HAVA GÜCÜ MUKAYESESİ İÇİN BULANIK AHP MODELİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "HAVA GÜCÜ MUKAYESESİ İÇİN BULANIK AHP MODELİ"

Transkript

1 HAVACILIK VE UZAY TEKOLOJİLERİ DERGİSİ OCAK 2007 CİLT 3 SAYI (7-82) HAVA GÜCÜ MUKAYESESİ İÇİ BULAIK AHP MODELİ Hv.Plt.Kur.Yzb. Hakan ÇALI 2 nc HİBM, Tekno.ve Ürt.K.lığı, 38095, Esenyurt, Kayser hakancanl@hotmal.com Hv.Müh.Ütğm. Ahmet KADAKOĞLU Harp Akademler K.lığı, HOSİM Başkanlığı, 34334, Yenlevent, İstanbul kandak@harpak.tsk.ml.tr ÖZET Hava harekatının sürat çeren doğası, operatf sevyede merkez kontrole sahp Brleştrlmş Hava Harekat Merkez ndek (BHHM) karar süreçler üzernde zaman baskısı yaratmaktadır. Bu ortamda, hem müteakp planlama ve kararlara yön verecek hem de harekatın başarısını belrleyeblecek detayları çeren durum farkındalığı krtk ve güncel br sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma kapsamında, bahsedlen soruna çözüm sunmak amacıyla Delph yöntem ve Bulanık Analtk Hyerarş Proses (AHP) kullanılarak br hava gücü mukayese model gelştrlmştr. Model desteklemek üzere JAVA programlama dl ve XML (extensble Mark-up Language) le daha önce tarafımızdan hazırlanan modüler, esnek ve tekrar kullanılablr özgün br yazılım kullanılmıştır. Bu yazılım Harp Akademler Komutanlığı nda eğtm desteklemek amacıyla harp oyunlarında kullanılan Müşterek Harekat Alanı Smülasyonu (Jont Theater Level Smulaton - JTLS) sstemnn ver tabanı le etkleşme grerek smülasyon süresnce gerçek zamanlı dnamk güç mukayeses gerçekleştreblecek yeteneğe sahptr. Bu yazılım ve gelştrlen Bulanık AHP model harp oyununda gerçek zamanlı br karar destek sstem olarak şletlmştr. Anahtar Kelmeler: Bulanık Analtk Hyerarş Proses, Üçgen Bulanık Sayılar, Delph Yöntem, Hava Gücü Mukayeses, Karar Destek Sstem. A FUZZY AHP MODEL FOR AIR FORCE COMPARISO ABSTRACT The nature of the ar operatons creates tme pressure on the decson process n Combned Ar Operatons Center (CAOC) whch has central control at operatonal level. In ths envronment, stuaton awareness that wll both gude the followng plannng and decsons, and provde operatonal achevement, becomes a crtcal problem. In ths study, as a soluton for ths problem, an ar force comparson model was developed usng Delph method and Fuzzy Analytc Herarchy Process (AHP). To demonstrate the feasblty of the model modular, flexble and reusable software, whch was developed usng JAVA programmng language and extensble Mark-up Language (XML) by authors before, was utlzed. Ths software can provde a real-tme, dynamc force comparson durng the smulaton process by JTLS (Jont Theater Level Smulaton) system ntegraton. JTLS s a smulaton system for supportng the staff tranng durng war games n War Colleges Command. The software and the developed Fuzzy AHP model was utlzed as a real-tme decson support system n a war game. Keywords: Fuzzy Analytc Herarchy Process, Trangular Fuzzy umbers, Delph Method, Ar Force Comparson, Decson Support System.. GİRİŞ Blg çağı olarak ntelendrlen günümüzde tcar sektörde öneml pay sahb şrket ve organzasyonlar ağ merkezl blg teknololer uygulamalarıyla süreçlern gelştrmş ve yen hzmetler sunarak rekabet avantaı kazanmışlardır. Bu değşmn askerî alana yansımalarıyla; brbrleryle lşksz slâh sstemlerne dayalı plâtform merkezl anlayış bugün yern bu slâh sstemlernn karşılıklı etkleşmlern ve blg paylaşımını dkkate alan ağ merkezl anlayışa bırakmıştır []. Yne bu çerçevede, blg üstünlüğü kavramı ortaya çıkmış ve doğru blgy, doğru kşye, doğru zaman ve formatta leteblme kablyetn elde bulundururken, hasmının aynı faalyet gerçekleştrmesne engel olmak önem ÇALI, KADAKOĞLU 7

2 kazanmıştır. Blg üstünlüğü le gözlem-adaptasyonkarar-cra (observe-orent-decde-act / OODA) döngüsü [2] üst karar verclerden en alt sevyeye kadar daha hızlı şletleblmektedr. Bu çerçevede nsp güç mukayese yöntemler, dost ve düşman gücün yapısına at blgnn analz le komutanlara karar desteğ sağlayan öneml araçlar olarak karşımıza çıkmaktadır. sp güç mukayeses; harekât planlama faalyetler, harp oyunu ve plan tatbkatları le kuvvet yapılanması faalyetler esnasında; Dost kuvvet yapısının tehdd karşılama durumunu ortaya koymak, Kuvvet yapısındak zafyet alanlarını tespt etmek ve Muhtemel br harekatın sonuçları hakkında fkr vereblecek değerlendrmelerde bulunmak amacıyla uygulanan br yöntemdr [3]. Harp Akademler Komutanlığı nda kurmay subay eğtmnn br parçası olarak Müşterek Harekat Alanı Smülasyonu (Jont Theater Level Smulaton - JTLS) le desteklenen harp oyunları cra edlmektedr. Harp oyununda, gerçeğne uygun olarak, hava harekatının operatf sevyede merkez kontrolü Brleştrlmş Hava Harekat Merkez (BHHM) tarafından gerçekleştrlmektedr. Subaylar, BHHM de hava harekatının sürat çeren doğası ve planlama sürecnn zaman baskısı altında, müteakp planlamalara ve car kararlara yön veren durum farkındalığı nın önemn yaşayarak öğrenmektedr. Bu ortamda sıkça sorulan ne durumdayız? sorusuna verlecek hem yanıt, hem de yanıtın algılanma süresn kısaltmak amacıyla; hasım k ülke hava gücünün nsp mukayesesn gerçekleştrecek br modeln kullanılableceğ düşünülmüştür. Bu düşünceden yola çıkılarak, Delph yöntem ve Bulanık AHP kullanan, JTLS le entegre edlen, smülasyon süresnce nsp durumun eğlm analzn mümkün kılacak, gerçek zamanlı hava gücü mukayese model gelştrlmştr. Model, JAVA programlama dl ve XML le gelştrlen modüler, esnek ve tekrar kullanılablr özgün br yazılım le desteklenerek karar verclere br karar destek sstem paket olarak sunulmuştur. Bu karar destek sstem üç amaca hzmet etmektedr. Brncs, harekat planlamasına yönelk dersler le brlkte, kurmay adaylarının analtk düşünme becersn gelştrecek br eğtm yardımcısı olarak kullanılmaktadır. İkncs, harp oyunu esnasında kurulan BHHM de br karar destek sstem olarak şletlmektedr. Üçüncüsü ve en önemls bu sstem, lerde gerçek hayatta kullanılablecek hava gücü mukayese modellernn gelştrlerek harp oyunu ve plan tatbkatı gb faalyetlerde denenebleceğ br test ortamı sağlamaktadır. Bu dokümanın br sonrak bölümünde, tarh gelşm çersnde mukayese yaklaşımları, Delph yöntem ve Bulanık AHP yaklaşımına lşkn lteratür ncelenmş; zleyen bölümde, gelştrlen hava gücü mukayese model ve yazılım tanıtılmış; son bölümde se, sonuçlar sunularak çalışmanın genel br değerlendrlmes yapılmıştır. 2. LİTERATÜR ARAŞTIRMASI 2.. Güç Mukayeses Yaklaşımları Yakın harp tarhnde güç mukayeses yaklaşımları ncelendğnde; Soğuk savaş dönemnde slah sstemlernn adetler dkkate alınarak ncelksel, 970 lerden tbaren ABD nn sayıca az, ancak üstün ntelkl slahlanma anlayışıyla ntelksel, 990 lardan tbaren ABD ve ATO nun yetenek odaklı yapılanma konseptne dayalı olarak sahp olunan yetenekler temel alan yaklaşımlar görülmektedr. Bu kapsamda; Harekat Öldürücülük Endeks (Operatonal Lethalty Indces (OLI)) [4], Karşılaştırmalı Kuvvet Modernzasyonunu Değerlendrme Teknğ (A Technque for Assessng Comparatve Force Modernzaton (TASCFORM)) [5], Bulanık Muhakeme Sstem (BMS) [6], Hava Harp Akadems Komutanlığı tarafından Hava Gücü Analz ders kapsamında kullanılan Puanlama Model [7], C3A (ATO Command-Control and Communcatons Agency ATO Komuta-Kontrol ve Muhabere Aansı) tarafından gelştrlmş olan EPOCC (Equpment Potental Capablty Comparson Slah Sstem Potansyel Yetenek Mukayeses) model [8] ve bu modeln Genelkurmay Blmsel Karar Destek Merkez Başkanlığı tarafından gerçekleştrlen mll uygulaması olan KUMSAM (Kuvvet Mukayese ve Slahlanma Eğlm Analz Model) [9] ntelksel yaklaşıma; Lockheed Martn tarafından gelştrlen FVM (Force Value Model Kuvvet Değer Model) [0] yetenek odaklı yaklaşıma örnek verlecek çalışmalar olarak lterütürde yer almaktadır. Yetenek odaklı değerlendrme en güncel yaklaşım olmakla brlkte, denk kuvvetlere sahp bölgesel güçler arasındak mevcut durum, slahlanma proelernn karşılıklı olarak reaktf hamleler şeklnde yürütülmesn ve taraflar arasındak kuvvet dengesnn dama gözlenmesn gerekl kılmaktadır. Dolayısıyla, teknolok açıdan lder konumda olmayan ülkeler çn temelde ntelk kıyaslamaları geçerllğn korumaktadır. Bu çerçevede, gelştrleblecek mukayese modellernn kullanılablr olması çn, mll htyaçları karşılaması, muhtemel harekat ortamının mll tahayyülüne dayanması ve mll tehdt algılamasına uygun olması gerekmektedr. Bu sebeple, ÇALI, KADAKOĞLU 72

