FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Transkript

1 PROSPEKTÜS Sadece Hayvan Sağlığında Kullanılır PGS Enjeksiyonluk Çözelti Hormon - Prostaglandin F2-alfa analoğu BILEŞIMI PGS her ml sinde 250 µg kloprostenole eşdeğer 263 µg kloprostenol sodyum ve bakterisit olarak %0.1 w/v klorokresol içeren renksiz enjeksiyonluk çözeltidir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ Kloprostenol spesifik luteolitik etkili prostaglandin F2α nın fonksiyonel analoğudur. Sığır ve atlarda korpus luteumun luteolizisinin fonksiyonel ve morfolojik gerilemesine neden olan, güçlü bir luteolitik ajandır. Kloprostenol, corpus luteum üzerindeki luteolitik etkisini, östrus siklusunun luteinizasyon fazında, ovaryumlardaki luteinleştirici hormon (LH) reseptörlerinin miktarını ani olarak düşürerek, progesteron seviyelerinin hızla azalmasına neden olarak ve utero ovaryen venlerde vazokonstriksiyon oluşturulmasını sağlamakla gösterir. Böylece hipofiz bezi ön lobunda FSH hormonunun salgılanması artar ve yeni bir folikül oluşumunu takiben, normal östrus ve ovulasyon sağlanmış olur. Hayvanlara enjeksiyon şeklinde kızgınlığın luteal döneminde verildiğinde luteal fazı kısaltır; sarı cismin hızla emilmesini ve gerilemesini takiben kızgınlığı ve yumurtlamayı sağlar. Kızgınlık göstermeyen hayvanlarda kızgınlığa hazırlayıcı etki yapar. Bu yüzden kızgınlık göstermeyen veya belirsiz şekilde gösteren hayvanlarda (suböstrus) bu durumun sağaltımında işe yarar. Sarı cismin geriletilmesine bağlı olarak mumyalaşmış fetüsün atılmasına ve pyometranın sağaltımına olanak sağlar. Uterusta biriken enfekte sıvı 2-6 gün içinde rezolusyona uğrar. Uterusta kontraksiyonlara yol açar ve böylece gebeliğin erken döneminde aborta ve gebeliğin sonunda da doğumun başlamasına sebep olur. Bronşlarda bronkokonstrüksiyona neden olur. Kloprostenolün ineklerdeki serum yarı ömrü 3 saattir. Oral olarak aktif değildir. Vajinal mukoza tarafından absorbe edilir. Vücutta büyük ölçüde metabolik değişime uğrarlar. Akciğerlerden ilk geçişi sırasında %95 dolayında parçalanır. 5 6 saat içerisinde idrarla atılır. KULLANIM SAHASI/ENDİKASYONLARI PGS sığır ve atlarda kas içi yolla kullanılır. Sığırlarda Suböstrus (gizli veya farkedilmeyen kızgınlık) tedavisi, Doğumun öne alınması ( Gebeliğin sonlandırılması ), Abortus (istenmeyen gebelikler) oluşturulması, Kronik endometritis, pyometra ve mumifiye (masere) fötüsde uterus içeriğinin boşaltılması Ovaryumun luteal kistlerinin tedavisi, Kontrollu yetiştirme amacıyla, Atlarda Erken fötal ölüm ve resorpsiyonu takiben luteolizisin başlatılması: Kalıcı diöstrus olgularının sonlandırılmasında Laktasyondaki kısraklarda anöstrus tedavisi Pyometra ve endometritis tedavisi Doğumun öne alınması (Gebeliğin sonlandırılması ) Yalancı gebeliğin sona erdirilmesi, Kontrollu yetiştirme amacıyla, kullanılır. KULLANIM ŞEKLİ VE DOZU Veteriner hekim tarafından başka şekilde tavsiye edilmediği takdirde; Sığırlar: 500 µg kloprostenol farmakolojik dozunda uygulanır. 2 ml lik tek veya tekrarlanan dozlar kas içi enjeksiyonla verilir. Atlar: 400 kg a kadar olan atlara µg kloprostenol, 400 kg ın üzerindeki atlara µg kloprostenol dozunda uygulanır. 400 kg a kadar: ml

