Yeni afl lar. Gülten Seçmeer 1, lker Devrim 2. DERLEME Hacettepe T p Dergisi 2006; 37:

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yeni afl lar. Gülten Seçmeer 1, lker Devrim 2. DERLEME Hacettepe T p Dergisi 2006; 37:186-193"

Transkript

1 DERLEME Hacettepe T p Dergisi 2006; 37: Yeni afl lar Gülten Seçmeer 1, lker Devrim 2 1 Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İnfeksiyon Ünitesi, Ankara 2 Uzman Dr., Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İnfeksiyon Ünitesi, Ankara nfeksiyon hastalıklarından korunmada ve yayılımını engellemede en etkili medikal yöntem aşılanmadır. Bugüne kadar bazı infeksiyon hastalıkları aşılama ile ortadan kalkmış veya kontrol altına alınmış olsa da hala aşı ile önlenebilecek birçok infeksiyon hastalığı sorun olarak devam etmektedir. Ayrıca, mevcut olan bazı bakteriyel aşılar (pnömokokal ve meningokokal polisakkarid aşıları gibi) her yaş grubunda etkin olmamakta ve yeterli düzeyde immüniteyi sağlamamaktadır. Bu infeksiyonlara karşı giderek artan antibiyotik dirençliliği de tedavide sorun yaratmaktadır. Günümüzde aşılama alanındaki yoğun çalışmalar ve yeni moleküler tekniklerin gelişmesi sonucunda daha etkili viral ve bakteriyel aşılar geliştirilmiştir. Bu yazıda, rutin uygulamaya konulan konjuge pnömokok ve meningokok gibi bakteriyel aşılarla, rotavirüs ve insan papilloma virüs (HPV) gibi viral aşılardan bahsedilmiştir. Bu aşıların dışında; grup B streptokok, respiratuar sinsityal virüsler, sitomegalovirüs, Chlamydia pneumoniae, Escherichia coli, Shigella, lyme, sıtma, dengue, Moraxella catarrhalis vs. gibi infeksiyonlara karşı aşı geliştirilmesine yönelik araştırmalar da devam etmektedir. PNÖMOKOK AfiILARI Streptococcus pneumoniae gram-pozitif diplokoktur. Pnömokokların epidemiyolojik açıdan önemi; çocuklarda otitis media, sinüzit ve toplum kökenli pnömonilerin en sık, menenjitlerin ise en önemli nedeni olmalarıdır. Klinisyenler için bir diğer önemi ise bazı pnömokok suşlarının penisiline dirençlilik göstermesi ve tedavide sorun yaratmasıdır ki, toplumda dirençli suşların yaygınlaşmasının daha önemli ve ciddi sonuçlar yaratacağı unutulmamalıdır [1]. Günümüzde 90 dan fazla serotipi tanımlanmıştır. En çok invaziv hastalığa neden olan suşlar Amerika Birleşik Devletleri (ABD) nde 4, 6B, 9V, 14, 18C, 19F ve 23F dir [1]. Pnömokoklar, üst solunum yolunun doğal florasında bulunur veya kolonize olur. Kişiden kişiye damlacık yoluyla bulaşır. Genellikle kış ve ilkbahar başlangıcında daha sık görülür. En fazla bebeklerde, küçük çocuklarda, yaşlılarda ve özellikle yüksek riskli kişilerde invaziv hastalık şeklinde seyreder [2]. İnvaziv infeksiyon gelişmesi yönünden yüksek riskli kişiler [1]: İnvaziv hastalık insidansı her yıl 100,000 kişide > 150 vaka olması, Asplenik durumlar [konjenital, travmatik, disfonksiyon (orak hücreli anemi gibi)], İnsan immünyetmezlik virüsü (HIV) infeksiyonları, Koklear implant vakalarıdır. 186 H ACETTEPE T IP D ERG S

2 Yeni afl lar İnvaziv infeksiyon gelişmesi yönünden olası yüksek riskli kişiler (hesaplama oranları ile ilgili bilgiler yetersiz): Konjenital immünyetmezlik [bazı humoral ve selüler yetmezlikli vakalar, kompleman (C1-C4) eksiklikleri veya fagositik hastalıklar (kronik granülomatöz hastalık hariç)], Kronik kardiyak hastalıklar (konjenital siyanotik kalp-kalp yetmezliği), Kronik pulmoner hastalık (steroid alan astım hastaları), Beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı (konjenital veya posttravmatik) olanlar, İmmünkompromize hastalarda, kemoterapi, radyoterapi, organ alıcıları, Diabetes mellitusu olanlar. İnvaziv infeksiyon gelişmesi yönünden olası orta derecede riskli kişiler: İnvaziv pnömokokal hastalık riski her yıl 100,000 kişide > 20 vakadan fazla olması, aylık tüm çocuklar, aylık ana okuluna gidenler, aylık siyak ırk veya Amerikan Kızılderili yerli halkı ve Alaska halkı. Pnömokok birçok infeksiyon hastalığının en sık rastlanan etkeni olması nedeniyle çok önemli bir bakteridir. Pnömoni, menenjit ve bakteremi gibi mortalitesi yüksek ciddi infeksiyonlara neden olurken, diğer yandan da sıklıkla otitis media ve sinüzit gibi morbiditesi yüksek infeksiyonlara neden olur. Örneğin; pnömokoklara bağlı pnömonilerde ölüm oranı %5-7 iken, yaşlılarda bu oran %60 tan daha yüksektir. Pnömokok en sık bakteriyel menenjit sebebidir, nörolojik sekel ve ölüm oranı da oldukça yüksektir. Ölüm oranı yaşlılarda %80 e kadar çıkar. Pnömokoklara karşı giderek artan penisilin dirençliliği nedeniyle tedavide sorunlar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, osteomiyelit, septik artrit, endokardit, peritonit, perikardit ve beyin apselerinde de en önemli etkenler arasındadır. Akut otitis media ve sinüzitlerde en önemli ve en sık etkendir. Günümüzde pnömokoklar için iki tip aşı geliştirilmiş ve ülkemizde de kullanıma sunulmuştur. Bunlar; konjuge ve polisakkarid aşılardır. Konjuge pnömokok aşı (PCV-7) 2000 yılında lisans verilerek kullanıma giren pnömokok aşısı difteri toksinine konjuge edilmiştir (CRM197) [3]. Pürifiye polisakkarid heptavalan aşıdır ve 7 serotipi içerir (4, 6B, 9V, 14, 18C, 19F ve 23F). Bu serotipler %86 bakteremi, %83 menenjit ve %70 akut otitis mediaya neden olan serotiplerdir [1]. Konjuge Cilt 37 Say edildikleri için oldukça immünojeniktir. İmmünojenik hafıza sağlamaktadır. Bu tür aşının invaziv hastalığı %90, klinik tanılı pnömoniyi %11, akciğer röntgeni ile tanı konulan pnömoniyi %73, akut otitis mediayı %7 ve timpanoplasti tüp takılmasını %20 oranında azaltığı gösterilmiştir [4]. Nazofarengeal taşıyıcılığı da içerdiği serotipe göre azaltır. Koruyuculuk süresinin beş yıldan fazla olduğu düşünülmekle birlikte tam süresi bilinmemektedir. Rutin olarak kullanılan aşı şeması Tablo 1 de özetlenmiştir. Konjuge pnömokok aşısı en erken, bebekler altı haftalıkken yapılabilir ve dozlar arasında olması gereken en kısa süre dört haftadır gramdan küçük doğan bebeklerde kronolojik olarak altı-sekiz haftalık olunca aşı yapılır. Diğer aşılarla birlikte ayrı enjektörle farklı bölgelere yapılabilir. Yirmi dört-elli dokuz aylık bebeklerde orta veya düşük riskli durumlarda; Kalabalık aile ortamı, Yaşam koşullarının iyi olmaması, Evsizlik, Pasif sigara ortamı, Ağır veya rekürren akut otitis media geçirenler, Timpanostomi tüp takılmasından önce PCV-7 ile aşılanabilir. 5 yaş üzerindeki çocuklarda, kronik hastalığı olan yüksek riskli çocuklara da önerilir. Food and Drug Administration (FDA) tarafından dokuz yaşına kadar bu aşının yapılması onaylanmıştır. Ancak 5 yaş, aşının emniyeti ve etkinliği konusunda bilgiler kısıtlıdır. Polisakkarid pnömokok aşısı (PPV-23) Polisakkarid antijeninden hazırlanır ve 23 serotip içerir (1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F, 33F). Bu tipler bakteremik hastalıkların %88 inden sorumludur. %8 diğer tiplerle çapraz immünite sağlayabilir. İki yaşından büyük çocuklara uygulanır. İki yaşın altındaki ço- Tablo 1. Rutin aşılama şeması (PCV-7) Yaş Doz Rapel 2., 4., 6. ay ay 1 doz 7 ay 2 (2 ay arayla) ay 1 doz ay Önceden PCV-7 yapılanlardan 2 yaş olanlara PPV-23 aşısı yapılır Yüksek riskli Önceden PPV-23 yapılanlara 2 doz çocuklara rutin PCV-7 yapılır aşılama 187

