İMAR-ALTYAPI VE ULAŞIM ÇALIŞMA GRUBU

Transkript

1 GAZİANTEP KENT KONSEYİ İMAR-ALTYAPI VE ULAŞIM ÇALIŞMA GRUBU Yrd. Doç. Dr. Hüsnü Uğur (İmar- Altyapı ve Ulaşım Çalışma Grubu Başkanı) GAZİANTEP TRAFİK PROBLEMLERİNE TOPLU BİR BAKIŞ (Yaya-taşıt ilişkisi/kavşak tasarımları-trafik akışı/ Otoparklar/ Trafik kaza nedenleri) 27, EYLÜL

2 ÇALIŞMA KONUSU VE YÖNTEM Bu çalışma Gaziantep Kent Konseyi/ İMAR-ALTYAPI-ULAŞIM çalışma gurubu tarafından hazırlanmıştır. Çalışma konusu, daha önce yapılan Kent konseyi değerlenme toplantısında katılımcıların oyları doğrultusunda seçenekler içerisinde bulunan Gaziantep Trafik Problemlerine Toplu bir Bakış olarak belirlenmiştir. Çalışma yöntemi olarak, a-konu hakkında veriler toplanması, b-toplanan verilerin değerlemesi ve c-öneriler oluşturulması şeklinde analitik bir çalışma yöntemi seçilmiştir. Ancak sorunsalın yalnız başına bir konu olmayıp şehirsel sistemin bir alt parçası olduğu ve yapılan çalışmaların bu bağlamda değerlendirilmesi gerektiği her zaman vurgulanmıştır. Diğer bir deyişle, trafik problemleri şehrin diğer işlevleriyle (ulaşım sistemi-yerleşme alanların dağılımı- ticari ve endüstri alanlarının dağılım -fiziki alt yapı olanakları- vb) iç içe olup ancak bir bütünsellik ile ele alındığında çözümünün mümkün olduğu vurgulanmaktadır. Günümüzde, trafik her ölçekteki yerleşmelerin temel bir problemi olup, yeterince ve zamanında önlemler alınmadığında içinden çıkılmaz problemlere dönüşebilmektedir. Özellikle zaman kayıplarına bağlı olarak, çevrenin hava kalitesinin bozulması, gürültü seviyesinin artması ve görsel kirlilik oluşturması yanında ekonomik ve sosyal kayıplar ve trafik kazaları da diğer önemli olumsuz sonuçlardandır. Konunun, Gaziantep kent Konseyinde önemsenerek ele alınması olumlu bir adım olarak kabul edilmektedir. 2

3 1-GİRİŞ-KONU TANITIMI Bilindiği gibi trafik ile ulaşım farklı anlamlar içermektedir. Ulaşım, yük ve canlı (insanhayvanlar) nakli olarak ele alınırken trafik ise bu nakil esnasında oluşan yaya, diğer canlılar ve taşıt arasındaki ilişkileri incelemektedir. Konu gereği bu çalışmada Gaziantep trafik problemlerinin belirlenmesi ve çözüm önerileri yapılmıştır. Gerçekte, iyi bir ulaşım sistemi ancak iyi bir trafik düzeni ile sağlanmaktadır denebilir. Bu nedenle, trafik ve ulaşım bir bütün olup birlikte ele alınması gerekmektedir. Özellikle, kavşak tasarımları, alt ve üst geçitler, otopark alanları ve düzenleri, yol işaret levha ve çizgileri, sinyalizasyon ve trafik ışıklarındaki otomasyonun uygun bir şekilde düzenlenmeleri birer trafik problemleri olup, ancak bunların en iyi şekilde tasarımları sonucu iyi bir ulaşım sistemini oluşturulabilmektedir. Gaziantep için yaptırılan ulaşım mastır planında bu konularla ilgili olarak pek çok bilgi bulunmaktadır. Ancak bu bilgiler trafik bakış açısı ile ele alınmayıp konu gereği ulaşım bağlamında ele alınmıştır. Çalışma grubumuzun hazırlamış olduğu bu çalışma ise konuyu trafik mühendisliği açısından ele almaktadır. Trafik Mühendisliğinde, ideal trafik akışının özellikleri hızlı, sürekli ve güvenli akış anlamına gelmektedir. Bu tanım taşıtlar için olduğu kadar yaya ve diğer canlı hareketleri için de geçerlidir. Trafik akışının bilimsel olarak ele alınarak incelenmesi tarihi, yıl öncelere gitmektedir. O yıllarda trafikteki akışı anlamak için, sıvı akışkanlar için geçerli kuralların trafik akışı için de uygulanabileceği düşünülmüştü. Ancak daha sonraları çeşitli nedenlere 3

