ÖZEL EGE LİSESİ KEKİK VE BİBERİYE YAPRAKLARINDAN UÇUCU YAĞLARIN SU BUHARI DESTİLASYONU İLE AYRIŞTIRILMASI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÖZEL EGE LİSESİ KEKİK VE BİBERİYE YAPRAKLARINDAN UÇUCU YAĞLARIN SU BUHARI DESTİLASYONU İLE AYRIŞTIRILMASI"

Transkript

1 KEKİK VE BİBERİYE YAPRAKLARINDAN UÇUCU YAĞLARIN SU BUHARI DESTİLASYONU İLE AYRIŞTIRILMASI Burcu ERTEM Ömer Uygur ÖZER HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER Gülsüm TUNCAN Barlas KONTAŞ Umay KURALAY Kemal Atanur UZUN DANIŞMAN ÖĞRETMEN Rüçhan ÖZDAMAR 2005 İZMİR

2 İÇİNDEKİLER Uçucu Yağlar. 2 3 Uçucu Yağların Önemi ve Kullanım Alanları 3 Biberiye ve Uçucu Yağı 3 Kekik ve Uçucu Yağı 4 Su Buharı Destilasyonu 4 5 Yöntem 5 Çalışmamız... 6 Sonuçlar ve Tartışma... 6 Sözlük... 7 Kaynakça... 8 Resimler

3 KEKİK VE BİBERİYE YAPRAKLARINDAN UÇUCU YAĞLARIN SU BUHARI DESTİLASYONU İLE AYRIŞTIRILMASI Uçucu yağlar, bitkilerden ya da bitkisel droglardan, su ya da su buharı distilasyonuyla elde edilen, oda sıcaklığında sıvı halde olan ve fakat bazen donabilen, uçucu, kuvvetli kokulu ve yağımsı karışımlardır. Açıkta bırakıldığında, oda sıcaklığında bile buharlaşabildiklerinden uçucu yağ, eterik yağ güzel kokulu olduklarından esans gibi isimlerle anılırlar. Esans denmesinin bir başka nedeni de parfümeride kullanılmalarıdır. Uçucu yağ taşıyan bitkiler, daha çok, sıcak iklim bölgelerinde yetişmektedir. Tropik ve subtropik bölgelerde ılıman iklim kuşağının sıcak bölgelerinde de kokulu bitkiler bulunmaktadır. Ülkemizi de içine alan Akdeniz bölgesi ise, uçucu yağ taşıyan bitkiler açısından, en zengin bölgelerden biridir. Uçucu yağlar, yağı taşıyan bitki kısımlarından, genellikle distilasyon yolu ile kazanılır. Uygulanan yöntem bitkinin durumuyla ve koşullarıyla bağlantılıdır. Endüstride başlıca 3 tip distilasyon uygulanır: 1. Su distilasyonu 2. Su ve buhar distilasyonu 3. Doğrudan doğruya buhar distilasyonu Su distilasyonu, kurutulmuş olan ve kaynatılmakta bozulmayan bitkisel materyal ile çalışılıyorsa seçilir. Terementi(terebentin) esansı bu yolla elde edilir. Çam yaprakları, ağaç parçacıkları, bitkiye ait diğer salgı maddeleri ve yağmur suyu ile karışık şekilde bulunan ham terebentin, distilasyon aygıtına yerleştirilir ve bütün uçucu kısımlar, yani uçucucu yağ ve su, toplama kabında yoğunlaşana kadar ısıtılır, distile edilir. Terebentin esansı hemen tamamen terpenik maddelerden oluştuğu için, uygulanmış olan bu ısıdan etkilenmez, bozulmaz. Su ve buhar distilasyonu, ister kuru, ister taze bitki olsun, ısıdan bozulan maddeler varsa uygulanır. Kuru materyalden hareket ediliyorsa (örneğin tarçın kabuğu), drog önce toz edilir sonra su ile örtülerek maserasyona bırakılır. Bu maserattan su buharı geçirilmesi suretiyle uçucu kısımlar ayrılır. Taze materyalden hareket ediliyorsa uzun süre maserasyona gerek yoktur. Su buharı genellikle başka bir yerde elde edilir ve bir boru aracılığı ile su-drog karışımı içine yöneltilir. Böylece ısı ile parçalanma olasılığı ortadan kaldırılmış olur. Distilattaki yağ tabakası sulu tabakadan ayrıldıktan sonra, ya olduğu gibi ya da temizlendikten sonra satışa çıkarılır. Doğrudan doğruya buhar distilasyonu ise taze materyale uygulanan bir yöntemdir. Bitki canlı olduğundan ve yeterince su taşıdığından bu yöntemde su ile maserasyona bırakma gereği yoktur. Bitkisel materyal toplanır, kesilir tel sepet ya da benzeri kaplar içine konularak distilasyon kazanına yerleştirilir. Basınç ile taze bitki parçalarına yöneltilen buhar, yağ damlacıklarını da beraber sürükleyerek toplama kabına getirir. Buhar distilasyonu sırasında bazı maddeler dayanıklılıklarını sürdükleri halde, bazıları bu ısıda hidroliz olurlar. İşte bu hidrolize engel olmak, ya da hidrolizi en düşük düzeye indirebilmek için hücre zarından su ve buharın difüzyon hızını çok iyi düzenlemek ve distilasyonu olabildiği kadar hızlı yapmak gerekir. Uçucu yağ bitkide genellikle % 1 2 oranında, hatta bazen daha da az miktarda bulunduğundan, distilasyon işlemleri boyunca fazla hacimde su ve bu suya oranla, çok az miktarda uçucu yağ yoğunlaşacaktır. 2

