DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI SEKTÖRÜ

Transkript

1 DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI SEKTÖRÜ T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK ANALİZ VE DEĞERLENME DAİRESİ ANKARA 1 K. BÜYÜKKOL

2 GİRİŞ Bu bölümde kullanılan dış ticaret verileri ISIC Rev 4, üretim ve istihdam verileri NACE Rev 2 sınıflandırmasına dahildir. İkili NACE Rev 2 kodları, ikili ISIC Rev 4 doları ile birebir uyumlu iken, dörtlü NACE Rev 2 kodları toplanmak suretiyle dörtlü ISIC Rev 4 kodlarına ulaşılmaktadır. Diğer ulaşım araçları sektörü ISIC Rev 4 sınıflandırmasına göre 30 no.lu koddan oluşmaktadır. ISIC Rev 4 sınıflandırmasına göre diğer ulaşım araçları sektörü aşağıdaki gibidir: 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı Bu bölüm, gemi yapımı ve tekne imalatı, demir yolu için demir yolu vagonlarının ve lokomotiflerin imalatı, uçakların ve uzay gemilerinin ve bunların parçalarının imalatı gibi ulaşım araçlarının imalatını kapsamaktadır Gemilerin ve yüzen yapıların inşası Bu sınıf gemilerin yapımını (spor ve eğlence amacıyla kullanılan tekneler hariç) ve yüzen yapıların inşa edilmesini kapsamaktadır Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - ticari gemilerin yapılması: yolcu gemileri, feribotlar, yük gemileri (şilepler), tankerler, römorkörler vb. - savaş gemilerinin yapımı, - balıkçı teknelerinin ve balık işleme gemilerinin yapımı. Ayrıca bu sınıf aşağıdakileri de kapsamaktadır; - hover kraftların (tazikli hava üzerinde, denizde ve karada gidebilen hava taşıtı) inşası (eğlence amaçlı hoverkraftlar hariç), - yüzen ve su altında kalabilen sondaj platformlarının inşası, - yüzen yapıların inşası: yüzen rıhtımlar, dubalar, koferdamlar, yüzen iskeleler, şamandıralar, yüzen tanklar, mavnalar, salapuryalar, yüzen vinçler, eğlence amaçlı olmayan şişme botlar vb. - gemiler ve yüzen yapılar için bölmelerin imalatı. Kapsam dışı olanlar; - gemi ve tekne parçaları imalatı (gemi ve teknelere ait büyük parçalar hariç): yelken imalatı, bkz. 1392, deniz taşıtlarının pervanelerinin imalatı, bkz. 2599, demir veya çelik çapaların imalatı, bkz. 2599, deniz taşıtlarında kullanılan motorların imalatı, bkz. 2811, 2

3 - seyrüsefer aletlerinin imalatı, bkz. 2651, - deniz taşıtları için aydınlatma donanımı imalatı, bkz. 2740, - hem suda hem de karada gidebilen (amfibi) motorlu kara taşıtlarının imalatı, bkz. 2910, - eğlence amaçlı şişirilebilir motorlu veya motorsuz botların imalatı, bkz. 3012, - gemilerin ve yüzen yapıların uzmanlık gerektiren bakım ve onarımı, bkz. 3315, - gemilerin sökülmesi, bkz. 3830, - teknelerin iç kısımlarının kurulumu, bkz Eğlence ve spor amaçlı teknelerin yapımı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - şişirilebilen motorlu ve motorsuz botların imalatı, - motorlu veya motorsuz yelkenli teknelerin yapımı, - motorlu teknelerin yapımı, - eğlence amaçlı hoverkraftların yapımı, - kişisel su araçlarının (jet ski dahil) imalatı - diğer eğlence ve sportif amaçlı teknelerin imalatı: kanolar, sandallar, kayıklar Kapsam dışı olanlar; - eğlence ve spor amaçlı tekne parçalarının imalatı: yelken imalatı, bkz. 1392, demir ve çelik çapaların imalatı, bkz. 2599, deniz taşıtlarında kullanılan motorların imalatı, bkz. 2811, - yelkenli sörflerin, sörf tahtalarının imalatı, bkz. 3230, - eğlence botlarının bakım ve onarımı, bkz Demiryolu lokomotifleri ve vagonlarının imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - elektrikli, dizel, buharlı ve diğer demir yolu lokomotiflerinin imalatı - kendinden tahrikli demir yolu araçları veya tramvaylar ile bakım veya hizmet araçlarının imalatı - kendinden tahrikli olmayan demir yolu ve tramvay vagonlarının imalatı yolcu vagonları, yük vagonları, tank vagonları, kendinden boşaltma tertibatlı vagonlar, özel amaçlı demir yolu vagonları, vinç vagonları, tender (lokomotife bağlı kömür ve su taşıyan vagon) vb. - demir yolu veya tramvay lokomotiflerinin veya vagonlarının özel parçalarının imalatı: 3