4 bağlı olarak, trafik akışının kendine özgü özellikleri olan bir akış olduğu sonucuna varılmıştır. Trafik akışını diğer akışkanlardan farklı kılan temel öğe, içerisinde insanın var olmasıdır. İnsanın var olduğu eylemlerin tahmini ve anlaşılması insandan kaynaklanan davranışlara bağlı olarak oldukça zor ve anlaşılmazdır. Sürücü, yolcu ve yaya olarak trafikte bulunan insanın davranışları, kişisel, toplumsal sosyal ve kültürel farklılıklara bağlı olarak trafik akışının düzgünlüğünü bozmakta ve anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Bu konularda yapılan bilimsel araştırmalar, kişinin yaşı, olgunluğu, bilgi seviyesi, refleksleri, görme ve işitme seviyelerinin trafik akışı ile direkt bağlantılı olduğunu göstermiştir. Ancak, Trafik Mühendisliği tüm bu olumsuzlukları göz önüne alarak, tasarımlarını en elverişsiz durumlara göre oluşturmaktadır. Trafik akışının diğer öğeleri ise, taşıtlar, altyapı olanakları, çevre koşulları, trafik denetleyici yönlendirici ve bilgilendirici işaret levhaları ve yer çizgilerdir. Çok açık olarak görülmektedir ki, bu öğelerin, tasarımı, imalatı ve düzenini oluşturmak trafikteki insan davranışlarını kontrol etmekten çok daha kolaydır. Bu nedenledir ki trafik kazlarının %98 e yakın oranda insan kaynaklı olabilmektedir. Trafik konusu Gaziantep bağlamında ele alındığında, trafik ile ilgili problemleri dört başlık altında ele almak mümkün olabilmektedir. 4

5 2-KONU BAŞLIKLARI 2.1-YAYA- TAŞIT İLŞİKİLERİ 2.2-KAVŞAK TASARIMLARI VE TRAFİK AKIŞI 2.3-OTOPARKLAR 2.4- TRAFİK KAZALARI VE NEDENLERİ dır. 2.1-YAYA-TAŞIT İLŞİKİLERİ Özellikle şehrimizde trafik hareketliliğinin %50 si yaya olarak yapılmakta olup bu da yaya ile ilgili konunun önemini göstermektedir. Yayaların yollardan karşıdan karşıya geçişleri trafik açısından önem arz etekte olup yaya trafik kazalarının çoğunluğu bu geçişler esnasında olmaktadır. Kavşak dışı geçişler başta olmak üzere, şehrimizde yeni başlayacak olan raylı sistemin geçiş güzergahındaki bu kontrolsüz geçişler de bu anlamda daha bir önem arz etmektedir. Özellikle toplu taşıma araçlarının durak dışı duruşları, yaya ve taşıt güvenliğini tehlikeye düşürdüğü gözlenmektedir Yaya yollarının tasarımı; Şehrimizde bulunan yaya yolları, kullanılan kaplama malzemesi, yaya yoğunluğuna bağlı yaya yolu genişlikleri ve süreklilikleri konusunda problemler arz etmektedir. -Kullanılan malzemedeki bozulmalar (kalitesiz beton karolar ve kalitesiz beton taşlar vb.-nail bilen cad.), işçilik hataları (eğime bağlı yüzeyde su toplanmaları, kullanılan kaplama malzemesinin altına su gitmesi vb), görsel ve tasarımsal hatalar (yöreye göre 5

