyle olunca; yerel mahkemece, davalının zamanaşımı defi nazara alınmak suretiyle, zamanaşımına uğrayan tarihinden önceki dönem için davacının ecrimisil talebinin reddine dair verilen direnme kararı usul ve yasaya uygundur. Bu nedenle direnme kararı onanmalıdır. Sonuç: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle (ONANMASINA), 4792 sayılı S.S. Kurumu Kanunu'nun 2868 sayılı Yasa ile değişik 24/c maddesi uyarınca kurumdan harç alınmasına mahal olmadığına, gününde oybirliği ile karar verildi. Ya r b i t a y K a r a r l a r / D e r b Ib I 1487

14 H u k u k b ö l ü m ü T.C. YARGITAY Hukuk Genel Kurulu E: 2008/ K: 2008/200 T: * Tapu İptali ve Tescil $ Orman Tahdidi Dava Şartı $ Kesin Hüküm Özet: Daha önce kesinleşen ilamın taraflarının, konusunun ve dava sebebinin aynı olduğu anlaşıldığına göre, eldeki dava için kesin hüküm oluşturması gerekir. Uyuşmazlığın daha önce kesin hükümle çözümlenmemiş olması bir dava şartıdır. (1086 s. HUMK m. 237, 295) Taraflar arasındaki "tapu iptali, tescil ve elatmanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Dalaman Asliye Hukuk Mahkemesi)'nce davanın reddine dair verilen gün ve 2005/ sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Yirminci Hukuk Dairesi'nin gün ve sayılı ilamıyla; (...Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine açılan davada, davalılar adına tapuda kayıtlı olan Taşlıburun Mahallesi 218 ada 9 (doğrusu 2) parsel sayılı ,81 m2 yüzölçümündeki taşınmazın bir bölümünün yörede yapılarak kesinleşen orman sınırları içinde kaldığı belirtilerek tapu kaydının iptali ile orman niteliği ile Hazine adına tesciline ve davalıların elatmasının önlenmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı Orman Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir. Dava, kesinleşen orman sınırları içinde kalan taşınmazın tapu kaydının iptaline ve tescil ile elatmanın önlenmesine ilişkindir. Yörede 1941 ve 1989 yıllarında yapılan orman kadastrosu aplikasyon ve 2/B madde uygulaması bulunmaktadır C İ l t : 34 S a y / : b A ğ u s t o s 200B

15 H u k u k B ö l ü m ü Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde 1941 yılında orman kadastrosu yapılıp kesinleşmiştir. Daha sonra 1989 yılında 6831 sayılı Yasa hükümlerine göre orman kadastrosu, 1941 yılı tahdidinin aplikasyonu ve 2/B madde uygulaması yapıldığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan uzman orman ve fen bilirkişilerinin müşterek olarak düzenledikleri raporda, çekişmeli taşınmazın kesinleşen orman kadastro sınırı dışında kaldığı açıklanmış, mahkemece kesin hüküm nedeniyle dava reddedilmiştir. Gerçekten; yörede 1952 yılında yapılan arazi kadastro çalışmaları sırasında çekişmeli taşınmaz gerçek kişi adına tespit edilmiş, Orman Yönetimi'nin açtığı dava sonucu Köyceğiz Gezici Arazi Kadastro Mahkemesi'nin tarih 1953/ (Doğrusu tarih ve 1953/ ) sayılı ilamı ile çekişmeli taşınmazın 1941 yılında yapılıp kesinleşen orman tahdit sınırı dışında kaldığı ve tapulu olduğu gerekçeleri ile davanın reddi yolunda hüküm kurulmuş, hüküm temyiz edilmeden kesinleşmiştir. Bu davada sadece 3116 sayılı Yasa gereğince yapılan tahdit hattı uygulanmıştır. Ortada 4785 sayılı Yasa gereğince yapılan bir inceleme bulunmamaktadır sayılı Yasa ile sadece devlet ormanları sınırlandırılmıştır. Orman Yönetimi ile taşınmazın önceki maliki arasında kurulan söz konusu hükmün yörede 1941 yılında 3116 sayılı Yasa hükümlerine göre yapılan orman kadastro sınırlarının uygulanmasına ilişkin olduğu açıktır sayılı Yasa hükümlerine göre istisnalar dışında gerçek ve tüzel kişiliklere ait tüm ormanlar hiçbir işleme gerek kalmadan devletleştirilmiştir. Yörede 1941 yılındaki orman kadastro çalışmasından sonra 1989 yılında 4785 sayılı Yasa gözönüne alarak yapılan orman kadastro çalışması yapılmışsa da, bu çalışmanın kesinleşip kesinleşmediği belli değildir yılında yapılan orman kadastrosu aplikasyon ve 2/B madde uygulamasına ilişkin çalışmanın ilan edilerek itirazsız kesinleştiği ve çekişmeli taşınmazın kesinleşen orman sınırı içinde kaldığı usulüne uygun olarak yapılacak uygulama sonucunda saptandığında söz konusu Kadastro Mahkemesi kararının kesin hüküm oluşturduğu düşünülemez. Çünkü, 6831 sayılı Yasa'nın 7. maddesi ve tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Orman Kadastro Yönetmeliği'nin 23. maddesi gereğince 4785 sayılı Yasa gözetilerek bu yasa ile devletleştirme kapsamındaki ormanların kadastrosu her zaman yapılabilir. Ayrıca; dosya içinde bulunan 1941 yılına ait orman tahdit haritası ile 1989 yılına ait orman kadastro çalışması, aplikasyon 2/B haritası arasında açı Ya r b i t a y K a r a r l a r i D e r b Ib İ » ik ifi> 1489