3 gelştrlecek mukayese modelnn tüm yaklaşımları değerlendren mll br model olması uygun görülmektedr. Güç mukayeses amacıyla kullanılablecek yöntemlere lşkn daha detaylı br kıyaslama [3] ve [] de bulunmaktadır Delph Yöntem Delph grup oydaşımı yöntem olarak 950 lerde br Amerkan frması olan Rand tarafından gelştrlmştr [2]. Bu yöntemde farklı görüşlere sahp grup elemanlarının fkrlern entegre etmek ancak bağımsız yargılarının korumak esastır. Hem kanttatf değerlendrmeler hem de model gelştrme amacıyla kullanılmaktadır. Delph yöntemnde öncelkle br uzman grup oluşturulur. Grup çersndek uzmanlar brbrlernden bağımsız olarak ankete cevap verrler. Ankete verlen cevaplar analz edlr ve analz sonucunda yen anketler veya bre br görüşmeler le teratf olarak grup oydaşımına ulaşılmaya çalışılır. Her anket sonunda statstksel analz sonuçları müteakp anketler veya görüşmelerde uzmanlara letlerek ger besleme sağlanır. Bu ger besleme le uzmanların öncek yanıtlarını veya var se kanttatf değerlendrmelern gözden geçrmeler stenr. Yöntem tek kşlk karar vermenn genel düşünceler br araya getrememes ve tartışma grubunun -ldere yönelme gb- pskolok etklern ve breylern bağımsız düşüncelernn kaybolmasına neden olan olumsuz ortamını ortadan kaldırmaktadır Bulanık AHP AHP hem obektf hem de sübektf değerlendrme krterlern dkkate alablen ve yaygın olarak kullanılan br çok krterl karar verme teknğdr [3]. Anlaşılmasının çok kolay olması ve bast matematk hesaplamaları çermes sebebyle, AHP oldukça büyük br lg görmüş ve gerçek hayatta brçok alanda kullanılmıştır. Yöntem, taarruz helkopterlernn seçmnden poltkada adayların seçmne, ver tabanı seçmnden kaynak atamaya kadar çok çeştl karar verme problemlernn çözümünde başarılı sonuçlar üretmştr. AHP uygulamaları le lgl detaylı br lteratür araştırması [4] da sunulmuştur. AHP yöntemnde le 9 arasında numaralandırılmış ölçeklern kullanımı bast olmasına rağmen br takım tutarsızlıklar bulunmaktadır. Ayrıca, karar vercler genel olarak aralıklı karar vermey sabt değerl karar vermeye göre daha rahat bulmaktadır. Dolayısıyla, bu yöntem, karar vercnn kararları le belrszlğn açıklanması ve sayılara dökülmes konusunda yetersz kalmaktadır. Bu yüzden, nsanî düşünme şekln yansıtmak amacıyla Bulanık AHP gelştrlmştr. Lteratürde, çeştl yazarlar tarafından ortaya atılan brçok Bulanık AHP yaklaşımı bulunmaktadır. İlk Bulanık AHP çalışması, üçgen üyelk fonksyonlarıyla tanımlanmış bulanık oranları karşılaştıran Laarhoven ve Pedrycz le görülmüştür [5]. Buckley [6], karşılaştırma oranlarının bulanık öncelklern trapezodal üyelk fonksyonu le belrlemştr. Chang se karşılaştırma matrslernden performans puanları ve ölçüt ağırlıklarına geçş çn bulanık üçgen sayıların kesşm yöntemn kullanarak yen br yaklaşım tanıtmıştır [7]. Geleneksel Bulanık AHP yöntemler yorucu artmetk hesaplamaları kullanarak operasyonlardak bulanık değerlerle lglenmektedr. Ayrıca, bu yöntemlern br dğer dezavantaı da kesn br sonuca ulaşmak çn fazladan durulaştırma şlemne htyaç duyulmasıdır. Chang n yaklaşımında, bulanık sayıların kesşm yöntemyle hesaplamalar yapıldığı çn, yukarıda bahsedlen dezavantalar geçerl değldr. Bu sebeple, bu çalışma kapsamında Chang n yaklaşımı esas alınmıştır Üçgen Bulanık Sayılar Br üçgen bulanık sayı (trangular fuzzy number TF) (l m, m u) veya (l, m, u) şeklnde gösterlr [8]. Br bulanık olay çn l, m ve u parametreler, sırasıyla mümkün en küçük değer, en çok beklenen değer ve mümkün en büyük değer temsl eder. Şekl de örnek olarak br bulanık üçgen sayı verlmştr. µ(x) ÇALI, KADAKOĞLU 73 l m Şekl. (l, m, u) bulanık üçgen sayısı Her üçgen bulanık sayının lneer göstermler sol ve sağ taraf şeklnde aşağıdak üyelk fonksyonu le tanımlanablr [8]: 0, x<l, ( x l) /( m l), l x m, µ ( x M% ) () (u x) /(u m), m x u, 0, x>u. Bulanık AHP hesaplamalarında üçgen bulanık sayılar çn temel artmetk şlemlerne gerek duyulmaktadır. Aşağıda M % = ( l, m, u ) ve M% = ( l, m, u ) u x

4 bulanık üçgen sayıları çn temel artmetk şlemler verlmştr: % % ( +, +, + ) Toplama: M M = l l m m u u % % (,, ) Çarpma: M M = l l m m u u % % / / / ) Bölme: M M = ( l u, m m, u l egatf: M% = ( l, m, u ) Ters: / M% = (/ u,/ m,/ l ) Bu tanımlama ve blglerden sonra Bulanık AHP algortması aşağıdak gb verleblr Bulanık AHP Algortması X x x x 2 n = {,,..., } br nesne kümes ve U = { u, u,..., u de br hedef kümes olsun. [9] n 2 n } genşletlmş analz yöntemne göre, her br nesne ele alınarak her hedef çn g değerler sırasıyla oluşturulur. Böylece, her br nesne çn m genşletlmş analz değerler aşağıdak şeklde elde edleblr: Burada, tüm 2 m M, M,..., M, =, 2,..., n (2) g g g M g ( =, 2,..., m) değerler parametreler l, m ve u olan üçgen bulanık sayıdır. Chang ın genşletlmş analznn adımları aşağıda gb verleblr [9]: Adım : Bulanık yapay büyüklük değer,. nesneye göre şöyle tanımlanır: m n m = g g = = = S M M (3) n m n n n (5) M = l, m, u g = = = = = ve daha sonra (5) denklemndek vektörün tersn hesaplamak gerekr. n m M =,, g n n n (6) = = u m l = = = Adım 2: M = ( l, m, u ) M = ( l, m, u ) fadesnn olasılık dereces şu şeklde tanımlanır: V ( M M ) sup mn( µ ( x), µ ( y)) (7) = M M 2 2 y x veya dğer br fade le V( M M ) = hgt( M M ) = µ ( d) 2 2 M 2, eğer m m 2 (8) 0, eğer l u 2 l u 2 dğer hallerde. ( m u )( m l ) 2 2 Burada d, Şekl 2 de gösterldğ gb µ ve M µ M 2 arasındak en yüksek kesşm noktası olan D nn ordnatıdır. M ve M y karşılaştırmak çn, V( M M ) ve 2 2 V( M duyulur. M 2 ) değerlernn her ksne de htyaç M 2 M m M fadesn elde etmek çn, m değerler g = üzernde bulanık toplama şlemn belrl br matrs çn aşağıdak gb gerçekleştrmek, ve n m m m m M,, g l m u = = = = (4) m = = = M fadesn elde etmek çn, g M (= g, 2,..., m) değerler üzernde bulanık toplama şlemn yapmak, V(M 2 M ) Şekl 2. M ve M arasındak kesşme 2 Adım 3: Konveks br bulanık sayının olasılık derecesnn k konveks bulanık sayıdan l 2 m 2 l d u 2 m u M büyük olması şu şeklde tanımlanablr: ( =, 2,..., k) daha ÇALI, KADAKOĞLU 74

