T.C. MALİYE BAKANLIĞI BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. MALİYE BAKANLIĞI BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ"

Transkript

1 T.C. MALİYE BAKANLIĞI BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ULUSLARARASI UYGULAMALAR IŞIĞINDA DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ VE TÜRK MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL SİSTEMİ AÇISINDAN UYGULANABİLİRLİĞİ GÜL FULYA BASKICI DEVLET BÜTÇE UZMANLIĞI ARAŞTIRMA RAPORU ANKARA MAYIS 2007

2 İÇİNDEKİLER TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...v KISALTMALAR... vi GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM...5 DÜZENLEME ALANINDA REFORM DÜZENLEME DÜZENLEYİCİ REFORM AMAÇ ve ARAÇLAR Danışma Sürecinin İyileştirilmesi Düzenlemelerin Basitleştirilmesi Düzenlemelere Erişimin İyileştirilmesi İKİNCİ BÖLÜM...18 DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ ETKİ ANALİZİ DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ Tanım ve Kapsam Amaçlar Tarihsel Gelişim ÖZELLİKLER BEKLENEN FAYDALAR İLKELER DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİNİN KALİTESİ YÖNTEM ve ARAÇLAR Fayda-Maliyet Analizi Maliyet-Etkinlik Analizi i

3 7.3. Maliyet Değerlendirmesi Fayda Değerlendirmesi Risk Analizi Bütçe Analizi ve Mali Analiz KARŞILAŞILAN SORUNLAR ELEŞTİRİLER...54 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM...57 DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ UYGULAMALARINDAN ÖRNEKLER DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ UYGULAMALARININ BAZI ÖZELLİKLERİ ÇEŞİTLİ DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ UYGULAMALARI Amerika Birleşik Devletleri Kanada Avrupa Birliği Düzenlemenin Yasal Dayanakları Düzenlemelerde Kalitenin Artırılması Düzenleyici Etki Analizi Konusundaki Gelişmeler Mevcut Durum - Avrupa Birliği Düzenleyici Etki Değerlendirmesi Rehberi AB Komisyonu Tarafından Kullanılan Etki Analizi Yöntemleri Sistemdeki Bazı Sorunlar Birleşik Krallık Almanya Diğer Avrupa Ülkeleri Avusturya Danimarka Finlandiya ii

4 İtalya Hollanda Polonya İsveç GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ Sorunlar Ülkeler Meksika Kore Çek Cumhuriyeti Macaristan İrlanda Diğer DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TÜRKİYE DE DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ MEVCUT DURUM DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİNİN TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİNE İLİŞKİN BİR ÇERÇEVE ÖNERİSİ TÜRK KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL SİSTEMİ AÇISINDAN DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Kamu Mali Yönetimi ve İlkeleri Mali Disiplin Mali Saydamlık Hesap Verebilirlik Maliyet Etkililik Sistemin Unsurları iii

5 Orta Vadeli Bütçeleme Sistemi Orta Vadeli Program Orta Vadeli Mali Plan Stratejik Planlama Performans Esaslı Bütçeleme Performans Programı Çok Yıllı Bütçeleme Analitik Bütçe Kod Yapısı Muhasebe Mali Raporlama ve Mali İstatistikler Muhasebe Sistemi Mali Raporlar Mali İstatistikler İç Kontrol Sistemi İç ve Dış Denetim İç Denetim Dış Denetim SONUÇ EKLER EK 1: OECD ÜYESİ ÜLKELER EK 2: OECD REFERANS KONTROL LİSTESİ EK 3: OECD İYİ UYGULAMALAR EK 4: İYİ DÜZENLEMENİN İLKELERİ EK 5: 15 Haziran 2005 tarihli AVRUPA KOMİSYONU ETKİ ANALİZİ REHBERİ (Mart 2006 güncelleştirmesi ile birlikte) EK 6: ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİNİN BAŞLANGIÇ TARİHLERİ KAYNAKÇA iv

6 TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ Tablo 1: Düzenleyici Etki Analizi Sürecinde Yetenek ve Veri Açıklarını Gidermek İçin Bazı Öneriler...40 Tablo 2: Düzenleyici Etki Analizinde Kullanılan Analiz Teknikleri: Bir Özet...51 Tablo 3: 2003 Anketini Doldurup Geri Gönderen Ülkeler Tablo 4: Gelişmekte Olan Ülkelerde Düzenleyici Etki Analizinin Kullanımı Tablo 5: Gelişmekte Olan Ülkelerde Düzenleyici Etki Analizlerinde Fayda ve Maliyetlerin Analizi Tablo 6: Türkiye de Bağımsız Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Şekil 1: Uganda da politika süreci için önerilen Düzenleyici Etki Analizi Modeli132 Şekil 2: Düzenleyici EtkiAnalizi ile Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sistemi İlişkisi v

7 KISALTMALAR ABD: Amerika Birleşik Devletleri a.g.e: adı geçen eser CWPS: Council on Wage and Price Stability (Ücret ve Fiyat İstikrarı Konseyi) DPT: Devlet Planlama Teşkilatı OECD: Organization for Economic Co-operation and Development (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı) PUMA: Public Management Service (Kamu Yönetimi Hizmetleri) SIGMA: Support for Improvement for Governance and Management in Central and Eastern European Countries (Orta ve Doğu Avrupa Ülkelerinde Yönetişim ve Yönetimin Gelişmesine Yönelik Destek) TÜSSİDE: Türk Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü TODAİE: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü vi

8 GİRİŞ Devletin iktisadi hayattaki rolü ve kamu hizmetlerinin etkinliğini geliştirme konuları etrafındaki tartışmalar uzun zamandır iktisatçıların/bürokratların/politikacıların gündemindedir. Son dönemlerde devletin üretim, ticaret gibi alanlardaki rolünün azaltılması, bunun yerine denetleyici ve düzenleyici rolünün ve kamu hizmetlerinin kalitesinin ve etkinliğinin artırılması yönünde bir eğilim ortaya çıkmıştır. Yani kamu yönetiminin modernleştirilmesi, ekonomik refahın artırılması ve toplumsal düzenin, kişisel hak ve özgürlüklerin korunması/iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedefler tüketicilerin ve çevrenin korunması, eğitim, sağlık ve benzeri sosyal hedeflere yönelik artan beklentilerin karşılanması konularında devletin rolünü ve kapasitesini yeniden tanımlamakla ilgilidir. Dolayısıyla bu konu hem düzenleyici reform hem de daha iyi düzenleme kavramları ile ilişkilidir. Kamusal politikaların önemli araçlarından biri olan düzenlemeler, bireyleri, iş dünyasını, kâr amacı gütmeyen kuruluşları ve kamu kurum ve kuruluşlarını hedef alarak toplumun geniş kesimleri lehine faydalar sağlayabilmekte, koydukları kurallarla belirli hakları korumakta, yeni politikaları uygulamaya koymakta ve ekonomik gelişmeleri yönlendirmektedir. Ancak iyi tasarlanmamış düzenlemelerin günümüzün hızlı değişen toplumsal ve ekonomik koşullarında toplumsal refahın artışına engel teşkil etme ihtimali bulunmaktadır. Bu durum kaliteli düzenlemeler yapılması zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Kaliteli düzenlemeler yapılabilmesi için birçok ülkede yeni düzenlemelerin geliştirilmesinde ve mevcut olanların gözden geçirilmesi ve yeniden düzenlenmesinde kullanılmak üzere yeni süreçler, yapılar ve araçlar geliştirilmiştir. Bu araçlardan biri Düzenleyici Etki Analizidir. Düzenleyici Etki Analizi, herhangi bir kamu hizmetinin veya programının başlatılması, yönetim biriminin kurulması veya düzenlemelerin yapılmasına ilişkin kararların alınması/uygulanmasından önce bu düzenlemelerin ve varsa alternatiflerinin olumlu ve olumsuz muhtemel etkilerinin ve bu etkilerin ilgili kesimler arasında dağılımının sistematik olarak ölçülmesini ve sonuçların karar alıcılara iletilmesini amaçlayan bilgi temelli bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım 1980 lerden itibaren başta Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık olmak üzere birçok gelişmiş ülkede kabul edilen standart bir politika aracı haline gelmiştir. Düzenleyici Etki Analizinin 1

9 benimsenmesinde devlet faaliyetlerinin yeniden yapılandırılmasına yönelik olarak yapılacak düzenlemelerde kalitenin artırılması, düzenlemelerde basitleşmenin sağlanarak iş dünyası üzerindeki gereksiz yüklerin kaldırılması, düzenlemelerden etkilenen tarafların sürece dahil edilerek iyi yönetişimin sağlanması ve kamuoyu desteğinin alınmasıyla düzenlemelere uyumun artırılması gibi hedefler etkili olmuştur. Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere, daha iyi düzenleme ve Düzenleyici Etki Analizi kavramları Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeleri de yakından ilgilendirmektedir. İyi tasarlanmış/kaliteli düzenlemelerin ekonomide rekabetçiliği artırmak, yaşam standartlarını geliştirmek, çevreyi korumak yani genel olarak iktisadi büyümeyi ve gelişmeyi teşvik etmek yönünde etkisi vardır ve bu husus son zamanlarda yapılan ampirik çalışmalarla da desteklenmektedir. Kalitesiz/kötü tasarlanmış düzenlemeler ise ekonominin rekabetçiliğine zarar vermek, bilgi asimetrilerini artırmak, düzenleyici sürecin çıkar gruplarınca ele geçirilme riskini artırmak gibi toplumsal refahı azaltıcı yönde etki yapabilmektedir. Türkiye de şu ana kadar düzenlemelerde bir reform stratejisinin olmaması, Düzenleyici Etki Analizi uygulanmaması, düzenlemeler oluşturulurken saydamlığa ve katılımcılığa yeterince yer verilmemesi ve analizde kullanılacak veri yetersizlikleri yapılan düzenlemelerin kalitesini düşürmekte ve çok sayıda, karmaşık ve çelişkili mevzuat düzenlemelerine yol açmaktadır. Dolayısıyla Türkiye de düzenlemelerde kaliteyi ve bu sayede gerçekleşebilecek toplumsal ve ekonomik faydaları sağlamak için Düzenleyici Etki Analizi uygulanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Elinizdeki çalışma uluslararası uygulamalar çerçevesinde Düzenleyici Etki Analizinin unsurlarını ortaya koymayı, diğer ülkelerdeki uygulamalara değinmeyi ve genel olarak Türkiye de ve Türk Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi bakımından uygulanabilirliğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, düzenleme alanında reform kavramına ayrıntılı şekilde yer verilmektedir. İkinci bölümde Düzenleyici Etki Analizinin tanımı, tarihsel gelişimi, özellikleri, ilkeleri, yöntem ve araçları, analizden beklenen faydalar, karşılaşılan sorunlar ve yöneltilen eleştiriler ele alınmaktadır. Düzenleyici Etki Analizi yöntemlerine ayrıntılı şekilde değinilmektedir. Böylece bu iki 2