16 H u k u k b ö l ü m ü ve mesafe olarak orman tahdit noktalarının konulduğu yerler arasında farklılık olduğu anlaşılmaktadır. Orman tahdit harita ve tutanaklarının uygulanması bu hali ile yetersiz olduğu gibi, dosya kapsamından bu yerde 1989 yılında yapılan orman kadastro çalışması ile aplikasyon ve 2/B madde uygulamasının kesinleşip kesinleşmediği de anlaşılamamaktadır. Bu yerde 1989 yılında yapılan orman kadastro çalışması kesinleşmemiş ise, ortada 4785 sayılı Yasa hükümleri gözönünde bulundurularak yapılan ve kesinleşen bir orman kadastrosunun varlığından söz edilemez. Çekişmeli taşınmazın öncesi itibariyle 4785 sayılı Yasa karşısında orman sayılan yerlerden olup olmadığını, memleket haritası, hava fotoğrafı ve amenajman planının uygulanması sonucu anlaşılmaktadır sayılı Yasa sadece devlet ormanlarının kadastrosunun yapılmasını öngörmüş, tarihinde yürürlüğe giren 4785 sayılı Yasa'nın 1. maddesiyle tüm özel ormanlar hiçbir bildirime gerek olmadan devletleştirilmiş olduğundan, bu durumda 4785 sayılı Yasa'nın yürürlüğünden önce orman kadastrosu yapılmışsa, o yerdeki taşınmazın orman olup olmadığı, sadece orman kadastro haritası ve tutanaklarının uygulanması sonucu belirlenemez. Somut olayda; 1989 yılında yapılan orman kadastro çalışmasının ilan edilip kesinleştiğinin belirlenmesi halinde uyuşmazlık, kesinleşen orman tahdit harita ve tutanaklarının uygulanması ile çözümlenebilir. Bu nedenle; mahkemece, öncelikle 1989 yılında yapılan orman kadastro çalışmasının askı ilan tutanağı Orman İşletme Müdürlüğü'nden istenmeli, askı ilanı yapılıp işlemin kesinleştiğinin anlaşılması halinde, önceki bilirkişiler dışında serbest orman mühendisleri arasında seçilecek 3 uzman orman yüksek mühendisi ve bir fen elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak keşifte tutanaklarda bahsi geçen sabit mevki ve yer adları konusunda yerel bilirkişi ifadelerinden yararlanılarak 1941 yılına ait orman kadastrosu, 1989 yılına ait orman kadastrosu, aplikasyon ve 2/B madde uygulamasına ilişkin tutanak ve haritalar ile arazi kadastro paftası, 6831 sayılı Yasa'ya göre orman kadastrosu ve aynı yasanın 2/B madde uygulaması hakkındaki yönetmelik ve bu yönetmeliğin 54. maddesi gereğince çıkarılan teknik izahatnamede tarif edilen yöntemle değişik açı ve mesafelerdeki en az 6-7 adet orman sınır noktalarını gösterecek şekilde çekişmeli taşınmaza geniş çevresi ile birlikte sağlıklı biçimde uygulanmalı, zeminde bulunmayan orman sınır noktaları, bulunanlardan hareketle, tutanak ve haritalardaki açı ve mesafelere göre bir bir bulunup zeminde işaretlenmeli C İ l t : 3 a S a y /: b A ğ u s t o s B