3 Seçmeer ve Devrim cuklarda immünojenik değildir [5]. İnvaziv hastalığa karşı %60-70 etkilidir, ancak pnömokokal pnömoniye karşı daha az etkilidir. Aşılananlarda taşıyıcılık oranını azaltmaz. Diğer aşılarla aynı anda farklı bölgelere yapılabilir. Pnömokokal aşılarla aşı tekrarı sağlıklı bireylerde önerilmez. Sadece yüksek riskli kişilere önerilir. Ancak tekrar aşılanacak vakalarda aşağıdaki tabloya uygun şekilde karar verilir [2] (Tablo 2). Pnömokok aşıları, hastanın yaşına ve altta yatan hastalığına uygun olarak PPV-23 veya PCV-7 şeklinde uygulanır. Splenektomi yapılacak olanlara, İmmünsüpresif tedavi verilecek olanlara (kemoterapi, radyoterapi, steroid), Koklear implant yapılacak olanlara, en az iki hafta öncesinden pnömokokal aşıları yapılmış olmalıdır. Fetal etkisi belli olmadığından genellikle hamilelikte pnömokok aşıları ertelenir, ancak risk varsa diğer inaktif aşılar gibi yapılabilir. Pnömokokal aşı veya aşı komponentlerine karşı gelişen anafilaktik reaksiyonları olanlara ve orta veya ağır derecede hasta olan kişilere aşı yapılmamalıdır. Yan etkileri Tablo 3 te özetlenmiştir. Tablo 2. Pnömokokal aşılarda aşı tekrarı 2 yaş PPV-23 yapılanlara 3-5 yıl sonra 1 doz tekrarı önerilir < 2 yaş PCV-7 yapılanlara PPV-23 1 doz önerilir Tablo 3. Pnömokok aşılarının yan etkileri PPV-23 PCV-7 Lokal reaksiyonlar %30-50 %10-20 Sistemik reaksiyonlar < %1 % MEN NGOKOK AfiILARI Neisseria meningitidis gram-negatif diplokoktur. Polisakkarid kapsül antijenine göre en az 13 serogrubu vardır. İnvaziv hastalıklar genellikle serogrup A, B, C, Y ve W135 e bağlı gelişir. Coğrafi bölgelere ve yaşa göre serogrupların dağılımı ve önemi farklılık gösterir. Genellikle sporadik olmakla beraber, ağır bakteriyel infeksiyonlara, ekstremite kaybı ve ölümle sonuçlanan infeksiyona neden olduklarından klinisyenler için oldukça önemli bakterilerdir [6]. En önemli kaynak asemptomatik nazofarengeal taşıyıcılardır. Kişiden kişiye damlacık yoluyla bulaşır. Meningokoksemi veya meningokokal menenjit gibi invaziv hastalık şeklinde seyreder. Ağır vakalarda şok, dissemine intravasküler koagülopati, yaygın Waterhouse-Friederichsen sendromu, purpura fulminans, koma ve ölümle sonuçlanır. Ölüm oranı %10 dur. Ayrıca artrit, miyokardit, perikardit ve endoftalmi de yapar. Vakaların %10-20 sinde işitme kaybı, nörolojik sekeller ve amputasyona götüren gangrenler ve cilt skarlarına yol açmaktadır. En sık beş yaştan küçük çocuklarda hastalık yapar. Bir yaşından küçük çocuklarda ve yaş grubu adölesanlarda pik yapar [6]. Özellikle kış sonu ve ilkbaharda görülür. İnfeksiyonların çoğu sporadiktir, ancak bazı ülkelerde endemik görülür (Sahraaltı Afrika da). %5 oranında salgınlara yol açar. Meningokokal infeksiyonlar için risk faktörleri: Hasta ile teması olan aile fertleri ve sağlık personeli, Kalabalık ortam (okul, yurtlar, kolej, ordu vs.) ve ortamda sigara içilmesi, Kişiye ait faktörler (terminal kompleman eksikliği (C5-9), properdin eksikliği, anatomik, cerrahi veya fonksiyonel asplenik durumlar). Klinik: Hastalık ateş, titreme, malazi, konjunktivit ve döküntü ile başlar. Hızla ilerler. Meningeal arazlar pozitiftir veya şok gelişir. Tedavi: Erken tanı ve uygun tedavi çok önemlidir. Medikal tedavi ile infeksiyon 24 saatte kontrol altına alınır. Bulaştırıcılık ise profilaktik antibiyotik kullanımıyla yakın temas edenlere verilerek önlenir. American College Health Association (ACHA) ve American Academy of Pediatrics (AAP) kolej çocuklarında meningokok aşısını önermektedir. Özellikle de yurtta kalan yeni kolej öğrencilerine aşı önerilmektedir. İngiltere ve ABD de meningokok infeksiyonlarına bağlı ölümlerin görülmesine bağlı olarak, örneğin; İngiltere de meningokok aşısı rutin olarak yapılmaya başlanmıştır. Çocuk ve erişkinler için ABD de lisansı verilen iki aşı mevcuttur (Tablo 4). Meningokokal konjuge aşı (MCV-4) 2005 yılında lisans verilerek kullanılmaya başlanmıştır. Difteri toksini ile konjugedir ve intramusküler yapılır. Thimerosal içermez ve diğer aşılarla beraber farklı yerden yapılır. Polisakkarid tetravalan meningokok aşısı (A, C, Y, W135) (MPSV-4) 1971 yılında lisans verilerek kullanılmaya başlanmıştır. Subkütan olarak yapılır ve prezervatif olarak thimerosal içerir. İki yaş üstündeki çocuklara (2-10 yaş) ve 55 yaş üstündeki erişkinlere yapılır. Rutin olarak; yaştaki tüm çocuklara, liseye girişte (15 yaş) aşılanmamış çocuklara, yaş arası riskli diğer kişilere yapılmalıdır. H ACETTEPE T IP D ERG S

4 Yeni afl lar Tablo 4. Meningokok aşıları Aşı Yaş Endikasyonları MPSV yaş Riskli gruplar: (A, C, Y, W135) Ve Asplenik olanlar (konjenital, cerrahi, disfonksiyon) Tetravalan polisakkarid aşı 55 yaş Terminal kompleman (C5-9)-properdin eksikliği HIV infeksiyonu Ordu mensuplarına Salgınlar (aşının içerdiği tip ile ilgili salgın) Epidemik bölgede yaşama veya bu bölgelere seyahat etme Risk altındaki hamilelere yapılır (inaktif aşı) Grup B salgınlarına etkili aşı yoktur (grup B polisakkarid aşısının cevabı yetersizdir) MCV yaş Rutin aşılama (A, C, Y, W135) ve 15 yaş Kolej öğrencileri, yurtta kalanlar Tetravalan konjuge aşı Adölesanlar Aşı; Terminal kompleman-properdin eksikliği, Anatomik veya fonksiyonel asplenik olanlar, N. meningitidis in endemik olduğu bölgelerde yaşayanlar veya bu bölgelere seyahat edenler, On bir yaşında HIV infeksiyon olan kişiler (2-10 yaş riskli gruplarda MPSV-4 yapılır. Bu yaş için MCV-4 lisansı yoktur), Mikrobiyologlar, Ordu mensuplarına, Salgınlarda endikedir [7]. Meningokok aşılarda aşı tekrarı: Eğer infeksiyonun tekrarlama veya devamlılık riski varsa endikedir. Uygun zamanı saptama ve ihtiyacı belirlemede bilgiler kısıtlıdır. MPSV-4 (polisakkarid) üç-beş yıl sonra tekrarlanırken, yeni MCV-4 (konjuge) ün koruma süresi tam belli olmadığından aşı tekrarı için interval süresi de belli değildir. MPSV-4 veya MCV-4 ile önceden aşılanan çocuklar üç-beş yıl geçip, 15 yaşına gelince aşı tekrarı gerekir (riskli grup, kolej öğrencileri, yurtta kalanlar, riskli bölgede yaşayanlar). Her iki aşının da yan etkileri Tablo 5 te özetlenmiştir [7]. Meningokokal aşı veya aşı komponentlerine karşı gelişen anafilaktik reaksiyonlar ve orta veya ağır derecede hasta olan kişilere aşı yapılmamalıdır. Özellikle Guillian-Barre sendromu öyküsü olanlara MCV-4 yapılmaz. ROTAV RÜS AfiILARI Rotavirüs infeksiyonları tüm dünyada, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde beş yaş altındaki çocuklarda Cilt 37 Say Tablo 5. Meningokok aşılarının yan etkileri Lokal reaksiyon MPSV-4 MCV-4 Ağrı-şişlik, kızarıklık %4-48 %11-59 (1-2 gün sürer) Ateş %3 %5 Sistemik reaksiyon %3-60 %4-62 (baş ağrısı, halsizlik, iştahsızlık) Guillian-Barre sendromu - Beş adölesanda saptanmıştır ciddi ishalli hastalıkların en önemli nedenlerinden biridir. Sıklıkla 3-35 aylık bebeklerde ağır ishal ve dehidratasyonla seyreder. İshal nedeniyle hastaneye başvuran hastaların %15-30 unu, hastaneye yatırılan vakaların ise %50 sini oluşturur. Rotavirüs dünyada her yıl yaklaşık 800,000 ölüme ve yaklaşık 2,3 milyon hastaneye yatışa neden olmaktadır [8]. Beş yaş altındaki çocuklarda tüm ölümlerin yaklaşık %5-6 sı rotavirüs ishallerine bağlıdır. Ayrıca, tüm ishale bağlı ölümlerin %20 sinden, tüm ishal epizodlarının %6 sından sorumludur. Dünyada ishallerin %10-20 si rotavirüse bağlıdır. Temas, damlacık ve kontamine oyuncaklar yoluyla kolayca yayılabilmektedir. En önemli korunma şekli aşılanmadır [9]. Rotavirüs çift sarmallı bir RNA virüsüdür ve iç kapside (VP6) göre A dan G ye kadar 7 serotipe ayrılmıştır. İnsanlarda en sık A, B ve C grupları infeksiyonlara yol açar. Özellikle A grubu önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dış kapsid iki dış yüzey proteini (VP4, VP7) içerir. 189

