ELEKTRİK A. ELEKTRİK AKIMI B. BİR İLETKENİN DİRENCİ A.Ç

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ELEKTRİK A. ELEKTRİK AKIMI B. BİR İLETKENİN DİRENCİ A.Ç"

Transkript

1 ELEKTRİK

2 ELEKTRİK A. ELEKTRİK AKIMI B. BİR İLETKENİN DİRENCİ

3 A. ELEKTRİK AKIMI * ELEKTRON AKIMI (elektrik akımı ) * BASİT ELEKTRİK DEVRESİ * PİL.AMPUL VE ANAHTAR YAPIMI * DEVRE ELEMANLARI VE SEMBOLLE GÖSTERME * SERİ DEVRELERDE AKIM * PARALEL DEVRELERDE AKIM * İKİ NOKTA ARASINDAKİ POTANSİYEL VARKI, VOLTMETRE * AKIM ŞİDDETİNİN ÖLÇÜLMESİ VE AMPERMETRE

4 ELEKTRİK AKIMI Elektrik akımını daha iyi kavrayabilmemiz için maddenin yapısını bilmemiz gerekir. Maddeler ATOM lardan yapılmıştır. Atom,maddenin en küçük yapı taşıdır.

5 Atom,maddenin en küçük yapı taşıdır. Yörünge +p 0 n Elektron ( e - ) Proton ( p +) Çekirdek Nötron (n 0 ) Atomun Yapısı

6 PROTON : Çekirdeğin içinde bulunur ve pozitif ( + ) yüklüdür. NÖTRON : Çekirdeğin içinde bulunur ve yüksüzdür. ( 0 ) ELEKTRON : Çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde hızla hareket ederler ve negatif ( - ) yüklüdür.

7 YÜKSÜZ CİSİM ( nötr cisim ) Elektron sayısı,proton sayısına eşit olan atoma nötr atom,atomları nötr olan cisme de nötr cisim denir. Nötr cisim yüksüz cisim demek değildir. (+ )yükü, ( - ) yüküne sayıca eşit cisim demektir.

8 POZİTİF ( + ) YÜKLÜ CİSİM Elektron kaybetmiş nötr bir cisimde ( + ) yük fazlalığı olacağından pozitif yükle yüklenmiştir. Böyle ( + ) yük fazlalığı olan cisimlere (+) yüklü cisimler denir.

9 NEGATİF ( - ) YÜKLÜ CİSİM Elektron kazanmış ( almış ) nötr bir cisimde( - ) yük fazlalığı olacağından (- ) yükle yüklenmiştir.böyle (-) yük fazlalığı olan cisimlere negatif yüklü cisimler denir.

10 Üzerinde serbestçe dolaşabilen yüklerin bulunduğu maddelere İletken Cisimler denir. Elektrik akımını ( elektron akımını ) ileten cisimler. İLETKEN CİSİMLER ÖRNEK :Metaller ( demir, bakır alüminyum vb. ),İnsan vücudu, Asit- Baz çözeltileri.

11 YALITKAN CİSİMLER Üzerinde yüklerin serbestçe dolaşamadığı cisimlere Yalıtkan Cisimler denir. Yalıtkanlar yüklerin ( elektronların ) hareketini engeller. Elektrik akımını ( elektron akımını ) iletmeyen cisimler. ÖRNEK : Cam,mika,kağıt,kuru hava,ebonit,mum,bakalit

12 UYARI I. Aynı cins elektrik yükleri ile yüklü cisimler birbirlerini İTERLER

13 UYARI II. Zıt yükler birbirlerini ÇEKER. +

14 KİŞİ BİLMEDİĞİ ŞEYİN DÜŞMANIDIR. 9

15

16 Cam bir çubuğu ipek bir kumaşa bir süre sürelim.sonra da çubuğu çok küçük kağıt parçalarına yaklaştıralım.cam çubuğun kağıt parçalarını kendine çektiğini görürüz. 11

17 ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ Atomlardan protonlar (+ yükler),çekirdeğin içinde nükleer kuvvetlerin etkisiyle sımsıkıya tutturulmuş olduklarından basit kuvvetlerle alınamazlar ya da atoma verilemezler. Ancak elektronlar yani (-) yükler ise böyle değildir.basit kuvvetlerle atomdan alınabilirler ya da atoma verilebilirler. O halde cisimlerde alınan ya da verilenler elektronlardır yani (-) yüklerdir. Cisimler sürtünme, dokunma ve etkiyle yüklenebilirler. 12

18 A. SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME Nötr ( yüksüz) bir atomun proton sayısı elektron sayısına eşit olduğu için,eşit miktarda (+) pozitif ve (-) negatif elektrik yükleri vardır. 12

19 Bazı maddeler başka maddelerden elektron alma eğilimindedir.bu tür maddeyi bir başka maddeye sürtelim.sürtme sırasında atomların en dışındaki elektronlar kolayca bir maddeden koparak diğerine geçerler.böyle olunca her iki maddenin atomlarında elektrik yükü eşitliği bozulur. Elektronu koparılıp alan maddenin atomunda elektron sayısı artar ve atomda fazla(-) negatif elektrik yükü oluşur. 12

20 Diğer maddenin atomunda çekirdekteki proton sayısı sabittir,fakat elektron kaybettiği için(-) negatif elektrik yükü azalır.bu durumda elektron kaybeden atomda (+)pozitif yük fazlalaşır. BÜYLECE ELEKTRON ALAN MADDE (-) NEGATİF ELEKTRİKLE,ELEKTRON KAYBEDEN MADDE DE (+) POZİTİF ELEKTRİKLE YÜKLENMİŞ OLUR. 13

21 UYARI Uygun seçilmiş sürtünen iki cisimden biri elektron vererek (+) yükle,diğeri de onun verdiği elektronu alarak (-) yükle yüklenir. Kuru ipek beze sürtülen cam çubuk elektron kaybederek (+) yüklenir. İpek bez ise onun kaybettiği elektronu alarak (-) yüklenir. Sürtünen cisimlerden birinin kaybettiği elektron sayısı diğerinin kazandığı elektron sayısına eşittir. Sürtünme yoluyla elektriklenmiş bu iki cisim tekrar birbirlerine dokundurulursa nötr hale geçerler. 13

22 14

23 Balonla yünlü kumaşı birbirine sürtelim. Balonun elektron eğilimi olduğu için,sürtme sırasında yünlü kumaşın atomlarından bazı elektronları koparıp alır.böylece balon ve yünlü kumaş atomlarında elektrik yükü dengesi bozulur. 15

24 Yünlü kumaş ise elektron verdiği için (-) negatif elektrik yükü azalır ve (+) pozitif yükü fazlalığı olur. Böylece yünlü kumaş (+) pozitif elektrikle yüklenir. Balon elektron aldığı için elektron sayısı (-) negatif elektrik yükü miktarı artar ve (-)negatif elektrikle yüklenir. 15

25 BÜTÜN CİSİMLER SÜRTME SONUCU ELEKTRİKLE YÜKLENİR. 17

26 B) DOKUNMA İLE ELEKTRİKLENME Yüklü bir cisim yüksüz ( nötr ) diğer bir cisme dokundurulursa, her ikisi de aynı cins elektrikle yüklenirler. A B ( +) Yüklü cisim Yüksüz cisim Yüklü cisim 18

27 Şekildeki pozitif yüklü A cismi,yüksüz B cismine dokundurulduğunda,yüksüz cisimden bir miktar (-) yük A cismine geçer ve ondaki (+) yüklerin bir kısmını nötr hale getirir. A cisminde bir miktar (+) yük kalmıştır. B cismi de (-) yük kaybettiğinden (+) yükle yüklenmiştir. Bu olaya dokunma ile elektriklenme denir. 18

28 NEGATİF ELEKTRİKLE YÜKLÜ BİR CİSMİN ELEKTROSKOPU ETKİYLE ELEKTRİKLEMESİ Sürtmeyle (+) pozitif elektrik yüklenen bir cam çubuğu yüksüz bir elektroskopa dokundurmadan yaklaştıralım.elektroskopun yaprakları açılır.yüksüz olan elektroskopta eşit sayıda (-) ve (+) elektrik yükleri her tarafta eşit olarak bulunur.elektroskopun uç kısmına (+)pozitif elektrikle yüklü cam yaklaştırılırsa (-) elektrikle yüklü olan elektronları yukarı doğru çeker. 19

29 Böylece burası (-) negatif elektrikle yüklenmiş olur. Aşağı kısımda elektronlarını kaybeden (+) pozitif elektrik yüklü protonlar kalır.bu kısım ise (+) pozitif elektrikle yüklenir.cam çubuk uzaklaştırılırsa elektronlar eski yerlerine dönerler ve elektriklenme kaybolur.elektroskopun yapraklarının da kapandığını görürüz. 19

30 POZİTİF ELEKTRİKLE YÜKLÜ CAM ÇUBUĞUN ELEKTROSKOPU ETKİYLE ELEKTRİKLEMESİ 20

31 1. Etkiyle elektriklenmede,yüklü cisme yakın olan uç zıt,uzak olan ise aynı cins elektrikle yüklenir. 2. Yalnız iletken cisimler etkiyle elektriklenirle. Yalıtkan cisimler etkiyle elektriklenmezler. 3. Etkiyle elektriklenmede,yaklaştırılan cisim uzaklaştırıldığında elektriklenme yok olur 21

32 144

33 ELEKTRİK AKIMI NASIL OLUŞUR? 22

34 23

35 ELEKTRİK AKIMI NASIL OLUŞUR? Elektronların iletkenler üzerinden akıtılarak Elektrik Akımı oluşur. Bunun için de basit bir elektrik devresi hazırlayarak anlayabiliriz. 24

36 Basit bir elektrik devresini; su seviyeleri farklı iki kapta bulunan suyun,bir vana kontrolünde birbirine bir boru ile bağlanmasına benzetebiliriz. 24

37 Vana açıldığında,su seviyesi yüksek olan kaptan su seviyesi alçak olan kaba doğru su akışı olur. Bu akış su seviyeleri eşit olana kadar devam eder.elektrik akımını da borudan geçen suya benzetebiliriz.ancak elektrik akımı bir iletken içindeki elektronların hareketiyle oluşur.bir elektrik devresinde;akımı taşıyan ( elektronları akıtan ) iletken teller,akımı oluşturacak üreteç ve bazı devre elemanları bulunur. 24

38 DENEY : BASİT BİR ELEKTRİK DEVRESİNİN KURULMASI Amaç : Elektrik devresi nasıl hazırlanır kavrar. ARAÇ GEREÇLER: Pil ( üreteç ) 3 adet bağlantı kablosu ( iletken tel ), anahtar,1,5 voltluk ampul,duy,pil yatağı 25

39 DENEYİN YAPILIŞI : Ampulü duya takınız.pili,anahtarı ve bağlantı kablolarını kullanarak devreyi hazırlayınız.hazırlamış olduğunuz devrede,anahtarı kapatınız.daha sonra devreyi açınız. 25

40 *Devrede anahtar kapalı iken ampul yandı mı? *Devrede anahtar açık iken ampul yandı mı? * Devrede kapalı iken ampulün yanmasının nedeni nedir? * Devredeki bağlantı kablolarının görevi nedir? *Devredeki anahtarın görevi nedir? 25

41 DENEYİN ŞEKLİ İLETKEN TEL 3 ADET PİL Ü R E T E Ç AMPUL ANAHTAR DUY Pil,iletken tel,anahtar ve ampulden oluşan basit bir elektrik devresi 26

42 DENEYİN SONUCU Elektrik devresindeki ampulün yanması,devreden elektrik akımının geçtiğini gösterir.iletken içindeki elektronların düzenli ve devamlı akışına ELEKTRİK AKIMI denir.bir devredeki pil,akan elektronların kaynağıdır.bir elektrik devresinde elektronlar (-) kutuptan,(+) kutba doğru hareket ederler.ancak elektrik akımının yönü,elektronların hareket yönünün tersi olarak kabul edilmiştir. Bir devrede elektrik akımının yönü pilin (+) kutbundan (-) kutbuna doğrudur. 27

43 Elektron Akımının Yönü Elektrik Akımının Yönü Anahtar pil ELEKTRİK DEVRESİNDE ELEKTRON AKIMININ YÖNÜİLE ELEKTRİK AKIMININ YÖNÜ 27

44 SORU : Yukarıda verilen devrede,üreteç ( pil ) kaç numara ile gösterilmiştir? A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4 28

45 * PİL,AMPUL VE ANAHTAR YAPIMI I. BASİT BİR PİL YAPIMI DENEY : BASİT BİR PİL YAPIMI AMAÇ : Bakır ve çinko levhalarla,ait çözeltileri kullanarak bir pilin yapılış şeklini kavrar. ARAÇ VE GEREÇLER: Bakır ve çinko levha,bağlantı kabloları,anahtar,1,5 voltluk pil,duy,beherglas,sülfürik asit,su,zımpara 29