4 alt düzenler, dingiller ve tekerler, frenler ve fren parçaları; kancalar ve bağlama tertibatları, tamponlar ve tampon parçaları; amortisörler; vagon ve lokomotif iskeletleri; karoserleri; koridor bağlantıları vb. Ayrıca bu sınıf aşağıdakileri de kapsamaktadır; - madencilikte kullanılan lokomotiflerin ve vagonların imalatı - demir yolları, tramvay hatları, iç su yolları, kara yolları, park tesisleri, hava alanları vb. için mekanik ve elektro mekanik sinyalizasyon, güvenlik ve trafik kontrol donanımlarının imalatı, - raylı sistem taşıtları için koltuk imalatı. Kapsam dışı olanlar; - birleştirilmemiş rayların imalatı, bkz. 2410, - monte edilmiş demir yolu hatlarına ait tertibatların imalatı, bkz. 2599, - elektrik motorları imalatı, bkz. 2710, - elektrikli sinyalizasyon, güvenlik veya trafik kontrol donanımlarının imalatı, bkz. 2790, - motorların ve türbinlerin imalatı, bkz Hava ve uzay araçları ve ilgili makinelerin imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - yük ve yolcu taşımacılığı için, hava kuvvetleri tarafından ya da spor ve diğer amaçlar için kullanılmak üzere uçakların imalatı, - helikopter imalatı, - planörlerin, delta kanatlı planörlerin imalatı, - zeplinlerin ve sıcak hava balonlarının imalatı, - bu sınıfta yer alan hava taşıtları parçaları ve aksesuarlarının imalatı: uçak gövdesi, kanatları, kapıları, kumanda yüzeyleri, iniş takımları, yakıt tankları, motor yerleri vb. gibi ana montaj parçaları, pervaneler, helikopter rotorları ve pervane kanatları, hava taşıtlarında bulunan çeşitli tipteki motorlar ve makineler, hava taşıtları için turbo jetlerin ve pervaneli türbin motorlarının parçaları - yerde uçuş eğitimi yapmaya özgü cihazlar ve tertibatların imalatı, - uzay aracı ve fırlatma araçları, uydular, uzay roketleri, yörünge istasyonları, uzay mekiklerinin imalatı, - kıtalararası balistik füzelerin (ICBM) imalatı. Ayrıca bu sınıf aşağıdakileri de kapsamaktadır; - hava taşıtlarının veya hava taşıtı motorlarının revizyondan geçirilmesi ve değiştirilmesi, 4