6 tasarım, farklı renk ve malzeme kullanılması geniş bekleme alanlarında-otobüs durakları gibi- özel tasarım yapılmalıdır vb.) bulunmaktadır. -Yaya yollarının genişlikleri yöredeki yaya yoğunluğuna bağlı olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Valiliğin önündeki yaya yolu bazı zamanlarda en fazla yaya yoğunluğa sahip olmasına karşın bu yaya yolu bazı bölgede 90cm (bir kişinin geçebileceği mesafe) kadar düşmektedir. Ayrıca raylı sistemin geçtiği M. Aksoy Bulvarı, Zübeyde hanım ve Bahriye Üçok Bulvarlarında, yeterince genişlikte yaya yolu bulunmamaktadır. (sunu 2) -Yaya yollarındaki süreklilik çok önemli olup, özellikle, yaşlı, sakat kişiler süreklilik arz eden yaya yollarına olan ihtiyaç ve kaldırım yüksekliklerinin erişebilir olması gerekir. Ayrıca yaya yolları üzerinde yer alan şehirsel ekipmanların yerleştirilmesi,(çeşitli direkler, elektrik panosu, levhalar, kaldırım üstü otoparklar vb.- ) yaya akışını engellemektedir Taşıtların hareketleri Toplu taşım durak alanlarının görsel ve fiziki bağlamda düzenlenmesi, bu alanlara güvenli yaya erişimi, bu alanların fiziki boyutlarının güncellenmesi gerekmektedir. -Toplu taşım araçlarına ayrılmış durakların standart büyüklükte bekleme yerleri, görsel olarak hangi araçlara yönelik olduğu belirlenmelidir. Kontrolsüz yapılan yol üstü otoparklar ve kısa duruşlar toplu taşıma araçlarının duraklarını işgal etmektedir. Ancak toplu taşım araç sürücülerinin de işaretli alan dışındaki duruşları da yaya erişimi ve araç trafiğini olumsuz yönde etkilemektedir. -Bu alanlara yayaların giriş ve çıkışları konusunda erişim problemleri, yaya çizgileri, ışıklı ikaz ve levhalar eksikliği ile asfalt-kaldırım kot farklarının bulunmaktadır. 6

7 -Toplu taşım duraklarının şehirsel konum ve hat sayısına bağlı olarak fiziki boyutlarının güncellenmesi gerekmektedir. Durak boyları ve toplu taşım araç sürücülerinin bu duraklara girmesi konusunda yaptırımlar ve fiziki düzenlemeler gerekmektedir Yaya-taşıt ilişkisi -Hemzenin karşılaşmalarda-trafik ışıklarının süresi, yaşlı ve sakatlar için özel düzenlemeler, yeterince çizgi ve yönlendirme levhası yoktur. -Şehir merkezinde bulunan bölünmüş yolların ortasında yer alan geniş ve uzun yeşil refujların üzerinde yer alan yaya geçitleri konum ve sayıları yetersizdir. -Yaya üst geçitleri kullanım ve şehirsel estetik bağlamında sorunlar oluşturmakta olup ( erişim, süreklilik, yaya ve sakat erişimi, güvenlik, estetik..vb.) bunlar sayı olarak en aza indirilmeli ve gerekirse bu bölgelerde taşıt trafiğinde yeni düzenlemeler yapılmadır. 2.2-KAVŞAK TASARIMLARI ve TRAFİK AKIŞI Trafik düzeninde yer alan kavşaklar işletilmelerine göre, ışıklı, ışıksız olarak ele alınırken, geometrik tasarımlarına göre üç yönlü, dört yönlü, çok yönlü ve dönel olarak adlandırılmaktadır. Trafik kesişmesine göre de hemzemin ve katlı kavşaklar olarak düzenlenebilmektedirler. Kavşak tipi seçimleri ve tasarımları, bulundukları yerin geometrik özellikleri, trafik akışı ve ulaşım sistemine bağlı olarak yapılmaktadır. 7