17 H u k u k B ö l ü m ü ve buna göre çekişmeli taşınmazın 1941 ve 1989 tahdit hattına göre konumu duraksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmalı, bilirkişilere uygulamayı detaylı olarak gösteren ayrı renk ve kalemlerle işaretli, orman tahdit hattı ile irtibatlı, kadastro ve orman tahdit haritaları ölçekleri eşitlenip birbiri üzerine ablike edilerek müşterek kroki düzenlettirilmelidir. Yapılacak uygulama neticesinde, çekişmeli taşınmazın kesinleşen orman sınırları içinde kaldığı belirlendiğinde, sadece 1941 yılı tahdidinin uygulanması sonucu verilen Köyceğiz Kadastro Mahkemesi'nin tarih ve 1953/47-80 ( gün ve 1953/ ) sayılı ilamının kesin hüküm oluşturmayacağı düşünülmelidir. Yukarıda belirtilen şekilde yapılacak araştırma sonucunda, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde 1941 yılından sonra yapılarak kesinleşen orman kadastro çalışmasının bulunmadığı ya da yapılmış olsa bile ilan edilmediğinin saptandığında ise; mahkemece, eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ilgili yerlerden getirtilip, önceki bilirkişiler dışında; bu konuda uzman serbest orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi ve bir fen elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte uygulanmak suretiyle; çekişmeli taşınmazın, bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 4785 ve 5658 sayılı Yasalar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyetlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Yasa'nın 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesi'nin gün ve 31/13 E.K.; gün ve 35/13 E.K. ve gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Yasa'nın 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yok edilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulanacak, taşınmazın konumunu gösteren orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine ablike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri ayrı renklerle işaretli ve bilirkişilerin onayını taşıyan, duraksamaya yer vermeyecek nitelikte kroki düzenlettirilmeli, böylece 1941 yılı orman kadastrosu dışında Ya r b i t a y K a r a r l a r / D e r b İs İ 1491

18 H u k u k B ö l ü m ü kalan dava konusu taşınmazın 4785 sayılı Yasa karşısında orman sayılan yerlerden olup olmadığı kesin olarak belirlenmeli, toplanacak tüm kanıtlar değerlendirilerek oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir. Açıklanan hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Temyiz Eden: Davacı vekili Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Dava, kesinleşen orman sınırları içerisinde kaldığı iddia edilen taşınmazın tapu kaydının iptali ve orman niteliğiyle Hazine adına tescili ile elatmanın önlenmesi istemine ilişkindir. Davacı Orman İdaresi, yılında kesinleşen ve 6831 sayılı Kanun'un 3302 sayılı Kanun ile değişik 2/B madde uygulaması ve 3116 sayılı Kanun'a göre yapılan tahdit sınırlarının aplikasyonu sırasında Dalaman ilçesi Atakent (Bezkese- Taşlıburun) Mahallesinde kain 218 ada 2 parsel (Eski 598 parsel) sayılı taşınmazın bir kısmının, 1944 yılında yapılıp kesinleşen orman tahdit sınırları içerisinde kaldığının anlaşıldığını ileri sürerek, taşınmazın orman sınırları içerisinde kalan bölümünün tapusunun iptali ile orman niteliğiyle Hazine adına tescilini talep ve dava etmiştir. Davalı şahıslar, dava konusu taşınmaza ilişkin kesin hüküm bulunduğunu, taşınmazın hiçbir zaman orman olmadığını beyanla, davanın reddi gerektiğini cevaben bildirmişlerdir. Mahkemece; Köyceğiz Gezici Kadastro Mahkemesi'nin gün ve 1953/ sayılı kararının dava dosyası yönünden kesin hüküm oluşturduğu kabul edilerek kesin hüküm nedeniyle davanın reddine ilişkin olarak kurulan hüküm, Özel Daire'ce yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmuştur. Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle dava şartı ile kesin hüküm müesseselerinin temel hukuki esasları üzerinde durulmasında yarar vardır. 92 C İ l t : 3 A S a y / : b A ğ u s t o s B