46 DENEYİN YAPILIŞI: Bakır ve çinko levhaları iyice zımparalayınız.beherglas içine dokuz birim su,bir birim sülfürik asit koyup karıştırınız. ( Asit yakıcıdır.asit üzerine su dökülmez! ) Bakır ve çinko levhaları, sulandırılmış asit çözeltisi içine ve birbirine dokunmayacak şekilde yerleştiriniz.bağlantı kablolarını kullanarak levhaları,ampulü ve anahtarı kullanarak devre hazırlayınız. 29

47 DENEYİN YAPILIŞI: Anahtarı kapattığınızda ampul ışık verdi mi? Ampulün ışık vermesini sağlayan elektrik akımının kaynağı nedir? Beherglas içindeki asit çözeltisi,çinko ve bakır levhalardan oluşan düzenek,basit devre elemanlarından hangisine karşılık gelir? 29

48 DENEYİN ŞEKLİ - + ANAHTAR Çinko levha Sulandırıl mış sülfürik asit Bakır levha AMPUL DENEY DÜZENEĞİ 30

49 DENEYİN SONUCU: Bakır ve çinko levhalarıyla,asit çözeltisi ve cam kaptan oluşan düzenek bir pil örneğidir. Bu düzenek VOLTA PİLİ olarak bilinir.volta pilinde bakır levha (+) kutbu, çinko levha ise (-) kutbu oluşturur.piller, elektrik devresinde sembol olarak ( ) şeklinde gösterilir. 32

50 DENEYİN SONUCU: Volta pili gibi pillerin günlük yaşamda kullanışlı olmaması nedeni ile kuru piller üretilmiştir.pillerin içinde insan sağlığına zararlı ve çevreyi kirleten kimyasal maddeler bulunur.bu nedenle kullanım süresi biten piller, çevreye gelişigüzel atılmamalıdır. 32

51 BİR PİLİN YAPISI 31

52

53 AMPULÜN YAPISI CAM FİTİL DUYA TAKILAN KISIM Ampul

54 AMPULÜN YAPISI Bir ampul genel olarak cam ve metalden yapılmıştır.cam kısmı metal kısmından fazladır.ampulün cam kısmı sıcaklığa dayanıklı camdan yapılmıştır.ampulde kullanılan cam ile metal,genleşme bakımından uyumludur. 34

55 Ampulün içindeki fitil dediğimiz kısım erime derecesi yüksek tungsten telinden yapılmıştır.fitil,elektrik akımı ile akkor durumuna gelebilen ince,uzun çok yer kaplamaması için helis biçiminde kıvrılmış direnç telidir. Fitilin uçları akım geçiren iki telin uçlarına bağlıdır.fitilin oksitlenip toz haline gelmemesi için,ampul içindeki havanın çoğu boşaltılmıştır.ampulün kaç voltluk ve kaç wattlık olduğu üzerinde yazılıdır. 34

56 AMPULÜN YAPISI

57 AMPULÜN YAPISI Elektrik ampulünün içine yerleştirilen çok ince bir tel( flaman) vardır.kötü bir iletken olan tungstenden yapılan bu telden elektrik akımı geçerken elektrik enerjisinin büyük bir kısmı ısı enerjisine dönüşür.tungsten tel C de akkor haline gelir ve çevreye beyaz ışık verir.

58 AMPULÜN YAPISI Akkor halindeyken tungsten metalinin havadaki oksijenle birleşerek yanmasını önlemek için ampulün havası boşaltılır. Ampulün içi ya havasız bırakılır ya da tungsten ile kimyasal değişme yapmayan azot,argon gibi az basınçlı gazlarla doldurulur.

59 ANAHTAR Bir elektrik devresinde anahtar,devreyi açıp kapamaya yarayan devre elemanıdır. Anahtar ile devredeki elektrik akımını istediğimiz gibi kontrol ederiz. 36

60 ANAHTAR AÇIK 36

61 ANAHTAR KAPALI

62 ANAHTAR ANAHTAR AÇIK ANAHTAR KAPALI 36

63 * DEVRE ELEMANLARI VE SEMBOLLE GÖSTERME İletken Tel Değişken Direnç Açık Anahtar G Galvanometre Kapalı Anahtar V Voltmetre Lamba (Ampul) A Ampermetre Lamba (Ampul) Elektromıknatıs (Bobin) Pil ( Üreteç) Topraklayıcı Sabit Direnç 37

64 AKTİF DİNLENME; DERS ÇALIŞTIKTAN SONRA DİNLENMEK İÇİN SOSYAL ETKİNLİKLERLE UĞRAŞMAK ( MÜZİK,SPOR,KİTAP OKUMAK VS. ) 38

65 * SERİ DEVRELERDE AKIM PİLLERİN SERİ BAĞLANMASI DENEY : Pillerin Seri Bağlanması AMAÇ: Devreye takılan ampullerden daha parlak ışık elde etme yollarını kavrar. ARAÇ VE GEREÇLER: 3 adet pil( 1,5 voltluk), pil yatağı,duy,ampul ( 4,5 voltluk ) bağlantı kabloları,anahtar 39

66 DENEYİN ŞEKLİ Seri bağlı üç pil Anahtar Ampul Seri bağlı 3 pil devresi ( 1,5+1,5+1,5 = 4,5 volt ) 39

67 DENEYİN YAPILIŞI Bir pil,bir ampul ve bir anahtar kullanarak basit bir elektrik devresi kuralım.anahtarı kapatalım.ampul ışık veriyor mu? Ampulün parlaklığını gözleyiniz. Şimdi de devreye ikinci pil bağlayalım. ( Pili devreye bağlarken,birinci pilin pozitif kutbuna ikinci pilin negatif kutbu gelecek şekilde bağlayınız. ) Anahtarı açalım. Son olarak devreye üçüncü pili bağlayalım.( Bağlama yaparken,ikinci pilin pozitif kutbuna üçüncü pilin negatif kutbu gelecek şekilde bağlayın.) Anahtarı kapatalım. 40

68 Devrede pil sayısı artıkça,ampulün parlaklığı da arttı mı? Ampulün daha parlak yanmasını nasıl açıklarsınız? 40

69 DENEYİN SONUCU Bir devrede pillerin (üretecin) seri bağlanması; pilin bir kutbunun, diğer pilin zıt kutbuna karşılık gelecek şekilde art arda bağlanmasıyla oluşturulur. Pil sayısı arttıkça, lâmbaların parlaklığı da artar. Parlaklığın (ışık şiddetinin) artması, devreden geçen elektrik akımının arttığını gösterir. Seri bağlı pillerin kullanım süresi tek pilin kullanım süresi kadardır. Seri bağlı pillerden bir tanesi çıkartılırsa, devreden akım geçmez. Yani devre kesilmiş olur. 41

70 Pillerin üçünün birden uçları arasındaki potansiyel farkı : V T = V 1 +V 2 + V 3 olur. Her pilden aynı akım geçer: I 1 = I 2 =I 3 olur. UYARI Seri bağlamada devreden geçen akım şiddeti artar. 41

71 PİLLERİM SERİ BAĞLANMASI 42

72 SORU = Bir elektrik devresine 2 pili seri olarak bağlayınız? SORU : Bir devreye 4 pili seri olarak bağlayınız. 43

73 HİÇ BİR İŞ YANLIŞ YAPILACAK KADAR ACİL OLAMAZ. 144

74 * PARALEL DEVRELERDE AKIM PİLLERİN PARALEL BAĞLANMASI DENEY : Pillerin Paralel Bağlanması AMAÇ: Paralel bağlı pillerde akım şiddetinin değişmediğini kavrar. ARAÇ VE GEREÇLER: 3adet pil ( 1,5 Voltluk =V), pil yatağı,ampul ( 4,5 Voltluk = V ) anahtar,bağlantı kabloları. 44

75 DENEYİN ŞEKLİ Paralel bağlı pillerden oluşan devre şeması V 1 = V 2 = V 3 olur. I T = I 1 + I 2 + I 3 olur. 44

76 DENEYİN YAPILIŞI Bir pil,ampul ve anahtar kullanarak basit bir elektrik devresi hazırlayınız.anahtarı kapatınız.ampul ışık verdi mi? Ampulün parlaklığını gözleyiniz. Devredeki anahtarı açınız.bu defa devreye ikinci bir pil bağlayınız.( Pili devreye bağlarken,birinci pil ile ikinci pilin (+) ve ( - ) kutupların aynı tarafa gelecek şekilde bağlayınız.anahtarı kapatınız.ampulün verdiği ışığın parlaklığını gözlemleyiniz. Ampulün iki pil ile verdiği ışık,bir pil ile verdiği ışık aynı mı? 45

77 Anahtarı tekrar açınız.bu kez de devreye, üçüncü pili bağlayınız.anahtarı kapatınız. Ampulün parlaklığı,devrede bir pil ve iki pil varken oluşan parlaklıkla aynı mı? Devredeki pillerden bir tanesini çıkarınız.devreden akım geçti mi?ampul aynı parlaklıkta ışık verdi mi? 45

78 DENEYİN SONUCU Birden fazla pilin pozitif kutuplarının birbiriyle,negatif kutuplarının da birbiri ile bağlanması sonucu Paralel Bağlı pil devresi kurulur. Ampulün parlaklığının değişmemesi,devredeki akım şiddetinin değişmediğinin kanıtıdır. Paralel bağlı pillerden oluşan devrelerde,pil sayısının değişmesiyle devreden geçen elektrik akımının şiddeti değişmez. 46

79 PİLLERİN PARALEL BAĞLANMASI

80 SORU : İki pili paralel olarak bağlayınız? SORU : Dört pili paralel olarak bağlayınız? 48

81 BİR PİL VE ÖZDEŞ ÜÇ AMPÜLDEN OLUŞAN DEVRELER A. ÖZDEŞ ÜÇ AMPULÜN SERİ BAĞLANMASI DENEY : Özdeş üç ampulün devreye seri bağlanması AMAÇ: Bir elektrik devresine seri olarak bağlanan ampullerin verdiği ışık hakkında bilgi edinir. DENEYDE KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER Pil,3 tane ampul ( 1,5 Voltluk), anahtar,bağlantı kabloları 49

82 DENEYİN YAPILIŞI A Bir pil ve bir ampulden oluşan basit bir elektrik devresi kurunuz. Bu ampule A diyelim. Devredeki anahtarı kapatarak A ampulünün ışık vermesini sağlayınız. A ampulünün verdiği ışığın parlaklığını gözleyiniz. 50

83 A B Anahtarı açınız, daha sonra özdeş başka bir ampulü 2 nolu şekilde olduğu gibi devreye seri olarak bağlayınız. 2 nolu ampule B diyelim. Anahtarı kapatarak her iki ampulün ışık vermesini sağlayınız.ampullerin parlaklığını gözleyiniz. A ampulünün parlaklığında azalma oldu mu? A ve B ampullerinin parlaklıkları aynı mı? 51

84 DENEYİN SONUCU: Devreye seri olarak bağlanmış özdeş ampuller,eşit parlaklıkta ışık verir.devreye bağlanan ampul sayısı arttıkça parlaklık azalır. Ampullerden herhangi biri duyundan sökülerek devreden çıkarılırsa diğer ampuller ışık vermez.bu durum, devreden hiç akım geçmediğini gösterir. 51

85 A B C Anahtarı açınız.özdeş üçüncü ampulü devreye seri olarak bağlayınız.bu ampule C diyelim. 52

86 Devrede her üç ampul varken anahtarı kapatıp,ampullerin parlaklığını gözleyiniz. A ve B ampullerinin parlaklığında azalma oldu mu? Her üç ampulün parlaklığı aynı mı? Anahtarı açınız.son olarak ampullerden herhangi birini duyundan çıkarınız.anahtarı kapatarak devrede bulunan iki ampulün durumunu gözleyiniz. Ampuller neden ışık vermedi? 52

87 SORU : 3 ampulü ve iki pili bir elektrik devresine seri olarak bağlayınız? SORU :4 ampulü bir elektrik devresine seri olarak bağlayınız. 53

88 SORU : Aşağıdaki elektrik devresindeki ampullerin parlaklıkları hakkında hangisi doğrudur? I II III - + A. I nolu ampul daha parlak yanar. B. I ve II nolu ampuller aynı parlaklıkta yanar. C. I,II ve III nolu ampuller aynı parlaklıkta yanar. D. I ve III nolu ampuller parlak, II nolu ampuller sönük yanar.

89 ÖZDEŞ ÜÇ AMPULÜN PARALEL BAĞLANMASI DENEY: Bir pil ve üç özdeş üç ampulün paralel bağlanması. ARAÇ GEREÇLER: 1 pil(1,5 Voltluk),özdeş üç ampul( 1,5 Voltluk),anahtar,bağlantı kabloları. DENEYİN YAPILIŞI: 1. Bir pil,bir ampul ve bir anahtardan oluşan bir devre hazırlayınız.bu ampule A diyelim. Devredeki anahtarı kapatarak A ampulünün ışık vermesini sağlayınız. A A ampulünün verdiği ışığın parlaklığını gözleyiniz

90 2. Anahtarı açarak özdeş başka bir ampulü yandaki şekilde olduğu gibi devreye bağlayınız. Bu ampule B ampulü diyelim. A Anahtarı kapatınız.bu durumda her iki ampulün verdiği ışıkların parlaklığını gözleyiniz. Ampullerin parlaklığı aynı mı? A ampulünün parlaklığında değişme oldu mu? B

91 3. Anahtarı açınız.özdeş üçüncü ampulü yandaki 3 nolu şekilde olduğu gibi devreye yine paralel olarak bağlayınız. Bu ampule C diyelim. Anahtarı kapatarak ampullerin verdiği ışıkların parlaklığını gözleyiniz. A B C Ampullerin parlaklığında değişme oldu mu? Üç ampulün parlaklığı da aynı mı?