5 V(M M, M 2,..., M k ) = V[(M M ) ve (M M 2 ) ve... ve (M M k )] = mn V(M M ), =, 2,..., k (9) Burada, k =, 2,..., n ; k çn d (A ) = mn V(S S k ) (0) olduğu düşünülürse ağırlık vektörü şu şeklde bulunur: W = (d (A ), d (A 2 ),..., d (A n )) T () Burada, A ( =, 2,..., n) n elemandan oluşur. Adım 4: ormalze edlmş ağırlık vektörler W = (d (A ), d (A 2 ),..., d (A n )) T (2) olarak bulunur. Burada, W ağırlık vektörü bulanık br sayı değldr. Bu çalışma kapsamında, Bulanık AHP modelndek çft karşılaştırma matrslernn oluşturulması çn Tablo de sunulan ölçek kullanılmıştır. 3. Bulanık AHP Model Delph yöntem ve Bulanık AHP kullanılarak gelştrlen, en üst sevyeden en alta kadar harp oyunu senaryolarına uygun olarak k hava kuvvetnn nsp gücünün ölçümünü sağlayacak hyerarşk yapı Şekl 4 de gösterlmştr. Bu yapıdak her br krter çn bulanık AHP metodolos le yerel ve genel ağırlıklar hesaplanmış, Şekl 4 de sadece yerel ağırlıklar sunulmuştur. Bu ağaç yapısında gösterldğ gb en alt sevye ölçümler üç çeşttr. İlk tehdt ortamında harekat yeteneğ gb; çok y, y, orta, kötü ve çok kötü şeklnde uzmanlar tarafından sözel değşkenlerle değerlendrlen ntelklerdr. Sözel değşkenlerle değerlendrlen krterlerde kullanılan k farklı ölçek Tablo 2 de gösterlmştr. Tabloda görüldüğü gb bazı krterler çn -5 ölçeğ, bazıları çn 0- ölçeğ kullanılmıştır. Br ana dalın alt krterlernden en az br tanes normalze edlmş ver çeryor se, uzman değerlendrmes gerektren krterler çn 0- ölçeğ, aks durumda klask -5 ölçeğ kullanılmıştır. Tablo. İkl karşılaştırmalarda kullanılan ölçek Dlsel fade Bulanık Üçgen Sayılar Sayı Eşlenğ Eşt Derecede Öneml (,, ) (,, ) Braz Daha Fazla Öneml (2/3,, 3/2) (2/3,, 3/2) Kuvvetl Derecede Öneml (3/2, 2, 5/2) (2/5, /2, 2/3) Çok Kuvvetl Derecede Öneml (5/2, 3, 7/2) (2/7, /3, 2/5) Tamamıyla Öneml (7/2, 4, 9/2) (2/9, /4, 2/7) 3. HAVA GÜCÜ MUKAYESE MODELİ Hava gücü mukayese model gelştrme çalışmaları kapsamında zlenen adımlar, her adımda cra edlen faalyet ve elde edlen çıktılar Şekl 3 de gösterlmştr. Bu model gelştrlrken en öneml hususlardan br model ve katsayıların taraflılığına yönelk kaygıları en aza ndrmek ve güvenlrlğ artırmak maksadıyla br uzman grubu le brlkte çalışılmış olmasıdır. Uzman grubu Hava Harp Akadems 65 nc dönem öğrenc subayları arasından gönüllülük esasına göre oluşturulmuştur. Grubun %40 ı Hava Kuvvetler Komutanlığı tarafından onaylı yüksek lsans eğtm almıştır. Toplam 25 subaydan oluşan grubun 8 plot, kmal, kontrolör, 2 s sthbarat, sthkam ve 2 s muhabere sınıfındandır. Uzman grupla letşm grup oydaşım yöntem olarak seçlen Delph yöntem ve anketler le sağlanmıştır. Böylece bulanık AHP modelnn hyerarşk yapısı, krter katsayıları ve normalzasyon fonksyonları çn gerekl blg altyapısı oluşturulmuştur. ÇALI, KADAKOĞLU 75 Tablo 2. Sözel değşkenler çn kullanılan ölçekler Sözel Değşkenler Ölçek Ölçek Çok İy 5 İy Orta Kötü Çok Kötü 0 HAYİK, Yerde EH, Uzak, Yakın, Uydu, Keşf uçak, İHA, Entegre blg sstemler, Müşterek taktk resm kablyet, Planlama sürec, İsthbarat, Mobl paketler, Blg ve karar destek sstemler Ver güvenlğ, Tell/Telsz altyapı, Uydu sstemler, Emnyet, Bakım/Onarım kablyet, Yedek parça, Kara ulaştırma İntkal kablyet, Moral/motvasyon, Eğtm sevyes, Tehdt ortamında harekat yeteneğ, Seyrü sefer ve yönlendrme sstemler

6 Taslak Model Blg Toplama Model Gelştrme Ağırlıkların Hesabı Yazılım Gelştrme Uygulama Faalyet Çalışma planının oluşturulması Lteratür araştırması yapılması Taslak modeln gelştrlmes Uzman grubun oluşturulması Delph yöntem göz önüne alınarak anketlerle uzmanlardan blg toplanması Modeln uzmanlar tarafından gözden geçrlmes Gelştrlen nha Bulanık AHP hyerarşsndek krterler ağırlıkları çn anket yapılması ormalzasyon fonksyonları çn gerekl blglern anket yolu le toplanması Gelştrlen model çn JAVA ve XML le br yazılım paket gelştrlmes Yazılımın JTLS sstem le entegre edlmes Gelştrlen model ve yazılımın plan semner ve harp oyununda uygulamaya sokulması Çıktı Taslak model Uzman grubu Toplanan blgler netcesnde yen br mukayese model hyerarşs Uzmanlardan toplanan blglerle lgl statstksel analz Delph yöntem le elde edlen Bulanık AHP model çn hyerarşk yapı Hyerarşde yer alan krterlernn yerel ve genel ağırlıkları ormalzasyon fonksyonları Uygulama yazılım paket JTLS sstem le entegre br karar destek sstem Uygulama sonuçları Gelecek çalışmalar çn ger beslemeler Şekl 3. Hava gücü mukayese model çalışmasının ş akışı MEBS : Muhabere Elektronk Blg Sstemler K2MEBSİGK : Komuta Kontrol MEBS İsthbarat Gözetleme Keşf HYİ : Havada Yakıt İkmal İHA : İnsansız Hava Aracı SSM : Satıhtan satıha füze (Surface-to-surface mssle) SAM : Satıhtan havaya füze (Surface-to-ar mssle) EH : Elektrnk Harp KG : Keşf Gözetleme HİK : Havadan İhbar Kontrol P/S : Plot Sandalye Oranı Sb. : Subay Asb. : Astsubay Şekl 4. Hava gücü mukayeses çn gelştrlen Bulanık AHP model ÇALI, KADAKOĞLU 76 KBR : Kmyasal Byolok Radyolok ükleer S/S : Seyrüsefer PÇOE : Pst Çabuk Onarım Ekb PÇOK : Pst Çabuk Onarım Kt EOD : Mühmmat Etksz Hale Getrme (Explosve Ordnance Dsposal)

7 İknc grupta yer alan sürat gb ntelkler harp oyunu enerk dokümanlarından alınarak Tablo Ek- dek, uzman gruptan anket yöntem le elde edlen, lgl normalzasyon formülünden geçrlp [0-] aralığına normalze edldkten sonra modele dahl edlmştr. Üçüncü grup se, uçaklar ve hava savunma sstemlernn etknlk değerler olup KUMSAM dan elde edlmştr. KUMSAM slah sstemlernn performans değerlern ağırlıklandırılmış normalze edlmş sstem performansı (AWSP - Adusted weghted system performance) puanı şeklnde fade etmektedr. Slah sstemlernn AWSP değer hem ağırlıklandırılmış hem de normalze edlmş olduğundan drekt olarak toplanablmekte ve ağırlıklandırmaya htyaç duyulmamaktadır. Şöyle k, Taarruz ve Savunma ana dallarının alt krterler KUMSAM değerler kullanılarak hesaplandığından, kl karşılaştırmalarla ağırlıklandırmaya htyaç duyulmamıştır. Bu yapıda değerler nsp oran olarak modele grlmştr. Dğer br deyşle, k ülkenn krterlerden aldıkları puanlar oranlanır, puanı oranın paydasında bulunan ülkenn krter puanı, dğer ülkenn puanı se hesaplanan oran olur. Dolayısıyla, model kullanıcılarının, alıştıkları gb A ülkes hava gücü B ülkesne göre e.2 üstündür şeklnde değerlendrme mkanına sahp olması sağlanmıştır. Modelde sstem puanları (taarruz uçakları, SSM, savunma uçakları, uçaksavar, SAM, radarlar, HİK, hava ulaştırma ve meydan) lgl sstem tpnn puanı le o sstem tpnden bulunan adet çarpılarak hesap edlmştr. Örneğn, A ülkesnde X ve Y taarruz uçak tplernden sırayla p ve q adet, B ülkesnde se W uçak tpnden r adet bulunsun. Bu durumda A ülkesnn taarruz puanı Taarruz A =p.awsp X + q.awsp Y ve B ülkesnn taarruz puanı Taarruz B =r.awsp W olmuştur. Modele A ülkes puanı, B ülkes puanı se Taarruz B /Taarruz A olarak grlmştr. Sstem puanı KUMSAM dan thal edlemeyen sstemler çn (radarlar (yerde hbar kontrol), HİK, hava ulaştırma ve meydan/altyapı) alt AHP modeller kurulmuştur. Bu sstemler le alt modellernn bağlantıları Şekl 4 de ana modeln br parçası olarak kesk çzglerle gösterlmştr. Bu sstemler çn, lk olarak her sstem tpnn puanları ayrı ayrı alt AHP modeller le elde edlmştr. Örnek olarak, önce A ülkesnn C-235 ve C-30 ulaştırma uçakları çn ayrı ayrı hava ulaştırma alt model uygulanarak sstem tp puanları elde edlmştr. Daha sonra, taarruz uçak hesabı örneğndek gb (AWSP puanları yerne AHP modelnden elde edlen puanlar kullanılarak) nsp puan hesaplanmıştır. 3.2 Yazılım Desteğ Çalışma kapsamında, daha önce benzer mukayese modeller çn JAVA programlama dl ve XML le özgün, modüler, esnek ve tekrar kullanılablr br şeklde gelştrlmş olan yazılım kullanılmıştır []. Bu yazılımda Harp Akademler Komutanlığı nda eğtm desteklemek amacıyla harp oyunlarında kullanılan JTLS sstemnn ver tabanı le etkleşme grerek smülasyon süresnce gerçek zamanlı dnamk güç mukayeses gerçekleştreblecek yetenek mevcuttur. Yazılımın genel arayüzü Şekl 5 de sunulmuştur. Yazılım üç özellğyle problem sahasının özel htyaçlarını karşılamaktadır: Krter değerler, el le grlebleceğ gb, JDBC (Java Database Connectvty) köprüsü ve krtere lştrlen SQL (Standard Query Language) sorguları vasıtasıyla otomatk olarak JTLS ver tabanından alınablmektedr. Yazılım, arzu edlen zaman aralıkları le mukayese sonuçlarını yenlemekte ve elde edlen sonuçların zaman boyutunda ncelenmes le kuvvettek nsp değşmn eğlm analzn mümkün kılmaktadır. Modeller XML formatında saklanablmekte, farklı modellern aynı anda çalıştırılması ve harp oyunu ortamında denenmes mümkün olmaktadır. Gelştrlen bu yazılım sayesnde model le lgl k farklı çıktı elde edlmektedr (Şekl 6): Car duruma lşkn olarak; o Yazılımın sağ üstünde görülen ağ grafk vasıtasıyla krter ağacının seçlen sevyesnde üstünlük durumu ve o Sağ alt tarafındak pasta grafk vasıtasıyla hava kuvvetler sevyesnde nsp durum nceleneblmektedr. sp durumdak değşmn zaman ölçeğnde grafğe dökülmes le yazılımın sol tarafında görülen eğlm grafğ elde edlmektedr. Dğer br fade le, eğlm grafğnde A ülkes hava gücünün B ülkesnnkne göre mukayesel üstünlüğünün zamana bağlı değşm görülmektedr. Zamana bağlı değşm arzu edldğ takdrde krter hyerarşsnn en üst elemanları olan ana fonksyon alanlarında (Kuvvet Çarpanları, K2MEBSİGK, Taarruz, Savunma, Personel, Lostk) da detaylandırılmaktadır. ÇALI, KADAKOĞLU 77