2 400 kg ve üzeri: ml tek kas içi enjeksiyon uygulanır. Uygulama bölgesi temiz ve kuru olmalıdır. Sığırlarda Uygulama : 1. Suböstrus tedavisi : Daha çok yüksek verimli ineklerde pik laktasyon dönemlerinde siklusun normal olmasına rağmen kızgınlık belirtilerinin azlığı ve görülmemesidir. Bu durumda olan hayvanlara, rektal palpasyonla korpus luteumun belirlenmesinin ardından, PGS enjeksiyonu uygulanır ve östrus yakından izlenir. Kızgınlık gösterenlere tohumlama uygulanır. Genellikle kas içi tek doz yeterli olmasına karşın bazı hayvanlara refraktör periyodu sırasında uygulanmış olabilir ve hayvanlar bu yüzden yanıt vermeyebilirler. Kızgınlık göstermeyen hayvanlara, ilk enjeksiyondan gün sonra tek bir enjeksiyon daha uygulanmalı ve saat sonra tohumlama yapılmalıdır. 2. Doğumun öne alınması Doğumun başlatılması, tahmin edilen doğum tarihine yakın bir zamanda, mümkünse normalden 10 günden evvel olmayacak şekilde yapılmalıdır. Doğumun başlatılmasına, tohumlamanın teyidi ile kesinleşmiş gebeliğin bilinen tarihinden itibaren 270. günden önce kalkışılmamalıdır. Uygulama yapılan tüm hayvanlar dikkatle gözlenmelidir. Genel bir kural olarak, kısaltılmış gebelik periyodunda, fötal membranların kalma olasılığının normalden fazla olması beklenebilir. Erken doğumun bir sonucu olarak, yeni doğan buzağıların hayatta kalma oranında bir azalma olabileceği kabul edilmektedir. Bu uygulamanın yapıldığı tüm hayvanlara ve yavrularına özel bakım ve gözlem gereklidir. 3. Abortus İstenmeyen gebeliklerde 1. haftadan 150. gününe kadar sonlandırılabilir. Gebeliğin 100. gününden önce abort, hızlı ve etkin bir şekilde yapılabilir. Gebeliğin günleri arasında uygulandığında, sonuçlar daha az güvenilirdir. Gebelik ilerledikçe, tahminen bazı ineklerde korpus luteuma olan bağımlılık azalmaktadır. Abort, gebeliğin 150. gününden sonra yapılmamalıdır. Nadiren de olsa abortu takiben metritis meydana gelebildiğinden, PGS uygulanan hayvanlar, fetüs ve plasental membranlar tamamen düşene kadar gözlem altında tutulmalıdır. Uygulamadan 2-7 gün içinde abort şekillenir, eğer hayvan 8. günde abort yapmadıysa, ikinci bir enjeksiyon verilmelidir. İkiz gebeliklerde ikinci enjeksiyon gerekebilir. Uygulamadan sonraki birkaç gün içinde vaginadan prulent bir sıvı ve /veya fötal materyal çıkışı meydana gelir. Bu materyalin atılmasının sağlanması için sırasında hayvan gözlem altında tutulmalıdır. Uygulama gün sonra tekrar edilebilir. Uygun antibakteriyel tedavinin yapılması yararlıdır. Uterus normale dönünceye kadar tohumlama yapılmamalıdır. 4. Anormal gebeliğe son verme: a) Mumyalaşmış fetüsün alınması: Fetüsün ölümünü takiben dehidrasyon ve dejenerasyon başlar. Gebeliğin herhangi bir döneminde luteolizisin başlatılması, bu mumyalaşmış fetüsün uterustan vajinaya atılması ile sonuçlanır. Vajinadan elle müdahale gerekli olabilir. Bu aşamadan sonra, hayvandaki normal siklüs aktivitesi devam eder. b) Fötal membranların hidropsu: Plasental sıvıların patolojik birikimi (hidramniosoz veya hidrallantois) ciddi fizyolojik komplikasyonlara ve ölüme neden olabilir. Operatif drenaj, bu durumun hafifletilmesinde her zaman başarılı olmayabilir. PGS tek doz uygulanarak, böyle vakalarda doğumu başlatmada kullanılabilir. 