4 Türkiye de uçucu yağ sanayi yeterince gelişmiş değildir. Bununla beraber, Isparta ve Burdur da Gül yağı elde etmek için kullanılan distilasyon ve konkret tesisleri ile Alanya da yasemin konkreti elde edilen bir fabrika vardır. Bazı meyve suyu fabrikalarında da portakal esansı elde edilmektedir. Batı ve Güney Anadolu nun bazı kesimlerinde su buharı distilasyonuna benzer bir metotla, kekik yağı nane yağı, dağ elması yağı elde edilmektedir. UÇUCU YAĞLARIN ÖNEMİ VE KULLANIM ALANLARI Kimyasal bileşimleri bakımından büyük ayrıcalıklar görebildikleri halde fiziksel özellikleri açısından uçucu yağların ortak yönleri oldukça çoktur. Genellikle sıvıdırlar (anason esansı derecede donar). Kendine özgü kuvvetli ve hoş kokuları vardır. Acı ve birçoğu baharlı lezzettedir. Kırılma indeksleri yüksektir. Çoğunluğu optikçe aktiftirler ve spesifik çevirmeleri uçucu yağı tanıtmaya yarayan önemli özelliklerden biridir. Uçucu yağların büyük bir kısmı da parfümeride koku maddesi olarak kullanılır.(gül yağı. Lavanta esansı) Ayrıca uçucu yağlar gıda sanayide de tat verici olarak kullanılmaktadır. Baharatın besinlere verdiği tat ve koku dışında, koruyucu bir etkisi de vardır. Bu etki baharatta bulunan uçucu yağdan ileri gelmekte ve uçucu yağların antiseptik etkisi sayesinde bakterilerin üremesi yavaşlamakta, besinlerin bozulması gecikmektedir. Uçucu yağlar başka sanayi dallarında da kullanılır. Boya hazırlanmasında eritici olarak, madencilikte, maden filizlerini yüzdürerek saflaştırmada bazı uçucu yağlardan yararlanılmaktadır. Uçucu yağlardan elde edilen birçok madde, başka ilaç hammaddesi ya da koku verici maddenin yarı sentez yolu ile elde edilişinde de kullanılır. Örneğin kâfur, pinenden hareketle: vanilin, öjenolden hareketle, yarı sentetik olarak hazırlanmaktadır. BİBERİYE VE UÇUCU YAĞI Ballıbabagiller familyasındandır. Anayurdu Akdeniz havzası olup ülkemizde Batı ve Güney Anadolu kıyı şeridinde yetişen, çok yıllık çalı görünüşlü bir bitkidir. 2 m' ye kadar boylanabildiği ve kışın yapraklarını dökmediği için bahçelerde süs ve çit bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Yaz boyunca açan küçük çiçekleri mavi ya da eflatuni renklidir. Biberiyenin içerdiği uçucu yağlar arasında başta bomeol olmak üzere linalol, kamfen, sineol ile kâfuru ve bitkide ayrıca tanen, reçine ile diğer etkili maddeler vardır. Özellikleri: *Kan dolaşımını hızlandırır. *Sinirleri uyarır ve güçlendirir. *Mide ve bağırsakları uyarır; sindirime (özellikle yağlı yiyecek yendiğinde) yardımcı olur. *Etkili bir toniktir. *Kas ağrılarını hafifletir. *Burkulma ve eziklerde iyileştiricidir. 3

5 KEKİK VE UÇUCU YAĞI Çok yıllık odunsu bir bitkidir. Yaprakları küçük; gövdesi yatay, odunsu ve dikey dallıdır. Boyu cm. kadardır. Çimenlik tarla kıyılarında, orman kıyılarında, ve çayırlardaki karınca yuvalarının üstünde yer almaktan hoşlanır. Güneş ve sıcak istediği için, toprak sıcaklığının fazla olduğu kayalık ve dağlık bölgelerde çoğalır. Yaz aylarında pembe ya da beyaz renkli çiçekler açar. Dallar çiçek açtığı zaman toplanır. Küçük demetler halinde veya yere serilerek gölge ve havadar yerde kurutulur. Sonra kıyılır veya öğütülür. Akdeniz ülkelerindeki çorak topraklarda, kırlarda ve tepelerde doğal olarak yetişir. Türkiye de 40 kadar kekik türü vardır. Ayırım yapılmaksızın hepsi kullanılır. Alcoolat vulnearie, especes vulneraires, uçucu yağ (thymol (%50 civarında), phenol, carvacrol), saponin, flavonoid içerir. Özellikleri: *Organizmayı güçlendirir. *İştah açar ve sindirimi kolaylaştırır. *Yemeklerin bozulmasını önler. *Barsak iltihaplarını iyileştirir. *Böbrek ve mesanedeki mikropları öldürür. *Eterli uçucu yağlar kana karışıp, bronşiyal kasları etkileyerek, krampları çözebilir. *Antiseptik, güçlendirici ve uyarıcı etkisi vardır. *Vücuttaki kan sirkülasyonunu hızlandırdığından dolayı kalbe faydalıdır. *Kandaki şeker miktarını azaltır. *Sakinleştirici ve spazm gidericidir. *Salgı bezlerini uyarıp düzenli çalışmasını sağlar. *Ağız antiseptiğidir. SU BUHARI DESTİLASYONU Su buharı destilasyonu suda çözünmeyen ya da kısmen çözünen maddelerin saflaştırılmasında ya da ayrıştırılmasında kullanılan bir tekniktir. Böyle maddelerin sulu karışımlarının destilasyonu, ya da bu türden maddeleri içeren karışımlardan su buharı geçirilmesi ile uygulanan su buharı destilasyonu, birbirinde çözünmeyen sıvı çiftlerinin destilasyonuna da örnek oluşturur. Bu destilasyonda sıvı çiftini oluşturan bileşenlerden biri sudur. Su buharı destilasyonunun pratik avantajı karışımın, kaynama noktası düşük bileşeninin kaynama noktasından daha düşük bir sıcaklıkta ayrılabilmesidir. Sonuç olarak, kaynama noktası yüksek olan bir madde, vakum uygulanmaksızın normal kaynama noktasının çok altında destillenebilir. Birbirlerinde hiç çözünmeyen doygun sıvıların buharları Dalton un Kısmi Basınçlar Kanunu na uyarlar. Bu kanun şu şekilde tanımlanır: Birbirleri ile tepkime vermeyen iki ya da daha fazla gaz veya buhar sabit bir sıcaklıkta karıştırıldıkları zaman, her bir bileşen tek başına bulunduğunda gösterdiği kadar bir basınç gösterir ve sistemin basıncı bu basınçlar toplamına eşittir. Dalton un Kısmi Basınçlar Kanunu matematiksel olarak aşağıdaki gibi gösterilir: P = P 1 + P P n Burada P sistemin toplam basıncını, P 1, P 2...P n ise sistemdeki her bir bileşenin kısmi basıncını yani saf haldeki buhar basıncını belirtir. 4

6 Şekil 1: Su buharı destilasyonu düzeneği Eğer birbirinde çözünmeyen iki sıvının bir karışımı destillenirse, kaynama noktası, bu sıvıların buhar basınçlarının toplamının atmosfer basıncına eşit olduğu sıcaklık olacaktır. Dolayısıyla karışımın kaynama noktası düşük sıcaklıkta kaynayan bileşeninkinden düşük olacaktır. Bu sayede su buharı destilasyonu ile kaynama noktası 100 derecenin üstünde olan bileşiklerin 100 derecenin altındaki bir sıcaklıkta ayrılabilmeleri mümkün olmaktadır. Ayrıca bu yöntemle suda çözünmeyen ya da az çözünen maddeleri, istenmeyen yabancı maddelerden hiçbir bozunmaya uğramadan ayırmak olasıdır. Toplam basınç, sistemdeki bileşenlerin kısmi buhar basınçları toplamına eşit ve bileşenlerin bağıl miktarlarından bağımsız olduğu için, karışımın kaynama sıcaklığı, bileşenlerden biri (pratikte organik madde) sistemden tamamen uzaklaşıncaya kadar sabit kalır ve ancak bundan sonra yükselir. Su buharı destilasyonunda destillenen buhar karışımındaki bileşenlerin miktarları, bu bileşenlerin kısmi basınçları ile doğru orantılıdır. YÖNTEM UÇUCU YAĞ TAYİNİ Uçucu yağ tayini genellikle baharatlı bitkilere uygulanılır. Aroma, bir dereceye kadar lezzetin ölçüsüdür. Çok küçük miktarlardaki örneklerde veya özel destilasyon aletinin olmadığı hallerde; uçucu yağ doğrudan doğruya destilasyon yöntemi ile tayin edilebilir. Biraz uçucu yağ içeren örneklerde; meyve suyu vb. olduğu gibi fazla örnek alarak destilasyon yöntemi uygulanması önerilir. 5