8 Şehrimizde bulunan katlı kavşaklar trafik açısından sürekli bir akış sağladığından sorun oluşturmamakta olup, trafik güvenliği ve sürekliliği açısından incelenmesi gerekli olan kavşaklar ışıklı ve ışıksız hemzemin kavşaklardır. Mevcut bu kavşakların bazılarının, iyileştirme bağlamında geometrik özelliklerini değiştirmek, mevcut imar planına ve yerindeki yapılaşmaya bağlı olarak oldukça zorluklar oluşturmaktadır. Ancak iyi bir kavşak tasarımı onun geometrik tasarımına da bağlıdır. Bu bağlamda şehrimizde bulunan bazı kavşakların daha iyi işletilmesi bağlamında sorunlar yaşanmakta olup standart ölçülü katlı kavşaklar yapılamamakta ve bazı hemzemin kavşaklarda ise sağ dönüşler için yan yollar açılamamaktadır. Trafik kazalarının yoğun olarak yer aldığı plansız yapılaşma alanlarında bulunan kavşakların da trafik mühendisliği anlamında geometrik tasarımları yerindeki yapılaşmalara bağlı olarak yapılamamakta ve bu alanlardaki trafik kaza riskleri düşürülememektedir. Kavşak etki alanları olan mesafeler içerisinde araç parkı yapılması, konulan işaret ve levhalara rağmen önlenememektedir. Bu bilgilendirme doğrultusunda şehrimizde yer alan kavşaklarla ilgili değerlemeyi iki grup altında toplamak mümkündür Işıklı kavşaklar Yerinde yapılan gözlem ve araştırmalar sonucu ışıklı kavşaklarla ilgili olarak yapılan tespitler şu şekildedir. -Kavşak çizgi ve işaretleri trafik akışını yönlendirmede yeterince anlamlı değildir. Kavşaklardaki trafik iz sayısı ve yol iz sayıları uyumlu olmadığından kaza olma riski doğurmakta ve aynı zamanda kavşak kapasitesini azaltmaktadır. Kavşaklardaki trafik 8

9 sayımlarına göre kavşaklarda iz sayı ve yönleri belirlenmeli, eğer var ise trafik izi fazlalığı alanlar taranarak taşıt hareketine kapalı tutulmalıdır. Bu durum yapılan tespitlere göre oldukça karışıklık olduğunu göstermektedir. Mevcut çizgi ve oklar kaza riski oluşturmaktadır. (Eski Sigorta hastanesi kavşağı ) Eski sigorta hastanesi kavşağı -Bazı kavşakların geometrik tasarımları yeniden yapılmalı. Özellikle raylı sistemin geçtiği yollarda yer alan kavşaklarda, dönüş yarıçapları ( U dönüşü olan alanlar) ve akış yönlendirmeleri uyuşmamaktadır (A.Aksu Bl. Binevler kavşağı S4). -Bazı ışıklı kavşaklarda ışıkların trafik yoğunluğuna tepkisi (günlük, saatlik vb.) güncellenip sensor kullanarak otomasyona geçilmelidir. 9