8 Şekl 5. Hava gücü mukayese yazılımı arayüzü Şekl 6. Mukayese sonuçlarının grafkler le gösterm ÇALI, KADAKOĞLU 78

9 4. SOUÇ VE DEĞERLEDİRME Hava harekâtı, teknolok gelşmelere paralel olarak her geçen gün daha da karmaşık hale gelmektedr. Bu karmaşıklığın, planlama ve komuta kontrol süreçlernde ortaya çıkardığı problemlere blmsel çözümler bulunablr. Bu kapsamda hava harekatının merkez kontrolünü gerçekleştren BHHM nn durum farkındalığı htyacının k ülke hava gücünün dnamk nsp mukayeses le gderlebleceğ değerlendrlmş, br karar destek model ortaya koyulmuştur. Bu karar destek sstem le harp oyununda; Harekat esnasında her k hava gücünün nsp mukayeses sürekl olarak gerçekleştrlmş, Ver tabanına drek bağlantı le uçak kaybı, meydanın uçuşa kapatılması ve RADAR tahrb gb kuvvet yapısındak car değşmler aynı anda mukayeseye yansıtılmış, Son nsp durum yanında, zaman ölçeğnde nsp değşmn grafğe dökülmes le eğlm analz yapılmış ve Elde edlen sonuçlar br yansıda sürekl olarak BHHM personelnn kullanımına sunularak lgl brmlern blglenmes ve durum farkındalığını arttırması sağlanmıştır. Harp Oyunu uygulamasında, nsp durumun gerçek zamanlı olarak ortaya koyulması BHHM faalyetlerne olumlu katkı sağlamıştır. Kayıplara karşı özellkle Car Harekat Hava Savunma Kısmının reaksyonu hızlanmış, sürekl blg akışı sağlanmış ve yazılım tarafından üretlen ağ ve eğlm grafkler gerek BHHM gerekse Kontrol Karargâhı tarafından planlamalar ve durum değerlendrmesne lşkn brfnglerde etkn olarak kullanılmıştır. Model tarafından sağlanan blg, belrszlk ve zaman baskısı altında senaryoya uygun yapay grdlerle eğtme yön verme çabasındak harp oyunu kontrol karargahı çn öneml destek sağlamıştır. Ancak modeln gerçek br harekatta canlı olarak uygulanması durumunda, düşman hava gücüne at doğru blgnn süratl br şeklde modele beslenmesnde öneml sıkıntılar olableceğ ve modeln şletlemeyebleceğ göz ardı edlmemeldr. Mevcut K2MEBSİGK yapısı çersnde modeln uygulamasının mümkün olmayacağı görülmektedr. Ancak, modernzasyon proeleryle hedeflenen keşf mmars ve ağ destekl yetenekler le, orta vadede, buna benzer modellern BHHM çersnde günde brkaç kez yenlenecek şeklde şletlmesnn mümkün olableceğ değerlendrlmektedr. Blmsel yöntemde model kurmayı da kapsayan teor oluşturma ve teork buluş sezgsel br süreçtr. Bu çerçevede gelştrlen modeller büyük oranda analzcnn yeteneğ ve alan blgsne bağlı olmaktadır [20]. AHP gb analtk modellern güvenlrlk ve geçerllğn test etmek yne alan uzmanlarına kalmaktadır. Bu çerçevede; gerçekleştrlmş olan çalışmanın, harp oyunu esnasında dnamk br ortamda elde edlen verlern uzmanlara sunulması ve uzmanlardan alınacak ger besleme le modellern hassas ayarlarının yapılablmes çn test ortamı olarak kullanılması da söz konusudur. Sonuç olarak; Önerlen model ve yazılımın Blmsel Karar Destek brmler tarafından yapılacak değerlendrme ve gelştrme sonucunda dğer yöntemlerle brlkte kuvvet yapılanması ve harekât plânlamasına yönelk olarak kullanılmasının, Benzer modeller harekat esnasında destekleyeblecek sthbarat ve blg altyapısına sahp olana kadar; Harp oyunlarında oyuncu ve kontrol karargahları çn karar destek sstem olarak kullanılmasının, Konuyla lgl gelecek çalışmalarda, modüler br şeklde hazırlanan bu altyapı kullanılıp benzer br yöntem takp edlerek kara ve denz gücü mukayese modellernn gelştrlmesnn faydalı olacağı değerlendrlmektedr. 5. KAYAKLAR [] P. S. Melnger, Ar Strategy: Targettng for Effect, Aerospace Power Journal, Wnter 999. [2] D. S. Alberts, J. J. Garstka, R. E. Hayes, D. A. Sgnor, Understandng Informaton Age Warfare, ISB , CCRP Publcaton, 200. [3] H. Duman, spî Güç Mukayeses, HHA Araştırma-İnceleme Çalışması, Hrp.Akd.K.lığı Yenlevent/İstanbul, [4] Brlk Etknlklernn Değerlendrlmesnde Harekat Etknlğ Metodu, (200), KKYY 90-7(A), K.K.K, Ankara, 200. [5] J. M. Regan, TR The TASCFORM Methodology: A Technque For Assesng Comparatve Force Modernzaton (Sxth Edton), Arlngton, Vrgna, 993. [6] A. Çakır, K. Leblebcoğlu, Slah Etknlk Katsayılarının Bulanık Mantık Yöntem İle Tespt Edlmes, SAVTEK-2004, , Ankara, [7] Hava Gücü Analz, Ders Yardımcı Yayını, Hv.Hrp.Akd.K.lığı Yenlevent/İstanbul, 999. [8] Equpment Potental Capablty Comparsons Verson 2.0 User s Gude, Offce of the Secretary of Defense/Program Analyss and Evaluaton, 998. [9] Kuvvet Mukayese ve Slahlanma Eğlm Analz Model (KUMSAM), Gnkur. BİLKARDEM Bşk.lığı, Ankara, [0] R.K. Murphy, Software Users Manual (SUM) for the Force Value Model V4.3 (Draft), Lockheed ÇALI, KADAKOĞLU 79

10 Martn Corporaton/Tactcal Arcraft Systems, Fort Worth, [] Kandakoğlu, A., Çanlı, H. and Polat, M, Smülasyona Entegre Dnamk Hava Gücü Mukayeses, Savunma Teknololer Kongres (SAVTEK-2006), -3, Ankara, [2] P.C. Chang, C.P. Wang, B. J.C. Yuan, K.T. Chuang, Forecast of development trends n Tawan s machnery ndustry, Technologcal Forecastng & Socal Change, 69, , [3] T.L. Saaty, The Analytc Herarchy Process, McGraw-Hll Book Company, Inc., ew York, 980. [4] S. V. Omkarprasad, K. Sushl, Analytc herarchy process: An overvew of applcatons, European Journal of Operatonal Research, 69, -29, [5] Van Laarhoven P.J.M. ve Pedrycz W., A Fuzzy Extenson of Satty s Prorty Theory, Fuzzy Sets and Systems, , 983. [6] Buckley, J.J., Fuzzy Herarchcal Analyss, Fuzzy Sets and Systems 7, , 985. [7] Chang D. Y., Applcatons of the Extent Analyss Method on Fuzzy AHP, European Journal of Operatonal Research 95, , 996. [8] Kahraman C., Ruan D., Cebec U., Mult- Attrbute Comparson of Caterng Servce Companes Usng Fuzzy AHP: The Case of Turkey, Internatonal Journal of Producton Economcs 87, 7-84, [9] Chang, D.Y., Extent Analyss and Synthetc Decson, Optmzaton Technques and Applcatons, Vol.. World Scentfc, Sngapore, p. 352,992. [20] Kao, D., orman, P.A., Abstracton n Conceptual Modelng, Internatonal Journal of Human Computer Studes, 2, 25-50, 997. EK Tablo Ek-. Krter değerler çn normalzasyon fonksyonları o Krter ormalzasyon fonksyonu Açıklama Önleme Kapastes (ÖK) 2 Radar/HİK Menzl (RHM) 3 HİK Havada Kalış (HK) 4 P/S (PS) 5 Subay Kadro/Mevcut (SKM) 6 7 Astsubay Kadro/Mevcut (ASKM) Er/Erbaş Kadro/Mevcut (EKM) 8 Ulaştırma Menzl (UM) ÖK RHM HK PS SKM 0, ÖK < ÖK, ÖK < 9 8, ÖK 9 0, RHM < 20 RHM 20, 20 RHM < , RHM 200 0, HK < HK, HK < 5 5, HK 5 0, PS < PS, PS <,75 0,75, PS,75 ASKM SKM UM 0, SKM < 0,48 SKM 0, 48, 0,48 SKM < 0,83 0, 35, SKM 0,83 0, ASKM < 0,5 ASKM 0, 4, 0,5 ASKM < 0,9 0,5, ASKM 0,9 0, EKM < 0,4 EKM 0, 4, 0,4 EKM < 0,75 0,35, EKM 0,75 0, UM < 200 UM 200, 200 UM < , UM 200 ÇALI, KADAKOĞLU 80 Radarın yakın kontrol önleme kapastes (adet) Radarın 0000 ft. çn menzl, HİK n maksmum menzl (denz ml) Br sort maksmum görev süres (saat) Personel/sandalye oranı (oran) Subay kadro/mevcut oranı (oran) Astsubay kadro/mevcut oranı (oran) Er/Erbaş kadro/mevcut oranı (oran) Ulaştırma uçağının %75 yük le maksmum menzl (denz ml)