7 DENEYİN YAPILIŞI Destilasyon düzeneğinin bütün parçaları kromik asitle temizlenir. Elekten geçirilerek öğütülmüş örneklerden 20g., hardal ise 50gr. olarak tartılıp uygun hacimde bir balona konur. Üzerine örneği tamamen ıslatacak kadar suyun biraz fazlası ilave edilir. Su yerine glisenin veya tuz çözeltisi kullanılarak uçucu yağın daha çabuk serbest kalması sağlanabilir. Aygıt kurulduktan sonra uçucu yağ tutucunun taksimatlı kısmına 1ml. Ksilen konulur. Soğutucu takılıp su musluğu açıldıktan sonra balon ceketli ısıtıcı veya yağ banyosu içerisinde ısıtılır. Yaklaşık 6 saatlik bir damıtmadan sonra, sabit bir okuma değerine ulaştı zaman damıtmaya son verilir. Taksimatlı bölmede okunan yağ miktarından ksilen miktarı çıkarılarak kuru madde üzerinden uçucu yağ miktarı hesaplanır. ÇALIŞMAMIZ İlk olarak kekikten elde etmeye başladığımız yağ için; önce 10gr. kekiği bir cam balonun içine koyarak üzerine 150ml. Saf su ilave ettik. Deney düzeneğini kurarak 100ºC de karışımı kaynattık. 2 saatlik aralarla kekiği ve suyu yeniledik. Kekiğin içindeki uçucu yağ ve su buharı ile birlikte boru içerisinde yükseldi ve soğutucu yardımıyla yoğunlaşarak diğer borunu dibinde sıvı halde toplandı. Son olarak musluktan öz kütle farkı nedeniyle altta toplanan suyu attık ve geriye kalan yağı ağzı kapalı bir kaba koyduk. Bu işlemi on kez tekrarladık. Yeteri kadar kekik yağı elde ettikten sonra, aynı işlemleri aynı işlemleri aynı ölçülerle biberiye için hazırladığımız düzenekte uyguladık. Şekil:2 Deney düzeneği 6

8 SONUÇLAR VE TARTIŞMA Yaptığımız bu deney ve araştırmaların sonucunda, bitkilerin uçucu yağlarının insan hayatındaki yerini ve önemini fark ettik. Birçok farklı alanda kullanıldıkları saptanmış ve her birinin çeşitli özelliklere sahip olduğu gözlenmiştir. Beklenen kekik yağı miktarı 4ml. olmasına karşın 1ml. yağ elde ettik. Bunu sebebi ise kullandığımız kekiğin toplandığı mevsime göre içindeki yağ kapasitesinin değişimi ve kuru bitki kullanımıdır. Biberiye için aynı işlemler uygulanarak %1 lik bir oran beklenmekteydi. Fakat %0,5 oranında yağ elde edebildik. Bunun nedeni de biberiyenin güneş altında fazla bekleyerek kurumuş olması ve toplandığı mevsimin, maksimum yağ elde edebilmek için gereken şartları sağlamayan bir mevsim olmasıdır. 7

9 KAYNAKÇA Ege Üniversitesi Kimya Fakültesi Ders Notları Yayın Çoğaltma No:2, sayfa Ümit, E. (1990) Basılmamış ders notları. Bornova-İzmir Henden Emür, (2003) Ege Üniversitesi Kimya Fakültesi Ders Notları. İkizler, A., İkizler, A., Anıl, H., Toprak, M., (1982), Organik Kimya Laboratuar Kitabı Manahan, S.E., (1986), Quantitative Chemical Analysis. Brooks/Cole Publishing Company. Pamay Besalet-İst. Ünv.Orman Fakültesi. (1979) Park Bahçe ve Peyzaj Mimarisi. Seçmen Özcan, Gemici Yusuf, Görk Güven, Bekat Lütfi, Leblebici Erkuter. (1998) Tohumlu Bitkiler Sistematiği. İzmir Maria Treben. Gesundheit aus der Apotheke Gottes "Tanrı'nın Eczanesinden Sağlık. Prof. Dr. Turhan Baytop, I.U Eczacılık Fak. Türkiye'de Bitkilerle Tedavi, "Bir Yudum Sağlık", N.Eröztürk,Anahtar yayınları,istanbul,2000 Tanker, M., Tanker, N. (1976) Farmakognozi İstanbul RESİM KAYNAKÇASI

10 RESİMLER Biberiye Biberiye Çiçeği Biberiye Biberiye 9

11 İzmir Kekiği Kekik Çiçekleri İzmir Kekiği Yaprakları Kekik Yaprakları 10

Öğretimde Planlama ve

Öğretimde Planlama ve Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Ders sorumlusu: prof. Dr. Đnci MORGĐL Hazırlayan: Sait Mehmet ERGÜN BEYTEPE 2007 Konu: Karanfil, kekik, biberiye gibi baharatlar niçin hoş kokuya sahiptir? Konu Seçimi

Detaylı

Ö Z E L E G E L İ S E S İ

Ö Z E L E G E L İ S E S İ ÖZEL EGE LİSESİ ŞİFALI BİTKİLERDEN UÇUCU YAĞLARININ ÇIKARTILMASI HAZIRLAYANLAR: Cem BAYTÖRE Ceyda TELEK Deniz ULU İdil ERGÜN Raziye ÇAVUŞOĞLU Danışman Öğretmen: Rüçhan ÖZDAMAR İZMİR-2004 İÇİNDEKİLER Şifalı

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ 2013 - S A M S U N DAMITMA (DİSTİLASYON) Distilasyon, bir sıvının ısıtılması ve buharlaştırılmasından oluşmaktadır ve buhar bir distilat ürünü oluşturmak için

Detaylı

Şekil 1. Normal damıtma düzeneği. 2-Muntazam bir kaynama sağlamak için cam balonun içine kaynama taşı atılmalıdır.