5. Ovaryumun luteal kistleri Kistik ovaryum kalıcı korpus luteumdan kaynaklanıyorsa PGS uygulaması ile normal siklus faaliyeti başlar. Tedavi sonunda tamamen tatmin edici sonuçlar elde edebilmek için kesin teşhis şarttır. 6. Kronik endometritis (Pyometra): Reprodüktif sistemin doğum sırasında hasar görmesi veya doğum sonrası sonun atılmaması, sıklıkla enfeksiyona ve uterusun iltihaplanmasına yol açar. Doğumdan kısa süre sonra meydana gelen akut veya sub-akut endometritis, antibiyotik tedavisi çoğu kez düzelmekle birlikte belli koşullar altında, endometritis doğum sonrası bir kaç haftaya kadar devam edebilir. Uterus çok şişer ve hafif hamur kıvamını alır. İltihaplı akıntı ile doludur. Bu durumda olan uterus, inekte kronik olarak östrus siklusunun olmaması ve kalıcı korpus luteumun varlığı ile karakterizedir. Luteal regresyonun başlatılmasıyla bu durum başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Gerekli durumlarda tedavi, günlük aralıklarla tekrarlanabilir. 7. Yumurtalık luteal kistleri Östrusun görülmeyişi ile ilişkili olarak kalıcı luteal doku, kistik yumurtalıkların muayenesi ile teşhis edilir. PGS bu durumun düzeltilmesinde ve normal siklusa dönüşün gerçekleştirilmesinde etkilidir.

3 1 2 3 Tedavi sonunda tamamen tatmin edici sonuçlar elde edebilmek için kesin teşhis şarttır. 8. Sığırlarda Kontrollü Suni Tohumlama Programları PGS nin luteolitik aktivitesi, sığırların yetiştirme modelinin kontrolü için kullanılabilir. Her bir belli grup veya sürü için özellik ve amaçlara en uygunu seçmenin mümkün olduğu çeşitli tedavi rejimleri bulunmaktadır.pgs, östrusu ortaya çıkarmak için kullanılabildiği gibi, herhangi bir östrus kontrolü bilgisi olmaksızın, suni tohumlama sezonunun programlanmasında da kullanılır. Önerilen 4 program aşağıda belirtilmiştir. 6 gün boyunca kızgınlık kontrolü yapılır ve kızgınlık tespit edilenlere suni tohumlama uygulanır Rektal palpasyon yapılır. 1. gün: PGS 6. gün: Suni tohumlama uygulanmayan hayvanlara PGS Rektal palpasyonda yumurtalıklarda korpus luteum tespit edilen tüm hayvanlara PGS 11. gün: PGS * kızgınlık kontrolüne bağlı olarak normal süre içinde; veya * 72 saatte, toplu olarak Suni Tohumlama uygulanır, sonraki 2-3 gün içinde kızgınlık gösterenlerde Suni Tohumlama tekrarlanmalıdır. * kızgınlık kontrolüne bağlı olarak normal süre içinde; veya * 72 saatte, toplu olarak Suni Tohumlama uygulanır, sonraki 2-3 gün içinde kızgınlık gösterenlerde Suni Tohumlama tekrarlanmalıdır. * kızgınlık kontrolüne bağlı olarak normal süre içinde; veya * 72 saatte, toplu olarak Suni Tohumlama uygulanır, sonraki 2-3 gün içinde kızgınlık gösterenlerde Suni Tohumlama tekrarlanmalıdır gün: PGS enjekte edilir Kızgınlık kontrolü yapılır ve Suni Tohumlama uygulanır 11. gün: Suni tohumlama uygulanmayan hayvanlara PGS * kızgınlık kontrolüne bağlı olarak normal süre içinde; veya * 72 saatte, toplu olarak Suni Tohumlama uygulanır, sonraki 2-3 gün içinde kızgınlık gösterenlerde Suni Tohumlama tekrarlanmalıdır. Not: - En iyi sonuçlar kızgınlık tespitinin