92 Anahtarı açınız.devrede paralel bağlı ampullerden herhangi birini duyundan sökerek çıkarınız. Anahtarı kapatarak devredeki ampullerin durumunu gözleyiniz. Diğer iki ampul ışık vermeye neden devam etti?ampullerin parlaklığı devam etti mi? A B C

93 DENEYİN SONUCU: Devreye paralel bağlı özdeş ampuller eşit parlaklıkta ışık verir.devreye paralel olarak başka özdeş ampuller bağlandığında devredeki ampullerin parlaklığı değişmez. Ampullerden herhangi biri duyundan çıkarıldığında,diğer ampuller ışık vermeye devam eder. 58

94 ÖZDEŞ ÜÇ AMPULÜN KARIŞIK BAĞLANMASI DENEY: Bir pil ve özdeş üç ampulün devreye karışık bağlanması AMAÇ: Karışık bağlı ampullerin verdiği ışığın parlaklığının farklı olduğunu kavramak. DENEYDE KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER 1 pil,üç adet özdeş ampul ( 1,5 Voltluk),anahtar.bağlantı kabloları 59

95 DENEYİN ŞEKLİ: A B C - + DEVRE ŞEMASI 60

96 DENEYİN YAPILIŞI B ve C ampullerini birbirine paralel bağlayınız. A ampulünü de bunlara seri bağlayınız.bağlantı kabloları,anahtar ve pil kullanarak devreyi tamamlayınız.anahtarı kapatarak devreden akım geçmesini sağlayınız. B ve C ampullerinin,a ampulüne göre parlaklıkları nasıldır? Karşılaştırınız.Hangi ampul daha parlak yanıyor? B ve C ampullerinin parlaklıkları aynı mıdır? 61

97 DENEYİN SONUCU Devrede,B ve C ampulleri birbirlerine paralel bağlıdır.a ampulü bunlara seri bağlıdır. B ve C ampulleri eşit parlaklıkta yanarken,a ampulü bunlardan daha parlak yanar. 61

98 SORU: Yalnız L lambasının ışık vermesi için hangi anahtarların kapatılması gerekir?

99 SORU : M ve K lambalarının yanması için hangi anahtarların kapatılması gerekir?

100 EĞER GAYRET ETMEZSENİZ ASLA BAŞARAMAZSINIZ 64

101 * İKİ NOKTA ARASINDAKİ POTANSİYEL VARKI, VOLTMETRE Kelime anlamı gizili güç olan potansiyel, iş yapabilme yeteneği olarak da bilinir. Potansiyel enerji ise her an kullanıma hazır, depolanmış enerjidir. Potansiyel farkı ise bir karşılaştırma yapıldığını gösterir. Elektrikte, bir devrenin iki noktası arsında potansiyelin karşılaştırıldığı anlamını taşır. 65

102 İki nokta arasında potansiyel farkı varsa ve bu iki nokta bir iletkenle birleştirilmiş ise; bu devreden bir akım geçer. Elektrik devrelerindeki potansiyel farkını üreteçler üreteçler sağlar. Bir pilin 1,5 V luk olması; onun (+) ve (-) uçları arasındaki potansiyel farkının 1,5 V olduğunu gösterir. Potansiyel farkına GERİLİM de denir. 65

103 VOLTMETRE

104 Bir devrenin iki noktası arasındaki potansiyel farkı değişmiyorsa bu iki nokta arasında düzenli bir akım oluşur. Evinizde, ampullerin parlaklığının değiştiği oluyor mu? Neden? Pil,ampul ve anahtardan oluşan basit bir elektrik devresinde, pilin pozitif ve negatif kutupları arasında belirli bir potansiyel fark vardır. Potansiyel fark, VOLTMETRE denilen araçla ölçülür. Bir devrede iki uç arasındaki potansiyel farkı birimine VOLT denir. Volt kısaca V ile gösterilir. 67

105 VOLTMETRENİN DEVREYE BAĞLANMASI Voltmetre bir elektrik devresine bağlı ampulün iki ucu arasındaki gerilimi ölçer. Bu nedenle voltmetrenin uçları bu iki noktaya bağlanmıştır.yani voltmetre ampule paralel bağlanır.aşağıdaki devrede 1,5 V luk pil kullanıldığı için voltmetre de 1,5 V değeri okunur.

106 VOLTMETRENİN DEVREYE BAĞLANMASI V 1,5 V - + 1,5 V

107 VOLTMETRENİN DEVREYE BAĞLANMASI 0,75 V 0,75 V V V - + 1,5 V DEVRE ŞEMASI 69

108 AKIM ŞİDDETİNİN ÖLÇÜLMESİ VE AMPERMETRE Elektrik yükünün( elektronların ) bir noktadan diğer bir noktaya hareket etmesine AKIM denir. Televizyonu,buzdolabını veya cep lambasını çalıştıran elektrik akımıdır.

109 Akım,iletken bir kablo ile bir yerden bir yere taşınır. Bir ampulün parlaklığı,birim zamanda üzerinden geçen elektron miktarına göre değişir. Bir elektrik devresinin herhangi bir kesitinden,bir saniyede geçen elektrik yükü miktarına AKIM ŞİDDETİ denir. Elektrik akımının şiddeti AMPERMETRE adı verilen araçla ölçülür. 70

110 AMPERMETRE

111 AMPERMETRENİN DEVREYE BAĞLANMASI DEVRE ŞEMASI A - + Şekilde basit bir elektrik devresi ve ampermetrenin devreye bağlanışı görülmektedir. Ampermetre,üzerinden geçen akımı okuyacağımız devre elemanlarına seri olarak bağlanır.akım şiddeti birimi AMPER dir ve I ile gösterilir. 72

112 ANA KOLDAKİ AKIMIN VE KOLLARA AYRILAN AKIMIN ÖLÇÜLMESİ Aşağıdaki devreyi kurunuz. A K A 1 L A I I 1 A A 2 M I 2 A K,L ve M ampulleri yandı mı? Ampullerin parlaklıklarını karşılaştırınız. Her koldaki ampermetrenin gösterdiği akım değerini okuyup not ediniz. 73

113 Ana koldan geçen akım şiddeti I, kollardaki akım şiddetleri de I 1 ve I 2 olsun. A ampermetresinin gösterdiği değer,a 1 ve A 2 ampermetrelerinin gösterdiği değerlerin toplamına eşittir. A A A 74

114 Akım şiddetleri ampermetrelerden dikkatlice okunduğunda;ana koldaki akım şiddetinin değeri ( I ), paralel kollardaki akım şiddetlerinin toplamına ( I 1 + I 2 )eşittir. Ana koldaki akım şiddeti,kollardan geçen akım şiddetinden büyük olduğundan,ana koldaki ampul daha parlak yanar. A A A 74

115 Ana koldaki akım şiddeti = Birinci koldaki akım şiddeti+ikinci koldaki akım şiddeti Ana koldaki akım şiddeti = I Birinci koldaki akım şiddeti = I 1 İkinci koldaki akım şiddeti = I 2 I = I 1 + I 2

116 SORU: Deneyde paralel kollardaki akım şiddetleri 0,5 amper olduğuna göre ana koldaki akım şiddetinin değeri ne olur? I 1 = 0,5 amper I 2 = 0,5 amper I =? I = I 1 + I 2 I = 0,5 + 0,5 I = 1 amper 75

117 REOSTA NASIL ÇALIŞIR? Reostayı bir su vanasına benzetebiliriz.nasıl ki su vanası suyun akışını kontrol ediyorsa, reosta da akımın geçişini kontrol eder.

118 B. BİR İLETKENİN DİRENCİ 80

119 B.BİR İLETKENİN DİRENCİ : 1. BİR İLETKENİN DİRENCİ 2. İLETKENİN UZUNLUĞU, KESİTİ,CİNSİİLE DİRENÇ ARASINDAKİİLİŞKİ. 3. BİR İLETKENİN İKİ UCU ARASINDAKİ POTANSİYEL FARKI, AKIM ŞİDDETİ ARASINDAKİİLİŞKİ.

120 4. DEĞİŞKEN DİRENÇLER, DİRENÇLERİN RENK KODLARI. 5. DİRENÇLERİN SERİ VE PARALEL BAĞLANMASI. 6. SERİ VE PARALEL BAĞLI DİRENÇLERDE AKIM. 7. ELEKTRİK AKIMININ ETKİLERİ 81

121 1. BİR İLETKENİN DİRENCİ Elektrik akımı,elektronların hareketi ile oluşur.elektronlar bir iletken içinde hareket ederken çevreleriyle etkileşir ve enerji kaybederler. Yani,elektronlar akarken atomların engeliyle karşılaşırlar.iyi iletken olmayan maddelerin içinde ise akım oluşturulacak şekilde hareket edemezler. Bu nedenle iletkenler iyi ve kötü iletken olarak sınıflandırılabilir.yani maddeler üzerlerinden geçen akıma karşı gösterdikleri tepkiye göre sınıflandırılır. Bu tepkiye DİRENÇ adı verilir.

122 1. BİR İLETKENİN DİRENCİ Direnç sembol olarak R ile gösterilir. Bir elektrik devresinde ise şeklinde gösterilir. Direnç birimi OHM dur. Ohm kısaca Ω işareti ile gösterilir. Yalıtkan maddelerin dirençleri çok büyük olduğundan bunlar elektrik akımını geçirmezler. Direnci en az olan iletkenler sırasıyla ; altın, gümüş, bakır,alüminyum gibi metallerdir.

123 2. İLETKENİN UZUNLUĞU,KESİTİ,CİNSİ İLE DİRENÇ ARASINDAKİİLİŞKİ. DENEY : İletken bir telin direnci uzunluğuna bağlı mıdır? AMAÇ : İletken bir telin direnci ile uzunluğuna bağlı olduğunu kavrar. ARAÇ VE GEREÇLER: 2 adet Hertz ayağı,ampermetre,2 adet pil yada güç kaynağı,duy,ampul (3 V luk),bağlantı kabloları,0,20m ve 0,40 m lik krom- nikel tel anahtar

124 2. İLETKENİN UZUNLUĞU,KESİTİ,CİNSİ İLE DİRENÇ ARASINDAKİİLİŞKİ. DENEY DÜZENEĞİ Krom nikel tel

125 DENEYİN YAPILIŞI I. 0,20 m lik teli,hertz ayakları arasına bağlayınız. Anahtarı kapatınız.ampermetredeki değeri okuyunuz ve defterinize not ediniz.lambadaki parlaklığı gözleyiniz. Anahtarı açınız. II. Daha sonra hertz ayakları arasına 0,40 m lik teli bağlayınız.anahtarı kapatınız.ampermetredeki değeri okuyup not alınız.ampulün parlaklığını gözleyiniz.

126 Her iki durumda da;ampermetredeki değerler ve ampulün parlaklığı aynı mıdır? Tel uzadığında ampermetredeki değer ile ampulün parlaklığı azalıyor mu? Gözleyiniz. Telin boyu uzadıkça ampuldeki parlaklığın azalması sonucunda,devredeki direncin artığını söyleyebilir miyiz?

127 DENEYİN SONUCU İLETKEN BİR TELİN DİRENCİ, UZUNLUĞUNA BAĞLIDIR.TELİN BOYU UZADIKÇA,DİRENCİ ARTAR.TELİN BOYU KISALDIKÇA,DİRENCİ AZALIR. YANİ; TELİN DİRENCİ BOYU İLE DOĞRU ORANTILIDIR. 84

128 DENEY: İLETKEN BİR TELİN DİRENCİ KESİTİNE BAĞLI MIDIR? AMAÇ: İletken bir telin kesitiyle direnci ARAÇ- GEREÇLER: 2 adet hertz ayağı,ampermetre,2 adet pil (1,5 V luk) ampul (3V luk), bağlantı kabloları,0,5 mm ve 1mm çaplı 0,40 m uzunluğunda krom-nikel tel,anahtar. arasındaki ilişkiyi kavrar. DENEY DÜZENEĞİ Krom nikel tel (0,5 ve1 mm çaplı 0,40m uzunluğunda )

129 DENEYİN YAPILIŞI I. 0,5 mm çaplı ve 0,40 m uzunluğundaki krom-nikel teli,hertz ayakları arasına bağlayınız.anahtarı kapayıp;ampulün parlaklığını gözleyiniz.ampermetredeki akım şiddetini okuyup not ediniz. Anahtarı açınız. II. Daha sonra bu teli çıkarıp 1 mm çapındaki kromnikel teli hertz ayakları arasına bağlayınız. Anahtarı kapatınız. Ampulün parlaklığını gözleyiniz. Ampermetredeki akım şiddetini defterinize not ediniz.