10 2.2.2-Işıksız kavşaklar -Yaya geçit çizgileri ve taşıt geçiş önceliğinin nasıl belirlendiği, kesinlikle yatayda da gösterilmesi gereklidir. Çünkü kaza araştırmaları kazaların en fazla olduğu kavşakları bu kavşaklar olduğunu göstermektedir. -Yol ve kavşaklarda bulunan, yönlendirici, mecburi yönlendirici ve bilgilendirici çizgi ve levhalar yeterince tesis edilmeli. (Örneğin, Karataş a çıkan yol ayrımı,) Trafik akışı -Trafik akışı, kavşaklar ve yaya geçitlerinin varlığı ile kesilmekte olup, kesintisiz ve yoğun trafik akışları için, yeşil ışık dalgası, hız ayarları ve yol üstü parkların yasaklanması gerekmektedir. Özellikle raylı sistemin geçtiği bölgelerde, yol üstü kısa duruşlar sonucu ve trafik izi sayısının az olmasına bağlı olarak bu yöndeki trafik akışının hızı azaltmaktadır. -Yerel hız levha ve radar göstergeleri, trafik kazlarının azaltılması bağlamında, sayıları yetersizdir. Çünkü trafik kazlarının en önemli nedeni hız ihlalleridir. 2.3-OTOPARKLAR Otoparkların şehirsel dağılımı, kapasiteleri ve erişebilirlikleri trafik akışını olumlu ve/veya olumsuz yönde etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Otoparklar, yol üstü, kapalı ve açık otoparklar şeklinde düzenlenmekte olup ancak şehirsel dağılımları da önemlidir. Günde en fazla 1-2 saat arası hareket araçlar, gün içerisinde nerdeyse 8-10 saat park halinde bulunmaktalar. Bu da otopark alanlarının öneminin ve ihtiyacını göstermektedir. Otopark alanı oluşturma (bölge otoparkları) ve denetimleri yapma (amacı dışında 10

11 kullanılmasını önleme) 3194 sayılı imar kanunu ve yönetmeliklerine bağlı olarak sıkı bir şekilde ilgili belediyeler tarafından kontrol edilmelidir. Ayrıca, Gaziantep geleneksel şehirsel dokusu içerisinde, geleneksel dokunun yıkılması sonucu oluşan, açık otopark alanları şehirsel dokunun devamlılığı ve korunması bağlamında tekrar incelenmelerine ihtiyaç olup gerekli bazı tedbirler alınmasını gerektirmektedir. Bu alanların mimari ve şehircilik kurallarına göre acilen düzenlenmeleri gereklidir. Kapalı otoparklarda kapasitelerinin üzerinde araç park edildiğinden, yangın ve panik durumlarında sorun yaşanabilmekte olup bu bağlamda denetimlerine gereksinme vardır. Şehrimizde var olan kapalı, açık ve yol üstü otoparkların, Gaziantep genelinde otopark dağılım planlaması adı altında bir proje yapılarak, bunların trafik güvenliği, erişebilirlilik, yeterlilik dağılımı (turizm amaçlı) ve ulaşım açısında bir değerlemesi yapılmalıdır. Bu bilgilendirme doğrultusunda şehrimizde bulunan otoparklar aşağıdaki şekilde incelenebilir Yol üstü otoparkları (paralı/parasız) konumları gereği, trafik akışını genel olarak olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle raylı sistemin geçtiği yollar bu bağlamda önemlidir. Paralı yol üstü otopark alanlarının, özellikle eski şehirsel alanlarda yer alan, Suburcu cad. Atatürk bulvarı, Eskisaray cad. gibi yeniden planlanmalarına gereksinin bulunmaktadır Kapalı otoparkların şehirsel dağılımları, kapasiteleri yanında kullanımlarına yönelik olarak işletme bağlamında da kontrol edilmeleri gereklidir. 11