11 9 Sürat (S) 0 Kapaste (K) Pst (P) 2 Shelter/Refü (Sığınak-S) 0, S < 0 S S 300, 0 S < 300, S 300 0, K < 0 K K 25, 0 K < 25, K 25 0, P < 2900 P 2900 P 4600, 2900 P< 7500 Pst uzunluğu (ft.), P , S < 0 S =, 0 S S < UÇK UÇK, S UÇK 0, KBR < 0 KBR 3 KBR Teçhzatı (KBR) = KBR, 0 KBR < 0,75 0, 75, KBR 0, 75 Ulaştırma uçağının ortalama seyr sürat (denz ml) Ulaştırma uçağının maksmum yük kapastes (ton) Sığınak mktarı (adet) (UÇK : Meydana konuşlu uçak aded) KBR kadro/mevcut durumu (oran) 4 Yer Destek Teçhzatı (YDT) 5 Pst Çabuk Onarım Ekb (PÇOE) 6 Beton Blok (PÇOK) 7 EOD Ekb (EOD) 8 Meydan Harc Yakıt (HR) 9 Meydan Dahl Yakıt (DH) YDT PÇOE PÇOK 0, YDT < 0 YDT, 0 YDT < 0,75 0, 75, YDT 0, 75 0, PÇOE < 0 PÇOE, 0 PÇOE < 3 3, PÇOE 3 0, PÇOK < 08 PÇOK 08, 08 PÇOK < , PÇOK 864 0, EOD < 0 = EOD, 0 EOD < EOD HR DH, EOD 0, HR < 0 HR, 0 HR < 23 23, HR 23 0, DH < 0 DH, 0 DH < 7 7, DH 7 Yer destek teçhzatı kadro/mevcut durumu (oran) PÇOE aded (adet) Beton blok aded (adet) EOD ekp aded (adet) Harc yakıt mktarı (gün) Dahl yakıt mktarı (gün) ÖZGEÇMİŞLER Hv.Plt.Kur.Yzb. Hakan ÇALI 974 yılında İzmr de doğdu. İlköğrenmn İzmr de tamamladı ve Maltepe Asker Lses nden 992, Hava Harp Okulu ndan 996 yıllarında mezun oldu yılları arasında 2 nc Ana Jet Üs Uçş.Eğt.Mrk. K.lığında plota eğtmn tamamladı yılları arasında 2 nc Hv.K.K.lığı 202 nc A/K Flo K.lığında kol uçucusu olarak görev yaptı. Bu görev ÇALI, KADAKOĞLU 8 esnasında yılları arasında ABD Hava Kuvvetler Teknolo Ensttüsü nde (AFIT - Ar Force Insttute of Technology) Blgsayar Mühendslğ yüksek lsans eğtmn tamamladı yılları arasında Hv.K.K. Kur.Bşk.lığı Blmsel Karar Destek Ş.Md.lüğü nde görev yapmış olup bu sürede Hava Kuvvetler Komutanlığının stratek ve operatf sevye problemlerne yönelk harekat araştırması çalışmaları yaptı yılları arasında Harp Akademler Komutanlığına kurmay subaylık eğtm aldı. Halen, 2 nc HİBM K.lığında Konfgürasyon Proe Yönetm Şube Müdürü olarak görev yapmaktadır. İler düzeyde

12 İnglzce blen Hv.Plt.Kur.Yzb.Hakan ÇALI, evl olup 5 yaşında br oğlu vardır. Eş MEB bağlı Türk Dl ve Edebyatı öğretmen olarak çalışmaktadır. Hv.Müh.Ütğm. Ahmet KADAKOĞLU 978 yılında Çankırı da doğdu. İlk, orta ve lse öğrenmn Karabük de tamamladı. Hacettepe Ünverstes Blgsayar Blmler Mühendslğ Bölümü nden 200 yılında mezun oldu yılları arasında Yıldız Teknk Ünverstes Endüstr Mühendslğ Bölümü nde yüksek lsans eğtmn tamamladı yılından tbaren İTÜ Endüstr Mühendslğ Bölümü nde doktora eğtmne devam etmektedr yılında, yaptığı br çalışma netcesnde nc Savunma Blmler Araştırmaları Teşvk Ödülüne layık görüldü. Yazılım Mühendslğ, Blşm Sstemler, Bulanık Mantık, Asker Smülasyon ve Modelleme konuları le lglenmektedr. Halen Üsteğmen rütbesnde olup Harp Akademler Komutanlığı Harp Oyunu ve Smülasyon Merkez nde Hava Muharebe Modeller Programlama Subayı olarak görev yapmaktadır. ÇALI, KADAKOĞLU 82

HAVA GÜCÜNÜN BÖLGESEL MUKAYESESİ *

HAVA GÜCÜNÜN BÖLGESEL MUKAYESESİ * Hava Gücünün Bölgesel Mukayeses HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ TEMMUZ 2 CİLT 5 SAYI 2 (33-42) HAVA GÜCÜNÜN BÖLGESEL MUKAYESESİ * Hv.İsth.Ütğm. Okan ARSLAN ** Hv.İkm.Kur.Alb. Erol YÜCEL Hv.Müh.Yzb.

Detaylı

MESLEK SEÇİMİ PROBLEMİNDE ÇOK ÖZELLİKLİ KARAR VERME VE ÇÖZÜME YÖNELİK GELİŞTİRİLEN BİREYSEL KARİYER PLANLAMA PROGRAMI

MESLEK SEÇİMİ PROBLEMİNDE ÇOK ÖZELLİKLİ KARAR VERME VE ÇÖZÜME YÖNELİK GELİŞTİRİLEN BİREYSEL KARİYER PLANLAMA PROGRAMI MESLEK SEÇİMİ PROBLEMİNDE ÇOK ÖZELLİKLİ KARAR VERME VE ÇÖZÜME YÖNELİK GELİŞTİRİLEN BİREYSEL KARİYER PLANLAMA PROGRAMI Fath ÇİL GAZİ ÜNİVERSİTESİ Mühendslk Mmarlık Fakültes Endüstr Mühendslğ Bölümü 4. Sınıf

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

Bulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleriyle Alışveriş Merkezi Kuruluş Yeri Seçimi ve Bir Uygulama

Bulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleriyle Alışveriş Merkezi Kuruluş Yeri Seçimi ve Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Clt: 14 Sayı: 3 Temmuz 2014 ss. 463-479 Bulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleryle Alışverş Merkez Kuruluş Yer Seçm ve Br Uygulama Selecton of Shoppng Center

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ön Koşullar : Grafk İletşm I ve II, Tasarım Stüdyosu I, II, III derslern almış ve başarmış

Detaylı

AN IMPLEMENTATION OF INTEGRATED MULTI-CRITERIA DECISION MAKING TECHNIQUES FOR ACADEMIC STAFF RECRUITMENT

AN IMPLEMENTATION OF INTEGRATED MULTI-CRITERIA DECISION MAKING TECHNIQUES FOR ACADEMIC STAFF RECRUITMENT Journal of Management, Marketng and Logstcs (JMML), ISSN: 48-6670 Year: 04 Volume: Issue: AN IMPLEMENTATION OF INTEGRATED MULTI-CRITERIA DECISION MAKING TECHNIQUES FOR ACADEMIC STAFF RECRUITMENT Kemal

Detaylı

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak

Detaylı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış

Detaylı

YAZILIM GELİŞTİRME PROJELERİNİN GERÇEK OPSİYON DEĞERLEME MODELİYLE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BULANIK DEĞERLEMESİ

YAZILIM GELİŞTİRME PROJELERİNİN GERÇEK OPSİYON DEĞERLEME MODELİYLE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BULANIK DEĞERLEMESİ İstanbul Tcaret Ünverstes Fen Blmler Dergs Yıl: 8 Sayı: 5 Bahar 009/ s. 3-6 YAZILIM GELİŞTİRME PROJELERİNİN GERÇEK OPSİYON DEĞERLEME MODELİYLE ÇOK ÖLÇÜTLÜ BULANIK DEĞERLEMESİ A. Çağrı TOLGA, Cengz KAHRAMAN

Detaylı

Depo operatörü lojistik firmasının seçimi için bulanık VIKOR ve bulanık TOPSIS yöntemlerinin uygulanması

Depo operatörü lojistik firmasının seçimi için bulanık VIKOR ve bulanık TOPSIS yöntemlerinin uygulanması İstanbul Ünverstes İşletme Fakültes Dergs Istanbul Unversty Journal of the School of Busness Clt/Vol:42, /No:2, 2013, 198-218 ISSN: 1303-1732 wwwfdergsorg 2013 Depo operatörü lostk frmasının seçm çn bulanık

Detaylı

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için)

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için) Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Uluslararası Muhasebe ve Fnansal Raporlama Standartları Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 344000000000510 3 0 0 3 6 Ön Koşullar : Bu dersn ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır.

Detaylı

BALİ KHO BİLİM DERGİSİ CİLT:23 SAYI:2 YIL:2013. BULANIK BOYUT ANALİZİ ve BULANIK VIKOR İLE BİR ÇNKV MODELİ: PERSONEL SEÇİMİ PROBLEMİ.