yapıldığı sürülerde elde edilir. - Hayvanların tanımlanması önemlidir. - Suni Tohumlama, enjeksiyondan 72 saat sonra yapıldıysa, gebelik oranı yaklaşık %20 düşer. - Sütçü Tip Sürüler Östrus tespiti olmaksızın, suni tohumlama yapılmasını sağladığından, hayvanlardaki buzağılama indeksinin daha iyi kontrol edilmesini sağlar. Buna bağlı olarak, döl tutmadığı düşünülerek ayrılan ineklerin sayısı düşer. Yemleme, suni tohumlama ve kuruya alma dönemi için uygun ölçüde ayrılmış olan inek gruplarında, östrusun senkronizasyonu ile daha etkin bir sevk ve idare sağlanır. Sürüde, tam bir doğum sezonu fırsatı yaratır ve buna bağlı olarak tohumlama programının sonunda döl tutmayan ineklerin sayısı azalır. PGS ile, suni tohumlama programı hızlandırılabilir. - Etçi Tip Sürüler Genetik olarak üstün nitelikli boğaların kullanılması ile gelecek nesillerin geliştirilmesi için Suni Tohumlama kullanımını kolaylaştırmaktadır. Kızgınlık kontrolü tespiti ile ilgili problemleri önler ve tek tek hayvanlar yerine sığır gruplarını hazırlayarak tohumlama programının uygulanmasını pratik hale getirir. Gebelik ve doğumun daha iyi yönlendirilmesini sağlar. İstenen dönemde doğum sağlanarak, bir örnek buzağılar elde edilir. Yaş ve ağırlık yönünden birbirine yakın olan buzağıların bakım ve idaresi kolaylaştığından, zaman ve işgücünden tasarruf edilir.

4 Atlarda uygulama PGS Enjeksiyonluk çözelti Pony cinsi atlar ve eşeklerde ml, büyük at cinslerinde ise 1-2 ml ( µg) dozda kullanılmalıdır. Kısraklarda uygulamadan 2-4 gün sonra korpus luteumun luteolizini izleyen fertil östrus görülür. PGS güçlü bir luteolitik ajan olarak çeşitli durumlarda kısraklarda korpus luteumun regresyonuna neden olur. Tedaviden sonraki 2-4 gün içinde luteolizisi takiben başlatılan östrus ve ovulasyonlar izler. PGS ile tedavi edilen kısraklarda, östrus siklusunun progestasyonal fazı olan diöstrus sırasında, prostaglandinlerin luteolitik aktivitesine cevap verilmeyen hallerde, ovulasyondan sonra 4-5 günlük bir refraktör periyodu olduğu not edilmelidir. PGS geniş bir güvenlik marjına sahiptir ve ilaçla oluşturulmuş östrus sırasında gebe kalan kısraklarda ve doğan tayların üzerinde hiçbir zararlı etkisi bulunmamaktadır. Aşağıda belirtilmiş klinik durumlarda PGS bu özellikleri ile korpus luteumun yaşam süresini kısaltır: 1. Erken fötal ölüm ve resorpsiyonu takiben luteolizisin başlatılması: Gebe kısrakların yaklaşık %8-10 u, gebeliğin ilk 100 günü sırasında düşük yapar. Yumurtalıkta luteal fonksiyonun devamlılığı, östrusa erken dönüşe engel olur. 45. günden önce tedavi önerilir. 2. Kalıcı diöstrus olgularının sonlandırılmasında : Gebe olmayan kısraklar, sık sık veya azami olarak bir kızgınlığın izlenemediği düzensiz bir diostrus dönemine girerler. Bu şekildeki kısrakların oranı oldukça yüksektir. Siklus göstermeyenler anoestrustan ziyade, uzun bir diöstrus safhasındadırlar ve bu duruma özellikle yetiştirme mevsiminin sonlarında rastlanır. 3. Yalancı gebeliği sonlandırma: Normal östrusa sahip ve sonradan boş oldukları anlaşılan bazı kısraklar (düşük veya fetüs resorpsiyonu olmayan) gebeliğin klinik belirtilerini gösterirler. Bu hayvanlar yalancı gebe (pseudopregnant) olarak adlandırılırlar. 