|
|
- Bilge Aldemir
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu MODÜL Çocuk ve ergen diyabeti 1V _ 1 Genel açýklama Dünyada her yýl den fazla çocuða Tip 1 diyabet tanýsý koyulmakta ve hastalýðýn görülme oraný her yýl % 3-5 oranýnda artmaktadýr. Genetiði ve immünolojisi hakkýnda yakýn zamanda artan bilgilere raðmen hastalýðýn nedeni bilinmemektedir. Tip 2 diyabetin çocuklarda ender görüldüðü düþünülmesine raðmen, dünyanýn her yerinden çocuk obezitesi ve hareketsizlik insidansýnýn artýþý ile baðlantýlý olan insidans artýþý rapor edilmektedir. Büyürlerken diyabetli çocuklarýn ve ergenlerin özel ve deðiþen ihtiyaçlarý vardýr. Bu ihtiyaçlar, kamuoyu ve saðlýk uzmanlarý tarafýndan anlaþýlmalý ve ele alýnmalýdýr. Çocuklarýn ve ergenlerin, insüline olan baðýmlýlýklarý, iyi ve uygun beslenme ihtiyaçlarý Tip 1 diyabeti olan yetiþkinlerinkiyle ayný olmasýna raðmen önemli fiziksel, duygusal, psikolojik, sosyal ve entelektüel farklýlýklarý ve gereksinimleri vardýr. Bu farklýlýklar, gençlerin içinden geçmekte olduklarý büyüme ve geliþim evresinden kaynaklanmaktadýr. Bebeklik, çocukluk, okul ve ergenlik dönemleri kendi geliþimleri içinde her biri farklý olarak ele alýnmalýdýr. Bütün diyabetli gençlerin yeterli týbbi yönetime ve ayný þekilde gençlerin ve ailelerinin týbbi ve psikososyal ihtiyaçlarýný anlayan ve bu konuda uzman olan bir ekip ya da kiþilerce verilecek bir diyabet eðitimine haklarý vardýr. Bir çocuk bu haklar için mücadele veremez, dolayýsýyla çocuða ve aileye gerekli bütün desteði saðlamak toplumun sorumluluðundadýr. Bu destek týbbi, sosyal, kamusal, yönetimsel ve endüstriyel kaynaklarý ve çabalarý içermelidir. Diyabetin gençlerde en uygun þekilde yönetimi, günde 2-4 kez insülin enjeksiyonu ve/veya diðer ilaçlarýn alýmýyla birlikte glikoz ve keton için idrar tahlilini, kan þekeri seviyelerinin, beslenme ve egzersizin izlenmesini kapsar. Ýzlemenin diyabet ekibi tarafýndan düzenli bir biçimde gerçekleþtirilmesi esastýr. 91
2 Uluslararasý Diyabet Federasyonu I DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ Genel açýklama devam Çocuða özgü bir þekilde çocuðun olgunluk düzeyinin, geliþim evresinin, toplum ve aile desteðinin, yeme alýþkanlýklarýnýn, okul ve spor saatlerinin deðerlendirilmesi önemlidir. Gerçekçi, kapsamlý, kiþiselleþtirilmiþ bir yönetim planý geliþtirilirken; ayný zamanda deðerlendirme kültürel, sosyo-ekonomik ve çevresel belirleyiciler açýsýndan da hassas olmalýdýr. Amaç Diyabetli gençlerin, ailelerinin, bu çocuklarla ilgilenen kiþilerin ve çevresinin özel ve deðiþen ihtiyaçlarýný tanýmak ve tartýþmak. Hedefler Bu modül tamamlandýktan sonra katýlýmcý aþaðýdaki konularda yeterliliðe ulaþacaktýr: Yönetim Çocuðun özel ve farklý ihtiyaçlarý olduðunu ve bu ihtiyaçlarýn zaman içinde deðiþeceðini kabul etmek Çocuklarda diyabet bakýmýnýn yönetimindeki anahtar bileþenleri tanýmlamak- örneðin insülin, insülin düzenlemesi, kan þekerinin izlenmesi, öz-bakým, psikososyal gibi- özel tedavi konularýna baþ vurmak Büyüme ve geliþme dönemi boyunca sürekli deðiþen insülin ihtiyaçlarýný kabul etmek Gençlerde insülin tedavisi ile ilgili önemli noktalarý ve uygulama becerilerini anlamak: Küçük dozlar için insülinin nasýl seyreltileceðini tarif etmek Çocuklarda ve ergenlerde enjeksiyon yerlerinin dönüþüme tabi tutulmasý gerekliliðini tarif etmek Eðer mevcutsa kýsa, ince iðnelerin kullanýlmasý gerekliliðini tarif etmek Kan þekeri sonuçlarýnýn nasýl yorumlanacaðýný ve buna göre insülinin nasýl ayarlanacaðýný tartýþmak Küçük çocuklarda, okul dönemindeki çocuklarda ve ergenlerde hipoglisemiyi tanýmaya ve önlemeye yönelik stratejileri ailelerle tartýþmak Çocuðun bakýmýnda yer alan diðer bireylerin de (öðretmenler, spor öðretmenleri, diðer aile bireyleri) hafif, orta ve ciddi hipoglisemiyi tanýmasý ve tedavi edebilmesi gerekliliðini tartýþmak 92
3 DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu Hedefler devam Büyüme ve uzamanýn düzenli olarak izlenmesinin gereðini ve persentilleri izlenmeyen çocuklar için stratejileri tartýþmak Özel sportif faaliyetlere uygun olarak insülin ve karbonhidrat ayarlamalarý üzerine eðitim vermek Genç yetiþkinlerin kliniðe devamlýlýðýný artýrmak için stratejileri ve geçiþ kliniklerinin (çocuk kliniðinden eriþkin kliniðine geçiþ sýrasýnda çocukla ilgilenen ara klinik) önemini tartýþmak Diyabet Bakýmýnda Yaþýn, Büyümenin, Geliþimin ve Olgunluðun Etkisi Büyümenin ve geliþimin her evresinde çocuðun ihtiyaçlarýný ve her evrede diyabetin etkisini tanýmlamak Çocuklarýn kronik yaþlarýna göre deðil de, duygusal olgunluklarý, aileleri ve aile çevrelerinden gelen desteðe baðlý olarak diyabete yönelik sorumluluklarýný farklý yaþlarda nasýl yerine getirdiklerini anlamak Büyüme ve geliþmedeki anormallikleri tanýmak Pozitif büyüme ve geliþimi teþvik edecek stratejiler araþtýrmak Beslenme Yiyecek düzenini çocuðun yiyecek tercihleri etrafýnda organize etmek gerekliliðini anlamak Yiyeceðin, aile dinamiklerinde oynadýðý anahtar rolü tartýþmak Beslenme hedeflerinin bireysel diyabet yönetimi hedefleri üzerine kurulmasýnýn nedenlerini açýklamak Ülkelere göre farklýlýk gösteren yaþa baðlý problemleri deðerlendirmek, örneðin çocuklukta yemek yemeðe itiraz etmek, yaþýtlarýna benzeme isteði, ergenlerde insülin kullanma ihmalkarlýðý, dini ve kültürel etkiler, insülinin kötü kullanýmý ve hipoglisemi, fast food (örneðin hamburger) Çocuðun yaþam tarzýyla iliþkili olarak, insülin tedavisini ve beslenmeyi bireyselleþtirme ihtiyacýný tartýþmak Hipoglisemiyi önlemek için besin daðýlýmý/beslenme konusunda hazýrlanan rehberleri tanýmak Kilo alýmýný dengede tutmak için saðlýklý yemenin ve kalori azaltmanýn önemini tanýmlamak Büyümekte olan bir çocuk için uygun bir kilo verme programý oluþturmak (yeterli gýda maddeleri ve yaþam tarzý deðiþiklikleri de dahil edilerek)* 93