19 H u k u k B ö l ü m ü Dava şartları, mahkemenin davanın esası hakkında yargılamada bulunabilmesi için gerekli olan şartlardır. Diğer bir anlatımla; dava şartları, dava açılabilmesi için değil mahkemenin davanın esasına girebilmesi için aranan kamu düzeni ile ilgili zorunlu koşullardır. O nedenle; dava şartlarından biri olmadan açılan dava da açılmış sayılır ve derdesttir. Ancak mahkeme, hem davanın açıldığı günde, hem de yargılamanın her aşamasında dava şartlarının tamam olup olmadığını kendiliğinden araştırıp, inceler ve bu konuda bir karar verir. Tarafların istem ve beyanları ile bağlı değildir. Dava şartları, dava açılmasından hükmün verilmesine kadar var olmalıdır. Dava şartlarının davanın açıldığı günde bulunmaması ya da bu şartlardan birinin yargılama aşamasında ortadan kalktığının öğrenilmesi durumunda mahkeme, davayı mesmu (dinlenebilir) olmadığından reddetmesi gerekir. Bu bağlamda, olayla sıkı bağlantısı nedeni ile hemen vurgulayalım ki, dava konusu uyuşmazlığın daha önce bir kesin hüküm ile (HUMK m. 237) çözümlenmiş olması da dava şartıdır. Bu husus olumsuz dava şartıdır. Birinci dava ile ikinci davanın müddeabihlerinin (konusunun), dava sebeplerinin ve taraflarının aynı olması maddi anlamda kesin hüküm oluşturur (HUMK m. 237). Kesin hüküm, hem bireyler için, hem de devlet için hukuki durumda bir kararlılık ortaya koyar. Bununla, hukuki istikrar ve yargı erkine güven sağlandığından kamu yararı ile doğrudan ilgilidir. Kesin hüküm itirazı, davanın her aşamasında ileri sürülebilir ve mahkemede; (Yargıtay'da) davanın her aşamasında kesin hükmün varlığını kendiliğinden gözetip, davayı kesin hükümden (dava şartı yokluğundan) reddetmesi gerekir. Yine kesin hüküm itirazı mahkemede ileri sürülmemiş olsa dahi, ilk defa Yargıtay'da (temyiz veya karar düzeltme aşamasında) da, dahası bozmadan sonra da ileri sürülebilir. Bu bakımdan usuli kazanılmış hakkın istisnasıdır ve tarafların iradesine de bağlı olmayan mutlak bir tesire haizdir. O nedenle kesin hükmün varlığı yargılamanın bir kesiminde nazara alınmamış olması diğer bir kesiminde ele alınmasını engellemez. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun gün ve 2006/ E., 2006/174 K. sayılı, gün ve 2005/21-66 E., 2005/93 K. sayılı, gün ve 2004/4-290 E., 2004/289 K. sayılı ilamlarında da aynı hususlar ifade edilmiştir. Dava konusu taşınmazın bulunduğu yörede 3116 sayılı Kanun'a göre 1941 yılında orman tahdidi yapılmıştır. Bu tahdit çalışması sırasında dava konusu taşınmaz orman tahdit sınırları içerisinde bırakılmıştır. Bu tahdit Y A R G IT A Y K A R A R L A R! D E R G İS İ ~tf K & 1493

20 H u k u k B ö l ü m ü işlemine karşı süresi içerisinde taşınmaz maliklerince dava açılmıştır. Köyceğiz Asliye Hukuk Mahkemesi'nde yapılan yargılama sonunda gün ve 1941/ sayılı ilamı ile, Recep 79 tarih ve 24/9909 sayılı tapu kaydına dayalı olarak taşınmazın şahıslarca kullanıldığı, bu tapunun dört hudut itibariyle taşınmazı kapsadığı ve bu nedenle kanunen orman sayılmayan yerlerden olduğu, bu nedenle taşınmazın Orman İdaresi'nce tahdit sınırları içerisine alınması işleminin doğru olmadığı sonucuna varılarak, tapu kaydına dayalı olarak, nizasız ve fasılasız 80 seneyi aşkın süredir ziraat edilen taşınmaza ait tahdit işleminin iptaline karar verilmiştir. Tahdit komisyonu bu karara göre gerekli olan düzeltme işlemini yapmış ve 1944 yılında tahdit bu şekilde kesinleşmiştir yılında 4785 sayılı Kanun yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve kanunun yürürlüğe girdiği tarihte var olan gerçek ve tüzel kişilere, vakıflara, köy, belediye, özel idare ve kamu tüzel kişilerine ait bütün ormanlar devletleştirilmiştir. Ancak tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 5658 sayılı Kanunla daha önce devletleştirilmesine karar verilen bir kısım yerlerin sahiplerine iadesine karar verilmiştir. Bu aşamadan sonra taşınmazın bulunduğu yerde 1952 yılında arazi kadastrosu yapılmıştır. Bu işlem sırasında önceki mahkeme kararı ve zilyetlik durumları nazara alınarak taşınmaz m2 miktarı ile sınırlandırılarak, tarla niteliği ile taşınmazın maliki evveli Fatmana adına tespit edilmiştir. Bu tespite karşı Orman İdaresi'nce tarihinde, bu sahanın 4785 sayılı Kanun'a göre devletleştirildiği ve Devlet Ormanı olduğu iddiasıyla itiraz edilmiştir. Köyceğiz Gezici Arazi Kadastro Mahkemesi, mahallinde teknik bilirkişiler marifetiyle keşif yapmış ve sonuçta krokisinde (b) harfi ile gösterilen 165 dönüm 135 m21ik kısmın orman niteliğinde olduğunu ve devletleştirilen kısımda kaldığını, ancak (a) harfi ile gösterilen 66 dönüm 615 m21ik kısmın ise tarım arazisi olup, 4785 sayılı Kanun'a göre devletleştirme kapsamı dışında kaldığını belirleyerek, (b) ile gösterilen kısım yönünden davanın kabulüne ve orman niteliği ile Hazine adına tesciline, (a) ile gösterilen kısım yönünden ise davanın reddine karar vermiş ve bu şekilde temyiz edilmeksizin tarihinde kesinleşmiştir. V K D C İ l t : 3 a S a y / ; b A ğ u s t o s 2 0 O B