5 - hava taşıtı koltuklarının imalatı. Kapsam dışı olanlar; - paraşüt imalatı, bkz. 1392, - askeri savaş gereçleri ve mühimmat imalatı, bkz. 2520, - uydular için telekomünikasyon donanımlarının imalatı, bkz. 2630, - hava taşıtları ve havacılık aletlerinin imalatı, bkz. 2651, - hava seyrüsefer sistemlerinin imalatı, bkz. 2651, - hava taşıtları için aydınlatma donanımları imalatı, bkz. 2740, - içten yanmalı motorlar için ateşleme parçalarının ve diğer elektrikli parçaların imalatı, bkz. 2790, - pistonların, piston sekmanlarının ve karbüratörlerin imalatı, bkz. 2811, - hava taşıtı fırlatma donanımlarının, uçak gemilerinde kullanılan katapultların (kısa mesafede hava taşıtlarının havalanmasını sağlayan mekanizma) ve ilgili donanımların imalatı, bkz Askeri savaş araçlarının imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - tankların imalatı, - zırhlı amfibi (hem suda hem de karada hareket edebilen) askeri araçların imalatı, - diğer askeri savaş araçlarının imalatı. Kapsam dışı olanlar; - silah ve mühimmatın imalatı, bkz Motosiklet imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - motosiklet, moped ve motorlu bisiklet (bir yardımcı motoru bulunan bisikletler)) imalatı, - motosiklet motorlarının imalatı, - motosikletlere takılıp yanda oturmayı sağlayan sepetlerin imalatı, - motosikletler için parçalar ve aksesuarların imalatı. Kapsam dışı olanlar; - bisiklet imalatı, bkz. 3092, - engelli araçlarının (tekerlekli sandalye vb.) imalatı, bkz Bisiklet ve engelli aracı imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - motorsuz bisiklet ve diğer bisikletlerin imalatı (üç tekerlekli servis bisikletleri, iki ya da daha fazla kişilik bisikletler, çocuklar için iki ve üç tekerlekli bisikletler dahil) 5

6 - bisiklet parça ve aksesuarlarının imalatı, - motorlu olsun veya olmasın engelli araçlarının imalatı, - engelli araçlarının parça ve aksesuarlarının imalatı, - bebek arabası imalatı. Kapsam dışı olanlar; - motorlu bisiklet (bir yardımcı motoru bulunan bisikletler) imalatı, bkz. 3091, - binilmek üzere tasarlanmış tekerlekli oyuncakların imalatı (plastik iki ve üç tekerlekli bisikletler dahil), bkz Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım araçlarının imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - elle itilen araçların imalatı: bagaj arabaları, çekçek türü el arabaları, kızaklar, alışveriş arabaları vb. - hayvanlar tarafından çekilen araçların imalatı: iki tekerlekli at arabaları, eşekler tarafından çekilen arabalar, atların çektiği cenaze arabaları vb. Kapsam dışı olanlar; - fabrikalarda kullanılan türden küçük yük taşıtları (el arabaları; tek tekerlekli olan el arabaları vb. dahil) kaldırma veya taşıma sistemi olsun olmasın ya da kendinden tahrikli olsun olmasın, bkz. 2816, - lokantalarda kullanılan dekoratif servis arabaları (tatlı servisinde kullanılan el arabaları, üzerinde yiyecek taşınan küçük el arabaları vb.), bkz

7 DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI SEKTÖRÜ KÜRESEL TİCARETİ Grafik 1: Döneminde Dünya Diğer Ulaşım Araçları Ticareti (Milyar Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı Grafik 1, döneminde diğer ulaşım araçları sektörüne ilişkin tüm dünyada gerçekleştirilen ihracat ve ithalat verilerini göstermektedir. Grafiğe göre, diğer ulaşım araçları sektörünün ihracat ve ithalatının, küresel ticaretin krizden en fazla etkilendiği yıl olan 2009 yılı dışında arttığı görülmektedir. Veriler, küresel diğer ulaşım araçları ticaretinin 2008 yılında bir önceki yıla göre arttığını ancak küresel krizin etkilerinin hissedilmeye başlanmasıyla 2009 yılında neredeyse 2007 yılındaki değerlere düştüğünü göstermektedir yılına gelindiğinde ise sektör küresel ölçekte hızlı bir toparlanma göstermiş, 2011 yılında ise bir önceki yıla göre ihracat %13, ithalat ise %7 artarak sırasıyla 450 ve 355 milyar dolara ulaşmıştır. Bu rakamlar dünya mal ticaretinin yaklaşık %2,5 ine tekabül etmektedir. 7