4. Laktasyon dönemindeki anöstrusunun tedavisi: Erken doğumdan sonra, aylar boyunca tekrar siklusa geçmekte başarısız olan kısraklarda kullanılabilir. Ancak, bu sorunun başka değişik nedenlerden meydana gelmiş olabileceği de akılda tutulmalıdır. 5. Döl tutmayan ve genç kısraklar: Muayenede, fonksiyonel korpus luteuma sahip olduğu ve kalıcı luteal fonksiyondan muzdarip veya yumurtalık siklusu devam ederken normal kızgınlık davranışında bulunmadığı (sakin kızgınlık) tespit edilen hayvanların bazılarında kullanılabilir. 6. Östrusun senkronizasyonu: Bazı şartlar altında, aygır sevk ve idaresinde arzu edilen bir araç olabilir. Diöstrus sırasındaki tedavi, tedaviden 8-12 gün sonra meydana gelen ovulasyonla, genellikle 2-4 gün sonra östrusu başlatır. 7. Pyometra ve endometritis tedavisi: Bu hastalıklarda korpus luteum varığına sıkça rastlanmaktadır. Uygun antibakteriyel tedavi ile birlikte uygulama yapılır. 8. Doğumun öne alınması: Gebeliğin 330. gününden sonra, kolostrum içeren fonksiyonel memeleri olan kısraklarda pelvik ligamentlerde gevşeme gerçekleşmiş ise tek uygulamayı izleyen birkaç saat içinde doğum gerçekleşir. HEDEF TÜRLER İÇİN ÖZEL KLİNİK BİLGİLER /UYARILAR Prostaglandinlerin ancak korpus luteum varlğında etkili oldukları unutulmamalıdır. Prostaglandinin luteolitik etkisine duyarlı olmayan sığırlarda, ovulasyondan sonra 4-5 günlük bir refraktörik periyot vardır yani ovulasyonu takiben 5 gün içinde kullanılırsa etkili olmaz. - İnek ve kısraklarda şekillenen pyometra olgularında PG lerin etkili olabilmesi için ovaryumlarda luteal bir dokunun bulunması gereklidir. - Luteal kistler, klinik olarak genellikle anöstrus ile seyreden ovaryum kistleridir. Foliküler kistlerden ayırt etmek gerekir, çünkü PG ler foliküler kistleri etkilemezler. - Kısrakların hakiki anöstrusta olmaları, uteruslarında kist ya da neoplazm gibi formasyonların varlığı PGS ye yanıt alınamamasının nedeni olabilir. - Başarılı bir siklus denetimi ve senkronizasyon için hayvanlar normal siklusa sahip olmalıdır. İlaç uygulamasından önce rektal muayene, gebe veya anöstrus dönemindeki hayvanların tohumlama riskini elimine eder. Tedavi gören hayvanların beslenme ve kondüsyonlarına özel itina gösterilmelidir. Programların uygulama sırasında, yemleme düzenlerinde, yem takibinde ani değişiklikler veya

5 gruplarının değiştirilmesi gibi stres doğuran faktörlerden kaçınılmalıdır. Sun'i tohumlama uygulanacaksa, tohumun kalitesinden ve doğru tohumlama yönteminin seçilmiş olmasından emin olunmalıdır. - Enjeksiyon sırasında bir kısım solüsyonun boşa gitmesi, veya yağ doku içine enjekte edilmesi istenen sonucun alınamamasında etkili olabilir. -PGS, iyi bir güvenlik marjına sahiptir ve fertiliteyi olumsuz yönde etkilemez. Tedaviyi izleyen östrus döneminde meydana gelen gebelikte, yavru üzerinde hiç bir zararlı etkisi rapor edilmemiştir. İSTENMEYEN/YAN ETKİLER Kısraklarda ısı düzensizlikleri, abdominal sancı ve ishal görülebilir. Sığırlarda önerilen dozlarda bilinen bir yan etkisi yoktur. İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ Nonsteroid antienflematuar ilaçlar