10 bölüm Düzenleyici Etki Analizi konusunun teorik ve kavramsal arka planını sunmaktadır. Üçüncü bölüm dünyada çeşitli Düzenleyici Etki Analizi uygulamalarına ayrılmıştır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında uygulamadaki benzerlik ve farklılıklar, özellikle OECD nin bu konuda yürüttüğü çalışmalara dayanılarak aktarılmaktadır. Ülkelerin Düzenleyici Etki Analizi uygulamasında bir tek biçimlilik bulunmamaktadır ve ülkelerin siyasi yapıları, politika oluşturma süreçleri, kültürel ortamları farklı olduğundan OECD de tekbiçimli bir uygulamayı önermemektedir. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Kanada, Hollanda, Danimarka, Meksika gibi ülkelerin Düzenleyici Etki Analizi uygulamaları çeşitli bakımlardan diğer ülkelere kıyasla daha gelişmiş görünmektedir ve Düzenleyici Etki Analizi uygulamasına yeni başlayan/başlayacak olan ülkeler (örneğin Güney Afrika Cumhuriyeti, Uganda) için bu ülkelerin uygulamaları ışığında öneriler getirilmektedir. Üçüncü bölümde, önce gelişmiş ülkelerdeki uygulamalardan bahsedilmekte, daha sonra gelişmekte olan ülke uygulamalarına değinilmektedir. Kavramsal arkaplan ve dünyadaki çeşitli uygulamalardan bahsedildikten sonra dördüncü bölümde Türkiye de Düzenleyici Etki Analizine değinilmektedir. Düzenleyici Etki Analizinin kavram olarak mevzuatımıza girişine, Başbakanlık tarafından hazırlanan 2006 tarihli Mevzuat Hazırlama Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik e kadar ülkemizde düzenlemelerin yapılış sürecine ve bu Yönetmelik ile getirilen hükümlerle eski ve yeni uygulamanın karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Bu Yönetmelik hükümlerine göre ülkemizde 17 Şubat 2007 tarihinden itibaren Düzenleyici Etki Analizi uygulaması resmen başlamış olmaktadır. Daha sonra Düzenleyici Etki Analizinin Türkiye de uygulanabilmesine yönelik genel bir çerçeve önerisi getirilmiştir. Son olarak, Düzenleyici Etki Analizinin Türk Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi açısından uygulanabilirliği mevcut mevzuata gore değerlendirilmiştir. Çalışmaya ilişkin olarak iki hususun belirtilmesi gerekmektedir. Birincisi, zaman ve dil kısıtları nedeniyle diğer ülkelerde Düzenleyici Etki Analizinin mali sistemlere nasıl uygulandığına ilişkin kaynaklara ulaşılamamıştır. İkincisi, Düzenleyici Etki Analizinin mevzuatımıza yeni giren bir kavram ve henüz uygulanmaya başlanan bir araç olması nedeniyle konuyla ilgili henüz çok az sayıda Türkçe kaynak 3

11 bulunmasıdır. Bu az sayıdaki kaynakta da konu genel nitelik ve özellikleriyle ele alınmış, mali yönetim gibi spesifik konulardaki uygulamalara değinilmemiştir. Dolayısıyla dördüncü bölümdeki anlatımda sadece mevzuattan yararlanılabilmiş, Düzenleyici Etki Analizinin genel özellikleri 5018 sayılı Kanuna uyarlanmaya çalışılmıştır. 4

12 BİRİNCİ BÖLÜM DÜZENLEME ALANINDA REFORM 1. DÜZENLEME Düzenlemenin uluslararası alanda genel kabul görmüş tek bir tanımı bulunmamaktadır. Düzenleme geniş anlamıyla sosyal ve ekonomik amaçlara yönelik olarak devlet tarafından yürürlüğe konulan kurallar, kamusal politikalar ve uygulamalar olarak tanımlamaktadır. 1 Bir başka tanıma göre düzenleme, yaptırım tehdidi ile desteklenen ve gerçek ve tüzel kişilerin kullanabilecekleri takdir yetkileri üzerine getirilen kamu sınırlamalarıdır. 2 Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü nün (OECD) çalışmalarında düzenlemelerin kapsamı oldukça geniş tutulmuştur: idarenin kendisinin, vatandaşların ve diğer kuruluşların ihtiyaçları sonucu idare tarafından konan farklı enstrümanlar topluluğu veya devletin işletmelere ve bireylere yükümlülükler getirmek için kullandığı çeşitli araçlar topluluğu olarak tanımlanmaktadır. 3 Düzenlemeler Yasama organlarınca yürürlüğe konulan kanunları, resmi ya da gayriresmi talimatlar gibi devletin tüm kurumları tarafından çıkarılan ikincil düzenlemeleri, ayrıca düzenleyici ve denetleyici kurumların koyduğu kuralları kapsamaktadır. Düzenlemeler, kural koyan metinlerdir ve kamu politikalarının en önemli uygulama araçlarıdır. Demokratik hükümranlığın temel unsurlarından biridir. 4 Kanundan yönergeye kadar bir çok şekli bulunmaktadır. 5 Düzenleme yoluyla devlet, gerçek ve tüzel kişilerin davranışlarını doğrudan kontrol etmekte, etkilemekte veya yönlendirmektedir. Bazı düzenlemeler belirli eylemleri yasaklamakta veya sınırlandırmaktayken, bazıları da belirli eylemlerin gerçekleştirilmesini talep etmekte veya gerçek ve tüzel kişileri belirli eylemlerde bulunmaya yönlendirmektedir. Düzenlemeler bireyleri, iş dünyasını, kâr amacı EMEK, Uğur, Bağımsız Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar ve Türkiye Uygulaması, Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Derneği, TÜSİAD-T/ /349, İstanbul, Aralık 2002, s OECD, OECD Report on Regulatory Reform/Synthesis, Paris, 1997a, s.5. 4 Mandelkern Group on Better Regulation, afinal Report, Brussels, 13 November OECD, Recommnedation of The Council of the OECD on Improving the Quality of Government Regulation, Paris, 1995a, s.11. 5

13 gütmeyen kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşlarını ve vatandaşlarla devlet ilişkilerini hedeflemektedir. 6 Düzenlemeler OECD literatüründe genel olarak üç kategori altında toplanmaktadır: a) Ekonomik düzenlemeler: Piyasa mekanizmasının işleyişine doğrudan etki eden (fiyatlandırma, rekabeti artırıcı/azaltıcı ve piyasaya giriş-çıkış kontrolleri gibi) düzenlemelerdir. b) Sosyal düzenlemeler: Sağlık, güvenlik, çevre gibi alanlarda kamusal çıkarları korumak için yapılan düzenlemelerdir. c) İdari düzenlemeler: Devletin bilgi ve belge toplamak amacıyla ya da iç yönetim süreçlerine dönük olarak yaptığı düzenlemelerdir. Devletin toplumsal ve ekonomik hayattaki rolü açıklanırken, genellikle iki uç yaklaşım temel alınmaktadır. Birincisi, devletin sadece güvenlik, savunma, kamu sağlığı, kamusal düzenin ve makroekonomik istikrarın sağlanması gibi minimal işlevler üstlenmesidir. İkincisi ise, devletin işletmecilik yapması ve girişimleri doğrudan koordine ederek müdahaleci işlevler üstlenmesidir. 7 Ancak, her iki yaklaşım da saf haliyle hiçbir ülkede benimsenmemektedir. Günümüzde çeşitli ülkelere bakıldığında devletin bu iki örneğin bileşimine karşılık gelen bir rol üstlendiği görülmektedir. Liberal iktisatçılar ekonominin tam rekabetçi bir yapıya sahip olması ve piyasaların tamamıyla etkin işlemesi durumunda kamusal düzenlemelere gerek kalmayacağını ileri sürmektedir. Ancak teorinin tümüyle etkin işleyen bir piyasa ve tam rekabetçi bir ekonomi varsayımının gerçek hayatta gerçekleşebilirliği nadirdir. Piyasaların işleyişinde ortaya çıkan sorunlar ve başarısızlıklar nedeniyle devletin ekonomiye müdahale etmesi ve düzenlemelere başvurması kaçınılmaz olmaktadır. Piyasalarda eksik veya yıkıcı (aşırı) rekabet, aktörlerin eksik bilgi ile hareket etmeleri, 6 Law Enforcement Expertise Centre, A Practical Legal System, Ministry of Justice, The Netherlands, EMEK (2002), s.52. 6

14 asimetrik bilgi 8, kamusal mallar, dışsal ekonomiler, içsel ekonomiler ve doğal tekeller gibi piyasaları başarısız kılan pek çok faktör devletin ekonomiye müdahale etmesinin gerekçeleri olarak gösterilmektedir. 9 Çağdaş demokratik devletlerin temel hedefleri arasında toplumun ekonomik ve sosyal refahını artırmak, makroekonomik istikrarı sağlamak, ülkenin uluslararası rekabet gücünü artırmak, yüksek bir istihdam düzeyine ulaşmak, eğitim ve öğretim düzeyini yükseltmek, fırsat eşitliğini sağlamak, yenilikleri ve girişimciliği desteklemek, çevre, sağlık ve sosyal politika alanlarında yüksek kalite standartlarına erişmek bulunmaktadır. Bu hedeflere ulaşmak için kullanılan araçlardan biri de düzenlemelerdir. Ancak hükümetlerce yapılan düzenlemeler, özellikle ekonomik ve toplumsal koşullarda günümüzde yaşanan köklü ve hızlı değişime paralel olarak değişmedikçe ya da yapılan düzenlemenin getirisi ve maliyeti arasındaki bağlantı kurulmadıkça vergi ödeyen vatandaşların, şirketlerin, kamu kuruluşlarının, küçük ve orta ölçekli işletmelerin, teknolojik yeniliklerin, ekonomik büyümenin ve toplumsal refahın sağlanmasının önünde zaman zaman bir engel teşkil etmekte, ticaret ve yatırım üzerine gereksiz yükler getirmekte, düzenleyici birimler ve devletin diğer kurumları arasında görev ve yetki çatışmalarına yol açmakta ve yeni ihtiyaçlara cevap vermekte yetersiz kalmaktadır. Böylece idare ve vatandaşlar yapılan düzenlemeden yarardan çok zarar görebilmekte ve sürekli düzenleme yapılması zaman ve kaynak israfına neden olabilmektedir. Düzenlemelerden kaynaklanan olumsuz etkilerin görüldüğü ülkelerde, bu etkileri ölçen çok sayıda çalışma yapılmıştır. ABD de yapılan bir çalışmaya göre düzenlemelerin maliyeti ABD Gayri Safi Yurtiçi Hasıla sının yaklaşık %10-12 sine tekabül etmektedir. Yine 2002 yılında şirketler üzerindeki mevzuattan kaynaklanan idari yüklerin Hollanda da 16,4 milyar Euro ya, Birleşik Krallık ta yılda milyar Sterline ulaştığı tahmin edilmektedir. 10 Şirketler seviyesinde OECD tarafından yapılan bir araştırmaya göre ise idari uyum maliyeti, küçük ve orta ölçekli firmaların yıllık cirolarının %4 üne karşılık gelmektedir. Düzenlemelerin maliyetleri öncelikle şirketler 8 Piyasada bir işleme girişen taraflardan birinin diğerine göre o işlem hakkında daha az ya da daha fazla bilgiye sahip olması, işleme ilişkin (tam) bilginin taraflar arasında eşit dağılmaması halini ifade etmektedir. 9 Bu konu iktisat teorisinde piyasa başarısızlığı ya da piyasa aksaklıkları başlığı altında incelenmektedir. 10 ARCULUS, David, GRAHAM Teresa and ROWLATT, Penelope, Regulation-Less is More, Reducing Burdens, Improving Outcomes, Better Regulation Task Force 2005, s Birleşik Krallık ifadesi hakkında bkz. Dipnot 36. 7