Şekil 1. Normal damıtma düzeneği. 2-Muntazam bir kaynama sağlamak için cam balonun içine kaynama taşı atılmalıdır. 1.Normal Damıtma Karışımı meydana getiren sıvıların kaynama noktaları arasındaki fark büyükse normal damıtma yapılır. Bu işlem yapılırken, normal bir balon ve onun damıtma başlığı kullanılır. Aşağıdaki

Detaylı

Ekstraksiyon Teknolojisi. 3. Hafta

Ekstraksiyon Teknolojisi. 3. Hafta Ekstraksiyon Teknolojisi 3. Hafta Ekstraksiyon Alkol, su, organik çözücüler kullanılarak bitkisel, hayvansal veya sentetik hammaddelerin saflaştırılması, bileşenlerinin arındırılması ve kararlılığının

Detaylı

KARIŞIMLAR. Karışımların Ayrılması

KARIŞIMLAR. Karışımların Ayrılması KARIŞIMLAR Karışımların Ayrılması Günlük yaşamda kullandığımız eşyaların, giydiğimiz kıyafetlerin, yediğimiz yiyeceklerin, içtiğimiz suyun hepsi birer karışımdır. Nehir, göl, baraj sularını doğal haliyle

Detaylı

Sağlıklı, lezzetli, pratik

Sağlıklı, lezzetli, pratik Daldır ve karıştır Kalem çayınızı ambalajından çıkartıp, TEASTİR logosundan tutarak bir bardak kaynamış suya daldırıp, 1-2 dakika kaşığa gerek duymadan, dilerseniz şeker ekleyerek karıştırın. Özel dizayn

Detaylı

ERİME VE KAYNAMA NOKTASI TAYİNİ DENEYİ

ERİME VE KAYNAMA NOKTASI TAYİNİ DENEYİ 1 1 ERİME VE KAYNAMA NOKTASI TAYİNİ DENEYİ TEORİK BİLGİ: Organik kimyada, bileşikleri tanımak için bazı fiziksel özelliklerin bilinmesi gerekir. Bu bilgiler o maddenin saflığı hakkında da bilgi verir.

Detaylı

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ SÜRGÜN YAPRAK ÇİÇEK MEYVELER 10 Bitkisel Ürünlerden Yararlanma Şekilleri Şifalı bitkilerden aşağıda belirtilen yöntemler kullanılarak yararlanılmaktadır. İnfusyon (Infusion):

Detaylı

KİŞNİŞ(Coriandrum sativum)

KİŞNİŞ(Coriandrum sativum) KİŞNİŞ(Coriandrum sativum) Tibbi Etkileri ve Kullanımı yöntemleri şöyle sıralanabilir: Eski Mısır papirüsleri, Çince ve Sanskritçe metinlerde ve hatta İncil'de sağlığa yararlı etkilerinden övgüyle söz

Detaylı

ESANS UYGULAMALARINDA DOĞADAN ALDIĞIMIZ İLHAMIN TEKNOLOJİK YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ

ESANS UYGULAMALARINDA DOĞADAN ALDIĞIMIZ İLHAMIN TEKNOLOJİK YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ ESANS UYGULAMALARINDA DOĞADAN ALDIĞIMIZ İLHAMIN TEKNOLOJİK YÖNTEMLERLE DEĞERLENDİRİLMESİ Kemal Özgür Boyanay Kimya Yüksek Mühendisi Seluz Fragrance Company o İÇERİK Doğadan gelen ilham Doğal hammaddeler

Detaylı

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi www.nazifealtin.wordpress.com MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bir maddeyi diğerlerinden ayırmamıza ve ayırdığımız maddeyi tanımamıza

Detaylı

DENEY 3. MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri

DENEY 3. MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri DENEY 3 MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri AMAÇ: Maddelerin üç halinin nitel ve nicel gözlemlerle incelenerek maddenin sıcaklık ile davranımını incelemek. TEORİ Hal değişimi,

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...4 GİRİŞ...5 BÖLÜM 1: YAŞ

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...4 GİRİŞ...5 BÖLÜM 1: YAŞ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...4 GİRİŞ...5 BÖLÜM 1: YAŞ ve CİLT...9 Yaşlanma Süreci...10 Kırışıklıklar... 11 Cildin Başlıca Düşmanları...12 Kozmetik Çözümler...14 Ameliyat...14 Cilt Tipleri...16 Cilt Tipinizi Belirlemek...17

Detaylı

Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü

Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü FONKSİYONEL BİLEŞENLER İÇEREN BAHARAT VE TIBBİ-AROMATİK BİTKİLER Doğal antioksidan kaynağı olan birçok bitki ve baharat bulunmaktadır. Çeşitli baharatlar, kakao

Detaylı

DİSTİLEX NANO TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ

DİSTİLEX NANO TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ DİSTİLEX NANO TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ Distilex tesislerinde; bitki ve meyve özütleri uygun yöntem ve ileri teknoloji ile elde edilerek gıda, ilaç, kozmetik, kimya, insan sağlığında gıda takviye ürünleri, hayvan

Detaylı

GAZLAR GAZ KARIŞIMLARI

GAZLAR GAZ KARIŞIMLARI DALTON KISMİ BASINÇLAR YASASI Aynı Kaplarda Gazların Karıştırılması Birbiri ile tepkimeye girmeyen gaz karışımlarının davranışı genellikle ilgi çekicidir. Böyle bir karışımdaki bir bileşenin basıncı, aynı

Detaylı

Defne ağacı, bahçeye güzellik verir. Defne yaprağı, yemeklerinize lezzet katar. Defne yağlı sabunu ise cildinizi güzelleştirir

Defne ağacı, bahçeye güzellik verir. Defne yaprağı, yemeklerinize lezzet katar. Defne yağlı sabunu ise cildinizi güzelleştirir DEFNE Latince ismi : Laurus nobilis Defne ağacı, bahçeye güzellik verir. Defne yaprağı, yemeklerinize lezzet katar. Defne yağlı sabunu ise cildinizi güzelleştirir Defne Bitkisi: Anavatanı Asya olan Defne,

Detaylı

Fiziksel ve Kimyasal Değişmeler

Fiziksel ve Kimyasal Değişmeler Fiziksel ve Kimyasal Değişmeler MADDEDEKİ DEĞİŞMELER: 1. Fiziksel Değişme (Olay): Maddenin dış yapısını (renk, tat, koku, saydamlık, iletkenlik, çözünürlük ) ilgilendiren özelliklerine fiziksel özellikler

Detaylı

T.C İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN ALTI ODUNSU BİTKİLER. Hazırlayan: Danışman: Yrd.Doç.Dr Nurgül KARLIOĞLU

T.C İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN ALTI ODUNSU BİTKİLER. Hazırlayan: Danışman: Yrd.Doç.Dr Nurgül KARLIOĞLU T.C İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN ALTI ODUNSU BİTKİLER Hazırlayan: 0601120025 Danışman: Yrd.Doç.Dr Nurgül KARLIOĞLU Laurocerasus officinalis(karayemiş) Sistematik ; Alem : Plantae Bölüm :

Detaylı

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve suları genel olarak %80-95 düzeyinde su içerirler. Çok iyi koşullarda depolansalar bile, bu süre içinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlar ürünün kalitesini

Detaylı

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü SUSAM HASADI TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu (30-125 cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylüdür. Ülkemizde tarımı yapılan yağ bitkileri