BALİ KHO BİLİM DERGİSİ CİLT:23 SAYI:2 YIL:2013. BULANIK BOYUT ANALİZİ ve BULANIK VIKOR İLE BİR ÇNKV MODELİ: PERSONEL SEÇİMİ PROBLEMİ. BULANIK BOYUT ANALİZİ ve BULANIK VIKOR İLE BİR ÇNKV MODELİ: PERSONEL SEÇİMİ PROBLEMİ Özkan BALİ ÖZET Personel seçm organzasyonların başarısını etkleyen en öneml problemlerden brdr. Bu seçm, belrszlk çeren

Detaylı

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Avalable onlne at www.alphanumercournal.com alphanumerc ournal The Journal of Operatons Research, Statstcs, Econometrcs and Management Informaton Systems Receved: January 25, 2017 Accepted: June 22, 2017

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİNDEN AHP VE TOPSIS İLE KAMP YERİ SEÇİMİ

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİNDEN AHP VE TOPSIS İLE KAMP YERİ SEÇİMİ KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİNDEN AHP VE TOPSIS İLE KAMP YERİ SEÇİMİ Burak KARAHAN Burak PEKEL Neşet BEDİR Cavt CAN Kırıkkale -2014-

Detaylı

BULANIK AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ İÇİN ÇOK AMAÇLI GENETİK ALGORİTMA

BULANIK AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ İÇİN ÇOK AMAÇLI GENETİK ALGORİTMA Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gaz Unv. Clt 22, No 4, 855-862, 2007 Vol 22, No 4, 855-862, 2007 BULANIK AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ İÇİN ÇOK AMAÇLI GENETİK ALGORİTMA İzzettn TEMİZ ve

Detaylı

Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ve İdeal Çözüme Yakınlığa Göre Sıralama Yapma Yöntemleri ile Tekstil Sektöründe Finansal Performans Ölçümü

Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ve İdeal Çözüme Yakınlığa Göre Sıralama Yapma Yöntemleri ile Tekstil Sektöründe Finansal Performans Ölçümü Sosyal Blmler 8/1 (010) s 19516 SOSYAL BİLİMLER Yıl : 010 Clt :8 Sayı :1 Celal Bayar Ünverstes S.B.E. Bulanık Analtk Hyerarş Sürec ve İdeal Çözüme Yakınlığa Göre Sıralama Yapma Yöntemler le Tekstl Sektöründe

Detaylı

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ 2011-2012-2013 MALİ yılına İLİşKİN YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU ("Şrket") 01012011-31 ı22013

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal of Engneerng and atural Scences Mühendslk ve Fen Blmler Dergs Sgma 9, -4, 0 Research Artcle / Araştırma Makales FUZZY TOPSIS METHODS I GROUP DECISIO MAKIG AD A APPLICATIO FOR BAK BRACH LOCATIO

Detaylı

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi Harta Teknolojler Elektronk Dergs Clt: 5, No: 1, 2013 (61-67) Electronc Journal of Map Technologes Vol: 5, No: 1, 2013 (61-67) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com e-issn: 1309-3983 Makale

Detaylı

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5 BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. YAPI ARAŞTIRMASI VE DOKÜMANTASYON Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5 Ön Koşullar : Önerlen Dersler

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi. Erman YETİZ, Pelin ALCAN, Vildan ÖZKIR, Hüseyin BAŞLIGİL*

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi. Erman YETİZ, Pelin ALCAN, Vildan ÖZKIR, Hüseyin BAŞLIGİL* Journal of Engneerng and Natural Scences Mühendslk ve Fen Blmler Dergs Sgma 27, 177-189, 2009 Research Artcle / Araştırma Makales APPLICATION OF FUZZY AHP AND ANP METHODS FOR CHEMICAL REACTIONS IN NITROCHLOROBENZEN

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

Türk Dilinin Biçimbilim Yapısından Yararlanarak Türkçe Metinlerin Farklı İmgelere Ayrılarak Kodlanması ve Sıkıştırılması

Türk Dilinin Biçimbilim Yapısından Yararlanarak Türkçe Metinlerin Farklı İmgelere Ayrılarak Kodlanması ve Sıkıştırılması Türk Dlnn Bçmblm Yapısından Yararlanarak Türkçe Metnlern Farklı İmgelere Ayrılarak Kodlanması ve Sıkıştırılması Banu DİRİ, M.Yahya KARSLIGİL Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Elektronk Fakültes - Blgsayar

Detaylı

AHP AND GRA INTEGRATED APPROACH IN INNOVATION PERFORMANCE REVIEW PROCESS: AN APPLICATION IN DAIRY INDUSTRY

AHP AND GRA INTEGRATED APPROACH IN INNOVATION PERFORMANCE REVIEW PROCESS: AN APPLICATION IN DAIRY INDUSTRY Dumlupınar Ünverstes Sosyal Blmler Dergs / Dumlupınar Unversty Journal of Socal Scences İNOVASYON PERFORMANSI DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE AHS VE GİA BÜTÜNLEŞİK YAKLAŞIMI: SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Detaylı

T.C. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ

T.C. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ Sayı Konu...12.30 : B.30.2.KHU.0.00.00.00- : Özürlü Öğrencler hk. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ VEDİ L~.10. 20 0 5 Yükseköğretm Kurulu Başkanlığına Ilg: 14.09.2009 tarh 29515 sayılı yazınız. Yükseköğretm

Detaylı

YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI

YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI , EK-A YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI Değerl Arkadaşlar, --e------ Bldğnz üzere, ş dünyası sthdam edeceğ adaylarda, ünverste mezunyet sonrası kendlerne ne ölçüde katma değer ekledklern de cddyetle

Detaylı

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI Mehmet Aktan Atatürk Ünverstes, Endüstr Mühendslğ Bölümü, 25240, Erzurum. Özet: Dövz kurlarındak değşmler,

Detaylı

BULUT TEKNOLOJ S F RMALARININ BULANIK AHP MOORA YÖNTEM KULLANILARAK SIRALANMASI

BULUT TEKNOLOJ S F RMALARININ BULANIK AHP MOORA YÖNTEM KULLANILARAK SIRALANMASI BULUT TEKNOLOJ S F RMALARININ BULANIK AHP MOORA YÖNTEM KULLANILARAK SIRALANMASI Bahad r Fath YILDIRIM.Ü. letme Fakültes Say sal Yöntemler ABD. Onur ÖNAY.Ü. letme Fakültes Say sal Yöntemler ABD. ÖZET Bulut

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi Metn Madenclğ le Soru Cevaplama Sstem Sevnç İlhan 1, Nevchan Duru 2, Şenol Karagöz 3, Merve Sağır 4 1 Mühendslk Fakültes Blgsayar Mühendslğ Bölümü Kocael Ünverstes slhan@kocael.edu.tr, nduru@kocael.edu.tr,

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ 380 kv LUK 14 BARALI GÜÇ SİSTEMİNDE EKONOMİK YÜKLENME ANALİZİ

TÜRKİYE DEKİ 380 kv LUK 14 BARALI GÜÇ SİSTEMİNDE EKONOMİK YÜKLENME ANALİZİ TÜRİYE DEİ 38 kv LU 4 BARALI GÜÇ SİSTEMİDE EOOMİ YÜLEME AALİZİ Mehmet URBA Ümmühan BAŞARA 2,2 Elektrk-Elektronk Mühendslğ Bölümü Mühendslk-Mmarlık Fakültes Anadolu Ünverstes İk Eylül ampüsü, 2647, ESİŞEHİR

Detaylı

TEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m

TEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m SAĞLIK BAKANLIĞI TC Kayıt No: 133709 TURKIYE KAMU HASTANELERI KURUMU ı TRABZON ILI KAMU HASTANELERI BIRLIGI GENEL SEKRETERLIGI Kanun Eğtm Araştırma Hastanes TEKLİF MEKTUBU Sayı : 23618724 12.10.2015 Konu

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ

ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ Emel KOCADAYI EGE ÜNİVERSİTESİ MÜH. FAK., KİMYA MÜH. BÖLÜMÜ, 35100-BORNOVA-İZMİR ÖZET Bu projede, Afyon Alkalot Fabrkasından

Detaylı

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Pamukkale Ünverstes Mühendslk Blmler Dergs, Clt 0, Sayı 3, 04, Sayfalar 85-9 Pamukkale Ünverstes Mühendslk Blmler Dergs Pamukkale Unversty Journal of Engneerng Scences PREFABRİK ENDÜSTRİ YAPIARININ ARMONİ

Detaylı

AHP VE TOPSIS YÖNTEMLERİ İLE KURUMSAL PROJE YÖNETİM YAZILIMI SEÇİMİ

AHP VE TOPSIS YÖNTEMLERİ İLE KURUMSAL PROJE YÖNETİM YAZILIMI SEÇİMİ Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yıl: 2015/1, Sayı:21 Journal of Süleyman Demrel Unversty Insttute of Socal Scences Year: 2015/1, Number:21 AHP VE TOPSIS YÖNTEMLERİ İLE KURUMSAL PROJE

Detaylı

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi V tsttşfaktör T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Il Kamu Hastaneler Brlğ Genel Sekreterlğ Kanun Eğtm ve Araştırma Hastanes Sayı ı 23618724/?ı C.. Y** 08/10/2015 Konu : Yaklaşık Malyet

Detaylı

TOPSIS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME SİSTEMİ: TÜRKİYE DEKİ KAMU BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

TOPSIS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME SİSTEMİ: TÜRKİYE DEKİ KAMU BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA Araştırma Makaleler TOPSIS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME SİSTEMİ: TÜRKİYE DEKİ KAMU BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA Dr., Dokuz Eylül Ünverstes, İİBF İşletme Bölümü erhan.demrel@deu.edu.tr ÖZET Ekonomk faalyetlern

Detaylı

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir : 5 9. BÖLÜM YÜK AKIŞI (GÜÇ AKIŞI) 9.. Grş İletm sstemlernn analzlernde, bara sayısı arttıkça artan karmaşıklıkları yenmek çn sstemn matematksel modellenmesnde kolaylık getrc bazı yöntemler gelştrlmştr.