15 tarafından doğrudan hissedilmekle beraber uzun dönemde toplumun tümü tarafından hissedilmektedir. Çünkü, düzenlemeler çoğu kez tüketicilere olan maliyeti artırmaktadır. Düzenlemelerin yeterli kalitede olmaması, etkin bir piyasanın oluşmasını engelleyerek, girişimciliği azaltarak, yenilikçiliğin önüne geçerek ve maliyetleri artırarak şirketlerin rekabet güçlerini de etkilemektedir DÜZENLEYİCİ REFORM Son yıllarda sanayileşmiş ülkelerde ekonomik istikrarın ve piyasa düzeninin sağlanması için devletin piyasaya doğrudan müdahale etmesi yerine düzenlemeler yoluyla müdahale etmesi oldukça yaygınlaşmıştır. Bu müdahaleler tüketicilerin korunması, çevre, sağlık ve güvenliğin iyileştirilmesi gibi sosyal ihtiyaçların karşılanmasına yöneliktir. 12 XX. Yüzyıl boyunca düzenlemelerin kullanımı geniş alanlara yayılmış ve düzenleme araçları ve amaçları gelişim göstermiştir. Düzenleyici birimler de organizasyon ve boyut olarak büyümüştür. 13 Böylece modern devletin ve demokrasinin gelişiminde düzenleyici devlet kavramına doğru bir geçiş başlamıştır. Mevzuat veya hukuki düzenleme İkinci Dünya Savaşından sonra devlet yönetiminde en yaygın kullanılan siyasi araç olmuş, toplumsal ve ekonomik değerler arasında denge sağlama gibi önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Düzenlemelerin yaygın şekilde kullanılmasıyla birlikte düzenleme enflasyonu ortaya çıkmış, düzenlemelere uyum sağlanması ülkeler yönünden maliyetli olmaya ve idari yükü ağırlaşmaya başlamıştır. Düzenlemelerin koyduğu kuralların katılığı ve rekabeti engellemesi ekonominin genelini ilgilendiren bir mesele haline gelmiştir. Düzenlemelerin maliyeti, getirdiği faydalarla kıyaslanarak gösterilmeye çalışılmış fakat çoğu zaman ekonomik büyümenin yavaşlaması, istihdam yaratma kapasitesinin 11 European Policy Centre. Occasional Paper, Regulatory Impact Analysis: Improving the Quality of EU Regulatory Activity. Brussels, Belgium, 2001, s a.g.e., s.6. Bu konu, ekonomik hayatta devletin rolünün ne olması gerektiği konusu ile bağlantılıdır ve modern iktisatın başlangıcından beri tartışılan bir meseledir. Klasik iktisadi düşünce devletin ekonomiye müdahalesinin asgari düzeyde olmasını isterken, bunun ekonomide arzu edilen sonuçları doğurmayabileceğinin anlaşılması, John Maynard Keynes in teorisinde ifadesini bulan şekilde, devletin ekonomide belirli bir rolü olması gerektiği görüşünü ortaya çıkarmıştır. Daha sonra da çeşitli iktisadi düşünce okulları arasında devletin ekonomideki rolünün ne/ne kadar olması gerektiği konusundaki tartışmalar devam etmiştir. Düzenleme kavramının bir dereceye kadar meselenin bugün ulaştığı aşamayı yansıttığı düşünülebilir. 13 Düzenleyici etki konusunda 1930 lara kadar inen bir literatür mevcuttur. Bu konudaki teorileri gözden geçiren bir çalışma için bkz. BERRY, William D., Theories of Regulatory Impact: The Roles of the Regulator, The Regulated and the Public, Review of Policy Research, Vol.1 Issue 3, February 1982, s

16 düşmesi, yapısal uyumun engellenmesi gibi maliyetler gereğinden fazla olarak artmıştır. 14 Ancak yine de politika aracı olarak kullanılan düzenlemelerin kalitesini artırmak pek gündeme gelmemiştir lerin başlarında ortaya çıkan serbestleştirme (deregülasyon) hareketi, düzenlemede reform, düzenlemenin sınırları ve doğasına ilişkin sorunlara cevap bulmaya yönelmiştir. Serbestleştirme, girişimciliği ve sanayileşmeyi engelleyen çok sayıdaki düzenlemenin ekonomik kısıtlarından ortaya çıkmıştır. Dinamik, rekabet edebilir bir ekonominin oluşturulması ve modern kamu yönetiminin kurularak halkın ihtiyaç ve taleplerine cevap verebilen bir sistemin geliştirilmesi için hükümetler ve uluslararası organizasyonlar tarafından 1980 ve 1990 larda düzenleyici aracın doğası hakkında daha fazla bilgi edinildikçe deregülasyon yerini düzenleyici reforma, daha sonra düzenleyici yönetime bırakmış, son zamanlarda da düzenleyici kalitenin artırılması çalışmalarına doğru bir yönelim olmuştur. Gelişmiş ülkeler, yapılmış olan düzenlemeleri güncellemeye ve yapılacak olanları da belirli kriterler çerçevesinde değerlendirerek uygulamaya koymaya başlamışlardır. Zamanla bu çalışmalar bir program dahilinde yürütülmeye ve OECD tarafından Düzenleme Reformu Programı adı ile anılmaya başlamıştır. Bu programın ana hatları düzenlemelerin belirli aralıklarla çeşitli teknikler kullanılarak gözden geçirilmesi, sadeleştirilmesi, düzenleme sürecinde açıklık ve şeffaflığın sağlanması, etkilenen tarafların danışma mekanizmaları yoluyla düzenleme sürecine dahil edilmesi ve düzenlemeler için geleceğe yönelik etki analizlerinin yapılması olarak özetlenebilir. Düzenleme alanında reform yapma çabaları, ekonomik, idari ve sosyal alanda dönüşümleri gerçekleştirme çabalarıyla paralel yürümektedir. 15 Düzenleyici reform programının başarıyla uygulanabilmesi güçlü ve sorumlu bir politik liderliğe bağlıdır. 16 Güçlü politik liderlikle yürütülen reform programlarının amacı, gereksiz düzenlemelerin önlenmesi, kamu çıkarlarının korunması, düzenlemelerin maliyetlerinin azaltılması ve kalitesinin artırılmasıdır. Hükümetler daha titiz bir şekilde hazırladıkları her bir düzenlemenin sağladığı faydaların maliyetleri haklı çıkarmasına dikkat etmektedir. Düzenlemelerin kalitesinin artırılması çabaları, öncelikle sorun alanlarının tespiti, belirli reformların gerçekleştirilmesi ve idari yüke neden olan düzenlemelerin 14 OECD (1995a), s RODRIGO, Delia, Regulatory Impact Analysis in OECD Countries. Challanges for Developing Countries, South Asian-Third High Level Investment Roundtable, Dhaka Bangladesh, OECD, 2005, s OECD, Regulatory Impact Analysis. Best Practice in OECD Countries, Paris, 1997b, s.80. 9

17 kaldırılması/giderilmesi üzerine yoğunlaşmaktadır. 17 süreçleri de reform programının kapsamındadır. Düzenlemelerin hazırlanması Düzenleme alanında reform farklı anlamlarda kullanılmaktadır. Reform, düzenlemelerin tek tek gözden geçirilmesi şeklinde olabileceği gibi, belirli bir alanın düzenlenmesinden vazgeçilmesi, düzenlemelerden kurtulunması ve yeni düzenleme yapma sayısının yıllık olarak azaltılması; düzenleme sürecine katılan görevliler üzerindeki politik kontrolün artırılarak politik hesap verebilirliğin artırılması; düzenlemelerin rasyonel temele dayanması sağlanarak düzenleyici kararların iyileştirilmesi anlamlarına gelebilmektedir. 18 Bunlara ek olarak reform, düzenleme rejiminin yeniden inşası veya düzenleme yapma süreçlerinin iyileştirilmesi ve bu süreçte yer alan kurumların kapasitelerinin artırılması biçiminde de düşünülebilir. 19 Hükümetlerin sosyal gelişme, daha iyi yaşam standardı ve yaşam kalitesinin artırılması gibi hedefleri gerçekleştirebilmesi için güçlü bir rekabet ortamı önemli rol oynamaktadır. Küresel sermayenin akışkanlığı sebebiyle, iyi düzenleme yapamayan ülkeler (sermaye çıkışı yaşayarak) yeterli yatırım yapamamakta, rekabet güçleri zayıflamaktadır. Küreselleşme ve bilgi çağı toplumunun gereklerine uyum sağlamak, iktisadi büyümeyi gerçekleştirmek, ülkedeki yatırım ortamını iyileştirmek ve ülkenin uluslararası rekabet gücünü artırmak amacıyla bir çok ülke ve organizasyon İyi Düzenleme alanında eş zamanlı çalışmalar yapmaktadır. Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin uygulamaya koydukları iyi düzenleme ortamının sağlanması projesi henüz gelişme aşamasında olmakla birlikte, özellikle Hollanda, Birleşik Krallık, İrlanda ve Danimarka gibi ülkelerde önemli ilerleme sağlanmıştır. Kaliteli düzenlemeler rekabetin, açık ekonominin ve sosyal gelişmeyi sağlamanın önemli araçlarındandır. Güçlü ve yoğun bir rekabet sonrasında elde edilen ekonomik kazançların ve zenginliğin vatandaşlara ve iş dünyasına yansıtılması gerekmektedir. Bu hedefin gerçekleştirilmesinde kullanılabilecek araçlardan biri Daha İyi Düzenleme Stratejisidir. Stratejinin temel unsurları; 1) Düzenleyici Etki Analizi, 2) Basitleştirme, 3) Katılım ve İstişare, 4) Düzenlemeye Alternatif Çözüm Yolları, 5) Düzenlemelere Etkin Erişim ve 6) Etkin Bir Kurumsal Yapının oluşturulmasıdır. 17 RODRIGO, (2005), s OECD, (1997b), s OECD, (1997a), s.6. 10

18 İlkeleri ise; Gereklilik, Etkinlik, Orantılılık, Şeffaflık, Hesap Verebilirlik ve Uyumluluk olarak sıralanabilir. Bu ilkeler, yönetimin kalitesi ve kamu hizmetlerinin etkililiği ve verimliliği ile de yakından ilgilidir. Hükümetlerin politika uygulamaları sırasında izleyecekleri düzenleme mekanizmaları, politikaların başarıya ulaşması bakımından çok önemlidir. Ülkelerin idari yapıları, tarihsel gelişimleri bakımından farklılık gösterdiğinden düzenleme yapma süreçleri de farklıdır. Dolayısıyla en iyi düzenleme yapmanın tek ve kesin bir yolu da bulunmamaktadır. Konuya ilişkin OECD dokümanlarında bu nokta sıklıkla vurgulanmaktadır. OECD düzenleyici reform için bazı tavsiyelerde bulunmuştur. 20 Düzenleyici reform: 1) Açıkça tanımlanan politika hedeflerine hizmet eden ve bu hedefleri gerçekleştirmede etkili olan (politika konusu olacak) geniş programlara uygulanmalıdır. 2) Niyetlendikleri amaçları etkili ve etkin bir şekilde gerçekleştirmeye devam etmeleri için düzenlemeleri sistematik olarak gözden geçirmelidir. 3) Düzenlemelerin ve düzenleyici süreçlerin şeffaf, ayırım yapmayıcı ve etkin şekilde uygulanır olmasını sağlamalıdır. 4) Rekabet politikası kapsamının, etkinliğinin ve uygulanmasının, gerektiği durumlarda gözden geçirilmesini ve güçlendirilmesini sağlamalıdır. 5) Rekabeti teşvik etmek için bütün sektörlerdeki ekonomik düzenlemeleri yeniden şekillendirmeli ve kamu yararına hizmet etmenin en iyi yolu olmadıkları açık kanıtlarla gösterildiği durumlarda bu ekonomik düzenlemeleri kaldırmalıdır. 6) Uluslararası ilkeleri güçlendirerek ve uluslararası anlaşmaların uygulanmasını yaygınlaştırılarak ticaret ve yatırım önündeki gereksiz düzenleyici engelleri kaldırmalıdır. 7) Diğer politika amaçlarıyla önemli bağlantılar sağlamalı ve bu amaçları gerçekleştirmekte reformu destekleyecek politikalar geliştirmelidir. 20 OECD (1997a), s Bu tavsiyeler Düzenleyici Kalite ve Performans İçin OECD Rehber İlkeleri ile hemen hemen aynıdır. 11

