Sistem Dinamiği ve Modellemesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sistem Dinamiği ve Modellemesi"

Göker Kaner
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 8..0 Sit Diiği v Modlli Doğrul Sitlri Z Dvrışı II. Mrtbd Gili Sitlr Giriş: Sit diiği çözülid, frlı fizil özllilr tşıy doğrul itlri rtritilrii blirly tl bğıtılr rıd bzrli (oloji) urulbili ouud itlri blirli ııflr yrılbili üü oltdır. Böyllil doğrul itlri dii dvrışlrı (z v fr dvrışlrı), ort prfor özllilri bılr öd ögörülbiltdir. Ayrı bu rtriti ftörlr gör bir iti otrol dilbilirliği hıd bir rr vrılbilir. Z bğlı olr dğişilri ( girdii v ( çıtıı il blirl t girdili v v t çıtılı bir iti diiği: () A (+...+A (+A (+A ( () =B (+...+B (+B (+B ( Yurıdi dld ( çıtııı yü rtbd türvi iti gi rtbii blirlr. T (+ (= ( İii rtbd gili it Birii rtbd gili it T ( ( ( ( 0 0 Birii Mrtbd Gili (BMG) Sitlr: Z dvrışı: T (+ (= ( Gl olr rji dpoly itlr BMG it özlliği tşırlr (odtör, yy, dpo, v.) : zç ftörü ( T ) ( ( T : Z biti ( ( T T ( ( L t 3 4 Birii Mrtbd Gili (BMG) Sitlr: ( ( T ) So dğr tori : dr dr dr li ( 0 li 0 ( T ) Düzli rji üri : t T ( T ) 0,63 t T t 3T t 4T dr ( dr (T ) 0,865 (3T ) 0,950 dr dr (4T ) 0,98 dr ( II. Mrtbd Gili (İMG) Sitlr: Bit yy ütl öü izı çoğu i iti tl hlii götrir.sitd bir uvvti (girdi) tii ltıdi i llrı yrdğiştiri (çıtı) ilir f( ( ( (T) Bu difriyl dl görüldüğü gibi. rtbd difriyl trilr içrtdir. Bu yüzd bu itlr İii Mrtbd Gili Sitlr olr dldırılırlr. Siti trfr foiyou difriyl dli Lpl Trforu yrdııyl ld dilir. F( ( X ( (0) (0)) ( X( (0)) X( ( 0) 0: (0) 0 X ( F( 5 6

2 8..0 II. Mrtbd Gili (BMG) Sitlr: İii rtbd itlri lizid iti i, ltril vb. özlilri olup olı bılızı rtriti ii prtr bllirliştir. Bulr öü ftörü v doğl frtır. Doğl fr ( ) :Sit dışrıd hiçbir ti oldığıd v it içriid rji ybı yol ç hiçbir l buludığıd iti rbt vbıı ypğı titrşilri frıı ifd dr. 0 ( ( ( )X( 0 j, j (j) 0, X( 0 7 II. Mrtbd Gili (IMG) Sitlr: İii rtbd itlri lizid iti i, ltril vb. özlilri olup olı bılızı rtriti ii prtr bllirliştir. Bulr öü ftörü v doğl frtır. Söü ftörü(): Siti di diiğid doğ titrşilri yo t ytğii bllirly boyutuz bir prtrdir. Tı olr trfr foiyouuzu pydıı tlı ölri olduğu durudi öü dğri riti öü dğri olr dldırılıştır. riti 4 0 riti Bir iti öü ftörü; o itdi öü tyııı,o it içi riti ol öü tyıı orıı ifd d büyülültür. riti 8 II. Mrtbd Gili (IMG) Sitlr: İii rtbd gili itlri gl trfr foiyou bu ii prtr v bir zç tyıı ullılr şğıdi gibi ifd dilbilir. Sitlri trfr foiyolrı çoğu z bu gllştiriliş for uygu olr ld dilz. Buu içi tl ttil işllr ypılr bulu trfr foiyou bu ifdy bztili grtdir. Dogl Fr Söü Ftörü zç 9 II. Mrtbd Gili (IMG) Sitlr: Bu prtrlri hplı il bulu trfr foiyou il girişt bulu trfr foiyouu özdştir.bu yüzd hr ütl,yy tıı v öü dğri içi ii trfr foiyoud yı dii dvrışı götrtir. Sğ trft =g, =30 N/, =0000 N/ dğrlri ullılr buluuş biri b vbı, ol trft i =0.00, w=00 rd/, 0.5 dğrlri il buluuş z vbı vriliştir. Görüldüğü gibi bu ii it bir birii yı dii dvrış hiptir. 0 II. Mrtbd Gili (IMG) Sitlr: Sğ trft =g, =30 N/, =0000 N/ dğrlri ullılr buluuş biri b vbı, ol trft i =0.00, w=00 rd/, 0.5 dğrlri il buluuş z vbı vriliştir. Görüldüğü gibi bu ii it bir birii yı dii dvrış hiptir. II. Mrtbd Gili (IMG) Sitlr: Trfr foiyouuzu pydı rtriti dl olr d dldırılır. rtriti dliizi ölri iti dii dvrışıı blirlr. Bulu ö ifdlridd görüldüğü gibi öü ftörüü riti dğri dir v iii rtbd gili itlri dii dvrışlrı öü ftörlri bğlı olr grupldırılır. Eğr öü ftörüüz şit i itd tlı ö vrdır v yurıd yptığıız tı grği itiiz riti öülü it olr dldırılır. Eğr öü ftörüüz d büyü i iti ii grçl öü vrdır v itiiz riti ütü öülü it olr dldırılır. Bu ii it içi itlri z vbı hpldığıd ütl foiyolr buluur v bu itlr düzgü (lııız) dii dvrış götrirlr.