endojen prostaglandin sentezini inhibe ettiğinden, bu tür ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır. DOZ AŞIMINDA BELİRTİLER,TEDBİRLER ve ANTİDOT Sığırlarda, 500 µg kloprostenolün önerilen etkili dozunun 80 katına kadar istenmeyen etki görülmemiştir. Kazara çok yüksek dozlar verildiğinde, atlarda terleme (tedavinin yaklaşık 20 dakikası içinde meydana gelen), artan solunum ve kalp atışı, abdominal rahatsızlık belirtileri, sulu ishal ve halsizlik gibi istenmeyen etkiler meydana gelebilir. Ancak, istenmeyen reaksiyonlar genellikle hafif ve geçicidir. Özel bir klinik uygulama önerilmemektedir. KONTRENDİKASYONLARI Damar içi yol ile enjekte edilmez. Kloprostenol aşağıdaki durumlarda uygulanmamalıdır; - Akut veya sub-akut gastrointestinal sistem rahatsızlıkları olan kısraklarda, - Akut veya sub-akut solunum yolu hastalığı olan kısraklarda (bu önemli bir kriterdir, çünkü bazı hayvan türlerinde prostaglandinlerin enjeksiyonu, akut solunum problemleri ile sonuçlanabilir), Servikal dilatasyonun gerçekleşmediği durumlarda uterusun yırtılmasına bağlı olarak ölüm görülebileceğinden kullanılmamalıdır. Gebelikte Kullanım: Gebeliğin bazı dönemlerinde luteolizis, fetüsün kaybına yol açabilir. Bu nedenle istenmeyen gebelikler ve gebeliğin son dönemindeki istemli doğumu uyarma durumları dışında gebe inek ve kısraklarda kullanılmaz. GIDALARDA İLAÇ KALINTI UYARILARI Tedavi süresince ve son ilaç uygulamasından sonra sığırlar 1 gün geçmeden kesime gönderilmemelidir. Süt için kalıntı arınma süresi 0 gündür. UYGULAYICININ ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER VE HEKİMLER İÇİN UYARILAR PGS deriden absorbe edilebilir, bu yüzden özellikle çocuk doğurma yaşındaki kadınlar, hamile bayanlar ve astımlılar, bu ürünün kullanımında dikkatli olmalıdır. Kazayla deriye dökülmesi halinde hemen sabunlu suyla yıkanmalıdır. F2 α tipi prostaglandinler, insanlarda bronkospazma neden olabilirler. Kazayla inhalasyonu veya enjeksiyonu sonucu oluşan solunum güçlüğü durumunda, hızla izoprenalin veya salbutamol gibi bronkodilatörlerin inhalasyon yoluyla alınması gerekir. GENEL UYARILAR Kullanmadan önce ve beklenmeyen bir etki görüldüğünde veteriner hekime danışınız. Çocukların ulaşamayacağı yerde ve gıda maddelerinden uzakta bulundurunuz. Raf ömrü geçmiş ve ambalajı hasarlı ürünleri satın almayınız ve kullanmayınız. MUHAFAZA ŞARTLARI VE RAF ÖMRÜ Işıktan koruyunuz. Kendi ambalajı içinde, 25 0 C yi aşmayan oda ısısında ( C) muhafaza ediniz. Raf ömrü imal tarihinden itibaren 2 yıldır. TICARI TAKDIM ŞEKLI : Karton kutu içerisinde 4mlx10 adet, 10 ml, 20 ve 50 ml.lik renksiz flakon şişelerde arz edilir. SATIŞ YERI VE ŞARTLARI : Veteriner hekim reçetesi ile veteriner klinikleri ve eczanelerde sadece veteriner hekimlere satılabilir (VHR). PROSPEKTÜSÜN ONAY TARİHİ: GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI PAZARLAMA İZİN TARİHİ-NO: /049 PAZARLAMA İZİN SAHİBİ:

6 ALKE SAĞLIK ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Çınardere Mah. Petek Sk. No:18 Pendik/İSTANBUL İMAL YERİ: ALKE SAĞLIK ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Organize Sanayi Bölgesi 2. Kısım 10. Cadde No:7