19 Ancak, başarılı bir politika oluşturmak için düzenleme yapılmasının zorunlu olmadığı, devletin yasal düzenleme yapması yerine daha demokratik yaklaşımlara yol açan işbirliği, bilgilendirme kampanyaları ve eğitim yapılması, teşviklerin kullanılması, koordinasyon, danışma, birlikte düzenleme ve düzenleme yapılmasına izin verme gibi yolların denenerek yönetişimin de geliştirildiği görülmektedir. Çünkü hızla değişen ve gelişen toplumlarda yapılan düzenlemeler sonucunda mevcut bir soruna çözüm üretmek için hazırlanan düzenleme daha yürürlüğe girmeden yetersiz, gereksiz, kullanışsız ve hatta başka bir düzenlemeyle uyumsuz olabilmektedir. Düzenlemenin etkili olması için sistematik olarak gözden geçirilmesi önemli bir husustur. 3. AMAÇ ve ARAÇLAR Düzenlemelerde reform programı uygulayan hükümetler: - Yasal ve idari düzenlemelerin kalitesini artırmayı, - Deregülasyon programı çerçevesinde düzenlemelerin çeşitli aralıklarla gözden geçirilerek özellikle ekonomik altyapı ile ilgili sektörlerde mevzuatı azaltmayı ve sadeleştirmeyi, - Piyasaların sağlıklı işlemesini sağlayacak rekabet politikalarını kurumsallaştırmayı, - Ekonomik büyümenin ve işletmelerin önünde engel oluşturan gereksiz hukuki düzenlemeleri ortadan kaldırmayı, - Düzenlemelerde açıklık ve şeffaflığı sağlayarak ilgili kesimleri bilgilendirmeyi, - Düzenlemelerden etkilenmesi muhtemel ekonomik ve sosyal kesimlerle danışma sürecini iyileştirmeyi, - Yeni işyerlerinin açılması için aranan idari formaliteleri azaltmayı, - Düzenlemelere ekonomik ve sosyal etki analizleri yapılması konularında yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Piyasalar üzerindeki idari yüklerin azaltılması noktası özellikle önemlidir. Düzenleyici reformun araçları ise: 12

20 - Düzenleyici etki analizi, - Danışma sürecinin iyileştirilmesi, - Düzenlemelerin basitleştirilmesi ve - Düzenlemelere kolay erişimin sağlanmasıdır. Bu araçlar ayrı ayrı ya da bir arada kullanılabilir. Tümünün bir arada kullanılması, ülkedeki düzenleme kalitesinin artmasına daha çok katkı sağlayacaktır. Düzenleyici Etki Analizinin diğer iyi düzenleme yapma araçlarına göre üstünlüğünün ve merkezde yer almasının nedeni, danışma sürecinin nasıl yapılacağını, sosyal ve ekonomik fayda ve maliyetlerin neler olacağını, birbirleriyle zıtlıklar içeren politikalar arasında dengenin nasıl sağlanacağını göstererek politika oluşumunun bütün süreci için bir standart sağlamasıdır. Düzenleyici Etki Analizi aşağıda ayrı bir bölümde ayrıntılı olarak ele alındığından burada reform araçlarından diğer üçü üzerinde durulmaktadır Danışma Sürecinin İyileştirilmesi Danışma, bir karar üzerinde fikirbirliği sağlamak, değişik görüşleri almak, yeni önerilerin kabul edilmesini kolaylaştırmak, maliyet etkin politika önerileri geliştirmek ve karar alma sürecinde saydamlığı artırmak gibi hususları sağlamak için kullanılan bir yoldur. Kaliteli düzenleme yapılması, politika oluşturma sürecine geniş katılımın sağlanmasına dayanmaktadır. Danışma, düzenleme yapanlar ve düzenlemeden etkilenmesi muhtemel olan kesimler arasında iletişim ve etkileşim sağlar, dolayısıyla yönetişimin bir aracıdır. İyi yönetişimin temellerinden biri doğru oluşturulan ve ilgili taraflarca ciddiye alınmış bir danışma sürecidir. İyi hazırlanan ve yürütülen bir danışma süreci, bir politika aracının yanlış varsayımlar ve yetersiz bilgi gibi nedenlerle değiştirilmesi hatta geri çekilmesi gibi olasılıkları azaltmakta, bu tür eksikliklerin başlangıçta farkedilmesini sağlamaktadır. Danışma sürecinde değişik metodlar kullanılabilmektedir; önemli olan unsur ilgililere, yeteri kadar ve uygun bir yolla danışılmasıdır. Bu suretle düzenlemenin meşruiyeti de artmış olmaktadır. 13

21 Danışmanın başlıca amaçları düzenleme taslağının iyileştirilmesi, uygulamada bir sorun yaratmayacağının doğrulanması, mevcut mevzuatla uyumunun kontrol edilmesi ve düzenleme sonuçlarının etkili olup olmayacağının sınanması, 21 ayrıca düzenlemenin neden gerekli olduğu anlatılarak geniş kitlelerin düzenlemeyi sahiplenmesinin sağlanmasıdır. Düzenleme ile ilgili aydınlatıcı bir açıklamanın eklenmesi ve hangi kesimlerin ne oranda etkilenebileceğinin bu açıklamada yer alması danışma sürecinin faydalı olmasına katkıda bulunacaktır. Danışma sonucu ortaya çıkan görüşlerin dikkate alınmaması zaman kaybına, kötü bir düzenlemenin yapılmasına ve sürece katılan ilgili taraflarla ilişkilerin bozulmasına yol açacaktır. Danışma hiçbir zaman daha önce alınmış bir kararı haklı çıkarmak amacıyla kullanılmamalıdır. Danışma süreci iki ayrı alanı kapsamaktadır: 22 a) Kamu kurum ve kuruluşlarına danışma: Kamu yönetimi içinde yapılan danışma her bakanlığın kendi sorumluluk alanı ile ilgili konuları kapsamaktadır. Örneğin Maliye Bakanlığı temel olarak bütçeye olan etkiyi, Çevre Bakanlığı çevresel etkiyi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ise iş dünyasına (örneğin küçük ve orta ölçekli işletmelere) olan etkiyi değerlendirmelidir. Bu danışmalarda yazışma yolu izlenebilir ya da kurumlar arası toplantılar düzenlenebilir. Danışma yazılı gerçekleşecekse tüm yorumlar katılımcılara iletilmelidir. Sözlü olacaksa, ilgili tüm tarafları aynı toplantıya çağırmak tam bir görüş birliğinin sağlanması ve farklı görüşlerin açıklığa kavuşturulması bakımından tercih edilmelidir. b) Kamu yönetimi dışındaki paydaşlara/katılımcılara danışma: Yazılı olarak ya da açık oturum şeklinde yapılabilir. Son zamanlarda bazı ülkeler internet yoluyla ilgili taraflara ve halka danışma yoluna gitmeye başlamıştır. Böylece danışma (kırtasiyeyi azalttığından) geleneksel yollardan daha ucuza mal olmaktadır. İlgili tarafların öneri üzerinde yorum yapma olanağı olduğundan daha geniş katılım sağlanabilmektedir. Ancak bu yöntemin bazı dezavantajları da vardır; belirli hedef soruları sormak daha zor olabilmekte, tartışmaların odağından uzaklaşılabilmektedir. Bu nedenle amaca yönelik sorulara odaklanmak önemlidir. 21 RODRIGO (2005), s MILLIGAN, Eric, Using RIA As a Tool in Regulatory Consultations and Communications. Seminar on the Use of Regulatory Impact Analysis to Foster Economic Efficiency and Policy Coherence, Sofia, Bulgaria, January

22 Avrupa Birliği Komisyonu etkili bir danışma sürecinin genel prensiplerini ve asgari standartlarını 2002 yılında belirlemiştir. 23 Buna göre danışma sürecinin dört temel prensibi bulunmaktadır: 1) Katılım: Bir hükümetin oluşturduğu politikalara düşünce/oluşum aşamasından uygulama aşamasına kadar geniş katılım sağlanmalıdır. 2) Açıklık ve hesap verebilirlik: Düzenlemeyi yapan kurumlar danışma süreci ile ilgili kesimlere karşı açık bir tavır içinde bulunarak kendilerine güveni artırabilirler. Ayrıca, kime ne için danışıldığı ile politika oluşturma sürecinde kararın oluşturulmasında hangi unsurun etkili olduğunun da açıklanması doğru olacaktır. 3) Etkinlik: Politikalar ihtiyaçlara cevap verecek şekilde ve zamanında yapılmalıdır. İlgili tarafların da politika oluşturulmaya başlandığında belirlenen amaçların, yöntemin ve performans göstergelerinin belirlenmesine katılması sağlanmalıdır. 4) Tutarlılık: Belirlenen politikaların uygulanması düzenlemenin doğru yapılıp yapılmadığına bağlıdır. Danışma sürecinin beş asgari standardı ise şunlardır: 1) Danışma sürecinin içeriği açık olmalıdır. Süreçte yapılan tüm iletişimler çok açık ve net olmalı, ilgili kesimlerin cevaplarını kolaylaştıracak bilgiler içermelidir. Düzenlemenin konusu ve amacı hakkında özet bilgiler içermesinin yanında ayrıntılı bilgi alınabilecek kişilerin ve cevap verme süresinin son tarihi de belirtilmelidir. 2) İlgili kesimler sürece dahil edilmelidir. Düzenlemeden etkilenmesi muhtemel tarafların ve politikaların uygulanmasında görev alacakların görüşlerini bildirmeleri için sürece dahil edilmeleri gerekmektedir. 3) Daha geniş kitlelere hitap edebilmek için internet aracılığıyla danışma süreci yaygınlaştırılmalıdır. Örneğin Avrupa Birliğinde Komisyon Avrupa da Sizin Sözünüz internet sayfasını oluşturmuştur. Bu amaçla medya da kullanılabilir. 23 Commission of The European Communities, Communication From The Commission Towards a reinforced culture of consultation and dialogue. General principles and minimum standarts for consultation of interested parties by the Commission, COM (2002) 704 final, s

23 4) Katılımın sağlanması için asgari süreler verilmelidir. Bu süreler Avrupa Birliğinde yazılı görüşler için sekiz hafta, toplantılar yoluyla görüş bildirilmesinde 20 iş günü olarak belirlenmiştir. 5) Derlenen görüşler paylaşılmalıdır. Danışma sürecinde cevap gönderenlere görüşlerinin alındığının bildirilmesi ve toplanan görüşlerin ve sonuçlarının internet vasıtasıyla yayınlanmasının sağlanması gerekmektedir. Danışmanın amacı karar almanın analitik temelini güçlendirmek ve devletin aldığı kararların tüm sonuçları üzerinde bilgi toplamaktır. Ne kadar bilgili olursa olsun, bir düzenlemeyi hazırlayan bir kamu görevlisi bu düzenlemenin tüm olası sonuçlarını görebilecek tam bir bakış açısına sahip olamayabilir. Danışmanın iyi yönetişim için şart olduğu genel kabulüne rağmen kamu kurum ve kuruluşları ile politikacılar ilgili kesimlere danışılmasını güçlerini devretme olarak algılayabilmektedir; danışmanın genellikle optimal karar almanın önünde bir engel oluşturduğu ve süreci yavaşlattığı düşünülmektedir. Hiç şüphesiz, iyi yönetilemeyen danışma sürecinin düzenlemelerin kabul edilmesini geciktirme, kaynak ve zaman israfı gibi olumsuz sonuçları olabilecektir. Genellikle düzenlenen alanla ilgili yeterli veriye ulaşmakta güçlüklerle karşılaşılmaktadır ya da bu alanda daha önce yapılmış araştırmalar sınırlı olabilmektedir. Ayrıca, bir etki analizini (özellikle fayda-maliyet analizini) yürütecek yeterli sayıda eğitimli personel bulabilmek güçtür Düzenlemelerin Basitleştirilmesi Küreselleşme ve hızlı teknolojik değişim gibi nedenlerle ekonomik ve sosyal şartlar çok hızlı değiştiğinden mevcut düzenlemeler hızla kullanılamaz hale gelmekte, idari yüklere yol açabilmektedir. Günümüzde hükümetler kullanılamaz durumdaki ve geçerliği kalmayan düzenlemeleri gözden geçirmekte ve basitleştirmeye çalışmaktadır. Düzenlemelerin basitleştirilmesi, düzenlemeden vazgeçilmesi ya da deregülasyon demek değildir. Belirli bir sektördeki mevcut kuralların korunmasını ve bunların neden olduğu idari ve mali yüklerin azaltılmasını, düzenlemelere uyum seviyesinin yükseltilmesini ifade etmektedir. 16