Detaylı

YAĞLI TOHUMDAN KATI-SIVI EKSTRAKSİYONU İLE YAĞ ELDESİ DENEYİ

YAĞLI TOHUMDAN KATI-SIVI EKSTRAKSİYONU İLE YAĞ ELDESİ DENEYİ YAĞLI TOHUMDAN KATI-SIVI EKSTRAKSİYONU İLE YAĞ ELDESİ DENEYİ Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Katı sıvı ekstraksiyon mekanizmasını, katı sıvı ekstraksiyonu prosesinin

Detaylı

MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ

MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ ISINMA-SOĞUMA Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla

Detaylı

ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ

ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ Çözeltilerin sadece derişimine bağlı olarak değişen özelliklerine koligatif özellikler denir. Buhar basıncı düşmesi, Kaynama noktası yükselmesi, Donma noktası azalması

Detaylı

TISSERAND ÜRETİM TANITIMI VE BİLGİLENDİRME ROBERT TISSERAND & JENNIE HARDING

TISSERAND ÜRETİM TANITIMI VE BİLGİLENDİRME ROBERT TISSERAND & JENNIE HARDING TISSERAND ÜRETİM TANITIMI VE BİLGİLENDİRME ROBERT TISSERAND & JENNIE HARDING Tisserand, 40 yılı aşkın bir süredir Esansiyel Yağ üretmekte ve dünyanın bir çok ülkesine satış yapmaktadır. Kurucumuz Robert

Detaylı

Administrator tarafından yazıldı Cuma, 26 Aralık 2008 21:51 - Son Güncelleme Perşembe, 16 Temmuz 2009 18:54

Administrator tarafından yazıldı Cuma, 26 Aralık 2008 21:51 - Son Güncelleme Perşembe, 16 Temmuz 2009 18:54 Günlük sorunlarda bitkilerin kullanımı Mutfağımızda bir çok bitkiden faydalanırız.mercanköşk,kekik,biberiye veya defne yaprağı ile yemekleriniz bir başka tat kazanır.baharatlar sadece tat verici olarak

Detaylı

A- LABORATUAR MALZEMELERİ

A- LABORATUAR MALZEMELERİ 1- Cam Aktarma ve Ölçüm Kapları: DENEY 1 A- LABORATUAR MALZEMELERİ 2- Porselen Malzemeler 3- Metal Malzemeler B- KARIŞIMLAR - BİLEŞİKLER Nitel Gözlemler, Faz Ayırımları, Isısal Bozunma AMAÇ: Karışım ve

Detaylı

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir. GENEL KİMYA 1 LABORATUARI ÇALIŞMA NOTLARI DENEY: 8 ÇÖZELTİLER Dr. Bahadır KESKİN, 2011 @ YTÜ Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir

Detaylı

KARIŞIMLARIN AYRIŞTIRILMASI

KARIŞIMLARIN AYRIŞTIRILMASI KARIŞIMLARIN AYRIŞTIRILMASI Birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde istenilen oranda bir araya getirilmesiyle oluşan madde topluluğuna karışım denir. KARIŞIMLARIN AYRIŞTIRILMASI

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ TEORİ : Organik deneyler sonucunda genellikle elde edilen ürün,

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ I «ÇÖZELTİLER»

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ I «ÇÖZELTİLER» FARMASÖTİK TEKNOLOJİ I «ÇÖZELTİLER» Çözeltiler sıvı dozaj şekilleridir. Bir katı, sıvı veya gazın bir başka katı, sıvı veya gaz içinde tektür bir şekilde dağılması ile hazırlanır. Eczacılıkta çok sık tercih

Detaylı

HALİL İBRAHİM BULUT DANIŞMAN: DOÇ.DR.HİLMİ NAMLI

HALİL İBRAHİM BULUT DANIŞMAN: DOÇ.DR.HİLMİ NAMLI HALİL İBRAHİM BULUT DANIŞMAN: DOÇ.DR.HİLMİ NAMLI ŞEKER ENDÜSTRİSİ Karbohidratlar,şeker ve nişasta,havadan alınan karbondioksid ve topraktan alınan su kullanılarak larak ve güneg neş enerjisinden yararlanılarak,bitkiler

Detaylı

Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma

Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma MADDE VE ISI Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde

Detaylı

zeytinist

zeytinist 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 AROMALI

Detaylı

Baş Ağrıları Besleyici Takviyeler Boğaz İltihapları Bel Soğukluğu

Baş Ağrıları Besleyici Takviyeler Boğaz İltihapları Bel Soğukluğu Baş Ağrıları Besleyici Takviyeler Boğaz İltihapları Bel Soğukluğu Baş Ağrıları Besleyici Takviyeler Boğaz İltihapları Bel Soğukluğu hastalıklarına iyi gelen şifalı bitkileri listeledik. Baş Ağrıları Baş

Detaylı

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 ÖNEMLİ! Gıdaları insanların sağlıklarını çok ciddi şekilde etkiler. Bu nedenle, gıda üreten kişilerin temizlik kurallarına uyması çok önemlidir.

Detaylı

FİZİKOKİMYA I ARASINAV SORU VE CEVAPLARI 2013-14 GÜZ YARIYILI

FİZİKOKİMYA I ARASINAV SORU VE CEVAPLARI 2013-14 GÜZ YARIYILI Soru 1: Aşağıdaki ifadeleri tanımlayınız. a) Sistem b)adyabatik sistem c) Kapalı sistem c) Bileşen analizi Cevap 1: a) Sistem: Üzerinde araştırma yapmak üzere sınırladığımız bir evren parçasına verilen

Detaylı

Örneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2

Örneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2 On5yirmi5.com Madde ve özellikleri Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan herşey maddedir. Yayın Tarihi : 21 Ocak 2014 Salı (oluşturma : 2/9/2016) Kütle hacim ve eylemsizlik maddenin ortak özelliklerindendir.çevremizde

Detaylı

Antibakteriyel bitkiler, Akneye iyi gelen bitkiler ve dahası. Antibakteriyel bitkiler, Akneye iyi gelen bitkiler ve dahası

Antibakteriyel bitkiler, Akneye iyi gelen bitkiler ve dahası. Antibakteriyel bitkiler, Akneye iyi gelen bitkiler ve dahası Antibakteriyel bitkiler, Akneye iyi gelen bitkiler ve dahası Antibakteriyel bitkiler, Akneye iyi gelen bitkiler ve dahası Ağrılı Adet Ezan Çiçeği Kullanımı: Tohum yağı genç kızlara 4 gr günde yetişkinlere

Detaylı

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılan kısımları; yaprak, çiçek, tohum, kök, kabuk vb. gibi organlardır ve bunların içlerindeki etkili bileşikler nedeniyle hastalıkları tedavi

Detaylı

doğal dolgu ile yastık

doğal dolgu ile yastık türk doğal dolgu ile yastık Doğa Muhtemelen etki eden kuvvetlerin Isınmak ve serinlemek için Yastık Örneğin Yardımcı Boyun gerginliği, Omuz-kol ağrısı, Sırt ve kalça problemleri, Karın ve adet ağrısı,