8 Tablo 1: Diğer Ulaşım Araçları Sektöründe Döneminde Ortalama İhracatı En Yüksek İlk 10 Ülkenin İhracat Değerleri (Milyon Dolar) Ülke Fransa A.B.D Almanya Çin Güney Kore Japonya İngiltere İtalya Kanada Singapur Türkiye Diğer Toplam Kaynak: Dünya Banka WITS Veri Tabanı (Not: Türkiye verisi GTB den elde edilmiştir. Ortalama ihracat değerleri ilgili ülkenin verisinin bulunduğu yıl sayısı dikkate alınarak hesaplanmaktadır.) Tablo 1, küresel diğer ulaşım araçları sektöründe döneminde ortalama ihracatı en yüksek ilk 10 ülkenin yıllara göre ihracat değerlerini göstermektedir. Tabloya göre, döneminde, diğer ulaşım araçları sektöründe en fazla ihracat yapan ülke Fransa olmuştur. Söz konusu dönemde Fransa yı takip eden ABD, 2008 yılından itibaren büyük bir düşüş yaşamış olmasına rağmen, 2007 ve 2008 yıllarındaki ihracatına bağlı olarak dönem ortalamasında 2. Sırada yer almıştır. Tabloda dikkat çeken ülke Çin olmuştur; zira 2007 yılından itibaren istikrarlı bir şekilde ihracatını artırmış ve 2011 yılında diğer ulaşım araçları sektöründe en çok ihracat yapan ülke olmuştur. Aynı şekilde Güney Kore de ihracat artışını dönem içinde sürdürmüştür yılında Çin i sırasıyla Fransa (61 milyar dolar), Güney Kore(56 milyar dolar) ve Almanya (53 milyar dolar) izlemiştir. Söz konusu sektörde Türkiye 2 milyar dolarlık ihracatla toplam diğer ulaşım araçları ihracatından %0,5 lik pay alarak sıralamada 27. olmuştur. Tabloda yer alan 10 ülke, 2011 yılında küresel diğer ulaşım araçları ihracatının %77 sini gerçekleştirilmiştir. 8

9 Grafik 2: Döneminde Dünya Diğer Ulaşım Araçları Sektöründe İhracatta İlk 5 Ülke ve Türkiye (Milyon Dolar) Kaynak: Dünya Banka WITS Veri Tabanı Not: Türkiye verisi GTB den elde edilmiştir. Grafik 2, döneminde küresel diğer ulaşım araçları sektöründe ortalama ihracatı en yüksek ilk beş ülke ve Türkiye nin ihracat değerlerini göstermektedir. Grafikte yer alan 6 ülkeden Çin ve Güney Kore dışındaki 4 ülkenin diğer ulaşım araçları sektörü ihracatının 2009 yılında krizden olumsuz yönde etkilendiği görülmektedir. Grafiğe göre Türkiye hariç 5 ülke, 2011 yılında küresel diğer ulaşım araçları sektörü ihracatının %55 ini gerçekleştirmiştir. Bu 5 ülkenin küresel diğer ulaşım araçları sektörü tedarikinde Türkiye nin en büyük rakipleri olduğu, veriler itibariyle ise Türkiye nin diğer ulaşım araçları sektöründe sıralamada yer alan diğer ülkelerle arasında önemli bir fark olduğu görülmektedir. 9