24 Basitleştirme uzun bir süreçtir ve politik desteğe ihtiyaç duymaktadır. Yeni bir düzenleme yapılırken basitleştirme göz önünde tutulmalı ve amacına hizmet etmeyen düzenlemeler iptal edilerek yenileri hazırlanmalıdır Düzenlemelere Erişimin İyileştirilmesi Yirminci yüzyılın son çeyreğinde ekonomik ve sosyal faaliyetler konusunda çok sayıda düzenleme yapılmış, adeta bir düzenleme enflasyonu yaşanmıştır. 25 Düzenlemelerin sayısının ve düzenleme yapılan alanların artması vatandaşların bunları tümüyle anlamasını ve bilmesini imkansız hale getirmektedir. Ancak bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler herkesin tüm düzenlemelere istediğinde ulaşmasını mümkün kılmaktadır. Düzenlemelerin dilinin anlaşılabilir olması gerekmektedir. Vatandaşların yürürlükteki düzenlemelere kolaylıkla ulaşabilmesi ve düzenlemelerde kendilerini ilgilendiren hususları bir danışmana ihtiyaç duymadan anlayabilmeleri sağlanmalıdır. Örneğin İsveç te mevzuat dilinin modernize edilmesi için çalışmalar yürütülmüştür. Aynı tür düzenlemelerin, kolaylıkla erişilebilmeleri için, basılı eserlerde bir araya getirilmeleri düşünülebilir. Bazı ülkeler düzenlemeleri, sayfaları kolaylıkla değiştirilebilen bir kitapta toplayarak değişen maddelerin kolaylıkla yerleştirilmesini ve güncellenmesini sağlamaktadır. Son yıllarda internetin yaygın olarak kullanılmasıyla tüm düzenlemeler vatandaşların ve kamu kurumlarının kolayca ulaşabilecekleri bir hale gelmiştir. Birçok OECD ülkesinde düzenleme metinlerine internetten ücretsiz olarak ulaşılabilmektedir Mandelkern Group Report, s RODRIGO, (2005), s a.g.e., s

25 İKİNCİ BÖLÜM DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ Reform sürecinde kullanılan önemli araçlardan birisi Düzenleyici Etki Analizidir ve aşağıda ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Ancak önce genel olarak etki analizi hakkında bilgi vermenin faydalı olacağı düşünülmektedir. 1. ETKİ ANALİZİ Bireylerin ve kurumların sorun çözme sürecinde yararlandıkları kritik bir aşama doğru karar verme dir. Önemi nedeniyle çeşitli disiplinler tarafından doğru ve etkili karar almaya yönelik çok sayıda model, yöntem ve araç geliştirilmiştir. Bunlar değişik seçenekler arasında bir tercihte bulunmayı kolaylaştırmaya ve rasyonel bir temele oturtmaya yöneliktir. Bu yöntemlerden biri de etki analizidir. Etki analizi, hedefleri, şekli ve rolü ülkeden ülkeye değişebilen esnek bir araçtır. Bir plan, program, politika veya projenin muhtemel fayda ve maliyetlerini, sonuçlarını ve yan etkilerini değerlendiren analitik bir yöntemdir. 27 Bir başka tanıma göre ise etki analizi, birbiriyle ilişkili fakat farklı birçok analitik teknikten faydalanılması suretiyle karar alıcı aktörlere alacakları kararların nitel (quantitive) ve nicel (quailitative) potansiyel etkilerini, kararın uygulanma aşamasından önce göstermek amacıyla kullanılan bir araştırma yöntemidir. Bu yöntem uygulama öncesi (ex ante) kullanılabildiği gibi, uygulamadan sonra (ex post) ortaya çıkan gerçek etkileri değerlendirmek için de kullanılabilmektedir. Böylece hem soruna alternatif başka çözümleri hem de uygulamaya ilişkin riskleri gösterebilen bir analiz türü olmaktadır. Bir sonuçtan çok bir süreç olarak düşünülmesi daha uygundur. 28 Etki analizi, karar alma sürecinin bilgi temelini her düzeyde geliştirmeyi amaçlamaktadır. Yeni politika araçlarının muhtemel sonuçları veya mevcut araçların gerçek sonuçları hakkında bilgi sağladığından etki analizi kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması çalışmalarında da kullanılmaktadır. 27 OECD/PUMA/SIGMA, Improving Policy Instruments Through Impact Assessment, Working Paper No. 31, Paris, 2001, s RADAELLI, Claudio M., The Diffusion of Regulatory Impact Analysis: Best Practice or Lesson- Drawing?, European Journal of Political Research, 2004, Vol. 43-5, s

26 Etki analizinden yararlı sonuçlar elde edilmesi, gelecekte olması muhtemel olan gelişmelerin de göz önünde bulundurulmasına ve etkilerin farklı senaryolar üretilerek incelenmesine bağlıdır. Analiz, iyi politikaların geliştirilmesine ve nihai karar alma sürecine yardımcı olmakla birlikte hiçbir zaman kararların yerine geçmemektedir. İyi bir etki analizi uygulaması profesyonel uzmanlığa, zamana ve yeterli mali kaynağa ihtiyaç duyduğu için uzun ve maliyetli olabilmektedir. Bu nedenle etki analizine tabi tutulacak araçlar belirlenirken seçici olunması gerekmektedir. İyi bir etki analizinden, politikaların düzenlemeye dönüştürülmesi sürecinde istenmeyen ve gereksiz etkilerin azaltılmasına ve pozitif etkilerin artırılmasına katkıda bulunması beklenmektedir. 29 Etki analizi bir politika aracı taslağının değerlendirilmesi için kullanılabileceği gibi, alternatif politika araçlarının değerlendirilerek en uygun aracın seçilmesi ya da mevcut bir aracın gerçek etkilerinin değerlendirilmesi gibi amaçlarla da kullanılabilmektedir. Bir politika aracının çevreye ve toplumun değişik kesimlerine olabilecek mali, ekonomik ve toplumsal etkileri etki analizine tabi tutulabilmektedir. Bu çerçevede, kamusal politikaların en önemli uygulama araçlarından biri olan düzenlemelerin de etki analizine tabi tutulması fikri Düzenleyici Etki Analizini doğurmuştur. Aşağıda Düzenleyici Etki Analizi (DEA) kavramı üzerinde durulmaktadır. 2. DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ Tanım ve Kapsam Düzenleyici Etki Analizi düzenleme yapılıp yapılmamasına, yapılacak bir düzenlemenin içeriğinin belirlenmesine veya mevcut bir düzenlemenin değiştirilmesine/kaldırılmasına karar vermede kullanılan analitik bir araçtır. Bu çerçevede, Düzenleyici Etki Analizi hükümet eylemlerinin seçilmiş bazı alanlardaki olumlu ve olumsuz (hatta istenen ve istenmeyen) potansiyel etkilerinin, ayrıca bu etkilerin toplum kesimleri arasında dağılımının sistematik ve tutarlı olarak incelenmesi 29 Mandelkern Group Report, s Düzenleyici Etki Analizi ülkelerin politik gündemine farklı şekillerde yansımış, değişik ülkelerde değişik ad ve uygulama biçimleri almıştır: İş etkisi değerlendirmesi, idari ve bürokratik sınırlamalar, fayda-maliyet analizi, maliyet değerlendirmesi ve risk analizi gibi adlandırmalar ve uygulamalar buna örnektir. 19

27 ve nihai bilginin karar alıcılara ulaştırılması için kullanılan bilgi temelli bir yöntem olarak tanımlanabilir. 31 Dolayısıyla Düzenleyici Etki Analizi siyasal tartışmaları ve eğilimleri belirleme gücüne sahip bir tekniktir. İnceleme ve iletişim Düzenleyici Etki Analizinin önemli parçalarını oluşturmaktadır. İletişim, inceleme sonucu ortaya çıkan bilgilerin karar alıcılarla ve karardan etkileneceklerle paylaşılmasını ve danışma sürecini ifade etmektedir. Düzenleyici reformun bir aracı olan Düzenleyici Etki Analizi, düzenleme yapanlara mevcut veya yapılması tasarlanan düzenlemelerin bütçeye, mevzuata, sosyal, ekonomik ve ticari hayata, çevreye ve ilgili kesimlere yapacağı etkilerinin sistematik bir şekilde değerlendirilmesi suretiyle net sosyal fayda nın azamileştirilmesinde yol gösteren bir ön değerlendirmedir. Düzenleyici Etki Analizi, düzenleyicileri ve politika yapıcıları daha sistematik düşünmeye ve herhangi bir sorunun alternatif çözümleri arasında seçim yaparken dengeli karar almaya teşvik eden, düzenleyici eylem ve işlemlerde hesap sorulabilirliği artıran bir araçtır. Aynı zamanda, düzenlemenin mantığının sorgulanmasını, özellikle fayda-maliyet veya maliyet-etkinlik olmak üzere, ekonomik yönden gerçek etkilerin anlaşılmasını sağlamaktadır. Ayrıca, Düzenleyici Etki Analizinde o alanda düzenleme yapmamanın sonuçları da ortaya konmaktadır. 32 Bir başka deyişle, o alanda düzenleme yapılmaması (zero option) durumunda ne olacağı da inceleme konusu olmaktadır. Düzenleyici Etki Analizi altı temel ilkeye dayanmaktadır: 33 a) Meşrulaştırma: Ekonomik, sosyal ve çevresel problemleri sunma ve idari müdahalenin etkilerini meşrulaştırma için düzenlemenin açık bir tanımı gerekmektedir. b) Danışma: Düzenlemenin, düzenleme faaliyetinden etkilenenlerle birlikte (geniş halk katılımıyla) tartışılması sağlanarak geniş ve açık bir danışma süreci oluşturulmasıdır. 31 OECD (1997b), s.1; OECD, Regulatory Policies in OECD Countries From Intervention to Regulatory Governance, PUMA/REG (2001) 10/REVI, Paris: OECD. 32 National Audit Office, Better Regulation: Making Good Use of Regulatory Impact Assessments, Report by the Comptroller and Auditor General, London, 15 November 2001, s European Policy Center, 2001, Occasional Paper, Regulatory Impact Analysis: Improving the Quality of EU SS Activity, Brussels, Belgium. 20

28 c) Analiz: Düzenlemenin kamu sağlığı, güvenliği ve çevresel etkilerinin hesaba katılarak maliyetlerinin, faydalarının ve alternatiflerin incelenmesidir. d) Net faydanın azamileştirilmesi: Vatandaşların refah düzeyinin artırılması hedefidir. e) Tutarlılık: İdare mekanizmasının her bir bölümünde genel ve kabul görmüş standartların uygulanmasıdır. f) Hesap verebilirlik: Düzenlemenin veya uygulanan politikanın sonuçlarından karar alıcıların (düzenlemeyi yapanların) sorumlu olmasıdır. Düzenleyici Etki Analizi, düzenleme yapanların harekete geçmeden önce sistematik olarak düşünmesini sağlar. Çünkü düzenlemenin halkın, politikacıların ve diğer ilgililerin denetimine açılması sözkonusudur ve bu durum hesap verebilirliği ve şeffaflığı artırır. Analizin şeffaflık, hesap verebilirlik ve ilgili kesimlere danışma gibi önemli unsurları karar alma sürecine dahil etmesi karar almayı geliştirmekte ve düzenleyici politikanın kalitesini artırmaktadır. Analiz ayrıca gerekmeyen konularda düzenleme yapılmasının önüne geçerek düzenleme sayısını azaltır. 34 İş dünyasının içinde bulunduğu darboğazların teşhisine yardımcı olarak rekabetçi piyasa ekonomisinin gerçekleştirilmesi ve rekabetin önündeki engellerin kaldırılmasına yardımcı olur. Özel sektör ve kamu sektörü arasındaki diyalogun geliştirilip güçlendirilmesine katkı sağlar. Ayrıca kurumlararası işbirliğinin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi ile daha katılımcı bir iş yapma kültürünün geliştirilmesi bakımından da önemlidir. Düzenleyici Etki Analizinin politik kararların yerine geçebilecek bir yapı öngörmediğini belirtmek gerekir. İyi politika oluşturulmasına yardımcı olmakla birlikte politik olarak hesap verme aracı değildir. 35 Düzenleyici Etki Analizi kamu yönetimi, küçük ve orta ölçekli işletmeler, sosyal refah ve kâr amacı gütmeyen organizasyonlar üzerine oluşturulmaya çalışılan düzenleyici politikaların etkilerinin önceden kabaca ölçülmesi için tam bir fayda- 34 OECD (1997b), s.32; Department of the Taoiseach, RIA Guidelines, How to Conduct a Regulatory Impact Analysis, Dublin 2005, s BALLANTINE, Bruce-DEVONALD, Bethan, Modern Regulatory Impact Analysis: The Experience of the European Union, Regulatory Toxicology and Pharmacology 44 (2006), s