21 H u k u k B ö l ü m ü tarihinde dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde yıllarında 3116 sayılı Kanun'a göre yapılan orman kadastrosu, aynı Kanun'un 2/B maddesi uygulaması ve 3402 sayılı Kanun hükümlerine göre orman sınır noktalarının aplikasyonu çalışması yapılmıştır. Davacı İdare, yapılan bu aplikasyon çalışması sonucu taşınmazın bir kısmının tahdit içerisinde kaldığı iddiasıyla eldeki davayı açmıştır. Hemen belirtelim ki, yukarıda açıklanan nedenlerle daha önce görülüp kesinleşen Köyceğiz Gezici Arazi Kadastro Mahkemesi'nin gün ve 1953/343 E., 1954/207 K. sayılı ilamının taraflarının, konusunun ve dava sebebinin görülmekte olan dava ile aynı olduğu, dolayısı ile bu davanın eldeki dava için kesin hüküm oluşturduğu konusunda bir duraksamanın bulunmaması gerekir. Çünkü Davacı İdare'nin bu davada ileri sürdüğü iddialar Köyceğiz Gezici Arazi Kadastro Mahkemesi'nde de ileri sürülmüş, incelenmiş, değerlendirilmiş ve bir sonuca bağlanmıştır. Artık bu durum hukuki gerçek halini almıştır. Bundan sonra aynı konunun yeniden yargı yerlerinde tartışılması olanaklı değildir. Bu düşünceden hareketle dosya yönünden mevcut olan kesin hükmün HUMK m. 295'e göre kesin delil oluşturacağı ve uyuşmazlığın buna göre çözümlenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır. Hal böyle olunca, kesin hüküm bulunan bir olayda taraflar yönünden uyuşmazlık hukuken neticeye bağlanmış olduğundan, artık yeni bir çözüm bulmak amacıyla araştırma yapılmasına gerek ya da neden bulunmamaktadır. O halde, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir. Sonuç: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda açıklanan gerekçelerle (ONANMASINA), 27.02,2008 gününde oybirliği ile karar verildi. & Ya r b i t a y K a r a r l a r i D e r b Ib I 1495

22 H u k u k B ö l ü m ü T.C. YARGITAY Hukuk Genel Kurulu E: 2008/ K: 2008/248 T: $ Mirasbırakanın Ölümü $ Ölüm Aylığı Sebepsiz Zenginleşme Özet: Kural olarak bir kimsenin ölümü ile malvarlığı bir bütün olarak mirasçılara intikal eder. Sigortalı ilk eşin ölümü nedeniyle murisine bağlanan, yeniden evlenmesine karşın alınmaya devam edilen ölüm aylıkları dolayısıyla oluşan SSK nın zararı terekeye dahil olup, mirasçılar, mirasbırakanın sebepsiz zenginleşmesinden sorumludur. (4721 s. MK m. 545, 599) (506 s. SSK m. 68) Taraflar arasındaki "itirazın iptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Aydın Birinci İş Mahkemesi)'nce davanın reddine dair verilen gün ve sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Yirmibirinci Hukuk Dairesi'nin gün ve sayılı ilamı ile, (...Davacı SSK, davalılar murisi Adem'e sağlığında eşi Fatma'dan dolayı ölüm aylığı bağlandığını, Adem'in tarihinde yeniden evlenmesi nedeniyle eski eşi Fatma'dan bağlanan aylığının kesilmesi gerektiğini, tarihinde yeniden boşanmış ise de yeniden aylık talebinde bulunmadığını ileri sürerek yersiz ödenen aylıklar ile ilgili icra takibine yönelik davalıların itirazlarının iptali ile %40 icra inkar tazminatının tahsilini istemiştir. Mahkeme, ilamında belirttiği şekilde ölüm geliri ödemeleri terekeye dahil olmadığından isteğin reddine karar vermiştir C İ l t : 3 4 S a y i : B A ğ u s t o s Z O O B