5 Seçmeer ve Devrim Bunlar glikoprotein VP7 (G proteini), proteaz kesim proteini VP4 (P proteini) tür. Nötralizan antikor gelişiminde hedef olan bu proteinler virüs serotipini belirler. On dört G proteini ve 20 P proteini tanımlanmıştır. İnsanlarda 10 farklı G genotipi, 11 P genotipi vardır. İnsanlarda beş suş infeksiyona yol açar; P(8) G1, P(4) G2, P(8) G3, P(8) G4, P(8) G9. Aşı bu suşlardan hazırlanır. Bölgelere göre serotipler farklılıklar gösterebilir. Aşı hazırlanmasında maymunlardan (Rhesus RRV), ineklerden (WC342 ve UK43) ve kuzulardan (LLR44) elde edilen suşlarla insan suşları attenüe edilerek reassortment aşılar gerçekleştirilir. Tabii gelişen immünite ağır infeksiyon ve reinfeksiyona karşı korur. Üç aydan büyük çocuklarda ilk infeksiyon ağır seyreder, infeksiyon asemptomatik geçirilse de sonraki semptomatik reinfeksiyona karşı korur. Yenidoğanlar maternal antikorlara bağlı olarak hastalığı asemptomatik geçirir. Rotavirüse karşı korunmada immün mekanizmalar, mukozal (sekretuar IgA) selüler veya humoral immünite rol oynamaktadır. Yaşla antikorlar kaybolduğundan ileri yaşlarda da infeksiyon ve salgınlar görülebilir [10]. Aşılamanın amacı; Tabii infeksiyondaki gibi immün cevap oluşturmak, Orta ve ağır hastalık gelişmesini engellemek, Morbidite ve sosyoekonomik zararı azaltmak, Hastalığın ağırlığını ve süresini kısaltmak, Hastaneye yatış ve ölüm oranını azaltmaktır. İlk FDA onayı alan rotavirüs aşısı Rotashiled (Wyeth-Lederle, ABD) dir [11]. Tetravalan rhesus rotavirüs aşısı ABD, Finlandiya ve Venezuella da ilk kez denemeleri yapıldıktan sonra ABD de %90, Venezuella da %79 ishal başvurusunu engellemiş; Ağustos 1998 tarihinde FDA onayı ile ABD de rutin aşı şemasına girmiştir. İlk olarak dokuz ayda 600,000 infant aşılanmış ve 1998 yılında rutin kullanıma girmiştir. İkinci, dördüncü ve altıncı aylarda üç doz, oral olarak uygulanmış ancak ilk dozdan iki hafta sonra (3-10. günlerde) invajinasyon rapor edilmiş ve aşı rutin kullanıma girdikten yaklaşık altı ay sonra kaldırılmıştır. İnvajinasyon mekanizması tam olarak açıklanamamakla beraber bağırsakta lenfadenopati ve distal ileum duvarındaki hipertrofiye bağlı olduğu ileri sürülmüştür. Rotarix (GSK) Rotarix:R1X4414 (Attenuated Human RV Vaccine) en sık görülen insan suşundan (89-12 parent suş) elde edilen G1PA(8) aşıdır. Oral, liyofilize toz şeklinde, 1 cc kalsiyum bikarbonat tampon ile sulandırılarak kullanılır. 2-8 C de iki-üç yıl stabil kalabilmektedir. Bağırsakta çoğalıp, gaita ile atılır. Aşılanan bebeklerde aşının etkinliği %90 dan fazla olarak saptanmıştır. İki doz oral yolla uygulanır. Birinci doz çocuk 6-14 haftalıkken, ikinci doz ise haftalıkken uygulanır. İki aşı dozu arasında en az dört hafta zaman aralığı olmalıdır [12,13]. İlk doz 14. haftadan önce verilmelidir. Diğer çocukluk yaş grubu aşılarla birlikte yapılabilir. OPV ve Rotarix birlikte kullanıldığında, polio antijenlerine karşı oluşan immün yanıt etkilenmemektedir. OPV-Rotarix aşı uygulamasında arada iki hafta süre olduğunda Rotarix e karşı immün yanıt etkilenmemektedir. Aşının etkinliği; Rotavirüs ishaline karşı: %75-85, Ağır hastalığa karşı: %85-93, Hastaneye başvuruyu %41 azalttığı görülmüştür. Aşı uygulanan 63,000 bebeğin 31 gün süreyle invajinasyon yönünden yapılan takiplerinde birinci dozdan sonra aşılananlarda 1 (31,673 çocuk), plasebo alanlarda 2 (31,522 çocuk), güven aralığı LI= 0.50; ikinci dozdan sonra aşılananlarda 5, plasebo alanlarda 5, güven aralığı 0.99 saptanmış olup, aşının invajinasyona yol açmadığı saptanmıştır [14]. Rota Teq (Merck) İkinci jenerasyon reassortant aşıdır ve Şubat 2006 tarihinde FDA onayını almıştır. Sığır rotavirüs serotipinden (WC3) geliştirilmiştir. Beş adet sığır-insan reassortant suşu içerir. WC3 bovin suşu G1, G2, G3, G4 serotipleri ve insan P1A(8) suşu içeren pentavalan aşıdır. Sık görülen serotipleri içerir. Buffer sitrat fosfat sukroz içerir. Sulandırmaya gerek yoktur. Aşı 2-8 C de iki yıl stabil kalır. Virüsün bu aşının uygulanmasından sonra bağırsakta replikasyonu zayıftır. Virüsün ancak %10 u gaita ile atılır [15]. Aşının etkinliği; Rotavirüs ishalinden başvuruyu: %96 (91-98), Ağır hastalığa karşı: %93 (86-96), Hastaneye başvuruyu %86 azalttığı görülmüştür. Aşı haftalardan başlayarak 4-10 hafta arayla üç doz olarak yapılmaktadır. Üçüncü son dozun 32 haftadan büyük çocuklara yapılmaması önerilmektedir. Bu aşının 70,000 den fazla çocukta, çoğunluğu ABD ve Finlandiya da olmak üzere Orta ve Güney Amerika, Avrupa ve Asya yı içeren saha çalışmasında invajinasyon açısından güvenliği test edilmiştir [16]. Aşılamadan sonra ilk 42 gün içinde altı aşılanan, beş de plasebo yapılan çocukta invajinasyon gelişmiştir. İlk 14 gün içinde her iki grupta da sadece birer vakada invajinasyon 190 H ACETTEPE T IP D ERG S