4 Uluslararasý Diyabet Federasyonu I DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ Hedefler devam Psikososyal Etkiler Geniþ aile çevresinden, çocukla ilgilenenlerden ve yaþýtlarýndan uygun desteði saðlamak gerekliliðini tartýþmak Bir yönetim planýndaki sorumluluklarý paylaþmak ve kabul etmek için teþvik edici davranýþsal temalarý ve stratejileri tartýþmak Mükemmel bir aile iþleyiþini, saðlýk inançlarýný ve yaþam kalitesini geliþtirmek, iyileþtirmek için psikososyal temalarý ve stratejileri tartýþmak Diyabetli gencin okuldaki bütün faaliyetlere tam katýlýmýný kolaylaþtýrmak gerekliliðini tartýþmak Ýnsülini reddetme ya da insülin kullanma ihmalkarlýðýyla baþ etmeye yönelik stratejileri tartýþmak Kan testindeki travmayý minimize etmeye ve çocuðun itirazýyla baþ etmeye yönelik stratejileri anlamak Gençlerin ve ailelerinin* hipoglisemiye yönelik korkularýný ve bunun sýký kan þekeri kontrolü (kan glikozunun normal deðerlere çok yakýn olacak þekilde hedeflenmesi) üzerindeki etkisini tanýmak Okuldaki faaliyetler, kamp yapmak, günlük geziler, arkadaþlarda geçirilen geceler ve spor faaliyetleri gibi deðiþik çevresel þartlarýn hipoglisemi olasýlýðýný yükseltebileceðini anlamak Farklý yaþ gruplarý için özel diyabet kamplarýný ve diðer grup aktivitelerini teþvik etmek Bütün çocuklarýn her seviyede her türlü spor faaliyetine katýlma ihtiyacýnýn olabileceðini ifade etmek Diyabet teþhisi konulduðunda yaþanan duygusal travmayý tanýmak; aile hazýr olduðunda eðitimi baþlatmak ve ailenin arzusuna göre bu eðitimin ritmini ayarlamak (Bakýnýz: Modül 1-4, Psikososyal ve Davranýþsal Yaklaþýmlar) Ergenler Kültürel olarak uygun olduðunda ergen için risk oluþturan aþaðýdaki davranýþlarý tartýþmak: Yeme bozukluklarý Alkol Uyuþturucu Sigara Korunmasýz seks 94
5 DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu Hedefler devam Ergenlerin araç kullanmalarýna yönelik güvenlik problemlerini tartýþmak Öðretmenlerin, dini topluluk liderlerinin, spor liderlerinin vs. eðitimi için stratejileri tartýþmak Kendi destek gruplarýný geliþtirmelerinde ailelere destek olmak Ergenlerin karþýlaþtýklarý problemleri deðerlendirmek bu problemler ülkelere göre deðiþiklik göstermektedir Çocuklarda ve ergenlerde uyumu etkileyebilecek davranýþsal, psikolojik ve sosyal spesifik özelliklerin önemini deðerlendirmek Aile, aile çevresi ve yaþýtlarýn desteðinin önemini kabul etmek Ýlave psikolojik özel yardým gerektirebilecek davranýþý tanýmak Komplikasyonlar Obezitenin ve aþýrý kilolu olmanýn sadece çocuðun deðil ailenin de problemi olduðunu kabul etmek Uzun vadede komplikasyon oluþturacak riskleri, bu komplikasyonlarý önleyici ya da onlarýn ilerlemelerini yavaþlatýcý yaklaþýmlarý ve komplikasyonlar açýsýndan yýllýk deðerlendirme ihtiyacýný kapsamlý, fakat pozitif bir yolla tartýþmak Diyabetin Nadir Görülen Tipleri Tip 2 diyabetin çocuklukta görülme sýklýðýnýn arttýðýnýn farkýnda olmak Çocuklukta Tip 2 diyabet görülme oranýnýn yüksek olduðu etnik azýnlýk gruplarýný belirlemek Gençlerde eriþkin baþlangýçlý diyabetin (MODY) çeþitli genetik tiplerinin ayrýmýna varmak ve eðer aþýrý kilo söz konusu deðilse uygun saðlýklý yeme önerilerinde bulunmak Evrensel Yönler Çocuklarýn kendi kendilerinin sözcülüðünü yapamayacaklarýný ve bu yüzden çocuklarýn haklarý için yetiþkinlerin mücadele vermek zorunda olduklarýný anlamak Öðretim Yöntemleri Kýsa anlatýmlar, vaka örnekleri üzerinde problem çözümleri, rol canlandýrma, aile/ergen tarafýndan yapýlan sunum, kampa katýlým 95
6 Uluslararasý Diyabet Federasyonu I DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ Önerilen Süre Teoriye ayrýlan 4 saat Bu Modülün Eðitimcisi Eðitimci ve/ya da çocuk hastalýklarý uzmaný, diyabette uzmanlýðý olan davranýþ bilimcisi Öðrenimin Deðerlendirilmesi Çoktan seçmeli soru formu. Bir probleme vurgu yapan bir vaka öyküsü sunulmasý ve terapötik/psikososyal görüþ açýsýndan hareketle bu problemi çözmek için muhtemel alternatiflerin tartýþýlmasý Kaynaklar Anderson BJ, Auslander WF, Jung KC, Miller JP, Santiago JV. Assessing family sharing of diabetes responsibilities. J Pediatr Psychol 1990;15(4): Australian Paediatric Endocrine Group (APEG). APEG handbook on childhood and adolescent diabetes, Silink M (ed.). Australia: Child Health Promotion Unit, Government Printing Service; Daneman D, Frank M, Perlman K. When a child has diabetes.toronto, ON: Key Porter Books Ltd; International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD). Consensus Guidelines Swift PGF (ed.). Zeist, The Netherlands: Medforum; Mellor L, Rifkin H, Silink M, McGill M. Childhood diabetes: The International Diabetes Federation philosophy; Silink M, Mellor L, McGill M, et al. Diabetes Information. IDF Consultative Section on Childhood and Adolescent Diabetes, Siminerio LM, Betschart J. Raising a child with diabetes: A guide for parents. Alexandria, VA:American Diabetes Association; * Bu hedefler ileri düzeyde yer alacaktýr. 96