12 2.3.3-Açık otoparklar genel olarak geleneksel şehirsel dokunun yıkılarak açık otopark olarak kullanılması şeklindedir. Şehrin geleneksel şehirsel dokusunu bozcu bir özelliğe sahiptirler Otopark alanlarının şehirsel dağılımları konusu incelendiğinde, turizme yönelik olarak kalenin yakın çevresinde çok katlı otobüs ve araç kapalı otoparklarına ihtiyaç bulunmaktadır. 2.4-TRAFİK KAZA VE NEDENLERİ Ülkemizdeki trafik kazaları farklı nedenlere bağlı olarak, maddi ve manevi bağlamdaki kayıpları hızlı bir artış içerisindedir. Şehrimizde ise yıllık ortalama kaza sayısı 3000 civarındadır. Bu kazaların %99 insan unsuru kaynaklı olup bu oranın %61 sürücü, %39 ise yaya kaynaklı kusurlardan oluşmaktadır. Buradan da görüldüğü gibi yaya geçitleri ve yaya hareketlerinin önemi ortaya çıkmaktadır. Konu hakkında bilgi toplanması, yerel gözlem ve tespitler yapılması, toplanan bilgilerin değerlendirilmesi ve bundan öneri ve sonuç çıkarılması gerekmektedir. Konu ile ilgili olarak Gaziantep Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünün oldukça kapsamlı kaza tutanakları ve istatistikî bilgileri bulunmaktadır. -Konu ile bilgiler Gaziantep Emniyet müdürlüğü-trafik Şube Müdürlüğünün, a-kaza tutanakları, b- hazırlanmış olan yıllık istatistikî bilgiler ve c-yerel ve ülke bağlamında tespit edilen trafik kazalarındaki eğilimlere bağlı olarak elde edilmiştir. 12

13 -Kaza alanlarının genel şehirsel dağılımlarının tespiti incelenerek, bu alanlara yönelik, altyapı, çevre şartları ve sürücü güvenliğini azaltıcı etkilerin tespitine çalışılmıştır. -Toplanan bilgiler trafik mühendisliği açısından ele alınarak, insan, araç ve altyapıya yönelik değerlemeler yapılarak sonuçlar elde edilmiştir. (Levha-işaret- ışık-çizgi-yolkaldırım vb. eğitim sürücü olumsuzlukları- araçların teknik eksikliği) -Trafik kazlarının genel ulaştırma planlarıyla ilişkisi, trafik altyapısı, eğitim ve çevre özelliklerine bağlı olarak ortaya konulmaya çalışılarak öneriler oluşturulmuştur. (Ulaştırma mastır planı- trafik planlaması- yaya taşıt ilişkisi) EN ÇOK KAZA OLAN YERLER S.NO KAZA YERİ ADEDİ 1 D-400 KARAYOLU İNÖNÜ CADEESİ F ÇAKMAK BULVARI 87 4 ÖNİVERSİTE BULVARI 87 5 BAHATTİN NAKIPOĞLU BULVARI 83 6 KARATAŞ 216 NOLU CADDE 80 7 ORDU CADDESİ 78 8 ABDULKADİR AKSU BULVARI 63 13

14 BİSİKLET 26 AT ARABASI 2 MOTORLU BİSİKLET 101 MOTOSİKLET 399 OTOMOBİL 1077 MİNİBÜS 156 KAMYONET 359 KAMYON 50 ÇEKİCİ 13 OTOBÜS 85 TRAFAKTÖR 8 ARAZİ TAŞITI 7 ÖZEL VE DİĞER AMAÇLI 1 İŞ MAKİNASI 1 AMBULANS 3 TANKER 4 TOPLAM 2292 KAZAYA KARIŞAN TİCARİ ARAÇ CİNSLERİ TİCARİ DOLMUŞ 68 HALK OTOBÜSÜ 25 TİCARİ TAKSİ 22 ÖĞRENCİ SERVİSİ 28 FABRİKA SERVİSİ 28 TOPLAM

15 SÜRÜCÜ ÖĞRENİM DURUMU İLK 926 ORTA 293 İLKÖĞRETİM 120 LİSE 577 YÜKSEK 214 BELİRSİZ 64 TOPLAM 2194 SÜRÜCÜ YAŞ DURUMU VE ÜZERİ 11 TOPLAM