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

BALİ-GENCER AHP, BULANIK AHP VE BULANIK MANTIK LA KARA HARP OKULUNA ÖĞRETİM ELEMANI SEÇİMİ. Özkan BALİ 1 Cevriye GENCER 2 ÖZET

BALİ-GENCER AHP, BULANIK AHP VE BULANIK MANTIK LA KARA HARP OKULUNA ÖĞRETİM ELEMANI SEÇİMİ. Özkan BALİ 1 Cevriye GENCER 2 ÖZET AHP, BULANIK AHP VE BULANIK MANTIK LA KARA HARP OKULUNA ÖĞRETİM ELEMANI SEÇİMİ Özkan BALİ Cevrye GENCER ÖZET Çalışmada, br karar problem olarak Kara Harp OkuluKHO) na öğretm elemanı seçm ele alınmış ve

Detaylı

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3 Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü Deneyn Amacı İşlemsel kuvvetlendrcnn çalışma prensbnn anlaşılması le çeştl OP AMP devrelernn uygulanması ve ncelenmes. Özet ve Motvasyon.. Operasyonel Amplfkatör

Detaylı

TAKIM LİDERİ SEÇİMİNDE BULANIK KALİTE FONKSİYONU AÇINIMI MODELİ UYGULAMASI

TAKIM LİDERİ SEÇİMİNDE BULANIK KALİTE FONKSİYONU AÇINIMI MODELİ UYGULAMASI 2403 TAKIM LİDERİ SEÇİMİNDE BULANIK KALİTE FONKSİYONU AÇINIMI MODELİ UYGULAMASI APPLICATION OF A FUZZY QUALITY FUNCTION DEPLOYMENT MODEL FOR TEAM LEADER SELECTION ÖZET A. Fahr ÖZKÖK *, Orkun KOZANOĞLU

Detaylı

T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı 10. 03.2010 00747. ... VALİLİGİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü)

T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı 10. 03.2010 00747. ... VALİLİGİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü) T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşler Dares Başkanlığı SA YI : B.08.0.SDB.0.ll.00.00/ KONU: Beslenme Dostu Okullar Projes 10. 03.2010 00747... VALİLİGİNE (İl Mll Eğtm Müdürlüğü) İlg: a)bakanlığımız

Detaylı

TESİS YERİ SEÇİMİNDE FARKLI BİR YAKLAŞIM: BULANIK ANALİTİK SERİM SÜRECİ

TESİS YERİ SEÇİMİNDE FARKLI BİR YAKLAŞIM: BULANIK ANALİTİK SERİM SÜRECİ TESİS YERİ SEÇİMİNDE FARKLI BİR YAKLAŞIM: BULANIK ANALİTİK SERİM SÜRECİ Aşkın ÖZDAĞOĞLU (*) Özet: Kuruluş yer seçm br frma çn en öneml kararlardan brdr. Yönetm kademesndek kşler seçm yaparken ster stemez

Detaylı

ORGANİZASYON VE YÖNETİM BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt 10, Sayı 2, 2018 ISSN: (Online)

ORGANİZASYON VE YÖNETİM BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt 10, Sayı 2, 2018 ISSN: (Online) BÜTÜNLEŞİK BULANIK DEMATEL VE BULANIK KAPSAMLI DEĞERLEME İLE KALİTE UZMANI YETERLİLİKLERİ VE TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ Mehmet Aksaraylı Dokuz Eylül Ünverstes Unvan (Doç. Dr.)

Detaylı

SİMÜLASYON İLE BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME: BİR HASTANE ACİL DEPARTMANI İÇİN SENARYO SEÇİMİ UYGULAMASI

SİMÜLASYON İLE BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME: BİR HASTANE ACİL DEPARTMANI İÇİN SENARYO SEÇİMİ UYGULAMASI İstanbul Tcaret Ünverstes Fen Blmler Dergs Yıl: 11 Sayı: 22 Güz 2012 s. 1-18 SİMÜLASYON İLE BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME: BİR HASTANE ACİL DEPARTMANI İÇİN SENARYO SEÇİMİ UYGULAMASI Muhammet GÜL

Detaylı

T.C. SİNCAN KA YMAKAMLIGI Milli Eğitim Müdürlüğü TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERİNE SİNCAN

T.C. SİNCAN KA YMAKAMLIGI Milli Eğitim Müdürlüğü TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERİNE SİNCAN T.C. SİNCAN KA YMAKAMLIGI Mll Eğtm Müdürlüğü Bölüm: Özel Eğt. Reh. ve Danış. Hz. Sayı : 850144831160/"6~ r Konu : Rehberlk ve Pskolojk Danışma Hzmetler Yıl Sonu Raporu ve Okullarda Şddetn Önlenmes Dönem

Detaylı

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara

Detaylı

TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA

TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Meltem KARAATLI * Yrd. Doç. Dr. Gonca DAVRAS ** ÖZ Otel şletmelernde,

Detaylı

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre 1 DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cnemre 2 BİRİNCİ BÖLÜM HEDEF PROGRAMLAMA 1.1 Grş Karar problemler amaç sayısına göre tek amaçlı ve çok amaçlı

Detaylı

Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü

Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Clt: 3 Sayı: 4 Ekm 03 ss. 449-459 Çok Krterl Karar Verme Teknkleryle Lostk Frmalarında Performans Ölçümü Performance Measurement of Logstcs Frms wth Mult-Crtera

Detaylı

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır. UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarikçi seçimi: elektronik sektöründe bir uygulama

Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarikçi seçimi: elektronik sektöründe bir uygulama 346 Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarkç seçm: elektronk sektöründe br uygulama Murat ARIKAN 1, Berat GÖKBEK 1 1 Endüstr Mühendslğ Bölümü, Mühendslk Fakültes, Gaz Ünverstes, Maltepe-Ankara

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

2nd International Symposium on Accounting and Finance ISAF 2014

2nd International Symposium on Accounting and Finance ISAF 2014 2nd Internatonal Symposum on Accountng and Fnance MUHASEBE PAKET PROGRAMI SEÇİM PROBLEMİNE BULANIK VIKOR YÖNTEMİ İLE BİR ÇÖZÜM ÖNERİSİ ÖZET Hasan UYGURTÜRK Turhan KORKMAZ Dnamk br çevrede faalyet gösteren

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri Rasgele Değşken Üretme Teknkler Amaç Smülasyon modelnn grdlern oluşturacak örneklern üretlmes Yaygın olarak kullanılan ayrık veya sürekl dağılımların örneklenmes sürecn anlamak Yaygın olarak kullanılan

Detaylı

NAKLĠYE FĠRMASI SEÇĠMĠNDE BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS YÖNTEMLERĠNĠN KARġILAġTIRILMASI

NAKLĠYE FĠRMASI SEÇĠMĠNDE BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS YÖNTEMLERĠNĠN KARġILAġTIRILMASI Marmara Ünverstes Ġ.Ġ.B.F. Dergs YIL 008, CĠLT XX, AYI NAKLĠYE FĠRMAI EÇĠMĠNDE BULANIK AHP E BULANIK TOPI YÖNTEMLERĠNĠN KARġILAġTIRILMAI Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK * Yrd. Doç. Dr. Ġrfan ERTUĞRUL ** ArĢ. Grv.

Detaylı

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI Fırat Ünverstes-Elazığ MİTRAL KAPAK İŞARETİ ÜZERİNDEKİ ANATOMİK VE ELEKTRONİK GÜRÜLTÜLERİN ABC ALGORİTMASI İLE TASARLANAN IIR SÜZGEÇLERLE SÜZÜLMESİ N. Karaboğa 1, E. Uzunhsarcıklı, F.Latfoğlu 3, T. Koza

Detaylı

AHP-TOPSIS YÖNTEMİNE DAYALI TEDARİKÇİ SEÇİMİ UYGULAMASI *

AHP-TOPSIS YÖNTEMİNE DAYALI TEDARİKÇİ SEÇİMİ UYGULAMASI * Ekonometr ve İstatstk Sayı:13 (12. Uluslararası Ekonometr, Yöneylem Araştırması, İstatstk Sempozyumu Özel Sayısı) 2011 1 22 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ AHP-TOPSIS

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal of Engneerng and Natural Scences Mühendslk ve Fen Blmler Dergs Sgma 31, 203-213, 2013 Research Artcle / Araştırma Makales ANALYTIC NETWORK PROCESS AND TOPSIS METHODS WITH SELECTION OF OPTIMAL INVESTMENT

Detaylı

İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Anablm Dalı: Kamu PROGRAMIN TANIMI: Kamu Tezsz Yüksek Lsans Programı, kamu ve özel sektör sstem çersndek problemler ve htyaçları analz edeblecek, yorumlayacak,

Detaylı

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr.

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr. Deprem Tepksnn Sayısal Metotlar le Değerlendrlmes (Newmark-Beta Metodu) Sunum Anahat Grş Sayısal Metotlar Motvasyon Tahrk Fonksyonunun Parçalı Lneer Interpolasyonu (Pecewse Lnear Interpolaton of Exctaton

Detaylı

PROJE PLANLAMASINDA BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI. Müh. Ramadan VATANSEVER

PROJE PLANLAMASINDA BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI. Müh. Ramadan VATANSEVER İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ PROJE PLANLAMASINDA BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Ramadan VATANSEVER Anablm Dalı: İşletme Mühendslğ Programı: İşletme

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal of Engneerng and Natural Scences Mühendslk ve Fen Blmler Dergs Sgma 29, 244-260, 2011 Research Artcle / Araştırma Makales PERFORMANCE EVALUATION USING AHP - VIKOR AND AHP - TOPSIS APPROACHES: THE

Detaylı

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE BAÜ Fen Bl. Enst. Dergs (6).8. YAYII YÜK İE YÜKENİŞ YAPI KİRİŞERİNDE GÖÇE YÜKÜ HESABI Perhan (Karakulak) EFE Balıkesr Ünverstes ühendslk marlık Fakültes İnşaat üh. Bölümü Balıkesr, TÜRKİYE ÖZET Yapılar

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

BIST da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması

BIST da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Clt: 4 Sayı: Ocak 04 ss. 9-9 BIST da Demr, Çelk Metal Ana Sanay Sektöründe Faalyet Gösteren İşletmelern Fnansal Performans Analz: VZA Süper Etknlk ve TOPSIS Uygulaması

Detaylı

FUZZY TOPSİS YÖNTEMİ İLE SANAL MAĞAZALARIN WEB SİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

FUZZY TOPSİS YÖNTEMİ İLE SANAL MAĞAZALARIN WEB SİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ FUZZY TOPSİS YÖNTEMİ İLE SNL MĞZLRIN WEB SİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Süleyman DÜNDR (*) Fath EER (**) Şuayb ÖZDEMİR (***) Özet: Bu çalışmanın amacı, fuzzy TOPSİS yöntemn kullanarak sanal mağazaların

Detaylı

Söke İşletme Fakültesi Priene Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi

Söke İşletme Fakültesi Priene Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi Makale Gelş: 19/06/2017 Hakeme Gönderlme:20/06/2017 Kabul: 24/06/2017 http://derg.adu.edu.tr/pusb/default.asp Söke İşletme Fakültes Prene Uluslararası Sosyal Blmler Dergs Clt:1, Sayı:1, Hazran 2017 Banka