Detaylı

Kurutma teknolojisinde kütle dengesi hesaplamalarına ilişkin uygulamalar

Kurutma teknolojisinde kütle dengesi hesaplamalarına ilişkin uygulamalar Kurutma teknolojisinde kütle dengesi hesaplamalarına ilişkin uygulamalar 1 Örnek 24 : Su içeriği %80 olan kayısılar %18 olana kadar kurutulunca ağırlığının ne kadar azaldığını hesaplayınız. 2 Kayısıların

Detaylı

KLİMALARDA ÜREYEN BAKTERİLERE BİTKİSEL YAĞLARIN ETKİSİ

KLİMALARDA ÜREYEN BAKTERİLERE BİTKİSEL YAĞLARIN ETKİSİ KLİMALARDA ÜREYEN BAKTERİLERE BİTKİSEL YAĞLARIN ETKİSİ Hazırlayan Öğrenciler Fulya MORDOĞAN 7-B Pırıl ALP 7-B Danışman Öğretmen Demet EROL İZMİR, 2012 1 İÇİNDEKİLER 1. Proje özeti...3 2. Projenin amacı...3

Detaylı

Maddenin yapıca ve biçimce değişimi 2 yolla olur. 1)İnsan eli ile 2)Doğa olayları ile

Maddenin yapıca ve biçimce değişimi 2 yolla olur. 1)İnsan eli ile 2)Doğa olayları ile Maddenin değişimi biçim ya da yapı yönünden gerçekleşebilir. Basınç,ısı gibi etkenler maddenin değişimine etkili olabilir. Birbiri içine katılan maddelerle farklı özellikte yeni maddeler elde edilebilir

Detaylı

İDEAL GAZ KARIŞIMLARI

İDEAL GAZ KARIŞIMLARI İdeal Gaz Karışımları İdeal gaz karışımları saf ideal gazlar gibi davranırlar. Saf gazlardan n 1, n 2,, n i, mol alınarak hazırlanan bir karışımın toplam basıncı p, toplam hacmi v ve sıcaklığı T olsun.

Detaylı

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz.

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz. 1. Lavosier yasası nedir, açıklayınız. 2. C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2 H 2 O tepkimesine göre 2,0 g etilenin yeterli miktarda oksijenle yanması sonucu oluşan ürünlerin toplam kütlesi nedir, hesaplayınız. 3.

Detaylı

Serüveni. 1.ÜNİTE: KİMYA BİLİMİ Kimyanın Sembolik Dili #3

Serüveni. 1.ÜNİTE: KİMYA BİLİMİ Kimyanın Sembolik Dili #3 Serüveni 1.ÜNİTE: KİMYA BİLİMİ Kimyanın Sembolik Dili #3 MADDE SAF MADDE SAF OLMAYAN MADDE(KARIŞIM) ELEMENT BİLEŞİK HOMOJEN KARIŞIM HETEROJEN KARIŞIM METAL İYONİK BİLEŞİKLER SÜSPANSİYON AMETAL KOVALENT

Detaylı

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ LIQUIDAMBAR ORIENTALIS ANADOLU SIĞLA AĞACI Muğla Relikt Tarihteki Önemi Kleopatra aşk iksiri ve parfüm olarak kullanmıştır Hipokrat döneminden beri ilaç olarak kullanılmıştır.

Detaylı

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması DENEYĐN ADI Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması Deneyin amacı Organik bir bileşikte karbon ve hidrojen elementlerinin nitel olarak tayin etmek. Nicel ve nitel analiz

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

Maddeyi Oluşturan Tanecikler-Madde Hallerinin Tanecikli Yapısı. Maddeyi Oluşturan Tanecikler- Madde Hallerinin Tanecikli Yapısı

Maddeyi Oluşturan Tanecikler-Madde Hallerinin Tanecikli Yapısı. Maddeyi Oluşturan Tanecikler- Madde Hallerinin Tanecikli Yapısı Maddeyi Oluşturan Tanecikler- Madde Hallerinin Tanecikli Yapısı a) Saf Madde Kendine özgü fiziksel ve kimyasal özellikleri olan, ayırt edici özellikleri bulunan ve bu ayırt edici özellikleri sabit olan

Detaylı

4. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi

4. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi 4. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi KİMYA Maddeyi tanıyalım; Maddenin özellikleri Maddenin halleri Maddenin ölçülebilir özellikleri Maddenin değişimi Isı ve sıcaklık Saf madde ve karışımlar Su ve şeker saf

Detaylı

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki

Detaylı

KARIŞIM: İki yada daha fazla maddenin istenilen oranda, fiziksel olarak bir araya getirilmesi sonucu oluşturduğu maddeler topluluğuna denir.

KARIŞIM: İki yada daha fazla maddenin istenilen oranda, fiziksel olarak bir araya getirilmesi sonucu oluşturduğu maddeler topluluğuna denir. KARIŞIM: İki yada daha fazla maddenin istenilen oranda, fiziksel olarak bir araya getirilmesi sonucu oluşturduğu maddeler topluluğuna denir. KARIŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ: 1.Yapılarında iki yada daha fazla

Detaylı

Biyogaz Temel Eğitimi

Biyogaz Temel Eğitimi Biyogaz Temel Eğitimi Sunanlar: Dursun AYDÖNER Proje Müdürü Rasim ÜNER Is Gelistime ve Pazarlama Müdürü Biyogaz Temel Eğitimi 1.Biyogaz Nedir? 2.Biyogaz Nasıl Oluşur? 3.Biyogaz Tesisi - Biyogaz Tesis Çeşitleri

Detaylı

KATI SIVI EKSTRAKSİYONU

KATI SIVI EKSTRAKSİYONU KATI SIVI EKSTRAKSİYONU Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Katı-sıvı ekstraksiyon mekanizmasının deney düzeneği üzerinde incelenmesi ve katı-sıvı ekstraksiyon parametrelerinin

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III 1: DİYABET...1 Diabetes insipedius...2 Diabetes mellitus...2 Diyabetin Etkileri...3 Belirtiler...4 Nedenler...4 Tedavi...4 Bitkilerin Rolü...5 Tıbbi Faydaları...6 2: KARACİĞER

Detaylı

KARIŞIMLAR. Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen mad-delere karışım denir.

KARIŞIMLAR. Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen mad-delere karışım denir. KARIŞIMLAR Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen mad-delere karışım denir. 1-HETEROJEN KARIŞIMLAR (ADİ KARIŞIMLAR) Karışımı oluşturan maddeler karışımın her

Detaylı

Ayırma ve Đzolasyon Teknikleri : Ekstraksiyon

Ayırma ve Đzolasyon Teknikleri : Ekstraksiyon 3. Deney Ayırma ve Đzolasyon Teknikleri : Ekstraksiyon Sentezlerde istenen ürünü yan ürünlerden, fazla miktardaki veya tepkimeye girmemiş başlangıç bileşiklerinden, safsızlıklardan ve çözeltiden ayırmak

Detaylı

MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI

MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 KOMPOZİT ATIKLARIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ Farklı malzemelerden yapılmış, elle birbirinden ayrılması mümkün olmayan ambalajlara, kompozit ambalaj adı

Detaylı

MADDE VE ÖZELLİKLERİ. Kimya Konu Tarama Testi-2

MADDE VE ÖZELLİKLERİ. Kimya Konu Tarama Testi-2 MADDE VE ÖZELLİKLERİ Kimya Konu Tarama Testi-2 SORU 1: I. Renk, koku, tat ve uçuculuk tüm maddelerin ortak özelliğidir. II. Özkütle, esneklik katsayısı ve kaynama noktası tüm maddelerin ayırt edici özelliğidir.