10 Tablo 2: Diğer Ulaşım Araçları Sektöründe Döneminde Ortalama İthalatı En Yüksek İlk 10 Ülkenin İthalat Değerleri (Milyon Dolar) Ülke Almanya A.B.D Fransa Çin Singapur İngiltere Kanada Japonya İtalya Hindistan Türkiye Diğer TOPLAM Kaynak: Dünya Banka WITS Veri Tabanı (Not: Türkiye verisi GTB den elde edilmiştir. Ortalama ithalat değerleri ilgili ülkenin verisinin bulunduğu yıl sayısı dikkate alınarak hesaplanmaktadır.) Tablo 2, küresel diğer ulaşım araçları sektöründe döneminde ortalama ithalatı en yüksek ilk 10 ülkenin yıllara göre ithalat değerlerini göstermektedir. İncelenen dönem içerisinde Almanya nın en fazla ithalat yapan ülke olduğu görülmektedir yılında diğer ulaşım araçları sektöründe Almanya toplam 47 milyar dolar tutarında ithalat yapmıştır. Bu rakam Almanya nın küresel diğer ulaşım araçları ithalatının yaklaşık %13 ünü gerçekleştirdiği anlamına gelmektedir. Almanya yı sırasıyla ABD (43 milyar dolar) ve Fransa (39 milyar dolar) izlemiştir. Tabloda yer alan ilk 10 ülke, 2011 yılında küresel diğer ulaşım araçları ithalatının %60 ını gerçekleştirmiştir. Türkiye ise küresel diğer ulaşım araçları sektöründe 2011 yılında 6 milyar dolarlık ithalatla, toplam diğer ulaşım araçları ithalatından %2 pay almış ve toplam ithalat sıralamasında 19. olmuştur. 10

11 Grafik 3: Döneminde Dünya Diğer Ulaşım Araçları Sektöründe İthalatta İlk 5 Ülke ve Türkiye (Milyon Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı (Not: Türkiye verisi GTB den elde edilmiştir.) Grafik 3, dönemi için diğer ulaşım araçları sektöründe değer bakımından ortalama ithalatı en fazla ilk beş ülke ve Türkiye nin ithalat değerlerini göstermektedir. Grafikte yer alan Çin ve Türkiye hariç 4 ülkenin diğer ulaşım araçları sektörü ihracatının 2009 yılında krizden olumsuz yönde etkilendiği görülmektedir. Grafiğe göre Türkiye hariç 5 ülke, 2011 yılında küresel diğer ulaşım araçları sektörü ihracatının %45 ini gerçekleştirmiştir. 11

12 Grafik 4: Döneminde Diğer Ulaşım Araçları Sektörü Ticaretinde Başta Gelen Coğrafi Ülke Grupları (Milyar Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı Grafik 4, döneminde küresel diğer ulaşım araçları sektörü ticaretinde en fazla ithalat ve ihracat gerçekleştiren coğrafi ülke guruplarını göstermektedir. Buna göre 2011 yılında küresel diğer ulaşım araçları ticaretinde 198 milyar dolar ile Diğer Asya bölgesi en fazla ihracat yapan bölge olmuştur. Bölge 2011 yılında toplam diğer ulaşım araçları ihracatının %44 ünü tek başına gerçekleştirmiştir. Bu bölgeyi 190 milyar dolar ile Avrupa Birliği, 30 milyar dolar ile Kuzey Amerika ve 16 milyar dolar ile Diğer Avrupa (AB hariç) izlemiştir. Diğer ulaşım araçları ihracatı coğrafi bölgeler olarak incelendiğinde en büyük tedarikçinin Avrupa Birliği bölgesi olduğu görülmektedir. Bu durumun en büyük nedeni söz konusu bölgenin diğer ulaşım araçları ihracatında başta gelen ülkelerden olan Fransa, Almanya ve İngiltere ve İtalya yı içermesidir. Ayrıca, Diğer Avrupa içinde sınıflandırılan Türkiye nin 2011 yılında söz konusu bölgenin ihracatının %13 ünü yaptığı tespit edilmiştir. Diğer ulaşım araçları ithalatına bakıldığında ise 2011 yılında en fazla ithalat gerçekleştiren bölge 150 milyar dolar ile AB-27 olmuştur. Bölge tek başına toplam diğer ulaşım araçları ithalatının %42 sini gerçekleştirmiştir. Bu bölgeyi sırasıyla 85 milyar dolar ile Diğer Asya, 55 milyar dolar ile Kuzey Amerika ve 26 milyar dolar ile Diğer Avrupa (AB hariç) izlemiştir. Diğer 12