23 H u k u k B ö l ü m ü Davacılar murisine eşinden dolayı bağlanan ölüm aylığının 506 sayılı Yasa'nın 68/V maddesine göre yeniden evlenmesi halinde kesileceği uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, murisin yersiz olarak aldığı bu aylıkların mirasçılardan talep edilip edilemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Davanın yasal dayanağını oluşturan Tük Medeni Kanunu'nun ölüm tarihinde yürürlükte bulunan 539. maddesine göre; mirasçılar mirasbırakanın borçlarından kişisel olarak sorumludurlar. Medeni Kanun un 545. maddesi uyarınca "müteveffanın vefatı anında terekenin borca müsteğrak olduğu şayi veya sabit olmuşsa miras reddedilmiş olur." Şayet mirasın açıldığı sırada terekenin pasifi aktifinden fazla ise tereke borca batık sayılır. Diğer yönden borca batıklığın tespiti dava yoluyla istenebileceği gibi açılmış bir davada itiraz olarak da ileri sürülebilir. Somut olayda, davalıların bu nitelikte defilen bulunmamaktadır. Davacılar murisinin evlenme tarihinden boşandığı tarihine kadar yersiz aldığı aylıklar nedeniyle SSK'ya borçlu bulunduğu ve bu borcun terekeye dahil olduğu gözardı edilerek yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davacı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Temyiz Eden: Davacı vekili Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Uyuşmazlık; sigortalı ilk eşin ölümü nedeniyle davalılar murisine bağlanan, yeniden evlenmesine karşın alınmaya devam edilen ölüm aylıkları dolayısıyla oluşan Kurum zararının (alacağının) terekeye dahil olup olmadığı; diğer bir ifadeyle, davalı mirasçıların, mirasbırakanın sebepsiz zenginleşmesinden sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Y A R G IT A Y K A R A R L A R! D E R B İS İ 1497

24 H u k u k b ö l ü m ü 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 599. maddesi uyarınca; "Mirasçılar, mirasbırakanın ölümü ile mirası bir bütün olarak, kanun gereğince kazanırlar... mirasbırakanın borçlarından kişisel olarak sorumlu olurlar..." Kural olarak, bir kimsenin ölümü ile malvarlığının bir bütün olarak mirasçılarına geçmesini ifade eden külli halefiyet gereğince, mirasbırakanın kişisel özelliklerinin ağır bastığı, düşünsel ve bedeni özellik ve yetenekleri gözönünde bulundurularak yapılmış, borcun bizzat mirasbırakan tarafından yerine getirilmesi gereken şahsi edim borçlan dışında, malvarlığından ifa durumunda olunan maddi edim borçları mirasçılara intikal eder. Mirasbırakanın borçları, ölümünden önce yaptığı hukuki işlemlerden, işlediği haksız fiillerden, malvarlığında meydana gelen sebepsiz zenginleşmeden ve ölüm anına kadar oluşan birtakım olgular nedeniyle doğrudan doğruya kanundan doğabilir. Mirasçıların sorumluluğu bakımından borcun kaynağı önemli değildir. Bu sorumluluk, mirasın kesin olarak kazanılması ile başlar, borcun esası ile sınırlı olmayıp, işlemiş ve işleyecek faizlerini de kapsar. Takibe konu alacak, mirasbırakanın sebepsiz zenginleşmesinden kaynaklanmakta olup, ölümünden sonra mirasçılarına karşı ileri sürülmesinde yasaca bir engel bulunmamaktadır; mirasbırakanın malvarlığına ve terekesine dahildir. Sebepsiz zenginleşen kişi, malvarlığında sebepsiz yere meydana gelen artışı iade ile yükümlüdür. İade yükümlülüğünün konusu ve kapsamı ise BK 63. maddede hükme bağlanmıştır. Bu maddeye göre; "Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse, onun istirdadı zamanında elinden çıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nispetinde red ve iade ile mükellef değildir. Şu kadar ki kabız, o şeyi suiniyet ile elden çıkarmış yahut onu elden çıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vâkıf bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur." Görüldüğü gibi, maddede, iade borcu zenginleşen kişinin iyi veya kötüniyetli olmasına göre farklı şekilde ele alınmıştır. Haklı bir sebebe dayanmaksızın zenginleşen kimse kötüniyetli ise iade borcu zenginleşmenin tamamını kapsar. Diğer bir ifadeyle, kötüniyet halinde ry I K C İ l t : 3 4 S a y / : B A ğ u b t o b B