OECD Ticaretin Kolaylaştırılması Göstergeleri - Türkiye

OECD Ticaretin Kolaylaştırılması Göstergeleri - Türkiye OECD Ticaretin Kolaylaştırılması Göstergeleri - Türkiye OECD, hükümetlerin sınır (gümrük dahil) prosedürlerini geliştirmeleri, ticaret maliyetlerini azaltmaları, ticareti artırmaları ve böylece uluslar

Detaylı

2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ

2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ 2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ TEPAV EPRI Dış Politika Etütleri AB Çalışma Grubu 9 Kasım 2005 Ankara Zeynep Songülen

Detaylı

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır.

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. Ortak yönetim- birlikte yönetmek anlamına gelir ve içinde yönetimden

Detaylı

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ. Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı. 1.Giriş

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ. Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı. 1.Giriş KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ 1.Giriş Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı Kamu idarelerinin mali yönetimini düzenleyen 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu 10.12.2003

Detaylı

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar:

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar: Kadın Dostu Kentler Projesi İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün ulusal ortağı ve temel paydaşı olduğu Kadın Dostu Kentler Projesi, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu-UNFPA ve Birleşmiş Milletler

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU Yükseköğretim Kalite Kurulunun Kurulma Nedeni Yükseköğretimde yapısal değişikliği gerçekleştirecek ilk husus Kalite Kuruludur. Yükseköğretim Kurulu girdi ile ilgili

Detaylı

İç Kontrol ve Risk Yönetimi Sisteminiz Stratejik Yönetim ve Planlama Sürecinize Katkı Sağlayabilir

İç Kontrol ve Risk Yönetimi Sisteminiz Stratejik Yönetim ve Planlama Sürecinize Katkı Sağlayabilir İç Kontrol ve Risk Yönetimi Sisteminiz Stratejik Yönetim ve Planlama Sürecinize Katkı Sağlayabilir Kurumlarımızda kullanılmakta olan önemli yönetim araçlarımız bulunmakta; İç Kontrol, Risk Yönetimi, Stratejik

Detaylı

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014 ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.

Detaylı

Proje DöngD. Deniz Gümüşel REC Türkiye. 2007,Ankara

Proje DöngD. Deniz Gümüşel REC Türkiye. 2007,Ankara Proje Yönetiminde Y Temel Kavramlar Proje DöngD ngüsü Yönetimi ve Mantıksal Çerçeve eve Yaklaşı şımı Deniz Gümüşel REC Türkiye 2007,Ankara TEMEL KAVRAMLAR Proje nedir? Proje Yönetimi nedir???? Proje Döngüsü

Detaylı

MerSis. Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri

MerSis. Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri MerSis Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri Bilgi Teknolojileri risklerinize karşı aldığınız önlemler yeterli mi? Bilgi Teknolojileri Yönetimi danışmanlık hizmetlerimiz, Kuruluşunuzun Bilgi

Detaylı

ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER

ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası FĐNANSAL EĞĐTĐM VE FĐNANSAL FARKINDALIK: ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER Durmuş YILMAZ Başkan Mart 2011 Đstanbul Sayın Bakanım, Saygıdeğer Katılımcılar, Değerli Konuklar

Detaylı

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık

Detaylı

T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ

T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ (Doküman No: BEYAS-DK-02) Ankara Üniversitesi için aşağıda verilen temel bir Belge Yönetimi ve Arşiv Sistemi Stratejisi metni hazırlanmıştır.

Detaylı

Türkiye nin Sera Gazı Emisyonlarının İzlenmesi Mekanizmasına Destek için Teknik Yardım Projesi Ankara, 15 Şubat 2017

Türkiye nin Sera Gazı Emisyonlarının İzlenmesi Mekanizmasına Destek için Teknik Yardım Projesi Ankara, 15 Şubat 2017 Türkiye nin Sera Gazı Emisyonlarının İzlenmesi Mekanizmasına Destek için Teknik Yardım Projesi Ankara, 15 Şubat 2017 Türkiye Cumhuriyeti nin Ulusal Sera Gazı Envanteri Sisteminin Güçlendirilmesi ve İyileştirilmesi:

Detaylı

GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MİSYON ÇALIŞMASI Tablo 1. Misyon Çalışması Sonuçları Konsolide Misyon Sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal refahı arttırmak için, mali disiplin içerisinde, kaynakların

Detaylı

İç Kontrol Yönetim Sistemi (İKYÖS) Hayati riskler her zaman olabilir, önemli olan onları görebilecek sistemlere sahip olabilmek!

İç Kontrol Yönetim Sistemi (İKYÖS) Hayati riskler her zaman olabilir, önemli olan onları görebilecek sistemlere sahip olabilmek! İç Kontrol Yönetim Sistemi (İKYÖS) Hayati riskler her zaman olabilir, önemli olan onları görebilecek sistemlere sahip olabilmek! Yönetim, Eğitim, Taahhüt Hizmetleri www.sibernetiks.com 0850 840 23 90 Uyum

Detaylı

Etki Değerlendirme Hülya ÖZTOPRAK YILMAZ Daire Başkanı

Etki Değerlendirme Hülya ÖZTOPRAK YILMAZ Daire Başkanı Etki Değerlendirme Hülya ÖZTOPRAK YILMAZ Daire Başkanı 1 / 30 İçerik Amaç / Hedef Önem Kamu Destekleri Temel Kavramlar Değerlendirme ne işe yarar? Yöntem 2 / 30 Amaç / Hedef Amaç Etki değerlendirme konusunda,

Detaylı

Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Ücretlendirme Politikası

Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Ücretlendirme Politikası Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Ücretlendirme Politikası Bu politika, Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. nin (Banka) faaliyetlerinin kapsamı ve yapısı ile stratejileri, uzun vadeli hedefleri ve risk yönetim yapısına

Detaylı

Yapı Kredi Finansal Kiralama A. O. Ücretlendirme Politikası

Yapı Kredi Finansal Kiralama A. O. Ücretlendirme Politikası Yapı Kredi Finansal Kiralama A. O. Ücretlendirme Politikası Bu politika, Yapı Kredi Finansal Kiralama A.O. nın ( Şirket ) faaliyetlerinin kapsamı ve yapısı ile stratejileri, uzun vadeli hedefleri ve risk

Detaylı

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık

Detaylı

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci

Detaylı

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası Büyümenin ve istihdamın artırılması için 2005 yılında kabul edilen Yenilenmiş Lizbon Stratejisi kapsamında, Avrupa Sosyal modelini yeniden şekillendiren Sosyal Gündem

Detaylı

PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN

PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN İnsan kaynakları bir organizasyondaki tüm çalışanları ifade eder. Diğer bir deyişle organizasyondaki yöneticiler, danışmanlar,

Detaylı

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin

Detaylı

TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris)

TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) Dr. A. Alev BURÇAK Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Sunu Planı OECD Hakkında

Detaylı

EUROSAI-ARABOSAI ÜÇÜNCÜ ORTAK KONFERANSI VE ABU DHABİ DEKLARASYONU

EUROSAI-ARABOSAI ÜÇÜNCÜ ORTAK KONFERANSI VE ABU DHABİ DEKLARASYONU EUROSAI-ARABOSAI ÜÇÜNCÜ ORTAK KONFERANSI VE ABU DHABİ DEKLARASYONU İsa CAN GİRİŞ INTOSAI bünyesinde faaliyet gösteren bölgesel çalışma gruplarından olan Avrupa Sayıştayları Birliği (EUROSAI) ve Arap Sayıştayları

Detaylı

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... 1 A. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 B. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri... 4 C. Kayıt Dışı Ekonominin Büyüklüğü...

Detaylı

2. Gün: Stratejik Planlamanın Temel Kavramları

2. Gün: Stratejik Planlamanın Temel Kavramları 2. Gün: Stratejik Planlamanın Temel Kavramları Virpi Einola-Pekkinen 11.1.2011 1 Strateji Nedir? bir kağıt bir belge bir çalışma planı bir yol bir süreç bir ortak yorumlama ufku? 2 Stratejik Düşünme Nedir?

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve KADIN Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB nin kadın-erkek eşitliği ile ilgili temel ilkeleri AB nin kadın istihdamı hedefi AB de toplumsal cinsiyete duyarlı

Detaylı

T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI

T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI NİSAN 2018 1 2 İÇİNDEKİLER 1. Neden İç Kontrol?...5 2. İç

Detaylı

T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, DEĞERLER, VİZYON

T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, DEĞERLER, VİZYON T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, DEĞERLER, VİZYON MİSYON Eğitim, sağlık hizmeti ve araştırmada yenilik ve mükemmelliği teşvik ederek, ulus ve ötesinde, sağlığı korumak ve geliştirmektir.

Detaylı

18 Aralık 2009, İstanbul Ayşen SATIR

18 Aralık 2009, İstanbul Ayşen SATIR Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi AB Çevresel Bilgiye Erişim Direktifi nin Uyumlaştırılması ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü Semineri 18 Aralık 2009, İstanbul Ayşen SATIR 1 2003/4 Çevresel

Detaylı

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE SUNUM PLANI 1. RİSK VE RİSK YÖNETİMİ: TANIMLAR 2. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ 3. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ DÖNÜŞÜM SÜRECİ

Detaylı

Genel Kamu İdaresi Reformları Kapsamında Mali Yönetim ve Kontrol

Genel Kamu İdaresi Reformları Kapsamında Mali Yönetim ve Kontrol A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Genel Kamu İdaresi Reformları Kapsamında Mali Yönetim ve Kontrol Klas Klaas Kıdemli Politika Danışmanı OECD SIGMA Üçüncü

Detaylı

DPT MÜSTEŞARLIĞI PERFORMANS ANLAŞMASI HAZIRLAYANLAR: Erhan KARACAN Adile TUNÇER Ömer Faruk GÜLSOY

DPT MÜSTEŞARLIĞI PERFORMANS ANLAŞMASI HAZIRLAYANLAR: Erhan KARACAN Adile TUNÇER Ömer Faruk GÜLSOY DPT MÜSTEŞARLIĞI PERFORMANS ANLAŞMASI HAZIRLAYANLAR: Erhan KARACAN Adile TUNÇER Ömer Faruk GÜLSOY MİSYONUMUZ Ülkemizin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmesinin hızlandırılması, dengeli ve sürdürülebilir

Detaylı

YENİ HÜKÜMET PROGRAMI EKONOMİ VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ İÇİN DEĞERLENDİRME EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 30 KASIM 2015

YENİ HÜKÜMET PROGRAMI EKONOMİ VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ İÇİN DEĞERLENDİRME EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 30 KASIM 2015 YENİ HÜKÜMET PROGRAMI EKONOMİ VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ İÇİN DEĞERLENDİRME EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 30 KASIM 2015 HÜKÜMETİN YAPISI VE BAKANLIKLAR EKONOMİ YÖNETİMİ; REFORMLAR İLE HIZLI EKONOMİK