6 Yeni afl lar saptanmıştır. Aşının iyi tolere edildiği ve invajinasyon ile ilişkisi olmadığı görülmüştür. Rotarix (GSK) ve Rota Teq (Merck) aşılarının farkları Tablo 6 da özetlenmiştir. Diğer rotavirüs aşıları Lanzhou-Lamb Vaccine Çin de kuzulardan elde edilen suşla hazırlanmış ve 2001 yılında lisansı verilmiştir [17]. Ayrıca, Hindistan da yenidoğanlardan elde edilen iki suş; 116E ve 132 suşları denenmekte, Avusturalya da neonatal RV3 suşları ile araştırmalar yapılmaktadır. Ancak neonatal suşların immünojenitesinin iyi olmadığı saptanmıştır [18]. Rotavirüs aşısının kontrendikasyonları; Aşı ve aşı komponentlerine karşı aşırı duyarlılık, İnvajinasyon öyküsü, İmmünsüpresyon, HIV/AIDS, Gastrointestinal sistemde invajinasyona zemin olabilecek malformasyonlar, Akut gastroenteriti olanlar. Aşının ilk dozu bebeklerde 14. haftadan sonra yapılmaz. NSAN PAP LLOMA V RÜS AfiILARI İnsan papilloma virüsleri (HPV); DNA virüslerinden papillomaviridae nin papovavirus ailesi içerisinde yer alır. Çift sarmallı DNA virüs yapısına sahip geniş bir gruptur. Yassı epiteli infekte ederek siğilden-kansere kadar çeşitli lezyonlara sebep olabilir. Bugüne kadar DNA dizisindeki farklılığa göre tiplendirilmesiyle yapılan çalışmalarda 100 den fazla HPV genotipi izole edilmiş, 40 tan fazlasının genital hastalıkla ilişkisi gösterilmiştir [19]. Genital HPV tipleri üç grupta incelenmektedir (Tablo 7): Yüksek risk/karsinojenik, Olası karsinojenik, Düşük risk. HPV ye bağlı gelişen infeksiyonlar cinsel yolla bulaşır. İnfeksiyon insidansı cinsel aktivite başladıktan sonra artar. Cinsel olarak aktif kadın ve erkeklerin %50 si hayatlarının bir döneminde HPV ile infekte olur. En yüksek prevalans prodüktif dönemdedir. Genç kadınlarda HPV infeksiyonlarının çoğu geçicidir, ancak %10-20 vakada persistan infeksiyon gelişir. En az 24 ay boyunca genital yoldan HPV-DNA izole edilebilir. En önemli risk HPV infeksiyonunun persistansıdır. Düşük risk taşıyan infeksiyonlar, temel olarak HPV-6 ile HPV- 11 e bağlı gelişir, bunlar daha çok düşük dereceli servikal hücre değişikliklerine ve genital siğillere neden olur. Yüksek risk taşıyan infeksiyonlar, esas olarak HPV-16, 18, 31 ve 45 e bağlı olarak gelişir ve servikal intraepitelyal neoplazi ve genital kanserlere dönüşür. Serviks kanseri, kadınlarda en sık görülen ikinci kanser türüdür. Genç kadınlarda görülme riski, diğer kanser türlerine oranla çok daha fazladır. Servikal kanserlerin yaklaşık %70 inden HPV-16 ve 18 sorumludur [20]. Vakaların çoğu sitolojik tarama programlarının tam uygulanmadığı gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. Tablo 6. Rotavirüs aşıları Rotarix (GSK) Monovalan aşı parent suşundan hazırlandı PIA(8)G1 insan rotavirüs suşu İnsan suşu serotip G1 Toz şeklinde Ca-karbonat ile sulandırılır 2-8 C de 36 ay stabildir Gaita ile virüs atılımı %50 Diğer aşılarla birlikte yapılabilir Rota Teq (Merck) Pentavalan aşı Bovinrotavirüs WC3P7(5) G6 + 5 reassortant (G1W3, G2W3, G3W3, G4W3, PIA(8) WC3) W3, 4 insan G1-4 tip reassortant ve 1 W3/insan P tip reassortant Buffer ile likit virüs karışık Sulandırmaya gerek yoktur. 2-8 C de 24 ay stabildir Gaita ile virüs atılımı %10 Diğer aşılarla birlikte yapılabilir HPV aşıları Rekombinant L1 kapsid proteini içeren virüs-benzeri partiküllerden oluşur (VLPs). Viral DNA/RNA içermediğinden infeksiyöz ve kanserojenik değildir. Bugün için geliştirilmiş ve lisans almış iki tip HPV aşısı mevcuttur. Bivalan (GSK) HPV-16 ve 18 e ait VLP-L1 majör kapsid antijeni içeren bivalan aşı üç doz olarak uygulanır [21]. İntramusküler olarak 0., 1. ve 6. aylarda yapılır. On beş-yirmi beş Tablo 7. Genital HPV klasifikasyonu Klasifikasyon HPV tipleri Yüksek risk 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 Olası karsinojenik 26, 53, 66, 68, 73, 82 Düşük risk 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81, 89 Cilt 37 Say

7 Seçmeer ve Devrim yaşındaki kişilere yapılması önerilmektedir. İçinde AS04 olarak adlandırılan alüminyum ve monofosforil lipid türevli adjuvan içermektedir. Vektör bakulovirüstür. Yüksek oranda immünojeniktir (%100 serokonversiyon görülür). Etkinliği; HPV-16 ve 18 infeksiyona karşı % koruma sağlar. Ayrıca, tip 31 ve 45 e karşı da kros-koruma sağlar. Servikal kanser insidansını azaltır [22]. En sık yan etkileri lokal reaksiyonlardır (ağrı, şişlik). Ciddi yan etkisi görülmemiştir. Kuadrivalan (MSD) Kuadrivalan aşı infeksiyöz partikül içermeyen, rekombinan yöntemlerle üretilen HPV-6, 11, 16 ve 18 e ait majör kapsid (L1) proteinlerini içerir [21]. HPV serotiplerine ait L1 proteinleri ayrı fermentasyonlarla rekombinan Saccharomyces cerevisiae dan elde edilir. Klinik kullanıma girmiş olan 0.5 ml lik dozlarında HPV-6, 11, 16, 18 e ait L1 bulundurur. Üç doz, 0.5 ml intramusküler, 0., 2. ve 6. aylarda yapılır [23]. Dokuz-yirmi altı yaşındaki kişilere yapılması önerilmektedir. İçinde alüminyum adjuvan içermektedir. Yüksek oranda immünojeniktir (%100 serokonversiyon görülür). Etkinliği; HPV-16 ve 18 infeksiyonlarının insidansında azalma sağlar. Servikal intraepitelyal neoplazi ve invaziv kanser insidansında % azalma sağlar. HPV-6 ve 11 ile oluşan genital siğillerden korur. Aktif HPV infeksiyonu veya servikal kanser varlığında kullanılmaz. Febril hastalıkta, hastalığın ciddiyetine göre aşı ertelenebilir. İmmünyetmezliği olanlarda, antikor cevapları düşüktür. Hamilelikte bu aşı yapılmaz. Hepatit B ile birlikte yapılabilir. Diğer aşılarla birlikte yapılması durumundaki immün cevap ile ilgili çalışmalar henüz mevcut değildir. Oral kontraseptif kullananlarda aşının etkinliği değişmemektedir. Sistemik immünsüpresifler aşı cevabını azaltabilir. Yan etkisi lokal reaksiyonlar (ağrı, şişlik %0.1) ve ateştir (%10.3). Ciddi yan etkisi görülmemiştir. Aşı uygulamasında cevaplanması gereken bazı sorular bulunmaktadır: Aşı yapılması gereken yaş toplumlara göre değişmeli mi? Cinsel aktif kadınlara yakalandığında aşı yapılsın mı? Aşı öncesi HPV-DNA bakılmalı mı? Erkekler aşılanmalı mı? Rapel yapılsın mı? Ne zaman yapılmalı? Gelişmekte olan ülkelerde aşı nasıl yaygınlaştırılmalı? (pahalı aşı) Aşılama, tarama programlarına nasıl etki edecek (özellikle papa-nicolau ile sitolojik tarama)? Aşılama sonuçları belli olana kadar taramalara devam edilmeli. Ayrıca, aşının içermediği tiplere bağlı vakaları yakalamak için taramalar devam etmelidir. İçinde bulunduğumuz yüzyılda, teknolojinin gelişmesiyle yukarıda anlatılan aşıların yanında daha pek çok yeni aşının kullanıma girmesi beklenmektedir. Yakın bir gelecekte daha çok sayıda infeksiyon hastalığına ve ek olarak kanser, otoimmün ve allerjik hastalıklara karşı da aşılar kullanımda olacaktır. Kaynaklar 1. Pneumococcal infections. In: Pickering LK, Baker CJ, Long SS, McMillan JA (eds). Red book: 2006 Report of the committee on infectious diseases. 27 th ed. Elk Grove Village. IL: American Academy of Pediatrics, 2006: Bridy-Pappas AE, Margolis MB, Center KJ, et al. Streptococcus pneumoniae: description of the pathogen, disease epidemiology, treatment, and prevention. Pharmacotherapy 2005; 25: Eskola J, Black S, Shinefeld H. Pneumococcal conjugate vaccine. In: Plotkin SA, Orenstein WA (eds). Vaccines th ed. Elsevier Inc, 2004: Kaplan SL, Mason EO Jr, Wald ER, et al. Decrease of invasive pneumococcal infections in children among 8 children s hospitals in the United States after the introduction of the 7-valent pneumococcal conjugate vaccine. Pediatrics 2004; 113: Fedson DS, Musher DM. Pneumococcal polysaccharide vaccine. In: Plotkin SA, Orenstein WA (eds). Vaccines th ed. Elsevier Inc, 2004: Meningococcal Infections. In: Pickering LK, Baker CJ, Long SS, McMillan JA (eds). Red book: 2006 report of the committee on infectious diseases. 27 th ed. Elk Grove Village. IL: American Academy of Pediatrics, 2006: Jodar L, Feavers IM, Salisbury D, et al. Development of vaccines aganist meningoccal disease. Lancet 2002; 359: Hart CA, Cunliffe NA. Viral gastroenteritis. Curr Opin Infect Dis 1999; 12: Dennehy PH. Rotavirus vaccines: an update. Curr Opin Pediatr 2005; 17: Clark HF, Offit P, Glass RI, Ward RL. Rotavirus vaccines. In: Plotkin SA, Orenstein WA (eds). Vaccines. 4 th ed. Philadelphia: Saunders-Elsevier, 2004: Simonsen L, Viboud C, Elixhauser A, Taylor RJ, Kapikian AZ. More on RotaShield and intussusception: the role of age at the time of vaccination. J Infect Dis 2005; 192 (Suppl 1): Vesikari T, Karvonen A, Puustinen L, et al. Efficacy of RIX4414 live attenuated human rotavirus vaccine in Finnish infants. Pediatr Infect Dis J 2004; 23: H ACETTEPE T IP D ERG S