25 H u k u k B ö l ü m ü iade borcu, geri verme zamanındaki zenginleşme miktarıyla sınırlı değildir. Anılan maddeye göre, sebepsiz zenginleşen kimse o şeyi kötüniyetle elden çıkarmış veya onu elden çıkarırken sonradan geri vermek zorunda kalacağını bilmek durumunda ise, iadeyle yükümlüdür. Zenginleşmeyi iade edeceğini ve dolayısıyla zenginleşmenin haklı bir sebebe dayanmadığını bilen veya gerekli özeni gösterdiği takdirde bilebilecek durumda olan kişi, kötüniyetli zenginleşen konumundadır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 68. maddesinin (I/A) bendinde; ölen sigortalının dul eşine ölüm aylığı bağlanacağı, (V). bendinde ise; sigortalının dul eşinin yeniden evlenmesi halinde aylığının kesileceği, aylığın kesilmesine yol açan evlenme son bulunca aylığın yeniden bağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Mirasbırakan, zenginleşmenin haklı bir sebebe dayanmadığını, geri vermekle yükümlü olduğunu bilecek durumdadır. Dolayısıyla, iade borcu zenginleşmenin tamamını kapsamaktadır. Yukarıda belirtilen maddi ve yasal olgular dikkate alındığında, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır. Sonuç: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda ve Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK'nın 429. maddesi gereğince (BOZULMASINA), gününde oyçokluğuyla karar verildi. & Y A R O tt A Y K a r a r l a r / D e r g!s! 1499

26 H u k u k b ö l ü m ü T.C. YARGITAY Birinci Hukuk Dairesi E: 2007/10175 K: 2007/11851 T: $ Elatmanın Önlenmesi $ Ecrimisil Özet: Dava konusu taşınmazda davalının davacıların muvafakati ile oturduğu, davacıların ihtar göndermek suretiyle muvafakatlerini geri aldıkları anlaşıldığına göre, ihtarın tebliğ tarihinden itibaren ecrimisil tutarının hesaplanması gerekir. (4721 s. MK m. 995) Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, 57 parsel 19 nolu bağımsız bölüme ait intifa hakkının Ali Rıza, çıplak mülkiyetinin Saadet'e ait olduğu halde davalının yerleşmek suretiyle müdahale ettiğini ileri sürerek elatmanın önlenmesini, YTL ecrimisil istemişlerdir. Davacılar, yargılama aşamasında yapılan keşiften sonra ecrimisil taleplerini YTL olarak ıslah etmişlerdir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacı Ali Rıza'nın çekişmeli taşınmazdaki intifa hakkını tarihinde diğer davacı Saadet'e devrettiğinden, hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kayden davacı Saadet'e ait bağımsız bölüme davalının haklı ve geçerli bir neden olmaksızın elattığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; tetkik hakiminin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. C İl t : 3 4 S a y /: B A Ğ U S T O S

27 H u k u k B ö l ü m ü Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi ve ecrimisil isteğine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, özellikle davalı Neşe'nin haklı ve geçerli bir hukuki sebebi olmaksızın kayden (çıplak mülkiyet ve intifa hakkı sahibi) davacılara ait bağımsız bölümü kullandığı belirlenmek suretiyle elatmanın önlenmesine karar verilmesinde kural olarak bir isabetsizlik yoktur. Bu yöne değinen davalının temyiz itirazı yerinde değildir. Reddine. Ne var ki davalının, dava konusu taşınmazda davalıların muvafakati ile oturduğu dosya kapsamı ile sabittir. Ancak, davacılar davalıya Noter kanalıyla ihtar (uyarı) göndermek suretiyle tarihinde muvafakatlerini geri almışlardır. Bu durumda, hesaplanacak ecrimisil tutarının davalıya gönderilen ve tarihinde tebliğ edildiği anlaşılan ihtar tarihinden itibaren hesaplanması gerekirken, önceki dönemi de kapsar şekilde sözlü ihtar tarihi esas alınarak hesaplanan ecrimisile karar verilmesi doğru değildir. Davalı Neşe'nin temyiz itirazları bu nedenle yerindedir. Kabulüyle hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince açıklanan sebebe hasren (BO ZULMASINA), alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, tarihinde oybirliğiyle karar verildi. & & Ya r b i t a y K a r a r l a r / D e r b İs İ 1501