13 ulaşım araçları ithalatı coğrafi bölgeler olarak incelendiğinde en büyük pazarın AB-27 bölgesi olduğu görülmektedir. Bu durumun en büyük nedeni söz konusu bölgenin diğer ulaşım araçları ithalatında başta gelen ülkelerden olan Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya yı içermesidir. Grafik 5: Döneminde Ekonomik Ülke Gruplarına Göre Diğer Ulaşım Araçları Dış Ticareti (Milyar Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı Grafik 5, döneminde ekonomik ülke gruplarına göre Diğer ulaşım araçları sektörünün dış ticaret verilerini göstermektedir. Buna göre 2011 yılında küresel diğer ulaşım araçları ihracatının 324 milyar dolarlık kısmı, bir başka deyişle %72 si yüksek gelir grubunda bulunan ülkeler tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu grubu 108 milyar dolar ile düşük ve orta gelir grubu izlemiştir. Diğer taraftan 2011 yılında diğer ulaşım araçları ithalatının 253 milyar dolarlık kısmı yüksek gelir grubuna ait ülkeler tarafından gerçekleştirilirken, bu grubu 88 milyar dolar ile düşük ve orta gelir grubu ve 1 milyar dolar ile en az gelişmiş ülkeler grubu izlemiştir. 13

14 DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI SEKTÖRÜ TÜRKİYE TİCARETİ Grafik 6: Diğer Ulaşım Araçları Sektörü Türkiye Üretimi, İhracatı, İthalatı (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK. Raporun hazırlandığı dönemde 2012 yılı üretim verileri açıklanmadığından, 2012 yılı üretim değeri önceki yılların basit ortalamasıdır. Diğer ulaşım araçları sektöründe 2007 yılında Üretim 0,5 milyar dolar, İhracat 2,8 milyar dolar, İthalat 2,3 milyar dolar, Dış ticaret dengesi 0,5 milyar dolar olarak gerçekleşmişken; 2009 yılında diğer ulaşım araçları Üretim 2 milyar dolar, İhracat 2,6 milyar dolar, İthalat 3,3 milyar dolar, Dış ticaret dengesi -0,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir yılında ise Üretim 1 milyar dolar, İhracat 2,1 milyar dolar, İthalatı 6,4 milyar dolar, Dış ticaret dengesi ise -4,3 milyar dolar olmuştur. 14

15 2012 yılında ithalat değerinde bir önceki yıla göre düşüş yaşanmış, Üretim tahmini (1,3) milyar dolar, İhracat 1,9 milyar dolar, İthalat 4,8 milyar dolar, Dış ticaret dengesi -2,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 300 Milyon Dolar ve Üzeri 300 Milyon Doların Altı Tablo 3: Döneminde Ortalama 300 Milyon Dolar ve Üzerinde İhracat/İthalat Yapılan Ülkeler (Milyon Dolar) Avrupa Birliği 27 Diğer Asya Kuzey Amerika İhracat_Ortalama İthalat_Ortalama İhracat_2012 İthalat_2012 Almanya Fransa Malta Güney Kore A.B.D Hepsi Diğer Toplam Kaynak: GTB, TUİK. (Serbest Bölgeler ülkelere dahildir.) (Not: Ortalama değerler ilgili ülke ile ithalat ve/veya ihracatın gerçekleştiği yıl sayısı dikkate alınarak hesaplanmaktadır.) Diğer ulaşım araçları sektöründe döneminde ortalama 300 milyon ve üzerinde ticaret yapılan 5 ülke bulunmaktadır. 5 ülkenin 3 ü Avrupa Birliği, 1 i Diğer Asya, 1 i ise Kuzey Amerika grubu içinde yer almaktadır. Almanya, Fransa, Güney Kore ve ABD önemli tutarda ithalat yapılan ülkelerdir. Malta ve ABD önemli tutarda ihracat yapılan ülkelerdir. 15