7 DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu Gebelik diyabeti MODÜL 1V _ 2 Genel açýklama Gebelik diyabeti, gebeliðin ileri evrelerinde sýk görülür. Genellikle gebeliðin 24. ve 28. haftalarý arasýnda teþhis edilir. Gebelik diyabeti, hem anne hem de çocuk için riskler doðurur; bu riskleri azaltmak ve sonuçlarý iyileþtirmek için, sýký kan þekeri kontrolüyle, zaman geçirmeden tedavi edilmelidir. Gebelik diyabeti, yaþamlarýnýn daha sonraki bir safhasýnda hem anne hem çocuk için Tip 2 diyabetin geliþmesi riskini artýrýr. Bu, bazý etnik topluluklarda daha yaygýndýr. Amaç Gebelik diyabeti oluþan bir kadýnda erken teþhisin, süratli ve yeterli tedavinin önemini anlamak. Hedefler Bu modül tamamlandýktan sonra katýlýmcý aþaðýdaki konularda yeterliliðe ulaþacaktýr: Gebelik diyabetini tanýmlamak ve teþhis kriterlerini anlamak Gebelik diyabeti için genel tarama programý politikasýný tartýþmak Gebelik diyabetinin patofizyolojisini, hiperglisemi semptomlarý ve anne ve bebek için risk dahil olmak üzere gebelik durumu üzerindeki etkilerini tanýmlamak Gebelik diyabeti geliþme riski taþýyan kadýný tanýmlamak Doðum konusundaki bilgileri, diyabet kontrolünü ve kültürü göz önüne alan bir yönetim planý geliþtirmek Yoðun izleme gerekliliðini anlamak Ýnsülinin ne zaman gerekli olacaðýna karar vermeyeyönelikstratejileri tartýþmak (Bakýnýz: Modül III-3, Ýnsülin Tedavisi) Beslenmenin, hem kan þekeri düzeylerinin yönetiminde, hem de anne ve bebek beslenmesinde oynadýðý rolü anlamak (Bakýnýz: Modül III-5, Beslenme Tedavisi) 97
8 Uluslararasý Diyabet Federasyonu I DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ Hedefler devam Diyabet bakým ekibiyle sýk bir araya gelmenin gerekliliðini tartýþmak Gebelik diyabeti olan bir kadýn için doðum/doðurma yönetimi gerekliliðini tartýþmak Doðumdan sonra endokrinolog, doðum uzmaný, diyabet eðitimcisi ve diyetisyen takibini tartýþmak Anne için diyabet ve çocuk için obezite ve/veya diyabet geliþtirme potansiyelini tartýþmak Diyabet geliþimini önleyici tedbirler hakkýnda tavsiyelerde bulunmak ve eðitim vermek: Örneðin egzersiz, diyet, kilo vermek, vasküler risk faktörlerinin (sigara içmek, hipertansiyon, hiperlipidemi gibi) azaltýlmasý Gelecekteki gebelik olasýlýklarýný tartýþmak; gebelik öncesi deðerlendirmeyi planlamak; gebelikten önce ya da gebeliðin ilk dönemlerinde iyi beslenmeyi teþvik etmek (karbonhidrat yönetimi dahil); gebeliðin haftalarý arasýnda taramayý tekrarlamak Öðretim Yöntemleri Kýsa anlatýmlar, vaka sunumlarý, rol canlandýrma Önerilen Süre 2 saat Bu Modülün Eðitimcisi Öðrenimin Deðerlendirilmesi Kaynaklar Diyabet eðitimcisi ve/veya endokrinolog, bu alanda tecrübesi olan doðum uzmaný Çoktan seçmeli soru formu Problemi sergileyen bir vaka öyküsünün sunulmasý ve terapötik/psikososyal görüþ açýsýndan hareketle problemin çözümü olabilecek alternatiflerin tartýþýlmasý Diabetes Education Consultative Section (DECS). IDF position papers on diabetes education. Brussels: IDF; p
9 DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu MODÜL Önceden diyabeti olan kadýnlarda gebelik 1V _ 3 Genel açýklama Daha önceden diyabeti olan kadýnlar, baþarýlý bir gebelik dönemi geçirebilirler. Bununla birlikte, hem gebelik öncesi hem de gebelik boyunca daha yoðun bir yönetim esastýr. Bir doðum uzmanýnýn ve diyabet ekibinin dahil olduðu disiplinlerarasý bir yaklaþým ideal olanýdýr. Mümkünse bebek, yenidoðanlar için uzman bakýmý sunan bir hastanede doðmalýdýr. Amaç Katýlýmcýlarý, gebe olan diyabetli bir kadýnýn özel ihtiyaçlarýna yönelik bilgiyle donatmak. Hedefler Bu modül tamamlandýktan sonra katýlýmcý aþaðýdaki konularda yeterliliðe ulaþacaktýr: Gebelik öncesi planlama konusunda, gebelikten korunma ve gebelikten önce iyi kan þekeri kontrolünün önemi de dahil olmak üzere, bilgi vermek gerekliliðini tartýþmak Diyabetin gebelik üzerine, gebeliðin de kan þekeri kontrolü ve diyabetik komplikasyonlarý üzerine etkilerini tartýþmak Kadýnlarda gebe kalmadan önce komplikasyon açýsýndan deðerlendirmenin ve hipoglisemi yönetimi, glukagon kullanýmý ve hastalýklý günlerin yönetimini gözden geçirmenin gerekliliðini tartýþmak Gebeliðin ilk dönemlerinde sabah þikayetleriyle baþ etmek için stratejiler ve hipoglisemi riskleri hakkýnda eðitim vermek Eðitimci, diyetisyen, endokrinolog, doðum uzmaný ve bazý vakalarda göz doktoru ile nefroloji uzmanýnýn da dahil olduðu ekip yönetimi yaklaþýmýný tanýmlamak Beslenmenin anne ve çocuk için hem kan þekeri yönetiminde hem de gýda ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasýnda bir role sahip olduðunu ve deðiþen beslenme ihtiyaçlarýný anlamak (Bakýnýz: Modül III- 5, Beslenme Tedavisi) 99
10 Uluslararasý Diyabet Federasyonu I DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ Hedefler devam Gebelik baþlangýcýnda ve her üç ayda bir düzenli komplikasyon deðerlendirmesi gerekliliðini tartýþmak Tip 2 diyabet eðer glikoz düþürücü ilaçlarla tedavi ediliyorsa gebelikten önce insüline geçilmesi gerekliliðini anlamak Gebelikten önce ACE inhibitörü ile yapýlan tedaviyi kesmek ve baþka bir antihipertansif ilaca dönmek gerekliliðini tartýþmak Diyabet bakým ekibiyle sýk temasa geçmek ve gebelik ilerledikçe insülin dozunu artýrmak gerekliliðini tartýþmak Doðumu iyi bir yenidoðan servisi olan büyük bir hastanede planlamanýn ve bunun için teþvik etmenin gerekçesini tanýmlamak Doðum sonrasý düzelmenin önemini, insülin ihtiyacýnda çarpýcý düþüþü ve doðumdan sonra insülin duyarlýðýndaki önemli artýþý genel hatlarýyla açýklamak Emzirme döneminde artan beslenme ihtiyaçlarý ve artan hipoglisemi riski açýsýndan kadýnlarý deðerlendirmek ve eðitmek (Bakýnýz: Modül III-5, Beslenme Tedavisi) Öðretim Yöntemleri Vaka çalýþmasý aracýlýðýyla problem çözümü. Baþarýlý bir gebelik dönemi geçirmiþ olan diyabetli bir kadýnýn katýlýmý Önerilen Süre 2 saat Bu Modülün Eðitimcisi Eðitimci ve/veya endokrinolog, konu ile ilgili deneyimi olan doðum uzmaný Öðrenimin Deðerlendirilmesi Kaynaklar Çoktan seçmeli soru formu Bir problemi yansýtan bir vaka öyküsünün sunulmasý ve terapötik/psikososyal bakýþ açýsýndan hareketle bu problemi çözecek olasý alternatiflerin tartýþýlmasý Diabetes Education Consultative Section (DECS). IDF position papers on diabetes education. Brussels: IDF; p