28 H U K U K B Ö LÜ M Ü T.C. YARGITAY Birinci Hukuk Dairesi E:2007/13020 K: 2008/3383 T: $ Muris Muvazaası 4 Tapu İptal ve Tescil $ Tenkis 45 Görev Özet: Taşınmaz hakkında kadastro tutanağı düzenlendiğine göre, muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davasının Kadastro Mahkemesine devri gerekir. (3402 s. Kadastro K. m. 25, 27) Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakanın mal kaçırmak amacıyla tarih, 15 nolu tapu ile maliki bulunduğu taşınmazı davalıya satış yoluyla temlik ettiğini, satışın gerçek olmadığını ileri sürüp muvazaa nedeniyle tapu kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline, olmadığı takdirde tenkisine karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, dava konusu taşınmazı bedelini ödeyerek satın aldığını, taşınmazın değerini artırıcı masraflar yaptığını, yıllardır taşınmazı kullandığını, miras bırakanın davacılara da temlikte bulunduğunu belirtip davanın reddini, olmadığı takdirde yaptığı zaruri ve faydalı masrafların davacılardan tahsilini savunmuştur. Mahkemece, çekişme konusu taşınmazın davalıya temlikinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla tetkik hakiminin raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü. Cİlt: 34 Say/: B Ağusto s 200B

29 H u k u k B ö l ü m ü Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğinden toplanan delillerden; özellikle Kadastro Müdürlüğü'nün tarihli yazısından dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda kadastro çalışmaları yapılarak 222 ada 1 ve 2 parsel olarak kadastro tutanağı düzenlendiği anlaşılmaktadır. Bilindiği gibi inşai (yenilik doğurucu) davaların Kadastro Mahkemesinin görevine girmediği tartışmasızdır. Oysa muris muvazaası hukuksal nedeniyle açılan davalar mülkiyet hukuku ile ilgili olup, sonucu itibariyle verilen hükümler yenilik doğurucu değil, açıklayıcı nitelik taşırlar. O halde taşınmazın tutanağının düzenlenmesiyle 3402 sayılı Yasa'nın 25. maddesi gereğince genel mahkemenin görevinin sona ereceği ve Kadastro Mahkemesince 3402 sayılı Yasa'nın 30. maddesi hükmü gözetilerek çekişmenin giderileceği açıktır. Hal böyle olunca; 3402 sayılı Yasa'nın 25. maddesi uyarınca Kadastro Mahkemesi görevli olduğundan, aynı Yasa'nın 27. maddesi hükmü gözetilerek davanın Kadastro Mahkemesine devri kararı verilmesi gerekirken, anılan kurallar gözardı edilmek suretiyle yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir. Davalının temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle HUMK'nın 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, tarihinde oybirliğiyle karar verildi. & Ya r b i t a y K a r a r l a r / D e r b Ib I 1503

30 H u k u k B ö l ü m ü T.C. YARGITAY İkinci Hukuk Dairesi E: 2007/8036 K: 2008/6856 T: $ Mirastan Iskat İspat Külfeti Özet: Mirasbırakan vasiyetinde mirastan çıkarma sebebini açıklamış, ancak gösterilen sebep davalılar tarafından kanıtlanamamıştır. Derdest tenkis davası da bulunduğundan, iptalin saklı pay miktarı dışında geçerli olacağı gözetilmelidir. (4721 s. MK m. 512, 560) Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmişse geçerlidir. Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer. Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse, tasarruf mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur (4721 s. TMK m. 512). Bu halde mirasçının hissesi saklı payına indirilir. Mirasçılıktan çıkarmanın iptali kademelidir. Öncelikle mirasbırakanın apaçık yanılıp yanılmadığı araştırılır (4721 s. TMK m. 512/son). Eğer bu hal yoksa, davalı mirasçılıktan çıkarma sebebini ispat edememişse, davacının alacağının belirlenmesi için davaya tenkis davası gibi devam edilmesi gerekir (4721 s. TMK m. 560). Mirasbırakan vasiyetnamesinde çıkarma sebebini açıklamıştır. Ancak gösterilen sebep mahkemenin de kabulünde olduğu üzere davalılar tarafından kanıtlanamamıştır (4721 s. TMK m. 512/3). Davacı tenkis davası açtıklarını ve derdest olduğunu da belirtmiştir sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 512/son IK ls) C İl t : 3a S a y /: b Ağustos 200B

31 H u k u k B ö l ü m ü maddesi uyarınca iptalin saklı pay miktarı dışında geçerli olacağı düşünülmeden yazılı şekilde tasarrufun tamamının iptal edilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen nedenle (BO ZULMASINA), temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere tarihinde oybirliğiyle karar verildi. & Gfc E: 2008/3742 K: 2008/6979 T: T.C. YARGITAY İkinci Hukuk Dairesi $ Vasiyetnamenin Tenfizi $ Yetkili Mahkeme Özet: Vasiyetin yerine getirilmesine yönelik davaya miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesinde bakılması gerekir. Bu yetki kesindir. (4721 s. MK m. 576, 600) (1086 s. HUMK m. 11,13) Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün temyizen murafaa icrası suretiyle tetkiki istenilmekle, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Ya r b i t a y K a r a r l a r / D e r b Ib I H K % 1505