Detaylı

İstanbul Ünverstes İşletme Fakültes Dergs Istanbul Unversty Journal of the School of Busness Admnstraton Clt/Vol:39, Sayı/No:2,, 310-334 ISSN: 1303-1732 www.fdergs.org Stokastk envanter model kullanılarak

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com ISSN:134-4141 Makne Teknolojler Elektronk Dergs 28 (1) 61-68 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Tabakalı Br Dskn Termal Gerlme Analz Hasan ÇALLIOĞLU 1, Şükrü KARAKAYA 2 1

Detaylı

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak

Detaylı

Şiddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetik Algoritma ile Belirlenmesi: GAP Örneği *

Şiddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetik Algoritma ile Belirlenmesi: GAP Örneği * İMO Teknk Derg, 28 4393-447, Yazı 29 Şddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetk Algortma le Belrlenmes: GAP Örneğ * Hall KARAHAN* M. Tamer AYVAZ** Gürhan GÜRARSLAN*** ÖZ Bu çalışmada, Genetk Algortma (GA)

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

KURUMSAL FİRMALAR İÇİN BİR FİNANSAL PERFORMANS KARŞILAŞTIRMA MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ

KURUMSAL FİRMALAR İÇİN BİR FİNANSAL PERFORMANS KARŞILAŞTIRMA MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der. Journal of thefaculty of Engneerngand Archtecture of Gaz Unversty Clt 30, No 1, 71-85, 2015 Vol 30, No 1, 71-85, 2015 KURUMSAL FİRMALAR İÇİN BİR FİNANSAL PERFORMANS KARŞILAŞTIRMA

Detaylı

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 3, Sayı 6, 2007, ss. 109 125. TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ Yrd.Doç.Dr. Ahmet ERGÜLEN Nğde

Detaylı

AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ

AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ III. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 16-18 Eylül 2010, ANADOLU ÜNİVERSİTESİ, Eskşehr AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ Davut ÇIKRIKCI * Yavuz YAMAN Murat SORGUÇ

Detaylı

NİTEL TERCİH MODELLERİ

NİTEL TERCİH MODELLERİ NİTEL TERCİH MODELLERİ 2300 gözlem sayısı le verlen değşkenler aşağıdak gbdr: calsma: çocuk çalışıyorsa 1, çalışmıyorsa 0 (bağımlı değşken) Anne_egts: Anne eğtm sevyes Baba_egts: Baba eğtm sevyes Kent:

Detaylı

Şehiriçi Karayolu Ağlarının Sezgisel Harmoni Araştırması Optimizasyon Yöntemi ile Ayrık Tasarımı *

Şehiriçi Karayolu Ağlarının Sezgisel Harmoni Araştırması Optimizasyon Yöntemi ile Ayrık Tasarımı * İMO Teknk Derg, 2013 6211-6231, Yazı 392 Şehrç Karayolu Ağlarının Sezgsel Harmon Araştırması Optmzasyon Yöntem le Ayrık Tasarımı * Hüseyn CEYLAN* Halm CEYLAN** ÖZ Bu çalışmada, şehrç ulaştırma ağlarının

Detaylı

T.C BARTIN il ÖZEL idaresi YAZı işleri MÜDÜRLÜGÜ. TEKliF SAHiBiNiN

T.C BARTIN il ÖZEL idaresi YAZı işleri MÜDÜRLÜGÜ. TEKliF SAHiBiNiN TARH:...05/205 SAYı Adı SoyadılTcaret Ünvanı Teblgat Adres Bağlı Olduğu Verg Dares Verg Numarası T.C.Kmlk Numarası Telefon No Faks No E-Mal T.C BARTIN L ÖZEL DARES YAZı ŞLER MÜDÜRLÜGÜ TEKlF MEKTUBU TEKlF

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com ISSN:305-63X Yapı Teknolojler Elektronk Dergs 008 () - TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Başlığın Boru Hattı Etrafındak Akıma Etks Ahmet Alper ÖNER Aksaray Ünverstes, Mühendslk

Detaylı

PRODUCTION PLANNING BASED ON GOAL PROGRAMMING FOR MASS CUSTOMIZATION IN A COMPANY

PRODUCTION PLANNING BASED ON GOAL PROGRAMMING FOR MASS CUSTOMIZATION IN A COMPANY BİR İŞLETMEDE KİTLESEL ÖZEL ÜRETİME YÖNELİK HEDEF PROGRAMLAMA TABANLI ÜRETİM PLANLAMA PRODUCTION PLANNING BASED ON GOAL PROGRAMMING FOR MASS CUSTOMIZATION IN A COMPANY ESRA AKBAL Başkent Ünverstes Lsansüstü

Detaylı

04.10.2012 SU İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ. Suİhtiyacı. Proje Süresi. Birim Su Sarfiyatı. Proje Süresi Sonundaki Nüfus

04.10.2012 SU İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ. Suİhtiyacı. Proje Süresi. Birim Su Sarfiyatı. Proje Süresi Sonundaki Nüfus SU İHTİYAÇLARII BELİRLEMESİ Suİhtyacı Proje Süres Brm Su Sarfyatı Proje Süres Sonundak üfus Su ayrım çzs İsale Hattı Su Tasfye Tess Terf Merkez, Pompa İstasyonu Baraj Gölü (Hazne) Kaptaj Su Alma Yapısı

Detaylı

TRANSPORT PROBLEMI için GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI

TRANSPORT PROBLEMI için GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI Yönetm, Yl 9, Say 28, Ekm - 1997,5.20-25 TRANSPORT PROBLEMI ÇIN GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI Dr. Erhan ÖZDEMIR I.Ü. Teknk Blmler M.Y.O. L.GIRIs V AM transport problemlerne en düsük malyetl baslangç çözüm

Detaylı

ÇOK DURUMLU AĞIRLIKLANDIRILMIŞ BİLEŞENLİ SİSTEMLERİN DİNAMİK GÜVENİLİRLİK ANALİZİ

ÇOK DURUMLU AĞIRLIKLANDIRILMIŞ BİLEŞENLİ SİSTEMLERİN DİNAMİK GÜVENİLİRLİK ANALİZİ T.C. KARA HARP OKULU SAVUNMA BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HAREKÂT ARAŞTIRMASI ANA BİLİM DALI ÇOK DURUMLU AĞIRLIKLANDIRILMIŞ BİLEŞENLİ SİSTEMLERİN DİNAMİK GÜVENİLİRLİK ANALİZİ DOKTORA TEZİ Hazırlayan Al Rıza BOZBULUT

Detaylı

STRATEJİK YÖNETİM İÇİN BULANIK RİSK DEĞERLENDİRME MODELLERİ VE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Rabia ARIKAN DOKTORA TEZİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

STRATEJİK YÖNETİM İÇİN BULANIK RİSK DEĞERLENDİRME MODELLERİ VE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Rabia ARIKAN DOKTORA TEZİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI STRATEJİK YÖNETİM İÇİN BULANIK RİSK DEĞERLENDİRME MODELLERİ VE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ Raba ARIKAN DOKTORA TEZİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HAZİRAN 2014

Detaylı

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği Dokuz Eylül Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, Clt:24, Sayı:1, Yıl:2009, ss.105-122. Kısa Vadel Sermaye Grş Modellemes: Türkye Örneğ Mehmet AKSARAYLI 1 Özhan TUNCAY 2 Alınma Tarh: 04-2008,

Detaylı

Çok noktadan bağlı tanker-şamandıra bağlama sistemi seçiminde bulanık çok ölçütlü karar verme

Çok noktadan bağlı tanker-şamandıra bağlama sistemi seçiminde bulanık çok ölçütlü karar verme tüdergs/d mühendslk Clt:10, Sayı:1, 68-80 Şubat 011 Çok noktadan bağlı tanker-şamandıra bağlama sstem seçmnde bulanık çok ölçütlü karar verme Ayhan MENTEġ *, Ġsmal Hakkı HELACIOĞLU İTÜ Fen Blmler Ensttüsü,

Detaylı

Soğutucu Akışkan Karışımlarının Kullanıldığı Soğutma Sistemlerinin Termoekonomik Optimizasyonu

Soğutucu Akışkan Karışımlarının Kullanıldığı Soğutma Sistemlerinin Termoekonomik Optimizasyonu Soğutucu Akışkan arışımlarının ullanıldığı Soğutma Sstemlernn ermoekonomk Optmzasyonu * 1 Hüseyn aya, 2 ehmet Özkaymak ve 3 rol Arcaklıoğlu 1 Bartın Ünverstes akne ühendslğ Bölümü, Bartın, ürkye 2 arabük

Detaylı

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*)

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*) Gazosmanpaşa Ünverstes Zraat Fakültes Dergs Journal of Agrcultural Faculty of Gazosmanpasa Unversty http://zraatderg.gop.edu.tr/ Araştırma Makales/Research Artcle JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848

Detaylı

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA l!l KEÇÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI KEÇöREN BELeDYES SA YI : M.06.6.KEç.O-31/2009KONU: Yetk Devr bo f.!200fd 6.1. BAŞKANLIK MAKAMINA Blndğ üzere O 1.01.2006 tarhnden tbaren tüm yerel yönetmlerde 31.12.2005

Detaylı

Üç Boyutlu Yapı-Zemin Etkileşimi Problemlerinin Kuadratik Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak Çözümü

Üç Boyutlu Yapı-Zemin Etkileşimi Problemlerinin Kuadratik Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak Çözümü ECAS Uluslararası Yapı ve Deprem Mühendslğ Sempozyumu, Ekm, Orta Doğu Teknk Ünverstes, Ankara, Türkye Üç Boyutlu Yapı-Zemn Etkleşm Problemlernn Kuadratk Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi

Tek Yönlü Varyans Analizi Tek Yönlü Varyan Analz Nedr ve hang durumlarda kullanılır? den fazla grupların karşılaştırılmaı öz konuu e, çok ayıda t-tet nn kullanılmaı, Tp I hatanın artmaına yol açar; Örneğn, eğer 5 grubu kşerl olarak

Detaylı