Detaylı

2. Gün: Finlandiya Maliye Bakanlığı ve Birimleri

2. Gün: Finlandiya Maliye Bakanlığı ve Birimleri 2. Gün: Finlandiya Maliye Bakanlığı ve Birimleri Virpi Einola-Pekkinen 11.1.2011 1 2 Maliye Bakanlığının Yönetim Birimleri Limited Şirketler Kurumlar Ticari işletmeler ve fonlar HANSEL LTD SATIN ALMA KURUMU

Detaylı

SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası

SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası STRATEJİK VİZYON BELGESİ SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası Yakın geçmişte yaşanan küresel durgunluklar ve ekonomik krizlerden dünyanın birçok ülkesi ve bölgesi etkilenmiştir. Bu süreçlerde zarar

Detaylı

BİRİM İÇ DEĞERLENDİRME RAPORU

BİRİM İÇ DEĞERLENDİRME RAPORU BİRİM İÇ DEĞERLENDİRME RAPORU [Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı] [Gazi Üniversitesi Rektörlüğü 06500 Teknikokullar ANKARA] [2015] [Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı-İç Değerlendirme Raporu] [2015]

Detaylı

SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI

SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI 2017-2021 ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI ssm.gov.tr SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI 2017-2021 ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI ssm.gov.tr

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça

Detaylı

DEVLET MALZEME OFİSİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMA VE ÖDÜL YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

DEVLET MALZEME OFİSİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMA VE ÖDÜL YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar DEVLET MALZEME OFİSİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMA VE ÖDÜL YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde l - Bu Yönergenin amacı, Devlet Malzeme Ofisi Merkez, Taşra Teşkilâtı ve

Detaylı

ÜSİMP 2013 Altıncı Ulusal Kongresi, 09-10 Mayıs 2013, Düzce Üniversitesi

ÜSİMP 2013 Altıncı Ulusal Kongresi, 09-10 Mayıs 2013, Düzce Üniversitesi Yrd.Doç.Dr. Altan Özkil Atılım Üniversitesi Sav. Tekno. Uyg. ve Arşt. Merkezi Müdürü Prof.Dr. Hasan AKAY Atılım Üniversitesi Rektör Yardımcısı ÜSİMP 2013 Altıncı Ulusal Kongresi, 09-10 Mayıs 2013, Düzce

Detaylı

İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde

İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının

Detaylı

Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığığ Ülke ve Kamu Kurumları Düzeyinde Strateji Yönetimi Anıl YILMAZ Stratejik t Planlama l Dairesi i Bşk. ODTÜVT Yönetim ve Mühendislik Günleri 2 Mart 2008 Gündem Ülkesel

Detaylı

T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE

T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde(1)- (1)Bu yönergenin amacı,

Detaylı

T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, VİZYON, DEĞERLER

T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, VİZYON, DEĞERLER T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİSYON, VİZYON, DEĞERLER MİSYON Eğitim, sağlık hizmeti ve araştırmada yenilik ve mükemmelliği teşvik ederek, ulus ve ötesinde, sağlığı korumak ve geliştirmektir.

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) TÜRKİYE EKONOMİK TAHMİN ÖZETİ 2017 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ

İZMİR TİCARET ODASI EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) TÜRKİYE EKONOMİK TAHMİN ÖZETİ 2017 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ İZMİR TİCARET ODASI EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) TÜRKİYE EKONOMİK TAHMİN ÖZETİ 2017 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART 2018 Hazırlayan: Yağmur Özcan Uluslararası

Detaylı

ÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI

ÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI ÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI Prof. Dr. Emine Olhan A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü olhan@agri.ankara.edu.tr Dersin İçeriği Politika kavramı Ulusal tarım politikasının amaçları, çalışma alanları

Detaylı

DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014

DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014 DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014 Eyül 2011 Bu yayın Avrupa Birliği nin yardımlarıyla üretilmiştir. Bu yayının içeriğinin sorumluluğu tamamen The Management Centre ve Dikmen Belediyesi ne

Detaylı

SENATO 2016/12-II BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ PROJE DESTEK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

SENATO 2016/12-II BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ PROJE DESTEK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 26.12.2016 SENATO 2016/12-II Amaç BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ PROJE DESTEK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar MADDE 1- (1) Bu Yönergenin amacı; Bitlis Eren Üniversitesinin stratejik

Detaylı

FIRAT ÜNİVERSİTESİ PROJE KOORDİNASYON VE DANIŞMANLIK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

FIRAT ÜNİVERSİTESİ PROJE KOORDİNASYON VE DANIŞMANLIK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar FIRAT ÜNİVERSİTESİ PROJE KOORDİNASYON VE DANIŞMANLIK OFİSİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönergenin amacı; Fırat Üniversitesine bağlı olarak kurulan Proje

Detaylı

Katılımcı Demokrasi STK ları Güçlendirme Önerileri

Katılımcı Demokrasi STK ları Güçlendirme Önerileri Katılımcı Demokrasi STK ları Güçlendirme Önerileri Ankara Çalıştayı 15 Kasım 2016 Kâr amacı gütmeyen Argüden Yönetişim Akademisi, faaliyetlerini Boğaziçi Üniversitesi Vakfı bünyesinde yürütmektedir. Argüden

Detaylı

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ Ünite 4 Doç. Dr. Nuray ERTÜRK KESKİN Türkiye deki kamu politikası belgelerinin tanıtılması amaçlanmaktadır. Kamu politikası analizinde görüş alanında olması gereken politika belgeleri altı başlık altında

Detaylı

1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları

1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları 1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları Virpi Einola-Pekkinen 10.1.2011 1 Finlandiya Hükümetinin Yapısı Finlandiya da 12 Bakanlık vardır. Her Bakanlık kendi yetkisi çerçevesinde yönetim kapsamına

Detaylı

21. BM/INTOSAI SEMPOZYUMU: KAMUDA HESAP VEREBİLİRLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN SAYIŞTAY VE VATANDAŞLAR ARASINDA ETKİN İŞBİRLİĞİ

21. BM/INTOSAI SEMPOZYUMU: KAMUDA HESAP VEREBİLİRLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN SAYIŞTAY VE VATANDAŞLAR ARASINDA ETKİN İŞBİRLİĞİ 21. BM/INTOSAI SEMPOZYUMU: KAMUDA HESAP VEREBİLİRLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN SAYIŞTAY VE VATANDAŞLAR ARASINDA ETKİN İŞBİRLİĞİ Seher ÖZER ÜTÜK Birleşmiş Milletler Örgütü (BM) ve Uluslararası Sayıştaylar Birliği

Detaylı

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR 2013/101 (Y) Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] BTYK nın 2009/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan ve 25. toplantısında onaylanan Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin koordinasyonunun

Detaylı

GT Türkiye İşletme Risk Yönetimi Hizmetleri. Sezer Bozkuş Kahyaoğlu İşletme Risk Yönetimi, Ortak CIA, CFE, CFSA, CRMA, CPA sezer.bozkus@gtturkey.

GT Türkiye İşletme Risk Yönetimi Hizmetleri. Sezer Bozkuş Kahyaoğlu İşletme Risk Yönetimi, Ortak CIA, CFE, CFSA, CRMA, CPA sezer.bozkus@gtturkey. GT Türkiye İşletme Risk Hizmetleri Sezer Bozkuş Kahyaoğlu İşletme Risk, Ortak CIA, CFE, CFSA, CRMA, CPA sezer.bozkus@gtturkey.com İşletme Risk Hakkında Risk, iş yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır ve kaçınılmazdır.

Detaylı

T.C. BA BAKANLIK AVRUPA B RL GENEL SEKRETERL Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Ba kanl. Avrupa Birli i Toplumsal Cinsiyet E itli i Stratejisi

T.C. BA BAKANLIK AVRUPA B RL GENEL SEKRETERL Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Ba kanl. Avrupa Birli i Toplumsal Cinsiyet E itli i Stratejisi T.C. BA BAKANLIK AVRUPA B RL GENEL SEKRETERL Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Ba kanl Avrupa Birli i Toplumsal Cinsiyet E itli i Stratejisi Özet Bilgi Notu Haz rlayan AB leri Uzman Yrd. Gök en

Detaylı

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 8. Toplantısı Yeni Kararlar İÇİNDEKİLER. Yeni Kararlar.. Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması [05/0].. Doktora Derecesine

Detaylı

MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Denizli Verimliliği Artırma Projesi

MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Denizli Verimliliği Artırma Projesi MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Denizli Verimliliği Artırma Projesi Verimlilik ve Toplam Kalite Yönetimi 10 Nisan 2010 Hatice EKSEN Uzman MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Ülke ekonomisinin

Detaylı

DÜZENLEYÝCÝ ETKÝ ANALÝZÝ KANUN, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME, TÜZÜK, YÖNETMELÝK VE DÝÐER DÜZENLEMELERDE UYGULANMASI. Dr. Birol Ekici

DÜZENLEYÝCÝ ETKÝ ANALÝZÝ KANUN, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME, TÜZÜK, YÖNETMELÝK VE DÝÐER DÜZENLEMELERDE UYGULANMASI. Dr. Birol Ekici DÜZENLEYÝCÝ ETKÝ ANALÝZÝ KANUN, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME, TÜZÜK, YÖNETMELÝK VE DÝÐER DÜZENLEMELERDE UYGULANMASI Dr. Birol Ekici DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ KANUN, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME, TÜZÜK, YÖNETMELİK

Detaylı

A AMASINDA TESİ. Doç.. Dr. Ahmet KESİK Maliye Bakanlığı kanı. Afyonkarahisar,, 8 Ekim 2008 1

A AMASINDA TESİ. Doç.. Dr. Ahmet KESİK Maliye Bakanlığı kanı. Afyonkarahisar,, 8 Ekim 2008 1 BÜTÇE E UYGULAMA AŞAMASINDA A AMASINDA PARLAMENTONUN İZLEME\GÖZETİM FONKSİYONU: KOMİSYONLARIN ROLÜ VE BÜTÇE B E ANALİZ Z KAPASİTES TESİ Doç.. Dr. Ahmet KESİK Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme tirme

Detaylı

Konuşmamda sizlere birkaç gün önce açıklanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı hakkında bilgi vereceğim.