16 Grafik 7: Döneminde Ortalama 300 Milyon Dolar ve Üzerinde İhracat/İthalat Yapılan Ülkeler (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK. (Serbest Bölgeler ülkelere dahildir.) (Not: Ortalama değerler ilgili ülke ile ithalat ve/veya ihracatın gerçekleştiği yıl sayısı dikkate alınarak hesaplanmaktadır.) 16

17 Tablo 4: Döneminde En Yüksek Diğer Ulaşım Araçları İthalatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelere İhracatı (Milyon Dolar) Avrupa Birliği 27 Avustralya ve Yeni Zelanda Diğer Asya Diğer Avrupa (A.B Hariç) Güney Amerika Kuzey Amerika Yakın ve Orta Doğu B.A.E. Almanya Fransa Hollanda İngiltere İspanya İtalya Yunanistan Avustralya Endonezya Güney Kore Hindistan Hong Kong Japonya Singapur Çin Norveç Brezilya A.B.D. Kanada B.A.E H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T H T Kaynak: GTB, TUİK. H: Türkiye İhracatı, T: İlgili Ülke İthalatı (Not: Ülkelerin 2012 yılına ait ithalat değerleri henüz açıklanmadığından, 2012 yılı için verisi bulunan son 5 yılın ortalama değeri esas alınmıştır.) 17

18 Grafik 8: Döneminde En Yüksek Diğer Ulaşım Araçları İthalatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelere İhracatı (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK. H: Türkiye İhracatı, T: İlgili Ülke İthalatı (Çubuklar, dönemindeki Ülkelerin Ortalama İthalatını ve Türkiye'nin Bu Ülkelere Ortalama İhracatını göstermektedir.) döneminde sektörün en önemli ithalatçıları sıra ile Almanya (42,2 milyar dolar), ABD (41,8 milyar dolar), Fransa (31 milyar dolar) ve Çin (15 milyar dolar) dir döneminde diğer ulaşım araçları sektöründe en yüksek ithalatı, ortalama 42,2 milyar dolar ile Almanya yapmaktadır. Türkiye nin söz konusu dönemde Almanya ya ihracatı ise 48 milyon dolar düzeyindedir. Türkiye, Almanya diğer ulaşım araçları ihtiyacının %0,1 ini karşılamaktadır. 41,8 milyar dolar düzeyinde diğer ulaşım araçları ithal eden ABD ye Türkiye, 506 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmektedir. Türkiye, ABD nin ihtiyacının %1,2 sini karşılamaktadır. 31 milyar dolar düzeyinde ithalat yapan Fransa ya Türkiye, 55 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmektedir. 15 milyar dolar düzeyinde diğer ulaşım araçları ithal eden Çin e Türkiye sadece 1 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmektedir. 18

19 Tablo 5: Döneminde En Yüksek Diğer Ulaşım Araçları İhracatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelerden İthalatı (Milyon Dolar) Almanya H T Belçika H T Fransa H T H Hollanda Avrupa Birliği 27 T İngiltere H T İspanya H T İtalya H T Polonya H T Güney Kore H T Hindistan H T Japonya H T Diğer Asya H Singapur T Tayland H T Tayvan H T Çin H T H İsviçre Diğer Avrupa T Ukrayna H T Güney Amerika Brezilya H T H A.B.D. Kuzey Amerika T Kanada H T Kaynak: GTB, TUİK. H:İlgili ülke ihracatı, T: İlgili ülke ithalatı (Not: Ülkelerin 2012 yılına ait ithalat değerleri henüz açıklanmadığından, 2012 yılı için verisi bulunan son 5 yılın ortalama değeri esas alınmıştır.) 19