16 3. TRAFİK SORUNLARININ DÜZELTİLEBİLMESİ KONUSUNDA YAPILMASI GEREKLİ ÇALIŞMALAR Bu inceleme ve değerlemeler doğrultusunda şehrimizde acilen alınması gerekli bazı tedbir ve öneriler ilgili konu bağlamında aşağıda gösterilmiştir. 3.1-YAYA-TAŞIT İLİŞKİSİ KONUSUNDA YAPILMASI GEREKLİ ACİL EYLEMLER 1-Raylı sistemin geçtiği güzergâhlarda yaya yollarının genişlik, süreklilik ve güvenlilik bağlamında tekrar projelendirmesi gerekmektedir. (raylı sistemin yayaya çarpma kazası) 2-Özellikle şehir merkezinde yer alan ve yaya geçişlerini engelleyen bazı şehirsel ekipmanların (elektrik direği, levha, işaretler, vb) tekrar projelendirmesi, 3-Yaya yollarına araç parkını önleme bağlamında fiziki düzenlemeler yapılaması 4-Işıksız kavşaklarda da ışıklı kavşaklarda olduğu gibi yaya geçitlerinin çizgilerle işaretlenmesi 5-Yaşlı sakat ve çocuklar için yaya yolarının sürekliliğinin sağlanması 6- Özellikle şehir merkezinde yer alan yaya yolu kaplamalarının tamir ve bakımın yapılaması 7-Bölünmüş uzun yollarda yaya geçişlerini kolaylaştırıcı manüel ışıklı geçişler konulması 8-Raylı sistemin geçtiği güzergâhlarda yaya güvenliğini artırıcı düzenlemeler yapılması 16

17 3.2-KAVŞAKLAR KONUSUNDA YAPILMASI GEREKLİ ACİL EYLEMLER 1-Trafik kazarlının en yoğun olduğu yerler kavşaklar olarak görülmektedir. Bu nedenle ışıksız kavşakların trafik işaret ve levha yanında çizgilerle de trafikteki öncelik sırasının hangi yöne ait olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. 2-Işıklı kavşaklarda, ( özellikle raylı sistemin geçtiği güzergâhlar) sola dönüşler yere çizilen oklar sorun oluşturmaktadır. Şu andaki uygulamada sola dönüş ve doğru gidecekler için ortak olarak düzenlenmiş olup ancak araç sola dönüş yapmayıp ta doğru gitmeyi seçtiğinde kaza riski oluşturmaktadır. Şöyle ki, kavşaktan ayrılan üç araç önlerinde bulunan iki trafik izine girmek zorunda kalmaktadır. Bunun önlenmesi için sola dönüş izi oluşturulması gerekmektedir. 3-Işıklı kavşaklarda bulunan trafik izlerin dışında kalan üçgen alanlarda belirsizlikler bulunmaktadır. Eğer bu alanlar boş bırakılması gerek alan ise taranarak (bazı bölgelerde taranmış) belirlenmesi gerekmekte. Ancak bu alanlar araçlar tarafından bir trafik izi gibi kullanıldığından trafikte sorun oluşturmaktadır. Bu alanlarında bir trafik izi olarak tasarlanması ( tekrar iz alanları hesaplanarak ve gerekli fiziki düzenlemeler yapılarak), kavşakların kapasitesini artırabilir. 4-Işıklı kavşakların bazılarında bekleme sürelerine bağlı olarak oluşan uzun kuyruklar, kavşaktan bir önce yer alan ışıksız kavşaklardaki trafiği bloke ettiğinden iki yolun kesişim yerlerinin araçtan arındırma anlamında gelen çizgilerle belirlenmesi gerekmektedir. 5- Hızlı trafik akışları için, kavşakların etki alanı olan 0-50m arası mesafelerde kesin park yasağı uygulamasının daha etkin hale gelmesi bağlamında yer çizgileriyle de belirlenmesi gerekir. 17