8 Yeni afl lar 13. Vesikari T, Giaquinto C, Huppertz HI. Clinical trials of rotavirus vaccines in Europe. Pediatr Infect Dis J 2006; 25 (Suppl 1): Ruiz-Palacios GM, Perez-Schael I, Velazquez FR, Human Rotavirus Vaccine Study Group. Safety and efficacy of an attenuated vaccine against severe rotavirus gastroenteritis. N Engl J Med 2006; 354: Vesikari T, Matson DO, Dennehy P, et al. Safety and efficacy of a pentavalent human-bovine (WC3) reassortant rotavirus vaccine. N Engl J Med 2006; 354: Clark HF, Offit PA, Plotkin SA, et al. The new pentavalent rotavirus vaccine composed of bovine (strain WC3)-human rotavirus reassortants. Pediatr Infect Dis J 2006; 25: Mohan KV, Kulkarni S, Glass RI, Zhisheng B, Atreya CD. A human vaccine strain of lamb rotavirus (Chinese) NSP4 gene: complete nucleotide sequence and phylogenetic analyses. Virus Genes 2003; 26: Offit PA. The future of rotavirus vaccines. Semin Pediatr Infect Dis 2002; 13: Dunne EF, Markowitz LE. Genital human papillomavirus infection. Clin Infect Dis 2006; 43: Scheurer ME, Tortolero-Luna G, Adler-Storthz K. Human papillomavirus infection: biology, epidemiology, and prevention. Int J Gynecol Cancer 2005; 15: Koutsky LA, Harper DM. Current findings from prophylactic HPV vaccine trials. Vaccine 2006; 24(Suppl 3): Speck LM, Tyring SK. Vaccines for the prevention of human papillomavirus infections. Skin Therapy Lett 2006; 11: McLemore MR. Gardasil: introducing the new human papillomavirus vaccine. Clin J Oncol Nurs 2006; 10: Cilt 37 Say

Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama. Doç.Dr. Yalçın Önem

Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama. Doç.Dr. Yalçın Önem Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama Doç.Dr. Yalçın Önem 02.11.2018 1 Tanım Aşılama(bağışıklama) patojenlerden veya tümörden elde edilen immünolojik materyalin verilmesiyle kişide yeterli bir immünolojik

Detaylı

KONJUGE PNÖMOKOK VE MENİNGOKOK AŞILARI. Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD

KONJUGE PNÖMOKOK VE MENİNGOKOK AŞILARI. Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD KONJUGE PNÖMOKOK VE MENİNGOKOK AŞILARI Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD 18.03.2017 Tüm dünyada ölümün başlıca 10 nedeni, 2013 Yaş standardize ölüm

Detaylı

KONJUGE PNÖMOKOK VE MENİNGOKOK AŞILARI. Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD

KONJUGE PNÖMOKOK VE MENİNGOKOK AŞILARI. Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD KONJUGE PNÖMOKOK VE MENİNGOKOK AŞILARI Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mik. AD Tüm dünyada ölümün başlıca 10 nedeni, 2013 Yaş standardize ölüm oranı (100.000

Detaylı

Çocukluk Çağı Aşılamaları. Doç. Dr. Güldane Koturoğlu

Çocukluk Çağı Aşılamaları. Doç. Dr. Güldane Koturoğlu Çocukluk Çağı Aşılamaları Doç. Dr. Güldane Koturoğlu Rutin Aşı Takvimi-2012 ÖNERİLEN RUTİN AŞI PROGRAMI-2012 Ulusal aşı programı DOĞUM 1. AYIN SONU 2. AYIN SONU 4. AYIN SONU 6. AYIN SONU HEPATİT B 1. Doz

Detaylı

PNÖMOKOK ENFEKSİYONLARINDA SON DURUM. Doç.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 20 Ocak 2014 Eskişehir

PNÖMOKOK ENFEKSİYONLARINDA SON DURUM. Doç.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 20 Ocak 2014 Eskişehir PNÖMOKOK ENFEKSİYONLARINDA SON DURUM Doç.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 20 Ocak 2014 Eskişehir Amaç: Hastalıkları oluşmadan Önlemek!!!! PNÖMOKOK Streptococcus pneumoniae Gram pozitif diplokok Polisakarid kapsül

Detaylı

Pnömokok Aşılarında Güncel Durum. 1. ULUSAL ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMASI SĠMPOZYUMU, 19 OCAK 2014, ESKĠġEHĠR

Pnömokok Aşılarında Güncel Durum. 1. ULUSAL ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMASI SĠMPOZYUMU, 19 OCAK 2014, ESKĠġEHĠR Pnömokok Aşılarında Güncel Durum 1. ULUSAL ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMASI SĠMPOZYUMU, 19 OCAK 2014, ESKĠġEHĠR Polisakkarit konjuge aģılar (PCV) Polisakkarit aģı (PPSV23) Bu aģı 14 değerli polisakkarit aģının yerine

Detaylı

HPV Aşıları. Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

HPV Aşıları. Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD HPV Aşıları Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Sunum planı Human Papillomavirus (HPV) Epidemiyoloji Patogenez Yol açtığı hastalıklar

Detaylı

İmmünsüpresif Çocukta Aşılama

İmmünsüpresif Çocukta Aşılama İmmünsüpresif Çocukta Aşılama Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi 1 Bulgaristan - Komşu 18.000 Kızamık vakası

Detaylı

HIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON. DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

HIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON. DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD HIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Rutin erişkin bağışıklamasına göre ARTMIŞ RİSK VAR MI? Hangi aşı? ARTMIŞ RİSK İnvaziv pnömokok

Detaylı

İNFLUENZADA KORUNMA. Uz. Dr. Öznur Ak KEAH

İNFLUENZADA KORUNMA. Uz. Dr. Öznur Ak KEAH İNFLUENZADA KORUNMA Uz. Dr. Öznur Ak KEAH İnfluenzaya bağlı komplikasyonların önlenmesi, hastalığın hafif geçirilmesi, hastaneye yatışın azaltılmasında en etkili yol AŞI ile korunmaktır. Antiviral ilaçlarla

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Hepatit A Aşılama Şeması: RİSK GRUBU AŞILAMALARI Aşağıda tanımlanmış risk gruplarında yer alanlara, hepatit A aşısı iki doz (iki doz arasında en az 6 ay süre olacak şekilde) olarak uygulanır. Risk Grubu

Detaylı

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA. Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA. Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 2 Transplant hastalarında immün durumun belirleyicileri Önceki aşılanma

Detaylı

HPV Aşısı Yapalım mı? Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi

HPV Aşısı Yapalım mı? Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi HPV Aşısı Yapalım mı? Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi 1 İmmünizasyon, temiz su kullanımından sonra, insan

Detaylı

SEYAHAT VE AŞILAMA. Seyahat ve aşılama programını planlarken

SEYAHAT VE AŞILAMA. Seyahat ve aşılama programını planlarken SEYAHAT VE AŞILAMA Seyahat ve aşılama programını planlarken Gidilecek bölge bilgileri Gidilecek zaman Gezinin süresi Gezinin tipi ve ne tip aktivitelerin yapılacağı Seyahati yapacak olan kişinin tıbbi

Detaylı

Seyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel

Seyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel Seyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel Gazi Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Turistlerde sağlık riskleri 100 bin turistte (1 ay gelişmekte olan ülkede kalan): 50,000 sağlık problemi

Detaylı

Aşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt.

Aşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt. Aşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt. Feyza Koç Ekim 2017 Bağışıklık Pasif Anneden bebeğe plesanta yoluyla antikor geçmesi Tam kan, plazma, eritrosit, trombosit ve immunglobulin verilmesi

Detaylı

HIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA

HIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA HIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 18.03.2017 Adana.EKMUD HIV POZİTİF HASTALARDA AŞI İLE KORUNULABİLEN HASTALIKLAR İÇİN ARTMIŞ

Detaylı

YAŞLILARDA AŞILAMA. Dr. Filiz Demirdağ

YAŞLILARDA AŞILAMA. Dr. Filiz Demirdağ YAŞLILARDA AŞILAMA Dr. Filiz Demirdağ Yaşlı nüfus oranları 2012 de % 7,5 2016 da % 8,3 2050 yılında %20,8 olması bekleniyor. TÜİK.16 Mart 2017. İmmunosenesence Yaşlanmayla beraber immun sistemde olan değişiklikler

Detaylı

Umut Veren Yeni Aşılarş

Umut Veren Yeni Aşılarş Umut Veren Yeni Aşılarş Dr. Ergin AYAŞLIOĞLU Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Neden Yeni Aşılar Gerekli? HIV/AIDS Tüberküloz Malarya T hücre aşıları

Detaylı

Aşı İçeriği ve Ülkemize Uyumu

Aşı İçeriği ve Ülkemize Uyumu Yetişkinde Pnömokok Aşılaması: Aşı İçeriği ve Ülkemize Uyumu Prof. Dr. Dilek ARMAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Türkiye de Hastane Ölümleri 1. İskemik

Detaylı

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller Dr. Dilara İnan 04.06.2016 Isparta Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) HBV yüzeyinde bulunan bir proteindir; RIA veya EIA ile saptanır Akut ve kronik HBV

Detaylı

Splenektomili Hastada Aşılama. Dr. Özlem GÜZEL TUNÇCAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları AD

Splenektomili Hastada Aşılama. Dr. Özlem GÜZEL TUNÇCAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları AD Splenektomili Hastada Aşılama Dr. Özlem GÜZEL TUNÇCAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları AD İmmun yetmezlik > sağlıklı kişiler Enfeksiyonlara duyarlılık Enfeksiyonun

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK 1 AŞILAMADA AMAÇ Aşı ile korunulabilir hastalıkları engellemek Enfeksiyon kaynaklı mortaliteyi azaltmak Enfeksiyon kaynaklı morbiditeyi azaltmak HİÇBİR AŞININ HERKES İÇİN TAMAMEN ETKİN VE GÜVENİLİR OLMASI

Detaylı

ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Meningokok hastalığı, yüksek hastalandırma ve ölüm oranı ile seyreden meningoksemi

Detaylı

Dr. Zerrin YULUĞKURAL. Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD.

Dr. Zerrin YULUĞKURAL. Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD. Dr. Zerrin YULUĞKURAL Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD. 6. Türkiye EKMUD Kongresi, 12.5.2016 Her bir erişkin sağlık durumuna bakılmaksızın aşılama açısından önemli Sağlık durumları

Detaylı

Kronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama. Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Kronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama. Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Kronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Bağışıklığın Baskılanması Birincil İkincil B hücre hastalıkları

Detaylı

Aşılama kontrendikasyonları. Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi

Aşılama kontrendikasyonları. Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi Aşılama kontrendikasyonları Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi SUNUM PLANI Aşılama kontrendikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama Endikasyonları 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor

Detaylı

Erişkin İmmunizasyonu. Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006

Erişkin İmmunizasyonu. Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006 Erişkin İmmunizasyonu Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006 Günümüzde erişkinler halen aşı ile önlenebilir hastalıklardan ölebilmekte : Aşılamanın çocuklardaki gibi erişkin bakımının bir parçası olarak algılanmıyor

Detaylı

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel L. Nilsun Altunal Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel Doktor Hemşire Öğrenci Laboratuvar teknisyeni 112 acil sağlık hizmeti personeli Eczacı Temizlik personeli Tıbbi

Detaylı

HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR? HEPATİT B RİSKİ OLAN KİŞİLER

HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR? HEPATİT B RİSKİ OLAN KİŞİLER HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI Hepatit B aşısı bilinen en etkili aşılardan biridir. Hepati B aşısı inaktif ölü bir aşıdır, aşı içinde hastalık yapacak virus bulunmaz. Hepatit B aşısı 3 doz halinde yapılmalıdır.

Detaylı

İmmünizasyon için kullanılan immünbiyolojik ajanlar,antijenler (bakteri, virus, toksoid ) veya antikorlardır (immünglobulin, antitoksinler).

İmmünizasyon için kullanılan immünbiyolojik ajanlar,antijenler (bakteri, virus, toksoid ) veya antikorlardır (immünglobulin, antitoksinler). Prof. Dr. Saim DAYAN D.Ü. Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Erişkin immünizasyon Hastalıkların, hastalıklara bağlı sakatlık ve ölümlerin önlenmesinde en etkili yollardan

Detaylı

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor. Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları

Detaylı

ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM?

ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Giriş İnfluenza sendromu genellikle ani başlangıçlı

Detaylı

Grip Aşılarında Güncel Durum

Grip Aşılarında Güncel Durum Grip Aşılarında Güncel Durum Kenan HIZEL Gazi Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Sunum içeriği Aşı içeriği ve aşı çeşitleri Aşı endikasyonları, etki ve etkinlik Riskli gruplarda durum

Detaylı

ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA. Dr.Meltem Taşbakan

ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA. Dr.Meltem Taşbakan ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA Dr.Meltem Taşbakan 1 2 Neden Erişkin Bağışıklaması? 3 ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA İleri yaşla birlikte hastalık riskinin artması Tetanoz, Grip, Pnömoni Risk gruplarında ve özel gruplarda

Detaylı

Özel Konakta Bağışıklama. Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Özel Konakta Bağışıklama. Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Özel Konakta Bağışıklama Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Olgu 45 yaşında erkek hasta Mantle Cell Lenfoma nedeniyle R-CHOP (rituksimab,

Detaylı

Bivalan HPV Aşısı. Tino F. Schwarz Central Laboratory and Vaccination Centre Stiftung Juliusspital Wuerzburg Germany www.juliusspital.

Bivalan HPV Aşısı. Tino F. Schwarz Central Laboratory and Vaccination Centre Stiftung Juliusspital Wuerzburg Germany www.juliusspital. Bivalan HPV Aşısı Tino F. Schwarz Central Laboratory and Vaccination Centre Stiftung Juliusspital Wuerzburg Germany www.juliusspital.de Sunum Akışı Faz III etkinlik çalışması sonuçları 15 25 yaş arası

Detaylı

HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA!

HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA! İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 209 TOPLUMDAN EDİNİLMİŞ ENFEKSİYONLARA PRATİK YAKLAŞIMLAR Sempozyum Dizisi No:61 Şubat 2008; s.209-214 HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA! Prof. Dr. Gaye

Detaylı

Op Dr Aybala AKIL Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Acıbadem Bodrum Hastanesi

Op Dr Aybala AKIL Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Acıbadem Bodrum Hastanesi Op Dr Aybala AKIL Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Acıbadem Bodrum Hastanesi Smear testi nedir? Nasıl alınır? Hangi sıklıkla alınır? Ne işe yarar? HPV nedir? Serviks kanseri nedir? Rahim ağzı kanseri

Detaylı

Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016

Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016 Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016 Aşılama Birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekim ve diğer personelin temel görevlerinden biri çocuk sağlığının korunmasıdır. Hastalıkların

Detaylı

İmmünsüpresif Hastalarda Pandemik İnfluenza ve Korunma

İmmünsüpresif Hastalarda Pandemik İnfluenza ve Korunma İmmünsüpresif Hastalarda Pandemik İnfluenza ve Korunma Dr. Sibel Aşçıoğlu Hacettepe Üniv. Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.D İnfeksiyon Ünitesi İlk modern pandemi İlk defa bu kadar yakından takip edildi

Detaylı

SAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR

SAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR SAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR Doç.Dr. Murat DİZBAY G.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Edward Jenner, 1796 Erişkinde bağışıklama İki lider arasındaki fark? Erişkinlerde

Detaylı

HEPATİT TARAMA TESTLERİ

HEPATİT TARAMA TESTLERİ HEPATİT TARAMA TESTLERİ Hepatit Tarama Testleri (Hepatit Check Up) Hepatit taraması yaptırın, aşı olun, tedavi olun, kendinizi ve sevdiklerinizi koruyun. Hepatitler toplumda hızla yayılan ve kronikleşerek

Detaylı

MenACWY-TTAşısı (Nimenrix -Pfizer) Feyza Koç

MenACWY-TTAşısı (Nimenrix -Pfizer) Feyza Koç MenACWY-TTAşısı (Nimenrix -Pfizer) Feyza Koç Sunum akışı Meningokokenfeksiyonlarından korunmak için aşı gerekli mi? Hangi aşı tercih edilmelidir? (polisakkarit-konjuge) Türkiye de bulunan konjuge aşılar

Detaylı

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ NECLA TÜLEK, METİN ÖZSOY, SAMİ KıNıKLı Ankara Eğitim Ve Araştırma HASTANESİ İnfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji GİRİŞ Mevsimsel influenza

Detaylı

Böbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi

Böbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi Böbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi Elif Çomak 1 Çağla Serpil Doğan 2 Arife Uslu Gökçeoğlu 3 Sevtap Velipaşaoğlu 4, Mustafa Koyun 5 Sema Akman 5

Detaylı

Seyahat ve Aşılama. Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Seyahat ve Aşılama. Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Seyahat ve Aşılama Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yurtdışına seyahat mi düşünüyorsunuz? Hazırlıklı mısınız? Seyahat ve aşılama programını planlarken. Gidilecek bölge bilgileri

Detaylı

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış Viral Hepatitler İnfeksiyöz Viral hepatitler A NANB E Enterik yolla geçen Dr. Ömer Şentürk Serum B D C F, G, TTV,? diğerleri Parenteral yolla geçen Hepatit Tipleri A B

Detaylı

İMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı?

İMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? İMMUNİZASYON Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? Canlıya antijen verdikten belli bir süre sonra, o canlıda

Detaylı

İmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon

İmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon İmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon Dr. Meltem Avcı İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği meltema1@hotmail.com İmmünsüpresif birey = İmmünkompromize

Detaylı

MENİNGOKOK HASTALIĞI Çocuklarda Aşılamanın Önemi Prof.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 23 Ekim Milli Pediatri Kongresi ANTALYA

MENİNGOKOK HASTALIĞI Çocuklarda Aşılamanın Önemi Prof.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 23 Ekim Milli Pediatri Kongresi ANTALYA MENİNGOKOK HASTALIĞI Çocuklarda Aşılamanın Önemi Prof.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 23 Ekim 2014 51. Milli Pediatri Kongresi ANTALYA SUNUM PLANI Yine söylemek istediğim çok şey var. Yalnızca 20 dakika sürem

Detaylı

Gebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT

Gebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT Gebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT selimbuyukkurt@gmail.com WHO CDC ACOG Up To Date MedScape EKMUD KLİMİK KLİMUD Kaynaklar Ülke için kaynak oluştururken

Detaylı

PERİNATAL HERPES VİRUS İNFEKSİYONLARI. Uzm.Dr.Cengiz Uzun Alman Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları

PERİNATAL HERPES VİRUS İNFEKSİYONLARI. Uzm.Dr.Cengiz Uzun Alman Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları PERİNATAL HERPES VİRUS İNFEKSİYONLARI Uzm.Dr.Cengiz Uzun Alman Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Perinatal dönemde herpesvirus geçişi. Virus Gebelik sırasında Doğum kanalından Doğum

Detaylı

AKILCI AŞI UYGULAMALARI. Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER

AKILCI AŞI UYGULAMALARI. Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER AKILCI AŞI UYGULAMALARI Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA MERKEZİ- (1994- ) ERİŞKİN AŞI MERKEZİ-2010 Sağlık Çalışanları Aşılaması İnfeksiyon

Detaylı

ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010.

ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği olarak, sık yapılan klinik uygulamalarda yardımcı olabilecek

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı

ERİŞKİN İMMÜNİZASYON. Prof. Dr. Saim Dayan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

ERİŞKİN İMMÜNİZASYON. Prof. Dr. Saim Dayan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ERİŞKİN İMMÜNİZASYON Prof. Dr. Saim Dayan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı . Hastalıkların, hastalıklara bağlı sakatlık ve ölümlerin önlenmesinde

Detaylı

Sonradan Kazandırılan Bağışıklık

Sonradan Kazandırılan Bağışıklık Sonradan Kazandırılan Bağışıklık 1 Çocukların Ölüm Nedenleri Arasında Aşı İle Önlenebilir Hastalıklar İlk Sırada Bulunur Boğmaca 11% Tetanoz 8% Diğerleri 1% Pnömokok 28% Hib 15% Rotavirus 16% Kızamık 21%

Detaylı

Meningokok aşılarının ulusal aşılamada yeri. Dr. Mehmet Ceyhan 2012

Meningokok aşılarının ulusal aşılamada yeri. Dr. Mehmet Ceyhan 2012 Meningokok aşılarının ulusal aşılamada yeri Dr. Mehmet Ceyhan 2012 AŞI İLE HASTALIKLARIN ORTADAN KALDIRILMASI Ülkemizde son çiçek vakası: 1957 1977: Dünya da son çiçek vakası Somali 1980: Çiçek aşısının

Detaylı

Meningokok Aşısını Her Çocuğa Yapalım mı?

Meningokok Aşısını Her Çocuğa Yapalım mı? Meningokok Aşısını Her Çocuğa Yapalım mı? Prof. Dr. Zafer Kurugöl 58. Türkiye Milli Pediatri Kongresi 22-26 Ekim 2014, Antalya İnvaziv meningokok hastalığı (IMH) Önemli hastalık yüküne sahiptir Tedavi

Detaylı

İmmünsupresif Erişkinlerde Bağışıklama

İmmünsupresif Erişkinlerde Bağışıklama İmmünsupresif Erişkinlerde Bağışıklama Dr.Gülşen İskender Dr.AY Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Erişkin bağışıklamada özel gruplar

Detaylı

Özel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu

Özel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu Özel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu Dr. Özlem GÜZEL TUNÇCAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları AD Solid organ transplantasyon (SOT)

Detaylı

Ulusal Aşı Takvimi. (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden

Ulusal Aşı Takvimi. (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden Prof. Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı, Bursa Ulusal Aşı Takvimi (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden Aşı niçin yapılır?

Detaylı

Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca)

Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Erişkin ve büyük çocuklarla kıyaslandığında, 12 ay altındaki infantlar gerçek anlamda yüksek boğmaca oranlarına ve boğmaca ile ilişkili ölümlerin geniş

Detaylı

Vaxoral. Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5. Şimdi. Zamanı. KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı

Vaxoral. Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5. Şimdi. Zamanı. KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5 Şimdi KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı Yaşlılık Düşük bağışıklık Hırıltılı öksürük Kirli ortam Pasif içicilik Zamanı Tekrarlayan

Detaylı

Transplant hastalarında aşılama. Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD

Transplant hastalarında aşılama. Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD Transplant hastalarında aşılama Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD 16.04.2014 Transplantasyon öncesinde; Alıcıda var olan infeksiyonlar Donör organdan bulaşabilecek infeksiyonlar Tx

Detaylı

Bağışıklama ve Mikrobiyolojik Sürveyans İnvaziv Bakteriyel Etkenler

Bağışıklama ve Mikrobiyolojik Sürveyans İnvaziv Bakteriyel Etkenler Bağışıklama ve Mikrobiyolojik Sürveyans İnvaziv Bakteriyel Etkenler Dr. Selin NAR ÖTGÜN Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı 3.Ulusal Klinik Mikrobiyoloji

Detaylı

Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri

Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri Sağlık kuruluşları hizmet, eğitim, araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü kompleks yapılardır. Bu nedenle, sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları

Detaylı

Uzm. Dr. Muammer ÇELİK XIX. TÜRK KLİNİK MİKROBİYOLOJİ VE İNFEKSİYON HASTALIKLARI KONGRESİ Gloria Golf Resort, Belek/ANTALYA Mart 2018

Uzm. Dr. Muammer ÇELİK XIX. TÜRK KLİNİK MİKROBİYOLOJİ VE İNFEKSİYON HASTALIKLARI KONGRESİ Gloria Golf Resort, Belek/ANTALYA Mart 2018 Streptococcus pneumoniae enfeksiyonu için risk faktörü taşıyan erişkinlerde nazofaringeal pnömokok taşıyıcılığının araştırılması ve serotip dağılımının belirlenmesi Uzm. Dr. Muammer ÇELİK XIX. TÜRK KLİNİK

Detaylı

KOAH da immünizasyon işe yarıyor mu? Yrd.Doç.Dr.Özlem Erçen Diken Hitit Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD, Çorum

KOAH da immünizasyon işe yarıyor mu? Yrd.Doç.Dr.Özlem Erçen Diken Hitit Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD, Çorum KOAH da immünizasyon işe yarıyor mu? Yrd.Doç.Dr.Özlem Erçen Diken Hitit Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD, Çorum DSÖ İnfluenza İnfluenza A- mevsimsel salgın ve pandemiler Hemaglutinin (HA)

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI

SAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI Dok No: ENF.TL.15 Yayın tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/no: -/0 Sayfa No: 1 / 6 1.0 AMAÇ:Sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları tehlikeler ve meslek risklerine karşı korumak. 2.0 KAPSAM:Hastanede

Detaylı

TÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI. Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD.

TÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI. Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD. TÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD. artan nüfus değişen çevre iklim ve yaşam koşulları gelişen teknoloji Her yaşta enfeksiyon hastalıklarına

Detaylı

takviminde bir sonraki antijen rotavirus aşıa Neden?

takviminde bir sonraki antijen rotavirus aşıa Neden? Ulusal aşıa takviminde bir sonraki antijen rotavirus aşıa şısı olmalı, Neden? Dr. Zafer Kurugöl Aşıda Güncel Durum ve Gelişmeler Toplantısı, Puader, 22 Eylül 2012, Gaziantep Aşı takvimine yeni aşıa şıların

Detaylı

NEİSSERİA MENİNGİTİDİS SEROGRUP B AŞI ANTİJENLERİNİN GENETİK ANALİZİ: MENB AŞILARI TÜRKİYE İZOLATLARINI KAPSIYOR MU?