130 I ve II. Durumlarda akımın değeri ve ampulün parlaklığı aynı mıdır? Telin kesiti artığında,ampermetredeki değer ile ampulün parlaklığı azaldı mı,arttı mı? Telin kesiti arttıkça ampuldeki parlaklığın artması sonucunda,devredeki direncin azaldığını söyleyebilir miyiz?

131 DENEYİN SONUCU İLETKEN BİR TELİN DİRENCİ KESİTİNE BAĞLIDIR. TELİN KESİTİ ARTTIKÇA, DİRENCİ AZALIR. TELİN KESİDİ KÜÇÜLDÜKÇE,DİRENÇ ARTAR. YANİ; TELİN DİRENCİ,KESİTİİLE TERS ORANTILIDIR. 86

132 DENEY : İLETKEN BİR TELİN DİRENCİ TELİN CİNSİNE BAĞLI MIDIR? AMAÇ : İletken bir telin cinsi ile direnci arasındaki ARAÇ- GEREÇLER: 2 adet hertz ayağı,ampermetre,2 adet pil (1,5 V luk) ampul (3V luk), ilişkiyi bağlantı kavrar. kabloları, duy,1mm çaplı 0,40 m uzunluğunda krom-nikel tel, ve alüminyum teller, anahtar. DENEY DÜZENEĞİ Krom nikel tel (1 mm çaplı 0,40m uzunluğunda ) 87

133 DENEYİN YAPILIŞI I. 1 mm çaplı ve 0,40 m uzunluğundaki krom-nikel teli,hertz ayakları arasına bağlayınız.anahtarı kapatınız. Ampuldeki parlaklığı gözleyiniz.ampermetredeki sayıyı not ediniz. Anahtarı açınız. II. Hertz ayakları arasındaki krom-nikel teli çıkarınız.yerine aynı uzunlukta ve çaptaki alüminyum teli bağlayınız.ampulün parlaklığını gözleyiniz.ampermetredeki rakamı not alınız. Her iki farklı cins tel,aynı devreye ayrı ayrı bağlandığında ampulün parlaklığı aynı mıdır?

134 DENEYİN SONUCU BİR İLETKENİN DİRENCİ,İLETKENİN CİNSİNE BAĞLIDIR. BİR İLETKENİN CİNSİ DENİNCE AKLIMIZA,O İLETKENİN ÖZ DİRENCİ GELİR. İletken bir maddenin,birim uzunluğunda ve birim kesitteki parçasının direncine ÖZ DİRENÇ denir. Öz direnç her madde için sabit bir sayıdır. ÖZ DİRENÇ,iletken maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Her iletkenin öz direnci farklıdır.

135 HER ÜÇ DENEYİN SONUCUNDA; Bir iletkenin direnci; 1. İletkenin uzunluğuna 2. İletkenin kesitine 3. İletkenin cinsine bağlıdır.

136 BİR İLETKENİN DİRENCİ = ÖZ DİRENÇ X DİRENÇ = R ÖZ DİRENÇ = P İLETKENİN UZUNLUĞU ( m ) İLETKENİN KESİTİ ( m 2 ) UZUNLUK = I KESİT = S R = P x I S

137 SORU : Uzunluğu 2 metre olan telin kesit alanı 1 mm 2 dir. Buna göre bu telin direnci kaç ohm dur? ( Telin öz direnci=0,017 Ohm.m ) ÇÖZÜM : I = 2 m S = 1 mm 2 P = 0,017 Ohm.m R =? I R = P. S R = 0, R = 3400 ohm

138 SORU: Bir direncin kesit kesit alanı iki katına,boyunu 8 katına çıkarırsak direnci önceki direncin kaç katı olur? ÇÖZÜM: A. 1 B. 2 C. 4 D. 8 S = 2S I = 8 I R= P. R I = P. I S 8 I 2 S = 4 R

139 3. BİR İLETKENİN İKİ UCU ARASINDAKİ POTANSİYEL FARKI,AKIM ŞİDDETİ ARASINDAKİ İLİŞKİ. DENEY: OHM YASASI ARAÇ- GEREÇLER: 2 adet hertz ayağı,ampermetre,voltmetre, 4 adet pil (1,5 V luk), bağlantı kabloları, 0,40 m uzunluğunda krom-nikel tel,, anahtar.

140 DENEY DÜZENEĞİ Krom nikel tel (0,40m uzunluğunda )

141 DENEYİN YAPILIŞI Şekildeki düzeneği kurunuz.hertz ayakları arasına krom-nikel teli bağlayınız.voltmetre ve ampermetreyi devreye kurallara uygun olarak bağlayınız. I- Devredeki pil kutusuna 1 pil takılı iken,anahtarı kapatınız.voltmetrede potansiyel farkını,ampermetreden akım şiddetini ölçerek verilen tabloya yazını. II- 2 pili,3 pili ve 4 pili ayrı ayrı devreye seri olarak takarak deneyi tekrar ediniz.bulduğunuz verileri tabloya yazınız.

142 Okuduğunuz değerlerden,potansiyel farkı / Akım şiddeti oranını bulunuz.devredeki seri bağlı pil sayısı arttıkça,devreden geçen akım ve telin iki ucu arasındaki potansiyel farkı da artıyor mu?her ölçümde V / I oranı yaklaşık olarak aynı mı?

143 DEVRE ŞEMASI V A

144 DEVRE ŞEMASI V Voltmetre I I Akım A Ampermetre Reosta Direnç - + I Doğru akım kaynağı 94

145 VERİ TABLOSU Pil Sayısı 1 I 1 = 2 I 2 = 3 I 3 = 4 I 4 = AkımŞiddeti I ( Amper ) İletkenin iki ucu arasındaki Potansiyel farkı V ( Volt ) Potansiyel Farkı Akım Şiddeti V / I V 1 = V 1 / I 1 = V 2 = V 2 / I 2 = V 3 = V 3 / I 3 = V 4 = V 4 / I 4 = 95

146 Ölçülen değerlerin birbiri ile olan ilişkisini bir grafikte gösterelim V ( Volt ) V 4 V 3 V 2 V 1 O I 1 I 2 I 3 I 4 I ( Amper ) Grafikte potansiyel farkı düşey,akım şiddeti ise yatay eksende gösterilmiştir. Grafiğin bir doğru şeklinde çıkması,potansiyel farkının akım şiddetine orantılı olarak arttığını gösterir. 96

147 DENEYİN SONUCU Yaptığımız deneyler sonucunda;bir iletkende, Potansiyel farkı / Akım şiddeti oranının daima sabit olduğu görülür. ( OHM YASASI ) Bu sabit değere, o iletkenin DİRENCİ denir. Bir iletkenin direnci = İletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkı İletkenden geçen akım şiddeti Direnç = R Potansiyel farkı = V Akım şiddeti = I R = V I olur. BİRİMLER R = Ohm V = Volt I = Amper 97

148 ÖRNEK : Bir elektrik devresinde uçlar arasındaki potansiyel farkı 12 volt,devreden geçen akım şiddeti 3 amper olduğuna göre bu iletkenin direncini bulunuz? ÇÖZÜM: V = 12 Volt I = 3 Amper R =? R = V I R = 12 3 R = 4 Ω (Ohm ) ÖRNEK: Kapalı devredeki iletkenin direnci 5 Ω dur.ampermetre 1,5 amperi gösteriyor.voltmetre hangi değeri gösterir? ÇÖZÜM : R = 5 Ω I= 1,5 A V =? R = V / I V = R. I İ L E T K E N V + - A V = 5. 1,5 V = 7,5 Volt 98

149 SORU : Bir öğrenci grubu Ohm kanunu deneyinde bir iletkenin direncini 4 ohm buluyor. İletkenin uçları arasındaki potansiyel farkı 8 voltu gösterdiğine göre, ampermetre hangi değeri göstermiştir? ÇÖZÜM : R = 4 ohm V V R = I = V = 8 V I R I =? 8 I = I = 2A 4 Verilen formülde yerine yazarsak SORU : Bir iletkenin iki ucu arasına uygulanan potansiyel farkı 100 volt, iletkenden geçen akım şiddeti 2 amper olduğuna göre bu iletkenin direncini bulunuz? ÇÖZÜM: V = 100 volt V 100 R = R = R = 50 ohm I = 2 amper I 2 R =? 99

150 SORU : Bir iletkenin direnci 70 ohm, bu iletkenden geçen akım şiddeti 3 amper olduğuna göre, bu iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkı kaç volttur? ÇÖZÜM : SORU : R = 70 ohm I = 3 amper V =? V R = V = R. I V = 70 ohm. 3 amper I V = 210 volt Bir ampulün direnci 110 Ohm, iki ucu arasına uygulanan potansiyel farkı 220 volt olduğuna göre;ampulden geçen akım kaç amperdir? ÇÖZÜM : R = 110 Ohm V V 220 R = I = I = V = 220 Volt I R 110 I =? I = 2 amper 100

151 SEVGİ VE HOŞGÖRÜ KİŞİYİ YÜCELTİR

152 102

153 DİRENÇLERİN BAĞLANMASI A ) SERİ BAĞLANMASI B ) PARALEL BAĞLANMASI C ) KARIŞIK BAĞLANMASI 103

154 A ) SERİ BAĞLAMA 104

155 A ) DİRENÇLERİN SERİ BAĞLANMASI VE EŞDEĞER DİRENÇ Bu tür bağlamada dirençler uç uca getirilerek bağlanır.devrenin eşdeğer direnci bağlanan bütün dirençlerin değerlerinin toplamına eşittir. Her dirençten geçen akım şiddeti aynıdır.

156 A ) DİRENÇLERİN SERİ BAĞLANMASI VE EŞDEĞER DİRENÇ R eş R 1 R 2 R 3 I S ERİ BAĞLI DİRENÇLER Eşdeğer direnç Seri bağlı dirençlerin yerini tutacak tek dirence EŞDEĞER veya DENK DİRENÇ denir. Eşdeğer direnç devredeki tüm dirençler toplamına eşittir.

157 SERİ BAĞLAMA VE ÖZELLİKLERİ Dirençlerin uç uca bağlanmasıyla elde edilen bağlama şekline SERİ BAĞLAMA denir.bu tür bağlamalarda üreteçten çekilen toplam akım kollara ayrılmaz Üretecin bağlandığı kola ana kol denir. V KL R 1 R 2 R 3 I I 1 I 2 I 3 K L V 1 V 2 V V KL SERİ BAĞLI R 1, R 2, R 3 DİRENÇLERİ 106

158 A. Seri bağlı dirençlerin her birinden aynı akım geçer.bu akım,toplam akıma eşittir. I = I 1 + I 2 + I 3 B. Her bir direncin uçları arasındaki potansiyel farklarının toplamı,üç direncin uçları arasındaki potansiyel farka eşittir. V KL = V 1 + V 2 + V 3 C. Dirençlerin toplamı,eşdeğer direnci verir. R eş = R 1 + R 2 + R 3

159 ÖRNEK: 4 Ohm, 6Ohm ve 9 Ohm luk üç direnç seri olarak bağlanmıştır.toplam direnci bulunuz. ÇÖZÜM: R 1 = 4Ω R 2 = 6Ω R 3 =9Ω R T =? R T = R 1 + R 2 + R 3 R T = R T = 19 Ω

160 SORU : 12 Ohm ve 16 Ohm luk iki direnç seri olarak bağlanmıştır.toplam direnci bulunuz. SORU : 4 Ohm,6 Ohm ve 8 Ohm luk üç direnci seri olarak bağlayıp,toplam sirenci bulunuz.

161 SORU : 5 Ohm ve 7 Ohm luk iki direnci seri olarak bağlayınız. SORU : Direnç nedir? Tanımlayınız? SORU : Bir iletkenin direnci nelere bağlıdır? Yazınız.

162 B ) PARALEL BAĞLAMA

163 B ) DİRENÇLERİN PARALEL BAĞLANMASI VE EŞDEĞER DİRENÇ Önce dirençlerin uçları kendi aralarında bir araya getirilir.sonra bu uçlar asıl devreye bağlanır. Burada devrenin toplam direnci küçülür.her bir koldan geçen akım şiddeti direncin büyüklüğüne göre değişir.