18 3.3-OTOPARKLAR KONUSUNDA YAPILMASI GEREKLİ ACİL EYLEMLER 1-Turizmi geliştirme bağlamında kale civarında yer alan iki bölgede yer altı ve çok katlı olarak otobüs ve araç otoparkları düzenlemesi 2-Geleneksel şehirsel alanlarda yer alan ve geleneksel dokunun yıkılarak kazanılan açık otoparkların yasaklanması veya görsel olarak düzenleme yapılmasının şart koşulması gereklidir. Bu alanların duvarları geleneksel taş sistemi ile yapılıp sokak görünümünün sürekliliğinin sağlanması gereklidir. 3-Paralı yol üstü otoparkların yaygınlaştırılması ancak yer seçimlerinin belirlenmesinde ulaşım ve trafik kurallarının uygulanması gerekmektedir. 4- Yol üstü park alanlarının çizgilerle net ve kesin olarak belirlenmesi, 5-Motosiklet ve bisikletler için park alanları sağlanması 3.4-TRAFİK KAZALARININ ÖNLENMESİ KONUSUNDA YAPILMASI GEREKLİ ACİL EYLEMLER 1-Kazaların yoğun olarak yer aldığı ışıksız kavşakların daha güvenli hale getirilmesi bağlamında geçiş üstünlüğünü gösterir kavşak çizgi uygulaması yapılaması 2-Kazalardaki diğer bir kaza nedeni hız ihlalleri olup, yollardaki hız levhalarının daha yaygın olarak yerleştirilmesi hız kontrolünü sağlayabilecektir. 18

19 3-Kaza oluşumunda en büyük pay %98 oranında sürücü ve yayalarda bulunmaktadır. Bu bağlamda, trafik eğitimi veren kurum ve kuruluşların konu üzerinde daha yoğun ve sık aralıklarla eğitimlerinde kaza konusu nedenleri üzerine bilgilendirmeler yapması gerekmektedir. (özellikle sürücü kurslarının ehliyet sonrası eğitim vermeleri konusu araştırılmalı) 4- Gaziantep için yapılan kaza istatistikleri kazaların yoğun olarak yer aldığı plan dışı yapılaşan alanlarda olduğunu göstermektedir. Bu alanlarda yaşayan insanlar ve bu bölgelerde hareket eden sürücülerin özel olarak eğitilmelerine gereksinmeler vardır. Örneğin yöredeki sosyal ve kültürel tesislerde bu bağlamda dersler anlatılması gibi. 3.5 GENEL ÖNERİLER 1-UKOME kararlarının daha verimli olabilmesi için, ilgili kurum ve kuruluşlardan (üniversite-ilgili meslek odaları vb) alt komisyonlar kurularak ortak kararlar almasının sağlanması 2-Öğrenci servis araçlarının olanaklı olan okullarda, indirme ve bindirme işlemlerini okul bahçelerinde yapması 3-Trafik kazalarının azaltılması bağlamında sürücülere ve sürücü adaylarına, oluşan kazalarla ilgili bilgilendirme toplantılarının yapılması. 4-Özellikle tek ve/veya iki şeritli ana yollarda ve trafiğin yoğun olduğu saatlerde, park edilmesini önleyici tedbirler geliştirmesi 5-Dolmuş ve diğer toplu taşıma araç sürücülerinin kural ihlallerinin azaltılması için daha sıkı denetime alınması ve sürekli eğitilmelerinin sağlanması. 19

20 6-Trafik tamamen bir eğitim işi olup, ilköğretim sınıflarında ciddi olarak öğretilmesi gerekir. Trafikte yer alan tüm sürücü, şoför ve yayların gerek tv programları gerekse basılı yayınlarla trafik konusunda sürekli eğitilmelerinin sağlanması gereklidir. 4- GENEL SONUÇ Alınması gerekli tedbir ve öneriler, bir eylem planı dâhilinde, ilintili kurum ve kuruluşların katılımlarını gerektirmektedir. Bunun, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde olması, işin verimliliği ve uygulanabilirliliği açısından olumlu gözükmektedir. Bu çalışma gurubu, istenildiğinde daha detaylı bilgiler oluşturabilecek olup ayrıca bu sistemin içerisinde yer almak istemektedir. 20