11 DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu Ýleri yaþtaki yetiþkinler MODÜL 1V _ 4 Genel açýklama Diyabetin yaygýnlýðý, pek çok ülkede, yaþla birlikte büyük ölçüde artmaktadýr. Ýnsanlarýn yaþý ilerledikçe yaþamla mücadele etmeleri, yeni bilgileri öðrenmeleri ve baðýmsýz yaþamalarý da önemli ölçüde deðiþime uðramaktadýr. Yaþlý insanlar homojen bir grup oluþturmamaktadýrlar; dolayýsýyla, onlarý bireysel olarak ele almak ve kiþisel ihtiyaçlarýna yönelmek önemlidir. Amaç Katýlýmcýlara, diyabeti olan yaþlý insanlarýn özel psikososyal, eðitimsel, besinsel ve psikolojik ihtiyaçlarý hakkýndaki bilgilerini pekiþtirme fýrsatý vermek. Hedefler Bu modül tamamlandýktan sonra katýlýmcý aþaðýdaki konularda yeterliliðe ulaþacaktýr: Ýleri yaþtaki bireylerin diyabet yönetimi ve eðitiminde niçin özel dikkate gerek duyulduðunu açýklamak Ýleri yaþtaki bireylerin diyabeti ele alýnýrken özel dikkat gerektiren alanlarý tanýmlamak Ýleri yaþtakiler için, deðiþik tedavi seçeneklerinin ve hedeflerin deðerlendirilmesi yapýlýrken göz önüne alýnacak sorunlarý tanýmlamak Ýleri yaþtaki diyabetliler için ilaç tedavisine karar verirken göz önüne alýnmasý gereken faktörleri tanýmlamak Ýleri yaþtakilerin yüksek bir düþme riski taþýdýðýnýn farkýnda olmak ve diyabete özgü faktörlerin yaþlýlýkta düþmeyi kolaylaþtýrdýðýný göz önüne almak Radyoopak kontrast madde gibi damar içi boyar maddelerin kullanýlacaðý cerrahi iþlemler ya da tetkiklerin yaþlý bireye uygulanmasý sýrasýnda alýnacak özel önlemleri bilmek 101
12 Uluslararasý Diyabet Federasyonu I DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ Hedefler devam Beslenme açýsýndan yaþlý insanlarýn risk grubu oluþturduklarýný bilmek (Bakýnýz: Modül III-5, Beslenme Tedavisi) Bu grup için egzersiz ihtiyaçlarý deðerlendirilirken göz önüne alýnmasý gereken faktörleri tarif etmek Yaþlýlarýn eðitim ihtiyaçlarýný deðerlendirmede gereken stratejileri tanýmlamak Uygun eðitim metodlarýnýn ve kaynaklarýnýn seçiminde bu bilgiden yararlanmak Uygun eðitim metodlarýnýn ve kaynaklarýnýn seçimine yardýmcý olan bu bilgiyi genel hatlarýyla açýklamak Yaþlýlar için var olan toplum kaynaklarýný ana hatlarýyla açýklamak Bu bilgiyi yaþlýlar için güvenli ve uygun diyabet bakýmýnýn planlamasýnda kullanmak Yaþlý kiþinin yaþlýlar evinde bakýmýný tartýþmak Öðretim Yöntemleri Diyabetli bir yaþlýnýn özel týbbi, sosyal, besinsel ve psikolojik ihtiyaçlarýnýn altýný çizen vaka çalýþmasý Önerilen Süre 1 saat Bu Modülün Eðitimcisi Diyabet eðitimcisi ya da diyetisyen, geriatrist Öðrenimin Deðerlendirilmesi Ýleri yaþtaki/yaþlý bir birey için bir yönetim planýnýn geliþtirilmesi Ödev: Katýlýmcýlardan, yaþý ilerlemiþ diyabetliler için kendi ülkelerinde var olan bakýmý tanýmlamalarýný isteyiniz Kaynaklar Diabetes Education Consultative Section (DECS). IDF position papers on diabetes education. Brussels: IDF; p Kirkland F. Improvements in diabetes care for elderly people in care homes. J Diabetes Nurs 2000;4(5): Mooradian AD, McLaughlin S, Boyer CC,Winter J. Diabetes care for older adults. Diabetes Spectrum 1999;12(2): Sinclair A, Finucane P (eds.). Diabetes in old age. 2nd edn. Chichester, UK:Wiley; Tattersall R, Page S. Managing diabetes in residential and nursing homes presents a complex set of problems with no one solution. BMJ 1998;316(7125):
13 DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu Perioperatif yönetim MODÜL 1V _ 5 Genel açýklama Diyabetli bireyler zaman zaman tedavi düzenlerini bozabilecek cerrahi ve týbbi iþlemler geçirebilirler. Diyabet eðitimcileri, diyabetli bireylere glikoz düþürücü ilaçlar ya da insülinlerini, yemeklerini ve diðer ilaçlarýný deðiþtirmelerinde yardýmcý olabilirler ve hedef kan þekeri düzeylerini korumalarýný saðlayabilirler. Amaç Bir cerrahi giriþim ya da týbbi bir iþlem geçirecek diyabetli bireyin deðiþen metabolik gereksinimlerini anlamak ve önceden görebilmek. Hedefler Bu modül tamamlandýktan sonra katýlýmcý aþaðýdaki konularda yeterliliðe ulaþacaktýr: Cerrahi giriþim sürecinde meydana gelen metabolik deðiþimleri tanýmlamak Glisemi ve yara iyileþmesi arasýndaki iliþkiyi tanýmlamak Diyabetli kiþilerin muhtemelen geçirmek zorunda kalacaklarý en sýk rastlanan cerrahi giriþim ve tetkik iþlemlerini listelemek Stres hormonlarýnýn glisemiye cevabýný ve etkilerini açýklamak Aç kalacak ve cerrahi giriþim geçirecek Tip 1 ve Tip 2 diyabetlilerin yönetimindeki farklý ilkeleri tartýþmak Glikoz düþürücü ilaçlar ve/veya insülin kullanan bireylerin yönetimindeki farklý düzenlemeleri tanýmlamak Büyük giriþimlere göre daha önemsiz olan küçük giriþimlerin yönetimindeki farklý yaklaþýmlarý tartýþmak Açlýk hipoglisemisinin yönetilmesini açýklamak Ýnsülin infüzyonunun yönetilmesini açýklamak Kan þekerinin yönetimi, taburculuk planý, rehabilitasyon ve izlem dahil olmak üzere giriþim sonrasý etkin stratejileri tanýmlamak 103
14 Uluslararasý Diyabet Federasyonu I DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ Öðretim Yöntemleri Anlatým, vaka çalýþmalarý Önerilen Süre 1 saat Bu Modülün Eðitimcisi Diyabet eðitimcisi, endokrinolog Öðrenimin Deðerlendirilmesi Deðiþik tipteki giriþimler için bir perioperatif yönetim planýnýn geliþtirilmesi Kaynaklar Kirschner R. Diabetes in paediatric ambulatory surgical patients. J Post Anesth Nurs 1993;8(5):
DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu MODÜL Diyabet eðitimcisinin rolü I _ I Genel Açýklama Diyabet eðitimcisi, diyabet yönetim ekibinin
DetaylıEðitim rehberi, bir öðrenim deneyiminin tamamýný tanýmlayan ve özel eðitim amaçlarýný gerçekleþtirmek için hazýrlanan bir belgedir (Berg 1982) Kitabýn Adý Diyabet Saðlýk Profesyonellerinin Eðitimi Ýçin
Detaylı17a EK 17-A ÖYKÜ KONTROL LÝSTESÝ. ² Rahim Ýçi Araçlar - Ek 17-A²
EK 17-A RÝA ÝÇÝN DEÐERLENDÝRME KONTROL LÝSTESÝ ÖYKÜ KONTROL LÝSTESÝ Hizmet verenin sorularý: Hizmet alana aþaðýdaki sorularý sorun: Hizmet veren için kurallar: Eðer yanýtlar evet sütununda ise aþaðýdaki
DetaylıTOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve
MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 2 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç
DetaylıBÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ
IPA Cross-Border Programme CCI No: 2007CB16IPO008 BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ SINIR ÖTESÝ BÖLGEDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLÝ ÝÞLETMELERÝN ORTAK EKO-GÜÇLERÝ PROJESÝ Ref. ¹ 2007CB16IPO008-2011-2-063, Geçerli sözleþme
DetaylıDİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI
DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıTOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor
TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk
DetaylıZaman Pazartesi Salý Çarþamba Perþembe Cuma
DÝYABET SAÐLIK PROFESYONELLERÝNÝN EÐÝTÝMÝ için ULUSLARARASI EÐÝTÝM REHBERÝ I Uluslararasý Diyabet Federasyonu Örnek haftalýk I program Eðitim rehberinin bütününün tamamlanmasý için birçok hafta gerekebilir.
Detaylırm o f t a l ip j o l o n ek gýda T a d ý G m için ya þ a i ye Türk u ulusal GIDA TEKNOLOJÝ PLATFORMU y a þ a m i ç i n g ý d a Kaynak: 2010 Envanteri (TGDF) Gýda Sektörü 73.722.988 nüfus Hane halký gýda
Detaylı21-23 Kasým 2011 Çeþme Ýzmir www.tgdfgidakongresi.com organizasyon Ceyhun Atýf Kansu Caddesi, 1386. Sokak, No: 8, Kat: 2, 06520 Balgat / Ankara T:+90 312 284 77 78 F:+90 312 284 77 79 Davetlisiniz Ülkemiz
DetaylıTÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2.
TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2. UDAİS, İstanbul SERDAR GÜLER Amasya Trabzon Samsun Anadolu Lisesi Hacettepe
DetaylıEndokrin ve Metabolik Hastalıklarda Fiziksel Aktivite ve Egzersiz
Endokrin ve Metabolik Hastalıklarda Fiziksel Aktivite ve Egzersiz Prof Dr Zehra Aycan Doç Dr Baran Yosmaoğlu Yrd Doç Dr Cihan Fidan Hasan Göktan Arzu Bektaş Kapsam: Tip 1 diyabet Obezite ve Tip 2 diyabet
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Diyabet Hemşireliği Uygulama Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan
DetaylıVAY BAŞIMA GELEN!!!!!
VAY BAŞIMA GELEN!!!!! DİYABET YÖNETİMİNDE İNSÜLİN POMPA TEDAVİSİNİN KAN ŞEKERİ REGÜLASYONUNA OLUMLU ETKİSİ HAZIRLAYAN: HEM. ESRA GÜNGÖR KARABULUT Diyabet ve Gebelik Diyabetli kadında gebeliğin diyabete
DetaylıKonular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10
Proje Yönetimi ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23 Araç 1: Araþtýrma sorularý Araç 2: Belirsiz talimatlar Araç 3: Robotlar 28 Örnek
DetaylıDİYABETES MELLİTUS. Dr. Aslıhan Güven Mert
DİYABETES MELLİTUS Dr. Aslıhan Güven Mert DİYABET YÖNETİMİ Kan şekeri ayarını sağlamaktır. Diyabet tedavisinde hedef glukoz değerleri NORMAL HEDEF AKŞ (mg/dl)
DetaylıDÝYABET 79 Katkýlarýyla 18-20 Kasým 2011 Türk Tabibler Birliði tarafýndan kredilendirilecektir. DÝYABET 18-20 Kasým 2011 Ý.Ü. ÝSTANBUL TIP FAKÜLTESÝ DÝYABET 79 Katkýlarýyla Ýstanbul Týp Fakültesi Ýç Hastalýklarý
DetaylıEðitim Baþvurularý Hakkýnda; -Eðitim katýlýmcý sayýsý ve eðitim tarih deðiþiklikleri Odamýz tarafýndan belirlenmektedir. -Eðitimlerimizle ilgili tüm güncel bilgiler www.corlutso.org.tr internet adresindeki
DetaylıTÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu
TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu Neden Grip Aşısı Yaptırmalıyız? Grip her yýl görülür ve günlük yaþamý etkiler Her yýl trafik kazalarýndan daha fazla insan grip nedeniyle ölmektedir. Özellikle çocuklar,
DetaylıTürkiye: Gelecek Nesiller için Fýrsatlarýn Çoðaltýlmasý 11. Çocuk Geliþimi ve Çocuklarýn Karþýlaþtýðý Riskler Eþitsizliðin nesiller arasý geçiþinin bugün Türkiye nin en genç neslini ciddi ölçüde etkilediði
DetaylıGenel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr?
REC Hakkýnda ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr? Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 21 Araç 1: Kaynaþma Tanýþma Etkinliði 23 Araç 2: Uzun Sözcükler 25 Araç
DetaylıT.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken
DetaylıDİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler
DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten
DetaylıYaþlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen
9 Prof. Dr. Selçuk BÖLÜKBAÞI Yaþlanma ile birlikte deri ve saçlarda görülen deðiþiklikler gibi vücut duruþunda ve yürüyüþünde de deðiþiklikler meydana gelir. Kas-iskelet sistemi vücudun destek ve temelidir.
Detaylıİnsülin Pompa Tedavisi Başlangıç, Temel Bilgiler, İzlem
İnsülin Pompa Tedavisi Başlangıç, Temel Bilgiler, İzlem Doç. Dr. Özlem ÜSTAY TARÇIN Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları BD DÜNYADA TİP 1 DM POMPA KULLANIMI 25
DetaylıŞişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.
ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların
DetaylıYaþlý hastanýn deðerlendirilmesi aþamasýnda bazý
4 Prof. Dr. Yeþim GÖKÇE-KUTSAL Yýllar bizi bulduklarý gibi býrakmýyorlar Owen Meredith Yaþlý hastanýn deðerlendirilmesi aþamasýnda bazý temel özellikler klinisyen hekimlerce mutlaka önüne alýnmalýdýr.ýleri
DetaylıKOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için
NEDEN KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için SAP Business One çözümünü seçmelerinin nedeni 011 SAP AG. Tüm haklarý saklýdýr. SAP Business One müþterileri SAP'ye olan güvenlerini gösteriyor.000+
DetaylıMERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065
MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ
DetaylıDiyabet ve egzersiz TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU
TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TEMD DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU HASTA EĞİTİM KİTAPÇIKLARI SERİSİ 02 Diyabet ve egzersiz Diyabetli bireyler
DetaylıAlzheimer Hastalarý. P r o f. D r. Ý s m a i l T u f a n
Alzheimer Hastalarý D u r u m - Ö n g ö r ü - Ö n e r i P r o f. D r. Ý s m a i l T u f a n Alzheimer hastalarý örneðinde bakýma muhtaçlýk sorunu ele alýnacak, gelecek üzerine öngörüler ortaya konulacak
DetaylıSağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor?
Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Diyabet Koordinatörü Görüşü Doç. Dr. Mustafa Altay Keçiören EAH Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları IV. Ulusal Diyabetik
Detaylı14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız
14 Kasım Dünya Diyabet Günü Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Gününe ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalımızın bilgilendirme metni:
DetaylıMetabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler
Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik
DetaylıCHECK-UP NEDÝR? Bir baþka deyimle Genel Saðlýk Kontrolü, hiçbir þikayet ve hastalýðý olmasa dahi, kiþide mevcut olabilecek hastalýklarýn yada bu hastalýklarýn erken bulgularýnýn ve kiþide bulunan, gelecekte
DetaylıDiyabetes Mellitus. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Diyabetes Mellitus Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Diyabetes mellitus komplikasyonlar Mikrovasküler Makrovasküler Diyabetik retinopati Diyabetik
DetaylıKayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler Metabolic Regulation and Related Factors in Diabetic
DetaylıTTB-GPE Eðitim Becerileri Modülü Kurs Öyküsü
TTB-GPE Eðitim Becerileri Modülü Kurs Öyküsü GPE Eðitim Becerileri Ekibi* TTB-GPE Eðitim Becerileri Kursu; Türk Tabipleri Birliði (TTB) Genel Pratisyenlik Enstitüsü (GPE) Eðitici Eðitimi Programý nda görev
DetaylıTIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ OKULLARDA DİYABETLİ ÇOCUKLA YAŞAM EĞİTİMİ AKTİVİTE RAPORU 24 Şubat 2016
TIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ OKULLARDA DİYABETLİ ÇOCUKLA YAŞAM EĞİTİMİ AKTİVİTE RAPORU 24 Şubat 2016 ) Prof. Dr. Behzat ÖZKAN İzmir Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel
Detaylı17-19 Aralýk 2010 Miracle Resort Hotel, Antalya 17-19 Aralýk 2010 - Miracle Resort Hotel, Antalya Deðerli Meslektaþýmýz, Kanser tedavisindeki hýzlý deðiþim ve geliþme farklý alanlarda uzmanlaþmýþ hekimlerin
DetaylıFirmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta
Mikro Dozaj Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle Türk
DetaylıDİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ
DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ Uz. Dr. M. Masum CANAT Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Kliniği DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI) NEDİR? İnsülin eksikliği ya da var olan
DetaylıOKUL ÖNCESİ OKUL DÖNEMİ DİYABET YÖNETİMİ
OKUL ÖNCESİ VE OKUL DÖNEMİ DİYABET YÖNETİMİ HATİCE BİLGİLİ Diyabet Eğitim Hemşiresi Aile Danışmanı & NLP Trainer Pusula Psikodrama Enstitüsü ve Danışmanlık Merkezi/Ankara SUNUM PLANI Okul Öncesi Dönem
DetaylıT.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI HANGÝ OKULDA OKUMAK ÝSTEDÝÐÝNE KARAR VERDÝN MÝ? Genel Liseler Fen Liseleri Sosyal Bilimler Anadolu Spor Güzel Sanatlar Askeri
DetaylıOKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008
OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008 6 Eylül 2008 CUMARTESÝ Resmî Gazete Sayý : 26989 YÖNETMELÝK Millî Eðitim Bakanlýðýndan: OKUL ÖNCESÝ
DetaylıİSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2013 DİYABET OKULU PROGRAMI
İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2013 DİYABET OKULU PROGRAMI HASTANE TARİH SAAT KONU YER HASTA/DİYABET/GEBE OKULU PROGRAMI İÇİN HASTA VE YAKINLARININ İLETİŞİM KURABİLECEKLERİ TELEFON NUMARASI EAH 15/01/13 13:30-15:30
DetaylıFarmasötiklerin insanlarda kullaným
ÝKU ICH NEDÝR VE KLÝNÝK ÇALIÞMALARIN ICH UYUMLU OLMASI NASIL SAÐLANIR? I nternational Conference on Harmonisation of Technical Requirements for Registration of Pharmaceuticals for Human Use Farmasötiklerin
DetaylıYAÞAM BOYU EÐÝTÝM DERNEÐÝ Engelsiz ve Mutlu Yaþam Derneði Uluslararasý Engelliler Eðitim ve Kültür Derneði Hasanoðlan Atatürk Anadolu Öðretmen Lisesi
FELLOW TURKS, AWARE OF OUR RESPONSIBILITIES YAÞAM BOYU EÐÝTÝM DERNEÐÝ Engelsiz ve Mutlu Yaþam Derneði Uluslararasý Engelliler Eðitim ve Kültür Derneði Hasanoðlan Atatürk Anadolu Öðretmen Lisesi Bu yayýn
DetaylıİNSÜLİN UYGULAMALARI
İNSÜLİN UYGULAMALARI İnsülinin Fizyolojik Özellikleri İnsülin; pankreasın langerhans adacıklarındaki beta hücrelerinden salgılanan ve kan glikozunu düşüren bir hormondur. Sağlıklı bireylerde (gebe ve obez
DetaylıAile Hekimliðinde Genogram
Aile Hekimliðinde Genogram Prof. Dr. Ýsmail Hamdi KARA, Düzce Üniversitesi Týp Fakültesi Aile Hekimliði AD, Düzce Aile Hekimliði Dersleri - 02.06.2010 15:30 1 I. Tanýmlar Hastalarý yalnýz bir birey olarak
Detaylıİçindekiler. http://d-nb.info/1033563838
İçindekiler Bu Kitap kimin için yazıldı? 11 Önsöz 12 Diyabet üzerine bilmeniz gereken konular 15 Glukagon nedir? 17 Tip-1 -Diyabet 23 Kan şekerinin aşırı düşmesi neden olur? (Hipoglisemi) 25 Kan şekerinin
DetaylıÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum
ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar
DetaylıSpor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý
Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði, üyeler arasýndaki haberleþme aðýný daha etkin hale getirmek için, akademik çalýþmalar yürüten bilim insaný, antrenör, öðretmen, öðrenci ve ilgili
DetaylıModül IV-1. Çocuk ve Ergen Diyabeti
Mdül IV-1 Ulu s l a ra ra s ı D iya b e t Fe dera s ynu Mdül IV-1 Çcuk ve Ergen Diyabeti Genel Açıklama Dünyada her yıl en az 60 000 çcuk ve ergene Tip 1 diyabet tanısı kyulmakta ve hastalığın görülme
DetaylıKontrolü Zor Diyabetin Sırları. Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi
Kontrolü Zor Diyabetin Sırları Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Kontrolü Zor Diyabetin Sırları - 1 A. Ben ne kadar uygunum 1. Hayat umursayanların sınavıdır 2. Tanıyı ne kadar doğru
DetaylıİNSÜLİN KULLANAN ERİŞKİN HASTANIN TAKİBİ. Hülya Gülyüz Demir Yeditepe Üniversitesi Hastanesi
İNSÜLİN KULLANAN ERİŞKİN HASTANIN TAKİBİ Hülya Gülyüz Demir Yeditepe Üniversitesi Hastanesi İnsülin Tedavisi; Tip 1 diyabet Diyabette gebelik ve emzirme dönemi veya gestasyonel diyabet Özel bazı durumlarda
DetaylıHASTA/HASTA YAKINI ZORUNLU EĞİTİM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
Sayfa No 1 / 7 1.AMAÇ: Hastanede tedavi ve bakım alan tüm hasta / hasta yakınlarının hastalık, tedavi ve bakımları, riskleri ve taburcu olduktan sonra evdeki bakımları hakkında eğitilmelerini sağlamak
DetaylıTürk Omurga Derneði Kongre ve Bilimsel Toplantý Düzenleme Yönergesi
1- AMAÇ-KAPSAM 3- KONGRE, BULUÞMA ve KURSLARIN ZAMANLAMASI Türk Omurga Derneði, omurga týbbý konusunda bilgi ve teknolojinin Omurga Kongresi iki yýlda bir, bahar aylarýnda ve uluslararasý olarak mümkün
Detaylıaziantep Medical Journal Gwww.gantep.edu.tr/~tipdergi Derleme/Review Cinsel Saðlýk Eðitim Modeli: IMB Modeli Sexual Health Education Model: IMB Model Bilgin Kýray Vural, Gülbanu Zencir Pamukkale Üniversitesi
DetaylıAkran Eðitimi. Eðitimci Eðitimi. Rehberi
Akran Eðitimi Eðitimci Eðitimi BM-Avrupa ve Orta Asya Bölgesi "Genç Ýnsanlarýn Saðlýðýnýn Geliþtirilmesi ve Korunmasý" Kuruluþlar Arasý Grubu Akran Eðitimi Alt Komitesi Rehberi Akran Eðitimi Eðitimci Eðitimi
DetaylıTIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ DİYABET YÖNETİMİ KURSU RAPORU
TIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ DİYABET YÖNETİMİ KURSU RAPORU (AİLE HEKİMİ, AİLE SAĞLIĞI ELEMANI, TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ HEKİMİ, TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ SAĞLIK PERSONELİ) Prof.
DetaylıFiskomar. Baþarý Hikayesi
Fiskomar Baþarý Hikayesi Fiskomar Gýda Temizlik Ve Marketcilik Ticaret Anonim Þirketi Cumhuriyetin ilanýndan sonra büyük önder Atatürk'ün Fýndýk baþta olmak üzere diðer belli baþlý ürünlerimizi ilgilendiren
DetaylıÖrgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý
NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur.
DetaylıVERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği
VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği 21.Yüzyılın sağlık krizi: DİYABET Diyabet yaşadığımız yüzyılın en önemli sağlık sorunlarından
DetaylıOBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI & TÜRKİYE DİYABET KONTROL PROGRAMI -TGDF-
OBEZÝTE (ÞÝÞMANLIK) ÝLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI EYLEM PLANI (2010-2014) OBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI & TÜRKİYE DİYABET KONTROL PROGRAMI -TGDF- Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve
DetaylıLaboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar
Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Týbbi Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Akreditasyon; Laboratuvarların, Muayene, Belgelendirme kuruluşlarının ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı
DetaylıBireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım
Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım Dr. Erman ÇAKAL Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği
DetaylıLarson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi,
5 Prof. Dr. Semih KESKÝL Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi, yaþlýlarýn acil hastalýklarý diye bir durum yoktur. Bizimde burada söz konusu edeceðimiz yaþlýlar arasýndaki acil týbbi durumlardýr.
DetaylıDiyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli
Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.
Detaylı2015-2016 KISA PROGRAM NÝLÜFER ROTARY KULÜBÜ UR. 2440. BÖLGE BES ve EÐÝTÝM ASAMBLESÝ 26-29 MART 2015 Sevgili Dostlarýmýz; U.R. 2440. Bölge 2015-2016 Dönemi BES ve Eðitim Asamblesine hoþ geldiniz. Önemli
DetaylıULUSAL BÝLÝNÇLE GÜNCEL ÜROLOJÝ KARS 9-10 Mayýs 2009 Sarýkamýþ Toprak Otel ULUSAL BÝLÝNÇLE GÜNCEL ÜROLOJÝ KARS ÖNSÖZ Deðerli Meslektaþlarýmýz, Türk Üroloji Derneði, Türkiye ESRU, Türk Androloji Derneði
DetaylıPankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar
Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar üretir. Bunların başında insülin gelmektedir. İnsülin, pankreastan
DetaylıDİYABETES MELLİTUS. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC
DİYABETES MELLİTUS Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC İ NORMAL FİZYOLOJİ İnsan vücudu enerji olarak GLUKOZ kullanır Alınan her besin vücudumuzda glukoza parçalanır ve kana verilir Kandaki glukozun enerji kaynağı olarak
DetaylıK U L L A N I C I E L K Ý T A B I
K U L L A N I C I E L K Ý T A B I Kesme Hızı Kesme hýzý fonksiyonlarý: Kalýnlýk ve kesilecek olan madde Akým ayarýnýn deðeri Akým ayarý kesilmiþ kenarlarýn kalitesini etkiler. Kesimin geometrik
DetaylıKULLANIM KLAVUZU EFE KULUÇKA MAKINELERI KULLANMA TALIMATI
Ambalaj içinde bulunanlar: Köpük korumasý Kuluçka makinesi Güç kablosu Talimat kitapçýðý Açýklama: 1. Ýlk önce makineyi test ediniz. 2. Sýcaklýk ayarýný yapýnýz. 3. Sýcaklýk alarm parametre ayarlarý (AL
DetaylıAraþtýrma Hazýrlayan: Ebru Kocamanlar Araþtýrma Uzman Yardýmcýsý Gýda Ürünlerinde Ambalajýn Satýn Alma Davranýþýna Etkisi Dünya Ambalaj Örgütü nün açýklamalarýna göre dünyada ambalaj kullanýmýnýn %30 unu
DetaylıDosya Gýda Ambalajlarýnda Ýnovasyon: Bilginin Ekonomik ve Toplumsal Faydaya Dönüþtürülmesi Kaynak: Ambalaj Literatürü Kütüphanesi yayýnlarý, ASD - Ambalaj Binasý, ÝSTANBUL Hazýrlayan: Aslýhan Arýkan, ASD
DetaylıADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu
ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara
DetaylıDiyabet ve sosyal yaşam
TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TEMD DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU HASTA EĞİTİM KİTAPÇIKLARI SERİSİ 14 Diyabet ve sosyal yaşam Diyabet
Detaylı15 Tandem Takým Tezgahlarý ndan Ýhtiyaca Göre Uyarlanabilen Kitagawa Divizörler Kitagawa firmasýnýn, müþterilerini memnun etmek adýna, standartý deðiþtirmesi yeni bir þey deðil. Bu seferki uygulamada,
DetaylıAVRUPA BÝRLÝÐÝ EÐÝTÝM VE GENÇLÝK PROGRAMLARI MERKEZÝ BAÞKANLIÐI GENÇLÝK PROGRAMI. Gençlik Programý 2007-2013. Gençlik
AVRUPA BÝRLÝÐÝ EÐÝTÝM VE GENÇLÝK PROGRAMLARI MERKEZÝ BAÞKANLIÐI 2007-2013 GENÇLÝK PROGRAMI Gençlik Avrupa Komisyonu tarafýndan gençler için uygulamaya konmuþ bir programdýr.bu program Avrupalý gençlerin
DetaylıIletisim ve Lisan Enstitusu
. Iletisim ve Lisan Enstitusu..... Biz Kimiz? Institute of Communication and Languages (ICL), önceki adýyla Ýki Toplumlu Mesleki Ýngilizce Destek Programý, nitelikli Ýngilizce, kültürlerarasý iletiþim
Detaylı57 Zihinsel Engelli Çocuklarýn Evde Bakýmý ve Hemþirelik Yaklaþýmý Caring Of A Mental-Impaired Child At Home And Nursing Approach 1 Yrd. Doç. Dr. H. Demet GÖNENER 2 Öðr. Gör. Yelda GÜLER 3 Yrd. Doç. Dr.
DetaylıAlgoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi
Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi TEMD Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi TIBBİ BESLENME TEDAVİ ALGORİTMASI Tip 1 Diyabetli Tip 2 Diyabetli Gestasyonel Diyabetli Diyabetik Gebe Prediyabet
DetaylıÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI
ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI MEMUR PERSONEL ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ GÖREV TANIMI Memur Personel Þube Müdürlüðü, belediyemiz bünyesinde görev yapan memur personelin özlük iþlemlerinin saðlýklý bir
DetaylıMEB ÖZEL EÐÝTÝM REHBERLÝK ve DANIÞMA HÝZMETLERÝ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ
MEB ÖZEL EÐÝTÝM REHBERLÝK ve DANIÞMA HÝZMETLERÝ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ KILAVUZ U Þubat 2008 MEB ÖZEL EÐÝTÝM REHBERLÝK ve DANIÞMA HÝZMETLERÝ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ ÖZEL EÐÝTÝM VE REHBERLÝK HÝZMETLERÝ KILAVUZU Ankara
DetaylıKadýna Yönelik Aile Ýçi Þiddetle Mücadelede Saðlýk Hizmetleri HAZIRLAYANLAR EDÝTÖR Prof. Dr. Ayþe Akýn YAZARLAR (Alfabetik Sýrayla) Prof. Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ Dr. Meral Demirören Dr. Serap Þener Dr.
DetaylıTýp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi
1 Özet Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi Mehmet Ali MALAS, Osman SULAK, Bahadýr ÜNGÖR, Esra ÇETÝN, Soner ALBAY Süleyman Demirel
DetaylıDünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından da obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır.
Obezite Nedir? Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Obezite genel olarak bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması
DetaylıAnahtar kelimeler; Diyabet eğitimi, temel standartlar
DİYABET EĞİTİMİ UYGULAMASININ ULUSLARARASI KABUL GÖREN TEMEL STANDARTLARI * ÖZET Diyabet Eğitimi Uygulamasının Temel Standartları Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF), Diyabet Eğitimi Seksiyonu çalışma
DetaylıTehlikeli Atýk Çözümünde EKOVAR...
ARA DEPOLAMA www. ekovar.com info@ ekovar.com Hilal Mah. 50. Sokak, 4. Cad. No: 8/8 Yýldýz - Çankaya / ANKARA Tel : +(90) 312 442 13 05 +(90) 312 442 11 43 Faks : +(90) 312 442 13 06 Tehlikeli Atýk Çözümünde
DetaylıO baþý baðlý milletvekili Merve Kavakçý veo refahlý iki meczup milletvekili þimdi nerededirler?
28 Þubat Bildirisi MGK'nun 28 Þubat 1997 TARÝHLÝ BÝLDÝRÝSÝ Aþaðýdaki bildiri, o günlerdeki bir çok tehdidin yolunu kapatmýþtý. Ne yazýk ki, þimdiki Akepe'nin de yolunu açmýþtýr. Hiç bir müdahale, darbe
Detaylı1. Nüfusun Yaþ Gruplarýna Daðýlýmý
Köylerden (kýrsal kesimden) ve iþ olanaklarýnýn çok sýnýrlý olduðu kentlerden yapýlan göçler iþ olanaklarýnýn fazla olduðu kentlere olur. Ýstanbul, Kocaeli, Ýzmir, Eskiþehir, Adana gibi iþ olanaklarýnýn
DetaylıDÝYABETLE BÜYÜMEK DÝYABETLE YAÞAMAK
DÝYABETLE BÜYÜMEK DÝYABETLE YAÞAMAK Yazýlar Sorular ve Cevaplar Mesajlar Prof. Dr. Þükrü Hatun Kocaeli Üniversitesi Týp Fakültesi Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Ana Bilim Dalý Endokrinoloji ve Diyabet Bilim
Detaylıİnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri
İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH, İç Hastalıkları Kliniği Sunum akışı Kılavuzlar ışığında; Glisemik tanımlamalar ve
DetaylıKlinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı
Klinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı Diyetisyen Sevde Kahraman Biruni Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü 10.11.2018, İstanbul Sunum Planı Karbonhidrat
DetaylıDİYABET ŞEKER HASTALIĞI
DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın
DetaylıBARİATRİK AMELİYATLARIN KİLO VERMENİN ÖTESİNDE 7 ÖNEMLİ YARARI
BARİATRİK AMELİYATLARIN KİLO VERMENİN ÖTESİNDE 7 ÖNEMLİ YARARI Bariatrik ameliyatlar sadece kilo kaybı sağlayarak fiziksel değişim sağlamazlar, asıl önemli olan kilo kaybı sonrası vücudumuz için bu 7 önemli
DetaylıMEKÂNSAL BÝR SENTEZ: TÜRKÝYE
MEKÂNSAL BÝR SENTEZ: TÜRKÝYE 7. Bölüm TÜRKÝYE DE NÜFUSUN GELECEÐÝ TÜRKÝYE NÝN NÜFUS POLÝTÝKALARI TÜRKÝYE NÝN NÜFUS PROJEKSÝYONLARI 108 109 1 TÜRKÝYE NÝN NÜFUS POLÝTÝKALARI K o n u y a B a þ l a r k e n
Detaylı