164 B ) DİRENÇLERİN PARALEL BAĞLANMASI VE EŞDEĞER DİRENÇ R 1 I 1 I 2 R 2 I I 3 R 3 PARALEL BAĞLI DİRENÇLER Paralel bağlı dirençlere eşdeğer olan direncin tersi,paralel bağlı dirençlerin tersleri toplamına eşittir. 1 /R EŞ = 1 / R / R / R

165 PARALEL BAĞLAMA VE ÖZELLİKLERİ Birer uçları bir noktaya diğer uçları ise başka bir noktaya bağlanarak elde edilen bağlama çeşidine paralel bağlama denir. R 1 I 1 I I 2 V 1 R 2 I 3 V 2 R 3 I + V 3 - V kl

166 A - ) Kollardan geçen akım şiddetleri toplamı ana koldan geçen akım şiddetine eşittir. I= I 1 + I 2 + I 3 B - ) Dirençlerin uçları aynı noktaya bağlandığından her direncin uçları arasındaki potansiyel farklar birbirine eşittir. V KL = V 1 + V 2 + V 3

167 C- ) Eşdeğer direncin tersi,dirençlerin tersleri toplamına eşittir = + + R eş R R 1 2 R 3

168 * Dirençler devreye paralel bağlandığında eşdeğer direnç daima küçülür. Hatta en küçük dirençten daha küçüktür * İki direnç paralel bağlandığında eşdeğer direnç, dirençlerin çarpımlarının, toplamlarına eşittir. R 1. R 2 R eş = R 1 + R 2

169 * Her birinin direnci R olan n tane özdeş direnç paralel bağlanırsa eşdeğer direnç R eş = R n

170 PARALEL BAĞLI DİRENÇLERLE İLGİLİ SORULAR SORU 1: 3 Ohm,6 Ohm luk iki direnç paralel bağlanmıştır. Toplam ( Eşdeğer ) direnç kaç Ohm olur? ÇÖZÜM: R 1 = 3 Ω R 2 = 6 Ω R =? 1 R eş = 1 R eş = 1 R (2) ( 1 ) 1 R 2 1 R eş = R eş = 3 6 R eş = 2 Ω

171 SORU 2 : 3 Ohm, 6 Ohm ve 12 Ohm luk üç direnci bir elektrik devresine paralel olarak bağlayınız? SORU 3 : 4 Ohm,5 Ohm ve 20 Ohm luk üç direnç birbirlerine paralel olarak bağlanmıştır.toplam direnci bulunuz? SORU 4 : 6 Ohm ve 12 Ohm luk iki direnç paralel olarak bağlanmıştır.toplam direnci bulunuz?

172 C ) KARIŞIK BAĞLAMA

173 C ) DİRENÇLERİN KARIŞIK BAĞLANMASI Bir elektrik devresinde; dirençler hem seri hem de paralel bağlanmış olarak karışık halde bulunabilir. R 1 R 2 R 3 R 5 R 6 R Yukarıdaki devrede paralel ve seri bağlı dirençler hangisidir? R 1 = 1 ohm R 2 = 2 ohm R 3 = 2 ohm R 4 = 6 ohm R 5 = 5 ohm R 6 = 4 ohm ise eşdeğer direnç kaç ohm dur? 118

174 SORU 5 : Aşağıdaki devrede bağlı olarak verilen dirençlerin toplam direnç değerini bulunuz? R 2 =4Ω R 3 =2 Ω I R 1 = 3 Ω R 4 = 5 Ω I I. R 2,3 =R 2 + R 3 R 2,3 = R 2,3 = 6 Ω II. R ile R 2,3 1 paralel bağlı olduklarından eşdeğer direnç; 1 1 = R eş R2,3 + 1 R 1 1 = R eş 6 3 (1) (2) 1 = R eş 6 1 R eş = 36 3 R eş = 6 R eş = 2 Ω 119

175 III. R eş = 2 Ω R 4 = 5 Ω R 1 eş =? R 1 eş = R eş + R 4 R 1 eş = 2 +5 R 1 eş = 7 Ω olur. 120

176 SERİ VE PARALEL BAĞLI DİRENÇLERDE AKIM 121

177 SERİ BAĞLI DİRENÇLERDE AKIM DENEY : SERİ BAĞLI DİRENÇLERDE AKIM ŞİDDETİNİN ÖLÇÜLMESİ AMAÇ: Seri bağlı dirençlerde devreden geçen toplam akım şiddetinin her bir dirençten geçen akım şiddetinin birbirine eşit olduğunu kavrar. ( I = I 1 =I 2 ) ARAÇ GEREÇLER : 2 adet ampermetre,2 adet ampul ( 1,5 V luk ) 2 adet pil ( 1,5 V luk),anahtar,bağlantı kabloları

178 DENEYİN ŞEKLİ A C R R 2 1 A A 123

179 DENEYİN YAPILIŞI Yukarıdaki şekilde gösterilen seri bağlı ampullerden (dirençlerden ) oluşan devreyi kurunuz. Anahtarı kapatınız. ampullerin parlaklığı aynı mı? Ampermetrelerdeki değerleri okuyunuz. Akım şiddetlerinin okunan bu değerleri aynı mı? Devredeki ampullerden (direnç) birini gevşetiniz. Diğer ampul söndü mü? Ampermetrelerdeki akım değerleri nedir.

180 DENEYİN SONUCU: Dirençlerin seri bağlandığı bir devreden geçen toplam akım şiddeti ile her bir dirençten geçen akım şiddeti birbirine eşittir. Ampullerden birini devreden çıkarırsak; devre tamamlanmaz. Devreden akım geçmez ve diğer ampul de söner. I = I 1 = I 2

181 PARALEL BAĞLI DİRENÇLERDE AKIM DENEY: PARALEL BAĞLI DİRENÇLERDE AKIM ŞİDDETİNİN ÖLÇÜLMESİ AMAÇ: Paralel bağlı dirençlerdeki devredeki akımın kollardaki akımların toplamına eşit olduğunu kavrar.

182 DENEYDE KULLANILAN ARAÇ GEREÇLER 3 adet ampermetre 2 adet ampul 2 adet pil (1,5 V luk ) Anahtar Bağlantı kablosu

183 DENEYİN ŞEKLİ A 2 A 1 A R 2 A 2 A I 2 R 1 A 1 A I 1 A A 126

184 DENEYİN YAPILIŞI Yandaki şekilde gösterilen, paralel bağlı ampullerden (dirençlerden) oluşan devreyi kurunuz. Anahtarı kapatınız. Ana koldan geçen akım şiddeti I yı A ampermetresinden okuyunuz ve defterinize yazınız.

185 Yan kollardaki akım şiddetleri I 1 ve I 2 yi A 1 ve A 2 ampermetrelerini kullanarak okuyunuz ve defterinize yazınız. I 1 ve I 2 akımları birbirine eşit mi? Ana koldaki akım şiddetleri toplamlarına eşit mi? Paralel bağlı ampullerden birini devreden çıkarırsak diğer ampul yanmaya devam ediyor mu? Gözleyiniz

186 DENEYİN SONUCU İki direncin birbirine paralel bağlandığı bir devrede,ana koldan geçen akım şiddetinin değeri;yan kollardan geçen akım şiddetinin değerinin toplamına eşittir. I =I 1 + I 2

187 Paralel bağlı ampullerden biri yerinden çıkarılırsa diğer ampul yanmaya devam eder.ancak parlaklığı artar. Paralel bağlı dirençlerde;direnci küçük olan koldan Büyük,direnci büyük olan koldan Küçük akım geçer.

188 ÖRNEK : Aşağıdaki devrenin ana kolundan geçen I akım şiddetini bulunuz? R 1 = 4 Ω R 2 = 3 Ω R 1 = 4 Ω I 1 =? R 2 =3 Ω R 3 =6Ω R 3 = 6 Ω I 2 =? V = 18 Volt I =? A V = 18 V I =? I. ) R 2 ve R 3 paralel bağlı dirençlerdir: = + = + R R 2 R 3 R 3 6 (2) (1 ) R = 2Ω 1 R =

189 II. ) Devrenin toplam direnci : R T = R + R 1 R T = 2 Ω + 4 Ω R T = 6Ω III. ) I T akım şiddeti ise; R = V dan I = I V R olur. I T = V R T I T = 18 V 6 Ω I T = 3 amper 129

190 ELEKTRİK AKIMININ ETKİLERİ 133

FTR 205 Elektroterapi I. Temel Kavramlar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem

FTR 205 Elektroterapi I. Temel Kavramlar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem FTR 205 Elektroterapi I Temel Kavramlar yrd.doç.dr. emin ulaş erdem Elektrik, Akım, Gerilim Nedir? Elektriği anlamak için ilk olarak maddenin en kucuk birimi olan atomları anlamak gerekir. Atomlar bir

Detaylı

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK DURGUN ELEKTRİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında

Detaylı

Buna göre, bir devrede yük akışı olabilmesi için, üreteç ve pil gibi aygıtlara ihtiyaç vardır.

Buna göre, bir devrede yük akışı olabilmesi için, üreteç ve pil gibi aygıtlara ihtiyaç vardır. ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda potansiyelleri eşit oluncaya kadar birinden diğerine elektrik yükü akışı olur. Potansiyeller eşitlendiğinde yani

Detaylı

ELEKTROSTATİK. Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur.

ELEKTROSTATİK. Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. ELEKTROSTATİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan elektron ve proton

Detaylı

Buna göre, bir devrede yük akışı olabilmesi için, üreteç ve pil gibi aygıtlara ihtiyaç vardır.

Buna göre, bir devrede yük akışı olabilmesi için, üreteç ve pil gibi aygıtlara ihtiyaç vardır. ELEKTRİK AKIMI ve LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda potansiyelleri eşit oluncaya kadar birinden diğerine elektrik yükü akışı olur. Potansiyeller

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : FĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 3 : YAŞAMIMIZDAKĐ ELEKTRĐK (MEB)

ÖĞRENME ALANI : FĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 3 : YAŞAMIMIZDAKĐ ELEKTRĐK (MEB) ÖĞENME ALANI : FZKSEL OLAYLA ÜNTE 3 : YAŞAMIMIZDAK ELEKTK (MEB) B ELEKTK AKIMI (5 SAAT) (ELEKTK AKIMI NED?) 1 Elektrik Akımının Oluşması 2 Elektrik Yüklerinin Hareketi ve Yönü 3 ler ve Özellikleri 4 Basit

Detaylı

9. ÜNİTE OHM KANUNU KONULAR

9. ÜNİTE OHM KANUNU KONULAR 9. ÜNİTE OHM KANUNU KONULAR 1. FORMÜLÜ 2. SABİT DİRENÇTE, AKIM VE GERİLİM ARASINDAKİ BAĞINTI 3. SABİT GERİLİMDE, AKIM VE DİRENÇ ARASINDAKİ BAĞINTI 4. OHM KANUNUYLA İLGİLİ ÖRNEK VE PROBLEMLER 9.1 FORMÜLÜ

Detaylı

6.SINIF. Yaşamımızdaki elektrik. Elektrik çarpmalarına karşı korunmanın

6.SINIF. Yaşamımızdaki elektrik. Elektrik çarpmalarına karşı korunmanın Yaşamımızdaki elektrik 6.SINIF Günlük hayatımızda kullandığımız araç ve gereçler baktığımız da hemen hemen hepsinin Elektrik enerjisi ile çalıştığını görmekteyiz. Örneğin buz dolabı, Çamaşır makinesi,

Detaylı

ELEKTRİK AKIMI Elektrik Akım Şiddeti Bir İletkenin Direnci

ELEKTRİK AKIMI Elektrik Akım Şiddeti Bir İletkenin Direnci ELEKTRİK AKIMI Elektrikle yüklü ve potansiyelleri farklı olan iki iletken küreyi, iletken bir telle birleştirilirse, potansiyel farkından dolayı iletkende yük akışı meydana gelir. Bir iletkenden uzun süreli

Detaylı

ELEKTROSTATİK Nötr (Yüksüz) Cisim: Pozitif Yüklü Cisim: Negatif Yüklü Cisim: İletken Cisimler: Yalıtkan Cisimler:

ELEKTROSTATİK Nötr (Yüksüz) Cisim: Pozitif Yüklü Cisim: Negatif Yüklü Cisim: İletken Cisimler: Yalıtkan Cisimler: ELEKTROSTATİK Elektrostatik; durgun elektrik yüklerinin birbirleriyle ilişkilerinden, atom altı parçacıklarının etkileşmesine kadar geniş bir sahada yer alan fiziksel olayları inceler. Atomun merkezinde

Detaylı

CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ

CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ Çoğu kez yünlü kazağımızı ya da naylon iplikten yapılmış tişörtümüzü çıkartırken çıtırtılar duyarız. Eğer karanlık bir odada kazağımızı çıkartırsak,

Detaylı

M O Q R L. ADI: SOYADI: No: Sınıfı: Tarih.../.../... ALDIĞI NOT:...

M O Q R L. ADI: SOYADI: No: Sınıfı: Tarih.../.../... ALDIĞI NOT:... ADI: OYADI: o: ınıfı: Tarih.../.../... ADIĞI OT:... 1. ıknatıslarla ilgili olarak; I. Bir mıknatısın çekme özelliğinin fazla olduğu uç kısımlarına mıknatısın kutuları denir. II. Tek kutuplu bir mıknatıs

Detaylı

Cisimlerin değişik yöntemlerle (+)pozitif veya (-) negatif elektrik yükü kazanmalarına elektriklenme denir. Negatif yük sayısı= 5

Cisimlerin değişik yöntemlerle (+)pozitif veya (-) negatif elektrik yükü kazanmalarına elektriklenme denir. Negatif yük sayısı= 5 ELEKTRİKLENME VE ELEKTROSKOP Elektriklenme: Cisimlerin değişik yöntemlerle (+)pozitif veya () negatif elektrik yükü kazanmalarına elektriklenme denir. Cisimlerede iki tür elektrik yükü vardır: 1. Pozitif(+)

Detaylı

ELEKTROSTATİK. Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur.