3 8..0 II. Mrtbd Gili (IMG) Sitlr: Eğr öü ftörüüz d üçü i rö içriidi ifd gtif ouç vrir v iti ii rşı.(şli) yı öü vrdır v itiiz riti ltı öülü it olr dldırılır.riti ltı öülü itlri z vbı hpldığıd rşı yı ütlü ifdlr buluur, bu ifdlr iüoydl foiyolrı oluştururlr (Eulr şitlilri). İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: İpul girdi i olr t=0 ıd uygul bir lı it gibi düşüülbilir. Bu girdii Lpl Trforu birdir. Bu bpl z vbı buluur d trfr foiyouu tr Lpl trforu lıır v ld dil z vbı d iti dii dvrış rtritilrii götrir. Dolyıı il iti dvrışı lıılıdır.bu yüzd bu tür itlr titrşi itlri olr d dldırılırlr. 3 4 İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Ütü Söülü Sit > Siti diiriitı pozitif bir yıdır. ölr gl ifd vril şitlilrd hplır. Bu ölr ullılr bulu trfr foiyou şğıdi ford oltır. ( )( ) İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Ütü Söülü Sit > Siti z vbı t vril Lpl Döüşüü tblou yrdııyl buluur.(forül 59). - t t L ( )( ) ( )t ( )t ( ( )t ( ( )t Sit vbı görüldüğü gibi ii dt ütl foiyou toplıd oluştdır 5 6 İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Ütü Söülü Sit > Ör: vril i itd = g, =30 N/, =00 N/ olduğu durud iti rtriti ifdlrii hplyıız, ölrii buluuz, z vbıı hplyıız rd/ ( t t İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Söülü Sit = Siti diiriitı ıfırdır.siti ii öü birbiri şittir v şğıdi gibi hplır. Bu ölr ullılr bulu trfr foiyou şğıdi ford oltır. ( ) Siti z vbı t vril Lpl Döüşüü Tblou yrdııyl buluur.(forül 0). - L ( t t ( t t 7 8 3

4 8..0 İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: ritiriti Söülü Sit = Ör: ou bşıd vril i itd = g, =30 N/, olduğu durud iti riti öülü olı içi grli yy tyııı hplyıız. Dh or bu yy tyııı ullr iti rtriti ifdlrii hplyıız, ölrii buluuz, z vbıı hplyıız N/ 5 5 rd/ Siti ölri şğıdi gibi buluur. Z vbı içi yi Lpl Döüşüü Tblou d 0. şitli ullılır. İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: ritiriti Söülü Sit = Ör: Siti ölri şğıdi gibi buluur. Z vbı içi yi Lpl Döüşüü Tblou d 0. şitli ullılır. ( t 5 5 t Sit vbıı ildiğiizd riti ütü öülü it bzr bir dvrış gözllriz.li it dh hızlı (0.6 bşlgıç ouu dötdir. 9 0 İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Altı Söülü Sit < Siti diiriitı ıfırd üçü bir yıdır.siti rşı şli ii öü vrdır. i i Siti z vbı t vril Lpl Döüşüü Tblou yrdııyl buluur.(forül 36). - L i( t İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Altı Söülü Sit < Sit vbı görüldüğü gibi bir dt ütl zrf ğrii içriid lı bir iü foiyou şliddir. t Siti z vbı ifdid d gözllbilği üzr iü ğriii frı doğl frt frlı bir frtır. Bu gözll fr öülü titrşilri frı ( d ) dir v tı grği şğıdi gibi hplır. i( d İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Altı Söülü Sit < Ör: i itd = g, =30 N/, =500 N/ olduğu dur ud iti rtriti ifdlrii hplyıız, ölrii buluuz, z vbıı hplyıız rd/ Sit, öü ftörü bird üçü olduğu içi riti ltı öülü itdir. İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Altı Söülü Sit < Ör:Siti ölri şğıdi gibi buluur. Z vbı içi yi Lpl Döüşüü Tblou d 36. şitli ullılır i i 50 ( t i(

5 8..0 İMG Sitlri biri ipul girdi vplrı: riti Altı Söülü Sit < riti ltı itlr görüldüğü üzr dii dvrışı lıı yp itlrdir. Bu yüzd özl olr titrşi itlri olr dldırlırlr. Şidd gözlbilği gibi öü ftörüü rtı iti dh z lıı ypı v dh ı ürd bşlgıç ouu döi bp oltdır. 5 5

Benzer belgeler

Sistem Dinamiği ve Modellemesi

Sistem Dinamiği ve Modellemesi 5.0.03 Sit Diiği v Modlli Doğrul Sitlri Z Dvrışı II. Mrtbd Gcili Sitlr Giriş: Sit diiği çözülid, frlı fizil özllilr tşıy doğrul itlri rtritilrii blirly tl bğıtılr rıd bzrli (oloji) urulbili oucud itlri