NEİSSERİA MENİNGİTİDİS SEROGRUP B AŞI ANTİJENLERİNİN GENETİK ANALİZİ: MENB AŞILARI TÜRKİYE İZOLATLARINI KAPSIYOR MU? NEİSSERİA MENİNGİTİDİS SEROGRUP B AŞI ANTİJENLERİNİN GENETİK ANALİZİ: MENB AŞILARI TÜRKİYE İZOLATLARINI KAPSIYOR MU? Zekiye Bakkaloğlu, Selin Nar Ötgün, Dilek Güldemir, Meral Turan, Rıza Durmaz 1, Mikrobiyoloji

Detaylı

İmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi. Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H

İmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi. Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H İmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H 2013 IDSA İmmünkompromize Kişilerin Aşılanması İçin Klinik Uygulama Rehberi Bu rehber, immünkompromise hastaların ve onlarla

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Burdur Halk Sağlığı Müdürlüğü

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Burdur Halk Sağlığı Müdürlüğü Sayı : B.10.1HSK.4.15.16.00 102/ 646 17/09/2012 Konu : Hepatit A Aşısı Uygulaması Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığının Çocukluk Aşı Takvimine eklenen Hepatit A Aşısı Uygulaması ile

Detaylı

ACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi:

ACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi: ACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi: 29.06.18 SUNU PLANI Aşılama nedir? İmmünite Erişkin neden aşılanır? Erişkin aşılamada hedef grupları Aşı türleri

Detaylı

HPV ve Adenoviruslar. Prof. Dr. Ali Ağaçfidan İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji ve Temel İmmünoloji Bilim Dalı

HPV ve Adenoviruslar. Prof. Dr. Ali Ağaçfidan İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji ve Temel İmmünoloji Bilim Dalı HPV ve Adenoviruslar Prof. Dr. Ali Ağaçfidan İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji ve Temel İmmünoloji Bilim Dalı İNSAN PAPİLLOMA VİRUSLARI (HPV) Familya : Papovaviridae Subfamilya

Detaylı

PNÖMOKOKLARDA DİRENÇ VE GELİŞMELER DR. BURÇİN ŞENER HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD

PNÖMOKOKLARDA DİRENÇ VE GELİŞMELER DR. BURÇİN ŞENER HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD PNÖMOKOKLARDA DİRENÇ VE GELİŞMELER DR. BURÇİN ŞENER HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD XXXIV. Türk Mikrobiyoloji Kongresi - 2010 İÇERİK Pnömokokal enfeksiyonların epidemiyolojisi

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA DR. ALPAY AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 23.09.2017 1 Türkiye deki hastaneler 23.09.2017 2 Türkiye deki sağlık

Detaylı

AŞI ve SERUMLAR. Dr. Sibel AK

AŞI ve SERUMLAR. Dr. Sibel AK AŞI ve SERUMLAR Dr. Sibel AK Bugün; Ak#f İmmünizasyon Bakteriyel Aşılar Viral Aşılar Aşı Takvimi Pasif İmmünizasyon Aşı Etkileşimleri Tanımlar İmmünite (Bağışıklık): Konağın, kendisinden farklı yapıya

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. 20 mikrogram 40 mikrogram 40 mikrogram 20 mikrogram

KULLANMA TALİMATI. 20 mikrogram 40 mikrogram 40 mikrogram 20 mikrogram KULLANMA TALİMATI GARDASIL 0.5 ml IM enjeksiyon için süspansiyon içeren kullanıma hazır enjektör Human Papillomavirüs Aşısı [Tip 6, 11, 16, 18] (Rekombinant, adsorbe) Kas içine uygulanır. Etkin maddeler

Detaylı

Kızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir enfeksiyon hastalığıdır.

Kızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir enfeksiyon hastalığıdır. KIZAMIK Kızamık; Measles; Rubeola; Morbili; Kızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Kızamık solunum yoluyla havadan bulaşır, tüm vücuda yayılır. İlk kez

Detaylı

Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr.

Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr. Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr. karaciğer, kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı, ) Son dönem

Detaylı

HPV - GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ ve KORUNMA. Prof.Dr.Saffet Dilek Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D.

HPV - GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ ve KORUNMA. Prof.Dr.Saffet Dilek Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. HPV - GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ ve KORUNMA Prof.Dr.Saffet Dilek Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. Sununun Ana Hatları HPV nedir? HPV enfeksiyonunun epidemiyolojisi HPV ilişkili

Detaylı

Gebelikte İnfeksiyonların Değerlendirilmesi

Gebelikte İnfeksiyonların Değerlendirilmesi Gebelikte İnfeksiyonların Değerlendirilmesi Ergin AYAŞLIOĞLU Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D Gebelikte İnfeksiyonların Değerlendirilmesi Maternal

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. İnsan rotavirus RIX4414 suşu (canlı atenüe)* en az 10 6.0 CCID 50

KULLANMA TALİMATI. İnsan rotavirus RIX4414 suşu (canlı atenüe)* en az 10 6.0 CCID 50 KULLANMA TALİMATI ROTARIX 1.5 ml oral süspansiyon içeren aplikatör Rotavirüs aşısı, canlı Ağız yoluyla uygulanır. *Etkin maddeler : 1 doz (1,5 ml) içeriği : İnsan rotavirus RIX4414 suşu (canlı atenüe)*

Detaylı

BİLGİ NOTU. AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ

BİLGİ NOTU. AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ BİLGİ NOTU AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ Her Şeyin Başı Sağlık, Sağlığın Başı Aşı Aşılı Çocuk, Sağlıklı Çocuk Onu Sevin, Koruyun, Aşılayın Çocuklarınızın Eksik Aşılarını Tamamlatınız

Detaylı

ROTAVİRUS AŞI ETKİLERİ

ROTAVİRUS AŞI ETKİLERİ ANKEM Derg 2012;26(Ek 2):64-69 ROTAVİRUS AŞI ETKİLERİ Zafer KURUGÖL Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İZMİR zafer.kurugol@ege.edu.tr ÖZET Rotavirus, ishalin,

Detaylı

Servikal Preinvazif Lezyonlarda Tedavi Sonrası Takip. Dr. Murat DEDE GATA Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

Servikal Preinvazif Lezyonlarda Tedavi Sonrası Takip. Dr. Murat DEDE GATA Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Servikal Preinvazif Lezyonlarda Tedavi Sonrası Takip Dr. Murat DEDE GATA Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Servikal Sitolojik Terminoloji Neden Takip Edelim? Hastalığın invazif serviks kanserine ilerleme

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA GÖRÜLEN İNFEKSİYON ETKENLERİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA GÖRÜLEN İNFEKSİYON ETKENLERİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA GÖRÜLEN İNFEKSİYON ETKENLERİ Dr. Talât Ecemiş Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Venöz ulaşım yolu Arteriyovenöz şantlar Kateterler

Detaylı

ROTAVİRUS AŞILARI. Dr. Mehmet Ceyhan 2013

ROTAVİRUS AŞILARI. Dr. Mehmet Ceyhan 2013 ROTAVİRUS AŞILARI Dr. Mehmet Ceyhan 2013 Ulusal Aşı Şeması, 2013 Doğum 1.ay 2.ay 4.ay 6.ay 9. ay 12.ay 18-24 ay İ.Ö.1 İ.Ö.8 BCG I DaBT-IPV-Hib I II III B OPV MMR (KKK) I II Hepatit B I II III dt Konj.

Detaylı

2009 AFYONKARAHİSAR ÖNSÖZ. Sonsuz saygı, sevgi ve teşekkürlerimi sunmayı borç bilirim.

2009 AFYONKARAHİSAR ÖNSÖZ. Sonsuz saygı, sevgi ve teşekkürlerimi sunmayı borç bilirim. 2009 AFYONKARAHİSAR ÖNSÖZ Bu çalışmada, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Ahmet Necdet Sezer Uygulama Araştırma Hastanesi nden ve Zübeyde Hanım Doğum ve Çocuk Hastanesi nden; gastrenteritli çocuklardan

Detaylı

VİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013

VİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 VİRAL GASTROENTERİTLER Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 Viral gastroenteritler Her yıl yeni enterik viruslar izole edilmektedir. Her yıl 2.2. milyon insan AGE nedeni ile ölmektedir Rotaviruslar < 2 çocuklarda

Detaylı

Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi:

Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 30.06.2018 » İnfluenzanın Tanımı» İnfluenza Bulaş Türleri» İnfluenza Nasıl Bulaşır?» Konak Seçimi» Klinik

Detaylı

Aşılı Anaokulu Çocuklarında Suçiçeği Salgını

Aşılı Anaokulu Çocuklarında Suçiçeği Salgını Aşılı Anaokulu Çocuklarında Suçiçeği Salgını N. Zafer KURUGÖL, Şule GÖKÇE, Münevver Akıllı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD 9-13 Kasım 2016, ANTALYA SUÇİÇEĞİ Suçiçeği, varisella

Detaylı

Pnömokok Enfeksiyonlarında Risk Grupları

Pnömokok Enfeksiyonlarında Risk Grupları Pnömokok Enfeksiyonlarında Risk Grupları Dr.Gaye USLUER Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları AD Özet Pnömokok enfeksiyonlarının önemi Risk grupları Risk grupları & Maliyet

Detaylı

Erişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Erişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Erişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon hastalıklarından korunma, ölüm ve sekellerinin azaltılmasında en önemli iki yöntem sanitasyon

Detaylı

ERİŞKİN AŞILAMASI KİMLERE,NEDEN,NASIL?

ERİŞKİN AŞILAMASI KİMLERE,NEDEN,NASIL? ERİŞKİN AŞILAMASI KİMLERE,NEDEN,NASIL? Firdevs Aktaş Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı,ANKARA ERİŞKİN AŞILAMASI NASIL? ÇOCUKLARINI AŞILATMAYAN

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 14.01.2013 Madde 5.12, Personel Sağlık Taraması Takip 01 Çizelgesi ne atıfta bulunularak revize edildi. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Enfeksiyon

Detaylı