ELEKTROSTATİK. Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. ELEKTROSTATİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan elekton ve proton

Detaylı

Katoda varan pozitif iyonlar buradan kendilerini nötrleyecek kadar elektron alırlar.

Katoda varan pozitif iyonlar buradan kendilerini nötrleyecek kadar elektron alırlar. ELEKTROLİZ Şekilde verilen kapta saf su var iken, anahtar kapatıldığında lamba yanmaz. Saf suyun içine H 2 SO 4, NaCI, NaOH gibi suda iyonlarına ayrışan maddelerden herhangi biri katıldığında lamba ışık

Detaylı

TEMEL ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ SORU BANKASI

TEMEL ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ SORU BANKASI TEMEL ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ SORU BANKASI TEMEL ELEKTRİK ELEKTRONİK 1 1. Atomun çekirdeği nelerden oluşur? A) Elektron B) Proton C) Proton +nötron D) Elektron + nötron 2. Elektron hangi yükle yüklüdür?

Detaylı

Yüksüz (nötr) bir atomdaki elektronların ( ) yük toplamı, protonların (+) yük toplamına eşittir.

Yüksüz (nötr) bir atomdaki elektronların ( ) yük toplamı, protonların (+) yük toplamına eşittir. ELEKTROSTATİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan elekton ve proton

Detaylı

CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ

CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ VE ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ Çoğu kez yünlü kazağımızı ya da naylon iplikten yapılmış tişörtümüzü çıkartırken çıtırtılar duyarız. Eğer karanlık bir odada kazağımızı çıkartırsak,

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL ELEKTRİK DEVRE LABORATUVARI TEMEL DEVRE TEOREMLERİNİN UYGULANMASI

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL ELEKTRİK DEVRE LABORATUVARI TEMEL DEVRE TEOREMLERİNİN UYGULANMASI T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL ELEKTRİK DEVRE LABORATUVARI TEMEL DEVRE TEOREMLERİNİN UYGULANMASI DENEY SORUMLUSU Arş. Gör. Şaban ULUS Şubat 2014 KAYSERİ

Detaylı

BİRLİKTE ÇÖZELİM. Bilgiler I II III. Voltmetre ile ölçülür. Devredeki yük akışıdır. Ampermetre ile ölçülür. Devredeki güç kaynağıdır.

BİRLİKTE ÇÖZELİM. Bilgiler I II III. Voltmetre ile ölçülür. Devredeki yük akışıdır. Ampermetre ile ölçülür. Devredeki güç kaynağıdır. 7.ÜNİTE BİLFEN YAYNCLK BİRLİKTE ÇÖZELİM 1. Aşağıda verilen ifadelerdeki boşlukları uygun kavramlar ile doldurunuz. ÀÀBir iletken içindeki negatif yüklerin hareketinden kaynaklanan düzenli ve devamlı enerji

Detaylı

3. ÜNİTE: YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK KONU: ELEKTRİKLENME

3. ÜNİTE: YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK KONU: ELEKTRİKLENME 3. ÜNİTE: YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK KONU: ELEKTRİKLENME Günlük hayatta kullandığımız çeşitli malzemeleri birbirine sürttüğümüzde elektriklenme olayını fark ederiz. Bu olaylara birkaç örnek verelim: Kazağımızı

Detaylı

Elektrik Akımı, Devreler ve Direnç

Elektrik Akımı, Devreler ve Direnç Elektrik Akımı, Devreler ve Direnç Yazar Doç.Dr. Mustafa ŞENYEL ÜNİTE 7 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; basit elektrik devresi yardımıyla elektrik akımını, seri ve paralel bağlı üreteçlerle çalışan

Detaylı

X Y Z K L M. L o. K o. ADI: SOYADI: No: Sınıfı: Tarih.../.../... ALDIĞI NOT:... A) Grubu. 3. Soru doğru ise (D), yanlış ise (Y) ile işaretleyiniz.

X Y Z K L M. L o. K o. ADI: SOYADI: No: Sınıfı: Tarih.../.../... ALDIĞI NOT:... A) Grubu. 3. Soru doğru ise (D), yanlış ise (Y) ile işaretleyiniz. ADI: OADI: No: ınıfı: A) Grubu Tarih.../.../... ADIĞI NOT:.... oru doğru ise (D), yanlış ise () ile işaretleyiniz. a) Pozitif yüklü bir cismin çevresindeki elektrik alanın yönü... doğrudur. b) Dirençler...

Detaylı

HAYALİMO EKİBİ 7. ÜNİTE YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK / FİZİKSEL OLAYLAR

HAYALİMO EKİBİ 7. ÜNİTE YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK / FİZİKSEL OLAYLAR ELEKTRİK YÜKLERİ VE ELEKTRİKLENME Kış aylarında kazağınızı çıkarırken saçınızdan bazı çıtırtılar geldiğini duymuşsunuzdur. Soğuk havalarda, kollarınızın ve bacaklarınızın hareketi, giysilerinizin birbirine

Detaylı

BİRLİKTE ÇÖZELİM. Aşağıdaki resimleri inceleyerek resimlerdeki maddelerin iletken mi, yalıtkan mı olduğunu altlarındaki.

BİRLİKTE ÇÖZELİM. Aşağıdaki resimleri inceleyerek resimlerdeki maddelerin iletken mi, yalıtkan mı olduğunu altlarındaki. 7.ÜNİTE BİFEN YAYNC BİRİTE ÇÖZEİM Aşağıdaki resimleri inceleyerek resimlerdeki maddelerin iletken mi, yalıtkan mı olduğunu altlarındaki boşluklara yazınız. Cam bardak Altın yüzük Gümüş kolye Porselen tabak

Detaylı

Temel Kavramlar. Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz?

Temel Kavramlar. Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz? Temel Kavramlar Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz? 1 Elektriksel Yük Elektrik yükü bu dış yörüngede dolanan elektron sayısının çekirdekteki proton

Detaylı

Elektrik akımının yönü ELEKTRİK İLE İLGİLİ BAZI SİMGELER VE İSİMLERİ. Yukarıda da aktardığım

Elektrik akımının yönü ELEKTRİK İLE İLGİLİ BAZI SİMGELER VE İSİMLERİ. Yukarıda da aktardığım ELEKTRİK İLE İLGİLİ BZ SİMGELER E İSİMLERİ Elektrik akımı İletken tel nahtar mpul Direnç mpermetre oltmetre Reosta (yarlı direnç) Pil, Üreteç, Güç kaynağı Basit bir elektrik devresine Baktığımızda iletken

Detaylı

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Ders Notu-2 Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Ahmet DUMLU

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Ders Notu-2 Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Ahmet DUMLU Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi Ders Notu-2 Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Ahmet DUMLU DİRENÇLER Direnci elektrik akımına gösterilen zorluk olarak tanımlayabiliriz. Bir iletkenin elektrik

Detaylı

2.Sabit dirençte V= 50v iken I= 0,5 amper oluyorsa.v2= 100v iken akım kaç amper olur? A) 1A B) 0,5A C) 5A D) 0,1A

2.Sabit dirençte V= 50v iken I= 0,5 amper oluyorsa.v2= 100v iken akım kaç amper olur? A) 1A B) 0,5A C) 5A D) 0,1A TEMEL ELEKTRİK ELEKTRONİK 1.İletkenlerin almaçtan önce herhangi bir sebeple birleşmesiyle oluşan devreye ne denir? A) Açık devre B) Kısa devre C) Kapalı devre D) Elektrik devresi 2.Sabit dirençte V= 50v

Detaylı

DENEY 6 TUNGSTEN FİTİLLİ AMPUL VE YARIİLETKEN DİYOT

DENEY 6 TUNGSTEN FİTİLLİ AMPUL VE YARIİLETKEN DİYOT YALITKAN YARI- İLETKEN METAL DENEY 6 TUNGSTEN FİTİLLİ AMPUL VE YARIİLETKEN DİYOT Amaç: Birinci deneyde Ohmik bir devre elemanı olan direncin uçları arasındaki gerilimle üzerinden geçen akımın doğru orantılı

Detaylı

Elektrik Yük ve Elektrik Alan

Elektrik Yük ve Elektrik Alan Bölüm 1 Elektrik Yük ve Elektrik Alan Bölüm 1 Hedef Öğretiler Elektrik yükler ve bunların iletken ve yalıtkanlar daki davranışları. Coulomb s Yasası hesaplaması Test yük kavramı ve elektrik alan tanımı.

Detaylı

ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ

ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ Dr. Cemile BARDAK Ders Gün ve Saatleri: Çarşamba (09:55-12.30) Ofis Gün ve Saatleri: Pazartesi / Çarşamba (13:00-14:00) 1 TEMEL KAVRAMLAR Bir atom, proton (+), elektron (-) ve

Detaylı

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK 3. ÜNİTE YAŞAMIMIZDAİ EETRİ Elektriklenme Elektrik Akımı Nedir? Seri ve Paralel Bağlama Bu ünitede öğrencilerin; Elektriklenme çeşitlerini ve teknolojideki uygulama alanlarını, Elektrik akımı ve gerilim

Detaylı

Atomdan e koparmak için az ya da çok enerji uygulamak gereklidir. Bu enerji ısıtma, sürtme, gerilim uygulama ve benzeri şekilde verilebilir.

Atomdan e koparmak için az ya da çok enerji uygulamak gereklidir. Bu enerji ısıtma, sürtme, gerilim uygulama ve benzeri şekilde verilebilir. TEMEL ELEKTRONİK Elektronik: Maddelerde bulunan atomların son yörüngelerinde dolaşan eksi yüklü elektronların hareketleriyle çeşitli işlemleri yapma bilimine elektronik adı verilir. KISA ATOM BİLGİSİ Maddenin

Detaylı

Elektrik ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler

Elektrik ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler ÜNİTE 8 Elektrik Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra, enerji kavramının, elektrik ve etkilerine ne şekilde uygulanabileceğini kavrayacak, elektrik akımını, elektrik devrelerini, potansiyel farkını, ohm

Detaylı

Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Thomas Alva Edison

Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Thomas Alva Edison Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Sıkı bir çalışmanın yerini hiç bir şey alamaz. Deha yüzde bir ilham ve yüzde doksandokuz terdir. Thomas Alva Edison İçerik TEMEL ELEKTRONİK KAVRAMLARI Transdüser ve Sensör

Detaylı

Elektriklenme. Mustafa ÇELİK

Elektriklenme. Mustafa ÇELİK Elektriklenme Mustafa ÇELİK 1. Elektriklenme Yün kumaşa sürtülen ebonit çubuk ve ipek kumaşa sürtülen cam çubuk ile asılı durumda bulunan alüminyum folyo arasında bir çekim etkisi gözlenir. Yün kumaşa

Detaylı

ELEKTRİĞİN İLETİMİ. Adı:Muharrem Soyadı:Şireci No:683

ELEKTRİĞİN İLETİMİ. Adı:Muharrem Soyadı:Şireci No:683 ELEKTRİĞİN İLETİMİ Adı:Muharrem Soyadı:Şireci No:683 Elektrik Nedir? Günümüzde evlerin aydınlatılması, televizyon, radyo, telefon, çamaşır makinesi gibi araçların çalıştırılmasında elektrik kullanılmaktadır.

Detaylı

7. ÜNİTE AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ

7. ÜNİTE AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ 7. ÜNİTE AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ KONULAR 1. AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ 2. AKIM BİRİMİ, ASKATLARI VE KATLARI 3. GERİLİM BİRİMİ ASKATLARI VE KATLARI 4. DİRENÇ BİRİMİ VE KATLARI 7.1. AKIM, GERİLİM VE DİRENÇ

Detaylı

2. HAFTA BLM223 DEVRE ANALİZİ. Yrd. Doç Dr. Can Bülent FİDAN. hdemirel@karabuk.edu.tr

2. HAFTA BLM223 DEVRE ANALİZİ. Yrd. Doç Dr. Can Bülent FİDAN. hdemirel@karabuk.edu.tr 2. HAFTA BLM223 Yrd. Doç Dr. Can Bülent FİDAN hdemirel@karabuk.edu.tr Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 2. AKIM, GERİLİM E DİRENÇ 2.1. ATOM 2.2. AKIM 2.3. ELEKTRİK YÜKÜ

Detaylı

Elektrik Müh. Temelleri

Elektrik Müh. Temelleri Elektrik Müh. Temelleri ELK184 2 @ysevim61 https://www.facebook.com/groups/ktuemt/ 1 Akım, Gerilim, Direnç Anahtar Pil (Enerji kaynağı) V (Akımın yönü) R (Ampül) (e hareket yönü) Şekildeki devrede yük

Detaylı

6. DİRENÇ ÖLÇME YÖNTEMLERİ VE WHEATSTONE KÖPRÜSÜ

6. DİRENÇ ÖLÇME YÖNTEMLERİ VE WHEATSTONE KÖPRÜSÜ AMAÇLAR 6. DİRENÇ ÖLÇME YÖNTEMLERİ VE WHEATSTONE KÖPRÜSÜ 1. Değeri bilinmeyen dirençleri voltmetreampermetre yöntemi ve Wheatstone Köprüsü yöntemi ile ölçmeyi öğrenmek 2. Hangi yöntemin hangi koşullar

Detaylı

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YAŞAMIMIZIN VAZGEÇİLMEZİ ELEKTRİK TESTİ

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YAŞAMIMIZIN VAZGEÇİLMEZİ ELEKTRİK TESTİ 1- Dört pil ve üç lambadan oluşan bir elektrik devresi üç pil ve üç lambadan oluşan bir devreye dönüştürülüyor. Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur? A) Lambaların parlaklığı azalır. B) Lambalar

Detaylı

Hareket halindeki elektrik yüklerinin oluşturduğu bir sistem düşünelim. Belirli bir bölgede net bir yük akışı olduğunda, akımın mevcut olduğu

Hareket halindeki elektrik yüklerinin oluşturduğu bir sistem düşünelim. Belirli bir bölgede net bir yük akışı olduğunda, akımın mevcut olduğu Akım ve Direnç Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız tartışmalar durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik yüklerinin hareket halinde olduğu durumları inceleyeceğiz.