Detaylı

ELEKTRİKLENME YOLUYLA AYIRMA Saç, pul biber gibi bazı maddeler elektrik yüküyle yüklenmiş maddeler tarafından çekilirler.

ELEKTRİKLENME YOLUYLA AYIRMA Saç, pul biber gibi bazı maddeler elektrik yüküyle yüklenmiş maddeler tarafından çekilirler. LALE GÜNDOĞDU ELEKTRİKLENME YOLUYLA AYIRMA Saç, pul biber gibi bazı maddeler elektrik yüküyle yüklenmiş maddeler tarafından çekilirler. DENEYİN YAPILIŞI Şekildeki gibi bir kaba, kuru yemek tuzu ve kuru

Detaylı

MADDENİN HALLERİ VE TANECİKLİ YAPI

MADDENİN HALLERİ VE TANECİKLİ YAPI MADDENİN HALLERİ VE TANECİKLİ YAPI MADDE BİLGİSİ Kütlesi hacmi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddenin şekil almış haline cisim denir. Cam bir madde iken cam bardak bir cisimdir. Maddeler doğada

Detaylı

5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI

5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI 5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya

Detaylı

KİRLENMEK GÜZELDİR EKOLOJİK DETERJAN İLE

KİRLENMEK GÜZELDİR EKOLOJİK DETERJAN İLE KİRLENMEK GÜZELDİR EKOLOJİK DETERJAN İLE Hazırlayan Öğrenciler Arzum KARAHAN (6B) İpek AKYOL (6B) Danışman Öğretmen Pınar ÇALIK ÖZBAY İZMİR, 2014 İÇİNDEKİLER 1. Proje özeti...2 2. Projenin amacı...2 3.

Detaylı

ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME

ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME HAL DEĞİŞİMİ Katı eriyerek sıvıya, süblimleşerek gaza dönüşür. Sıvı buharlaşarak gaza, donarak katıya dönüşür. Gaz yoğunlaşarak sıvıya, depozisyon ile ise katıya

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

KAKAONUN YETİŞTİRİLMESİ

KAKAONUN YETİŞTİRİLMESİ 1911 yılında kurulan dünyanın en iyi çikolata üreticileri arasında yer alan Belçikalı Callebaut firmasının bilgilerine dayanılarak hazırlanan detaylı çalışmamızda; kakao ağacının yetiştirilmesinden başlanarak

Detaylı

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI DENEYİN AMACI: ELEKTRİK ENERJİSİNİ KULLANARAK SUYU KENDİSİNİ OLUŞTURAN SAF MADDELERİNE

Detaylı

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları

Detaylı

KARDELEN TARIM ÜRÜNLERİ LTD. ŞTİ. DOĞAL BİTKİSEL YAĞLAR-SAÇ VE CİLT BAKIM ÜRÜNLERİ

KARDELEN TARIM ÜRÜNLERİ LTD. ŞTİ. DOĞAL BİTKİSEL YAĞLAR-SAÇ VE CİLT BAKIM ÜRÜNLERİ KARDELEN TARIM ÜRÜNLERİ LTD. ŞTİ. DOĞAL BİTKİSEL YAĞLAR-SAÇ VE CİLT BAKIM ÜRÜNLERİ S.NO ÜRÜN ADI BİRİM DİZİ ADETİ 1 ACIBADEM YAĞI 20CC 12 2 ADAÇAYI YAĞI 20CC 12 3 AHUDUDU AROMASI 20CC 12 4 ALABALIK YAĞI

Detaylı

Orman Altı Odunsu Bitkiler

Orman Altı Odunsu Bitkiler Orman Altı Odunsu Bitkiler Danışman : Yrd.Doç.Dr. Nurgül KARLIOĞLU BİTKİLER 1. Laurocerasus officinalis 2. Osmanthus decorus 3. Rhus coriaria 35-0601120159 SALİM ÇOBAN 37-0601120189 OKTAY BAKIRTAŞ Laurocerasus

Detaylı

TEBLĠĞ TASLAĞI TÜRK GIDA KODEKSĠ KAHVE VE KAHVE EKSTRAKTLARI TEBLĠĞĠ. (Tebliğ No:.)

TEBLĠĞ TASLAĞI TÜRK GIDA KODEKSĠ KAHVE VE KAHVE EKSTRAKTLARI TEBLĠĞĠ. (Tebliğ No:.) TEBLĠĞ TASLAĞI Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSĠ KAHVE VE KAHVE EKSTRAKTLARI TEBLĠĞĠ (Tebliğ No:.) Amaç MADDE 1 - (1) Bu Tebliğin amacı, kahve ve kahve ekstraktlarının tekniğine

Detaylı

Maddeyi Oluşturan Tanecikler

Maddeyi Oluşturan Tanecikler Maddeyi Oluşturan Tanecikler a) Saf Madde : Kendine özgü fiziksel ve kimyasal özellikleri olan, ayırt edici özellikleri bulunan ve bu ayırt edici özellikleri sabit olan maddelere saf madde denir. Elementler

Detaylı

SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ

SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ SÜT TOZLARININ TANIMI VE BİLEŞİMİ Süt tozu, yağlı ve yağsız taze sütlerin suyunun mümkün olduğu kadar uçurulması suretiyle elde edilen kurutulmuş bir süt ürünüdür FAO ve WHO standartlarına

Detaylı

Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışım denir.

Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışım denir. Anahtar Kavramlar Çözelti çözücü çözünen homojen hetorojen derişik seyreltik Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışım denir. Solduğumuz hava;

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

KARIŞIMLAR AYRILABİLİR Mİ? Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

KARIŞIMLAR AYRILABİLİR Mİ? Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi KARIŞIMLAR AYRILABİLİR Mİ? Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi www.wordpress.com KARIŞIMLAR AYRILABİLİR Mİ? Bir karışımı oluşturan maddeler, kendi özelliklerini kaybetmezler. Bu nedenle karışımdaki

Detaylı

CĠSMĠN Hacmi = Sıvının SON Hacmi - Sıvının ĠLK Hacmi. Sıvıların Kaldırma Kuvveti Nelere Bağlıdır? d = V

CĠSMĠN Hacmi = Sıvının SON Hacmi - Sıvının ĠLK Hacmi. Sıvıların Kaldırma Kuvveti Nelere Bağlıdır? d = V 8.SINIF KUVVET VE HAREKET ÜNİTE ÇALIŞMA YAPRAĞI /11/2013 KALDIRMA KUVVETİ Sıvıların cisimlere uyguladığı kaldırma kuvvetini bulmak için,n nı önce havada,sonra aynı n nı düzeneği bozmadan suda ölçeriz.daha

Detaylı

ANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR. Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı

ANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR. Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı ANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı DEZENFEKTAN (JERMİSİD) Mikroorganizmaları öldürerek etkiyen ve genellikle cansız

Detaylı

ISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j

ISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j ISI VE SICAKLIK ISI Isı ve sıcaklık farklı şeylerdir. Bir maddeyi oluşturan bütün taneciklerin sahip olduğu kinetik enerjilerin toplamına ISI denir. Isı bir enerji türüdür. Isı birimleri joule ( j ) ve

Detaylı

KAFEİN. HAZIRLAYANLAR Harun ÇOBAN Murat ALTINKAYA Soner SARUHAN

KAFEİN. HAZIRLAYANLAR Harun ÇOBAN Murat ALTINKAYA Soner SARUHAN KAFEİN HAZIRLAYANLAR Harun ÇOBAN Murat ALTINKAYA Soner SARUHAN KAFEİN NEDİR? Önemli fizyolojik etkileri olan alkoloid grubunun azotlu organik bir bileşiğidir. Kimyasal ismi trimethylxanthine dir ve formülü

Detaylı

ATIKSULARDA FENOLLERİN ANALİZ YÖNTEMİ

ATIKSULARDA FENOLLERİN ANALİZ YÖNTEMİ ATIKSULARDA FENOLLERİN ANALİZ YÖNTEMİ YÖNTEM YÖNTEMİN ESASI VE PRENSİBİ Fenolik maddeler uçucu özellik göstermeyen safsızlıklardan distilasyon işlemiyle ayrılır ve ph 7.9 ± 0.1 de potasyum ferriksiyanür

Detaylı

5.SINIF FEN TEKNOLOJİ ISI MADDEYİ ETKİLER

5.SINIF FEN TEKNOLOJİ ISI MADDEYİ ETKİLER ISI MADDEYİ ETKİLER MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ Maddelerin her hangi bir şekilde dışarıdan ısı alarak yapısında meydana gelen kimyasal ya da fiziksel yapısında ki değişikliğe denir. Maddelerin ısı

Detaylı

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI:

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: Bu formun ç kt s n al p ço altarak ö rencilerinizin ücretsiz Morpa Kampüs yarıyıl tatili üyeli inden yararlanmalar n sa layabilirsiniz.! ISBN NUMARASI: 65482465 ISBN NUMARASI: 65482465! ISBN NUMARASI:

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU 9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri

Detaylı

SIVILAR YÜZEY GERİLİMİ. Bir sıvı içindeki molekül diğer moleküller tarafından sarılmıştır. Her yöne eşit kuvvetle çekilir.daha düşük enerjilidir.

SIVILAR YÜZEY GERİLİMİ. Bir sıvı içindeki molekül diğer moleküller tarafından sarılmıştır. Her yöne eşit kuvvetle çekilir.daha düşük enerjilidir. SIVILAR YÜZEY GERİLİMİ Bir sıvı içindeki molekül diğer moleküller tarafından sarılmıştır. Her yöne eşit kuvvetle çekilir.daha düşük enerjilidir. Yüzeydeki molekül için durum farklıdır Her yönde çekilmediklerinden

Detaylı

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.

Detaylı

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ 1 Gıdaların bazı fiziksel özellikleri: Yoğunluk Özgül ısı Viskozite Gıdaların kimyasal bileşimi ve fiziksel yapılarına bağlı olarak BELLİ SINIRLARDA DEĞİŞİR!!! Kimyasal

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri

Detaylı

ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ

ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 1.2. Orman Yangını Tanımı Orman yangını, çevresi açık olması nedeniyle serbest yayılma eğiliminde olan ve ormandaki

Detaylı

Meyve Suyu Üretiminde Ozmotik Destilasyon ve Membran Destilasyon Uygulamaları

Meyve Suyu Üretiminde Ozmotik Destilasyon ve Membran Destilasyon Uygulamaları Meyve Suyu Üretiminde Ozmotik Destilasyon ve Membran Destilasyon Uygulamaları Çok aşamalı vakum evaporasyon düzenekleri flavor kaybı ( pişmiş tat) renk bozulmaları besin öğeleri kaybı DONDURARAK KONSANTRASYON

Detaylı

Gastrointestinal Bozukluklar

Gastrointestinal Bozukluklar Antidiyareikler 1 Gastrointestinal Bozukluklar Günlük yaşantıda, gastrointestinal problemler de sıklıkla şikayetlere yol açar. Pek çok durumda, alınan yiyecek ve içeceklerle, karşılaşılan problemler düzeltilmeye

Detaylı

ETKİN MADDE. Bir müstahzarın etkinliğini temin eden madde veya maddelerdir.

ETKİN MADDE. Bir müstahzarın etkinliğini temin eden madde veya maddelerdir. İLAÇ Satmak, satışa çıkarılmak veya kullanılması için önerilmek üzere imal edilen, insan ve hayvanları tedavi, yatıştırma, tanı, tespit veya onarmak, fiziksel durumları düzeltmek veya organik (fonksiyonların)

Detaylı

KARIŞIM NEDİR? YANDAKİ RESİMDE GÖRÜLEN SALATA KARIŞIM MIDIR?

KARIŞIM NEDİR? YANDAKİ RESİMDE GÖRÜLEN SALATA KARIŞIM MIDIR? KARIŞIMLAR KARIŞIM NEDİR? YANDAKİ RESİMDE GÖRÜLEN SALATA KARIŞIM MIDIR? Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışım denir. Karışımlar görünümlerine

Detaylı

10. Sınıf Kimya Konuları KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE TEPKİME TÜRLERİ Kimyanın Temel Kanunları Kütlenin korunumu, sabit oranlar ve katlı oranlar

10. Sınıf Kimya Konuları KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE TEPKİME TÜRLERİ Kimyanın Temel Kanunları Kütlenin korunumu, sabit oranlar ve katlı oranlar 10. Sınıf Kimya Konuları KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE TEPKİME TÜRLERİ Kimyanın Temel Kanunları Kütlenin korunumu, sabit oranlar ve katlı oranlar kanunları Demir (II) sülfür bileşiğinin elde edilmesi Kimyasal

Detaylı

RUS BUĞDAY AFİTLERİNE KARŞI BİYOLOJİK KORUMA

RUS BUĞDAY AFİTLERİNE KARŞI BİYOLOJİK KORUMA RUS BUĞDAY AFİTLERİNE KARŞI BİYOLOJİK KORUMA HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER 7-F Miray DAĞCI Ömür Mehmet KANDEMİR DANIŞMAN ÖĞRETMEN NİLÜFER DEMİR İZMİR - 2013 İÇİNDEKİLER 1. Projenin Amacı ve Hedefi.. 2 2. Afit

Detaylı