20 Grafik 9: Döneminde En Yüksek Diğer Ulaşım Araçları İhracatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelerden İthalatı (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK. H: İlgili Ülke İhracatı, T: İlgili Ülke İthalatı (Çubuklar, dönemindeki Ülkelerin Ortalama İhracatını ve Türkiye'nin Bu Ülkelerden Ortalama İthalatını göstermektedir.) döneminde diğer ulaşım araçları ihracatında Fransa (52 milyar dolar), ABD (50 milyar dolar), Almanya(46 milyar dolar), Çin(44 milyar dolar) ve Güney Kore (44 milyar dolar) önde gelen ülkelerdir. Türkiye nin 1,8 milyar dolar en fazla ithalat yaptığı ülke ABD olup; bu ithalat ile ABD nin ihracatından %3,6 lık bir pay almaktadır. 52 milyar dolarlık ihracat yapan Fransa dan Türkiye nin gerçekleştirdiği ithalat 793 milyon dolardır. (%1,5 pay) 46 milyar dolarlık ihracat yapan Almanya dan Türkiye nin yaptığı ithalat 551 milyon dolardır. (%1,2 pay) 44 milyar dolarlık ihracat yapan Çin den Türkiye nin yaptığı ithalat 350 milyon dolardır. (%0,8 pay) 20

21 Tablo 6: Diğer Ulaşım Araçları Sektörü Dâhilde İşleme (Milyon Dolar) Yıl İhracat Toplam İhracat İhracattaki Pay İthalat Toplam İthalat İthalattaki Pay % % % % % % % % % % % % Kaynak: GTB Tablo 6.A: Diğer Ulaşım Araçları Sektörü Dâhilde İşleme (ISIC Kod 4)(Milyon Dolar) 3011 Gemilerin ve yüzen yapıların İnşası Eğlence ve spor amaçlı teknelerin yapımı Demiryolu lokomotifleri ve vagonlarının İmalatı Hava ve uzay araçları ve ilgili makinelerin İmalatı 3040 Askeri savaş araçlarının İmalatı 3091 Motosiklet İmalatı 3092 Bisiklet ve engelli aracı İmalatı 3099 Kaynak: GTB Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım araçlarının İmalatı İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat

22 Grafik 10: Yılları Rejim Türüne Göre Diğer Ulaşım Araçları Sektörü İhracatı (Milyon Dolar) Kaynak:GTB 22

23 Grafik 11: Yılları Rejim Türüne Göre Diğer Ulaşım Araçları Sektörü İthalatı (Milyon Dolar) Kaynak: GTB döneminde dâhilde işleme kapsamında ortalama 88 milyon dolarlık ithalat, 773 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiş olup, İthalatın yaklaşık %2 si, ihracatın ise %32 si dâhilde işleme kapsamında yapılmıştır. 23

24 Grafik 12: Döneminde Diğer Ulaşım Araçları Sektörünün İstihdam Endeksi Kaynak: TÜİK dönemi diğer ulaşım araçları sektörü istihdamında, 2009 yılından itibaren bir azalışın olduğu, 2011 yılından itibaren ise istihdamın az da olsa artış gösterdiği; ancak 2012 de tekrar hafif azalış olduğu görülmektedir. TUİK verilerine göre 2009 yılında diğer ulaşım araçları sektöründe istihdam edilen kişi sayısı tür yılındaki çalışan sayısı diğer ulaşım araçları sektörü istihdam endeksine göre önceki ve sonraki yıllara uyarlandığında çalışan sayısının, 2007 yılında yılında yılında yılında yılında yılında olduğu tahmin edilmektedir. 24

25 NOT: BU RAPORDA YER ALAN DEĞERLENMELER UZMAN GÖRÜŞÜ OLUP SADECE BİLGİLENME AMACIYLA HAZIRLANMIŞTIR. BU RAPORDA YER VERİLEN GÖRÜŞ VE DEĞERLENMELER, HİÇBİR ŞEKİLDE T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI NIN KURUMSAL GÖRÜŞ VE YAKLAŞIMINI YANSITMAMAKTADIR. 25