Detaylı

Elektrik ve Manyetizma

Elektrik ve Manyetizma WWW.OZGURFİZİK.COM Elektrik ve Manyetizma Genel Bakış İlköğretim 4 ve 5. sınıfta öğrenciler, çevrelerinde elektrik enerjisi ile çalışan araçları, elektriğin güvenli kullanımını ve basit elektrik devre

Detaylı

Ders 2- Temel Elektriksel Büyüklükler

Ders 2- Temel Elektriksel Büyüklükler Ders 2- Temel Elektriksel Büyüklükler Yard.Doç.Dr. Ahmet Özkurt Ahmet.ozkurt@deu.edu.tr http://ahmetozkurt.net Yük Elektriksel yük maddelerin temel özelliklerinden biridir. Elektriksel yükün iki temel

Detaylı

Bir devrede dolaşan elektrik miktarı gibi elektriksel ifadelerin büyüklüğünü bize görsel olarak veren bazı aletler kullanırız.

Bir devrede dolaşan elektrik miktarı gibi elektriksel ifadelerin büyüklüğünü bize görsel olarak veren bazı aletler kullanırız. ÖLÇME VE KONTROL ALETLERİ Bir devrede dolaşan elektrik miktarı gibi elektriksel ifadelerin büyüklüğünü bize görsel olarak veren bazı aletler kullanırız. Voltmetre devrenin iki noktası arasındaki potansiyel

Detaylı

a. Yükseltgenme potansiyeli büyük olanlar daha aktifdir.

a. Yükseltgenme potansiyeli büyük olanlar daha aktifdir. ELEKTROKİMYA A. AKTİFLİK B. PİLLER C. ELEKTROLİZ A. AKTİFLİK Metallerin elektron verme, ametallerin elektron alma yatkınlıklarına aktiflik denir. Yani bir metal ne kadar kolay elektron veriyorsa bir ametal

Detaylı

Lambalar. piller paralel bağlanır. Lamba yanar ama en parlak yanmaz. CEVAP A CEVAP C

Lambalar. piller paralel bağlanır. Lamba yanar ama en parlak yanmaz. CEVAP A CEVAP C B ÇÖÜE Test 1 1. BÖÜ 3 ambalar Öğrenci lambanın en parlak 3. yanmasını istiyor ise gerili- min ve akımın en büyük olması gerekir. Bu ise pillerin seri bağlanması ile sağ- 1 3 4 lanır. 1 ucu ye, ucunu 3

Detaylı

Bölüm 4 Doğru Akım Devreleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 4 Doğru Akım Devreleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 4 Doğru Akım Devreleri Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Doğru Akım Devreleri Elektrik Akımı Direnç ve Ohm Yasası Elektromotor Kuvvet (EMK) Kirchoff un Akım Kuralı Kirchoff un İlmek Kuralı Seri ve Paralel

Detaylı

Aşağıdaki formülden bulunabilir. S16-Kesiti S1=0,20 mm²,uzunluğu L1=50 m,özdirenci φ=1,1 olan krom-nikel telin direnci kaç ohm dur? R1=?

Aşağıdaki formülden bulunabilir. S16-Kesiti S1=0,20 mm²,uzunluğu L1=50 m,özdirenci φ=1,1 olan krom-nikel telin direnci kaç ohm dur? R1=? S1-5 kw lık bir elektrik cihazı 360 dakika süresince çalıştırılacaktır. Bu elektrik cihazının yaptığı işi hesaplayınız. ( 1 saat 60 dakikadır. ) A-30Kwh B-50 Kwh C-72Kwh D-80Kwh S2-400 miliwatt kaç Kilowatt

Detaylı

İletken, Yalıtkan ve Yarı İletken

İletken, Yalıtkan ve Yarı İletken Diyot, transistör, tümleşik (entegre) devreler ve isimlerini buraya sığdıramadağımız daha birçok elektronik elemanlar, yarı iletken malzemelerden yapılmışlardır. Bu kısımdaki en önemli konulardan biri,

Detaylı

ELEKTRİK- ELEKTRONİK BİLGİSİ DERSİ

ELEKTRİK- ELEKTRONİK BİLGİSİ DERSİ ELEKTRİK- ELEKTRONİK BİLGİSİ YRD. DOÇ.DR ERKAN DENİZ ELEKTRİK- ELEKTRONİK BİLGİSİ DERSİ 1.1. ELEKTRİĞİN KISA TARİHÇESİ Hayatımızı sürdürebilmemiz için genellikle bir enerji türünü başka bir enerji türüne

Detaylı

FEN VE TEKNOLOJİ ETKİNLİKLERİ A. Aşağıdaki noktalı yerlere yukarıdaki uygun sözcükleri yazarak cümleleri tamamlayınız.

FEN VE TEKNOLOJİ ETKİNLİKLERİ A. Aşağıdaki noktalı yerlere yukarıdaki uygun sözcükleri yazarak cümleleri tamamlayınız. FEN VE TEKNOLOJİ ETKİNLİKLERİ A. Aşağıdaki noktalı yerlere yukarıdaki uygun sözcükleri yazarak cümleleri tamamlayınız. 1. Ampul, elektrik enerjisini ve.. enerjisine dönüştürür. 2. Elektrik akımı,. akımıdır.

Detaylı

DOĞRU AKIM DEVRE ANALİZİ Ö. ŞENYURT - R. AKDAĞ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: OHM KANUNU, İŞ, ENERJİ VE GÜÇ

DOĞRU AKIM DEVRE ANALİZİ Ö. ŞENYURT - R. AKDAĞ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: OHM KANUNU, İŞ, ENERJİ VE GÜÇ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: OHM KANUNU, İŞ, ENERJİ VE GÜÇ Anahtar Kelimeler Enerji, ohm kanunu, kutuplandırma, güç,güç dağılımı, watt (W), wattsaat (Wh), iş. Teknik elemanların kariyerleri için ohm kanunu esas teşkil

Detaylı

1 elemanter yük = 1, C

1 elemanter yük = 1, C ELEKTRİK Elektrik, çağımızda eğitilmiş her insanın bilmesi gereken bir kavramdır. Kullandığımız birçok araçta elektrik ve manyetizma yasaları rol oynar: Radyo, televizyon, bilgisayar ve otomobil bunlardan

Detaylı

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla kendinden farklı atomlara dönüşemezler. Atomda (+) yüklü

Detaylı

DENEY 1 1.1. DC GERİLİM ÖLÇÜMÜ DENEYİN AMACI

DENEY 1 1.1. DC GERİLİM ÖLÇÜMÜ DENEYİN AMACI DENEY 1 1.1. DC GERİLİM ÖLÇÜMÜ 1. DC gerilimin nasıl ölçüldüğünü öğrenmek. 2. KL-21001 Deney Düzeneğini tanımak. 3. Voltmetrenin nasıl kullanıldığını öğrenmek. Devre elemanı üzerinden akım akmasını sağlayan

Detaylı

Güç, enerji ve kuvvet kavramları, birimler, akım, gerilim, direnç, lineerlik nonlineerlik kavramları. Arş.Gör. Arda Güney

Güç, enerji ve kuvvet kavramları, birimler, akım, gerilim, direnç, lineerlik nonlineerlik kavramları. Arş.Gör. Arda Güney Güç, enerji ve kuvvet kavramları, birimler, akım, gerilim, direnç, lineerlik nonlineerlik kavramları Arş.Gör. Arda Güney İçerik Uluslararası Birim Sistemi Fiziksel Anlamda Bazı Tanımlamalar Elektriksel

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUARI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUARI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUARI DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO: DENEY GRUP NO:

Detaylı

Basit Devre Basit Devre Sembollerle

Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık enerjisine çevirir. Devredeki dirençtir İletken tel: Akımın

Detaylı

KAYNAK DÖNÜŞÜMÜ NORTON-THEVENIN ve SÜPERPOZİSYON TEOREMLERİ & İŞ-GÜÇ-ENERJİ

KAYNAK DÖNÜŞÜMÜ NORTON-THEVENIN ve SÜPERPOZİSYON TEOREMLERİ & İŞ-GÜÇ-ENERJİ KAYNAK DÖNÜŞÜMÜ NORTON-THEVENIN ve SÜPERPOZİSYON TEOREMLERİ & İŞ-GÜÇ-ENERJİ GERİLİM KAYNAĞINDAN AKIM KAYNAĞINA DÖNÜŞÜM Gerilim kaynağını akım kaynağına dönüşüm yapılabilir. Bu dönüşüm esnasında kaynağın

Detaylı

1. HAFTA ELEKTRON TEORİSİ. Serbest Elektronlar

1. HAFTA ELEKTRON TEORİSİ. Serbest Elektronlar 1. HAFTA ELEKTRON TEORİSİ Serbest Elektronlar Atomların en dış yörüngelerine valans yörünge, buradaki elektronlara ise valans elektron adı verilir. Atomların en dış yörüngelerindeki elektronlar, çekirdek

Detaylı

AET 113 DOĞRU AKIMI DEVRE ANALİZİ 1. HAFTA

AET 113 DOĞRU AKIMI DEVRE ANALİZİ 1. HAFTA AET 113 DOĞRU AKIMI DEVRE ANALİZİ 1. HAFTA İçindekiler Temel Kavramlar Devre Elemanları Elektrik Devre Kaynakları GERİLİM (v) Pozitif ve negatif yük birbirinden ayrıldığı zaman enerji harcanır. Gerilim,

Detaylı

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1 KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1 Bu bölüm, çeşitli şekillerde birbirlerine bağlanmış bataryalar, dirençlerden oluşan bazı basit devrelerin incelenmesi ile ilgilidir. Bu tür

Detaylı

13. ÜNİTE AKIM VE GERİLİM ÖLÇÜLMESİ

13. ÜNİTE AKIM VE GERİLİM ÖLÇÜLMESİ 13. ÜNİTE AKIM VE GERİLİM ÖLÇÜLMESİ KONULAR 1. Akım Ölçülmesi-Ampermetreler 2. Gerilim Ölçülmesi-Voltmetreler Ölçü Aleti Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar: Ölçü aletlerinin seçiminde yapılacak ölçmeye

Detaylı

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 8 DENEYİN ADI: PİL VE AKÜ DENEYİN AMACI: PİL VE AKÜLERİN ÇALIŞMA SİSTEMİNİN VE KİMYASAL ENERJİNİN ELEKTRİK ENERJİSİNE DÖNÜŞÜMÜNÜN ANLAŞILMASI

Detaylı

ÖLÇME VE ÖLÇÜ ALETLERİ

ÖLÇME VE ÖLÇÜ ALETLERİ ÖLÇME VE ÖLÇÜ ALETLERİ 1. KISA DEVRE Kısa devre; kırmızı, sarı, mavi, nötr ve toprak hatlarının en az ikisinin birbirine temas ederek elektriksel akımın bu yolla devresini tamamlamasıdır. Kısa devre olduğunda

Detaylı

Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz?

Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz? 30.09.2011 Elektrik Nedir? Elektrik nedir? Elektrikler geldi, gitti, çarpıldım derken neyi kastederiz? 1 Elektriksel Yük Elektrik yükü bu dış yörüngede dolanan elektron sayısının çekirdekteki proton sayısından

Detaylı

7. DİRENÇ SIĞA (RC) DEVRELERİ AMAÇ

7. DİRENÇ SIĞA (RC) DEVRELERİ AMAÇ 7. DİENÇ SIĞA (C) DEELEİ AMAÇ Seri bağlı direnç ve kondansatörden oluşan bir devrenin davranışını inceleyerek kondansatörün durulma ve yarı ömür zamanını bulmak. AAÇLA DC Güç kaynağı, kondansatör, direnç,

Detaylı

Nötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır.

Nötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır. ATOM ve YAPISI Elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Atom Numarası Bir elementin unda bulunan proton sayısıdır. Protonlar (+) yüklü olduklarından pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü

Detaylı

ELEKTRİK ELEKTRONİK DEVRE ELEMANLARI

ELEKTRİK ELEKTRONİK DEVRE ELEMANLARI ELEKTRİK ELEKTRONİK DEVRE ELEMANLARI BCP103 Öğr.Gör. MEHMET GÖL 1 Ders İçeriği Analog ve sayısal sinyal kavramları ler, çeşitleri, uygulama yerleri, direnç renk kodları Kondansatörler, çalışması, çeşitleri,

Detaylı

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III ÖĞRENE AANI: FZE AYAR ÜNE 4: YAŞAIIZDA EER AZANI: 1. Elektrik enerjisini ileten ve iletmeyen maddeler 2. letkenlerde elektrik enerjisinin iletimi ÖRNE RAR VE ÇÖZÜER 1. I. Elektrik enerjisini ileten maddelere

Detaylı

1. Yarı İletken Diyotlar Konunun Özeti

1. Yarı İletken Diyotlar Konunun Özeti Elektronik Devreler 1. Yarı İletken Diyotlar 1.1 Giriş 1.2. Yarı İletkenlerde Akım Taşıyıcılar 1.3. N tipi ve P tipi Yarı İletkenlerin Oluşumu 1.4. P-N Diyodunun Oluşumu 1.5. P-N Diyodunun Kutuplanması

Detaylı

Doğru Akım Devreleri

Doğru Akım Devreleri Doğru Akım Devreleri ELEKTROMOTOR KUVVETİ Kapalı bir devrede sabit bir akımın oluşturulabilmesi için elektromotor kuvvet (emk) adı verilen bir enerji kaynağına ihtiyaç duyulmaktadır. Şekilde devreye elektromotor

Detaylı

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda

Detaylı

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Ders Notu-3 Doğru Akım Devreleri Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Ahmet DUMLU

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Ders Notu-3 Doğru Akım Devreleri Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Ahmet DUMLU Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi Ders Notu-3 Doğru Akım Devreleri Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Ahmet DUMLU ELEKTROMOTOR KUVVETİ Kapalı bir devrede sabit bir akımın oluşturulabilmesi için

Detaylı

BÖLÜM III METAL KAPLAMACILIĞINDA KULLANILAN ÖRNEK PROBLEM ÇÖZÜMLERİ

BÖLÜM III METAL KAPLAMACILIĞINDA KULLANILAN ÖRNEK PROBLEM ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM III METAL KAPLAMACILIĞINDA KULLANILAN ÖRNEK PROBLEM ÇÖZÜMLERİ Faraday Kanunları Elektroliz olayı ile ilgili Michael Faraday iki kanun ortaya konulmuştur. Birinci Faraday kanunu, elektroliz sırasında

Detaylı

F AKIM DEVRELER A. DEVRE ELEMANLARI VE TEMEL DEVRELER

F AKIM DEVRELER A. DEVRE ELEMANLARI VE TEMEL DEVRELER ALTERNATİF AKIM DEVRELERİ A. DEVRE ELEMANLARI VE TEMEL DEVRELER Alternatif akım devrelerinde akımın geçişine karşı üç çeşit direnç (zorluk) gösterilir. Devre elamanları dediğimiz bu dirençler: () R omik

Detaylı

TEMEL KAVRAMLAR BİRİM SİSTEMİ TEMEL NİCELİKLER DEVRE ELEMANLARI ÖZET

TEMEL KAVRAMLAR BİRİM SİSTEMİ TEMEL NİCELİKLER DEVRE ELEMANLARI ÖZET TEMEL KAVRAMLAR BİRİM SİSTEMİ TEMEL NİCELİKLER DEVRE ELEMANLARI ÖZET EBE-211, Ö.F.BAY 1 Temel Elektriksel Nicelikler Temel Nicelikler: Akım,Gerilim ve Güç Akım (I): Eletrik yükünün zamanla değişim oranıdır.

Detaylı

ELEKTRİK. Topraklama. eşit ise nötr. olabilir. Elektrik Yükü. ile oluşur. Durgun Elektrik. yalıtkanlarda ELEKTRİK. iletkenlerde. Elektrik Akımı.

ELEKTRİK. Topraklama. eşit ise nötr. olabilir. Elektrik Yükü. ile oluşur. Durgun Elektrik. yalıtkanlarda ELEKTRİK. iletkenlerde. Elektrik Akımı. ÜNİTE 7 ELEKTRİK Topraklama Negatif Yük eşit ise nötr Pozitif Yük olabilir Paratoner Yıldırım Şimşek Elektrik Yükü ile oluşur Teknoloji Fotokopi Makinesi doğal olay Durgun Elektrik kullanılır yalıtkanlarda

Detaylı

ELEKTRİK KONUSU İLE İLGİLİ TEST SORULARI (2) (ELEKTRİK DEVRELERİ)

ELEKTRİK KONUSU İLE İLGİLİ TEST SORULARI (2) (ELEKTRİK DEVRELERİ) ELEKTRİK KONUSU İLE İLGİLİ TEST SORULARI (2) (ELEKTRİK DEVRELERİ) 2. Yukarıda verilen elektrik devresinde ampulün parlaklığını önce artırıp, belli süre sonra parlaklığını tekrar azaltmak için sırasıyla

Detaylı

Elektrik Akımının Etkileri ve Kullanım Alanları

Elektrik Akımının Etkileri ve Kullanım Alanları Elektrik Akımının Etkileri ve Kullanım Alanları Yazar Doç.Dr. Mustafa ŞENYEL ÜNİTE 8 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; elektrik akımının, magnetik, ışık, ısı, kimyasal etkisini gösteren deneylerin

Detaylı

V R. Devre 1 i normal pozisyonuna getirin. Şalter (yukarı) N konumuna alınmış olmalıdır. Böylece devrede herhangi bir hata bulunmayacaktır.

V R. Devre 1 i normal pozisyonuna getirin. Şalter (yukarı) N konumuna alınmış olmalıdır. Böylece devrede herhangi bir hata bulunmayacaktır. Ohm Kanunu Bir devreden geçen akımın şiddeti uygulanan gerilim ile doğru orantılı, devrenin elektrik direnci ile ters orantılıdır. Bunun matematiksel olarak ifadesi şöyledir: I V R Burada V = Gerilim (Birimi

Detaylı

DA DEVRE. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ANALIZI

DA DEVRE. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ANALIZI DA DEVRE Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ANALIZI BÖLÜM 1 Temel Kavramlar Temel Konular Akım, Gerilim ve Yük Direnç Ohm Yasası, Güç ve Enerji Dirençsel Devreler Devre Çözümleme ve Kuramlar

Detaylı

Elektrik Akımı, Direnç ve Ohm Yasası

Elektrik Akımı, Direnç ve Ohm Yasası 1. Akım Şiddeti Elektrik akımı, elektrik yüklerinin hareketi sonucu oluşur. Ancak her hareketli yük akım yaratmaz. Belirli bir bölge ya da yüzeyden net bir elektrik yük akışı olduğu durumda elektrik akımından

Detaylı

Elektrik ve Manyetizma

Elektrik ve Manyetizma 5 Ünite Elektrik ve Manyetizma 1. Elektrostatik 2. Elektrik Akımı 3. Manyetizma 1 Elektrostatik Test Çözümleri 3 Test 1'in Çözümleri 4. 3q F 2 q F 1 1. cam çubuk ipek kumaş d Etkinin tepkiye eşitliği

Detaylı

DENEY FÖYÜ 1: Direnç Ölçme ve Devre Kurulma

DENEY FÖYÜ 1: Direnç Ölçme ve Devre Kurulma DENEY FÖYÜ 1: Direnç Ölçme ve Devre Kurulma Deneyin Amacı: Elektrik Elektroniğin temel bileşeni olan direnç ile ilgili temel bigileri edinme, dirençlerin renk kodlarını öğrenme ve dirençlerin breadboard

Detaylı

Şekil 1. R dirençli basit bir devre

Şekil 1. R dirençli basit bir devre DENEY 2. OHM KANUNU Amaç: incelenmesi. Elektrik devrelerinde gerilim, akım ve direnç arasındaki ilişkinin Ohm kanunu ile Kuramsal Bilgi: Bir iletkenden geçen elektrik akımına karşı, iletken maddenin içyapısına

Detaylı

DENEY 2: TEMEL ELEKTRİK YASALARI-GERİLİM VE AKIM ÖLÇÜMLERİ

DENEY 2: TEMEL ELEKTRİK YASALARI-GERİLİM VE AKIM ÖLÇÜMLERİ DENEY 2: TEMEL ELEKTRİK YASALARI-GERİLİM VE AKIM ÖLÇÜMLERİ A. DENEYİN AMACI : Ohm ve Kirchoff Kanunları nın geçerliliğinin deneysel olarak gözlemlenmesi ve gerilim ve akım ölçümlerinin yapılması B. KULLANILACAK

Detaylı

HIZLANDIRICI FİZİĞİ. Doğru Akım Hızlandırıcıları. Semra DEMİRÇALI Fen Bilimleri Öğretmeni DENİZLİ (TTP-7 Katılımcısı) 05/03/2018

HIZLANDIRICI FİZİĞİ. Doğru Akım Hızlandırıcıları. Semra DEMİRÇALI Fen Bilimleri Öğretmeni DENİZLİ (TTP-7 Katılımcısı) 05/03/2018 HIZLANDIRICI FİZİĞİ Doğru Akım Hızlandırıcıları Semra DEMİRÇALI Fen Bilimleri Öğretmeni DENİZLİ (TTP-7 Katılımcısı) 05/03/2018 İÇİNDEKİLER 1. Elektrostatik Hızlandırıcılar 1.1. Cockroft- Walton Hızlandırıcısı

Detaylı

Yarıçapları farklı küreler birbirine dokundurulduğunda, son yükleri; Van Der Graf Jeneratörü 2) Dokunma ile Elektriklenme: En az biri yüklü olan iki veya daha fazla cisim birbirine dokundurulursa, fazlalık

Detaylı

EEME210 ELEKTRONİK LABORATUARI

EEME210 ELEKTRONİK LABORATUARI Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü EEME210 ELEKTRONİK LABORATUARI DENEY 02: ZENER DİYOT ve AKIM GERİLİM KARAKTERİSTİĞİ 2014-2015 BAHAR Grup Kodu: Deney Tarihi:

Detaylı

TEMEL BİLGİLER. İletken : Elektrik yüklerinin oldukça serbest hareket ettikleri maddelerdir. Örnek olarak bakır, gümüş ve alüminyum verilebilir.

TEMEL BİLGİLER. İletken : Elektrik yüklerinin oldukça serbest hareket ettikleri maddelerdir. Örnek olarak bakır, gümüş ve alüminyum verilebilir. TEMEL BİLGİLER İletken : Elektrik yüklerinin oldukça serbest hareket ettikleri maddelerdir. Örnek olarak bakır, gümüş ve alüminyum verilebilir. Yalıtkan : Elektrik yüklerinin kolayca taşınamadığı ortamlardır.

Detaylı

4. ELEKTROLİZ. Elektroliz kabı (beher), bakır elektrotlar, bakır sülfat çözeltisi, ampermetre, akım kaynağı, terazi (miligram duyarlıklı), kronometre.

4. ELEKTROLİZ. Elektroliz kabı (beher), bakır elektrotlar, bakır sülfat çözeltisi, ampermetre, akım kaynağı, terazi (miligram duyarlıklı), kronometre. 4. ELEKTROLİZ AMAÇLAR 1. Sıvı içinde elektrik akımının iletilmesini öğrenmek. 2. Bir elektroliz hücresi kullanarak bakırın elektro kimyasal eşdeğerinin bulunmasını öğrenmek. 3. Faraday kanunlarını öğrenerek

Detaylı

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI DENEYİN AMACI: ELEKTRİK ENERJİSİNİ KULLANARAK SUYU KENDİSİNİ OLUŞTURAN SAF MADDELERİNE

Detaylı

DİRENÇLER, DİRENÇLERİN SERİ VE PARALEL BAĞLANMASI, OHM VE KIRCHOFF YASALARI

DİRENÇLER, DİRENÇLERİN SERİ VE PARALEL BAĞLANMASI, OHM VE KIRCHOFF YASALARI DİRENÇLER, DİRENÇLERİN SERİ VE PARALEL BAĞLANMASI, OHM VE KIRCHOFF YASALARI AMAÇ: Dirençleri tanıyıp renklerine göre değerlerini bulma, deneysel olarak tetkik etme Voltaj, direnç ve akım değişimlerini

Detaylı

DENEY FÖYÜ 2: Doğru Akım ve Gerilimin Ölçülmesi

DENEY FÖYÜ 2: Doğru Akım ve Gerilimin Ölçülmesi DENEY FÖYÜ 2: Doğru Akım ve Gerilimin Ölçülmesi Deneyin Amacı: Avometre ile doğru akım ve gerilimin ölçülmesi. Devrenin kollarından geçen akımları ve devre elemanlarının üzerine düşen gerilimleri analitik

Detaylı

MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir.

MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir. MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir. Her maddenin bir kütlesi vardır ve bu tartılarak bulunur. Ayrıca her

Detaylı