Konuşmamda sizlere birkaç gün önce açıklanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı hakkında bilgi vereceğim. 4 Ekim 2009 Tarihinde, DPT Müsteşar Yardımcısı Erhan USTA nın Euro50 Group Seminerinde İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planına İlişkin Konuşma Metni Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Detaylı

3. HAFTA-Grup Çalışması

3. HAFTA-Grup Çalışması KAMU MALİYESİNDE KARAR ALMA VE PERFORMANS YÖNETİMİ PROJESİ PERFORMANS YÖNETİMİ VE PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME 3. HAFTA-Grup Çalışması ANKARA 27 Ocak 2011 PERFORMANS ANLAŞMASI DPT den sorumlu bakan ile

Detaylı

KOOPERATİFLERE YÖNELİK HİBE DESTEĞİ

KOOPERATİFLERE YÖNELİK HİBE DESTEĞİ Karınca Dergisi, Ekim 2014, Sayı:934 KOOPERATİFLERE YÖNELİK HİBE DESTEĞİ 1. GİRİŞ Kooperatifler, ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılamak

Detaylı

Doç. Dr. Osman KULAK Dr. Kulak, Stratejik Plan

Doç. Dr. Osman KULAK Dr. Kulak, Stratejik Plan Doç. Dr. Osman KULAK 1 Neden Geleceği Planlayalım Geleceği düşünmeyen üzülmeye yakındır Konfüçyüs 2 Yönetim Bir grup insanı belirlenmiş amaçlara doğru yönlendirerek, aralarındaki işbirliğini ve koordinasyonu

Detaylı

EĞİTİM VE ÖĞRETİM 2020 BİLGİ NOTU

EĞİTİM VE ÖĞRETİM 2020 BİLGİ NOTU EĞİTİM VE ÖĞRETİM 2020 BİLGİ NOTU Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı (ŞUBAT 2014) Ankara 0 Avrupa 2020 Stratejisi ve Eğitim de İşbirliğinin Artan Önemi Bilimsel ve teknolojik ilerlemeler

Detaylı

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance

Detaylı

İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri

İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,

Detaylı

ŞEFFAFLIK VE ETİK KÜLTÜRÜN GELİŞTİRİLMESİ

ŞEFFAFLIK VE ETİK KÜLTÜRÜN GELİŞTİRİLMESİ ŞEFFAFLIK VE ETİK KÜLTÜRÜN GELİŞTİRİLMESİ Doç.Dr. Uğur ÖMÜRGÖNÜLŞEN omur@hacettepe.edu.tr Hacettepe Universitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü 1 Şeffaflık Şeffaflık, en basit anlamıyla, devletin

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM SPORDA STRATEJİK YÖNETİM 4.Hafta Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 Stratejik planlama sürecinin ilk adımı olan durum analizi, kuruluşun "neredeyiz?" sorusuna cevap verir. Kuruluşun geleceğe yönelik amaç, hedef ve

Detaylı

AB Ar-Ge Politikaları Çınar ADALI TÜBİTAK AB Çerçeve Programlar Müdürlüğü

AB Ar-Ge Politikaları Çınar ADALI TÜBİTAK AB Çerçeve Programlar Müdürlüğü AB Ar-Ge Politikaları 2003-2011 2011 Çınar ADALI TÜBİTAK AB Çerçeve Programlar Müdürlüğü İçerik Avrupa Araştırma Alanı AB Ar-Ge Politikaları Araçları Avrupa Çapında Bölgesel Düzeyde Ulusal Düzeyde AB Ar-Ge

Detaylı

KARADAĞ SUNUMU Natalija FILIPOVIC

KARADAĞ SUNUMU Natalija FILIPOVIC VII. ULUSLARARASI BALKAN BÖLGESİ DÜZENLEYİCİ YARGI OTORİTELERİ KONFERANSI 28-30 MAYIS 2012, İSTANBUL Yeni Teknolojiler ve Bunların Yargıda Uygulanmaları Türkiye Cumhuriyeti Hâkimler ve Savcılar Yüksek

Detaylı

Kapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar.

Kapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar. SAĞLIK ARAŞTIRMALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DAİRE BAŞKANLIKLARI YÖNERGESİ Amaç MADDE 1- (1) Bu yönerge, Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilat yapısını, görevlerini, yetkilerini ve

Detaylı

ULUSAL VE ULUSLARARASI ALANDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA DUYULAN İHTİYAÇ

ULUSAL VE ULUSLARARASI ALANDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA DUYULAN İHTİYAÇ ULUSAL VE ULUSLARARASI ALANDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA DUYULAN İHTİYAÇ Günümüzde gerek devlet kurumları gerekse özel kuruluşlar, her gün binlerce kişiye ilişkin çeşitli bilgilere ulaşabilmektedir.

Detaylı

İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK

İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Daha kapsayıcı bir toplum için sözlerini eyleme dökerek çalışan iş dünyası ve hükümetler AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Avrupa da önümüzdeki

Detaylı

PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK? BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME

PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK? BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK? BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME GİRİŞ Ayşenur ALTINAY 1 Bir ülkenin gelişmesi ve büyümesi, o ülkede yaşayanların oluşturduğu örgütlerin başarısına bağlıdır. Örgütlerin

Detaylı

Bilgi Toplumu Stratejisi ve Kamu Bilgisinin Paylaşımı

Bilgi Toplumu Stratejisi ve Kamu Bilgisinin Paylaşımı Bilgi Toplumu Stratejisi ve Kamu Bilgisinin Paylaşımı Emin Sadık AYDIN Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanı 20 Mart 2013 Kamu Yönetiminde Gelişen Trendler: Açık Devlet ve Açık Veri Paneli -

Detaylı

Türkiye de Emisyon Ticareti Sisteminin Yol Haritası

Türkiye de Emisyon Ticareti Sisteminin Yol Haritası Türkiye de Emisyon Ticareti Sisteminin Yol Haritası Karşılama ve projenin şimdiye kadarki seyrinin özeti Sistem emisyonu Emisyon ticareti sistemleri (ETS), bir piyasa mekanizması kullanarak, emisyonların

Detaylı

olmamalıdır. Raporlama süreci saydam olmalıdır; raporlar katılımcılar ile paylaşılmalıdır.

olmamalıdır. Raporlama süreci saydam olmalıdır; raporlar katılımcılar ile paylaşılmalıdır. Milli Eğitim Şurası, Milli Eğitim Bakanlığı nın en yüksek danışma kuruludur ve eğitim alanındaki en köklü kurullardan biridir. Yasal tanımı gereği, Türkiye de eğitim sistemini geliştirmek ve eğitimin niteliğini

Detaylı

T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI

T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI Bölgesel Yenilik Stratejisi Çalışmaları; Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi İstanbul Bölgesel Yenilik Stratejisi Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi Önemli Not: Bu anketten elde

Detaylı

TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP)

TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) 1. Bölgesel Eğitim Merkezi (RTP) Bilindiği üzere; Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Kurumsal Yapılanma Birimi tarafından uygulanan Bölgesel Eğitim

Detaylı

Özet. Gelişen küresel ekonomide uluslararası yatırım politikaları. G-20 OECD Uluslararası Yatırım Küresel Forumu 2015

Özet. Gelişen küresel ekonomide uluslararası yatırım politikaları. G-20 OECD Uluslararası Yatırım Küresel Forumu 2015 G-20 OECD Uluslararası Yatırım Küresel Forumu 2015 Gelişen küresel ekonomide uluslararası yatırım politikaları Ekonomi Bakanligi Ev Sahipliginde Özet 5 Ekim 2015 Hilton Istanbul Bosphorus Hotel İstanbul,

Detaylı

Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi

Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi T.C İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Özeti Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi Prof.

Detaylı

5018 SAYILI KANUN İLE TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE PERFORMANS YÖNETİMİ UYGULAMALARI

5018 SAYILI KANUN İLE TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE PERFORMANS YÖNETİMİ UYGULAMALARI 5018 SAYILI KANUN İLE TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE PERFORMANS YÖNETİMİ UYGULAMALARI Ayşe Şentürk 1 Özet Ülkemizde son dönemde yaşanan değişim ve dönüşüm sürecinin kamu yönetimindeki somut yansımalarından birisi

Detaylı

YOLSUZLUKLA MÜCADELEDE SON 10 YILDA YAŞANAN GELİŞMELER BAŞBAKANLIK TEFTİŞ KURULU 2010

YOLSUZLUKLA MÜCADELEDE SON 10 YILDA YAŞANAN GELİŞMELER BAŞBAKANLIK TEFTİŞ KURULU 2010 YOLSUZLUKLA MÜCADELEDE SON 10 YILDA YAŞANAN GELİŞMELER BAŞBAKANLIK TEFTİŞ KURULU 2010 Sunum Planı Yolsuzlukla Mücadele Alanında Bugüne Kadar Yapılanlar Yapılan Çalışmaların Uluslar arası Yolsuzluk Ölçümlerine

Detaylı

GİRİŞ. A. İç Kontrolün Tanımı, Özellikleri ve Genel Esasları:

GİRİŞ. A. İç Kontrolün Tanımı, Özellikleri ve Genel Esasları: GİRİŞ 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile kamu da mali yönetim ve kontrol sisteminin bütünüyle değiştirilerek, uluslararası standartlara ve Avrupa Birliği Normlarına uygun hale getirilmesi

Detaylı

EK-3.9 İDARİ İSLER VE KOORDİNASYON DAİRE BAŞKANLIĞI

EK-3.9 İDARİ İSLER VE KOORDİNASYON DAİRE BAŞKANLIĞI EK-3.9 İDARİ İSLER VE KOORDİNASYON DAİRE BAŞKANLIĞI İdari İşler ve Koordinasyon Daire Başkanı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü; Genel Müdür Yardımcılığı (Bağlı) İŞİN KISA TANIMI: Tarımsal

Detaylı

EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ

EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ 1990 sonrasında peş peşe gelen finansal krizler; bir yandan teorik alanda farklı açılımlara hız kazandırırken bir yandan da, küreselleşme süreci ile birlikte,

Detaylı

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü SAYI: B.07.0.BMK / /02/2009 KONU: Kamu İç Kontrol Standartları

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü SAYI: B.07.0.BMK / /02/2009 KONU: Kamu İç Kontrol Standartları T.C. MALİYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü SAYI: B.07.0.BMK.0.24-150/4005-1205 04/02/2009 KONU: Kamu İç Kontrol Standartları BAŞBAKANLIĞA... BAKANLIĞINA... MÜSTEŞARLIĞINA... BAŞKANLIĞINA...

Detaylı

T.C. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı

T.C. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı T.C. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA İÇ KONTROL Ankara-2012 İÇİNDEKİLER 1 Neden İç Kontrol? 2 İç Kontrol Nedir? 3 İç Kontrolün Amacı Nedir? 4 İç Kontrolün Yasal

Detaylı

Kamu Mali Yönetim Eğitimi

Kamu Mali Yönetim Eğitimi Hollanda Maliye Bakanlığı Maliye ve Ekonomi Ulusal Akademisi ve Türkiye Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından işbirliği içinde hazırlanan Eğitim Programı Kamu Mali Yönetim Eğitimi

Detaylı

Performans Denetimi Hesap verebilirlik ve karar alma süreçlerinde iç denetimin artan katma değeri. 19 Ekim 2015 XIX.Türkiye İç Denetim Kongresi

Performans Denetimi Hesap verebilirlik ve karar alma süreçlerinde iç denetimin artan katma değeri. 19 Ekim 2015 XIX.Türkiye İç Denetim Kongresi Performans Denetimi Hesap verebilirlik ve karar alma süreçlerinde iç denetimin artan katma değeri 19 Ekim 2015 XIX.Türkiye İç Denetim Kongresi Place image here with reference to guidelines Serhat Akmeşe

Detaylı

128770-CP-1-2006-1-PT-COMENIUS-C21

128770-CP-1-2006-1-PT-COMENIUS-C21 Socrates-Comenius, Eylem 2.1. Projesi Bir Eğitim Projesi olarak Tarihi Olayları Yeniden Canlandırma Eğitimden Eyleme Referans: 128770-CP-1-2006-1-PT-COMENIUS-C21 ÖĞRETMEN EĞİTİMİ PROGRAMI PLAN DURUM Pek

Detaylı

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir? T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI KİHBİ Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL MAYIS 2014 ANKARA 1- Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini sürekli

Detaylı

Bir Bakışta Proje Döngüsü

Bir Bakışta Proje Döngüsü 1 Bir Bakışta Proje Döngüsü Carla Pittalis, Operasyonlar Sorumlusu Dünya Bankası UYGULAMA DESTEK ÇALIġTAYI Ankara, 6-10 Şubat 2012 2 Amaçlar Proje hazırlık ve yönetim çalışmalarının önemini vurgulamak

Detaylı

Ş U B A T 2 0 0 7 MALİ YÖNETİM MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA DAİRESİ 2006 YILI FAALİYET RAPORU BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ş U B A T 2 0 0 7 MALİ YÖNETİM MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA DAİRESİ 2006 YILI FAALİYET RAPORU BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ş U B A T 2 0 0 7 MALİ YÖNETİM MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA DAİRESİ 2006 YILI FAALİYET RAPORU BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇİNDEKİLER I. GENEL BİLGİ... 3 A Yetki, Görev ve Sorumluluklar... 3 B Fiziksel

Detaylı